Embed Size (px)
Citation preview
Ашық сабақтар
Қазақстан тарихы. 8 сынып.
Сабақ тақырыбы:1837-1847 жылдардағы
Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс
Тарих пәнінің мұғалімі:Калибекова Гүлжанар
Ашық сабақтар
Сабақ мақсаты: Білімділік: Оқулықтан тыс қосымша тарихи шығармалар, тарихи құжаттар мен деректерден ұлт-азаттық қозғалыстың алғы шарттарын, сипатын, ерекшелігін, мақсатын ашып көрсете отырып, Кенесары Қасымұлы өзі батыр, өзі хан, өзі көсем, өзі дипломат халқының бостандығы мен тәуелсіздігі үшін күрескен мемлекет қайраткері екендігін, “ұлт-азаттық қозғалыс”, “тәуелсіздік” ұғымын қалыптастыру, жан-жақты талдай білуге баулу.Дамытушылық: 1837–1847 жылдары Кенесары бастаған ұлт-азаттық қозғалыс тақырыбын қортындылай келіп, түйіткілдерді сұраққа жауап беру барысында оқушыларды әлеуметтік – экономикалық және саяси дамудың тарихи құбылыстардың күрделі кешендері талдай білуге және олардың арасындағы байланыстарды айқындай білуге, идеологиялық құбылыстардың таптық мәнін аша білуге баулу.Тәрбиелік: Халқының бостандығы мен тәуелсіздігі үшін күрескен Кенесарыдай батырдың ерлігін дәріптей отырып, оқушылардың ұлттық сана – сезімін жеріне, еліне деген сүйіспеншілігін арттыру, патриоттық тәрбие беру, өз көзқарасын дәлелдей алатын қоғамның саяси дамуын түсінетін, демократикалық қоғамның мүшесін тәрбиелеу.
Ашық сабақтарАшық сабақтар
Қазақ дейтін бастау үшін бар көшті,Елі үшін жорық жасап жан кешті.Бөгенбай да, Қабанбай да, Абылай,Тәуелсіздік жолын іздеп жан кешті.
Ашық сабақтар
Психологиялық дайындық.
Жарқырап күн де ашылдыАйналаға нұр шашылдыҚайырлы күн!Біз көңілді баламызҚайырлы күн!Сәлемдесіп аламызҚайырлы күн болсын!Сабағымыз сәттілікке толсын!
Ашық сабақтар
ТОП ЕРЕЖЕСІ• 1. Бірлесіп жұмыс жасау
• 2. Уақытпен санасу• 3. Мұғалімді тыңдау
• 4. Бір-бірімізді тыңдау
Ашық сабақтар
Қазақтың соңғы ханы, айбарлы да аяулы арыстың бірегейі.Ол 1802 жылы дүниеге келіп, 1847 жылы қайтыс болған.. XIX ғасырдың 30-40-шы жылдарын қамтыған ең ірі халықтық сипаты бар көтеріліс басшысы, үш жүз мойындаған Абылай ханның немересі, Қасым төренің баласы
Бұл мәтінде кім туралы айтылып отыр?
Ашық сабақтар
Кенесары Қасымұлы
(1802-1847)Кенесары Қасымұлы – хан, қазақтардың патшалық Ресей мен Қоқан хандығына қарсы ұлт-азаттық қозғалысының
басшысы.
Ашық сабақтар
10.10.2016ж§26. 1837-1847жж. Кенесары Қасымұлы
бастаған ұлт-азаттық қозғалыс.Жоспары: 1. Көтерілістің басталу себептері мен барысы
2. Кенесары Қасымұлы
3. Көтерілісітің басталуы
Ашық сабақтар
І топ: Кенесары Қасымұлы көтерілісініңсебептері неде?ІІ топ: Кенесары Қасымұлы көтерілісінімақсаты неде?ІІІ топ: Көтерілістің шешуші кезеңге өтуі
Ашық сабақтар
Көтерілістің себебтері
1. Патша үкіметі жерлерді жаппай
тартып ала бастады
4. Патша үкіметінің әскери отрядтары шабуыл жасап
күн көрсетпеді
3. Алым- салық түрлері көбейе түсті
2. Хан билігінің жойылуы
наразылық туғызды
Ашық сабақтар
Қозғаушы күштер:
Қарапайымкөшпелелер
СтаршындарБилер,
Сұлтандар
Батырлар жетекшілік етті
Ашық сабақтар
поляктар
түркмен
қарақалпақ Өзбек
башқұрт
орыс
қазақ
Ұлттық құрамы.
