Privreda SrbijePrivreda je celokupna,organizovana,planska delatnost ljudi koja obuhvata proizvodnju materijalnih dobara namenjenih društvenoj i individualnoj potrošnji .Nju čine sve delatnosti kojima se proizvode i razmenjuju dobra i vrše usluge radi zadovoljavanja čovekovih potreba

Prema načinu i rezultatima rada,privreda se deli na privredne delatnosti:

poljoprivredu,šumarstvo,industriju,građevinarstvo,zanatstvo,saobraćaj,trgovinu i turizam.

Sve ove privredne delatnosti dele se na privredne grane.

Osim osnovne podele,često se vrši i podela privrednih delatnosti na sektore: primarni, sekundarni,tercijarni i kvartarni sektor. Postoje još neke podele privrede.Tako se delatnosti mogu podeliti na proizvodne i uslužne ili na privredne i vanprivredne delatnosti.

Na razvoj privrede kao složene ljudske aktivnosti utiču brojni prirodni i društveni faktori.

Prirodni faktori su: reljef,klima,vode,zemljište,biljni i životinjski svet i rudno bogatstvo. Srbija raspolaže značajnim prirodnim bogatstvima koja su osnov razvoja različitih privrednih delatnosti i njenog ukupnog privrednog razvoja.

Društveni faktori su složeniji i značajniji za razvoj privrede.Sve društvene faktore možemo svrstati u tri osnovne grupe:

Demografske Ekonomsko-političke i Naučno tehnološke

Demografski faktori : broj stanovnika,prirodni priraštaj,broj radno sposobnih stanovnika,pismenost,stručnost i zdravstveno stanje radnika.

Ekonomsko-politički : ekonomsko i političko uređenje države,ekonomsko-finansijka politika, stepen ekonomske razvijenosti, promene državnog političkog sistema i međunarodni političko ekonomski odnosi.

Naučno-tehnološki : naučno-tehnološki pronalasci i njihova primena u privredi.

.

Na osnovu strukture zaposlenih po privrednim sektorima može se odrediti stepen privredne razvijenosti svake države.U privredno nerazvijenim zemljama ,najveći broj zaposlenih je u primarnom sektoru.Sa stepenom privrednog razvoja smanjuje se broj zaposlenih u primarnom, a povećava u tercijarnom i kvartarnom sektoru.

Na razvoj privrede u Srbiji uticali su različiti faktori. odlike reljefa razgranata rečna mreža, povoljna klima plodno zemljište

Dugo godina Srbija je bila izrazito poljoprivredna zemlja. U srednjem veku,uz poljoprivredu,u Srbiji je bilo razvijeno i rudarstvo,zahvaljujuči bogatim nalazištima nekih ruda.

Na Kopaoniku se nalazi nekoliko rudnika. Novo Brdo je jedan od

najstarijih rudnika.

Završetkom Drugog svetskog rata počinje nova faza u razvoju privrede u Srbiji. Uvođenjem socijalističkog društvenog uređenja izvršena je vlasnička transformacija. Poljoprivredno zemljište,fabrike,banke i drugi objekti oduzeli su privatnim vlasnicima i veleposednicima. Uvedena je prvo državna,a zatim društvena svojina. U tom periodu započelo se i sa obnovom ratom razorene privrede.

Od 1947. do 1951. godine obnavljani su energetski objekti i fabrička postrojenja,građeni su putevi i pruge , podizan je obrazovni nivo stanovništva. Ovaj period obnove poznat je kao Prvi petogodišnji plan(“prva petoletka”).

Od 1950. godine počinje period društvenog samoupravljanja.

Zbog političkih okolnosti,podele Evrope na blokove i pretnji Istočnog bloka našoj zemlji, mnoga privredna postrojenja premeštena su sa teritorije Srbije u zapadne delove tadašnje Jugoslavije.

Krajem 20. veka,zbog raspada SFR Jugoslavije,ratnih sukoba u okruženju i uvođenjem ekonomske blokade,dolazi do stagnacije,pa i nazadovanja u razvoju privrede Srbije. Nastaje period velike ekonomske krize,a neki privredni objekti su uništeni tokom bombardovanja od strane NATO snaga 1999. godine.

Početkom 21. veka, privreda Srbije ulazi u fazu tranzicije,koju odlikuje prelazak na tržišnu privredu i privatizacija privrednih preduzeća. Ustavom Srbije donetim 2006. godine,ukida se društvena svojina,a celokupan razvoj usmeren je ka uključivanju Srbije u savremene integracijske procese i Evropsku uniju.

Anja IgnjatovićAleksa Nikolić

VIII1