45
1 AdkvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. AdkvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. AdkvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. AdkvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. AdkvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. twˆKy`wWd twˆKy`wWd twˆKy`wWd twˆKy`wWd twˆKy`wWd tydkif; (5) tydkif; (5) tydkif; (5) tydkif; (5) tydkif; (5) ZGef/ 2007 ckESpf? ZGef/ 2007 ckESpf? ZGef/ 2007 ckESpf? ZGef/ 2007 ckESpf? ZGef/ 2007 ckESpf? trSm trSm trSm trSm trSm 1989 ckESpf ygwDwGif; z±kdz&Jjzpfr_}uD; ay:ayguf+yD;aemuf A[kdaumfrwDacgif;aqmifrsm; tem;,l=u&ef A[kdu qHk;jzwfvkduf &ygawmhonf? u|efawmftem;,lzkd@ xGufcGmcgeD;wGif ygwDA[kdukd qufvufOD;aqmif&ef wm0efay;jcif;cH&onfh A[kdacgif;aqmifxJrS wOD;wnf;usef&pfol/ EkdifiHa&;OD;aqmiftzGJ@0if &JabmfxGef; (Akdvf=uifarmif) u “at;at;aq;aq; em;em;aeaeae&if; ukd,fa&;twÎKy`wWd a&;ygvm;”[k wkdufwGef;cJhzl;ygonf? jynfwGif;&Sd u|efawmfESifhacwf+ydKifrdwfaqGrsm;/ EkdifiHa&;vkyfazmfukdifzufa[mif;rsm;uvnf; vl}uHKrsm;ESifh vSrf;wkdufwGef;cJh=u ygonf? okd@aomf u|efawmfu twÎKy`wWdqkdwm ukd,faorS wjcm;vlawG a&;=uvdrfhrnf[k oabmxm;um a&;zkd@pdwfrul;cJhyg? 2003 ck ES pf a&muf awmh u|ef awmf twÎ Ky` wW d a&;csif vmygonf ? xk d tcsd ef wG if u|ef awmf h touf 80 ausmf aeyg+yD ? tawmf arh avsmh p jyKvmojzifh a&;zkd@rvG,fulawmhyg? okd@aomf u|efawmfa&;rnfqkdv#if a&;Ekdifonfhtcsuftvufrsm; &Sdygonf? 1? u|efawmfhom;}uD; atmifausmfaZm (ukdjrarmif) rSm a&$vDwGif aexkdifae&mrS ArmjynfwGif;rS pmtkyfpmwrf;rsm; &oavmuf &SmazGpkaqmif;ay;ojzifh u|efawmf,cifu a&;om;xkwfa0zl;onfh pmtkyfpmwrf;rsm; tm;vHk;eD;yg;r# jyefvnf&&Sd±Hkr#ru e0w acwf/ etz acwf xkwfor# orkdif;pmtkyfrsm;vnf; &&Sdxm;ojzifh vkdtyfonfhtcsuftvuf taxmuftxm;rsm; &wefoavmuf &Ekdifygonf? 2? ygwDrS &Jabmfrsm;onf ygwDhtmabmf “jynfol@tm%m” “jynfol@tm%m” “jynfol@tm%m” “jynfol@tm%m” “jynfol@tm%m” *sme,fukd tqufrjywf qufvufxkwfa0=u&m xkd*sme,ftwGuf vkdtyfonfhorkdif;ta=umif;t&m/ tcsuftvufrsm;ukd u|efawmfhxH r=umc% pma&;ar;jref;=u/ aqmif;yg;rsm;twGuf tcsuftvufrsm; awmif;cH=uvkyf=u&m/ u|efawmfhrSm xkdjyefpmrsm;. rdwWLrsm; &Sdaeojzifh tcsuftvufrsm; tawmftoifh pHkvifpGm&Sdaeygonf? 3? xkd@jyif ‘jynfol@bufawmfom;rsm;pmay’rS OD;atmifapmOD;onf ‘orkdif;jzpf&yfrSef ay:aygufa&;’ qkdaom aºu;a=umfoHjzifh pmtkyfpmwrf;rsm; r=umc%xkwfwwf&m olu ol@pmtkyfrsm;twGuf u|efawmfhukd trSmpmrsm;/ aqmif;yg;rsm; awmif;avh&Sdygonf? xkdaqmif;yg;rsm;rSmvnf; orkdif;0iftjzpftysufrsm;omjzpfojzifh u|efawmfhtwÎKy`wWda&;&mwGif rsm;pGmtaxmuftul &apEkdifygonf? 4? 199& ckESpf/ AkdvfcsKyfatmifqef; vkyf}uHcH&r_ ESpfig;q,fjynfhtcsdefwGif BBC rS txl;tpDtpOfw&yftwGuf u|efawmfhukd pmjzifhar;jref;qufoG,f+yD; awG@qHkar;jref;cef;vkyf&mwGif orkdif;0ifta=umif;t&mawmfawmfrsm;rsm; yg0if+yD;/ xkdtar;tajzrsm;ukd ‘w&m;cH tppf b,f ol vJ’qk d aom acgif ;pOf jzif h pmtk yf wtk yf vnf ; xk wf jzpf cJ h ygonf ? xk d rS tquf &um usef owif ;Xmersm;uvnf ; tcg}uD ;/ &uf}uD;rsm; (Oyrm-vGwfvyfa&;ae@/ awmfvSefa&;ae@) wGif awG@qHkar;jref;cef;rsm; tqufrjywfvkyfvm&m/ u|efawmf. ajzqkdcsufrsm;rSm rdwWLrsm;&Sdojzifh tcsuftvuf pkaqmif;+yD;ovkd jzpfaeygawmhonf? 5? xkd@tjyif u|efawmfukd,fwdkifvnf; rSwfrdor#awGukd t=urf;zsif;csa&;xm;/ ae@pOfrSwfwrf;rsm;xJwGif a&;xm;rd pwmrsm;vnf; &Sdaeygonf? xkdrSvnf; tcsuftvufrsm; &ygonf? xkd@a=umifh u|efawmf 2003 ckESpfrSpI ukd,fwkdifa&;twÎKy`wWdukd tykdif;rsm;cGJI a&;om;vm&m ,cktykdif; 5 +yD;oGm; yg+yD? 1976 ckESpf/ Zlvkdif 20 &ufae@wGif u|efawmfvGwfajrmufa'o ArmjynfuGefjrLepfygwD&Sd&mokd@ a&muf&Sdonfhta=umif; azmfjy+yD; tykdif; 5 ukd tqHk;owfvkdufygonf? TwGif u|efawmf. yk*~vdub0 +yD;qHk;oGm;+yD jzpfygonf? u|efawmfygwDokd@ jyefa&muf+yD;aemuftykdif;rSm ygwDorkdif;ESifh qufpyfaeojzifh u|efawmfhom;orD;rsm;tygt0if aemufrsdK;quf &Jabmfrsm;u qufIwm0ef,l/ okawoejyK a&;om;oGm;=u&ef wkdufwGef;&ayonf? u|efawmf ,ck touf 88 ESpf &Sd+yDjzpfI u|efawmf qufra&;Ekdifawmhyg? u|efawmf em;yg&apawmh? TwGif pum;csyftjzpf ajymvkdwmwck &Sdygonf? u|efawmfukd,fwkdifa&; twÎKy`wWdpmtkyfwGif u|efawmf aemufqufwGJtjzpf xyfxnfhcsifonfh pm&Gufpmwrf;tcsdK@ &Sdygonf? yxrpmwrf;rSm u|efawmfygwDukd a&muf+yD;aemuf 1976 ckESpf/ =o*kwfv 10 &ufwGif “jynfol@toH” “jynfol@toH” “jynfol@toH” “jynfol@toH” “jynfol@toH” rSaeI toHv$ifhcJhaom u|efawmf. ‘wkdif;jynfokd@ wifjycsuf’ ‘wkdif;jynfokd@ wifjycsuf’ ‘wkdif;jynfokd@ wifjycsuf’ ‘wkdif;jynfokd@ wifjycsuf’ ‘wkdif;jynfokd@ wifjycsuf’jzpfygonf? xkd@tjyif 1999 ckESpf/ 'DZifbm 3 &ufae@wGif touf 80 jynfhaom u|efawmfhtm; *k%fjyKuAsmwyk'fukd uAsmq&m (ukd) 0if ;wif h xG ef ;u pyf ay;cJ h zl ;ygonf ? u|ef awmf touf 80 jynf h +yD ;aemuf ae@ 1999 ck ES pf / 'D Zif bm 4 &uf wG if uG ,f vG ef cJ h aom u|ef awmf h ZeD ;onf a':oef;pdefukd &nfn¸ef;+yD; xkduAsmq&muyif *k%fjyKuAsmwyk'f a&;ay;cJhzl;ygonf? xkduAsmESpfyk'frSm u|efawmfhb0wGif ta&;}uD;aom tcsdefESifhtjzpftysuftrSwftom;tjzpf &Sdaeojzifh TpmtkyfwGif aemufqufwGJ 'kwd,pmwrf;ESifh wwd,pmwrf;tjzpf xnfhoGif;azmfjyvkdufygonf? xkduAsmESpfyk'fukd pyfqkday;cJhonfh ukd0if;wifhxGef; tm;vnf; aus;Zl;txl;wifa=umif; azmfjytyfygonf? u|efawmfh Tpmtkyfjzpfajrmufa&;twGuf 0kdif;0ef;ulnDvkyfaqmifay;cJh=uonfh &Jabmfrsm;tm;vHk;ukdvnf;aumif;/ xkwfa0 ay;onfh ‘"l0Hpmay’ukdvnf;aumif; aus;Zl;txl;wif&Sdygonf? AkdvfausmfaZm AkdvfausmfaZm AkdvfausmfaZm AkdvfausmfaZm AkdvfausmfaZm 24-4-07 24-4-07 24-4-07 24-4-07 24-4-07

ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

  • Upload
    -

  • View
    83

  • Download
    8

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

1

AdkvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm.AdkvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm.AdkvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm.AdkvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm.AdkvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm.twˆKy`wWdtwˆKy`wWdtwˆKy`wWdtwˆKy`wWdtwˆKy`wWdtydkif; (5)tydkif; (5)tydkif; (5)tydkif; (5)tydkif; (5)

ZGef/ 2007 ckESpf?ZGef/ 2007 ckESpf?ZGef/ 2007 ckESpf?ZGef/ 2007 ckESpf?ZGef/ 2007 ckESpf?trSmtrSmtrSmtrSmtrSm

1989 ckESpf ygwDwGif; z±kdz&Jjzpfr_}uD; ay:ayguf+yD;aemuf A[kdaumfrwDacgif;aqmifrsm; tem;,l=u&ef A[kdu qHk;jzwfvkduf&ygawmhonf? u|efawmftem;,lzkd@ xGufcGmcgeD;wGif ygwDA[kdukd qufvufOD;aqmif&ef wm0efay;jcif;cH&onfh A[kdacgif;aqmifxJrSwOD;wnf;usef&pfol/ EkdifiHa&;OD;aqmiftzGJ@0if &JabmfxGef; (Akdvf=uifarmif) u “at;at;aq;aq; em;em;aeaeae&if; ukd,fa&;twÎKy`wWda&;ygvm;”[k wkdufwGef;cJhzl;ygonf?

jynfwGif;&Sd u|efawmfESifhacwf+ydKifrdwfaqGrsm;/ EkdifiHa&;vkyfazmfukdifzufa[mif;rsm;uvnf; vl}uHKrsm;ESifh vSrf;wkdufwGef;cJh=uygonf?

okd@aomf u|efawmfu twÎKy`wWdqkdwm ukd,faorS wjcm;vlawG a&;=uvdrfhrnf[k oabmxm;um a&;zkd@pdwfrul;cJhyg?2003 ckESpfa&mufawmh u|efawmf twÎKywWda&;csifvmygonf? xkdtcsdefwGif u|efawmfhtouf 80 ausmfaeyg+yD? tawmfarhavsmhp

jyKvmojzifh a&;zkd@rvG,fulawmhyg?okd@aomf u|efawmfa&;rnfqkdv#if a&;Ekdifonfhtcsuftvufrsm; &Sdygonf?1? u|efawmfhom;}uD; atmifausmfaZm (ukdjrarmif) rSm a&$vDwGif aexkdifae&mrS ArmjynfwGif;rS pmtkyfpmwrf;rsm; &oavmuf

&SmazGpkaqmif;ay;ojzifh u|efawmf,cifu a&;om;xkwfa0zl;onfh pmtkyfpmwrf;rsm; tm;vHk;eD;yg;r# jyefvnf&&Sd±Hkr#ru e0w acwf/etz acwf xkwfor# orkdif;pmtkyfrsm;vnf; &&Sdxm;ojzifh vkdtyfonfhtcsuftvuf taxmuftxm;rsm; &wefoavmuf &Ekdifygonf?

2? ygwDrS &Jabmfrsm;onf ygwDhtmabmf “jynfol@tm%m” “jynfol@tm%m” “jynfol@tm%m” “jynfol@tm%m” “jynfol@tm%m” *sme,fukd tqufrjywf qufvufxkwfa0=u&m xkd*sme,ftwGufvkdtyfonfhorkdif;ta=umif;t&m/ tcsuftvufrsm;ukd u|efawmfhxH r=umc% pma&;ar;jref;=u/ aqmif;yg;rsm;twGuf tcsuftvufrsm;awmif;cH=uvkyf=u&m/ u|efawmfhrSm xkdjyefpmrsm;. rdwWLrsm; &Sdaeojzifh tcsuftvufrsm; tawmftoifh pHkvifpGm&Sdaeygonf?

3? xkd@jyif ‘jynfol@bufawmfom;rsm;pmay’rS OD;atmifapmOD;onf ‘orkdif;jzpf&yfrSef ay:aygufa&;’ qkdaom aºu;a=umfoHjzifhpmtkyfpmwrf;rsm; r=umc%xkwfwwf&m olu ol@pmtkyfrsm;twGuf u|efawmfhukd trSmpmrsm;/ aqmif;yg;rsm; awmif;avh&Sdygonf?xkdaqmif;yg;rsm;rSmvnf; orkdif;0iftjzpftysufrsm;omjzpfojzifh u|efawmfhtwÎKy`wWda&;&mwGif rsm;pGmtaxmuftul &apEkdifygonf?

4? 199& ckESpf/ AkdvfcsKyfatmifqef; vkyf}uHcH&r_ ESpfig;q,fjynfhtcsdefwGif BBC rS txl;tpDtpOfw&yftwGuf u|efawmfhukdpmjzifhar;jref;qufoG,f+yD; awG@qHkar;jref;cef;vkyf&mwGif orkdif;0ifta=umif;t&mawmfawmfrsm;rsm; yg0if+yD;/ xkdtar;tajzrsm;ukd‘w&m;cHtppfb,folvJ’qkdaom acgif;pOfjzifh pmtkyfwtkyfvnf; xkwfjzpfcJhygonf? xkdrS tquf&um usefowif;Xmersm;uvnf; tcg}uD;/&uf}uD;rsm; (Oyrm-vGwfvyfa&;ae@/ awmfvSefa&;ae@ ) wGif awG@qHkar;jref;cef;rsm; tqufrjywfvkyfvm&m/ u|efawmf. ajzqkdcsufrsm;rSmrdwWLrsm;&Sdojzifh tcsuftvuf pkaqmif;+yD;ovkd jzpfaeygawmhonf?

5? xkd@tjyif u|efawmfukd,fwdkifvnf; rSwfrdor#awGukd t=urf;zsif;csa&;xm;/ ae@pOfrSwfwrf;rsm;xJwGif a&;xm;rd pwmrsm;vnf;&Sdaeygonf? xkdrSvnf; tcsuftvufrsm; &ygonf?

xkd@a=umifh u|efawmf 2003 ckESpfrSpI ukd,fwkdifa&;twÎKy`wWdukd tykdif;rsm;cGJI a&;om;vm&m ,cktykdif; 5 +yD;oGm; yg+yD? 1976ckESpf/ Zlvkdif 20 &ufae@wGif u|efawmfvGwfajrmufa'o ArmjynfuGefjrLepfygwD&Sd&mokd@ a&muf&Sdonfhta=umif; azmfjy+yD; tykdif; 5 ukdtqHk;owfvkdufygonf? TwGif u|efawmf. yk*~vdub0 +yD;qHk;oGm;+yD jzpfygonf?

u|efawmfygwDokd@ jyefa&muf+yD;aemuftykdif;rSm ygwDorkdif;ESifh qufpyfaeojzifh u|efawmfhom;orD;rsm;tygt0if aemufrsdK;quf&Jabmfrsm;u qufIwm0ef,l/ okawoejyK a&;om;oGm;=u&ef wkdufwGef;&ayonf? u|efawmf ,ck touf 88 ESpf &Sd+yDjzpfI u|efawmfqufra&;Ekdifawmhyg? u|efawmf em;yg&apawmh?

TwGif pum;csyftjzpf ajymvkdwmwck &Sdygonf? u|efawmfukd,fwkdifa&; twÎKy`wWdpmtkyfwGif u|efawmf aemufqufwGJtjzpfxyfxnfhcsifonfh pm&Gufpmwrf;tcsdK@ &Sdygonf?

yxrpmwrf;rSm u|efawmfygwDukd a&muf+yD;aemuf 1976 ckESpf/ =o*kwfv 10 &ufwGif “jynfol@toH” “jynfol@toH” “jynfol@toH” “jynfol@toH” “jynfol@toH” rSaeI toHv$ifhcJhaomu|efawmf. ‘wkdif;jynfokd@ wifjycsuf’‘wkdif;jynfokd@ wifjycsuf’‘wkdif;jynfokd@ wifjycsuf’‘wkdif;jynfokd@ wifjycsuf’‘wkdif;jynfokd@ wifjycsuf’jzpfygonf?

xkd@tjyif 1999 ckESpf/ 'DZifbm 3 &ufae@wGif touf 80 jynfhaom u|efawmfhtm; *k%fjyKuAsmwyk'fukd uAsmq&m (ukd)0if;wifhxGef;u pyfay;cJhzl;ygonf? u|efawmftouf 80 jynfh+yD;aemufae@ 1999 ckESpf/ 'DZifbm 4 &ufwGif uG,fvGefcJhaom u|efawmfhZeD;onfa':oef;pdefukd &nfn¸ef;+yD; xkduAsmq&muyif *k%fjyKuAsmwyk'f a&;ay;cJhzl;ygonf?

xkduAsmESpfyk'frSm u|efawmfhb0wGif ta&;}uD;aom tcsdefESifhtjzpftysuftrSwftom;tjzpf &Sdaeojzifh TpmtkyfwGifaemufqufwGJ 'kwd,pmwrf;ESifh wwd,pmwrf;tjzpf xnfhoGif;azmfjyvkdufygonf? xkduAsmESpfyk'fukd pyfqkday;cJhonfh ukd0if;wifhxGef;tm;vnf; aus;Zl;txl;wifa=umif; azmfjytyfygonf?

u|efawmfh Tpmtkyfjzpfajrmufa&;twGuf 0kdif;0ef;ulnDvkyfaqmifay;cJh=uonfh &Jabmfrsm;tm;vHk;ukdvnf;aumif;/ xkwfa0ay;onfh ‘"l0Hpmay’ukdvnf;aumif; aus;Zl;txl;wif&Sdygonf? AkdvfausmfaZm AkdvfausmfaZm AkdvfausmfaZm AkdvfausmfaZm AkdvfausmfaZm 24-4-07 24-4-07 24-4-07 24-4-07 24-4-07

Page 2: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

2

yOPrykdif;yOPrykdif;yOPrykdif;yOPrykdif;yOPrykdif;1957 ckESpf/ Zlvkdifvqef;rSm u|efawmf &efukef+rdK@/ prf;acsmif;&yf/ qDqHkvrf;/ tdrftrSwf 36okd@ r*Fvm'Hk {nfhcHa*[mrS ajymif;a&$@

oGm;cJhygonf? u|efawmfpkaqmif;xm;wJh aiGav;u oHk;axmifausmfavmufyJ&Sdvkd@ tJ'Dtdrf0,fzkd@ vkdtyfwJhaiGukd u|efawmfhtpfukd}uD; OD;ykuxkwfay;ygonf? aemifusrS u|efawmfhajruGufukd a&mif;+yD; qyfEkdifygonf? u|efawmfhZeD;&J@ zcifvnf; uG,fvGefoGm;+yDjzpf+yD;/ ol@rdcif a':wifuu|efawmfwkd@rdom;pkeJ@twl vkdufaewmjzpfvkd@ olwkd@&J@ oHk;q,ftdrf}uD;ay: vliSm;wif+yD;/ tdrfaxmify&dabm*awGudkawmh u|efawmfwkd@tckaer,fh prf;acsmif;tdfrfukd o,f,l+yD; oHk;pGJcJh&ygawmhonf?

u|efawmfhom;orD;rsm;ukdawmh tdrfeJ@eD;onfh pdef@zDvkdrDemuGefAifhausmif; (aemifprf;acsmif; txu 2) rSm xm;ygonf? rdef;uav;ausmif;jzpfaomfvnf; a,musfm;av;rsm;ukd av;wef;txd vufcHojzifh armifESpfr ig;a,mufpvHk;ukd tJ'Dausmif;rSmyJ xm;vkdufygonf?u|efawmfhESpfr0rf;uGJrsm;rSm xkdausmif;xGufrsm;jzpfojzifh xkdausmif;rS c&pf,mefr,foDv&ifq&mr}uD;rsm;eJ@ &if;ESD;ojzifh olwkd@wm0ef,lausmif;tyfay;cJh=uygonf? om;orD;rsm; ausmif;udpP+yD;wmeJ@ u|efawmf a&S@a&;udpPtwGuf pOf;pm;vkyfaqmif&ygawmhonf?

tJ'Dacwf (zqyv tpkd;&acwf) wkef;u 'Drkdua&pDvnf; toifhtwifh&SdaewJhumvjzpfvkd@ a&S@av#muf wkdif;jynfeJ@ jynfolvlxktwGuf EkdifiHa&;vkyfrnfqkdv#if vkyfEkdifwJh tcGifhtvrf;awG &Sdaeygonf? 'DtwGuf jyifqifonfhtaejzifh u|efawmfwyfu rxGufrD trsdK;rsdK;ajymqkdcsufrsm;ukd &Sif;vif;ajymjy&ef owif;pm&Sif;vif;yGJw&yfukd u|efawmfjyKvkyfcJhyg onf?

1957 ckESpf/ Zlvkdifv 6 &ufae@wGif u|efawmfaexkdif&m aetdrfwGifyif owif;pm&Sif;vif;yGJ jyKvkyfcJhjcif; jzpfygonf? owif;pmwkduftoD;oD;rS owif;axmuftawmfrsm;rsm; wufa&mufcJhygonf? u|efawmfhtaeeJ@ t"duxm; ajymqkdcJhr_rsm;uawmh u|efawmfhtay:pGyfpGJcsufrsm; rckdifvHkyHk/ oufaorjynfhpHkyHk/ txl;ojzifh u|efawmfhukd pepfwus w&m;r#wr_ &SdpGm ppfaq;jcif;/ xkacscGifhjyKjcif;rsm; r&SdyHkawGukdu|efawmfajymqkd&Sif;vif;cJhygonf?

aemufae@owif;pmrsm;wGif u|efawmf. ajym=um;csuftjynfhtpHkukd xnfhoGif;azmfjy=u+yD; t,f'Dwmtmabmf tcef;rsm;rSvnf;u|efawmf. awmif;qkdcsufjzpfaom‘±Hk;wifppfaq;yg’qdkonfh tcsufukd txl;tav;ay;a&;om;=uygonf? txl;ojzifh vuf0Jbuf,drf;onfh owif;pmrsm;/ *sme,frsm;u u|efawmf. wkdif;jynftay:pGrf;pGrf;wrH aqmif&GufcJhr_rsm;tay: tus,fw0ifh a&;om;=uygonf?tcsdK@wyfrawmfwGif;u u|efawmfhukd av;pm;=unfndK=uonfh wyfrSL;wyfom;rsm;uvnf; u|efawmfeJ@twl wkdufyGJrsm;rSm yg0ifcJh=uyHk/u|efawmf. aqmif&Gufcsufrsm; pwmrsm;ukd tcef;qufaqmif;yg;rsm;tjzpf a&;om;=uygonf?

xkdpOfu zqyv tpkd;&twGif; jcpm;r_/ vmbfpm;r_/ tcsif;csif;tjyeftvSefpGyfpGJr_rsm;eJ@ emrnfysufpjyKvmcsdefeJ@vnf; wkdufqkdifaeojzifh tpkd;&ukdwkdufckdufa0zefonfh t&Sdefjzifhvnf; a&maeygonf?

xkdowif;pm&Sif;vif;yGJwGif owif;axmufwOD;u jynfwGif;ppf&yfpJa&;eJ@ ywfoufI u|efawmf.oabmxm;ukd ar;jref;&mu|efawmfu oD;jcm;xkwfjyefygrnf[k ajymqkdvkduf+yD; u|efawmfru|rf;usifonfh EkdifiHa&;/ pD;yGm;a&;jy\emrsm;ukdyg tus,fw0ifh tcsdef,lavhvm+yD;rS atmufwkdbm 27 &ufwGif ‘jynfwGif;+idrf;csrf;a&;ESifh ywfoufI u|efawmf. oabmxm;’qkdonfh pmwrf;wapmif xkwfjyefvkdufygonf? xkdpmwrf;ukd tykdif;rsm;cGJI owif;pmrsm;u azmfjy=u+yD; aemufykdif;wGifvnf; pmtkyftjzpf xkwfa0cJhygonf?

xkdpmwrf;i,fwGif tykdif;av;ykdif; yg&Sdygonf?1? yxrykdif;wGif jynfwGif;ppf 10 ESpfc&D;ukd t=urf;zsif; azmfjyxm;ygonf? 1948 ckESpfukefcgeD;rSpI wkdufcJh&aom autif'Dtkd

(KNDO) wkd@tygt0if tjcm;vufeufukdif tzGJ@tpnf;rsm;jzpfonfh tvHjzL/ tvHeD uGefjrLepf/ &JabmfjzL/ &ckdifolykefrsm;ponfh wjynfvHk;twkdif;twmeJ@ tESH@tjym;jzpfcJhonfh wkdufyGJrsm;ta=umif; azmfjyxm;ygonf?

2? 'kwd,ykdif;wGif ‚ 10 ESpfc&D;twGif; tpkd;&ESifholykefrsm; ESpfOD;ESpfzuf. vuf&Sdtajctaersm;ukd a0zefoHk;oyfxm;+yD;/ tu,fITtwkdif; qufwkdufckdufygu tem*wf. tvm;tvmukd u|efawmfa0zefwifjyxm;ygonf?

Ttykdif;wGif u|efawmfu “EdkifiHa&;onf jynfwGif;ppftwuftus. ausm±kd;r¾dKifjzpfonf? ppfa&;onf taxmuftultykdif;om jzpfonf? olykefta&;edrhfaprnfh xl;jcm;onfh EkdifiHa&;ajymif;vJr_ rygbJ ppfa&;oufoufjzifhom &ifqkdifaev#if olykefta&;rSmtvGef&Snf=umcufcJEkdifa=umif;/ vuf&Sdtpkd;&taeeJ@ ppfa&;oufoufcsnf; tm;rukd;bJ EkdifiHa&;t& }udK;pm;oifha=umif;/ Ttwkdif;qufoGm;aeygu jynfwGif;ppf}uD; &Snf=umoGm;rnfh tvm;tvm&Sda=umif;/ ppfwyfwkd;csJ@&I jynfwGif;pD;yGm;a&;vnf; usqif;Ekdifa=umif;”pwmrsm;ukd tao;pdwf tcsuftvufrsm; xkwfjy/ &Sif;vif;jy+yD;/ ppfa&;oufoufjzifh aemufxyf 7 ESpfqufwkdufv#ifvnf;/ olykeftiftm;rusqif;Ekdifa=umif; a&;om;xm;ygonf?

3? wwd,ykdif;wGif ppfESifhEkdifiHa&;. &nf&G,fcsufrsm;/ ppfESifhjynfolvlxk/ ppfESifhEkdifiHa&;acgif;aqmifrsm;. wm0efqufpyfaeyHkrsm;ukdtus,fw0ifh a&;om;xm;ygonf?

txl;ojzifh EkdifiHa&;acgif;aqmifrsm;taejzifh ppfEkdifa&;twGufomru ppfukdrlv EkdifiHa&;&nfrSef;csufrS aoGzDroGm;atmifESifhppf+yD;aemuf +idrf;csrf;a&;umvwnfaqmufa&;twGuf wm0ef&Sda=umif;pwmawG yg&Sdygonf? ppfonf jzpf&efvG,fulaomfvnf; t+yD;owf&ef cufcJwwfa=umif;ESifh ppf.'%fukd jynfolvlxku t"du cH&a=umif;awG yg&Sdygonf?

4? pwkwÎykdif;wGifrl vuf&SdjynfwGif;ppfukd rnfuJhokd@ tqHk;owfoifhonfukd a&;om;wifjyxm;ygonf? xkdpOfu 0ef}uD;csKyfOD;Ekajym=um;onfh rdef@cGef;ukd ukd;um;+yD; jynfolvlxku ppftwGuf ay;&aomtzkd;tcrsm;ukd axmufjy+yD; “jynfwGif;ppfjzpf&jcif;tay: EkdifiHa&;acgif;aqmifrsm;taeeJ@ wm0ef&Sda=umif;/ EkdifiHa&;acgif;aqmifrsm;taeeJ@ ppfeJ@ ywfoufI xifjrif,lqyHk ayghqrSm;,Gif;jcif;ta=umif;&if;rSm

Page 3: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

3

ArmjynfvGwfvyfa&;&cgp tawG@t}uHK/ A[kokwenf;yg;r_ a=umifhvnf;aumif;/ pdwful;qENawGukdvnf;aumif;/ a'go - arm[rsm;ukda&S@xm;rdaoma=umifhvnf;aumif; rSm;cJh=uyHk/ b,fola=umifh/ b,f0gha=umifh[k qufvuftjiif;ryGm;oifhawmhbJ trSm;0efcH±HkrubJ?trSm;ukd &J&J0Hh0Hhhjyif=u&ef” wkdufwGef;xm;ygonf?

vuf&SdEdkdifiHa&;acgif;aqmifrsm;taejzifh vuf&Sdwkdif;jynftajctae/ ESpfOD;ESpfzuf &yfwnfae&aom tajctaewkd@ukd wdwdususqef;ppf=unfh±SK+yD;/ jynfolvlxktem*wftusdK;ukd rqef@usifapbJ/ usdK;a=umif;r#wI ,xmblwusaom enf;vrf;jzifh &yfpJ=u&efwkdufwGef;xm;ygonf?

(xkdtcsdefu q&m}uD;ocifukd,fawmfr_dif; OD;pD;I v_yf&Sm;aeaom jynfwGif;+idrf;csrf;a&;v_yf&Sm;r_ vlxkqENjyyGJ}uD;rsm;vnf;w+cdrfh+cdrfhESifh wEkdifiHvHk; usif;yae=uygonf?)

u|efawmfxkdpmwrf;a&;om;&ef jynfwGif;ppfjy\emukd tao;pdwfavhvmavav jynfwGif;ppfa&&Snf+yD; jynfolwkd@. qif;&J'kuQtE W&m,frsm;ukd jrifavavjzpfum jynfwGif;+idrf;csrf;a&;onfom tem*wfEkdifiHopf xlaxmifEkdifa&;twGuf aomhcsufjzpfa=umif; ykdrkdIoabmaygufvmygonf? vuf&Sdjynfolvlxkwkd@. 'kuQrsdK;pHk qHkcsufjzpfaeonfh jynfwGif;ppf}uD;ukd jynfolvlxktusdK;pD;yGm;jyK EkdifiHa&;tajccHay:wGif &yfpJEkdifygu wkdif;jynftay:t}uD;rm;qHk; tusdK;jyKEkdifcsuf[kvnf; ,Hk=unfvmrdygonf?

xkd@a=umifhyif u|efawmfonf q&m}uD;ocifukd,fawmfr_dif;. “jynfwGif;+idrf;csrf;a&; &SpfOD;aumfrwD”tzGJ@0ifwcsdK@ESifh aqG;aEG;wkdifyif+yD; xkdtzGJ@ESifhyl;aygif;v_yf&Sm;&ef pDpOfygawmhonf?

okd@aomf 1958 ckESpf/ atmufwkdbmvwGif yxrt}udrf Akdvfae0if;OD;pD;I ppftm%modrf;yGJ ay:aygufvm&m v_yf&Sm;r_rsm;cufcJvm+yD; 1959 ckESpfwGif xkdjynfwGif;+idrf;csrf;a&; &SpfOD;aumfrwDukd zsufodrf;ypfcJh&onf?

zqyv tpkd;&uGJ/ oef@&Sif;tpkd;&wufeJ@ tajctaeawG ±SKyfaxG;ae&mrS 0ef}uD;csKyfOD;Eku AkdvfcsKyf}uD;ae0if;ukd tm%mv$Jajymif;ay;onfqkdum tdrfapmifhtpkd;&wufvmjcif; jzpfygonf? tdrfapmifhtpkd;&uvnf; 1960 ckESpf/ azazmf0g &Dv 6 &ufae@wGif a&G;aumufyGJusif;yay;cJhonf?

xkda&G;aumufyGJwGif u|efawmfonf woD;yk*~vtrwfa[mif;tjzpf =unfhjrifwkdifawmifykdif; rJqENe,frS yg0if,SOf+ydKifcJhygonf?oef@&Sif; zqyv rS ocifpHa0/ wnf+rJ zqyv rS Akdvfp=umESifh yrnw rS EkwfxGufvm+yD; woD;yk*~vtjzpf 0ifvmonfh OD;atmifoef;(AdkvfcsKyftpfukd) wkd@ESifh ,SOf+ydKif&jcif; jzpfygonf?

rJqG,fw&m;yGJrsm; jyKvkyf&mwGif tpyxrykdif;wGif u|efawmfu wkdif;jynfwnfaqmufa&;/ xlaxmifa&; vkyfief;pOfrsm;ukdomtav;ay;a[majym&m vltrsm;u }udKufESpfoufjcif;r&SdvSay? u|efawmf. a&G;aumufyGJulnDa&; tzGJ@0ifrsm;u EkdifiHa&;t&wkdufckdufajymqkdae=uonfh wjcm;trwfavmif;rsm;. a[majymcsufrsm;ukd oGm;a&mufem;axmif=u+yD; u|efawmfhukd jyefvnfajymjyum jyef&Sif;vif;ajym=um;&ef wkdufwGef;=uygonf? okd@jzifh u|efawmfrSm aemufykdif;rJqG,f w&m;yGJrsm;wGif EkdifiHa&;t&a&m/ yk*~dKvfa&;t&yg ajymqkdr_rsm;yg0ifvm&ygawmhonf? txl;ojzifh wnf+rJ zqyv (qkd&S,fvpfrsm;) ta=umif; ajyma[mojzifh wcsdK@jynfolrsm; todenf;ao;aomtwGif;a&;rsm;ygojzifh vltrsm; tawmfoabmus=uygonf? rJqG,fw&m;yGJrsm;rSmvnf; tvGefpnfum; }uD;us,fvmygonf?

u|efawmf. a&G;aumufyGJ ulnDa&;tzGJ@wGif u|efawmf. ,cifwyfrawmfxJwGif wm0eftwlxrf;aqmifcJhzl;onfh &Jabmfa[mif;rsm;/ wcsdK@rSm awmjyefvufeufcsrsm;/ xkd=unf@jrifwkdif awmifykdif;rJqENe,f &yfuGuftoD;oD;rS u|efawmfhtm; yk*~dKvft& av;pm;=unfndKolrsm;/ wcsdK@u&ifwkdif;&if;om; acgif;aqmifrsm; pojzifh tv$maygif;pHkrS vlyk*~dKvftrsdK;rsdK; yg0ifcJh=uygonf? EkdifiHa&;e,fy,ftxl;ojzifh vuf0Jbuf,drf;onfh tzGJ@tpnf;rsm;rS vlyk*~dKvftcsdK@vnf; vma&mufulnD=uygonf? vltm;eJ@ ulnDEkdifolu ulnD/ aiGtm;eJ@ulnDEkdifolu aiGtm;ulnDeJ@ bufpHku 0kdif;0ef;ulnDol tawmfyifrsm;jym;cJhygonf? xdkolrsm;tm;vHk;ukd u|efawmf,cktxd owd&aus;Zl;wifvsuf &Sdygonf?

okd@jzifh 1960 ckESpf/ azazmf0g&Dv 6 &uf a&G;aumufyGJwGif taxGaxGa&G;aumufyGJ usif;ycJh&m u|efawmf±_H;edrfhoGm;+yD; yxptrwfavmif; ocifpHa0 EkdifoGm;ygawmhonf?

u|efawmfwkd@ Armjynfolrsm;onf EkdifiHa&;t& tvGefvufawG@uspGm pOf;pm;wwfolrsm; jzpfygonf? [email protected] wnf+rJzqyv (qkd&S,fvpfrsm;) tay: tawmfjywfom;pGmjrifxm;+yD; jzpfygonf? &&Sdvmonfh EkdifiHa&;tm%mudk ppfwyfESifhaygif;+yD; ukd,fusdK;pD;yGm;vkyfrnfholrsm;/ jynfolvlxktrsm;pkukd eif;zdxm;rnfholrsm;tjzpf (vufawG@t&) odjrifxm;+yD; jzpfonf?

1958 ckESpf ZGefv 9 &ufae@u wnf+rJ zqyv u v$wfawmfwGif oef@&Sif; zqyv ukd t,Hkt=unfr&Sd tqkdwifoGif;+yD;rJcGJcJhpOfu oef@&Sif;rsm;bufu tomrJ &SpfrJav;jzifhom tEkdif&oGm;cJhzl;ygonf? xkdae@u v$wfawmfwGif;tajctaersm;ukd a&'D,kdrS wkduf±kduftoHv$ifhay;&m wEkdifiHvHk; &ifwrrjzifh aecJh&onfukd wkdif;oljynfom;rsm;u rarhEkdifao;yg? tdrfapmifhtpkd;&vufxufwGifvnf;ppfAkdvfrsm;. rw&m;&rf;um;r_ukd trsdK;rsdK;cHcJh&onfh tjzpfoepfrsm;uvnf; &Sdaeygonf? jynfwGif;ppf}uD;twGif; txl;ojzifh wkdif;&if;om;a'orsm;ESifh e,frsm;wGif ppfwyf.vkyf&yfrsm;ukdvnf;aumif;/ jyLapmxD;/ vJAD;ponfh ppfwyf. vufukdifwkwfrsm;. ESdyfpufr_rsm;ukdvnf;aumif;/ a&G;aumufyGJjyifqifcsdefumvrsm;twGif; 'Drkdua&pDwpHkw&m zGifhay;xm;&csdefwGif jynfoltrsm;od&Sdatmif ajymqkdolrsm;/a&;om;olrsm; ay:aygufcJhygonf? xkd@a=umifhyif jynfolvlxku ppfwyf.axmufcHr_&aeonf[k xif&aom wnf+rJukd tjywfz,f&Sm;ypfvkduf+yD;/ oef@&Sif;ukd yHkatm+yD; tonf;=um;u rJjym;rsm;ukd ay;ypfvkdufjcif;jzpfonf? wEkdifiHvHk; 0gxdefoGm;ygawmhonf? (oef@&Sif;.ta&mifrSm t0ga&mifjzpfygonf?)

u|efawmf a&G;aumufyGJ±_H;&onfh t"duta=umif;&if;rSm Tjynfolvlxk. oef@&Sif; zqyv rsm;tay: tm;ukd;tm;xm;yHkatmvkdr_pdwf"mwf tajccHa=umifhh jzpfygonf?

Page 4: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

4

tjcm;ta=umif; tao;tr$m;rsm;vnf; &Sdygao;onf? Oyrm wnf+rJtrwfavmif; Akdvfp=umtwGuf t&efxm;aomrJrsm;ukdrdrdwkd@ rEkdifEkdifawmhrSef;odvmwJh naeykdif;wGif oef@&Sif;trwfyHk;xJyJ xnfhay;vkdufr_/ oef@&Sif;rsm;bufu rJqG,fa[majymyGJrsm;wGif rdrdwkd@utpkd;&zGJ@zkd@om ta&;}uD;a=umif;/ rdrdwkd@tpkd;&jzpfvmv#if AkdvfausmfaZmudk ypfxm;rSm r[kwfa=umif;pojzifh a[majymr_rsm;/ u|efawmf.rJykHk;wGif u|efawmfppf0wfESifh ±kdufxm;aom "mwfyHkukd uyfxm;jcif; (wcsdK@u ppfqkdv#if a&awmif ppfraomufvkdyg[k ajymqkdaeaomtcsdef)ponfrsm;jzpfygonf?

wu,fawmh xkda&G;aumufyGJrSm jynfolvlxk. “toHrxGufaom awmfvSefa&;w&yf”om jzpfcJhygawmhonf? xkda&G;aumufyGJjzifhu|efawmfwkd@ Armjynfolrsm;u ppfwyfukd yxrOD;qHk;t}udrf EkdifiHa&;t& z,fcsvkdufjcif; jzpfygonf?

oef@&Sif;tpkd;& wufvm+yD;aemuf Akdvfae0if;onf xkdvlxk. wnf+rJqef@usifa&;v_dif;ukdpD;+yD;/ wyfrawmfxJrS “rdrd.bufrvkdufa&;n¸ef=um;csufukd rvkdufem”[kqkdum a&G;aumufyGJtwGif; wnf+rJbufu yif;ay;cJhonfh wyfrSL;}uD;rsm;ukd xkwfy,fypfvkdufygonf?Akdvfae0if;. wu,fh&nf&G,fcsufrSm ol@tm;+ydKifqkdifEkdifonfh ppfbuf0gcsif; rwdrf;r,drf;jzpfaeonfh wyfrSL;}uD;rsm;udk ol@&mxl; vHk+cHKa&;twGuf z,f&Sm;&efom jzpfygonf? xkdz,f&Sm;cH&onfh wyfrSL;}uD;rsm; tkyfpkwGif ,ck NLD OuUÏjzpfaeonfh OD;atmifa&$ (xkdpOfuajrmufykdif;wkdif; - wkdif;rSL;/ AdkvfrSL;csKyf) vnf; yg0ifoGm;ygonf? xkdpOfu jyKwfoGm;onfh wyfrSL;rsm;ukd EkdifiHjcm;okd@ oHtrwf}uD;rsm;tjzpfapv$wfcef@xm;r_rsm;a=umifh jzKwfcscH&onfh wyfrSL;}uD;rsm;uvnf; auseyf=uygonf? jynfoltrsm;.tjrifwGifvnf; Akdvfae0if;rSmawmfwnfhrSefuefol[k xifrSwfoGm;Ekdifygonf?

Tenf;jzifh Akdvfae0if;onf rdrdtm;wifay;cJhonfh jynfolvlxk. pGef@ypfjcif;cHvkduf&+yDjzpfaom q&m&if;wnf+rJrsm;ESifh vrf;cGJvkdufygawmhonf? wyfwGif;wGifvnf; wpHkw&m =oZm&Sdaeonfh qkd&S,fvpfwyfrSL;rsm;ukdvnf; z,fxkwfvkdufEkdif+yDjzpfonf? Akdvfae0if;.Tvkyf&yfonf ol@ukdf,fusdK;twGufawmh tvGefajymifajrmufonfhvkyf&yfwck jzpfygawmhonf? jynfolvlxktwGif;rSmvnf; ol@tay:EkdifiHa&;t& tjrifaumif;rGefap+yD; ppfwyfwGif;rSmvnf; ol@tm;,SOf+ydKif Ekdifonfh tvm;tvm&Sdonfh wyfrSL;tcsdK@ukd z,fxkwfvkdufEkdifygonf?

Ta&G;aumufyGJwGif tEkdif&vmaom oef@&Sif;tpkd;&wufvmaomtcg jynfwGif;+idrf;csrf;a&;vkyfief;rsm; jyefvnf touf0ifvmygonf? xkd@a=umifh 1959 ckESpfu ysufoGm;aom yxrjynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@tpm; 'kwd,jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@ aqmif&Guf&efEkdifiHa&;acgif;aqmiftcsdK@ESifh aqG;aEG;wkdifyif=u+yD; “jynfwGif;+idrf;csrf;a&; E_d;aqmfa&;tzGJ@” ukd 22-5-60 ae@wGif u|efawmftyg yk*~dKvfajcmufOD;jzifh zGJ@cJhygonf? xkdolrsm;rSm 1? q&m}uD;ukdf,fwkdif OD;aqmifum 2? u|efawmf AkdvfausmfaZmu t}uHay;tjzpfvnf;aumif; 3?OD;baomf 4? OD;ausmf 5? v$wfawmfa&S@ae}uD; OD;xGef;wifESif@ 6? OD;oef@Zif (awmfbk&m;av;) wkd@ jzpf=uygonf?

xkdtzGJ@rSm E_d;aqmfa&;tzGJ@om jzpfygonf? xkdtcsdefu q&m}uD;ocifukd,fawmfr_dif;rSm touf 80 ausmfae+yDjzpfojzifh tawmftiftm; csnfheJ@ae+yDjzpfaomfvnf; u|efawmftygt0if vlawmfawmfrsm;rsm; yg0ifv_yf&Sm;vmojzifh vnf;aumif;/ 0ef}uD;csKyfOD;Ekukd,fwkdifuvnf; +idrf;csrf;a&;twGuf urf;vSrf;csuftopfrsm; jyKvkyfvmojzifhvnf;aumif; tm;wuf&$ifvef;vmygonf? q&m}uD;tawmftwefusef;rmvmaomtcg rsufpdwGif;rS wdrfukd cGJpdwfuko&ef ta&S@*smr%Dokd@ xGufcGmoGm;ygonf?

u|efawmfwkd@ E_d;aqmfa&;tzGJ@onf jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tay: jynfolwkd@ jyefvnfpdwf0ifpm; wufºuvmap&ef E_d;aqmfjcif;/jynfwGif;+idrf;csrf;a&;atay: xm;&Sdonfh jynfolrsm;. oabmxm;ESifh EkdifiHa&; acgif;aqmifrsm;. oabmxm;rsm;ukd wD;acgufavhvmjcif;/aemifzGJ@pnf;rnfh “jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@”twGif; yg0ifrnfholrsm;udk &SmazGa&G;cs,fjcif;ponfh vkyfief;rsm;ukd qufwkdufvkyfukdfif=u&ygawmhonf?

xdkuJhokd@ jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@ zGJ@pnf;a&;twGuf vHk;yef;aepOfrSmyif ArmjynfY trsdK;om;a&;jy\emwck ay:aygufvmygonf? 1961 ckESpf/ Zefe0g&DvwGif Armhwyfrawmf. w±kwfjzLwkdufa&; rJacgifppfqifa&;}uD;twGif; w±kwfjzLppfXmecsKyftwGif;rStar&duefvkyfvufeufrsm; zrf;qD;rdjcif;/ tar&duefvkyf pufav;vHk;wyf w±kwfjzLav,mOf}uD;u w±kwfjzLwyfawGtay: &duQmcsay;aepOfArmhwkdufav,mOfESifhwkdufyGJjzpf&m xkdav,mOf}uD;vnf; ysufus+yD;/ Armhwkdufav,mOfwpif;vnf; ysufusoGm;ygonf? xkdav,mOfrSav,mOfrSL; AkdvfyDwm usqHk;oGm;&ygonf? xkd@a=umifh ArmjynfwGif w±kwfjzLta&;tcif;}uD; xyfrHay:aygufvm+yD; vlxku tar&duefoH±kH;a&S@ qENjyr_rsm; ay:aygufvmcJhygonf?

xdk@a=umifh xkdta&;tcif;ukd vlxkod&Sdyg0ifvmap&ef pnf;±Hk;v_H@aqmf&ef&nf&G,f+yD; &efukef+rdK@wGif;&Sd EkdifiHa&;ygwDrsm;/ ausmif;om;tzGJ@tpnf;rsm;/ 1961 ckESpf/ azazmf0g&Dv 27 &ufwGif pk±Hk;aqG;aEG;wkdifyif=u+yD; “Armjynf w±kwfjzL usL;ausmfr_ESifh e,fcsJ@qef@usifa&;trsdK;om;aumfrwD}uD;”ukd zGJ@pnf;cJh=uygonf? u|efawmfhtm; OuUÏ wifajr‡muf=u+yD;/ 'kOuUÏrsm;tjzpfawmh Akdvftkef;wif/ Aef;armfwifatmifpolrsm; jzpfygonf? tvkyftr_aqmiftzGJ@xJwGif ausmif;om;acgif;aqmifrsm;/ jynfol@&Jabmfacgif;aqmifrsm;/ vlrsdK;pkacgif;aqmifrsm;ESifhxkdtcsdefu ao'%fu vGwf+idrf;csrf;omcGifh &vmonfh AkdvfrSL;cspfaumif;vnf; ygvmygonf? xkdtzGJ@wGif tv$mtoD;oD;rS yk*~dKvfpHk ygvm&m/pma&;q&mrsm;/ *Dwpm qkdrsm;/ owif;pmq&mrsm;/ trsdK;orD;tzGJ@ acgif;aqmifrsm;/ &[ef;oHCmrsm;pojzifh tawmfyifpHkvifygonf?tzGJ@tpnf;aygif; 29 zGJ@ESifh woD;yk*~v rsdK;cspfrsm; yg0if=uygonf? &efukef+rdK@ t&Siftm'dpP0Ho ausmif;wkdufwGif usif;yjcif;jzpfygonf?xkdtpnf;ta0;}uD;wGif u|efawmfu w±kwfjzLusL;ausmfr_orkdif;ESifh e,fcsJ@pGufzufr_rsm;ukd twkdcsKyfI ajryHkESifhwuG &Sif;vif;wifjy+yD; ,if;tE W&m,frsm;ukd rnfuJhokd@ckcHumuG,f&ef/ qef@usif&efenf;vrf;rsm;ukdyg aqG;aEG;wifjycJhygonf?

xkdrdef@cGef;. ed*Hk;ykdif;wGif u|efawmfu atmufygtwkdif; wifjycJhygonf?“,cktcg rJacgifppfqifa&;rSm qDwkd;.vuf&mjzpfa=umif; vufyl;vuf=uyf jynfolwkd@a&S@arSmufwGif rdxm;+yD;jzpfygw,f? Arm

tpkd;&bufu oufqkdif&myk*~dKvfrsm;uvnf; 'D[mawG[m qDwkd;vufatmufcHjzpfa=umif;eJ@ w±kwfjzL[m tar&duef&J@ wynfhvuf&if;awG

Page 5: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

5

jzpfa=umif; ajymcJhygw,f?”“'Dawmh &efol&J@ &nfrSef;csufrsm;ukd tcktcg usaemfwkd@oJoJuGJuGJ od=u+yDjzpfygw,f? ”“e,fcsJ@orm;rsm;[m ArmjynfrSm ol&J@vufeufukdifzdESdyfa&;wyf w±kwfjzLwyfukdom csxm;wmr[kwfbl;? rdrdwdk@&J@ trsdK;om;a&;

rausreyf yËdyuQjzpfae=uwJh vlrsdK;pkrsm;&J@ wcsdK@aomtpdwftykdif;rsm;ukdvnf; jzm;a,mif;aoG;aqmif+yD;/ olwkd@&J@ ppftiftm;ukd wkd;csJ@+yD;wzufu jynfwGif;ppfeuf±_dif;atmif vkyfaew,f?”

“'Dr#eJ@yJ &efol&J@ &nf&G,fcsuf[m a&&SnfzdESdyfusL;ausmfa&;jzpfvkd@ tvGef}uD;rm;a=umif; xif&Sm;ygw,f? &efol[m wu,fvnf;tiftm;}uD;wJh &efoljzpfw,f? 'Dvkdtiftm;}uD;wJh &efolu jywfom;wJh EkdifiHa&;&nfrSef;csufeJ@ usL;ausmf pGufzufaewmukd ayghayghqq,lq&if rSm;ygvdrfhr,f? 'Djy\em[m tE W&m,f}uD;rm;vSygw,f?”

“'D&efol&J@aemufrSm }uD;rm;wJh ppfa&;/ EkdifiHa&;/ pD;yGm;a&;tiftm;&Sdaevkd@ 'D&efolukd ppfa&;wckwnf;eJ@ b,fvkd enf;eJ@rS t+yD;wkdifajz&Sif;Ekdfifr,fr[kwfyg? ppfa&;oufoufqkd&if &efolqDwkd;ppftkyfpk[m ppfa&;tiftm;}uD;oljzpfygw,f? a=umuf&GH@rnf r[kwfyg? aemuf+yD;abmf'ge,fpyfrsm;rSm aemufqHk;EkdifiHa&;enf;rygbJ/ oHwrefa&;&m v$rf;rkd;r_rygbJ &efolukd tukefarmif;xkwfEkdifonfxm;OD;/ tiftm;}uD;wJh&efol jyefr0ifEkdifatmif qufvufxdef;odrf; umuG,fxm;zkd@[m rvG,fygbl;? ”

“'ga=umifh ppfa&;oufoufomru wwkdif;jynfvHk; jynfolvlxk pnf;±Hk;tHkºuv_yf&Sm;r_rygbJ t+yD;wkdif armif;xkwfajz&Sif;Ekdifr,fr[kwfyg? e,fcsJ@orm;rsm;[m Twkdif;jynfay:rSm ol@&J@ukd,fusdK;pD;yGm;rsm;&SdwJhtwGuf jynfolawGu tHkºuv_yf&Sm;vmrSmukd ta=umufqHk;jzpfygw,f? aemuf+yD; urBmt&yf&yfrS e,fcsJ@usL;ausmfr_rsm;ukd wrsdK;om;vHk; jynfoltrsm; pnf;±Hk;v_yf&Sm;rSom atmifjrif=up+rJjzpfygw,f?e,fcJs@orm;rsm;[m wjcm;t&mxuf jynfoltrsm; Ekd;=um;odjrif+yD; pnf;±Hk;qef@usifvmrSmukd tpkd;&drfqHk;jzpfw,f? ta=umuf&GH@qHk;jzpfygw,f? 'g[m usL;ausmfvmol e,fcsJ@wkd@udk wkdufxkwfa&;rSm txda&mufqHk;vufeuf jzpfw,fvkd@ ,lqygw,f?”

