nrc.n ex tD O N D E R DAG 15 JANUARI 20158 9.we te n

ARJEN RIBBENS

A M ST E R DA M . Udo Boersma wist niet wathij zag. De eigenaar van het in Hoorngevestigde veilinghuis Van Sabben PosterAuctions kreeg afgelopen zomer een mail-tje van een Nederlands instituut dat eendeel van zijn subsidie was kwijtgeraakt. Ineen donkere hoek van een kelder lagen aldecennia een paar honderd oude affichesopgeslagen. Waren de affiches misschieninteressant om te verkopen?

Boersma was op dat moment druk metde facturen van de vorige veiling. Zoalsaltijd vroeg hij om een paar foto’s te mai-len. Toen hij later het eerste fotobestandop zijn computerscherm opende, viel hijbijna om van verbazing. „Ik riep hardop:‘Nee, dit zal toch niet.’” Een van de zeld-zaamste ontwerpen van A.M. Cassandre,het affiche dat de beroemde Franse grafi-cus in 1925 maakte voor de Parijse avond-krant L’I n t ra n s i ge a n t . Boersma: „Een paarmusea hebben een exemplaar, maar nognooit was er eentje geveild. Echt een rete-zeldzaam ding.”

Schriftelijke bieding van 35.000 euroIn elke veiling probeert Boersma wel eenpaar affiches van Cassandre aan te bieden,ook die voor zijn Nederlandse opdrachtge-vers Droste, Gazellefietsen en Philips.Maar het affiche voor de avondkrant wasop 15 november het onbetwiste topstukvan de najaarsveiling. Na lang wikken enwegen had Boersma het een richtprijs vanminimaal 25.000 euro meegegeven, vooreen affiche al een fors bedrag. Boersma:

„De nacht voor de veiling hebik goed gesla-pen, want ik had schriftelijke biedingenvan 30.000 en 35.000 euro ontvangen.”

Op verzoek van twee Amerikaanse ver-zamelaars had Boersma het affiche minu-tieus gefotografeerd, zowel aan de voor-als achterkant. Een andere Amerikaan wasspeciaal naar Hoorn gereisd om l i ve mee tebieden. Boersma: „Voor de veiling had hijgevraagd of hij even alleen bij het affichemocht zijn. Van de zenuwen stond hij tetrillen op zijn benen.”

Tijdens de veiling probeerde een Neder-landse verzamelaar concurrenten te over-bluffen. Bij 33.000 euro deed de man eenzogeheten jump bod: hij sloeg vele bied-stappen over en bood ineens 100.000euro. Boersma: „Daar keek ik wel even vanop. Maar het werkte niet. Drie Ameri-kaanse verzamelaars aan de telefoon had-den het bedrag tien seconden later al naartwee ton opgestuwd.” Uiteindelijk ginghet affiche, inclusief opgeld, voor hetrecordbedrag van 252.000 euro naar eenAmerikaanse particulier.

Een ongekend succes voor Van Sabben,een van de zeven in affiches gespeciali-seerde veilinghuizen in de wereld. Doordit opvallende resultaat staat het bedrijf„een stuk steviger op de affichekaart”,zegt Boersma. Oprichter Piet van Sabben,die het veilinghuis in 1999 van de handdeed, zat bij de opmerkelijke verkoop inde veilingzaal. „Met tranen in zijn ogen”,zegt Boersma.

De inbrenger, een instituut waarvanBoersma de naam niet mag noemen, kreegna de verkoop van de eerste 150 affiches2,5 ton overgemaakt. Oud-onderwijzerBoersma (55) hield zelf alleen al aan detransactie met het Cassandre-affiche „eenbruto jaarsalaris” over. „Maar ik koop mijnkleren nog steeds bij C&A, hoor”, zegt hijer direct achteraan.

Op verzoek van een van de teleurge-stelde Amerikaanse onderbieders namBoersma na de veiling contact op met detwee Nederlandse musea die ook eenexemplaar van het betreffende Cas-

Veiling affiche Geen 25.000maar een verrassende 252.000euro bracht een 90 jaar oudaffiche op bij een kleinveilinghuis in Hoorn. „Van dezenuwen stond een van debieders te trillen op zijn benen.”

Ho evervoer jeeenko st b a a rvel papiervan 160 bij120c e nt i m e t e rveilig naarde VS?

