24
รรรรรรรรรรรรรรรรรรร บบบบบ 4 บบบบบบบบบบบบบบบบบบบ รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรร รรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รร รรร รร รร รร รร รร บบ 1. รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร 2. รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรร รรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรร รรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรร 55

บริหารราชการไทย 4

  • Upload
    saiiew

  • View
    24.719

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Page 1: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

บทท�� 4การปฏิ�ร�ประบบราชการ

ระบบราชการไทยเป็�นระบบท��มี�การสื�บทอดก�นมีายาวนานหลายร�อยป็�เป็�นกลไกหล�กในการบร�หารราชการแผ่�นด�น ซึ่"�งภารก�จท��สื&าคั�ญย��งในการบร�หารป็ระเทศ คั�อ การก�อตั้�+งและป็ฏิ�ร-ป็ การจ�ดระเบ�ยบการป็กคัรองภายในป็ระเทศ ป็.ญหาตั้�างๆท��เก�ดขึ้"+นตั้�อระบบบร�หารราชการขึ้องไทย ซึ่"�งเป็�นระบบท��มี�อาย1ยาวนานและมี�การเป็ล��ยนแป็ลงแบบช�าๆ ระบบราชการไทยจ"งมี�ป็.ญหาท��สื� �งสืมีไว�มีาก ป็.ญหาท��สื&าคั�ญมี�ด�งน�+

ป� ญ ห า ข อ ง ร ะ บ บ ร า ช ก า ร1. ป็.ญหาเร��องการท1จร�ตั้และพฤตั้�มี�ชอบในวงราชการ เป็�น

ป็.ญหาหล�กและเร�+อร�งท��สืะสืมีมีานาน ไมี�อาจแก�ไขึ้ได�อย�างรวดเร4วและเบ4ดเสืร4จ ท&าให�ภาพล�กษณ์7ขึ้องระบบราชการไทยตั้�ดอย-�ก�บป็.ญหาการท1จร�ตั้คัอร7ร�ป็ช��นอย�างแยกไมี�ออก การป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการจ"งเป็�นมีาตั้รการสื&าคั�ญท��จะช�วยแก�ไขึ้ป็.ญหาน�+ให�น�อยลงหร�อหมีดไป็ในท��สื1ด

2. ป็.ญหาเร��องขึ้นาดขึ้องระบบราชการไทย ระบบราชการไทยมี�โคัรงสืร�างขึ้องสื�วนราชการท��มี�ขึ้นาดใหญ� ซึ่�บซึ่�อน มี�อ�ตั้ราก&าล�งขึ้�าราชการเป็�นจ&านวนมีากท&าให�ระบบราชการมี�ระบบการบร�หารงานท��ไมี�คัล�องตั้�ว ป็ระสืบก�บป็.ญหาด�านคั�าใช�จ�ายบ1คัลากรท��มี�แนวโน�มีสื-งขึ้"+นท1กป็� ก�อให�เก�ดภาระด�านงบป็ระมีาณ์อย�างไมี�สื�+นสื1ดและมี�ผ่ลกระทบตั้�องบป็ระมีาณ์ในการพ�ฒนาป็ระเทศด�านอ��นๆ อย�างหล�กเล��ยงไมี�ได� คัวามีจ&าเป็�นขึ้องร�ฐในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการเพ��อแก�ไขึ้ป็.ญหาน�+ จ"งเป็�นป็.ญหาท��ตั้�องเร�งร�ดด&าเน�นการ

55

Page 2: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

3. ป็.ญหาเร��องป็ระสื�ทธิ�ภาพในการบร�หารราชการ ระบบราชการไทยถู-กว�พากษ7ว�จารณ์7ถู"งป็ระสื�ทธิ�ภาพการบร�หารงานอย-�เสืมีอเมี��อเท�ยบก�บการบร�หารงานในภาคัเอกชนการบร�หารงานราชการท��ผ่�านมีาสื�วนใหญ�ไมี�มี�การป็ระเมี�นผ่ลการป็ฏิ�บ�ตั้�งานว�างานน�+นมี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพและป็ระสื�ทธิ�ผ่ลเพ�ยงใด ขึ้าดตั้�ว ช�+ว�ดในการด&าเน�นงาน ท&าให�ไมี�สืามีารถูว�เคัราะห7ถู"งคัวามีคั1�มีท1นและผ่ลสื�มีฤทธิ�=ขึ้องการด&าเน�นงานขึ้องสื�วน ราชการได�อย�างช�ดเจน แตั้�โดยท��ป็ระชาชนตั้�องการได�ร�บบร�การสืาธิารณ์ะจากร�ฐท��มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพ มี�คั1ณ์ภาพ รวดเร4ว คัวามีคัาดหว�งขึ้องป็ระชาชนโดยท��วไป็จ"งตั้�องการเห4นภาพล�กษณ์7ใหมี�ขึ้องระบบราชการไทยในแนวทางด�งกล�าว จ"งน�บเป็�นป็.จจ�ยสื&าคั�ญป็ระการหน"�งท��แสืดงเห4นถู"งเหตั้1ผ่ล และคัวามีจ&าเป็�นขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการเพ��อแก�ป็.ญหาในด�านป็ระสื�ทธิ�ภาพขึ้องการให�บร�การป็ระชาชน

4. ป็.ญหาการบร�งานแบบรวมีศ-นย7อ&านาจ กล�าวคั�อ ราชการบร�หารสืาวนกลาง ซึ่"�งได�แก�กระทรวง ทบวง กรมี มี�คัวามีเขึ้�มีแขึ้4ง การบร�หารงานและการตั้�ดสื�นใจมี�ล�กษณ์ะรวมีศ-นย7ไว�ท��สื�วนกลางท�+งหมีด แมี�ว�าจะมี�การมีอบอ&านาจการบร�หารงานให�ก�บราชการสื�วนภ-มี�ภาคัก4ตั้ามี แตั้�การบร�หารงานขึ้องราชการสื�วนภ-มี�ภาคัก4ย�งไมี�สืามีารถูใช�อ&านาจเด4ดขึ้าดหร�อมี�คัวามีอ�สืระในการตั้�ดสื�นใจได�มีากน�ก ย�งตั้�องย"ดนโยบายจากสื�วนกลางเป็�นหล�ก ทร�พยากรการบร�หารสื�วนใหญ�จ"งขึ้"+นอย-�ก�บการจ�ดสืรรจากสื�วนกลาง

5. ป็.ญหาโคัรงสืร�างสื�วนราชการท��ไมี�คัล�องตั้�ว โคัรงสืร�างการบร�หารงานภาคัร�ฐในป็.จจ1บ�นมี�ล�กษณ์ะท��ไมี�ย"ดหย1�น ขึ้าดคัวามีคัล�องตั้�ว การบร�หารย"ดตั้�ดก�บกรอบตั้ามีอ&านาจหน�าท��ท��กฎหมีายก&าหนดเป็�น

56

Page 3: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

หล�ก ท&าให�การบร�หารไมี�สือดคัล�องก�บกระแสืคัวามีเป็ล��ยนแป็ลงขึ้องสื�งคัมีได�อย�างท�นการณ์7 การป็ร�บเป็ล��ยนโคัรงสืร�างองคั7กรท&าได�ไมี�คัล�องตั้�ว และเน��องจากโคัรงสืร�างองคั7กรมี�ขึ้นาดใหญ� ท&าให�การป็ร�บร�+อตั้�องใช�ระยะเวลาพอสืมีคัวรในการด&าเน�นการ