“'Dvkd vlxkwkdufyGJrsm; 0ifrSom wzufu ppfqifa&;ESifh oHwrefa&;&mwkdufyGJrsm;rSm rsm;pGmtaxmuftul&apygw,f? 'ga=umifhppfrsufESm 3 &yf/ ppfa&;/ oHwrefa&;/ vlxkwkdufyGJeJ@ wkdufyGJ0ifrSom jywfom;pGm atmifjrifEkdifr,fjzpfyg w,f? ”

“'DtxJrSm vlxkwkdufyGJ[m ta&;t}uD;qHk; jzpfygw,f? usaemfhukd,fawG@t& jynfolvlxk&J@ axmufcHv_yf&Sm;r_rsm;[m ppfajrjyifrSm rsm;pGm tusdK;&SdapcJhygw,f? 1954 ckESpf/ bk&ifhaemifppfqifa&;rSm vlxkv_yf&Sm;r_eJ@ eD;uyfpGmqufpyfr_eJ@ awG@}uHK&vkd@ ppfa&;rSmrsm;pGm wyef;omcJhygw,f? wyfrawmfom;awG[m zufqpfawmfvSefa&;aemufykdif;rSm 'Dwkef;uavmuf pdwf"mwfwufºur_ wcgr# r&SdcJhyg?”

“&efolqkd&if pdwf"mwfwkefv_yfygw,f? olrsm;EkdifiH usL;ausmfzkd@vmwJh&efol[m tdrf&SifwtdrfvHk;u qef@usif&if b,fvkd a&&Snfaexkdif tjrwfxkwfzkd@ jzpfEkdifyghrvJ? tenf;qHk; 'DEkdifiHrSm olwkd@ukdvufcHr,fh opPmazmufenf;enf; &SdrS/ 'DopPmazmufawGuvnf; tdrfrSm=oZm&SdOD;rSom jzpfEkdifwm? 'Dawmh 'Dvkdjynfolvlxku qef@usif&if ola&m ol@ukdvufcHcsifwJh opPmazmufa&m vuf&GH@aemufqkwf&rSm"rRwmyg?”

“usaemf&J@ bk&ifhaemifppfqifa&;rSwfwrf; ed*Hk;csKyfrSm 'Dppfqifa&; atmifjrifjcif;&J@ tajccHta=umif;&if; (7) csufteufjynfolvlxkwkdufyGJeJ@ ywfouf+yD; (3) csuf xnfhoGif;a&;om;rdwmukd zwfjyvkdygw,f? wcsufrSm ‘wkdif;jynfvlxk v_yf&Sm;r_ t&Sdeft0ga=umifhwyfrawmftm;wufºu+yD; &JpGrf;owWda&m/ vHk@v0D&d,yg ppf+yD;acwfwyfrawmforkdif;wGif r}uHKbl;avmufatmif wufwufºuºu&Sdjcif;’?aemufwcsufrSm ‘wkdif;jynfv_yf&Sm;r_[m &efol@pdwf"mwfukdyg ,drf;,kdiftm;enf;apjcif;’(‚rSm ppfajrjyif&Sdwkdufaeaom w±kwfjzL&efolrsm;ukdom t"duqkdvkdcJh[ef &Sdonf? ol@aemuf }udK;ukdife,fcsJhorm;tzkd@ xkdxufykdpdwfxdckdufrnfjzpfonf?) aemufwwd,tcsufrSm ‘rdrdwkd@uxkd;ppf}uD;paomtcg wu,fhtm;xufykdrkdI tiftm;tvGef}uD;rm;av[ef owif;pmq&mrsm;jzifh 0g'jzef@jcif;rsm;’jzpfygonf?”

'gha=umifhyJ 'Djy\em&J@ t&if;cHtajzeJ@ t"dutiftm;[m vlxkwkdufyGJomjzpfa=umif;/ aemuf 'DwkdufyGJ[mvnf; a&&Snfwkduf&rSmjzpfa=umif; wifjycJhygonf?

'ghtjyif 'Dtpnf;ta0;}uD;rSm u|efawmfhtaeeJ@ b,fvkd yg0ifr,fqkdwJhta=umif; uwdopPmpum;eJ@twl tpkd;&ukdvnf;wkdufwGef;yef=um;&mrSm atmufygtwkdif; ajym=um;cJhygao;onf?

“usaemfhtzkd@ t&ifwkef;uqkd&if tckvkde,fcsJ@usL;ausmfr_rsm;ukd wyfOD;uae+yD; ppfom;}uD;wa,muftaeeJ@ wkdufckdufumuG,fcJhygw,f? wkdif;jynfwm0efukd ausyGefpGm xrf;aqmifcJhygw,f? ,ckvJ EkdifiHom;wa,muftaeeJ@ usaemfEkdifiH&J@ e,fcJs@usL;ausmfr_tE W&m,frsm;ukd b,fvkdumuG,fEkdifrvJqkd+yD; usaemfenf;vrf;&Smawmh txufuajymcJhwJh jynfolvlxku usL;ausmfqef@usifr_wkd@ukdqef@usiftHkºuv_yf&Sm;wJhtcg vlxkwkdufyGJrSm usaemfyg0ifEkdifa=umif; jrifvmygw,f? 'DwkdufyGJ[m usaemfaqmif&GufcJhzl;wJh ppfa&;wkdufyGJxufyif v_yf&Sm;Ekdif&if wefckd;}uD;rm;vSa=umif; usaemfxifjrifrdygw,f? 'DwkdufyGJ[m usaemfaqmif&GufcJhzl;wJh ppfa&;wkdufyGJxufyifv_yf&Sm;Ekdif&if wefcdk;}uD;rm;vSa=umif; usaemfxifjrifrdygw,f? 'ga=umifh 'Dvkde,fcsJ@ usL;ausmfr_&efukd umuG,fqef@usifzkd@ usaemf&J@cGeftm;ukdjynfolvlxkeJ@twl toHk;jyK+yD; qef@usifumuG,foGm;zkd@@ 'Dtpnf;ta0;}uD;rSm usaemfuwdjyKygw,f?”

“aemuftpkd;&ukd usaemfyef=um;wkdufwGef;vkdwmuawmh-(u) ,ckwkdufaewJh ppfqifa&;eJ@ ppfa&;t& usefao;wJhw±kwfjzLrsm;ukd t+yD;tykdif wkdufxkwfa&; }udK;yrf;&ef? (c) EkdifiHa&;tm;jzifh ‚wkd@tjrefqHk; vHk;0qkwfcGmoGm;&ef ukvor*~wGif xdxda&mufa&muf ta&;,laqmif&Guf&ef? (*) tpkd;&[m tHkºuwkdufyGJ0ifvmaom jynfolvlxkESifhtwl AkdvfcsKyfatmifqef;acwfuvkdyl;aygif;vufwGJ+yD; usL;ausmfol&efolrsm;ukd qef@usif=uzkd@ jzpfygw,f?”vdk@ ed*Hk;csKyf ajym=um;cJhygonf?

TtrsdK;om;aumfrwDuyif 1961 ckESpf/ rwfv 12 &ufwGif wkdif;jynfokd@ E_d;aqmfyef=um;v$mwapmif xkwfa0+yD; w±kwfjzLusL;ausmfr_orkdif;tusOf;csKyfukd azmfjyum w±kwfjzL.aemufrS }udK;ukdifv_yf&Sm;aeol tar&duefe,fcsJ@. t}uHtpnfrsm;ukd azmfxkwf&Sif;vif;+yD; wrsdK;om;vHk; pnf;vHk;nDnGwfpGmjzifh tHkºuqef@usif=u&ef E_d;aqmfcJhygonf?

Page 6: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

6

xkdtwGif; jynfol@v$wfawmfvnf; usif;yae&m rwfv 13 &ufae@wGif 0ef}uD;csKyfOD;Eku v$wfawmfwGif w±kwfjzL usL;ausmfr_ESifhywfoufI rdef@cGef;&Snf}uD;wck ay;ygonf?

0ef}uD;csKyf. rdef@cGef;wGif xkdtcsdefu wjcm;e,fcJs@tusL;ausmfcH EdkifiHrsm;jzpfonfh uGef*kdESifh vmtkdEkdifiHrsm;ta=umif;om &Snfvsm;pGm ajymqkdoGm;+yD; rdrdwkdif;jynf. tE W&m,f}uD;jzpfaeaom w±kwfjzLudpPukd 10 rdepfr#om ajymoGm;ay onf? ajymor#tykdif;uav;wGifvnf; TtE W&m,f}uD;ukd omrefjy\emav;tjzpfom wifjyoGm;onf? 0ef}uD;csKyfwOD;taejzifh rdrdwkd@EkdifiH tusL;ausmfcHae&r_tay:rsdK;cspfpdwfaemufcHjzifhvnf;aumif;/ tcsKyftjcmtm%mykdif EkdifiHtjzpfvnf;aumif; em=unf;cHcufpGm ajymaejcif;eJ@rwlbJ EkdifiHwEkdifiHtm;awmif;yefaeonfhoabmom zHk;v$rf;aeayonf?

xkd@tjyif w±kwfjzLusL;ausmfr_rsm;ukd ,ciftcgrsm;u w±kwfjynfol@orRwEkdifiHukdom &nf&G,fa=umif; ajymcJhaomfvnf; Trdef@cGef;wGifrl Armjynfukd &nf&G,fonf[k qkdvmygonf? okd@aomf tb,fa=umifh Todk@ usL;ausmf&onfqkd onfh&nf&G,fcsufukd tus,fw0ifh aqG;aEG;xm;jcif; r&Sdyg? Tokd@ ppfrufa&;wGif &efol. EkdifiHa&;&nfrSef;csufukd rSefuefpGm roHk;oyfEkdifygv#if xkdjy\emukd atmifjrifpGmrajz&Sif;Ekdiff±Hkr#ru ykdIyiftE W&m,fusa&mufEkdifygonf?

xdk@a=umifh u|efawmfwkd@ trsdK;om;aumfrwDu rwfv 15 &ufae@wGif owif;pmrsm;okd@ xkwfjyefcsufwapmif xkwfjyef+yD; OD;Ek.rdef@cGef;onf tE W&m,f&Sda=umif;/ w±kwfjzLusL;ausmfr_. aemufuG,frS e,fcsJ@orm;rsm;. olwkd@tusdK;pD;yGm;twGuf urBmt&yf&yf wkdif;jynftrsm;tjym;wGif Tenf;rsm;twkdif; ppfa&;/ EkdifiHa&;/ aoG;cGJa&;enf;aygif;pHkjzifh aESmifh,SufzdESdyf+cdrf;ajcmufaea=umif;/ TtE W&m,f}uD;ukdppfa&;enf;jzifhomru EkdifiHa&;enf;jzpfonfh wrsdK;om;vHk; pnf;vHk;nDnGwf+yD; qef@usifv_yf&Sm;=u&efvkda=umif;wkd@ukd wifjyvkdufygonf?

xkd@tjyif u|efawmfwkd@onf &efukef+rdK@twGif; &yfuGuftoD;oD;wGifvnf; tzGJ@cGJrsm;udk zGJ@pnf;wnfaxmifcJhygonf? &yfuGufvkdufaqG;aEG;yGJrsm;a[majymyGJrsm; jyKvkyf&m/ tif;pdefc±kdifonf twufºuqHk;jzpfcJhonf? aqG;aEG;a[majymyGJrsm;rprD *Dwpmqkdrsm;jzpfonfhukdjrwfav;/ pEN,m;cspfaqG polrsm; acgif;aqmifonfh tzGJ@u aw;oDcsif;rsm;/ oDqkdajzazsmf=uygonf? tvGefwufºuvef;qef;onfhEkdifiHa&;ywf0ef;usifw&yfukd zefwD;EkdifcJhygonf?

Tw±kwfjzL usL;ausmfr_ESifh e,fcsJ@qef@usifa&;trsdK;om;aumfrwD. ±Hk;ukdvnf; u|efawmf.aetdrf (prf;acsmif;/ trSwf 36 -qDqHkvrf;) rSmyif owfrSwfxm;ygonf?

xdktrsdK;om;aumfrwD rzGJ@rDav;rSmyif u|efawmfu yk*~dKvfa&;E_d;aqmfcsufpmwrf;wapmif xkwfjyefcJhygao;onf? 1961 ckESpf/Zefe0g&DvtwGif; rJacgifppfqifa&;eJ@ ywfoufI u|efawmf.oabmxm;ukd xkwfjyefjcif; jzpfygonf?

xkdpmwrf;wGif w±kwfjzLrsm;onf e,fcsJ@tm;ukd;jzifh u|efawmfwkd@. vGwfvyfa&;}uD;ukd +cdfrf;ajcmufaea=umif;/ wyfrawmfonfjyif;xefpGm tm;rxkwfbJ atmifjrifxajrmufEkdifrnfr[kwfa=umif;/ xkd@a=umifh jynfolvlxktaygif;ESifh ygwDtzGJ@tpnf;toD;oD;u TuJhodk@cJ,Of;yifyef;pGm wkdufckdufay;aeonfh wyfrawmfukd 0kdif;0ef;axmufcHtm;ay;&ef yef=um;a=umif;/ oufqkdif&m tm%mykdifrsm;uvnf;,cifppfqifa&;}uD;rsm;uJhokd@ owif;axmufrsm;ukd ppfajrjyifv$wfI jynfoltrsm; pdwf0ifpm;vmatmif wifjyapvkda=umif; ponfwkd@yg&Sdygonf?

xkd@tjyif wyfrawmfwGif;&Sd wyfrSL;wyfom;taygif;ukdvnf; atmufygtwkdif; yef=um;xm;ygao;onf?“wyfrawmfESifh a&S@wef;ppfqifa&; uGefrif'grsm; trSL;jyK+yD; &Jabmfrsm;/ t&m&Sdrsm; wyfrSL;rsm;tm;vnf; yef=um;ygonf?

ppfqkdonfrSm raumif;aomt&m/ aoG;xGufoH,kd jzpf&aomt&m/ tenf;ESifhtrsm; pGef@pm;&aomt&mjzpfygonf? okd@&mwGif u|efawmfwkd@rSm e,fcsJ@pepfatmufrSm vljzpfvm&ojzifh rv$JomI T&efolukd toufay;wkdufckduf&ygonf? u|efawmfwkd@ bkd;ab;rsm;vnf; ol@acwfeJ@olwkdufcJh&ygonf? xkd@a=umifh &Jabmftaygif;rSm tcuftcJrsm;ESifh &ifqkdif&rnfjzpfaomfvnf; xufoefaom rsdK;cspfpdwfjzifh aemufqHk; Te,fcsJ@&efolukd }udK;pm;+yD; wm0efausyGefpGm wkduf ckduf=uvdrfhrnf[k ar#mfvifh,Hk=unfonf?”

“Tokd@&J0HhpGm wkdufckduf=u&mwGif wzufwGif rvkdtyfaom xdckdufqHk;±_H;r_rsm; rjzpf&atmifESifh atmifyGJukd rdrdbufrS tustqHk;enf;pGmjzifh &&Sdatmif tpGrf;ukef aphpyfaocsmr_ESifh }uD;rm;aom vHk@v0D&d,wkd@jzifh }udK;pm;tm;xkwf=uvdrfhrnf[k ,Hk=unfygonf?”

“ppfOD;pD;Xme&Sd &JabmfnDaemif ppfOD;pD;t&m&Sdrsm;tm;vnf; yef=um;ygonf? u|efawmfrSm ,ck‘rJacgifppfqifa&;’ ae&mrsm;ukd1955 ckESpfuyif ava=umif;uif;axmufr_jzifh aphpyfpGm =unfh±_avhvm+yD;jzpfIvnf;aumif;/ w±kwfjzLwkd@. vkyf&nfukdif&nf tusifh"avhrsm;ukdvnf; ,cifwkdufyGJrsm;. tawG@t}uHKt& od+yD;jzpfIvnf;aumif;/ wpHkw&m od&Sdar;jref;vkdaomf tcsdefra&G;ulnD&ef toifh&Sdygonf?”

“EkdifiHom;wa,muftaejzifhvnf;aumif;/ u|efawmfhtaejzifhvnf;aumif; Tokd@ulnD&ef rsm;pGmvkdvm;ygonf? 0wW&m;vnf;&Sdonf[k ,lqygonf”[k a&;om;yef=um;xm;ygonf?

EkdifiHawmf0ef}uD;csKyfESifh umuG,fa&;0ef}uD;jzpfaom OD;EkxHokd@vnf;aumif;/ ppfOD;pD;csKyfAkdvfcsKyfae0if;xHokd@vnf;aumif; oD;oef@pmrsm;vnf; a&;om;ay;ykd@cJhygonf? twGif;oabmuawmh txufygyef=um;v$mESifhtwlwlyif jzpfygonf?

xkdpmukd 1961 ckESpf/ Zefe0g&Dv 19 &ufae@pGJjzifh xkwfjyefcJhygonf?xdktrsdK;om;aumfrwD}uD;uyif OD;pD;+yD; 1961 ckESpf/ {+yDv 9 &ufae@ uefawmfrifyef;+cHwGif +rdK@vHk;u|wf qENjyyGJ}uD;w&yfukd

pnf;±Hk;usif;ycJh&m vlxkodef;csDwufa&mufcJhygonf? &efukef+rdK@wGif; &yfuGuftoD;oD;rSvnf;aumif;/ &efukefywf0ef;usif&Sd +rdK@e,ftoD;oD;rSvnf;aumif; vltiftm;trsm;tjym; wufa&muf&m owif;pmrsm;u vGwfvyfa&; }udK;yrf;onfhumv 46-47 ckESpfrsm;aemuf t}uD;rm;qHk;aom vlxkqENjyyGJ}uD;[k a&;om;=uygonf?

xkdqENjyyGJ}uD;wGif u|efawmfrdef@cGef;ajymqkd&m ta=umif;t&m tawmfrsm;rsm;rSm ,cifwifjycsufxJrSyif jzpfygonf? trsdK;om;aumfrwD zGJ@pnf;onfhae@u u|efawmf &Sif;vif;wifjycJhonfh rdef@cGef;ay:tajcwnf+yD; ajym=um;cJhjcif; jzpf ygonf?

Page 7: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

7

xdkae@u u|efawmfwkd@ wifoGif;=uonfh aºu;a=umfoH 3 &yfrSm-- w±kwfjzLusL;ausmfr_ wkdufckduf=u/ wkdufckduf=u- tar&duefe,fcsJ@pGufzufr_ qef@usif=u/ qef@usif=u- trsdK;om;nDnGwfa&; wnfaqmuf=u/ wnfaqmuf=u æ æ [lI jzpfygonf?Te,fcsJ@qef@usifa&; trsdK;om;aumfrwD vkyfief;jzifh u|efawmfwkd@wawG tvkyfrsm;ae=u+yD;/ wwkdif;jynfvHk; vSnfhvnfpnf;±Hk;

a[majymae&ygonf? TonfrSm e,fcsJ@qef@usifa&;tajccHjzpf+yD; jynfwGif;+idrf;csrf;a&;v_yf&Sm;r_twGufvnf; taxmuftul jzpfaeygonf?xkd@aemuf jynfwGif;+idrf;csrf;a&; 'kwd,tzGJ@ukd 1961 ckESpf/ rwfv 9 &ufae@wGif q&m}uD;r_dif;.aetdrf/ prf;acsmif;/ trSwf 5 csrf;omvrf;wGifzGJ@pnf;cJhygonf?

xkdtzGJ@wGif yg0ifolrsm;rSm OuUÏrSm q&m}uD;ukd,fwkdifjzpf+yD;/ 'kOuUÏtjzpf u|efawmfu aqmif&Gufonf? useftzGJ@0ifrsm;rSm1? OD;baomf (,cif &SpfOD;aumfrwD0if) 2? OD;xGef;wif (v$wfawmfa&S@ae}uD;/ tzGJ@. taxGaxG twGif;a&;rSL;) 3? OD;ausmf (Ed_;aqmfa&;tzGJ@0if)4? OD;oef@Zif (awmfbk&m;av;/ aemif OD;atmifaZ[k trnfajymif;) 5? a':tdrfpkd;(q&m awmf OD;OwWr. ESr) 6? ref;ausmftHk; (u&iftrsdK;om;acgif;aqmif) 7? OD;bausmf (v$wfawmfa&S@ae}uD;) 8? OD;vSausmf (v$wfawmfa&S@ae}uD;) wkd@ jzpfygonf?

xkd'kwd, jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@wGif twGif;a&;rSL;tzGJ@ukdvnf; zGJ@pnf;xm;ygonf? xkdolrsm;rSm - 1? pma&;q&m}uD; Aef;armfwifatmif 2? v$wfawmfa&S@ae}uD; OD;vSwif (uavmiftrnf armifarmifwif) 3? OD;wifa&$ (rHk&Gm) 4? OD;pkd;rif; (Avp) 5? apmausmfpkd;(tif;pdefrS u&iftrsdK;om;acgif;aqmif) 6? u|efawmf trnfrrSwfrdawmhaom wGHaw;rS u&iftrsdK;om;acgif;aqmifwOD;wkd@jzpf=uonf?xkdtwGif;a&;rSL;tzGJ@0ifrsm;. wm0efrsm;rSm vkdtyfonfh tultnDrsm;jzifh tzGJ@ukd ulnDyHhykd;jcif;/ EkdifiHa&;ESifh +idrf;csrf;a&;vkyfief;rsm;ukdbufpHku avhvmoHk;oyf+yD; tzGJ@ukd t}uHay;wifjyjcif;/ a'otoD;oD;Y +idrf;csrf;a&;tzGJ@rsm;zGJ@&mwGif vufvSrf;rDoavmuf ulnDzGJ@pnf;ay;jcif;/ tzGJ@0ifrsm;ESifhtwl e,fvSnfha[m ajymyGJrsm;okd@ vkdufyga[majym&jcif;wkd@ jzpf=uygonf? u|efawmfwkd@. tzGJ@ukd yifwkdiftultnDay;aeaom yk*~dKvftcsdK@vnf; &Sd=uygao;onf? ‚wkd@rSm 1? ocifbarmif 2? ocifaxG;ESifh 3? usHKrai; ocifwifarmifwkd@ jzpfygonf?wjynfvHk;&Sd EdkifiHa&;wufºuolrsm; tm;vHk;avmufeD;eD; yg0ifvm=u+yD; aiGa&;a=u;a&;t&vnf; tultnD tawmf&vkdufygao;onf?e,fc±kdiftawmfrsm;rsm;wGif tzGJ@cGJrsm;vnf; ay:aygufvmygonf?

wu,fawmh u|efawmfwkd@ T'kwd,jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@ zGJ@a&;jyifqif&mwGif xifwmxuf tcsdeftawmf=umoGm;&onfhta=umif;&if;rSm yxrjynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@ ysufoGm;onfukd pdwfysufoGm;aom xkdpOfu tiftm;t}uD;qkH; twkduftcH EkdifiHa&;ygwD}uD;u awmfawmfESifh axmufcHr_ray;aoma=umifh jzpfygonf? xkd@a=umifh u|efawmfwkd@rSm 'kwd,tzGJ@ukd rv$Jra&Smifom zGJ@vkduf&aomfvnf; tm;r&vSyg? okd@aomf u|efawmfwkd@ xkdtzGJ@zGJ+yD; pnf;±Hk;v_H@aqmf&mwGif u|efawmfwkd@ ar#mfrSef;xm;onfxuf vsifjrefpGmouf0ifv_yf&Sm; }uD;xGm;vmygawmhonf?

TwGif u|efawmf oifcef;pmwck &&SdcJhygonf? TonfrSm jynfolwkd@ vkdvm;awmifhwaom vrf;pOfta=umif;w&m; rSefuefygv#ifvlxk}uD;u vsifjrefpGm v_yf&Sm;xºu+yD; axmufcHvmwwfonfqkdonfh tcsufyifjzpfygonf? txl;ojzifh vlxku rdrdwkd@bufu &yfwnfaeolrsm;[k owfrSwfxm;cH&olrsm;u OD;aqmifygu xkd,Hk=unfr_ESifhyif ykdrkdjrefqefpGm axmufcHvmEkdifygonf?

xkdoifcef;pm &rSyif e*kdu tm;r&w&jzpfaeaom u|efawmfwkd@wawGvnf; pdwfoufom&m&+yD; wufºuv_yf&Sm;aeaom vlxkESifhtwl qufvuf}udK;pm; v_yf&Sm;&ygawmhonf?

u|efawmfwkd@. TtzGJ@ukd yxrqHk;pwif+yD; zdwfac:aom e,fc±kdifrSm ykodrf+rdK@ jzpfygonf? 1961 ckESpf/ arvukefykdif;wGif pwifoGm;a&muf=uonf? ykodrfc±kdif jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@ukd pwifzGJ@pnf;+yD; zdwfac:olrSm OD;atmifrkd; jzpfygonf? yrnw rS acgif;aqmifwOD;jzpfygonf? *syef BDA acwfu u|efawmfhwyfrS ppfAkdvfa[mif;wOD; (emrnfarhae) uvnf; wufºupGm OD;aqmifvmygonf? aemufykodrfc±kdif/ omaygif;+rdK@e,fu zdwfvmI wqufwnf;oGm;&ygao;onf? u|efawmfESifhtwl OD;baomf/ OD;oef@Zifwkd@yg0ifygonf?xkd@aemufwGifawmh atmufArmjynf/ txufArmjynf wcGifwjyif tESH@/ e,ftoD;oD;u zdwfac:vmojzifh u|efawmfESifhtwl tzGJ@0ifrsm;oGm;a&mufa[majym pnf;±Hk;v_H@aqmf=uygonf? u|efawmfrSm w±kwfjzLusL;ausmfr_ESifh e,fcsJ@qef@usifa&; trsdK;om;aumfrwDukdvnf;OD;aqmifae&ojzifh wcgw&H xkdESpfzGJ@ (trsdK;om;aumfrwDESif@ jynfwGif;+idrf;csrf;a&;) ukdaygif;I zdwf=um;cH&jcif;rsm;vnf; &Sdygonf?tajccHvkyfief;csif;uvnf; ruGJjym;vSyg?

&efukefc±kdiftwGif; wkdufe,fwkdif;vkdvkdrSmvnf; a[majympnf;±Hk;vm&m 1961 ckESpf/ =o*kwfv 20 &ufae@wGif &efukefc±kdif/jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@ wkdufe,fau'gaygif;pHk tpnf;ta0;}uD; vkyfEkdifcJhygonf? &efukef+rdK@ =unfhjrifwkdif&Sd pvif;ausmif;wkduftwGif;jyKvkyfcJh+yD; wdyfacGESifhoGif;xm;aom q&m}uD;. rdef@cGef;ukdvnf; zGifhjy=uygonf? jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@rS twGif;a&;rSL;tzGJ@0ifESifh &efukefc±kdifjynfwGif;+idrf;csrf;a&;[email protected];a&;rSL; OD;wifa&$ (rHk&Gm) u jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@ ay:ayguf&yHkta=umif;ESifh &efukefc±kdifjynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@ zGJpnf;vm&yHkta=umif;rsm;ukd wifjyygonf?

xkdtpnf;ta0;}uD;wGif u|efawmfonf jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@. oabmxm;rsm;tay:tajccHI ta=umif;t&m tawmfpHkvifonfh rdef@cGef;w&yfukd ajym=um;cJhygonf?

xkdrdef@cGef;wGif jynfwGif;ppfjzpf&jcif;ta=umif;rsm; txl;ojzifh e,fcsJ@pepf. aoG;cGJa&;ESifh wkdufckdufzdESdyfa&;enf;vrf;rsm;ukd ArmEkdifiHwGifomru wjcm;ukdvkdeDEkdifiHrsm;. tawG@t}uHKtjzpftysufrsm;ESifhyg wifjyajymqkdcJhygonf? xkdrdef@cGef;twGif;rS wcsdK@tcsufrsm;ukdxkwfEkwfwifjy&aomf -

“ArmjynfwGif AkdvfcsKyfusqHk;oGm;&jcif;rSm e,fcsJ@orm;ESifh wkdif;&if;om;opPmazmufrsm; yl;aygif;vkyf}uHr_jzpfa=umif; tm;vHk;od&Sd+yD;

Page 8: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

8

jzpfygw,f? 'Dvkd AkdvfcsKyf usqHk;oGm;&wm[m u|efawmfwkd@wkdif;jynfukd jynfwGif;ppf}uD;&J@ wHcg;0ukd ykd@aqmifvkdufjcif; jzpfygw,f? AkdvfcsKyf[mvuf0Jtiftm;pkrsm; nDnGwfa&;eJ@ wrsdK;om;vHk; pnf;vHk;nDnGwfa&;udk qufvufxdef;odrf;umuG,f+yD; ArmjynfrSm ºuif;usefwnf&SdaewJhe,fcsJ@pepfukd t+yD;wkdifpm&if;&Sif;/ armif;xkwf+yD;awmh jynfhpHkwJh trsdK;om;vGwfvyfa&;eJ@ e,fcsJ@trSDckduif;wJh trsdK;om;pD;yGm;a&; xlaxmifa&;ukd csDwufoGm;EkdifwJh tvm;tvmukd e,fcsJ@orm;rsm;u odcJhygw,f? 'Dvkdom csDwufoGm;Ekdifr,fqkd&if e,fcsJ@orm;rsm;[m vlaygif;oef;20 &SdwJh aps;uGufu olwkd@tusdK;pD;yGm;tm;vHk; vufvGwfqkwfcGmoGm;&r,f jzpfygw,f? ”

“Armjynfukd +zdKcGJ&mrSm AkdvfcsKyfatmifqef;vkyf}uHcH&jcif;[m yxrtqifhom jzpfygao;w,f? 'daemuf +Adwdo#tpkd;&eJ@ Armtpkd;&wkd@ csKyfqkdwJh EktufwvDpmcsKyf[m u|efawmfwkd@ +ydKuGJa&;twGuf 'kwd,tqifhjzpfygw,f? 'DpmcsKyf[m +Adwdo#tpkd;&tay: aphpyfcsKyfqkd&wJhtwGuf ArmjynfvGwfvyfa&;eJ@ e,fcsJ@trSDckduif;wJh trsdK;om;pD;yGm;a&; wnfaqmufr_twGuf wkdif;jynfopfwnfaxmifEkdif/ rwnfaxmifEkdifwkd@tay: oabmuGJvGJ+yD; jyif;xefwJh yËdyuQrsm;/ EkdifiHa&;ygwDrsm;/ tzGJ@tpnf;rsm;t=um; ay:xGufcJhygw,f? 'gukd jynfolawGukdwifjypnf;±Hk;=u&if; EkdifiHa&;tusyftwnf;/ 'Drkdua&pDtusyftwnf; qkdufa&muf+yD; jynfwGif;ppf}uD; jzpfvmwmyg?”

“'ghtjyif tm%mykdif tkyfcsKyfolawG[m ta&;w}uD; ajz&Sif;&r,fh vlrsdK;pka&;&m jy\emukdvnf; rSefuefpGm rajz&Sif;EkdifcJhbl;?e,fcsJ@orm;u 'DtrsdK;om;a&; yËdyuQrsm;ukd olwkd@tusdK;twGuf 0iftoHk;cscJh=uvkd@ jynfwGif;ppf}uD;[m ykdeuf±_dif;cJh&w,f? tcsKyfrSmawmh'DjynfwGif;ppf}uD;[m e,fcsJ@orm;ESifh wkdif;&if;om; azmufjyefa&;orm;rsm;a=umifh jzpfcJh&jcif; jzpfygw,f? ”

wjcm; vGwfvyfcgp EkdifiHrsm;twGif; e,fcsJ@orm;rsm;. EkdifiHa&;enf;t& aoG;cGJyHkrsm;ukdvnf; Oyrmay; wifjy&mrSm -- w±kwfjynfukd azmfrkdqmu|ef; (xkdif0rf) ESifh tar&duef 7 eHygwf a&wyf}uD;eJ@ cGJjcm;xm;+yD; ukvor*~rSm vlOD;a& oef; 600

ausmf&SdwJh w±kwfjynf}uD;ukd todtrSwfrjyKbJ vlOD;a& &Spfoef;om&Sdaom azmfrkdqmukd todtrSwfjyKxm;ay;+yD; w±kwfjynf ESpfjynfjzpfzkd@}uHpnfaeyHk?

tdENd,rSmvnf; 1949 vGwfvyfa&;ay;+yD;aemuf rlpvif-[dENLcGJyHk/ ygupPwefESif tdEdN,cGJvkdufyHk/ ta&S@ygupPwefESifh taemufygupPweftjzpf xyfrHcGJvkdufyHk/ uuf&SrD;,m;jy\emwef;vef;jzpfatmif vkyfxm;+yD; [dENL-rlqvifyËdyuQ/ t"du±k%f;rsm;a=umifhvltrsm;tjym;aoausae&yHk?

tm&Swkduf&Sd jyifopf. t}uD;qHk;tifykdif,m}uD; tif'kdcsdKif;em;ukd vGwfvyfa&;ay;wJhtcg tpdwfpdwftjr$mjr$mawG cGJyHk/ AD,uferf/vmtkd/ uarBm'D;,m; 3 ykdif;tjyif/ AD,uferfukd ajrmufydkfif;/ awmifykdif;xyfcGJvkdufao;yHk/ ,ckvnf; vmtkdukd ESpfykdif;xyfcGJzkd@ tar&duefu}udK;pm;aeyHk?

tmz&durS uGef*kdrSmqkd&ifvnf; uGef*kdtrsdK;om;acgif;aqmif e,fcsJ@qef@usifa&;orm; vlrGefbmukd owfypf+yD;/ wkdif; jynfukdvnf;tpdwfpdwftjr$mjr$m cGJypfyHk?

ta&S@tv,fykdif; tm&yfEkdifiHawGxJrSmvnf; enf;rsdK;pHkcGJzkd@ }udK;pm;=uyHk/ ,cifu r&SdcJhwJh tpPa&;EkdifiHukd tm&yfawG =um;xJrSmwnfaqmufay;+yD; yËdyuQawG tqufrjywfatmif zefwD;aeyHkrsm;ESifh e,fcsJ@pepf. ppfa&;enf;rsm;/ pD;yGm;a&;enf;rsm;jzifh wkdif;jynfwkdif;tm;0ifa&mufjc,fvS,f vkyfaqmifaeyHkukd u|efawmf tus,fw0ifh &Sif;jyygonf?

'ghtjyif wkdif;jynfwnfaqmufa&;twGuf vlxkukdtm;rukd;bJ e,fcsJ@ukd tm;ukdwJh tpdk;&rsm;[m e,fcsJ@tultnD eJ@ acs;aiGrsm;ukdacs;,l+yD;/ e,fcsJ@pD;yGm;a&; pufuGif;atmuf epfoxufepf&yHk/ aemufqHk; jynfolrsm;u pD;yGm;a&;usyfwnf;I pD;yGm;a&;wkdufyGJrsm;/EkdifiHa&;v_yf&Sm;r_rsm; }uD;xGm;vmwJhtcg xkdv_yf&Sm;r_rsm;ukd ygvDref'Drkdua&pDrsdK;eJ@ rxdef;odrf;EkdifawmhwJhtcg toifh&Sd+yDjzpfwJh ppfwyfrsm;eJ@tm%modrf;=uojzifh/ 'Drkdua&pD crf;ajcmuf&yHkrsm;udkyg u|efawmf &Sif;jyygonf?

xkd@tjyif u|efawmfwkd@ vGwfvyfa&;&+yD;aemuf qufvufav#mufvSrf;&rnfhvrf;rSm jynfolwkd@ csrf;om0ajymwJhEkdifiHjzpfzkd@ e,fcsJ@trSDckduif;wJh trsdK;om;pD;yGm;a&;ESifh 'Drkdua&pD wnfaqmufa&;omjzpfa=umif;/ TawmfvSefa&; vrf;a=umif;rSeftwkdif;om csDwufEkdif=ur,fqkd&if ,ckvkdjynfwGif;ppf}uD;vnf; ay:aygufp&m r&Sda=umif;/ jynfwGif;ppfa=umifh ay:aygufvmonfh tusyftwnf;rsm;jzpfonfhpD;yGm;a&;jy\em/ vlrsdK;pkjy\em/ ynma&;jy\em/ 'Drkdua&pDa&;jy\emrsm; ay:aygufvmp&mr&SdbJ/ wrsdK;om;vHk; wufwufºuºujzifhtrsdK;om;pD;yGm;a&;ukd xlaxmifEkdifrSm jzpfa=umif;awGukdvnf; ajymjyygonf?

jynfwGif;ppftwGif; wkduf±kdufepfemqHk;±_H;r_rsm;ukdvnf; udef;*%ef;rsm;ESifhtwl u|efawmfwifjyajymqkdcJh+yD; jynfwGif;ppf&yfpJa&;enf;emrsm;udkvnf; aqG;aEG;jyygonf?

ppf&yfpJ&mwGif yxrenf;jzpfonfh tjyKwfwkdufa&;/ vufeufcsa&;vrf;onf 13 ESpfausmfonfhwkdif bmrSrxl;jcm;bJ/ jynfolawGom epfem+yD;&if; epfemae=umif;/ Tvrf;onf ratmifjrifEkdifa=umif; b0ay;todESifh jynfolawGu odae+yD; jzpfojzifh 'kwd,enf;jzpfonfhwzufESifhwzuf rsufESmcsif;qkdifaqG;aEG;ajz&Sif;onfh enf;vrf;om&Sda=umif;/ Tenf;onf jy\emrsm;ukd ajyajyvnfvnf ajz&Sif;,lonfhenf;vrf;jzpfI ppf&yfpJ+yD;onfhaemufwGifvnf; tem*wf+idrf;csrf;a&;ukd ykdrkdwnf+idrfapEkdifrnfh enf;vrf;jzpfa=umif;/ tem*wf'Drkdua&pDwkd;wufzGH@+zdK;a&;ukdvnf; tusdK;jyKrSmjzpfa=umif;?

xkd@a=umifh q&m}uD;ocifukdf,fawmfr_dif; OD;aqmifwJh u|efawmfwkd@ jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@u jynfolwkd@tusdK;twGuf jynfwGif;ppfukd tjyKwfwkdufa&;enf;r[kwfbJ/ q&m}uD;tpOfwpkduf yef=um;cJhwJh aqG;aEG;ajz&Sif;,lwJhenf;eJ@ ajyvnfatmif ajz&Sif;+yD; &yfpJzkd@ yef=um;a=umif;/ ,cktpnf;ta0; wufa&mufvmwJh vlyk*~dKvfrsm;[mvnf; bmtcuftcJrsm;eJ@ &ifqkdifyg&ap/ u|efawmfwdk@ESifh twlvufwGJ+yD;rqkwfrepf }udK;pm;csDwufvkyfaqmif=uzkd@ wkdufwGef;Ekd;aqmfyga=umif;- aemufqHk;ed*Hk;csKyftaeESifh ajymqkdcJhygonf?

aemufykdif;wGif u|efawmfwkd@. rdef@cGef;rsm;ukd pkaygif;+yD; pmtkyf±kdufESdyf xkwfa0um e,ftoD;oD;okd@vnf; jzef@csday;cJhygonf?Tenf;jzifh u|efawmfwkd@tzGJ@onf jynfwGif;+idrf;csrf;a&;v_yf&Sm;r_twGif; jynfolvlxk}uD;yg0ifvmatmif pnf;±Hk; v_yf&Sm;=uygonf?

Page 9: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

9

Tae&mwGif ta=umif;wkdufqkdifvmojzifh u|efawmfwkd@ &&SdcJhonfh vGwfvyfa&;ESifhywfoufaom u|efawmf. tjriftcsdK@ukdwifjy vkdygonf?

TvGwfvyfa&;&zkd@ u|efawmfwkd@ Armjynfolrsm; wav#mufvHk; wkdufyGJ0ifvm&wJh &nf&G,fcsufrSm e,fcsJ@pepfatmufrS vHk;0vGwfajrmufonfh 'Drkdua&pD zGH@+zdK;wkd;wufaom/ trsdK;om;pD;yGm;a&;wnfaqmufEkdifaom EkdifiHopfwnfaxmifzkd@ jzpfygonf? Tonfukdwav#mufvHk; awmif;qkdwkdufyGJ0ifcJh=uygonf?

okd@aomf u|efawmfwkd@ tawmifhw}uD; awmifhwcJhonfh vGwfvyfa&;ukd &+yD;aemuf u|efawmfwkd@EkdifiHwGif jynfwGif;ppfrD;}uD;awmufavmif+yD; jy\emaygif;pHkESifh tusyftwnf;rsm; qkdufa&mufvmygawmhonf? wkdif;jynfwnfaqmufa&;ukd wnDwnGwfwnf;wufnDvufnD rvkyfEkdif=uawmhbJ tcsif;csif;uGJ+yJ/ owfjzwf/ ppfrufcif;=u&ygawmhonf?

TuJhokd@ jzpf&jcif; t"duta=umif;rSm e,fcsJ@orm;ESifh e,fcsJ@pD;yGm;a&;pepfa=umifh jzpf&ygonf? e,fcsJ@orm;rsm;onf vGwfvyfcgpEkdifiHrsm;wGif awmfvSefa&;vrf;a=umif;twkdif; csDwuf+yD; trSDckduif;aom trsdK;om;pD;yGm;a&;pepf xlaxmifrSmukd tvGefpkd;&drfygonf?'Drkdua&pDwkd;wufxGef;um;vmrSm tvGefpkd;ygonf? 'Drkdua&pDwkd;wufxGef;um;vmygu jynfolvlxk}uD;onf rdrdwkd@. tusdK;pD;yGm;twGufpnf;±Hk;v_yf&Sm;vm=u+yD; e,fcsJ@eJ@tm;vHk;tquf jzwfawmufum }uD;rm;wJh e,fcsJ@qef@usifa&;a&pD;a=umif;xJrSm wcJeufpkaygif;nDnGwf+yD;awmfvSefa&;udk tqHk;xdwkdufyGJ0if=urnfukd olwkd@em;vnf=uonf?

ArmjynfwGif 1945 ckESpf vufeufukdif zufqpfawmfvSefa&;}uD;ESifh 1945 - 4& ckESpf/ AkdvfcsKyfatmifqef; acgif;aqmifaomvlxkwkdufyGJ}uD;rsm;ukd awG@}uHKcJh&+yD;jzpfonf?

'kwd,urBmppft+yD; ay:aygufvmonfh ukdvkdeDEkdifiHrsm;. trsdK;om;vGwfajrmufa&;wkdufyGJ 'Da&t&Sdefa=umifh ukdvkdeDEkdifiHrsm;ukdvGwfvyfa&;ay;zkd@ jzpfvmaomtcg vGwfvyfa&;tvH/ vGwfvyfa&;oDcsif;pwJh tay:,Htcsuftvufukdom ay;csif+yD; tESpfom&jzpfwJholwkd@. pD;yGm;a&;udk xdef;odrf;zkd@ qufvufwkd;csJ@Ekdifzkd@ enf;vrf;aygif;pHk oHk;cJhygawmhonf?

xkd@a=umifhyif Armjynf e,fcsJ@=oZmatmufu tjywftowf±kef;xGuf+yD; trsdK;om;pnf;vHk;nDnGwfa&;/ trsdK;om; pD;yGm;a&;ukdwnfaxmifcsif+yD; wu,fvnf; wnfaxmifEkdifpGrf;&SdwJh AkdvfcsKyfatmifqef;ESifhwuG ol@tpkd;&wzGJ@vHk;ukd vkyf}uHowfjzwfjyvkdufygonf?Tvkyf}uHr_onf Armjynfukdomru trsdK;om;vGwfajrmufa&;rsm;twGuf }udK;yrf;aeonfh EkdifiHrsm;ESifh awmfvSefa&;orm;rsm;tm;vHk;udke,fcsJ@orm;rsm;u cyf=urf;=urf; +cdfrf;ajcmufjyvkdufjcif;vnf; jzpfygonf?

e,fcsJ@orm;rsm;u [email protected];pD;yGm;ukd wkduf±kduf+cdrf;ajcmufEkdifonfh rdrdwkd@=oZmrukdufEkdifonfh EkdifiHi,fav;rsm;rS trsdK;om;acgif;aqmifrsm;udkd Tenf;rsm;jzifh vkyf}uHowfjzwfvmonfrSm ,ckwkdifjzpfygonf?

AkdvfcsKyfatmifqef;ukd ArmjynfEkdifiHa&; ZmwfcHkay:rS z,f&Sm;+yD;vkdufaomtcg +Adwdo#e,fcsJ@orm;rsm;. ajymifajrmufvSonfhaemufEkdifiHa&;tuGufwuGuf xyfay:xGufvmygonf?

TonfrSm ArmjynfolawG&J@ rsufpdxJwGif t*Fvdyftvkdawmf&d/ e,fcsJ@aemufvkduf[k ay:vGif+yD;om;olrsm; (Oyrm - b}uD;bazwkd@ ) ukd pGef@ypfvkduf+yD; ArmjynfvGwfvyfa&;wkdufyGJtwGif;u vGwfvyfa&;ol&Jaumif;rsm;tjzpf jynfolu wpHkw&m todtrSwfjyKxm;olrsm;ukd ‚wkd@. vufa0cHtopftjzpf arG;jrL,lvkdufjcif;yif jzpfygonf? Tenf;jzifh OD;EkESifh zqyv tzGJ@ukd tm%mtyfvkdufygawmhonf?OD;Ekonf ‘vlrGJwkd@. xGuf&yfvrf;’qkdaom pmtkyfukd bmomjyefcJhr_/ ocifEktjzpf wkd@Armtpnf;t±Hk;acwfwGif v_yf&Sm;cJhr_/ ukd}uD;Ektjzpfausmif;om;acgif;aqmifrsm;t=um; ausmf=um;cJhr_pwmrsm;a=umifh ArmjynfolvlxktwGif;rSmvnf; wpHkw&m=oZm&Sdygonf? okd@aomfrdrda&S@wGif AkdvfcsKyfatmifqef;ukd owfjyxm;jcif;a=umifhvnf;aumif;/ ol@yifukd,f tajccH&yfwnfcsufa=umifhvnf;aumif;/ OD;Ekonf aysmhnHh,drf;,kdif+yD; e,fcsJ@ t*Fvdyfukd tvGefvkdufavsmaphpyfum ‘Ek-tufwvDpmcsKyf’ukd csKyfqkdcJhygonf?

xkdpOfu u|efawmfwkd@wawG e,fcsJ@orm;ESifh raphpyfbJ vGwfvyfa&;ukd qufvuftjywftowf wkdufyGJ0ifcJhygu jynfwGif;ppfjzpfp&m ta=umif;r&Sday?

okd@aomf ‘Ek-tufwvDpmcsKyf’ csKyfqkdvm+yD;aemuf TpmcsKyfukd vufcHol/ vufrcHol uGJ=u&mu jynfwGif;ppf}uD; jzpfay:vmcJhayonf? xkdpOfu ‘Ek-tufwvDpmcsKyf’ukd vufrcHolrsm;/ +Adwdo#e,fcsJ@orm;ay;aom vGwfvyfa&;onf EkdifiHa&;t&yif jzpfonf?pD;yGm;a&;t& rvGwfvyf[k ajymqkdrdcJholrSefor#ukd “uGefjrLepfwHqdyf” wyfay;cJhygonf? oufouf zqyv tpkd;&ukd qef@usifcsifvkd@/qlylcsifvkd@[k orkwfcJhygonf?

(1988 ckESpf/ ta&;awmfyHk}uD;twGif; usif;ycJhonfh rqv . aemufqHk;tpnf;ta0;wGif rqv ygwDOuUÏ}uD; OD;ae0if;ut*FvdyfawGu usKyfwkd@ukday;cJhwJh vGwfvyfa&;[m EkdifiHa&;t& vGwfvyfwmyJjzpf+yD;/ pD;yGm;a&;usawmh vGwfvyfcGifh ray;cJhygbl;vkd@ 0efcHajymqkdoGm;wmukd tHh=ozG,f=um;&ygonf?)

xkduJhokd@ e,fcsJ@orm;ESifh aphpyfcJh&aoma=umifh u|efawmfwkd@onf wkdif;jynfvGwfvyfa&; &+yD;aomfvnf; ukd,fykdif trsdK;om;pD;yGm;a&;ukd atmifjrifatmif rxlaxmifEkdifcJhyg? wkdif;jynf. pnf;vHk;nDnGwfa&; +ydKuGJatmif zqyv vuf,m*kd%f;u jyKvkyfcJhonfukd,cktcg OD;Eka&;onfh ‘wmawpaeom;’wGif tawmfjynfhjynfhpHkpHk awG@&ygonf? wu,fawmh OD;Ekonf ukd,fvGwf±kef;+yD; a&;jcif;omjzpfum/ xkdpOfu OD;Ekvnf; tvkdwltvkdygyif jzpfygonf?

xkdpOfu ArmhEkdifiHa&;ZmwfcHkay:wGif a&muf&Sdaeonfh ArmhEkdifiHa&;acgif;aqmiftm;vHk;rSmvnf; touft&G,f i,f&G,fEke,fcJh=u+yD;/ pdwf"mwfrmefrmeawGuvnf; t+ydKiftqkdif }uD;rm;aecJh=uygonf? e,fcsJ@orm;. y&d,m,fa00kpfukdvnf; rjrifEkdifcJh=uyg?xkd@a=umifhyif trsdK;om;nDnGwfa&;rSm +ydKuGJoGm;&jcif;jzpfygonf? trsdK;om;nDnGwfa&; +ydKuGJv#if trsdK;om;pD;yGm;a&;ukd vGwfvGwfvyfvyfwnfaqmufEkdifrnf r[kwfa=umif; aumif;aumif;od+yD; trsdK;om;nDnGwfa&;ukdvnf; r+ydKuGJatmif xdef;odrf;Ekdifonfh trsdK;om;

Page 10: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

10

acgif;aqmiftrsm;pkrSmvnf; xkdtcsdefu vkyf}uHcHvkduf&+yD; jzpfayonf?xkdokd@ EkdifiHa&;t& trsdK;om;nDnGwfa&;}uD; +ydKuGJ+yD; jynfwGif;ppf}uD; jzpfay:vmonfhtcg useftusyftwnf; aygif;pHkvnf;

usa&mufvm+yD; zqyvtpkd;&rSm vHk;0yif e,fcsJ@=oZmcH/ trSDcdkcH jzpfoGm;&ygawmhonf?Oyrm - xkdacwftcsdefu Armjynf pD;yGm;a&;vkyfief;}uD;rsm;ukd =unfhyg? yxrtcsufrSm e,fcsJ@orm;rsm;u ukdvkdeDa[mif;u

pD;yGm;a&;tajccHrsm;ukd yHkpHopfwrsdK;ESifh qufvufcsKyfukdifxm;onf? zqyvtpkd;& taeESifh bD-tkd-pD ukr`%DESifh erRwlabmfwGif;rsm;wGifzufpyfvkyf&jcif; jzpfonf? xkdvkyfief;rsm;udk wefzkd;jzwf+yD; tpkd;&u w0ufukd tpkxnfh0if+yD; zufpyfukr`%D xlaxmif&jcif;jzpfonf?u|efawmfwkd@onf xkdvkyfief;rsm;ukd jynfolykdifvkyf&rnfhtpm; ukdvkdeDa[mif;u e,fcsJ@pD;yGm;a&;udk w&m;0ifwnf&Sdatmif u|efawmfwkd@ujynfol@b¾maiG t&if;pkdufxkwf+yD; vkyfay;cJh=u&ygonf? Tenf;jzifh e,fcsJ@orm;rsm;udk umuG,fay;+yD; vkyfief;wkd;csJ@ tjrwf,lzkd@twGufvkyfay;cJh&ygonf?

xkd@tjyif e,fcsJ@orm;rsm;u apv$wfcJhonfh t}uHay;qkdolrsm;/ pD;yGm;a&;tultnD/ urBmhb%facs;aiGpwmrsm;rSm vnf; [email protected];yGm;a&; pufuGif;xJu rvGwfEkdifatmif aESmifh,SufzsufqD;onfh vufeufrsm;jzpfygonf?

u|efawmfwkd@ ArmjynftaeESifh vGwfvyf+yD;wJhaemuf awmifolv,form;rsm;xHrS&onfh pyg;rsm;a&mif;&aiGay:rSm xkdpOfu pyg;aps;vnf; tvGefaumif;onfhtwGuf tjrwftpGef; tvGefyif&cJhygonf? xkdtjrwfrsm;ESifh ukd,fykdifpufr_vufr_vkyfief;rsm; wnfaxmifEkdifygonf?

okd@aomf 'gawGukd vufawG@taumiftxnf razmfEkdifatmif e,fcsJ@orm;rsm;onf jynfwGif;azmufjyefa&;orm;rsm;/ ru|rf;usifolrsm;/ r±kd;om;olrsm;ESifh vrf;v$JzsufqD;cJh=uonf? jynfolrsm; &&Sdxm;onfh tjrwfaiGrsm; a&xJ tv[\ arsmoGm;atmif vkyf=uygonf?u|efawmfwkd@. ukaËESpf&mausmf ukefusonf[k qkdaom ‘jynfawmfom pDrHudef;’rSm Tenf;jzifh vrf;v$JzsufqD;onfh enf;vrf;jzpfonf?xkdpOfu OD;Eku vlwukd,f/ wkdufwvHk;/ um;wpD;/ vc &Spf&musyfjzifh jynfawmfomap&rnf[k uwday;aºu;a=umfcJhzl;ygonf?

zqyv tpkd;&taeESifh pD;yGm;a&;pDrHudef;rsm;ukd a&;qGJzkd@ tar&dueft}uHay;rsm;ukd ac:zdwf+yD; pDrHudef;rsm; a&;qGJckdif;&m tvGJvGJtacsmfacsmfawGjzpfatmif vkyfypf=uygonf? t"duukefypPnf;xkwfvkyfa&;wGif rjr‡KyfESHbJ ukefypPnf;o,f,lykd@aqmifa&;vrf;yef; taqmufttHkvkyfief;rsm;rSm aiGt&if;tESD;rsm; jr‡KyfESHvkdufygonf? wu,fawmh xkduJhokd@ vrf;rsm;azmufvkyfjcif;rSmvnf; e,fcsJ@orm;rsm;. pD;yGm;a&;/zdESdyfa&;&nf&G,fcsufrsm;twGufyif &nf&G,fygonf? trsdK;om;pufr_vufr_ xlaxmifa&;vkyfief;rsm;rSmvnf; apwemrrSefwmrsm;ukdawG@Ekdifygonf? Oyrm - orkdif;csnfpuf}uD;ukd urBmhb%fu acs;aiGjzifh wnfaqmufonf? oHk;ukaËeD;yg; ukefusonf[k qkdaomfvnf;xkdpuf}uD;rSm tar&duefEkdifiHrS pufta[mif;}uD; jzpfonf? xkdpufESifhvnf&rnfh 0g*Grf;rSmvnf; tar&duef0g*Grf;ESifhrS txnf&ufvkyfEkdifonf?xkd@a=umifh tar&duefrS 0g*Grf;ukd rSm,lwifoGif;&onf? xkd@a=umifh 0g*Grf;aps;ukd tar&duefu }udKufovkd upm;Ekdifonf? okd@a=umifh ESpfpOft±_H;ay:onf? urBmhb%facs;aiG t&if;rajymESifh twkd;awmif rqyfEkdif? xkd@twl t*FvdyfESifh zufpyfwnfaxmifonfh bD-yD-tkdif ac:aq;0g;xkwfvkyfa&;puf±Hk/ oH&nf}udKpufpwmrsm;rSmvnf; 'Dvkdyif jy\emaygif;pHk ay:ygonf?

e,fcsJ@b%fwdkduf}uD;rsm;tm;vHk;ukdvnf; qufvufzGifhvSpfxm;&SdcGifhjyK+yD;/ ‚wkd@. }uD;rm;vSonfh aiGt&if;tESD; rsm;jzifh ArmEkdifiHpD;yGm;a&;xJ wkd;0ifvmonfukd vufykduf=unfhaecJh=u&ygonf?

jynfwGif;ppfukdvnf; zqyvu wtm;zdwkdfufaeojzifh vufeufcJ,rf;rD;ausmufrsm; 0,f,l&efaiG rvHkavmufonfhtcg urBmhb%fponfh e,fcsJ@b%ft&if;tESD;rsm;ukd tm;ukd;+yD; twkd;}uD;ay; aiGacs;&onf? 0,f,l&onfh ypPnf;rsm;uvnf; e,fcsJ@orm;rsm;.vufeuf+ydKifqkdifwyfqifr_a=umifh acwfrrDawmhonfh (olwkd@twGufvnf; toHk;rusawmhbJ ykdv#Haeonfh) ppfvufeufypPnf;rsm;ukd olwkd@}udKufaps;ESifh 0,f,l&jyefygonf? e,fcsJ@orm;rsm;rSm Tenf;jzifh ypPnf;tay:rSma&m/ acs;aiGtay:rSmyg ESpfxyftjrwf&=uygonf?u|efawmfwkd@ EkdifiHrsm;uawmh rdat;ESpfcgem jzpf&yg onf?