A M ST E R DA M . Van elke zes Syri-sche vluchtelingen die naar Jorda-nië vertrokken, leeft er één in„extreme armoede”. Dat zijn ietsmeer dan 100.000 mensen, zostelt de VN in een gisteren ge p u -bliceerd rapport. De VN roept deinternationale gemeenschap opiets te doen aan de leefomstandig-heden van deze vluchtelingen, diemaandelijks minder dan 40 dollar(34 euro) te besteden hebben. Hetaantal vluchtelingen onder de‘ge wo n e’ armoedegrens is noghoger. Van de pakweg 620.000Syrische vluchtelingen in Jorda-nië heeft ongeveer tweederde teweinig geld om alle noodzakelijkeuitgaven te doen. N RC

ANTWERPEN. De Duitse Pegida-beweging tegen islamisering krijgtnavolging in Vlaanderen. PegidaVlaanderen wil op zaterdag 24januari in principe voor het eerstde straat op. Gedacht wordt aaneen bijeenkomst in Antwerpen.De beweging polst op haarFacebookpagina de belangstel-ling. De pagina had g i s te r m i dd a gruim 4.200 volgers. Pegida Vlaan-deren acht een demonstratie ergwaarschijnlijk zodra er minstens5.000 volgers zijn. De initiatiefne-mers spiegelen zich aan het DuitsePegida, dat zich tegen de islamise-ring van het Westen en tegenmoslimterreur verzet. PegidaVlaanderen noemt zich ook welVlativa (Vlamingen tegen deIslamisering van het Avondland).ANP

H A M B U RG . In 2014 waren er rela-tief weinig aanvallen door piratenop koopvaardijschepen wereld-wijd – het aantal incidenten washet laagste van de afgelopen achtjaar. Dat bleek gisteren uit cijfersvan het Internationaal MaritiemBureau. Wereldwijd werden 245schepen aangevallen, 44 procentminder dan in 2011. Vooral deSomalische zeerovers hielden zichrustig. Van alle aanvallen vorigjaar werden er elf aan deze piratentoegeschreven, een fractie van de230 aanvallen in 2011. Wel werdenbijna twee keer zoveel vaartuigenge k a a p t als het jaar daarvoor.Piraten gingen met 21 schepen aande haal, bijna twee keer zoveel alsde twaalf gekaapte vaartuigen in2013. ANP

SY R I ËVeel vluchtelingen inextreme armoede

D E M O N ST R AT I E SPegida krijg navolgingin Vlaanderen

Z E E ROV E R SMinder aanvallen vanpiraterij op schepen

KARIN DE MIK

LEEUWARDEN. Veel eierzoekers in Fries-land zijn teleurgesteld: dit voorjaar mogenze vrijwel zeker geen kievitseieren zoe-ken. De Raad van State bepaalde gisterendat de ontheffing die de provincie Fryslânaaisike rs (eierzoekers, dus) gaf, niet geldigis. Eerst moet de provincie aantonen dathet goed gaat met de kievit. De kans datdat lukt voor het broedseizoen begint, iserg klein. „Dit is een grote domper”, rea-geert voorzitter Rendert Algra van deBond van Friese Vogelbeschermings-w a c hte n .

Elk jaar gedoeElk jaar barst de dezelfde discussie we e rlos: is het nog verantwoord eitjes te rapenterwijl de weidevogelstand onder druks t a at ? Dit jaar begon het met burgemees-ter Gerard van Klaveren van Weststelling-werf (VVD). Hij kondigde vorige week inzijn nieuwjaarstoespraak aan het eerstekievitsei van de gemeente niet langer inontvangst te nemen. „Ik heb flink wat rap-porten bestudeerd en veel eierzoekersge s p ro ke n .” Hij haalde cijfers van SovonVogelonderzoek Nederland aan. „Tussen1996 en 2013 is het aantal kieviten in Fries-land met 3,5 procent afgenomen. Daar kun

je je ogen niet voor sluiten.”Algra vindt het besluit van de burge-

meester „een klap in het gezicht” van elkeaaisiker. „Van Klaveren verkwanselt eenoude traditie”, foetert hij. Volgens Algrastabiliseert de hoeveelheid kieviten juisten bleef het aantal tussen 2007 en 2014gelijk. Het rapen zou bovendien amperinvloed hebben op het aantal kieviten.

Ook burgemeester Tjeerd van der Zwanvan Heerenveen (PvdA) is teleurgesteldover de uitspraak van de Raad van State.„Het is ontzettend jammer dat de eierzoe-

Dit eitje mag nu echt niet meer geraapt wordenT ra d it i e De Raad van Statebesloot gisteren dat er geenkievitseieren meer geraaptmogen worden in Friesland.„Een oude traditie wordt omzeep geholpen.”

Als het s l e c htgaat met dewe i d evoge l skun je hetrapen vaneitjes nietve r ko p e n

Bestel nu op: www.onedayonly.nl

Geldig op 15 januari 2015

12 T-shirtsRonde hals of V-hals

Perfecte fitRonde hals of V-halsRib binding bij de neklijnOngebleekt en ongeverfd100% katoen /160mgS / M / L / XL / XX

Ronde hals of V-hals

Ronde hals of V-hals Rib binding bij de neklijn Ongebleekt en ongeverfd 100% katoen /160mg S / M / L / XL / XX

77%korting

119,95Vanaf

27,95

12x

A DV E RT E N T I E

sandre-affiche bezitten. Of ze hun exem-plaar wilde verkopen? De Amerikaanseverzamelaar bood 200.000 euro voor hetaffiche. Boersma ving bot.

