Download doc - PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU · Web view2019-01-09 · Posługiwanie się językiem obcym w branży odlewniczej 30 ... wykorzystując program komputerowy wspomagający projektowanie

Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU

TECHNIK ODLEWNIK 311705

O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

TYP SZKOŁY: TECHNIKUM

RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY

Warszawa 2012



Autorzy: mgr inż. Andrzej Szymczak, mgr inż. Elżbieta MichalskaRecenzenci: dr inż. Krzysztof Symela, Paweł PierzchalskiLider grupy branżowej: mgr Zbigniew ZalasKoordynator prac liderów branżowych: mgr Bogusława WojtczakKoordynator merytoryczny projektu: mgr Emilia MaciejewskaMenadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka Pfeiffer

Redakcja i skład: zespół Hortpress Sp. z o.o.

Publikacja powstała w ramach projektu systemowego „Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru” w ramach Działania 3.4 Otwartość systemu edukacji w kontekście uczenia się przez całe życie, Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty, Program Operacyjny KAPITAŁ LUDZKI. Projekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

© Copyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i UstawicznejWarszawa 2012

Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej02-637 Warszawaul. Spartańska 1Bwww.koweziu.edu.pl

Program nauczania dla zawodu technik odlewnik 311705 o strukturze modułowej



SPIS TREŚCI 1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO......................................................................................................................................... 52. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO...........................................................................................................................53. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK ODLEWNIK.......................................................................................................................................64. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ODLEWNIK.............................................................................................65. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIK Z INNYMI ZAWODAMI.........................................................................................................76. SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ODLEWNIK......................................................................................................87. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM.............................................................................................................................................88. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIK Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO........89. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIK............................................................................................................................1010. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH MODUŁÓW W ZAWODZIE TECHNIK ODLEWNIK...........................................................14

311705.M1. Stosowanie technologii i konstrukcji mechanicznych.....................................................................................................................................14311705.M2. Wykonywanie odlewów..................................................................................................................................................................................25311705.M3. Technologia topienia metali............................................................................................................................................................................44311705.M4. Przygotowanie produkcji i przeprowadzanie kontroli jakości w odlewni......................................................................................................52311705.M5. Podejmowanie działalności gospodarczej w branży odlewniczej...................................................................................................................64Praktyki zawodowe.............................................................................................................................................................................................................. 72

ZAŁĄCZNIKI....................................................................................................................................................................................................91ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIK ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH............................................................................................................................................................................................... 91ZAŁĄCZNIK 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIK............................................................................................101ZAŁĄCZNIK 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIK.........................................................................................124







1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGOProgram nauczania dla zawodu technik odlewnik opracowany jest zgodnie z następującymi aktami prawnymi: ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r.

o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 205, poz. 1206), rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7), rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184), rozporządzenie z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 204), rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626), rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz

dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. z 2012 r., poz. 752), rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania

sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.), rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach

i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487), rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69

z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie bhp w odlewniach metali (Dz. U. z 2000 r. Nr 3, poz. 37), rozporządzenie Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bhp w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników

podczas pracy (Dz. U. z 2002 r. Nr 191, poz.1596), rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla

zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2002 r. Nr 217, poz.1833).

2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGOCelem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy w warunkach współczesnego świata.Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu


4



międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy.W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki.Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego.

3. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK ODLEWNIKAbsolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik odlewnik powinien być przygotowany do wykonywania zadań zawodowych związanych z eksploatacją i obsługą maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle odlewniczym oraz opracowania dokumentacji technologicznej, przeprowadzania kontroli jakości i nadzorowania procesu produkcyjnego w odlewni. Realia obecnego rynku pracy stawiają duże możliwości zatrudnienia dla osób, które posiadają wiedzę i umiejętności wykonywania innych niż obsługa maszyn i urządzeń odlewniczych w przemyśle odlewniczym. Dlatego też absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik odlewnik, powinien posiadać niezbędną wiedzę teoretyczną i praktyczną z zakresu technologii formy i rdzenia, metalurgii topienia metali i ich stopów, sporządzania dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn, przeprowadzania kontroli jakości procesu produkcyjnego w odlewni. Powinien być także przygotowany do kierowania małymi zespołami ludzkimi.

4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ODLEWNIKOdlewnictwo jest jedną ze strategicznych gałęzi przemysłu dla gospodarki każdego państwa. Odlewy znajdują zastosowanie we wszystkich sektorach przemysłu. Pomimo znacznego postępu w technologii tworzyw sztucznych i powszechnego stosowania ich w przemyśle i gospodarstwie domowym, odlewy wykonywane ze stopów żelaza i metali nieżelaznych. Wynika to głównie z cech użytkowych stopów odlewniczych.


5



Postęp techniczny i technologiczny dotyczy również odlewnictwa i odlewów. Nowe stopy odlewnicze o wysokich parametrach użytkowych i nowe technologie odlewania powodują ciągły popyt na odlewy. Odlewnictwo oprócz przemysłowego wykorzystania jest też dziedziną wytwarzania wyrobów artystycznych.Absolwenci szkół kształcących w zawodzie technik odlewnik znajdą zatrudnienie zarówno w dużych i małych odlewniach, jak i samodzielnie mogą prowadzić działalność gospodarczą.

5. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIK Z INNYMI ZAWODAMIKwalifikacje M.4. i M.5. są podstawą kształcenia dla zawodu operator maszyn i urządzeń odlewniczych. Kwalifikacja M.37. jest podstawą do dokształcenia w zawodzie technik odlewnik. Efekty kształcenia wspólne dla obszaru kształcenia określone kodem PKZ(M.a), PKZ(M.d) oraz PKZ(M.m) stanowią podbudowę do kształcenia w wielu zawodach robotniczych oraz na poziomie technika w obszarze mechanicznym i górniczo-hutniczym.W PKZ(M.a) zapisane są efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler.W PKZ(M.d) zapisane są efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, technik odlewnik, technik hutnik.W PKZ(M.m) zapisane są efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: technik odlewnik, technik hutnik.

Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Elementy wspólne

M.4. Użytkowanie maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów

812107 Operator maszyn i urządzeń odlewniczych PKZ(M.a)PKZ(M.d)311705 Technik odlewnik

M.5. Użytkowanie maszyn i urządzeń do topienia metali812107 Operator maszyn i urządzeń odlewniczych PKZ(M.a)

PKZ(M.d)311705 Technik odlewnik

M.37. Organizacja i nadzorowanie procesu odlewniczego 311705 Technik odlewnikPKZ(M.a)PKZ(M.d)PKZ(M.m)


6



6. SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ODLEWNIKAbsolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik odlewnik powinien być przygotowany dowykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wykonywania odlewów;2) przygotowywania materiałów wsadowych oraz topienia metali w piecach odlewniczych;3) prowadzenia dokumentacji technologicznej procesów wytwarzania odlewów;4) kontrolowania jakości wytwarzanych odlewów;5) organizowania i kontroli procesów produkcyjnych w odlewniach.

Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:1) efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów(BHP, PDG, JOZ, KPS, OMZ);2) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie

zawodów PKZ(M.a), PKZ(M.d) i PKZ(M.m);3) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji M.4. Użytkowanie maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów, M.5. Użytkowanie maszyn i urządzeń do topienia

metali oraz M.37. Organizacja i nadzorowanie procesu odlewniczego wyodrębnionych w zawodzie technik odlewnik.Kształcenie zgodnie z opracowanym programem nauczania pozwoli na osiągnięcie wyżej wymienionych celów kształcenia.

7. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUMW programie nauczania dla zawodu technik odlewnik uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: fizyka i matematyka, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym.

8. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIK Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGOProgram nauczania dla zawodu technik odlewnik uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności ponadprzedmiotowych zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym:

1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa;


7



2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na

obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej.

W programie nauczania dla zawodu technik odlewnik uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym, polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów, jak: : chemia, fizyka, matematyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa.


8



9. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIKZgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik odlewnik minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi:

460 godzin na realizację kwalifikacji M.4., 150 godzin na realizację kwalifikacji M.5., 150 godzin na realizację kwalifikacji M.37., 430 godzin na realizację efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia.

Tabela. Plan nauczania dla zawodu technik odlewnik

Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjneKlasa Liczba godzin w okresie nauczania*

I II III IVtygodniowo łącznie

I II I II I II I IIModułowe kształcenie zawodowe

1 M1. Stosowanie technologii i konstrukcji mechanicznych 12 10 11 3302 M2. Wykonywanie odlewów 2 17 11 4 17 5103 M3. Topienie metali 6 9 3 9 2704 M4. Przygotowanie produkcji i przeprowadzanie kontroli jakości w odlewni 6 6 6 1805 M5. Podejmowanie działalności gospodarczej w branży odlewniczej 2 2 2 60

Łączna liczba godzin 12 12 17 17 13 11 8 0 45 13506 Praktyki zawodowe** 5 5 5 160

Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe 12 12 17 17 18 16 8 0 50 1510

Praktyki zawodowe 4 tyg. 4 tyg.** 320

* do celów obliczeniowych przyjęto 30 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego.**w przypadku praktyk realizowanych w wymiarze ponad 4 tygodnie.


9



Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację M.4. odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy trzeciej.Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację M.5. odbywa się pod koniec klasy trzeciej.Egzamin potwierdzający trzecią kwalifikację M.37. odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy czwartej.

Tabela. Wykaz modułów i jednostek modułowych dla zawodu technik odlewnik

Nazwa obowiązkowych zajęć edukacyjnych Nazwa jednostek modułowychLiczba godzin

przeznaczona na jednostkę modułową

311705.M1. Stosowanie technologii i konstrukcji mechanicznych (330 godzin)

311705.M1.J1. Posługiwanie się dokumentacją technologiczną 120311705.M1.J2. Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszyn 210 K1

311705.M2. Wykonywanie odlewów (510 godzin)

311705.M2.J1. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowych 105 K1311705.M2.J2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych 225 K1311705.M2.J3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych 105 K1

311705.M2.J4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów 75 K1

311705.M3. Topienie metali (270 godzin)

311705.M3.J1. Przygotowanie wsadu 90 K2311705.M3.J2. Obsługiwanie pieców odlewniczych 180 K2

311705.M4. Przygotowanie produkcji i przeprowadzanie kontroli jakości w odlewni (180 godzin)

311705.M4.J1. Przygotowanie dokumentacji technologicznej odlewu 90 K3

311705.M4.J2. Kontrolowanie jakości odlewów i materiałów formierskich 90 K3

311705.M5. Podejmowanie działalności gospodarczej w branży odlewniczej (60 godzin)

311705.M5.J1. Przygotowanie do podjęcia działalności gospodarczej 30

311705.M5.J2. Posługiwanie się językiem obcym w branży odlewniczej 30

Praktyki zawodowe (320 godzin)

1. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowych w środowisku pracy 20 K1

2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych w środowisku pracy

80 K1


10



Nazwa obowiązkowych zajęć edukacyjnych Nazwa jednostek modułowychLiczba godzin

przeznaczona na jednostkę modułową

3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych w środowisku pracy 40 K1

4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów w środowisku pracy 20 K1

5. Przygotowanie materiałów wsadowych środowisku pracy 80 K2

6. Obsługiwanie pieców odlewniczych w środowisku pracy 80 K2


11



Mapa dydaktyczna dla zawodu technik odlewnik


12

311705.M1.m1

311705Technik odlewnik

311705.M1.J1.m1

311705.M2

311705.M1.J2.m1

311705.M2.J1

311705.M2.J2

311705.M4.J1 311705.M4.J2

311705.M3

311705.M3.J2

311705.M3.J1

311705.M2.J3

311705.M2.J4

311705.M4 311705.M5

311705.M5.J2311705.M5.J1



10. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH MODUŁÓW W ZAWODZIE TECHNIK ODLEWNIKW programie nauczania zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierko.

311705.M1. Stosowanie technologii i konstrukcji mechanicznych311705.M1.J1. Posługiwanie się dokumentacją technologiczną311705.M1.J2. Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszyn

311705.M1.J1. Posługiwanie się dokumentacją technologiczną

Uszczegółowione efekty kształceniaUczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania

PKZ(M.a)(1)1 odwzorować zewnętrzny i wewnętrzny zarys przedmiotu na płaszczyźnie rysunku; P C Rzutowanie prostokątne i aksonometryczne.

Uproszczenia rysunkowe. Wymiarowanie szkiców i rysunków. Dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń.

PKZ(M.a)(1)2 zastosować zasady wymiarowania zarysów zewnętrznych i wewnętrznych przedmiotu; P C

PKZ(M.a)(1)3 zastosować rysunkowy zapis geometrycznej struktury powierzchni przedmiotu; P C

PKZ(M.a)(1)4 zapisać tolerancję wymiarów, kształtu i położenia na rysunku przedmiotu; P C

PKZ(M.a)(2)1 dobrać format rysunkowy szkicu; P CPKZ(M.a)(2)2 wykonać szkic figur płaskich i brył w rzutach prostokątnych; P CPKZ(M.a)(2)3 wykonać szkice części maszyn odwzorowując kształty zewnętrzne i wewnętrzne; P C

PKZ(M.a)(2)4 zastosować uproszczenia rysunkowe do wykonania szkicu części maszyn; P C

PKZ(M.a)(2)5 zwymiarować przedmiot przedstawiony na szkicu zgodnie z zasadami wymiarowania; P C

PKZ(M.a)(2)6 wykonać rysunki złożeniowe podzespołów maszyn i urządzeń mechanicznych; P C


13



311705.M1.J1. Posługiwanie się dokumentacją technologicznąPKZ(M.a)(3)1 edytować dokumentację rysunkową przy użyciu technik komputerowych; P C

PKZ(M.a)(3)2 wykonać rysunki techniczne wykorzystując programy do wspomagania projektowania; P C

PKZ(M.a)(17)4 rozpoznać rodzaje maszyn i urządzeń na podstawie dokumentacji technicznej; P A

PKZ(M.a)(17)5 zanalizować schematy strukturalne, funkcjonalne i zasadnicze maszyn i urządzeń; P D

KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; P CKPS(2)2 dążyć wytrwale do celu; P CKPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; P CKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; P CKPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. P C

Planowane zadania Sporządzanie rysunku wykonawczego elementu maszynyWykonaj rysunek wykonawczy elementu wskazanego przez nauczyciela, odwzorowując kształty wewnętrzne oraz zewnętrzne elementu i stosując niezbędne rzuty, przekroje, linie wymiarowe oraz wartości wymiarów z zachowaniem zasad rysunku technicznego.Wykorzystanie programów komputerowych do sporządzania dokumentacji rysunkowej Wykonaj szkic elementu, a następnie wykonaj rysunek, wykorzystując program komputerowy wspomagający projektowanie. Rysunek powinien zawierać wszystkie niezbędne elementy zgodnie z normami rysunkowymi. Posługiwanie się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeńWedług wskazań nauczyciela oraz korzystając z dostępnej literatury, odczytaj z dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń odlewniczych: jej schemat kinematyczny, rodzaje materiałów konstrukcyjnych oraz elementy znormalizowane. Dokumentacja konstrukcyjna może być edytowana na komputerze.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym w pracowni wyposażonej w niezbędne środki dydaktyczne.Środki dydaktyczne


14



311705.M1.J1. Posługiwanie się dokumentacją technologicznąZajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela połączone z rzutnikiem lub tablicą multimedialną; stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla 2–3 uczniów); stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia); modele brył geometrycznych, części maszyn, modele połączeń rozłącznych i nierozłącznych części maszyn; normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego oraz elementów znormalizowanych stosowanych w budowie maszyn.Zalecane metody dydaktyczne Realizacja treści programowych w tej jednostce modułowej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominującymi metodami kształcenia powinny być: metoda ćwiczeń, metoda projektów. Formy organizacyjne Zaleca się, by zajęcia prowadzone były z grupą liczącą nie więcej niż 15 osób, którą, w zależności od potrzeb wykonywanych ćwiczeń, podzielić można na zespoły 2–3-osobowe.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki testu wielokrotnego wyboru, wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek, jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia, pomóc ustalić realistyczne cele i ocenić uzyskane efekty, stosować materiały edukacyjne odwołujące się do wielu zmysłów oraz praktyki gospodarczej.


15



311705.M1.J2. Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszyn




PKZ(M.a)(4)1 rozpoznać części i mechanizmy maszyn i urządzeń; P A Budowa i zasady działania maszyn i urządzeń. Połączenia rozłączne i nierozłączne części maszyn. Mechanizmy maszyn i urządzeń. Osie i wały. Łożyska toczne i ślizgowe. Sprzęgła. Hamulce. Przekładnie mechaniczne. Napędy maszyn i urządzeń. Stopy żelaza z węglem. Stopy metali nieżelaznych. Materiały eksploatacyjne. Korozja metali i ochrona przed korozją. Metody obróbki plastycznej. Obróbka cieplna i cieplno-chemiczna. Metody spajania materiałów. Obróbka powierzchniowa materiałów. Obróbka powierzchniowa. Obróbka erozyjna. Pomiary warsztatowe. Kontrola jakości wyrobów. Podstawowe pojęcia i akty prawne dotyczące

ochrony pracy, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

Prawa i obowiązki pracownika oraz obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Instytucje oraz służby działające w zakresie

PKZ(M.a)(4)2 scharakteryzować osie i wały; P CPKZ(M.a)(4)3 określić budowę i zastosowanie łożysk ślizgowych i tocznych; P CPKZ(M.a)(4)4 dobrać z katalogów łożyska toczne; P CPKZ(M.a)(4)5 wyjaśnić budowę i zasadę działania sprzęgieł i hamulców; P BPKZ(M.a)(4)6 sklasyfikować przekładnie mechaniczne; P CPKZ(M.a)(4)7 wyjaśnić budowę i zasadę działania przekładni mechanicznych; P BPKZ(M.a)(4)8 wyjaśnić budowę i zasadę działania mechanizmów ruchu postępowego i obrotowego; P B

PKZ(M.a)(4)9 wskazać zastosowanie elementów, zespołów i mechanizmów maszyn i urządzeń; P C

PKZ(M.a)(4)10 scharakteryzować ślady zużycia części maszyn i urządzeń w wyniku ich użytkowania; P C

PKZ(M.a)(5)1 wymienić rodzaje połączeń; P APKZ(M.a)(5)2 scharakteryzować rodzaje połączeń; P CPKZ(M.a)(5)3 rozróżnić rodzaje połączeń; P BPKZ(M.a)(6)1 scharakteryzować podstawowe wielkości tolerancji i pasowań; P CPKZ(M.a)(6)2 wyznaczyć podstawowe wielkości tolerancji i pasowań; P CPKZ(M.a)(6)3 zastosować zasady tolerancji i pasowań w budowie maszyn i urządzeń; P C

PKZ(M.a)(7)1 określić właściwości i zastosowanie metali i ich stopów; P CPKZ(M.a)(7)2 opisać stopy żelaza z węglem; P CPKZ(M.a)(7)3 rozróżnić gatunki stopów metali nieżelaznych; P BPKZ(M.a)(7)4 określić gatunek stopów żelaza i metali nieżelaznych na podstawie P C


16



311705.M1.J2. Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszynoznaczeń; ochrony pracy i ochrony środowiska.

Zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych modelarza odlewniczego.

PKZ(M.a)(7)5 określić właściwości i zastosowanie materiałów niemetalowych; P CPKZ(M.a)(7)6 określić własności olejów i smarów; P CPKZ(M.a)(7)7 określić własności cieczy smarująco-chłodzących; P CPKZ(M.a)(7)8 dobrać na podstawie katalogów materiały eksploatacyjne; P CPKZ(M.a)(10)1 scharakteryzować rodzaje korozji i przyczyny jej powstawania; P CPKZ(M.a)(11)1 rozróżnić metody odlewania części maszyn; P BPKZ(M.a)(11)2 scharakteryzować metody obróbki plastycznej metali P CPKZ(M.a)(11)3 scharakteryzować obróbkę cieplną i cieplno-chemiczną metali; P CPKZ(M.a)(11)4 scharakteryzować metody obróbki ręcznej części maszyn i urządzeń; P C

PKZ(M.a)(11)5 scharakteryzować metody obróbki wiórowej części maszyn i urządzeń; P C

PKZ(M.a)(11)6 opisać metody spajania metali; P CPKZ(M.a)(11)7 określić etapy procesu technologicznego dla wybranych technik wytwarzania; P C

PKZ(M.a)(12)1 rozróżnić maszyny do obróbki ręcznej i maszynowej; P BPKZ(M.a)(12)2 rozróżnić urządzenia do obróbki ręcznej i maszynowej; P BPKZ(M.a)(13)1 sklasyfikować przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej; P C

PKZ(M.a)(13)2 określić błędy pomiarowe przy stosowaniu określonej metodzie pomiaru; P C

PKZ(M.a)(13)3 określić właściwości metrologiczne przyrządów pomiarowych; P CPKZ(M.a)(14)1 rozróżnić metody pomiarów; P BPKZ(M.a)(14)4 określić zasady użytkowania i przechowywania przyrządów pomiarowych; P C

PKZ(M.a)(15)1 rozróżnić metody kontroli jakości wykonanych prac w operacjach obróbki ręcznej i maszynowej; P B

PKZ(M.a)(16)3 skorzystać z dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń; P C


17



311705.M1.J2. Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszynPKZ(M.a)(16)4 przestrzegać zasad działania maszyn i urządzeń wskazanych przez producenta; P C

PKZ(M.a)(18)1 wykorzystać programy komputerowe wspomagające wybór znormalizowanych części maszyn; P C

PKZ(M.d)(1)1 określić właściwości i zastosowanie metali i ich stopów; P CPKZ(M.d)(1)2 sklasyfikować stopy żelaza z węglem; P CPKZ(M.d)(1)3 rozróżnić gatunki stopów metali nieżelaznych; P CPKZ(M.d)(1)4 określić gatunek stopów żelaza i metali nieżelaznych na podstawie oznaczeń; P C

PKZ(M.d)(1)5 określić właściwości i zastosowanie materiałów niemetalowych; P CPKZ(M.d)(1)6 określić własności olejów i smarów; P CPKZ(M.d)(1)7 określić własności cieczy smarująco-chłodzących; P CPKZ(M.d)(1)8 dobrać na podstawie katalogów materiały eksploatacyjne; P CPKZ(M.d)(2)1 scharakteryzować rodzaje obróbki cieplnej; P CPKZ(M.d)(3)1 rozróżnić metody odlewania części maszyn; P BPKZ(M.d)(3)2 scharakteryzować metody obróbki plastycznej metali; P CPKZ(M.d)(3)3 scharakteryzować obróbkę cieplną i cieplno-chemiczną metali; P CPKZ(M.d)(3)4 scharakteryzować metody obróbki ręcznej części maszyn i urządzeń; P CPKZ(M.d)(3)5 scharakteryzować metody obróbki wiórowej części maszyn i urządzeń; P C

PKZ(M.d)(3)6 sklasyfikować metody spajania metali; P CPKZ(M.d)(3)7 określić etapy procesu technologicznego dla wybranych technik wytwarzania; P C

PKZ(M.d)(6)1 odwzorować na materiale wyjściowym zarys obrabianego przedmiotu zgodnie z dokumentacją rysunkową; P C

PKZ(M.d)(6)2 obrobić ręcznie powierzchnie płaskie i kształtowe z różną dokładnością; P C

PKZ(M.d)(6)3 wykonać otwory w różnych klasach dokładności; P C


18



311705.M1.J2. Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszynPKZ(M.d)(6)4 wykonać otwory gwintowane ręcznie i maszynowo; P CPKZ(M.d)(6)5 toczyć powierzchnie przedmiotów zgrubnie i kształtująca zgodnie z dokumentacją technologiczną; P C

PKZ(M.d)(6)6 frezować powierzchnie przedmiotów zgodnie z dokumentacją technologiczną; P C

PKZ(M.d)(6)7 szlifować powierzchnie przedmiotów zgodnie z dokumentacją technologiczną; P C

PKZ(M.d)(7)1 wykorzystać programy komputerowe symulujące proces odlewania części maszyn; P C

M.4.1(12)1 przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację maszyn do przerobu mas do zalewania na wilgotno; P C

M.4.2(19)1 zaplanować zakres bieżącego przeglądu (przed rozpoczęciem pracy) maszyny formierskiej; p D

M.4.3(12)1 przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację kokilarek; P CM.4.3(12)2 przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację maszyny ciśnieniowej; P CM.4.3(12)3 przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację maszyny z formą wirującą; P C

M.4.3(12)4 przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację maszyny z formą półtrwałą; P C

M.4.4(13)1 przeprowadzić bieżący przegląd maszyny i urządzeń do wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów; P C

M.4.4(13)2 dokonać konserwacji maszyny i urządzeń do wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów; P C

BHP(1)1 wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; P BBHP(1)2 wyjaśnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową oraz ochroną środowiska; P B

BHP(1)3 wyjaśnić pojęcia związane z ergonomią; P BBHP(2)1 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; P A

BHP(2)2 określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

P B


19



311705.M1.J2. Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszynBHP(2)3 określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; P B

BHP(3)1 wskazać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; P A

BHP(3)2 wskazać prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; P A

BHP(3)3 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; P C

BHP(4)1 określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych; P C

BHP(4)2 określić zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; P C

BHP(4)3 zapobiegać zagrożeniom dla zdrowia i życia człowieka związanym z wykonywaniem zadań zawodowych; P D

BHP(4)4 zapobiegać zagrożeniom dla mienia i środowiska związanym z wykonywaniem zadań zawodowych; P D

BHP(5)1 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy; P ABHP(5)2 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; P C

BHP(5)3 zapobiegać zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań zawodowych; P D

BHP(6)1 wskazać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; P A

BHP(6)2 scharakteryzować skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; P C

BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy obróbki ręcznej i mechanicznej metali zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska; P C

BHP(7)2 zorganizować stanowisko pracy obróbki plastycznej metali zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska; P C

BHP(7)3 zorganizować stanowisko pracy spajania metali zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska; P C

BHP(8)1 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas obróbki ręcznej P C


20



311705.M1.J2. Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszyni mechanicznej metali;BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas obróbki plastycznej metali; P C

BHP(8)3 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas spajania metali; P CBHP(9)1 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas obróbki ręcznej i mechanicznej metali;

P C

BHP(9)2 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas obróbki plastycznej metali;

P C

BHP(9)3 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas spajania metali;

P C

BHP(10)1 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas ręcznej i mechanicznej obróbki metali;

P C

BHP(10)2 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas obróbki plastycznej metali; P C

BHP(10)3 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas spajania metali; P C

KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej; P CKPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej; P CKPS(3)1 analizować rezultaty działań; P CKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C

KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; P CKPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności P C


21



311705.M1.J2. Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszynzawodowych;KPS(10)2 uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu; P CKPS(10)3 modyfikować działania na podstawie wspólnie wypracowanego stanowiska. P D

Planowane zadania Rozpoznawanie elementów konstrukcyjnych maszyn i urządzeń Na podstawie rysunku złożeniowego wskazanego podzespołu maszyny odlewniczej oraz wskazówek przekazanych przez nauczyciela, a także korzystając z dostępnej literatury, wykonaj następujące czynności: wskaż, jaki to podzespół i jaką pełni funkcję z maszynie odlewniczej, z jakich materiałów zostały wykonane poszczególne detale i jakimi elementami został połączony w układzie przeniesienia napędu, jakich połączeń użyto we wskazanym podzespole, jakie zastosowano znormalizowane elementy maszyn oraz wskaż ich wymiary na podstawie norm.Rozpoznawanie technologii wykonania elementu maszyny lub urządzenia Dla wskazanego przez nauczyciela elementu określ technologię jego wykonania, jakich narzędzi, maszyn i urządzeń wykorzystano do jego wytworzenia, jaki sprzęt kontrolno-pomiarowy należy wykorzystać do wykonania kontroli wymiarowej części. Stosowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w modelarniDla wskazanego stanowiska pracy technika odlewnika wskaż występujące zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska oraz sposób ich ograniczenia. Wykonywanie obróbki ręcznej wskazanej części maszyny odlewniczej Na podstawie rysunku wykonawczego części maszyny odlewniczej wykonaj ją obróbką ręczną. W tym celu dobierz: postać materiału wyjściowego, niezbędne narzędzia maszyny i urządzenia. Wytrasuj zarys zewnętrzny przedmiotu i przystąp do jego obróbki. Po zakończeniu pracy sprawdź zgodność rzeczywistych wymiarów z podanymi na rysunku. Zadanie wykonaj, przestrzegając zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.Wykonywanie obróbki maszynowej wskazanej części maszyny odlewniczejNa podstawie rysunku wykonawczego części maszyny odlewniczej wykonaj ją obróbką maszynową. W tym celu dobierz: postać materiału wyjściowego, niezbędne narzędzia, maszyny i urządzenia. Po zakończeniu pracy sprawdź zgodność rzeczywistych wymiarów z podanymi na rysunku. Zadanie wykonaj, przestrzegając zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia mogą odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego lub u pracodawców. Pomieszczenie powinno być wyposażone w oświetlenie naturalne i sztuczne, w wentylację grawitacyjną i mechaniczną oraz powinno spełniać wymagania przepisów bhp, ppoż. i ochrony środowiska. Stanowiska pracy oraz maszyny i urządzenia powinny być rozmieszczone zgodnie z przepisami bhp.Środki dydaktyczneZajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: co najmniej w jedno stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu połączone z rzutnikiem lub tablicą multimedialną, dokumentację techniczną, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń odlewniczych, narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej skrawaniem oraz narzędzia monterskie i sprzęt


22



311705.M1.J2. Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszynkontrolno-pomiarowy, modele części maszyn wykonane różnymi technologiami, katalogi maszyn, urządzeń, materiałów eksploatacyjnych, przepisy z zakresu bhp, ppoż. i ochrony środowiska. Pracowania warsztatowa powinna być wyposażona w: stanowiska do obróbki ręcznej metali oraz montażu i demontażu elementów maszyn (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w: stół ślusarski z imadłem, narzędzia do obróbki ręcznej, przyrządy kontrolno-pomiarowe oraz narzędzia i przyrządy monterskie, prasę do wtłaczania montowanych elementów, wyposażenie do mycia elementów maszyn i urządzeń, stanowiska do obróbki mechanicznej skrawaniem (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: tokarkę uniwersalną, frezarkę uniwersalną, szlifierkę do płaszczyzn, otworów i wałków, narzędzia skrawające, przyrządy i uchwyty obróbkowe, przyrządy pomiarowe.Zalecane metody dydaktyczneCelem zajęć jest kształtowanie umiejętności: rozpoznawania materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych, podzespołów maszyn i urządzeń odlewniczych; posługiwania się przyrządami pomiarowymi; wykonywania obróbki ręcznej i mechanicznej oraz montażu elementów oprzyrządowania odlewniczego. Realizacja treści programowych wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń i metody projektu. Formy organizacyjneZaleca się by zajęcia prowadzone były w grupie nie większej niż 15 osób. Przy wykonywaniu ćwiczeń praktycznych grupę należy podzielić na zespoły 1–3-osobowe.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę: wyniki testu wielokrotnego wyboru, wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. W zakresie wykonawstwa części ręcznie lub na obrabiarkach ocenie podlega: zgodność wymiarów wykonywanych elementów z rysunkiem wykonawczym, poprawność technologiczna wykonanych zabiegów obróbczych, umiejętność posługiwania się sprzętem kontrolno-pomiarowym, wykonywania zabiegów obróbki ręcznej i maszynowej zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.



23



311705.M2. Wykonywanie odlewów311705.M2.J1. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowych311705.M2.J2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych311705.M2.J3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych311705.M2.J4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów

311705.M2.J1. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowych




PKZ(M.a)(8)1 scharakteryzować maszyny i urządzenia transportu wewnętrznego; P C Klasyfikacja materiałów formierskich. Normy materiałowe głównych i pomocniczych

materiałów formierskich. Wyładunek materiałów formierskich. Zasady składowania materiałów formierskich. Sporządzanie mas formierskich. Technologie wykonywania mas formierskich

w zależności od sposobu ich utwardzania (zagęszczania).

Urządzenia do transportu mas formierskich. Urządzenia do przygotowania mas formierskich

i rdzeniowych w różnych technologiach formowania.

Regeneracja mas formierskich i rdzeniowych. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas

wyładunku, magazynowania i wykonywania mas formierskich i rdzeniowych.