Tenf;jzifh zqyv tpkd;&onf e,fcsJ@orm;ESifhaygif;I pDrHudef;trsdK;rsdK;/ vkdifpiftrsdK;rsdK;xGifum AsL±kdu&uft&if;&Sifvlwef;pm;w&yfukd arG;jrLay;vkdufygawmhonf? rdrdukd,fusdK;pD;yGm; wkd;wufa&;ay:rSmom tajccHvm=uojzifh jynfolvlxkukd tm;rukd;EkdifawmhbJ/e,fcsJ@orm;ukdom vHk;0pD;yGm;a&;/ EkdifiHa&;/ ppfa&; tm;vHk;rDSckd&onfh tajctae jzpfvmygonf? e,fcsJ@orm;rsufESmom =unfhae&onfhb0a&muf&ygawmhonf?

xkdpOfu 0ef}uD;csKyfOD;Ek tar&duefe,fcsJ@ukd b,fvkdrsufESmvkyfonfukd u|efawmfhukd,fawG@wck ajymjyvkdygonf?1954 - 55 ckESpf/ u|efawmfwkd@ w±kwfjzLwkdufckdufa&; ppfqifa&;rsm; vkyfaepOfumvwGif 0ef}uD;csKyfOD;Eku a&S@wef;u &Jabmfrsm;

tm; ar;jref;tm;ay;pum;ajym=um;&ef u|efawmfwkd@ a&S@wef;XmecsKyf ±Hk;pkduf&m rkdif;qwfokd@ wyfrawmfav,mOfi,fwpif;ESifh a&muf&Sdvmygonf? u|efawmfwkd@u wyfrsm;ukd wef;pDay;+yD; OD;Ekukd =o0g'pum;ajym=um;&ef awmif;qkd&ygonf?

OD;Eku wyfrawmfom;rsm;ukd pdwf"mwfxufoefpGm/ ol&owWdajymifajrmufpGmjzifh wkdufckduf=u&ef wkdufwGef;+yD;/ ol&Jaumif;wOD;ukdOyrmay; ajym=um;oGm;ygonf? olOyrmay;ajym=um;onfh ol&Jaumif;rSm ‘a*smh0g&Sifwef’ OD;aqmifwkdufckdufcJhonfh tar&duef vGwfvyfa&;wkdufyGJtwGif;u tar&duefol&Jaumif;av;wa,mufta=umif; jzpfygonf?

tar&duef tm;ay;ulnDr_jzifh Armjynftm; usL;ausmfvmonfh w±kwfjzLrsm;tm; t±kd;a=ua=u t&nfcef;cef; wkdufckduf&rnfholrsm;ukd tar&duefol&Jaumif;ta=umif; tom;ay;ajym=um;onfh OD;Ektay: u|efawmfwkd@wawG tawmfyif pdwfqkd;a'goxGufrd=uonf?aemufrS wGufrdonfrSm OD;Eku tar&dueftpkd;&ukd rsufajzpum;yg;vkdufwmyJ[k wGufqrdygawmhonf?

xkduJhokd@ e,fcsJ@orm;rsm;ukd rsufESmvkyf t}udKufay; qufqH&onfh zqyv tpkd;&onf 'Drkdua&pDukdvnf; zdESdyfvm&ygonf?u|efawmfwkd@ vGwfvyfa&;&+yD;v#if 'kwd,tqifhrSm 'Drkdua&pDwnfaqmufa&;/ xGef;um;a&;yif jzpfygonf? wu,fawmh jynfolrsm;.

Page 11: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

11

vGwfvyfa&;rSm 'Drkdua&pDtcGifhta&;rsm; r&Sdv#if t"dym,f r&Sdyg? jynfolvlxktaeESifh rdrdwdk@tusdK;twGuf vGwfvyfpGmajymqkdcGifh/ a&;om;cGifh/ pnf;±Hk;cGifh/ vkyfaqmifcGifhESifh vGwfvyfpGm ,Hk=unfukd;uG,fcGifhrsm; &Sd&ygrnf? Tonfrsm;rSm jynfolrsm;. tajccHtcGifhta&;rsm; jzpfonf?u|efawmfwkd@onf ukdvkdeDb0wGif TtcGifhta&;rsm;ukd ESpfaygif;rsm;pGm qHk;±_H;cJh&onf? vGwfvyf+yD;&ifawmh xkdtcGifhta&;rsm; tjynfht0&&Sdzkd@ar#mfvifhcJh=uygonf? &&Sdzkd@ vkdvnf;vkdtyfygonf? xkd'Drkdua&pDtcGifhta&;rsm; &&SdrSomv#if rdrdwkdif;jynf. trsdK;om;pD;yGm;a&;ESifh wkdif;jynfwnfaqmufa&;vkyfief;rsm;ukd jynfolvlxk}uD;w&yfvHk; wufºupGmyg0ifvmatmif v_H@aqmfpnf;±Hk; Ekdifrnf jzpfygonf? e,fcsJ@trSDckduif;onfhtrsdK;om;pDrHudef;pD;yGm;a&;}uD;rsm;ukd jynfolvlxk. rsm;jym;vSaom wDxGifzefwD;Ekdifaom tawG@t}uHK t&nftcsif;rsm;ukd tm;ukd;trSDjyKIatmifjrifus,fjyef@pGm azmfxkwfEkdifrSm jzpfygonf?

okd@aomf jynfolvlxk. tusdK;ukd ukd,fpm;rjyKbJ e,fcsJ@ESifhaygif;um ukd,fusdK;pD;yGm;&Sm csrf;omvm=uonfh tkyfpkd;ol zqyvtpkd;&onf zdESdyfa&; Oya'trsdK;rsdK;ukd ykdrkdqkd;0g;pGm wkd;csJ@toHk;csvmygonf? wkd;wufwJh EkdifiHa&;orm;rsm;/ owif;pmq&mrsm;/ pma&;q&mrsm;/ ausmif;om;rsm;ponfh wkdif;jynf. om;aumif;&wem trsm;tjym;ukd ESpf&Snfaxmifcs ESdyfpufcJh=uygonf?

Tenf;jzifh Armjynf}uD;onf vGwfvyfa&;&+yD;cJhaomfvnf; zGH@+zdK;wkd;wufonfhvkyfief;rsm; rvkyfEkdif=ubJ/ jynfwGif;ppfacsmufwGif;usum tusyftwnf;aygif;pHkESifh &ifqkdifvm&jcif; jzpfygonf? TyËdyuQwkdufyGJrsm;onf u|efawmfwkd@ &efole,fcsJ@orm;rsm;ESifh wkdufvmcJh&onfh wkdufyGJrsm;.tquf (wenf;) trsdK;om;vGwfajrmufa&;v_yf&Sm;r_rsm;.tquf jzpfygonf?

u|efawmfwkd@onf e,fcsJ@ESifhraphpyfbJ tjywftowfwkdufyGJ0ifum awmfvSefa&;enf;jzifh vGwfvyfa&;ukd t&,lum/ e,fcsJ@pepfrSvGwfuif;onfh trsdK;om;pD;yGm;a&;ESifh 'Drkdua&pDEkdifiH xlaxmifEdkifcJhrnfqkdygu jynfwGif;ppfjzpfEkdifp&m ta=umif;r&Sdyg? e,fcsJ@orm;rsm;u‚wkd@. vufa0cH jynfwGif;azmufjyefa&;orm;rsm; (zqyv vuf,m*kd%f;) ukd topfarG;jrL+yD;/ olwkd@tm; toHk;csI u|[email protected];om;vGwfajrmufa&;vrf;a=umif; wvGJwacsmf jzpfoGm;atmif vkyfvkdufjcif; jzpfygonf?

TonfrSm 1948 ckESpfu u|efawmfwkd@ &cJhonfh vGwfvyfa&;ESifh ywfoufonfh u|efawmhftjrif jzpfygonf?trsdK;om;pnf;vHk;nDnGwfa&;ukd rwnfaqmufEkdifbJ/ trsdK;om;pD;yGm;a&;ukd rwnfaqmufEkdifyg? xkd@a=umifh t&if;cHjy\em

jzpfonfh wrsdK;om;vHk; pnf;vHk;nDnGwfa&;twGuf jynfwGif;+idrf;csrf;a&;onf tvkdtyfqHk;jzpfaeojzifh Tvkyfief;wGif u|efawmf0ifa&mufyg0ifcJh&jcif; jzpfygonf?

e,fpnf;±Hk;a&;a[majymyGJrsm;e,fpnf;±Hk;a&;a[majymyGJrsm;e,fpnf;±Hk;a&;a[majymyGJrsm;e,fpnf;±Hk;a&;a[majymyGJrsm;e,fpnf;±Hk;a&;a[majymyGJrsm;u|efawmfwkd@ jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@ukd e,frsm;u 1961 ckESpf/ arvykdif;rSpI vma&mufpnf;±Hk; a[majymay;&efESifh jynfwGif;

+idrf;csrf;a&;tzGJ@cGJrsm; zGJ@pnf;ay;&ef zdwf=um;=uygawmhonf?jrpf0u|ef;ay:a'o (ykodrfc±kdif) u yxrqHk; jzpfygonf? xkd@aemuf jrpf0u|ef;ay:a'orsm;jzpfonfh rtlyif/ usdKufvwf/ zsmyHk/

bkduav;/ ZvGefponfh +rdK@rsm;okd@vnf;aumif;/ yJcl;wkdif;twGif; +rdK@tawmfrsm;rsm; - (yJcl;/ jynf/ aygif;wnf/ a&$awmif/ }udK@yifaumuf/rif;vS/ vufyHwef;/ om,m0wD+rdK@rsm;) okd@vnf;aumif;/ rE Wav;wkdif;twGif;vnf; rE Wav;/ ausmufqnf/ jrif;+cH/ ompnf/ aysmfbG,f/&rnf;oif; ponfh+rdK@rsm;okd@vnf;aumif;/ armfv+rdKif/ xm;0,f/ +rdwfponfh +rdK@}uD;rsm;okd@vnf;aumif; xkdESpfwESpfvHk;ESifh 1962 ckESpfESpfqef;ykdif;txd r&yfrem; vSnfhvnfoGm;cJh&ygonf?

u|efawmfrSm w±kwfjzLusL;ausmfr_ESifh e,fcsJ@qef@usifa&; trsdK;om;aumfrwDOuUÏvnf;jzpfaeojzifh xkdvkyfief;rSmvnf; jynfwGif;+idrf;csrf;a&;ESifhvnf; qufpyfaeojzifh e,frsm;wGif xkdtzGJ@ESpfzGJ@ukd wzGJ@wnf;vkdyif oabmxm;I v_yf&Sm;cJh=u&ygonf?

e,frsm;wGif u|efawmfwkd@onf n - vlxkw&m;a[myGJrsm; jyKvkyfum jynfolvlxk}uD;tm; jynfwGif;+idrf;csrf;a&;twGuf awmif;qkdwkdufyGJ0if&ef v_H@aqmfpnf;±Hk;a[majym&m wcgw&H vlxkqENjyyGJ}uD;rsm;o¿mef jzpfoGm;wwfygonf? jrpf0u|ef;ay:u wcsdK@a'orsm;rSmu|efawmfwkd@tm; vma&muf}udKqkdonfh vlxkrSm urf;vHk;n¸wfr#yif jzpfygawmhonf? e,fa'o toD;oD;rSm &Sdae=uonfh EkdifiHa&;orm;rsm;/ppfjyef&Jabmfrsm;/ jynfol@&Jabmfrsm;/ ausmif;om;rsm;/ vufvkyfvufpm;aps;onfrsm;/ awmifolv,form;rsm;pojzifh tv$maygif;pHkrSvlxkrsm; yg0ifv_yf&Sm;vm=uygawmhonf?

wcsdK@+rdK@rsm;wGif +rdK@vHk;u|wfr# xGuf}udKqkd=u+yD; u|efawmfwkd@wawGrSm +rdK@v,fvrf;rwav#muf vrf;av#mufoGm;&+yD; E_wfquf=u&ygonf? wcsdK@+rdK@&Gmrsm;wGif u|efawmfwkd@ukd }udKqkdonfhtzGJ@rsm;u aºu;a=umfoHrsm; [pfaºu;+yD;}udKqdk&m vlxkqENjyyGJ}uD;/ vlxkpDwef;vrf;av#mufyGJ}uD;o¿mef jzpfoGm;ygawmhonf?

u|efawmfwkd@ nykdif;a[majymyGJrsm; +yD;oGm;v#if wcsdK@&Gmrsm;u wufvmonfh jynfolrsm;onf rjyef=ubJ u|efawmfwkd@ESifhawG@qHkcGifhawmif;um olwkd@&J@tcuftcJ jy\emrsm;ukd wifjyajymqkd=u&m wcgw&H rkd;yifvif;oGm;wwfygonf?

u|efawmfonf Tnykdif; aqG;aEG;yGJrsm;ukd tvGefyif oabmuscJhygonf? e,fjynfolvlxkESifh u|efawmf yxrqHk; t}udrf &if;ESD;pGmeD;uyfpGm awG@qHkxdawGcJh&ygonf? TvdkrsdK; jynfolvlxk. ,Hk=unf&if;ESD;r_tjynfhjzifh rdrdtm; olwkd@pdwfqEN/ cHpm;csufrsm;ukd zGifh[ajymqkdjcif;cH&aom rnfonfhrsdK;cspfjynfcspf yk*~dKvfrqkd xkdjynfolvlxk}uD;ukd arhaysmufEkdifjcif;vnf;r&Sd/ [email protected];&J'kuQukd ajz&Sif;ay;vkdpdwf/pmempdwfukdvnf; arhaysmufEkdifjcif;r&SdbJ xkdjynfolrsm;twGuf bmyJay;qyf& ay;qyf&/ ay;qyfcsifonfh oEMdÏmefrSm ykdrkdckdifrmIyif vmygawmhonf? jynfolvlxkonf Tr#yif tpGrf;xufygonf?

jynfolvlxkonf +idrf;csrf;a&;ukd v_dufv_dufvSJvSJ vkdvm;=uygonf? jynfwGif;+idrf;csrf;a&;onf olwkd@. t"dujy\em jzpfaeonfqkdonfukdvnf; oabmayguf=uonf? pD;yGm;a&;/ EkdifiHa&;ESifh [email protected],fa&;ukd,fwm jy\emtm;vHk;onf T+idrf;csrf;a&; jy\emay:wGifwnf&Sdaea=umif; ajymqkd=uygonf? jrpf0u|ef;ay:wGif u&iftrsdK;om;rsm;ESifhvnf; awG@cJh&m jynfwGif;+idrf;csrf;a&;ESifhywfouf+yD; olwkd@u

Page 12: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

12

v_dufvSJpGm }udKqdkaxmufcHa=umif;/ jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@}uD; taeESifh qufwkdufatmifjrifatmif aqmif&Gufzkd@ESifh olwkd@tzkd@ jynfwGif;ppfa=umifh &Gmysufv#if +rdK@ukduyfEkdifolrsm; r[kwfI tvGef'kuQa&muf=u&a=umif;/ xkd@a=umifh +idrf;csrf;a&;&atmif }udK;pm;=uygvkd@tvGefv_dufvSJpGm ajymqkdcJh=uyg onf? xkd@jyif aus;vufa'orsm;rS jynfolvlxk. qif;&Jusyfwnf;r_rsm;onf u|efawmfwkd@ xifwmxuftrsm;}uD; ykdrkdqkd;0g;wmawG@&ygonf? jynfolvlxkonf xkd 13 ESpfausmfumvtwGif; ‘olykef’trnfwyf+yD; jzpfyGm;cJhaom tzdtESdyf/txktaxmif;/ tcuftcJrsm;=um;wGif }uD;pGmaomZGJESifh &yfwnfcJh=u&ygonf? xkd@jyif aus;vufvlxkonf tjyKwfwkdufa&;qkdwmukdtvGef&GHrkef;+yD;/ rESpfoufwmukdvnf; awG@&ygonf? xkd@a=umifhyif u|efawmfwkd@. ESpfOD;ESpfzuf aqG;aEG;n‡dE_dif; tajz&SmI jynfwGif;+idrf;csrf;a&;wnfaqmufa&; aºu;a=umfoHukd axmufcH=ujcif; jzpfygonf?

u|efawmfwkd@ TuJhokd@ vSnfhvnfa[majym&mwGif u|efawmfESifhtwl yk*~dKvf 3-4 OD; tvSnfhus vkdufyg=uygonf? trsm;pkyg=uolrsm;rSm pma&;q&m}uD; Aef;armfwifatmif/ ausmif;om;acgif;aqmif OD;vS0if; (aemif rqvacwf txl; t&m&Sd)/ jynfol@&Jabmfacgif;aqmifa[mif;rsm;jzpf=uaom Akdvftkef;wifESifh AkdvfatmifEkdif/ OD;oef@Zif (awmfbk&m;av;)/ usHKrai; ocifwifarmifpolwkd@ jzpf=uygonf?wcgw&H a&S@ae}uD; OD;xGef;wifvnf; ygwwfygonf? u|efawmfwkd@onf e,frsm;wGif nw&m;yGJrsm;usif;y±Hkru xkde,frsm;wGif jynfwGif;+idrf;csrf;a&; tzGJ@cGJav;rsm;ukdvnf; a'ocHEkdifiHa&;orm;rsm;ukd tajccHI zGJ@pnf;ay;cJh=uygonf?

u|efawmfwkd@wawG TuJhokd wkdif;jynfw0ef; vSnfhvnfpnf;±Hk; a[majymvkyfaqmif&mwGif jynfolvlxktrsm;pkrSm wcJeuf}udKqkdaxmufcHtm;ay;=uaomfvnf;/ renf;vSaom taESmifht,Suf/ tzsuftqD;rsm;ukdvnf; &ifqkdif}uHKawG@cJh=u&ygonf? u|efawmfwkd@tm;zdwfac:onfh tzGJ@xJwGifa&m/ }udKqkd{nfhcHonfh tzGJ@xJwGifa&m/ wufa&mufvmonfh vlxky&dowftwGif;wGifa&m/ vrf;c&D;wav#mufrSma&m txl;axmufvSrf;a&;rsm;/ pHkaxmufrsm;/ owif;ay;rsm; ygaewwfygonf?

xkdolrsm;u u|efawmfwkd@. c&D;pOfrsm; tqifrajy/ racsmarG@&ef/ tzktxpfrsm;jzpf&ef/ vlxku u|efawmfwkd@tm; jy\emrsm;rwifjy&J&ef trsdK;pHkaESmifh,Suf=uygonf? wcgw&H vlxkw&m;a[majymyGJrsm;wGif wyfqifonfh pum;ajymcGufrsm; toHrxGufwxGufjzpfaeap&efrsdK;/ w&m;yGJteD;wGifuyfI t+idrfhuwmrsdK;/ w&m;yGJusif;y&efae&m us,fus,f0ef;0ef; r&atmif vkyfwmrsdK;/ taqmufttHk(Oyrm-±kyf&Sif±Hkrsm;) rsm; riSm;&rf;&Jatmif ykdif&Sifrsm;tm; +cdrf;ajcmufwmrsdK;pojzifh enf;vrf;aygif;pHkESifh aESmifh,Suf=uygonf?

okd@aomf jynfolrsm;u 'gawGtm;vHk;ukd tefwk&Jygonf? u|efawmfonf Tc&D;rsm; oGm;aepOftwGif; u|efawmf rodaomjynfoltrsm;tjym;. tultnD/ axmufcHr_rsm;ukd ra&rwGufEkdifatmif &&SdcJhygonf? wcsdK@olrsm;onf u|efawmf em;uyfI “b,fol[mpHkaxmuf/ ol@ukd owdxm;yg”qkdonfhpum;rsdK;? “aemufwGJrSm ppfpHkaxmufESpfa,muf ygw,f” qkdonfhowif;rsdK;? “b,foluawmhb,fwkef;u opPmazmufzl;w,f”qkdwmrsdK; ajym=uygonf? wcsdK@pmvdyfuav;rsm; tdwfxJxnfhay;vkdufygonf? u|efawmhfem; wkduf±kdufruyfEkdifaomfvnf; u|efawmfhem;ygonfh wOD;OD;ukd ajymqkdwwf=uygonf? Tenf;jzifh u|efawmfwkd@onf axmufvSrf;a&;rsm;. tE W&m,f/rdrdwkd@twGif;0ifI v_yf&Sm;aeaom olrsm;.tE W&m,frS tawmftwef vGwfuif;cJh=u&ygonf? aemufykdif;wGifvnf; TtjzpftysufrsdK;trsm;tjym; }uHKcJh&ygonf?

,ckaemufykdif; u|efawmfonf trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyfESifh a':atmifqef;pk=unf ta=umif;rsm;udk EkdifiHjcm;a&muf ArmvlrsdK;rsm;ESifh awG@qHkaqG;aEG;&if; “wcsdK@vlrsm;u a':atmifqef;pk=unfu odyfvluJcwfawmfw,f? wcsdK@axmufvSrf;a&;awG/ olv#dKawGqdk&ifolt&ifodwwfw,f” vkd@ ajym=uygonf? TwGif u|efawmfpOf;pm;rdonfrSm ol@udk vnf; u|efawmfhukd jynfolawGu tem;uyf ajym=uovkdajymwmvnf; ygEkdifa=umif; xifjrifrdygonf? aemufwa=umif; u|efawmf pOf;pm;rdonfrSm u|efawmfwdk@ v_yf&Sm;vkyfukdifaeaom EkdifiHa&;rSmjynfolvlxktwGuf/ vlxktusdK;pD;yGm;twGuf jzpfav&m vlxkukd qef@usifaom/ vlxkukd &efolvkdoabmxm;aomolrsm; (Oyrm-axmufvSrf;a&;/ olv#dK/ owif;ay;rsm;) . tajymtqkd/ tjyKtrlrsm;rSm b,favmufyif [efaqmifaumif;apumrl/ wuGufr[kwfwuGufrSm ay:vmwwfygonf? u|efawmfh tawG@t}uHKt&awmh txl;ojzifh vlxk. 'kuQa0'emukd rcHpm;Ekdif/ rpmemEkdifESifh vufvGwfpy,fajymwwfqkdwwf/ vkyfwwfukdifwwfolrsm;onf vuf&S daxmufvSrf;a&;aomfvnf;aumif;/ aemifwae@ azmufjyefoGm;olrsm;aomfvnf;aumif; jzpfaewwfygonf? Armjynf EkdifiHa&;rkefwkdif;uvnf; tvGefjyif;xefav&m tajccHpdwfrsm; wauG@r[kwfwauG@zswfceJzswfceJ ay:vmwwf+yD; tqifhwqifha&mufonfhtcg opPmazmufrsm; jzpfoGm;=uygawmhonf? EkdifiHa&;cH,lcsuf jywfom;jyif;xefygu/ owdtvGefxm;ygu tawmfapmapmuyif vlwa,muf. pdwfaepdwfxm;ukd tuJjzwfEkdifygonf? okd@aomfvnf; u|efawmf.tuJjzwfcsufrsm; wcgw&H rSm;,Gif;wwfonfvnf; &Sdygonf?

u|efawmfwkd@. naqG;aEG;yGJrsm;uvnf; tvGefpnfum;ygonf? txl;ojzifh aus;vufawm&Gmu wufvmonfh vlxkrsm;uolwkd@a'orsm;wGif eHrnftrsdK;rsdK;ESifh zGJ@pnf;xm;onfh vufeufukdifwyfrsm; (jyLapmxD;rsm;/ umuG,fa&;rsm;) . tEkdifusifhr_trsdK;rsdK;/'kuQtzHkzHkwkd@ukd ajymjywwfygonf? txl;ojzifh tdrfapmifhtpkd;&vufxuf ppfwyf.trdef@jzifh xkwfcJhonfhtrdef@trsdK;rsdK;/ vlxktm;twif;tusyf vkyfaqmifapckdif;onfh tr_rsm;pwmawG ygwwfygonf? wcgw&H trdef@xkwfonfh wyfrSL;}uD;rsm;. uav;uvm; pOf;pm;enf;rsm;/ a&S@aemufrnDonfh trdef@rsm;pwmawG ajymqkd=u&if; ikdtm;xuf&,ftm;&onfh tjzpfrsm;vnf; &Sdygonf? jynfolrsm;. 'kuQqif;&Jrsm;ukd =um;&onfrSm tvGef&ifarmzG,f&m/ &ifemzG,f jzpfygawmhonf? tvGef=uifemzG,f jzpfygonf?

u|efawmf ykodrf+rdK@ukd a&mufpOfu xkduJhokd@aom naqG;aEG;yGJrsm;wGif ykodrfu vlwcsdK@u tdrfapmifhtpkd;&vufxuf olwkd@ykodrf+rdK@rS tdrfwkdif;&Sd tdrfomrsm;ukd oef@&Sif;a&;twGufqkdum acsmif;rsm;/ jrpfrsm;buf vSnfhaqmufckdif;ojzifh acsmif;a&/ jrpfa&rsm;tnpfta=u;rsm;jzifh a&maESmoGm;um oHk;r&jzpfoGm;&yHkrsm;ta=umif;ajym+yD; xkdtrdef@xkwfonfh taemufawmifwkdif;rSL; (xkdpOfuAkdvfrSL;}uD;=unfarmif jzpfygonf) ta=umif; jy\emrsm;ukd aoaocsmcsm ravhvmbJ trdef@csvkyfaqmifyHkawGta=umif;ajym+yD;waomaom &,farm=u&ygonf?

Page 13: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

13

aemif AkdvfrSL;}uD; =unfarmif wyfuxGuf&+yD;aemuf u|efawmfhqD r=umc% vmvnf&m wae@pum;pyfrdI xkdta=umif;rsm;ukdu|efawmfu ol@ukdajym&mwGif olu bmrSjyefrajymbJ &,fusJusJyJ vkyfaeygonf?

wu,fawmh AkdvfrSL;}uD;=unfarmifrSm wkdif;cspfjynfcspfpdwf jyif;xefol jzpfygonf? okd@aomf ppfom;omjzpfojzifh wkdif;jynfwnfaqmufa&;vkyfief;/ wkdif;jynftkyfcsKyfa&;vkyfief;rsm; rvkyfwwf/ ru|rf;usifyg? xkd@tjyif 'Drkdua&pDvkyf[efvnf; r&Sdyg? xkd@a=umifhrdrdapwemESifh vkyfwmyJ[k oabmxm;um tusdK;qufb,fvkd&Sdr&Sd/ vlxkukdvnf; rar;/ rpOf;pm; pGwfvkyfrdjcif;jzpfygonf? wu,fvnf;}udK;pm;yef;pm; olwwfor#/ rSwfor# vkyf&Smygonf?

okd@aomf TuJhokd@aom ppfom;vl±kd;}uD;rsdK;ukdyif Akdvfae0if;ppftm%m&Sifpepfu r}udKufEkdifcJhyg? ukd=unfarmifonf ESpfraphcifyifyifpif,lcJh&+yD; yifpifvpmav;jzifh tawmfcsdK@csdK@wJhwJh ae&Smygonf? rdom;pk tokdif;t0kdif;awmifhwif;Iom tay:,H [efrysufaeEkdifjcif;jzpfygonf?

olyifpif,l+yD;aemuf u|efawmfh prf;acsmif;/ qDqHkvrf;tdrfukdvnf; r=umc% vmvnfwwfygonf? wcgw&H ol@ZeD; =unf=unfa&m om;orD;rsm;yg ygvmwwfygonf? wcgawmh ola&mufvm+yD; “AkdvfcsKyf u|efawmf 'Dae@ bmeJ@vmcJhovJ odvm;” [k ar;ygonf?u|efawmfu “bmeJ@vmcJhovJAs”[k jyefar;awmh/ olu “u|efawmf tdrfuxGufawmh MI ESpfaumif tdrfa&S@rSm um;eJ@xkdifapmifhaewmawG@w,f? 'geJ@ u|efawmfvnf; tJ'Dum;ay:wuf+yD; uJ - rif;wkd@vnf; igoGm;r,fhae&mukd vkdufrSmyJ/ 'Dawmh ighukdtJ'Dae&mom vkdufykd@uGmvkd@ajym+yD; u|efawmf AkdvfcsKyftdrfvkdufykd@ckdif;vkdufwm”[k ajym+yD; w[m;[m; &,faeygawmhonf?

olu tJovkd vlrsdK;jzpfonf? Akdvfae0if;ukdvnf; r}udKuf/ r=unfndK/ Akdvfae0if;vkyfaeonfh rqv qkdwmukdvnf; r}udKuf?ol@wkdif;rSm Akdvfae0if;wkd@u vmusif;yonfh v,form;aqG;aEG;yGJ}uD;rsm;udkvnf; rwufa&muf/ a&SmifaewwfwmawGukd Akdvfae0if;u+idK;xm;+yD; ol@ukd wyfu xkwfypfcJhwmjzpfygonf?

ukd=unfarmif taeESifh uGefjrLepfukd qef@usifwmvnf; uGefjrLepfawGrSm 'Drkdua&pDr&Sd[k xifjrifaewma=umifhvnf; jzpfygonf?xkd@jyifolu tar&duef'Drkdua&pDukdvnf; tawmftxif}uD;ygonf? ol. t"dutm;enf;csufrSm ArmjynfolawG EkdifiHa&;t& wkd;wufvSnfhajymif;oGm;onfhacwf 1942 - 45 twGif; ol Armjynfr&SdbJ/ *syefwGif ppfynmoif oGm;ae&onfhtwGuf Armjynfolrsm;. EkdifiHa&;ESifholru|rf;0if/ r&if;ESD;jzpfoGm;&jcif; jzpfygonf? okd@aomfvnf; jynfolvlxktay: ol.apwemukdrl uG,fvGefoGm;csdeftxd wwfpGrf;Ekdifor#/pGrf;tm;&Sdor# azmfjyoGm;cJhygonf? 1990 a&G;aumufyGJwGif trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyf. ,m,DOuUÏtjzpfESifh tjywftowf tEkdif&atmifpGrf;aqmifay;oGm;cJhygonf? xkdtcsdefu 'DcsKyf. usefacgif;aqmifrsm;tm;vHk; tusOf;usaeygonf?

xkdtcsdefu AkdvfrSL;}uD;=unfarmifvkdyif u|efawmf@qDukd r=umc%vmwwfonhf wyfrSL;}uD;wOD;rSm AkdvfrSL;}uD;wifarmif(pma&;q&m jrwfxef) jzpfygonf? olu &Srf;jynfawmif}uD;wGif wyfrif;vkyfaepOf Akdvfp=uma&mufvm+yD; acwWwnf;ckdum ol@tdrfrSwqifhxkdif;oGm;+yD; OD;Ekwkd@ESifh yl;aygif;oGm;ojzifh Akdvfae0if; t}uD;tus,f pdwfqkd;um zrf;/ jzKwf/ axmifcs+yD;rS t+idrf;pm;ay;jcif;cH&ol jzpfonf?wu,fawmh Akdvfp=um. t}uHtpnfukd olbmrS odwmr[kwf? olwkd@wawG *syefppfwuUokdvfwufaepOf ArmjynfrSm *syefawmfvSefa&;ay:ayguf+yD; *syefppf±_H;um vufeufcs&onf? xkdpOf *syefwGif aomifwifaeaom olwkd@tm;vHk;ukd xkdpOfu *syefjynf&Sd Armjynf. ppfoHrSL;Akdvfp=umu u,fxkwfac:vmI &efukefokd@ jyefa&mufvmjcif; jzpfonf? Taus;Zl;rsufESmjzifh ol@qD0ifvmaom Akdvfp=umukd olu{nfhcHvkdufjcif;yif jzpfonf?

Akdvfae0if;u ukdwifarmifukdom zrf;qD;axmifcs±Hkru ol@ZeD;ukdyg zrf;/ axmifcsypfonf? ukdwifarmifukd u|efawmfonf tapmykdif;uwnf;u &if;ESD;od&Sd+yD; jzpfonf? u|efawmfwkd@ uENDpmcsKyft+yD; zGJ@pnf;cJhonfh trSwf 3 Armhaoewfukdif wyf&if;rSm u|efawmf 'k&if;rSL;jzpfpOfolu 'kwyfcGJrSL;jzpfcJh+yD;/ u|efawmfwkd@ twlwlyif ar+rdK@Y zGifhvSpfaom txl;ppfoifwef;ukd wufcJh=u&ygonf? (Tta=umif;t&m awmfawmfrsm;rsm;ukd ol. ‘wkdif;jynfu EkEk/ rkefwkdif;u xefxef’pmtkyfwGif a&;om;+yD; jzpfygonf?)

xkdpOfu u|efawmfwOD;wnf; tdrfaxmifusao;+yD; useft&m&Sdrsm;rSm vlysdKvlvGwfrsm;jzpfonf? xkdpOfu ukdwifarmif (ol@yxrZeD;) ary,fvfESifh arwWm&Sdae=uaomfvnf; rdef;uav;rdbrsm;u oabmrwlojzifh vufrxyf&ao;bJ &Sdaeygonf? xkdpOfucspf'kuQa&mufaeol aemufwOD;uawmh ukdvSaz (aemufykdif; awmckdoGm;ol) yg? ukdvSazuvnf; wifwif (vlxk a':trm nDr) ESifhrdbrsm;u cGifhrjyKojzifh vufrxyfEkdif jzpfae&ygonf? u|efawmfhZeD;rSm olwkd@. ykÀm;wkdif jzpfae+yD;/ wae@wrsdK; trsdK;rsdK;jzifh r±kd;Ekdifatmifolwkd@. aomutwuftusukd em;axmifae&ygonf? aemif awmhvnf; olwkd@ESpfwGJpvHk; ab;bDtultnDjzifh vufxyfjzpfoGm;=uygonf?okd@aomf ary,fvfrSm oufqkd;r&Snfyg? ol. aemufZeD;rSm &Srf;trsdK;orD; jzpfygonf?

u|efawmf@tdrfwGif ukd=unfarmif/ ukdwifarmifESifh aemufwOD; ukdwifxGef; (AdkdvfrSL;}uD; wifxGef;) wkd@qHkrd=uv#if a&S;a[mif;aESmif;jzpfomru Adkvfae0if;ta=umif;/ ol@ZeD;cifaroef;ta=umif; olwkd@odvmor# =um;vor# aumvm[v tpHkajym+yD; wa0ga0gESifhyGJusaewwf=uygonf? Akdvfpdef0if; 0ef}uD;csKyfjzpfvmawmh zGwf - rdausmif;jzpf/ jrpfrcsrf;omqkd+yD; Akdvfpdef0if; ukd@±kd;um;,m; vkyfor#awGukdajym+yD; &,faewwf=uygonf? xkdjyif xkdpOfu Akdvfae0if;teD; tem;jym vkyfaeaom Akdvfpef;,k ta=umif;vnf; ygwwfygonf?

xkdumvrsdK;wGif u|efawmfhtdrfywfvnf&Sd axmufvSrf;a&;rsm; tvGeftvkyf±_yfoGm;wwf=uygonf?u|efawmf TumvtwGif;u &if;ESD;cJhonfh tjcm;&Jabmf&Jbufrsm;ukdvnf; Tae&mwGif rSwfwrf;wif a&;om;vkdygonf?

olwkd@tm; u|efawmf txl;yif owd&vGrf;qGwfrdygonf?1? Aef;armfwifatmif? ?Aef;armfwifatmif? ?Aef;armfwifatmif? ?Aef;armfwifatmif? ?Aef;armfwifatmif? ? u|efawmf ol@ukd jynfwGif;+idrf;csrf;a&; vkyfief;rsm;vkyfaqmifaepOfumvrSm pwifod od&Sd&jcif;

jzpfygonf? u|efawmf wyfuxGufcgeD;ESifh xGufcgpumvrsm;wGif ol. vif;,kef*sme,fu u|efawmfhta=umif; awmfawmfrsm;rsm;a&;om;cJhwmawGukd owdxm;rdonf? u|efawmfu ol@ukd ‘OD;wifatmif’vkd@yJ ac:ygonf?

Page 14: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

14

olonf u|efawmf OuUÏtjzpfaqmif&Gufaom w±kwfjzLusL;ausmfr_ESifh e,fcsJ@qef@usifa&;trsdK;om;aumfrwDwGif 'kOuUwOD;tjzpfESifhvnf;aumif;/ jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@wGif twGif;a&;rSL;rsm; tzGJ@0ifwOD;tjzpfvnf;aumif; aqmif&GufcJh&m u|efawmfwkd@ twlwuGtpnf;ta0;rsm;xkdifjcif;/ e,frsm;odk@ c&D;xGufa[majym pnf;±Hk;jcif;rsm; vkyfaqmif=u&ojzifh &if;ESD;cifrifvmrd=uygonf?

u|efawmf ol@tay: owdjyKcsufrSm wkdif;jynfESifh jynfoltay: rsm;pGmcspfjrwfEkd;+yD; ol@aqmifyk'fjzpfaom rdrdacwfrSm rdrdyckH;ay:usvmwJhwm0efawGukd ausyGefatmifvkyfaqmifa&;udk rsm;pGmtav;xm;+yD;/ tr_udpPwm0efawGukd }udK;}udK;pm;pm;aqmif&GufyHkukd awG@&onf? yifukd,fpdwfaepdwfxm;uvnf; tvGefaumif;rGef+yD; u|efawmfhtay: tvGefn‡mwmav;pm; OD;pm;ay;qufqHwmawGukd c&D;oGm;pOfwav#mufvHk; awG@cJh&onf?

tvGefausmf=um;onfh pma&;q&m}uD; jzpfaomfvnf; pmaya&;om;jcif;xuf EkdifiHa&;wm0efawGukd rysufruGuf OD;vnfrokefaqmif&GufcJhonfh olwOD;vnf;jzpfonf? xkdEkdifiHa&;,Hk=unfcsufjzifh jynfol@bufu &yfwnf+yD; a&;om;r_rsm;a=umifh t}udrf}udrf zrf;qD;axmifcs/ aemufqHk; ukdukd;u|ef;okd@yif ykd@/ tusOf;csjcif; cH&ayonf? pD;yGm;a&;t&vnf; cufcJusyfwnf;yHk&ygonf? Tonfukd =unfhjcif;tm;jzifh olonfvkyfoifhvkyfxkdufonfh EkdifiHa&;wm0ef/ awmfvSefa&;wm 0efrSefor#ukd rwGef@rqkwf/ ZGJowWd}uD;rm;pGm rqkwfrepf vHk;yef;tm;xkwf vkyfaqmifoGm;cJholjzpfa=umif; odEkdifygonf? aemufqHk; ukdukd;u|ef;u vGwfvmcsdefwGif ol@usef;rm;a&; ododomom qkd;0g;usqif;aeonfukd awG@&ygonf?

ol@wGif wm0efodpdwfvnf; }uD;rm;ygonf? u|efawmfESifhtwl a&eHacsmif;bufwGif nw&m;yGJa[maepOftwGif; vlwpkuppf0wfppfpm;rsm;ESifh w&m;yGJtm; aESmifh,Suf&ef a&mufvmcJh=uygonf? OD;wifatmif a[m+yD;I u|efawmfa[maepOf jzpfygonf?OD;wifatmifonf w&m;a[mpifjrifhay:rS rodrom qif;csoGm;+yD; w&m;yGJ}uD;=uyfolrsm;ESifhtwl xkdvlpkukd wae&modk@ac:oGm;um tusdK;ta=umif; ar;jref;ajz&Sif;+yD; olwkd@ukd jyefoGm;apcJhygonf? u|efawmfonfvnf;aumif;/ w&m;yGJvm y&dowfonfvnf;aumif; wpHkw&mod&Sdjcif;vnf;r&Sd/ xdckdufjcif;vnf;r&SdbJ w&m;yGJacsmarmpGm +yD;qHk;oGm;cJhygonf? aemufae@usrS u|efawmfodjcif; jzpfygonf? xkdaESmifh,Sufolrsm;rSm wnf+rJrsm; jzpf=uonf[k od&ygonf? w&m;yGJrxdckdufatmif OD;wifatmifu =um;0if+yD; ajyvnfatmif ajz&Sif;ay;cJhonf?

ol@wGif onf;cHpdwfvnf; }uD;rm;ygonf? ol. “ukdvkdeDacwf jrefrmEkdifiHorkdif;”pmtkyfukd wcsdK@olrsm;u TudpPrSm orkdif;udpPjzpfonf? pmaye,fy,fudpPr[kwfbJ ru|rf;usifonfh orkdif;udpPukd 0ifa&;&rvm;[k jypfwifa0zef=uygonf? olu jyefacsyjcif; rjyKaomfvnf; pdwfaumif;yHkr&yg? u|efawmfhtjrift&awmh OD;wifatmifrSm vuf0JEkdifiHa&;orm;}uD;wOD;jzpfojzifh xl;jcm;onfhEkdifiHa&;tjrifrsm;ygEkdif+yD;/ orkdif;ynmtaeESifh ykdrkdºu,f0vmEkdifonf[k u|efawmfhtjrifudk wif jyajymqkday;onfhtcgwGifawmh olpdwfoufom&m&/auseyfoGm;yHk&ygonf?

u|efawmfol. xl;jcm;csuf}uD;wck xyfrHawG@&Sd&onfrSm olonf jynfolvlxk. &efol&efbufrsm;ukd jywfjywfom; om; wif;wif;rmrm oabmxm;+yD; a0zefwkdufckdufwwfaomfvnf; wjcm;jynfoljynfom;rsm;/ rdrdESifh vkyfazmfukdifzuf/ &Jabmf&Jbufrsm;tay:wGifrlvGefpGmpdwf&Snf+yD; El;nHhaysmhaysmif;pGm qufqHwwfygonf? u|efawmfwkd@ e,fc&D;rsm;wGif ol.pmzwfy&dowfuvnf; wwyfwtm;yg0ifcJhjcif; jzpfygonf?

1978 ckESpf oluG,fvGefcsdefwGif u|efawmf awmwGif;a&mufaeyg+yD? &efukefwGif usefcJhaom u|efawmhfZeD;u ol@psmye tvGefpnfum;a=umif; ajymjyI aemufrS u|efawmfod&ygonf? tcsdefrwefrD uG,fvGefoGm;cJh&onfh ol@tm; u|efawmf ESajrmrdygonf?

2? v$wfawmfa&S@ae}uD; OD;xGef;wif? ? v$wfawmfa&S@ae}uD; OD;xGef;wif? ? v$wfawmfa&S@ae}uD; OD;xGef;wif? ? v$wfawmfa&S@ae}uD; OD;xGef;wif? ? v$wfawmfa&S@ae}uD; OD;xGef;wif? ? OD;xGef;wifrSm tawmfapmpGmuyif pwifI q&m}uD;. +idrf;csrf;a&;vkyfief;rsm;wGifyg0ifvkyfaqmifaeol jzpfygonf? u|efawmf jynfwGif;+idrf;csrf;a&;vkyfief;rsm; pwifavhvmonfhtcsdefwGifrS olESifhod&Sdvmjcif; jzpfygonf?pwifod&SdcsdefupI (oltusOf;uscHoGm;onfh tcsdefrsm;uvGJvkd@ ) awmufav#muf u|efawmfESifh &if;&if;ESD;ESD;qufqHaecJh=uonfrSm u|efawmfawmckdcJhonfh 1976 ckESpftcsdefxdyif jzpfygonf?

u|efawmfESifh OD;xGef;wifwkd@ESpfOD; Tr#&if;ESD;cspfcif=u&jcif;rSm u|efawmfwkd@. EkdifiHa&;&nfrSef;csufcsif; wlnDonf@tjyif u|efawmfwkd@ESpfOD;. tdrfcsif;eD;onfhta=umif;vnf; yg0ifygonf? ol. tdrfrSm prf;acsmif;vrf;wGif&Sd+yD; u|efawmfh qDqHkvrf;tdrfESifh [kdbufvrf;onfbufvrf;om jzpfygonf? xkd@jyif ol@wGif ukd,fykdifum;vnf;&Sd&m u|efawmfwkd@ oGm;p&m vmp&m&Sdwkdif; olESifhyif oGm;&vm&ygonf?

OD;xGef;wifonf w±kwfaoG;yg&Sd+yD;/ zcifrSm tvGefemrnf}uD;onfh a&S@aewOD;vnf; jzpfygonf? olwkd@nDtpfukd tm;vHk;vnf;ynmwwf}uD;rsm; jzpf=uum u|efawmfwkd@t=um; pD;yGm;a&;t& olu tacsmifvnfqHk; jzpfygonf? ol@ ZeD;jzpfolrSmvnf; ynmwwfwOD;jzpfum t&m&Sd}uD;wOD;vnf; jzpfygonf?

OD;xGef;wifrSm ol. a&S@aevkyfief; vkyfaqmif&mwGifvnf; aiGa&;a=u;a&;udkd y"merxm;bJ aiGa=u;rwwfEkdifonfh EkdifiHa&;orm;rsm;/ jynfolrsm;bufrS vkdufygay;avh &Sdygonf? Tae&mwGif taumif;qHk;om"urSm oluG,fvGefcsdefrSm yif a':atmifqef;pk=unftdrftarGtr_ukd vkdfufygaqmif&GufaeqJjzpfa=umif; awG@&jcif; jzpfygonf? acwftqufquf tpkd;&rsm;. rw&m;pGJqkd/ tr_qifjcif;cH&onfhtr_rsm;bufrS xm0pOfvkdufyg aqmif&Gufay;wwf+yD; wcgw&H a&S@aecyif r&&Smyg? olu tddwfpkdufyif vkyf&ygao;onf?

TtwGufa=umifhyif tdrfapmifhtpkd;&acwf/ awmfvSefa&;aumifpDacwfrsm;wGif zrf;qD;axmifcsjcif;cH&+yD; ukdukd;u|ef;okd@yif ykd@aqmiftusOf;cs cH&zl;ygonf? aemufykdif; trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyfwGifvnf; wufwufºuºuyg0ifvkyfaqmifay;r_rsm;ukd =um;od&ygonf?

3? awmfbk&m;av; (okd@r[kwf) rif;om;}uD;? ?awmfbk&m;av; (okd@r[kwf) rif;om;}uD;? ?awmfbk&m;av; (okd@r[kwf) rif;om;}uD;? ?awmfbk&m;av; (okd@r[kwf) rif;om;}uD;? ?awmfbk&m;av; (okd@r[kwf) rif;om;}uD;? ? aemufykdif; OD;atmifaZ[k trnfajymif;cJhaom oDaygrif;.ajr;awmf/ awmfbk&m;av;rSm u|efawmfESifhpwifod&Sdcsdef 1960 ckESpfrsm;twGif;u OD;oef@Zif[k ac:ygonf? u|efawmfu olESifh pwifod&Sduwnf;u ‘rif;om;}uD;’[kac:&m TtrnfwGifoGm;+yD; tm;vHk;u Ttwkdif;yif vkdufac:+yD; oluvnf; auseyfyHk&ygonf?

u|efawmfwkd@wawG jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@ vkyfief;rsm;ESifhywfouf+yD; q&m}uD;r_dif;tdrfrSm tpnf;ta0;rsm; xkdif=uonfh

Page 15: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

15

tcgrsm;wGif q&m}uD;u olwkd@ ‘wkd@Armtpnf;t±Hk;’twGuf e,frsm;ukd vSnfhvnfpnf;±Hk;&mrSm ocifxdyfwifukd,fawmf}uD;ukd xdyfqHk;uae&may;I vlxkukdpnf;±Hk;&yHk/ txl;ojzifh aus;vufvlxkrsm;u rif;om;ygvmw,fqkdI 0rf;omtm;& vma&mufE_wfquf uefawmh=uyHkrsm;ukd jyefvnfpm;+rHK@jyef ajymjywwfygonf? wqufwnf; q&m}uD;u “at;-rif;wkd@vnf; *±kpkduf=u/ awmfbk&m;av;ukd a&S@wif+yD;pnf;±Hk;a&;qif;=uuGm”vkd@ &,f&$ef;zwf&$ef;ESifh awmfbk&m;av;ukd pwwfaemufwwfygonf? wu,fvnf; u|efawmfwkd@e,fbuf pnf;±Hk;a&;qif;&mwGif oDaygrif;.ajr;awmf ygvmonf[laom owif;ysH@ESH@a&muf&Sdonfh aus;vufrsm;u vlxkrsm; wckwfw& +rdK@ay:wufvm+yD;w&m;yGJ wuf=uygonf?

rif;om;}uD;rSm vlyHkyef;uav;u EJG@EGJaemif;aemif; ykykysyfysyfuav;om jzpfonf? pum;ajym tvGefcsdKomat;aq;+yD; ±kd;om;yGifhvif;olvnf; jzpfygonf? tvGefcspfp&maumif;ol jzpfygonf? vlyHku at;at;aysmhaysmif;aomfvnf;/ pdwf"mwfuawmh tvGefrma=umckdifrmoljzpf+yD; ol@woufwmvHk; jynfolrsm;bufu wpkdufrwfrwf &yfcHoGm;olom jzpfygonf? zrf;qD;axmifcs/ n‡Of;yef;r_rsm;vnf;cHcJh&ol jzpfygonf?

