1

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคด และทฤษฎทเกยวของ 2.1.1 แนวคด และทฤษฎการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ 2.1.2 หลกการและแนวคดตางๆ เกยวกบการศกษาเชงบรณาการการเรยนรกบการ

ท างาน หรอ WIL (Work-integrated Leaning) 1) หลกการและแนวคดเกยวกบการศกษาเชงบรณาการการเรยนรกบการท างาน

หรอ WIL (Work-integrated Leaning) 2) รปแบบการศกษาเชงบรณาการการเรยนรกบการท างาน หรอ WIL (Work-

integrated Leaning) 2.1.3 ขอมลเกยวกบสถาบนสมาชกเครอขายพฒนาสหกจศกษาภาคใตตอนบน

2.2 งานวจยทเกยวของ 2.3 กรอบแนวคดในการวจย

2.1 แนวคด และทฤษฎจากเอกสารและต าราทเกยวของ

2.1.1 แนวคด และทฤษฎการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ ความหมายการเรยนการสอนแบบบรณาการ พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 ไดใหความหมายของค าวา บรณาการ

ไววา เปนการน าหนวยทแยกๆ กน มารวมเปนอนหนงอนเดยวกน (พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525, อางถงใน ฉตรรง เงนอน, 2553:23)

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดใหความหมายไววา บรณาการ (integration) ความหมายโดยค าศพทหมายถง การท าใหเตมหรอสมบรณ (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ, 2547:3, อางถงใน ฉตรรง เงนอน, 2553:23)

2

กระทรวงศกษาธการ (2546:19) อางถงใน พระเทพเวท, 2531:24) ไดใหความหมายไววา การบรณาการ หมายถงการเรยนรทเชอมโยงศาสตรสาขาตางๆ ทสมพนธเกยวของกนมาผสมผสานเขาดวยกน เพอใหเกดองคความรทมความหมาย มความหลากหลายและสามารถน าไปใชประโยชนในชวตประจ าวน

ส านกงานประสานงานโครงการพฒนาทรพยากรมนษย (2540:6) ไดใหความหมายไววา การสอนแบบบรณาการ หมายถงการเชอมโยงวชาหนงเขากบวชาอนๆ ในการสอน เชน การเชอมโยงวชาวทยาศาสตรกบคณตศาสตรและภาษาไทย การเชอมโยงวชาวทยาศาตรกบสงคมศกษา การเชอมโยงวชาศลปะกบภาษาไทย เปนตน โศภนา บณยะกลมพ (2546:8) ไดใหความหมายไววา การสอนแบบบรณาการ หมายถงการสอนซงน าเอาสาระการเรยนรตางๆ เขามาผสมผสานกนเพอประโยชนแกผ เรยน โดยใชสาระการเรยนรใดสาระการเรยนรหนงเปนแกนหลกแลวขยายวงกวางขวางออกไป เพอใหการเรยนรของผ เรยนเกดความสมบรณในตวของเขาเอง

นรมล ศตวฒ (2547:74) ไดใหความหมายไววา การสอนแบบบรณาการ หมายถงการจดใหผ เรยนเรยนรในลกษณะองครวม (Holistic Way) ระหวางวชาตางๆ อยางมความหมายตามสภาพความเปนจรงในชวตหรอสภาพปญหาสงคมทซบซอน

ชนาธป พรกล ไดใหความหมายของบรณาการวา “ การเชอมโยงความรและประสบการณทกชนด ทบรรจอยในแผนของหลกสตร เปนการเชอมโยงแนวนอนระหวางหวขอและเนอหาตางๆทเปนความรทง 3 ดาน ไดแก พทธพสย ทกษะพสย และจตพสย การบรณาการท าใหผ เรยนไดรบความรเปนอนหนงอนเดยวกน และรในเรองนนอยางลกซง การบรณาการความรเปนสงจ าเปนโดยเฉพาะในยคทมความร ขอมลขาวสารมาก จงเกดเปนหลกสตรทเรยกวา หลกสตรบรณาการ ( Integrated curricula) ซงพยายามสรางหวเรอง (Themes) ใน โปรแกรมวชาโดยน าความคดหลกในวชามาสมพนธกน และสมพนธกบวชาอนดวย”

จากทกลาวมาพอสรปความหมาย การสอนแบบบรณาการไดวา เปนการเชอมโยงวชาหนงเขากบวชาอนๆ ในการสอนเพอใหผ เรยนเกดองคความรทหลากหลาย และสามารถน าไปใชประโยชนในชวตประจ าวน

ความส าคญของการเรยนรแบบบรณาการ อนบาลบางคนท [มปป., Online] ไดกลาวถงความส าคญของการเรยนรแบบบรณาการ

ไวดงน

3

1) เปนการเรยนรทสอดคลองกบสภาพจรงตามธรรมชาต เพราะสงตางๆ ตามธรรมชาตทงชวตและสงแวดลอมลวนเกยวของสมพนธกน หรอเชอมโยงอาศยซงกนและกน มไดเปนไปอยางโดดเดยวไมเกยวของกบสงอน ดงค ากลาวทวา " เดดดอกไมสะเทอนถงดวงดาว "

2) ชวยใหเกดการเรยนรลกษณะรอบร มความรหลายดานเชอมโยงกนเปนองครวม ความร ประสบการณไมคบแคบ

3) ความรทไดรบมความหมายตอชวตและสะดวกตอการน าไปใชประโยชนในชวตจรง เพราะไดเรยนรสงทสอดคลองกบสภาพจรง ไดเรยนรอยางเปนองครวม มความรอบรเรองนนๆ ซงเมอจะใชหรอแกปญหาในชวตจรงจะตองใชความรอบร ความรทไดเรยนอยางบรณาการกบสงทตองการใชในชวตจรงจงสอดคลองกน สะดวกตอการใชงาน

4) สามารถชวยลดความซ าซอนของเนอหา ประหยดเวลาการเรยนร และชวยลดภาระการสอนได

5) สงเสรมการเรยนรทหลากหลาย คดวเคราะหเชอมโยงได และชวยการพฒนาความคดสรางสรรค ประเภทของการบรณาการ อนบาลบางคนท [มปป., Online] ไดกลาวถงประเภทของการบรณาการ ไวดงน 1) แบงโดยพจารณาจากการเชอมโยงจดประสงค หรอมาตรฐานการเรยนร หรอสาระการเรยนร ดงน

1.1) บรณาการแบบสอดแทรก เปนลกษณะการสอนปกตทวไปทบางชวงไดน าเนอหาสาระอนมาสอดแทรกเชนการสอดแทรกคณธรรมจรยธรรม เรองความซอสตยในขณะสอนเรองกตกาการเลนฟตบอล โดยการเตรยมการสอน ผสอนมไดด าเนนการละเอยดถงขนวเคราะหหลกสตร แตพจารณาวาเรองใดพอใจทจะแทรกเชอมโยงกนไดและนกเรยนจะไดรบประโยชนมากขนกจดสอดแทรก

1.2) บรณาการภายในวชาหรอกลมสาระการเรยนรเดยวกน เปนการน าจดประสงค หรอมาตรฐานการเรยนรและหรอสาระการเรยนร หวเรองหรอประเดนสาระตางๆ ทมในวชานนๆ มาบรณาการกน โดยผสอนมการด าเนนการวเคราะหก าหนดรายละเอยดการบรณาการชดเจน เชน ในวชาวทยาศาสตรน าสาระยอยเรองสสาร แรง พลงงานเซลลไฟฟา และวงจรไฟฟา เปนตน มาบรณาการสอนในหวเรอง " กงหนมหศจรรย " หรอวชาภาษาไทย น าทกษะการฟง พด อาน เขยน มาบรณาการสอนในหวเรอง " บานแสนสข " เปนตน

4

1.3) บรณาการระหวางกลมสาระการเรยนร หรอสหวทยาการ เปนการน าจดประสงคหรอมาตรฐานการเรยนรและหรอสาระการเรยนรตางๆ ตงแต 2 วชา หรอกลมสาระ มาบรณาการกน โดยผสอนมการด าเนนการวเคราะห ก าหนดรายละเอยดการบรณาการของแตละวชาอยางชดเจน

1.4) บรณาการกบวถชวต เปนการก าหนดหวเรอง เนอหาสาระและวธการเรยนรหรอกจกรรมตางๆ ทยดหรอใหสอดคลองกบการด าเนนชวตประจ าวนเปนหลกกอน แลวจงวเคราะหผลการเรยนรทเกด เทยบโยงกบมาตรฐานการเรยนรหรอผลการเรยนรทคาดหวงหรอสาระทหลกสตรก าหนด ตวอยางเชน ครรวมกบนกเรยน รวมกนก าหนดจดประสงค สาระและกจกรรมการเรยนรหรอก าหนดแผนการเรยนรทเปนเรองราวทเกยวของกบชวตประจ าวน เชน หวเรอง " คนรนใหมกบการพฒนาชมชน " ซงเปนเรองราวการพฒนาหรอแกไขปญหาในการด ารงชวตในชมชน เปนตน แลวด าเนนกจกรรมการเรยนรทก าหนดนนจนเสรจสน โดยครมบทบาทในการวเคราะหผลการเรยนทเกดขนนนวาบรรลผลการเรยนรทคาดหวง หรอมาตรฐานการเรยนรใดทหลกสตรก าหนดไวบางเพอใชในการประเมนผลการเรยนรตามหลกสตรตอไป

2) แบงโดยพจารณาจากกจกรรมการเรยนการสอน ดงน 2.1) บรณาการลกษณะสอดแทรกกจกรรมตางๆ โดยครสอนวชาใดวชาหนง

ตามปกตแลวสอดแทรกกจกรรมหรอเชอมโยงสาระวชาอนทเกยวของหรอสมพนธกบการสอนนนๆ มารวมสอน เชน ขณะสอนหองเรยนขาดความสงบครกชวนใหนกเรยนนงสมาธ และกลาวถงประโยชน ของสมาธพรอมกนไปดวย เปนตน

2.2) บรณาการโดยใชกจกรรมโครงงาน เปนกจกรรมการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนร โดยใชกจกรรมการท าโครงงานเปนหลก หรอใชประกอบในการเรยนรเรองนนๆ ดวยการท าโครงงาน โดยปกตจะตองใชความรและความสามารถลกษณะบรณาการอยแลวโครงงานจงส าเรจได การเรยนรโดยการท าโครงงานจงสะทอนการเรยนรลกษณะบรณาการไดเปนอยางด

2.3) บรณาการโดยใชกจกรรมแกปญหา เปนกจกรรมการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนรโดยใชกจกรรมการแกปญหาเปนหลกในการเรยนรซงจะมลกษณะคลายกจกรรมการท าโครงงานทงน เพราะการเรยนรจากกจกรรมการแกปญหาสามารถสะทอนการเรยนรลกษณะบรณาการไดเปนอยางดเพราะธรรมชาตการแกปญหามไดใชความรความสามารถอยางเดยวแตใชอยางบรณาการ

รปแบบของการบรณาการ (Models of Integration)

5

รปแบบของการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการม 4 รปแบบ คอ (ยาเบน เรองจรญศร, มปป.,[Online])

1) การสอนบรณาการแบบสอดแทรก (Infusion Instruction) การสอนรปแบบนครผสอนในวชาหนงสอดแทรกเนอหาของวชาอน ๆ เขาไปในการ

สอนของตน เปนการวางแผนการสอนและสอนโดยครเพยงคนเดยว 2) การสอนบรณาการแบบขนาน (Parallel Instruction) การสอนตามรปแบบน ครตงแต 2 คนขนไปสอนตางวชากน ตางคนตางสอนแต

ตองวางแผนการสอนรวมกนโดยมงสอนหวเรอง/ความคดรวบยอด/ปญหาเดยวกน (Theme / concept / problem) ระบสงทรวมกนและตดสนในรวมกนวาจะสอนหวเรอง/ความคดรวบยอด/ปญหานนๆ อยางไรในวชาของแตละคน งานหรอการบานทมอบหมายใหนกเรยนท าจะแตกตางกนไปในแตละวชา แตทงหมดจะตองมหวเรอง/ความคดรวบยอด/ปญหารวมกน

3) การสอนบรณาการแบบสหวทยาการ (Multidisciplinary Instruction) การสอนตามรปแบบนคลาย ๆ กบการสอนบรณาการแบบขนาน (Parallel

Instruction) กลาวคอครตงแต 2 คนขนไปสอนตางวชากน มงสอนหวเรอง ความคดรวบยอด/ปญหาเดยวกนตางคนตางแยกกนสอนเปนสวนใหญ แตมการมอบหมายงาน หรอโครงการ (Project) รวมกน ซงจะชวยเชอมโยงสาขาวชาตาง ๆ เขาดวยกน ครทกคนจะตองวางแผนรวมกนเพอทจะระบวาจะสอนหวเรอง/ความคดรวบยอด/ปญหานน ๆ ในแตละวชาอยางไร และวางแผนสรางโครงการรวมกน(หรอก าหนดงานจะมอบหมายใหนกเรยนท ารวมกน) และก าหนดวาจะแบงโครงการนนออกเปนโครงการยอย ๆ ใหนกเรยนปฏบตแตละรายวชาอยางไร

อนง พงเขาใจวาค าวา “โครงการ” นมความหมายเดยวกนกบค าวา “โครงงาน” มาจากภาษาองกฤษค าเดยวกนคอ “Project” หลายทานอาจคนกบค าวา โครงงาน มากกวา เชน “โครงงานวทยาศาสตร” ซงกอาจเรยกวา “โครงการวทยาศาสตร” ไดเชนเดยวกน

4) การสอนบรณาการแบบขามวชาหรอเปนคณะ (Transdisciplinary Instrction) การสอนตามรปแบบนครทสอนวชาตาง ๆ จะรวมกนสอนเปนคณะหรอเปนทม

รวมกนวางแผน ปรกษาหารอ และก าหนดหวเรอง/ความคดรวบยอด/ปญหารวมกน แลวรวมกนด าเนนการสอนนกเรยนกลมเดยวกน

6

2.1.2 หลกการและแนวคดตางๆ เกยวกบการศกษาเชงบรณาการการเรยนรกบการท างาน หรอ WIL (Work-integrated Leaning)

1) หลกการและแนวคดเกยวกบการศกษาเชงบรณาการการเรยนรกบการท างาน หรอ WIL (Work-integrated Leaning)

