บทบาทของผู้�บริ�หาริการิศึ�กษา

ความหมายของการิบริ�หาริ การิวางแผู้นงานและการิดำ�าเน�นงานใหเป็�นไป็ตามแผู้น

โดำยจั$ดำก�าล$งคน เง�น ว$สดำ& การิป็ริะสานงาน การิอ�านวยการิ การิต�ดำต'อส()อสาริและการิควบค&มงานใหเหมาะสมท*)ส&ดำ (Prof. Mold)

- Peter F. Drucker : ศึ�ลป็ะในการิท�างานใหบริริล&เป็+าหมายริ'วมก$บผู้�อ()น - Harold koontz : การิดำ�าเน�นงานใหบริริล&ว$ตถุ&ป็ริะสงค-ท*)ก�าหนดำไว โดำยการิอาศึ$ยคน เง�น ว$ตถุ&ส�)งของ เป็�นป็.จัจั$ยในการิป็ฏิ�บ$ต�งาน - Herbert A. simon : ก�จักริริมท*)บ&คคลต$0งแต' 2 คนข�0นไป็ ริ'วมม(อก$นดำ�าเน�นการิใหบริริล&ว$ตถุ&ป็ริะสงค-อย'างใดำอย'างหน�)ง หริ(อหลายอย'างริ'วมก$น

ความหมายของบทบาท ริอบบ�นส- (S.P.Robbins,1998) ให้�ความห้มายวา

บทบาทค�อแบบแผนพฤติ�กรรมท��คาดห้ว�งในบ�คคลห้น��งติามติ�าแห้นงห้น�าท��ห้น��ง ๆ ในห้นวยงานสั�งคมน�#น

ก�บส$น ไอแวนซี*ว�ชและคอนแนลล* Gibson,Ivanzevich&Donnelly,1988) ให้�ความห้มายวา บทบาทค�อแบบแผนพฤติ�กรรมท��ถู%กคาดห้ว�งอยางม�เห้ติ�ผลติามติ�าแห้นงท��ก�าห้นดขึ้�#นภายในห้นวยงาน

ดำ$งน$0น บทบาทของผู้�บริ�หาริการิศึ�กษา จึ�งห้มายถู�ง แบบแผนพฤติ�กรรมท��ถู%กคาดห้ว�งอยางม�เห้ติ�ผลติามติ�าแห้นงขึ้องผ%�บร�ห้ารการศึ�กษาท��ก�าห้นดขึ้�#นในห้นวยงานการศึ�กษา

บทบาทและสถุานภาพ สถุานภาพ ค(อ ต�าแหน'ง บทบาท ค(อ การิกริะท�าตามส�ทธิ�และหนาท*)ของ

สถุานภาพ สถุานภาพและบทบาท ม$กจัะเป็�นของค�'ก$น ซี�)งเม()อม*สถุานภาพจัะตองม*บทบาทดำวย เช'น นายดำ�าก$บนางสาวขาวแต'งงานก$น นายดำ�าเป็�นสาม* นางสาวขาวเป็�นภริริยา ความเป็�นสาม*ของนายดำ�าและความเป็�นภริริยาของนางขาว ถุ(อว'าเป็�นสถุานภาพ และนายดำ�าจัะตองป็ฏิ�บ$ต�หนาท*)สาม* นางสาวขาวจัะตองป็ฏิ�บ$ต�หนาท*)ภริริยา น*)ค(อ บทบาท

ความส�าค$ญของบทบาทในส$งคม บทบาท เป็�นส�)งส�าค$ญท*)ก�าหนดำแนวทางใหบ&คคลแสดำงความส$มพ$นธิ-

ก$บบ&คคลอ()น และการิแสดำงพฤต�กริริมในส$งคม ในแต'ละสถุานการิณ์-การิแสดำงออกของบ&คคลม$กตองเป็�นไป็ตาม บทบาทไม'ว'าเขาจัะพ�งพอใจัท*)จัะแสดำงหริ(อไม'ก9ตาม เช'น บทบาทของห$วหนาท*)ตองม*การิท$กทาย ใหก�าล$งใจัล�กนอง บทบาทของผู้�ป็กคริองท*)ตองการิว'ากล'าวส$)งสอนล�กเม()อเขาท�าผู้�ดำ บทบาทของพน$กงานขายในริานคาท*)ตองท$กทายล�กคาดำวยอ$ธิยาศึ$ยท*)ดำ*และพริอมท*)จัะใหบริ�การิ ฯลฯ และโดำย อ$นท*)จัริ�งแลว ในส$งคมท*)เป็�นอย�'เริาม$กต$ดำส�นบ&คคลตามบทบาทของเขาค(อ ต$ดำส�นว'าเขาท�าหนาท*)ตามบทบาทน$0นๆ ไดำดำ*เพ*ยงพอหริ(อไม' หริ(อการิแสดำงบทบาทของเขาเป็�นท*)พ�งพอใจัแก'ส$งคมหริ(อไม'