4? a'gufwmqifzkd;? ? a'gufwmqifzkd;? ? a'gufwmqifzkd;? ? a'gufwmqifzkd;? ? a'gufwmqifzkd;? ? u|efawmfwkd@t=um;wGif EkdifiHa&;orm;r[kwfbJ t+rJwef;uef@vef@uef@vef@ ygaeolwOD; &Sdygao;onf?oluawmh a'gufwmqifzkd; jzpfygonf? olonf q&m}uD;r_dif;tm; yk*~dKvfa&;t& tvGefav;pm;=unfndKolwOD;jzpfum/ q&m}uD;. yk*~dKvfa&;q&m0ef}uD;tjzpf arwWmjzifh olbmomol owfrSwf+yD; vma&mufapmifha&Smufukoay;aeol jzpfygonf?

olonf vef'efokd@ ynmawmfoif apv$wfjcif;cH&aomfvnf; vef'ef&Sd “um;vfrmhufpf” .tkwf*lukd oGm;a&muftav;jyKrdojzihfbGJ@r&&SdbJ jyefvm&oljzpfygonf? aemufykdif; ukd,fykdifaq;cef;av; zGifhxm;&m EkdifiHa&;orm;rsm;/ awmjyefrsm;ESifh olwkd@rdom;pkrsm;rsm;ponfhaiGa&;a=u;a&;racsmifvnfolrsm; tm;vHk;. tm;xm;rSDckd&m aq;cef;av;jzpfvm ygawmhonf? olu aq;tvum; ukoay;±HkomruwcsdK@vlemrsm;ukd qkdufum;cyif qD;ay;&onfhtjzpfrsdK; r=umc%}uHK&ygonf? tvGefapwem}uD;onfh q&m0efwOD;jzpfygonf?

q&m}uD;r_dif;tm; yHkrSefvma&muf =unfh±_ppfaq;+yD; tcsdefrSefrSef tm;aq;xkd;/ tm;aq;oGif;ESifh vkyfukdifukoay;ygonf? q&m}uD;Tr#txd touf&SnfI temrJhpGm aexkdifoGm;Ekdifr_rSm a'gufwmqifzkd;.aus;Zl;yif jzpfygonf? q&m}uD;. EkdifiHjcm;c&D;rsm;wGifvnf;olu vkdufygapmifha&Smufay;ygonf?

ol r=umc% ajymwwfonhf pum;wcGef; &Sdygonf? “avmurSm a&rcsdK;vkd@aowJhrom r&Sdbl;? a&csdK;rSm;vkd@ aowJhromyJ&Sdw,f? 'ga=umifh u|efawmf vef'efrSm aecJhwJhumvwav#muf wcgrS a&rcsdK;cJhbl;” qdkaompum; jzpfygonf? u|efawmf r=umc%owd&aerdygonf?

u|efawmf ,ckae&aomt&yfrSm aqmif;wGif;rSm tvGefat;wwfojzifh ('gawmif w±kwfjynfwGif tawmfaEG;aom t&yfjzpfonf?) u|efawmf a&csKd;a=umufaoma=umifh a&csdK;cgeD;wkdif; ol@pum;ukd owd&aewwfrdjcif; jzpfygonf?

5? OD;wifa&$ (rHk&Gm)? ?OD;wifa&$ (rHk&Gm)? ?OD;wifa&$ (rHk&Gm)? ?OD;wifa&$ (rHk&Gm)? ?OD;wifa&$ (rHk&Gm)? ? ukdwifa&$ukd u|efawmf +idrf;csrf;a&;vkyfief;rsm; yg0ifvkyfaqmif&ef pwifavhvm csdefupIausmif;om;acgif;aqmifa[mif;wa,muftjzpf od&SdcJh&ygonf? v$wfawmfa&S@ae}uD; OD;xGef;wifESifhawmh tapmuwnf;u od&Sd&if;ESD;+yD;jzpf[efwlygonf? aemifjynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@ukd zGJ@pnf;&mrSmvnf; xkdtzGJ@}uD;ukd xdxda&mufa&muf us,fus,fjyef@jyef@ tultnDay;aqmif&GufEkdif&eftwGuf &nf&G,f+yD; twGif;a&;rSL;tzGJ@w&yfukd zGJ@pnf;&m xkdtzGJ@wGif ukdwifa&$ yg0ifvmygonf? xkdtzGJ@xJwGif xli,frsm;jzpf=uaom udkwifa&$ESifhOD;pkd;rif; (Avp) wkd@rSm toGufvufqHk;/ tvkyftrsm;qHk;jzpfum taxGaxGwm0efrsm;ukd tao;tr$m;txdtm;vHk;odrf;usHK; vkyfaqmif=uolrsm; jzpf=uygonf? u|efawmfwkd@tm;vHk; tawmfyiftm;xm;&ol jzpfygonf?

u|efawmf jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@wGif 0ifv_yf&Sm;aomtcsdefwGif q&m}uD;r_dif;rSm usef;rma&;t& tawmfusqif;p jyKvm+yDjzpfojzifh tzGJ@. tpnf;ta0;rsm;ukd u|efawmf. prf;acsmif;/ qDqHkvrf;tdrfwGifom jyKvkyfwmrsm;vmygawmhonf? wcgw&H u|efawmfwkd@e,frsm;rS jyefvmonfhtcg (okd@r[kwf) q&m}uD; pdwf&$ifvef;apcsifonfh tcgrsm;wGifom q&m}uD;. csrf;omvrf;tdrf/ q&m}uD;. tdyf&mab;wGif jyKvkyf=u+yD; ta=umif;t&mtm;jzifhvnf; ayghayghyg;yg; ta=umif;t&mrsm;om aqG;aEG;=uygonf? rsm;aomtm;jzifh e,frsm;rSvlxkrsm;u q&m}uD;tm; qkawmif;arwWmykd@onfh ta=umif;t&mrsm;/ vufaqmifypPnf;rsm;/ vrf;c&D;twGif;}uHK&onfh &,fp&m/armp&mrsm;om ajymqkd=uygonf?

Tokd@jzifh ukdwifa&$onf u|efawmfhtdrfokd@ r=umc% 0ifxGufoGm;vm&mrS u|efawmfhrdom;pkrsm;ESifhyg odu|rf;cif rif&if;ESD;vmygonf? u|efawmfhZeD;u wcgw&H aemufajymif+yD; ol@ukd ‘vlysdK}uD;’[k ac:vmygonf? OD;xGef;wifuvnf; wcgw&H ac:a0:aemufajymifwwfygonf? Tvkd aemufzefrsm;vmawmh olu u|efawmfhrSm vufxyfr,fh ZeD;avmif; &Sdygw,f? u|efawmfwk@d +idrf;csrf;a&;&+yD;rSvufxyfr,fvkd@ pDpOfxm;ygw,f’ vkd@ u|efawmfwkd@ukd &if;&if;ESD;ESD; ajymjyygonf?

xkdpOfu ukdwifa&$onf &efukef&Sd qkdAD,ufoH±Hk;wGif bmomjyefwOD;tjzpf 0ifa&mufvkyfukdifaeygonf? okd@&mwGif xkdtcsdefuqkdAD,uf±k&Sm;rSm jyefvnfjyifqifa&;orm;[k emrnfqkd;ESifh ausmf=um;aeojzifh urBmhvuf0Javmu. a0zef±_wfcsjcif;udk cHae&&mukdwifa&$rSm jyefvnfjyifqifa&;orm;rsm; vufatmufwGif raevkd/ tvkyfrvkyfvkdojzifh &awmifh&cJ xkdtvkyfrS EkwfxGufvkdufygawmhonf?

xkdqkdAD,ufoH±Hk;tvkyfrS EkwfxGuf+yD;v#if+yD;csif; u|efawmfhtdrfokd@ a&mufvmum tvkyfxGufvm+yDjzpfa=umif; tm;&yg;&ajymjyygonf? u|efawmfvnf; Tvkyf&yfrSm csD;usL;zG,fjzpfaomfvnf; ol@pD;yGm;a&;twGuf ylyefrd&m cifAsm;bmvkyfpm;rvJ[k ar;rd&molu a&S@aevkdufrnf[k qkdygonf?

ola&S@aevkduf&mwGifvnf; EkdifiHa&;orm; tr_onfrsm;/ aiGa=u;rwwfEkdifolrsm;xHrS tca=u;aiGr,l±Hkru xkdolrsm; twGufpm;zG,faomufzG,frsm;yif 0,fjcrf;ay;wwfao;onf[k =um;od&ygonf? olu wzufu a&S@aevkduf&if;/ wzufu pmaypmwrf;/ bmomjyefrsm; a&;om;xkwfa0&m tawmfatmifjrifwmukd awG@&ygonf?

Page 16: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

16

olESifhu|efawmf &efukefc±kdiftwGif;a&m e,f+rdK@rsm;okd@yg twlwl c&D;xGuf pnf;±Hk;a&;qif;&zl;ojzifh ykdrkd&if;ESD;vmygonf?olESifh ol.ZeD;avmif; rjrolwkd@ +idrf;csrf;a&;&rS vufxyf=urnf[k pDpOfxm;aomfvnf; 1963 ckESpf/ Akdvfae0if;. +idrf;csrf;a&;

aqG;aEG;yGJ ysufoGm;aomtcgwGifrl vufxyfvkduf=u&ygawmhonf? olwkd@ vufxyf+yD;aemuf olwkd@ZeD;armifESH u|efawmfwkd@tdrfokd@ vma&mufvnfywf=uygonf? u|efawmfhorD;rsm;u ukdwifa&$.ZeD;ukd ‘rr-rr’ [k ac:a0: E_wfquf&m ukdwifa&$u u|efawmfhorD;rsm;ukd rif;wkd@uighukdawmh OD;av;ac:+yD; ol@ukdawmh ‘rr-rr’eJ@ac:aewm rw&m;bl;[kajym&m u|efawmhforD;rsm;u 'guawmh rru vSwmukd; æ vkd@jyefajymygonf? 'gukdawmh olu oabmusyHk &ygonf? w[J[J &,faewm awG@&ygonf?

u|efawmf awmckdvm+yD;aemuf olESifha0;uGmoGm;&m 1990 ckESpf/ a&G;aumufyGJt+yD; ukdwifa&$ tzrf;cH&+yD;aemuf axmifxJrSmyifuG,fvGefoGm;a=umif; =um;od&ygonf? jynfol@bufu xm0pOf&yfwnfcJh+yD; pum;ajymqkd&mwGif +yHK;+yHK;+yHK;+yHK;ESifh tvGefoabmoum,aumif;vSonfh ol@ukd u|efawmft+rJtrSwf&aerdygonf?

u|efawmf olwdk@tm;vHk;udk trSwf&aerdygawmhonf??xkdtawmtwGif;u u|efawmfESifh e,fc&D;vkdufolrsm;vnf; rsm;ygonf? usKHrai; ocifwifarmif/ a';'&JrS OD;cifarmifjrifh/ jynfol@

&Jabmfacgif;aqmifa[mif;rsm; pojzifh tawmfrsm;rsm; yg0if&m/ u|efawmfvnf; xkdv_yf&Sm;r_ukd tawmf yif tm;&auseyfcJhygonf? e,frsm;uw&m;yGJrsm;omru &efukef+rdK@wGif; w&m;yGJrsm;uvnf; =umav t&Sdefaumif;av jzpfvmygonf? 'D=um;xJwGif wuUodkdvfwGif wuorS }uD;rSL;Iusif;yonfh a[majymyGJrsm;wGifvnf; u|efawmfhukd zdwf=um;wwfojzifh r=umc%oGm;a&muf a[majymcJh&ygonf? Tokd@pnf;±Hk;v_yf&Sm;vmcJh&m yxrt}udrf +idrf;csrf;a&;tzGJ@ (q&m}uD;r_dif; OD;pD;cJhaom 1954 ckESpf tapmykdif;rsm;umv v_yf&Sm;r_rsm;) . t&Sdeft0grsdK;v_yf&Sm;tHkºuvm+yD;/ &efukefc±kdif jynfwGif;+idrf;csrf;a&; tiftm;jyyGJ}uD; vkyf&efwmplaepOf 1962 ckESpf/ rwfv 2 &ufae@wGif Akdvfae0if;.'kwd, t}udrfppfwyftm%modrf;r_}uD; ay:aygufvmygawmhonf?

1962 ckESpf/ rwfv 1 &ufae@nu u|efawmfwkd@wawG urm&Gwf+rdK@e,ftwGif; a[majymyGJvkyfaewJh ae&mukd urm&Gwf&Jpcef;u&JtzGJ@0if tcsdK@a&mufvm+yD; u|efawmfwkd@ a[majymyGJukd apmapmodrf;&ef ajymcJhygonf? u|efawmfwkd@vnf; a[majymyGJ+yD;v#if vkyfaeusaqG;aEG;yGJrvkyfawmhbJ w&m;yGJukd±kyfodrf;+yD; tdrfjyefvmcJh=uygonf? u|efawmf tdrfjyefa&mufcsdefwGif AkdvfrSL;atmiftdrfrSa&m/ Akdvfrif;acgifqDrSa&m v$wfvkdufonfhvlrsm; a&muf&Sdae+yD; u|efawmfhukd apmifhae=uygonf? +yD;aemuf ppfwyfu tm%modrf;+yD;jzpfa=umif;/ 0ef}uD;rsm;tm;vHk;ukd zrf;oGm;+yDjzpfa=umif;/ 0if'grD,mukdvnf; ppfwyfeJ@ 0kdif;xm;a=umif; ajymjy=uygonf?

1960 ckESpf/ a&G;aumufyGJt+yD; OD;Ek&J@ yxp tpkd;& wufvmonfhtcg OD;EktaeESifh 1958 ckESpf/ tdrfapmifhtpkd;&ukd tm%mv$Jay;&onfh jzpf&yftay: oifcef;pm,l+yD; EkdifiHa&;orm;rsm;tcsif;csif;t=um; jyefvnfnDnGwfzkd@ tm;xkwfr_rsm; vkyfvmygonf? jynfwGif;ppf&Sdaeojzifh ppfwyftaeESifh tiftm;}uD;aewmukdvnf; oabmaygufyHk&ygonf? xkd@a=umifh awmwGif;tiftm;pkrsm;ESifh aphpyf&eftm;xkwfr_rsm;vnf; vkyfaqmifvmygonf? okd@aomf OD;EkESifh ol. yxp tzGJ@0ifrsm;rSm jynfolvlxk tusdK;xuf/ rdrdwkd@ukd,fusdK;pD;yGm;ay:wGifomtm±Hkpkdufvkyfaqmifr_a=umifh olwkd@tcsif;csif;t=um; tuGJt+yJrsm;uvnf; rxdef;Ekdifrodrf;Ekdifjzpfum tjyeftvSef tykyfcsr_rsm;a=umifhvnf;xkdacwf zqyv/ yxp EkdifiHa&;orm;rsm; *k%foduQm t}uD;tus,f usqif;cJh&ygonf? uGJ&+yJ&onfh tajccHrsm;rSmvnf; pm;cGufvkr_rsm;upygonf?

ppfwyftaeESifhuvnf; jynfwGif;ppfjzpfr_a=umifha&m/ w±kwfjzLusL;ausmfr_ukd wkdufay;ae&r_a=umifhyg ArmjynfEkdifiHa&;avmuwGif EkdifiHa&;tiftm;pkw&yf jzpfvm&ygonf? xkd@tjyif ppfwyfukd 1950 ckESpfaemufykdif;wGif qkd&S,fvpfwyfrSL;rsm;u tkyfpD;oGm;ygonf? ppfwyfxJu ae&maumif;[lor#udk qkd&S,fvpfwyfrSL;rsm;u &,loGm;ygonf?

ppfwyftaeESifh jynfwGif;ppfukdwkduf&if; ppfwyfukd oufomacsmifcsda&;qkdwmukd ta=umif;jyum D.S.I vkyfief; rsm;/ B.E.D.C

vkyfief;rsm;ukd 0ifa&mufvkyfukdifvm=uygonf? TwGif ppfwyftm%mESifhaygif;+yD; ppfAkdvfrsm; pD;yGm;a&;vkyfvmum ppfAsL±kdua&pDpepftpkd@tan‡mufrsm; ay:aygufvmygawmhonf? 1958 ckESpf/ tdrfapmifhtpkd;&vufxufwGif ppfwyfu txufv$mrsm; Tvkyf&yf. t&omukd+rKd;+rKd;jrufjruf cHpm;rdoGm;ygawmhonf?

zqyv/ yxp acwfrsm;wGifvnf; ‚wdk@. pD;yGm;a&;ay:vpDt& vkdifpifolaÏ;rsm;ESifhaygif;I EkdifiHa&;orm;rsm;u t&if;tESD;pkaqmif;}uD;xGm;vm&m ppfwyf. pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;ESifh yËdyuQrsm; jzpfvmygawmhonf? TwGif ppfwyfu rcHr&yfEkdifjzpfvm+yD; pD;yGm;a&;vnf; vkyfvkd@&/ ppfwyftm%mvnf; vufv$wfp&mrvkdwJh ppftm%modrf;r_awG jzpfvm&jcif; jzpfygonf?

EkdifiHwumh tajctaet&uvnf; tm&SwkdufwGif uGefjrLepf'Dv_dif;}uD; (xkdacwfu AD,uferfppfyGJ +cdrfh+cdrfhoJoJ jzpfaeonfhumv)ukd wm;qD;Ekdifonfh/ uGefjrLepfukd tjywftowfrkef;+yD; wkdufaeonfh jynfwGif;u azmufjyefa&;tif tm;pkrsm; tm%m&r_ukd azmufjyefonfhtiftm;}uD;EkdifiHrsm;u vkdvm;aeonfhtajctae jzpfygonf? xkduJhokd@aom tiftm;pkrsm;ukd 0kdif;IyHkI tm;ay;aecsdefESifhvnf; wkdufqkdifaeygonf?

Armjynf jynfolvlxkuvnf; tawmfEkd;=um;wufºuae+yD; jynfwGif;ppf&yfpJa&;/ jynfwGif;+idrf;csrf;a&;rsm;ukd awmif;qkdv_yf&Sm;vm=u&m pD;yGm;a&;uvnf; bufpHk c|wf+cHKusvmojzifh ykdrkdrwnfr+idrf jzpfaeygonf? 0ef}uD;csKyf OD;Ekonf e,fcsJ@tvkdus vuf,morm;}uD;wOD;yifjzpfaomfvnf; Twufºuvmaeaom jynfolvlxk}uD;ukd jywfjywfom;om; &uf&ufpufpuf ESdrfeif;zkd@qkdwmukdawmh vkyfEkdifr,frxifyg? ypfowfzkd@ qkdwmawmh ykdIyif rjzpfEkdifyg?

TumvwGif jynfwGif;ppfa=umifh EkdifiHa&;t&/ pD;yGm;a&;t& tusdK;tjrwf&&Sdaeonfh ppfwyfu tm%modrf;vkduf+yD; jynfolvlxkukd ppftm%m&SifpepfESifh tjywfESdrfeif; zdESdyfypfvkdufjcif; jzpfygonf? ukd,fa&;}uD;yGm;vkdpdwf jyif;xefvSonfh Akdvfae0if;onfppftm%m&Sifpepfukd xlaxmifvkdufygawmhonf? 1956 ckESpf/ a&G;aumufyGJrsm;t+yD;/ twkduftcH yrnwtrwfrsm;/ tawmfrsm;rsm;

Page 17: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

17

ta&G;cHvm&aom tcsdefu Akdvfae0if;ukd,fwkdif u|efawmfhukdajymonfrSm “'Dtwkdif; qufoGm;&ifawmh 'DaumifawG (yrnw rsm;ukdqkdvkdonf) aemufa&G;aumufyGJ ESpf}udrfavmufqkd&if tpkd;&zGJ@oGm;EkdifawmhrSm”[k jzpfygonf? Akdvfae0if;. tajccHpdwfaepdwfxm;rSmTuJhokd@yif jzpfygonf? ol. tusihfoDv pm&dwWrSm vnf; 'Drkdua&pDtvif;a&mifatmufwGif aeEkdifolwOD; r[kwfojzifh TuJhokd@aom'Drkdua&pDpepfukdvnf; r}udKufEkdif jzpfyHk&ygonf?

awmfvSefa&;aumifpDtpkd;&onf ‘pxGufuwnf;u ,Ofoukd’qkdovkdyif wufvmvmjcif;yif tm%m& yxp acgif;aqmifrsm;ukdomru vlrsdK;pkacgif;aqmifrsm;/ ajray:EkdifiHa&;ygwDrsm;rS acgif;aqmiftrsm;tjym;ukdyg zrf;qD;xdef;odrf;vkdufygonf? xkd@jyif ppfwyftm%modrf;wufvmjcif;ukd uef@uGufa=umif; a=unmcsufxkwfjyefcJhonfh ausmif;om;tzGJ@tpnf;rsm;ukdvnf; zdzdpD;pD;zdESdyfzkd@ }udK;yrf;vmygonf? ausmif;om;acgif;aqmifrsm; =oZm}uD;aer_rsm;udkvnf; xdef;odrf;wm;qD;vkd=uygonf? xkd@a=umifhyif taqmifpnf;urf; trsdK;rsdK;xkwfjyefvm+yD; &efpvmygawmhonf?

xkd@a=umifh wzufowfxkwfjyefonfh taqmifpnf;urf;rsm; ±kyfodrf;ay;&ef qENjyyGJrsm;ukd ausmif;om;tzGJ@tpnf;rsm; (Auo/wuo/ &uo) OD;pD;I 1962 ckESpf Zlvkdif 6 &ufae@ &efukefwuUokdvfwGif; ay:xGufvm&mrS ausmif;om;rsm;tay: &ef+idK;}uD;pGm xm;&Sdaeonfh Akdvfae0if; OD;aqmifaom ppftkyfpk0ifrsm;onf Armjynforkdif;wGif xkdtcsdeftxd ray:zl;ao;onfh =urf;wrf;&ufpufvSaom“Zlvkdif 7 &uf ypfowfr_}uD;” ukd usL;vGefvkduf=uygawmhonf? xkd@jyif aemufae@ Zlvkdif 8 &ufae@ reufvif;tm;}uD;tcsdefwGif ausmif;om;trsm;tjym; ykef;atmif;ckdv_Haeonf[laom ta=umif;jycsufjzifh wuUodkvfor*~taqmufttHk}uD;ukdvnf; 'kdif;erkdufrsm;jzifh azmufcGJzsufqD;vkdufygawmhonf?

ppftpkd;&u ol@bDvl;±kyfukd txift&Sm; azmfjyvkdufjcif;yif jzpfygonf? okd@aomf Ttjzpftysuf}uD;rSm tvGeft±kyfqkd;tusnf;wefvSojzifh xkdtcsdefu awmfvSefa&;aumifpD0if acgif;aqmifrsm;taejzifh ol@wm0ef/ ukd,fhwm0efyHkcs ajymqkdaer_rsm;ukd Tta&;tcif;}uD;+yD;aemuf ESpfaygif;rsm;pGm qufvufay:xGufaeonfukd awG@&SdEkdifayonf? (1988 ckESpf rwkdifcif AkdvfrSL;csKyfa[mif;atmif}uD;. tdwfzGifhay;pmrsm;ukd =unfhyg? OD;ae0if;. v$wfawmfwGif; ajymqkdcsufrsm;ukdvnf; =unfhyg?)

TZlvkdif 7 &uf vlowfyGJ}uD;ESifh or*~taqmufttHk}uD;ukd AHk;cGJzsufqD;vkdufr_rsm;+yKvkyf+yD;aemuf awmfvSefa&;aumifpDtpkd;&onf rdrdwkd@. qkd;0g;vSaomyHk&dyfukd jyifqifEkdif&eftvkd@iSm 1963 ckESpf/ ZGefvwGif awmwGif;vufeufukdif tiftm;pkrsm;okd@ “+idrf;csrf;a&;urf;vSrf;csuf”ukd xkwfjyefvkdufygonf? xkd@tjyif u|efawmfwkd@ +idrf;csrf;a&;tzGJ@ukdvnf; olwkd@ESifhtwl wufwufºuºu zdwfac:&efwkdufwGef;onfh ajymqkdr_rsm;/ vkyf&yfrsm; vkyfaqmifvmygonf? okd@aomf q&m}uD;tygt0if u|efawmfwkd@ jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@0ifrsm;onf Akdvfae0if; ppftkyfpk. aumufuspf vSnfhzsm;wwfaom trltusifhukd owd&Sd/ owdxm;rd=uojzifh &J&J}uD;a&S@xGufzdwfac: jcif;rjyKbJ/ cyfrSefrSefyif &yfwnfcJhygonf? u|efawmfwkd@wawG vufeufukdifawmwGif;tzGJ@rsm;ukd Akdvfae0if;vufokd@ 0uGufay;tyfvkdufovkdjzpfrSm/ orkdif;aºu;wifcH&rSmukd tvGefpkd;&drf=uygonf?

TumvtwGif;rSmyif Zlvkdif 7 &uf wESpfjynfh tcrf;tem; a&muf&Sdvmygonf? ausmif;om;tcsdK@u +zdKcszsufqD;jcif;cHxm;vkduf&aom or*~taqmufttHkae&mwGif ausmufwkdifi,fav; wwkdifxlvkduf+yD; "mwfyHkjyyGJrsm;/ txdrf;trSwf tcrf;tem;rsm; vkyfvm=uygonf? ausmif;om;rsm; v_yf&Sm;r_t&Sdef jrifhwufvm+yD; wnrSmawmh taqmifwHcg;rsm;udkydwf+yD; awmif;qdkcsufrsm;wifI qENjyyGJpwifvk dufygawmhonf? tm%myk di fr sm;uvnf; taqmifwHcg;rsm;uk d z Gi f hc k di f ;ygonf? ausmif;om;rsm;uvnf; ‚wd k @awmif;qkdcsufrsm;r&ygu wHcg;rzGifh[k wif;cHae&m 0kdif;xm;aom ppfwyfu twif;tusyf 0ifa&mufpD;eif;rnfh vuQ%m ay:aygufvm&mwif;rmr_rsm; jrifhrm;vmygonf?

Towif;ukd u|efawmfwkd@ =um;od&aomtcg u|efawmfESifh OD;xGef;wifwkd@ESpfOD; q&m}uD;r_dif;tdrfokd@ oGm;a&mufum q&m}uD;udktusdK;ta=umif; wifjycGifhawmif;+yD; ausmif;om;ta&; q&m}uD;. n¸ef=um;csufjzifh 0ifa&mufjzefajzay;&ef OD;xGef;wif.um;av;jzifh&efukefwuUokdvfokd@ oGm;a&mufcJhygonf?

‘jrefrmhtoH’a&S@a&mufonfhtcsdefwGifrl rnfonfhum;ukdrS qufoGm;cGifhrjyKbJ ppfwyfu wm;qD;ydwfqkd@xm;wm awG@&ygonf?u|efawmfu uif;wm0efcHukd u|efawmfb,folb,f0gjzpfa=umif;/ q&m}uD;r_dif;. n¸ef=um;csufjzifh ausmif;om;rsm;xH oGm;a&muf+yD;wHcg;rsm;zGifhay;&ef arwWm&yfcHzkd@oGm;rSmjzpfa=umif; ajymjyvkdufygonf? uif;wm0efcH ppfAkdvfav;vnf; uysmu,m jrefrmhtoHtaqmufttHktwGif; ajy;0ifoGm;ygonf? xkdtxJwGif awmfvSefa&;aumifpD0iftcsdK@ &Sdae+yD;/ ausmif;om;rsm;ta&;udk ukdifwG,fajz&Sif;zkd@aqG;aEG;yGJxkdifaea=umif; aemufrS u|efawmfod&ygonf?

r=umrDrSmyif ppfAkdvfav; jyefxGufvm+yD; u|efawmfwkd@ukd oGm;cGifhjyKvkdufygonf? u|efawmfwkd@ &efukefwuUokdvf ausmif;0if;wHcg;r}uD;a&S@ a&mufaomtcg wHcg;}uD;udk ydwfxm;+yD; ausmif;om; 14 - 5 a,muf uif;apmifhaewm awG@&ygonf? u|efawmfuOD;xGef;wif. arm&pfrkdif;em;um;uav;ay:wufum u|efawmfwkd@ um;a&mufvmoH=um;I taqmiftoD;oD;rS pka0;xGufvm=uaomausmif;om;rsm;ukd u|efawmfwkd@ vma&muf&onfh ta=umif;&if;ukd ajymjy+yD; olwkd@. acgif;aqmifrsm;ESifh aqG;aEG;vkda=umif; ajymaomfvnf;emrnf}uD; ausmif;om;acgif;aqmiftawmfrsm;rsm;ukd olwkd@ ykef;a&Smifxm;ckdif;+yD; jzpfonf? u|efawmfwkd@ukd xGufrawG@yg? ausmif;om;rsm;uwHcg;zGifhqkdv#if zGifhay;rnfjzpfa=umif; okd@aomf olwkd@wHcg;zGifhay;+yD;v#if ausmif;0if;xJodk@ ppfom;rsm; 0ifrvmzkd@vkda=umif;/ ausmif;om;rsm;ukdvnf; rzrf;qD;&ef uwday;zkd@vkda=umif;ajymojzifh u|efawmfESifh OD;xGef;wif ‘jrefrmhtoH’ukd wacgufjyefum ausmif;om;rsm; ajymqkdcsufukd u|efawmhftm;xGufawG@onfh ppfAkdvf (Akdvf}uD;wOD;) tm; ajymjyvkdufygonf? r=umrDyif xkdppfAkdvf jyefxGufvm +yD; ausmif;om;awGawmif;qkdonfh tcsufESpfcsufukd vufcHa=umif; ajymygonf?

xkd@a=umifh u|efawmfwkd@ ausmif;okd@jyefoGm;=u+yD; tusdK;ta=umif;ajymjyum wHcg;rsm;ukd zGifhckdif;vkdufygawmhonf? u|efawmfwkd@

Page 18: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

18

jyefvmaomtcg ausmif;om;acgif;aqmif ukdwifarmif0if;qkdolukd u|efawmfwkd@um;xJ xnfhay;vkduf=uygonf? u|efawmfwkd@ ol@ukdum;aemufcef;wGif 0SufI ac:vmcJh&ygonf?

u|efawmfwkd@um; ajreDukef;okd@ a&mufaomtcg vrf;ay:u vlwOD;u rsufESmukd vuf0g;ESifhtkyfI um;&yf&ef vufjyygonf?u|efawmfwkd@um;ukd &yfay;aomtcg xkdolonf rsufESmudk vuf0g;ESifhtkyfvsufyif um;em;uyfvm+yD; u|efawmfwkd@ tdrf&Sd&m vrf;xdyfrsm;wGifppfwyfu um;rsm;ESifhydwfI apmifhaea=umif;/ qD;zrf;rSmjzpfa=umif; ajymqkdum tarSmifxJ 0ifa&mufaysmufuG,foGm;ygonf? tcsdefuvnf;vif;tm;}uD;tcsdefeD;ae+yDjzpfojzifh u|efawmfwkd@ tdrfrjyef=uawmhbJ/ q&m}uD;tdrf&Sd&m csrf;omvrf;okd@ oGm;vkdufum eHeufrkd;pifpifvif;rSu|efawmfwkd@tdrfrsm;okd@ jyefvmEkdifygawmhonf? xkdppfum;rsm; rkd;rvif;cifyif jyefodrf;oGm;a=umif; owif;&+yD;rS u|efawmfwkd@ tdrfjyefEkdifjcif;jzpfygonf? aemifrS u|efawmfwkd@od&onfrSm u|efawmfwkd@um;xJ ausmif;om;acgif;aqmifwcsdK@ygoGm;a=umif; owif;tpte &oGm;ojzifhxkdolrsm;ukd zrf;qD;&ef apmifhqkdif;ae=ujcif;om jzpfygonf?

u|efawmfESifhygvmaom ausmif;om;acgif;aqmifrSm u|efawmhftdrfwGif ESpf&ufcef@ae+yD;rS tquftoG,f&&m vlwcsdK@ vma&mufac:,loGm;ygonf? aemifwGif trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyfrS c&rf;trwf OD;wifarmif0if;jzpfvmolrSm xkdolyif jzpf[ef&Sdygonf? u|efawmfodyfraocsmyg?

xkd@aemufrSmawmh jynfwGif;+idrf;csrf;a&;twGuf awmfvSefa&;aumifpDu urf;vSrf;ojzifh aphpyfaqG;aEG;&ef awmwGif;tzGJ@tpnf;rsm; wokwf+yD;wokwf a&muf&Sdvm&m/ a&muf&Sdonfh tzGJ@wkdif;vkdvkduvnf; q&m}uD;r_dif;tm; OD;pGmyxr vma&mufawG@qHkE_wfquf=u&m/ u|efawmfwkd@ jynfwGif;+idrf;csrf;a&; tzGJ@0ifrsm;rSm rtm;rvyfEkdifatmif tvkyfrsm;oGm;ygawmhonf?

yxrqHk; a&mufvmonfhtzGJ@rSm tvHeDuGefjrLepfygwD y%mrukd,fpm;vS,ftzGJ@jzpf+yD; &JeDausmf0if; OD;aqmifvmygonf? aemufrSocifpkd; vkdufvmjcif; jzpfygonf?

xdktcsdefwGif +idrf;csrf;a&;awmif;qkdonfh vlxkv_yf&Sm;r_}uD;vnf; w+cdrfh+cdrfh wEkdifiHvHk; ay:xGufvmaeygonf? yrnw/ yxp/zqyv ponfh EkdifiHa&;tiftm;pk tm;vHk;avmufeD;eD; yl;aygif;aqmif&Guf=uojzifh tawmfnDnGwfonfh v_yf&Sm;r_[k ajymqkdEkdifygonf?

vlrsdK;pk tzGJ@tpnf; toD;oD;u ukd,fpm;vS,ftzGJ@rsm;vnf; a&muf&Sdvmygonf?xkd@aemuf 1963 ckESpf =o*kwfv 28 &ufae@rSmawmh ArmjynfuGefjrLepfygwDrS y%mrukd,fpm;vS,ftzGJ@ &efukefokd@ a&muf&Sd

vmygonf? &JabmfaX; OD;aqmif+yD; AkdvfaZ,svnf; ygvmygonf? =o*kwfv 31 &ufae@wGif q&m}uD;tm; vma&muf*g&0jyKrnf[kaxmufvSrf;a&;u ta=umif;=um;xm;ojzifh u|efawmfESifh OD;xGef;wiftygt0if vltcsdK@ q&m}uD;tdrfwGif oGm;apmifhae=uygonf? olwkd@uq&m}uD;tm; OD;oHk;}udrfcs uefawmh=u+yD;aemuf u|efawmfwkd@wawG a&S;jzpfaESmif;jzpfawG ajymqkdrd=uygonf?

u|efawmfwkd@ ukd,fpm;vS,ftzGJ@ESifh awG@qHkpOfu txl;ojzifh AkdvfaZ,sESifhawG@qHk+yD; wOD;ESihfwOD;zuf+yD; ESpfa,mufpvHk; rsuf&nfusrdygonf? Tu|efawmfwkd@ESpfOD; wOD;ESifhwOD;zufI rsuf&nfusaeonfhyHkukd owif;axmufwOD;u "mwfyHk±kdufvkduf+yD; aemufae@owif;pmxJ ygvm&m awG@jrifzwf±_&onfh vltawmfrsm;rsm;vnf; rsuf&nfus=uonf[k =um;&ygonf? aemufykdif; +idrf;csrf;a&;ysufoGm;+yD;aemuf+idrf;csrf;a&;umvtwGif;u ±kduful;cJhonfh "mwfyHkjyyGJESifh "mwfyHk+ydKifyGJwGif xkd"mwfyHkonf wwd,qk&a=umif; od&ygonf? yxrqk&onfhyHkrSm+idrf;csrf;a&; ysufoGm;+yD;aemuf xkdArmjynfuGefjrLepfygwD ukd,fpm;vS,ftzGJ@ aygufacgif;acsmif;udk jzwful;I awmwGif;okd@jyefoGm;onfhyHkjzpf+yD;/xkdyHkukd ‘jynfoludk ausmckdif;=uav+yD’ [laom acgif;pOfjzifh ±_a'gifh*sme,fu rsufESmzHk;tjzpf azmfjycJhonfhyHk jzpfygonf?

xkdukd,fpm;vS,ftzGJ@ &efukefrSm&SdaepOf u|efawmfu u|efawmfhtdrfukdzdwfI xrif;weyfau|;ygonf? OuUÏocifoef;xGef;qDrSvnf; u|efawmfhxH yk*~dKvfa&;pmwapmif ygvm&m/ olwkd@. +idrf;csrf;a&;ESifhywfoufonfh oabmxm;rsm;/ t"du aqG;aEG;rnfh ta=umif;t&mrsm;ukd xnfhoGif;a&;om; ajymjyxm;ygonf? pm. aemufqHk;ykd'fwGifrl u|efawmfhZeD;tm; E_wfqufa=umif;/ olwkd@a=umifh u|efawmfwkd@rdom;pk 'kuQa&mufoGm;&onfhtwGuf u|efawmfhZeD;udkawmif;yefa=umif; a&;om;xm;ygonf?

awmfvSefa&;aumifpDu +idrf;csrf;a&;twGuf awG@qHkaqG;aEG;&ef urf;vSrf;zdwfac:onfh &nf&G,fcsufukdu olwkd@ ppfbDvl;yHk&dyfukdav#mhcsoGm;&eftwGufom jzpfojzifhwa=umif;/ vufeufukdif wyfzGJ@toD;oD;ESifh awG@qHkaqG;aEG;pOf jynfolvlxkukd wpHkw&m vGwfvyfcGifhay;xm;&ojzifh EkdifiHa&;tzGJ@tpnf; toD;oD;u (ppftm%m&Sifpepf tE W&m,fukd jrifvmojzifh) jynfolvlxkukd pnf;±Hk;v_H@aqmf vmEkdif+yD;/vlxkuvnf; wcJeuftHkºuvmum jynfwGif;+idrf;csrf;a&; awmif;qkdv_yf&Sm;r_}uD; us,fjyef@}uD;rm;vmr_a=umifhwa=umif;/ aphpyfaqG;aEG;yGJumv vwcsdK@ (4 - 5 vtwGif;) t=umrSmyif awmfvSefa&;aumifpDu aqG;aEG;yGJrsm;ukd wzufowf &yfqkdif;ypfvkdufygawmhonf?

awmwGif;rS vma&mufaqG;aEG;onfh ukd,fpm;vS,frsm; jyefoGm;+yD;aemuf xkdumvtwGif; wufwufºuºu v_yf&Sm;cJhonfh EkdifiHa&;orm;rsm;tm;vHk;ukd ykdufpdyfwkduf &SmazGzrf;qD;cJhygonf?

u|efawmfwkd@ +idrf;csrf;a&;tzGJ@vnf; vkyfief;tm;vHk; &yfqkdif;oGm;ygawmhonf? q&m}uD;vnf; pdwftawmfxdckduf oGm;+yD; tdyf&mxJvJoGm;ygawmhonf? xdktcsdefrSpI q&m}uD;onf xlxlaxmifaxmif jzpfrvmawmhbJ wa&Smifa&Smif jzpfae&mrS 1964 ckESpf/ Zlvkdifv 23&ufae@wGif uG,fvGefoGm;ygawmhonf? Ttjzpftysuf tao;pdwfrsm;ukd u|ef awmfu “q&m}uD;r_dif;. aemufqHk;ae@&ufrsm;”“q&m}uD;r_dif;. aemufqHk;ae@&ufrsm;”“q&m}uD;r_dif;. aemufqHk;ae@&ufrsm;”“q&m}uD;r_dif;. aemufqHk;ae@&ufrsm;”“q&m}uD;r_dif;. aemufqHk;ae@&ufrsm;”[laomacgif;pOfESifh aqmif;yg;wapmif r=umrDuyif a&;om;xm;&m xkdaqmif;yg;ukdyif jyefvnfazmfjyvkduf&ygawmhonf?

q&m}uD;r_dif;. aemufqHk;ae@&ufrsm;q&m}uD;r_dif;. aemufqHk;ae@&ufrsm;q&m}uD;r_dif;. aemufqHk;ae@&ufrsm;q&m}uD;r_dif;. aemufqHk;ae@&ufrsm;q&m}uD;r_dif;. aemufqHk;ae@&ufrsm;q&m}uD; oufawmf 130 jynfh pmapmif xkwfa0zkd@ jyifqifaeonfh &Jabmfrsm;u u|efawmfhukd q&m}uD;ESifhywfoufI aqmif;yg;

wkdav; wapmif a&;om;ay;yg&ef awmif;qkdvmygonf?1964 ckESpf/ Zlvkdifv 23 &ufae@ eHeuf 1 em&D (oef;acgifausmfcsdef) wGif uG,fvGefoGm;aom q&m}uD;onf u|efawmf.vufay:

Page 19: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

19

u|efawmfhrsufpdatmufwGifyifjzpfojzifh xkdrarhEkdifzG,f ta=umif;ukdom u|efawmf a&;&ygawmhrnf?q&m}uD;onf woufwmywfvHk; oltifrwef cspfjrwfEkd;aom Armjynfolrsm;.ta&; pGrf;pGrf;wrHaqmif&GufcJh&mwGif ol.

aemufqHk;aqmif&Gufcsufrsm;rSm jynfwGif;+idrf;csrf;a&;&&Sda&; jzpfygonf?jynfwGif;+idrf;csrf;a&;twGuf aqmif&Guf&mwGif q&m}uD;onf 1956 ckESpfrSpI yxr (8) OD; aumfrwDzGJ@+yD; aqmif &Gufygonf?

xkdtzGJ@ ysuf+yD;aomtcg 1961 ckESpfwGif 'kwd,jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@ukd xyfrHzGJ@pnf;+yD; aqmif&GufcJhygonf? xkdtzGJ@wGif q&m}uD;uOuUÏ jzpfygonf? u|efawmfonf xkdpOfu wyfrawmfrS yifpiftem;ay;cHxm;&+yD;jzpfojzifh xkdtzGJ@wGif 'kOuUÏtjzpf yg0ifcJhygonf? r=umrDuuG,fvGefoGm;ol v$wfawmfa&S@ae}uD;OD;xGef;wifrSm xkdtzGJ@. taxGaxGtwGif;a&;rSL; jzpfygonf? OD;xGef;wifrSm yxr (8) OD;aumfrwDwGifvnf; twGif;a&;rSL;wm0ef,lcJhojzifh +idrf;csrf;a&;vkyfief;rsm;wGif tawG@t}uHKtawmf&Sdaeol jzpfygonf? wjcm;olrsm;vnf; trsm;tjym; yg0if&m pma&;q&m}uD; Aef;armfwifatmif/ awmfbk&m;av;/ rHk&Gm OD;wifa&$/ OD;pkd;rif; (Avp)/ OD;vSausmf/ OD;bausmf/ OD;vSwifponfhv$wfawmfa&S@ae}uD;rsm; jzpf=uygonf? u&iftrsdK;om;acgif;aqmifrsm;jzpfaom ref;ausmftHk;/ apmausmfpdefwkd@vnf; yg0ifygonf?

xkd'kwd, jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@}uD;ukd vltiftm;rsm;rsm;ESifh zGJ@pnf;+yD; wjynfvHk;wGif vSnfhvnfpnf;±Hk;v_H@aqmfEkdifojzifhe,fc±kdifawmfawmfrsm;rsm;wGif jynfwGif;+idrf;csrf;a&; tzGJ@cGJrsm; wnfaxmifEkdif+yD; &efukefc±kdifwGif; wkdufe,fwkdif;vkdvkdwGif tzGJ@cGJrsm; zGJ@pnf;wnfaxmifvmEkdifygonf? TuJhokd@ t&Sdefaumif;aumif;ESifh v_yf&Sm;aepOfrSmyif 1962 ck/ rwfv 2 &uf Akdvfae0if; tm%modrf;r_ ay:aygufum awmfvSefa&;aumifpDtpkd;& wufvmygawmhonf? jynfwGif; +idrf;csrf;a&;vkyfief;vnf; wkH@aES;oGm;&ygawmhonf?

Akdvfae0if;. awmfvSefa&;aumifpDu 1963 ckESpfwGif awmwGif;tzGJ@rsm;ESifh [efjyaphpyfaqG;aEG;yGJrsm; vkyf+yD; 1963 Ekd0ifbmwGifaphpyfaqG;aEG;yGJrsm; ysufum/ r=umrDrSmyif tzGJ@tpnf;tm;vHk; zsufodrf;onfh trdef@xkwfjyefvkdufojzifh u|efawmfwkd@ jynfwGif;+idrf;csrf;a&;tzGJ@vnf; v_yf&Sm;r_ &yfvkduf&ygawmhonf?

q&m}uD;rSm xkdumvwGif tawmftiftm; csnfheJ@ae+yDjzpfojzifh u|efawmfwkd@u xkdtzGJ@tpnf;rsm; zsufodrf;onfhtrdef@ta=umif;wvHk;wyg'r# rajymbJ zHk;zdxm;=uygonf? q&m}uD;.aetdrf/ prf;acsmif;/ csrf;omvrf;okd@ u|efawmfwkd@wawG oGm;+rJoGm;um aqG;aEG;=u/wkdifyif=uawG vkyfaeygonf?

xkdumvu q&m}uD;tdrfwGif tpOft+rJ rjywf0ifxGuf oGm;vmaeolrsm;xJwGif trsm;qHk;ESifh yHkrSeftusqHk;vl oHk;OD; &Sdygonf?yxr wOD;rSm q&m}uD;. usef;rma&;ukd teD;uyfapmifha&Smuf jyKpkaeaom a'gufwmqifzkd; jzpfygonf? a'gufwmqifzkd;rSm

q&m}uD;ESifh aqGrsdK;awmfpyfolr[kwfaomfvnf;/ rsdK;cspfyk*~dKvf}uD;jzpfI q&m}uD;.aqmif&Gufcsufrsm;ukd =unfndKav;pm;+yD; q&m}uD;.orm;awmf}uD;wm0efukd rdrdqENESifh rdrdbmom vmcH,lxm;ol jzpfygonf? wcsdefwGif a'gufwmqifzkd;tm; tpkd;&u e,fajymif;zkd@ pDpOf&m/u|efawmfu xkdpOfu awmfvSefa&;aumifpD usef;rma&;0ef}uD;/ AkdvfrSL;}uD;vS[efxH yk*~dKvfa&;pmwapmifa&;I a'gufwmqifzkd;rSm q&m}uD;.ukd,fa&;q&m0ef}uD; jzpfaeI wwfEkdifv#if rajymif;bJxm;ay;yg&ef yef=um;&m/ AkdvfrSL;}uD;vS[efu oabmwlnD+yD; a'gufwmqifzkd;tm;&efukefrSmyJ xm;ay;cJhygonf? AkdvfvS[efrSm u|efawmfwyf&if; 4 wyf&if;rSL; jzpfpOfu aq;rSL;wm0ef,lcJhzl;ojzifh u|efawmfESifh wpHkw&m&if;ESD;r_ &Sdygonf?

'kwd,rSm v$wfawmfa&S@ae}uD;OD;xGef;wif jzpfum/ wwd,rSm u|efawmf AkdvfausmfaZm jzpfygonf? u|efawmfwkd@ ESpfOD;rSmprf;acsmif;&yfuGufxJrSmom aeolrsm;jzpfojzifhwa=umif;/ usefvltawmfrsm;rsm;rSm +idrf;csrf;a&;aphpyfaqG;aEG;yGJ ysufoGm;+yD;aemuf tzrf;tqD;rsm;cH=u&ojzifhwa=umif; jzpfygonf?

u|efawmfwkd@ oHk;OD;onf q&m}uD;qD t+rJqkdovkd oGm;a&muf=u+yD;/ q&m}uD;ESifh pum;pjrnfajymqkd=u/ aqG;aEG;=u vkyf=uygonf?q&m}uD;uvnf; u|efawmfwkd@ oHk;OD; tzrf;tqD;cH&rSm tvGefpdwfylojzifh owd0dD&d,ESifhae&ef rjywfowday;wwfygonf? u|efawmfwkd@w&ufESpf&uf ol@tdrfra&mufv#if ol@orD;ajr;rsm;ukdv$wfI u|efawmfwdk@ tajctaeukd ar;avh&Sdygonf? xkd@a=umifhyif u|efawmfwkd@uvnf;rjywfoGm;a&mufae&ygonf?

q&m}uD;rSm +idrf;csrf;a&;aqG;aEG;yGJrsm; ysufoGm;uwnf;u tawmfpdwfxdckdufoGm;ygonf? xkd@a=umifhyif u|efawmfwkd@u tzGJ@tpnf;rsm; zsufodrf;onfhta=umif; rajymjyjcif; jzpfygonf? okd@aomf wae@ q&m}uD;twGuf uGrf;oD;0,f&m wGif uGrf;oD;xkwfvmonfhowif;pm&GufwGif xkdowif;yg&Sd&mrS q&m}uD; od&SdoGm;ygawmhonf?

q&m}uD;u wkdif;jynfawmh ykdqdk;awmhrSmyJ[kqkdum tdyf&mwGif vJoGm;ygawmhonf? xkdtcsdefupI q&m}uD; xlxlaxmifaxmifjzpfrvmawmhbJ/ wa&G@a&G@ usef;rma&;qkwf,kwfvmygawmhonf? u|efawmfwkd@wawG q&m}uD;tdyf&mab;wGifyif 0kdif;0ef;xkdif+yD;q&m}uD;tm; pdwfoufom&m oufoma=umif; ayghayghyg;yg;udpPrsm;om ajymqkdaqG;aEG;=u&ygonf?

wcgu u|efawmfq&m}uD; tdyf&mab; xkdifaepOf q&m}uD;u u|efawmfhvufukd av#mufprf;=unfh+yD; vufpGyfvnf; r&Sdyguvm;[k ajymygonf? u|efawmfu u|efawmfwcgrS vufpGyfr0wfzl;a=umif;ajym&m olu at;-igvnf; r0wfzl;bl;uG[k jyefajymygonf?

q&m}uD;rSm rSwf^m%faumif;vS+yD;/ &$wfaemufaemufvnf; ajymwwfqkdwwfygonf? wcgu u|efawmfwkd@ a&mufoGm;pOf oluc&D;a&mufrqkduf u|efawmfwkd@ukd “ighqD reufu ocifwif vmoGm;w,fuG”[kajymygonf? u|efawmfwkd@uvnf; ±kwfw&ufjzpfojzifh“b,focifwifvJ q&m}uD;”[k jyefar;&m/ olu &,f&$ef;zwf&$ef;jzifh “b,focifwif jzpf&rvJuG? rD;cGufr_wf ocifwifaygh” [k qdkvkdufygonf? u|efawmfwkd@vnf; 0kdif;0ef &,farm=u&ygonf?

1964 ckESpf/ Zlvkdifvqef;avmufupI q&m}uD;tajctae tawmfqkd;0g;vmygonf? u|efawmfwkd@ oHk;OD;rSm waeukef q&m}uD;tdrfrSmyif ae&+yD; ntawmfrkd;csKyfrS tdrfjyef=u&ygonf? tajctaeraumif;aomae@rsm;wGif nawmif tdrfrjyefjzpf=uyg?

a'gufwmqifzkd;rSmvnf; ae@a&mnyg q&m}uD;em;wGifaeI jyKpkygonf? tmZmenfae@ESifhvnf; eD;aeojzifh &ufrxyfatmif

Page 20: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

20

txl;}udK;pm;+yD; aq;0g;rsm;oGif;um qGJEkdifor# tcsdefukdqGJygonf?Zlvkdifv 22 &ufwGifawmh q&m}uD; owdodyfr&Sdawmhyg? a'gufwmqifzkd;u u|efawmhukd q&m}uD;. vufarmif;aoG;a=umukd

zdukdifxm;ap+yD;/ tajctaexl;jcm;&ifajymzkd@ ajymxm;ygonf? olvnf; toufu,faq;trsdK;rsdK; xkd;ay;aeygonf? q&m}uD;.ywfvnfwGif q&m}uD;. rdom;pkrsm;tjyif u|efawmfwkd@oHk;OD; &Sdaeygonf?

u|efawmfvnf; q&m}uD;vufarmif;aoG;a=umukdukdif+yD; aoG;ckefE_ef;ukd owdxm;ae&m ±kwfw&ufaoG;ckefwm [kda&muf/ 'Da&mufjzpfum &yfoGm;ygawmhonf? u|efawmfvnfvef@+yD; wcsufatmfvkduf&m a'gufwmqifzkd; tajy;tv$m;prf;oyfppfaq;+yD; uG,fvGefoGm;+yDjzpfa=umif; ajymcsvkdufygonf? 1964 ckESpf/ Zlvkdifv 23 &uf eHeuf 1 em&Dtcsdef jzpfygawmhonf?

TwGif teD;&Sd q&m}uD;.orD;i,f a': jroDu wcsuf[pfI ikdvkduf&m/ teD;tem; tdrfywf0ef;usifwGif apmifhaeaom a=u;rHkowif;axmufu owif;pmwkdufajy;+yD; owif;ykd@ojzifh aemufae@reuftapmxkwf a=u;rHkowif;pm rsufESmzHk;jynfh q&m}uD;yHkjzifhtxl;xkwf xGufvmygawmhonf? jrefrmhtoHuvnf; eHeuf&Spfem&D owif;wGif q&m}uD;uG,fvGefa=umif; xkwfjyefay;&m xkdowif;wjynfvHk; ysH@ESH@oGm;ygawmhonf?

TonfrSm q&m}uD; u|efawmf.vufay:wGif uG,fvGefoGm;cJhonfh ta=umif;t&mrsm;ukd u|efawmfrSwfrdoavmuf jyefvnfa&;om;ay;ykd@vkdufjcif; jzpfygonf?

2005 ckESpf/ atmufwkdbm 3 &ufcGefrif;?

q&m}uD; uG,fvGefonfhowif; jyef@oGm;+yD;aemuf q&m}uD;. csrf;omvrf;tdrfav;rSm vlrsm;vma&muf *g&0jyK=uojzifhjynf@ESufaeygawmhonf? q&m}uD;. ±kyfuvmyfukd q&m}uD; cgwkdif;tdyfaeus tdrfa&S@cef;uav;rSmyif jyifqifxm;ygonf? aq;±Hk}uD;a&cJwkdufrS vlrsm;ukdac:I rykyfokd;atmif aq;rsm;xkd;&ygao;onf? tdrfa&S@wGifyif r¾yfwck xkd;xm;&ygonf? e,frsm;rS owif;=um;=um;csif; wynfhwyef;rsm; &efukefokd@ a&mufcsvm=uygonf?

tapmqHk; a&mufvm=uolrsm;xJwGif rE Wav;rS vlxkOD;vSonf xkduG,fvGefonfhae@rSmyif a&mufcsvmygonf? u|efawmfwkd@vnf;q&m}uD;OD;a,mukd trSL;jyKI psmyeaumfrwD zGJ@vkdufygawmhonf? xkdpOfu +idrf;csrf;a&;tzGJ@0ifrsm; vlpHkwufpHk rygEkdifawmhacs? wcsdK@vnf;tzrf;cH&+yD;jzpfum/ wcsdK@vnf; wdrf;a&Smifae&csdefESifh oGm;wkd;aeygonf?