หลกการแนวคด/ปรชญาของ WiL ในประเทศไทย เปนการจดการศกษาเชงบรณาการกบการท างาน หรอ WIL เปนกรณหนงของการเรยนรเชงประสบการณ ทชวยใหนกศกษามโอกาสในการประยกตความร ทกษะการท างาน และทกษะเฉพาะทสมพนธกบวชาชพ ไดรจกชวตการท างานทแทจรงกอนส าเรจการศกษาปลาย (ปานเพชร ชนนทร และคนอนๆ, 2552, บทคดยอ)

การศกษาเชงบรณาการกบการท างาน หรอ WiL เปนการเรยนรเชงประสบการณทชวยใหนกศกษามโอกาสในการประยกตความรทกษะการท างาน และทกษะเฉพาะทสมพนธกบวชาชพ ไดรจกชวตการท างานทแทจรงกอนส าเรจการศกษา จดมงหมายการพฒนาดวยการเรยนการสอนแบบ WiL กคอสถาบนการศกษาไดมการเชอมโยงโลกการศกษากบภาคธรกจอตสาหกรรมเขาดวยกน ท าใหประเทศมทรพยากรมนษยทมสมรรถนะสงสามารถแขงขนในระดบนานาชาตได จดมงหมายการพฒนาคอสถาบนการศกษาไดมการเชอมโยงโลกการศกษากบภาคธรกจอตสาหกรรมเขนาดวยกน ท าใหประเทศมทรพยากรมนษยทมสมรรถนะสง สามารถแขงขนในระดบนานาชาตได ซงโครงสรางความรวมมอ ประกอบดวย สถานศกษา สถานประกอบการ องคกรวชาชพ นอกจากน สถานประกอบการและสถาบนอดมศกษายงไดรบประโยชนในเชงความรวมมอและการพฒนาปรบปรงงานและหลกสตร (ปานเพชร ชนนทร และวเชษฐ พลายมาศ, 2552)

WiL เปนการจดการศกษาทเนนการฝกปฏบตเพอใหประกอบอาชพไดจรง ดงนน ตองหาความตองการความจ าเปนในหลกสตรรายวชาทจะมการเรยนรรวมกบการท างาน ในการจดการศกษา 9 รปแบบ โดยตองมการบรณาการวชาตางๆ ในลกษณะของการเขาไปท างานจรงในสถาน ประกอบการใหตรงตามสาขาอาชพทเรยน (มหาวทยาลยธญบร และคนอนๆ, 2553:3)

แนวคดเกยวกบ WiL ในประเทศสหรฐเมรกานน กลาวไดวาเปนการสรางมาตรฐานทกษะและมาตรฐานอาชพระดบชาตสระดบสากล เพอใหแรงงานของชาตไดมาตรฐาน ถอเปนยทธศาสตรทสรางความส าเรจแกการพฒนาการศกษาอยางยง (ปานเพชร ชนนทร และคนอนๆ, 2552, บทคดยอ)

ส านกเลขาธการสภาการศกษา (2553:14) อธบายไววา WiL เปนระบบการศกษาทเนนการบรณาการการเรยนรกบการท างาน โดยการรวมมอกนทง 3 ฝาย คอ สถานศกษา สถานประกอบการ

7

และสมาคมวชาชพ เพอใหบณฑตทขบสามารถประกอบอาชพจรงได และกอใหเกดประโยชนทางเศรษฐกจกบประเทศ

สาธารณรฐฟนแลนด มแนวคดเกยวกบ WiL ไววา WiL มหลกการและแนวคดคอเพอเพมความรทกษะ และความเชยวชาญส าหรบผศกษาในระดบปรญญา รวมถงการพฒนาคณภาพและมาตรฐานของการเรยนวชาชพภายหลงทส าเรจการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ปานเพชร ชนนทร และคนอนๆ, 2552, บทคดยอ)

สมาพนธรฐสวส มแนวคดเกยวกบ WiL วาเปนการศกษาทเกยวของกบการท างานการเพมทกษะและความรทจ าเปนตอการท างาน เชน การเรยนรการสอสารภาษา เทคโนโลยและ การศกษาการฝกทกษะอาชพใหม ๆ ความรใหมทสมพนธกบความกาวหนาของเทคโนโลยการศกษาทเกยวกบดานอดมศกษา เพอใหไดคณวฒในสาขาทศกษา (ปานเพชร ชนนทร และคนอนๆ, 2552, บทคดยอ)

สาธารณรฐเกาหล มแนวคดและหลกการเกยวกบ WiL วาเปนการศกษาตลอดชวตและลกษณะการจดการศกษาตอเนองการจดการศกษาตงแตอนบาลถงระดบอดมศกษาในระบบปดทงยงจดการศกษาตอบสนองความตองการผ ทท างานแลวแตตองการเรยนเสรมความรหรอเรยนรเพอเปลยนอาชพใหมโอกาสการเรยนเทาเทยมระบบโรงเรยนโดยทวไป (ปานเพชร ชนนทร และคนอนๆ, 2552, บทคดยอ)

Penelop Engel-Hills and other (พนโลพ แองเจล ฮล และคนอนๆ, 2010:1) ไดอธบายวา WiL เปนการจดการเรยนการสอนเพอการประกอบอาชพทรวมถงการเรยนรทฤษฎและเทคนคทเหมาะสมเพอการประกอบอาชพ การเรยนรทจะเปนผ เชยวชาญในวชาชพ การเรยนรเพอสามารถแกไขปญหา (Problem-Based Learning : PBL) การศกษาเรยนรโครงการอยางลกซงในชนเรยนและมการประเมนความสามารถจากการศกษาทได (Project Based Learning : PLBL) ทงนไมรวมถงการเรยนรจากประสบการณเพอสามารถแกไขปญหา และการเรยนรและปฏบตจรงในสถานประกอบการ (Workplace Learning : WPL)

Queensland University of Technology [Online] ไดอธบายวา WiL เปนหลกสตรการเรยนการสอนแกนกศกษาโดยทเขาไปมสวนรวมกบภาคอตสาหกรรม และชมชนตางๆ โดยผานการท ากจกรรมและประสบการณจรง ตามแผนทถกก าหนดไวแลว และรวมถงการประเมนผล ทงนการท ากจกรรมตางของนกศกษาจะสรางโอกาสตางๆ ดงน

8

1. เพอพฒนาและบรณาการความร ทกษะ การสามารถในการจดการ ปญหาในชวตจรง

2. เพอสรางประสบการณตรง และวฒนธรรมองคกร และการปฏบตตางๆ ในสายอาชพ และของหนวยงาน

3. เพอสรางทางเลอกดานอาชพ และแสดงใหเหนถงลกษณะความเปนมออาชพผานกระบวนการฝก

Griffith University [Online] ไดอธบายวา WiL เปนรปแบบระบบการจดการเรยนการสอน ซงเปนระดบปรญญาตรเปนสวนใหญและมบางโปรแกรมส าหรบบณฑตวทยาลย ทงนการจดการศกษาลกษณะ WiL จะ การศกษาเนนในทางปฏบต สรางประสบการณจากสถานการณตางๆ ในชวตการท างาน มตการศกษาทเนนในทางปฏบต เปนหวใจส าคญทจะเพมทกษะทนกศกษาจะไดเรยนรผานการเรยนการสอน ในเรองขององคความรเพอการปฏบตงานจรงในสถานประกอบการโดยอาจารยผช านาญ

คณะท างานดาน WiL ประเทศไทย (2552:4) ไดอธบายวา การสอนแบบ WiL กคอสถาบนการศกษาไดมการเชอมโยงโลกการศกษากบภาคธรกจอตสาหกรรมเขาดวยกนท าใหประเทศมทรพยากรมนษย ทมสมรรถนะสงสามารถแขงขนในระดบนานาชาตไดจดมงหมายการพฒนาคอสถาบนการศกษาไดมการเชอมโยงโลกการศกษากบภาคธร กจอตสาหกรรมเขาดวยกนท าใหประเทศมทรพยากรมนษยทมสมรรถนะสง สามารถแขงขนในระดบนานาชาตได ซงโครงสรางความรวมมอ ประกอบดวย สถานศกษา สถานประกอบการ องคกรวชาชพ นอกจากน สถานประกอบการและสถาบนอดมศกษายงไดรบประโยชนในเชงความรวมมอและการพฒนาปรบปรงงานและหลกสตร

2) รปแบบการศกษาเชงบรณาการการเรยนรกบการท างาน หรอ WIL (Work-integrated Leaning)

จากการศกษาของคณะท างานดาน WiL ประเทศไทย (2552:4) จากทวโลก พบวาม 9 รปแบบ ดงตอไปน ปรากฏตามตารางท 2.1

9

ตารางท 2.1 รปแบบการศกษาเชงบรณาการการเรยนรกบการท างาน หรอ WIL (Work-integrated Leaning)

รปแบบ ลกษณะเฉพาะ ตวอยาง 1. การก าหนดประสบการณกอนการศกษา (Pre-course Experience)

หมายถง การก าหนดประสบการณในการท างานเปนคณสมบตเฉพาะของนกศกษากอนเขารบการศกษา (Pre-requisite)

การก าหนดประสบการณท างานในฟารมกอนเขาศกษาเกษตรศาสตร

2. การเรยนสลบกบการท างาน (Sandwich Course)

ก าหนดระยะเวลาท างานในระหวางปทศกษา โดยทวไปอาจก าหนดใหท างาน 4 เดอน หรอท างาน 3 เดอน สลบกบการเรยนในสถาบน อดมศกษา จนกวาจะส าเรจการศกษา

หลกสตรวศวกรรมศาสตรของมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

3. สหกจศกษา (Cooperative Education)

ก าหนดระยะเวลาท างานไวชดเจนในหลกสตร เนนการบรณาการทฤษฏและการปฏบตเพอเพมขดความสามารถในการจางงานของบณฑต

หลกสตรตาง ๆ ของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร และมหาวทยาลยอนๆ ทงภาครฐและภาคเอกชน

4. การฝกงานทเนนการเรยนรหรอการตดตามพฤตกรรมการท างาน (Cognitive Apprenticeship or Job Shadowing)

มงเนนการสงเกตพฤตกรรมและการซม-ซบวฒนธรรมองคกรขององคกรผใชบณฑต

หลกสตรตาง ๆ ของมหาวทยาลย เทคโนโลยสรนาร และมหาวทยาลยอนๆ ทงภาครฐและภาคเอกชน

5. หลกสตรรวมมหาวทยาลยและอตสาหกรรม (Joint Industry University Course)

หลกสตรทรวมพฒนาและ อดหนนงบประมาณโดยองคกรผใชบณฑตรวมทงการใชบคลากร และอปกรณขององคกรผใชบณฑต

หลกสตรวศวกรรมศาสตร บรหารธรกจ และอน ๆ

10

ตารางท 2.1 (ตอ)

รปแบบ ลกษณะเฉพาะ ตวอยาง 6. พนกงานฝกหดใหมหรอพนกงานฝกงาน (New Traineeship or Apprenticeship)

การฝกงานทมการจดระบบการเตรยมการและการฝกงานในสถานทหรอนอกสถานท ทมโครงสรางการด าเนนงานชดเจน

สตวแพทยศาสตร เกษตรศาสตร

7. การบรรจใหท างาน หรอการฝกเฉพาะต าแหนง (Placement or Practicum)

การพฒนาทกษะหรอประสบการณทจ าเปนในอนาคต โดยจดเวลาการฝกปฏบตงานเพมเตมในสถานการณจรง

แพทย พยาบาล คร

8. ปฏบตงานภาคสนาม (Fieldwork)

การส ารวจหรอการสงเกตการท างานในสถานทจรงในระยะสน

สงคมสงเคราะห วทยาศาสตร ภมศาสตร

9. การฝกปฏบตจรงภายหลงส าเรจการเรยนทฤษฎ (Post-course Internship)

การเสรมสรางประสบการณในการปฏบตงานภายหลงส าเรจการศกษาภาคทฤษฎ

แพทย ทนายความ

รปแบบ WiL ในประเทศไทย ส านกเลขาธการสภาการศกษา (2553:108-115), ปานเพชร ชนนทร และคนอนๆ

(2552:17) ไดอธบายเกยวกบรปแบบ WiL ในประเทศไทยประกอบไปดวย 4 ระบบ ไดแก ระบบทวภาค (DVT) ระบบการฝกงาน (Apprentice) ระบบสหกจศกษา (Cooperative) และระบบการฝกหด (Internship) โดยมรายละเอยดดงตอไปน

ระบบทวภาค (Dual Vocational Training : DVT) 1. หลกการแนวคด การจดการเรยนการสอนโดยเนนภาคทฤษฎในสถานศกษาและการฝกอบรมภาคปฏบตในสถานประกอบการ ผ เรยนจะไดรบความรควบคไปกบประสบการณการท างาน จนเกดความเชยวชาญทางวชาชพเฉพาะดานในระดบทก าหนด 2. จดมงหมาย 2.1 เพอจดเตรยมก าลงคนทางดานอาชวศกษาเขาสตลาดแรงงาน

11

2.2 เพอผลตชางฝมอผ มความช านาญงานเพยงพอทงดานปรมาณและคณภาพ 2.3 เพอผลตก าลงคนทตรงตามความตองการของสถานประกอบการ 2.4 เพอจดการสรางระบบการจดการศกษาวชาชพระบบนขนมาเพอเปนการใหโอกาสในการศกษาวชาชพแกเยาวชนทส าเรจการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนตน 2.5 เพอเปดโอกาสใหบคคลในวยเรยนและวยท างานพฒนาตนเองทางดานวชาชพอยางตอเนอง 2.6 เพอเปนการเตรยมความพรอมส าหรบสถานศกษาในการเขาสระบบการปฏรปทางการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพทธศกราช 2542 2.7 เพอเปนการลดปญหาในเรองงบประมาณในการจดการศกษาทางดานอาชวศกษา 2.8 เพอใหนกเรยนไดเรยนรการปฏบตโดยแทจรงและมเนอหาททนตอเทคโนโลย 2.9 เพอสงเสรมใหมการประกอบอาชพ การจางงาน และอาชพอสระ 3. ระบบการจดการ การจดการศกษาระบบทวภาค ม 2 หลกสตร คอ ในระดบประกาศนยบตร (ปวช.) ใชเวลาเรยน 3 ป หลกจากจบในระดบมธยมตน และระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) ใชเวลาเรยน 2 ป หลกจากจบในระดบ ปวช. หรอมธยมศกษาตอนปลาย 4. รปแบบการเรยนการสอนแบบบรณาการกบการท างาน