6. ป็.ญหากฎระเบ�ยบ เทคัโนโลย�และว�ธิ�งานไมี�ท�นสืมี�ย การบร�หารงานภาคัร�ฐเป็�น บร�หารงานโดยย"ดโยงก�บกฎหมีายและระเบ�ยบตั้�างๆ เป็�นจ&านวนมีาก กฎระเบ�ยบบางเร��องเป็�นอ1ป็สืรรคัตั้�อการบร�หารงานภาคัร�ฐและไมี�ท�นสืมี�ย นอกจากน�+นเทคัโนโลย�ตั้�างๆ ท��น&ามีาใช�ในระบบราชการย�งขึ้าด คัวามีท�นสืมี�ย เมี��อเท�ยบก�บการด&าเน�นงานขึ้องภาคัเอกชนตั้ลอดจนการบร�หารงานภายใตั้�ระบบราชการเป็�นการบร�หารท��ตั้�องป็ฏิ�บ�ตั้�ตั้ามีกฎระเบ�ยบอย�างเคัร�งคัร�ด การบร�หารงานให�คัวามีสื&าคั�ญก�บกระบวนการมีากกว�า เป็?าหมีายท&าให�การบร�หารงานขึ้าดคัวามีคัล�องตั้�ว

7. ป็.ญหาก&าล�งคันภาคัร�ฐไมี�มี�คั1ณ์ภาพ ก&าล�งคันภาคัร�ฐท��มี�อย-�ในระบบราชการป็.จจ1บ�นสื�วนใหญ�ย�งขึ้าดคั1ณ์ภาพและมี�คัวามีจ&าเป็�นตั้�องได�ร�บการพ�ฒนาในหลายๆ ด�านอย�างเร�งด�วน ก&าล�งสื�วนใหญ�ย�งขึ้าดคัวามีคั�ดร�เร��มีสืร�างสืรรคั7 และย"ดตั้�ดก�บการท&างานระบบเด�มี ท�+งน�+อาจเป็�นผ่ลสื�บเน��องมีาจากคัวามี มี��นคังในระบบราชการท&าให�ก&าล�งคันภาคัร�ฐขึ้าดคัวามีกระตั้�อร�อร�นในการป็ฏิ�บ�ตั้�งาน เน��องจากอย-�ในสืถูานะขึ้องตั้&าแหน�งท��มี�เสืถู�ยรภาพและมี��นคังคั�อนขึ้�างสื-ง

8. ป็.ญหาคั�าตั้อบแทนและสืว�สืด�การท��ไมี�เหมีาะสืมี ขึ้�าราชการเป็�นกล1�มีบ1คัคัลท��มี�รายได�และ คั�าตั้อบแทนคั�อนขึ้�างตั้&�าเมี��อเป็ร�ยบเท�ยบก�บบ1คัคัลกล1�มีอ��นๆ ท��ป็ฏิ�บ�ตั้�งานในภาคัตั้�างๆ ท�+งน�+

57

Page 4: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

เน��องจากภาคัราชการเป็�นองคั7กรขึ้นาดใหญ� ท&าให�การป็ร�บป็ร1งคั�าตั้อบแทนและสืว�สืด�การท&าได�คั�อนขึ้�างล&าบาก เน��องจากภาคัร�ฐตั้�องใช�งบป็ระมีาณ์ด&าเน�นการเป็�นจ&านวนมีากรวมีถู"งคั�าตั้อบแทนท��ได�ร�บไมี�สือดคัล�องก�บกลไกตั้ลาด ท&าให�รายได�ขึ้องขึ้�าราชการอย-�ในระด�บตั้&�าและไมี�สื�มีพ�นธิ7ก�บภาวะคั�าคัรองช�พท��เพ��มีสื-งขึ้"+นอย-�ตั้ลอดเวลา

9. ป็.ญหาท�ศนคัตั้�และคั�าน�ยมีด�+งเด�มี ระบบราชการเป็�นระบบท��ให�คัวามีสื&าคั�ญก�บล&าด�บช�+นขึ้องการบ�งคั�บบ�ญชา ท&าให�ราชการไมี�กล�าแสืดงคัวามีคั�ดเห4นเท�าท��คัวร รวมีท�+งการตั้�องเคัารพในระบบอาว1โสืขึ้องการท&างานท&าให�ราชการร1 �นใหมี�ไมี�สืามีารถูแสืดงศ�กยภาพในการท&างานได�อย�างเตั้4มีท�� ท�ศนคัตั้�และคั�าน�ยมีด�+งเด�มีในภาคัราชการด�งกล�าวจ"งไมี�เป็@ดโอกาสืให�มี�การสื�งเสืร�มีคันเก�ง คันด� คันมี�คัวามีร- �และคัวามีสืามีารถู ได�ใช�โอกาสืในการแสืดงศ�กยภาพการท&างานได�อย�างเตั้4มีท��เท�าท��คัวร ตั้ลอดจนขึ้�าราชการมี�กจะเคัยช�นก�บระบบร�ยคั&าสื� �งและน&ามีาป็ฏิ�บ�ตั้�มีากกว�าท��จะคั�ดร�เร��มีและสืร�างสืรรคั7 รวมีท�+งขึ้าดคัวามีกล�าหาญท��จะโตั้�แย�งเมี��อเห4นว�าคั&าสื� �งน�+นไมี�ถู-กตั้�องหร�อการป็ฏิ�บ�ตั้�งานน�+นไมี�เหมีาะสืมีท��จะป็ฏิ�บ�ตั้�

ป็.ญหาท��กล�าวมีาน�+นอาจกล�าวได�ว�าเป็�นป็.ญหาท��เก�ดขึ้"+นตั้�อระบบราชการไทยน�บแตั้�อด�ตั้ จวบจนกระท��งป็.จจ1บ�น ซึ่"�ง พระบาทสืมีเด4จพระจ1ลจอมีเกล�าเจ�าอย-�ห�ว ได�เล4งเห4นและด&าเน�นการป็ฏิ�ร-ป็การบร�หารราชการแผ่�นด�น ในย1คัแรกซึ่"�งเป็�นแนวทางขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการในป็.จจ1บ�นด�วย

การปฏิ�ร�ประบบราชการในสมั�ยพระบาทสมัเด็�จพระจ ลจอมัเกล"าเจ"าอ ย�# ห� ว

58

Page 5: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

มี� ก า ร ป็ ฏิ� ร- ป็ ร ะ บ บ ร า ช ก า ร ใ น ร- ป็ แ บ บ ด� ง น�+ คั� อ 1. การป็ฏิ�ร-ป็การบ�งคั�บบ�ญชางานภายในกระทรวง ให�มี�ร-ป็

แบบเป็�นระบบราชการช�ดเจนขึ้"+น มี�ล&าด�บขึ้�+นการบ�งคั�บบ�ญชามี�การแบ�งงานและเล�อกสืรรผ่-�มี�คัวามีร- �คัวามีสืามีารถูเขึ้�าร�บราชการ โดยการจ�ดสือบคั�ดเล�อกตั้ลอดจนออกระเบ�ยบว�น�ยตั้�าง ๆ เช�น เล�กป็ระเพณ์�ให�ขึ้�าราชการท&างานอย-� ท��บ�าน ก&าหนดให�มี�การป็ระช1มีขึ้�าราชการท1กว�น ก&าหนดเวลาการท&างาน ตั้ลอดจนจ�ดระเบ�ยบ สื�งร�าง เขึ้�ยนและเก4บหน�งสื�อร า ช ก า ร เ ป็� น ตั้� น