PKZ(M.a)(8)2 dobrać maszyny i urządzenia transportu wewnętrznego do określonych zadań; P C

PKZ(M.a)(9)1 określić sposób transportu w zależności od postaci materiału; P CPKZ(M.a)(9)2 określić sposób składowania w zależności od postaci materiału; P CPKZ(M.a)(17)8 posłużyć się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń formierskich; P C

M.4.1(1)1 sklasyfikować masy formierskie i rdzeniowe; P CM.4.1(1)2 określić właściwości i zastosowanie mas formierskich; P CM.4.1(1)3 dobrać masy formierskie i rdzeniowe w zależności od sposobu wykonywania form i rdzeni; P C

M.4.1(2)1 rozróżnić główne i pomocnicze materiały formierskie; P CM.4.1(2)2 określić rolę materiałów formierskich w masach formierskich i rdzeniowych; P C

M.4.1(3)1 dokonać wyładunku materiałów formierskich ręcznie lub za pomocą dostępnych urządzeń z zachowaniem zasad bhp; P C

M.4.1(3)2 dokonać składowania materiałów formierskich w zależności od ich postaci i wymogów ich składowania; P C

M.4.1(4)1 określić etapy sporządzania masy do zalewania na wilgotno; P CM.4.1(4)2 określić etapy sporządzania masy do zalewania na sucho (formy suszone);

P C


24



311705.M2.J1. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowychM.4.1(4)3 określić etapy sporządzania mas samoutwardzalnych; P CM.4.1(5)1 odważyć ilość poszczególnych składników masy zgodnie z recepturą; P CM.4.1(5)2 dozować składniki mas do urządzeń mieszających; P CM.4.1(6)1 dobrać metodę odświeżania masy formierskiej w zależności od rodzaju masy; P C

M.4.1(6)2 dokonać procesu odświeżania masy do formowania na wilgotno; P CM.4.1(6)3 dokonać procesu regeneracji masy samoutwardzalnej; P CM.4.1(7)1 rozróżnić urządzenia do transportu materiałów formierskich: przenośniki taśmowe, kubełkowe, czerpaki, rurociągi; P B

M.4.1(7)2 rozróżnić urządzenia do transportu mas formierskich i rdzeniowych: przenośniki taśmowe, pojemniki podwieszane, pojemniki do transportu wózkami jezdniowymi;

P B

M.4.1(8)1 rozróżnić urządzenia do przygotowania materiałów formierskich do procesu sporządzania mas formierskich i rdzeniowych; P B

M.4.1(8)2 rozróżnić urządzenia do przerobu mas do zalewania na wilgotno do formowania: ręcznego, maszynowego i na automatach formierskich; P B

M.4.1(8)3 rozróżnić urządzenia do sporządzania samoutwardzalnych mas formierskich i rdzeniowych; P B

M.4.1(8)4 rozróżnić maszyny i urządzenia do przerobu mas do odlewania precyzyjnego; P B

M.4.1(8)5 rozróżnić urządzenia do sporządzania mas formierskich i rdzeniowych do formowania skorupowego (hot box); P B

M.4.1(8)6 rozróżnić urządzenia do sporządzania mas formierskich i rdzeniowych w metodzie cold box; P B

M.4.1(9)1 scharakteryzować proces regeneracji mas formierskich i rdzeniowych; P CM.4.1(9)2 rozróżnić urządzenia do regeneracji mas formierskich zalewanych na wilgotno; P B

M.4.1(9)3 rozróżnić urządzenia do regeneracji mas samoutwardzalnych, termoutwardzalnych; P B

M.4.1(9)2 rozróżnić urządzenia do regeneracji mas formierskich zalewanych na wilgotno;

P B


25



311705.M2.J1. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowychM.4.1(9)3 rozróżnić urządzenia do regeneracji mas samoutwardzalnych, termoutwardzalnych; P B

M.4.1(10)1 obsłużyć urządzenia do transportu materiałów formierskich; P CM.4.1(10)2 obsłużyć urządzenia do transportu mas formierskich i rdzeniowych formierskich; P C

M.4.1(11)1 użytkować maszyny i urządzenia do przerobu mas formierskich i rdzeniowych do zalewania na wilgotno; P C

M.4.1(11)2 użytkować maszyny i urządzenia do sporządzania mas samoutwardzalnych; P C

BHP(7)4 zorganizować stanowisko pracy przygotowania mas formierskich i rdzeniowych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;

P C

BHP(8)4 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas przygotowania mas formierskich i rdzeniowych; P C

BHP(9)4 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas przygotowania mas formierskich i rdzeniowych;

P C

BHP(10)4 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas przygotowania mas formierskich i rdzeniowych;

P C

KPS(3)1 analizować rezultaty działań; P DKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; P CKPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. P C

Planowane zadaniaDobór technologii przygotowania materiałów formierskichNa podstawie założeń i wiadomości otrzymanych od nauczyciela oraz literatury dokonaj doboru metody przygotowania podstawowych i pomocniczych materiałów formierskich w zależności od technologii wykonania formy (formowanie ręczne, maszynowe), ciężaru odlewu, gatunku stopu odlewniczego. Przygotowanie materiałów formierskich


26



311705.M2.J1. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowychNa podstawie receptury oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela przygotuj wskazany składnik masy formierskiej do użycia, przestrzegając wymagań technologicznych, zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Sporządzenie masy formierskiej i rdzeniowejNa podstawie receptury oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela sporządź masę formierską lub rdzeniową, przestrzegając zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia mogą odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego lub u pracodawców. Pomieszczenie powinno być wyposażone w oświetlenie naturalne i sztuczne, w wentylację grawitacyjną i mechaniczną oraz powinno spełniać wymagania przepisów bhp, ppoż. i ochrony środowiska. Stanowiska pracy oraz maszyny i urządzenia powinny być rozmieszczone zgodnie z przepisami bhp.Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: co najmniej w jedno stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu połączone z rzutnikiem lub tablicą multimedialną, próbki materiałów i mas formierskich, modele maszyn i urządzeń transportu wewnętrznego, urządzenia do przygotowywania materiałów i mas formierskich, modele maszyn i urządzeń transportu wewnętrznego, dokumentację techniczną, arkusze piasków formierskich, normy materiałowe pomocniczych materiałów formierskich, karty bezpieczeństwa substancji niebezpiecznych. Pracowania warsztatowa powinna być wyposażona w: stanowiska do przygotowania materiałów i mas formierskich (jedno stanowisko dla pięciu uczniów), wyposażone w: zasobniki, urządzenia do rozdrabniania, przesiewania i suszenia materiałów formierskich, wagę o zakresie ważenia do 100 kg, mieszarki i spulchniarki do przygotowania mas formierskich i rdzeniowych.Zalecane metody dydaktyczneRealizacja treści programowych w tej jednostce modułowej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Celem zajęć jest kształtowanie umiejętności samodzielnego wykonywania zadań z zakresu przygotowania mas formierskich do użycia. Formy organizacyjneZaleca się, by zajęcia były realizowane w grupie nie większej niż 15 osób, którą w zależności od potrzeb wykonywanych ćwiczeń podzielić można na zespoły z wykorzystaniem zróżnicowanych form. Zespoły do wykonywania zadań mogą liczyć od 2 do 3 osób.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę: wyniki testów wielokrotnego wyboru, wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. W przypadku wykonywania ćwiczeń praktycznych do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się uwzględniać: umiejętność posługiwania się sprzętem do przygotowania mas formierskich zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, przestrzegania receptur składu mas formierskich i rdzeniowych, posługując się kryterium poprawności wykonania wskazanych czynności. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:


27



311705.M2.J1. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowych dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek, jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia, pomóc ustalić realistyczne cele i ocenić uzyskane efekty, stosować materiały edukacyjne odwołujące się do wielu zmysłów oraz praktyki gospodarczej.

311705.M2.J2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych




PKZ(M.a)(16)1 określić budowę maszyn i urządzeń; P C Klasyfikacja i budowa modeli odlewniczych, rdzennic i skrzynek formierskich.

Narzędzia do wykonywania form nietrwałych i rdzeni.

Formowanie ręczne. Wykonywanie rdzeni. Wykonywanie form do specjalnych metod

odlewania. Przygotowanie łyżek i kadzi do zalania form. Formowanie na formierkach. Formowanie na automatycznych liniach

formierskich. Kontrola oprzyrządowania odlewniczego. Klasyfikacja maszyn formierskich i rdzeniarek. Budowa maszyn formierskich i rdzeniarek. Ocena jakości odlewu. Konserwacja maszyn i urządzeń wydziałów

formierni i rdzeniarni. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas

PKZ(M.a)(16)2 scharakteryzować zasadę działania maszyn i urządzeń; P CM.4.2(1)1 sklasyfikować modele odlewnicze, rdzennice i skrzynki formierskie; P CM.4.2(1)2 rozróżnić elementy budowy modeli, rdzennic i skrzynek formierskich; P BM.4.2(1)3 rozróżnić materiały stosowane do wykonania modeli, rdzennic i skrzyń formierskich; P B

M.4.2(2)1 dobrać narzędzia do zagęszczania mas formierskich i rdzeniowych; P CM.4.2(2)2 dobrać narzędzia do wykańczania wnęki formy, powierzchni formy i rdzeni; P C

M.4.2(2)3 dobrać narzędzia do wykonania form nietrwałych; P CM.4.2(2)4 dobrać narzędzia do wykonania rdzeni nietrwałych; P CM.4.2(3)1 określić etapy procesu formowania ręcznego w zależności od rodzaju zastosowanego modelu lub wzornika; P C

M.4.2(3)2 określić etapy procesu formowania ręcznego w zależności od liczby zastosowanych skrzyń formierskich; P C

M.4.2(3)3 określić etapy formowania na formierkach; P CM.4.2(3)4 określić etapy formowania na automatycznych liniach formierskich; P C


28



311705.M2.J2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałychwykonywania nietrwałych form odlewniczych i rdzeni.

M.4.2(3)5 określić etapy procesu ręcznego wykonania rdzeni; P CM.4.2(3)6 określić etapy zmechanizowanego wykonywania rdzeni; P CM.4.2(4)1 wykonać ręcznie formy nietrwałe z modelu niedzielonego, dzielonego, z obieraniem, na fałszywce; P C

M.4.2(4)2 wykonać formy przy wykorzystaniu wzornika; P CM.4.2(4)3 wykonać rdzenie w rdzennicy z pancerzem, dzielonej; P CM.4.2(4)4 wykonać rdzenie metodą cold-box; P CM.4.2(5)1 ocenić kompletność zespołu modelowego; P DM.4.2(5)2 ocenić jakość powierzchni poszczególnych elementów zespołu modelowego; P D

M.4.2(5)3 ocenić jakość oprzyrządowania odlewniczego na podstawie wykonanych pomiarów warsztatowych; P D

M.4.2(5)4 dokonać oceny stanu technicznego elementów zespołu modelowego na podstawie wyglądu i wymiarów wnęki formy oraz wymiarów i powierzchni rdzeni; P D

M.4.2(6)1 sklasyfikować maszyny formierskie i rdzeniowe na podstawie ich budowy i zasady działania; P C

M.4.2(6)2 rozróżnić elementy budowy maszyn formierskich i rdzeniowych; P BM.4.2(6)3 rozróżnić elementy budowy automatycznych linii formierskich; P BM.4.2(7)1 użytkować maszyny formierskie do wykonywania form i rdzeni; P CM.4.2(7)2 użytkować automaty formierski (np. montaż rdzeni); P CM.4.2(8)1 scharakteryzować technologię odlewania metodą wytapianych i wypalanych modeli; P C

M.4.2(8)2 scharakteryzować technologię odlewania metodą Shawa; P CM.4.2(9)1 określić zakres stosowania technologii odlewania precyzyjnego (rodzaj stopu, waga odlewu); P C

M.4.2(9)2 dobrać stop odlewniczy w zależności od technologii odlewania precyzyjnego; P C

M.4.2(10)1 wykonać formę metodą wytapianych modeli; P CM.4.2(10)2 wykonać formę metodą Shawa; P C


29



311705.M2.J2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałychM.4.2(11)1 dobrać parametry suszenia form nietrwałych i rdzeni; P CM.4.2(11)2 użytkować urządzenia do suszenia form i rdzeni nietrwałych; P CM.4.2(12)1 usunąć model z formy i dokonać wykończenia jej wnęki; P CM.4.2(12)2 rozebrać rdzennicę, usunąć rdzeń i dokonać wykończenia jego powierzchni; P C

M.4.2(13)1 wymienić wady wykonania form i rdzeni; P AM.4.2(13)2 skontrolować stopień zagęszczenia masy formierskiej i rdzeniowej; P CM.4.2(13)3 skontrolować jakość powierzchni wnęki formy oraz powierzchnie rdzeni; P C

M.4.2(13)4 skontrolować wymiary wnęki formy, rdzeni; P CM.4.2(13)5 skontrolować i ocenić prawidłowość wykonania i wykończenia formy nietrwałej; P C

M.4.2(13)6 skontrolować i ocenić prawidłowość wykonania i wykończenia rdzenia; P C

M.4.2(14)1 złożyć formy nietrwałe nierdzeniowane; P CM.4.2(14)2 złożyć formy rdzeniowane, ustawić, zabezpieczyć rdzenie przed ich przemieszczeniem i zalaniem odpowietrzenia; P C

M.4.2(14)3 przygotować formy do zalania (obciążyć, skręcić lub sklamrować połówki formy); P C

M.4.2(15)1 określić rodzaje wad oprzyrządowania odlewniczego; P CM.4.2(15)2 wykryć wady oprzyrządowania odlewniczego; P CM.4.2(15)3 określić zakres naprawy oprzyrządowania odlewniczego; P CM.4.2(16)1 przygotować łyżki do zalewania (pokrycie materiałem ochronnym, podgrzanie); P C

M.4.2(16)2 przygotować kadź do zalewania (wykonać wymurówkę, suszyć wymurowaną kadź); P C

M.4.2(17)1 zalać formę przy użyciu łyżki odlewniczej; P CM.4.2(17)2 zalać formę przy użyciu kadzi odlewniczej ręcznej i podwieszonej; P CM.4.2(17)3 użytkować urządzenia do zalewania formy na liniach P C


30



311705.M2.J2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałychzmechanizowanych; M.4.2(18)1 rozpoznać maszyny do wykonywania odlewów w formach nietrwałych; P A

M.4.2(18)2 określić zasadę działania i parametry maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów w formach nietrwałych; P C

M.4.2(19)2 zaplanować zakres konserwacji maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów w formach nietrwałych; p D

BHP(7)5 zorganizować stanowisko pracy formierza i rdzeniarza zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska; P C

BHP(8)5 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania jednorazowych form i rdzeni; P C

BHP(9)5 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania jednorazowych form i rdzeni;

P C

BHP(10)5 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania jednorazowych form i rdzeni;

P C

KPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C

KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; P CKPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. P C

Planowane zadaniaDobór technologii wykonania formy lub rdzeniaDla otrzymanego rysunku części odlewanej dobierz technologię wykonania formy lub rdzenia. Technologia wykonania obejmuje: optymalny dobór skrzyń formierskich, gatunku i ilości masy formierskiej i rdzeniowej, ustalenie płaszczyzny podziału modelu lub rdzenia, liczby i rodzaju rdzennic. Wykonywanie form odlewniczychNa podstawie rysunku formy odlewniczej oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela wykonaj formę odlewniczą ręcznie i maszynowo. Przed złożeniem formy zamontuj rdzenie. Po złożeniu formy przygotuj ją do zalania. Zadanie powinno być wykonane z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.


31




Wykonywanie rdzeniNa podstawie założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela wykonaj rdzenie ręcznie lub maszynowo. W przypadku rdzeni złożonych należy je skleić. Na powierzchnię rdzeni nanieś powłokę ochronną. Zadanie wykonaj z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Wykonywanie form metodami specjalnymiNa podstawie rysunku formy odlewniczej oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela wykonaj formę dla specjalnych metod formowania z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia mogą odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego lub u pracodawców. Pomieszczenie powinno być wyposażone w oświetlenie naturalne i sztuczne, w wentylację grawitacyjną i mechaniczną oraz powinno spełniać wymagania przepisów bhp, ppoż. i ochrony środowiska. Stanowiska pracy oraz maszyny i urządzenia powinny być rozmieszczone zgodnie z przepisami bhp.Środki dydaktyczneZajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: co najmniej w jedno stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu połączone z rzutnikiem lub tablicą multimedialną; katalogi i modele omodelowania odlewniczego, skrzynek formierskich; narzędzia do ręcznego wykonywania form i rdzeni; dokumentację technologiczną wytwarzania odlewów. Pracowania warsztatowa powinna być wyposażona w: stanowiska do ręcznego wykonywania form i rdzeni (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w: stół, narzędzia do zagęszczania masy, wykańczania powierzchni wnęki formy oraz powierzchni rdzeni, urządzenia do suszenia rdzeni (jedno urządzenie dla dziesięciu uczniów); stanowiska do mechanicznego wykonywania form i rdzeni (jedno stanowisko dla pięciu uczniów), wyposażone w: maszyny formierskie i rdzeniarskie, masy formierskie i rdzeniowe, narzędzia i przyrządy formierskie oraz narzędzia pomocnicze; stanowiska do wykonywania form metodami specjalnymi (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w: stół, oprzyrządowanie do wykonywania form metodami specjalnymi, masy ceramiczne, piece do wytapiania wosku oraz wypalania form.Zalecane metody dydaktyczneCelem zajęć jest kształtowanie umiejętności samodzielnego wykonywania zadań z zakresu wykonywania form i rdzeni różnymi technikami. Realizacja treści programowych w tym dziale wymaga stosowania wykładu z pokazem oraz aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominującymi metodami kształcenia powinny być: metoda ćwiczeń, metoda projektów.Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone w grupie nie większej niż 15 osób, którą w zależności od potrzeb wykonywanych ćwiczeń podzielić można na zespoły wykorzystaniem zróżnicowanych form. Zespoły do wykonywania zadań mogą liczyć od 2 do 3 osób.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych należy brać pod uwagę wyniki testów wielokrotnego wyboru, wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. W przypadku czynności praktycznych proponuje się uwzględniać: umiejętność doboru oraz posługiwania się narzędziami, maszynami i urządzeniami do wykonywania form i rdzeni zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz posługując się kryterium poprawności wykonania wskazanych czynności. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.


32





311705.M2.J3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych




PKZ(M.a)(14)2 wybrać sposób pomiaru w zależności od rodzaju i wielkości mierzonego przedmiotu; P C Klasyfikacja metod odlewania w formach

półtrwałych i trwałych. Odlewanie w formach półtrwałych. Odlewanie w kokilach. Odlewanie ciśnieniowego. Odlewanie w formach wirujących. Odlewania do form półtrwałych. Budowa maszyn do odlewania w formach

trwałych. Zasady ocena jakości odlewu otrzymanego

w formach metalowych i półtrwałych. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas

odlewania do form trwałych i półtrwałych.

PKZ(M.a)(14)3 zinterpretować wyniki pomiarów; P DM.4.3(1)1 scharakteryzować zakres stosowania i technologię odlewania w formach półtrwałych (rodzaje mas, etapy technologiczne wykonania odlewu); P C

M.4.3(1)2 scharakteryzować zakres stosowania i technologię odlewania do form trwałych; P C

M.4.3(2)1 dobrać rodzaje stopów stosowanych do odlewania w formach półtrwałych; P C

M.4.3(2)2 dobrać rodzaje stopów stosowanych do odlewania w formach trwałych w zależności od technologii odlewania; P C

M.4.3(3)1 scharakteryzować rodzaje form półtrwałych i ich budowę; P CM.4.3(3)2 sklasyfikować formy trwałe do odlewania grawitacyjnego i ciśnieniowego; P C

M.4.3(3)3 scharakteryzować elementy budowy form trwałych; P CM.4.3(3)4 rozróżnić materiały stosowane do wykonania elementów form półtrwałych i trwałych; P B

M.4.3(4)1 zabezpieczyć formy półtrwałe przed otwarciem podczas zalewania P C


33



311705.M2.J3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałychciekłym metalem;M.4.3(4)2 zabezpieczyć kokile przed otwarciem podczas zalewania ciekłym metalem; P C

M.4.3(4)3 skontrolować prawidłowość zamknięcia odlewniczych form ciśnieniowych; P C

M.4.3(5)1 dobrać i nanieść pokrycie (powłokę) ochronne oraz otuliny izolacyjne na powierzchnię formy trwałej zalewanej grawitacyjnie (kokile); P C

M.4.3(5)2 dobrać i nanieść pokrycie ochronne na powierzchnię formy ciśnieniowej; P CM.4.3(5)3 dobrać i nanieść pokrycie ochronne na powierzchnię formy wirującej; P CM.4.3(6)1 rozróżnić elementy budowy kokilarek; P BM.4.3(6)2 rozróżnić elementy budowy ciśnieniowych maszyn odlewniczych; P BM.4.3(6)3 opisać budowę maszyny z formą wirującą; P CM.4.3(7)1 określić podstawowe parametry pracy kokilarek (zalewanie grawitacyjne); P C

M.4.3(7)2 określić podstawowe parametry pracy maszyn ciśnieniowych; P CM.4.3(7)3 określić podstawowe parametry pracy maszyn z formami wirującymi; P CM.4.3(8)1 użytkować maszynę do wykonywania odlewów w formach półtrwałych; P CM.4.3(8)2 użytkować kokilarkę; P CM.4.3(8)3 użytkować maszynę do odlewania ciśnieniowego; P CM.4.3(8)4 użytkować maszynę do odlewania odśrodkowego; P CM.4.3(9)1 wykonać odlewy w formach trwałych zalewanych grawitacyjnie; P CM.4.3(9)2 wykonać odlewy w formach ciśnieniowych; P CM.4.3(9)3 wykonać odlewy w formach zalewanych odśrodkowo; P CM.4.3(9)4 wykonać odlewy w formach półtrwałych; P CM.4.3(10)1 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z kokilarek; P CM.4.3(10)2 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z form ciśnieniowych; P CM.4.3(10)3 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z form zalewanych odśrodkowo (wirujących);

P C


34



311705.M2.J3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałychM.4.3(10)4 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z form półtrwałych; P CM.4.3(11)1 ocenić jakość odlewu na podstawie wyglądu powierzchni odlewu, jego wymiarów i wagi; P D

M.4.3(11)2 ocenić jakość odlewu na podstawie wymagań określonych w dokumentacji technicznej i technologicznej; P D

M.4.3(11)3 ocenić jakość odlewów wykonywanych w kokilach; P DM.4.3(11)4 ocenić jakość odlewów wykonywanych w formach ciśnieniowych; P DM.4.3(11)5 ocenić jakość odlewów wykonywanych w zalewanych odśrodkowo (wirujących); P D

M.4.3(11)6 ocenić jakość odlewów wykonywanych w formach półtrwałych; P DBHP(7)6 zorganizować stanowisko pracy odlewania do form metalowych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska; P C

BHP(8)6 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas odlewania do form metalowych; P C

BHP(9)6 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas odlewania do form metalowych;

P C

BHP(10)6 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas odlewania do form metalowych; P C

KPS(3)1 analizować rezultaty działań; P DKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C


Planowane zadania


35



311705.M2.J3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych

Dobór technologii odlewania do form trwałych i półtrwałychDla otrzymanego rysunku części odlewanej dokonaj wyboru technologii odlewania z uwzględnieniem kryteriów wyboru jej wykonania w formie trwałej lub półtrwałej. W wyborze technologii odlewania w formach trwałych i półtrwałych uwzględnij parametry części odlewanej (ciężar, ilość). Przygotowanie technologii odlewania w formach trwałych i półtrwałych powinno obejmować: dobór materiału formy, jej podziału, doboru masy rdzeniowej, sposobu zamocowania rdzeni, przygotowania do zalania. Odlewanie kokiloweNa podstawie instrukcji przygotowania kokili do pracy oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela przygotuj kokile do pracy, po zalaniu i ostygnięciu stopu usuń rdzenie i wybij odlew z formy. Zadanie wykonaj z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Odlewanie pod ciśnieniemNa podstawie instrukcji oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela obsłuż odlewniczą maszynę ciśnieniową zgodnie z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Odlewanie do form półtrwałychNa podstawie instrukcji przygotowania form półtrwałych do pracy oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela przygotuj formę do pracy, po zalaniu i ostygnięciu formy wybij odlew. Zadanie wykonaj z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia mogą odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego lub u pracodawców. Pomieszczenie powinno być wyposażone w oświetlenie naturalne i sztuczne, w wentylację grawitacyjną i mechaniczną oraz powinno spełniać wymagania przepisów bhp, ppoż. i ochrony środowiska. Stanowiska pracy oraz maszyny i urządzenia powinny być rozmieszczone zgodnie z przepisami bhp.Środki dydaktyczneZajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: co najmniej w jedno stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu połączone z rzutnikiem lub tablicą multimedialną; katalogi i modele maszyn i urządzeń do odlewania pod ciśnieniem, kokilowego oraz odśrodkowego, materiały; modele oraz urządzenia stosowane w odlewaniu precyzyjnym; dokumentację technologiczną wytwarzania odlewów. Pracowania warsztatowa lub odlewnia powinny być wyposażone w: stanowisko do odlewania kokilowego, odlewniczą maszynę ciśnieniową z niezbędnymi narzędziami i wyposażeniem. Warsztaty lub odlewania powinny być wyposażone w piec do topienia stopów metali nieżelaznych. Zalecane metody dydaktyczneCelem zajęć jest kształtowanie umiejętności samodzielnego wykonywania zadań z zakresu odlewania kokilowego, pod ciśnieniem oraz do form trwałych. Realizacja treści programowych w tym dziale wymaga stosowania wykładu z pokazem oraz aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominującymi metodami kształcenia powinny być: metoda ćwiczeń, metoda projektów.Formy organizacyjneZaleca się prowadzenie zajęć w grupach około 15 osób. Dla celów wykonywanych ćwiczeń praktycznych grupę należy podzielić na zespoły 2–3-osobowe. Na jednym stanowisku każde ćwiczenie wykonywane jest indywidualnie przez jednego ucznia.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia


36



311705.M2.J3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałychDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki testów wielokrotnego wyboru, wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. Do oceny umiejętności praktycznych uczniów proponuje się uwzględniać: umiejętność posługiwania się narzędziami, maszynami i urządzeniami do odlewania kokilowego, ciśnieniowego oraz do form półtrwałych zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz posługując się kryterium poprawności wykonania wskazanych czynności. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.


311705.M2.J4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów




PKZ(M.a)(10)2 określić sposoby ochrony przed korozją; P C Wybijanie odlewów. Oczyszczanie odlewów. Wykańczanie odlewów. Klasyfikacja wad odlewniczych. Korozja metali i ochrona przed korozją. Metody obróbki plastycznej. Obróbka cieplna i cieplno-chemiczna. Metody spajania materiałów. Obróbka powierzchniowa materiałów. Obróbka powierzchniowa. Obróbka erozyjna. Pomiary warsztatowe. Obróbka cieplna i cieplno-chemiczna odlewów. Kontrola jakości wyrobów.

PKZ(M.a)(10)3 scharakteryzować rodzaje powłok ochronnych i techniki ich nanoszenia; P C

PKZ(M.a)(12)3 rozróżnić narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej; P BPKZ(M.a)(13)4 dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru i sprawdzania wymiarów części maszyn w zależności od kształtu oraz dokładności wykonania; P C

PKZ(M.d)(4)1 sklasyfikować przyrządy pomiarowe; P CPKZ(M.d)(4)2 rozróżnić suwmiarkowe przyrządy pomiarowe; P BPKZ(M.d)(4)3 rozróżnić mikrometryczne przyrządy pomiarowe; P BPKZ(M.d)(4)4 rozróżnić czujnikowe przyrządy pomiarowe; P BPKZ(M.d)(4)5 rozróżnić sprawdziany i wzorce; P BPKZ(M.d)(4)6 dobrać przyrząd pomiarowy w zależności od dokładności P C


37



311705.M2.J4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewówwykonywanego pomiaru;PKZ(M.d)(5)1 rozróżnić parametry geometryczne narzędzi skrawających; P BPKZ(M.d)(5)2 rozróżnić narzędzia do obróbki ręcznej powierzchni płaskich kształtowych z różną dokładnością; P B

PKZ(M.d)(5)3 rozróżnić narzędzia do wykonania otworów z różną dokładnością; P BPKZ(M.d)(5)4 rozróżnić narzędzia do obróbki mechanicznej toczeniem, frezowaniem i szlifowaniem; P B

PKZ(M.d)(5)5 rozróżnić narzędzia do spajania metali; P BPKZ(M.d)(5)6 rozróżnić narzędzia do plastycznego kształtowania metali; P BPKZ(M.d)(6)8 kształtować plastycznie elementy metalowe zgodnie z dokumentacją; P C

PKZ(M.d)(6)9 łączyć powierzchnie przedmiotów poprzez spawanie, lutowanie i klejenie; P C

M.4.4(1)1 dobrać metodę wybijania odlewów w zależności od technologii ich wykonania; P C

M.4.4(1)2 dobrać metodę oczyszczania odlewów w zależności od gabarytów odlewów i technologii ich wykonania; P C

M.4.4(1)3 dobrać metodę wykańczania odlewów w zależności od wymagań określonych w dokumentacji technicznej; P C

M.4.4(2)1 rozpoznać maszyny i urządzenia do wybijania odlewów na podstawie ich budowy i zasady działania; P A

M.4.4(2)2 rozpoznać maszyny i urządzenia do oczyszczania odlewów na podstawie ich budowy i zasady działania; P A

M.4.4(2)3 rozpoznać maszyny i urządzenia do wykańczania odlewów na podstawie ich budowy i zasady działania; P A

M.4.4(3)1 dobrać narzędzia do ręcznego wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów; P C

M.4.4(3)2 dobrać maszyny do mechanicznego wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów; P C

M.4.4(4)1 usunąć ręcznie odlew z formy; P CM.4.4(4)2 usunąć ręcznie rdzenie z odlewu; P C


38



311705.M2.J4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewówM.4.4(4)3 użytkować maszyny i urządzenia do wybijania odlewów z form; P CM.4.4(4)4 użytkować maszyny i urządzenia do wybijania rdzeni z odlewów; P CM.4.4(5)1 dobrać narzędzia i urządzenia do usuwania układów wlewowych i nadlewów; P C

M.4.4(5)2 dobrać narzędzia i urządzenia do usuwania zalewek; P CM.4.4(6)1 użytkować urządzenia do ręcznego i mechanicznego oczyszczania powierzchni odlewów; P C

M.4.4(6)2 użytkować urządzenia do ręcznego i mechanicznego usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek; P C

M.4.4(7)1 zastosować pojęcie wady odlewniczej; P CM.4.4(7)2 sklasyfikować wadę odlewniczą zgodnie z obowiązującymi normami; P CM.4.4(7)3 dobrać metodę naprawy wady odlewniczej; P CM.4.4(8)1 usunąć wadę odlewniczą; P CM.4.4(9)1 scharakteryzować metody zabezpieczania odlewów przed korozją; P CM.4.4(9)2 ocenić prawidłowość przygotowania powierzchni odlewu do zabezpieczenia antykorozyjnego; P D

M.4.4(9)3 dobrać sposób zabezpieczenia antykorozyjnego odlewów w zależności od wymagań zawartych w dokumentacji technicznej odlewu; P C

M.4.4(9)4 dobrać z katalogów materiały w zależności od przyjętej technologii zabezpieczenia antykorozyjnego odlewów; P C

M.4.4(10)1 przygotować materiały do zabezpieczenia antykorozyjnego; P CM.4.4(10)2 przygotować narzędzia i urządzenie do zabezpieczenia antykorozyjnego; P C

M.4.4(10)3 użytkować urządzenie do zabezpieczenia antykorozyjnego; P CM.4.4(11)1 scharakteryzować rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej stosowanych do odlewów wykonanych z żeliwa i staliwa; P C

M.4.4(11)2 scharakteryzować rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej stosowanych do odlewów wykonanych z metali nieżelaznych; P C

M.4.4(11)4 dobrać rodzaj obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej w zależności od gatunku stopu odlewniczego oraz wymagań zawartych w dokumentacji

P C


39



311705.M2.J4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewówtechnicznej odlewu;M.4.4(12)1 sklasyfikować urządzenia do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; P CM.4.4(12)2 użytkować urządzenia do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; P CBHP(7)7 zorganizować stanowisko pracy wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;

P C

BHP(8)7 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac związanych z wybijaniem, oczyszczaniem i wykańczaniem odlewów; P C

BHP(9)7 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;

P C

BHP(10)7 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;

P C

KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej; P CKPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej; P CKPS(3)1 analizować rezultaty działań; P DKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C

KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; P C

KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; P C

KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; P CKPS(10)2 uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu; P CKPS(10)3 modyfikować działania na podstawie wspólnie wypracowanego stanowiska;

P D


40



311705.M2.J4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewówKPS(10)4 rozwiązywać konflikty w zespole. P C

Planowane zadaniaDobór technologii wybijania i oczyszczania odlewów Na podstawie założeń i wiadomości przekazanych przez nauczyciela oraz literatury dokonaj wyboru techniki wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów. W wyborze techniki wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów uwzględnij wymiary gabarytowe, ciężar i rodzaj stopu odlewniczego, z którego wykonane są odlewy.Wybijanie i oczyszczanie odlewów.Na podstawie instrukcji oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela wskazanej metody wykonaj następujące czynności: wybij odlew ze skrzynki formierskiej, usuń rdzenie, oczyść powierzchnie zewnętrzne i wewnętrzne z przywartej masy formierskiej i rdzeniowej. Z oczyszczonego odlewu, dobierając narzędzia i urządzenia, usuń układ wlewowy i przelewy, zalewki z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Naprawa wad odlewówNa podstawie instrukcji oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela dla utrzymanego odlewu dobierz metodę naprawy wady odlewniczej, dobierając również niezbędne materiały, narzędzia i urządzenia.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia mogą odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego lub u pracodawców. Pomieszczenie powinno być wyposażone w oświetlenie naturalne i sztuczne, w wentylację grawitacyjną i mechaniczną oraz powinno spełniać wymagania przepisów bhp, ppoż. i ochrony środowiska. Stanowiska pracy oraz maszyny i urządzenia powinny być rozmieszczone zgodnie z przepisami bhp.Środki dydaktyczneZajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: co najmniej w jedno stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu połączone z rzutnikiem lub tablicą multimedialną; modele maszyn i urządzeń do oczyszczania i wykańczania odlewów; przyrządy do kontroli wymiarów odlewów; normy wad odlewniczych.Pracowania warsztatowa lub odlewnia powinny być wyposażone w: urządzenia i narzędzia do wybijania odlewów z form oraz usuwania rdzeni, obcinania układów wlewowych, nadlewów i zalewek, urządzenia i narzędzia do oczyszczania odlewów, stanowiska do obróbki plastycznej metali (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: urządzenia do gięcia elementów na zimno, palenisko kowalskie z przedmuchem powietrza i wyciągiem z kompletem narzędzi i przyrządów kowalskich, piec komorowy do grzania wsadu do temperatury 1200oC, urządzenia do obróbki plastycznej na gorąco, stanowiska do spawania metali (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w: stół spawalniczy z imadłem oraz wyciągiem gazów, urządzenia do spawania i cięcia gazowego, urządzenia do spawania elektrycznego elektrodą otuloną i w osłonie gazów, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej, stanowisko do lutowania i klejenia metali.Zalecane metody dydaktyczneRealizacja treści programowych w tym dziale wymaga stosowania wykładu z pokazem oraz aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Celem szkolenia praktycznego jest kształtowanie umiejętności samodzielnego wykonywania zadań z zakresu odlewania wybijania, oczyszczania i naprawy odlewów. Realizacja treści programowych wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń i metody projektu.


41



311705.M2.J4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów

Formy organizacyjneZaleca się prowadzenie zajęć w grupach około 15 osób. Dla celów wykonywanych ćwiczeń praktycznych grupę należy podzielić na zespoły 2–3-osobowe. Na jednym stanowisku każde ćwiczenie wykonywane jest indywidualnie przez jednego ucznia.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się uwzględniać wyniki testu wielokrotnego wyboru oraz: umiejętność doboru i posługiwania się narzędziami, maszynami i urządzeniami do wybijania oczyszczania i naprawy odlewów zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz posługując się kryterium poprawności wykonania wskazanych czynności. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.



42



311705.M3. Technologia topienia metali311705.M3.J1. Przygotowanie wsadu311705.M3.J2. Obsługa pieców odlewniczych

311705.M3.J1. Przygotowanie wsadu




PKZ(M.a)(8)3 określić budowę i zasadę działania wybranych maszyn i urządzeń transportu wewnętrznego; P C Materiały wsadowe w odlewnictwie.

Urządzenia do przygotowania materiałów wsadowych.

Urządzenia do transportu i dozowania materiałów wsadowych.

Wyładunek i składowanie materiałów wsadowych do pieców odlewniczych.

Przygotowanie materiałów wsadowych do procesu topienia.

Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wyładunku, składowania i przygotowywania materiałów wsadowych do topienia metali.