4.1 สถานศกษาสอนวชาพนฐาน วชาชพพนฐาน วชาเลอกเสร สปดาหละ 1-2 วน ตลอดหลกสตร และสถานประกอบการการสอนวชาชพเฉพาะ วชาชพเลอก กจกรรมและโครงงานหรอโครงการวชาชพ สปดาหละ 3-4 วน ตลอดหลกสตร หรอในรปแบบทเหมาะสมทสถานประกอบการตองการ 4.2 รายวชาใดหากสถานประกอบการไมสามารถจดการเรยนการสอนไดตามหลกสตรใหสถานศกษาจดสอนเพมเตมใหจนครบหลกสตร 5. หนวยงานทรบผดชอบ

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา สถาบนอาชวศกษาเอกชน และสถาบนการเรยนการสอนในรปแบบอาชวศกษาทจดในระดบอดมศกษา

6. ปจจยและเงอนไขของความส าเรจ

12

6.1 มงบประมาณอดหนนเนองจากเปนนโยบายของรฐ และมความชดเจน 6.2 สถานประกอบการสามารถลดหยอนภาษได 6.3 สถานประกอบการสามารถลดตนทนคาใชจายและประหยดเวลาในการ

ฝกอบรมพนกงานใหม 6.4 การจดการอาชวะศกษาระบบทวภาคกอใหเกดการรบรของครใน

สถานศกษา เพอตอบรบกบเทคโนโลยใหมๆ และความตองการของตลาดแรงงาน ในขณะเดยวกนกกระตนใหสถานประกอบการพฒนาครฝกประจ าสถานประกอบการของตน รวมถงเครองมอ อปกรณ และสงอ านวยความสะดวกตางๆ

ระบบสหกจศกษา (Cooperative Education) 1. หลกการแนวคด การจดการเรยนรทเนนการปฏบตงานจรงในสถานประกอบการอยางมระบบ

โดยจดใหมการใหความรและทกษะทจ าเปนขณะขาปฏบตงาน ณ สถานประกอบการ นกศกษามสถานะเปรยบเสมอนพนกงานชวคราว ทจะตองลงมอปฏบตงานจรงในสาขาทตนเรยนมา โดยมการประเมนอยางเปนระบบ รวมถงการน าเสนอรายงานจากประสบการณจรง

2. จดมงหมาย 2.1 เพอพฒนาบณฑตทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย สงคมศาสตร และ

มนษยศาสตร ใหมคณลกษณะและสมรรถนะทตรงตามความตองการขององคกรผใชบณฑต 2.2 เพอใหสถาบนอดมศกษาซงเปนภาคผผลตบณฑต ไดเชอมโยงสมพนธกบ

องคกรผ ใชบณฑตและเกดการบรณาการความรวมมอในการพฒนาหลกสตรการเรยนการสอน การวจย และการสรางองคความรใหม

2.3 เพอใหองคกรผ ใชบณฑตไดรบประโยชนจากโครงงานหรองานทนกศกษาปฏบต อกทงใชประโยชนจากสหกจศกษาเปนแนวทางหนงในการสรรหา และพฒนาบคลากรทมประสทธภาพ

2.4 เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ 3. ระบบการจดการ หลกสตรในระดบปรญญาทเสรมสรางประสบการณอาชพใหกบนกศกษา โดย

ใหนกศกษาไดฝกปฏบตงานจรงเตมเวลา ณ สถานประกอบการเปนระยะเวลาอยางนอย 1 ภาคการศกษา หรอไมต ากวา 4 เดอน โดยงานทปฏบตจะตองเปนประโยชนกบสถานประกอบการ

13

4. รปแบบการเรยนการสอนแบบบรณาการกบการท างาน มหาวทยาลยไดจดระบบการศกษา โดยภาคเรยนสหกจศกามระยะเทากบ 1

ภาคเรยน คอ 16 สปดาห หลกสตรสหกจศกษามลกษณะดงน คอ 4.1) เปนหลกสตรโดยเปนไปตามการเลอกแผนการเรยนของนกศกษา 4.2) การจดภาคเรยนสหกจศกาจะจดไวในภาคปลายของปท 3 และหรอภาค

ตน และภาคปลายของปท 4 4.3) ภาคเรยนสหกจศกษามคาอยางนอย 6 หนวยกต โดยแตกตางกนไปในแต

ละสาขาวชา 4.4 ก าหนดใหนกศกษาสหกจศกษาจะตองไปปฏบตงานอยางนอย 1 ภาค

เรยน โดยจะตองมระยะเวลาการปฏบตงาน ไมนอยกวา 16 สปดาห 5. หนวยงานทรบผดชอบ มหาวทยาลยของรฐและมหาวทยาลยเอกชนทสงกดส านกงานคณะกรรมการ

อดมศกษา 6. ปจจยและเงอนไขของความส าเรจ 6.1 การเสรมสรางความรความเขาใจเกยวกบสหกจศกษา ไดแก การเผยแพร

ความรในสงกวางแกภาคสงคมทวไป การอบรมเชงปฏบตการสหกจศกษาแกสถาบนอดมศกษา การสงเสรมการวจยทเกยวของกบสหกจศกษา และการสงเสรมแนวปฏบตสหกจศกษาทด (Good Practices) ใหกวางขน

6.2 การก าหนดมาตรฐานการด าเนนงานสหกจศกาไทย ทงในสวนของสถาบนอดมศกษาและองคผใชบณฑต

6.3 การสงเสรมและสนบสนนสหกจศกษาไทย โดยใชมาตรการตางๆ เชน การแตงตงคณะกรรมการสงเสรมพฒนาสหกจศกษา มาตรการจงใจในดานภาษ การสงเสรมการลงทน ประกาศเกยรตคณและการก าหนดเปนตวชวดของส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาเปนตน

6.4 การสงเสรมและสนบสนนสหกจศกษาในสาขาเฉพาะดาน ระดบนานาชาต เพอยกระดบคณภาพและมาตรฐานของสหกจศกษาไทย

6.5 การตดตามประเมนผล จดใหมการตดตามประเมนผลการด าเนนงานสหกจศกษาขององคการตางๆ ทเกยวของอยางเปนระบบ

14

ระบบฝกงาน (Apprentice) 1. หลกการแนวคด การเตรยมความพรอมเขาสอาชพ เพอการเตรยมความพรอมในการท างาน

โดยทผ เรยนเขาไปฝกงานในสถานประกอบการในระยะเวลาสน 2. จดมงหมาย 2.1 เพอใหนกศกษาไดเรยนร เพมทกษะ ประสบการณการท างาน การ

บรหารจดการ พฒนาวชาชพตามสภาพการปฏบตงานจรงในสถานประกอบการ 2.2 เพอใหนกศกษาไดทราบถงสภาพปญหาทเกดขนจรงในการปฏบตงาน

รวมกบผ อนไดอยางมประสทธภาพ 2.3 เพอใหนกศกษามความรบผดชอบตอหนาท มระเบยบวนยสามารถ

ท างานรวมกบผ อนไดอยางมประสทธภาพ 2.4 เพอใหนกศกษามเจตคตทดตอการท างาน มความภาคภมใจในวชาชพ

เกดแรงจงใจในการประกอบอาชพตอไปเมอส าเรจการศกษา 3. ระบบการจดการ หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสงและหลกสตรระดบปรญญา นกศกษา

ทกคนจะตองฝกงานในสถานประกอบการหรอแหลงวทยาการ และสามารถฝกในสถานประกอบการ 1 แหง หรอหลายแหลงตามความเหมาะสม

4. รปแบบการเรยนการสอนแบบบรณาการกบการท างาน 4.1 การฝกงานในสถานประกอบการ ใหสถานศกษาพจารณารวมกบสถาน

ประกอบการ โดยการฝกปฏบตงานตองเปนไปตามขอก าหนดของหลกสตร 4.2 การก าหนดภาคเรยนส าหรบการฝกงาน ควรจดใหนกศกษาไดศกษาอย

ในสถานศกษาในภาคเรยนท 1 เพอเรยนรในวชาสามญและวชาพนฐานวชาชพทจ าเปนกอนเขาฝกงานในสถานประกอบการ และอยในสถานศกษาภาคเรยนสดทายเพอเปนการบรณาการศาสตรทเรยนรทงหมดเขาดวยกนมาปฏบตในวชาโครงการและเรยนวชาอนๆ ใหครบตามโครงสรางของหลกสตร เพอเตรยมความพรอมในการประกอบอาชพ

5. หนวยงานทรบผดชอบ ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และวทยาลยชมชน ฯลฯ

15

6. ปจจยและเงอนไขของความส าเรจ 6.1 นกศกษาไดเรยนรประสบการณตรงจากการฝกงานจรง ท าใหมความ

เขาใจในลกษณะงานของสายอาชพไดชดเจนยงขน 6.2 การหาสถานประกอบการงาย เนองจากสถานประกอบการเขาใจ

ลกษณะการฝกงาน 6.3 การฝกงานในสถานประกอบการเนนเฉพาะดาน จงท าใหนกศกษาไม

เกดความสบสนในการฝกปฏบตงาน 6.4 สถานประกอบการลดคาใชจายในการจางแรงงาน จงท าใหเปดโอกาส

ใหนกศกษาเขารบการฝกงานมากขน ระบบการฝกหด (Internship) 1. หลกการแนวคด การเตรยมความพรอมในการผลตบณฑต และเปนกลไกส าคญทจะชวยให

ผ ส าเรจการศกษาไดรบการฝกฝนเปนระบบอยางมประสทธภาพภายใตการดแลจากผ ทรบผดชอบจนมความสามารถทจะปฏบตงานไดจรง

2. จดมงหมาย 2.1 เพอผลตบคลากรในสาขาทขาดแคลนและจ าเปนตอวชาชพเฉพาะดาน

เชน แพทย คร พยาบาล ต ารวจ ทหาร นกบน เปนตน 2.2 เพอใหบคลากรทมความรทางวชาการเชยวชาญทางวชาชพดวย

หลกสตรและกระบวนการทเนนการปฏบตและการฝกอบรมทเขมขน 3. ระบบการจดการ หลกสตรในระดบปรญญา เนนวชาชพเฉพาะทาง มความเชยวชาญในสาขา

เฉพาะดาน ระยะเวลาการศกษาไมนอยกวา 5 ป 4. รปแบบการเรยนการสอนแบบบรณาการกบการท างาน 4.1 เนนความสามารถในวชาชพ (Capability-Based Learning) คอ ม

ความรทางวชาการเชยวชาญทางวชาชพ และมอดมการณในวชาชพ 4.2 เนนการปฏบตจรง (Practical-Based Learning) ในสถานท างานทจรง 4.3 จดกระบวนการเ รยน ร โดยการแกปญหาและกระบวนการวจย

(Problem-Based Learning and Research-Based Learning) ไดแกการฝกแกปญหาทด ารงอยในเรองการเรยนร การบรหารจดการ และใชกระบวนการวจย)

16

5. หนวยงานทรบผดชอบ ส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา และองคกรวชาชพเฉพาะทาง 6. ปจจยและเงอนไขของความส าเรจ 6.1 มระบบการจดการทมมาตรฐาน 6.2 ระบบนเทศและตดตามผลมเกณฑมาตรฐาน 6.3 มองคกรวชาชพสนบสนน 6.4 นกศกษามใบประกอบวชาชพเมอส าเรจการศกษา 6.5 นกศกษามโอกาสท างานตามสาขาวชาชพทเรยน 6.6 นกศกษาฝกปฏบตงานในสถานทท างานจรงท าใหเรยนรปญหาและ

แกไขปญหาไดจรง ปรากฏตามแผนภาพท 2.1

17

ระบบ ปจจยน ำเขำ กระบวนกำร ผลทไดรบ

1. ไดทกษะเฉาพะดาน 2. ไดฝกปฏบตตามสมรรถนะรายวชา

1. ไดทกษะการท างานกบผอน 2. ไดเรยนรชวตการท างาน 3. การฝกปฏบตเพอเปลยนอาชพ

1. ไดเรยนรชวตการท างาน 2. ไดฝกปฏบตงานตามความรในสาขาทตนเรยน 3. บรณาความรสสถานประกอบการโดยการท าโครงการและการแกปญหางาน 4. มรายงานหลงจากฝกปฏบต

1. ไดท างานจรงในวชาชพทเรยนการโดยตรง 2. บรณาการความรโดยการฝกปฏบตจรง 3. ไดกรณศกษาจากการท างานจรง 4. มองคกรวชาชพรบรอง 5. ไดสมรรถนะตามอาชพ

ฟ 1. เรยนทฤษฎควบคกบการฝกปฏบตตามความเหมาะสม โดยสถานศกษาและสถานประกอบการตองตกลงรวมกน 2. การประเมนผลการฝกปฏบตรวมกนระหวางสถานศกษากบสถานประกอบการ

1. การฝกปฏบตงานในสถานประกอบการเปนไปตามขอก าหนดของหลกสตร 2. การประเมนผลการฝกปฏบตรวมกนระหวางสถานศกษากบสถานประกอบการ

1. เรยนทฤษฎกอนและฝกปฏบตงานตามหลกสตรทก าหนด 2. ระยะการฝกปฏบตงานเปนไปตามขอก าหนดของหลกสตร 3. การประเมนผลการฝกปฏบตรวมกนระหวางสถานศกษากบสถานประกอบการ

1. เรยนทฤษฎควบคกบการฝ ก ป ฏ บ ต ต า ม ค ว า มเหมาะสม 2. เรยนทฤษฎจนจบกอนจงจะเรยนเรมปฏบตงาน 3. องคกรวชาชพมสวนรวมจดการเรยนการสอนและก า ร ป ร ะ เ ม น ผ ล ก า รปฏบตงาน

1. หลกสตรระดบ ปว.ส 2. การเรยนการสอนแบบ Problem Based และ Cooperative Learning 3. ก าหนดคณสมบตผเรยน 4. การเตรยมสถานประกอบการ 5. การฝกอบรมอาจารย คฝก และพเลยง

1. หลกสตรระดบ ปว. ส และระดบปรญญาตร 2. การเรยนการสอนแบบ Problem Based และ Cooperative Learning 3. ก าหนดคณสมบตผเรยน 4. การเตรยมสถานประกอบการ 5. การฝกอบรมอาจารย คฝก และพเลยง

1. หลกสตรระดบปรญญาตรและระดบบณฑตศกษา 2. การเรยนการสอนแบบ Problem Based และ Cooperative Learning 3. ก าหนดคณสมบตผเรยน 4. การเตรยมสถานประกอบการ 5. การฝกอบรมอาจารย คฝก และพเลยง

1. หลกสตรระดบปรญญาตร 2. การเรยนการสอนแบบ Problem Based และ Cooperative Learning 3. ก าหนดคณสมบตผเรยน 4. การเตรยมสถานประกอบการ 5. การฝกอบรมอาจารย คฝก และพเลยง

