Chương trình Dạy học của IntelKhóa học Cơ bản
Nhóm Blue SkyĐỖ THỊ THÚY HẰNG
LÂM THỊ HUỲNH NGA
PHẠM THỊ THU HIỀN
MẪU SẢN PHẨM HỌC SINH
Ñaëng Höõu Hoaøng
Kim cương
Ñaëng Höõu Hoaøng
CHẤT RẮN
Hạt muối ăn Viên đá thạch anh
Than chì
Ñaëng Höõu Hoaøng
1. Chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình2. Tinh thể và mạng tinh thể3. Vật rắn đơn tinh thể và vật rắn đa tinh thể4. Chuyển động nhiệt ở chất rắn kết tinh và chất
rắn vô định hình5. Tính dị hướng
Nội dung chính
Ñaëng Höõu Hoaøng
1. Chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình
Viên đá thạch anhHạt muối ăn
Nhựa thông Hắc ín
Hình dạng bên ngoài của chúng có gì giống nhau, có gì khác nhau?
Về hình dạng bên ngoài, muối ăn và thạch anh có dạng hình học còn nhựa thông và hắc ín thì không có dạng hình học
Ñaëng Höõu Hoaøng
Hạt muối ăn và viên đá thạch anh có các cạnh thẳng, các mặt phẳng, các góc đa diện Nhựa thông và hắc ín thì không
Chất rắn được chia thành 2 loại: Chất rắn kết tinh (muối, thạch anh,…) Chất rắn vô định hình (nhựa thông, hắc ín…)
Muối ăn Thạch anh
Một số chất như lưu huỳnh, đường…có thể là chất rắn kết tinh, có thể là chất rắn vô định hình tuỳ theo điều kiện làm rắn.
Ví dụ:
Lưu huỳnhVô định hình
Lạnh đột ngột
Lưu huỳnhKết tinh
LƯU HUỲNHNóng chảy ở 350oC
Nguội dần dần
2. Tinh thể và mạng tinh thể
Các tinh thể
Hạt muối ăn Kim cương
2. Tinh thể và mạng tinh thể Khảo sát cấu trúc bên trong tinh thể, người ta thấy các hạt (nguyên tử, phân tử, ion,…) cấu tạo nên tinh thể chiếm những vị trí xác định, có trật tự và trật tự này được lập lại tuần hoàn trong không gian.
Cách sắp xếp, cách phân bố hạt trong không gian
Mạng tinh thể
Mạng tinh thể là một mạng lưới mô tả cách phân bố trong không gian của các hạt cấu tạo nên tinh thể.
Tùy thuộc bản chất của các hạt cấu tạo nên tinh thể và tính chất của lực tương tác giữa các hạt này, người ta chia tinh thể thành những loại khác nhau .
Tinh thể nguyên tử:
Kim cương Gemani Silic
Tinh thể ion:
Cấu trúc tinh thể muối ăn (NaCl)
2. Tinh thể và mạng tinh thể
2. Tinh thể và mạng tinh thể
Chất rắn có thể kết tinh theo nhiều kiểu cấu trúc tinh thể khác nhau. Chặng hạn như cacbon có 2 trạng thái rắn:
Kim cương Than chì
Chất rắn đơn tinh thể khác chất rắn đa tinh thể ở điểm nào?Chất rắn đơn tinh thể Chất rắn đa tinh thể
Được cấu tạo chỉ từ một tinh thể (như muối ăn, kim cương,thạch anh…)
Được cấu tạo từ vô số tinh thể rất nhỏ liên kết hỗn độn với nhau (như kim loại, hợp kim)
3. Vật rắn đơn tinh thể và vật rắn đa tinh thể
3. Vật rắn đơn tinh thể và vật rắn đa tinh thểVD:Tinh thể muối ăn
3. Vật rắn đơn tinh thể và vật rắn đa tinh thểVD:Tinh thể kim loại
Cấu trúc tinh thể vàng Cấu trúc tinh thể sắt
4. Chuyển động nhiệt ở chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình
- Là dao động của mỗi hạt quanh một vị trí cân bằng xác định của mạng
- Chuyển động nhiệt ở chất rắn vô định hình là dao động của các hạt quanh vị trí cân bằng. Các vị trí cân bằng này được phân bố theo kiểu trật tự gần
- Dao động này phụ thuộc vào nhiệt độ. Nhiệt độ tăng thì dao động mạnh lên
5. Tính dị hướng- Tính dị hướng ở một vật thể hiện ở chỗ tính chất vật lí theo các phương khác nhau ở vật đó là không như nhau
- Bắt nguồn từ sự dị hướng của cấu trúc mạng tinh thể
Tách than chì theo các lớp phẳng thì dễ hơn theo các phương khác
- Chất rắn đơn tinh thể có tính dị hướng, chất rắn đa tinh thể thì không có tính dị hướng- Chất rắn vô định hình không có tính dị hướng vì không có cấu trúc tinh thể
Mở rộngDạng tinh thể thứ ba của cacbon gọi là fulơren: cấu trúc giống như quả bóng tròn:
Dạng tinh thể thứ tư của cacbon: ống nanô cacbon (đường kính vài nanômét), chiều dài cỡ micrômét.