Ашық сабақтар
Семантикалық карта Оқиғалар,жылдар
Кенесарыөмір сүрді
Кенесарыхан болды
Көтеріліс болғанжылдар
Көтер-лер Ақмолабекінісін өртеді
Кенесары қолыТашкенткеаттанды
1844 ж. ұрыстақанша сұлтанмерт болдыКенесары қырғыз жерінебасып кірді
Кенесарының ағасы Саржан қаза болды
Көтеріліскесұлтан,старшын,би қатысты
44 1802-1847 1841ж. 1847ж. 1838ж. ж.1841-1847ж.
80-ненастам
1847ж. 1837-1847ж.
Ашық сабақтар
Семантикалық карта Оқиғалар,жылдар
Кенесарыөмір сүрді
Кенесарыхан болды
Көтеріліс болғанжылдар
Көтер-лер Ақмолабекінісін өртеді
Кенесары қолыТашкенткеаттанды
1844 ж. ұрыстақанша сұлтанмерт болдыКенесары қырғыз жерінебасып кірдіКенесарының ағасы Саржан қаза болды
Көтеріліскесұлтан,старшын,би қатысты
44 1802-1847 1841ж. 1836ж. 1838ж. ж.1841-1847ж.
80-ненастам
1847ж. 1837-1847ж.
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Ашық сабақтар
• 1382 жылы Алтын орданың ханы Тоқтамыс Мәскеуді өртеп жіберді. Оның мақсаты елінің билігін нығайтып, қарсыластарының алдында күштілігін дәлелдеу. Арада 500 жылдай уақыт өткеннен кейін тағы бір қала Мәскеудің күйін кешті.
• Сұрақ:Өртенген қай қала? Оны өртеген адамның мақсаты қандай?
Ашық сабақтар
• Жауабы: • Ақмола бекінісі. 1838
жылы 26 мамырда Кенесары Қасымұлы патшаның отарлау сайысатына қарсылығын осылай бастады.
Ашық сабақтар
• Абылай ханның ұрпағы, тарих ғылымының докторы. “ХІХ ғасырдың 20-40 жылдарындағы Қазақстан” – деген еңбегінде Кенесары Қасымұлы бастаған көтерілісті ашып жазғаны үшін 25 жылға бас бостандығынан айырылған кім?
Ашық сабақтар
• Ол өз кезінде өте білімді, Түркістан қаласы маңындағы Қарнақ медресесінде білім алған. Өз замандастарының айтуынша аласа бойлы, өте жігерлі адам болған. Ш.Уалихановтың мәліметі бойынша
• 12 әйелі, 30 баласы, 40 қызы болған. Жоңғарлардың атақты қонтайшысы Қалдан-цереннің баласымен жекпе-жекте жеңіп оны өлтірген
Ашық сабақтар
Дискуссиялық өрнекКенсарының ағасы Саржанды Қоқан ханы өлтірді Кенесары Абылай ханның шөбересі
1845 ж. сәуірде Кенесары ауылына орыс елшілері Долгов пен Герн келді
Қырғыз манаптары Кенесарының Қоқан хандығына қарсы бірігіп күресу жөніндегі ұсынысын қабылдамады 1844 жылы шілдеде көтерілісшілер жеңіліс тапты
1843 жылы көтерілісті басуға сұлтан Жан-төреұлы, Айшуақұлы белсене кірісті
1857 жылы Кенсары Майтөбе түбінде қаза тапты
Ашық сабақтар
Дискуссиялық өрнекКенсарының ағасы Саржанды Қоқан ханы өлтірді
ИӘ
Кенесары Абылай ханның шөбересі
1845 ж. сәуірде Кенесары ауылына орыс елшілері Долгов пен Герн келді
Қырғыз манаптары Кенесарының Қоқан хандығына қарсы бірігіп күресу жөніндегі ұсынысын қабылдамады 1844 жылы шілдеде көтерілісшілер жеңіліс тапты
1843 жылы көтерілісті басуға сұлтан Жан-төреұлы, Айшуақұлы белсене кірісті
Жоқ
Ия
Жоқ
Ия
Ия
1857 жылы Кенсары Майтөбе түбінде қаза тапты Жоқ
Ашық сабақтар
Цифрлар сөйлейді
1.1837-1847ж.ж 1. 1783-1797ж.ж 1.1773-1775 ж.ж2.1822ж 2. 1824 ж 2.1802 ж3.1837 ж 3. 1841 ж 3. 1843 ж4.1838 ж тамыз 4. 1841 ж 4. 1845 ж ақпан5. 1838 ж 5. 1840 ж 5. 1842 ж 6. 1847ж 6. 1844 ж 6.1842 ж7. 20 мың 7. 300 7. 10 мың
Ашық сабақтар
• Зекет• Ұшыр• Баж салығы• Мыңбасылар• Айырым
Сөздердің мағнасын аш.