ระบบทวภาค (DVT) ระบบการฝกงาน (Apprentice)

ระบบสหกจศกษา (Cooperative)

ระบบการฝกหด (Internship)

ผลทไดรบ

กระบวนการ

ปจจยน าเขา

สถานประกอบการ

สถานศกษา

แผนภาพท 2.1 รปแบบการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการกบการท างาน (วเคราะหจากเอกสาร ) ทมา : ปานเพชร ชนนทร และคนอนๆ (2552:17)

18

กลาวโดยสรปแลว การจดการศกษาแบบ WiL ในประเทศไทย มการจดการเรยนการสอนแบบ WiL ทเดนชดอย 4 รปแบบไดแก ทวภาค (DVT) สหกจศกษา (Cooperative) การฝกงาน (Apprentice) และ การฝกหด (Internship) ทงน ส านกเลขาธการสถานศกษา (2553:38) ไดสรป ประเดนตางๆ ในดานหลกการแนวคด/ปรชญา จดมงหมายการพฒนา โครงสรางองกรระบบการบรหารรปแบบ WiL และปจจยเงอนไขของความส าเรจ ดงตารางท 2.2

ตารางท 2.2 สรปประเดนส าคญของการจดการศกษารปแบบ WiL 4 รปแบบในประเทศไทย

หวขอเรอง WIL ประเทศไทย 1. หลกการแนวคด/ปรชญา การจดการศกษาเชงบรณาการกบการท างานหรอ WIL เปนกรณหนง

ของการเรยนรเชงประสบการณ ทชวยใหนกศกษามโอกาสในการประยกตความร ทกษะการท างาน และทกษะเฉพาะทสมพนธกบวชาชพ ไดรจกชวตการท างานทแทจรงกอนส าเรจการศกษา

2. จดมงหมายการพฒนา สถาบนการศกษาไดมการเชอมโยงโลกการศกษากบภาคธรกจอตสาหกรรมเขาดวยกนท าใหประเทศมทรพยากรมนษยทมสมรรถนะสงสามารถแขงขนในระดบนานาชาตได

3. โครงสรางองคกรระบบการบรหาร วทยาลยอาชวศกษารฐ )วทยาลยเทคนค วทยาลยอาชวศกษา วทยาลยสารพดชาง และวทยาลยเกษตรกรม)

วทยาลยอาชวศกษาเอกชน

มหาวทยาลยรฐ (สงกดทบวงฯ เดม)

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

มหาวทยาลยราชภฎ

มหาวทยาลยเอกชน

มหาวทยาลยชมชน 4. รปแบบของWIL 1. ระบบทวภาค(DVT)

2. ระบบสหกจศกษา(Cooperative) 3. ระบบฝกงาน (Apprentice) 4. ระบบการฝกหด (Internship)

19

ตารางท 1.2 (ตอ)

หวขอเรอง WIL ประเทศไทย 5. ปจจยเงอนไขของความส าเรจ สถาบนการศกษาและสถานประกอบมนโยบายทชดเจน

ในการสนบสนนสหกจศกษา

มผ รบผดชอบระดบตางๆ ทชดเจน

มการสรางความเขาใจใหแกทกฝายทเกยวของ

มกระบวนการในการเตรยมความพรอมใหแกนกศกษาทจะเขารวมโครงการ

มการก าหนดใหท ารายงานสารนเทศเมอเสรจสนการปฏบตงาน

ภาครฐใหสทธประโยชนทางดานภาษ

เพอเปนแรงจงใจใหกบสถานประกอบการทเขารวม

รปแบบและลกษณะของ WiL ในตางประเทศ ส านกเลขาธการสภาการศกษา (2553:53-99) ไดอธบายเกยวกบการจดการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างาน ( WiL) ของตางประเทศ ในทวปอเมรกาและยโรป 3 ประเทศ ไดแก ประเทศสหรฐอเมรกา สาธารณรฐฟนแลนด และสมาพนธรฐสวส และในทวปเอเซย 3 ประเทศ ไดแก สาธารณรฐเกาหล ญป น และ อนเดยโดยศกษา 5 ประเดนส าคญ ไดแก หลกการคด/ปรชญา จดมงหมายการพฒนา โครงสรางความรวมมอ รปแบบของ WIL และปจจยเงอนไขของความส าเรจ ดงมรายละเอยดดงตอไปน ทวปอเมรกาและยโรป 1. ประเทศสหรฐอเมรกา 1.1 แนวคดและปรชญา การสรางมาตรฐานทกษะและ มาตรฐานอาชพระดบชาตสระดบสากล เพอใหแรงงานของชาตไดมาตรฐาน ถอเปนยทธศาสตรทสรางความส าเรจแกการพฒนาการศกษาอยางยง 1.2 จดมงหมายและความจ าเปนในการจดการเรยนการสอน การจดการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างานเพอเปนการกระตนและชวยอตสาหกรรมในการพฒนาและปรบปรงระดบบคลากรใหมความสามรถแขงขนไดในเศรษฐกจสากล

20

1.3 โครงสรางขององคกร 1) Institute of Technology 2) Community College 3) Junior College 4) College 5) University 1.4 การบรหารจดการ การจดการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างานในเทศสหรฐอเมรกามระบบ Cooperative Education .นมหาวทยาลยและ Apprenticeship ในวทยาลยชมชน และสถานบนเทคโนโลย 1.5 รปแบบการจดการเรยนการสอน 1) การฝกหด (Internship)

2) สหกจศกษา (Cooperative Education) 3) การฝกงาน (Apprenticeship) 1.6 ปจจยเงอนไขของความส าเรจ ยทธศาสตรแหงความส าเรจในการจดการศกษาอาชพและการฝกอบรมอาชพของสหรฐอเมรกาเกดจากการใชนโยบายการปฏรปการศกษาน าในการพฒนาชาตสถาบนการศกษาอาชพในฐานะเปนสถาบนอดมศกษาทมสมรรถนะและศกยภาพสงในการชน าสามารถแกปญหาดานอาชพแกชมชนและสงคมได เพราะเปนสถาบนนตบคคล มอสระและอ านาจทงดานการบรหารจดการวชาการ การใหบรการวชาอาชพหลากหลายแกกลมเปาหมายทหลากหลายอยางมประสทธภาพ มความคมคาเพราะท าหนาทเปนสถานศกษา ศนยฝกอบรม ศนยพฒนาอาชพ ศนยวจยอาชพของชมชน ซงลวนเปนยทธศาสตรทสรางประสทธภาพแกองคกร 2. สาธารณรฐฟนแลนด 2.1 แนวคดและปรชญา เพอเพมความรทกษะ และความเชยวชาญส าหรบผศกษาในระดบปรญญา รวมถงการพฒนาคณภาพและมาตรฐานของการเรยนวชาชพภายหลงทส าเรจการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลาย

21

2.2 จดมงหมายและความจ าเปนในการจดการเรยนการสอน ใหความรและทกษะทจ าเปนตอการปฏบตงานในดานวชาชพตามความตองการแรงงานและพฒนาระดบโลก ท าการวจย และพฒนาใหบรการสงคมในการพฒนาทองถน โดยเฉพาะอยางยงสถานประกอบการขนาดเลกและขนาดกลาง 2.3 โครงสรางขององคกร มหาวทยาลยในสาธารณรฐฟนแลนดมจ านวน 20 แหง โดยมมหาวทยาลยจ านวน 10 แหง เปดวชาสอนในหลายสาขา สวนอก 10 แหง เปดวชาสอนแบบเฉพาะทาง จ าแนกเปน ดานเศรษฐศาสตรและธรกจ จ านวน 3 แหง ดานวศวกรรมและสถาปตยกรรม จ านวน 3 แหง และดานศลปะและการละคร จ านวน 4 แหง สถาบนโปลเทคนคในปจจบนมจ านวน 29 แหง ในสงกดกระทรวงศกษาธการ ในจ านวน 20 แหง ทเปดหลกสตรหลงปรญญาตรซงจดการศกษาผ ใหญ โดยจะเรยนเพมเตมประมาณ 40 -60 หนวยกต 2.4 การบรหารจดการ 1) การรบนกศกษา 1.1) นกศกษาทตองการเขาศกษาตอในมหาวทยาลยจะตองสอบผาน Matriculation Examination, International Baccalaureate IB. European Baccalaureate: EB จงมสทธเขาเรยนในมหาวทยาลย 1.2) นกศกษาทไดปรญญาจากสถาบนโปลเทคนคทมคณสมบตดานอาชวศกษา ในระดบหลงมธยมศกษาตอนปลายหรออาชวศกษาหลกสตร 3 ป เปนอยางนอยจงจะมสทธเขาเรยนในมหาวทยาลยได (การศกษาแบบตอเนอง) 2) การศกษา มหาวทยาลยและสถาบนโปลเทคนคจะเรมเรยนตนเดอนสงหาคมและสนสดเดอนกรกฎาคมของทกป การเรยนการสอนแบงออกเปน 2 ภาคเรยน 3) หลกสตร 3.1) มาหาวทยาลย ระดบปรญญาตรเรยน 180 ECTS (European Credit Transfer and Accumulation System) ใชเวลาเรยน 3 ป ส าหรบระดบปรญญาโทเรยน 300 ECTS ใชเวลาเรยน 5 ป และระดบปรญญาเอกตองเรยนเพมขนอก 4 ป สวนสาขาแพทยศาสตร ทนตแพทยศาสตร และสตวแพทยศาสตร เรยน 300-360 ECTS ใชเวลาเรยน 5-6 ป

22

3.2) สถาบนโปลเทคนค หลกสตรประกอบดวย วชาพน,น วชาชพ วชาเลอก และการฝกปฏบตจ านวน 130-160 หนวยกต สวนสาขาพยาบาล ดนตร คร วศวกรนาว และกปตนเรอ ตองเรยนจ านวน 180 หนวยกต และหลกสตรหลงปรญญาตร ซงจะจดการศกษาผ ใหญ โดยจะเรยนเพมเตมประมาณ 40-60 หนวยกต หรอในอนาคตจะตองเรยน 60-90 ECTS 2.5 รปแบบการจดการเรยนการสอน การสอนมเปาหมายเพอเพมการเรยนและการวางแผนการเรยนดวยตนเอง วธการเรยนการสอนไดแก การท าโครงงาน การท างานเปนทมการฝกอบรมแบบลกมอฝกงาน(Apprenticeship Training) และการศกษาในสถานประกอบการโดยการฝกงานจะคดหนวยกต 30 ECTS 2.5 ปจจยและเงอนไขของความส าเรจ 1) มนโยบายการจดการศกษาทชดเจน และมระบบการศกษาทกระดบตงแต การศกษาภาคบงคบ การศกษาขนพนฐานภาคบงคบ การศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายและอาชวศกษาและการศกษาระดบอดมศกษา รวมถงการศกษาผใหญเนนใหโอกาสทางการศกษาแกประชาชน 2) การจดการศกษา ท ม คณภาพ โดย ม ระบบการประ เม นผลสถาบนการศกษาและระบบการศกษาเพอใหหนวยงานทางการศกษามองเหนภาพรวมของตนเอง และเผยแพรกจกรรมของสถาบนใหเปนทรบรแกคนภายนอก รวมทงการประเมนตนเองจะท าใหสถาบนทราบวาการปฏบตงานนนเปนไปตามวตถประสงคหรอไม และสาสมารถก าหนดแผนงานเพอรกษาระดบคณภาพและทราบถงผลการปฏบตงานของตนเองโดยการประเมนม 3 ระดบ คอ ระดบสถาบนการศกษา ระดบภมภาค และระดบทองถน ระดบประเทศ 3) มการสงเสรมการวจยอยางเปนระบบ โดยทกมหาวทยาลยตองท าการวจยดานการศกษา โดยมสถาบนวจยทมชอเสยงดานการศกษา 2 แหง ไดแก The Institute of Educational Research และ University of Turku นอกจานก คณะศกษาศาสตรในทกมหาวทยาลยไดรวมกนตงเปนสถาบนวจย โดยท างานวจยในดานตางๆ เชน The Research Center for Vocational โดยตองอยท University of Tempers เปนตน 4) มการพฒนาวชาชพครและบคลากรทางการศกษา โดยการฝกอบรมครประจ าการและบคลากรทางการศกษาปละ 3 - 5 วนเปนประจ าทกป และมรายไดทสงซงเปนขอตกลงรวมระหวางสหภาพครรฐ และเทศบาล ซงกระท ากนทกๆ 1-3 ป รายไดของครจะแบงเปน 2 สวน คอ เงนเดน และเงนเพมเตม

23

3. สมาพนธรฐสวส 3.1 แนวคดและปรชญา การศกษาทเกยวของกบการท างานการเพมทกษะและความรทจ าเปนตอการท างาน เชน การเรยนรการสอสาร ภาษา เทคโนโลยและ การศกษา การฝกทกษะอาชพใหม ๆ ความรใหมทสมพนธกบความกาวหนาของเทคโนโลยการศกษาทเกยวกบดานอดมศกษา เพอใหไดคณวฒในสาขาทศกษา 3.2 จดมงหมายและความจ าเปนในการจดการเรยนการสอน เนนการปฏบตในสาขาวทยาศาสตรและศลปศาสตร การเรยนการสอนมงเนนการฝกอบรม และการเรยนการสอนเนนการปฏบตโดยไดรบการสนบสนนจากสมาคมวชาชพทเกยวของตามระเบยบของรฐบาลกลาง โดยมงเนนงานดานการฝกหดคร การศกษาตอเนอง การวจยและพฒนาประยกตการถายทอดความรและเทคโนโลยและการบรการ 3.3 โครงสรางขององคกร 1) มหาวทยาลยและสถาบนเทคโนโลย โดยทวไปการศกษาในระดบ Lizentiate ใชเวลาเรยน 8 ภาคเรยน และการท าวทยานพนธอก 1 ภาคเรยน สวนเขตภาษาเยอรมนจะใชเวลาเรยนนานกวาในเขตอนๆ 2) มหาวทยาลยวทยาศาสตรประยกต โดยทวไปหลกสตรปกตจะใชเวลาเรยน 3 ป ถาหารท างานดวยจะใชเวลา 4 ชวโมง การสอนอยระหวาง 3,000 – 4,000 ชวโมง โดยสอนปละ 1,000-2,000 ชวโมง การเรยนการสอนท าเปนโมดล และท าการเปดสอนหลกสตรการศกษาตอเนองตอการระดบประกาศนยบตรส าหรบผ มงานท าแลว โดยการฝกอบรมใชเวลาตงแต 2 สปดาห จนถง 2 ป 3) วทยาลยเทคนคชนสง ใชเวลาเรยน 2 ปประมาณ 2,000 ชวโมง หรอ หลกสตรการเรยนแบบบางเวลาใชเวลา 3 ป ประมาณ 1,500 ชวโมงขนไป ถาเรยนพรอมกบท างานไปดวย หลกสตรการเรยนจะเปนการเรยนภาคทฤษฎ 1 ภาคเรยน และภาคปฏบต 2 ภาคเรยน สลบกนไป และมการเรยนโดยใช E-Learning 3.4 การบรหารจดการ 1) มหาวทยาลยและสถาบนเทคโนโลย มหาวทยาลยอยในก ากบของหนวยงานการศกษาของเขต สวนสถาบนเทคโนโลยอยในก ากบของรฐบาล โดยมหาวทยาลยของเขตม 10 แหง และสถาบนเทคโนโลยของรฐ 2 แหง 2) มหาวทยาลยวทยาศาสตรประยกต แบงเปน 2 กลมงาน ไดแก กลมแรกรฐบาลกลางรบผดชอบ คอ วศวกรรมศาสตรและสถาปตยกรรมศาสตร เศรษฐศาสตรและการบรหาร