2. การป็ฏิ�ร-ป็ระบบการป็กคัรองสื�วนภ-มี�ภาคั

ซึ่"�งเร�ยกว�า"ระบบเทศาภ�บาล"ได�เป็�นผ่ลสื&าเร4จและน�บว�าเป็�นผ่ลงานสื&า คั�ญท��สื1ดขึ้องพระองคั7โดยทรงรวมีห�วเมี�องตั้�าง ๆ จ�ดเขึ้�าเป็�น "มีณ์ฑล" และมี� "ขึ้�าหลวงเทศาภ�บาล" เป็�นผ่-�บ�งคั�บบ�ญชาแตั้�อย-�ในอ&านาจขึ้องเสืนาบด�กระทรวงมีหาดไทย อ�กช�+นหน"�งสื&าหร�บการแบ�งเขึ้ตั้ย�อยลงไป็เป็�นจ�งหว�ด อ&าเภอ ตั้&าบลและหมี-�บ�านน�+น ในร.ศ.116

(พ.ศ. 2440) ได�ออก"พระราชบ�ญญ�ตั้�ล�กษณ์ะการป็กคัรองท�องท��บ�งคั�บใช�ท� �ว พระราชอาณ์าจ�กร พระกรณ์�ยก�จท��ล�วนเป็�นคั1ณ์ป็ระโยชน7แ ก� ป็ ร ะ เ ท ศ ช า ตั้� แ ล ะ ป็ ร ะ ช า ช น ย�� ง ย� น มี า จ น ถู" ง ป็. จ จ1 บ� น

การปฏิ�ร�ประบบราชการในป�จจ บ�นในการพ�จารณ์าถู"งท�ศทางขึ้องการบร�หารราชการไทย โดย

ท��วไป็จะย"ดเป็�นแนวทางแห�งร�ฐธิรรมีน-ญ และแผ่นพ�ฒนาเศรษฐก�จและสื�งคัมีแห�งชาตั้�เป็�นหล�ก ในสื�วนขึ้องร�ฐธิรรมีน-ญน�น ได�มี�การบ�ญญ�ตั้�ถู"งแนวนโบายพ�+นฐานแห�งร�ฐไว�ในหมีวดหน"�งขึ้องร�ฐธิรรมีน-ญ ป็ระกอบ

59

Page 6: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

ด�วยบทบ�ญญ�ตั้�ท��ก&าหนดภารก�จขึ้องร�ฐไว�อย�างช�ดเจน เช�น การบ�ญญ�ตั้�ว�าร�ฐจะตั้�องให�คัวามีเป็�นอ�สืระแก�ท�องถู��นตั้ามีหล�กแห�งการป็กคัรองตั้นเองตั้ามีเจตั้นารมีณ์7ขึ้องป็ระชาชนในท�องถู��น เป็�นตั้�น(สื1โขึ้ท�ยธิรรมีาธิ�ราช,2548,351)

สื&าหร�บป็ระเทศไทยแล�วระบบราชการเป็�นสืถูาบ�นท��มี�คัวามีสื&าคั�ญตั้�อการด&ารงอย-�ขึ้องร�ฐช�วยพ�ฒนาป็ระเทศให�มี�คัวามีเจร�ญก�าวหน�า ระบบราชการจ"งเป็�นกลไกการบร�หารงานท��ท1กร�ฐบาลท��เขึ้�ามีาบร�หารราชการแผ่�นด�นให�คัวามีสื&าคั�ญ โดยก&าหนดไว�ในนโยบายการป็ร�บป็ร1งระบบการบร�หารราชการแผ่�นด�นท��มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพจะเอ�+ออ&านวยตั้�อการพ�ฒนาป็ระเทศ ช�วยให�ป็ระเทศมี�คัวามีเขึ้�มีแขึ้4ง มี�ศ�กย7ภาพในการแขึ้�งขึ้�น สืามีารถูท��จะตั้�องสื-�ก�บสืภาวะแวดล�อมีทางการเมี�องเศรษฐก�จ และสื�งคัมี ท�+งน�+แนวทางในการป็ร�บการการบร�หารราชการแผ่�นด�นให�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพ ด�งน�+

1.ป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการให�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพและมี�โคัรงสืร�างท��กระช�บ เหมีาะสืมีก�บสืถูานการณ์7ในป็.จจ1บ�นและสืามีารถูตั้อบสืนองตั้�อการพ�ฒนาเศรษฐก�จและสื�งคัมีขึ้องป็ระเทศพร�อมีท�+งเร�งตั้รากฎหมีายเพ��อป็ร�บโคัรงสืร�างกระทรวง ทบวง กรมี เพ��อให�ก�าวท�นการเป็ล��ยนแป็ลงในกระแสืโลก และสือดคัล�องก�บการเป็ล��ยนแป็ลงทางเศรษฐก�จและสื�งคัมี

2.ป็ร�บป็ร1งบทบาทขึ้องภาคัร�ฐจากผ่-�ป็ฏิ�บ�ตั้� และคัวบคั1มีเป็�นผ่-�สืน�บสืน1นและอ&านวยคัวามีสืะดวก และให�การสืน�บสืน1นการด&าเน�นงานขึ้องภาคัเอกชนและป็ระชาชน โดยสื�งเสืร�มีให�เอกชนและป็ระชาชน

60

Page 7: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

สืามีารถูมี�สื�วนร�วมีอย�างสื&าคั�ญในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ เพ��อวางแนวทางด&าเน�นการให�ช�ดเจนและตั้�อเน��อง

3.ป็ร�บกระบวนการบร�หารราชการโดยใช�เทคัโนโลย�สืารสืนเทศ เพ��อให�ป็ระชาชนได�ร�บบร�การขึ้�อมี-ลขึ้�าวสืารอย�างกว�างขึ้วาง รวดเร4ว และเท�าเท�ยมีก�น พร�อมีก�นน�+จะป็ร�บป็ร1งพระราชบ�ญญ�ตั้�ขึ้�อมี-ล ขึ้�าวสืารขึ้องทางราชการให�สือดคัล�องก�บคัวามีตั้�องการขึ้องป็ระชาชนอย�างแท�จร�ง

4.เร�งพ�ฒนาคั1ณ์ภาพขึ้องขึ้�าราชการ ให�มี�ท�ศนคัตั้�ท��เอ�+อตั้�องานการบร�การป็ระชาชนรวมีท�+ง ทบทวนกฎหมีาย ระเบ�ยบ ขึ้� +นตั้อน และว�ธิ�ป็ฏิ�บ�ตั้�งาน เพ��อให�การบร�การราชการมี�คัวามีย"ดหย1�นมี� ป็ระสื�ทธิ�ผ่ล โป็ร�งใสื ตั้รวจสือบได� และมี�การป็ระเมี�นผ่ลท��เป็�นระบบและเป็�นธิรรมี

5.เร�งร�ดการป็ร�บเป็ล��ยนกระบวนจ�ดท&าและจ�ดสืรรงบป็ระมีาณ์ให�เป็�นเคัร��องมี�อในการจ�ดสืรรทร�พยากรท��มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพ สือดคัล�องก�บนโยบายและย1ทธิศาสืตั้ร7ในการพ�ฒนาป็ระเทศสื�งเสืร�มีให�กระทรวง ทบวง กรมีมี�บทบาทในการตั้�ดสื�นใจมีากขึ้"+น พร�อมีท�+งจ�ดให�มี�ระบบคัวบคั1มีตั้รวจสือบท��มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพโป็ร�งใสื

แนวทางการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการคั�อ การให�บร�การสืาธิารณ์ะแก�ป็ระชาชนได�อย�างมี� ป็ระสื�ทธิ�ภาพและป็ระสื�ทธิ�ผ่ล โดยการสื�งเสืร�มีและสืน�บสืน1นการมี�สื�วนร�วมีขึ้องป็ระชาชน และให�ป็ระชาชนมี�ทางเล�อกในการจ�ดการเก��ยวก�บบร�การสืาธิารณ์ะเพ��มีมีากขึ้"+นเพ�� อให�การบร�หารราชการเป็�นกลไกขึ้องสื�งคัมีท��สืามีารถูจ�ดองคั7ป็ระกอบขึ้องสื�งคัมีให�อย-� ร �วมีก�นได�อย�างมี�คัวามีสื1ขึ้ สือดคัล�องก�บแนวคั�ด Good