+idrf;csrf;a&;aqG;aEG;yGJ wzufowf &yfypfvkdufr_twGufa&m/ aqG;aEG;yGJysuf+yD; vlzrf;yGJ}uD;rsm; w&pyf qufvufvkyfaer_twGufa&m vuQ%myHk&dyf qkd;0g;aeonfh awmfvSefa&;aumifpDonf q&m}uD;uG,fvGefonfhudpPwGif 0ifa&muf tjrwfxkwfvmygawmhonf?uG,fvGefonfhae@wGifyif awmfvSefa&;aumifpDOuUÏ Akdvfae0if;.o0%fv$mESifhtwl tokbulnDaiG usyfwaomif;ukd ykd@vmygonf? xkdpOfujyef=um;a&;Xme twGif;0ef OD;apmOD;u q&m}uD;tdrfokd@ a&muf&Sdvm+yD; q&m}uD;OD;a,mukd vma&mufay;tyfygonf? oluyif q&m}uD;.psmyeukd EkdifiHawmfpsmyevkyfv#if odyf}uD;rm;us,fjyef@oGm;rSma=umifh psmyeaumfrwDzGJ@+yD; xkdaumfrwDuyif }udKufovkdpDpOf&ef vkdtyfonfhtultnDrsm;udk olwkd@u ay;ygrnf[k urf;vSrf;ajym=um;vmygonf?

q&m}uD;.psmyeukd wrsdK;om;vHk;ESifhqkdifonfh psmye/ jynfol@psmyetjzpf usif;y&ef aumfrwDu qHk;jzwfygonf? csrf;omvrf;tdrfwGif &ufowWwywfxm;+yD; Zlvkdifv 29 &ufae@wGif prf;acsmif;abmhvHk;uGif;wGif trsm;*g&0jyKEkdif&ef ajymif;a&$@xm;&Sd+yD; =o*kwfv 8&ufae@wGif o+*õK[f&ef qHk;jzwf=uygonf?

u|efawmfwkd@vnf; psmye crf;crf;em;em; usif;yEkdifa&;/ *lAdrmef aumif;aumif; wnfaqmufEkdifa&;twGuf tvSLcHxGuf=uygonf?u|efawmfonf 0d"l&ocifcspfarmif/ vlxkOD;vSwkd@ESifhtwl EkdifiHa&;orm;a[mif;rsm;/ q&m}uD;. vkyfazmfukdifzufa[mif;rsm;/ pme,fZif;avmurSvlrsm; polrsm;qDokd@ ukd,fwkdifukd,fus oGm;a&muftvSLcH=u&m tvSLaiGrsm; &uf&ufa&ma&m ay;vSL=uygonf? owif;pmrsm;xJrSa=u;rHk/ vlxkponfh owif;pmwkdufrsm;uvnf; tvSLaiGukd ulnDvufcHay;&m e,frsm;rS tvSLaiGrsm; a&muf&Sdvmygonf? u|efawmfwkd@onfwywfESpfywftwGif;rSmyif tvSLaiG usyfaiGwodef;ausmf &&Sdvmygonf?

owif;pmwkdif;vkdvkdrSmvnf; q&m}uD;.*k%ft*F grsm;ukd azmfjy=u+yD; q&m}uD;. uG,fvGefjcif;tay: 0rf;enf;ylaqG;a=umif;azmfjy=uygonf? tEkdifEkdifiHu 0rf;enf;a=umif; o0%fv$mawGvnf; a&muf&Sdvmygonf? w±kwfoH±Hk;/ qkkdkAd,ufoH±Hk;/ ukd&D;,m;oH±kH;/[efa*&DoH±kH;/ AD,uferfoH±kH; ponfwkd@rS oH±Hk;wm0efcHrsm;vnf; a&muf&Sdvm=u+yD; olwkd@EkdifiHrsm;rSykd@onfh 0rf;enf;o0%fv$mrsm; vma&muf ay;tyf=uygonf?

q&m}uD;. ±kyfuvmyfukd csrf;omvrf;rSm wywfxm;+yD; Zlvkdifv 29 &ufae@rSm tpkd;&uay;wJh prf;acsmif;abmhvHk;uGif;(y'krRmuGif;) xJ a&$@+yD;/ wjynfvHk; jynfolawG *g&0jyKEkdifzkd@ 10 &ufxm;ygonf? xkduGif;xJu r¾yfrSm tpkd;&uyif aqmufay;xm;ygonf?tvSLaiGvnf; aemufxyf ig;axmifusyf xyfay;oGm;ygonf? xkdr¾yfxJwGifyif jycef;av;wck xm;&Sd+yD; q&m}uD;touf&SifpOfuaqmif&GufcJhonfh owif;"mwfyHk/ rSwfwrf;/ q&m}uD;. toHk;taqmifypPnf;rsm;/ EkdifiHjcm;c&D;pOftwGif; &&SdcJhonf vufaqmifrsm;tawmfpHkpHkvifvif jyoxm;ygonf?

u|efawmfwkd@ psmyeaumfrwDu nykdif;awGrSm a[majymyGJawG vkyf&efpDpOfygonf? t"dupDpOfolu vlxkOD;vSyg? vlxkOD;vSrSmtvGefqufqHa&; nufanmaysmhaysmif;ol jzpfonf? ol. }udK;yrf;r_a=umifhyif usefpmaye,frS tausmftarmf}uD;rsm; tm;vHk; 0kdif;&Hvm=uygonf? wcsdK@vl}uD;rsm;onf q&m}uD;tm; pmayzcif}uD;tjzpf av;pm;=unfndKaomfvnf; EkdifiHa&;t& tpkd;&+idKjiifonhftvkyfukdvkyfaeojzifh (txl;ojzifh u|efawmfwkd@vkd vlrsdK;rsm;/ vuf0Jorm;rsm;ESifh wGJvGef;ojzifh) q&m}uD;udpPwGif tawmfwGef@qkwfwGef@qkwf

Page 21: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

21

jzpfae=uygonf? xdkolrsm;tm;vHk; Tq&m}uD; psmyeudpPawG 0kdif;&Hyg0ifvmatmif vlxkOD;vSu pnf;±Hk;vkyfaqmifEkdifcJhayonf? u|efawmfwkd@ESifhvnf; &if;ESD;u|rf;0ifoGm;+yD; wOD;tay:wOD; em;vnfoGm;atmif olyifvkyfaqmifay;cJhygonf?

xkdnrsm;u a[majymyGJrsm;onf tvGefyifpnfum;ygonf? q&m}uD;. b0jzpfpOfrsm;/ q&m}uD;. pmayuAsm av;csdK;}uD;rsm;ta=umif;/ jynfwGif;+idrf;csrf;a&;c&D;rsm; xGufpOfuta=umif;t&mrsm; tawmfpHkvifygonf? a[majymolrsm;/ pmwrf;zwf=um;olrsm;rSmvnf; EkdifiHa&;avmu/ tEkynmavmuESifh pmayavmuwkd@rS emrnf}uD;yk*~dKvfrsm;jzpf=u&m vma&mufem;axmifolrsm; tawmfyifrsm;jym;ygonf?

wn vlxkOD;vS a[majymaepOf q&m}uD; toufi,fi,f&G,f&G,fESifh tdrfaxmifysufoGm;aomfvnf; aemufxyf tkd;tdrfxlaxmifjcif; rjyKawmhbJ igwcgyJ rkdufawmhr,f/ aemufxyfrrkdufawmhbl; - [kajymzl;onfhta=umif;t&mukd xnfhoGif;a[majym&if;vlxkOD;vSu “q&m}uD; OD;&efatmif vkdaygh”[k xnfhoGif;a[majymvkdufygonf? xkdpOfu pma&;q&m}uD; OD;&efatmifrSm b,fESa,mufajrmufrSef;rod&aom ZeD;topfvufxyf+yD;cgp tcsdefjzpfaeygonf? em;tvGefxkdif;I em;=uyfuav; wyfxm;&aom q&m}uD;OD;&efatmifrSm a[majymyGJ a&S@qHk;wef;wGifyif xkdifae+yD;/ OD;vS a[majymcsufukd yGJusoGm;aom vlxk}uD;ESifhtwl bmrSef;rod nmrSef;rodw+yHK;+yHK;em;axmifae&m vlawGu ykdI yGJusaeygawmhonf?

wcgrSmvnf; q&m}uD;. av;csdK;}uD;wyk'fukd &Gwfqkd&mwGif yJcl;blwm±kHwGif cg;ykdufE_dufta=umif;yg&m/ yJcl;om; ocifa[mif;wOD;u xI/ xkd&Gwfqkdolukd yJcll;om;rsm;ukd ESdrf&aumif;vm;[kqkdum &efawG@ygawmhonf? xkdolrSm t&ufrl;ae[efvnf; aygufygonf?ab;u0kdif;0ef;xdef;odrf;vkdufIom yGJrysufoGm;jcif; jzpfonf? tjzpftysufrsm;uawmh pHkvifvSygonf?

xkdabmhvHk;uGif;}uD;xJwGif psmyer¾yfukd aqmufvkyfxm;&m vGrf;ol@yef;acGrsm; tzGJ@tpnf;toD;oD;u vma&mufcs=uygonf?wcsdK@ w&m;r0iftzGJ@tpnf;rsm;vnf; b,ftcsdefvmcsrSef; rodyg? vmcswkef;uawmh emrnfwrsdK;ESifhjzpf+yD; vlvpfrS tay:,Huyfxm;onfhpm&GufcGmvkduf&m atmufrSmu w&m;r0iftzGJ@tpnf;rsm;&J@ trnfrsm; jzpfaeygonf? ppfpHkaxmufrsm; ajccsif;vdrfaeonfh =um;rSyifvkyfaqmif=ujcif; jzpfygonf?

=o*kwf 8 &ufae@rSmawmh tpdk;&ay;onfh a&$*Hkwkdif bk&m;vrf;&Sd/ uefawmfrif yef;+cHrSm *loGif;jr‡KyfESHygawmhonf? u|efawmfwkd@uxkdae&mwGif ,m,D*lAdrmefaqmufvkyfxm;+yD; xkd*lAdrmefay:wGif q&m}uD; ±kyfuvmyfukd jr‡KyfESHcJhygonf?

xkdae@u psmyerSm vlxkw&yfvHk; yg0ifv_yf&Sm;onfh jynfol@psmye}uD; jzpfcJhygonf? q&m}uD; ±kyfuvmyfukd ajcvsifo,faqmif&mvrf;wav#muf OD;0dpm&vrf;ab;wzufwcsufrSma&m/ a±$wd*kHukef;ay:rSma&m vlrsm;}udwf}udwfwdkd;aeygawmhonf? uefawmfrif yef;+cHxJrSmawmh ±kyfuvyfukd o,faqmifvkd@ r&Ekdifatmifyif vlawGjynfhv#Haeygawmhonf?

u|efawmfwkd@ psmyeaumfrwD0ifrsm;rSm psmyeumvtwGif; jy\emray:ayguf&ef tawmfyif}udK;pm;cJh&ygonf? awmfvSefa&;aumifpDtpkd;&rSm vlxk.pdwfaeoabmxm;ukdodojzifh tay:,Ha&$r_ef}uJ vma&muftultnDrsm;ay;aeaomfvnf; u|efawmfwkd@ psmyeaumfrwDxJwGifa&m/ ab;ywf0ef;usifywfywfvnfrSma&m pHkaxmufrsm;/ owif;ay;rsm;/ rsufESmvkdtm;&vkyfvkdolrsm;ESifh jynfhESufa&maxG;,Sufwifjzpfae+yD; xkdolrsm;u enf;o¿mefaygif;pHkESifh zsufvkdzsufqD;vkyf=u&m u|efawmfwkd@rSm tawmfyif *±kpkdufowdxm;ae=u&ygonf?

Tae&mwGifvnf; jynfolrsm;. wm0efodpdwf"mwfjzifh u|efawmfwkd@em;a&mufatmif today;r_/ owif;ay;r_rsm; &Sdygonf?Oyrm - r¾yftwGif; tvSLaiGvufcHaeol b,fol[m b,fwkef;u ppfaxmufvSrf;a&;jzpfcJha=umif;/ uif;vSnfhay;aeol b,fol[mb,f&yfuGufu owif;ay;jzpfa=umif;pojzifh pmESifhaomfvnf;aumif;/ vlukd,fwkdif tem;uyfIvnf;aumif; ajymqkdowday;oGm;jcif;rsm;&SdcJhygonf?

xkd@tjyif u|efawmfwkd@twGuf t}uD;qHk;tcuftcJ awG@&jcif;rSm psmyeaumfrwDxJa&m/ aemufykdif;zGJ@onfh*lAdrmef wnfaqmufa&;aumfrwDxJrSma&m yg0ifvm=uonfh wcsdK@EkdifiHa&;orm;a[mif;rsm;. vkyf[efrsm; jzpfygonf? xkdpOfu awmfvSefa&;aumifpDu jrefrmhqkd&S,fvpfvrf;pOfygwD zGJ@awmhrnfh udpPay:aygufae+yD;/ EkdifiHa&;orm; (txl;ojzifh vuf0Jorm;) trsm;tjym;ukdvnf; ‘txl;t&m&Sdrsm;’ay;pjyKae&m xkdae&m &Ekd;Ekd;jzpfaeonfhol tawmfrsm;rsm; u|efawmfwkd@ aumfrwDrsm;xJ ygvmae&m olwkd@u awmfvSefa&;aumifpDa&S@rsufESmaumif;&a&;twGuf u|efawmfwkd@ vkyfief;awGukd uysuf,ysufvkyfvm=uygonf?

*llAdrmefwnfaqmufa&;twGuf tvSLcHaiGrsm;uvnf; tawmfvHkvHkavmufavmuf&xm;&m wcsdK@olrsm;rSm xkdaiGrsm;ukd rsufpdusae[efvnf; &Sdygonf? q&m}uD;orD;t}uD; a': jr&Du u|efawmf TudpPrsm; r&dyfrd/ rod&Sd[k xif[ef&Sd+yD; u|efawmfhukd owday;pum;ajymygonf? q&m}uD; ‘pwmvif +idrf;csrf;a&;qk’ &pOfuvnf; wcsdK@vlrsm; TuJhokd@ 0kdif;0ef;+yD;pm;aomufypfzl;a=umif; a': jr&Du ajymjyzl;ygonf?

xkd@a=umifh u|efawmfwkd@rSm tawmfyif pdwfa&m/ vla&m yifyef;=u&ygonf? tpkd;&uay;onfh ajrae&mav;uvnf; rjzpfpavmufjzpf&m xkd&onfh ae&mav;rSmyif q&m}uD;. *k%foduQmESifhukdufnDrnfh x,f0gchHnm;aom *lAdrmefwnfaqmufa&;ukd u|efawmfwkd@}udK;pm;cJh&ayonf?

*lAdrmeftwGuf Adokum&Sm&mwGif u|efawmfhqDukd u|efawmfhrdwfaqG}uD; AkdvfrSL;}uD;=unfarmif (xkdpOfu ol ppfwyfrS yifpif,l+yD;jzpfonf?) ac:vmonfhol@rdwfaqG/ tar&duefjyef AdokumOD;ausmfrif;ukd &&SdcJhygonf? OD;ausmfrif;onf ol@twwfynmykdif;jzpfonfhAdokumynm&yfwGif u|rf;usif±Hkru tajccHEkdifiHa&;t&vnf; rsdK;cspfpdwfjyif;jy+yD; q&m}uD;tm;vnf; =unfndKav;pm;oljzpfojzifhu|efawmfwkd@wawG q&m}uD;*lAdrmefudpPukd ol@tm; yHktyfcJh&ygawmhonf?

OD;ausmfrif;u q&m}uD;. *lAdrmefukd tar&dueforRwvifuGef;. *lAdrmefyHkpHukd tajccH,l+yD; q&m}uD;. b0jzwfoef;r_rsm;/q&m}uD;.pdwfaepdwfxm;pwmrsm;yg ay:vGifatmif yHkpHqGJygawmhonf? u,m;ausmufjymrsm;utp ,Gef;a&$csnfxkd;rsm;tqHk; tpp

Page 22: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

22

t&m&m tao;pdwfpDpOf aqmif&Gufygawmhonf?*lAdrmef&J@ rsufESmpmrSmawmh q&m}uD;. *k%ft*F g (4) &yfukd azmfjyonfh wHqdyf}uD; (4) ckukd wyfqifxm;ygonf? (yl;wGJygyHk)

1? pmay,Ofaus;r_awmfvSefa&;}uD; qifE$JcJhI pmtkyf pmay,Ofaus;r_awmfvSefa&;}uD; qifE$JcJhI pmtkyf pmay,Ofaus;r_awmfvSefa&;}uD; qifE$JcJhI pmtkyf pmay,Ofaus;r_awmfvSefa&;}uD; qifE$JcJhI pmtkyf pmay,Ofaus;r_awmfvSefa&;}uD; qifE$JcJhI pmtkyfwHqdyfwHqdyfwHqdyfwHqdyfwHqdyf

2? trsdK;om;vGwfvyfa&;wkdufyGJ qifE$JcJhI a'gif;wHqdyftrsdK;om;vGwfvyfa&;wkdufyGJ qifE$JcJhI a'gif;wHqdyftrsdK;om;vGwfvyfa&;wkdufyGJ qifE$JcJhI a'gif;wHqdyftrsdK;om;vGwfvyfa&;wkdufyGJ qifE$JcJhI a'gif;wHqdyftrsdK;om;vGwfvyfa&;wkdufyGJ qifE$JcJhI a'gif;wHqdyf3? jynfwGif;+idrf;csrf;a&;ESif h urBmh+idrf;csrf;a&;ukdjynfwGif;+idrf;csrf;a&;ESif h urBmh+idrf;csrf;a&;ukdjynfwGif;+idrf;csrf;a&;ESif h urBmh+idrf;csrf;a&;ukdjynfwGif;+idrf;csrf;a&;ESif h urBmh+idrf;csrf;a&;ukdjynfwGif;+idrf;csrf;a&;ESif h urBmh+idrf;csrf;a&;ukd

qifE$JcJhI csdK;iSufwHqdyfqifE$JcJhI csdK;iSufwHqdyfqifE$JcJhI csdK;iSufwHqdyfqifE$JcJhI csdK;iSufwHqdyfqifE$JcJhI csdK;iSufwHqdyf4? tzdESdyfcHjynfolrsm;zufrS xm0pOf &yfwnfcJh+yD;tzdESdyfcHjynfolrsm;zufrS xm0pOf &yfwnfcJh+yD;tzdESdyfcHjynfolrsm;zufrS xm0pOf &yfwnfcJh+yD;tzdESdyfcHjynfolrsm;zufrS xm0pOf &yfwnfcJh+yD;tzdESdyfcHjynfolrsm;zufrS xm0pOf &yfwnfcJh+yD;

txl;ojzifh tvkyform;ESifh awmifolv,form;rsm; qif;&Jtxl;ojzifh tvkyform;ESifh awmifolv,form;rsm; qif;&Jtxl;ojzifh tvkyform;ESifh awmifolv,form;rsm; qif;&Jtxl;ojzifh tvkyform;ESifh awmifolv,form;rsm; qif;&Jtxl;ojzifh tvkyform;ESifh awmifolv,form;rsm; qif;&JwGif;rS vGwfajrmufapvkdonfh txdrf;trSwftjzpf wlwHpOfwGif;rS vGwfajrmufapvkdonfh txdrf;trSwftjzpf wlwHpOfwGif;rS vGwfajrmufapvkdonfh txdrf;trSwftjzpf wlwHpOfwGif;rS vGwfajrmufapvkdonfh txdrf;trSwftjzpf wlwHpOfwGif;rS vGwfajrmufapvkdonfh txdrf;trSwftjzpf wlwHpOfwHqdyf æ wHqdyf æ wHqdyf æ wHqdyf æ wHqdyf æ wHqdyf}uD; (4) ck wyfqifxm;ygonf? twGif;rsufESmpmrsm;rSmvnf; q&m}uD;. av;cs d K;}uD;rsm;rSaumufEkwfcsufrsm;ukd a&;om;xm;ygonf?

T*lAdrmef}uD;rSm q&m}uD;. *k%foduQmESifh vkdufavsmatmifyif cHhcHhnm;nm; wnfwnf+idrf+idrf &Sdayonf?q&m}uD;tedpPa&muf+yD; ESpfESpfjynfh 23-7-66 ae@rSmT*lAdrmefukd zGifhvSpfEkdifcJhygonf? pkpkaygif;ukefusp&dwfrSmusyfaiG wodef;cGJeD;yg; jzpfygonf?

q&m}uD;. rdom;pk0ifrsm;q&m}uD;. rdom;pk0ifrsm;q&m}uD;. rdom;pk0ifrsm;q&m}uD;. rdom;pk0ifrsm;q&m}uD;. rdom;pk0ifrsm;q&m}uD;.om;ruf q&m}uD;OD;a,m (pma&;q&m

}uD; aZ,s) onf q&m}uD;tay:wGif om;oruftjzpfomru EkdifiHa&;wynfh om;ajr;wa,mufvkd av;pm;jyKpkapmifha&SmufcJhwmukd u|efawmfwkd@ av;pm;zG,f awG@cJh&ygonf? q&m}uD;onf orD;}uD;a': jr&DESifh orD;i,f a': jroDwkd@ukd ykdrkdcspf[ef &Sdonf? om; - OD;pdefnGef@ukd odyfrawG@&acs?OD;a,mESifha': jr&Dwkd@rSm orD;csnfh 3 - 4 a,muf &Sd+yD;/tm;vHk; tysdK}uD;awGcsnf; jzpfonf? OD;a,mom;rSm xkdpOfu ausmif;om;v_yf&Sm;r_wGif yg0ifojzifh txdef;odrf;cH

xm;&&m psmyeae@w&ufrSm axmufvSrf;a&;u vmykd@+yD; uefawmhckdif;ygonf? q&m}uD;uG,fvGefcsdeftxd twlwltdyfoGm;onfh ajr;av;wa,mufvnf; &Sdygonf?

q&m}uD;.orD;}uD; a': jr&DrSm zcif}uD;ukd tawmf*±kpkdufapmifha&SmufwmawG@&ygonf? zcif}uD;. taygif;toif;rdwfaqGrsm;ukdvnf; azmfa&GysLiSmpGm {nfh0wfauswwfygonf? q&m}uD;onf touft&G,f }uD;&ifhvmaomtcg wjynfvHk; jynfolrsm;u q&m}uD;.tusifhoDv jzLpifr_/ txl;ojzifh jynfolrsm;bufu woufywfvHk;&yfwnfr_ pwmrsm;a=umifh tvGefyif=unfndKav;pm;vm=u+yD;/ ax&f}uD;0g}uD;wOD;uJhokd@ oabmxm;=uum 0ifa&mufuefawmh=uwmrsm; tawmfyifrsm;vmojzifh tdrfom;rsm;rSm {nfhcH&wmESifhyif roufomvSyg?

q&m}uD; OD;a,mrSm pmayAdrmefwGif yxrykdif;u n¸ef=um;a&;rSL;csKyf jzpfygonf? q&m}uD;OD;a,m qkdAD,uf,leD,Hudk avhvma&;c&D; xGufaewkef;/ ArmjynfuGefjrLepfygwDrS txl;ukd,fpm;vS,fwa,muf +idrf;csrf;a&;urf;vSrf;&ef q&m}uD;tdrfokd@ a&muf&Sdvm&m OD;a,m.ckwifatmufwGif 0Sufay;xm;cJh&ygonf? TudpP aemif tpkd;&u odoGm;aomtcg OD;a,m EkdifiHjcm;u jyefta&mufwGif yifpifay;vkdufygawmhonf?

xkdtxl;ukd,fpm;vS,frSmvnf; r=umrD vufeufcsvkdufygawmhonf? wae@ xkdolESifha': jr&Dwkd@ yGJwyGJwGif yufyif;wkd;&m a': jr&Du“&Sif'DDvkd vufeufcsr,frSef;od&if u|efrtdrfrSm &Sif&SdpOfwkef;u tpkd;&tyf+yD; qkaiGig;aomif; ,lyg&J@” vkd@ ajymypfcJhzl;ygonf? xkdpOfuuGefjrLepfygwD acgif;aqmifrsm;ukd qkaiGrsm; xkwfxm;cJhygonf?

q&m}uD;. orD;i,f a': jroDrSm a': jr&Davmuf pdwf"mwfrmyHkr&yg? q&m}uD;tm;vnf; tawmftm;ukd; cspfcifyHk&onf?q&m}uD;ESif h ywfoufvmv#if t+rJyifrsuf&nfwprf;prf;jzpfaewwfygonf? q&m}uD;uG,fvGefcgeD; rrmrcsmjzpfaeonhf umvwav#mufvHk;vnf; q&m}uD;tdyf&mab;u rcGmbJ jyKpk&Smygonf? olukd,fwkdifvnf; usef;rma&; aumif;yHkr&yg?

u|efawmfwkd@ 1976 ckESpf rwfv 23 &ufae@u q&m}uD; &mjynfhyGJvkyfrnfh tpDtpOftm;vHk;rSm ausmif;om;rsm;&J@ csDwufqENjyyGJ}uD;a=umifh zsufvkduf&ygawmhonf? yifukd,fu u|efawmfwkd@u q&m}uD;. *lAdrmefwGif qGrf;au|;/ pmaya[majymyGJ/ pmwrf;zwfyGJrsm;vkyf&ef pDpOfxm;jcif; jzpfygonf? okd@aomf wuUokdvfausmif;om;rsm;u “r_dif;&mjynfhyGJ”“r_dif;&mjynfhyGJ”“r_dif;&mjynfhyGJ”“r_dif;&mjynfhyGJ”“r_dif;&mjynfhyGJ”ukd olwkd@tpDtpOfeJ@ olwkd@jyKvkyfI *lAdrmefokd@csDwufvmum tav;jyK=uygawmhonf? xkd@a=umifhyif u|efawmfwkd@ pDpOfxm;onfh tcrf;tem;rsm; zsufodrf;vkduf&ygawmhonf?

Page 23: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

23

xkdtcgwGifvnf; a': jroDu rsuf&nfwprf;prf;eJ@ “azazwkd@rsm; ukokdvfqkd;vkdufwm/ &mjynfhyGJav;awmif a&Sma&Sm&SL&SL rvkyf&bl;”[k0rf;yef;wenf; qkdvmygonf?

u|efawmfu “[m - r[kwfwmbJ/ b,fES,hfukokdvfqkd;&rvJ? 'g[m q&m}uD;ukd jynfolawGu taumif;qHk; *k%fjyKvkdufwmyJ” vkd@ ajymvkdufrdygonf? u|efawmfonf xkdae@u wu,fyJ 0rf;ajrmuf0rf;om jzpfrdygonf? OD;oef@ta&;tcif;ukd t=urf;zuf+zdKcGJ+yD;/ausmif;om;rsm;tm; zrf;qD;ESpf&Snfaxmifcs/ ausmif;xkwfESifh &uf&ufpufpuf vkyfjyxm;wm r=umao;yg? rwfv 23 &ufae@rwkdifrDrSmukdenf;trsdK;rsdK;ESifh +cdrf;ajcmufcJhwmyg? 'D=um;xJurS owWdcJausmif;om;rsm; tHkESifhtifESifh xGufvm+yD; q&m}uD;tm; *k%fjyK=ujcif; jzpfygonf?r_dif;uav;rsm; ay:xGufvmjcif;jzpf&m u|efawmfhvkdyif vltawmfrsm;rsm;u 0rf;om}udKqkdtm;&jcif; jzpfrd=uygonf?

q&m}uD; uG,fvGefoGm;aomfvnf; q&m}uD;.pdwf"mwfu &Sifoefusef&pfaeayonf? q&m}uD;. jynfolrsm;bufu xm0pOf&yfwnf+yD; jynfolrsm;.b0 om,m+idrf;csrf;a&;twGuf woufywfvHk; vkyfukdifaqmif&Gufonfh ZGJeyJpdwf"mwfonf aemifrsdK;quftqufqufukd orkdif;tarGtjzpf vufqifhurf;ay;cJhayonf? xkd@a=umifh r_dif;&mjynfhv_yf&Sm;r_rSm yg0ifcJhonfh ausmif;om;acgif;aqmifrsm;rSmaxmifwef;tuscH/ wcsdK@vnf; awmxJa&muf vufeufukdifawmfvSefa&;orm;tjzpfESifh ,ck tESpfoHk;q,f=um+yD;aomtcg ArmjynfEkdifiHa&;ZmwfcHkay:wGif EkdifiHa&;acgif;aqmifrsm;tjzpf ay:xGufvm+yD; jzpfonf? q&m}uD;. r+yD;qHk;ao;aomwm0efukd olwkd@qufvuf aqmif&Gufayvdrfhrnf?

&Spfav;vHk;ta&;awmfyHk twGif;wkef;uvnf; q&m}uD;udk rDvkdufjcif;r&Sdonfh ausmif;om;i,fav;rsm;u rdrdwkd@. cHpm;&csufrsm;ukd “tbdk;a&”[k wI ausmf=um;vSonfh urBmra=uopf oDcsif;ukd oDqkdcJh=uygonf? aemufwrsdK;quf r_dif;uav;rsm; ay:vmjcif;jzpfygonf?

jynfolrsm;bufu tiftm;w&yftjzpf q&m}uD;udk yHkt&dyfazmfovkd qef@usifbuftiftm;pkuvnf; q&m}uD;. trnfemrpGrf;yum;ukd ta=umuf}uD; a=umuf=uygonf? xkd@a=umifhyif e0w/ etz acwftqufqufwGif q&m}uD;. emrnf/ "mwfyHkwkd@ukd azmfjycGifhray;jcif; jzpfayonf? q&m}uD;. *k%f&Sdefum; }uD;rm;vSonf? q&m}uD;.b0onf aumif;jrwfvSaypG?

q&m}uD; ruG,fvGefrDuyif u|efawmfwkd@. jynfwGif;+idrf;csrf;a&; vkyfief;rsm;rSm ododomom &yfqkdif;oGm;+yDjzpf&m/ q&m}uD;uG,fvGefoGm;+yD;aemuf txl;ojzifh q&m}uD;*lAdrmef wnfaqmuf+yD;aemuf vHk;0&yfqkdif;oGm;&ygawmhonf? +idrf;csrf;a&;tzGJ@0if awmfawmfrsm;rsm;vnf; tzrf;cHoGm;=u&+yD jzpfygonf?

u|efawmf. prf;acsmif;rS qDqHkvrf;tdrfuav;u|efawmf. prf;acsmif;rS qDqHkvrf;tdrfuav;u|efawmf. prf;acsmif;rS qDqHkvrf;tdrfuav;u|efawmf. prf;acsmif;rS qDqHkvrf;tdrfuav;u|efawmf. prf;acsmif;rS qDqHkvrf;tdrfuav;u|efawmf wyfuxGuf+yD;aemuf 1957 ckESpf/ Zlvkdifvqef;rSpI 1974 ckESpf/ ESpfv,fykdif;avmuftxd ESpfaygif; 17 ESpfeD;yg;

aexkdifcJhonfh prf;acsmif;&yfuGufwGif;&Sd qDqHkvrf; tdrfeHygwf 36 aetdrfav;onf u|efawmfwkd@ rdom;pk pHkpHkvifvifESifh t&Snf=umqHk;aecJh&onfh tdrfuav;jzpfum u|efawmfwkd@ rdom;pktwGuf rarhEkdifzG,f&muav; jzpfygawmhonf?

T&yfuGufuav;rSm Arm&yfuGuf oef@oef@av; jzpfonf? u|efawmfwkd@aeaom vrf;uav;rSm vrf;wkdav;jzpf+yD;/ tdrfajc50 cef@ &Sdygonf? trsm;pkrSm wvkdif;tdrfav;rsm; jzpf+yD;/ ESpfxyftjynfhtdrf 4-5 tdrfom &Sdygonf? ajruGufrSm ay 25 » 50 om&Sdygonf?tdrfwkdif;uvnf; ajrtjynfhaqmufxm;ojzifh tdrfuav;rsm;rSm arSmifukyfukyfav;rsm;om jzpfygonf?

u|efawmfwkd@ xkd&yfuGufukd a&mufpu rdv†mpepfrSm Zvm;tdrfompepfjzpfojzifh u|efawmfhom;orD;rsm; r=umc% zsm;=uem=ujzpf=uygonf? aemifrS a&avmif;tdrfompepfjzpfoGm;rS cav;rsm;vnf; oufomoGm;=uygonf? xkd 1950 ckESpfESifh 60 ckESpfrsm;t=um;uvltrsm; pD;yGm;a&; wpHkw&macsmifvnfao;onfhtwGuf o}uFefyGJrsm;/ oDwif;u|wfyGJrsm;ukd u|efawmfwkd@&yfuGufawGrSm tvGefpnfum;pGmusif;ywwf=uygonf? tdrfwkdif;uvnf; tpm;taomufrsm; vkyfaqmif+yD; tdrfwkdif;aph av#mufa0wwf=uygonf? aemufykdif; vlawGpD;yGm;a&; usyfvmaomtcg rvkyfEkdif=uawmhyg?

u|efawmf Ttdrfuav;wGifaepOf u|efawmfhtdrf ywfywfvnfwGif axmufvSrf;a&;uvlrsm; 0ifa&mufvmygawmhonf?wcsdK@tdrfawGukdawmh tcGifhta&;rsm;ay;I 0,f,lygonf? u|efawmfhtdrf 0ifor#xGufor# vlrsm;ukdvnf; csOf;uyfodrf;oGif;=uygonf?vrf;xdyf wzufwcsufwGifvnf; qkduUm;orm;rsm; yHkpHESifh waeukef qkduUm;rsm;ay:wGif xkdifapmifhaeolrsm;vnf; &Sdonf? tdrfa&S@ wem&D=um;/ESpfem&D=um; jzwfav#muf+yD; apmifh=unfhaeolrsm;vnf; &Sdonf? u|efawmf tdrfuxGufwmESifhw+ydKifeuf t&dyfvkdaemufu ygvmwwfygonf? aemufykdif;usavqkd;av jzpfvmygonf? rqv acwfwGif pD;yGm;a&;tuGuftuGif;[lor# rqv u ukdifxm;&m rnfolr#rqv ukd rvGefqefEkdif jzpfvm&ygonf? u|efawmfwkd@ tawmf&if;ESD;onfh &Jabmfrsm;/ rdwfaqGrsm;/ aqGrsdK;rsm; tawmfrsm;rsm; rqvowif;ay;rsm; jzpfoGm;=uygonf? u|efawmfwkd@onf ukd,fhrdom;pk0ifrsm;rSvGJI b,fol@rS r,Hk&Jawmhyg?

u|efawmf wyfuxGuf&+yD; xkdtdrfav;okd@ ajymif;a&mufvmpu u|efawmfhZeD;u tdrfazmfav;wa,mufawmh&SdrS jzpfrnf[kajymvmygonf? u|efawmfhtaeESifh tdrfvHk+cHKa&;twGuf vlykdxm;vkd@ rjzpfa=umif;ESifh tdrftvkyfawGukd u|efawmf ulvkyfyghrnf[kqkdumESpfodrfh+yD; wm;jrpf&ygonf? olu TudpP wcgyJajymzl;+yD; aemufxyf b,fawmhrS xyfajymqkdjcif;vnf; r&SdawmhbJh tdrftvkyf[lor#wa,mufwnf; usHK;vkyfcJhygonf? ol@rdcif a':wif usef;rmpOfuawmh ol@ukd tawmftwef ulnDEkdifcJhygonf? &efukefwGif ausmif;vmae=uaom aqGrsdK;eD;pyfuav;rrsm;vnf; 0kdif;0ef;ulnDEkdifor# ulnD=uygonf?

u|efawmf wyfuxGuf&onfh 1957 ckESpfwGif u|efawmfhorD;t}uD;qHk; vSvSu ig;wef;r#om &Sdao;+yD; ti,fqHk; om;av;wGwfwGwfrSm xkdESpfurS ausmif;paejcif; jzpfygonf? om;orD; ig;a,mufpvHk;ukd omoemjyKausmif;jzpfonfh jynfvrf;&Sd pdef@zDvkdrDemwGifxm;&m ausmif;p&dwf/ ausmif;um;cuyif u|efawmf&onfh yifpifvpm. xuf0ufcef@ &Sdygonf? ausmif;zGifhp&ufrsm;qkdv#if ESpfpOfa=u;/

Page 24: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

24

t0wftpm;zkd;/ pmtkyfzkd;/ tm;upm;zkd;pojzifh eifhaeatmifay;&&m u|efawmhfZeD;u 'Dvawmh qifeJ@qGJ&rf;ovkdyJ[k nnf;wGm;wwfygonf?u|efawmf wyfxJrSm &SdpOfuwnf;u wyfrSL;}uD;rsm;twGuf ajrrsm;cGJa0ay;xm;&m/ u|efawmfhwGif ajrESpfuGuf &Sdaeygonf?

u|efawmfhemrnfESifh *&efxGufxm;+yD; jzpfygonf? wuGufrSm ewfarmufvrf;oG,frS jzpf+yD; wuGufrSm csif;acsmif;&dyfomwGif;rSm jzpfygonf?u|efawmfu ewfarmufvrf;oG,fu ajruGufukd a&mif;cs+yD; qDqHkvrf;tdrf0,fpOfu wifcJhonfh aºu;ukdqyfum/ usefaiGrsm;ukd b%fxJoGif;xm;+yD; vpOfvkdtyfor#ukd zJhxkwf&ygonf? xkdaiGukefoGm;aomtcg csif;acsmif;+cHukd wjcrf;zJh a&mif;&ygawmhonf?

1970 ckwGif u|efawmfhorD;t}uD; aq;wuUokdvfrS bGJ@&+yD; orD;ti,fpef;u pD;yGm;a&;wuUokdfvfrSbGJ@&+yD; enf;jyq&mr tvkyfyg&&Sdum qufwkdufom;orD;rsm; ausmif;+yD;oGm;ojzifh usefajrwjcrf;ukd a&mif;csp&mrvkdbJ jzpfoGm;ygawmhonf? (e0w acwfwGif xkdusefajrukd EkdifiHykdiftjzpf odrf;oGm;ygonf?)

TumvtwGif; u|efawmfhtwGuf tyifyef;qHk; tvkyfrSm om;orD;rsm; pmjyay;&aom udpP jzpfygonf? u|efawmfwkd@ Armjynf.ynma&;pepfrsm tvGefcsdK@wJhay&m ausmif;om;rsm;ukd usL&Sifay;Ekdif&ifay;/ ray;Ekdif&if ynmjzpfjzpf ajrmufajrmufwwfzkd@ rvG,fyg? xkd@a=umifhu|efawmfhrSm tykdusL&Sifcvnf; rwwfEkdifojzifh ukd,fwkdifukd,fus oifay;&ygawmhonf? xkdacwfuawmif ynmwwfjzpfzkd@ tvGefyifrvG,ful&m ,ckumvwGifawmh qkdzG,f&m r&Sdawmhyg?

aemufykdif;usawmh olwkd@ukd pmomru EkdifiHa&;pmayrsm; zwfvmatmifvnf; enf;ay;vrf;jy vkyfay;&ygonf? wvw}udrfvnf;olwkd@ESifh tpnf;ta0;oabmrsdK;xkdifum [email protected]@,Gif;csuf/ tm;enf;csufrsm;ukd axmufjy+yD; jyKjyifay;cJh&ygonf? wuUokdvfa&mufukefonfESifh u|efawmfu om;orD;rsm;ukd rdrdwkd@wae@wm awG@}uHKcJh&onfh tjzpftysufrsm;/ ta=umif;t&mrsm;ukd jyefajymjyckdif;ygonf?txl;ojzifh olwkd@bmomolwkd@ rajz&Sif;Ekdifonfh udpPrsm;ukd bmrqkd jyefwkdifyif&ef tm;ay;&ygonf?

u|efawmfwkd@ ZeD;armifESHESpfa,mufpvHk; om;orD;rsm; ynmwwfajrmufa&;/ vdrfrma&;jcm;&Sda&;twGuf tm;pkdufvHk;yef;=u&aoma=umifh u|efawmfwkd@ rdciftkd}uD;rsm;tay:rSmawmh wm0efvpf[if;cJh=uygonf? u|efawmfha,muQr a': wifrSm ol@oHk;q,ftdrf}uD;ay:vliSm;wifI xkdtdrfvcav;ESifhyif aexkdifoGm;&&Smygonf/ u|efawmfhrdcif a':wifhrSmrl qkdif;pk&Gm&Sd tdrfESifh+cHukda&mif;um &efukef &Spfrkdif&Sd^m%pm*Dausmif;wkdufwGif Z&yfuav;waqmifaqmuf+yD; aexkdifoGm;&Smygonf? u|efawmfwkd@onf uav;rsm; ausmif;ydwfcsdef/ tcg}uD;/&uf}uD;rsm;wGif olwkd@ (a':wifESifha':wifhwkd@ ESpfa,muf/ xkd&SpfrkdifZ&yfwGif twlae=uwmrsm;onf?) qD oGm;a&mufuefawmhonfhtcgrsdK;awmh &Sdwwfygonf? olwkd@ aexkdifraumif;v#ifawmh u|efawmfhorD;u oGm;ac:vm+yD; tdrfrSmxm; ukoay;&ygonf? useftcsdefrsm;wGifawmh u|efawmfwkd@ odyftm±HkrjyKEkdifyg?

1963 ckESpfwGif wyfrawmfyifpifESifh ywfoufI Oya'opfwck ay:vm&m/ u|efawmhf yifpifvpmwkd;aiG aemufjyefa=u; (Back

pay) usyfaiG oHk;axmifausmf &vkdufygonf? u|efawmfu xkdta=umif;ukd bmrSrodyg? wyfrawmf rSwfwrf;±Hk;u pma&;rsm;u olwkd@bmomolwkd@wGufcsuf av#mufv$mwif/ aiGxkwfvm+yD;rS vmykd@ygonf? u|efawmfvnf; xkdaiGESifhyif om;oHk;a,mufukd prf;acsmif; jrodef;wef"rRm±HkrSm &SifjyKay;cJhygonf?

1970 ckESpfrSmawmh u|efawmhfa,muQr a':wif vl}uD;a&m*gjzifh uG,fvGefoGm;+yD; 1972 ckESpf/ =o*kwfvxJrSmawmh u|efawmfhom;ti,fqHk; wGwfwGwf (xGef;at;ausmfaZm) tdyfaq;rsm; tvGeftu|HaomufI owfaooGm;ygonf?

xdkESpfu wGwfwGwfonf &efukef0dZ…mESifhodyHwuUokdvf/ "mwkaA't"du 'kwd,ESpfpmar;yGJajzt+yD; oltawmf ajzEkdifojzifh *k%fxl;xGufvdrfhrnfjzpfa=umif;/ trSwfaumif;v#if pufr_wuUokdfvfokd@ ajymif;vkd@&a=umif; u|efawmfhukd ajymjyxm;ygonf? atmifpm&if;xGufvmaomtcg ol@*k%fxl;ygrvmyg? TwGif ol@pdwf"mwf tawmfxdckdufoGm;+yD;/ ol@tpfukd atmifausmfaZm tdyf&matmufwGifxm;onfhtdyfaq;rsm;ukd ,laomuf+yD; aoa=umif;}uHpnfoGm;jcif; jzpfygonf? xkdpOfu ol@touf 20 yif rjynfhao;yg?

u|efawmfwkd@vnf; b,fvkd ajz&rSef;yifrod jzpfoGm;ygawmhonf? u|efawmfhZeD;vnf; ±l;rwwf yHkusoGm;ygawmhonf? tawmfjyif;xefvSonfh avmu"Hw&m;udk u|efawmfwkd@ tvl;tvdrfh cHvkduf&ygonf?

u|efawmfhrdcif}uD;uawmh u|efawmfwkd@wawG awmwGif;a&mufaerS 1983 ckESpfwGif ol@touf 93 ESpf t&G,frSm uG,fvGeftedpPa&mufa=umif; owif;pmxJu ema&;a=umfjimukd awG@&ygonf? u|efawmfhrdcif}uD;rSm bma&m*grS }uD;}uD;rm;rm; r&SdcJhzl;yg? u|efawmfhorD;i,fpef; jyefajymI od&oavmufrSmvnf; acsmif;enf;enf;qkd;+yD; tpm;taomuf ysufoGm;&mrS wntdyf&mxJwGifyif tdyfaysmf&if;uG,fvGefoGm;onf[k qkdygonf? rD;ZmukefqDcef; jzpfoGm;yHk&ygonf?

AkdvfcsKyfuawmf a':AkdvfcsKyfuawmf a':AkdvfcsKyfuawmf a':AkdvfcsKyfuawmf a':AkdvfcsKyfuawmf a':cif=unfcif=unfcif=unfcif=unfcif=unfu|efawmfwkd@onf tapmykdif;u tpfr}uD; a':cif=unfESifh odyf&if;ESD;jcif; r&Sdyg? u|efawmf wyfxJaepOf u|efawmfhZeD;uvnf;

rdcifESifhuav;apmifha&Smufa&;toif;/ wyfrawmf trsdK;orD;rsm;toif; pwmrsm;rSm 0ifa&mufvkyfudkif&&if; tpfr}uD;ESifh vkyfief;t&/awG@qHkcifrifr_awmh &SdcJhygonf? xkdpOfuwnf;u u|efawmfhZeD;u ajymzl;onfrSm tpfr}uD;tm; vltawmfrsm;rsm;u 0kdif;=unfndKav;pm;jcif;a=umifh zqyv 0ef}uD;uawmfrsm;u tawmfr±_pdrfhjzpfa=umif; od&ygonf? aemufykdif; oHtrwf}uD;tjzpf wm0efxrf;aqmif+yD;t+idrf;pm;,ljyefvmonfhtcgusrS u|efawmfwkd@ESifh ykdrkd&if;ESD;u|rf;0ifoGm;jcif; jzpfygonf?

tpfr}uD;u wuUokdvf &dyfomvrf;wGif rdef;uav;tazmf ESpfOD;oHk;OD;ESifh aexkdifum/ yef;pkduftvGef0goemygojzifh +cHxJwGifyef;trsdK;rsdK; pkdufum/ yef;rsm;ukdvnf; tvSw=unfh=unfhESifh aewwfygonf? u|efawmfwkd@ rdom;pkawGukdvnf; rvmwm=umv#if zkef;qufac:wwfygonf? txl;ojzifh Zlvkdif 19 &ufteD;ywf0ef;usifwGif olt&if;ESD;qHk; rdom;pkrdwfaqGrsm;ukd w&ufpDcGJI rdom;pkvkdufzdwfxrif;au|;wwfygonf? wcgw&H =o*kwfvtxd rjywfqufwkduf xrif;au|;&onfhtcgrsm; &Sdwwfygonf?

Page 25: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

25

tpfr}uD;tdrfwGif EkdifiHa&;orm;a[mif;}uD;rsm;/ oHwrefa[mif;rsm;/ wyfrawmfrS yifpif,loGm;olrsm;/ awmjyefrsm;/ vlpHk0ifxGufoGm;vm&m/ owif;pHk &wwfygonf? txl;ojzifh rqv acwf tpkd;&. rawmfrwnfh jyKrlcsufrsm;tm;vHk;ukd ol@a&S@wGif vlrsm;uvmI&ifzGifhajymqkdwwf&m u|efawmfwkd@ ol@tdrfoGm;vnfv#if owif;pHk=um;&wwfygonf? ol@tdrfonfab;rJhawmuJhokd@ jzpfae+yD; tpkd;&qef@usifonfhavoHrsm;/ ajymqkdr_rsm;/ ol@tdrfwGif vGwfvGwfvyfvyf ajymqkdEkdifouJhokd@ jzpfaeygonf?

rqv tpkd;&uvnf; 'gukd odyHk&ygonf? wcgawmh a':cif=unftdrf olckd;ckd;cH&onf[k owif;xGufvm&m/ u|efawmfESifhu|efawmfhZeD;wkd@ uref;uwef; oGm;a&mufowif;ar;&ygonf? ol@tdrfwGif tjyifvlqkdI O,smOfapmifh (rmvD) wOdD;om &Sdonf? olckd;u tdrftay:xyfukd 0&efwmrS ckdIwuf+yD; tdyfcef;bD±kdav;xJwGif xnfhxm;onfh trSwfw&ypPnf;av;rsm;ukdom ,loGm;ygonf? xkdypPnf;av;rsm;rSmtpfr}uD;oHtrwf}uD;tjzpf wm0efxrf;aqmifpOfua&m/ aemufykdif;umvrsm;wGifa&m/ EkdifiHjcm;oHwrefrsm;u trSwfw&ay;onfhvufaqmifypPnf;rsm;om jzpfygonf? tzdk;wefypPnf; rygyg?

u|efawmfhtjrifuawmh TudpPukd ppfwyfaxmufvSrf;a&;uyJ vkyf[ef&Sdonf? a':cif=unftm; tpkd;&qef@usifa&;rsm;rjyKvkyf&ef/ rajymqkd&ef/ [ef@wm;jcif;/ +cdrf;ajcmufjcif; jzpf[ef&Sdygonf? O,smOfapmifhu vufaxmufcsyHk &ygonf? a':cif=unfukd,fwkdifuvnf; TuJhokd@yif xifcJhygonf?

u|efawmfonf a':cif=unfESifh aemufykdif; &if;&if;ESD;ESD;qufqHvm&if; olr. rsdK;cspfpdwf&Sdr_/ wnfwnf=unf=unfESifh ÁajENoduQm&SdpGmae&if; olrtm; vma&muf=unfh±_=uonfh AkdvfcsKyf. wynfhom;ajr;tm;vHk;tay: pdwfaumif;/ ap wemaumif; jynfh0pGmESifh ay;wefay;/au|;wefau|;/ t}uHay;p&may;ESifh em,u*k%f jynfh0pGm aexkdifaer_/ vma&mufor# vltm;vHk;uvnf; olrtm; av;pm;=unfndKr_pwmrsm;ukd jrifawG@vm&ygonf? TuJhokd@ jrif&awG@&onfh tcgrsm;wGif a=omf æ AkdvfcsKyfrsm;/ 'gawGukd jrifawG@&&if b,favmufrsm;0rf;om&SmavrvJ [k AkdvfcsKyftm; wrf;wrdygawmhonf?