24

เกษตรศาสตรและการแกแบบ สวนกลมท 2 เขตรบผดชอบ คอ สงคมสงเคราะห สขภาพ ดนตร การฝกหดคร วจตรศลป การละครและนาฏศลป ภาษาศาสตรประยกต และจตวทยาประยกต 3) วทยาลยเทคนคชนสง รฐบาลกลางรบผดชอบงานดานวศวกรรมศาสตร การทองเทยว โรงแรมและการอาหาร สารสนเทศเชงธรกจและงานเคม สวนเขตรบผดชอบงานดานสขภาพ และสงคมสงเคราะห 3.5 รปแบบการจดการเรยนการสอน 1) การจดการเรยนการสอนแบบสหวทยการ โดยการฝกงานควบคกบการเรยน โดยการฝกงานแบงออกเปน 2 ชวง คอ ฝกงานกอนเขาเรยนและฝกงานระหวางเรยน 2) การจดการเรยนการสอน โดยใชระบบคขนาน จะเรยนภาคทฤษฎ 1 ภาคเรยนและภาคปฏบต 2 ภาคเรยน สลบกนไป จนจบการศกษา หรอการฝกอบรมแบบลกมอฝกงาน (Apprenticeship Training) ระหวางเรยนแทนการปฏบตงาน 3.6 ปจจยเงอนไขของความส าเรจ 1) การกระจายอ านาจการบรหารการศกษา โดยใหเขตและชมชนรบผดชอบการศกษากอนวยเรยน การประถมศกษา มธยมศกษา รวมถงมหาวทยาลยวทยาศาสตร ประยกตและวทยาลยเทคนคชนสงบางสวน และใหรฐบาลสวนกลางรบผดชอบการศกษาระดบอดมศกษาทง 3 ประเภท คอ มหาวทยาลยและสถาบนเทคโนโลยมหาวทยาลย วทยาศาสตรประยกตและวทยาลย เทคนคชนสง 2) มระบบการประเมนผลการศกษาทกระดบตงแตการประเมนตนเอง การประเมนผลระบบการศกษาในระดบเขตและชมชน และการประเมนผลการ ศกษาในระดบประเทศเพอน าผลการประเมนมาปรบปรงการพฒนาระบบการศกษาของประเทศตอไป ทวปเอเชย 1. สาธารณรฐเกาหล 1.1 แนวคดและปรชญา การศกษาตลอดชวตและลกษณะการจดการศกษาตอเ นองการจดการศกษาตงแตอนบาลถงระดบอดมศกษาในระบบปดทงยงจดการศกษาตอบสนองความตองการผ ทท างานแลวแตตองการเรยนเสรมความรหรอเรยนรเพอเปลยนอาชพใหมโอกาสการเรยนเทาเทยมระบบโรงเรยนโดยทวไป

25

1.2 จดมงหมายและความจ าเปนในการจดการเรยนการสอน การประยกตการเรยนการสอนของภาคทฤษฎและภาคปฏบต ใหมความสามารถในการประกอบอาชพโดยการฝกใหผ เรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง 1.3 โครงสรางขององคกร 1) วทยาลยและมหาวทยาลย หลกสตร 4 ป (ยกเวนแพทยศาสตร(medicine และ oriental medicine) และทนตแพทยศาสตรหลกสตร 6 ป) หลกสตรปรญญาตรสวนใหญตองเรยนทงหมดไมต ากวา 140 หนวยกต 2) สถาบนผลตคร ม2 รปแบบ คอ

- วทยาลยครหลกสตร 4 ปมทงหมด 11 แหง - วทยาลยวชาการศกษา หลกสตร 4 ป)

3) วทยาลยอาชวศกษา (Junior College) วทยาลยอาชวศกษา (Junior Colleges) หลกสตร 2-3 ป 4) มหาวทยาลยเปด (Open University หรอ Polytechnic University) การคดเลอกรบนกศกษาจะใหโอกาสแกผ สมครทมาจากองคกรอตสาหกรรม บคคลทมประสบการณการท างานในงานอตสาหกรรมมาแลวมากกวา 1 ป ครง ผ ทมวฒทางดานเทคนคและผ ทจบมธยมสายอาชวะหรอสายสามญทเรยนวชาดานอาชวะหลกสตรของมหาวทยาลยประเภทน ไมก าหนดจ านวนปการศกษา โพลเทคนคหรอมหาวทยาลบเ ปดทางอตสาหกรรม (Open Industrial University) ดงกลาวมงใหการศกษาทางอาชวะแกผ ใหญทก าลงท างานและประสงคจะเรยนในระดบอดมศกษาและเพอสงเสรมความสมพนธระหวางสถานศกษากบหนวยงานภาคอตสาหกรรม การมงใหโอกาสในการพฒนาการศกษาแกผ ทก าลงท างานเหนไดชดเขน เงอนไขในการบและการทไมก าหนดจ านวนปการศกษาไวในหลกสตร 5) โรงเรยนเสรมพเศษ (Miscellaneous School) เปนสถาบนทตงขนเพอเปดสอนสาขาวชาทไมไดเปดสอนในวทยาลยโดยปกตทวไป จงมขนาดเลกกวาวทยาลย แตกเปดสอนหลกสตร 4 ป เชนกนในบางแหง ปจจบนมทงหมด 22 แหง 18 แหง เปดสอนหลกสตร 4 ป และ อก 4 แหง เปดสอนระดบวทยาลยอาชวศกษา 1.4 การบรหารจดการ การจดการเรยนกานสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างานในประเทศสาธารณรฐเกาหลกใชระบบ Cooperative Education-South Korea

26

วธการจดการศกษา มหาว ทยาลย ใหม ซ ง เ ช อม โย งอตส าหกรรมภาคสนาม เ ข ากบสถาบนการศกษาชนสงไดอยางมประสทธภาพจากการใชระบบการศกษาทางไกลนน มสตรการศกษาหลกๆ อย 3 สตร ดงน สตรท 1 วทยากรผทรงคณวฒซงท างนอยกบบรษทในภาคอตสาหกรรมในเวลาเดยวกน จะเปนผ รบผดชอบในการฝกอบรมภาคปฏบต ณ สถานประกอบการ (จ าเปนทจะตองใหภาคอตสาหกรรมเขามามสวนรวม) สตรท 2 การสอนในภาคทฤษฎเกยวกบความเชยวชาญเฉพาะทางและวชาสามญ จะกระท าผานระบบการศกษาทางไกลโดยการใชเทคโนโลยการสอสารทรดหนา (ตองไดรบการสนบสนนจากศนยสอประสมเพอการศกษาแหงชาต) สตรท 3 การจดหลกสตรส าหรบมหาวทยาลยใหมจะเปนในลกษณะ ดงตอไปน หลกสตร “อนปรญญา” จะเชอมโยงระยะเวลาการเรยนในหลกสตรโรงเรยนอาชวศกษาอยางนอย 2 ป ผนวกเขากบการเรยนอก 2 ป ในวทยาลยอาชวศกษา ณ สถานประกอบการ (2+2) หลกสตร “ปรญญาตร” จะเชอมโยงการเรยน 2 ป ในหลกสตรอนปรญญาเขากบการเขาเรยนในหลกสตรของมหาวทยาลยทวไป ณ สถานประกอบการตออก 2 ป การเชอมโยงขางตนครอบคลมความรวมมอในการพฒนาหลกสตรและต าราเรยน การใชอปกรณอ านวยความสะดวกรวมกน ตลอดจนการแลกเปลยนวทยากรผทรงคณวฒ 1.5 รปแบบการจดการเรยนการสอน 1) การเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning) 2) การเรยนรเชงบรณาการกบการท างาน (Work Integrated Learning : WIL) 1.5 ปจจยและเงอนไขของความส าเรจ การประยกตการเรยนการสอนไดอยางสอดคลองกนของภาคทฤษฎและภาคปฏบตสงเสรมและสนบสนนบคคลทมความสามารถดเยยม ใหความชวยเหลอผ ทดอยโอกาสใหมความรความสามารถ ไมเพยงแคสงคมชนบท รวมถงบคคลทกคนในประเทศ และยงรวมไปถงการชวยเหลอเพอนมนษยดวยกนเองอกดวย

27

2. ญป น 2.1 แนวคดและปรชญา 1) สหกจศกษา มหาวทยาลยเปนชมชนแหงการเรยนรดวยตนเอง อยบนหลกการของการเรยนรจากฐานรากการท างาน (Work-base-learning) กระตนใหเกดการเรยนรทยดตนเองเปนหลก (Self-directed Learning) ทสะทอนใหเหนการปฏบตจรง 2) การเรยนรจากรปแบบ Problem Base Learning เปนการเรยนรโดยใชปญหาเปนแนวทางในการพฒนาความร บวกกบประสบการณของผ เชยวชาญในสถานประกอบการทใหค าแนะน าในการแกไขปญหาในการท างาน ท าใหผ เรยนสามารถแกไขปญหาและเกดกา รเรยนรอาจไดนวตกรรมหรอองคความรใหมจากการแกไขปญหานน 2.2 จดมงหมายและความจ าเปนในการจดการเรยนการสอน ฝกความพรอมของการไปประกอบวชาชพนกเรยนเปนทงผ เรยนและสรางความรผ เรยนจะเปนผสรางสรรคประสบการณของตนเอง และ ประสบการณคอองคประกอบพนฐานแรง กระตนใหเกดการเรยนร 2.3 โครงสรางองคกร

แผนภาพท .... แสดงโครงสรางขององคการการเรยนรตลอดชวตของประเทศญป น ทมา : ส านกเลขาธการสภาการศกษา (2553:73)

ทบวงการเรยนรตลอดชวต สภาการเรยนรตลอดชวต

กองสงเสรม การเรยนรตลอดชวต

กองการศกษา นอกโรงเรยน

ส านกงานสงเสรมการศกษาในโรงเรยนและการฝกอบรมแบบพเศษ

กองการศกษาสตร

กองการศกษาเยาวชน

กองแหลงเรยนรและสารสนเทศ

28

ประกอบดวย - Higher Education/Private Career School - Junior College - University

2.4 การบรหารจดการ การจดการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างานของญป น มระบบ National Federation of University Co-operative Associations 2.5 รปแบบการจดการเรยนการสอน 1) การเรยนรเชงประสบการณ(Experiential Learning) ใชรปแบบ Internship 2) การเรยนรเชงบรณาการกบการท างาน (Work Integrated Learning) ใชรปแบบ Cooperative Education 2.6 ปจจยเงอนไขของความส าเรจ การเรยนสลบกบการท างาน ก าหนดระยะเวลาการท างานไวชดเจนในหลกการบรณาการทฤษฎและการเพอเพมขดความสามารถในการจางงานของบณฑต การฝกงานทเนนการเรยนรหรอการตดตามพฤตกรรมโดยสถานประกอบการ 3. อนเดย 3.1 แนวคดและปรชญา การศกษามความหลากหลายส าหรบนกศกษา และเปนลกษณะเฉพาะทจะสามารถประสบผลส าเรจได 3.2 จดมงหมายและความจ าเปนในการจดการเรยนการสอน เพอกระตนใหเกดการเรยนรดวยตนเองและเปนแรงขบเคลอนทางเศรษฐกจทส าคญ 3.3 โครงสรางองคกร 1) ว ท ย า ล ย ร ฐ บ า ล (Government College)/ว ท ย า ล ย ว ช า ช พ (Professional College) 2) วทยาลยการศกษาทวไป (College of General Educations)/วทยาลยการศกษาอาชพ (College of Professional Educations)

29

3) มหาวทยาลยเฉพาะทาง (Single Faculty University)/มหาวทยาลยเปด (Open University) 4) มหาวทยาลยรฐบาลกลาง (Central University)/มหาวทยาลย รฐบาลทองถน (State University) 5) องคกร (Cooperative Education)

แผนภาพท ......... แสดงโครงสรางองคกร (Cooperative Education) ทมา : ส านกเลขาธการสภาการศกษา (2553:78)

3.4 ระบบการบรหารจดการ เครอขายการบรหางานของ National Cooperative Union of India (NCUI) แบงได 2 ดาน ซงแสดงตามแผนภาพท ......