PKZ(M.a)(9)3 zorganizować stanowisko składowania i magazynowania materiałów; P C

PKZ(M.a)(9)4 dobrać sposób i środki transportu do rodzaju materiału; P CPKZ(M.a)(17)7 rozpoznać w dokumentacji technicznej elementy budowy urządzeń do składowania i przygotowania materiałów wsadowych; P A

M.5.1(1)1 scharakteryzować rolę materiałów wsadowych w procesie wytopu żeliwa, staliwa i metali nieżelaznych; P C

M.5.1(1)2 rozpoznać materiały wsadowe do wytopu żeliwa szarego i sferoidalnego; P A

M.5.1(1)3 rozpoznać materiały wsadowe do wytopu staliwa; P AM.5.1(1)4 rozpoznać materiały wsadowe do wytopu stopów metali nieżelaznych; P AM.5.1(2)1 dobrać maszyny i urządzenia do rozładunku materiałów wsadowych; P CM.5.1(2)2 dobrać rodzaj urządzenia do transportu materiałów wsadowych z miejsca składowania do miejsca wytopu; P C

M.5.1(2)3 dobrać rodzaj urządzenia do transportu materiałów wsadowych w określonych warunkach organizacyjnych; P C

M.5.1(3)1 wykonać czynności związane z wyładunkiem materiałów wsadowych; P CM.5.1(3)2 wykonać czynności związane ze składowaniem materiałów wsadowych; P CM.5.1(4)1 dobrać sposób przygotowania topników, żelazostopów i składników stopowych do procesu topienia; P C

M.5.1(4)2 dobrać sposób przygotowania złomu do procesu topienia; P C


43



311705.M3.J1. Przygotowanie wsaduM.5.1(4)3 dobrać sposób przygotowania paliw do procesu wytopu; P CM.5.1(4)4 dobrać sposób przygotowania materiałów wsadowych w zależności od ich kształtu i postaci; P C

M.5.1(5)1 użytkować maszyny i urządzenia do przygotowania materiałów wsadowych; P C

M.5.1(5)2 użytkować maszyny i urządzenia do odważania materiałów wsadowych; P CM.5.1(6)1 przygotować wsad do pieca zgodnie z recepturą; P CM.5.1(7)1 określić parametry pracy maszyn i urządzeń stosowanych do składowania i przygotowania materiałów wsadowych na podstawie dokumentacji technicznej i katalogów;

P C

M.5.1(7)2 określić parametry pracy maszyn i urządzeń stosowanych do odważania i dozowania materiałów wsadowych na podstawie dokumentacji technicznej i katalogów;

P C

M.5.1(8)1 dokonać bieżącego przeglądu i konserwacji maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu; P C

BHP(4)1 określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych; P C




BHP(7)8 zorganizować stanowisko pracy składowania i przygotowania materiałów wsadowych do pieców odlewniczych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;

P C

BHP(8)8 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac związanych ze składowaniem i przygotowaniem materiałów wsadowych do pieców odlewniczych;

P C

BHP(9)8 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas składowania i przygotowania materiałów wsadowych do pieców

P C


44



311705.M3.J1. Przygotowanie wsaduodlewniczych;BHP(10)8 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas składowania i przygotowywania materiałów wsadowych do pieców odlewniczych;

P C

KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej; P CKPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej; P CKPS(3)1 analizować rezultaty działań; P DKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C

KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; P CKPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; P C

KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; P CKPS(10)2 uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu; P CKPS(10)3 modyfikować działania na podstawie wspólnie wypracowanego stanowiska; P D

KPS(10)4 rozwiązywać konflikty w zespole. P C

Planowane zadaniaDobór metody przygotowania materiałów wsadowychNa podstawie założeń i wiadomości przekazanych przez nauczyciela oraz literatury dokonaj wyboru technologii przygotowania materiałów wsadowych. Wybór technologii uzależnij od: rodzaju materiału wsadowego, gabarytów pieca odlewniczego, gatunku stopu odlewniczego, dla którego wytopienia przeznaczone są przygotowane materiały wsadowe.Przygotowanie materiałów wsadowychPosługując się instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń do przygotowania materiałów wsadowych, instrukcjami przygotowania materiałów wsadowych oraz wskazaniami nauczyciela, przygotuj wskazany materiał wsadowy z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne


45



311705.M3.J1. Przygotowanie wsaduZajęcia mogą odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego lub u pracodawców. Pomieszczenie powinno być wyposażone w oświetlenie naturalne i sztuczne, w wentylację grawitacyjną i mechaniczną oraz powinno spełniać wymagania przepisów bhp, ppoż. i ochrony środowiska. Stanowiska pracy oraz maszyny i urządzenia powinny być rozmieszczone zgodnie z przepisami bhp.Środki dydaktyczneZajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: co najmniej w jedno stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu połączone z rzutnikiem lub tablicą multimedialną; próbki materiałów wsadowych i ogniotrwałych, modele maszyn i urządzeń do przygotowania, dozowania materiałów wsadowych, instrukcje metalurgiczne przygotowania stopów odlewniczych, katalogi instrukcje obsługi maszyn i urządzeń przygotowania materiałów wsadowych oraz pracowni warsztatowej lub odlewni, które powinny być wyposażone w: urządzenia do rozdrabniania, ważenia i dozowania materiałów wsadowych.Zalecane metody dydaktyczneCelem zajęć jest kształtowanie wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych samodzielnego wykonywania zadań z zakresu przygotowania materiałów wsadowych do pieców odlewniczych. Realizacja treści programowych w tym dziale wymaga stosowania wykładu z pokazem oraz aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominującymi metodami kształcenia powinny być: metoda ćwiczeń, metoda projektów.Formy organizacyjneZaleca się realizacje zajęć z tej jednostki modułowej w grupach nie większych niż 15 osób. W zależności od wykonywanych ćwiczeń grupę można podzielić na zespoły 2–3-osobowe.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się uwzględniać wyniki testu wielokrotnego wyboru oraz: umiejętność posługiwania się instrukcją do przygotowania materiałów wsadowych, narzędziami, maszynami i urządzeniami do przygotowania materiałów wsadowych zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz posługując się kryterium poprawności wykonania wskazanych czynności. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.



46



311705.M3.J2. Obsługa pieców odlewniczych




PKZ(M.a)(17)8 rozpoznać w dokumentacji technicznej elementy budowy pieców odlewniczych; P A Klasyfikacja pieców odlewniczych.

Budowa pieców odlewniczych. Odlewnicze stopy żelaza z węglem. Odlewnicze stopy metali nieżelaznych. Etapy topienie stopów odlewniczych. Materiały ogniotrwałe stosowane w

odlewnictwie. Obsługa pieców odlewniczych. Obsługiwanie pieców odlewniczych do topienia

stopów żelaza. Obsługiwanie piców do topienia stopów metali

kolorowych. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas

obsługiwania pieców odlewniczych.

PKZ(M.a)(18)3 obsłużyć programy komputerowe stosowane w topialni; P CM.5.2(1)1 rozpoznać stopy odlewnicze żelaza z węglem na podstawie ich składu chemicznego, właściwości i struktury wewnętrznej; P A

M.5.2(1)2 rozpoznać odlewnicze stopy metali nieżelaznych na podstawie ich składu chemicznego, właściwości i struktury wewnętrznej; P A

M.5.2(2)1 sklasyfikować piece odlewnicze; P CM.5.2(2)2 rozróżnić piece odlewnicze do wytopu żeliwa, staliwa na podstawie ich budowy i zasady działania; P B

M.5.2(2)3 rozróżnić piece odlewnicze do topienia metali nieżelaznych na podstawie ich budowy i zasady działania; P B

M.5.2(3)1 określić etapy topienia żeliwa szarego i sferoidalnego; P CM.5.2(3)2 określić etapy topienia staliwa; P CM.5.2(3)3 określić etapy topienia stopów metali nieżelaznych; P CM.5.2(4)1 określić rolę materiałów ogniotrwałych w procesie topienia metali; P CM.5.2(4)2 sklasyfikować materiały ogniotrwałe; P CM.5.2(4)3 rozróżnić rodzaje materiałów ogniotrwałych stosowanych w piecach odlewniczych i kadziach odlewniczych; P B

M.5.2(5)1 przygotować piece odlewnicze do pracy; P CM.5.2(5)2 uruchomić piece odlewnicze; P CM.5.2(6)1 rozróżnić narzędzia do obsługi pieców w zależności od rodzaju pieca; P BM.5.2(6)2 rozróżnić narzędzia do obsługi pieców w zależności od etapu technologicznego wytopu; P B

M.5.2(6)3 dobrać narzędzia do obsługi pieców w zależności od rodzaju pieca; P C


47



311705.M3.J2. Obsługa pieców odlewniczychM.5.2(6)4 dobrać narzędzia do obsługi pieców w zależności od etapu technologicznego wytopu; P C

M.5.2(7)1 wykonać czynności związane z dozowaniem wsadu, usuwaniem żużla; P CM.5.2(7)2 pobrać ciekły metal do prób technologicznych; P CM.5.2(8)1 wykonać czynności związane ze spustem ciekłego metalu; P CM.5.2(9)1 odczytać parametry pracy pieców odlewniczych z urządzeń kontrolno-pomiarowych; P C

M.5.2(9)2 regulować parametry pracy pieców odlewniczych; P CM.5.2(10)1 przeprowadzić przegląd bieżący maszyn i urządzeń do topienia metali; P CM.5.2(10)2 przeprowadzić konserwację maszyn i urządzeń do topienia metali; P CBHP(4)1 określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych; P C




BHP(7)9 zorganizować stanowisko pracy obsługi pieców odlewniczych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska; P C

BHP(8)9 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac związanych z obsługą pieców odlewniczych; P C

BHP(9)9 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas obsługi pieców odlewniczych;

P C

BHP(10)9 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas obsługi pieców odlewniczych; P C

KPS(3)1 analizować rezultaty działań; P CKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P D


48



311705.M3.J2. Obsługa pieców odlewniczychKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C




Planowane zadaniaDobór pieca odlewniczegoNa podstawie założeń i wiadomości przekazanych przez nauczyciela oraz literatury dokonaj wyboru pieca odlewniczego w zależności od gatunku wytapianego stopu odlewniczego, dobierz parametry pracy i użytkowania. Przygotowanie pieców odlewniczych do pracyNa podstawie instrukcji oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela wykonaj naprawę wymurówki pieca odlewniczego, dobierając materiały i narzędzia do jej wykonania z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Nadzorowanie pracy pieców odlewniczychNa podstawie instrukcji oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela skontroluj parametry pracy pieca odlewniczego oraz dokonaj ich regulacji z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia mogą odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego lub u pracodawców. Pomieszczenie powinno być wyposażone w oświetlenie naturalne i sztuczne, w wentylację grawitacyjną i mechaniczną oraz powinno spełniać wymagania przepisów bhp, ppoż. i ochrony środowiska. Stanowiska pracy oraz maszyny i urządzenia powinny być rozmieszczone zgodnie z przepisami bhp.Środki dydaktyczneZajęcia edukacyjne teoretyczne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: co najmniej w jedno stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu połączone z rzutnikiem lub tablicą multimedialną, modele pieców odlewniczych, urządzenia do kontroli procesu wytopu, dokumentację technologiczną wytopów. Część praktyczna zajęć powinna być realizowana w pracowni warsztatowej lub odlewni.


49



311705.M3.J2. Obsługa pieców odlewniczychPracownia warsztatowa lub odlewnia powinny być wyposażone w: urządzenia, przyrządy i narzędzia do pomiaru parametrów pracy pieców odlewniczych, pobierania próbek ciekłego metalu, narzędzia do transportu ciekłego metalu i zalewania form, piec odlewniczy żeliwiak i piec indukcyjny, środki do zabezpieczania oraz naprawy łyżek i kadzi odlewniczych.Zalecane metody dydaktyczneCelem zajęć jest kształtowanie umiejętności praktycznych samodzielnego wykonywania zadań z użytkowania pieców odlewniczych. Realizacja treści programowych w tej jednostce modułowej wymaga stosowania wykładu z pokazem oraz aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominującymi metodami kształcenia powinny być: metoda ćwiczeń, metoda projektów.Formy organizacyjneZaleca się realizacje zajęć z tej jednostki modułowej w grupach nie większych niż 15 osób. W zależności od wykonywanych ćwiczeń grupę można podzielić na zespoły 2–3-osobowe.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się uwzględniać wyniki testu wielokrotnego wyboru oraz: umiejętność posługiwania się instrukcją przygotowania pieców odlewniczych do wytopu, doborem materiałów ogniotrwałych i narzędzi do naprawy pieców odlewniczych oraz łyżek i kadzi odlewniczych, umiejętność kontroli parametrów pracy pieców odlewniczych zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz posługując się kryterium poprawności wykonania wskazanych czynności. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.



50



311705.M4. Przygotowanie produkcji i przeprowadzanie kontroli jakości w odlewni311705.M4.J1. Przygotowanie dokumentacji technologicznej odlewu311705.M4.J2. Kontrolowanie jakości odlewów i materiałów formierskich

311705.M4.J1. Przygotowanie dokumentacji technologicznej odlewu




PKZ(M.a)(17)10 odczytać z dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń odlewniczych ich parametry technologiczne; P C Woda technologiczna w procesie topienia metali.

Struktura organizacyjna zakładu odlewniczego. Style kierowania zespołami ludzkimi. Nadzorowanie procesu produkcji w odlewni. Rozliczenia czasu pracy pracowników. Sporządzanie zapotrzebowania na materiały

w odlewni. Dokumentacja technologiczna procesu

odlewniczego. Rysunek surowego odlewu. Rysunek formy odlewniczej. Dokumentacja konstrukcyjna oprzyrządowania

odlewniczego. Dobór składu mas formierskich i rdzeniowych

w zależności od przyjętej technologii odlewniczej. Technologia oczyszczania i wykańczania odlewów. Parametry suszenia form i rdzeni. Techniczna norma czasu pracy.

PKZ(M.m)(1)1 scharakteryzować właściwości wody technologicznej; P CPKZ(M.m)(1)2 określić metody uzdatniania wody technologicznej: P CPKZ(M.m)(3)1 zastosować programy komputerowe do wykonywania zadań zawodowych z zakresu organizacji pracy oraz przygotowania technologii odlewania i przeprowadzania kontroli jakości;

P C

M.37.1(1)1 określić charakter zakładu odlewniczego na podstawie jego schematu organizacyjnego; P C

M.37.1(1)2 wskazać wzajemną podległość komórek organizacyjnych; P CM.37.1(2)1 wymienić komórki organizacyjne zakładu odlewniczego; P AM.37.1(2)2 rozróżnić zadania i kompetencje poszczególnych komórek organizacyjnych zakładu odlewniczego; P B

M.37.1(3)1 przydzielić zadania podległym pracownikom na podstawie kryteriów: posiadanych uprawnień oraz zdolności manualnych do wykonywania poszczególnych czynności;

P C

M.37.1(3)2 nadzorować pracę podległych pracowników; P CM.37.1(4)1 zapotrzebować urządzenia, przyrządy i narzędzia, niezbędne w procesie produkcyjnym w odlewni; P C

M.37.1(4)2 zapotrzebować materiały i surowce niezbędne do wykonania odlewu; P CM.37.1(5)1 dokonać rozliczeń materiałowych; P CM.37.1(5)2 wykonać bilans materiałowy dla technologii stosowanych w odlewni; P C


51



311705.M4.J1. Przygotowanie dokumentacji technologicznej odlewuM.37.1(6)1 dokonać oceny stanu technicznego oprzyrządowania odlewniczego, maszyn i urządzeń; P C

M.37.1(6)2 dobrać przyrządy kontrolne do oceny stanu technicznego oprzyrządowania odlewniczego, maszyn i urządzeń; P C

M.37.1(7)1 określić przyczyny powstawania wad odlewniczych; P CM.37.1(7)2 sporządzić plan poprawy jakości odlewów; P CM.37.1(8)1 zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania zadań zawodowych w odlewni; P C

M.37.1(8)2 zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej w zakładzie odlewniczym; P C

M.37.1(8)3 zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska w zakresie dotyczącym procesów odlewniczych; P C

M.37.2(1)1 rozróżnić elementy dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn; P B

M.37.2(1)2 rozróżnić oznaczenia stosowane w dokumentacji technologicznej odlewów; P B

M.37.2(2)1 sklasyfikować naddatki stosowane w dokumentacji technologicznej odlewów; P C

M.37.2(2)2 wskazać naddatki na obróbkę skrawania w dokumentacji technologicznej odlewu; P C

M.37.2(2)3 wskazać w dokumentacji technologicznej naddatki związane z technologią wykonania odlewu; P C

M.37.2(3)1 dobrać na podstawie norm w zależności od rodzaju stopu oraz technologii wykonania wielkość skurczu odlewanych części maszyn; P C

M.37.2(3)2 dobrać na podstawie norm w zależności od technologii wykonania odlewu wielkość naddatków na obróbkę skrawaniem; P C

M.37.2(3)3 dobrać na podstawie norm wielkość naddatków technologicznych w zależności od technologii wykonania odlewów; P C

M.37.2(4)1 dobrać płaszczyznę podziału odlewu w zależności od technologii jego wykonania; P C

M.37.2(4)2 wybrać miejsce i sposób doprowadzenia ciekłego metalu w zależności od technologii wykonania odlewu;

P C


52



311705.M4.J1. Przygotowanie dokumentacji technologicznej odlewuM.37.2(5)1 rozróżnić elementy budowy układu wlewowego; P BM.37.2(5)2 dobrać typ układu wlewowego w zależności od metody odlewania; P CM.37.2(5)3 obliczyć przekroje elementów układu wlewowego oraz parametry zalewania; P C

M.37.2(6)1 sporządzić rysunek surowego odlewu; P CM.37.2(6)2 sporządzić rysunek formy odlewniczej; P CM.37.2(7)1 sklasyfikować sposoby zalewania, wybijania, oczyszczania i wykańczania w zależności od technologii odlewania w formach piaskowych; P C

M.37.2(7)2 zaplanować sposób zalewania i wybijania odlewów w zależności od technologii odlewania w formach piaskowych; P D

M.37.2(7)3 zaplanować sposób oczyszczania i wykańczania w zależności od technologii odlewania w formach piaskowych; P D

M.37.2(8)1 dobrać znormalizowane elementy stosowane w budowie modeli; P CM.37.2(8)2 dobrać znormalizowane elementy stosowane w budowie rdzennic; P CM.37.2(9)1 rozpoznać w dokumentacji konstrukcyjnej elementy konstrukcji zespołów modelowych do precyzyjnych metod odlewania w formach piaskowych; P A

M.37.2(9)2 rozpoznać w dokumentacji konstrukcyjnej elementy konstrukcji oprzyrządowania odlewniczego do precyzyjnych metod odlewania w formach piaskowych;

P A

M.37.2(10)1 rozpoznać w dokumentacji konstrukcyjnej elementy budowy kokil; P AM.37.2(10)2 rozpoznać w dokumentacji konstrukcyjnej elementy budowy form ciśnieniowych; P A

M.37.2(11)1 dobrać główne i pomocne materiały formierskie; P CM.37.2(11)2 obliczyć zawartość głównych i pomocniczych materiałów formierskich w zależności od rodzaju masy formierskiej; P C

M.37.2(12)1 dobrać materiały do sporządzenia pokryć ochronnych na formy i rdzenie; P C

M.37.2(12)2 dobrać do potrzeb odlewni dostępne na rynku pokrycie ochronne; P CM.37.2(13)1 dobrać parametry procesu suszenia form i rdzeni; P C


53



311705.M4.J1. Przygotowanie dokumentacji technologicznej odlewuM.37.2(13)2 dobrać parametry procesu utwardzania form i rdzeni skorupowych; P CM.37.2(13)3 dobrać parametry procesu wypalania form ceramicznych; P CM.37.2(13)4 dobrać parametry procesu suszenia form gipsowych; P CM.37.2(14)1 rozróżnić elementy technicznej normy czasu pracy; P BM.37.2(14)2 obliczyć normę czasu pracy potrzebnego do wykonania formy i rdzenia; P C

M.37.2(15)1 rozróżnić składy mieszanek na modele wytapiane; P BM.37.2(15)2 dobrać skład mieszanek stosowanych w technologii wytapianych modeli; P C

M.37.2(16)1 dobrać parametry procesu zalewania form do odlewania precyzyjnego; P C

M.37.2(16)2 dobrać sposoby wybijania i wykańczania odlewów wykonanych metodą odlewania precyzyjnego; P C

BHP(7)10 zorganizować stanowisko technologa zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska; P C

BHP(8)10 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac związanych z wykonywanie dokumentacji technologicznej odlewu; P C

BHP(9)10 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania dokumentacji technologicznej odlewu;

P C

BHP(10)10 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania prac biurowych; P C

KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej; P CKPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej; P CKPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; P DKPS(2)2 dążyć wytrwale do celu; P CKPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; P CKPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; P CKPS(3)1 analizować rezultaty działań; P D


54



311705.M4.J1. Przygotowanie dokumentacji technologicznej odlewuKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C



KPS(10)4 rozwiązywać konflikty w zespole; P COMZ(1)1 dokonywać analizy przydzielonych zadań; P COMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu; P DOMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole; P COMZ(2)2 rozdzielać zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu; P COMZ(3)1 mobilizować współpracowników do wykonywania zadań; P COMZ(3)2 wydawać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania; P COMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań; P COMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów; P DOMZ(5)1 proponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy; P D

OMZ(5)2 proponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy; P D

OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników; P COMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami; P C


55



311705.M4.J1. Przygotowanie dokumentacji technologicznej odlewuOMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych. P C

Planowane zadaniaSporządzenie schematu organizacyjnego odlewni Na podstawie założeń i wiadomości przekazanych przez nauczyciela oraz literatury sporządź strukturę schematu organizacyjny małego zakładu odlewniczego z przyporządkowaniem zadań poszczególnym komórkom organizacyjnym.Sporządzenie zapotrzebowania materiałowego dla potrzeb wydziału odlewniNa podstawie założeń i wiadomości przekazanych przez nauczyciela oraz literatury sporządź zapotrzebowanie na materiały niezbędne do dziennej produkcji na wydziale formierni i topialni.Sporządzenie koncepcji surowego odlewuNa podstawie rysunku odlewanej części maszyny oraz założeń i wiadomości przekazanych przez nauczyciela oraz literaturę opracuj koncepcję surowego odlewu, dobierając powierzchnię podziałową, naddatki na obróbkę i naddatki technologiczne, rodzaj układu wlewowego oraz policzy jego podstawowe wymiary.Sporządzenie koncepcji formy odlewniczejNa podstawie przyjętej koncepcji odlewu oraz założeń i wiadomości przekazanych przez nauczyciela oraz literatury opracuj koncepcję formy odlewniczej do formowania w masach wilgotnych.Przygotowanie dokumentacji konstrukcyjnej oprzyrządowania odlewniczegoNa podstawie przedstawionej dokumentacji konstrukcyjnej oprzyrządowania odlewniczego określ: rodzaj oprzyrządowania, rolę elementów składowych w oprzyrządowaniu, rodzaj użytych materiałów oraz elementów znormalizowanych.Przygotowanie dokumentacji technologicznej wykonania odlewuNa podstawie rysunku wykonawczego części wykonanej jako odlew oraz wskazówek nauczyciela i dostępnej literatury opracuj dokumentację technologiczną, w skład której wchodzą: rysunek surowego odlewu, rysunek formy odlewniczej, dobór składu masy formierskiej i rdzeniowej, dobór sposobu wybijania oczyszczania i wykańczania odlewów, obliczenie technicznej normy czasu pracy w zależności od przyjętej technologii odlewniczej.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym w pracowni wyposażonej w niezbędne środki dydaktyczne.Środki dydaktyczneZajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe wyposażone w rzutnik lub tablicę multimedialną, drukarkę lub ploter, z pakietem programów biurowych oraz oprogramowaniem do komputerowego wspomagania projektowania (Computer Aided Design), normy dotyczące rysunku technicznego oraz elementów znormalizowanych stosowanych w budowie oprzyrządowania odlewniczego, a także normatywy naddatków technologicznych, skrzynek formierskich.Zalecane metody dydaktyczneRealizacja treści programowych w tym dziale wymaga stosowania wykładu z pokazem oraz aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominującymi metodami kształcenia powinny być: metoda


56



311705.M4.J1. Przygotowanie dokumentacji technologicznej odlewućwiczeń, metoda projektów.Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone w grupie nie większej niż 15 osób, którą w zależności od potrzeb wykonywanych ćwiczeń podzielić można na zespoły wykorzystaniem zróżnicowanych form. Zespoły do wykonywania zadań mogą liczyć od 2 do 3 osób.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki testów wielokrotnego wyboru, wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.


311705.M4.J2. Kontrolowanie jakości odlewów i materiałów formierskich



Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

PKZ(M.a)(17)9 odczytać z dokumentacji technicznej parametry techniczne maszyn i urządzeń do badania właściwości mechanicznych i technologicznych stopów odlewniczych, materiałów i mas formierskich;

P C Własności mechaniczne i technologiczne metali

i ich stopów. Badania własności mechanicznych

i technologicznych właściwości metali ich i stopów.

Właściwości materiałów i mas formierskich i rdzeniowych.

Badania własności materiałów i mas formierskich i rdzeniowych.

PKZ(M.m)(2)1 scharakteryzować własności i właściwości mechaniczne i technologiczne metali i ich stopów; P C

PKZ(M.m)(2)2 rozróżnić metody badań właściwości mechanicznych metali i ich stopów; P B

PKZ(M.m)(2)3 rozróżnić metody badań właściwości technologicznych metali i ich stopów;

P B


57



311705.M4.J2. Kontrolowanie jakości odlewów i materiałów formierskich Badania nie niszczące metali i ich stopów. Badania struktury i składu chemicznego metali i

ich stopów.

PKZ(M.m)(2)4 rozróżnić metody badań struktury wewnętrznej metali i ich stopów; P BM.37.3(1)1 rozróżnić właściwości technologiczne materiałów formierskich, mas formierskich i rdzeniowych; P B

M.37.3(1)2 scharakteryzować właściwości wytrzymałościowe materiałów formierskich, mas formierskich i rdzeniowych; P C

M.37.3(2)1 sklasyfikować metody badań podstawowych i pomocniczych materiałów formierskich; P C

M.37.3(2)2 scharakteryzować metody badań materiałów formierskich; P CM.37.3(3)1 określić parametry piasków formierskich; P CM.37.3(3)2 sklasyfikować piaski formierskie; P CM.37.3(3)3 wykonać badania piasków formierskich; P CM.37.3(4)1 zdefiniować pojęcia: wilgotności, przepuszczalności, twardości, stopnia zagęszczenia mas formierskich i rdzeniowych; P A

M.37.3(4)2 określić wpływ wilgotności, przepuszczalności, twardości, stopnia zagęszczenia na własności mas formierskich i rdzeniowych oraz na jakość odlewów;

P B

M.37.3(4)3 rozróżnić metody badania wytrzymałości, wilgotności, przepuszczalności, twardości i stopnia zagęszczenia mas formierskich i rdzeniowych;

P B

M.37.3(5)1 dobrać aparaturę do badań piasków formierskich; P CM.37.3(5)2 dobrać aparaturę do pomiaru własności spoiw mas formierskich i rdzeniowych; P C

M.37.3(5)3 dobrać aparaturę do badań mas formierskich i rdzeniowych; P CM.37.3(6)1 scharakteryzować metody badań materiałów i mas formierskich i rdzeniowych; P B

M.37.3(6)2 wykonać badania własności materiałów formierskich; P CM.37.3(6)3 wykonać badania własności mas formierskich i rdzeniowych; P CM.37.3(7)1 zdefiniować pojęcie wady odlewniczej; P AM.37.3(7)2 rozpoznać charakter wad odlewniczych i dokonać ich klasyfikacji na podstawie Polskich Norm;

P A


58



311705.M4.J2. Kontrolowanie jakości odlewów i materiałów formierskich M.37.3(7)3 określić możliwe przyczyny powstania wady odlewniczej na podstawie Polskich Norm i własne doświadczenie; P C

M.37.3(8)1 dobrać metodę badań wad zewnętrznych na podstawie wymogu jakościowego, np. metoda wizualna VT, metoda badań magnetyczno-proszkowych MT;

P C

M.37.3(8)2 dobrać metodę badań ujawniania wad wewnętrznych na podstawie wymogów jakościowych odlewów, np. próba szczelności, badania UT, badania promieniami przenikliwymi;

P C

M.37.3(9)1 dobrać aparaturę do badań nieniszczących powierzchni zewnętrznych; P CM.37.3(9)2 dobrać aparaturę do badań wad wewnętrznych (UT, X); P CM.37.3(10)1 wykonać badania jakości odlewów (wady zewnętrzne i wewnętrzne); P CM.37.3(10)2 ocenić jakość odlewów na podstawie atlasów wad i Polskich Norm; P DM.37.3(11)1 dobrać metody kontroli piaskowych form odlewniczych; P CM.37.3(11)2 dobrać metody kontroli rdzeni piaskowych; P CM.37.3(11)3 dobrać metody kontroli metalowych form i rdzeni; P CM.37.3(12)1 dokonać kontroli wymiarowej odlewu na podstawie rysunku surowego odlewu; P C

M.37.3(12)2 dokonać kontroli wagi próbnych odlewów; P CM.37.3(13)1 zdefiniować pojęcia własności technologicznych stopów odlewniczych; P A

M.37.3(13)2 sklasyfikować własności technologiczne stopów odlewniczych; P CM.37.3(14)1 rozróżnić metody badania właściwości technologicznych stopów odlewniczych; P B

M.37.3(14)2 dobrać metodę badań do danej własności technologicznej; P CM.37.3(15)1 wykonać badania właściwości technologicznych metali; P CM.37.3(15)2 ocenić wyniki własności technologicznej na podstawie normatywów; P DM.37.3(16)1 przygotować formy do przeprowadzenia prób technologicznych ciekłego metalu; P C

M.37.3(16)2 przygotować powierzchnię metalu do pobrania próbki; P C


59



311705.M4.J2. Kontrolowanie jakości odlewów i materiałów formierskich M.37.3(16)3 zalać przygotowaną formę z próbą technologiczną; P CM.37.3(17)1 pobrać próbkę do badania składu chemicznego zgodnie z normami; P CM.37.3(17)2 wykonać badanie składu chemicznego np. z wykorzystaniem spektrometru; P C

M.37.3(18)1 dobrać urządzenie do przygotowania zgładów metalograficznych; P CM.37.3(18)2 wykonać szlifowanie i polerowanie powierzchni próbki; P CM.37.3(18)3 dobrać odczynniki i wytrawić powierzchnie próbki; P CM.37.3(19)1 nazwać składniki strukturalne występujące w stopach żelaza; P AM.37.3(19)2 nazwać składniki strukturalne występujące w stopach metali nieżelaznych; P A

M.37.3(19)3 sklasyfikować na podstawie atlasu metalograficznego strukturę stopu odlewniczego; P C

M.37.3(20)1 opisać własności mechaniczne metali; P BM.37.3(20)2 scharakteryzować metody badań własności mechanicznych metali; P CM.37.3(21)1 wykonać pomiar własności wytrzymałościowych zgodnie z normami; P CM.37.3(21)2 wykonać pomiar twardości i udarności zgodnie z normami; P CM.37.3(21)3 zanalizować wyniki pomiarów; P DBHP(7)11 zorganizować stanowisko laboranta zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska; P C

BHP(8)11 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac związanych z wykonywanie badań laboratoryjnych w odlewni; P C

BHP(9)11 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania badań laboratoryjnych w odlewni;

P C

BHP(10)10 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania badań laboratoryjnych w odlewni;

P C

KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej; P CKPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej; P C


60



311705.M4.J2. Kontrolowanie jakości odlewów i materiałów formierskich KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; P DKPS(2)2 dążyć wytrwale do celu; P CKPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; P CKPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; P CKPS(3)1 analizować rezultaty działań; P DKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C


KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; P CKPS(10)2 uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu; P CKPS(10)3 modyfikować działania na podstawie wspólnie wypracowanego stanowiska P D

KPS(10)4 rozwiązywać konflikty w zespole; P COMZ(1)1 dokonywać analizy przydzielonych zadań; P DOMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu; P COMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole; P COMZ(2)2 rozdzielać zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu; P COMZ(3)1 mobilizować współpracowników do wykonywania zadań; P COMZ(3)2 wydawać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania; P COMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań; P COMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów; P COMZ(5)1 proponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę P C


61



311705.M4.J2. Kontrolowanie jakości odlewów i materiałów formierskich wydajności i jakości pracy;OMZ(5)2 proponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy; P C

OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników; P COMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami; P COMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych. P C

Planowane zadaniaBadanie stopów odlewniczychDla przygotowanych próbek określonego stopu odlewniczego na podstawie wskazówek nauczyciela oraz norm wykonaj: badania wytrzymałościowe, badania twardości, badania struktury wewnętrznej stopu i jego składu chemicznego oraz porównaj je z danymi podanymi w normach.Badanie materiałów i mas formierskichDla przygotowanych próbek masy formierskiej na podstawie wskazówek nauczyciela oraz norm wykonaj badania: wilgotności masy formierskiej, wytrzymałości masy formierskiej, przepuszczalności masy formierskiej.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w laboratorium szkolnym lub zakładu odlewniczego. Środki dydaktyczneZajęcia należy prowadzić w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe z rzutnikiem lub tablicą multimedialną; próbki do badań właściwości mechanicznych i technologicznych metali i ich stopów, próbki do badań makroskopowych i mikroskopowych metali i ich stopów, narzędzia do przygotowywania zgładów metalograficznych; mikroskopy metalograficzne, przyrządy do wykonywania pomiarów długości i kąta części maszyn, uniwersalną maszynę wytrzymałościową; twardościomierze: Brinella, Rockwella, Vickersa, młot Charpy’ego, przyrządy i aparaturę do badania właściwości mas formierskich i rdzeniowych, aparaturę do oznaczania zawartości węgla i siarki, defektoskopy, piec elektryczny komorowy z automatyczną regulacją i rejestracją temperatury, pirometry, termometry cieczowe i termoelektryczne, przylgowe i zanurzeniowe, atlas struktur metalograficznych.Zalecane metody dydaktyczneRealizacja treści programowych w tym dziale wymaga stosowania wykładu z pokazem oraz aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominującymi metodami kształcenia powinny być: metoda ćwiczeń, metoda projektów.Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone w pracowni w grupie nie większej niż 15 osób. Ćwiczenia lub projekty uczeń może wykonywać indywidualnie lub w zespołach 2–3-osobowych.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki testów wielokrotnego wyboru, wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i


62



311705.M4.J2. Kontrolowanie jakości odlewów i materiałów formierskich poprawność merytoryczną wykonania. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.


311705.M5. Podejmowanie działalności gospodarczej w branży odlewniczej311705.M5.J1. Przygotowanie do podjęcia działalności gospodarczej311705.M5.J2. Posługiwanie się językiem obcym w branży odlewniczej

311705.M5.J1. Przygotowanie do podjęcia działalności gospodarczej




PDG(1)1 określić działania mechanizmów rynkowych właściwych dla branży odlewniczej; P C Przepisy prawa pracy.