1991 ckESpf/ a':atmifqef;pk=unf EkdA,fqk&a=umif; a&'D,kdowif; a=unmpOfrSmvnf; u|efawmfonf a=omfæ tpfr}uD;rsm;&Sd&ifb,favmufrsm; 0rf;om&SmavrvJ[k tpfr}uD; a':cif=unftm; wrf;wrdjyefygonf?

xkdwuUokdvf&dyfom0if;xJwGif u|efawmfwkd@oGm;wkdif; aemufwtdrf 0ifa&mufvnfywf&ygao;onf? xkd0if;xJwGif wxyftdrfuav;aqmufI rDSckdaeaeaom a':cif=unf.tpfr a':cif}uD; (ocifoef;xGef;.ZeD;) . tdrfjzpfygonf? a':cif}uD;rSm odyfusef;rma&;raumif;vSbJ om;orD;av;rsm;ESifh xkdtdrf0if;twGif;rSmyif aecJhygonf? a':cif=unf. usefnDrrsm;vnf; xkd0kdif;xJwGifyif oD;jcm;tdrfuav;rsm;aqmufI ae=uygonf?

u|efawmf awmxJa&muf+yD;aemuf u|efawmfhZeD;vnf; yHkrSefrysuf oGm;a&mufvnfywfa=umif; u|efawmfhZeD;u jyefajymjyzl;ygonf?

u|efawmfwkd@onf awmwGif;rSzrf;rd axmifus+yD; vGwfvm=uonfh awmjyefrdom;pkrsm;ESifhvnf; &if;&if;ESD;EDS;cifcifrifrifaecJh=u&ygonf? xkdolrsm;xJwGif u|efawmfwkd@rdom;pkESifh aqGrsdK;om;csif;uJhokd@ awmufav#mufcifrif&if;ESD;cJhonfh rdom;pkwck &Sdygonf?xkdolrsm;rSm AkdvfrSL;cspfaumif;.ZeD; a':cifrsdK;nGef@ESifh om;orD;oHk;OD;wkd@ jzpf=uygonf?

u|efawmfESifh AkdvfrSL;cspfaumif;rSm bD'Datuwnf;u od&SdcJh=uaomfvnf; odyf&if;ESD;jcif; r&Sdyg? olaxmifu vGwfvmpOfuu|efawmfwkd@ e,fcsJ@qef@usifa&;/ w±kwfjzLqef@usifa&; trsdK;om;aumfrwDzGJ@onfhumvESifhwkd;ojzifh vma&mufyg0ifcJhzl;aomfvnf;r=umrDrSmyif awmjyefckdoGm;+yD; awmwGif;wkdufyGJwae&mwGif usqHk;oGm;cJh&Smygonf?

ol@ZeD;onf a':cifrsdK;nGef@rSm om;orD;oHk;a,mufESifhtwl tawmfqif;&Jyifyef;pGm vkyfukdifpm;aomuf&ygonf? u|efawmfomru u|efawmfwkd@ wrdom;pkvHk;u olwkd@tay: tvGef=uifempGm apmifha&SmufcJh=uygonf?

u|efawmfh om;ESpfa,mufzGifhonfh ajreDukef;u pmtkyfqkdifwGif [email protected];av;ukdac:I tvkyfay;xm;+yD; u|efawmfhorD;}uD;tvkyfvkyfonfh ta&S@ykdif;aq;±HkrS q&m0efrsm;twGufay;onfh tdrfcef;wGifrl a':cifrsdK;nGef@ESifh orD;ESpfa,mufukd ac:xm;ygonf? u|efawmfawmckdvmpOf u|efawmfhZeD;wa,mufwnf; xm;cJh&pOfu olrusef;rrmjzpfaewkef; a':cifrsdK;nGef@u orD;}uD;cifrat;ESifhtwl u|efawmfhZeD;tm; vma&mufapmifha&SmufaexkdifcJha=umif; u|efawmfhZeD;u u|efawmhfukd jyefajymjyygonf?

a':cifrsdK;nGef@rSm tvGefpdwf"mwfckdifrm aumif;rGefoljzpf+yD;/ EkdifiHa&;&yfwnfcsufvnf; jywfom;ygonf? olwkd@rdom;pk csdK@wJhrSef;odojzifh xkdpOfu vkyfom;jynfolowif;pm t,f'DwmcsKyfudkvS+rdKifu ol@ukdowif;pmukd,fpm;vS,f ay;ygonf? olu vufrcHyg? ArmjynfuGefjrLepfygwDukd tykwfcwfqHk;a&;om;aeonfh owif;pmu au|;onfhxrif; rpm;csifyg[k qkdcJhygonf? ol@vkyftm;ESifhyif yifyifyef;yef;vkyfukdifpm;aomuf&Smygonf?

avxD;Akdvftkef;armifavxD;Akdvftkef;armifavxD;Akdvftkef;armifavxD;Akdvftkef;armifavxD;Akdvftkef;armifavxD;Akdvftkef;armifrSm axmifouf&Snf±Hkru u|ef;vnf;ESpfu|ef;oHk;u|ef;jyefjzpfum aemufqHk;rS axmifuvGwfvmol

jzpfygonf? olaxmifu vGwfvmawmh u|efawmfwkd@wawG bmEkdifiHa&;v_yf&Sm;r_rS vkyfIr&awmhyg? wcgwcg u|efawmfhtdrfwGif qHkwwf=u+yD;a&S;a[mif;aESmif;jzpfrsm;om ajymjzpf=uygonf?

ol@ZeD;vnf; tawmfawmfonfh trsdK;orD; jzpfonf? ukdtkef;armifrSm axmifuvGwfvm+yD;vnf; bmrSrvkyfbJ ZeD;u aps;a&mif;au|;wmyJ &Sdonf? olwkd@wGif orD;av;wa,mufvnf; &Sdygonf?

ukdtkef;armifrSm tvGefoabmoum, aumif;+yD;/ pdwfESvHk;ESdrfhcsoljzpfum pum;vnf; rsm;rsm;rajymwwfyg? u|efawmfonf1973 - 74 ckESpfavmufu ol@tm; u|efawmfhtwGuf uGefjrLepfygwDESifh qufay;&ef ajymqkd&m olu}udK; pm;ay;rnfqkd+yD; txufArmjynf

Page 26: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

26

wufoGm;ygawmhonf? wvausmfausmf t=umwGifrS jyefa&mufvm+yD; b,fvkdrS tqufr&[k qkdvmojzifh u|efawmfvufav#mhvkduf&ygonf?

u|efawmf ygwDxJa&mufrS od&onfrSm xkdumvu yJcl;±kd;r jyKwfoGm;+yDjzpfojzifh ygwD. ajratmufvkyfief;ukd ta&S@ajrmufa'ou pkpnf;vkduf+yD; topfjyefzGJ@pnf;jyKjyifae&m vla[mif;rsm;ukd b,fol@ukdrS rqufoG,fawmhbJ vlopfrsm;ESifhom pwifv_yf&Sm;aeojzifh ukdtkef;armiftaeESifh b,fvkdrS tquf&Smr&jzpf[ef &Sdygonf?

u|efawmf ol@ta=umif;a&;aepOfrSmyif ola&;cJhonfh “tESpf 50 =um+yD;aomtcg” aqmif;yg;rsm;ukd pkpnf;I pmtkyfxkwfrnfholrsm;u u|efawmfhtm; trSmpma&;ckdif;&m u|efawmfa&;ay;&ojzifh Tae&mwGif ukdtkef;armifukd *k%fjyKaomtm;jzifh xkdtrSmpmukdxnfhoGif; azmfjyvkdufygonf?

AkdvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. trSmpmAkdvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. trSmpmAkdvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. trSmpmAkdvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. trSmpmAkdvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. trSmpm

u|efawmfwdk@ ArmjynfvGwfvyfa&; }udK;yrf;r_wkdufyGJpOftwGif; EkdifiHjcm;okd@xGufI tultnD&SmazGonfh vli,ftkyfpk ESpfpk &SdcJhygonf? wpkuawmh ta&S@buf xGuf+yD;/ wpkuawmh taemufbuf xGufcJh=uygonf? trdArmjynf}uD; vGwfvyfa&;&&efqkdaomwckwnf;aom &nfrSef;csufatmufwGif v_yf&Sm;cJh=ujcif; jzpfygonf?

ta&S@buf xGuf=uolrsm;onf *syefokd@ a&muf&Sd+yD; AkdvfcsKyfatmifqef; OD;aqmifaom &JabmfoHk;usdyf0ifrsm; jzpfvmum/taemufbuf xGuf=uolrsm;uawmh tdENd,okd@a&muf+yD; OD;odef;azjrifh OD;pD;onfh avxD;qif;&Jabmfrsm; jzpfvm=uygawmhonf?

Tenf;jzifh u|efawmfonf &JabmfoHk;usdyf0if AkdvfausmfaZmjzpfvm+yD;/ oluawmh avxD; Akdvftkef;armif jzpfvmyg awmhonf?u|efawmfwkd@onf acwf+ydKifEkdifiHa&;orm;/ awmfvSefa&;orm;rsm;jzpfcJh=u+yD; 20 &mpk aemufqHk;ykdif;umvrsm;. rsdK;quf&Jabmf

&Jbuf/ wkdufazmfwkdufzufrsm;tjzpf wm0eftoD;oD; xrf;aqmifcJh=u+yD; xkdrsdK;qufrsm;. orkdif;ay;wm0efjzpfaom ukdvkdeDArmEkdifiHukdvGwfvyfonfh ArmEkdifiHtjzpf ajymif;vJay;EkdifcJh=uayonf? u|efawmfonf u|efawmfh b0twGuf Torkdif;ay; wm0ef}uD;ukd xrf;aqmifcGifh&cJhjcif;tay: tauseyfqHk;jzpf&ovkd/ &Jabmf}uD; Akdvftkef;armiftwGufvnf; tvm;wl auseyfp&mESpfodrfhp&m jzpfayvdrfhrnf[k xifygonf?xkd@a=umifhyif olu “u|efawmf jzwfoef;cJh&wJhb0twGuf u|efawmf*k%f,lygw,f”“u|efawmf jzwfoef;cJh&wJhb0twGuf u|efawmf*k%f,lygw,f”“u|efawmf jzwfoef;cJh&wJhb0twGuf u|efawmf*k%f,lygw,f”“u|efawmf jzwfoef;cJh&wJhb0twGuf u|efawmf*k%f,lygw,f”“u|efawmf jzwfoef;cJh&wJhb0twGuf u|efawmf*k%f,lygw,f” [laom pum;ukd ajymcJhjcif; jzpf[efwlygonf?

u|efawmfwkd@onf trdEkdifiH}uD;ukd EkdifiHa&;t& vGwfvyfonfhEkdifiHtjzpf ajymif;vJEkdifcJhaomfvnf; acwfrDwkd;wuf zGH@+zdK;aomacwfopfArmjynf xlaxmifa&;vkyfief;rsm;ukdawmh atmifjrifatmif rvkyfEkdifcJhyg?

u|efawmfwkd@ rsdK;qufa[mif;rsm;. Tr+yD;qHk;ao;aom orkdif;wm0efrsm;ukd 21 &mpkopfrS rsdK;qufopfvli,frsm;u +yD;pD;atmifqufvufxrf;aqmif vkyfukdifayvdrfhrnf?

vlom;rsm;onf rdrda&S@rsdk;qufa[mif;. yckH;xufrSaeI vlom;wm0efrsm;ukd xrf;aqmif&ojzifh xkda&S@rsdK;qufa[mif;rsm;xufomatmif vkyfukdifaqmif&GufEkdif&rnf? xkd@jyif aemifvmaemufom; rsdK;qufopfrsm; rdrdwkd@xufomatmifvnf; twwfEkdifqHk; ulnDaxmufyHhay;cJh&ayrnf? okd@rSom vlom;wa,muf. wm0efausyGefonf[k qkdEkdifayrnf?

&Jabmf}uD; Akdvftkef;armif. “tESpf 50 =um+yD;aomtcg”“tESpf 50 =um+yD;aomtcg”“tESpf 50 =um+yD;aomtcg”“tESpf 50 =um+yD;aomtcg”“tESpf 50 =um+yD;aomtcg” onf/ aemifrsdK;qufopf vli,frsm;tm; pdwf"mwfcGeftm;jznfhwif;ay;&m oifcef;pmrsm;,lp&m orkdif;tawG@t}uHK/ tjzpftysufrsm;ukd olyg0ifcJhonfh tcef;u jynfhpHkpGm a&;om;azmfjyxm;ojzifholruG,fvGefrDajymcJhonfqkdonfh “cifAsm;wkd@ESifhtwl u|efawmf&SdaeOD;rSmyg” “cifAsm;wkd@ESifhtwl u|efawmf&SdaeOD;rSmyg” “cifAsm;wkd@ESifhtwl u|efawmf&SdaeOD;rSmyg” “cifAsm;wkd@ESifhtwl u|efawmf&SdaeOD;rSmyg” “cifAsm;wkd@ESifhtwl u|efawmf&SdaeOD;rSmyg” qkdonfhpum;. t"dy`m,fukd tjynfht0qHk; tav;eufqHk;azmfxkwfjyoaeayonf[k u|efawmfxifjrifaerdygonf? xkdpum;pkonf ol.pdwf"mwf }uH@ckdifr_/ ZGJeyJ}uD;r_/ Armjynf}uD; acwfrDwkd;wufaomEkdifiH rjzpfEkdifao;jcif;tay: wm0efrausavjcif;[k tm;rvkdtm;r&jzpfaer_wkd@ukd azmfjyae+yD;/ aemifrsdK;qufopftwGufawmhtvGefxda&mufonfh tm;ay;0kdif;&H axmufcHoGm;onhf pum;pkvnf; jzpfayawmhonf?

&Jabmf}uD;Akdvftkef;armifum; wrsdK;om;vHk;twGuf ol@wm0efol@tcef;ukd b0wav#mufvHk; ausyGefpGm xrf;aqmifoGm;onfhArmjynf}uD;. *k%f,lzG,f om;aumif;wa,muf jzpfygonf?

&Jabmf}uD; Akdvftkef;armif. “ukd,fusdK;rzuf/ ±kd;&kd;ukyfukyf aexkdif/ owWd&Sd&Sd vkyfukdifonfh pdwf"mwf” “ukd,fusdK;rzuf/ ±kd;&kd;ukyfukyf aexkdif/ owWd&Sd&Sd vkyfukdifonfh pdwf"mwf” “ukd,fusdK;rzuf/ ±kd;&kd;ukyfukyf aexkdif/ owWd&Sd&Sd vkyfukdifonfh pdwf"mwf” “ukd,fusdK;rzuf/ ±kd;&kd;ukyfukyf aexkdif/ owWd&Sd&Sd vkyfukdifonfh pdwf"mwf” “ukd,fusdK;rzuf/ ±kd;&kd;ukyfukyf aexkdif/ owWd&Sd&Sd vkyfukdifonfh pdwf"mwf” xm0pOf t"Gef@&Snfygap?oGm;ESifh+yDjzpf=uaom &Jabmf}uD;wkd@tm;vHk;ukd owd& vGrf;qGwfvsuf-

ausmfaZm (AkdvfausmfaZm)

16-3-07

u|efawmf xkdtdrfav;rSmaepOf u|efawmfhqD yHkrSefvma&mufvnfywfolwOD;uawmh u|efawmfwkd@ *syeftwlwloGm;cJhzl;onfh&JabmfoHk;usdyf0if Akdvfapmaemif jzpfygonf? u|efawmfwkd@onf *syefrSm ppfynmoifpOfuwnf;u &if;ESD;cJhygonf? olonf ocifxGef;tkyfwkd@tzGJ@rS jzpfaomfvnf; u|efawmfwkd@wawGESifh tawmfaumif;rGefpGm &if;ESD;pGm qufqHcJholjzpfygonf?

ol@ukd Akdvfae0if;u txl;t&m&Sdwae&m ay;xm;aomfvnf; t&ufpGJaeolwOD;jzpfojzifh b,fawmhrSavmufijcif; r&SdbJ/ t+rJusyfwnf;aewwfygonf? u|efawmfhqDvnf; r=umc%vmvm+yD; aiGawmif;wwfygonf? wae@ olvmvnfaomtcg ajcvSrf;awmifrrSefbJrl;±l;aeygonf? u|efawmfu cifAsm; u|efawmhfqDrl;vm&ifawmh wHcg;zGifhray;bl; jyefayawmh[k ESifxkwfvkdufygonf? olu u|efawmfhtdrfa&S@

Page 27: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

27

avSum;xpfwGif xkdifcs+yD; “AkdvfausmfaZm usKyfukd ESifxkwfw,f[kwfvm;/ cifAsm; u|efawmfhukd ESifxkwfw,faemf”[k xyfcsnf;wvJvJajymumikdkk,kdygawmhonf? u|efawmfvnf; rwwfEkdifawmhbJ wHcg;zGifh+yD; tdrfay:ac:wif&ygawmhonf? +yD;awmh xHk;pHtwkdif; awmif;wJhaiGay;vkduf&ygonf?

ol@ZeD;onfrSm tawmf awmf&Smoljzpfygonf? om;orD;rsm;ukd aps;a&mif;au|;+yD; ausmif;xm;ygonf? om;rsm; t&G,fa&mufvmaomtcg &SifjyKtvSLyGJjyKvkyf&m u|efawmfwkd@udkvnf; zdwfojzifh oGm;a&muf&ygonf? tvSLyGJukd urm&GwfrS bkef;}uD;ausmif;wausmif;wGif jyKvkyf&m naeykdif; armif&ifavmif;rsm;ukd qHcs+yD;aomtcg a&pufcszkd@ ol@ZeD;ukd ac:aomtcg ol@ZeD;u olESifha&puftwlrcsvkd[k qkdvmonf? u|efr 'Db0awmh &Sdapawmh oabmxm;ygw,f? olESifhtwl a&pufcs&if aemifb0 olESifhu|efr xyfqHkrSmpkd;vkd@yg?olESifh xyfrqHkvkdawmhygvkd@ ajymygonf? xkdtcg Akdvfapmaemifonf rsuf&nfpufvufESifh wOD;wnf; a&pufcs&ygawmhonf? u|efawmfol@ta=umif; jyefpOf;pm;rd+yD; ol@ukd w}udrfwcgu ESifxkwfrdr_tay: pdwfraumif; jzpfaerdygawmhonf?

» » » »wcgrSmvnf; u|efawmfhqDukd xl;jcm;onfh {nfhonfwa,muf oHk;bD;um;ESifh aygufcsvmygonf? xkdtcsdefu Akdvfae0if;u

jrefrmhqkd&S,fvpf vrf;pOfygwD zGJ@pnf;rnfhta=umif; a=unmxm;csdef jzpfygonf?xkd{nfhonfrSm Akdvfae0if;. ZeD;}uD; (uGm&Sif;xm;ol) a':wifwif jzpfygonf? u|efawmf ar+rdK@rSm wkdif;rSL;wm0ef xrf;aepOfu

a':wifwif tawmfcsK@dcsddK@iJhiJh ae&a=umif; =um;&ojzifh xkdpOfu zqyv ynma&;0ef}uD; OD;oef;atmifqD odk@ ol@ukd u|efawmfpma&;ay;+yD;p&dwfygay;um v$wfcJhygonf? OD;oef;atmifpDpOfay;ojzifh ar+rdK@wGifyif a':wifwif q&mrtvkyf &&SdcJ hygonf? a':wifwifrSmom;ESpfa,mufudkvnf; ausmif;xm;&ygao;onf? aemifawmh Akdvfae0if;u uav;rsm; ausmif;p&dwf axmufyHh[ef &Sdygonf?

xkdae@u a':wifwifu u|efawmfhukd 0rf;omtm;&ESifh ajymonfrSm ukdukdwkd@u (Akdvfae0if;ukd ol@tac:) tck qkd&S,fvpfvkd@ajymae+yD? tJawmh AkdvfausmfaZmukd ypfxm;rSmr[kwfbl;? u|efr 0rf;omvkd@ vmajymwm[k qkdygonf? u|efawmfvnf; ol@ukd {nfhcH+yD;tvmyov†myajymum c%wjzKwfae+yD; oljyefoGm;ygonf? oljyefoGm;rS u|efawmfwkd@ a&tkd;pifu aiGzvm;av;xJwGif aiGw&musyfESifholar+rdK@rSmaepOfu u|efawmfxkwfay;vkdufaom c&D;p&dwfaºu;ukd vmqyfa=umif; pmav;wapmif a&;xnfhxm;wm awG@&ygonf? olujyefumeD; tjyifxGufcsifonfqkdI u|efawmfhorD;wa,mufu tdrfomykd@ay;+yD; ol@udkxm;cJhonfh c%wGif olu aiGukdxm;jcif;jzpf[ef&Sdygonf?

xkdpOfu vGwfvyfa&;armfuGef;0ifrsm;vnf; ay;aeojzifh u|efawmfhqD axmufcHpm vmawmif;olrsm;vnf; rsm;vSygonf? *syefacwfu vpmxkwfpm&if; twdtus&Sdonfhwkdif;rSm wkdif; 4 wwkdif;yJ &Sdojzifh u|efawmf. axmufcHcsufrSm tawmfyif ta&;ygaeygonf?u|efawmfuvnf; taotcsmppfaq;+yD; u|efawmfukd,fwkdif ,Hk=unfrS axmufcHcsufay;aoma=umifh u|efawmfhaxmufcHcsufygoltawmfrsm;rsm;rSm armfuGef;0if&=uwm rsm;ygonf?

u|efawmhfukdvnf; vGwfvyfa&;armfuGef;0if vm,l&ef zdwfpmwcg&zl;ygonf? u|efawmf wufr,lcJhyg?wcgYvnf; Akdvfae0if;u u|efawmfwkd@ *syefjynf ppfynmoifpOfu q&mwmum[m&SDukd zdwfac:+yD; *syefjyeftm;vHk;ESif@ pka0;

awG@qHkyGJwyGJvkyf&ef pDpOfygonf? u|efawmfhukd vmzdwfolrSm xkdpOfu axmufvSrf;a&;wm0efcH Akdvfcspfcif jzpfygonf? u|efawmfu zdwfpmukdvufcHxm;vkduf+yD; xrif;pm;yGJokd@ oGm;rwufcJhyg? u|efawmf rwufa&mufojzifh wmum[m&SdDu (xkdtcsdefu pD;yGm;a&;orm; jzpfaeyg+yD)u|efawmfhtwGuf vufaqmiftcsdK@ ay;xm;cJhojzifh xkdvufaqmifrsm;ukd vmay;&if; Akdvfcspfcifu ajymjyonfrSm xkdae@u {nfhonfrsm;pHkvifaomtcg ol Akdvfae0if;ukd tdrfay:wufac:a=umif;/ Akdvfae0if;u AkdvfausmfaZma&m vmovm;[k ol@ukdar;a=umif;/ olurvma=umif;ajymawmh Akdvfae0if;u pdwfqkd;+yD; olu b,fol@tm;ukd;eJ@ 'Davmufrkdufae&wmwkef;[kqkda=umif; ajymjyygonf? wqufwnf;Akdvfcspfcifu qufajymonfrSm AkdvfcsKyftay: (u|efawmfhukd qkdvkd) AkdvfcsKyf}uD;u (Akdvfae0if;ukd qkdvkd) oHa,mZOf rjywf&Smygbl;? aemifol zdwf&if AkdvfcsKyfvmjzpfatmifvmyg[kvnf; ajymoGm;cJhzl;ygonf?

Akdvfae0if;uvnf; b,fol@ukdrqkd ESpfbufrsufESm vkyfwwfol jzpfygonf? (OD;Ek. wmawpaeom;wGif 1962 ckESpf ppfwyfutm%modrf;pOf oltzrf;cHae&pOfrSmawmif OD;Eku Akdvfae0if; yg[efr&Sd[kxifa=umif; a&;om;xm;wmukd =unfhyg? OD;Ekukd ol b,favmuft,HkoGif;xm;vJ rodyg?)

u|efawmf 1957 ckESpf/ ppfwyfu xGufcgeD;/ ppf±Hk;csKyfY u|efawmf Akdvfae0if;ukd oGm;E_wfqufpOf Akdvfae0if;u at;Asmtjyifa&muf+yD;&if u|efawmfhqD at;at;aq;aq;vmawG@vSnfhygOD;[k rSmv$wfygonf? xkd@jyif twGif;0ef±Hk;Y tvkyfvkyfaeaom u|efawmfhOD;av;udkvnf; =um;yGJpm;wOD;u csOf;uyf+yD; AkdvfausmfaZmemrnfESifh yJcl;±kd;ru opfuefx±kdufav#mufyg? &&ygaphr,f[k vmajymzl;ygonf?xkd@jyif u|efawmfwkd@ wyfrSL;}uD;rsm;twGuf ay;xm;onfh ajruGufrsm;wGif tdrfaqmufrnfqkdu vkdtyfonfh tdrfaqmufypPnf;rsm; tpkd;&aps;E_ef;ESifh xkwfay;rnf[k u|efawmfESifh tvGef&if;ESD;onfh AkdvfrSL;}uD;jr0if;u u|efawmfhZeD;ukd vmajymygonf? xkdp&dwfukdvnf; rdrdupkdufp&mrvkd/ iSm;&rf;rnfh oH±Hk;rsm;ukd oHk;ESpfpmav;ESpfpm iSm;&rf;p&dwf/ pmcsKyfcsKyf}udK,l+yD; aqmuf±Hkom jzpfonf? xkdaºu; oHk;av;ESpfESifhausoGm;ygu rdrdtdrfykdifwvHk;&+yD; tdrfiSm;p&dwf qufpm;&efom jzpfygawmhonf? Tenf;jzifh wyfrSL;}uD;rsm; tdrfwvHk;uae ESpfvHk;/oHk;vHk; aqmufEkdif=uonf? wyfrSL;}uD;rsm;tm; Akdvfae0if;u jynfol@b¾maiGoHk;+yD; 0,f,lonfhenf;rsm; jzpfygonf? xkd enf;jzifh ppfwyfrSxGuf&onfh wyfrSL;rsm;ukd +idrfatmif olvkyfxm;EkdifcJhygonf?

u|efawmf bmwckrS vufcHjcif; r&SdbJ &onfhyifpifav;ESifhyif avmufiatmif aeygonf? &&Sdxm;onfh ajruGufukd awmh u|efawmfwyfxJrSm aepOfuwnf;uyif u|efawmfhaiGay;+yD; *&efxGufatmif vkyfxm;jcif; jzpfygonf? xkdajruGufrsm;ukd zJhzJha&mif;+yD; tdrfpm;&dwfjznfh&ygonf?

Page 28: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

28

jynfwGif;+idrf;csrf;a&; ysufoGm;pOfuvnf; zrf;qD;rnfh vlpm&if;ukd Akdvfae0if;qDwif&mwGif pm&if;xdyfwGifyg0ifonfh u|efawmfhemrnfukd Akdvfae0if;uyJ zsufypfay;vkdufonf[k =um;&ygonf?

1973-74 ckESpf/ rqv zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk a&;qGJ+yD; jynfol@qENcH,lyGJ usif;yzkd@ pkdif;jyif;aepOf u|efawmfhtdrfokd@ prf;acsmif; vtuOuUÏ AkdvfausmfaqGqkdol a&mufvm+yD; xkdqENcH,lyGJtwGuf }uD;=uyfonfhaumfr&SifwGif OuUÏvkyf&ef vmzdwfygonf? u|efawmfvnf;pdwfwkdwkdESifhyif “a[h-rif;wkd@vufxufrSm vlawG'Davmuf 'kuQa&mufaewm 'Dvkdtpkd;&rsdK;ukd igu yckH;eJ@xrf;wifay;&OD;rSmvm;? ightaeeJ@bmrSrwwfEkdifvkd@ xkdif=unfhaewm? wwfEkdif&if rif;wkd@tpkd;& jzKwfcszkd@awmif ighrSm 0wW&m;&Sdw,f”[k ajymcsvkdufygonf? olvnf; jyefoGm;+yD;txuftqifhqifhukd wkdif=um;ygawmhonf? vltawmfrsm;rsm;vnf; 'DwcsDawmh u|efawmf tzrf;cH&awmhrnf[k xifae=uygonf? u|efawmfvnf; tawmfowdxm; aexkdif+yD; tajymtqkdvnf; qifjcifygonf? xkdae@uawmh pdwfaygufvm+yD; ajymcsvkdufjcif; jzpfygonf?

xkdowif; Akdvfae0if;qD a&mufoGm;aomtcg Akdvfae0if;u “[kwfom;yJuG/ rif;wkd@u oGm;pwmukd;? AkdvfausmfaZmqkdwma¹rayG;uG? ol@xdrS aygufwm? ol@[mol at;at;aeyap” [kqkda=umif; =um;&ygonf? u|efawmfhqDvnf; b,folrS xyfvmjcif;vnf;r&Sdawmhyg? b,favmufawmif jzpfvmovJqkdv#if xkdqENcH,lyGJrJ±Hkukd u|efawmfhab;tdrfu um;±HkwGif vmzGifh+yD; u|efawmfwkd@ tdrfom;awGrJvmrxnfhrcsif;apmifhum naetcsdefukefrS rJ±Hkydwfygonf? aemufrJpm&if;xGufvmaomtcg rJrxnfhol ajcmufa,muf[k u|efawmfwkd@tdrfom;rsm;ukd pm&if;jyxm;wm awG@&ygonf? u|efawmfwkd@ukd rJxnfh&ef vmrac:0Hhyg? wjcm;rJ±Hkrsm; vlukefvmxnfhojzifh tapm}uD;ydwfoGm;=uaomfvnf; u|efawmfwkd@ tdrfem;u rJ±HkrSmrl vlukefvmrxnfhao;ojzifh apmifh&onfqkd+yD; tcsdefukefonftxd apmifh+yD;rSrJ±Hkodrf;&ygawmhonf?

u|efawmfwkd@ qDqHkvrf;rS tdrfav;rSmyif u|efawmfhorD;ti,f pef;pef;ukd tdrfaxmifcsay;ygonf? pef;pef;u ol@tpfrukd oloGm;q&m0efav;wa,muf (xkdpOfu tvkyfoifq&m0efav;) ESifh arwWm&Sdaea=umif;/ ol@ta=umif; pHkprf;=unfh+yD; }uD;}uD;rm;rm;tjypfr&Sdv#if xkdolESifh olvufxyfvkda=umif; ajymvmygonf? xkdpOfu pef;pef;rSm pD;yGm;a&;wuUokdvfY enf;jyq&mr vkyfaeygonf?vSvSu ol@oli,fcsif; oGm;aumvdyfY q&mr vkyfaeolrSwqifh xkdoli,fta=umif; pHkprf;&mwGif Aef;armfrSjzpf+yD; jynfe,fpwkdifyifESifhausmif;wufae&ol jzpfa=umif;/ ±kd;om;}udK;pm; oljzpfa=umif; odvm&ojzifh u|efawmfwkd@vnf; xkdtdrfav;rSmyif tusOf;±Hk; vufxyfay;cJhygonf?

orD;i,f vufxyf+yD; wESpft=umwGif om;ti,f ausmfaZmOD;u olESifharwWm&Sdaeonfh pDpDqkdonfh rdef;uav;ESifh vufxyfvkda=umif; ajymvmojzifh u|efawmfwkd@rSm aemufr*FvmudpPukd pDpOf&ygawmhonf? pDpDrSm zwqkd;av;jzpf+yD; tarwck/ orD;wckESifh }uD;jyif;vm&ol jzpfonf? rdcifjzpfolrSmvnf; tpfr}uD;jzpfolESifh wpD;yGm;wnf; twlaevmol jzpfonf? uefawmf}uD; xDvkyfief;ykdif&Sifrsm;jzpf+yD;/yJcl;bufwGifvnf; aq;vdyfcHkrsm; &Sd=uonf? (aemifrS u|efawmfod&onfrSm pDpD.zcifrSm ArmjynfuGefjrLepfygwD0ifwOD;jzpf+yD; awmckd&mokd@ygoGm;um ysOf;rem;Y iSufzsm;ESifh usqHk;oGm;ol jzpfygonf?)

u|efawmhfZeD;rSm xkdumvu ta=umufqHk;udpPrSm r*Fvmaqmifzdwfpm jzpfygonf? u|efawmfwkd@onf r*Fvm aqmif zdwfpm&ygupdwftawmfnpfoGm;wwfygonf? wcgw&H wvwnf; zdwfpmESpfapmifoHk;apmif &wwfygonf? cifrifav;pm;aomtm;jzifh zdwf=um;=uwmjzpfojzifh roGm;Ivnf; raumif;yg? oGm;jyefuvnf; r*FvmyGJESifhtnD xkdufxkdufwefwef vufzGJ@rS aumif;ayonf? vufzGJ@onfhpepfonfr&Sdoifhawmhyg?

xkd@a=umifh u|efawmfwkd@ ZeD;armifESHu ukd,fhom;orD;rsm; r*Fvmaqmifawmh r*FvmzdwfpmwGif “vufzGJ@jcif; onf;cHyg”[laompmwef; xnfh±kdufcJhygonf? orD;pef;pef;wkef;uawmh bmrSjy\emray:yg? u|efawmfwkd@yJOD;pD;/ u|efawmfwkd@pdwf}udKufyJ vkyf&ojzifhtqifacsmcJhygonf? tdrfrSm tusOf;±Hk;vufxyfvkd@vnf; jzpfonf?

okd@aomf u|efawmfhom; r*FvmyGJusawmh rdef;uav;bufu ajymp&mawG jzpfvmygonf? pDpDh }uD;a': }uD;rSm ol@orD;wOD;vnf;r*Fvmaqmif+yD;+yDjzpf&m a[mfw,f}uD;wckckwGif aqmif&rnf[k qkdvmygonf? }uD;a': }uD;bufu =unfhawmhvnf;orD;us wcrf;wem;vkyfay;cJh+yD; wlrusrS jzpfuwwfqef; vkyfay;onf[k tajymcH&rSmpkd;[ef &Sdygonf?

pDpDrSm u|efawmfwkd@ vl}uD;rsm;t=um; tawmfAsmrsm;oGm;ygawmhonf? aemufawmh a':odef; (pDpDh }uD;a': }uD;) u a[mfw,frSmtcrf;tem;usif;ya&;ukd tav#mhay;+yD; u|efawmfwkd@u “vufzGJ@jcif; onf;cHyg”ukd u|efawmfwkd@ a,mufsm;av;bufu zdwfonfhzdwfpmw0ufwGifyif ±kdufESdyf&ef tav#mhay;vkduf&ygonf? r*Fvmaqmifukd pDpDwkd@tdrf ausmufajrmif;tdrfwGifyif usif;yjzpfcJhygonf?

1974 ckESpfwGif u|efawmfhom;orD;rsm; tukefbGJ@&ukef+yD;/ tvkyftukdifrsm;ESifhjzpfum/ tdrfaxmifusolrsm;vnf; usoGm;ukef+yDjzpfygonf? u|efawmfh qDqHkvrf;tdrfrSmvnf; tdrfuav;u ao;i,f+yD; ab;ywfvnf axmufvSrf;a&;0kdif;aeojzifh tdrfrS u|efawmfw&ufaysmufr&yg? xdk@a=umifh u|efawmftdrf}uD;}uD;wvHk;0,f&ef pOf;pm;+yD; u|efawmftdrf&Sm&m prf;acsmif;/ ajrmif;jrvrf;xJwGifyiftdrft}uD;}uD;wvHk; &SmawG@ygonf? ay 50 ywfvnf ajruGufwGif [kdbuf'Dbuf 10 aypDcsefum tjynfhaqmufxm;onfh ESpfxyftdrf}uD;jzpfonf? a&S;u|ef;ukr%Du refae*smwOD;u aqmufcJhojzifh opfrsm;u taumif;pm;rsm;jzpfayonf? u|efawmfhqDqHkvrf; tdrfav;udka&mif;/tdrfrSm&Sdor# ypPnf;tm;vHk;csa&mif;um u|efawmf xkdtdrf}uD;ukd aiGwodef;eJ@ 0,fvkdufygawmhonf? u|efawmf vufaqmif&xm;onfhypPnf;rsm;/ wHqdyfrsm;/ bGJ@rsm;/ EdkdifiHjcm;uygvmaom vufaqmifypPnf;rsm;pojzifh tdrfwGif&Sdor# tukefcsa&mif;&ygonf?

1974 ckESpf/ ESpfvnfykdif;avmufwGif u|efawmfwkd@rdom;pk xkdtdrf}uD;okd@ ajymif;a&$@cJh=uygawmhonf? xkdtdrf. um;*kda'gifwGif&SdaomtdrfiSm;rsm;u awmfawmfESifhz,fray;ojzifh u|efawmfwkd@ tawmf'kuQ a&mufvkdufygao;onf?

u|efawmfwkd@ xkdtdrfajymif;+yD;aemuf ArmjynfEkdifiHa&;rkefwkdif; ykdrkdjyif;xefvmygawmhonf? u|efawmfonf q &m}uD;r_dif;psmyeudpP/*lAdrmefudpP +yD;uwnf;u bmEkdifiHa&;pum;rS rajymawmhbJ EkdifiHa&;udpPrsm;wGifvnf; ab;a&Smifaeygonf? u|efawmfhtwGuf vufeufukdif

Page 29: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

29

awmfvSefa&;rSvGJI bmrSvkyfp&mr&Sdqkdwm u|efawmfod+yD; jzpfygonf? xkd@a=umifh u|efawmfygwDESifh tquf&atmif }udK;pm;aomfvnf;tqufr&yg? u|efawmfhtaeESifh ygwDESifh tquf&zkd@udpPrSm tvGefv#dK@0SufI vkyfudkif&ojzifh rvG,fulvSyg? t}udrftcsdK@ }udK;pm;cJhaomfvnf;ratmifjrifcJhyg? u|efawmfhyHk owif;pmxJ rygatmifvnf; tawmf}udK;pm;aeygonf? tdrfrSmvnf; r=umc% tjyifxGufxGuf=unfh+yD;/w&ufESpf&ufaysmuf+yD;rS jyefvmwmrsdK;vnf; vkyfygonf? xkdpOfu u|efawmfhorD;t}uD;vSvSrSm &efukefta&S@ykdif; aq;±Hk}uD;wGif vufaxmufq&m0ef vkyfae&m/ ol@twGuf aq;±Hku ay;xm;aom tdrfcef;wGif u|efawmfwkd@ZeD;armifESH vkdufaewwfygonf? u|efawmf tdrfrSm r&SdwmyHkrSefjzpfaeatmif vkyfaqmifjcif; jzpfygonf?

u|efawmfhtdrfu zkef;ukdvnf; apmifhem;axmifrSef;odojzifh bmudpPrS zkef;ESifhrajymrdzkd@ owdxm;&ygonf? u|efawmf u b,fvkdyifEkdifiHa&;ESifh a0;atmifaeaomfvnf; xkdumvEkdifiHa&; rkefwkdif;jyif;xefvmaomtcg u|efawmftaeESifh wa=umif;r[kwfwa=umif; ywfoufvm&ygawmhonf?

1974 ESpfukefykdif; OD;oef@ta&;tcif; ay:vmawmh 'Dta&;tcif;ukd OD;aqmifaeonfh ausmif;om;acgif;aqmifrsm;u bGJ@ESif;obifcef;rrSaeI u|efawmfhqD zkef;quf+yD; t}uH^m%frsm; awmif;ygonf?

1976 ckESpf/ r_dif;&mjynfhta&;tcif; t+yD;rSmawmh axmufvSrf;a&;wm0efcH (rsufrSef) AkdvfwifOD;u tac:ckdif;Iygqkd+yD;axmufvSrf;a&;u AkdvfrlS;&Jaq$ESifh txl;pHkprf;ppfaq;a&;Xme n¸ef=um;a&;rSL;OD;oef;wifwkd@ u|efawmfhukd vmac:ygonf? ausmif;om;rsm;ESifhu|efawmf tquftoG,f &Sdonf[k owif;&ojzifh ar;jref;vkdaoma=umifh[k qkdygonf? u|efawmf xkdae@u AkdvfwifOD;ESifh awG@&ygonf?rif;wkd@ ig w,fvDzkef; ajymor#awGukd wdwfeJ@zrf;xm;w,fvkd@ =um;w,f? tJ'DrSm tukef&SdwmyJ[k u|efawmfuajymawmh AkdvfwifOD;u[m - u|efawmfwkd@ twwfynmu ajymoavmuf r[kwfygbl;vkd@ ajymygonf? olwkd@ xkdae@ ae@vnfavmufwGif u|efawmfhukd tdrfjyefykd@ygonf?

xdkuJhokd@ EkdifiHa&;rkefwkdif;rsm; jyif;xefaepOfumvrSmyif 1976 ckESpfZGefvqef;/ we*FaEGae@ wnaewGif u|efawmfh om;ti,fausmfaZmOD;u “azaz u|efawmhfukd ygwDA[kdu qkwfckdif;vkd@ u|efawmf oGm;awmhr,f”[k E_wfqufvmygonf?

xkdpOfu ausmfaZmOD;rSm vufxyf+yD; om;OD;ol&defausmfaZm (,ck vef'ef bDbDpDY tvkyfvkyfae) ukd arG;+yD; wESpfrjynfhwjynfhtcsdef jzpfonf? olonf vufxyf+yD;aemuf pDpDwkd@tdrfwGif vkdufaeaomfvnf; aoma=umae@nae ±Hk;qif;wmESifh ol@ZeD;ESifhtwlu|efawmfwkdf@tdrf jyefa&mufvm+yD; wevFmae@reufrS ±Hk;wuf&if; tdrfjyefoGm;wwf=uygonf? u|efawmfwkd@ ajrmif;jrvrf;tdrfwGif olwkd@twGuf tcef;wcef; xm;ay;ygonf? olESifhol@tpfukd atmifausmfaZmwkd@ ESpfa,muf }udwf}udwf}udwf}udwfESifh EkdifiHa&;vkyfaerSef; u|efawmf&dyfrdaomfvnf; u|efawmfwcgr# ar;r=unfhyg? u|efawmfhorD;}uD; vSvSukdvnf; olwkd@ESifh EkdifiHa&;pum;rajym&ef u|efawmfESifhyJ ajymp&m&Sdajym&ef rSm=um;xm;ygonf?

olwkd@nDtpfukdESpfa,muf tpkd;&qef@usifa&;vkyfief;awG vkyfaea=umif; owif;awGxGufaewm tawmf=um+yD jzpfonf?OD;oef@ta&;tcif; +yD;uwnf;u ausmif;om;ta&;tcif;rsm;ukd vuf0Jvuf,m ESpfbufpvHk;u v_H@aqmfaea=umif; rqv ygwD0ifrsm;t=um; cscsaqG;aEG;ae=u+yD; vuf,mbufuawmh OD;ausmf+idrf;om;rsm;u OD;aqmif+yD;/ vuf0Jbufuawmh AkdvfausmfaZmom;rsm;uOD;pD;a=umif; ajymqkdae=uoH u|efawmfwkd@ jyef=um;xm;+yD; jzpfygonf?

r_dif;&mjynfhyGJwGifvnf; olwkd@ESpfa,muf ygyHk&onf? olwkd@ukd,fwkdif yg±Hkru u|efawmfhtdrfwGif vmausmif;wufaeonfh u|efawmfhwlav; (u|efawmfhnDti,fqHk; ukdodef;a&$-om;) armifjrwfausmfukdvnf; [kdckdif;'Dckdif; ckdif;wwf&m/ u|efawmfhZeD;u wqlqlwylyleJ@ wm;qD;uef@uGufwwfygonf? (u|efawmfhwl armifjrwfausmfrSm EkdifiHa&;pdwf0ifpm;yHk &onf? yxrykdif; ol@tpfukdrsm; ckdif;or#ukd vkyfukdif+yD;/aemufykdif;olukd,fwkdif wufwufºuºu yg0ifvkyfaqmifvm&mrS r_dif;&mjynfh ta&;tcif;t+yD; ausmif;om;rsm; vkdufvHzrf;qD;&mwGiftzrf;tqD;cHoGm;&ygonf?)

xkdtxJwGif vuf0Jpma&;q&m}uD; ocifjroef; uG,fvGef&mwGif olwkd@nDtpfukdESpfa,muf psmyeaumfrwDxJyg+yD; 0ifa&mufv_yf&Sm;=u&mu psmyeudpPrsm;+yD;aomtcg xkdpsmyeaumfrwD0ifrsm;tm; zrf;r,fqD;r,f jzpfvmojzifh olwkd@ESpfa,muf ArmjynfuGefjrLepfygwD ajratmufuvmyfpnf;u awmckdckdif;jcif; jzpf[ef&Sdygonf?

u|efawmfonf ausmfaZmOD;. E_wfqufpum;ukd =um;wmeJ@ &ifxJwGif 'dwfceJjzpfoGm;um ol@vufukdvnf; zrf;qGJxm;+yD; “rif;ukdygwDA[kdu b,folrSef; taotcsm odovm;” [k u|efawmfuar;&m olu “odygw,fazaz? u|efawmfhukd azazhom;rSef; od=uygw,f”[kjyefajzygonf? xkdtcg u|efawmfu “'gqkdæighac:wm jzpfrSm? igqufaewm =um+yD? igvnf; vkdufr,f”[k qkdvkdufygonf?

ausmfaZmOD;u ol@qDvmwJh ta=umif;=um;pmrSm azazta=umif;rygyg? 'ga=umifh u|efawmft&ifoGm;+yD; ygwDA[kdukd azazvmcsifa=umif; tpD&ifcHr,f? +yD;rS vlv$wf+yD; azazhvmac:r,f[kqkdum u|efawmfwkd@om;tz tpDtpOfrsm; tao;pdwfa&;qGJ=uygonf?

yxr olwkd@tpDtpOfrSm nDtpfukdESpfa,mufvHk; twlxGuf=u&ef jzpfaomfvnf; tckESpfa,mufpvHk; aysmufoGm;v#if axmufvSrf;a&;u tdrfukd rsufjcnfrjywf apmifh=unhfrSmjzpfojzifh aemif u|efawmfxGuf&ef vG,fawmhrnf r[kwfyg? xkd@a=umifh zrf;umrS zrf;qkd+yD;atmifausmfaZmukd yHkrysufxm;cJh+yD; ausmfaZmOD;wa,mufwnf; xGufoGm;ygawmhonf? axmufvSrf;a&;rsm;uvnf; awmckdv#if nDtpfukdESpfa,mufpvHk; oGm;vdrfhrnf[k wGufxm;ojzifh wa,mufu v_yf&Sm;aewmukd apmifh=unfhaeygonf?

'D=um;xJ ol&def@ wESpfjynfh arG;ae@ukd usif;y&ef u|efawmfhZeD;ESifh pDpDtdrfom;rsm; wv_dif;v_dif; jyifae=uygawmhonf?u|efawmf ausmfaZmOD;ESifh aqG;aEG;onfhae@rSmyif u|efawmfhorD;}uD;vSvStm; ajymjy&m orD;u azazoGm;&if olvnf;vkdufrnf[k

qkdvmygonf? xkdpOfu vSvSrSm &efukefaq;±Hk}uD;Y bGJ@vGefoifwef;wufaeygonf? u|efawmfu azazu tpuwnf;u azazoGm;&iforD;ukdyg ac:oGm;zkd@ pOf;pm;+yD;om;ygvkd@ajym+yD; vSvSaq;±HkrS cGifh&&Sda&;/ rSwfyHkwiftwkrsm; jyKvkyfa&;udpPrsm;ukd aqG;aEG;=uygonf?

Page 30: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

30

u|efawmfwkd@onf atmifausmfaZmtm; zrf;rsm;zrf;rvm;[k &ifwxdwfxdwfESifh ae=uygonf? xkdtcsdefu atmifausmfaZmrSmajreDukef;Y pmtkyfqkdifav; zGifhxm;&m olvnf;t&Sdrysuf pmtkyfta&mif;t0,f vkyfaeygonf?

ausmfaZmOD;xGufoGm;+yD; wvrjynfhwjynfh tcsdefrSmyif u|efawmfhom;}uD; atmifausmfaZmu wnaewGif “azaz qufom;a&mufvm+yD”[k owif;ykd@ygonf? u|efawmfu xkdqufom;ukd u|efawmfhtdrfab;um;*kda'gifwGif zGifhxm;aom u|efawmhfom;ruf a'gufwm0if;vGif. oGm;aq;cef;rSwqifh tdrfay:ac:wifoGm;&ef ajymvkdfufygonf?

Tenf;jzifh u|efawmfwkd@tdrfokd@ ArmjynfuGefjrLepfygwDrS qufom;wOD; u|efawmfwkd@ukdac:&ef a&muf&Sdvmygawmhonf?

u|efawmf vGwfajrmufa'ookd@ xGufcGmjcif;u|efawmf vGwfajrmufa'ookd@ xGufcGmjcif;u|efawmf vGwfajrmufa'ookd@ xGufcGmjcif;u|efawmf vGwfajrmufa'ookd@ xGufcGmjcif;u|efawmf vGwfajrmufa'ookd@ xGufcGmjcif;Akdvfae0if;onf EkdifiHa&;t& tvGeftuif;yg;ol jzpfygonf? ol@wukd,fa& }uD;yGm;r_twGufqkdv#if b,fol@ukdrqdk bmrqdk

vkyfoljzpfonf? b,ftcsdefwGif b,fol@ukd cGmI b,ftcsdefwGif b,fol@ukd uyf&rnfukd aumif;aumif; wGufcsufwwfolvnf; jzpfonf?ol@tm;qef@usifol rSefor#ukda&m axmufcHolrsm;ukdyg bmawGpOf;pm;aeonf? bmawGvkyfaqmifaeonfukd t+rJapmifh=unfh+yD; tpOfrjywfod&Sdae&rS auseyfol jzpfonf? axmufvSrf;a&;bufwGif tvGeftuGufaphol jzpfygonf?

u|efawmf wyfuxGuf&uwnf;u u|efawmfhukd rsufjcnfrjywf apmifh=unfh+yD;aeonfukd u|efawmfukd,fwkdifvnf; odonf?u|efawmfhqD 0ifxGufoGm;vmae=uolrsm;vnf; od=uygonf? odatmifvnf; wrifvkyfonfhtcgrsm;vnf; &Sdonf? +cdrf;ajcmufonfhoabmvnf; jzpfygonf?

TuJhodk@ vlodxif&Sm; rsufjcnfrjywf apmifh=uyf=unfh±_aeonfh=um;u u|efawmf uGefjrLepfygwDokd@ vGwfajrmuf xGufajy;Edkifonfhtcg vltawmfrsm;rsm;u tawmfyif tHhtm;oifhoGm;=uygonf? xkd@a=umifhyif taemufEkdifiHom; pma&;q&mwcsdK@u u|efawmfhukdAkdvfae0if;u wrifv$wfay;vkduf[ef &Sdonf[kyif a&;om;xm;wm awG@&ygonf?

wu,fawmh u|efawmf TuJhokd@ vGwfajrmufvmEkdifonfh tajccHta=umif;&if;rsm; &Sdygonf? xkdta=umif;rsm; rSmæ1? u|efawmf tdrf}uD;wvHk; 0,fvkdufonfhudpP? ? 1974 ckESpfwGif u|efawmfu tdrf}uD;wvHk; 0,fvkdufjcif;onf u|efawmf

vGwfajrmufvkduf&onfh tajccHta=umif;&if;}uD; w&yfjzpfayonf? Ttdrf}uD; u|efawmf0,fvkdufonfhtwGuf vltawmfrsm;rsm;.pdwfxJwGif u|efawmf EkdifiHa&;qufvkyfawmhrSm r[kwfbJ om;orD;rsm;/ ajr;rsm;ESifh at;at;aq;aq;yJ aexkdifawmhrnf[k xifrSwfrSm;oGm;apygonf?

xdktcsdefu u|efawmfhorD;i,f pef;pef;. orD;}uD; u|efawmfwkd@. ajr;OD;cifav;ukd u|efawmfwkd@ZeD;armifESH xdef;ae&ygonf?u|efawmfwkd@ vlykdrxm;yg? tdrfazmfvnf; riSm;yg? orD;pef; tvkyfoGm;v#if u|efawmfwkd@ESpfa,muf wvSnfhpD xdef;=u&ygonf? u|efawmfhZeD;csufjyKwfcsdefwGif u|efawmfu xdef;&ygonf? u|efawmf ajr;yJ xdef;ae&onf[k tjyifwGif owif;xGufaeygonf?

1975 - 76 wGif pkpk (a':atmifqef;pk=unf) &efukefokd@ acwWjyefvmpOf u|efawmfESifhawG@&m olu “OD;av;u ajr;yJ xdfef;aew,f=um;ygvm;? Armjynf}uD;twGuf OD;av;wm0efaus+yDvkd@rsm; OD;av;xifaeovm;”[k u|efawmfhukd &efawG@ygonf? u|efawmfu “rif;pdwfcsyg? OD;av;wm0ef OD;av;ausyGef&ygaphr,f? rif;wkd@vnf; ukd,fhtvSnfhus rEJG@=ueJ@aygh”[k jyefajymcJhzl;ygonf?

xkd@a=umifh u|efawmfESifh enf;enf;a0;aeolrsm;u u|efawmf EkdifiHa&;ESifh uif;uif;&Sif;&Sif; aeawmhrnf[k xif=uygonf? u|efawmftouft&G,ft&vnf; &vm+yDjzpfI pGef@pGef@pm;pm; vkyf&rnfhtvkyfukd vkyfawmhrnf r[kwf[k xif[ef&Sdygonf? Akdvfae0if;ukd,fwkdifuvnf; u|efawmf uGefjrLepfygwDtay:wGif pdwfempdwfckaeonf[k xifae[ef &Sdonf? u|efawmfuvnf; tJovkd xifaeatmifol@em;a&mufEkdifonfh ae&mrS xkdtmabmfrsdK; v$ifhxm;zl;ygonf?

Ttcsufa=umifhyif u|efawmfhukd apmifh=unhfonfh tvkyfwGif 0D&d, ayghvm=u[ef &Sdygonf?yuwdbm0t&vnf; tdrf}uD;rSm ESpfxyfjzpfojzifh atmufxyfwGif pef;pef;wkd@ rdom;pkomae+yD; usefvlrsm;u tay:xyfwGif

ae=u&m vrf;ru=unfhI rjrifEkdifrodEkdif &Sdygonf? qDqHkvrf; tdrfav;wkef;url u|efawmfrSm tdrfu usOf;vnf;usOf;/ arSmifvnf;arSmifojzifhtdrfujyifav;rSmyif yufvufukvm;xkdifwvHk;ESifh pmzwfae&&m vrf;ay:u t+rJapmifh=unfhaeolrsm;u jrifae&+yD; enf;enf;aysmufoGm;wmESifh ysmysmovJjzpf+yD; &SmazG=uygonf? ,ckawmh olwkd@taeESifh u|efawmf&Sdr&Sd b,fvkdrS tuJjzwfr& &Sdwwfygonf?

xkd@jyif u|efawmfwkd@u Ttdrf}uD;ukd ajymif;cgpyif jzpfao;ojzifh u|efawmfhudk axmufvSrf;a&;xm;onfh olwkd@. axmufvSrf;a&;uGef,uf pepfwus tjynfht0 wnfaqmufr&ao; &Sdygonf? Tonfuvnf; u|efawmfwkd@twGuf tcGifhaumif;w&yf jzpfygonf?

2? 'kwd,ta=umif;uawmh vwfwavm tvGeftusdK;&Sdapvkdufonfh udpPw&yf jzpfygonf? xkdudpPrSm Akdvftkef;ausmfjrifhwkd@tr_ay:aygufvkdufjcif;yifjzpfygonf? xkdudpPESifh axmufvSrf;a&;tzGJ@tpnf;}uD;w&yfvHk; ±_yf,Sufcwf tvkyfrsm;oGm;ojzifh u|efawmfwkd@ukdapmifh=uyfaer_rsm;vnf; vpf[if;oGm;[ef &Sdygonf?

xkdpOfwkef;uawmh bmudpPrSef; rodyg? u|efawmfwkd@ oGm;zkd@vmzkd@jyifqifaepOfrSmyif wae@ vSvS naejyefvm+yD; ajymjyonfrSmolESifhtvkyfvkyfzuf q&m0efrwOD;&Sda=umif;/ xkdq&m0efrrSm avwyfrS ykdif;avmhAkdvf}uD;wOD;.ZeD;jzpf+yD; e0&wf&dyfomwGifaea=umif;/'Dae@aq;±Hk a&mufvmcsdef aemufusojzifh bmjzpfovJ[k ar;=unfh&m bmudpPrSef;rod/ olwkd@aeonfh e0&wf&dyfomukd reufvif;tm;}uD;wGifppfwyfESifh0kdif;I olwkd@. tdrfatmufwGif aexkdifonfh AkdvfcsKyfausmfxif. ukd,fa&;twGif;a&;rSL; (P.A) ukd zrf;oGm;a=umif; ajymjyonf[kod&onf? xkd@aemuf vSvSuyJ qufajymjyonfrSm olwkd@vlemcef;rS ol@q&mwa,mufu ajymjyonfrSm “[-nu bmjzpfovJrodbl;a[h? wkd@ vrf;xJu M.I XmcsKyfxJ um;awG 0ifvkdufxGufvkdufeJ@ wnvHk; tvkyf±_yfae=uwm? udpP}uD;wckckawmh jzpfay:+yD xifw,f”[k qkdyg onf? xkdq&mrSm [Jvfyifvrf;xJwGif aexkdifol[k od&ygonf?