61

Page 8: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

Governance ท��เห4นว�าการบร�หารราชการตั้�องสืามีารถูน&าพาสื�งคัมีสื�วนรวมีให�มี�การพ�ฒนาได�แบบย��งย�น คั�อ ป็ระชาชนมี�คั1ณ์ภาพช�ว�ตั้ท��ด�มี�โอกาสืในการศ"กษาท��ถู-กตั้�องอย�างท��วถู"งและเท�าเท�ยมีก�น โดยคันในสื�งคัมีจะตั้�องเขึ้�ามีามี�สื�วนร�วมีสืร�างสืรรคั7และน&าพาสื�งคัมีให�สื�นตั้�สื1ขึ้ ภายใตั้�การแบ�งป็.นทร�พยากรอย�างเป็�นธิรรมีและไมี�ท&าลายธิรรมีชาตั้�แวดล�อมี

ร� ป แ บ บ ข อ ง ก า ร บ ร� ห า ร ร า ช ก า ร ท�� พ& ง ป ร ะ ส ง ค์(การจ�ดระบบราชการให�มี�คัวามีเหมีาะสืมีและสือดคัล�องก�บบร�บท

ขึ้องสื�งคัมีน�+นเพ��อสืามีารถูน&าพาสื�งคัมีให�บรรล1เป็?าหมีายท��วางแผ่นไว�ซึ่"�งอาจไมี�มี�คัวามีจ&าเป็�นท��ระบบราชการขึ้องท1กป็ระเทศหร�อท1ก ๆ สื�งคัมีตั้�องมี� ร- ป็ แ บ บ ห ร� อ ล� ก ษ ณ์ ะ เ ด� ย ว ก� น ด� ง น�+

1.สื ร�า ง คั ว า มี เ ป็@ ด เ ผ่ ย แ ล ะ โ ป็ ร�ง ใ สื ใ ห�ก� บ ร ะ บ บ ร า ช ก า ร 1.1 พ�ฒนากลไกการตั้รวจสือบให�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพ เพ��อลด

ป็.ญหาการท1จร�ตั้คัอร�ป็ช��นในวงราชการและเสืร�มีสืร�างจร�ยธิรรมีให�ก�บขึ้�าราชการและป็ระชาชน อ�กท�+งย�งสื�งเสืร�มีให� ป็ระชาชนได�เขึ้�ามีามี�สื�วนร�วมีในการตั้รวจสือบการท&างานขึ้องสื�วนราชการอ�กด�วย โดยหน�วยงานท�+งภาคัร�ฐและเอกชนจะตั้�องป็ระชาสื�มีพ�นธิ7ให�คัวามีร- �ก�บป็ระชาชน เพ��อป็ระชาชนจะได�ร�บทราบขึ้�อมี-ล (data) ขึ้�าวสืาร (message) และขึ้�+นตั้อนการด&าเน�นงานตั้�างๆ ขึ้องร�ฐท��เก��ยวขึ้�องก�บการบร�หารราชการและผ่ลกระทบท��อาจจะเก�ดขึ้"+นได�เพ��อสืร�างคัวามีเขึ้�าใจและสืนใจแก�ป็ระชาชนท��จะเขึ้�ามีาป็กป็?องพ�ท�กษ7ร�กษาผ่ลป็ระโยชน7ขึ้องสื�วนรวมี

ป็ระชาชนจะเป็�นกลไกท��สื&าคั�ญและจะตั้�องอาศ�ยเคัร��องมี�อท��มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพอ�นได�แก� ร�ฐธิรรมีน-ญ พระราชบ�ญญ�ตั้� พระราชบ�ญญ�ตั้�

62

Page 9: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

ขึ้�อมี-ลขึ้�าวสืารขึ้องราชการ พระราชบ�ญญ�ตั้�การป็?องก�นและป็ราบป็รามีการท1จร�ตั้แห�งชาตั้� สื��อมีวลชน องคั7กรอ�สืระ (NGO) ศาลป็กคัรองและกระบวนการย1ตั้�ธิรรมีเหล�าน�+เป็�นตั้�น

1.2 การป็ร�บป็ร1งระบบงบป็ระมีาณ์ขึ้องแผ่�นด�นให�มี�คัวามีโป็ร�งใสื ระบบงบป็ระมีาณ์ถู�อเป็�นสื�วนสื&าคั�ญในการพ�ฒนาป็ระเทศและสื� งคัมี เพ�� อ ให�ก าร ใ ช�งบ ป็ ร ะ มี า ณ์ เ ป็� น ไ ป็ อย� าง มี�ป็ร ะ สื�ทธิ�ภ าพ (efficiency) ป็ระสื�ทธิ�ผ่ล (effectiveness) คัวรป็ร�บเป็ล��ยนว�ธิ�การจ�ดท&างบป็ระมีาณ์และขึ้�+นตั้อนการป็ระมี-ลงานขึ้องสื�วนราชการในแบบเด�มีมีาเป็�นระบบงบป็ระมีาณ์แบบใหมี�ท��มี1�งเน�นผ่ลงานแทนเพราะจะสืามีารถูป็ระเมี�นผ่ลงานได�อย�างช�ดเจนย��งขึ้"+น และย�งสืามีารถูป็?องก�นการน&าเอางบป็ระมีาณ์ขึ้องแผ่�นด�นไป็แสืวงหาป็ระโยชน7สื�วนตั้นขึ้องขึ้� า ร า ช ก า ร แ ล ะ น� ก ก า ร เ มี� อ ง ไ ด� อ� ก ด� ว ย

1.3 คัวามีโป็ร�งใสืในการก&าหนดนโยบายและการป็ฏิ�บ�ตั้�ตั้ามีกฎหมีายเป็�นป็.จจ�ยสื&าคั�ญในการสืร�างคัวามีเป็�นธิรรมีในการให�บร�การสืาธิารณ์ะแก�ป็ระชาชนท1กคัน ซึ่"�งจะสื�งผ่ลให�เก�ดคัวามีสืงบเร�ยบร�อยและขึ้จ�ดป็.ญหาคัวามีขึ้�ดแย�งในสื�งคัมี คัวามีเป็�นธิรรมีน�+จะตั้�องเร��มีก�นตั้�+งแตั้�ร ะ ด� บ ป็. จ เ จ ก บ1 คั คั ล ร ะ ด� บ น โ ย บ า ย จ น ถู" ง ร ะ ด� บ ป็ ร ะ เ ท ศ

2. เพ��มีทางเล�อกในการจ�ดบร�การสืาธิารณ์ะให�แก�ป็ระชาชนมีากขึ้"+ น

พลเมี�องขึ้องป็ระเทศมี�คัวามีแตั้กตั้�างก�นท�+งด�านการศ"กษา ฐานะทางเศรษฐก�จและ ว�ฒนธิรรมีขึ้องช1มีชน การเพ��มีทางเล�อกในการจ�ดการบร�การสืาธิารณ์ะให�ก�บป็ระชาชนจ"งมี�คัวามีเหมีาะสืมีก�บสืภาพคัวามีเป็�นจร�งในป็.จจ1บ�น ซึ่"�งสืามีารถูกระท&า ได� ในหลายว�ธิ� คั�อ

