Eşeysiz Üreme ● Özelleşmiş eşey hücreleri görülmez (sperm,yumurta gibi.) 

● Oluşan yavru bireyler atalarının aynısıdır 

● Dolayısıyla kalıtsal çeşitlilik hiç yoktur 

● Tek birey olması eşeysiz üreme için gayet yeterlidir. 

● Eşeysiz üremenin temeli mitoz bölünmedir 

 

1) İkiye Bölünme 

● Hücrenin belli bir büyüklüğe ulaştığında 

ikiye bölünmesi olayıdır. 

● Prokaryot canlılardan bakterilerde ve 

arkelerde görülür 

● Ökaryot canlılardan ise protistlerde (amip 

öglena paramesyum) ve bazı maya hücrelerinde 

görülmektedir. 

● İkiye bölünme aslında mitoz bölünmeden 

farksızdır hiçbir kalıtsal çeşitliliği yoktur 

● Ortamda biriken maddeler ve yeterli besin olmayışı üremeyi sınırlandırır 

2) Tomurcuklanma 

● Ana canlıdan tomurcuk şeklinde bir yapı meydana gelir

 

● Bu yapı zamanla büyür ve yeni bir birey meydana getirir 

● Bira mayası, sünger ve hidra ile mercan gibi sölenterlerde ciğer otu gibi 

basit yapılı bitkilerde görülür. 

  

3) Rejenerasyon 

● Rejenerasyon kelime anlamı olarak yenilenmedir. Canlıdan kopan bir 

parçadan yeni bir birey oluşması şeklinde gerçekleşen eşeysiz bir 

üremedir. 

● Örneğin planaryı ikiye böldüğünüzde her parçadan yeni bir birey 

meydana gelir. 

● Kertenkelenin kopan kuyruğunun yenilenmesi olayında ise üreme yoktur 

yenilenme organ düzeyinde kalır ve kopan kısımdan yeni bir kertenkele 

meydana gelmez. 

 

4) Sporla Üreme 

● Spor hücreleri ana canlıdan mitoz bölünmeyle meydana gelen dayanıklı 

hücrelerdir 

● Uygun ortamda sporlardan yeni bireyler meydana gelir 

● Mantarlarda sporla üreme görülür 

● Döl almaşı (metagenez) yapan canlılarda ise spor mayoz bölünme ile 

oluşur burada oluşan sporlar eşeysiz üreme kapsamında ele alınmaz 

5) Vejetatif Üreme  

● Bitkinin bir bölümünün koparılması / kesilmesi ve bu parçanın ayrı bir 

bitki haline gelmesi esasına dayanan eşeysiz üreme şeklidir. 

● Yeni oluşan birey ata bireyin tıpatıp aynıdır yani genetik çeşitlilik olmaz. 

Diyelim ki iyi cins bir meyve bitkisi buldunuz bunun aynısından 

binlercesini bu yol ile üretebilmek mümkün. 

● Çekirdeksiz üzüm ve muz gibi bitkilerde tohum oluşmadığı için sadece 

vejetatif yolla çoğaltılabilirler. 

● Çilek bitkisinde toprak yüzeyinde paralel ilerleyen bir sürünücü gövde ve 

bu sürünücü gövdeye bağlı nodyum adı verilen düğümler köklenip yeni 

çilek bitkileri oluşturur 

● Bazı bitkilerde de rizom adı verilen toprakaltı gövdeler bulunur Ayrık 

otunda yer altında büyüyen yatay gövdeleri vardır bu gövdeler üzerindeki 

düğümler köklenerek yeniş bitkileri oluşturur. 

● Çelikle Üreme: 

ana bitkiden alınan yaprak , dal vb parçanın ayrı bir ortamda bekletilerek 

köklendirilmesi sağlanır. Kökleri çıkan bitkinin dikimi yapılır. 

● Aşılama: Bir bitkiden alınan parçanın başka bir bitki ile birleştirilmesidir 

aşılama yoluyla iyi cins bitkiler alınarak normal bitkilere aşılanır böylece 

verimli hale getirilir.