/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
DİYETİSYENLİKTE ETİK YAKLAŞIM
Gizem ŞEBERDiyetisyen ve Yaşam Koçu
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
NE KONUŞACAĞIZ? • Gizem ŞEBER• Etik Nedir? • Diyetisyenlik Nedir? • Diyetisyenliğin Standartları• Diyetisyenlikte Etik İlkeler (Türkiye)• Diyetisyenlikte Etik İlkeler (Dünya)• Eğitimde Etik İlkeler• Sosyal Medyada Etik İlkeler
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
ETİK NEDİR?
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
ETİK NEDİR?
• Yunanca kökenli kelime
• Felsefede: İyi – Doğru
• Toplumsal Bilimlerde: Ahlak Kuralları
• Mesleki Etik
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
ETİK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR
• Etik Kural: Etik ilkelerin daha keskin kurallarla belirlenmiş hali
• Etik kod: Belirli konudaki etik kurallar kümesine verilen ad
Kadıoğlu S. Stomaterapi Sempozyum Kitabı, 2007; 86-88
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
MESLEK ETİĞİ NEDİR? Bütün mesleki etkinliklerin;- İyiye yönlendirilmesi konusunda düzenlemeler getiren, - Meslek üyelerinin kişisel arzularını sınırlayıp belli bir
çizginin dışına çıkmalarını önleyen, - Mesleki idealleri geliştiren, - İlkesiz üyeleri meslekten dışlayan
bir ilkeler ve kurallar sistemi olarak tanımlanmaktadır
Arda B. Etiğe kavramsal giriş ve temel yaklaşımlar. A.Ü Basımevi; 2004, s:21–36
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
DİYETİSYEN NEDİR? - Beslenme ve diyetetik alanında lisans eğitimi veren fakülte
veya yüksekokullardan mezun;- Sağlıklı bireyler için sağlıklı beslenme programlarını belirleyen, - Hastalar için hekimin yönlendirmesi üzerine gerekli beslenme
programlarını düzenleyen,- Toplu beslenme yapılan yerlerde beslenme programlarını
hazırlayan ve besin güvenliğini sağlayan sağlık meslek mensubudur.
TDD Diyetisyenlik Mesleği Etik İlkeleri Yayını
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
DİYETİSYENLİĞİN STANDARTLARI
TSE TARAFINDAN NİSAN 2004’TE BELİRLENDİ.
TÜRK STANDARDI / TURKISH STANDARD – TS 13114 - Nisan 2004 - ICS 03.040;
03.100.30 DİYETİSYEN
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
DİYETİSYENLİĞİN ETİK KURALLARITÜRKİYE DİYETİSYENLER DERNEĞİ TARAFINDAN
25 KURAL HALİNDE YAYINLANMIŞTIR. • Onurlu, dürüst, adil, tarafsız• Empati kurmak, objektif olmak• Mesleki yeterliliğe sahip olmak• İnsan Hakları Bildirgesi’ne uygun hareket
etmekTDD Diyetisyenlik Mesleği Etik İlkeleri Yayını
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
DİYETİSYENLİĞİN ETİK KURALLARI- Diyetisyen; mesleğini uygularken yanlış
ve/veya yanıltıcı reklam uygulamaları yapmamalı, yanıltıcı ticari reklamlara aracı olmamalıdır.
• Diyetisyen; hasta ve danışanların bütün mahrem bilgilerini korumalı ve tam gizliliğin garantilenmesini engelleyebilecek durumların tümünü danışanına bildirmelidir.
TDD Diyetisyenlik Mesleği Etik İlkeleri Yayını
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
DİYETİSYENLİĞİN ETİK KURALLARI• Diyetisyen; meslektaşlarına ve diğer
çalışanlara küçük düşürücü davranışlarda bulunmamalıdır.
• Diyetisyen; meslektaşları arasında haksız rekabete yol açacak mesleki uygulamalarda bulunmamalıdır.