63

Page 10: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

2.1 สืน�บสืน1นให�มี�การกระจายอ&า นาจการบร�หารงานสืาธิารณ์ะให�ก�บท�องถู��น เพ��อให�ป็ระชาชนในแตั้�ละท�องถู��นสืามีารถูก&าหนดและเล�อกว�ถู�ช�ว�ตั้ขึ้องตั้นเองได�อ�กท�+งย�งเป็�น การป็ร�บลดขึ้นาดขึ้องระบบราชการสื�วนกลางอ�กแบบหน"�งเพราะการบร�หารราชการในป็.จจ1บ�นมี�การผ่-กขึ้าดอ&านาจการให�บร�หารสืาธิารณ์ะไว�ท��สื�วนกลางเป็�นหล�ก ท&าให�ป็ระชาชนมี�ทางเล�อกได�น�อยในการร�บบร�การสืาธิารณ์ะและสื�วนราชการก4มี�ภาระหน�าท��มีากเก�นคัวามีจ&าเป็�นจ"งขึ้าดคัวามีคัล�องตั้�วแ ล ะ ป็ ร ะ สื� ท ธิ� ภ า พ ใ น ก า ร ใ ห� บ ร� ก า ร

การกระจายอ&านาจการบร�หารงานสืาธิารณ์ะให�ก�บท�องถู��นก4คั�อ การเพ��มีบทบาท หน�าท��ขึ้องราชการสื�วนท�องถู��น ได�แก� องคั7การบร�หารสื�วนจ�งหว�ด องคั7การบร�หารสื�วนตั้&าบล เทศบาล ให�มี�อ�สืระในการก&าหนดนโยบาย การป็กคัรอง การบร�หาร การบร�หารงานบ1คัคัลและ การเง�นการคัล�งเป็�นขึ้องตั้นเองเพ��มีมีากขึ้"+น โดยการป็ร�บลดบทบาทขึ้องราชการสื�วนภ-มี�ภาคัลง คั�อ จ�งหว�ดและอ&าเภอและให�ผ่-�ว�าราชการจ�งหว�ดและนายอ&าเภอเป็ล��ยนมีาท&าหน�าท��เป็�นผ่-�ป็ระสืานงานนโยบายระหว�างราชการสื�วนกลางและสื�วนท�องถู��นแทน ซึ่"�งจะตั้�องมี�การป็ร�บป็ร1งแก�ไขึ้กฎหมีายการบร�หารราชการแผ่�นด�นท�� เก��ยวขึ้�องก�นท�+งหมีด

2.2 สื�งเสืร�มีการรวมีตั้�วขึ้องป็ระชาชนท��จะจ�ดท&าก�จกรรมีท��เป็�นป็ระโยชน7แก�ช1มีชนโดยจ�ดให�การศ"กษาและอ&านวยคัวามีสืะดวกสื&าหร�บการรวมีกล1�มีท&าก�จกรรมีท��เป็�นป็ระโยชน7แก� ช1มีชนเพราะท&าให�ป็ระชาชนได�มี�ทางเล�อกและเสืร�มีสืร�างคัวามีสืามีารถูในการจ�ดการป็.ญหาตั้นเองมีากขึ้"+น

64

Page 11: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

2.3 การป็ร�บลดขึ้นาดขึ้องระบบราชการให�เล4กลงเพ��อให�ป็ระชาชนได�มี�ทางเล�อกในการจ�ดการบร�การสืาธิารณ์ะได�มีากขึ้"+น ภาระหน�าท��อ��น ๆ ท��ร �ฐไมี�จ&าเป็�นตั้�องด&าเน�นการเองก4คัวรป็ร�บเป็ล��ยนบทบาทมีาเป็�นผ่-�ให�การสืน�บสืน1นและก&าก�บด-แลแทน โดยให�เอกชนเขึ้�ามีาแขึ้�งขึ้�นก�นในการให�บร�การสืาธิารณ์ะแก�ป็ระชาชนอ�นมี�กลไกตั้ลาดเป็�นตั้�วก&าหนด แตั้�ถู�าหากบร�การในด�านใดท��ร �ฐฯคั�ดว�าไมี�สืามีารถูใช�กลไกการตั้ลาดได�ก4คัวรมี�หน�วยงานขึ้องร�ฐเขึ้�ามีาคัวบคั1มีด�านคั1ณ์ภาพ (quality) และราคัา (regulate) สื�วนหน�วยงานราชการเด�มีก4จะตั้�องแป็รร-ป็ไป็ตั้ามีคัวามีเหมีาะสืมีก�บล�กษณ์ะขึ้ององคั7กรน�+น ๆ ซึ่"�งจะสืามีารถูเล�อกท&าได�หลายว�ธิ� เช�น

1. ย1 บ เ ล� ก ห น� ว ย ง า น (abolish)

2. การแป็รร-ป็หน�วยงานขึ้องร�ฐให�เอกชนเขึ้�ามีาแขึ้�งขึ้�นด&า เ น� น ก า ร อ ย� า ง เ สื ร� (privatization)

3. ก า ร ท&า สื� ญ ญ า ว� า จ� า ง ใ ห� เ อ ก ช น มี า ด&า เ น� น ก า ร (contracting out)

4. ป็ร�บเป็�นองคั7การบร�หารแบบพ� เศษ (executive agency)

5. เมี��อภาระหน�าท��ขึ้องร�ฐลดลงและการบร�การราชการไมี�ซึ่�บซึ่�อนและมีากเก�นไป็ การให�บร�การสืาธิารณ์ะตั้�าง ๆ แก�ป็ระชาชนก4จะสืามีารถูกระท&าได�อย�างมี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพ (efficiency) ย��งขึ้"+นโดยให�สื�วนราชการมี�ภาระหน�าท�� เฉพาะเท�าท��จ&า เป็�นเท�าน�+นเพ�� อร�กษาคัวามีสืงบเ ร� ย บ ร� อ ย แ ล ะ ขึ้ จ� ด ป็. ญ ห า ขึ้� อ ขึ้� ด แ ย� ง ใ น สื� ง คั มี

65

Page 12: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

3. ป็ร�บป็ร1งการท&างานขึ้องสื�วนราชการให�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพมีากย��งขึ้"+ น

โดยการป็ร�บขึ้�+นตั้อนการท&างาน โคัรงสืร�างองคั7กร และการบร�หารงานบ1คัคัล เพ��อให�สืามีารถูป็ร�บเป็ล��ยนการด&าเน�นงานขึ้ององคั7กรได�ท�นตั้�อสืภาพแวดล�อมีขึ้องโลกป็.จจ1บ�นท��มี�การเป็ล��ยนแป็ลงอย�างรวดเร4ว ท�+ ง ท า ง เ ศ ร ษ ฐ ก� จ สื� ง คั มี แ ล ะ ก า ร เ มี� อ ง

ซึ่"�งท&าได�โดยการว�เคัราะห7ระบบงานใหมี� เช�น ระบบการไหลเว�ยนขึ้องเอกสืาร ระบบบ�ญช�และการเง�น เป็�นตั้�น และน&าเอาเทคัโนโลย�ทางด�านคัอมีพ�วเตั้อร7ท��มี�คัวามีท�นสืมี�ยมีาใช�ป็ร�บป็ร1งการท&างาน สืร�างพฤตั้�กรรมีท��เหมีาะสืมีให�ก�บขึ้�าราชการในการให�บร�การแก�ป็ระชาชน โดยการอบรมีให�ขึ้�าราชการให�มี�คัวามีเขึ้�าใจถู"งเป็?าหมีายขึ้องการท&างานมี า ก ก ว� า ย" ด ตั้� ด ร ะ เ บ� ย บ ขึ้�+ น ตั้ อ น ก า ร ป็ ฏิ� บ� ตั้� ง า น