Przepisy prawa podatkowego. Przepisy prawa autorskiego. Przepisy prawa o ubezpieczeniu społecznym. Zasady planowania działalności gospodarczej. Formy organizacyjno-prawne działalności

przedsiębiorstwa. Pozyskiwanie kapitału. Ubezpieczenia gospodarcze. Etyka w biznesie. Dokumentacja prowadzenia działalności

gospodarczej.

PDG(1)2 rozróżnić podmioty gospodarcze funkcjonujące w branży odlewniczej; P BPDG(2)1 zanalizować przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych, przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; P D

PDG(2)2 określić skutki nieprzestrzegania przepisów prawa pracy, przepisów prawa o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego;

P C

PDG(3)1 zastosować przepisy prawa dotyczące podejmowania działalności gospodarczej w branży odlewniczej; P C

PDG(3)2 określić przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w branży odlewniczej;

P C


63



311705.M5.J1. Przygotowanie do podjęcia działalności gospodarczej Przychody i koszty w firmie branży odlewniczej. Zasady prowadzenia działalności biurowej. Badanie rynku w zakresie popytu na usługi

branży odlewniczej. Marketing w branży odlewniczej. Koszty i przychody w działalności małej firmy

branży odlewniczej.

PDG(4)1 dokonać klasyfikacji przedsiębiorstw i instytucji występujących w branży odlewniczej; P C

PDG(4)2 wyjaśnić powiązania między przedsiębiorstwami, instytucjami funkcjonującymi w branży odlewniczej; P B

PDG(5)1 wskazać czynniki wpływające na działania związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstw w branży odlewniczej; P C

PDG(5)2 zanalizować działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne; P DPDG(6)1 zaplanować współpracę z innymi przedsiębiorstwami z branży odlewniczej; P DPDG(6)2 zorganizować współpracę w ramach wspólnych przedsięwzięć z innymi przedsiębiorstwami z branży odlewniczej; P C

PDG(7)1 wyznaczyć kolejne etapy czynności mających na celu ustanowienie działalności gospodarczej w branży odlewniczej; P C

PDG(7)2 skonstruować spójny i realistyczny biznesplan dla działalności gospodarczej w branży odlewniczej; P C

PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia działalności gospodarczej w branży odlewniczej; P C

PDG(7)4 sporządzić dokumenty niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej w branży odlewniczej; P C

PDG(8)1 wykonać czynności związane prowadzeniem korespondencji w różnej formie; P C

PDG(8)2 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; P CPDG(9)1 posługiwać się urządzeniami biurowymi; P CPDG(9)2 skorzystać z programów komputerowych wspomagających prowadzenie działalności gospodarczej; P C

PDG(10)1 opracować plan marketingowy dla prowadzonej działalności gospodarczej; P C

PDG(10)2 dobrać instrumenty marketingowe do prowadzonych działań; P CPDG(10)3 podjąć współpracę z przedsiębiorstwami funkcjonującymi w branży marketingowej; P C

PDG(11)1 dokonać analizy kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej;

P D


64



311705.M5.J1. Przygotowanie do podjęcia działalności gospodarczejPDG(11)2 ocenić efektywność działań w zakresie kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej; P D

PDG(11)3 wskazać możliwości optymalizacji kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej; P A

KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej; P CKPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej; P CKPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; P CKPS(2)2 dążyć wytrwale do celu; P CKPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; P CKPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; P CKPS(3)1 analizować rezultaty działań; P DKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C

KPS(5)1 przewidywać sytuacje wywołujące stres; P CKPS(5)2 stosować sposoby radzenia sobie ze stresem; P CKPS(5)3 określić skutki stresu; P CKPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; P CKPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; P C

KPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; P CKPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej; P CKPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej; P CKPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań; P CKPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania; P C


65



311705.M5.J1. Przygotowanie do podjęcia działalności gospodarczejKPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań; P DKPS(9)1 stosować techniki negocjacyjne; P CKPS(9)2 zachowywać się asertywnie; P CKPS(9)3 proponować konstruktywne rozwiązania; P CKPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; P CKPS(10)2 uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu; P CKPS(10)3 modyfikować działania na podstawie wspólnie wypracowanego stanowiska; P D


Planowane zadaniaStosowanie przepisów prawa autorskiegoNa podstawie przepisów prawa wskaż, jakie musisz spełnić warunki, by w opracowanym przez Ciebie dokumencie dotyczącym „Zasad planowania działalności gospodarczej” mogły być załączone materiały innych autorów.Stosowanie przepisów prawa podatkowego w przedsiębiorstwieNa podstawie przepisów prawa wskaż, jakie podatki będziesz musiał zapłacić jako przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą z zakresu odlewnictwa.Opracowywanie biznesplanu planowanej działalności gospodarczejSporządź projekt biznesplanu działalności gospodarczej polegającej na wykonywaniu odlewów w formach piaskowych.Stosowanie analizy kosztów w przedsiębiorstwieDokonaj analizy kosztów formierni, w której wykonywane są formy z piasków wilgotnych, wskazując sposoby ich obniżenia bez wpływu na jakość wykonanych odlewów.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym w pracowni wyposażonej w niezbędne środki dydaktyczne.Środki dydaktyczneW pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny znajdować się: zbiory przepisów prawa z zakresie działalności gospodarczej, prawa pracy i prawa autorskiego, literatura dotycząca prowadzenia przedsiębiorstwa, komputer z dostępem do Internetu z oprogramowaniem do edycji tekstu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne, drukarka, zestawy ćwiczeń.Zalecane metody dydaktyczneOprócz zdobywania wiadomości i nabywania umiejętności zawodowych w procesie kształcenia należy zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności samokształcenia, samodzielności myślenia i analizowania zjawisk, współpracy w grupie oraz komunikatywności. W procesie kształcenia powinny być wykorzystane metody aktywizujące, szczególnie zalecane są: metoda


66



311705.M5.J1. Przygotowanie do podjęcia działalności gospodarczejprojektu, metoda tekstu przewodniego, ćwiczeń.Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone w grupie nie większej niż 15 osób, z podziałem na 2–3-osobowe zespoły przy wykonywaniu zaplanowanych ćwiczeń.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Podczas oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy brać pod uwagę wyniki testów wielokrotnego wyboru, wykonanych ćwiczeń i projektów oraz aktywność i zaangażowanie ucznia w wykonywanie zadań. Jeżeli uczniowie pracują w zespołach nauczyciel powinien ocenić pracę każdego ucznia indywidualnie. Oceniając projekty wykonane przez uczniów nauczyciel powinien uwzględnić następujące kryteria: kompletność i poprawność sporządzonych dokumentów, zgodność opracowania z obowiązującymi przepisami, wkład pracy poszczególnych uczniów, jakość prezentacji.


311705.M5.J2. Posługiwanie się językiem obcym w branży odlewniczej

Uszczegółowione efekty kształceniaUczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi



JOZ(1)1 udzielić ogólnych informacji o osobach, miejscach, przedmiotach związanych z wykonywanym zawodem; P C Pojęcia dotyczące zasad bezpieczeństwa i

higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz ergonomii.

Pojęcia dotyczące wykonywania form i rdzeni jednorazowych.

Pojęcia dotyczące odlewania do form trwałych. Pojęcia dotyczące topienia metali. Pojęcia dotyczące dokumentacji

technologicznej odlewanych części maszyn.

JOZ(1)2 zastosować nazwy maszyn, urządzeń i narzędzi; P CJOZ(1)3 posługiwać się terminologią związaną z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy; P C

JOZ(1)4 posługiwać się terminologią ogólnotechniczną w branży odlewniczej; P CJOZ(1)5 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo ogólne i strategie kompensacyjne; P C

JOZ(2)1 zrozumieć i zastosować się do ustnie wypowiedzianych informacji P C


67



311705.M5.J2. Posługiwanie się językiem obcym w branży odlewniczejdotyczących obowiązków i oczekiwań pracodawcy; Pojęcia dotyczące kontroli jakości w odlewni.

Pojęcia związane z kierowaniem zespołami ludzkimi.

JOZ(2)2 zrozumieć i zastosować ustnie wypowiedziane zasady związane z obsługą maszyn i urządzeń, odlewniczych; P C

JOZ(2)3 określić kontekst wypowiedzi dotyczących wykonywania czynności zawodowych; P C

JOZ(3)1 zinterpretować polecenia pisemne dotyczące wykonywania czynności zawodowych; P C

JOZ(3)2 odczytać i zanalizować podane w sposób pisemny instrukcje obsługi maszyn i urządzeń; P C

JOZ(3)3 rozpoznać związki pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu; P AJOZ(3)4 przełożyć język instrukcji na czynności wykonywania zadań zawodowych; P CJOZ(4)1 prowadzić korespondencję formalną, nieformalną i mailową; P CJOZ(4)2 zabrać głos w dyskusji i argumentować własne poglądy dotyczące wykonywania zawodu; P C

JOZ(4)3 wyrazić swoje opinie i pomysły związane z wykonywaną pracą; P CJOZ(4)4 prowadzić rozmowę z przełożonym i podwładnym w zakresie wykonywania zadań zawodowych; P C

JOZ(5)1 skorzystać ze słowników jedno- i dwujęzycznych ogólnych i branżowych; P CJOZ(5)2 odszukać w prasie, literaturze fachowej i na stronach internetowych potrzebne informacje związane z wykonywaniem zawodu; P C

JOZ(5)3 przekazać w języku polskim główne myśli lub wybrane informacje z tekstu w języku obcym; P C

JOZ(5)4 zrozumieć informacje dotyczące wykonywanego zawodu usłyszane w mediach obcojęzycznych. P C

KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej; P CKPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej; P CKPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; P DKPS(2)2 dążyć wytrwale do celu; P DKPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; P C


68



311705.M5.J2. Posługiwanie się językiem obcym w branży odlewniczejKPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; P DKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C


Planowane zadania Prezentacja w języku obcym informująca o wyrobach wykonywanych w zakładzie modelarstwa odlewniczegoNa podstawie założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela przygotuj treść prezentacji informującej o wyrobach wykonywanych w zakładzie modelarstwa odlewniczego. Niezbędnych informacji poszukaj w obcojęzycznych wydawnictwach, na stronach internetowych, słownikach. Dokonaj ich analizy i selekcji. Sporządzenie wykazu wyposażenia zakładu modelarstwa odlewniczego w języku obcym.Na podstawie wskazówek i materiałów przekazanych przez nauczyciela przygotuj wykaz narządzi, przyrządów i urządzeń wykorzystywanych do wykonywania oprzyrządowania odlewniczego, środków ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowanych podczas wykonywania czynności zawodowych modelarza odlewniczego, sprzętu gaśniczego, wyposażenia apteczki, wyposażenia biurowego oraz urządzeń sanitarnych zakładu modelarstwa odlewniczego.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym oraz w pracowniach wyposażonych w prezentacje multimedialne, filmy, plansze, gabloty, modele urządzeń, narzędzia, materiały oraz sprzęt stosowany podczas wykonywania zadań zawodowych technika odlewnika.Środki dydaktyczneW pomieszczeniu, w którym odbywać się będą zajęcia z zakresu nauki języka obcego w branży odlewniczej, powinny znajdować się: obcojęzyczne książki, czasopisma, prospekty, foldery i katalogi dotyczące technologii odlewniczej; prezentacje multimedialne w języku obcym o tematyce dotyczącej typowych prac i zadań zawodowych technika odlewnika; komputer z dostępem do Internetu i oprogramowaniem do edycji tekstu i tworzenia prezentacji multimedialnych (jedno stanowisko dla dwóch uczniów); urządzenia multimedialne; plansze prezentujące narzędzia, przyrządy, urządzenia i sprzęt stosowane podczas wykonywania zadań zawodowych technika odlewnika; plansze, gabloty, tablice poświęcone zasadom bhp, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania prac z zakresu technika odlewnika.Zalecane metody dydaktyczneCelem zajęć jest kształtowanie umiejętności: porozumiewania się w języku obcym ze współpracownikami i klientami w zakresie czynności zakresu związanych z odlewnictwem, analizowania i interpretowania wypowiedzi ustnych oraz tekstów z zakresu terminologii i słownictwa zawodowego stosowanego w odlewnictwie. Realizacja treści programowych


69



311705.M5.J2. Posługiwanie się językiem obcym w branży odlewniczejwymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń i metody projektu. Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w zespołach 2–3-osobowych. Zajęcia w pracowni należy prowadzić w grupach do 15 osób.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się uwzględniać: umiejętność formułowania oraz interpretowania wypowiedzi ustnych i tekstów pisemnych, swobodę wypowiadania się w języku obcym, zaangażowanie uczniów.

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek, jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia się, pomóc ustalić realistyczne cele i oceniać uzyskane efekty, stosować materiały odwołujące się do wielu zmysłów, zadawać prace oparte na zainteresowaniach uczniów, wyszukiwać w uczeniu się uczniów mocne strony i na nich opierać nauczanie, zachęcać uczniów do pracy i wysiłku i pozytywnie motywować, w ocenie uwzględniać również zaangażowanie i determinację uczniów podczas wykonywania zadania.


70



Praktyki zawodowe 1. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowych w środowisku pracy2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych w środowisku pracy3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych w środowisku pracy4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów w środowisku pracy5. Przygotowanie materiałów wsadowych do topienia metali w środowisku pracy6. Obsługiwanie pieców odlewniczych w środowisku pracy

1. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowych w środowisku pracy




PKZ(M.a)(8)2 dobrać maszyny i urządzenia transportu wewnętrznego do określonych zadań; P C Wyładunek materiałów formierskich.

Składowania materiałów formierskich. Sporządzanie mas formierskich. Technologie wykonywania mas formierskich

w zależności od sposobu ich utwardzania (zagęszczania).

Regeneracja mas formierskich i rdzeniowych.

M.4.1(1)3 dobrać masy formierskie i rdzeniowe w zależności od sposobu wykonywania form i rdzeni; P C

M.4.1(3)1 dokonać wyładunku materiałów formierskich ręcznie lub za pomocą dostępnych urządzeń z zachowaniem zasad bhp; P C

M.4.1(3)2 dokonać składowania materiałów formierskich w zależności od ich postaci i wymogów ich składowania; P C

M.4.1(5)1 odważyć ilość poszczególnych składników masy zgodnie z recepturą; P CM.4.1(5)2 dozować składniki mas do urządzeń mieszających; P CM.4.1(6)1 dobrać metodę odświeżania masy formierskiej w zależności od rodzaju masy; P C

M.4.1(6)2 dokonać procesu odświeżania masy do formowania na wilgotno; P CM.4.1(6)3 dokonać procesu regeneracji masy samoutwardzalnej; P CM.4.1(10)1 obsłużyć urządzenia do transportu materiałów formierskich; P CM.4.1(10)2 obsłużyć urządzenia do transportu mas formierskich i rdzeniowych formierskich; P C

M.4.1(11)1 użytkować maszyny i urządzenia do przerobu mas formierskich i rdzeniowych do zalewania na wilgotno;

P C


71



1. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowych w środowisku pracyM.4.1(11)2 użytkować maszyny i urządzenia do sporządzania mas samoutwardzalnych; P C

BHP(8)4 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas przygotowania mas formierskich i rdzeniowych; P C


P C

KPS(3)1 analizować rezultaty działań; P CKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; P DKPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. P C

Planowane zadaniaPrzygotowanie materiałów formierskichNa podstawie receptury oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela i pod nadzorem pracownika odlewni przygotuj wskazany składnik masy formierskiej do użycia, przestrzegając wymagań technologicznych oraz przestrzegając zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Sporządzanie masy formierskiej i rdzeniowejNa podstawie receptury oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela i pod nadzorem pracownika odlewni sporządź masę formierska lub rdzeniową, przestrzegając zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Obsługiwanie zmechanizowanych i zautomatyzowanych linii produkcyjnych do sporządzania mas formierskich i rdzeniowych i regeneracji masy formierskiejPod nadzorem pracownika odlewni wykonaj czynności związane z obsługiwaniem zmechanizowanych i zautomatyzowanych linii do sporządzania i regeneracji mas formierskich i rdzeniowych, przestrzegając zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka zawodowa w ramach działu „Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowych” powinna odbywać się w odlewni umożliwiającej samodzielne wykonywanie zadań z zakresu przygotowywania materiałów mas formierskich i rdzeniowych zgodnie z warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy w rzeczywistych warunkach organizacyjnych.Środki dydaktyczne Odlewnia powinna być wyposażona co najmniej w: stanowiska do przygotowania materiałów i mas formierskich (jedno stanowisko dla pięciu uczniów), wyposażone w: zasobniki, urządzenia do rozdrabniania, przesiewania i suszenia materiałów formierskich, wagę o zakresie ważenia do 100 kg, mieszarki i spulchniarki do przygotowania mas formierskich i rdzeniowych, zmechanizowane i zautomatyzowane linie do sporządzania i regeneracji mas formierskich.Zalecane metody dydaktyczne


72



1. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowych w środowisku pracyCelem praktyk jest doskonalenie umiejętności samodzielnego wykonywania zadań z zakresu przygotowania mas formierskich do użycia. Realizacja treści programowych w tym dziale wymaga aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji. Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda wykonywania wysoko symulowanych zadań w warunkach rzeczywistych zakładu odlewniczego. Formy organizacyjneZaleca się by zajęcia były realizowane w grupie nie większej niż 15 osób, którą w zależności od potrzeb wykonywanych zadań podzielić można na zespoły od 2 do 3 osób.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się uwzględniać: umiejętność posługiwania się sprzętem do przygotowania mas formierskich zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, umiejętność przestrzegania receptur składu mas formierskich i rdzeniowych, oraz posługując się kryterium poprawności wykonania wskazanych czynności. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek uczniom w zakresie realizowanych zadań podczas praktyk zawodowych, pomóc w wykonywaniu złożonych prac przez uczniów podczas praktyk zawodowych, dbać o zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków realizacji praktyk zawodowych, rozstrzygać spory powstałe pomiędzy uczniem a przedstawicielem pracodawcy, nadzorować zgodność przebiegu z programem praktyk.

2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych w środowisku pracy




M.4.2(2)1 dobrać narzędzia do zagęszczania mas formierskich i rdzeniowych; P C Formowanie ręczne. Wykonywanie rdzeni. Wykonywanie form do specjalnych metod

odlewania. Przygotowanie łyżek i kadzi do zalania form. Formowanie na formierkach.

M.4.2(2)2 dobrać narzędzia do wykańczania wnęki formy, powierzchni formy i rdzeni; P C

M.4.2(2)3 dobrać narzędzia do wykonania form nietrwałych; P CM.4.2(2)4 dobrać narzędzia do wykonania rdzeni nietrwałych; P CM.4.2(4)1 wykonać ręcznie formy nietrwałe z modelu niedzielonego, dzielonego, P C


73



2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych w środowisku pracyz obieraniem, na fałszywce; Formowanie na automatycznych liniach

formierskich. Kontrola oprzyrządowania odlewniczego. Ocena jakości odlewu.

M.4.2(4)2 wykonać formy przy wykorzystaniu wzornika; P CM.4.2(4)3 wykonać rdzenie w rdzennicy z pancerzem, dzielonej; P CM.4.2(4)4 wykonać rdzenie metodą cold-box; P CM.4.2(5)1 ocenić kompletność zespołu modelowego; P DM.4.2(5)2 ocenić jakość powierzchni poszczególnych elementów zespołu modelowego; P D

M.4.2(5)3 ocenić jakość oprzyrządowania odlewniczego na podstawie wykonanych pomiarów warsztatowych; P D

M.4.2(5)4 dokonać oceny stanu technicznego elementów zespołu modelowego na podstawie wyglądu i wymiarów wnęki formy oraz wymiarów i powierzchni rdzeni; P D

M.4.2(7)1 użytkować maszyny formierskie do wykonywania form i rdzeni; P CM.4.2(7)2 użytkować automaty formierski (np. montaż rdzeni); P CM.4.2(10)1 wykonać formę metodą wytapianych modeli; P CM.4.2(10)2 wykonać formę metodą Shawa; P CM.4.2(11)1 dobrać parametry suszenia form nietrwałych i rdzeni; P CM.4.2(11)2 użytkować urządzenia do suszenia form i rdzeni nietrwałych; P CM.4.2(12)1 usunąć model z formy i dokonać wykończenia jej wnęki; P CM.4.2(12)2 rozebrać rdzennicę, usunąć rdzeń i dokonać wykończenia jego powierzchni; P C

M.4.2(13)2 skontrolować stopień zagęszczenia masy formierskiej i rdzeniowej; P CM.4.2(13)3 skontrolować jakość powierzchni wnęki formy oraz powierzchnie rdzeni; P C

M.4.2(13)4 skontrolować wymiary wnęki formy, rdzeni; P CM.4.2(13)5 skontrolować i ocenić prawidłowość wykonania i wykończenia formy nietrwałej; P C

M.4.2(13)6 skontrolować i ocenić prawidłowość wykonania i wykończenia rdzenia; P CM.4.2(14)1 złożyć formy nietrwałe nierdzeniowane; P C


74



2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych w środowisku pracyM.4.2(14)2 złożyć formy rdzeniowane, ustawić, zabezpieczyć rdzenie przed ich przemieszczeniem i zalaniem odpowietrzenia; P C

M.4.2(14)3 przygotować formy do zalania (obciążyć, skręcić lub sklamrować połówki formy); P C

M.4.2(15)2 wykryć wady oprzyrządowania odlewniczego; P CM.4.2(16)1 przygotować łyżki do zalewania (pokrycie materiałem ochronnym, podgrzanie); P C

M.4.2(16)2 przygotować kadź do zalewania (wykonać wymurówkę, suszyć wymurowaną kadź); P C

M.4.2(17)1 zalać formę przy użyciu łyżki odlewniczej; P CM.4.2(17)2 zalać formę przy użyciu kadzi odlewniczej ręcznej i podwieszonej; P CM.4.2(17)3 użytkować urządzenia do zalewania formy na liniach zmechanizowanych; p C

BHP(7)5 zorganizować stanowisko pracy formierza i rdzeniarza zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska; P C

BHP(8)5 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania jednorazowych form i rdzeni; P C


P C

KPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C


Planowane zadaniaWykonywanie form odlewniczychNa podstawie rysunku formy odlewniczej oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela i pracownika formierni wykonaj formę odlewniczą ręcznie i maszynowo. Przed


75



2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych w środowisku pracyzłożeniem formy zamontuj rdzenie. Po złożeniu formy przygotuj ją do zalania. Zadanie wykonaj z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Wykonywanie rdzeniNa podstawie założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela i pracownika rdzeniarni wykonaj rdzenie ręcznie lub maszynowo. W przypadku rdzeni złożonych należy je skleić. Na powierzchnię rdzeni nanieś powłokę ochronną. Zadanie wykonaj z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Wykonywanie form metodami specjalnymiNa podstawie rysunku formy odlewniczej oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela i pracownika formierni wykonaj formę dla specjalnych metod formowania z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Obsługiwanie zmechanizowanych linii formierskichPod nadzorem pracownika formierni wykonuj czynności związane z obsługą zmechanizowanych linii formierskich i rdzeniowych, przestrzegając zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjnePraktyka zawodowa w ramach działu „Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych” powinna odbywać się w odlewni umożliwiającej samodzielne wykonywanie zadań z zakresu wykonywania form i rdzeni jednorazowych zgodnie z warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy w rzeczywistych warunkach organizacyjnych.Środki dydaktyczneOdlewnia powinna być wyposażona w: stanowiska do ręcznego wykonywania form i rdzeni (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w: stół, narzędzia do zagęszczania masy, wykańczania powierzchni wnęki formy oraz powierzchni rdzeni, urządzenia do suszenia rdzeni (jedno urządzenie dla dziesięciu uczniów); stanowiska do mechanicznego wykonywania form i rdzeni (jedno stanowisko dla pięciu uczniów), wyposażone w: maszyny formierskie i rdzeniarskie, masy formierskie i rdzeniowe, narzędzia i przyrządy formierskie oraz narzędzia pomocnicze; stanowiska do wykonywania form metodami specjalnymi (jedno stanowisko dla jednego ucznia) wyposażone w: stół, oprzyrządowanie do wykonywania form metodami specjalnymi, masy ceramiczne, piece do wytapiania wosku oraz wypalania form, zmechanizowane i zautomatyzowane linie formierskie.Zalecane metody dydaktyczneCelem praktyk jest doskonalenie umiejętności samodzielnego wykonywania zadań z zakresu wykonywania form i rdzeni różnymi technikami. Realizacja treści programowych w tym dziale wymaga aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji. Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda wykonywania wysoko symulowanych zadań w warunkach rzeczywistych zakładu odlewniczego. Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone w grupie nie większej niż 15 osób, którą w zależności od potrzeb wykonywanych zadań podzielić można na zespoły od 2 do 3 osób.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych należy brać pod uwagę wyniki wykonywanych zadań ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. W przypadku czynności praktycznych proponuje się uwzględniać: umiejętność doboru oraz posługiwania się narzędziami, maszynami i urządzeniami do wykonywania form i rdzeni zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz posługując się kryterium poprawności wykonania wskazanych czynności. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania


76



2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych w środowisku pracyćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek uczniom w zakresie realizowanych zadań podczas praktyk zawodowych, pomóc w wykonywaniu złożonych prac przez uczniów podczas praktyk zawodowych, dbać o zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków realizacji praktyk zawodowych, rozstrzygać spory powstałe pomiędzy uczniem a przedstawicielem pracodawcy, nadzorować zgodność przebiegu praktyk z programem praktyk.

3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych w środowisku pracy


Poziom wymagań

programowych


M.4.3(4)1 zabezpieczyć formy półtrwałe przed otwarciem podczas zalewania ciekłym metalem; P C Odlewanie w formach półtrwałych.

Odlewanie w kokilach. Odlewanie ciśnieniowego. Odlewanie w formach wirujących. Ocena jakości odlewu otrzymanego w formach

metalowych i półtrwałych.

M.4.3(4)2 zabezpieczyć kokile przed otwarciem podczas zalewania ciekłym metalem; P C

M.4.3(4)3 skontrolować prawidłowość zamknięcia odlewniczych form ciśnieniowych; P C

M.4.3(5)1 dobrać i nanieść pokrycie (powłokę) ochronne oraz otuliny izolacyjne na powierzchnię formy trwałej zalewanej grawitacyjnie (kokile); P C

M.4.3(5)2 dobrać i nanieść pokrycie ochronne na powierzchnię formy ciśnieniowej; P C

M.4.3(5)3 dobrać i nanieść pokrycie ochronne na powierzchnię formy wirującej; P CM.4.3(8)1 użytkować maszynę do wykonywania odlewów w formach półtrwałych; P C

M.4.3(8)2 użytkować kokilarkę; P CM.4.3(8)3 użytkować maszynę do odlewania ciśnieniowego; P C


77



3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych w środowisku pracyM.4.3(8)4 użytkować maszynę do odlewania odśrodkowego; P CM.4.3(9)1 wykonać odlewy w formach trwałych zalewanych grawitacyjnie; P CM.4.3(9)2 wykonać odlewy w formach ciśnieniowych; P CM.4.3(5)3 wykonać odlewy w formach zalewanych odśrodkowo; P CM.4.3(9)4 wykonać odlewy w formach półtrwałych; P CM.4.3(10)1 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z kokilarek; P CM.4.3(10)2 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z form ciśnieniowych; P CM.4.3(10)3 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z form zalewanych odśrodkowo (wirujących); P C

M.4.3(10)4 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z form półtrwałych; P CM.4.3(11)1 ocenić jakość odlewu na podstawie wyglądu powierzchni odlewu, jego wymiarów i wagi; P C

M.4.3(11)2 ocenić jakość odlewu na podstawie wymagań określonych w dokumentacji technicznej i technologicznej; P D

M.4.3(11)3 ocenić jakość odlewów wykonywanych w kokilach; P DM.4.3(11)4 ocenić jakość odlewów wykonywanych w formach ciśnieniowych; P DM.4.3(11)5 ocenić jakość odlewów wykonywanych w zalewanych odśrodkowo (wirujących); P D

M.4.3(11)6 ocenić jakość odlewów wykonywanych w formach półtrwałych; P DBHP(8)6 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas odlewania do form metalowych; P C


P C

KPS(3)1 analizować rezultaty działań; P CKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P C


78



3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych w środowisku pracyKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C


KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. P C

Planowane zadaniaOdlewanie kokiloweNa podstawie instrukcji przygotowania kokili do pracy oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela i pracownika odlewni przygotuj kokile do pracy. Po zalaniu i ostygnięciu stopu usuń rdzenie i wybij odlew z formy. Zadanie wykonaj z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Odlewanie pod ciśnieniemNa podstawie instrukcji oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela i pracownika odlewni obsłuż odlewniczą maszynę ciśnieniową zgodnie z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Odlewanie do form półtrwałychNa podstawie instrukcji przygotowania form półtrwałych do pracy oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela i pracownika odlewni przygotuj formę do pracy. Po zalaniu i ostygnięciu formy wybij odlew. Zadanie wykonaj z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Obsługiwanie zmechanizowanych i zautomatyzowanych urządzeń do odlewania do form metalowych i półtrwałychPod nadzorem pracownika odlewni wykonuj czynności związane z obsługą zmechanizowanych i zautomatyzowanych maszyn do odlewania do form metalowych, przestrzegając zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjnePraktyka zawodowa w ramach działu „Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych” powinna odbywać się w odlewni umożliwiającej samodzielne wykonywanie zadań z zakresu odlewania do form trwałych i półtrwałych zgodnie z warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy w rzeczywistych warunkach organizacyjnych.Zalecane metody dydaktyczneCelem praktyk jest doskonalenie umiejętności samodzielnego wykonywania zadań z zakresu odlewania do form metalowych i półtrwałych. Realizacja treści programowych w tym dziale wymaga aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji. Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda wykonywania wysoko symulowanych zadań w warunkach rzeczywistych zakładu odlewniczego.Formy organizacyjneZaleca się prowadzenie zajęć w grupach około 15 osób. Dla celów wykonywanych ćwiczeń praktycznych grupę należy podzielić na zespoły 2–3-osobowe.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia


79



3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych w środowisku pracyDo oceny umiejętności praktycznych uczniów proponuje się uwzględniać: umiejętność posługiwania się narzędziami, maszynami i urządzeniami do odlewania kokilowego, ciśnieniowego oraz do form półtrwałych zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz posługując się kryterium poprawności wykonania wskazanych czynności. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.


4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów w środowisku pracy




PKZ(M.d)(4)6 dobrać przyrząd pomiarowy w zależności od dokładności wykonywanego pomiaru; P C Wybijanie odlewów.

Oczyszczanie odlewów. Wykańczanie odlewów. Obróbka cieplna i cieplno-chemiczna odlewów. Kontrola jakości wyrobów.

PKZ(M.d)(6)8 kształtować plastycznie elementy metalowe zgodnie z dokumentacją; P C

PKZ(M.d)(6)9 łączyć powierzchnie przedmiotów poprzez spawanie, lutowanie i klejenie; P C

M.4.4(3)1 dobrać narzędzia do ręcznego wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów; P C

M.4.4(3)2 dobrać maszyny do mechanicznego wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów; P C

M.4.4(4)1 usunąć ręcznie odlew z formy; P CM.4.4(4)2 usunąć ręcznie rdzenie z odlewu; P CM.4.4(4)3 użytkować maszyny i urządzenia do wybijania odlewów z form; P C


80



4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów w środowisku pracyM.4.4(4)4 użytkować maszyny i urządzenia do wybijania rdzeni z odlewów; P CM.4.4(5)1 dobrać narzędzia i urządzenia do usuwania układów wlewowych i nadlewów; P C

M.4.4(5)2 dobrać narzędzia i urządzenia do usuwania zalewek; P CM.4.4(6)1 użytkować urządzenia do ręcznego i mechanicznego oczyszczania powierzchni odlewów; P C

M.4.4(6)2 użytkować urządzenia do ręcznego i mechanicznego usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek; P C

M.4.4(7)3 dobrać metodę naprawy wady odlewniczej; P CM.4.4(8)1 usunąć wadę odlewniczą; P CM.4.4(9)2 ocenić prawidłowość przygotowania powierzchni odlewu do zabezpieczenia antykorozyjnego; P B

M.4.4(9)3 dobrać sposób zabezpieczenia antykorozyjnego odlewów w zależności od wymagań zawartych w dokumentacji technicznej odlewu; P C

M.4.4(9)4 dobrać z katalogów materiały w zależności od przyjętej technologii zabezpieczenia antykorozyjnego odlewów; P C

M.4.4(10)1 przygotować materiały do zabezpieczenia antykorozyjnego; P CM.4.4(10)2 przygotować narzędzia i urządzenie do zabezpieczenia antykorozyjnego; P C

M.4.4(10)3 użytkować urządzenie do zabezpieczenia antykorozyjnego; P CM.4.4(11)4 dobrać rodzaj obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej w zależności od gatunku stopu odlewniczego oraz wymagań zawartych w dokumentacji technicznej odlewu;

P C

M.4.4(12)2 użytkować urządzenia do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; P CBHP(8)7 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac związanych z wybijaniem, oczyszczaniem i wykańczaniem odlewów; P C


P C

KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej; P C


81



4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów w środowisku pracyKPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej; P CKPS(3)1 analizować rezultaty działań; P CKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C


KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; P C



Planowane zadaniaWybijanie i oczyszczanie odlewówNa podstawie instrukcji oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela i pracownika oczyszczalni wykonaj następujące czynności: wybij odlew ze skrzynki formierskiej, usuń rdzenie, oczyść powierzchnie zewnętrzne i wewnętrzne z przywartej masy formierskiej i rdzeniowej. Z oczyszczonego odlewu, dobierając narzędzia i urządzenia, usuń układ wlewowy i przelewy, zalewki z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Naprawianie wad odlewówNa podstawie instrukcji oraz założeń i wskazówek przekazanych przez nauczyciela i pracownika odlewni dla utrzymanego odlewu dobierz metodę naprawy wady odlewniczej, dobierając również niezbędne materiały, narzędzia i urządzenia.Obsługiwanie zmechanizowanych i zautomatyzowanych urządzeń do oczyszczania i wykańczania odlewówPod nadzorem pracownika odlewni wykonuj czynności związane z obsługą zmechanizowanych i zautomatyzowanych maszyn oczyszczania i wykańczania, przestrzegając zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjnePraktyka zawodowa w ramach działu „Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów” powinna odbywać się w odlewni umożliwiającej samodzielne wykonywanie zadań z zakresu


82



4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów w środowisku pracywybijania i oczyszczania odlewów zgodnie z warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy w rzeczywistych warunkach organizacyjnych.Środki dydaktyczneOdlewnia powinna być wyposażona w: urządzenia i narzędzia do wybijania odlewów z form oraz usuwania rdzeni, obcinania układów wlewowych, nadlewów i zalewek, urządzenia i narzędzia do oczyszczania odlewów, stanowiska do obróbki plastycznej metali (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: urządzenia do gięcia elementów na zimno, palenisko kowalskie z przedmuchem powietrza i wyciągiem z kompletem narzędzi i przyrządów kowalskich, piec komorowy do grzania wsadu do temperatury 1200oC, urządzenia do obróbki plastycznej na gorąco; stanowiska do spawania metali (jedno stanowisko dla jednego ucznia) wyposażone w: stół spawalniczy z imadłem oraz wyciągiem gazów, urządzenia do spawania i cięcia gazowego, urządzenia do spawania elektrycznego elektrodą otuloną i w osłonie gazów, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej, stanowisko do lutowania i klejenia metali.Zalecane metody dydaktyczneCelem praktyk jest doskonalenie umiejętności samodzielnego wykonywania zadań z zakresu oczyszczania i wykańczania odlewów. Realizacja treści programowych w tym dziale wymaga aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji. Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda wykonywania wysoko symulowanych zadań w warunkach rzeczywistych zakładu odlewniczegoFormy organizacyjneZaleca się prowadzenie zajęć w grupach około 15 osób. Dla celów wykonywanych zadań praktycznych grupę należy podzielić na zespoły 2–3-osobowe. Na jednym stanowisku każde ćwiczenie wykonywane jest indywidualnie przez jednego ucznia.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny umiejętności praktycznych uczniów proponuje się uwzględniać: umiejętność doboru i posługiwania się narzędziami, maszynami i urządzeniami do wybijania oczyszczania i naprawy odlewów zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz posługując się kryterium poprawności wykonania wskazanych czynności. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów.