แนวค�ดำทฤษฎี*บทบาท (ROLE THEORY)ทฤษฎี*ริะบบส$งคมของเกทเซีลส-และก�บา (Social System Theory)

ริะบบส$งคม

สถุาบ$น

บ&คคล

บทบาท

บ&คล�กภาพ

ความคาดำหว$ง

ความตองการิ

พฤต�กริริมท*)ส$งเกตไดำ

ม�ต�สถุาบ$น

ม�ต�บ&คคล

บทบาทของผู้�บริ�หาริ1. บทบาทเก*)ยวก$บเริ()องริะหว'างบ&คคล (Interpersonal Role)

1.1 เป็�นส$ญล$กษณ์-ของกล&'ม(Figurehead)1.2 เป็�นผู้�น�าองค-กริ (Leader)1.3 เป็�นคนกลางในการิต�ดำต'อ (liaison)

2. บทบาทเก*)ยวก$บการิใชขอม�ลข'าวสาริ (Information Role)2.1 เป็�นผู้�ก�าก$บดำ�แล (monitor)2.2 เป็�นผู้�ใหขอม�ลข'าวสาริ (disseminator)2.3 เป็�นโฆษก (spokesman)

3. บทบาทเก*)ยวก$บการิต$ดำส�นใจั (Decision Role)3.1 เป็�นผู้�ป็ริะกอบการิ (Entrepreneur)3.2 เป็�นผู้�จั$ดำการิก$บป็.ญหา (disturbance handler)3.3 เป็�นผู้�จั$ดำสริริทริ$พยากริ (resource allocator)3.4 เป็�นผู้�เจัริจัาต'อริอง (negotiator)

บทบาทของผู้�บริ�หาริการิศึ�กษาบทบาทของผู้�บริ�หาริการิศึ�กษาในฐานะผู้�บริ�หาริหน'วย

งานม* 17 ป็ริะการิ ค(อ1. ผู้�ก�าหนดำท�ศึทางการิป็ฏิ�บ$ต�งาน (Direction

Setter)2. ผู้�กริะต&นความเป็�นผู้�น�า (Leader-Catalyst)3. เป็�นน$กวางแผู้น (Planner)4. เป็�นผู้�ต$ดำส�นใจั (Decision)5. เป็�นผู้�จั$ดำการิองค-การิ (Organizer)6. เป็�นผู้�น�าการิเป็ล*)ยนแป็ลง (Change

Management)7. เป็�นผู้�ป็ริะสานงาน (Coordinator)8. เป็�นผู้�ส()อสาริ (Communication)

บทบาทของผู้�บริ�หาริการิศึ�กษา (ต'อ)บทบาทของผู้�บริ�หาริการิศึ�กษาในฐานะผู้�บริ�หาริหน'วย

งานม* 17 ป็ริะการิ ค(อ9. เป็�นผู้�ขจั$ดำความข$ดำแยง (Conflict

Management)10. เป็�นผู้�แกป็.ญหา (Problems Manager)11. เป็�นผู้�จั$ดำริะบบ (System Manager)12. เป็�นผู้�บริ�หาริการิเริ*ยนการิสอน (Instructional

Manager)13. เป็�นผู้�บริ�หาริบ&คคล (personal Manager)14. เป็�นผู้�บริ�หาริทริ$พยากริ (resource Manager)15. เป็�นผู้�ป็ริะเม�นผู้ล (appraiser)16. เป็�นผู้�สริางความส$มพ$นธิ-ก$บช&มชน (public

relator)17. เป็�นป็ริะธิานในพ�ธิ*การิ (ceremonial head)

บทบาทของบ&คคลท*)ท�าหนาท*)บริ�หาริการิศึ�กษาหริ(อเก*)ยวของ

การิจั$ดำการิศึ�กษาในสถุานศึ�กษาน$0น ม&'งเนนการิพ$ฒนาคนใหม*ความริ�ความสามาริถุและเป็�นคนดำ*ของส$งคมจั�งเป็�นเริ()องส�าค$ญและจั�าเป็�นอย'างย�)งท*)สถุานศึ�กษาจัะตองจั$ดำการิศึ�กษาท*)ม*ค&ณ์ภาพและเนนใหน$กเริ*ยนไดำแสดำงและพ$ฒนาศึ$กยภาพของตนเองไดำอย'างเต9มท*) เช'น ริ�จั$กว�เคริาะห- ริ�จั$กแกป็.ญหา ม*ความค�ดำริ�เริ�)มสริางสริริค- ริ�จั$กเริ*ยนริ�ดำวยตนเอง ริ�จั$กใชเทคโนโลย*ในการิส()อสาริ สามาริถุป็ริ$บต$วเขาก$บการิเป็ล*)ยนแป็ลงท*)เก�ดำข�0นไดำอย'างริวดำเริ9ว ม*ค&ณ์ธิริริมจัริ�ยธิริริม ริ�จั$กพ�)งตนเอง และสามาริถุดำ�าริงช*ว�ตอย�'ในส$งคมไดำอย'างม*ความส&ข