เพ��อให�เป็�นหล�กป็ระก�นให�ก�บขึ้�าราชการท��ตั้�องการให�บร�การตั้ามีคัวามีป็ระสืงคั7มีากกว�าย"ดตั้�ดก�บกฎระเบ�ยบและเป็�นหล�กป็ระก�นให�ก�บป็ระชาชนท��จะได�ร�บการบร�การจากสื�วนราชการอย�างเป็�นธิรรมี

ขึ้ณ์ะเด�ยวก�นย�งเป็�นการมี1�งเน�นท��จะท&า ให�ระบบราชการเล4กลง เพ��อเพ��มีป็ระสื�ทธิ�ภาพด�านการท&างานขึ้องขึ้�าราชการ เน��องจากบทบาทท��เป็ล��ยนไป็ระบบราชการในบทบาทใหมี�ท��เก��ยวขึ้�องก�บเอกสืารขึ้�อมี-ล จ"งจ&าเป็�นตั้�องพ�ฒนาคัวามีร- �คัวามีสืามีารถูขึ้องขึ้�าราชการให�สืามีารถูท&างานอย�างมี�ออาช�พ (knowledge worker) และเช��ยวชาญในย1คัแห�งขึ้� อ มี- ล ขึ้� า ว สื า ร

คัวามีสืามีารถูในการป็ฏิ�บ�ตั้�งานขึ้องขึ้�าราชการตั้�องเพ��มีขึ้"+น โดยเ ฉ พ า ะ ใ น ด� า น

66

Page 13: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

1. คัวามีสืามีารถูในการใช�อ1ป็กรณ์7เทคัโนโลย�สืารสืนเทศตั้�าง ๆ เพ��อให�ท&างานได�เบ4ดเสืร4จด�วยตั้นเอง เช�น ร- �จ�กการใช�งานขึ้องโทรศ�พท7 โทรสืาร เคัร��องถู�ายเอกสืาร คัอมีพ�วเตั้อร7 อ�นเตั้อร7เน4ตั้ เพ�� อการตั้� ด ตั้� อ สื�� อ สื า ร แ ล ะ น&า เ สื น อ ผ่ ล ง า น ไ ด� เ อ ง

2. คัวามีสืามีารถูในการใช�ภาษาตั้�างป็ระเทศ โดยเฉพาะอย�างย��งภาษาอ�งกฤษซึ่"�งเป็�นภาษากลางในการสื��อสืารและเป็�นสื��อน&าสื-�แหล�งคัวามีร- � ท�� สื&า คั� ญ ขึ้ อ ง โ ล ก ป็. จ จ1 บ� น

3. คัวามีสืามีารถูในการคั�ดว�เคัราะห7จากการร�บทราบขึ้�าวสืารขึ้�อมี-ลคัวามีเคัล��อนไหว ท� �วโลกในเวลาอ�นรวดเร4ว เพ��อสืร�างทางเ ล� อ ก เ ช� ง น โ ย บ า ย ใ ห� ท� น ก� บ สื ถู า น ก า ร ณ์7 ท�� เ ป็ ล�� ย น ไ ป็แนวคั�ดในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการท��มี�การป็ร�บโคัรงสืร�าง การลดขึ้นาดขึ้องระบบราชการท��มี�กรมีเป็�นฐานให�น�อยลง ลดคัวามีซึ่&+าซึ่�อนขึ้องกรมีตั้�าง ๆ ภายในกระทรวง หร�อ ทบวงท��ซึ่&+าซึ่�อนก�นหร�อท&างานอย�างเด�ยวก�นเขึ้�ามีาเป็�นกรมีเด�ยวก�นอ�นเป็�นการเพ��มีพล�งให�ก�บร�ฐ โคัรงสืร�างใหมี�ขึ้อง ราชการไทยเป็ล��ยนจาก 14 กระทรวง เป็�น 20 กระทรวง ด�งท��ได�กล�าวถู"งแล�วในบทท�� 1

เป)าหมัายของการปฏิ�ร�ประบบราชการสืร�างระบบการบร�หารและบร�การขึ้องร�ฐท��รวดเร4ว เสืมีอภาคั

เป็�นธิรรมี และเป็�นท��พ"งพอใจแก�ป็ระชาชน ยกระด�บคั1ณ์ภาพช�ว�ตั้ขึ้องป็ระชาชนให�มี�โอกาสืและมีาตั้รฐานการด&ารงช�ว�ตั้ท��ด�ขึ้"+นมี�ระเบ�ยบว�น�ย และตั้�+งมี��นอย-�ในคั1ณ์ธิรรมี สื�งเสืร�มีหน�วยงานภาคัร�ฐและเอกชนให�มี�คัวามีสืามีารถูในการแขึ้�งขึ้�นได�ในระด�บระหว�างป็ระเทศ และเป็�นผ่-�น&าใน

67

Page 14: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

ภ-มี�ภาคัอาเซึ่�ยน ท�+งในด�านการสื�งเสืร�มีสื�นตั้�ภาพ สื�ทธิ�มีน1ษย7ชน การพ�ฒนาเศรษฐก�จ และสื�งคัมี ตั้ลอดจนคัวามีร�วมีมี�อก�บป็ระชาคัมีโลก

สืาระสื&าคั�ญขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการน�+นได�วางเป็?าหมีายน�+นได�วางเป็?าหมีายและว�ตั้ถู1ป็ระสืงคั7ไว�คัรอบคัล1มีท1กด�านในการบร�หารภาคัร�ฐ ป็ระกอบด�วย 6 ป็ระเด4นสื&าคั�ญคั�อ

1. ยกระด�บคัวามีสืามีารถูและสืร�างป็ระสื�ทธิ�ภาพโดยรวมีขึ้องหน�วยงานราชการ เพ��อท��ภาคัร�ฐจะสืามีารถูน&าบร�การท��ด�มี�คั1ณ์ภาพมีาสื-�ป็ระชาชน

2. มี�ระบบการท&างานและบ1คัคัลกรท��มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพและป็ระสื�ทธิ�ผ่ลสื-งเท�าเท�ยมีก�บมีาตั้ราฐานสืากล

3. สืร�างและฟื้E+ นฟื้-คัวามีเช��อมี��นขึ้องป็ระชาชนและสื�งคัมีตั้�อระบบราชการ

4. สืร�างระบบราชการให�ตั้อบสืนองตั้�อคัวามีตั้�องการท��หลากหลายขึ้องป็ระชาชน

5. มี�การใช�ทร�พยากรอย�างมี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพ คั1�มีคั�า และเป็�นป็ระโยชน7ตั้�อสื�วนรวมี

6. สืน�บสืน1นภาคัป็ระชาชนและภาคัธิ1รก�จเอกชนให�เตั้�บโตั้ มี�คัวามีเขึ้�มีแขึ้4ง และเป็�นกลไกหล�กในการพ�ฒนาป็ระเทศ

มี�เจตั้นารมีย7ขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ เพ��อท��จะแก�ไขึ้พ�+นฐานขึ้องระบบราชการท��หมี�กหมีมีมีานานจนป็ระชาชนลดคัวามีศร�ทธิาน��นคั�อ ป็.ญหาป็ระสื�ทธิ�ภาพตั้&�า โคัรงสืร�างองคั7กรท��ตั้"งตั้�วไมี�ย�ดหย1�น การรวมีศ-นย7อ&านาจและตั้�ดสื�นใจไว�ท��สื�วนกลางมีากเก�นไป็ กฎ ระเบ�ยบ และเทคัโนโลย�ไมี�ท�นสืมี�ย เง�นเด�อน และคั�าตั้อบแทนขึ้�าราชการไมี�จ-งใจ คั�า