83



5. Przygotowanie materiałów wsadowych do topienia metali środowisku pracy




M.5.1(3)3 wykonać czynności związane z wyładunkiem materiałów wsadowych w zakładzie odlewniczym; P C Wyładunek i składowanie materiałów wsadowych

do pieców odlewniczych. Przygotowanie materiałów wsadowych do

procesu topienia. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas

wyładunku, składowania i przygotowywania materiałów wsadowych do topienia metali.

M.5.1(3)4 wykonać czynności związane ze składowaniem materiałów wsadowych w zakładzie odlewniczym; P C

M.5.1(5)3 użytkować maszyny i urządzenia do przygotowania materiałów wsadowych w zakładzie odlewniczym; P C

M.5.1(5)4 użytkować maszyny i urządzenia do odważania materiałów wsadowych w zakładzie odlewniczym; P C

M.5.1(6)1 odważyć składniki wsadu do pieca zgodnie z recepturą; P CM.5.1(8)1 dokonać bieżącego przeglądu i konserwacji maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu; P C

BHP(8)12 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań w wydziale topialni zakładu odlewniczego; P C

BHP(9)12 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujących w zakładzie odlewniczym;

P C

KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; P CKPS(2)2 dążyć wytrwale do celu; P CKPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; P CKPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; P CKPS(3)1 analizować rezultaty działań; P DKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;

P C


84



5. Przygotowanie materiałów wsadowych do topienia metali środowisku pracyKPS(5)1 przewidywać sytuacje wywołujące stres; P DKPS(5)2 stosować sposoby radzenia sobie ze stresem; P CKPS(5)3 określić skutki stresu; P CKPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; P CKPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej; P CKPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej; P CKPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań; P DKPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania; P CKPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań. P C

Planowane zadaniaPrzygotowanie materiałów wsadowych do topienia żeliwaPod nadzorem pracowników odlewni przygotuj materiały wsadowe do topienia żeliwa o wskazanym składzie chemicznym, odważ ich ilość wymaganą do wykonania wsadu do pieca odlewniczego, wykorzystując do tego celu narzędzia i urządzenia z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Po przygotowaniu materiałów wsadowych załaduj je do pieca.Przygotowanie materiałów wsadowych do topienia metali nieżelaznychPod nadzorem pracowników odlewni przygotuj materiały wsadowe do topienia metali nieżelaznych o wskazanym składzie chemicznym, odważ ich ilość wymaganą do wykonania wsadu do pieca odlewniczego, wykorzystując do tego celu narzędzia i urządzenia z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Po przygotowaniu materiałów wsadowych załaduj je do pieca.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjnePraktyka zawodowa w ramach jednostki modułowej „Doskonalenie umiejętności przygotowania materiałów wsadowych do pieców odlewniczych” powinna odbywać się w odlewni umożliwiającej samodzielne wykonywanie zadań z zakresu przygotowywania materiałów wsadowych zgodnie z warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy w rzeczywistych warunkach organizacyjnych.Środki dydaktyczneOdlewnia powinna być wyposażona co najmniej w: urządzenia do rozdrabniania, ważenia i dozowania materiałów wsadowych.Zalecane metody dydaktyczneCelem zajęć jest doskonalenie umiejętności praktycznych w zakresie samodzielnego i zespołowego wykonywania zadań obejmujących wyładunek, składowanie i przygotowywanie materiałów wsadowych do pieców odlewniczych. Realizacja treści programowych wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem rzeczywistego wykonywania zadań produkcyjnych.


85



5. Przygotowanie materiałów wsadowych do topienia metali środowisku pracy

Formy organizacyjnePraktyki zawodowe powinny być prowadzone na stanowiskach obsługi pieców odlewniczych. Liczba uczniów na stanowiskach produkcyjnych powinna zapewnić bezpieczne warunki realizacji zadań wynikających z programu praktyk. Na jednym stanowisku zadania produkcyjne powinny być wykonywane przez nie więcej niż 2 uczniów. Uczniowie powinni rotacyjnie zmieniać stanowiska pracy w celu zrealizowania programu praktyk.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się uwzględniać: umiejętność posługiwania się instrukcją przygotowania materiałów wsadowych, doborem materiałów wsadowych i narzędzi maszyn i urządzeń do przygotowania materiałów wsadowych oraz obsługi maszyn i urządzeń zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz kryterium poprawności wykonania wskazanych czynności w określonych warunkach organizacyjnych zakładu odlewniczego.



86



6. Obsługiwanie pieców odlewniczych w środowisku pracy




M.5.2(6)2 dobrać narzędzia do obsługi pieców w zależności od rodzaju pieca w zakładzie odlewniczym; P C Obsługiwanie pieców odlewniczych do topienia

stopów żelaza. Obsługiwanie piców do topienia stopów metali

kolorowych. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas

obsługiwania pieców odlewniczych.

M.5.2(6)3 dobrać narzędzia do obsługi pieców w zależności od etapu technologicznego wytopu w zakładzie odlewniczym; P C

M.5.2(5)3 przygotować piece odlewnicze do pracy w zakładzie odlewniczym; P CM.5.2(5)4 uruchomić piece odlewnicze w zakładzie odlewniczym; P CM.5.2(7)2 wykonać czynności związane z dozowaniem wsadu, usuwaniem żużla w zakładzie odlewniczym; P C

M.5.2(7)4 pobrać ciekły metal do prób technologicznych w zakładzie odlewniczym; P CM.5.2(8)2 wykonać czynności związane ze spustem ciekłego metalu w zakładzie odlewniczym; P C

M.5.2(8)2 nadzorować napełnianie kadzi odlewniczych w zakładzie odlewniczym; P CM.5.2(9)3 odczytać parametry pracy pieców odlewniczych w zakładzie odlewniczym; P CM.5.2(9)4 skontrolować parametry pracy pieców odlewniczych w zakładzie odlewniczym; P C

M.5.2(10)3 przeprowadzić przegląd bieżący maszyn i urządzeń do topienia metali w zakładzie odlewniczym; P C

M.5.2(10)4 przeprowadzić konserwację maszyn i urządzeń do topienia metali w zakładzie odlewniczym; P C

BHP(8)12 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań w wydziale topialni zakładu odlewniczego; P C


P C

KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; P DKPS(2)2 dążyć wytrwale do celu; P C


87



6. Obsługiwanie pieców odlewniczych w środowisku pracyKPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; P CKPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; P CKPS(3)1 analizować rezultaty działań; P DKPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P CKPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży; P DKPS(4)2 podejmować nowe wyzwania; P CKPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; P C

KPS(5)1 przewidywać sytuacje wywołujące stres; P DKPS(5)2 stosować sposoby radzenia sobie ze stresem; P CKPS(5)3 określić skutki stresu; P CKPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; P CKPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej; P CKPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej; P CKPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań; P DKPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania; P CKPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań. P C

Planowane zadaniaPrzygotowanie pieców odlewniczych do pracyPod nadzorem pracowników odlewni wykonaj naprawę wymurówki pieca odlewniczego, dobierając materiały i narzędzia do jej wykonania z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.Nadzorowanie pracy pieców odlewniczychPod nadzorem pracowników odlewni skontroluj parametry pracy pieców odlewniczych oraz dokonaj ich regulacji z zachowaniem zasad obsługi maszyn i urządzeń oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjnePraktyka zawodowa w ramach jednostki modułowej „Doskonalenie umiejętności z obsługiwania pieców odlewniczych” powinna odbywać się w odlewni umożliwiającej samodzielne wykonywanie zadań z zakresu przygotowywania pieców odlewniczych do pracy oraz prowadzenie procesu topienia metali zgodnie z warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy


88



6. Obsługiwanie pieców odlewniczych w środowisku pracyw określonych warunkach organizacyjnych.Środki dydaktyczneOdlewnia powinna być wyposażona co najmniej w: urządzenia, przyrządy i narzędzia do pomiaru parametrów pracy pieców odlewniczych, pobierania próbek ciekłego metalu, narzędzia do transportu ciekłego metalu i zalewania form, piec odlewniczy żeliwiak i piec indukcyjny, środki do zabezpieczania oraz naprawy łyżek i kadzi odlewniczych.Zalecane metody dydaktyczneCelem zajęć jest doskonalenie umiejętności praktycznych w zakresie samodzielnego i zespołowego wykonywania zadań z użytkowania pieców odlewniczych. Realizacja treści programowych wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem rzeczywistego wykonywania zadań produkcyjnych.Formy organizacyjnePraktyki zawodowe powinny być prowadzone na stanowiskach obsługi pieców odlewniczych. Liczba uczniów na stanowiskach produkcyjnych powinna zapewnić bezpieczne warunki realizacji zadań wynikających z programu praktyk. Na jednym stanowisku zadania produkcyjne powinny być wykonywane przez nie więcej niż 2 uczniów. Uczniowie powinni rotacyjnie zmieniać stanowiska pracy w celu zrealizowania programu praktyk.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się uwzględniać: umiejętność posługiwania się instrukcją przygotowania pieców odlewniczych do wytopu, doborem materiałów ogniotrwałych i narzędzi do naprawy pieców odlewniczych oraz łyżek i kadzi odlewniczych, kontrola parametrów pracy pieców odlewniczych zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz posługując się kryterium poprawności wykonania wskazanych czynności w określonych warunkach organizacyjnych zakładu odlewniczego.



89



ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIK ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH ZAŁĄCZNIK 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIKZAŁĄCZNIK 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIK

ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIK ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH

Efekty kształcenia

Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów

Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)

BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG)

PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;


90



Efekty kształcenia

PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

Język obcy ukierunkowany zawodowo (JOZ)

JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

Kompetencje personalne i społeczne (KPS)

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;KPS(4) jest otwarty na zmiany;KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej;KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;


91



Efekty kształcenia

KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;KPS(10) współpracuje w zespole.

Organizacja pracy małych zespołów (OMZ)

OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami.

Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów

PKZ(M.a)

PKZ(M.a)(1) przestrzega zasad sporządzania rysunku technicznego maszynowego;PKZ(M.a)(2) sporządza szkice części maszyn;PKZ(M.a)(3) sporządza rysunki techniczne z wykorzystaniem technik komputerowych;PKZ(M.a)(4) rozróżnia części maszyn i urządzeń;PKZ(M.a)(5) rozróżnia rodzaje połączeń;PKZ(M.a)(6) przestrzega zasad tolerancji i pasowań;PKZ(M.a)(7) rozróżnia materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne;PKZ(M.a)(8) rozróżnia środki transportu wewnętrznego;PKZ(M.a)(9) dobiera sposoby transportu i składowania materiałów;PKZ(M.a)(10) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony przed korozją;PKZ(M.a)(11) rozróżnia techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń;PKZ(M.a)(12) rozróżnia maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej;PKZ(M.a)(13) rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej;


92



Efekty kształcenia

PKZ(M.a)(14) wykonuje pomiary warsztatowe;PKZ(M.a)(15) rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac;PKZ(M.a)(16) określa budowę oraz przestrzega zasad działania maszyn i urządzeń;PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;PKZ(M.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

PKZ(M.d)

PKZ(M.d)(1) rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne;PKZ(M.d)(2) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;PKZ(M.d)(3) rozróżnia technologie kształtowania wyrobów poprzez obróbkę ręczną, mechaniczną, spajanie, plastyczne kształtowanie oraz odlewanie stopów Fe-C, metali nieżelaznych i ich stopów oraz materiałów niemetalowych;PKZ(M.d)(4) dobiera przyrządy pomiarowe oraz wykonuje pomiary części maszyn;PKZ(M.d)(5) dobiera narzędzia do obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali;PKZ(M.d)(6) wykonuje operacje obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali;PKZ(M.d)(7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

PKZ(M.m)

PKZ(M.m)(1) rozróżnia właściwości wody technologicznej oraz określa sposoby jej uzdatniania;PKZ(M.m)(2) rozróżnia metody badania właściwości mechanicznych i technologicznych metali i stopów oraz ich struktury wewnętrznej;PKZ(M.m)(3) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie

M.4. Użytkowanie maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów

M.4.1(1) rozróżnia rodzaje oraz określa zastosowanie mas formierskich i mas rdzeniowych;M.4.1(2) rozróżnia materiały formierskie;M.4.1(3) wykonuje czynności związane z wyładunkiem oraz składowaniem materiałów formierskich;M.4.1(4) określa etapy procesu przeróbki mas formierskich;


93



Efekty kształcenia

M.4.1(5) sporządza masę formierską i masę rdzeniową zgodnie z recepturą;M.4.1(6) przeprowadza regenerację masy formierskiej;M.4.1(7) rozróżnia urządzenia do transportu materiałów formierskich, mas formierskich i mas rdzeniowych;M.4.1(8) rozróżnia urządzenia do przerobu materiałów formierskich, mas formierskich i mas rdzeniowych;M.4.1(9) rozróżnia urządzenia do regeneracji mas formierskich;M.4.1(10) użytkuje urządzenia stosowane do transportu materiałów formierskich i mas formierskich;M.4.1(11) użytkuje maszyny, urządzenia i zmechanizowane zespoły do przerobu mas formierskich i mas rdzeniowych;M.4.1(12) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do przerobu mas formierskich i mas rdzeniowych;M.4.2(1) rozróżnia rodzaje i elementy modeli odlewniczych, rdzennic i skrzynek formierskich stosowanych do wykonywania odlewów w formach nietrwałych;M.4.2(2) dobiera narzędzia i przyrządy do wykonywania form nietrwałych i rdzeni;M.4.2(3) określa etapy procesu wytwarzania form nietrwałych i rdzeni;M.4.2(4) wykonuje ręcznie formy nietrwałe i rdzenie różnymi metodami;M.4.2(5) ocenia stan techniczny oprzyrządowania odlewniczego;M.4.2(6) rozróżnia elementy budowy maszyn formierskich oraz automatycznych linii formierskich;M.4.2(7) użytkuje maszyny i urządzenia do wykonywania form nietrwałych i rdzeni oraz automatyczne linie formowania;M.4.2(8) rozróżnia metody odlewania precyzyjnego w formach nietrwałych;M.4.2(9) dobiera stopy odlewnicze do wykonywania odlewów precyzyjnych;M.4.2(10) wykonuje formy nietrwałe do odlewania precyzyjnego;M.4.2(11) użytkuje urządzenia do suszenia form nietrwałych i rdzeni;M.4.2(12) wykonuje czynności związane z wykańczaniem wgłębienia formy nietrwałej oraz powierzchni rdzeni;M.4.2(13) kontroluje jakość wykonanych form nietrwałych i rdzeni;M.4.2(14) składa i przygotowuje formy nietrwałe do zalania;M.4.2(15) wykrywa wady oprzyrządowania odlewniczego i kwalifikuje to oprzyrządowanie do naprawy;M.4.2(16) przygotowuje łyżki i kadzie odlewnicze do zalewania;M.4.2(17) użytkuje urządzenia do ręcznego i zmechanizowanego zalewania form;


94



Efekty kształcenia

M.4.2(18) określa podstawowe parametry maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów w formach nietrwałych;M.4.2(19) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów w formach nietrwałych;M.4.3(1) rozróżnia metody wytwarzania odlewów w formach trwałych i formach półtrwałych;M.4.3(2) dobiera stopy odlewnicze do wykonywania odlewów w formach trwałych i formach półtrwałych;M.4.3(3) rozróżnia rodzaje form trwałych i form półtrwałych oraz elementy ich budowy;M.4.3(4) przygotowuje formy trwałe i półtrwałe do zalania;M.4.3(5) dobiera i nanosi otuliny izolacyjne oraz pokrycia ochronne i oddzielające na wgłębienia form trwałych oraz powierzchnie rdzeni;M.4.3(6) rozróżnia podstawowe zespoły maszyn i urządzeń do odlewania w formach trwałych i formach półtrwałych;M.4.3(7) określa podstawowe parametry pracy maszyn i urządzeń do odlewania w formach trwałych i formach półtrwałych;M.4.3(8) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane w procesach wytwarzania odlewów w formach trwałych i półtrwałych;M.4.3(9) wykonuje odlewy w formach trwałych i formach półtrwałych;M.4.3(10) użytkuje urządzenia stosowane do usuwania odlewów z form trwałych i form półtrwałych;M.4.3(11) ocenia jakość odlewów wykonanych w formach trwałych i formach półtrwałych;M.4.3(12) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń stosowanych w procesach odlewania w formach trwałych i półtrwałych;M.4.4(1) dobiera metody wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;M.4.4(2) rozpoznaje maszyny i urządzenia do wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;M.4.4(3) dobiera narzędzia oraz maszyny i urządzenia do ręcznego i mechanicznego wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;M.4.4(4) użytkuje urządzenia do ręcznego i mechanicznego wybijania odlewów z form oraz rdzeni z odlewów;M.4.4(5) dobiera narzędzia i urządzenia do usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek;M.4.4(6) użytkuje urządzenia do ręcznego i mechanicznego oczyszczania powierzchni odlewów oraz usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek;M.4.4(7) dobiera metody naprawy odlewów w zależności od rodzaju wad odlewniczych;M.4.4(8) usuwa wady odlewów;M.4.4(9) dobiera metody zabezpieczania odlewów przed korozją;M.4.4(10) użytkuje urządzenia do pokrywania odlewów środkami zabezpieczającymi przed korozją;M.4.4(11) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej odlewów;


95



Efekty kształcenia

M.4.4(12) użytkuje urządzenia do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej odlewów;M.4.4(13) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń do wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów.

M.5. Użytkowanie maszyn i urządzeń do topienia metali

M.5.1(1) rozpoznaje materiały wsadowe do topienia stopów żelaza i metali nieżelaznych oraz określa ich zastosowanie;M.5.1(2) dobiera maszyny i urządzenia do rozładunku, składowania oraz transportu materiałów wsadowych;M.5.1(3) wykonuje czynności związane z wyładunkiem oraz składowaniem materiałów wsadowych;M.5.1(4) dobiera sposoby przygotowania materiałów wsadowych do topienia;M.5.1(5) użytkuje maszyny i urządzenia do przygotowania i odważania materiałów wsadowych;M.5.1(6) przygotowuje wsad do pieca zgodnie z recepturą;M.5.1(7) określa parametry pracy maszyn i urządzeń stosowanych do składowania, przygotowania, odważania i dozowania materiałów wsadowych;M.5.1(8) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu;M.5.2(1) rozpoznaje rodzaje stopów odlewniczych;M.5.2(2) rozróżnia rodzaje pieców odlewniczych;M.5.2(3) określa etapy procesu topienia metali w piecach odlewniczych;M.5.2(4) rozróżnia rodzaje materiałów ogniotrwałych stosowanych w piecach odlewniczych;M.5.2(5) przygotowuje do pracy i uruchamia piece odlewnicze;M.5.2(6) dobiera narzędzia do obsługi pieców odlewniczych;M.5.2(6) dobiera narzędzia do obsługi pieców odlewniczych;M.5.2(7) wykonuje czynności związane z dozowaniem wsadu do pieca odlewniczego, usuwaniem żużla, pobieraniem ciekłego metalu do prób technologicznych;M.5.2(8) wykonuje czynności związane ze spustem ciekłego metalu;M.5.2(9) kontroluje parametry pracy pieców odlewniczych;M.5.2(10) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń do topienia metali.

M.37. Organizacja i nadzorowanie procesu odlewniczego

M.37.1(1) rozpoznaje elementy schematu organizacyjnego zakładu odlewniczego;M.37.1(2) rozróżnia zadania komórek organizacyjnych zakładu odlewniczego;


96



Efekty kształcenia

M.37.1(3) przydziela zadania pracownikom i nadzoruje ich wykonanie;M.37.1(4) sporządza zapotrzebowanie na urządzenia, przyrządy, narzędzia, materiały i surowce niezbędne w procesie produkcyjnym;M.37.1(5) dokonuje rozliczeń materiałowych;M.37.1(6) dobiera przyrządy kontrolne do oceny stanu technicznego oprzyrządowania odlewniczego, maszyn i urządzeń;M.37.1(7) planuje sposoby zapobiegania wadom odlewów;M.37.1(8) stosuje przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w zakresie dotyczącym procesów odlewniczych;M.37.2(1) rozróżnia elementy dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn oraz stosowane w niej oznaczenia;M.37.2(2) rozróżnia rodzaje naddatków uwzględnianych w dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn;M.37.2(3) dobiera, na podstawie norm, wartość skurczu odlewniczego, naddatków na obróbkę mechaniczną oraz naddatków technologicznych odlewanych części maszyn;M.37.2(4) dobiera płaszczyznę podziału odlewu oraz sposób doprowadzenia ciekłego metalu do wgłębienia formy;M.37.2(5) oblicza elementy układu wlewowego;M.37.2(6) wykonuje rysunki surowych odlewów i form odlewniczych;M.37.2(7) planuje sposoby zalewania, wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów wykonanych w formach piaskowych;M.37.2(8) dobiera elementy znormalizowane do zespołów modelowych, modeli i rdzennic;M.37.2(9) rozpoznaje w dokumentacji konstrukcyjnej elementy konstrukcji zespołów modelowych oraz oprzyrządowania odlewniczego do precyzyjnych metod odlewania;M.37.2(10) rozpoznaje w dokumentacji konstrukcyjnej elementy konstrukcyjne kokil i form ciśnieniowych;M.37.2(11) dobiera główne i pomocnicze materiały formierskie oraz oblicza ich zawartość w zależności od rodzaju masy formierskiej;M.37.2(12) dobiera materiały do wykonywania pokryć ochronnych wgłębienia formy i powierzchni rdzeni;M.37.2(13) dobiera parametry suszenia form i rdzeni oraz temperaturę utwardzania form skorupowych, wypalania form ceramicznych, suszenia form gipsowych;M.37.2(14) oblicza normę czasu pracy potrzebnego do wykonania formy lub rdzenia;M.37.2(15) dobiera skład mieszanek stosowanych do wykonania modeli wytapianych;M.37.2(16) dobiera sposoby zalewania, wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów wykonanych metodą odlewania precyzyjnego;M.37.3(1) rozróżnia właściwości technologiczne i wytrzymałościowe materiałów formierskich oraz mas formierskich i rdzeniowych;M.37.3(2) rozróżnia metody badania właściwości materiałów podstawowych i pomocniczych stosowanych w masach formierskich i rdzeniowych;M.37.3(3) klasyfikuje piaski formierskie na podstawie wyników badań;


97



Efekty kształcenia

M.37.3(4) rozróżnia metody badania wytrzymałości, wilgotności, przepuszczalności, twardości i stopnia zagęszczenia mas formierskich i rdzeniowych;M.37.3(5) dobiera aparaturę i urządzenia do pomiaru parametrów mas formierskich, rdzeniowych, spoiw, piasków, lepiszcza;M.37.3(6) wykonuje badania laboratoryjne parametrów materiałów oraz mas formierskich i rdzeniowych;M.37.3(7) rozpoznaje i klasyfikuje wady odlewów i określa przyczyny ich powstawania;M.37.3(8) dobiera metody ujawniania zewnętrznych i wewnętrznych wad odlewów;M.37.3(9) dobiera aparaturę do przeprowadzania badań nieniszczących odlewów;M.37.3(10) wykonuje badania odlewów i ocenia ich jakość;M.37.3(11) dobiera metody kontroli wymiarów formy odlewniczej i rdzeni;M.37.3(12) wykonuje pomiary odlewów próbnych;M.37.3(13) rozróżnia właściwości technologiczne stopów odlewniczych;M.37.3(14) dobiera metody badania właściwości technologicznych stopów odlewniczych;M.37.3(15) wykonuje badania właściwości technologicznych stopów odlewniczych;M.37.3(16) przeprowadza próby technologiczne ciekłego metalu;M.37.3(17) wykonuje badania składu chemicznego stopów odlewniczych;M.37.3(18) dobiera urządzenia i przygotowuje zgłady metalograficzne do badań mikroskopowych;M.37.3(19) rozpoznaje strukturę stopów odlewniczych na podstawie atlasu metalograficznego;M.37.3(20) rozróżnia metody badań właściwości mechanicznych metali;M.37.3(21) wykonuje badania właściwości mechanicznych metali.


98



ZAŁĄCZNIK 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIK

Efekty kształcenia /umiejętności, wiedza oraz kompetencje personalne i społeczne/Uczeń:

Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

M1. Stosowanie technologii i konstrukcji mechanicznych

M1.J1. Posługiwanie się dokumentacją technologiczną

PKZ(M.a)(1) przestrzega zasad sporządzania rysunku technicznego maszynowego; x x

120

PKZ(M.a)(2) sporządza szkice części maszyn; x x PKZ(M.a)(3) sporządza rysunki techniczne z wykorzystaniem technik komputerowych; x x PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych; x x

PKZ(M.d)(7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; x x KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; x x

KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. x x

Łączna liczba godzin przeznaczona na jednostkę modułową M1.J2 120

M1.J2. Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszyn i urządzeń

PKZ(M.a)(4) rozróżnia części maszyn i urządzeń; x x

150PKZ(M.a)(5) rozróżnia rodzaje połączeń; x x PKZ(M.a)(6) przestrzega zasad tolerancji i pasowań; x x PKZ(M.a)(7) rozróżnia materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; x x PKZ(M.a)(10) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony przed korozją; x x


99




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

PKZ(M.a)(11) rozróżnia techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń; x x PKZ(M.a)(12) rozróżnia maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej; x x PKZ(M.a)(13) rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej; x x PKZ(M.a)(14) wykonuje pomiary warsztatowe; x x PKZ(M.a)(15) rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac; x x PKZ(M.a)(16) określa budowę oraz przestrzega zasad działania maszyn i urządzeń; x x PKZ(M.d)(1) rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; x x PKZ(M.d)(2) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; x x PKZ(M.d)(3) rozróżnia technologie kształtowania wyrobów poprzez obróbkę ręczną, mechaniczną, spajanie, plastyczne kształtowanie oraz odlewanie stopów Fe-C, metali nieżelaznych i ich stopów oraz materiałów niemetalowych; x x

PKZ(M.d)(6) wykonuje operacje obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali; x x BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; x x

18

BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; x x

BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; x x BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; x x

BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; x x BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; x x BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x x

BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; x x


100




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x x

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; x x M.4.1(12) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do przerobu mas formierskich i mas rdzeniowych; x x

42

M.4.2(19) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów w formach nietrwałych; x x

M.4.3(12) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń stosowanych w procesach odlewania w formach trwałych i półtrwałych; x x

M.4.4(13) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń do wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów; x x

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; x x

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; x x KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; x x KPS(10) współpracuje w zespole. x x

Łączna liczba godzin przeznaczona na jednostkę modułową M1.J1 210Łączna liczba godzin przeznaczona na moduł M1 330

M2. Wykonywanie odlewów

M2.J1. Przygotowanie mas formierskich i mas rdzeniowychBHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; x x 4

BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

x x


101




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; x x BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x x

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; x x M.4.1(1) rozróżnia rodzaje oraz określa zastosowanie mas formierskich i mas rdzeniowych; x x

97

M.4.1(2) rozróżnia materiały formierskie; x x M.4.1(3) wykonuje czynności związane z wyładunkiem oraz składowaniem materiałów formierskich; x x M.4.1(4) określa etapy procesu przeróbki mas formierskich; x x M.4.1(5) sporządza masę formierską i masę rdzeniową zgodnie z recepturą; x x M.4.1(6) przeprowadza regenerację masy formierskiej; x x M.4.1(7) rozróżnia urządzenia do transportu materiałów formierskich, mas formierskich i mas rdzeniowych; x x M.4.1(8) rozróżnia urządzenia do przerobu materiałów formierskich, mas formierskich i mas rdzeniowych; x x M.4.1(9) rozróżnia urządzenia do regeneracji mas formierskich; x x M.4.1(10) użytkuje urządzenia stosowane do transportu materiałów formierskich i mas formierskich; x x M.4.1(11) użytkuje maszyny, urządzenia i zmechanizowane zespoły do przerobu mas formierskich i mas rdzeniowych; x x M.4.1(12) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do przerobu mas formierskich i mas rdzeniowych; x x PKZ(M.a)(8) rozróżnia środki transportu wewnętrznego; x x

4PKZ(M.a)(9) dobiera sposoby transportu i składowania materiałów; x x KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; x x

KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. x x



102




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

M2.J2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałychBHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; x x x

4

BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x x x

BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; x x x BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x x x

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; x x x M.4.2(1) rozróżnia rodzaje i elementy modeli odlewniczych, rdzennic i skrzynek formierskich stosowanych do wykonywania odlewów w formach nietrwałych; x x x

219

M.4.2(2) dobiera narzędzia i przyrządy do wykonywania form nietrwałych i rdzeni; x x x M.4.2(3) określa etapy procesu wytwarzania form nietrwałych i rdzeni; x x x M.4.2(4) wykonuje ręcznie formy nietrwałe i rdzenie różnymi metodami; x x x M.4.2(5) ocenia stan techniczny oprzyrządowania odlewniczego; x x x M.4.2(6) rozróżnia elementy budowy maszyn formierskich oraz automatycznych linii formierskich; x x x M.4.2(7) użytkuje maszyny i urządzenia do wykonywania form nietrwałych i rdzeni oraz automatyczne linie formowania; x x x M.4.2(8) rozróżnia metody odlewania precyzyjnego w formach nietrwałych; x x x M.4.2(9) dobiera stopy odlewnicze do wykonywania odlewów precyzyjnych; x x x M.4.2(10) wykonuje formy nietrwałe do odlewania precyzyjnego; x x x M.4.2(11) użytkuje urządzenia do suszenia form nietrwałych i rdzeni; x x x M.4.2(12) wykonuje czynności związane z wykańczaniem wgłębienia formy nietrwałej oraz powierzchni rdzeni; x x x


103




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

M.4.2(13) kontroluje jakość wykonanych form nietrwałych i rdzeni; x x x M.4.2(14) składa i przygotowuje formy nietrwałe do zalania; x x x M.4.2(15) wykrywa wady oprzyrządowania odlewniczego i kwalifikuje to oprzyrządowanie do naprawy; x x x M.4.2(16) przygotowuje łyżki i kadzie odlewnicze do zalewania; x x x M.4.2(17) użytkuje urządzenia do ręcznego i zmechanizowanego zalewania form; x x x M.4.2(18) określa podstawowe parametry maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów w formach nietrwałych; x x x M.4.2(19) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów w formach nietrwałych; x x x

PKZ(M.a)(15) rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac; x x x 2

PKZ(M.a)(16) określa budowę oraz przestrzega zasad działania maszyn i urządzeń; x x x KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x x

KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. x x x


M2.J3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałychBHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; x x

4

BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x x

BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; x x BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x x

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; x x


104




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

M.4.3(1) rozróżnia metody wytwarzania odlewów w formach trwałych i formach półtrwałych; x x

99

M.4.3(2) dobiera stopy odlewnicze do wykonywania odlewów w formach trwałych i formach półtrwałych; x x M.4.3(3) rozróżnia rodzaje form trwałych i form półtrwałych oraz elementy ich budowy; x x M.4.3(4) przygotowuje formy trwałe i formy półtrwałe do zalewania ciekłym metalem; x x M.4.3(5) dobiera i nanosi otuliny izolacyjne oraz pokrycia ochronne i oddzielające na wgłębienia form trwałych oraz powierzchnie rdzeni; x x

M.4.3(6) rozróżnia podstawowe zespoły maszyn i urządzeń do odlewania w formach trwałych i formach półtrwałych; x x M.4.3(7) określa podstawowe parametry pracy maszyn i urządzeń do odlewania w formach trwałych i formach półtrwałych; x x M.4.3(8) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane w procesach wytwarzania odlewów w formach trwałych i półtrwałych; x x M.4.3(9) wykonuje odlewy w formach trwałych i formach półtrwałych; x x M.4.3(10) użytkuje urządzenia stosowane do usuwania odlewów z form trwałych i form półtrwałych; x x M.4.3(11) ocenia jakość odlewów wykonanych w formach trwałych i formach półtrwałych; x x M.4.3(12) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń stosowanych w procesach odlewania w formach trwałych i półtrwałych; x x

PKZ(M.a)(14) wykonuje pomiary warsztatowe; x x 2PKZ(M.a)(15) rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac; x x

PKZ(M.a)(16) określa budowę oraz przestrzega zasad działania maszyn i urządzeń; x x KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; x x

KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. x x


M2.J4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów


105




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; x

4

BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x

BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; xBHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; xM.4.4(1) dobiera metody wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów; x

67

M.4.4(2) rozpoznaje maszyny i urządzenia do wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów; xM.4.4(3) dobiera narzędzia oraz maszyny i urządzenia do ręcznego i mechanicznego wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów; x

M.4.4(4) użytkuje urządzenia do ręcznego i mechanicznego wybijania odlewów z form oraz rdzeni z odlewów; xM.4.4(5) dobiera narzędzia i urządzenia do usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek; xM.4.4(6) użytkuje urządzenia do ręcznego i mechanicznego oczyszczania powierzchni odlewów oraz usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek; x

M.4.4(7) określa parametry pracy maszyn i urządzeń stosowanych do składowania, przygotowania, odważania i dozowania materiałów sadowych; x