Page 31: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

31

u|efawmfu xkdudpPudk odaomtcg TonfrSm u|efawmfwkd@twGuf tcGifhaumif;jzpfEkdifonf[k wGufrdygonf? (u|efawmfawmxJa&muf+yD; tawmf=umrS Akdvf}uD;tkef;ausmfjrifhwkd@ tr_qkdwm od&ygonf?)

3? wwd,ta=umif;uawmh u|efawmfwkd@ c&D;pOftwGif; jyifqif&mwGif tcsdefa&G;cs,fr_utp tvGeftao;pdwf+yD; pepfwusaphaphpyfpyf bufpHkjyifqifcJhr_a=umifhvnf; jzpfygonf? tcsdefwkdtwGif; uGufwdusatmif pDpOfEkdifI jzpfygonf?

xkdESpfu tmZmenfae@ Zlvkdif 19 &ufonf ±Hk;ydwf&uf pae/ we*FaEGESifhqufae+yD; ±Hk;qufwkdufydwfcsdef jzpfygonf? T±Hk;ydwf&uftwGif; u|efawmfwkd@ &efukefrS xGufcJh=ujcif; jzpfygonf? u|efawmfwkd@wGif rSwfyHkwif twkrsm;tjyif vSvS. tvkyfa&$@ajymif;v$mtwkvnf;ygvmygonf? vSvSrSm erfhcrf;aq;±Hkokd@ ajymif;&onfh q&m0efwOD;tjzpfvnf;aumif;/ u|efawmfu ol@ukd apmifha&SmufvkdufvHykd@aqmifay;onfh OD;av;tjzpfvnf;aumif; [efaqmifcJh=uygonf?

vSvSrSm xkdc&D;rxGufcif wywftvkdwGif ol@bmomol rouFmI aq;ppf=unfh&mrS nmzuftqkyfxdyfwGif wDbDa&m*g jzpfyGm;aea=umif; odvkduf&ygonf? xkd@a=umifh olu xkd"mwfrSefjyI ol@tcef;tkyfq&mxHrS vkyfoufcGifh 10 &uf,l+yD;/ wDbDaomufaq;ESpfrsdK;ukdvnf; oHk;av;vpm awmif;vmcJhygonf? xkdudpPa=umifh u|efawmfwkd@ wtdrfom;vHk; aq;±Hkajy;aq;ppf&/ "mwfrSef±kduf&ESifh tvkyf±_yfoGm;=u&ygonf? TudpPukdvnf; w,fvDzkef;rSwqifh a&;}uD;cGifus,fvkyf+yD; u|efawmfwkd@ [kdvlajym/ 'Dvlajym ajymqkd=uygonf?u|efawmfwkd@udk apmifhaeonfh axmufvSrf;a&;rsm; rsufpdvnfap&ef jzpfygonf? u|efawmfu wcsdK@rdwfaqGawGaqGrsdK;awGukd orD;pdwf"mwfxdckdufaea=umif; wae&m&moGm; tem;,laecsifaea=umif;/ u|efawmfvnf; vkdufoGm;r,fvkd@ pOf;pm;xm;a=umif;pwmawG zkef;ESifhajymqkdowif;v$ifhwmvnf; vkyfygonf?

xdktcsdefu rkd;wGif;}uD;jzpf&m um;vrf;rrsm;ukd a&ausmfwwfojzifh u|efawmfhom; ukdatmif (atmifausmfaZm) ukd um;jrifhjrifhwpD;iSm;ckdif;&molu tar&duefa'gh*spfwpD;ukd rE Wav;okd@ toGm;tjyefwntdyf aiGusyfoHk;axmifESifh iSm;xm;ygonf?

u|efawmfwkd@ paeae@reufykdif;wGif u|efawmfhZeD;ukd zGifhajymjy=uygonf? om;i,fukdausmf (ausmfaZmOD;) awmckdoGm;&mwGifvrf;c&D;Y zsm;aea=umif;=um;&ojzifh vkdufac: =urnf[k ajymjyygonf? u|efawmfwkd@ om;tzwawG ajryHkwcsyfESifh nnrSm }udwf}udwf}udwf}udwf vkyfaeonfukd wnolxtvm awG@xm;ojzifh olr,Hkyg? olygvkdufrnf[k qkdygonf? vSvSu ararygvkduf&if tm;vHk;rdukefrSm?tm;vHk;aysmufv@kd rjzpfbl;? araru tdrfrSm [efrysufaecJhyg? oHk;av;&uf=umatmif olwkd@ukd vSnfhjzm;xm;EkdifrS tm;vHk;vGwfrSmvkd@azsmif;zsygonf? xkd@aemuf ukdatmifonf tdrfwGif a&mufaeonfh ygwDrSqufom;ESifh t&ifxGufoGm;ygonf? vSvSu tdrfrSzkef;ESifhyifol@vlemcef;rS wm0efusaeaom tvkyfoifq&m0efav;tm; olwDbDjzpf+yD; aoG;tm;enf;vGef;aoma=umifh rdk&mrif tm;aq;oGif;&efaq;±HkvmcJhrnf[k csdef;ygonf?

u|efawmfhorD;i,f pef;wkd@ZeD;armifESHukdvnf; tdrftay:xyfokd@ ac:vkdufum u|efawmfhZeD;tm; ajymjyonfhtwkdif;yif ajymjyvkdufygonf? pef;uawmh u|efawmfwkd@ ajymwm,Hkygonf?

xdktcsdefwGifyif u|efawmfhatmufnD ukdoef;xGef; oHk;q,frS uysmu,m a&mufvmygonf? armifjrwfausmfukd nuyifaxmufvSrf;a&;u oHk;q,ftdrfwGif vmzrf;oGm;+yD; 'Dae@reufapmapm &efukefykd@vkduf+yD[k=um;a=umif; armifjrwfausmfzcif (u|efawmfhnDti,fqHk;) ukdodef;a&$u &efukefu [kdaumifESpfaumif (u|efawmfhom;ESpfa,muf) vnf; b,fvkdaer,frod/ tukdoGm;ajymacsyg?a&Smifcsdef&&ifvnf; aumif;wmayghqkd+yD; v$wfvdkufvkd@ vm&onf[k qkdygonf? (trSefrSm u|efawmfwkd@ awmckdzkd@ jyifqifpOf vSvSuarmifjrwfausmfyg wygwnf; ac:oGm;rnf[k qkdygonf? u|efawmfu vlawGrsm;aev#if tE W&m,f &Sdonf? xkd@a=umifhaemufrS vmac:wmaygh?tckawmh vGwfvGwfu|wfu|wf jzpfatmif ol@ukd oHk;q,f jyefckdif;xm;&atmif[k ajymxm;+yD; ausmif;rsm;vnf; ydwfxm;ojzifh oHk;q,fol@rdbrsm;qD jyefckdif;xm;jcif; jzpfygonf? armifjrwfausmfonf r_dif;&mjynfh v_yf&Sm;r_wGif yg0ifr_jzifh axmifusoGm;+yD; vGwf+idrf;csrf;omcGifhESifhvGwfvm+yD; aemuf 1980 ckESpfwGif u|efawmfwkd@&Sd&m yefqef;okd@ a&muf&Sdvm+yD; u|efawmfwkd@ESifh awmufav#muf aexkdifcJhygawmhonf?)

u|efawmfu ukdoef;xGef;ukd rif;vJ &efukefrSm =um=umraeeJ@? tckyJ oHk;q,f jyefawmh? igwkd@ =unfha&Smifyghr,fqkdum ol@tm;vnf;jyefckdif;vkduf+yD; u|efawmfwkd@om;tz oHk;bD;um;wpif;ESifh &efukefaq;±Hk}uD;okd@ xGufvmcJhygonf? u|efawmfwkd@ukd apmifh=unhfonfhaxmufvSrf;a&;rsm;onf aq;±Hk}uD;a&S@aygufrS u|efawmfwkd@ om;tz oHk;bD;um;ay:rSqif;+yD; aq;±Hkay:wufoGm;onftxd u|efawmfwkd@aemufu ygvmcJhygonf? aq;±Hk}uD;. a&S@ay:wDukdatmufwGif olwkd@ &yfapmifhaeonfukd u|efawmfwkd@ aq;±Hkay:u jrif&ygonf?

vSvSonf olwm0efusaeonfh vlemaqmifokd@oGm;+yD; olzkef;qufxm;onfh q&m0efav;ukd tcsdefr&Sdvkd@ 'Dae@awmh aq;roGif;ao;bl;? aemufae@rS vmcJhr,f[kajym+yD; u|efawmfwkd@om;tz vlaotavmif;rsm;cs&m aemufbuf"mwfavSum;ESifh atmufqHk;xyfokd@qif;cJhygonf? udkatmifu &ifcGJ±HkaxmifhwGif iSm;xm;aomum;ESifh apmifhaeygonf? u|efawmfwkd@u aq;±Hk}uD; xkdaemufayguf (tokbrsm;cs&m wHcg;ayguf) rS xGufvmcJh=uygonf?

um;orm;ukdvnf; aq;±Hk}uD;rS q&m0efwa,muf tarGudpPjzifh rE Wav;oGm;p&m&SdI wnvHk; um;armif;+yD; reuf rE Wav;ta&mufykd@&ef/ rE Wav;rS naewGif jyefxGufvmrnf[kajym+yD; toGm;tjyefiSm;xm;jcif; jzpfygonf?

ukdatmifu olwkd@oli,fcsif; armif&J0if; (,ck =opaw;vs a&mufaeol) ukd tazmfac:cJhygonf? u|efawmfwkd@ rE Wav;rSwqifhc&D;quf&mwGif vrf;wGif w&ufESpf&ufavmuf =umEkdifao;&m xkdumvtwGif; um;q&mudk rsufjcnfrjywfapmifh=unfhzkd@ vlvkdojzifhac:vm&jcif; jzpfygonf? um;armif;&efvnf; vkdtyfaumif;vkdtyfEkdifojzifh um;armif;wwfol armif&J0if;ukd ac:vm&jcif; jzpfygonf?u|efawmfwkd@ tr_ESifhywfouf+yD; armif&J0if;crsm tzrf;cH&+yD; axmif ESpf t&Snf}uD; usoGm;a=umif; aemufykdif;wGif u|efawmfwkd@ =um;&ygonf?

u|efawmfwkd@ naeoHk;em&DavmufrS &efukefrS xGuf&ygonf? um;q&mu "mwfqDvHkavmufatmif vkdufpkaeojzifh xkdtcsdefrSxGufvm&jcif; jzpfonf? um;ujrifhojzifh tawmftqifajyygonf? wckqkd;onfrSm um;a&S@cef;u rSefay:wGif ±kyf&Sifa=umfjimwck

Page 32: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

32

a&;uyfxm;ojzifh jzwfoGm;jzwfvmrsm;u a=umfjimomru um;xJukdyg pdwf0ifwpm; =unfh=unfhae=uygonf?xkdum;q&mrSm tawmf-awmfonf? um;ukd nvHk;aygufarmif;&mwGif oltdyfcsifvmygu um;&yf+yD; um;vrf;ay:qif; 'kef;ajy;

ygonf? oHk;av;acgufajy;+yD;rS um;ay:wuf qufarmif;ygonf? vrf;wGif yJcl;t0ifwGif rSwfyHkwifwcsufppf+yD; b,fae&mrSmrS xyfrppfawmhyg? um;ay:wGif um;py,f&mwOD;vnf; ygygonf?

u|efawmfwkd@ reufvif;tm;}uD;wGif rE Wav;okd@ 0ifygonf? ygwDrS aemufqufom;wa,mufu um;wpD;iSm;xm;+yD; rE Wav;awmifajcrS apmifhaernf[kqkdojzifh u|efawmfwkd@ &efukefu iSm;vmaomum;ukd rE Wav;awmifajc wae&mwGif &yfckdif;+yD; u|efawmf/vSvS/ ukdatmifESifh ygwDrS yxrqufom;&Jabmfwkd@ um;ay:rSqif;um u|efawmfwkd@ udpP&SdI c%oGm;OD;rnf/ naejyefqHkrnf[k armif&J0if;ukdE_wfquf+yD; xGufcJhygonf? (armif&J0if;u xkdum;q&mESifh rcGJrcGmae+yD; naeusrS w,fvDzkef; wae&mrSqufum u|efawmfwkd@wawGrvmEkdifawmha=umif;/ xkd@a=umifh olyJ &efukefjyef&rSm jzpfa=umif;ajymum um;q&mESifhtwl &efukefjyef&ef pDpOfxm;ygonf?)

u|efawmfwkd@ xkdum;ay:rS qif;+yD;/ enf;enf;av;av#mufoGm;awmh xkd-aemufqufom;ukdawG@um oliSm;xm;aom *spfum;jzifhu|efawmfwkd@awmufav#muf vm±_d;okd@ qufwufcJhygonf? ar+rdK@okd@ reuf 10 em&Davmufa&muf&m/ um;q&mrSm um;ukd ar+rdK@em&Dpif}uD;teD;wGif &yf+yD;ae&m u|efawmfwkd@rSm &ifwxdwfxdwfESifh ae&ygonf? u|efawmfonf ar+rdK@wGif wkdif;rSL;tawmf=umvkyfcJh&m ar+rdK@wGiftodrdwfaqGrsm;ojzifh todESifhwkd;rSm pkd;ae&jcif; jzpfonf? ±kwfw&uf rsufESmodESifhwkd;u olwkd@vmE_wfqufv#if rod[efaqmifIjiif;v$wf&ef u|efawmfu udkatmifESifhvSSvSukd oif=um;xm;ygonf? rxifrSwfonfh ae&mwGif rxifrSwfolESifh qHkawG@ygu xifa,mifxifrSm;jzpfwwfa=umif;/ xkd@a=umifh ukd,fuZGwfjiif;v#if olwkd@b,fvkdrS wwfEkdifrSmr[kwfa=umif; ajymjyxm;&ygonf? vrf;wGif wa,mufa,mufukd rdoGm;v#if usefolu ukd,fhvrf;ukd,f qufav#mufzkd@/ zrf;rdolukd *±krpkdufzkd@ukdvnf; rSmxm;&ygonf?

u|efawmfwkd@ e,fpyfacsmif;ukd jzwf&rnfhudpP&Sdojzifh ul;wkd@r&Sdygu ukd,fh[mudk,fjzwf&ef vlwkdif;twGuf avacgif;tHk;wvHk;pDvnf;aqmifckdif;xm;ygonf?

u|efawmfwkd@ iSm;vmaomum;onf vm±_d;a&mufcgeD; wem&Dc&D;cef@tvkdwGif ysufygawmhonf? b,fvkdrS jyifr&awmhojzifhu|efawmfwkd@ }uHKwJhum; wm;pD;+yD; c&D;quf&ef '±kdifbmu ajymvmygawmhonf? xkd@a=umifh u|efawmfwkd@onf ESpfokwfcGJvkdufygonf?

u|efawmf/ vSvSESifh 'kwd,qufom;av;u wokwf/ ukdatmifESifh yxrqufom;u wokwfcGJ+yD; vm±_d;rSm qHkrnhfae&mtcsdef;tcsufvkyfum u|efawmfwkd@tokwfu 0DvD*spfum;av;wpD;udkwm;+yD; wufpD;vmcJh=uygonf? xkdum;ukd armif;vmolrSm tawmf&nfrGefoljzpf+yD; um;ykdif&Sifukdf,fwkdifyif jzpf[efwlonf? um;aemufwGifvnf; vlvwfykdif;wOD; tdyfvkdufvm&m oluxxkdif+yD; u|efawmfwkd@tm; ae&may;ygonf? um;u vm±_d;*dwfokd@ a&mufaomtcg *dwfapmifhu um;armif;vmoltm;-reufutwkdif;yJvm;[kar;&m/ xkdolu[kwfw,f? reufu vltwkdif;yJ[k ajzojzifh bmrS rppfaq;bJ v$wfvkdufygonf? u|efawmfwkd@ vm±_d;t0iftxGuf*dwf tvGefusyfonf[k=um;xm;ojzifh &ifwrr vmcJh&m/ ,ckvkd acsmarmoGm;awmh tawmfpdwfat;oGm;ygonf?

um;armif;olrSm u|efawmfwkd@tm; bmrSar;jref;pyfpkjcif;r&SdbJ vm±_d;+rdK@xJ a&mufvmaomtcg b,fykd@ay;&rvJ[k u|efawmfwkd@tm; ar;ygonf? u|efawmfwkd@u um;*dwf (wuUpD*dwf) wckck ykd@ay;yg[kajymawmh oluwae&mwGif um;ukdxkd;&yf+yD; 'Duae a&Swnfhwnfhqif;+yD;av#mufoGm;&if *dwfawG@vdrfhr,fqkdum u|efawmfwkd@tm; csxm;cJhygonf? (aemifrS u|efawmfwkd@ od&onfrSm u|efawmfwkd@aysmufqHk;aea=umif;/ awG@&Sdolrsm;u ta=umif;=um;&ef tpkd;&u "mwfyHkrsm;ESifhwuG owif;pmrsm;u a=unmaomtcg u|efawmfwkd@&efukefrS rE Wav;okd@ tvmiSm;vmaom um;orm;u vufOD;r_&Sd&Sd tpkd;&ukd tusdK;ta=umif; ajymjyojzifh xkdrSwqifh rD;ckd;ºuufav#mufvkduf&mwGif xkdu|efawmfwkd@ vm±_d;t0if um;}uHK ac:wifcJhaomolvnf; tzrf;cH&um axmifus+yD; pD;yGm;awmif ysufoGm;&Smonf[k=um;&ygonf?)

u|efawmfwkd@ wuUpDwpD;iSm;+yD; a[mfw,fwckokd@ ykd@ckdif;&ygonf? xkda[mfw,f wnf;ckdcef;wGif tcef;wckiSm;+yD; u|efawmfESifhvSvS om;tzESpfa,muf wnf;ckd+yD;/ u|efawmfwkd@ESifh ygvmaom qufom;av;u tjyifxGuf penf;em&efESifh tpm;taomufrsm;0,f&efxGufoGm;ygonf? oljyefvmawmh nwkdif;wnf;ckdcef;rsm;ukd ppfaq;wwfa=umif;/ rae@nuwif xkdwnf;ckdcef;ukd ppfaq;a&;0ifao;a=umif;/olESifhrsufESmodwa,muf wkd;aeojzifh ol u|efawmfwkd@ESifh twlrwnf;ckdbJ wae&moGm;wnf;rSmjzpfa=umif;/ ol reuf 8 em&DrS ay:rvmv#ifrdrdwdk@bmom erfhcrf;um;*dwfokd@oGm;&ef rSm=um;ygonf? olajymjyI od&ao;onfrSm u|efawmfwkd@aemufrSm usefcJhonfh ukdatmifESifhqufom;wOD;rSm &Jum;wpD;ukd wm;pD;vma=umif;/ olwkd@vnf; +rdK@t0if bmrStppftaq; r&Sda=umif;/ acsmarma=umif;/ tckvnf; wjcm;wnf;ckdcef;wckwGif wnf;aea=umif;/ reuf 8 em&DwGif um;*dwfwGifqHk&ef csdef;xm;a=umif;ajym+yD; xGufoGm;ygawmhonf?

u|efawmfwkd@ om;tz wnvHk; =uuftdyf/ =uufEkd; tdyf=uygonf? reuf 7 em&DcGJavmufwGif xkdqufom;av; a&mufvm&mu|efawmfwkd@ tawmf0rf;omoGm;ygonf? u|efawmfwkd@oHk;OD; a[mfw,fteD;&Sd qkdifwqkdifwGif reufpmpm;=u+yD; wuUpDjzifhyif erfhcrf;um;qdyfokd@ oGm;a&muf=uygonf? um;qdyfwGif ukdatmifwkd@ a&mufESifhae+yD; jzpfonfukd awG@&ygonf? u|efawmfwkd@ um;vufrSwf0,f+yD;tokwfESpfokwfcGJ um;ESpfpD;ay: wuf=uygonf? u|efawmfwkd@um;ay: wGif erfhcrf;rS vm±_d;okd@ vmoDcsif;qkdonfh &Srf;rdef;rysdKav;wtkyfygvmygonf? uav;rav;rsm;rSm ±kyf&nfom;om;em;em;ESifh oGufoGufvufvufuav;rsm;jzpf&m vrf;wav#mufawG@&onfh ppfaq;a&;orm;rsm;onf xkduav;rav;rsm; ESifhom w&if;wESD;E_wfqufa&maESm ajymqkdaeojzifh u|efawmfwkd@wawGtawmf uHaumif;cJhygonf?usefc&D;onfrsm;udk rnfol@udkr# *±krpkdufvSawmhbJ 0wfauswef;ausom ppfaq;wmawG@&ygonf?

u|efawmfwkd@ vm;±_d;u txGuf emrnf}uD;vSonfh at'D (A.D) *dwfwGif um;ay:rS c&D;onftm;vHk; qif;&+yD; ppfaq;a&;*dwfwGiftppfaq;cH&ygonf? u|efawmfwkd@ om;tzESpfa,muf ppfaq;ola&S@a&mufaomtcg vSvSu ol@vufukdiftdwfxJrS rSwfyH kwiftxkwfvkdufwGif tdwfxJwGifygonfh q&m0efoHk;em;=uyf xGufusvm&m ppfaq;aeolpma&;u armh=unfhvkduf+yD; a=omf- tpfr}uD;u

Page 33: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

33

tpkd;&tr_xrf;vm;[k ar;ygonf? vSvSu [kwfuJh? u|efr erfhcrf;jynfol@aq;±Hk}uD;ajymif;vmwJh (A.S) vufaxmufq&m0efyg? u|efrrSm(Transfer Order) a&$@ajymif;trdef@vnf; ygygw,f? 'DrSm =unfhOD;rvm;[k qkdaomtcg xkdpma&;u ysmysmovJESifh [m-rvkdygbl;/ rvkdygbl;?oGm;yg tpfr}uD; &ygw,f[k qkdygonf? vSvSu u|efawmfhvufqGJ+yD; 'guawmh u|efrukdvkdufykd@wJh u|efrOD;av;/ u|efrwdk@ oGm;awmhr,faemf/aus;Zl;wifygw,f[k E_wfquf&m xkdpma&;uav;u tpfr}uD; a&S@uuif;awGrSmvnf; (Government service) tpkd;&tr_xrf;vkd@omajymyg? bmrS ppfaq;rSm r[kwfygbl;[k rSmvkduf&Smygao;onf?

(1980 ckESpfrsm;twGif; ygwDwGif;okd@ vlopf&JabmftcsdK@ a&mufvm&m olwkd@ A.D *dwftjzwf tawG@t}uHKukd u|efawmfwkd@tm;jyefajymjyzl;ygonf? olwkd@tm; xkd*dwfwGif ppfaq;olrsm;u-u|efawmfwkd@ 'D*dwfu odyfewf}uD;wm/ AkdvfcsKyfausmfaZmwkd@ wrdom;pkvHk;'DuvGwfxGufoGm;wmav? *dwfw*dwfvHk;vnf; tvkyfjyKwfxGufoGm;wmyJ? olwkd@ezl;rSm pmuyfxm;wmrS r[kwfwm/ u|efawmfwkd@ub,fvkdvkyf odEkdifrSmvJ? cifAsm;wkd@vkd aumif;a&mif;aumif;0,form;awGqkd&ifawmh bmylp&m&SdovJAsm? u|efawmfwkd@u v$wfay;ygw,f[kajymv$wfvkdufonf[k qkdygonf? u|efawmfwkd@vnf; aq;±Hkokd@ tvkyfajymif;vmonfh q&m0ef[k qkdvkdufojzifh apwemAvyGjzifh ewfvrf;n¸efvkdufaom xkdpma&;av;tm; owd&oem;aerdygonf?)

u|efawmfwkd@ vrf;wav#mufvHk; wHwm;wkdif;/ +rdK@t0iftxGufwkdif; um;ay:rSqif; vrf;av#muf&+yD; *dwfwGifxkdif apmifhaeolrsm;a&S@ujzwfum rSwfyHkwifjy tppfaq;cH+yD;rS um;ay: jyefwuf&ygonf? xkdae@rSm wevFmaehjzpfojzifh ±Hk;ydwf&uf zGifhpae@jzpfojzifhppfaq;oltm;vHk; Holiday mood 0ifum/ ayghwD;ayghq ppfaq;=uygonf? u|efawmfwkd@ =um;xm;wmeJ@ rwlyg? erfhcrf;u tqkdawmfuav;rav;rsm;rSm xkda'owGif a&yef;pm;olrsm; jzpf[ef&Sdygonf? olwkdav;awG=um; u|efawmfwkd@ om;tz ra,mifrvnf a&mav#mufygvm&m olwkd@av;awGESifh E_wfqufzkd@/ pum;pjrnfajymzkd@om pdwftm;oefae=uonfh xkduif;orm;rsm;/ vl0ifr_}uD;=uyfa&;*dwfapmifhrsm;uu|efawmfwkd@om;tztm; iJhapmif;Iyif r=unfhyg? u|efawmfwkd@xkwfjyaom rSwfyHkwifu'fjym;rsm;ukdvnf; aoaocsmcsm r=unfhyg? [kdvSnfh'DvSefvkyf+yD; u|efawmfwkd@tm; jyefay;+yD;/ vufjzifhtjref um;ay: jyefwuf&efom n¸ef;aeygonf? u|efawmfwkd@ESifhygvmaom qufom;uav;rSmvnf; &Srf;uav;yifjzpf&m xkdtqdkawmftkyfESifh &Srf;vkd w&if;wESD;qufqHajymqkdaeojzifh ol@twGufvnf; tqifajyaeygonf?

ukdatmifwkd@ESpfa,mufvnf; aemufum;ESifhyif ygvm&m u|efawmfwkd@a&S@u ppfaq;a&;wck+yD;IxGufv#if olwkd@um;u aemufu0ifvmwwfygawmhonf? Tokd@oGm;ae&mu u|efawmfwkd@ erfwGef@wHwm;ukd ausmf+yD;aomtcg ukdatmifwkd@ESpfa,muftm; wHwm;wzufxdyf tay:bufwGif&Sdaom wJwef;vsm;qDokd@ ppfAkdvfwa,mufu ac:oGm;wmukd awG@vkduf&ygawmhonf? xkdppfAkdvfu olwkd@ESifh &,f&,farmarm ajymajymqkdqdk pum;wajymajymESifh ac:oGm;aewm awG@&ojzifh pdwfxJtenf;i,fat;&aomfvnf; pdwfawmhwxihfxifh jzpfaeygonf? (aemifrS od&onfrSm ukdatmifh oli,fcsif; D.S.A qif;wa,muf jzpf+yD; ukdatmifhukdawG@ojzifh 0rf;omtm;&ac:oGm;+yD; pum;pjrnfajymwmomjzpfa=umif;/ ukdatmifu tvkyfjyKwfoGm;ojzifh pdwfnpf+yD; xGufvnfaea=umif; ajymjy+yD; jyefqif;vmcJha=umif; od&ygonf?ukdatmifrSm bGJ@&+yD;cgpu urm&Gwf pD;u&ufpuf±Hkw±HkwGif tvkyfoift&m&Sdtjzpf tvkyfvkyfaecJh+yD; 1974 - 75 tvkyform; ta&;tcif;t+yD;wGif tvkyfjyKwfcJhygonf?)

TvkdESifh u|efawmfwkd@ c&D;ESifvm&m ae@vnfxrif;ukd uGwfckdifwGif 0,fpm;+yD; erfhcrf;okd@a&mufcgeD; 10 rkdifcef@tvkdwGif u|efawmfwkd@qufom;uav;u um;&yfckdif;+yD; u|efawmfwkd@ 'DrSmyJ qif;awmhrnf[k ajymqkd+yD; um;ay:u qif;=uygawmhonf? u|efawmfwkd@ qif;aomtcg um;py,f,mu a=omf æ cifAsm;wkd@u 'Dvkdukd;vkd@ qkdvkdfufygonf? xkdae&mrSm u|efawmfwkd@ ajratmuf&Jabmfrsm; oHk;aeusvrf;jzpfojzifh um;py,f,mav;u Tonfukd &nf&G,fI ajym[ef&Sdonf? u|efawmfwkd@ oHk;+yD;aemuf xkdvrf;ukd rnfolr# roHk;awmh?u|efawmfwkd@vnf; &ifxJ'dwfueJ jzpfoGm;aomfvnf; [efrysuf um;ay:rSqif;um um;vrf;b,fbuf&Sd awmifukef;wukef;ay:&Sdbkef;}uD;ausmif;&Sd&m oGm;aomvrf;okd@ qif;av#muf=uygonf?

u|efawmfwkd@ pD;vmonfhum; rsufpdatmufrS aysmufoGm;rS vm&mvrf;jyefvSnfh+yD; um;vrf;jzwfum um;vrf; nmbufab;&SdawmtkyfwGif;0ifum vloGm;vrf;av;twkdif; qufav#mufawmh e,fpyfacsmif;ukd a&mufoGm;+yD; urf;wGifvnf; ul;wkd@avSav;wpD; uyfxm;wm awG@&ygonf? avSorm;vnf; tqifoifhyif awG@&ygonf?

u|efawmfwkd@onf xkdacsmif;ukd ul;wkd@avSav;ESifhjzwf+yD; urf;ay:wufum awG@&onfh vrf;uav;twkdif; av#mufvm&mpyg;cif;}uD;wckab; v,fuefoif;ay:wufav#mufvkdufpOf “azaza&/ azaza&”[k atmf+yD; vuf}uD;ajr‡muf a0S@,rf;+yD; ajy;vmonfhu|efawmfhom;ti,f ausmfaZmOD;ukd awG@vkduf&ygawmhonf? olu u|efawmfwkd@xuf wvcef@apmI ygwDokd@ xGufcGmoGm;oljzpf&m ol@ukdawG@vkduf&aomtcg u|efawmfwkd@ ygwDokd@ acsmacsmarmarm vHk+cHKpGmqkdufa&muf+yDqkdwmukd odvkduf&ygawmhonf?

u|efawmfwkd@ESifh ausmfaZmOD;/ olESifhtwlygvm+yD; }udKapmifhaeaom ygwDajratmufXme au'gwOD;jzpfonfh &JabmfaZmf0if;wkd@tusdK;ta=umif; ajymaepOfrSmyif u|efawmfhom;t}uD; ukdatmifESifh qufom;&Jabmfwkd@ a&mufcsvmygonf? xkdae&monf ArmjynfuGefjrLepfygwD. a&S@wef;pcef;axmuf&Sd&m ref[kdif;&Gmav; jzpfygonf?

xdkae@onf 1976 ckESpf/ Zlvkdifv 20 &ufae@ jzpfygawmhonf?u|efawmfonf tcuftcJtrsdK;rsdK;/ tauG@taumuftrsdK;rsdK;ukd jzwfausmf+yD; ESpf&Snfvrsm; cGJcGmcJh&onfh “tdrf” (ygwD) okd@

jyefvnfa&muf&SdcJhygawmhonf? ?

Page 34: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

34

ukd;um;onfhpmtkyfpmwrf;rsm;ukd;um;onfhpmtkyfpmwrf;rsm;ukd;um;onfhpmtkyfpmwrf;rsm;ukd;um;onfhpmtkyfpmwrf;rsm;ukd;um;onfhpmtkyfpmwrf;rsm;

1? pma&;olukd,fwkdif a&;om;cJhonfh pmtkyfrsm;1? pma&;olukd,fwkdif a&;om;cJhonfh pmtkyfrsm;1? pma&;olukd,fwkdif a&;om;cJhonfh pmtkyfrsm;1? pma&;olukd,fwkdif a&;om;cJhonfh pmtkyfrsm;1? pma&;olukd,fwkdif a&;om;cJhonfh pmtkyfrsm;1-1? zufqpfawmfvSefa&; 2? trsdK;om;vGwfajrmufa&;wkdufyGJrsm; jynfol@bufawmfom;rsm;pmay 3? jynfwGif;+idrf;csrf;a&;oabmxm;ESifh vufa&G;pifrdef@cGef;rsm; 4? urBmppfESifh +idrf;csrf;a&; 5? orkdif;rSefuluGufrsm; jynfol@bufawmfom;rsm;pmay 6? w&m;cHtppfb,folvJ ‚ 7? rD'D,mavmuESifh tifwmAsL;rsm; ArmjynfuGefjrLepfygwD/ A[kd0g'jzef@csda&;Xme

2? wjcm;pmtkyfrsm;2? wjcm;pmtkyfrsm;2? wjcm;pmtkyfrsm;2? wjcm;pmtkyfrsm;2? wjcm;pmtkyfrsm;2-1? vGwfvyfa&;a&$&wk (jynfwGif;ppfESpfig;q,f) atmifapmOD; 2? wkdif;jynfuEkEk rkefwkdif;u xefxef AkdvfrSL;}uD;a[mif;wifarmif 3? rkefwkdif;vGefaomf ‚ 4? rkefwkdif;ukdvGefI tefwkavaomf rkd;rkd;wma&mpH 5? wyfrawmforkdif; (yxrwGJ rS pwkwÎwGJtxd) wyfrawmfarmfuGef;wkduf 6? jynfwGif;qlylaomif;usef;r_orkdif; (tykdif; 4 ykdif;) ‚ 7? q&m}uD;ocifukdawmfr_dif; vlxka':trm *? owif;pmrsm;ajymwJhppftwGif;Armjynf vlxkOD;vS 9? wmawpaeom; OD;Ek 10? orkdif;rSefuluGuf 2 jynfol@bufawmfom;rsm;pmay 11? q&m}uD;ocifukd,fawmfr_dif; ESpf 130 jynfh (txl;xkwf) "l0Hpmay 12? bHkb0rSmjzifh ocifwifjr 13? zufqpfawmfvSefa&;XmecsKyfESif wkdif;}uD; 10 wkdif; ocifwifjr 14? Burma in Revolt Bertil Litner

Page 35: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

35

aemufqufwGJ (1)aemufqufwGJ (1)aemufqufwGJ (1)aemufqufwGJ (1)aemufqufwGJ (1)AkdvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. wkdif;jynfokd@ wifjycsufAkdvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. wkdif;jynfokd@ wifjycsufAkdvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. wkdif;jynfokd@ wifjycsufAkdvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. wkdif;jynfokd@ wifjycsufAkdvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. wkdif;jynfokd@ wifjycsuf

(10-8-76)

cspfvSpGmaom tzdESdyfcH vkyfom;jynfolrsm;jzpfwJh vlrsdK;aygif;pHkyg0ifwJh tvkyform;/ v,form;/ +rdK@aevkyfpm;ukdifpm;qif;&Jom;rsm;/ ynmwwfrsm;/ trsdK;rsdK;aom tvwfwef;v$mrsm;/ trsdK;rsdK;aom vkyfief;ukdifief;&Sifrsm;ESifh &[ef;oHCmrsm;cifAsm;-

aemufrsdK;qufwckvHk; vlnGef@wkHk;atmif tnGef@csdK;cHae&wJh ausmif;om;rsm;/ vli,frsm;cifAsm;?aemuf ae0if;-pef;,kk ppfwyftwGif;&Sd trsdK;rsdK;aomvufeufukdiftzGJ@tpnf;rsm;rS t&m&Sdt&mcH/ t=uyfwyfom;rsm;cifAsm;u|efawmf[m ae0if; tkyfpkd;r_ukd awmfvSefwkdufckdufzkd@ ArmjynfuGefjrLepfygwDacgif;aqmifwJh vGwfajrmufwJhe,fajrukd tcuftcJ

trsdK;rsdK;ukd jynfolrsm;tultnDjzifh ausmfjzwf+yD; a&muf&Sdaeyg+yD?tb,fa=umifh u|efawmf[m vufeufukdifawmfvSefa&;vkyfzkd@ xGufvm&ovJqkdwm u|efawmfhtaeESifh wkdif;jynfukd &Sif;jyzkd@

wm0ef&Sdygw,f?wckwnf;aom t"duta=umif;uawmh u|efawmfwkd@ jynfolawGukd ae0if;-pef;,kppftkyfpku u|efawmfwkd@ wkdif;jynforkdif;rSm

r}uHKzl;avmufatmif tzufzufu ESdyfuGyfr_/ aoG;pkyfr_a=umifh jynfolawG cHpm;ae&wJh 'kuQt00ukd u|efawmfhtaejzifh b,fvkdrS vufykduf=unfhraeEkdifvkd@ygyJ?

'ga=umifh vGefcJhwJhESpftawmf=umuwnf;u ae0if;tkyfpkd;r_ukd wGef;vSefwkdufzsufzkd@ trsdK;rsdK;}uHqcJhygw,f? jynfoleJ@ wyfwGif;wpdwfwykdif;tajctaea=umifh ae0if;[m u|efawmfhukd axmifcsrxm;ayr,fh tapmifht=uyftrsdK;rsdK;/ olv#dKtrsdK;rsdK;ESifh rv_yfEkdifatmifcsKyfukdifxm;ygw,f?

,ckrSyJ &wJhtcGifhta&;ukd jzpfovkd toHk;cs+yD;/ jynfolwkd@&J@ &efol}uD; ae0if;ppftpkd;&ukd jynfolwkd@ESifhtwl wkdufzsufypfzkd@vufeufukdifawmfvSefa&;e,fxJ a&mufcJhygw,f?

u|efawmftckvkd ae0if;tkyfpkd;r_ukd wGef;vSefwkdufzsufzkd@ vkyfwmukd/ jynfolw&yfvHk; 0rf;ajrmuf0rf;om axmufcHr,fqkdwmoHo,r&Sdyg? jynfol@qENESifhtnD vkyf&w,fqkdwm oHo,r&Sdyg?

ae0if;-pef;,kwkd@ jynfol@tay: &ufpufpGm zdESdyfyHkukd =unfh=uprf;yg?olwufvm+yD; r=umrDvykdif;twGif; 1962 ck/ Zlvkdifv 7 &ufta&;tcif;}uD; jzpfcJhygw,f? 'Dta&;tcif;rSm tjypfrJh vufeufrJh

ausmif;om;awGukd atmfwkdrufwpf*sDo&D;-*sDzd k;awGESif h +rdK@odrf;ppfwyfu &efoludk vkdufvHacsr_ef;ovkd twif;ypf/ twif;vkduf/twif;owf=uw,f? raovkd@ '%f&m&wJhausmif;om;awGukd vkdufzrf;rdor# vufpwHk;owfypfw,f? wGif;}uD;awGwl;+yD; ajrjr‡Kyf—tpazsmufvkdufw,f? tenf;qHk; 100 rS 200 =um; towfcH&w,f? aoG;acsmif;pD;cJhw,f?

om;orD;csif; pmem=unfhyg? jynfolwkd@&ifrSm b,fvkdaervJ? rdbawG[m tavmif;awmifrawG@&? ro+* õK[f&bl;? wcsdK@rdbawG±l;wJhvl ±l;oGm;=uw,f?

aemufxyf+yD; Armjynf&Sde,fcsJ@qef@usifa&; AdrmefwckjzpfwJh/ orkdif;0if or*~taqmufttHk}uD;ukd Zuf&Jvuf&J +zdKcGJvkdufw,f?aemufae0if;uxyf+yD; t±l;trl; aoG;±l;aoG;wef; jynfolawGukd qef@usifjyvkdufyHku aemifvnf; "m;"m;csif;/ vSHvSHcsif; acsr_ef;ypfr,fvkd@a&'D,kdu }udrf;0g;vkdufw,f?

e,fcsJ@+Adwdo#awmif tESpf 100 oltkyfpkd;r_rSm 'Davmuf&ufpuf&rf;um;r_}uD;rsdK; rvkyf&JcJhbl;? e,fcsJ@vufyg;ap ae0if;uawmhol@tkyfpkd;r_ wESpfrjynfhcifrSm vkyfjy&JcJhw,f?

'g[m bmukdjyvkdufovJ-'g[m jynfoltusdK;jyKr,fqkdwJh rqv vrf;pOfvm;?'g[m acwfajymif;awmfvSefa&;qkdwmvm;?'g[m jynfoludkcspfygw,fqkdwJh jynfol@wyfrawmfvm;?'g[m ae0if;&J@ zufqpfbDvl;±kyf bGm;bGm;ay:wmyJ r[kwfvm;?'g[m tm%mukd bmESifhrSrvJEkdifwJh irf;irf;wuf tm%m±l;}uD;qkdwm ay:wmyJ r[kwfvm;?'g[m jynfolawGtay: ae0if;wkd@u b,fvkdoabmxm;w,fqkdwm jyvkdufwmyJr[kwfvm;?e,fcsJ@orm;awmif rvkyf&Jvkd@ aemufwvSrf;qkwf&wJh umvrSm ae0if;[m yg;uGufom; vlpGrf;aumif;}uD; vkyfjycJhw,f?e,fcsJ@qef@usifa&;wkdufyGJtqifhqifh *k%fa&mifajymifcJhwJh owWdajymifcJhwJh u|efawmfwkd@&J@ ausmif;om;vli,fawGukd 'Dvkdt=urf;zuf

&mESifhcsD+yD; owfjyvkd@ a=umufrwJhvm;? olwkd@&J@ &mZyv†ifa&m +rJrwJhvm;?ausmif;om;vli,fawGtygt0if u|efawmfwkd@&J@ jynfolawG[m +Adwdo#e,fcsJ@orm;ukd tefwkcJhwJh jynfol/ zufqpf *syefukd

xcscJhwJhjynfol/ ae0if;wkd@&J@ocif e,fcsJ@awGukd armif;xkwfcJhwJh jynfolawGqkdwm ae0if;wkd@arhaeyHk&w,f?orkdif;u 'D&mZ0wfaumifukd cGifhv$wfrwJhvm;?'DaemufrSm ae0if;wkd@u jynfol@aoG;awGayusHaewJh zufqpfbDvl;±kyfukd zHk;uG,fa&;/ vSnfhpm;a&;twGuf rqv ygwDqkdwJh

qkd&S,fvpftwk ygwDw&yfukd ol@a=u;pm;wyfukd A[kdjyK+yD; 1963 rSm zGJ@pnf;cJhw,f? 'DvkdeJ@ wzufu qdk&S,fvpftwkta,mifESifh rEkd;=um;

Page 36: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

36

ao;wJh jynfolwpdwfwykdif;ukd vdrfnmzkd@eJ@/ Ekd;=um;wJh jynfoltrsm;pkukd *wfpwmykdpHkaxmufwyfvkd jynfol@zdESdyfa&; wyfzGJ@}uD;wwyftjzpfzdESdyfzkd@ ppfwyfygwD zGJ@cJhw,f? 'DvkdygwDxJ r0ifvkdwJholawGukdvnf; r0ifbJrae&Jatmif tusyfukdifcJhw,f?

aemuf ae0if;[m qkd&S,fvpftwkukd ukdif,rf;+yD; jynfolykdifvkyfw,fa[hqkd+yD; yk*~vduykdif vkyfief;udkifief; tm;vHk;ukd uGrf;,mqkdifomomavmufup+yD; vufawG@avsmfa=u;ray;/ odrf;usHK;vk,uf,l=uw,f?

tusdK;qufuawmh trsdK;om;pD;yGm;a&; emvefrxlEkdifatmif usqif;apcJhw,f? e,fcsJ@aygif;pHkukd ykdrSDckd&+yD; ukefaps; E_ef;awGw[kefxkd;wufcJhw,f? jynfolawG ykdusyfwnf;vmcJhw,f?

olwkd@rSmawmh um;awGwkdufawG wkd;wufvmw,f?qkd&S,fvpftwkjzpfa=umif;/ e,fcsJ@vufyg;apjzpfa=umif; xyfzGifhjywmu e,fcsJ@ykdif bDtkdpDa&eHukr`%Dukdodrf;awmh r&Sufra=umuf

e,fcsJ@auseyfavmufatmif aphpyf+yD;avsmfa=u;ay;cJhw,f?emrnfqkd;vSwJh ‘Ek-tufwvD’pmcsKyfukd ,cktxd rzsuf0Hhao;bl;?ae0if;wkd@[m wjznf;jznf;us,fjyef@vmwJh ArmjynfuGefjrLepfygwDeJ@ vlrsdK;pktoD;oD;u ol@tkyfpkd;r_ukd vufeufpGJukdif awmfvSefae

=uwJh vufeufawGukd jzKwfypfzkd@eJ@ jynfolw&yfvHk;ukd vSnfhpm;zkd@ 1963 ckESpfrSm [efjy+idrf;csrf;a&;twkukd vkyfcJhw,f? aemufqHk; olomv#if+idrf;csrf;a&;ukd zsufqD;wJh w&m;cHtjzpf ay:cJhw,f?

aemufae0if;wkd@[m olwkd@jrwfpGef;r,f/ tusdK;&Sdr,fxifwJh xkwfvkyfa&;ESifh ukefoG,fa&;vkyfief;ukdifief; tao;t}uD; wck+yD;wckxyfodrf;=u/ vk,uf=uvkd@ trsdK;om;pD;yGm;a&; ykdIykdIysufpD;vm/ aps;E_ef;awGykd}uD;vm/ xkwfvkyfr_awGusqif;vm/ wkdif;jynfpD;yGm;a&;z±kdz&Jjzpfvm&w,f?

aemufqHk; 1967 rSm Armjynforkdif;rSm wcgrS r}uHKzl;wJh qefravmuf xrif;iwf&r,fhudef; qkdufvmw,f?qefjy\em jzpfvmawmh ,cife,fcsJ@rsm;vkd vrf;v$Jzkd@ w±kwfArmta&;tcif; ae0if;wkd@zefwD;+yD;/ w±kwftrsdK;orD; - trsdK;om;

rsm;pGmukd owfjzwfcJhw,f?aemuftiwfrcHEkdifwJh jynfolawG[m qefjy\emwkdufyGJ quf0ifvmwJhtcg &ckdifrSm &ufpufpGm ypfowf+yD; ESdyfuGyfjyvkdufw,f?

tawmfrsm;rsm; jynfolawG usqHk;&jyefw,f? 'Denf;ESifh ae0if;wkd@[m bmyJyg;pyfuajymaeae olwkd@vlwef;pm;tusdK;ukd xdckdufr,fqkd&ifzufqpfbDvl;jzpfa=umif; zGifhjyzkd@ 0efrav;=ubl;?

'DvkdESifh aoewfw,rf;,rf;ESifh owfjzwf+cdrf;ajcmuf+yD; wav#mufvHk; tkyfpkd;vmcJhw,f?'DtxJu yHko¿meftrsdK;rsdK;eJ@ ae0if;tkkyfpkd;r_ukd awmfvSeftmcHwJhol jynfol@om;orD;aumif;rsm;[m tusOf;axmifxJrSm

tcsdK@towfcH&/ tcsdK@vlpOfrrDatmif n‡Of;yef;cH&/ tcsdK@ ukdukd;u|ef;ykd@cH&w,f? 'Dn‡Of;yef;r_[m *syefzufqpfawGvkdyJ tvGef&ufpufw,f?ae0if;tusOf;pcef;awGrSm tmZmenftawmfrsm;rsm; usqHk;cJh&w,f?'DtxJrSm *syefawmfvSefa&;acgif;aqmif}uD;wOD;jzpfwJh AkkdvfrSL;}uD;Axl;&J@om;wa,muf[mvnf; rsufvHk;uef;atmif ESdyfpufcH&+yD;

aemuf taoowfypfjcif;cH&w,f?ae0if;zdESdyfr_/ aoG;pkyfr_[m ykdvkd@jyif;xefvmw,f? jynfolwkd@ usyfwnf;r_[mvnf; ykdjyif;xefvmw,f? qefravmufwJh

tiwfjy\em[mvnf; ykd}uD;xGm;vmw,f?1974 arvrSm acsmufa&eHajr tvkyform;rsm;u qefjy\em ajz&Sif;ay;zkd@ pwifaygufuGJvmw,f?aemuf &efukef+rdK@awmftygt0if txufatmuf Armjynfpuf±Hktvkyf±HkawG qefvHkavmufatmifay;a&;eJ@ olwkd@ukd zdESdyfxm;wJh

vkyfom;aumifpDawGzsufodrf;a&;oydwfrsm;[m ae0if;aoewfawG vSHpGyfawGa&S@rSm ra=umufr&GH@ wck+yD;wck aygufuGJay:xGufvmw,f?tvkyform;awG[m iwf+yD;awmhtaorcHbl;/ wkdufyGJESifh&ifqkdifr,fvkd@ oEdMÏmefcs+yD; &J&J}uD;wkdufyGJ0ifvm=uw,f? 'DwkdufyGJ[m tr_xrf;t&mxrf;awGtxd ul;puf+yD; jynfvHk;u|wfoydwf}uD; aygufuGJawmhrwwf jzpfvmw,f?

ae0if; ppftkyfpk[m uref;uwef; olwkd@enf;a[mif;twkdif; 'Dta&;+idrf;oGm;atmif tiftm;t}uD;qHk;jzpfwJh &efukef tvkyform;awGukd ypfowfjyvkdufw,f?

tvkyform;ESifhjynfol 100 avmuf aoausysufpD;&jyefw,f?ae0if;wkd@&J@ vufawG[m txyfxyfaoG;pGef;cJh=u+yD?aemuf 1974 'DZifbm ausmif;om;ta&;tcif;rSm ae0if;tkyfpkd;r_ukd &efukefwuUokdvfrsm;ESifh ausmif;aygif;pHk ausmif;om;rsm;ESifh

&[ef;oHCmrsm; yl;aygif;+yD; wkdufyGJ0ifcJhw,f? rE Wav;u tvm;wlausmif;om;rsm;ESifh oHCmrsm;yg0ifvmw,f? 6 &uffvHk;vHk;tefwk+yD;oydwfarSmufqENjycJh=uw,f? 'Dausmif;om;ta&;ukd ae0if;wkd@u t=urf;zuf+zdKcGJvkdufvkd@ &efukef+rdK@vlxktcsdK@[m a'goxGuf+yD; qef@usifqENjyw,f? wcsdK@u 0ef}uD;rsm;±Hk;ESifh *gwfwJtcsdK@ukd 0kdif;0ef;qENjyzkd@ }udK;pm;w,f? tcsdK@u vrf;pOfygwDESifh aumifpD±Hk;rsm;ukd rD;±_d@zsufqD;ypf=uw,f? owWd&SdpGmESifh vSHpGyfawGukd tefwkvkdufw,f?

tJ'DjynfolawGukd aoG;at;at;ESifh vlowftzGJ@u vkdufvHypfowf+yD; ESdyfuGyfvkdufw,f? tenf;qHk; 'Dta&;tcif;rSm jynfolESifhausmif;om; 150 ausmf aoaus'%f&m&cJh=uw,f? txufyg 1974 ckESpf tvkyform;ta&;tcif;ESifh 'DZifbmausmif;om;ta&;tcif;[mae0if;wkd@=oZmESifh oduQmukd xyfrH+yD; t}uD;tus,f usqif;apcJhjyefw,f?

aemuf ausmif;om;rsm;ESifh tvkyform;rsm;[m tcGifhtcg&wkdif; ae0if;zdESdyfr_ukd awmfvSefwkdufckdufcJh=uw,f? 1975 ck ZGefvrSmrESpfu aoG;acsmif;pD;cJhwJh tvkyform;ta&;tcif; ESpfywfvnfqENjyyGJ}uD;ukd ausmif;om;awGu usif;y+yD;/ ae0if;wkd@ukd tefwkvkdufjyefw,f?

,ckaemufqHk; 1976 ck rwfv q&m}uD;ocifukd,fawmfr_dif; &mjynfhrSm axmifaygif;rsm;pGmaom ausmif;om;awG ae0if;ukd

Page 37: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

37

tefwk+yD; csDwuftav;jyKw,f? aemufwuUokdvf bGJ@ESif;obifcef;rukd odrf;ykduf+yD; oydwfarSmufvkduf=uw,f? ae0if;wkd@u rsm;jym;vSwJhausmif;om;tHkºur_ukd a=umufvef@+yD;/ uref;uwef;wjynfvHk;&Sd/ wuUokdvfESifhaumvdyf ausmif;rsm;ukd ,cktxd tuef@towfr&Sdydwfvkdufw,f? ausmif;om;awGukdvnf; axmifESifhcsD+yD; wpdrfhpdrfh ,cktxd vkdufzrf;aew,f? tcsdK@ukd w&m;pGJ+yD; ESpf&Snfaxmifcsaew,f?

'g[m bmudkjyovJ? ae0if;wkd@u ArmjynfvGwfajrmufa&;wkdufyGJorkdif;rSm r}uHKzl;atmif jynfolawGukd aoG;acsmif;pD; owfjyaewJhtxJu jynfolawG[m OD;rnGwfbJ wAkdvfuswAkdvfwuf vGwfajrmufa&;wkdufyGJ/ 'Drkdua&pDwkdufyGJukd tqufrjywf qifE$JcsDwufaew,f?

'gawG[m ae0if;tkyfpkd;r_umvtwGif; jynfolawGukd ol@q&me,fcsJ@awG/ zufqpfawGvkdyJ zdESdyfw,fqkdwmukd u|efawmftenf;i,fwifjywm jzpfygw,f?