68

Page 15: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

น�ยมี ขึ้�าราชการแบบน�+นด�+งเด�มี ขึ้�าราชการด�อยคั1ณ์ภาพ รวมีไป็ถู"งป็.ญหาการท1จร�ตั้ป็ระพฤตั้�มี�ชอบ

จ1ดเน�นท��สื&าคั�ญท��สื1ดขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการคัร�+งน�+ คั�อ การป็ร�บราชการให�มี�ขึ้นาดเล4กลงแตั้�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพสื-ง เป็@ดโอกาสืให�ป็ระชาชนและป็ระชาสื�งคัมีให�เจ�ามีามี�สื�วนร�วมี ใช�งบป็ระมีาณ์แนวใหมี�เป็�นเคัร��องมี�อขึ้�บเคัล��อนในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ และจ�ดระบบเง�นเด�อนและคั�าตั้อบแทนเพ��อสืร�างขึ้�าราชการ มี�ออาช�พ ซึ่��อสื�ตั้ย7 และคั&าน"งถู"งป็ระโยชน7สื�วนรวมีให�มีากท��สื1ด

กระบวนการปฏิ�ร�ประบบราชการย1ทธิศาสืตั้ร7ในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ 4 ป็ระการ คั�อ1. จ�ดโคัรงสืร�างหน�วยงานภาคัราชการให�มี�ขึ้นาดกะท�ดร�ด

คัล�องตั้�วมี�ผ่-�ร �บผ่�ดชอบการบร�หารงานและผ่ลงานตั้ามีแบบบทบาทภารก�จท��ได�ร�บมีอบหมีายอย�างช�ดเจน

2. จ�ดระบบงบป็ระมีาณ์และว�ธิ�การงบป็ระมีาณ์ให�เป็�นงบป็ระมีาณ์เช�งย1ทธิศาสืตั้ร7

3. สืร�างระบบการท&างานท��สื� +น รวดเร4ว และมี�ผ่-�ร �บผ่�ดชอบท��ช�ดเจนว�ดผ่ลงานได� โดยใช�เง�นเด�อนคั�าตั้อบแทนตั้ามีผ่ลงาน (Performance Based Incentive) สืร�างระบบสืรรหาแตั้�งตั้�+งบ1คัลากรขึ้องราชการได� โป็ร�งใสืและเป็�นธิรรมี

4. ป็ร�บป็ร1งกลไกการท&างานขึ้องหน�วยราชการให�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพและสืามีารถูแขึ้�งขึ้�นก�บ หน�วยงานป็ระเภทเด�ยวก�นได�และขึ้�าราชการจะตั้�องป็ร�บท�ศนคัตั้�และกรอบคัวามีคั�ดใหมี�ให�เป็�นผ่-�ท��ท&างานท��มี�มีาตั้รฐานในว�ชาช�พ มี�คั1ณ์ธิรรมี จร�ยธิรรมี

69

Page 16: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

แนวโน"มัหร+อท�ศทางการบร�หารราชการของไทยในอนาค์ตการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการเป็�นงานท��ตั้�องกระท&าอย�างเป็�นระบบ

และตั้�อเน��อง จ"งจะเก�ดผ่ลสื�มีฤทธิ�=อย�างเป็�นร-ป็ธิรรมีและท�นการณ์7 สื&าหร�บป็ระเทศไทยมี�เร��องใหญ�ๆ ท��ตั้�องการด&าเน�นงานในช�+นแรกเพ��อเป็�นตั้�วเร�งหร�อขึ้�บเคัล��อนสื&าคั�ญท��สื�งผ่ลให�เก�ดการเป็ล��ยนแป็ลงเป็�นล-กโซึ่� น��นคั�อ

1.ขึ้จ�ดภารก�จท��ไมี�จ&าเป็�นให�คัวามีสื&าคั�ญตั้�อการก&าหนดบทบาทภารก�จหล�กให�ช�ดเจนเพ��อป็ร�บระบบและโคัรงสืร�างราชการให�มี�เอกภาพ ช�ดเจน มี�ขึ้นาดท��เหมีาะสืมี แตั้�มี�ป็ระสื�ทธิ�ภาพสื-ง

2. ป็ร�บป็ร1งระบบการบร�หารงานขึ้องหน�วยงานในระด�บตั้�างๆ ได�อย�างเป็�นร-ป็ธิรรมีและสืามีารถูตั้รวจสือบได�

3.ป็ร�บแนวทางและว�ธิ�การบร�หารงบป็ระมีาณ์โดยให�เน�นนโยบายและย1ทธิศาสืตั้ร7การพ�ฒนาขึ้องร�ฐเป็�นตั้�วก&าหนดเพ��อใช�ระบบงบป็ระมีาณ์แนวใหมี�เป็�นเคัร��องมี�อขึ้�บเคัล��อนการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ

4.จ�ดระบบการบร�หารบ1คัคัลและเง�นเด�อนคั�าตั้อบแทนขึ้องระบบราชการใหมี�เพ��อสืร�าง ขึ้�าราชการมี�ออาช�พและเป็�นกลางทางการเมี�องสืร�างกลไกการสื�งเสืร�มีให�คันมี�คั1ณ์ภาพสื-งมีาร�บราชการเป็�นอาช�พ การบ&าร1งขึ้ว�ญก&าล�งใจเพ��อให�ราชการป็ฏิ�บ�ตั้�หน�าท��ด�วยคัวามีซึ่��อสื�ตั้ย7และสืร�างป็ระโยชน7ให�แก�สื�วนรวมี

5.ป็ร�บระบบการให�บร�การท��ตั้อบสืนองคัวามีตั้�องการขึ้องป็ระชาชนและเป็@ดโอกาสืให� ป็ระชาสื�งคัมีมี�สื�วนร�วมีในการกระบวนการตั้�ดสื�นใจและการตั้รวจสือบงานภาคัร�ฐมีากขึ้"+น

70

Page 17: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

6. ป็ร�บระบบราชการให�เป็�น (Net Govenment) คั�อมี�โคัรงสืร�าง บทบาทภาระหน�าท��และระบบการบร�หารราชการท��เหมีาะสืมีก�บคัวามีตั้�องการขึ้องป็ระเทศและป็ระชาชนโดยใช�ป็ระโยชน7จากเทคัโนโลย�สืารสืนเทศ เขึ้�ามีาขึ้�บเคัล��อนทร�พยากรและคัวามีร- �คัวามีสืามีารถูขึ้องท1กหน�วยงานร�ฐให�ท&างานร�วมีก�นในการแก�ป็.ญหา การให�บร�การป็ระชาชนและให�ป็ระชาชนได�ร�บร- �ขึ้�อมี-ล ขึ้�าวสืาร (People & User Frindly)

ท�+งน�+การแก�ไขึ้ป็.ญหาจะมีองป็.ญหาในมี1มีมีองขึ้องป็ระชาชน ซึ่"�งว�ธิ�การด�งกล�าวจะท&าให�ป็ระชาชนได�ร�บบร�การขึ้องร�ฐในแบบเบ4ดเสืร4จจ1ดเด�ยว (One Stop Service) ป็ระชาชนเขึ้�ามีาใช�บร�การได�ง�ายสืะดวก

7. สืร�างพ�นธิก�จขึ้อระบบบร�หารภาคัร�ฐแนวใหมี�โดยท&าลาย ลด ละ เล�กสื��งท��ไมี�พ"งป็ระสืงคั7ล�าสืมี�ยหมีดคัวามีจ&าเป็�น หร�อซึ่&+าซึ่�อนก�บงานท��ขึ้องหน�วยงานท�+งในภาคัร�ฐ ภาคัเอกชน หร�อภาคัป็ระชาชนและร�กษาสื��งด�ขึ้องภาคัร�ฐท��มี�อย-�ไว�รวมีท�+งน&าสื�วนด�ขึ้องภาคัเอกชนมีาเพ��มีเตั้�มีในการป็ร�บป็ร1งงานภาคัร�ฐ