TDD Diyetisyenlik Mesleği Etik İlkeleri Yayını
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
DİYETİSYENLİĞİN ETİK KURALLARI (ABD)
• 18 maddelik etik kod • 2009’dan bu yana 3 delegeli etik komite• Kim tarafından yapıldığı belirli olan imzalı
şikayet• Şikayetin incelenmesi ve değerlendirilmesi• Yazılı uyarı, eğitimden men etme, kısa süreli
üyelikten men etme, 5 seneye kadar üyelikten ve meslekten men etme
Code of Ethics for the Profession of Dietetics and Process for Consideration of Ethics Issues — August 2009 Journal article
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
DİYETİSYENLİĞİN ETİK KURALLARI (ABD)
“Guidelines Regarding the Recommendation and Sale of Dietary Supplements”
Mayıs 2002- En büyük eksiklerimizden biri- ABD’de sıkı belirlenmiş kurallara bağlı- A kalite bilimsel veri ile etkisi kanıtlanmış
ürünler
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
… MİNİK BİR PARANTEZ…Randomize kontrollü çift kör çalışmaRandomize kontrollü çalışmaKohort çalışmalarıVaka Kontrol çalışmasıVaka serileriDenek hayvanı çalışmalarıEditorialsIn Vitro çalışmalar
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
DİYETİSYENLİĞİN ETİK KURALLARI (ABD)
“Impact of Social Media Discussion Handout”2012
• En önemli ikinci eksiğimiz• Case-study çalışmaları yapıyorlar
Medya okur yazarlığını ve dijital medya okur yazarlığını öğrenmeli, gelecekte oluşacak
haksız rekabete karşı önlem almalıyız
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
ETİK KODLAR – EFAD EFAD = Diyetisyen Birlikleri Avrupa Konfederasyonu
• Objektif ve dürüst olmak• Tüm insanlara ve ihtiyaçlarına inanmak• Diğerleri ile iş birliği yapmak• İnsanların pozitif beslenmesi için çaba
göstermek• Zarar verecek bir aksiyon almamak• İyi uygulamalar konusundaki kurallara sadık
kalmakEFAD Resmi Web Sitesi
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
İYİ UYGULAMALAR - EFAD
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
ETİK KODLAR – ICDA ICDA = Uluslararası Diyetetik Birlikleri Konfederasyonu
7 Eylül 2008 tarihinde ICDA üyeleri, ortak bir dil oluşturmak adına;
Etik Kodları Ve
İyi Uygulamalar Prosedürü’nü kabul etmişlerdir.
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
İLERİ KAYNAKLAR
• Dünya’da ve Türkiye’de Beslenm ve Diyetetik Eğitim Öğretimi, Diyetisyenin Meslek Etiği Doç. Dr. Muhittin Tayfur ve ark.
Hatiboğlu Yayınları
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
ETİK TARTIŞMALAR
Toplumsal Etik Derneği Başkanı Ahmet Akgün’ün 14 Mart 2011’de yaptığı açıklama:
“En çok etik ihlali tıp alanında”
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
ETİK TARTIŞMALAR
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
ETİK TARTIŞMALAR
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
ETİK TARTIŞMALAR
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
EN ÖNEMLİSİ…
• AKIMLARA KAPILMAYIN !
• ARAŞTIRIN… BİLİMSEL DAYANAK EDİNİN…
• SORGULAYIN… SORGULAYIN… SORGULAYIN…
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
BANA GÖRE ETİK…
• Bilimsel süzgeçten geçen bilginin;
Son karardan önce “VİCDAN” süzgecinden geçirilmesidir.
Yaptığınız iş, aldığınız sorumluluk uykunuzu KAÇIRMASIN…
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
…KISA BİR MOLA…
• Sağlam temelli teorik bilginiz olsun. • Bilimsel yayınlardan kopmayın. • Bilim okur yazarlığınız olsun. • Medya okur yazarlığınız olsun. • İstediğiniz şeyden VAZGEÇMEYİN!
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
/diyetisyengizemseber /diyetisyengizem
DAVETİNİZ ve SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM…
Daha sonra aklınıza gelecek sorularınız için sosyal medya hesaplarımı kullanabilirsiniz.