M.4.4(8) usuwa wady odlewów; x M.4.4(9) dobiera metody zabezpieczania odlewów przed korozją; x M.4.4(10) użytkuje urządzenia do pokrywania odlewów środkami zabezpieczającymi przed korozją; x M.4.4(11) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej odlewów; x


106




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

PKZ(M.a)(10) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony przed korozją; x

4

PKZ(M.a)(12) rozróżnia maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej; x PKZ(M.a)(13) rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej; x PKZ(M.a)(14) wykonuje pomiary warsztatowe; x PKZ(M.a)(15) rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac; x PKZ(M.a)(16) określa budowę oraz przestrzega zasad działania maszyn i urządzeń; x PKZ(M.d)(2) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; x PKZ(M.d)(4) dobiera przyrządy pomiarowe oraz wykonuje pomiary części maszyn; x PKZ(M.d)(5) dobiera narzędzia do obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali; x PKZ(M.d)(6) wykonuje operacje obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali; x KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; x

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; x KPS(4) jest otwarty na zmiany; x KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; x KPS(10) współpracuje w zespole. x


M3. Topienie metali

M3.J1. Przygotowanie wsaduBHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; x x x 3


107




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II



BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; x x x M.5.1(1) rozpoznaje materiały wsadowe do topienia stopów żelaza i metali nieżelaznych oraz określa ich zastosowanie; x x x

55

M.5.1(2) dobiera maszyny i urządzenia do rozładunku, składowania oraz transportu materiałów wsadowych; x x x M.5.1(3) wykonuje czynności związane z wyładunkiem oraz składowaniem materiałów wsadowych; x x x M.5.1(4) dobiera sposoby przygotowania materiałów wsadowych do topienia; x x x M.5.1(5) użytkuje maszyny i urządzenia do przygotowania i odważania materiałów wsadowych; x x x M.5.1(6) przygotowuje wsad do pieca zgodnie z recepturą; x x x M.5.1(7) określa parametry pracy maszyn i urządzeń stosowanych do składowania, przygotowania, odważania i dozowania materiałów wsadowych; x x x

M.5.1(8) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu; x x x PKZ(M.a)(8) rozróżnia środki transportu wewnętrznego; x x x

32PKZ(M.a)(9) dobiera sposoby transportu i składowania materiałów; x x x PKZ(M.d)(1) rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; x x x KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; x x x

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; x x x KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x x KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; x x x


108




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

KPS(10) współpracuje w zespole. x x x Łączna liczba godzin przeznaczona na jednostkę modułową M3.J1 90

M3.J2. Obsługa pieców odlewniczychBHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; x x x

3



BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; x x x M.5.2(1) rozpoznaje rodzaje stopów odlewniczych; x x x

151

M.5.2(2) rozróżnia rodzaje pieców odlewniczych; x x x M.5.2(3) określa etapy procesu topienia metali w piecach odlewniczych; x x x M.5.2(4) rozróżnia rodzaje materiałów ogniotrwałych stosowanych w piecach odlewniczych; x x x M.5.2(5) przygotowuje do pracy i uruchamia piece odlewnicze; x x x M.5.2(6) dobiera narzędzia do obsługi pieców odlewniczych; x x x M.5.2(7) wykonuje czynności związane z dozowaniem wsadu do pieca odlewniczego, usuwaniem żużla, pobieraniem ciekłego metalu do prób technologicznych; x x x

M.5.2(8) wykonuje czynności związane ze spustem ciekłego metalu; x x x M.5.2(9) kontroluje parametry pracy pieców odlewniczych; x x x M.5.2(10) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń do topienia metali; x x x


109




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych; x x x

26PKZ(M.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; x x x PKZ(M.d)(7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; x x x KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; x x x

KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x x KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; x x x KPS(10) współpracuje w zespole. x x x


M4. Przygotowanie produkcji i przeprowadzanie kontroli jakości w odlewni

M4.J1. Przygotowanie dokumentacji technologicznej odlewuPKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych; x x 3

PKZ(M.m)(1) rozróżnia właściwości wody technologicznej oraz określa sposoby jej uzdatniania; x x 5

PKZ(M.m)(3) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; x x M.37.1(1) rozpoznaje elementy schematu organizacyjnego zakładu odlewniczego; x x

80

M.37.1(2) rozróżnia zadania komórek organizacyjnych zakładu odlewniczego; x x M.37.1(3) przydziela zadania pracownikom i nadzoruje ich wykonanie; x x M.37.1(4) sporządza zapotrzebowanie na urządzenia, przyrządy, narzędzia, materiały i surowce niezbędne w procesie produkcyjnym; x x

M.37.1(5) dokonuje rozliczeń materiałowych; x x


110




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

M.37.1(6) dobiera przyrządy kontrolne do oceny stanu technicznego oprzyrządowania odlewniczego, maszyn i urządzeń; x x M.37.1(7) planuje sposoby zapobiegania wadom odlewów; x x M.37.1(8) stosuje przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w zakresie dotyczącym procesów odlewniczych; x x

M.37.2(1) rozróżnia elementy dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn oraz stosowane w niej oznaczenia; x x M.37.2(2) rozróżnia rodzaje naddatków uwzględnianych w dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn; x x M.37.2(3) dobiera, na podstawie norm, wartość skurczu odlewniczego, naddatków na obróbkę mechaniczną oraz naddatków technologicznych odlewanych części maszyn; x x

M.37.2(4) dobiera płaszczyznę podziału odlewu oraz sposób doprowadzenia ciekłego metalu do wgłębienia formy; x x M.37.2(5) oblicza elementy układu wlewowego; x x M.37.2(6) wykonuje rysunki surowych odlewów i form odlewniczych; x x M.37.2(7) planuje sposoby zalewania, wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów wykonanych w formach piaskowych; x x M.37.2(8) dobiera elementy znormalizowane do zespołów modelowych, modeli i rdzennic; x x M.37.2(9) rozpoznaje w dokumentacji konstrukcyjnej elementy konstrukcji zespołów modelowych oraz oprzyrządowania odlewniczego do precyzyjnych metod odlewania; x x

M.37.2(10) rozpoznaje w dokumentacji konstrukcyjnej elementy konstrukcyjne kokil i form ciśnieniowych; x x M.37.2(11) dobiera główne i pomocnicze materiały formierskie oraz oblicza ich zawartość w zależności od rodzaju masy formierskiej; x x

M.37.2(12) dobiera materiały do wykonywania pokryć ochronnych wgłębienia formy i powierzchni rdzeni; x x M.37.2(13) dobiera parametry suszenia form i rdzeni oraz temperaturę utwardzania form skorupowych, wypalania form ceramicznych, suszenia form gipsowych; x x

M.37.2(14) oblicza normę czasu pracy potrzebnego do wykonania formy lub rdzenia; x x M.37.2(15) dobiera skład mieszanek stosowanych do wykonania modeli wytapianych; x x


111




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

M.37.2(16) dobiera sposoby zalewania, wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów wykonanych metodą odlewania precyzyjnego; x x

BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x x

2BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; x x BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x x

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; x x KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; x x

KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; x x KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; x x KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; x x KPS(10) współpracuje w zespole; x x OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; x x OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; x x OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; x x OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; x x OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; x x OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. x x


M4.J2. Kontrolowanie jakości odlewów i materiałów formierskich


112




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych; x x 3

PKZ(M.m)(2) rozróżnia metody badania właściwości mechanicznych i technologicznych metali i stopów oraz ich struktury wewnętrznej;

x x 5

M.37.3(1) rozróżnia właściwości technologiczne i wytrzymałościowe materiałów formierskich oraz mas formierskich i rdzeniowych; x x

80

M.37.3(2) rozróżnia metody badania właściwości materiałów podstawowych i pomocniczych stosowanych w masach formierskich i rdzeniowych; x x

M.37.3(3) klasyfikuje piaski formierskie na podstawie wyników badań; x x M.37.3(4) rozróżnia metody badania wytrzymałości, wilgotności, przepuszczalności, twardości i stopnia zagęszczenia mas formierskich i rdzeniowych; x x

M.37.3(5) dobiera aparaturę i urządzenia do pomiaru parametrów mas formierskich, rdzeniowych, spoiw, piasków, lepiszcza; x x M.37.3(6) wykonuje badania laboratoryjne parametrów materiałów oraz mas formierskich i rdzeniowych; x x M.37.3(7) rozpoznaje i klasyfikuje wady odlewów i określa przyczyny ich powstawania; x x M.37.3(8) dobiera metody ujawniania zewnętrznych i wewnętrznych wad odlewów; x x M.37.3(9) dobiera aparaturę do przeprowadzania badań nieniszczących odlewów; x x M.37.3(10) wykonuje badania odlewów i ocenia ich jakość; x x M.37.3(11) dobiera metody kontroli wymiarów formy odlewniczej i rdzeni; x x M.37.3(12) wykonuje pomiary odlewów próbnych; x x M.37.3(13) rozróżnia właściwości technologiczne stopów odlewniczych; x x M.37.3(14) dobiera metody badania właściwości technologicznych stopów odlewniczych; x x M.37.3(15) wykonuje badania właściwości technologicznych stopów odlewniczych; x x M.37.3(16) przeprowadza próby technologiczne ciekłego metalu; x x


113




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

M.37.3(17) wykonuje badania składu chemicznego stopów odlewniczych; x x M.37.3(18) dobiera urządzenia i przygotowuje zgłady metalograficzne do badań mikroskopowych; x x M.37.3(19) rozpoznaje strukturę stopów odlewniczych na podstawie atlasu metalograficznego; x x M.37.3(20) rozróżnia metody badań właściwości mechanicznych metali; x x M.37.3(21) wykonuje badania właściwości mechanicznych metali; x x BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x x

2BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; x x BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x x

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; x x KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; x x

KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; x x KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; x x KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; x x KPS(10) współpracuje w zespole; x x OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; x x OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; x x OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; x x OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; x x OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; x x


114




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. x x Łączna liczba godzin przeznaczona na jednostkę modułową M4.J2 90

Łączna liczba godzin przeznaczona na moduł M4 180

M5. Podejmowanie działalności gospodarczej w branży odlewniczej

M5.J1. Przygotowanie do podjęcia działalności gospodarczej

PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; x x

30

PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; x x

PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; x x PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; x x PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; x x PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; x x PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; x x PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; x x PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; x x

PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; x x PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej; x x KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; x x

KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; x x KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; x x


115




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; x x KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; x x KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; x x KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; x x KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; x x KPS(10) współpracuje w zespole. x x


M5.J2. Posługiwanie się językiem obcym odlewniczymJOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; x x

30JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; x x

JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; x x JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; x x JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji; x x

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; x x KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; x x KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. x x



116




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

Łączna liczba godzin przeznaczona na moduł M5 60

Praktyki zawodowe

PKZ(M.a)(8) rozróżnia środki transportu wewnętrznego; x x 2PKZ(M.d)(4) dobiera przyrządy pomiarowe oraz wykonuje pomiary części maszyn; x x

23PKZ(M.d)(6) wykonuje operacje obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali; x x M.4.1(1) rozróżnia rodzaje oraz określa zastosowanie mas formierskich i mas rdzeniowych; x x

125

M.4.1(3) wykonuje czynności związane z wyładunkiem oraz składowaniem materiałów formierskich; x x M.4.1(5) sporządza masę formierska i masę rdzeniową zgodnie z recepturą; x x M.4.1(6) przeprowadza regenerację masy formierskiej; x x M.4.1(10) użytkuje urządzenia stosowane do transportu materiałów formierskich i mas formierskich; x x M.4.1(11) użytkuje maszyny, urządzenia i zmechanizowane zespoły do przeroby mas formierskich i mas rdzeniowych; x x M.4.2(2) dobiera narzędzia i przyrządy do wykonywania form nietrwałych i rdzeni; x x M.4.2(4) wykonuje ręcznie formy nietrwałe i rdzenie różnymi metodami; x x M.4.2(5) ocenia stan techniczny oprzyrządowania odlewniczego; x x M.4.2(7) użytkuje maszyny i urządzenia do wykonywania form nietrwałych i rdzeni oraz automatyczne linie formierskie; x x M.4.2(10) wykonuje formy nietrwałe do odlewania precyzyjnego; x x M.4.2(12) wykonuje czynności związane z wykańczaniem wgłębień formy nietrwałej oraz powierzchni rdzeni; x x M.4.2(13) kontroluje jakość wykonanych form nietrwałych i rdzeni; x x M.4.2(14) składa i przygotowuje formy nietrwałe do zalania; x x M.4.2(15) wykrywa wady oprzyrządowania odlewniczego i kwalifikuje to oprzyrządowanie do naprawy; x xM.4.2(16) przygotowuje łyżki i kadzie odlewnicze do zalewania; x x


117




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

M.4.2(17) użytkuje urządzenia do ręcznego i zmechanizowanego zalewania form; x xM.4.3(4) przygotowuje formy trwałe i półtrwałe do zalania; x xM.4.3(5) dobiera i nanosi otuliny izolacyjne oraz pokrycia ochronne i oddzielające na wgłębienia form trwałych oraz powierzchnie rdzeni; x x

M.4.3(8) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane w procesach wytwarzania odlewów w formach trwałych i półtrwałych; x xM.4.3(9) wykonuje odlewy w formach trwałych i półtrwałych; x xM.4.3(10) użytkuje urządzenia stosowane do usuwania odlewów z form trwałych i form półtrwałych; x xM.4.3(11) ocenia jakość odlewów wykonanych w formach trwałych i półtrwałych; x xM.4.4(3) dobiera narzędzia oraz maszyny i urządzenia do ręcznego i mechanicznego wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów; x x

M.4.4(4) użytkuje urządzenia do ręcznego i mechanicznego wybijania odlewów z form i rdzeni z odlewów; x xM.4.4(5) dobiera narzędzia i urządzenia do usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek; x xM.4.4(6) użytkuje urządzenia do ręcznego i mechanicznego oczyszczania powierzchni odlewów oraz usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek; x x

M.4.4(7) dobiera metody naprawy odlewów w zależności od rodzaju wad odlewniczych; x xM.4.4(8) usuwa wady odlewów; x xM.4.4(9) dobiera metody zabezpieczania odlewów przed korozją; x xM.4.4(10) użytkuje urządzenia do pokrywania środkami zabezpieczającymi przed korozją; x xM.4.4(11) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej odlewów; x xM.4.4(12) użytkuje urządzenia do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej odlewów; x xBHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x x

10BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; x x


118




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II


KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; x xKPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; x xKPS(4) jest otwarty na zmiany; x xKPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; x xKPS(10) współpracuje w zespole. x x

Łączna liczba godzin 160

Praktyki zawodowe

M.5.1(3) wykonuje czynności związane z wyładunkiem oraz składowaniem materiałów wsadowych; x x

150

M.5.1(5) użytkuje maszyny i urządzenia do przygotowania i odważania materiałów wsadowych; x x M.5.1(6) przygotowuje wsad do pieca zgodnie z recepturą; x x M.5.1(8) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu; x x M.5.2(5) przygotowuje do pracy i uruchamia piece odlewnicze; x x M.5.2(7) wykonuje czynności związane z dozowaniem wsadu do pieca odlewniczego, usuwaniem żużla, pobieraniem ciekłego metalu do prób technologicznych; x x

M.5.2(8) wykonuje czynności związane ze spustem ciekłego metalu; x x M.5.2(9) kontroluje parametry pracy pieców odlewniczych; x x M.5.2(10) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń do topienia metali; x x BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; x x

10BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; x x


119




Klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II


BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; x x KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; x x

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; x x KPS(4) jest otwarty na zmiany; x x KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; x x KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; x x KPS(8) potrafi ponosi odpowiedzialność za podejmowane działania. x x

Łączna liczba godzin 160


120



ZAŁĄCZNIK 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ODLEWNIK

Efekty kształcenia z podstawy programowejUczeń:

Uszczegółowione efekty kształceniaUczeń po realizacji zajęć potrafi:

311705.M1. Stosowanie technologii i konstrukcji mechanicznych

311705.M1.J1. Posługiwanie się dokumentacją technologicznąPKZ(M.a)(1) przestrzega zasad sporządzania rysunku technicznego maszynowego;

PKZ(M.a)(1)1 odwzorować zewnętrzny i wewnętrzny zarys przedmiotu na płaszczyźnie rysunku;

PKZ(M.a)(1)2 zastosować zasady wymiarowania zarysów zewnętrznych i wewnętrznych przedmiotu;

PKZ(M.a)(1)3 zastosować rysunkowy zapis geometrycznej struktury powierzchni przedmiotu;

PKZ(M.a)(1)4 zapisać tolerancję wymiarów, kształtu i położenia na rysunku przedmiotu;PKZ(M.a)(2) sporządza szkice części maszyn; PKZ(M.a)(2)1 dobrać format rysunkowy szkicu;

PKZ(M.a)(2)2 wykonać szkic figur płaskich i brył w rzutach prostokątnych;

PKZ(M.a)(2)3 wykonać szkice części maszyn odwzorowując kształty zewnętrzne i wewnętrzne;

PKZ(M.a)(2)4 zastosować uproszczenia rysunkowe do wykonania szkicu części maszyn;

PKZ(M.a)(2)5 zwymiarować przedmiot przedstawiony na szkicu zgodnie z zasadami wymiarowania;

PKZ(M.a)(2)6 wykonać rysunki złożeniowe podzespołów maszyn i urządzeń mechanicznych;PKZ(M.a)(3) sporządza rysunki techniczne z wykorzystaniem technik komputerowych;

PKZ(M.a)(3)1 edytować dokumentację rysunkową przy użyciu technik komputerowych;

PKZ(M.a)(3)2 wykonać rysunki techniczne wykorzystując programy do wspomagania projektowania;PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;

PKZ(M.a)(17)1 charakteryzować rodzaje dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń;

PKZ(M.a)(17)2 wyjaśnić znaczenie normalizacji, typizacji i unifikacji w budowie maszyn;PKZ(M.a)(17)3 wykorzystać informacje techniczne z różnych źródeł dotyczące maszyn i urządzeń mechanicznych;


121





PKZ(M.a)(17)4 rozpoznać rodzaje maszyn i urządzeń na podstawie dokumentacji technicznej;

PKZ(M.a)(17)5 zanalizować schematy strukturalne, funkcjonalne i zasadnicze maszyn i urządzeń;KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;

KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu;

KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży;

KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;

KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych.

311705.M1.J2. Rozpoznawanie podstawowych technik wytwarzania części maszyn i urządzeńPKZ(M.a)(4) rozróżnia części maszyn i urządzeń; PKZ(M.a)(4)1 rozpoznać części i mechanizmy maszyn i urządzeń;

PKZ(M.a)(4)2 scharakteryzować osie i wały;

PKZ(M.a)(4)3 określić budowę i zastosowanie łożysk ślizgowych i tocznych;

PKZ(M.a)(4)4 dobrać z katalogów łożyska toczne;

PKZ(M.a)(4)5 wyjaśnić budowę i zasadę działania sprzęgieł i hamulców;

PKZ(M.a)(4)6 sklasyfikować przekładnie mechaniczne;

PKZ(M.a)(4)7 wyjaśnić budowę i zasadę działania przekładni mechanicznych;

PKZ(M.a)(4)8 wyjaśnić budowę i zasadę działania mechanizmów ruchu postępowego i obrotowego;

PKZ(M.a)(4)9 wskazać zastosowanie elementów, zespołów i mechanizmów maszyn i urządzeń;


122





PKZ(M.a)(4)10 scharakteryzować ślady zużycia części maszyn i urządzeń w wyniku ich użytkowania;PKZ(M.a)(5) rozróżnia rodzaje połączeń; PKZ(M.a)(5)1 wymienić rodzaje połączeń;

PKZ(M.a)(5)2 scharakteryzować rodzaje połączeń;

PKZ(M.a)(5)3 rozróżnić rodzaje połączeń;PKZ(M.a)(6) przestrzega zasad tolerancji i pasowań; PKZ(M.a)(6)1 scharakteryzować podstawowe wielkości tolerancji i pasowań;

PKZ(M.a)(6)2 wyznaczyć podstawowe wielkości tolerancji i pasowań;

PKZ(M.a)(6)3 zastosować zasady tolerancji i pasowań w budowie maszyn i urządzeń;PKZ(M.a)(7) rozróżnia materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; PKZ(M.a)(7)1 określić właściwości i zastosowanie metali i ich stopów;

PKZ(M.a)(7)2 opisać stopy żelaza z węglem;

PKZ(M.a)(7)3 rozróżnić gatunki stopów metali nieżelaznych;

PKZ(M.a)(7)4 określić gatunek stopów żelaza i metali nieżelaznych na podstawie oznaczeń;

PKZ(M.a)(7)5 określić właściwości i zastosowanie materiałów niemetalowych;

PKZ(M.a)(7)6 określić własności olejów i smarów;

PKZ(M.a)(7)7 określić własności cieczy smarująco-chłodzących;

PKZ(M.a)(7)8 dobrać na podstawie katalogów materiały eksploatacyjne;PKZ(M.a)(10) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony przed korozją; PKZ(M.a)(10)1 scharakteryzować rodzaje korozji i przyczyny jej powstawania;

PKZ(M.a)(11) rozróżnia techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń;

PKZ(M.a)(11)1 rozróżnić metody odlewania części maszyn;

PKZ(M.a)(11)2 scharakteryzować metody obróbki plastycznej metali;

PKZ(M.a)(11)3 scharakteryzować obróbkę cieplną i cieplno-chemiczną metali;


123





PKZ(M.a)(11)4 scharakteryzować metody obróbki ręcznej części maszyn i urządzeń;

PKZ(M.a)(11)5 scharakteryzować metody obróbki wiórowej części maszyn i urządzeń;

PKZ(M.a)(11)6 opisać metody spajania metali;

PKZ(M.a)(11)7 określić etapy procesu technologicznego dla wybranych technik wytwarzania;

PKZ(M.a)(12) rozróżnia maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej;

PKZ(M.a)(12)1 rozróżnić maszyny do obróbki ręcznej i maszynowej;

PKZ(M.a)(12)2 rozróżnić urządzenia do obróbki ręcznej i maszynowej;PKZ(M.a)(13) rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej;

PKZ(M.a)(13)1 sklasyfikować przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej;

PKZ(M.a)(13)2 określić błędy pomiarowe przy stosowaniu określonej metodzie pomiaru;

PKZ(M.a)(13)3 określić właściwości metrologiczne przyrządów pomiarowych;PKZ(M.a)(14) wykonuje pomiary warsztatowe; PKZ(M.a)(14)1 rozróżnić metody pomiarów;

PKZ(M.a)(14)4 określić zasady użytkowania i przechowywania przyrządów pomiarowych; PKZ(M.a)(15) rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac; PKZ(M.a)(15)1 rozróżnić metody kontroli jakości wykonanych prac w operacjach obróbki ręcznej i maszynowej;

PKZ(M.a)(16) określa budowę oraz przestrzega zasad działania maszyn i urządzeń;

PKZ(M.a)(16)3 skorzystać z dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń;

PKZ(M.a)(16)4 przestrzegać zasad działania maszyn i urządzeń wskazanych przez producenta;PKZ(M.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; PKZ(M.a)(18)1 wykorzystać programy komputerowe wspomagające wybór znormalizowanych części maszyn;

PKZ(M.d)(1) rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; PKZ(M.d)(1)1 określić właściwości i zastosowanie metali i ich stopów;

PKZ(M.d)(1)2 sklasyfikować stopy żelaza z węglem;

PKZ(M.d)(1)3 rozróżnić gatunki stopów metali nieżelaznych;

PKZ(M.d)(1)4 określić gatunek stopów żelaza i metali nieżelaznych na podstawie oznaczeń;


124





PKZ(M.d)(1)5 określić właściwości i zastosowanie materiałów niemetalowych;

PKZ(M.d)(1)6 określić własności olejów i smarów;

PKZ(M.d)(1)7 określić własności cieczy smarująco-chłodzących;

PKZ(M.d)(1)8 dobrać na podstawie katalogów materiały eksploatacyjne;PKZ(M.d)(2) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej; PKZ(M.d)(2)1 scharakteryzować rodzaje obróbki cieplnej;

PKZ(M.d)(2)2 scharakteryzować rodzaje obróbki cieplno-chemicznej;PKZ(M.d)(3) rozróżnia technologie kształtowania wyrobów poprzez obróbkę ręczną, mechaniczną, spajanie, plastyczne kształtowanie oraz odlewanie stopów Fe-C, metali nieżelaznych i ich stopów oraz materiałów niemetalowych;

PKZ(M.d)(3)1 rozróżnić metody odlewania części maszyn;

PKZ(M.d)(3)2 scharakteryzować metody obróbki plastycznej metali;

PKZ(M.d)(3)3 scharakteryzować obróbkę cieplną i cieplno-chemiczną metali;

PKZ(M.d)(3)4 scharakteryzować metody obróbki ręcznej części maszyn i urządzeń;

PKZ(M.d)(3)5 scharakteryzować metody obróbki wiórowej części maszyn i urządzeń;

PKZ(M.d)(3)6 sklasyfikować metody spajania metali;

PKZ(M.d)(3)7 określić etapy procesu technologicznego dla wybranych technik wytwarzania;PKZ(M.d)(6) wykonuje operacje obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali;

PKZ(M.d)(6)1 odwzorować na materiale wyjściowym zarys obrabianego przedmiotu zgodnie z dokumentacją rysunkową;PKZ(M.d)(6)2 obrobić ręcznie powierzchnie płaskie i kształtowe z różną dokładnością;

PKZ(M.d)(6)3 wykonać otwory w różnych klasach dokładności;

PKZ(M.d)(6)4 wykonać otwory gwintowane ręcznie i maszynowo;

PKZ(M.d)(6)5 toczyć powierzchnie przedmiotów zgrubnie i kształtująca zgodnie z dokumentacją technologiczną;

PKZ(M.d)(6)6 frezować powierzchnie przedmiotów zgodnie z dokumentacją technologiczną;


125





PKZ(M.d)(6)7 szlifować powierzchnie przedmiotów zgodnie z dokumentacją technologiczną;PKZ(M.d)(7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; PKZ(M.d)(7)1 wykorzystać programy komputerowe symulujące proces odlewania części maszyn;

M.4.1(12) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do przerobu mas formierskich i mas rdzeniowych;

M.4.1(12)1 przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację maszyn do przerobu mas do zalewania na wilgotno;

M.4.1(12)2 przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację maszyn do sporządzania mas samoutwardzalnych;M.4.2(19) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów w formach nietrwałych;

M.4.2(19)1 zaplanować zakres bieżącego przeglądu (przed rozpoczęciem pracy) maszyny formierskiej;M.4.2(19)2 zaplanować zakres konserwacji maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów w formach nietrwałych;

M.4.3(12) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń stosowanych w procesach odlewania w formach trwałych i półtrwałych;

M.4.3(12)1 przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację kokilarek;

M.4.3(12)2 przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację maszyny ciśnieniowej;

M.4.3(12)3 przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację maszyny z formą wirującą (zalewanie odśrodkowe);

M.4.3(12)4 przeprowadzić bieżący przegląd i konserwację maszyny z formą półtrwałą;M.4.4(13) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń do wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;

M.4.4(13)1 przeprowadzić bieżący przegląd maszyny i urządzeń do wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;M.4.4(13)2 dokonać konserwacji maszyny i urządzeń do wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;

BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;

BHP(1)1 wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy;

BHP(1)2 wyjaśnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową oraz ochroną środowiska;

BHP(1)3 wyjaśnić pojęcia związane z ergonomią;BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

BHP(2)1 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;BHP(2)2 określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;BHP(2)3 określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;


126





BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

BHP(3)1 wskazać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

BHP(3)2 wskazać prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;BHP(3)3 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP(4)1 określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP(4)2 określić zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;BHP(4)3 zapobiegać zagrożeniom dla zdrowia i życia człowieka związanym z wykonywaniem zadań zawodowych;BHP(4)4 zapobiegać zagrożeniom dla mienia i środowiska związanym z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;

BHP(5)1 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy;

BHP(5)2 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;

BHP(5)3 zapobiegać zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań zawodowych;BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

BHP(6)1 wskazać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

BHP(6)2 scharakteryzować skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy obróbki ręcznej i mechanicznej metali zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;BHP(7)2 zorganizować stanowisko pracy obróbki plastycznej metali zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;BHP(7)3 zorganizować stanowisko pracy spajania metali zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. I ochrony środowiska;

BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;

BHP(8)1 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas obróbki ręcznej i mechanicznej metali;

BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas obróbki plastycznej metali;

BHP(8)3 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas spajania metali;


127





BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(9)1 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas obróbki ręcznej i mechanicznej metali; BHP(9)2 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas obróbki plastycznej metali; BHP(9)3 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas spajania metali;

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;

BHP(10)1 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas ręcznej i mechanicznej obróbki metali;BHP(10)2 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas obróbki plastycznej metali;BHP(10)3 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas spajania metali;

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej;

KPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej;KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(3)1 analizować rezultaty działań;

KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży;

KPS(4)2 podejmować nowe wyzwania;

KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;

KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;KPS(10) współpracuje w zespole. KPS(10)2 uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu;

KPS(10)3 modyfikować działania na podstawie wspólnie wypracowanego stanowiska.

311705.M2. Wykonywanie odlewów


128





311705.M2.J1. Przygotowanie mas formierskich i mas rdzeniowychPKZ(M.a)(8) rozróżnia środki transportu wewnętrznego; PKZ(M.a)(8)1 scharakteryzować maszyny i urządzenia transportu wewnętrznego;

PKZ(M.a)(8)2 dobrać maszyny i urządzenia transportu wewnętrznego do określonych zadań;PKZ(M.a)(9) dobiera sposoby transportu i składowania materiałów; PKZ(M.a)(9)1 określić sposób transportu w zależności od postaci materiału;

PKZ(M.a)(9)2 określić sposób składowania w zależności od postaci materiału;M.4.1(1) rozróżnia rodzaje oraz określa zastosowanie mas formierskich i mas rdzeniowych;

M.4.1(1)1 sklasyfikować masy formierskie i rdzeniowe;

M.4.1(1)2 określić właściwości i zastosowanie mas formierskich;

M.4.1(1)3 dobrać masy formierskie i rdzeniowe w zależności od sposobu wykonywania form i rdzeni;M.4.1(2) rozróżnia materiały formierskie; M.4.1(2)1 rozróżnić główne i pomocnicze materiały formierskie;

M.4.1(2)2 określić rolę materiałów formierskich w masach formierskich i rdzeniowych; M.4.1(3) wykonuje czynności związane z wyładunkiem oraz składowaniem materiałów formierskich;

M.4.1(3)1 dokonać wyładunku materiałów formierskich ręcznie lub za pomocą dostępnych urządzeń z zachowaniem zasad bhp;M.4.1(3)2 dokonać składowania materiałów formierskich w zależności od ich postaci i wymogów ich składowania;

M.4.1(4) określa etapy procesu przeróbki mas formierskich; M.4.1(4)1 określić etapy sporządzania masy do zalewania na wilgotno;

M.4.1(4)2 określić etapy sporządzania masy do zalewania na sucho (formy suszone);

M.4.1(4)3 określić etapy sporządzania mas samoutwardzalnych;M.4.1(5) sporządza masę formierską i masę rdzeniową zgodnie z recepturą;

M.4.1(5)1 odważyć ilość poszczególnych składników masy zgodnie z recepturą;

M.4.1(5)2 dozować składniki mas do urządzeń mieszających; M.4.1(6) przeprowadza regenerację masy formierskiej; M.4.1(6)1 dobrać metodę odświeżania masy formierskiej w zależności od rodzaju masy;

M.4.1(6)2 dokonać procesu odświeżania masy do formowania na wilgotno;


129





M.4.1(6)3 dokonać procesu regeneracji masy samoutwardzalnej; M.4.1(7) rozróżnia urządzenia do transportu materiałów formierskich, mas formierskich i mas rdzeniowych;

M.4.1(7)1 rozróżnić urządzenia do transportu materiałów formierskich: przenośniki taśmowe, kubełkowe, czerpaki, rurociągi;M.4.1(7)2 rozróżnić urządzenia do transportu mas formierskich i rdzeniowych: przenośniki taśmowe, pojemniki podwieszane, pojemniki do transportu wózkami jezdniowymi;

M.4.1(8) rozróżnia urządzenia do przerobu materiałów formierskich, mas formierskich i mas rdzeniowych;

M.4.1(8)1 rozróżnić urządzenia do przygotowania materiałów formierskich do procesu sporządzania mas formierskich i rdzeniowych;M.4.1(8)2 rozróżnić urządzenia do przerobu mas do zalewania na wilgotno do formowania: ręcznego, maszynowego i na automatach formierskich;M.4.1(8)3 rozróżnić urządzenia do sporządzania samoutwardzalnych mas formierskich i rdzeniowych;

M.4.1(8)4 rozróżnić maszyny i urządzenia do przerobu mas do odlewania precyzyjnego;M.4.1(8)5 rozróżnić urządzenia do sporządzania mas formierskich i rdzeniowych do formowania skorupowego (hot box);M.4.1(8)6 rozróżnić urządzenia do sporządzania mas formierskich i rdzeniowych w metodzie cold box;

M.4.1(9) rozróżnia urządzenia do regeneracji mas formierskich; M.4.1(9)1 scharakteryzować proces regeneracji mas formierskich i rdzeniowych;

M.4.1(9)2 rozróżnić urządzenia do regeneracji mas formierskich zalewanych na wilgotno;

M.4.1(9)3 rozróżnić urządzenia do regeneracji mas samoutwardzalnych, termoutwardzalnych; M.4.1(10) użytkuje urządzenia stosowane do transportu materiałów formierskich i mas formierskich;

M.4.1(10)1 obsłużyć urządzenia do transportu materiałów formierskich;

M.4.1(10)2 obsłużyć urządzenia do transportu mas formierskich i rdzeniowych formierskich;M.4.1(11) użytkuje maszyny, urządzenia i zmechanizowane zespoły do przerobu mas formierskich i mas rdzeniowych;

M.4.1(11)1 użytkować maszyny i urządzenia do przerobu mas formierskich i rdzeniowych do zalewania na wilgotno;M.4.1(11)2 użytkować maszyny i urządzenia do sporządzania mas samoutwardzalnych;


BHP(7)4 zorganizować stanowisko pracy przygotowania mas formierskich i rdzeniowych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;


130






BHP(8)4 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas przygotowania mas formierskich i rdzeniowych;




BHP(10)4 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas przygotowania mas formierskich i rdzeniowych;

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(3)1 analizować rezultaty działań;

KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;


311705.M2.J2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałychPKZ(M.a)(15) rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac; PKZ(M.a)(15)2 dobrać właściwą metodę kontroli jakości w zależności od rodzaju prac podlegających kontroli;

PKZ(M.a)(16) określa budowę oraz przestrzega zasad działania maszyn i urządzeń;