8. มี1�งเน�นการท&างานแบบ (Network) เป็ล��ยนระบบการท&างานจากตั้ามี (Function) มีาเป็�นการท&างานตั้ามี (Objective)

และ (Result -Out) ตั้ลอดจนป็ร�บระบบการท&างานให�สื� +น กะท�ดร�ด รวดเร4ว และโป็ร�งใสื

9. พ�ฒนาขึ้�าราชการให�เป็�นมี�ออาช�พรวมีท�+งป็ร�บกระบวนท�ศน7ราชการให�คั�ดแบบ (Outside - In) คั�อการคั�ดโดยเอาเองผ่ลป็ระโยชน7ขึ้องป็ระเทศชาตั้� ป็ระชาชนเป็�นท��ตั้� +งก�อนป็ระโยชน7ขึ้องหน�วยงาน มี�ใช�เป็�นการคั�ดแบบ (Inside - Out) อย�างเด�ยว

71

Page 18: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

10. ป็ร�บโคัรงสืร�างและบทบาทขึ้องร�ฐใหมี� รวมีป็ร�บป็ร1งสื�งคัายนากฎหมีายกฎระเบ�ยบให�ท�นสืมี�ยมี�น�อยแตั้�ช�ดเจน

นอกจากน�+นแล�วจะป็ร�บระบบการบร�หารบ1คัคัลให�ท�นโลกป็ร�บเง�นเด�อนขึ้�าราชการให�ท�นตั้ลาดเพ��อให�ได�มี�ออาช�พเขึ้�ามีาบร�หารราชการ

11. สืร�างเคัร�อขึ้�ายการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการให�เก�ดขึ้"+นอย�างกว�างขึ้วางการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการจ&าเป็�นตั้�องอาศ�ยคัวามีร�วมีมี�อ ร�วมีแรง ร�วมีใจจากกล1�มีบ1คัคัลหลายฝ่Gายการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการจะไมี�มี�โอกาสืสือดพบก�บคัวามีสื&าเร4จได�อย�างแท�จร�ง หากการป็ฏิ�ร-ป็ด&าเน�นการโดยกล1�มีคันเพ�ยงบางกล1�มี การสืร�างเคัร�อขึ้�ายการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการจะตั้�องสืร�างกระบวนการมี�สื�วนร�วมีลงไป็ถู"งระด�บรากหญ�าขึ้องสื�งคัมี

12. สืร�างกระแสืการยอมีร�บในระบบราชการ เพ��อให�ขึ้�าราชการมี�ท�ศนคัตั้�ท��ยอมีร�บตั้�อคัวามีเป็ล��ยนแป็ลงตั้�องมี�การป็ร�บแนวทางและว�ธิ�การกระตั้1�นเร�งเร�าเพ��อให�เก�ดการยอมีร�บการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ โดยจะตั้�องสืร�างระบบให�เห4นผ่ลกระทบในเช�งลบ และเสืนอขึ้�อมี-ลขึ้�าวสืารอย�างตั้รงไป็ตั้รงมีา เพ��อให�เก�ดคัวามีตั้ระหน�กร�วมีก�นในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ

13. มี�กฎหมีายการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการไว�เป็�นการเฉพาะเพ��อให�เก�ดผ่ลในทางป็ฏิ�บ�ตั้�อย�างแท�จร�ง กฎหมีายด�งกล�าวจะมี�คัวามีสื&าคั�ญตั้�อการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการเป็�นอย�างย��งและเป็�นเคัร��องมี�อท��จะน&ามีาใช�ในแง�มี1มีขึ้องการบ�งคั�บเพ��อให�เก�ดการป็ฏิ�ร-ป็ โดยสืามีารถูน&ามีาใช�เป็�นเคัร��องมี�อขึ้องการบร�หารจ�ดการ เป็�นกลไกในการสืร�างพล�งขึ้�บเคัล��อน รวมีท�+งใช�เป็�นเคัร��องมี�อการตั้รวจสือบผ่ลการด&าเน�นงานขึ้องฝ่Gายการเมี�องและขึ้�าราชการป็ระจ&า ตั้ลอดจนเป็�นเคัร��องมี�อขึ้องป็ระชาชนใน

72

Page 19: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

การก&าหนดเป็?าหมีาย การตั้�ดตั้ามีและการสืน�บสืน1นการด&าเน�นงานได�อ�กทางหน"�ง

14. มี�การน&าเสืนอป็.ญหาและคัวามีจ&าเป็�นในการป็ฏิ�ร-ป็อย�างร1นแรง เพ��อกระตั้1�นให�สื�งคัมีมีองเห4นคัวามีสื&าคั�ญและคัวามีจ&าเป็�นท��จะตั้�องป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการอย�างจร�งจ�ง พร�อมีท�+งมี�การจ�ดล&าด�บคัวามีสื&าคั�ญขึ้องป็.ญหาเร�งด�วนท��จะตั้�องด&าเน�นการให�เห4นอย�างช�ดเจน เพ��อป็ระโยชน7ในการระดมีสืรรพก&าล�งและทร�พยากรการบร�หารท1กด�านเขึ้�าไป็ด&าเน�นการ

15. การท&างานในเช�งร1ก (Pro - Active) ให�มีากขึ้"+น และเน�นการสืร�างคัวามีร�วมีระหว�างผ่-�ก&าหนดนโยบายก�บกล1�มีเป็?าหมีายท��ตั้�องการผ่ล�กด�นให�การเป็ล��ยนแป็ลงรวมีท�+งการพ�ฒนาและการเป็ล��ยนแป็ลงตั้�างๆ ท��จะให�เก�ดผ่ลในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการคัวรจะตั้�องมี�การศ"กษา (Research) เพ��อเป็�น รากฐานสืน�บสืน1นคัวามีคั�ดในการเป็ล��ยนแป็ลงน�+นด�วย

ผ่ลพวงขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการ ท��มี�เป็?าหมีายเพ��อท&าให�การบร�หารงานในสื�วนขึ้องระบบราชการกระช�บ ฉ�บไว ตั้อบสืนองคัวามีพ"งพอใจขึ้องป็ระชาชนได�น�+น อาจจะตั้�องอาศ�ยป็.จจ�ยหลายๆด�านป็ระกอบก�น ด�งท��กล�าวมีาแล�ว แตั้�ท� +งน�+การท��จะท&าให�เป็?าหมีายสื�มีฤทธิ�=ผ่ลอย�างถูาวรแล�ว ตั้�องเก�ดจากการรวมีพล�งขึ้องท�+ง ขึ้�าราชการ และป็ระชาชน

73

Page 20: บริหารราชการไทย 4

ระบบบร�หารราชการไทย

ก�จกรรมัท"ายบท

1.มี-ลเหตั้1 ขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการในสืมี�ยพระบาทสืมีเด4จพระจ1ลจอมีเกล�าเจ�าอย-�ห�ว (ร.5)

2.สืาเหตั้1ขึ้องการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการขึ้องไทยในป็.จจ1บ�น ป็ระกอบด�วยอะไร อย�างไร

3.ในการป็ฏิ�ร-ป็ระบบราชการขึ้องไทยในป็.จจ1บ�นน�+น มี�การแบ�งกล1�มีกระทรวงตั้ามีภารก�จ เหตั้1ใดจ"งตั้�องมี�การด&าเน�นการเช�นน�+น

74