'Dvkdae0if;&J@ zdESdyfr_eJ@ aoG;pkyfr_a=umifh jynfolawG b,fvkd'kuQawG/ qif;&Jusyfwnf;r_awG a&mufcJh&w,fqkdwm wwkdif;jynfvHk;todygyJ?

jynfolawG qif;&Jusyfwnf;r_ESifh ywfoufvkd@ aemufqHk;jzpfysufcJhwJh tjzpftysufw&yfukd wifjyyghr,f? ,ckESpfOD;ykdif;rSm&efukef+rdK@vnf ±kyf&Sif±Hkw±HkrSm ±Hkapmifhwa,muf[m/ trsm;jzpfaewJhtwkdif; w[kefwkd;wufaewJh ukefaps;E_ef;ESifh om;orD; 6 a,mufukdb,fvkdrS 0atmifrau|;Ekdifvkd@ arSmifckd±kyf&SifvufrSwfa&mif;+yD; tdrfaxmifukd jznfhwif;cJh&w,f? wae@rSm tzrf;cH&+yD; axmifcscH&w,f?'Dtvkyform;&J@ ZeD;[m uav; 6 a,mufESifh b,fvkdau|;arG;&rvJqkd+yD; xdwfvef@+yD; &ifaoG;awGa&m/ ola&m owfaozkd@ }udK;pm;w,f?cav;ti,fqHk;ukd owft+yD;/ usefuav;rsm; atmf[pfikdaºu;vkd@ tdrfeD;em;csif;rsm;u vmu,fwif&w,f? 'DtrsdK;orD;[m ±l;oGm;w,f?pdwWZaq;±Hkukd ykd@vkduf&w,f? tcktxd &Sdaumif; &SdaeOD;r,f?

wcsdK@rdbrsm;[m uav;rsm;ukd rau|;Ekdifawmhvkd@ blwm±Hkrsm;/ oabFmqdyfrsm;rSm ypfxm;cJhwJh tr_rsm;[mvnf; ra&wGufEkdifbl;?'Dvkd tvm;wl udpPawG[m jynfolawG=um;rSm rjywf=um;ae&w,f?+rdK@aevkyfpm;ukdifpm; qif;&Jom;awG txl;ojzifh atmufajcr_xrf;&mxrf;vcpm;awG[m r0w0pm;ae&wm =umvS+yD? wcsdK@

xrif;csdKifhawGrSm yJjyKwfawmif rygEkdifawmhbl;? qm;ESifhxrif;pm;ae&olawG/ qefjyKwfyJ aomufae&olawG/ eyfrSefrpm;&olawG rsm;-rsm;vm=u+yD?

vlvwfwef;pm;xJu trsm;pk[m qif;&JrGJjymusvm=uw,f? rdrd&Sdor# ypPnf;awGa&mif;+yD;/ rD;zkdacsmif jznfh&w,f? vlcsif;awG@=u&if wae@wjcm;wufvmwJh ukefaps;E_ef;ukd =unhf+yD; “a&S@b,fvkd vkyf=u&rvJ”qkdwm vlwkdif;E_wfu ajymaeuspum; jzpfae+yD?

aus;vufrSma&m/ v,form;awG =unfhygOD;? ya'o&mZfajr&Sifpepf&J@ zdESdyfaoG;pkyfr_[m qufvuf&Sifoef }uD;xGm;aew,f?'DtajccHay:rSm ppftpkd;&&J@ pDrHudef;oD;ESHawG pkdufysdK;a&;ESifh vuf0g;}uD;tkyfr_/ vk,ufr_wkd@a=umihf v,form;xk}uD;[m qif;&J'kuQa&mufae=u&w,f? pyg;aps;wufvmwm [kwfyg&J@? ukefaps;E_ef;u ol@xufckefwufaeawmh txl;ojzifh tvwfatmufv$mv,form;/ qif;&JwJhv,form;ESifh v,fulvDrsm;[m 'kuQt}uD;qHk;ygyJ?

wcsdK@w&GmvHk;rSmrS av;ig;tdrfavmufyJ qDav;ysm;av;ESifh pm;Ekdif=uw,f?olwkd@'kuQ[m wcsdK@rSm +rdK@u qif;&JwJhtvkyform;awG&J@ 'kuQxuftyHk}uD;qkd;ygw,f? wcsdK@cg;aumh+yD; +rdK@ajy;wufvm=uw,f?

t&Sufta=umufaemufxm;+yD; t0wfrvHkr+cHKESifh awG@&mtvkyftwif;wkd;acG@ vkyfukdifpm;aomuf&w,f?ynmwwfawGa&m b,fvkdvJ? olwkd@oduQmukd tapmfum;cHae&w,f? ae0if;wkd@ukd cg;usdK;atmif atmufrusdK@wJhvlawG[m

enf;rsdK;pHkESifh ta&;,lcHae&w,f? }udrf;armif;toa&zsufcHae&w,f?tvkyfr&SdwJh ynmwwfOD;a&[m wae@wjcm; rsm;vmw,f?ae0if;wkd@[m ynmwwf tvkyfvufrJhawG EkdifiHa&;tHkºur_xJ yg0ifwmrsm;vmrSmpkd;vkd@/ ynmwwfawG uef@owfzkd@/ 0dZ…mESifhody`H

&Spfwef;uwnf;u cGJ+yD;/ pmar;yGJawGukd cufoxufcufatmif zspfn‡pfvmw,f?bGJ@&jyefawmhvnf; tvkyf&Smr&vkd@ ta=umfa&mif;pm;ae=u&wJhvlawG/ qkdufum;eif;pm;ae=u&wJhvlawG[m renf;ygbl;?ausmif;om;awGukd &efolawGvkd oabmxm;+yD;/ uav;awG&J@ ^m%Av/ pm&dwWAv/ um,Avwkd;wufa&;xuf ajymif;jyef/

b,fynmrS ususeerwwfatmif/ pm&dwWawGysufatmif vkyfcJhw,f?aemufqHk; ausmif;awG[m ynmoifwJhXmer[kwfbJ/ uav;awGukd csKyfaESmifwJh axmifESifhwlaew,f? q&mawGukd axmifrSL;awG

0g'gawGvkd ausmif;om;awGukd zdESdyfzkd@ ajcmufvSef@+yD; twif;ckdif;w,f?ae0if;[m ausmif;om;ESifh vli,fawGukd a=umufw,f? ol@&mZyv†if zif+rJzkd@ 'Duav;awGukd bufaygif;pHk zsufqD;ypfrS jzpfr,fvkd@

,lq+yD; vlnGef@wkHk;atmif/ vlt-vleawG/ arSmifckdawG/ pm&dwWysufawG/ wukd,faumif;orm;awG/ a=u;pm;ppfom;awG- tcsKyfrSmjynfol@&efolawGtxd jzpfvmatmif wav#mufvHk; tpDtpOf&Sd&SdESifh ,kwf,kwfrmrm vkyfukdifcJhw,f?

'DxJu ausmif;om;vli,f trsm;pk}uD;[m/ ol@acwfESifholEkd;}um;+yD; ,cifaemifawmfrsm;&J@vrf;twkdif; ae0if;wkd@ukd jyefwkdufvm=uwJhtwGuf/ ae0if;wkd@tzkd@ tusyftwnf;}uD; jzpfaew,f?

ausmif;om;vli,fawG[m rdbawG qif;&JwJhb0/ rdrdwkd@&J@ xGufvrf;r&SdwJh tvkyfvufrJhjzpf&r,fhb0ukdjrif+yD; ae0if;wkd@tm;qef@usifa&;a&pD;a=umif;xJukd rsm;oxufrsm;rsm; 0ifvm=u+yD/ 'ga=umifh 'Djy\emrukdifEkdifvkd@ ausmif;ukd tuef@towfr&Sd ydwfxm;&w,f?

aemuf ae0if;vufeufukdifwyfwGif; atmufajcwyfom;wyf=uyfawGa&m -olwkd@vnf; jynfolawGESifhtwlwl qif;&Jusyfwnf;=uw,f? txl;ojzifh a&S@wef;a&mufaepOf aemufykdif;usefcJhwJh rdom;pkawG[m

tvGefusyfusyfwnf;wnf; ravmufri jzpf=u&w,f? rdrda,mufsm;&J@ &duQmxJu Ekd@qD/ o=um;pwJh ukefajcmufukd tjyifa&mif;+yD;/ 0rf;pmxJxnfh+yD; wtdrfaxmifvHk; r#pm;&wJhb0u a,mufsm;u a&S@wef; ckepfv/ &Spfv =umatmif oGm;ae&awmh 'D&duQmukd r&awmhbJ/ a,mufsm;u

Page 38: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

38

v$JcJhwJh vpmav; rjzpfpavmufESifh ukyfukyfowfowf pm;aomuf&w,f? wcsdK@awmem;awmifem;eD;wJh wyfawGqkd&if om;r,m;awG[m0g;r#pfcsdK;a&mif;&/ xif;acGa&mif;&/ wcsdK@+rdK@ xJoGm; usyef;vkyf&/ wcsdK@wyf&if;u xkwfa&mif;wJh ypPnf;wcsdK@ukd arSmifckda&mif;pm;=u&w,f?aemuf+yD; a,mufsm; usef;usef;rmrmESifh jyefa&mufyghrvm;/ usqHk;cJhrvm;/ '%f&m}uD;awG&rvm;vkd@vnf; ylyef&w,f? a,mufsm;awGusqHk;yvm;qdk&if/ wcsdK@tdrfaxmifonfvkdif;[m urBmysufravmuf idkaºu;&w,f? atmufajcvGwf&wJh b0 a&muf&w,f?

rESpfu ae0if;wkd@u taxGaxGusyfwnf;vkd@ wyfwGif;&duQmav#mha&; vkyfvmw,f? wyfawGu rauseyfvkd@ wyfrSL;}uD;awGqif;+yD; &Sif;jy&w,f? a&S@wef;wae&mrSm wyf=uyfwOD;u - 'gbm pnf;a0;yGJrSm 'Dvkdajymw,fvkd@ owif;&w,f? “u|efawmfwkd@ a&S@wef;t=um}uD;ae+yD;rS aemufykdif;wyf&if;tdrfaxmifonfvkdif;ukd jyefa&mufawmh/ r,m;awG/ orD;awG iwfjywfvGef;vkd@ jynfhwefqm jzpfae+yDAs”vkd@rcHEkdifvGef;vkd@ &ifzGifhw,fvkd@ =um;&w,f?

'gawG[m ae0if;wkd@ tkyfpkd;r_atmufrSm jynfolawG b,fvkdcHpm;ae&w,fqkdwmukd u|efawmfjrif&=um;&or# tusOf;ajymjy&wmyg?

ukvor*~pm&if;tif;t& Armjynf[m urBmrSm tqif;&JqHk; av;ig;EkdifiHrSm ygae+yDvkd@ od&w,f?'Davmufobm0t&if;tjrpf ºu,f0wJhwkdif;jynf/ urBmay: qefta&mif;&qHk;wkdif;jynfxJyg0ifcJhwJh wkdif;jynf[m bma=umifh

ae0if;tkyfpkd;r_ ESpftenf;i,ftwGif;rSm 'Davmufqif;&Jusyfwnf;oGm;&ovJ?e,fcsJ@ ya'o&mpfajr&SifESifh AsL±kdu&uft&if;&Sif;pepfawGukd ukd,fpm;jyKwJh ae0if;wkd@&J@ zdESdyfr_/ aoG;pkyfr_a=umifhyJ r[kwfvm;?tm;vHk;csKyfajym&&if ae0if;vufatmufjynfolawG bufaygif;pHk 'kuQa&mufae=uw,f?EkdifiHa&;t&=unfh&if bmrS vGwfvyfr_r&Sdbl;? 'Drkdua&pDr&Sdbl;? ajymykdifqdkykdifcGifhr&Sdbl;? aemufqHk;ae0if;&J@ jynfol@w&m;±Hk;

qkdwmawGu vlyk*~dKvfwa,muf&J@ *k%foduQmESifh ckcHumuG,fEdkifr_ukd ±kyfodrf;vkdufw,f?pD;yGm;a&;t& iwfiwfjywfjywf c|wf+cHKusae=u+yD?vlr_a&;t&vnf; wcgu trsdK;*k%frmeESifh 0ifh0ifhºum;ºum; jrifhrm;wJh pm&dwWESifh&yfwnfvmcJhwJh u|efawmfwkd@ jynfolawG[m

tckqkd&if rdrdwdk@ *k%foduQmESifhpm&dwWukd ae0if;wkd@&J@ ±kdufcsdK;jcif;cHae&+yD?usef;rma&;rSmvnf; qif;&Jusyfwnf;vkd@ a&m*gb,xlajym/ ukp&maq;r&Sd/ olwkd@rSmawmh acgif;ukdufwmup+yD; EkdifiHjcm;oGm;

uk=u/ aq;qdkvnf; EkdifiHjcm;aq;rS/ ArmjynfrS bD - yD - tkdif aq;qkdv#if wd&p>mefukwJhaq;avmuf oabmxm;w,f?csKyfvkduf&if ae0if;wkd@wawG[m olwkd@ukd,folwkd@ EdkifiHjcm;u vma&muf usL;ausmfwkdufckdufodrf;ykdufwJh ppfwyfawGvkd

oabmxm;yHk&w,f? jynfolawGukd olwkd@odrf;ykdufu|efjyKcH&wJh wkdif;wyg;aus;u|eft±kdif;awGvkd oabmxm;yHk&w,f? vlowf/ rD;±_d@/rk'drf;usifh/ ypPnf;vk/ vlawG&J@ *k%foduQmukdapmfum; pwJhtvkyfawGukd vkyfae=uw,f? oHk;ESpfoHk;rkd;tkyfpkd;pOfu *syefzufqpfwyfawG&J@vkyfenf;rsdK;ygyJ?

&efukef+rdK@u jynfolawG[m ae0if;ppfwyfu jynfolawGukd aoG;at;at;ESifh =uufiSufawGypfovkdvkduf+yD; ypfowfwmawGawG@cgpu “[-'DaumifawG vlawGrS [kwf&J@vm;/ &ufpufvScsnfvm;/ ESvHk;om; &Sd&J@vm;”vkd@ ar;=u/ ajym=uw,f? trSefawmh aus;vufrSm'Dvkdypfowfr_awG/ vk,ufrD;&SKd@r_awG vkyfaewm[m =umvS+yD/ 'gawGu ae0if;qkdwm b,fvkdvlqkdwm u|efawmfwkd@orkdif;rSm jrif&+yDjzpfw,f?

yk*~dKvfa&;t& rajymvkdayr,fh EkdifiHa&;tajccHjzpfvkd@ ae0if;ta=umif; tenf;i,fajymvkdao;w,f?wae@rSm ae0if; 'DvkdjzpfEkdifw,fqkdwm ArmjynfEkdifiHa&;acgif;aqmiftcsdK@[m apmpGmuwnf;u }udKwifjrifcJhw,f? *syef

awmfvSefa&;+yD;p t*Fvdyf0ifvmprSm tJ'Dwkef;u awmfvSefa&;acgif;aqmifawG[m AdkvfcsKyfatmifqef;tygt0if ae0if;udpPukd aqG;aEG;=uw,f? ae0if;[m &mxl;Xme wnf+idrfvmwJh *syefacwfaemufykdif;up+yD; pm&dwWysufvmr_/ *kd%f;cGJr_awG ay:vmw,f? aemuf*syefawmfvSefa&;twGif;rSmvnf; uysufuacsmfvkyfr_awG=unfh+yD; a&S@rSm 'Dvl[m tcGifhom&if e,fcsJ@ESifhaygif;+yD; zufqpfppftm%m&Sif vkyfEkdifwJhvlvkd@wGuf=u+yD;/ ,ckapmapmuwnf;u wyfuxkwfypfvkdufzkd@ aqG;aEG;=u/ pkdif;jyif;=uw,f? ae0if;&J@ aumufuspfr_/ ESpfbufrsufESmvkyfr_ESifhwnf&SdcJhwJh EkdifiHa&;tajctaea=umifh [kdwkef;uwnf;u jzKwfrcsEkdifcJhbl;? 'gawGukd ,cktouf&Sifusefao;wJh/ [kdwkef;u awmfvSefa&;acgif;aqmifwcsdK@ukd ar;=unfhEkdifw,f? 'g[m orkdif;tawG@t}uHKw&yfygyJ?

uJ-u|efawmf ae0if;wkd@atmuf jynfol@'kuQt00 wifjycJhygw,f? 'Dvkd wrsdK;om;vHk; vlnGef@wkH;atmif vkyfaewmawGukd 'DvkdyJ=unfhae=urvm;? txl;ojzifh rsdK;cspfjynfcspfawGu =unfhaeEkdifrvm;?

jynfolawGrSm xGuf&yfvrf;r&Sdawmhbl;vm;?tjcm;wzufukd vSnfh=unhfawmh ArmjynfuGefjrLepfygwD acgif;aqmif+yD; tzdESdyfcHawmfvSefwJh jynfolrsm;ESifh vlrsdK;pkrsm; yl;aygif;+yD;

vufeufukdifawmfvSefa&; qifE$JaewJh jynfol@'Drkdua&pDawmfvSefa&;}uD;ukd jrifw,f?jynfol@'Drkdua&pDawmfvSefa&;qkdwm ae0if;wkd@tkyfpkd;r_ukd wjynfvHk;&Sd tzdESdyfcHjynfolESifhvlrsdK;pktm;vHk; tHkºuawmfvSef

jzKwfcs±Hkomru/ 'DaemufrSm vGwfvyfwJh/ 'Drkdua&pDxGef;um;wJh/ trSDckduif;+yD; om,m0ajymwJh vlrsdK;rsm;wef;wlwJh u|efawmfwkd@tm;vHk;ar#mfrSef;cJhwJh EkdifiHxlaxmifr,fqkdwm u|efawmfem;vnfw,f?

'DawmfvSefa&;[m rif;ajymif;rif;vGJvkyf±Hkr[kwfbl;? aemufb,fawmhrS jynfolwkd@ 'D'kuQrsdK;rawG@}uHK&wJh 'Drkdua&pDopfEkdifiHukdxlaxmifrSm jzpfw,f?

uJ-wkdwkdajym&&if ae0if;wkd@ rif;qdk;rif;npfawGatmufrSm jynfolawG&J@aoG;awG/ rsuf&nfawG acsmif;pD;atmif tzdESdyfcH&wJhukdvkdeDwykdif;/ ya'o&mZfwykdif; tkyfpkd;r_ukdyJ vlnGef@wkH;atmif cHae=urvm;?

'Drif;qkd;rif;npfawGatmufu vGwfajrmuf±Hkru aysmf&$ifcsrf;ajr@wJh EkdifiHopfxlaxmifEkdifwJh/ uGefjrLepfygwD acgif;aqmifwJh

Page 39: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

39

jynfol@'Drkdua&pD awmfvSefa&; a&pD;a=umif;xJ0if+yD; yl;aygif;awmfvSef=urvm;?u|efawmfwkd@a&S@rSm aoa&;&Sifa&; vrf;ESpfoG,f &yfaeygw,f?u|efawmfwkd@ b,fvrf;ukd vkdufrvJ?jynfol@'Drkdua&pDvrf;uvGJvkd@ tjcm;vrf;rsm;&Sdao;vm;?r&Sdyg?urBmukd=unfhyg? orkdif;ukd=unfhyg? b,frSmrS r&SdEkdifyg?'kwd,urBmppft+yD; vGwfvyfw,fqkdwJh EkdifiHawG ay:xGef;cJhwJh tESpf 30 orkdif;ukd jyef=unfhyg? 'ghtjyif u|efawmfwkd@ab;u

w±kwfjynf}uD;ukd =unfhyg? u|efawmfwkd@vkd EkdifiHawG&J@ vGwfajrmufa&;[m uGefjrLepfygwDOD;aqmifwJh jynfol@'Drkdua&pDawmfvSefa&;qifE$Jjcif;jzifhom &&SdEkdifw,f?

avmavmq,f rae@wae@u jzpfysufcJhwJh tif'kdcsdKif;em;ukd =unhfyg?aemuf+yD; ta&S@tm&Sawmifykdif;wckvHk;ukd =unfhyg? tJ'DjynfolawG[m wjcm;vrf;r&Sd/ 'Dvrf;ukdyJ vkdufae=u+yD? w+cdrfh+cdrfh

atmifyGJopfawG &ae=u+yD?ta&S@tm&Sawmifykdif;omru tm&S-tmz&du-vufwiftar&duu oef;aygif; 2000 r#&SdwJh jynfolawG[m orkdif;a&pD;a=umif;

taeESifh 'Dvkdif;twkdif; toGiftrsdK;rsdK;ESifh pwifae=u wkdufyGJ0ifae=u+yD?uJ-u|efawmfwkd@wkdif;jynf&J@ aemufqHk; tESpf 20 &J@ orkdif;tjzpfukdyJ =unfhyg? 'Dvrf;uvGJ&if wjcm;vrf;&Sdao;&J@vm;?ae0if;wkd@ tkyfpkd;r_ukd b,folawGuom wu,fwkdufzsufEkdifrvJ?'kwd,-wkdufzsuf+yD; b,folawGuom jynfolawG aysmf&$ifcsrf;ajr@wJh EkdifiHopfukd wnfaxmifEkdifrvJ?u|efawmfwkd@rsufpda&S@rSm u|efawmfwkd@ av#muf&r,fhvrf;[m &Sif;vmygw,f?wcsdK@rsdK;cspfjynfcspfawG/ jynfolawGu e,fcsJ@eJ@azmufjyefa&;orm;awG 0g'jzef@vkd@ uGefjrLepfeJ@aygif;a&;ukd &GH@wGef@wGef@jzpfae

=uw,f?ppfrSefwJh rsdK;cspfjynfcspfyk*~dKvfqkdwm bmvJ? rdrdwukd,f aumif;pm;a&;twGuf atmf[pfae=uwJh vlnmawG r[kwfbl;?

a&muf&SdaewJhacwfeJ@tnD rdrdtrsdK;/ rdrdjynfolwkd@ vGwfajrmufa&;/ vGwfvyfa&;/ w&m;r#wwJh 'Drkdua&pDtcGifhta&;&&Sda&;ESifh qif;&Jjcif;rSvGwfuif;wJh om,m0ajymwJh EkdifiHopfxlaxmifa&;ukd a&S;±_&rSmjzpfw,f?

u|efawmfwkd@rsdK;cspfjynfcspfawG[m [kd0HomEkacwfu rsdK;cspf}uD;awGvkd/ trsdK;-bmom-omoemvkd@ aºu;a=umf&r,fhacwfr[kwfawmhbl;?

'Dacwf[m jynfol@'Drkdua&pDacwfjzpfw,f? 'Dacwf&J@ rsdK;cspfawG[m jynfolwu,fvGwfajrmufapcsif&if 'DawmfvSefa&;}uD;ukdOD;aqmifqifE$JaewJh uGefjrLepfygwDESifhaygif;rS jzpfEkdifr,f?

'ga=umifh u|efawmfwkd@jynfol@xGuf&yfvrf;[m 'kwd,urBmppf}uD;t+yD; tESpf 30 urBmhorkdif;/ tif'kdcsdKif;em;ESifh ta&S@awmiftm&SESifh u|efawmfwkd@EkdifiH tESpf 20 ausmf jzpfay:r_orkdif;awGukd =unfh+yD; wjcm;vrf;r&Sd/ ArmjynfuGefjrLepfygwDacgif;aqmifwJh jynfol@'Drkdua&pDawmfvSefa&;}uD;om &Sdw,fqkdwm &Sif;&Sif;}uD;jrifEkdifygw,f?

tcsKyfrSm Armjynf jynfol@'Drkdua&pDawmfvSefa&;[m tESpfom&tm;jzifh e,fcsJ@/ ya'o&mZfajr&SifESifh AsL±kdu&uf t&if;&Sifpepfukdqef@usifwJh jynfolvlxk}uD;&J@ awmfvSefa&;jzpfw,f? ArmjynfuGefjrLepfygwDrSwqifh tvkyform;vlwef;pm;u acgif;aqmifwJh tvkyform;ESifh v,form;vlwef;pm; r[mrdwfzGJ@r_ay:rSm tajccHwJh +rdK@ae"e&Sifaygufp vlwef;pm;/ trsdK;om;"e&Sifvlwef;pm;ESifh vGwfvyfr_ESifh'Drkdua&pDukd cspfjrwfEkd;wJh rsdK;cspfjynfcspfawGyg0ifwJh awmfvSefa&;}uD;jzpfw,f?

cspfvSpGmaom jynfolrsm;/ trsdK;om;rsm;cifAsm;-uJ-'gjzifh u|efawmf[m uGefjrLepfygwDacgif;aqmifwJh jynfol@'Drkdua&pDawmfvSefa&;xJ bma=umifh yg0ifvm&ovJqkdwm

&Sif;avmufyg+yD xifygw,f?aemufu|efawmf ajymvkdwmwcsuf &Sdygao;w,f?jynfwGif;jynfy tawG@t}uHKrsm;t& jynfol@'Drkdua&pDawmfvSefa&;rSm vufeufukdifwdkufyGJo¿mef[m t"dujzpfw,f?

wcsdefwnf;rSm ae0if;wkd@atmufa&mufaewJh jynfolawG tHkºuxºuvmrSom 'DvufeufukdifwkdufyGJ[m vsifjrefpGm a&S@okd@ csDwufEkdifr,f?ae0if;wkd@ zdESdyfr_atmufu rcHr&yfEkdifjzpfaewJh jynfolawGukd pnf;±Hk;+yD; vGefcJhwJh tvkyform;/ v,form;/ ausmif;om;vli,fpwJh jynfol@wkdufyGJrsm;vkd wkdufyGJtoGif;trsdK;rsdK;ESifh vufeufukdifawmfvSefa&;}uD; aygif;pyfrSom vsifjrefpGm atmifjrifEkdifr,f?

u|efawmfhtaeeJ@ ae0if;wkd@atmufrSm 'Dtxufu vkyfief;rsdK;awGvkyfvkd@ b,fvkdrS a&&SnfrjzpfEkdifbl;? 'ga=umifhvnf;vufeufukdifawmfvSefa&; qifE$Jzkd@ vGwfajrmufwJh e,fajrxJ vmcJh&ygw,f?

aemufwa=umif;vnf; u|efawmfwifjyzkd@ &Sdygw,f? 'guawmh ae0if;atmufu vufeufukdif wyfrawmfom;awG twGufyg?ae0if; vufeufukdifppfwyfwGif; &Sd=uwJh t&m&Sd/ t&mcH/ t=uyf/ wyfom;rsm;ESifh tjcm;vufeufudkifrsm; cifAsm;-u|efawmfjynfol@vufeufukdif awmfvSefa&;xJyg&wJh aemufwa=umif;[m cifAsm;wkd@twGufvnf; jzpfygw,f?tm;vHk;od=uwJhtwkdif; ae0if;atmufu vuf&Sdppfwyf}uD;ukd pwifwnfaxmifwJhyk*~dKvfawGxJrSm u|efawmf[m t"du

yk*~dKvfrsm;tcef;u ygcJhwJhol jzpfw,f? txl;ojzifh ta&;ygqHk;jzpfwJh *syefawmfvSefa&;eJ@ ppf+yD;acwf ppfwyforkdif;[m u|efawmfhyk*~dKvfa&;eJ@wqufwnf;jzpfw,f? 'Dwkef;u u|efawmfom ae0if;vkd/ ya'o&mZf rif;om;wyg;vkd tavvkdufaer,fqkd&if onfppfwyfeJ@ wkdif;jynf

Page 40: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

40

tajctae[m b,fvkdjzpfvmEkdifr,fqdkwm awG;=unfhEkdifygw,f?u|efawmfwkd@ rsdK;cspfjynfcspfawG 'Dwyf}uD; vGefcJhwJh tESpf 35 ESpfu pwifwnfaxmifcJhwm[m bma=umifhvJ?u|efawmfwkd@wkdif;jynf rvGwfvyfao;bl;?u|efawmfwkd@jynfolawG rvGwfajrmufao;bl;?u|efawmfwkd@jynfolawG e,fcsJ@/ ya'o&mZfajr&SifeJ@ AsL±kdu&uft&if;&SifawGatmufrSm qif;&Jaew,f?'ga=umifh jynfolawG/ trsdK;om;awG u|efb0u vGwfajrmufzkd@ qif;&Jjcif;u vGwfajrmufzkd@/ wef;wl&nfwl vlcsif;wlwl olcsif;r#r#/

oduQm&Sd&Sd/ aysmf&$ifcsrf;ajr@pGm aeEkdif=uzkd@jzpfw,f?uJ-,ck=unfh=uprf;yg? u|efawmfwkd@ cspfvSwJhwkdif;jynf}uD; ae0if;qkdwJh e,fcsJ@vufyg;ap tm%m±l;/ rif;qkd;rif;npfatmufrSm

b,fb0 a&mufae+yDvJ? u|efawmftxufu ajymcJh+yD?vGwfvyfa&;qkdwm b,frSmvJ?jynfolwdk@ aysmf&$ifcsrf;ajr@a&;/ om,m0ajyma&;/ wef;wla&;qdkwm b,frSmvJ? 'Dae&mrSm ae0if;wkd@u 1948 ckESpfu/ Ek-tufwvD

vGwfvyfa&;udk vufn‡dK;xkd;jycsifjyr,f? [kwfuJh? 'DvGwfvyfa&;[m b,fol@ vGwfvyfa&;vJ? opPmazmufawG/ e,fcsJ@tvkdawmf&dawGjzpfwJhae0if;wkd@&J@ vGwfvyfa&;omjzpfw,f? jynfolawG ykdzdESdyfcH&/ ykdaoG;pkyfcH&/ jynfol@rsuf&nfawG/ aoG;awGacsmif;pD;aewJh vGwfvyfa&;omjzpfw,fr[kwfvm;?

jynfolawGb0eJ@ ae0if;wkd@b0 rdk;eJ@ajr}uD;vkd uGmjcm;w,fr[kwfvm;?jynfolawGwae@wjcm; vl±kyfray:atmif iwfiwfjywfjywf c|wf+cHKusvmoavmuf ae0if;wkd@eJ@ taygif;ygwkd@&J@ rdom;pkeJ@

aemufvkdufawGrSmawmh a&$awG/ pdefausmuf&wemawG/ um;awG/ tdrfawG/ wkdufawG/ ajrawG/ +cHawG/ EkdifiHjcm; - [kdEkdifiH'DEkdifiHawGrSmwrsdK;/ jynfwGif;rSmwzHk/ ajymifajymifwrsdK;/ v#dK@0SufwzHk jzef@xm;w,f? wcsdK@u wkdufwvHk;uESpfvHk; oHk;vHk;/ r,m wa,mufu ESpfa,mufoHk;a,mufxd wtdrfwaqmifpD xm;Ekdif=uw,f?

olwkd@u cifAsm;wkd@ukyfay: cGpD;+yD; ajymw,f? rif;wkd@awG 'DvGwfvyfa&;}uD;ukd rif;wkd@toufeJ@vJ+yD; umuG,f&r,f wJh?uJ-cifAsm;wkd@ b,fol@vGwfvyfa&;ukd b,folawGtusdK;twGuf touffay;umuG,f&rvJ?tckcifAsm;wkd@ b,fb0a&mufae+yDvJ? cifAsm;wkd@ ppfwyf}uD; jyef=unfhprf;yg? pufqkyfzG,fa=u;pm;wyf}uD; jzpfae&+yD?

vGwfvyfa&;ukd umuG,fygqkd+yD;/ cifAsm;wkd@ jynfolawG&J@ om;orD;jzpfwJh ausmif;olausmif;om;awG/ vli,fawG/ xrif;r0vkd@ qefay;ygvkd@awmif;wJhtvkyform;awG/ v,form;awG/ +rdK@aeqif;&Jom;awGukd t}udrf}udrfypfowfckdif;w,f? aoG;acsmif;pD;ae+yD?

cifAsm;wkd@b0[m tm%m±l;ae0if; rif;qdk;rif;npf&J@ yg;uGufom;/ vufr&GH@vlowform;awG jzpfae&+yD? aemuf+yD; cifAsm;wkd@aexkdifa&;b0[mvnf; u|efawmftxufu ajymcJhovkd jynfolawGb0twkdif; 0rf;r0-cg;rvSESifh bmrSajyma&;qkdcGifh&SdwJhb0r[kwfbl;?tzdESdyfcHb0yJ r[kwfvm;?

cifAsm;wkd@awGxJu ol@pdwf}udKufjynfolawG ykdowfEkdifr,fxifwJh vlwcsdK@ukd &mxl;}uD;awGESifh vmbfxkd;cJhw,f? 'DvkdESifhwyf=uyf}uD;uae AkdvfrSL;}uD;awGtxd ESpftenf;i,ftwGif; wkd;ay;zkd@ 0efrav;bl;? 'gayrJh aemufxyfowfzkd@ aemufvlukd wifay;zkd@/a&S@vlukd uefxkwfzkd@vnf; 0efrav;bl;? ol@pdwf}udKuf jynfolawGukdowfzkd@ vuf&GH@wJhrsdK;cspfawG/ tpOftvm&SdcJhwJh/ av;pm;jcif;cH&wJhwyfrSL;wyfom;awGukdawmh wOD;+yD;wOD; uefxkwfw,fr[kwfvm;? 'gawGa=umifh &mxl;}uD;wJhvlawGvnf; pdwfwxifhxifhae&wJhb0r[kwfvm;?

awG;=unfh&if cifAsm;wkd@b0u ykdqkd;w,f? jynfolawGvkd tzdESdyfcH&/ aoG;pkyfcH&vkd@ wxdwfxdwfwvef@vef@ iwfjywfqif;&JwJhb0a&m/ aemufjynfolawGukd owfjzwfae&wJhb0a&m jzpfaew,f?

'Dvkd ESpfxyfuGrf; qkd;0g;vSwJhb0qkd;u cifAsm;wkd@ ±kef;xGuf=uyg? cifAsm;wkd@ 'Dtwkdif;oGm;&if ae0if;wkd@atmufrSm tawmrowfwJhjynfol@owfyGJawG vkyfoGm;&vdrfhr,f? cifAsm;wkd@vufrSm jynfol@aoG;awG ayoxufayvm+yD; vlwa,muf&J@ *k%foduQm bmrS&SdawmhrSmr[kwfbl;? jynfol@&efoltjzpf jynfolwkd@&J@ orkdif;ay;jypf'%fudk e,fcsJ@/ zufqpfwkd@ vrf;twkdif; ae0if;wkd@ESifhtwl cH&awmhr,f? aemifom;pOfajr;quf acgif;azmf&JrSm r[kwfbl;? orkdif;tr_dufyHkxJ jynfolawGu pGef@ypf=uvdrfhr,f?

aemif cifAsm;wkd@&J@ EkdifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ vlr_a&;vGwfajrmufr_[mvnf; &EkdifrSmr[kwfbl;? cifAsm;wkd@ epfoxufepf+yD;/vljzpfusdK;±_H;wJhb0 a&mufoGm;r,f?

'ga=umifh cifAsm;wkd@b0 vGwfajrmufa&;[m jynfolawGESifhtwl tm%m±l;ae0if; rif;qkd;rif;npfukd awmfvSefwkduf ckdufzkd@wvrf;om &Sdw,f? wjcm;vrf;r&Sdbl;?

rrSm;wJha&S@aer&Sdqkdovkd/ cifAsm;wkd@ tvSnfhpm;cH&vkd@ jynfol@tay: trSm;t,Gif;awG jyKcJhrd&ifvnf; rdrdtrSm;ukd &J&J}uD;aemifw&+yD; jynfol@bufukd OD;vSnfh=uyg?

'g[m u|efawmfhtaeeJ@ u|efawmfwkd@ wnfaxmifvmcJhwJh ppfwyftwGif;u t&m&Sdt&mcHwyf=uyf wyfom;awGukdvrf;rSefa&mufatmif wm0efodpdwfeJ@ wwfEkdifor# ulnDvrf;jywmyJ?

ae0if;-pef;,k rif;qkd;rif;npfatmuf tzdESdyfcH/ tvSnfhpm;cHae&wJh wyfrSL;wyfom;rsm;cifAsm;-ae0if;-peff;,k rif;qkd;rif;npfawGukd jynfolawGeJ@ twlvufwGJ wkdufckdufzkd@/ jynfol@tusdK; wu,fOD;xdyfxm;wJh Armjynf

uGefjrLepfygwDacgif;aqmifwJh jynfol@wyfrawmfbufukd ul;ajymif;vm=uygvm;cifAsm;?cifAsm;wkd@ u|efawmfwkd@ jynfolwkd@eJ@twl b0opf/ wyfopf/ EkdifiHopfxlaxmifa&;twGuf ae0if;-pef;,k rif;qkd; rif;npfawGukd

Page 41: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

41

wkdufckdufacsr_ef;=uygpkd@?'Dvkdacsr_ef;zkd@twGuf cifAsm;wkd@vufxJu jynfolawGukd owfckdif;wJhvufeufukd 'Dtm%m±l; rif;qkd;rif;npfawG bufukd

vSnfh=uygpkd@?jynfolawGeJ@ vufwGJ=uygpkd@?jynfol@'Drkdua&pD awmfvSefa&;a&pD;a=umif;}uD;xJ yg0if=uygpkd@?cspfvSpGmaom jynfolrsm;/ trsdK;om;rsm;cifAsm; -u|efawmfwkd@ wkdif;jynfeJ@hjynfolawGukd vlnGef@wHk;atmif zdESdyfaoG;pkyfaewJh ae0if;-pef;,k rif;qkd;rif;npfawGukd yHko¿meftrsdK;rsdK;eJ@

wkdufyGJqif=uygpkd@?u|efawmfwkd@acwf&J@ orkdif;ay;wm0efukd u|efawmfwkd@ausyGefatmif xrf;aqmif=uygpkd@?jynfol@'Drkdua&pDawmfvSefa&;}uD;xJ enf;trsdK;rsdK;eJ@ yg0ifqifE$J=uygpkd@?

Page 42: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

42

&Spfq,f æ æ wJhtESpfºu,fºu,f vl@b0rSmvSywJh orkdif;a=umif;eJ@EkdifiHom;aumif; yDopGmvlxkacgif;aqmif yDopGm*k%fajymifpGm jzwfoef;rkefwkdif;vrf;ay:u =u,feDtrdjynftwGuf *k%f,lp&mu|efawmfwkd@twGuf *k%f,lp&m=unfndKpGm OD;ckdufE_wfcGef;qufovkdufygw,f OD;av;a&

OD;av;&J@jzwfoef;cJh+yD;ESpf&Spfq,fESpf ESpfq,fpDpdwfykdif;orkdif;aemufcHum;awGeJ@ ,SOfpyfav;av;jrwfjrwf =unfhrdwJhtcg

(1)

1919 rS 19391919 rS 19391919 rS 19391919 rS 19391919 rS 1939

e,fcsJ@qkd; vufatmufzGm;ajrmuf+yD;arG;vmbkd;ab;awG[m a&$bkdEG,fom,m0wDoHk;q,f[m arG;Zmwd*VKef"dywd q&mpH&J@awmfvSefoH "m;a&mif=um;rSm}uD;jyif;um vlvm;ajrmuf'l;raxmufwwfolawG&J@ yJhwifoHESvHk;om;tcHay: yl;uyfawmfvSefpdwf"mwfeJ@ rsdK;cspf0dnmOfpdrfh0if+yD; tarG&cJhava&mhovm;e,fcsJ@orm;ukd qef@usifu|efjyKolawGukd qef@usifzkd@&ifukdaumh+yD; vuf±Hk;ajrmufra=umufw&m;pkdufxlumaxmifhoHk;&mjynfhrSm ygcJhw,fe,fcsJ@qef@usifa&;orm;aumif; jzpfcJhw,f

(2)

1939 rS 19591939 rS 19591939 rS 19591939 rS 19591939 rS 1959

e,fcsJ@qdk;ukd qef@usif

wdkufyGJ0iftefwk&if;'kwd,urBmppftwGif; [kdifeefa&muftrdEkdifiH vGwfajrmufzkd@ ppfynmoiforkdif;0if &JabmfoHk;usdyf pm&if;rSm‘ukda&$’[mAkdvfausmfaZm jzpfvmw,fæ

0ifvmwJh*syef[mEkdifiHtay:quf u|efjyKvlxktay: &ufpufzufqpfyDyD &rf;um;awmhzufqpfrsm;ukd armif;xkwfa&;zufqpfqef@usifa&; wyfaygif;pk}uD; zGJ@Ekdifzkd@AkdvfcsKyfatmifqef;ESifhocifpkd;wkd@ v#dK@0SufawG@yxrqHk;awG@ aqG;aEG;wJhae&mtrSef[myJcl;pHjywyf&if;uAkdvfausmfaZm&J@ckwifay:rSmæzufqpfawmfvSefa&;[pfaºu;+yD; azmf=uawmhAkdvfausmfaZm[m wkdif; (4) &J@ppfa&;acgif;aqmifwOD; jzpfcJhw,fzufqpfawmfvSefa&;rSm ygcJhw,f

aemufqufwGJ (2) aemufqufwGJ (2) aemufqufwGJ (2) aemufqufwGJ (2) aemufqufwGJ (2)

xGef;awmufqJ ju,feDokdh ykdhwJh uAsmo0%fxGef;awmufqJ ju,feDokdh ykdhwJh uAsmo0%fxGef;awmufqJ ju,feDokdh ykdhwJh uAsmo0%fxGef;awmufqJ ju,feDokdh ykdhwJh uAsmo0%fxGef;awmufqJ ju,feDokdh ykdhwJh uAsmo0%f

Page 43: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

43

zufqpfqef@usifa&; wm0efauscJhw,fæt*Fvdyfjyeft0iftoifhjyifvmwJh puULjzLpmwrf;EkdifiHeJ@t0Sef;qef@usif=uorkdif;0ifaeol&deftpnf;ta0;yGJ&J&J&ifh&ifhqifE$J=uArmhvGwfvyfa&;twGuf toifhjyiftqdkjyKcsufawGwif=uwJhtcgAkdvfausmfaZm&J@tqkd[mtrsdK;om;aoG;pnf;nDnGwfa&;tqkdygvGwfvyfa&;a=unmt+yD;ta&;}uD;wm0efrsm;ukd xrf;aqmiforkdif;wGifatmif todtrSwfjyK=u&ppfaoe*FAsL[mrSm wacwfxlw±kwfjzLusL;ausmfolrsm;ukdarmif;xkwfa&;bk&ifhaemifppfqifa&;&J@ Adokum&ef}uD;atmif ppfqifa&;&J@ Adokumwdkif;jcm;&efukdumuG,f&mrSmtc&mtcef;uygcJhw,fEkdifiHom;aumif; yDcJhw,fæ

(3)

1959 rS 19791959 rS 19791959 rS 19791959 rS 19791959 rS 1979

jynfwGif;ppfrD;ckd;awGonf;xefEkdifiHeJ@t0Sef;&[ef;&Sifvlwkd@&J@qENq&m}uD; ocifukd,fawmfr_dif;u OD;aqmif+yD;+idrf;csrf;a&;&ap&m &apa=umif;oGef;avmif;+yD; }udK;ukwftm;xkwf+yD; aqmif&Guf=uwJhtcgtrdArmjynf}uD; omapa&;jynfwGif;ppf&yfpJa&;jynfwGif;+idrf;csrf;a&;raES;rzifh wufºu'kwd, OuUÏtjzpfygcJhw,fta&;}uD;wJhtcef;u ygcJhw,fæ

ppftm%m&Sifwkd@ wufvmArmjynf}uD; wkd;+yD;arSmif+idrf;csrf;a&;t&dyfta&miftm;vHk; uG,faysmufppfzdeyfatmufu jynfolawG'kuQawGyifv,fa0=uawmhtrdajrukd vGwfajrmufcsifjynfolukd u,fwifcsifvGef;vkd@wlwHpOfukd qkyfukdifazmufjyefolawGukd &ifqkdifzkd@vufeufukdifawmfvSefa&;qD a&mufvmw,f=u,feDwvufvuf vif;cJhw,f

awmfvSefa&;orm; yDcJhw,fæ

(4)

1979 rS 19991979 rS 19991979 rS 19991979 rS 19991979 rS 1999

ukd,fusdK;rSefor# pGef@v$wf&if;tvif;opfqD ar#mf&nf=u,feDa&mifwvufvuftcef;quforkdif;pOfwlwHpOfukd qufo,faqmif*k%fa&mifajymifajymif aecJhw,fæ

'kuQawGukd xDrxifxm0pOf &J&ifhr_eJ@vlxktusdK;qufvHk;yef;EkdifiHw0Sef;&J@ ta&;awmftrdEkdifiHawmf&J@ tem*wfta&;bHkta&;rSefor# yg0ifum

&moufyefawmfvSefa&;orm;qkdwm - 'Dvkdyg&moufyefEkdifiHa&;orm;qkdwm - 'DvkdygEkdifiHukdcspf jynfolcspfwJhrsdK;cspftppfqkdwm - 'Dvkdyg æ æ vkd@pHerlemaumif; rsm;pGmjycJhw,fqufvuf+yD;vnf; jyaew,fæ

tckpdef&wkawG vGefajrmufvkd@tESpf (80) ajrmufawmif wkdifcJh+yD&mjynfhqD csDwuf&if;tvif;opfawG qufjzef@a0trdajrtwGuf quf*k%faqmif*k%fa&mifajymifajymif qufjzwfoef;orkdif;tcef;cef;&J@ pmrsufESmawGay:rSmAkdvfausmfaZmqkdwm orkdif;0ifxm0pOf pHerlemjyKav;pm;r_eJ@ OD;ckdufumE_wfcGef;qufovkdufygw,f æ OD;av;a& æ

AkdvfausmfaZm&J@ tESpf (80) jynfharG;ae@okd@ æAkdvfausmfaZm&J@ tESpf (80) jynfharG;ae@okd@ æAkdvfausmfaZm&J@ tESpf (80) jynfharG;ae@okd@ æAkdvfausmfaZm&J@ tESpf (80) jynfharG;ae@okd@ æAkdvfausmfaZm&J@ tESpf (80) jynfharG;ae@okd@ æwkdufyGJ0ifae=uqJ wkdufyGJ0ifae=uaomwkdufyGJ0ifae=uqJ wkdufyGJ0ifae=uaomwkdufyGJ0ifae=uqJ wkdufyGJ0ifae=uaomwkdufyGJ0ifae=uqJ wkdufyGJ0ifae=uaomwkdufyGJ0ifae=uqJ wkdufyGJ0ifae=uaom&Jabmf&Jbuf jynfol@bufawmfom;rsm;. ukd,fpm;&Jabmf&Jbuf jynfol@bufawmfom;rsm;. ukd,fpm;&Jabmf&Jbuf jynfol@bufawmfom;rsm;. ukd,fpm;&Jabmf&Jbuf jynfol@bufawmfom;rsm;. ukd,fpm;&Jabmf&Jbuf jynfol@bufawmfom;rsm;. ukd,fpm;

0if;wifhxGef;0if;wifhxGef;0if;wifhxGef;0if;wifhxGef;0if;wifhxGef;

1999 ckESpf 'DZifbmv (3) &ufae@rSm usa&mufr,fh1999 ckESpf 'DZifbmv (3) &ufae@rSm usa&mufr,fh1999 ckESpf 'DZifbmv (3) &ufae@rSm usa&mufr,fh1999 ckESpf 'DZifbmv (3) &ufae@rSm usa&mufr,fh1999 ckESpf 'DZifbmv (3) &ufae@rSm usa&mufr,fhAkdvfausmfaZm&J@ tESpf (80) jynfh arG;ae@okd@æAkdvfausmfaZm&J@ tESpf (80) jynfh arG;ae@okd@æAkdvfausmfaZm&J@ tESpf (80) jynfh arG;ae@okd@æAkdvfausmfaZm&J@ tESpf (80) jynfh arG;ae@okd@æAkdvfausmfaZm&J@ tESpf (80) jynfh arG;ae@okd@æ

Page 44: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

44

aemufqufwGJ (3) aemufqufwGJ (3) aemufqufwGJ (3) aemufqufwGJ (3) aemufqufwGJ (3)

vGrf;armp&m uAsmwyk'fvkdygyJvm; a':a':vGrf;armp&m uAsmwyk'fvkdygyJvm; a':a':vGrf;armp&m uAsmwyk'fvkdygyJvm; a':a':vGrf;armp&m uAsmwyk'fvkdygyJvm; a':a':vGrf;armp&m uAsmwyk'fvkdygyJvm; a':a':

(1)(1)(1)(1)(1)trsdK;orD;awG[murBm}uD;w0ufxrf;&Gufxm;&wJholawGqkdwmr,Hkp&mr&Sda':a':hukdjyef=unfhyg&rDjznfhzufqkdwmxuf&Jabmf&JbufvkdwjzmESrav;yrmwenf;rdcif}uD;vkdwoG,f0wfig;oG,fukd ausmfvGefrGefjrwfwJharwWmpdwfeJ@t&dyfvkdtwlvkdufpHxm;xkfdufwJholawGxJrSmta':[m æ?

(2)(2)(2)(2)(2)OD;av;&J@aemufaumufaumufygatmif vkdufvmpOD;av;uqkdifu,fay:wifc&D;ESif=uawmhaemufua':a':cjrmvrf;w0ufrSmvdrfhusOD;av;urodawG;rdawG;&mtm±Hkpkdufwkduf}uD;a&mufrSodowJhjyefvSnfh+yD;jyefac:&awmfvSefa&;orm;wa,muf&J@ZeD;b0usifhom;&atmifaecJhw,f?

a':a':[mawmfvSefa&;orm;r[kwfygbl;'gayrJhawmfvSefa&;orm;&J@ZeD;awmfvSefa&;orm;}uD;&J@ ajcvSrf;wkdif;twGufaemufwef;uaetiftm;jznfharwWmtjynfheJ@ulnDcJholyg?

a':a':[m EkdifiHa&;orm;r[kwfygbl;'gayrJhEkdifiHa&;orm;&J@ZeD;q&m}uD;ocifukd,fawmfr_dif;utpAef;armfwifatmifwkd@tv,f

ausmif;om;vli,for*~acgif;aqmifawGtxda':a':odcJh&ovkd}udKqkdum{nfhcHxrif;csdefwefxrif;vufzuf&nfcsdefwef vufzuf&nf=unf=unfjzLjzL*±kpkdufv_dufv_dufvSJvSJ apwemºu,fcJholyg?

a':a':[muGefjrLepfr[kwfygbl;'gayrJhuGefjrLepf&J@ZeD;ypPnf;rJhtawG;tac:awG=um;usifhom;&atmif}udK;pm;&if;ukd,fhbk&m;ukd ukd,f&Sdckd;

±kd;±kd;om;om;aecJhw,f?

(3)(3)(3)(3)(3)AkdvfausmfaZmAkdvfausmfaZmeJ@b,folawGb,fvkdajymajymb,fvkdac:ac:a':a':hESvHk;om;xJpGJaewmu “tukda&$”a':a':b0rSma':a':eJ@tukda&$twlaevm=u&mu

t=umqHk;cGJzl;wm1976 uae 1980 æ ?

1976 rSmr_dif;&mjynfht+yD;orD;}uD;ukdygac:oGm;om;ESpfa,mufvnf;rusefa':a':hukdyJcsefxm;awmhtH}udwf+yD;aecJh&80 ckESpfusrStcGifhay:a':a':tajy;vkdufvmcJhw,f?

a':a':b0rSmAkdvfrSL;csKyfuawmfvkd@vJtac:cHcJhzl;wdkif;rSL;uawmfvkd@vnf;tac:cHcJhzl;olykefuawmfvkd@vnf;tac:cHcJhzl;bmrSrxl;ygbl;OD;av;&SdwJhae&ma':a':hurBmayghb,frSmjzpfjzpfae&Jw,f?

(4)(4)(4)(4)(4)OD;av;rkd@ aeraumif;&ifrdcif}uD;vkd *±kpkdufaq;wkdufaq;au|;ukd,fwkdifay;&rSauseyfjrwfEkd;wwfvGef;wJhta':[m&mZ0ift&G,faxmufvkd@ukd,fwkdifaq;±Hka&muf&csdeftxdrdrda&m*gxufOD;av;twGufyJpdwfylemvefxlzkd@ar#mfvifhcJh&Smw,f'gayrJh æ ?

ykdufawGeJ@aq;ykvif;rsKd;pkH=um;a&m*gtm;ukdckcH&if;wr#Of;r#Of;vkdufarmarsmaevkdufowd&vmvkdufvaygif;rsm;pGm

Page 45: ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ္အတၳဳပၸတၱိ (၅)

45

wpHkw&mukdapmifhvifhem;pGifhtoifh æ toifh jyifaea&mhovm;?

99 ckESpf 'DZifbm (3) &ufOD;av;&J@ touf (80) jynfharG;ae@ æ æb,farhEkdifyghrvJaoG;a=umxJu tm±HkodeJ@(80) jynfhukd E_wfcGef;qufpum;vHk;awGxGufrvmayr,fhtukda&$odEkdifw,fqkdwm,Hk=unf&if;tm;wif;xm;cJhor#awGajzcs(3) &ufae@n vGefajrmufvkd@(4) &ufae@a&mufwmeJ@'DZifbmzGm;a':a':[m'DZifbmzGm; c&D;azmf}uD;ukd csefxm;&moufyeftem;,loGm;yHk[mvGrf;armp&m uAsmwyk'fvkdygyJvm;a':a':&,f? ?

0if;wifhxGef;(14-12-99)

(4-12-99) ae@rSm uG,fvGefoGm;&SmwJh a':a': - a':oef;pdefokd@ æ æ (4-12-99) ae@rSm uG,fvGefoGm;&SmwJh a':a': - a':oef;pdefokd@ æ æ (4-12-99) ae@rSm uG,fvGefoGm;&SmwJh a':a': - a':oef;pdefokd@ æ æ (4-12-99) ae@rSm uG,fvGefoGm;&SmwJh a':a': - a':oef;pdefokd@ æ æ (4-12-99) ae@rSm uG,fvGefoGm;&SmwJh a':a': - a':oef;pdefokd@ æ æ