ความค�ดำริวบยอดำในการิบริ�หาริการิศึ�กษา

(Concept of Educational Administration)

1. ผู้�บริ�หาริท�าอย'างไริก9ไดำ ไม'ว'าจัะเป็�นการิบ$งค$บ ควบค&ม ลงโทษ ใหริางว$ล ริะดำมเทคน�คต'าง ๆ ท*)ม*อย�' ใหคริ� อาจัาริย- ท�าการิอบริมส$)งสอนดำวย–ความเอาใจัใส'ต'อเดำ9ก จันท�าใหเดำ9กเป็�นผู้�ม*ความริ� ความสามาริถุ เป็�นคนดำ* ม*ค&ณ์ภาพตามความตองการิของส$งคม

2. ผู้�บริ�หาริจัะท�าอย'างไริก9ไดำ ขอใหการิป็กคริองบ$งค$บบ$ญชาบ&คลากริในโริงเริ*ยนไดำอย�'ในริะเบ*ยบว�น$ย ป็ริะพฤต�ป็ฏิ�บ$ต�ตามริะเบ*ยบกฎีหมาย ตามริะบบของทางริาชการิใหเก�ดำความสงบเริ*ยบริอยในส$งคมโริงเริ*ยน

ต$วอย'างว�ทยาน�พนธิ-

การิศึ�กษาเป็ริ*ยบเท*ยบแบบผู้�น�าของห$วหนาการิป็ริะถุมศึ�กษาอ�าเภอในเขตพ(0นท*)พ$ฒนาชายฝั่.) งทะเลตะว$นออกธิงช$ย นพฤทธิ�A พ.ศึ. 2543

การิว�จั$ยคริ$0งน*0ม*จั&ดำม&'งหมายเพ()อการิศึ�กษาแบบผู้�น�าของห$วหนาการิป็ริะถุมศึ�กษาอ�าเภอและเป็ริ*ยบเท*ยบแบบผู้�น�าของห$วหนาการิป็ริะถุมศึ�กษาอ�าเภอในเขตพ(0นท*)พ$ฒนาชายฝั่.) งทะเลตะว$นออก จั�าแนกตามว&ฒ�ทางการิศึ�กษา ป็ริะสบการิณ์-ในต�าแหน'ง และริายไดำต'อเดำ(อนของห$วหนาการิป็ริะถุมศึ�กษาอ�าเภอในเขตพ(0นท*)พ$ฒนาชายฝั่.) งทะเลตะว$นออก กล&'มป็ริะชากริห$วหนาการิป็ริะถุมศึ�กษาอ�าเภอ/ก�)งอ�าเภอ จั�านวน 30 คน เคริ()องม(อท*)ใชแบ'งออกเป็�น 2 ตอน ตอนแริกเป็�นแบบสอบถุามเก*)ยวก$บว&ฒ�ทางการิศึ�กษา ป็ริะสบการิณ์-ในต�าแหน'ง และริายไดำต'อเดำ(อน ตอนท*) 2 เป็�นแบบสอบถุามเก*)ยวก$บแบบผู้�น�าของห$วหนาการิป็ริะถุมศึ�กษาอ�าเภอ ล$กษณ์ะเป็�นแบบเล(อกตอบ 2 ต$วเล(อก

ผู้ลการิว�จั$ย1. ห$วหนาการิป็ริะถุมศึ�กษาอ�าเภอในเขตพ(0นท*)พ$ฒนาชายฝั่.) ง

ทะเลตะว$นออก ม*แบบผู้�น�าโดำยภาพริวมเป็�นแบบน$กพ$ฒนามากท*)ส&ดำ

2. ห$วหนาการิป็ริะถุมศึ�กษาอ�าเภอในเขตพ(0นท*)พ$ฒนาชายฝั่.) งทะเลตะว$นออก จั�าแนกตามว&ฒ�ทางการิศึ�กษา ป็ริะสบการิณ์-ในต�าแหน'ง และริายไดำต'อเดำ(อน ม*แบบผู้�น�าแตกต'างก$น

3. ค'าน�0าหน$กความส�าค$ญของเชาวน-อาริมณ์- และความค�ดำอย'างม*ว�จัาริณ์ญาณ์ ส'งผู้ลทางบวกต'อบทบาทในการิสริางองค-การิเริ*ยนริ�

จั$ดำท�าโดำยนางสาวเยาวดำ* พ$นเพชริศึริ*

นางสาวริาตริ* สอนดำ*IT 11 GROUP 1