National Cooperative Union of India (NCUI)

Project Coordination Committee

Project Office

Project Officer

Project Staff Cooperative Education Instructors

Ministry of Agriculture

30

แผนภาพท ...... แสดงการบรหางานของ National Cooperative Union of India ทมา : ส านกเลขาธการสภาการศกษา (2553:79)

3.5 รปแบบการจดการเรยนการสอน 1) การท าโครงการในหลกสตร 2) การฝกงานในสถานประกอบการ 3) การเรยนการสอนแบบ Cooperative Education 3.6 ปจจยเงอนไขของความส าเรจ ระบบการสอบส าคญกวาการเรยน ทงนเพราะระบบอดมศกษาของอนเดยไดแยกการเรยนและการสอบออกจากกน โดยใหอาจารยแตละวทยาลยมหนาทสอนอยางเดยวโดยทมหาวทยาลยมหนาทจดการสอบตงแตออกขอสอบ ตรวจขอสอบและใหปรญญาบตรแกผ สอบผานตามหลกสตร

Direct Cooperative Education Programmers

State Cooperative Union (SCU)

State Cooperative Union (SCU)

State Cooperative Union (SCU)

District Cooperative Union

Primary Cooperative Societies

Member

General Education Programmers

NCUI

31

ตารางท ... เปรยบเทยบประเดนตางๆ เกยวกบ WIL ของ 3 ประเทศในทวปอเมรกาและยโรป

หวขอเรอง สหรฐอเมรกา สาธารณรฐฟนแลนด สมาพนธรฐสวส หลกการแนวคด/ปรชญา การสรางมาตรฐานทกษะและ มาตรฐาน

อาชพระดบชาตสระดบสากล เพอใหแรงงานของชาต ไดมาตรฐาน ถอเปนยทธศาสตรทสรางความส าเรจแกการพฒนาการศกษาอยางยง

เพอเพมความรทกษะ และความเชยวชาญส าหรบผศกษาในระดบปรญญา รวมถงการพฒนาคณภาพและมาตรฐานของการเรยนวชาชพภายหลงทส าเรจการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลาย

การศกษาทเกยวของกบการท างานการเพมทกษะและความรทจ าเปนตอการท างาน เชน การเรยนรการสอสาร ภาษา เทคโนโลยและ การศกษา การฝกทกษะอาชพใหม ๆ ความรใหมทสมพนธกบความกาวหนาของเทคโนโลยการศกษาทเกยวกบดานอดมศกษา เพอใหไดคณวฒในสาขาทศกษา

จดมงหมายการพฒนา การจดการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างานเพอเปนการกระต นและชวยอตสาหกรรมในการพฒนาและปรบปรงระดบบคลากรใหมความสามรถแขงขนไดในเศรษฐกจสากล

ใ ห คว าม ร และทกษะท จ า เ ป นต อกา รปฏบตงานในดานวชาชพตามความตองการแรงงานและพฒนาระดบโลก ท าการวจย และพฒนาใหบรการสงคมในการพฒนาท อ ง ถ น โ ด ย เ ฉ พ า ะ อ ย า ง ย ง ส ถ า นประกอบการขนาดเลกและขนาดกลาง

เนนการปฏบตในสาขาวทยาศาสตรและศลปศาสตร การเรยนการสอนมงเนนการฝกอบรม และการเรยนการสอนเนนการปฏบตโดยไดรบการสนบสนนจากสมาคมวชาชพท เ กยวของตามระเบยบของรฐบาลกลาง โดยมงเนนงานดานการฝกหดคร การศกษาตอเนอง การวจยและพฒนาประยกตการถายทอดความรและเทคโนโลยและการบรการ

31

32

ตารางท... (ตอ)

หวขอเรอง สหรฐอเมรกา สาธารณรฐฟนแลนด สมาพนธรฐสวส โครงสรางขององคกรระบบการบรหาร

1) Institute of Technology 2) Community College 3) Junior College 4) College 5) University

1) มหาวทยาลยในสาธารณรฐฟนแลนดมจ านวน 20 แหง โดยมมหาวทยาลยจ านวน 10 แหง เปดวชาสอนในหลายสาขา สวนอก 10 แหง เปดวชาสอนแบบเฉพาะทาง 2) สถาบนโปลเทคนคในปจจบนมจ านวน 29 แหง ในสงกดกระทรวงศกษาธการ ในจ านวน 20 แหง จะเปดหลกสตรปรญญาตร

1) มหาวทยาลยและสถาบนเทคโนโลย 2) มหาวทยาลยวทยาศาสตรประยกต 3) วทยาลยเทคนคชนสง ใชเวลาเรยน 2 ปประมาณ 2,000 ชวโมง หรอ หลกสตรการเรยนแบบบางเวลาใชเวลา 3 ป ประมาณ 1,500 ชวโมงขนไป

รปแบบ WIL 1) Internship 2) Cooperative Education 3) Apprenticeship

การสอนมเปาหมายเพอเพมการเรยนและการวางแผนการเรยนดวยตนเอง วธการเรยนการสอนไดแก การท าโครงงาน การท างานเปนทมก า ร ฝ ก อ บ ร ม แ บ บ ล ก ม อ ฝ ก ง า น(Apprenticeship Training) และการศกษาในสถานประกอบการโดยการฝกงานจะคดหนวยกต 30 ECTS

1) การจดการเรยนการสอนแบบสหวทยการ โดยการฝกงานควบคกบการเรยน โดยการฝกงานแบงออกเปน 2 ชวง คอ ฝกงานกอนเขาเรยนและฝกงานระหวางเรยน 2) การจดการเรยนการสอน โดยใชระบบคขนาน จะเรยนภาคทฤษฎ 1 ภาคเรยนและภาคปฏบต 2 ภาคเรยน สลบกนไป จนจบการศกษา หรอการฝกอบรมแบบลกมอฝกงาน (Apprenticeship Training) ระหวางเรยนแทนการปฏบตงาน

32

33

ตารางท... (ตอ)

หวขอเรอง สหรฐอเมรกา สาธารณรฐฟนแลนด สมาพนธรฐสวส ปจจยเงอนไขของความส าเรจ

ยทธศาสต รแห งความส า เ ร จ ในการจดการศกษาอาชพและการฝกอบรมอาชพของสหรฐอเมรกาเกดจากการใชนโยบายการป ฏ รปกา รศ กษาน า ใ นก า รพฒนาชาตส ถ า บน ก า รศ กษ า อา ช พ ใ น ฐ าน ะ เ ป นสถาบนอดมศกษาทมสมรรถนะและศกยภาพสงในการชน าสามารถแกปญหาดานอาชพแกชมชนและสงคมได เพราะเปนสถาบนนตบคคล มอสระและอ านาจทงดานการบรหารจดการวชาการ การใหบรการวชาอาชพหลากหลายแกกลมเปาหมายทหลากหลายอยางมประสทธภาพ มความคมคาเพราะท าหนาทเปนสถานศกษา ศนยฝกอบรม ศนยพฒนาอาชพ ศนยวจยอาชพของชมชน ซงลวนเปนยทธศาสตรทสรางประสทธภาพแกองคกร

1) มนโยบายการจดการศกษาทชดเจน และมระบบการศกษาทกระดบตงแต การศกษาภาคบง คบ ก า รศ กษา ข น พ น ฐ า นภาคบง คบ การศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายและอาชวศกษาและการศกษาระดบอดมศกษา รวมถงการศกษาผ ใหญเนนใหโอกาสทางการศกษาแกประชาชน 2) การจดการศกษาทมคณภาพ โดยมระบบการประ เม นผลสถาบนการศกษาและระบบการศกษาเพอใหหนวยงานทางการศกษามองเหนภาพรวมของตนเอง 3) มการสงเสรมการวจยอยางเปนระบบ โดยทกมหาวทยาลยตองท าการวจยดานการศกษา 4) มการพฒนาวชาชพครและบคลากรทางการศกษา โดยการฝกอบรมครประจ าการและบคลากรทางการศกษาปละ 3 - 5 วนเปนประจ าทกป

1) การกระจายอ านาจการบรหารการศกษา โดยใหเขตและชมชนรบผดชอบการศกษากอนวยเรยน การประถมศกษา มธยมศกษา รวมถงมหาวทยาลยวทยาศาสตร ประยกตและวทยาลยเทคนคชนสงบางสวน และใหรฐบาลส ว น ก ล า ง ร บ ผ ด ช อ บ ก า ร ศ ก ษ าร ะ ด บ อ ด ม ศ ก ษ า ท ง 3 ป ร ะ เ ภ ท ค อ ม ห า ว ท ย า ล ย แ ล ะ ส ถ า บน เ ท ค โ น โ ล ยมหาวทยาลย วทยาศาสตรประยกตและวทยาลย เทคนคชนสง 2) มระบบการประเมนผลการศกษาทกระดบตงแตการประเมนตนเอง การประเมนผลระบบการศกษาในระดบเขตและชมชน และการประเมนผลการ ศกษาในระดบประเทศเพอน าผลการประเมนมาปรบปรงการพฒนาระบบการศกษาของประเทศตอไป

ทมา : ส านกเลขาธการสภาการศกษา (2553, หนา 104-106)

33

34

ตารางท ... เปรยบเทยบประเดนตางๆ เกยวกบ WIL ของ 3 ประเทศในทวปเอเซย

หวขอเรอง สาธารณรฐเกาหล ญปน อนเดย หล ก ก า ร แนวค ด /ปรชญา

การศกษาตลอดชวตและลกษณะการจดการศกษาตอเนองการจดการศกษาตงแตอนบาลถงระดบอดมศกษาในระบบปดทงยงจดการศกษาตอบสนองความตองการผทท างานแลวแตตองการเรยนเสรมความรหรอเรยนรเพอเปลยนอาชพใหมโอกาสการเรยนเทาเทยมระบบโรงเรยนโดยทวไป

1) สหกจศกษา มหาวทยาลยเปนชมชนแหงการเรยนรดวยตนเอง อยบนหลกการของการเรยนรจากฐานรากการท างาน (Work-base-learning) กระต นใหเกดการเรยนรทยดตนเองเปนหลก (Self-directed Learning) ทสะทอนใหเหนการปฏบตจรง 2) การเรยนรจากรปแบบ Problem Base Learning เปนการเรยนรโดยใชปญหาเปนแน ว ทา ง ใ น ก า รพฒน า คว า ม ร บ ว ก ก บป ร ะสบกา ร ณ ขอ ง ผ เ ช ย ว ช าญในสถา นประกอบการทใหค าแนะน าในการแกไขปญหาในการท างาน ท าใหผ เรยนสามารถแกไขปญหาและเกดการเรยนรอาจไดนวตกรรมหรอองคความรใหมจากการแกไขปญหานน

การศกษามความหลากหลายส าหรบนกศกษา และเปนลกษณะเฉพาะทจะสามารถประสบผลส าเรจกบเปาหมายได

จดมงหมายการพฒนา

การประยก ตกา ร เ ร ยนการสอนของภ า ค ท ฤ ษ ฎ แ ล ะ ภ า ค ป ฏ บ ต ใ ห มความสามารถในการประกอบอาชพโดยการฝกใหผ เรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง

ฝกความพรอมของการไปประกอบวชาชพนกเรยนเปนทงผ เรยนและสรางความรผ เรยนจะเปนผ สรางสรรคประสบการณของตนเอง และ ประสบการณคอองคประกอบพนฐานแรง กระตนใหเกดการเรยนร

เพอกระตนใหเกดการเรยนรดวยตนเองและเปนแรงขบเคลอนทางเศรษฐกจทส าคญ

34

35

ตารางท.. (ตอ)

หวขอเรอง สาธารณรฐเกาหล ญปน อนเดย โครงสรางขององคกรระบบการบรหาร

1) วทยาลยและมหาวทยาลย หลกสตร 4 ป (ยกเวนแพทยศาสตร(medicine และ oriental medicine) และทนตแพทยศาสตรหลกสตร 6 ป) หลกสตรปรญญาตรสวนใหญตองเรยนทงหมดไมต ากวา 140 หนวยกต 2) สถาบนผลตคร ม2 รปแบบ คอ - วทยาลยครหลกสตร 4 ปมทงหมด 11 แหง - วทยาลยวชาการศกษา หลกสตร 4 ป) 3) วทยาลยอาชวศกษา (Junior College) วทยาลยอาชวศกษา (Junior Colleges) หลกสตร 2-3 ป 4) มหาวทยาลยเปด (Open University หรอ Polytechnic University)

-Higher Education/Private Career School -Junior College -University

1) วทยาลยรฐบาล (Government College)/วทยาลยวชาชพ (Professional College) 2) วทยาลยการศกษาทวไป (College of General Educations)/วทยาลยการศกษาอาชพ (College of Professional Educations) 3) มหาวทยาลยเฉพาะทาง (Single Faculty University)/มหาวทยาลยเปด (Open University). 4 ) ม ห า ว ท ย า ลย ร ฐ บ า ลก ล า ง ( Central University) / มหาวทยาลย รฐบาลทอง ถน (State University)

รปแบบ WIL ใชระบบ Cooperative Education-South Korea 1) การเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning) 2) การเรยนรเชงบรณาการกบการท างาน (Work Integrated Learning : WIL)

ใชระบบ National Federation of University Co-operative Associations 1) การเรยนรเชงประสบการณ(Experiential Learning) ใชรปแบบ Internship 2) การเรยนรเชงบรณาการกบการท างาน (Work Integrated Learning) ใชรปแบบ Cooperative Education

เครอขายการบรหางานของ National Cooperative Union of India (NCUI) แบงได 2 ดาน 1) General Education Programmers 2) Direct Cooperative Education Programmers มองคประกอบของหลกสตร 1) การท าโครงการในหลกสตร 2) การฝกงานในสถานประกอบการ 3) การเรยนการสอนแบบ Cooperative Education

35

36

ตารางท.. (ตอ)

หวขอเรอง สาธารณรฐเกาหล ญปน อนเดย ปจจยเงอนไขของความส าเรจ

การประยก ตการเ รยนการสอนไดอยา งสอดคลองกนของภาคทฤษฎและภาคปฏบตสงเสรมและสนบสนนบคคลทมความสามารถดเยยม ใหความชวยเหลอผทดอยโอกาสใหมความรความสามารถ ไมเพยงแคสงคมชนบท รวมถงบคคลทกคนในประเทศ และยงรวมไปถงการชวยเหลอเพอนมนษยดวยกนเองอกดวย

การเรยนสลบกบการท างาน ก าหนดระยะเวลาการท างานไวชดเจนในหลกการบรณาการทฤษฎและการเพอเพมขดความสามารถในการจางงานของบณฑต การฝกงานทเนนการเรยนรหรอการตดตามพฤตกรรมโดยสถานประกอบการ

ระบบการสอบส าคญกวาการเรยน ทงนเพราะระบบอดมศกษาของอนเดยไดแยกการเรยนและการสอบออกจากกน โดยใหอาจารยแตละว ทยาลยม ห น าท ส อนอย า ง เ ด ย ว โดยทมหาวทยาลยมหนาทจดการสอบตงแตออกขอสอบ ตรวจขอสอบและใหปรญญาบตรแกผสอบผานตามหลกสตร

ทมา : ส านกเลขาธการสภาการศกษา (2553:100-103)

36

37

รปแบบ WiL ในประเทศออสเตรเลย หลาย มหาวทยาลยในประเทศออสเตรเลยมรปแบบการเรยนการสอนแบบ WiL จะให

ความส าคญเรองโครงสรางและกจกรรมในการเรยนการสอนโดยน าภาคทฤษฎและภาคปฏบตไปผสมผสาน และเปนสงจ าเปนทตองน าทงภาคทฤษฎและภาคปฏบตไปเปนสวนหนงในการเรยนการสอนและประเมนผล ทงน มหาวทยาลยในประเทศออสเตรเลยสวนใหญไดใหรปแบบและขอคดเหนเกยวกบวธปฏบตทเปนเลศ ในการจดการเรยนการสอนแบบ WiL ไวดงน (Belinda M. & Shay K., 2008, p. 7)