In Nederland, zegt Boersma, zijn zo’n 35musea en archieven met grote affichever-zamelingen. Vele daarvan zouden dub-bele exemplaren graag willen verkopen,zegt hij. Maar de ethische code van deMuseumvereniging, de zogeheten Lei-draad Afstoting Museale Objecten, vormteen obstakel. Boersma: „De procedureszijn zo ingewikkeld en tijdrovend, daar gaje voor affiches die misschien 100 euro perstuk opbrengen niet aan beginnen.” He tzou goed zijn, zegt hij, als voor niet-uniekevoorwerpen een aangepaste regelingko mt .

Dat zou het einde kunnen betekenenvan de „kr uideniersmentaliteit” bijmusea, zegt Boersma. Het museum metde grootste affichecollectie van Neder-land zegde onlangs het abonnement opzijn veilingcatalogi op. Bij navraag leerdeBoersma dat de conservator op dekleintjes moest letten. „Een besparing vanwelgeteld 56 euro per jaar. Gooi de keldersopen en verkoop desnoods alleen de drie-en vierdubbele exemplaren. Dan zijnzulke onzinbesparingen niet nodig.”

Na drie weken was er betaaldDrie weken na de veiling stond het aan-koopbedrag voor het Cassandre-affiche opzijn rekening. Dat is minder vanzelfspre-kend dan het lijkt, zegt Boersma. „Veiling -huizen melden graag recordopbrengsten.Maar regelmatig laten de kopers het daarnaafweten. Geen veilinghuis dat dat vertelt.”

Hoe vervoer je een kostbaar vel papiervan 160 bij 120 centimeter naar de Vere-nigde Staten? In een koker van eentapijtrol. Boersma heeft het getest: daarkan je met vijf man op gaan staan zonderdat er deuken in komen. Om het uur keekhij daarna op de website van de transpor-teur, om te zien waar de rol zich bevond.Boersma: „Pas toen het pakket de volgendedag was afgeleverd, ben ik gaan slapen.”

Topopbrengst bij veiling vanretezeldzaam affiche in Hoorn

kers dit voorjaar het land niet inkunnen.”Eierzoeker Durk van Wier van de Vogel-wacht Leeuwarden is het daarmee eens.„Een oude traditie wordt om zeep gehol-pen. Heel, heel jammer. De achteruitgangvan het aantal kieviten komt echt nietdoor het kievitseieren zoeken.”

Maar niet alle Friese organisaties zijnvoorstanders van eierrapen. De afdelingGrou van de Bond van Friese Vogelbe-schermingswachten plaatste vorig jaarvraagtekens bij de traditie, en juicht deuitspraak van de Raad van State dan ook

to e . Wiepke Hooghiemster van de Fûgel-wacht Grou: „Wij zijn hier blij mee. Hetrapen van kievitseitjes kun je niet verko-pen in een tijd waarin het slecht gaat metde weidevogels. Met tradities houd je deweidevogels niet in stand.”

Het eieren zoeken is een traditie vanz o’n 150 jaar oud en is aan verschillenderegels gebonden. Elke eierzoeker moet lidzijn van de Bond van Friese Vogelbescher-mingswachten en een pasje hebben. Ermag een beperkte periode wordengezocht, van 1 maart tot 1 april, en ermogen niet meer dan 6.000 eieren van deljip (kievit) worden meegenomen. Elkgevonden eitje moet bovendien per smsworden gemeld. Is het quotum vol, danmoet er, ook als de periode nog niet voor-bij is, worden gestopt.

‘N a zo rg ’, zoals stokken plaatsen bij nes-ten zodat ze niet door landbouwvoertui-gen vermorzeld worden, is verplicht voorde 5.000 geregistreerde eierrapers. DeFriese gedeputeerde Johannes Kramer(FNP) roept de eierzoekers op om toch aannazorg te doen, ook al mogen ze geeneitjes rapen. „Alsjeblieft, ga het land in omstokjes bij de nesten te plaatsen.”

Een soort trofeeAlgra, voorzitter van de Bond van FrieseVogelbeschermingswachten, voorspeltdat wanneer rapen niet meer mag, hetaantal nazorgers toch geleidelijk zal afne-men. „Dat pakt negatief uit voor de ljip”,meent hij. Je kunt toch zoeken, maar heteitje laten liggen? Algra: „Ja, hoe leg ik dituit. Er zit een bepaald jachtinstinct bij.Vinden én meenemen. Als een soorttrofee. En een kievitseitje is ook nog lek-ke r.”

FOTO REUTERS