PKZ(M.a)(16)1 określić budowę maszyn i urządzeń;

PKZ(M.a)(16)2 scharakteryzować zasadę działania maszyn i urządzeń;M.4.2(1) rozróżnia rodzaje i elementy modeli odlewniczych, rdzennic i skrzynek formierskich stosowanych do wykonywania odlewów w formach nietrwałych;

M.4.2(1)1 sklasyfikować modele odlewnicze, rdzennice i skrzynki formierskie;

M.4.2(1)2 rozróżnić elementy budowy modeli, rdzennic i skrzynek formierskich;

M.4.2(1)3 rozróżnić materiały stosowane do wykonania modeli, rdzennic i skrzyń formierskich;M.4.2(2) dobiera narzędzia i przyrządy do wykonywania form nietrwałych i rdzeni;

M.4.2(2)1 dobrać narzędzia do zagęszczania mas formierskich i rdzeniowych;

M.4.2(2)2 dobrać narzędzia do wykańczania wnęki formy, powierzchni formy i rdzeni;

M.4.2(2)3 dobrać narzędzia do wykonania form nietrwałych;

M.4.2(2)4 dobrać narzędzia do wykonania rdzeni nietrwałych;


131





M.4.2(3) określa etapy procesu wytwarzania form nietrwałych i rdzeni; M.4.2(3)1 określić etapy procesu formowania ręcznego w zależności od rodzaju zastosowanego modelu lub wzornika;M.4.2(3)2 określić etapy procesu formowania ręcznego w zależności od liczby zastosowanych skrzyń formierskich;M.4.2(3)3 określić etapy formowania na formierkach;

M.4.2(3)4 określić etapy formowania na automatycznych liniach formierskich;

M.4.2(3)5 określić etapy procesu ręcznego wykonania rdzeni;

M.4.2(3)6 określić etapy zmechanizowanego wykonywania rdzeni; M.4.2(4) wykonuje ręcznie formy nietrwałe i rdzenie różnymi metodami;

M.4.2(4)1 wykonać ręcznie formy nietrwałe z modelu niedzielonego, dzielonego, z obieraniem, na fałszywce;

M.4.2(4)2 wykonać formy przy wykorzystaniu wzornika;

M.4.2(4)3 wykonać rdzenie w rdzennicy z pancerzem, dzielonej;

M.4.2(4)4 wykonać rdzenie metodą cold-box;M.4.2(5) ocenia stan techniczny oprzyrządowania odlewniczego; M.4.2(5)1 ocenić kompletność zespołu modelowego;

M.4.2(5)2 ocenić jakość powierzchni poszczególnych elementów zespołu modelowego;

M.4.2(5)3 ocenić jakość oprzyrządowania odlewniczego na podstawie wykonanych pomiarów warsztatowych;M.4.2(5)4 dokonać oceny stanu technicznego elementów zespołu modelowego na podstawie wyglądu i wymiarów wnęki formy oraz wymiarów i powierzchni rdzeni;

M.4.2(6) rozróżnia elementy budowy maszyn formierskich oraz automatycznych linii formierskich;

M.4.2(6)1 sklasyfikować maszyny formierskie i rdzeniowe na podstawie ich budowy i zasady działania;

M.4.2(6)2 rozróżnić elementy budowy maszyn formierskich i rdzeniowych;

M.4.2(6)3 rozróżnić elementy budowy automatycznych linii formierskich;M.4.2(7) użytkuje maszyny i urządzenia do wykonywania form nietrwałych i rdzeni oraz automatyczne linie formowania;

M.4.2(7)1 użytkować maszyny formierskie do wykonywania form i rdzeni;

M.4.2(7)2 użytkować automaty formierski (np. montaż rdzeni);


132





M.4.2(8) rozróżnia metody odlewania precyzyjnego w formach nietrwałych;

M.4.2(8)1 scharakteryzować technologię odlewania metodą wytapianych i wypalanych modeli;

M.4.2(8)2 scharakteryzować technologię odlewania metodą Shawa;M.4.2(9) dobiera stopy odlewnicze do wykonywania odlewów precyzyjnych;

M.4.2(9)1 określić zakres stosowania technologii odlewania precyzyjnego (rodzaj stopu, waga odlewu);

M.4.2(9)2 dobrać stop odlewniczy w zależności od technologii odlewania precyzyjnego;M.4.2(10) wykonuje formy nietrwałe do odlewania precyzyjnego; M.4.2(10)1 wykonać formę metodą wytapianych modeli;

M.4.2(10)2 wykonać formę metodą Shawa;M.4.2(11) użytkuje urządzenia do suszenia form nietrwałych i rdzeni; M.4.2(11)1 dobrać parametry suszenia form nietrwałych i rdzeni;

M.4.2(11)2 użytkować urządzenia do suszenia form i rdzeni nietrwałych;M.4.2(12) wykonuje czynności związane z wykańczaniem wgłębienia formy nietrwałej oraz powierzchni rdzeni;

M.4.2(12)1 usunąć model z formy i dokonać wykończenia jej wnęki;

M.4.2(12)2 rozebrać rdzennicę, usunąć rdzeń i dokonać wykończenia jego powierzchni;M.4.2(13) kontroluje jakość wykonanych form nietrwałych i rdzeni; M.4.2(13)1 wymienić wady wykonania form i rdzeni;

M.4.2(13)2 skontrolować stopień zagęszczenia masy formierskiej i rdzeniowej;

M.4.2(13)3 skontrolować jakość powierzchni wnęki formy oraz powierzchnie rdzeni;

M.4.2(13)4 skontrolować wymiary wnęki formy, rdzeni;

M.4.2(13)5 skontrolować i ocenić prawidłowość wykonania i wykończenia formy nietrwałej;

M.4.2(13)6skontrolować i ocenić prawidłowość wykonania i wykończenia rdzenia; M.4.2(14) składa i przygotowuje formy nietrwałe do zalania; M.4.2(14)1 złożyć formy nietrwałe nierdzeniowane;

M.4.2(14)2 złożyć formy rdzeniowane, ustawić, zabezpieczyć rdzenie przed ich przemieszczeniem i zalaniem odpowietrzenia;M.4.2(14)3 przygotować formy do zalania (obciążyć, skręcić lub sklamrować połówki formy);


133





M.4.2(15) wykrywa wady oprzyrządowania odlewniczego i kwalifikuje to oprzyrządowanie do naprawy;

M.4.2(15)1 określić rodzaje wad oprzyrządowania odlewniczego;

M.4.2(15)2 wykryć wady oprzyrządowania odlewniczego;

M.4.2(15)3 określić zakres naprawy oprzyrządowania odlewniczego; M.4.2(16) przygotowuje łyżki i kadzie odlewnicze do zalewania; M.4.2(16)1 przygotować łyżki do zalewania (pokrycie materiałem ochronnym, podgrzanie);

M.4.2(16)2 przygotować kadź do zalewania (wykonać wymurówkę, suszyć wymurowaną kadź); M.4.2(17) użytkuje urządzenia do ręcznego i zmechanizowanego zalewania form;

M.4.2(17)1 zalać formę przy użyciu łyżki odlewniczej;

M.4.2(17)2 zalać formę przy użyciu kadzi odlewniczej ręcznej i podwieszonej;

M.4.2(17)3 użytkować urządzenia do zalewania formy na liniach zmechanizowanych; M.4.2(18) określa podstawowe parametry maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów w formach nietrwałych;

M.4.2(18)1 rozpoznać maszyny do wykonywania odlewów w formach nietrwałych;M.4.2(18)2 określić zasadę działania i parametry maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów w formach nietrwałych;

M.4.2(19) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwację maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów w formach nietrwałych;

M.4.2(19)2 zaplanować zakres konserwacji maszyn i urządzeń do wykonywania odlewów w formach nietrwałych;


BHP(7)5 zorganizować stanowisko pracy formierza i rdzeniarza zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;

BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(8)5 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania jednorazowych form i rdzeni;




BHP(10)5 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania jednorazowych form i rdzeni;

KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(4)1 analizować zmiany zachodzące w branży;


134






KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;


311705.M2.J3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałychPKZ(M.a)(14) wykonuje pomiary warsztatowe; PKZ(M.a)(14)2 wybrać sposób pomiaru w zależności od rodzaju i wielkości mierzonego przedmiotu;

PKZ(M.a)(14)3 zinterpretować wyniki pomiarów;M.4.3(1) rozróżnia metody wytwarzania odlewów w formach trwałych i formach półtrwałych;

M.4.3(1)1 scharakteryzować zakres stosowania i technologię odlewania w formach półtrwałych (rodzaje mas, etapy technologiczne wykonania odlewu);M.4.3(1)2 scharakteryzować zakres stosowania i technologię odlewania do form trwałych;

M.4.3(2) dobiera stopy odlewnicze do wykonywania odlewów w formach trwałych i formach półtrwałych;

M.4.3(2)1 dobrać rodzaje stopów stosowanych do odlewania w formach półtrwałych;M.4.3(2)2 dobrać rodzaje stopów stosowanych do odlewania w formach trwałych w zależności od technologii odlewania;

M.4.3(3) rozróżnia rodzaje form trwałych i form półtrwałych oraz elementy ich budowy;

M.4.3(3)1 scharakteryzować rodzaje form półtrwałych i ich budowę;

M.4.3(3)2 sklasyfikować formy trwałe do odlewania grawitacyjnego i ciśnieniowego;

M.4.3(3)3 scharakteryzować elementy budowy form trwałych;

M.4.3(3)4 rozróżnić materiały stosowane do wykonania elementów form półtrwałych i trwałych;M.4.3(4) przygotowuje formy trwałe i formy półtrwałe do zalewania ciekłym metalem;

M.4.3(4)1 zabezpieczyć formy półtrwałe przed otwarciem podczas zalewania ciekłym metalem;

M.4.3(4)2 zabezpieczyć kokile przed otwarciem podczas zalewania ciekłym metalem;

M.4.3(4)3 skontrolować prawidłowość zamknięcia odlewniczych form ciśnieniowych;M.4.3(5) dobiera i nanosi otuliny izolacyjne oraz pokrycia ochronne M.4.3(5)1 dobrać i nanieść pokrycie (powłokę) ochronne oraz otuliny izolacyjne na powierzchnię formy trwałej


135





i oddzielające na wgłębienia form trwałych oraz powierzchnie rdzeni; zalewanej grawitacyjnie (kokile);M.4.3(5)2 dobrać i nanieść pokrycie ochronne na powierzchnię formy ciśnieniowej;

M.4.3(5)3 dobrać i nanieść pokrycie ochronne na powierzchnię formy wirującej;M.4.3(6) rozróżnia podstawowe zespoły maszyn i urządzeń do odlewania w formach trwałych i formach półtrwałych;

M.4.3(6)1 rozróżnić elementy budowy kokilarek;

M.4.3(6)2 rozróżnić elementy budowy ciśnieniowych maszyn odlewniczych;

M.4.3(6)3 opisać budowę maszyny z formą wirującą;M.4.3(7) określa podstawowe parametry pracy maszyn i urządzeń do odlewania w formach trwałych i formach półtrwałych;

M.4.3(7)1 określić podstawowe parametry pracy kokilarek (zalewanie grawitacyjne);

M.4.3(7)2 określić podstawowe parametry pracy maszyn ciśnieniowych;

M.4.3(7)3 określić podstawowe parametry pracy maszyn z formami wirującymi;M.4.3(8) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane w procesach wytwarzania odlewów w formach trwałych i półtrwałych;

M.4.3(8)1 użytkować maszynę do wykonywania odlewów w formach półtrwałych;

M.4.3(8)2 użytkować kokilarkę;

M.4.3(8)3 użytkować maszynę do odlewania ciśnieniowego;

M.4.3(8)4 użytkować maszynę do odlewania odśrodkowego;M.4.3(9) wykonuje odlewy w formach trwałych i formach półtrwałych; M.4.3(9)1 wykonać odlewy w formach trwałych zalewanych grawitacyjnie;

M.4.3(9)2 wykonać odlewy w formach ciśnieniowych;

M.4.3(9)3 wykonać odlewy w formach zalewanych odśrodkowo;

M.4.3(9)4 wykonać odlewy w formach półtrwałych;M.4.3(10) użytkuje urządzenia stosowane do usuwania odlewów z form trwałych i form półtrwałych;

M.4.3(10)1 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z kokilarek;M.4.3(10)2 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z form ciśnieniowych;

M.4.3(10)3 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z form zalewanych odśrodkowo (wirujących);


136





M.4.3(10)4 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z form półtrwałych;M.4.3(11) ocenia jakość odlewów wykonanych w formach trwałych i formach półtrwałych;

M.4.3(11)1 ocenić jakość odlewu na podstawie wyglądu powierzchni odlewu, jego wymiarów i wagi;M.4.3(11)2 ocenić jakość odlewu na podstawie wymagań określonych w dokumentacji technicznej i technologicznej;M.4.3(11)3 ocenić jakość odlewów wykonywanych w kokilach;

M.4.3(11)4 ocenić jakość odlewów wykonywanych w formach ciśnieniowych;

M.4.3(11)5 ocenić jakość odlewów wykonywanych w zalewanych odśrodkowo (wirujących);

M.4.3(11)6 ocenić jakość odlewów wykonywanych w formach półtrwałych;BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(7)6 zorganizować stanowisko pracy odlewania do form metalowych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;

BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(8)6 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas odlewania do form metalowych;




BHP(10)6 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas odlewania do form metalowych;






137






311705.M2.J4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewówPKZ(M.a)(10) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony przed korozją;

PKZ(M.a)(10)2 określić sposoby ochrony przed korozją;

PKZ(M.a)(10)3 scharakteryzować rodzaje powłok ochronnych i techniki ich nanoszenia;PKZ(M.a)(12) rozróżnia maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej; PKZ(M.a)(12)3 rozróżnić narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej;

PKZ(M.a)(13) rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej;

PKZ(M.a)(13)4 dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru i sprawdzania wymiarów części maszyn w zależności od kształtu oraz dokładności wykonania;

PKZ(M.d)(4) dobiera przyrządy pomiarowe oraz wykonuje pomiary części maszyn;

PKZ(M.d)(4)1 sklasyfikować przyrządy pomiarowe;

PKZ(M.d)(4)2 rozróżnić suwmiarkowe przyrządy pomiarowe;

PKZ(M.d)(4)3 rozróżnić mikrometryczne przyrządy pomiarowe;

PKZ(M.d)(4)4 rozróżnić czujnikowe przyrządy pomiarowe;

PKZ(M.d)(4)5 rozróżnić sprawdziany i wzorce;

PKZ(M.d)(4)6 dobrać przyrząd pomiarowy w zależności od dokładności wykonywanego pomiaru;PKZ(M.d)(5) dobiera narzędzia do obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali;

PKZ(M.d)(5)1 rozróżnić parametry geometryczne narzędzi skrawających;

PKZ(M.d)(5)2 rozróżnić narzędzia do obróbki ręcznej powierzchni płaskich i kształtowych z różną dokładnością;

PKZ(M.d)(5)3 rozróżnić narzędzia do wykonania otworów z różną dokładnością;

PKZ(M.d)(5)4 rozróżnić narzędzia do obróbki mechanicznej toczeniem, frezowaniem i szlifowaniem;

PKZ(M.d)(5)5 rozróżnić narzędzia do spajania metali;

PKZ(M.d)(5)6 rozróżnić narzędzia do plastycznego kształtowania metali;


138





PKZ(M.d)(6) wykonuje operacje obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali;

PKZ(M.d)(6)8 Kształtować plastycznie elementy metalowe zgodnie z dokumentacją;

PKZ(M.d)(6)9 łączyć powierzchnie przedmiotów poprzez spawanie, lutowanie i klejenie;M.4.4(1) dobiera metody wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;

M.4.4(1)1 dobrać metodę wybijania odlewów w zależności od technologii ich wykonania; M.4.4(1)2 dobrać metodę oczyszczania odlewów w zależności od gabarytów odlewów i technologii ich wykonania;M.4.4(1)3 dobrać metodę wykańczania odlewów w zależności od wymagań określonych w dokumentacji technicznej;

M.4.4(2) rozpoznaje maszyny i urządzenia do wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;

M.4.4(2)1 rozpoznać maszyny i urządzenia do wybijania odlewów na podstawie ich budowy i zasady działania;M.4.4(2)2 rozpoznać maszyny i urządzenia do oczyszczania odlewów na podstawie ich budowy i zasady działania;M.4.4(2)3 rozpoznać maszyny i urządzenia do wykańczania odlewów na podstawie ich budowy i zasady działania;

M.4.4(3) dobiera narzędzia oraz maszyny i urządzenia do ręcznego i mechanicznego wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;

M.4.4(3)1 dobrać narzędzia do ręcznego wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;

M.4.4(3)2 dobrać maszyny do mechanicznego wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;M.4.(4) użytkuje urządzenia do ręcznego i mechanicznego wybijania odlewów z form oraz rdzeni z odlewów;

M.4.4(4)1 usunąć ręcznie odlew z formy;

M.4.4(4)2 usunąć ręcznie rdzenie z odlewu;

M.4.4(4)3 użytkować maszyny i urządzenia do wybijania odlewów z form;

M.4.4(4)4 użytkować maszyny i urządzenia do wybijania rdzeni z odlewów;M.4.4(5) dobiera narzędzia i urządzenia do usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek;

M.4.4(5)1 dobrać narzędzia i urządzenia do usuwania układów wlewowych i nadlewów;

M.4.4(5)2 dobrać narzędzia i urządzenia do usuwania zalewek;M.4.4(6) użytkuje urządzenia do ręcznego i mechanicznego oczyszczania powierzchni odlewów oraz usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek;

M.4.4(6)1 użytkować urządzenia do ręcznego i mechanicznego oczyszczania powierzchni odlewów; M.4.4(6)2 użytkować urządzenia do ręcznego i mechanicznego usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek;


139





M.4.4(7) określa parametry pracy maszyn i urządzeń stosowanych do składowania, przygotowania, odważania i dozowania materiałów wsadowych;

M.4.4(7)1 zastosować pojęcie wady odlewniczej;

M.4.4(7)2 sklasyfikować wadę odlewniczą zgodnie z obowiązującymi normami;

M.4.4(7)3 dobrać metodę naprawy wady odlewniczej; M.4.4(8) usuwa wady odlewów; M.4.4(8)1 usunąć wadę odlewniczą;M.4.4(9) dobiera metody zabezpieczania odlewów przed korozją; M.4.4(9)1 scharakteryzować metody zabezpieczania odlewów przed korozją;

M.4.4(9)2 ocenić prawidłowość przygotowania powierzchni odlewu do zabezpieczenia antykorozyjnego;M.4.4(9)3 dobrać sposób zabezpieczenia antykorozyjnego odlewów w zależności od wymagań zawartych w dokumentacji technicznej odlewu;M.4.4(9)4 dobrać z katalogów materiały w zależności od przyjętej technologii zabezpieczenia antykorozyjnego odlewów;

M.4.4(10) użytkuje urządzenia do pokrywania odlewów środkami zabezpieczającymi przed korozją;

M.4.4(10)1 przygotować materiały do zabezpieczenia antykorozyjnego;

M.4.4(10)2 przygotować narzędzia i urządzenie do zabezpieczenia antykorozyjnego;

M.4.4(10)3 użytkować urządzenie do zabezpieczenia antykorozyjnego;M.4.4(11) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej odlewów;

M.4.4(11)1 scharakteryzować rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej stosowanych do odlewów wykonanych z żeliwa i staliwa; M.4.4(11)2 scharakteryzować rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej stosowanych do odlewów wykonanych z metali nieżelaznych;M.4.4(11)4 dobrać rodzaj obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej w zależności od gatunku stopu odlewniczego oraz wymagań zawartych w dokumentacji technicznej odlewu;

M.4.4(12) użytkuje urządzenia do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej odlewów;

M.4.4(12)1 sklasyfikować urządzenia do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;

M.4.4(12)2 użytkować urządzenia do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(7)7 zorganizować stanowisko pracy wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;


140






BHP(8)7 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac związanych z wybijaniem, oczyszczaniem i wykańczaniem odlewów;




BHP(10)7 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;






KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;KPS(10) współpracuje w zespole. KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;

KPS(10)2 uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu;

KPS(10)3 modyfikować działania na podstawie wspólnie wypracowanego stanowiska;

KPS(10)4 rozwiązywać konflikty w zespole.

311705.M3. Topienie metali

311705.M3.J1. Przygotowanie wsadu


141





PKZ(M.a)(8) rozróżnia środki transportu wewnętrznego; PKZ(M.a)(8)3 określić budowę i zasadę działania wybranych maszyn i urządzeń transportu wewnętrznego;PKZ(M.a)(9) dobiera sposoby transportu i składowania materiałów; PKZ(M.a)(9)3 zorganizować stanowisko składowania i magazynowania materiałów;

PKZ(M.a)(9)4 dobrać sposób i środki transportu do rodzaju materiału;PKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;

PKZ(M.a)(17)7 rozpoznać w dokumentacji technicznej elementy budowy urządzeń do składowania i przygotowania materiałów wsadowych;

M.5.1(1) rozpoznaje materiały wsadowe do topienia stopów żelaza i metali nieżelaznych oraz określa ich zastosowanie;

M.5.1(1)1 scharakteryzować rolę materiałów wsadowych w procesie wytopu żeliwa, staliwa i metali nieżelaznych;M.5.1(1)2 rozpoznać materiały wsadowe do wytopu żeliwa szarego i sferoidalnego;

M.5.1(1)3 rozpoznać materiały wsadowe do wytopu staliwa;

M.5.1(1)4 rozpoznać materiały wsadowe do wytopu stopów metali nieżelaznych;M.5.1(2) dobiera maszyny i urządzenia do rozładunku, składowania oraz transportu materiałów wsadowych;

M.5.1(2)1 dobrać maszyny i urządzenia do rozładunku materiałów wsadowych; M.5.1(2)2 dobrać rodzaj urządzenia do transportu materiałów wsadowych z miejsca składowania do miejsca wytopu;M.5.1(2)3 dobrać rodzaj urządzenia do transportu materiałów wsadowych w określonych warunkach organizacyjnych;

M.5.1(3) wykonuje czynności związane z wyładunkiem oraz składowaniem materiałów wsadowych;

M.5.1(3)1 wykonać czynności związane z wyładunkiem materiałów wsadowych;

M.5.1(3)2 wykonać czynności związane ze składowaniem materiałów wsadowych;M.5.1(4) dobiera sposoby przygotowania materiałów wsadowych do topienia;

M.5.1(4)1 dobrać sposób przygotowania topników, żelazostopów i składników stopowych do procesu topienia;

M.5.1(4)2 dobrać sposób przygotowania złomu do procesu topienia;

M.5.1(4)3 dobrać sposób przygotowania paliw do procesu wytopu;

M.5.1(4)4 dobrać sposób przygotowania materiałów wsadowych w zależności od ich kształtu i postaci;M.5.1(5) użytkuje maszyny i urządzenia do przygotowania i odważania M.5.1(5)1 użytkować maszyny i urządzenia do przygotowania materiałów wsadowych;


142





materiałów wsadowych; M.5.1(5)2 użytkować maszyny i urządzenia do odważania materiałów wsadowych;M.5.1(6) przygotowuje wsad do pieca zgodnie z recepturą; M.5.1(6)1 przygotować wsad do pieca zgodnie z recepturą;M.5.1(7) określa parametry pracy maszyn i urządzeń stosowanych do składowania, przygotowania, odważania i dozowania materiałów wsadowych;

M.5.1(7)1 określić parametry pracy maszyn i urządzeń stosowanych do składowania i przygotowania materiałów wsadowych na podstawie dokumentacji technicznej i katalogów;M.5.1(7)2 określić parametry pracy maszyn i urządzeń stosowanych do odważania i dozowania materiałów wsadowych na podstawie dokumentacji technicznej i katalogów;

M.5.1(8) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu; M.5.1(8)1 dokonać bieżącego przeglądu i konserwacji maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu;

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;




BHP(7)8 zorganizować stanowisko pracy składowania i przygotowania materiałów wsadowych do pieców odlewniczych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;


BHP(8)8 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac związanych ze składowaniem i przygotowaniem materiałów wsadowych do pieców odlewniczych;


BHP(9)8 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas składowania i przygotowania materiałów wsadowych do pieców odlewniczych;


BHP(10)8 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas składowania i przygotowywania materiałów wsadowych do pieców odlewniczych;




143












311705.M3.J2. Obsługa pieców odlewniczychPKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;

PKZ(M.a)(17)7 rozpoznać w dokumentacji technicznej elementy budowy pieców odlewniczych;

PKZ(M.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; PKZ(M.a)(18)3 obsłużyć programy komputerowe stosowane w topialni;

M.5.2(1) rozpoznaje rodzaje stopów odlewniczych; M.5.2(1)1 rozpoznać stopy odlewnicze żelaza z węglem na podstawie ich składu chemicznego, właściwości i struktury wewnętrznej;M.5.2(1)2 rozpoznać odlewnicze stopy metali nieżelaznych na podstawie ich składu chemicznego, właściwości i struktury wewnętrznej;

M.5.2(2) rozróżnia rodzaje pieców odlewniczych; M.5.2(2)1 sklasyfikować piece odlewnicze;M.5.2(2)2 rozróżnić piece odlewnicze do wytopu żeliwa, staliwa na podstawie ich budowy i zasady działania;

M.5.2(2)3 rozróżnić piece odlewnicze do topienia metali nieżelaznych na podstawie ich budowy i zasady


144





działania;M.5.2(3) określa etapy procesu topienia metali w piecach odlewniczych;

M.5.2(3)1 określić etapy topienia żeliwa szarego i sferoidalnego;

M.5.2(3)2 określić etapy topienia staliwa;

M.5.2(3)3 określić etapy topienia stopów metali nieżelaznych;M.5.2(4) rozróżnia rodzaje materiałów ogniotrwałych stosowanych w piecach odlewniczych;

M.5.2(4)1 określić rolę materiałów ogniotrwałych w procesie topienia metali;

M.5.2(4)2 sklasyfikować materiały ogniotrwałe;M.5.2(4)3 rozróżnić rodzaje materiałów ogniotrwałych stosowanych w piecach odlewniczych i kadziach odlewniczych;

M.5.2(5) przygotowuje do pracy i uruchamia piece odlewnicze; M.5.2(5)1 przygotować piece odlewnicze do pracy;

M.5.2(5)2 uruchomić piece odlewnicze;M.5.2(6) dobiera narzędzia do obsługi pieców odlewniczych; M.5.2(6)1 rozróżnić narzędzia do obsługi pieców w zależności od rodzaju pieca;

M.5.2(6)2 rozróżnić narzędzia do obsługi pieców w zależności od etapu technologicznego wytopu;

M.5.2(6)3 dobrać narzędzia do obsługi pieców w zależności od rodzaju pieca;

M.5.2(6)4 dobrać narzędzia do obsługi pieców w zależności od etapu technologicznego wytopu;M.5.2(7) wykonuje czynności związane z dozowaniem wsadu do pieca odlewniczego, usuwaniem żużla, pobieraniem ciekłego metalu do prób technologicznych;

M.5.2(7)1 wykonać czynności związane z dozowaniem wsadu, usuwaniem żużla;

M.5.2(7)2 pobrać ciekły metal do prób technologicznych;M.5.2(8) wykonuje czynności związane ze spustem ciekłego metalu; M.5.2(8)1 wykonać czynności związane ze spustem ciekłego metalu;M.5.2(9) kontroluje parametry pracy pieców odlewniczych; M.5.2(9)1 odczytać parametry pracy pieców odlewniczych z urządzeń kontrolno-pomiarowych;

M.5.2(9)2 regulować parametry pracy pieców odlewniczych;M.5.2(10) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i M.5.2(10)1 przeprowadzić przegląd bieżący maszyn i urządzeń do topienia metali;


145





urządzeń do topienia metali; M.5.2(10)2 przeprowadzić konserwację maszyn i urządzeń do topienia metali;BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;




BHP(7)9 zorganizować stanowisko pracy obsługi pieców odlewniczych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;


BHP(8)9 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac związanych z obsługą pieców odlewniczych;


BHP(9)9 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas obsługi pieców odlewniczych;


BHP(10)9 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas obsługi pieców odlewniczych;







146








311705.M4. Przygotowanie produkcji i przeprowadzanie kontroli jakości w odlewni

311705.M4.J1. Przygotowanie dokumentacji technologicznej odlewuPKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;

PKZ(M.a)(17)10 odczytać z dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń odlewniczych ich parametry technologiczne;

PKZ(M.m)(1) rozróżnia właściwości wody technologicznej oraz określa sposoby jej uzdatniania;

PKZ(M.m)(1)1 scharakteryzować właściwości wody technologicznej;

PKZ(M.m)(1)2 określić metody uzdatniania wody technologicznej;PKZ(M.m)(3) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań;

PKZ(M.m)(3)1 zastosować programy komputerowe do wykonywania zadań zawodowych z zakresu organizacji pracy oraz przygotowania technologii odlewania i przeprowadzania kontroli jakości;

M.37.1(1) rozpoznaje elementy schematu organizacyjnego zakładu odlewniczego;

M.37.1(1)1 określić charakter zakładu odlewniczego na podstawie jego schematu organizacyjnego;

M.37.1(1)2 wskazać wzajemną podległość komórek organizacyjnych; M.37.1(2) rozróżnia zadania komórek organizacyjnych zakładu odlewniczego;

M.37.1(2)1 wymienić komórki organizacyjne zakładu odlewniczego;

M.37.1(2)2 rozróżnić zadania i kompetencje poszczególnych komórek organizacyjnych zakładu odlewniczego;M.37.1(3) przydziela zadania pracownikom i nadzoruje ich wykonanie; M.37.1(3)1 przydzielić zadania podległym pracownikom na podstawie kryteriów: posiadanych uprawnień oraz

zdolności manualnych do wykonywania poszczególnych czynności;M.37.1(3)2 nadzorować pracę podległych pracowników;

M.37.1(4) sporządza zapotrzebowanie na urządzenia, przyrządy, narzędzia, materiały i surowce niezbędne w procesie produkcyjnym;

M.37.1(4)1 zapotrzebować urządzenia, przyrządy i narzędzia, niezbędne w procesie produkcyjnym w odlewni;

M.37.1(4)2 zapotrzebować materiały i surowce niezbędne do wykonania odlewu;M.37.1(5) dokonuje rozliczeń materiałowych; M.37.1(5)1 dokonać rozliczeń materiałowych;


147





M.37.1(5)2 wykonać bilans materiałowy dla technologii stosowanych w odlewni;M.37.1(6) dobiera przyrządy kontrolne do oceny stanu technicznego oprzyrządowania odlewniczego, maszyn i urządzeń;

M.37.1(6)1 dokonać oceny stanu technicznego oprzyrządowania odlewniczego, maszyn i urządzeń;M.37.1(6)2 dobrać przyrządy kontrolne do oceny stanu technicznego oprzyrządowania odlewniczego, maszyn i urządzeń;

M.37.1(7) planuje sposoby zapobiegania wadom odlewów; M.37.1(7)1 określić przyczyny powstawania wad odlewniczych;

M.37.1(7)2 sporządzić plan poprawy jakości odlewów; M.37.1(8) stosuje przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w zakresie dotyczącym procesów odlewniczych;

M.37.1(8)1 zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania zadań zawodowych w odlewni;M.37.1(8)2 zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej w zakładzie odlewniczym;M.37.1(8)3 zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska w zakresie dotyczącym procesów odlewniczych;

M.37.2(1) rozróżnia elementy dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn oraz stosowane w niej oznaczenia;

M.37.2(1)1 rozróżnić elementy dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn;

M.37.2(1)2 rozróżnić oznaczenia stosowane w dokumentacji technologicznej odlewów; M.37.2(2) rozróżnia rodzaje naddatków uwzględnianych w dokumentacji technologicznej odlewanych części maszyn;

M.37.2(2)1 sklasyfikować naddatki stosowane w dokumentacji technologicznej odlewów;

M.37.2(2)2 wskazać naddatki na obróbkę skrawania w dokumentacji technologicznej odlewu;

M.37.2(2)3 wskazać w dokumentacji technologicznej naddatki związane z technologią wykonania odlewu;M.37.2(3) dobiera, na podstawie norm, wartość skurczu odlewniczego, naddatków na obróbkę mechaniczną oraz naddatków technologicznych odlewanych części maszyn;

M.37.2(3)1 dobrać na podstawie norm w zależności od rodzaju stopu oraz technologii wykonania wielkość skurczu odlewanych części maszyn; M.37.2(3)2 dobrać na podstawie norm w zależności od technologii wykonania odlewu wielkość naddatków na obróbkę skrawaniem; M.37.2(3)3 dobrać na podstawie norm wielkość naddatków technologicznych w zależności od technologii wykonania odlewów;

M.37.2(4) dobiera płaszczyznę podziału odlewu oraz sposób doprowadzenia ciekłego metalu do wgłębienia formy;

M.37.2(4)1 dobrać płaszczyznę podziału odlewu w zależności od technologii jego wykonania;

M.37.2(4)2 wybrać miejsce i sposób doprowadzenia ciekłego metalu w zależności od technologii wykonania


148





odlewu;M.37.2(5) oblicza elementy układu wlewowego; M.37.2(5)1 rozróżnić elementy budowy układu wlewowego;

M.37.2(5)2 dobrać typ układu wlewowego w zależności od metody odlewania;

M.37.2(5)3 obliczyć przekroje elementów układu wlewowego oraz parametry zalewania; M.37.2(6) wykonuje rysunki surowych odlewów i form odlewniczych; M.37.2(6)1 sporządzić rysunek surowego odlewu;

M.37.2(6)2 sporządzić rysunek formy odlewniczej;M.37.2(7) planuje sposoby zalewania, wybijania, oczyszczaniai wykańczania odlewów wykonanych w formach piaskowych;

M.37.2(7)1 sklasyfikować sposoby zalewania, wybijania, oczyszczania i wykańczania w zależności od technologii odlewania w formach piaskowych;M.37.2(7)2 zaplanować sposób zalewania i wybijania odlewów w zależności od technologii odlewania w formach piaskowych; M.37.2(7)3 zaplanować sposób oczyszczania i wykańczania w zależności od technologii odlewania w formach piaskowych;

M.37.2(8) dobiera elementy znormalizowane do zespołów modelowych, modeli i rdzennic;

M.37.2(8)1 dobrać znormalizowane elementy stosowane w budowie modeli;

M.37.2(8)2 dobrać znormalizowane elementy stosowane w budowie rdzennic;M.37.2(9) rozpoznaje w dokumentacji konstrukcyjnej elementy konstrukcji zespołów modelowych oraz oprzyrządowania odlewniczego do precyzyjnych metod odlewania;

M.37.2(9)1 rozpoznać w dokumentacji konstrukcyjnej elementy konstrukcji zespołów modelowych do precyzyjnych metod odlewania w formach piaskowych; M.37.2(9)2 rozpoznać w dokumentacji konstrukcyjnej elementy konstrukcji oprzyrządowania odlewniczego do precyzyjnych metod odlewania w formach piaskowych;

M.37.2(10) rozpoznaje w dokumentacji konstrukcyjnej elementy konstrukcyjne kokil i form ciśnieniowych;

M.37.2(10)1 rozpoznać w dokumentacji konstrukcyjnej elementy budowy kokil;

M.37.2(10)1 rozpoznać w dokumentacji konstrukcyjnej elementy budowy form ciśnieniowych;M.37.2(11) dobiera główne i pomocnicze materiały formierskie oraz oblicza ich zawartość w zależności od rodzaju masy formierskiej;

M.37.2(11)1 dobrać główne i pomocne materiały formierskie;M.37.2(11)2 obliczyć zawartość głównych i pomocniczych materiałów formierskich w zależności od rodzaju masy formierskiej;

M.37.2(12) dobiera materiały do wykonywania pokryć ochronnych M.37.2(12)1 dobrać materiały do sporządzenia pokryć ochronnych na formy i rdzenie;


149





wgłębienia formy i powierzchni rdzeni; M.37.2(12)2 dobrać do potrzeb odlewni dostępne na rynku pokrycie ochronne; M.37.2(13) dobiera parametry suszenia form i rdzeni oraz temperaturę utwardzania form skorupowych, wypalania form ceramicznych, suszenia form gipsowych;

M.37.2(13)1 dobrać parametry procesu suszenia form i rdzeni;

M.37.2(13)2 dobrać parametry procesu utwardzania form i rdzeni skorupowych;

M.37.2(13)3 dobrać parametry procesu wypalania form ceramicznych;

M.37.2(13)4 dobrać parametry procesu suszenia form gipsowych;M.37.2(14) oblicza normę czasu pracy potrzebnego do wykonania formy lub rdzenia;

M.37.2(14)1 rozróżnić elementy technicznej normy czasu pracy;

M.37.2(14)2 obliczyć normę czasu pracy potrzebnego do wykonania formy i rdzenia;M.37.2(15) dobiera skład mieszanek stosowanych do wykonania modeli wytapianych;

M.37.2(15)1 rozróżnić składy mieszanek na modele wytapiane;

M.37.2(15)2 dobrać skład mieszanek stosowanych w technologii wytapianych modeli;M.37.2(16) dobiera sposoby zalewania, wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów wykonanych metodą odlewania precyzyjnego;

M.37.2(16)1 dobrać parametry procesu zalewania form do odlewania precyzyjnego;

M.37.2(16)2 dobrać sposoby wybijania i wykańczania odlewów wykonanych metodą odlewania precyzyjnego;BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(7)10 zorganizować stanowisko technologa zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;


BHP(8)10 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac związanych z wykonywanie dokumentacji technologicznej odlewu;


BHP(9)10 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania dokumentacji technologicznej odlewu;


BHP(10)10 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania prac biurowych;


KPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej;


150





KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;


KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;

KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(3)1 analizować rezultaty działań;




KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;KPS(10) współpracuje w zespole; KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;



KPS(10)4 rozwiązywać konflikty w zespole;OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(1)1 dokonywać analizy przydzielonych zadań;

OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;

OMZ(2)2 rozdzielać zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;


151





OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(3)1 mobilizować współpracowników do wykonywania zadań;

OMZ(3)2 wydawać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;

OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;

OMZ(5)1 proponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;

OMZ(5)2 proponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;

OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;

OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych.