Murdoch University หลกการทจะน ามาประยกตใชการจดการเรยนรในสถานทท างาน (Workplace Learning) ใชหลกการตางๆ ดงน

1. ความเทาเทยมกน (Equivalence) หนวยกตส าหรบการจดการเรยนรในสถานทท างาน (Workplace Learning) จะถกก าหนดใหมคาหนวยกตเทยบเทากบหนวยกตส าหรบการจดการเรยนการสอนแบบทวไป (non-workplace learning modes)

2. การมงเนนดานการเรยนร (Focused learning) สถานทท างานถอวาบรบทแหงการมงเนนดานเรยนร ทงนวตถประสงคและผลลพธอยภายใตการนเทศการศกษา

3. การนเทศการศกษา (Educational supervision) กระบวนการและแนวทางการเรยนการสอน ตองก าหนดเปาหมายแหงการเรยนร ผลสะทอน และการประเมน และจะตองสอดคลองกบผลลพธหรอเปาหมายทก าหนดไว

4. การบรหารจดการดานวชาการ หนวยกตส าหรบการจดการเรยนรในสถานทท างานส าหรบ Murdoch University นน ตองอยในมาตรฐานการประกนคณภาพ มการนเทศตดตามและประเมนผลการจดการศกษา รวมถงปจจยตางๆ ทเกยวกบกระบวนการนเทศศกษาจะตองมคณภาพทงภายในและภายนอกสถานศกษา

Victoria University (VU) มการจดการเรยนการสอนรปแบบ WiL โดยมวตถประสงคทมงเนนการเรยนการสอนทสามารถประเมนคาไดอยางชดแจง ซงการประเมนผลทไดจะเปนสงการนตวาการเรยนการสอนนนบรรลเปาหมายทวางไว Victoria University ไดคดคนการปฏบตทเปนเลศของโปรแกรม WiL ควรมลกษณะทส าคญ 10 ประการดงน

1. กจกรรมการเรยนการสอนตองเปนประโยชนทงตอผ เรยน มหาวทยาลย และ องคกรอาชพ

2. การเรยนรในสถานทท างานตองเปนสวนหนงทถกก าหนดไวในหลกสตรการเรยนการสอน

38

3. ผลลพธแหงการเรยนรทไดรบตองรวมถงคณภาพแหงทกษะ ความสามารถ คณภาพดานการเรยน และสภาพแวดลอมดานการจางงาน

4. มงเนนผลสะทอนแหงการเรยนรจากประสบการณในสถานทท างานตองเกดจากกจกรรมตางๆ

5. งานดานการประเมนผลตองชดเจนและสามารถสะทอนผลลพธแหงการเรยนรได รวมถงตองมกระบวนการททเชอถอได

6. บรรทดฐานดานการประเมนผลตองมมาตรฐานอยางชดเจน 7. ทกฝายตองมสวนรวมในการจดกจกรรมอยางเพยงพอ และเหมาะสม 8. ผ เรยนตองถกก าหนดใหมการเรยนรในสถานทท างาน 9. คณภาพกจกรรมการเรยนรตองมการปรบปรงและพฒนาอยางสม าเสมอ 10. กจกรรมการเรยนรตองสรางปฏภาณทดและเหมาะสม Griffith University การจดการเรยนการสอนรปแบบ WiL ทจะบรรลวตถประสงคไดนน

ตองมแนวทางปฏบตตางๆ ดงน 1. การเรยนรทมงเนนเพอประกอบอาชพ โดยใหเกดการเรยนรผานประสบการณการ

ท างานนนตองก าหนดใหผ เรยนมระยะเวลาเรยนรทเพยงพอและเหมาะสม ในสภาพแวดลอมวชาชพเหมอนจรง หรอก าหนดใหเกดการเรยนรในองคกรอาชพ

2. ใหความรดานวชาการแกผ เรยนเปนพนฐานกอนเบองตน หลงจากนนใหผ เรยนสามารถเลอกเรยนตามวชาชพทตองการ กจกรรมการเรยนตองมรากฐานดานวชาการและสามารถเชอมโยงกบพนฐานดานความร ทกษะ ของโปรแกรมการศกษา

3. ผลทไดรบทเกดจากการเรยนรจากการท างานจรงกอใหเกดมลคาดานเศรษฐกจและสงคม ซงเปนประโยชนตอผวาจาง ชมชน และสงคม โดยสามารถวดไดจากการประเมนผล

4. การดแลตรวจสอบโดยการประเมนผล และการนเทศ ส าหรบโครงสรางดานวชาการและองคกรอาชพ

5. ประเมนผลโปรแกรมการศกษา โดยใชกจกรรมการเรยนเชอมโยงกบดานวชาการโดยคดเปนหนวยกต

39

2.1.3 ขอมลเกยวกบสถาบนสมาชกเครอขายพฒนาสหกจศกษาภาคใตตอนบน 1) ความเปนมา ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาไดประกาศจดตงเครอขายเพอการพฒนา

อดมศกษา 9 เครอขาย ตามประกาศส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา เรอง การจดตงเครอขายเพอการพฒนาอดมศกษา ลงวนท 20 ตลาคม 2548 การก าหนดรปแบบการจดตงเครอขายเพอการพฒนาอดมศกษาโดยยดพนทเปนเกณฑ ( area approach ) ซงมขอดหลายประการในเรองของความใกลชดในพนท ความสะดวกในการตดตอประสานงาน และมโจทยในพนทคลาย ๆ กน โดยจดกลมองตามยทธศาสตรการพฒนากลมจงหวดรฐบาล และผนวกกรงเทพมหานครเขาไวในภาคกลางเปน 9 เครอขาย และในระยะกอตงเครอขายขอความรวมมอสถาบนอดมศกษาทมศกยภาพและความพรอมท าหนาทเปนแมขายในแตละภมภาค เพอเปนหนวยประสานงานกลางทเปนกลไกในการขบเคลอนเครอขาย ฯ

การบรหารเครอขายอดมศกษาภมภาค ตามมตของอนกรรมการอ านวยการเครอขายเพอพฒนาอดมศกษา ไดแบงออกเปน 3 ประเภท ดงน

เครอขาย A คอ คณะอนกรรมการอ านวยการเครอขายเพอการพฒนาอดมศกษา มฐานะเปนกรรมการกลาง แตงตงขนตามค าสงคณะกรรมการการอดมศกษา (กกอ.) ประกอบดวย เลขาธการ สกอ. (ประธานอนกรรมการ) ประธานเครอขายอดมศกษา (แมขาย) ภมภาค 9 เครอขาย แ ละผ แทนหนวยงานทเกยวของ (ทปอ./มรภ./มทร./สอท./สกด./สออ./สงป.) เปนอนกรรมการท าหนาทหลก 5 ดานทส าคญ

1. ถายทอดและผลกดนนโยบายเกยวกบการอดมศกษาผานทางเครอขายทจดตงขน

2. สงเสรมสนบสนนใหเครอขายด าเนนการตอบสนองนโยบายเกยวกบการอดมศกษาฯ (เปนการใชทรพยากร/องคความรระหวางสถาบนอดมศกษา ผประกอบการ และชมชนทองถน)

3. ใหค าแนะน าการบรหารเครอขายใหมประสทธภาพ เขมแขง และยงยน 4. เปนศนยกลางรบทราบการรายงานการปฏบตงานของเครอขาย 5. การตดตามประเมนผลเครอขาย เครอขาย B คอ คณะกรรมการบรหารเครอขายอดมศกษาภมภาค จ านวน 9

เครอขายทวประเทศ (มหาวทยาลย/สถาบนหลกในเขตพนท) 1. เครอขายอดมศกษาภาคเหนอตอนบน มหาวทยาลยเชยงใหม 2. เครอขายอดมศกษาภาคเหนอตอนลาง มหาวทยาลยนเรศวร

40

3. เครอขายอดมศกษาภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน มหาวทยาลยขอนแกน 4. เครอขายอดมศกษาภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง มหาวทยาลยเทคโนโลย

สรนาร 5. เครอขายอดมศกษาภาคตะวนออก มหาวทยาลยบรพา 6. เครอขายอดมศกษาภาคกลางตอนบน จฬาลงกรณมหาวทยาลย 7. เครอขายอดมศกษาภาคกลางตอนลาง มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา

ธนบร 8. เครอขายอดมศกษาภาคใตตอนบน มหาวทยาลยวลยลกษณ 9. เครอขายอดมศกษาภาคใตตอนลาง มหาวทยาลยสงขลานครนทร ทงนคณะกรรมการบรหารเครอขายภมภาค (เครอขาย C) นจะประกอบดวย 1)

อธการบดสถาบนแมขายเปนประธานกรรมการ 2) อธการบดสถาบนสมาชกหลกในเขตพนท 3) ผแทน สกอ. 4) ผแทนภาคเอกชน องคกรบรหารสวนทองถน 5) ผแทนชมชน ผ เชยวชาญ และกรรมการอนใหอยในดลยพนจของคณะกรรมการบรหารเครอขายฯ โดย สกอ. เปนผแตงตงคณะกรรมการบรหารเครอขายอดมศกษาภมภาคน

เครอขาย C คอ คณะกรรมการบรหารเครอขายยอยอดมศกษาภมภาค ซงเปนเครอขายบรหารเชงประเดน/เรองเฉพาะ (Issue-Based Network) คณะอนกรรมการบรหารเครอขายยอยอดมศกษาภมภาค ควรจะมองคประกอบดงน 1) อธการบดหรอผแทนสถาบนหลก เปนประธานอนกรรมการ 2) อธการบดหรอผแทนสถาบนหลกและวทยาเขต เปนอนกรรมการ 3) ผแทนภาคเอกชน องคกรบรหารสวนทองถน และ 4) ผ แทนชมชน ผ เชยวชาญ และกรรมการอนใหอยในดลยพนจของคณะกรรมการบรหารเครอขายฯ นอกจากนยงจดใหม การประชมรวมระหวาง สกอ. และแมขายเครอขายทง 9 แหง หมนเวยนไปตามแตละภมภาคเพอเปนการตดตามผลการด าเนนงานสหกจศกษา และแลกเปลยนประสบการณ การด าเนนงานสหกจศกษาระหวางกน ทงนแมขายเครอขายสถาบนอดมศกษาทง 9 เครอขาย ประกอบดวย (เครอขายอดมศกษาภาคใตตอนบน, 2551, หนา 15)

1) ภาคเหนอตอนบน : มหาวทยาลยเชยงใหม 2) ภาคเหนอตอนลาง : มหาวทยาลยนเรศวร 3) ภาคกลางตอนบน : จฬาลงกรณมหาวทยาลย 4) ภาคกลางตอนลาง : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 5) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน : มหาวทยาลยขอนแกน

41

6) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง : มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร 7) ภาคใตตอนบน : มหาวทยาลยวลยลกษณ 8) ภาคใตตอนลาง : มหาวทยาลบสงขลานครนทร 9) ภาคตะวนออก : มหาวทยาบรพา ในการด าเนนงานดานสหกจศกษาของเครอขายอดมศกษาภาคใตตอนบนมมหาวทยาลยราชภฏภเกตเปนประธานเครอขายยอยดานหากจศกษา โดยมมหาวทยาลยวลยลกษณท าหนาทเสมอนเปนสถาบนพเลยงในการจดท าโครงการสงเสรมและพฒนาสหกจศกษาของสถาบนสมาชกในเครอขาย ผานกระบวนการแลกเปลยนเรยนรวธการด าเนนงาน และพฒนาองคความรดานสหกจศกษาใหเกดความเขมแขง จากผลการด าเนนงานในปงบประมาณ 2551 หลายสถาบนมพฒนาการดานสหกจศกษาอยางเดนชด ซงสะทอนใหเหนวาการท างานผานเครอขายสามารถชวยพฒนางานสหกจศกษาไดจรง 2) วสยทศนและพนธกจ เครอขายพฒนาอดมศกษา ภาคใตตอนบน ไดกลาวถงวสยทศนและพนธกจ ไวดงตอไปน (เครอขายพฒนาอดมศกษา ภาคใตตอนบน เครอขายยอ C7 สหกจศกษาภาคใตตอนบน, [Online]) ปณธาน : สหกจศกษา พฒนาคน พฒนางาน พฒนาชาต วสยทศน : เครอขายอดมศกษาภาคใตตอนบนมงสรางระบบสหกจศกษาสความเปนเลศระดบประเทศ และกาวสระดบนานาชาต พนธกจ

1. ด าเนนกจกรรมรณรงคสงเสรมและประสานการด าเนนงานสหกจศกษารวมกนของเครอขายอดม ศกษาภาคใตตอนบน และองคกรผใชบณฑต

2. รวมสรางบณฑตมออาชพใหสอดคลองกบความตองการขององคกรผ ใชบณฑต ทงในระดบประเทศและระดบนานาชาต วตถประสงค

1. เพอเสรมสรางความรความเขาใจระบบสหกจศกษาใหกบนกศกษา เครอขายอดมศกษาภาคใตตอนบนและองคกรผใชบณฑต

2. เพอพฒนาระบบสหกจศกษาใหมรปแบบทหลากหลายสอดคลองกบศกยภาพของแตละสถาบนการศกษาของเครอขายอดมศกษาภาคใตตอนบน

3. เพอพฒนาศกยภาพของบณฑตใหมคณลกษณะทตรงตามความตองการขององคกรผใชบณฑต ทงในระดบประเทศและระดบนานาชาต

42

4. เพอรวมจดหาและสรางฐานขอมลกลางองคกรผ ใชบณฑตทมคณภาพทงในและตางประเทศ ใหเพยงพอตอจ านวนนกศกษาในเครอขายอดมศกษาภาคใตตอนบน