Ашық сабақтар
• Зекет- мал өсірушілерден алынатын салық
• Ұшыр- диқандардан алынатын салық
• Баж салығы-көпестердің сауда кереуендерінен алынатын салық
• Мыңбасылар ерекше көзге түскен сарбаздар
• Айырым- хан әскері.
Ашық сабақтар
Сырым Датұлы бастаған көтерілістің
Кенесары Қасымұлы бастаған көтерілістің
Сырым мен Кенесары көтерілісінің салыстырмалы сипаты. “Венн диаграммасы”
Ашық сабақтар
Сырым Датұлы бастаған көтерілістің
Кенесары Қасымұлы бастаған көтерілістің
Сырым мен Кенесары көтерілісінің салыстырмалы сипаты. “Венн диаграммасы”
Отаршылдық езгіге қарсы бағытталған
Қазақ шаруалары, билер, старшындарҚазақ өлкесіндегі
ең ұзақ көтерілістер
Феодалдық топтардың Кенесарыны қолдамауы
Кіші жүзді - Еділ-Арал теңізін қамтыған
Еділдің шығысындағы ірі халықтық сипаттағы қозғалыс.
Қоқандықтардың тепкісіндегі қазақтарды азат ету.
Бүкіл Қазақстанды қамтыған ұлт-азаттық қозғалыс
Қазақ феодалдарының арасындағы алауыздық және ру аралық қайшылықтар
Қазақ өлкесіндегі ең ұзақ көтеріліс 14 жылға созылды.
Қазақ өлкесіндегі ең ұзақ көтеріліс 10 жылға созылды
Ашық сабақтар
Несімен аты қалды
?
Ол
кім?
Не істеді?
«Категориялы топтастыру стратегиясы» арқылы, оқушылар Кенесары туралы білімін кеңірек талдап, ойларын жинақтап, ортаға салады.
Сонда оқушының жаңа тақырып бойынша не білетіні, не білмейтіні анықталды.
Кенесары
Ашық сабақтар
Сәйкесін тап1. Кенесары бастаған көтеріліс болды2. Кенсарының саяси көзқарасының қалыптасуына әсер етті3. Кенсары қолын басқарғанатақты батыр4. 1842 ж. көтерілісті қанға бояуды ойластырған Орынборгубернаторы5.Патша талаптарын Кенесарыға жеткізген орыс елшілері6. Орта жүздің соңғы ресми ханы7. Сырым Датұлы бастаған көтеріліс болды8. Кенесарының Қоқан бектеріне қарсы күресін қолдаған Ұлы жүз батыры
1. Саурық
2. Долгов пен Герн
3. 1783-1797жж.
4. Айғаным ханым
5. 1837-1847жж.
6.Қасым сұлтан
7.Иман
8. В.А.Обручев
Ашық сабақтар
Сәйкесін тап1. Кенесары бастаған көтеріліс болды2. Кенсарының саяси көзқарасының қалыптасуына әсер етті3. Кенсары қолын басқарғанатақты батыр4. 1842 ж. көтерілісті қанға бояуды ойластырған Орынборгубернаторы5.Патша талаптарын Кенесарыға жеткізген орыс елшілері6. Орта жүздің соңғы ресми ханы7. Сырым Датұлы бастаған көтеріліс болды8. Кенесарының Қоқан бектеріне қарсы күресін қолдаған Ұлы жүз батыры
1. 1837-1847жж.
2. Қасым сұлтан
3. Иман
4. В.А.Обручев
5. Долгов пен Герн
6. Айғаным ханым
7. 1783-1797жж.
8. Саурық
Ашық сабақтар
Үйге тапсырма: §26. Кенесары Қасымұлының өмірімен байланысты қосымша мәліметтер оқып келу.