311705.M4.J2. Kontrolowanie jakości odlewów i materiałów formierskichPKZ(M.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;

PKZ(M.a)(17)9 odczytać z dokumentacji technicznej parametry techniczne maszyn i urządzeń do badania właściwości mechanicznych i technologicznych stopów odlewniczych, materiałów i mas formierskich;

PKZ (M.m)(2) rozróżnia metody badania właściwości mechanicznych i technologicznych metali i stopów oraz ich struktury wewnętrznej;

PKZ(M.m)(2)1 scharakteryzować własności i właściwości mechaniczne i technologiczne metali i ich stopów;

PKZ(M.m)(2)2 rozróżnić metody badań właściwości mechanicznych metali i ich stopów;

PKZ(M.m)(2)3 rozróżnić metody badań właściwości technologicznych metali i ich stopów;

PKZ(M.m)(2)4 rozróżnić metody badań struktury wewnętrznej metali i ich stopów; M.37.3(1) rozróżnia właściwości technologiczne i wytrzymałościowe materiałów formierskich oraz mas formierskich i rdzeniowych;

M.37.3(1)1 rozróżnić właściwości technologiczne materiałów formierskich, mas formierskich i rdzeniowych;M.37.3(1)2 scharakteryzować właściwości wytrzymałościowe materiałów formierskich, mas formierskich i rdzeniowych;

M.37.3(2) rozróżnia metody badania właściwości materiałów M.37.3(2)1 sklasyfikować metody badań podstawowych i pomocniczych materiałów formierskich;


152





podstawowych i pomocniczych stosowanych w masach formierskich i rdzeniowych; M.37.3(2)2 scharakteryzować metody badań materiałów formierskich;

M.37.3(3) klasyfikuje piaski formierskie na podstawie wyników badań; M.37.3(3)1 określić parametry piasków formierskich;

M.37.3(3)2 sklasyfikować piaski formierskie;

M.37.3(3)3 wykonać badania piasków formierskich;

M.37.3(3)4 scharakteryzować metody badań materiałów i mas formierskich i rdzeniowych;M.37.3(4) rozróżnia metody badania wytrzymałości, wilgotności, przepuszczalności, twardości i stopnia zagęszczenia mas formierskich i rdzeniowych;

M.37.3(4)1 zdefiniować pojęcia: wilgotności, przepuszczalności, twardości, stopnia zagęszczenia mas formierskich i rdzeniowych;M.37.3(4)2 określić wpływ wilgotności, przepuszczalności, twardości, stopnia zagęszczenia na własności mas formierskich i rdzeniowych oraz na jakość odlewów;M.37.3(4)3 rozróżnić metody badania wytrzymałości, wilgotności, przepuszczalności, twardości i stopnia zagęszczenia mas formierskich i rdzeniowych;

M.37.3(5) dobiera aparaturę i urządzenia do pomiaru parametrów mas formierskich, rdzeniowych, spoiw, piasków, lepiszcza;

M.37.3(5)1 dobrać aparaturę do badań piasków formierskich;

M.37.3(5)2 dobrać aparaturę do pomiaru własności spoiw mas formierskich i rdzeniowych;

M.37.3(5)3 dobrać aparaturę do badań mas formierskich i rdzeniowych;M.37.3(6) wykonuje badania laboratoryjne parametrów materiałów oraz mas formierskich i rdzeniowych;

M.37.3(6)2 wykonać badania własności materiałów formierskich;

M.37.3(6)3 wykonać badania własności mas formierskich i rdzeniowych;M.37.3(7) rozpoznaje i klasyfikuje wady odlewów i określa przyczyny ich powstawania;

M.37.3(7)1 zdefiniować pojęcie wady odlewniczej;

M.37.3(7)2 rozpoznać charakter wad odlewniczych i dokonać ich klasyfikacji na podstawie Polskich Norm;M.37.3(7)3 określić możliwe przyczyny powstania wady odlewniczej na podstawie Polskich Norm i własnego doświadczenia;

M.37.3(8) dobiera metody ujawniania zewnętrznych i wewnętrznych wad odlewów;

M.37.3(8)1 dobrać metodę badań wad zewnętrznych na podstawie wymogu jakościowego, np. metoda wizualna VT, metoda badań magnetyczno-proszkowych MT;M.37.3(8)2 dobrać metodę badań ujawniania wad wewnętrznych na podstawie wymogów jakościowych


153





odlewów, np. próba szczelności, badania UT, badania promieniami przenikliwymi;M.37.3(9) dobiera aparaturę do przeprowadzania badań nieniszczących odlewów;

M.37.3(9)1 dobrać aparaturę do badań nieniszczących powierzchni zewnętrznych;

M.37.3(9)2 dobrać aparaturę do badań wad wewnętrznych (UT, X);M.37.3(10) wykonuje badania odlewów i ocenia ich jakość; M.37.3(10)1 wykonać badania jakości odlewów (wady zewnętrzne i wewnętrzne);

M.37.3(10)2 ocenić jakość odlewów na podstawie atlasów wad i Polskich Norm;M.37.3(11) dobiera metody kontroli wymiarów formy odlewniczej i rdzeni;

M.37.3(11)1 dobrać metody kontroli piaskowych form odlewniczych;

M.37.3(11)2 dobrać metody kontroli rdzeni piaskowych;

M.37.3(11)3 dobrać metody kontroli metalowych form i rdzeni; M.37.3(12) wykonuje pomiary odlewów próbnych; M.37.3(12)1 dokonać kontroli wymiarowej odlewu na podstawie rysunku surowego odlewu;

M.37.3(12)2 dokonać kontroli wagi próbnych odlewów;M.37.3(13) rozróżnia właściwości technologiczne stopów odlewniczych; M.37.3(13)1 zdefiniować pojęcia własności technologicznych stopów odlewniczych;

M.37.3(13)2 sklasyfikować własności technologiczne stopów odlewniczych;M.37.3(14) dobiera metody badania właściwości technologicznych stopów odlewniczych;

M.37.3(14)1 rozróżnić metody badania właściwości technologicznych stopów odlewniczych;

M.37.3(14)2 dobrać metodę badań do danej własności technologicznej;M.37.3(15) wykonuje badania właściwości technologicznych stopów odlewniczych;

M.37.3(15)1 wykonać badania właściwości technologicznych metali;

M.37.3(15)2 ocenić wyniki własności technologicznej na podstawie normatywów;M.37.3(16) przeprowadza próby technologiczne ciekłego metalu; M.37.3(16)1 przygotować formy do przeprowadzenia prób technologicznych ciekłego metalu;

M.37.3(16)2 przygotować powierzchnię metalu do pobrania próbki;

M.37.3(16)3 zalać przygotowaną formę z próbą technologiczną;M.37.3(17) wykonuje badania składu chemicznego stopów M.37.3(17)1 pobrać próbkę do badania składu chemicznego zgodnie z normami;


154





odlewniczych; M.37.3(17)2 wykonać badanie składu chemicznego np. z wykorzystaniem spektrometru;M.37.3(18) dobiera urządzenia i przygotowuje zgłady metalograficzne do badań mikroskopowych;

M.37.3(18)1 dobrać urządzenie do przygotowania zgładów metalograficznych;

M.37.3(18)2 wykonać szlifowanie i polerowanie powierzchni próbki;

M.37.3(18)3 dobrać odczynniki i wytrawić powierzchnie próbki;M.37.3(19) rozpoznaje strukturę stopów odlewniczych na podstawie atlasu metalograficznego;

M.37.3(19)1 nazwać składniki strukturalne występujące w stopach żelaza;

M.37.3(19)2 nazwać składniki strukturalne występujące w stopach metali nieżelaznych;

M.37.3(19)3 sklasyfikować na podstawie atlasu metalograficznego strukturę stopu odlewniczego;M.37.3(20) rozróżnia metody badań właściwości mechanicznych metali; M.37.3(20)1 opisać własności mechaniczne metali;

M.37.3(20)2 scharakteryzować metody badań własności mechanicznych metali; M.37.3(21) wykonuje badania właściwości mechanicznych metali; M.37.3(21)1 wykonać pomiar własności wytrzymałościowych zgodnie z normami;

M.37.3(21)2 wykonać pomiar twardości i udarności zgodnie z normami;

M.37.3(21)3 zanalizować wyniki pomiarów;BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(7)11 zorganizować stanowisko laboranta zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;


BHP(8)11 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac związanych z wykonywanie badań laboratoryjnych w odlewni;


BHP(9)11 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania badań laboratoryjnych w odlewni;


BHP(10)10 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania badań laboratoryjnych w odlewni;



155





KPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej;KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;







KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;KPS(10) współpracuje w zespole; KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;



KPS(10)4 rozwiązywać konflikty w zespole;OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(1)1 dokonywać analizy przydzielonych zadań;

OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;


156





OMZ(2)2 rozdzielać zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(3)1 mobilizować współpracowników do wykonywania zadań;

OMZ(3)2 wydawać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań;

OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;

OMZ(5)1 proponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;

OMZ(5)2 proponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. OMZ(6)1 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;

OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;

OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych.

311705.M5. Podejmowanie działalności gospodarczej w branży odlewniczej

311705.M5.J1. Przygotowanie do podjęcia działalności gospodarczejPDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(1)1 określić działania mechanizmów rynkowych właściwych dla branży odlewniczej;

PDG(1)2 rozróżnić podmioty gospodarcze funkcjonujące w branży odlewniczej;PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

PDG(2)1 zanalizować przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych, przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;PDG(2)2 określić skutki nieprzestrzegania przepisów prawa pracy, przepisów prawa o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego;

PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(3)1 zastosować przepisy prawa dotyczące podejmowania działalności gospodarczej w branży odlewniczej;

PDG(3)2 określić przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w branży odlewniczej;PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży PDG(4)1 dokonać klasyfikacji przedsiębiorstw i instytucji występujących w branży odlewniczej;


157





i powiązania między nimi; PDG(4)2 wyjaśnić powiązania między przedsiębiorstwami, instytucjami funkcjonującymi w branży odlewniczej;PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;

PDG(5)1 wskazać czynniki wpływające na działania związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstw w branży odlewniczej;PDG(5)2 zanalizować działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne;

PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;

PDG(6)1 zaplanować współpracę z innymi przedsiębiorstwami z branży odlewniczej;PDG(6)2 zorganizować współpracę w ramach wspólnych przedsięwzięć z innymi przedsiębiorstwami z branży odlewniczej;

PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(7)1 wyznaczyć kolejne etapy czynności mających na celu ustanowienie działalności gospodarczej w branży odlewniczej;PDG(7)2 skonstruować spójny i realistyczny biznesplan dla działalności gospodarczej w branży odlewniczej;

PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia działalności gospodarczej w branży odlewniczej;

PDG(7)4 sporządzić dokumenty niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej w branży odlewniczej;PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;

PDG(8)1 wykonać czynności związane prowadzeniem korespondencji w różnej formie;

PDG(8)2 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

PDG(9)1 posługiwać się urządzeniami biurowymi;

PDG(9)2 skorzystać z programów komputerowych wspomagających prowadzenie działalności gospodarczej;PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;

PDG(10)1 opracować plan marketingowy dla prowadzonej działalności gospodarczej;

PDG(10)2 dobrać instrumenty marketingowe do prowadzonych działań;

PDG(10)3 podjąć współpracę z przedsiębiorstwami funkcjonującymi w branży marketingowej;PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej;

PDG(11)1 dokonać analizy kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej;

PDG(11)2 ocenić efektywność działań w zakresie kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej;

PDG(11)3 wskazać możliwości optymalizacji kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej;


158












KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(5)1 przewidywać sytuacje wywołujące stres;

KPS(5)2 stosować sposoby radzenia sobie ze stresem;

KPS(5)3 określić skutki stresu;KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;

KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe;

KPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej;

KPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej;


159





KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;

KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;

KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(9)1 stosować techniki negocjacyjne;

KPS(9)2 zachowywać się asertywnie;

KPS(9)3 proponować konstruktywne rozwiązania;KPS(10) współpracuje w zespole. KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;




311705.M5.J2. Posługiwanie się językiem obcym w branży odlewniczejJOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;

JOZ(1)1 udzielić ogólnych informacji o osobach, miejscach, przedmiotach związanych z wykonywanym zawodem;

JOZ(1)2 zastosować nazwy maszyn, urządzeń i narzędzi;

JOZ(1)3 posługiwać się terminologią związaną z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy;

JOZ(1)4 posługiwać się terminologią ogólnotechniczną w branży odlewniczej;JOZ(1)5 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo ogólne i strategie kompensacyjne;

JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;

JOZ(2)1 zrozumieć i zastosować się do ustnie wypowiedzianych informacji dotyczących obowiązków i oczekiwań pracodawcy; JOZ(2)2 zrozumieć i zastosować ustnie wypowiedziane zasady związane z obsługą maszyn i urządzeń, odlewniczych;


160





JOZ(2)3 określić kontekst wypowiedzi dotyczących wykonywania czynności zawodowych;JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;

JOZ(3)1 zinterpretować polecenia pisemne dotyczące wykonywania czynności zawodowych;

JOZ(3)2 odczytać i zanalizować podane w sposób pisemny instrukcje obsługi maszyn i urządzeń;

JOZ(3)3 rozpoznać związki pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu;

JOZ(3)4 przełożyć język instrukcji na czynności wykonywania zadań zawodowych;JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;

JOZ(4)1 prowadzić korespondencję formalną, nieformalną i mailową;

JOZ(4)2 zabrać głos w dyskusji i argumentować własne poglądy dotyczące wykonywania zawodu;

JOZ(4)3 wyrazić swoje opinie i pomysły związane z wykonywaną pracą;

JOZ(4)4 prowadzić rozmowę z przełożonym i podwładnym w zakresie wykonywania zadań zawodowych; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji; JOZ(5)1 skorzystać ze słowników jedno- i dwujęzycznych ogólnych i branżowych;

JOZ(5)2 odszukać w prasie, literaturze fachowej i na stronach internetowych potrzebne informacje związane z wykonywaniem zawodu;JOZ(5)3 przekazać w języku polskim główne myśli lub wybrane informacje z tekstu w języku obcym;

JOZ(5)4 zrozumieć informacje dotyczące wykonywanego zawodu usłyszane w mediach obcojęzycznych;KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej;




KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;


161









Praktyki zawodowe

1. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowych w środowisku pracyPKZ(M.a)(8) rozróżnia środki transportu wewnętrznego; PKZ(M.a)(8)2 dobrać maszyny i urządzenia transportu wewnętrznego do określonych zadań;M.4.1(1) rozróżnia rodzaje oraz określa zastosowanie mas formierskich i mas rdzeniowych; M.4.1(1)3 dobrać masy formierskie i rdzeniowe w zależności od sposobu wykonywania form i rdzeni;

M.4.1(3) wykonuje czynności związane z wyładunkiem oraz składowaniem materiałów formierskich;

M.4.1(3)1 dokonać wyładunku materiałów formierskich ręcznie lub za pomocą dostępnych urządzeń z zachowaniem zasad bhp;M.4.1(3)2 dokonać składowania materiałów formierskich w zależności od ich postaci i wymogów ich składowania;

M.4.1(5) sporządza masę formierską i masę rdzeniową zgodnie z recepturą;

M.4.1(5)1 odważyć ilość poszczególnych składników masy zgodnie z recepturą;

M.4.1(5)2 dozować składniki mas do urządzeń mieszających; M.4.1(6) przeprowadza regenerację masy formierskiej; M.4.1(6)1 dobrać metodę odświeżania masy formierskiej w zależności od rodzaju masy;

M.4.1(6)2 dokonać procesu odświeżania masy do formowania na wilgotno;

M.4.1(6)3 dokonać procesu regeneracji masy samoutwardzalnej; M.4.1(10) użytkuje urządzenia stosowane do transportu materiałów formierskich i mas formierskich;

M.4.1(10)1 obsłużyć urządzenia do transportu materiałów formierskich;

M.4.1(10)2 obsłużyć urządzenia do transportu mas formierskich i rdzeniowych formierskich;


162





M.4.1(11) użytkuje maszyny, urządzenia i zmechanizowane zespoły do przerobu mas formierskich i mas rdzeniowych;

M.4.1(11)1 użytkować maszyny i urządzenia do przerobu mas formierskich i rdzeniowych do zalewania na wilgotno;M.4.1(11)2 użytkować maszyny i urządzenia do sporządzania mas samoutwardzalnych;


BHP(8)4 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas przygotowania mas formierskich i rdzeniowych;




KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;


2. Wykonywanie odlewów w formach nietrwałych w środowisku pracyM.4.2(2) dobiera narzędzia i przyrządy do wykonywania form nietrwałych i rdzeni;

M.4.2(2)1 dobrać narzędzia do zagęszczania mas formierskich i rdzeniowych;

M.4.2(2)2 dobrać narzędzia do wykańczania wnęki formy, powierzchni formy i rdzeni;

M.4.2(2)3 dobrać narzędzia do wykonania form nietrwałych;

M.4.2(2)4 dobrać narzędzia do wykonania rdzeni nietrwałych; M.4.2(4) wykonuje ręcznie formy nietrwałe i rdzenie różnymi metodami;

M.4.2(4)1 ręcznie wykonać formy nietrwałe z modelu niedzielonego, dzielonego, z obieraniem, na fałszywce;

M.4.2(4)2 wykonać formy przy wykorzystaniu wzornika;

M.4.2(4)3 wykonać rdzenie w rdzennicy z pancerzem, dzielonej;

M.4.2(4)4 wykonać rdzenie metodą cold-box;M.4.2(5) ocenia stan techniczny oprzyrządowania odlewniczego; M.4.2(5)1 ocenić kompletność zespołu modelowego;


163





M.4.2(5)2 ocenić jakość powierzchni poszczególnych elementów zespołu modelowego;

M.4.2(5)3 ocenić jakość oprzyrządowania odlewniczego na podstawie wykonanych pomiarów warsztatowych;M.4.2(5)4 dokonać oceny stanu technicznego elementów zespołu modelowego na podstawie wyglądu i wymiarów wnęki formy oraz wymiarów i powierzchni rdzeni;

M.4.2(7) użytkuje maszyny i urządzenia do wykonywania form nietrwałych i rdzeni oraz automatyczne linie formowania;

M.4.2(7)1 użytkować maszyny formierskie do wykonywania form i rdzeni;

M.4.2(7)2 użytkować automaty formierski (np. montaż rdzeni);M.4.2(10) wykonuje formy nietrwałe do odlewania precyzyjnego; M.4.2(10)1 wykonać formę metodą wytapianych modeli;

M.4.2(10)2 wykonać formę metodą Shawa;M.4.2(11) użytkuje urządzenia do suszenia form nietrwałych i rdzeni; M.4.2(11)1 dobrać parametry suszenia form nietrwałych i rdzeni;

M.4.2(11)2 użytkować urządzenia do suszenia form i rdzeni nietrwałych;M.4.2(12) wykonuje czynności związane z wykańczaniem wgłębienia formy nietrwałej oraz powierzchni rdzeni;

M.4.2(12)1 usunąć model z formy i dokonać wykończenia jej wnęki;

M.4.2(12)2 rozebrać rdzennicę, usunąć rdzenie i dokonać wykończenia jego powierzchni;M.4.2(13) kontroluje jakość wykonanych form nietrwałych i rdzeni; M.4.2(13)2 skontrolować stopień zagęszczenia masy formierskiej i rdzeniowej;

M.4.2(13)3 skontrolować jakość powierzchni wnęki formy oraz powierzchnie rdzeni;

M.4.2(13)4 skontrolować wymiary wnęki formy, rdzeni;

M.4.2(13)5 skontrolować i ocenić prawidłowość wykonania i wykończenia formy nietrwałej;

M.4.2(13)6 skontrolować i ocenić prawidłowość wykonania i wykończenia rdzenia; M.4.2(14) składa i przygotowuje formy nietrwałe do zalania; M.4.2(14)1 złożyć formy nietrwałe nierdzeniowane;

M.4.2(14)2 złożyć formy rdzeniowane, ustawić, zabezpieczyć rdzenie przed ich przemieszczeniem i zalaniem odpowietrzenia;M.4.2(14)3 przygotować formy do zalania (obciążyć, skręcić lub sklamrować połówki formy);


164





M.4.2(15) wykrywa wady oprzyrządowania odlewniczego i kwalifikuje to oprzyrządowanie do naprawy; M.4.2(15)2 wykryć wady oprzyrządowania odlewniczego;

M.4.2(16) przygotowuje łyżki i kadzie odlewnicze do zalewania; M.4.2(16)1 przygotować łyżki do zalewania (pokrycie materiałem ochronnym, podgrzanie);

M.4.2(16)2 przygotować kadź do zalewania (wykonać wymurówkę, suszyć wymurowaną kadź); M.4.2(17) użytkuje urządzenia do ręcznego i zmechanizowanego zalewania form;

M.4.2(17)1 zalać formę przy użyciu łyżki odlewniczej;

M.4.2(17)2 zalać formę przy użyciu kadzi odlewniczej ręcznej i podwieszonej;

M.4.2(17)3 użytkować urządzenia do zalewania formy na liniach zmechanizowanych; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(7)5 zorganizować stanowisko pracy formierza i rdzeniarza zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bhp, ppoż. i ochrony środowiska;

BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(8)5 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania jednorazowych form i rdzeni;







3. Wykonywanie odlewów w formach trwałych i półtrwałych w środowisku pracyM.4.3(4) przygotowuje formy trwałe i półtrwałe do zalania; M.4.3(4)1 zabezpieczyć formy półtrwałe przed otwarciem podczas zalewania ciekłym metalem;

M.4.3(4)2 zabezpieczyć kokile przed otwarciem podczas zalewania ciekłym metalem;


165





M.4.3(4)3 skontrolować prawidłowość zamknięcia odlewniczych form ciśnieniowych;M.4.3(5) dobiera i nanosi otuliny izolacyjne oraz pokrycia ochronne i oddzielające na wgłębienia form trwałych oraz powierzchnie rdzeni;

M.4.3(5)1 dobrać i nanieść pokrycie (powłokę) ochronne oraz otuliny izolacyjne na powierzchnię formy trwałej zalewanej grawitacyjnie (kokile);M.4.3(5)2 dobrać i nanieść pokrycie ochronne na powierzchnię formy ciśnieniowej;

M.4.3(5)3 dobrać i nanieść pokrycie ochronne na powierzchnię formy wirującej;M.4.3(8) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane w procesach wytwarzania odlewów w formach trwałych i półtrwałych;

M.4.3(8)1 użytkować maszynę do wykonywania odlewów w formach półtrwałych;

M.4.3(8)2 użytkować kokilarkę;

M.4.3(8)3 użytkować maszynę do odlewania ciśnieniowego;

M.4.3(8)4 użytkować maszynę do odlewania odśrodkowego;M.4.3(9) wykonuje odlewy w formach trwałych i formach półtrwałych; M.4.3(9)1 wykonać odlewy w formach trwałych zalewanych grawitacyjnie;

M.4.3(9)2 wykonać odlewy w formach ciśnieniowych;

M.4.3(9)3 wykonać odlewy w formach zalewanych odśrodkowo;

M.4.3(9)4 wykonać odlewy w formach półtrwałych;M.4.3(10) użytkuje urządzenia stosowane do usuwania odlewów z form trwałych i form półtrwałych;

M.4.3(10)1 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z kokilarek;

M.4.3(10)2 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z form ciśnieniowych;

M.4.3(10)3 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z form zalewanych odśrodkowo (wirujących);

M.4.3(10)4 użytkować urządzenia do usuwania odlewów z form półtrwałych;M.4.3(11) ocenia jakość odlewów wykonanych w formach trwałych i formach półtrwałych;

M.4.3(11)1 ocenić jakość odlewu na podstawie wyglądu powierzchni odlewu, jego wymiarów i wagi;M.4.3(11)2 ocenić jakość odlewu na podstawie wymagań określonych w dokumentacji technicznej i technologicznej;M.4.3(11)3 ocenić jakość odlewów wykonywanych w kokilach;


166





M.4.3(11)4 ocenić jakość odlewów wykonywanych w formach ciśnieniowych;

M.4.3(11)5 ocenić jakość odlewów wykonywanych w zalewanych odśrodkowo (wirujących);

M.4.3(11)6 ocenić jakość odlewów wykonywanych w formach półtrwałych;BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(8)6 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas odlewania do form metalowych;








4. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów w środowisku pracyPKZ(M.d)(4) dobiera przyrządy pomiarowe oraz wykonuje pomiary części maszyn; PKZ(M.d)(4)6 dobrać przyrząd pomiarowy w zależności od dokładności wykonywanego pomiaru;

PKZ(M.d)(6) wykonuje operacje obróbki ręcznej, mechanicznej, spajania i plastycznego kształtowania metali;

PKZ(M.d)(6)8 kształtować plastycznie elementy metalowe zgodnie z dokumentacją;

PKZ(M.d)(6)9 łączyć powierzchnie przedmiotów poprzez spawanie, lutowanie i klejenie;M.4.4(3) dobiera narzędzia oraz maszyny i urządzenia do ręcznego i mechanicznego wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;

M.4.4(3)1 dobrać narzędzia do ręcznego wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;

M.4.4(3)2 dobrać maszyny do mechanicznego wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów;


167





M.4.4(4) użytkuje urządzenia do ręcznego i mechanicznego wybijania odlewów z form oraz rdzeni z odlewów;

M.4.4(4)1 ręcznie usunąć odlew z formy;

M.4.4(4)2 ręcznie usunąć rdzenie z odlewu;

M.4.4(4)3 użytkować maszyny i urządzenia do wybijania odlewów z form;

M.4.4(4)4 użytkować maszyny i urządzenia do wybijania rdzeni z odlewów;M.4.4(5) dobiera narzędzia i urządzenia do usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek;

M.4.4(5)1 dobrać narzędzia i urządzenia do usuwania układów wlewowych i nadlewów;

M.4.4(5)2 dobrać narzędzia i urządzenia do usuwania zalewek;M.4.4(6) użytkuje urządzenia do ręcznego i mechanicznego oczyszczania powierzchni odlewów oraz usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek;

M.4.4(6)1 użytkować urządzenia do ręcznego i mechanicznego oczyszczania powierzchni odlewów; M.4.4(6)2 użytkować urządzenia do ręcznego i mechanicznego usuwania układów wlewowych, nadlewów i zalewek;

M.4.4(7) dobiera metody naprawy odlewów w zależności od rodzaju wad odlewniczych; M.4.4(7)3 dobrać metodę naprawy wady odlewniczej;

M.4.4(8) usuwa wady odlewów; M.4.4(8)1 usunąć wadę odlewniczą;M.4.4(9) dobiera metody zabezpieczania odlewów przed korozją; M.4.4(9)2 ocenić prawidłowość przygotowania powierzchni odlewu do zabezpieczenia antykorozyjnego;

M.4.4(9)3 dobrać sposób zabezpieczenia antykorozyjnego odlewów w zależności od wymagań zawartych w dokumentacji technicznej odlewu;M.4.4(9)4 dobrać z katalogów materiały w zależności od przyjętej technologii zabezpieczenia antykorozyjnego odlewów;

M.4.4(10) użytkuje urządzenia do pokrywania odlewów środkami zabezpieczającymi przed korozją;

M.4.4(10)1 przygotować materiały do zabezpieczenia antykorozyjnego;

M.4.4(10)2 przygotować narzędzia i urządzenie do zabezpieczenia antykorozyjnego;

M.4.4(10)3 użytkować urządzenie do zabezpieczenia antykorozyjnego;M.4.4(11) rozróżnia rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej odlewów;

M.4.4(11)4 dobrać rodzaj obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej w zależności od gatunku stopu odlewniczego oraz wymagań zawartych w dokumentacji technicznej odlewu;

M.4.4(12) użytkuje urządzenia do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej odlewów; M.4.4(12)2 użytkować urządzenia do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;


168






BHP(8)7 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac związanych z wybijaniem, oczyszczaniem i wykańczaniem odlewów;










KPS(10)3 modyfikować działania na podstawie wspólnie wypracowane stanowisko;


5. Przygotowanie materiałów wsadowych do topienia metali w środowisku pracyM.5.1(3) wykonuje czynności związane z wyładunkiem oraz składowaniem materiałów wsadowych;

M.5.1(3)3 wykonać czynności związane z wyładunkiem materiałów wsadowych w zakładzie odlewniczym;

M.5.1(3)4 wykonać czynności związane ze składowaniem materiałów wsadowych w zakładzie odlewniczym;


169





M.5.1(5) użytkuje maszyny i urządzenia do przygotowaniai odważania materiałów wsadowych

M.5.1(5)3 użytkować maszyny i urządzenia do przygotowania materiałów wsadowych w zakładzie odlewniczym;

M.5.1(5)4 użytkować maszyny i urządzenia do odważania materiałów wsadowych w zakładzie odlewniczym;M.5.1(6) przygotowuje wsad do pieca zgodnie z recepturą; M.5.1(6)1 odważyć składniki wsadu do pieca zgodnie z recepturą;M.5.1(8) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu; M.5.1(8)1 dokonać bieżącego przeglądu i konserwacji maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu;


BHP(8)12 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań w wydziale topialni zakładu odlewniczego;











KPS(5)3 określić skutki stresu;


170





KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe;


KPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej;KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania. KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;


KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań.

6. Obsługiwanie pieców odlewniczych w środowisku pracyM.5.2(6) dobiera narzędzia do obsługi pieców odlewniczych; M.5.2(6)2 dobrać narzędzia do obsługi pieców w zależności od rodzaju pieca w zakładzie odlewniczym;

M.5.2(6)3 dobrać narzędzia do obsługi pieców w zależności od etapu technologicznego wytopu w zakładzie odlewniczym;

M.5.2(5) przygotowuje do pracy i uruchamia piece odlewnicze; M.5.2(5)1 przygotować piece odlewnicze do pracy w zakładzie odlewniczym;

M.5.2(5)2 uruchomić piece odlewnicze w zakładzie odlewniczym;M.5.2(7) wykonuje czynności związane z dozowaniem wsadu do pieca odlewniczego, usuwaniem żużla, pobieraniem ciekłego metalu do prób technologicznych;

M.5.2(7)3 wykonać czynności związane z dozowaniem wsadu, usuwaniem żużla w zakładzie odlewniczym;

M.5.2(7)4 pobrać ciekły metal do prób technologicznych w zakładzie odlewniczym;M.5.2(8) wykonuje czynności związane ze spustem ciekłego metalu; M.5.2(8)1 wykonać czynności związane ze spustem ciekłego metalu w zakładzie odlewniczym

M.5.2(8)2 nadzorować napełnianie kadzi odlewniczych w zakładzie odlewniczym;M.5.2(9) kontroluje parametry pracy pieców odlewniczych; M.5.2(9)3 odczytać parametry pracy pieców odlewniczych w zakładzie odlewniczym;

M.5.2(9)4 skontrolować parametry pracy pieców odlewniczych w zakładzie odlewniczym;M.5.2(10) przeprowadza bieżące przeglądy i konserwacje maszyn i urządzeń do topienia metali;

M.5.2(10)2 przeprowadzić przegląd bieżący maszyn i urządzeń do topienia metali w zakładzie odlewniczym;

M.5.2(10)3 przeprowadzić konserwację maszyn i urządzeń do topienia metali w zakładzie odlewniczym;


171






BHP(8)12 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań w wydziale topialni zakładu odlewniczego;











KPS(5)3 określić skutki stresu;KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe;


KPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej;KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania. KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;


172






KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań.


173