5. เพอรวมกนบรหารจดการในการจดสงนกศกษาของสถาบนเครอขายอดมศกษาภาคใตตอนบนใหตรงกบความตองการขององคกรผใชบณฑต 6. เพอพฒนาความรวมมอในการท าวจย การแลกเปลยนเรยนร การถายทอดนวตกรรมและนเทศงานสหกจศกษาระหวางเครอขายอดมศกษาภาคใตตอนบนกบองคกรผใชบณฑต 3) การด าเนนงาน ส าหรบการด าเนนงานบรหารของเครอขายสหกจศกษาภาคใตตอนบนไดก าหนดวธการ)ด าเนนงานในรปแบบคณะกรรมการทมผแทนจากสถาบนสมาชกในเครอขายยอย (C7) สหกจศกษาภาคใตตอนบน โดยมผแทนจากภาคธรกจท าหนาทเปนทปรกษามวาระการด าเนนงาน 2 ป ประกอบดวย 3.1) คณะทปรกษาจากประธานอตสาหกรรมจงหวดภาคใต ประธานหอการคา จงหวดนครศรธรรมราช กรมการจดหางานจงหวดนครศรธรรมราช และบรษทเอกชน 3.2) คณะกรรมการด าเนนงานจ านวน 15 คน ซงประกอบไปด วย ประธานคณะกรรมการด าเนนงาน รองประธานคณะกรรมการด าเนนงาน กรรมการ 11 คน และ กรรมการและเลขานการ 1 คน การด าเนนงานดานสหกจศกษาของเครอขายยอย (C7) สหกจศกษาภาคใตตอนบน ประกอบดวยสถาบนอดมศกษาทเปนสมาชกจ านวน 15 สถาบน ไดแก

1. มหาวทยาลยวลยลกษณ 2. มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตสราษฎรธาน 3. มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตภเกต 4. มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตตรง 5. มหาวทยาลยราชภฏภเกต 6. มหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน 7. มหาวทยาลยราชภฏนครศรธรรมราช 8. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย วทยาเขตนครศรธรรมราช (ไสใหญ) 9. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย วทยาเขตนครศรธรรมราช (ทงใหญ) 10. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย วทยาเขตนครศรธรรมราช (ขนอม) 11. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย วทยาเขตตรง

43

12. วทยาลยเทคโนโลยภาคใต 13. วทยาลยตาป 14. วทยาลยชมชนพงงา 15. วทยาลยชมชนระนอง

2.2 งานวจยทเกยวของ ปานเพชร ชนนทร และวเชษฐ พลายมาศ (2552) ไดศกษาเรอง ปจจยความส าเรจของการจดการศกษาเชงบรณาการกบการท างานส าหรบอดมศกษาไทย (Success Factors of Work-integrated Learning (WiL) on Higher Education in Thailand) โดยมวตถประสงคเพอคนหาค าตอบวาอะไรเปนปจจยความส าเรจ (Success Factors) ของการจดการศกษาเชงบรณาการกบการท างาน (Work-integrated Learning --WiL) ส าหรบอดมศกษาในประเทศไทย เพอน าไปทไดไปใชในการออกแบบจ าลอง WiL จากน าน าแบบจ าลองไปออกแบบและพฒนาคมอด าเนนงานเพอเปนแนวทางปฏบตของทกฝายทเกยวของตอไป กระบวนการแสดงหาค าจอบดงกวา กระท าโดยการศกษางานวจยทเกยวกบปจจยความส าเรจของ WIL และการจดการศกษาในลกษณะเดยวกนในตางประทศซงมประสบการณในการจดการศกษาแบบ WIL มาเปนเวลานาน แลวน ามาวเคราะหเปรยบเทยบกบผลการศกษา จากงานวจยทผานมา จากนน น าผลการวเคราะหทไดมาสรางแบบสอบถามแลวน าไปใชกบกลมตวอยาง การเกบขอมลโดยใชแบบสอบถามกบกลมตวอยางทงภาคประกอบการ ภาคการศกษา ภาคสมาคมวชาชพ และภาคแรงงาน รวมจ านวน 349 คน ขอมลในแบบสอบถามแบงออกเปน 6 ดาน ไดแก ดานหลกสตร ดานผ เรยน ดานผสอน ดานสถานศกษา ดานสถานประกอบการ และดานการเงน จากนนท าการวเคราะหขอมล วเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ วเคราะหองคประกอบเชงยนยน และตรวจสอบความสอดคลองของแบบจ าลองสมมตฐานเชงทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ ผลการศกษาพบวา ปจจยความส าเรจของการบรหารจดการ WIL ประกอบดวย 2 ปจจย (1) ปจจยส าคญเชงความรวมมอ (KSFs) 3ส ไดแก สถานศกษา สถานประกอบการ และสมาคมวชาชพ (2) ปจจยหลงเชงการบรหารจดการ (CSFs) 6 ดาน ไดแก ดานหลกสตร การเรยนการสอน ผ เรยน ผสอน สถานประกอบการ และการเงน ผลการวเคราะหองคประกอบชใหเหนวา แบบจ าลองมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยเสนอทธพลมนยส าคญทางสตตทระดบ .05 ทกตวแปร รวมทงคาการทดสอบความสอดคลองอยในเกณฑยอมรบไดทกคา

44

ปานเพชร ชนนทร และคนอนๆ (2552) ไดศกษาโครงการวจยเรอง แนวทางการจดการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างาน (Work-Integrated Learning: WiL) ในสถาบนอดมศกษาของประเทศไทย การวจยครงน มวตถประสงคเพอนยามการจดการเรยนการสอนทบรณาการเรยนเรยนรกบการท างาน (Work-Integrated Learning) วเคราะหองคความรเกยวกบหลกการ/แนวคด ปรชญา จดมงหมาย พฒนาการ และความจ าเปนในการจดการเ รยนการสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างานในสถาบนอดมศกษาตลอดจนวเคราะหโครงสรางองคกรระบบการบรหารจดการปจจย/เงอนไขของความส าเรจทงของไทยและตางประเทศ 6 ประเทศ ซงประกอบดวย ประเทศสาธารณรฐเกาหล , ญป น , อนเดย, สาธารณรฐฟนแลนด, สมาพนธรฐสวส และสหรฐอเมรกา พฒนาแนวทางการจดการเรยนการ สอนทบรณาการการเรยนรกบการท างานภายใตหลกการ/แนวคด ปรชญา จดมงหมาย พฒนาการและความจ าเปนในการจดการเรยนการสอนในรปแบบดงกลาวตลอดจนวเคราะหโครงสรางองคกร ระบบการบรหารจดการ ปจจย/เ งอนไขของความส าเรจ ภายใตรปแบบตาง ๆ ทเหมาะสมและสอดคลองกบวฒนธรรมองคกรของสถาบนอดมศกษาไทย และบรบททางเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรมของไทยในอนาคต และ จดท าขอเสนอแนวทางการจดการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างานของสถาบนอดมศกษาไทยรวมทงขอเสนอเชงนโยบายยทธศาสตรแนวทาง/มาตรการในการด าเนนงานใหบรรลผลส าเรจในการน าไปสการปฏบต รวมทงแผน/ขนตอนการด าเนนงานในชวงเปลยนผาน ผลการวจยสรปไดวา แนวทางการจดการเรยนกานสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างานสถาบนอดมศกษาของประเทศไทยมหลกการแนวคด/ปรชญาการจดการศกษาเชงบรณาการกบการท างานเปนกรณหนงของการเรยนรเชงประสบการณทชวยใหนกศกษามโอกาสในการประยกตความร ทกษะการท างานและทกษะเฉพาะทสมพนธกบวชาชพไดรจกชวตการท างานทแทจรงกอนส า เรจการศกษา จดมงหมายการจดการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างานไดแก สถาบนการศกษา ไดมการเชอมโยงโลกการศกษากบภาคธรกจอตสาหกรรมเขาดวยกนท าใหประเทศมทรพยากรมนษยทมสมรรถนะสงสามารถแขงขนในระดบนานาชาตได โครงสรางความรวมมอประกอบดวน สถานศกษา สถานประกอบการ และองคกรวชาชพ รปแบบการจดการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างานม 4 รปแบบ ไดแก ระบบทวภาค DVT) ระบบสหกจศกษา (Cooperative) ระบบฝกงาน (Apprentice) ระบบการฝกหด (Internship) และปจจยเงอนไขของความส าเรจไดแก สถาบนการศกษาและสถานประกอบการมนโยบายทชดเจนในการสนบสนน มผ รบผดชอบระดบตางๆ ทชดเจน รวมทงมการสรางความเขาใจใหแกทกฝายทเกยวของ มกระบวนการใหการเตรยมความพรอมใหแกนกศกษาทจะเขารวมโครงการ มก าหนดใหท ารายงานเมอเสรจสน การปฏบตงาน รวมทงทางภาครฐใหสทธประโยชนทางดานภาษเพอจงใจใหกบสถานประกอบการทเขารวม

45

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2553) ไดด าเนนงานโครงการวจยพฒนารปแบบการบรหารจดการการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างาน (Work-Integrated Learning: WIL) ในระดบอดมศกษาของประเทศไทย โดยมวตถประสงค 1) เพอศกษาสมรรถนะทเปนมาตรฐานของการจดการเรยนการสอนทบรณาการเรยนรกบการท างาน (WIL) ไดแก สถาบนการศกษา สถานประกอบการ และ สมาคมวชาชพ (3 ส) ในกลมอตสาหกรรม ภาคการผลตและกลมอตสาหกรรมภาคบรการ 2) ศกษากรณศกษาการปฏบตดเดน (Best Practice) และ 3) ปจจยสความส าเรจของการจดการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างาน (WIL) ในกลมอตสาหกรรมภาคการผลตและกลมอตสาหกรรมภาคบรการ และสรางคมอการเตรยมความพรอมในการด าเนนการโครงการน ารองการจดการเรยนการสอนทบรณาการการเรยนรกบการท างาน (WIL) ในสองกลมอตสาหกรรมดงกลาว ผลการวจยพบวา สมรรถนะมาตรฐานของกลมอสาหกรรมการผลตและอสาหกรรมภาคภาคบรการ ทเกยวกบ 3 ส ในดานสมรรถนะมาตรฐานของสถาบนการศกษา ไดแก มาตรฐานคณวฒ มาตรฐานคณวฒจะวดจากมาตรฐานหลกสตร ไดแก หลกสตรทมสมรรถนะทท าใหผ เรยนสามารถปฏบตงานไดจรง ซงองคประกอบของมาตรฐานหลกสตร ดานสมรรถนะมาตรฐานของสถานประกอบการ ไดแก มาตรฐานระดบการปฏบตการ วดไดจาก รายละเอยดของงานหรอสมรรถนะทตองมในการปฏบตงาน ดานสมรรถนะมาตรฐานของสมาคมวชาชพ ไดแก มาตรฐานอาชพ วดไดจากสมรรถนะของแตละอาชพ ผลการศกษากรณศกษาการปฏบตดเดน (Best Practice) ทง 5 โครงการจะเหนไดวาปจจยทจะท าใหโครงการประสบความส าเรจเนนท 3G เรยนรรวมกบการท างาน เหนอนาคตของการเรยน และวธการเรยนทควรมความหลากหลายรปแบบตามเนอหารายวชานนๆ ผลปจจยความส าเรจของการบรหารจดการศกษารปแบบ WIL ประกอบดวย 6 ดาน ไดแก หลกสตร การเรยนการสอน ผสอน ผ เรยน สถานประกอบการ และการเงน Alderman and Milne (2005, อางถงใน ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2553:139-139) ไดท าการวจยเรอง A Model of Work-Based Learning สรปผลไดวา การวจยนไดใหความส าคญกบปจจยความส าเรจของการศกษาแบบ WIL ;อยทการเชอมโยงโลกทง 3 โลกเขาดวยกนผานประสบการณของผ เรยนเปนส าคญ ไดแก 1) โลกประสบการณของผ เรยน (World of Student Experience) ประกอบดวย ความร ทกษะ และคณลกษณะทจ าเปนตอผ เรยน 2) โลกอดมศกษา (World of Tertiary Education) เนนทสานศกษาตองออ าแบบกระบวนการการเรยนรทชดเจน เชน การออกแบบหลกสตร การจดการเรยนร การออกแบบกจกรรม การประเมนผล เปนตน โดยมสถานศกษาเปนเจาภาพหลก และ 3) โลกของประสบการณดานการเรยนรเชงบรณาการกบการท างานทตองมการจดเตรยมทรพยากรการเรยนร เชงกายภาพทเหมาะสมกบบรบท

46

ของประสบการณทตองการจะไดรบ โดยมการวางแผนรวมกนทงสถานศกษา ผ สอน และผ เรยนเกยวกบแผนการเรยนรและกระบวนการประเมนผล Ley and others (2008, อางถงใน ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2553:139) ไดเสนองานวจยเรอง Modeling Competencies for Supporting Work-Integrated Learning in Knowledge Work ใน Journal of Knowledge Management โดยพยายามคนหาแบบจ าลองเกยวกบการจดการความรทชวยใหการเรยนรแบบ WIL มประสทธภาพ คณะวจย พบวา เงอนไขส าคญทท าใหการเรยนรแบบ WIL ประสบความส าเรจจะเกยวของกบองคประกอบส าคญ 3 ประการ ไดแก องคประกอบดานมาตรฐานการท างาน (Working Place) มาตรฐานผลการเรยนร (Learning Place) และองคประกอบดานมาตรฐานความร (Knowledge Place) Bandaranaike & Willison (2011) ไดศกษาเรอง Engaging Students in Work Integrated Learning: Drives and Outcomes โดยมวตถประสงคในการศกษาเพอน าเสนอวธการสงเสรมความสมพนธของการเรยนการสอนในภาคปฏบตและการเรยนรจากประสบการณ รวมถงการสรางความตระหนกเพอการน าไปใช ศกษาแรงขบเคลอนของการน าโครงสราง WIL ไปใชในการเรยนการสอนโดยใชการสมภาษณ โดยน าประเดนการสมภาษณจากรปแบบโครงสรางการพฒนาทกษะการท างานของ Bandaranaike & Willison, (2009) จากนกศกษา 84 คน และ พนกงานมประสบการณมากกวา 10 เดอน ผลการสมภาษณพบวา สงทส าคญนอกเหนอไปกวาการศกษาตลอดชวตนนคอตองประกอบดวย พนฐานประสบการณในการท างานผานการบรณาการการเรยนรกบการท างาน โดยใชรปแบบ practice based learning ใน 5 ขนตอน ซงออกแบบโดย Prochaska และ DiClemente’s (1982) ผลการศกษายงพบอกวาการประเมนผลทประสบผลส าเรจไดนนตองขนอยกบความนาเชอถอ สภาพแวดลอมทเชอถอได ของแนวทางการศกษา work-based learning ผลการวจยยงอธบายไดอกวา ความตองการของนกศกษายงสะทอนถงประสบการณท างานบนพนฐานแหงการเรยนร และ โครงงานหรอโครงการทสามารถกระตนใหเกดการเรยนรและเปนประโยชนส าหรบอนาคต ซงเปนหนทางเชอมตอชองวาระหวางความรทชดแจง และความรซอนเรน