Graphene: Tấm cacbon siêu mỏng (dày 1 nguyên tử) trông như một sợi dây phân tử nhỏ.
CHẤT RẮN
Chất rắn kết tinh Chất rắn vô định hình
Chất rắn đơn tinh thể Chất rắn đa tinh thể
Có tính dị hướng Có tính đẳng hướng Có tính đẳng hướng
- Có cấu trúc tinh thể Có nhiệt độ nóng chảy xác định
- Không có cấu trúc tinh thể- Không có nhiệt độ nóng chảy (đông đặc) xác định
Hệ thống kiến thức
Củng cốCâu 1: Ñaëc ñieåm vaø tính chaát naøo döôùi
ñaây khoâng lieân quan ñeán chaát raén keát tinh A. Coù daïng hình hoïc xaùc ñònh B. Coù nhieät ñoä noùng chaûy xaùc ñònh C. Coù caáu truùc tinh theå D. Coù nhieät ñoä noùng chaûy khoâng xaùc ñònh Đáp án D
Củng cốCâu 2: Vaät naøo sau ñaây khoâng coù caáu
truùc tinh theå? A. Haït muoái B. Vieân kim cöông C. Mieáng thaïch anh D. Coác thuûy tinh
Đáp án D
Củng cốCâu 3: Chaát raén voâ ñònh hình coù ñaëc tính naøo döôùi ñaây ?
A. Ñaúng höôùng vaø noùng chaûy ở nhieät ñoä khoâng xaùc ñònh B. Dò höôùng vaø noùng chaûy ôû nhieät ñoä khoâng xaùc ñònhC. Dò höôùng vaø noùng chaûy ôû nhieät ñoä xaùc ñònh D. Ñaúng höôùng vaø noùng chaûy ôû nhieät ñoä xaùc ñònh
Đáp án A
Củng cốCâu 4: Đặc tính nào dưới đây là của chất rắn đơn tinh
thể?
A. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định.
B. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác định.
C. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định.
D. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác địnhĐáp án D
Củng cốCâu 5: Đặc tính nào dưới đây là của chất rắn đa tinh thể ?
A. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác định.
B. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định.
C. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định.
D. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác định.Đáp án A
Củng cốCâu 6: Mạng tinh thể của chất rắn là gì?
A. Là cấu trúc tạo bởi các hạt phân tử, nguyên tử, ion.
B. Liên kết chặt với nhau bằng những lực tương tác.
C. Sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định.
D. Cả 3 ý trên đều đúng.
Đáp án D
Củng cốCâu 7: Khi nung nóng một vật rắn, điều nào sau đây là
đúng?
A. Các phân tử cấu tạo nên vật sẽ chuyển động nhanh hơn.
B. Các phân tử cấu tạo nên vật sẽ chuyển động hỗn độn hơn.
C. Các phân tử cấu tạo nên vật sẽ chuyển động hỗn độn và nhanh hơn
D. Các phân tử cấu tạo nên vật sẽ chuyển động có hướng.
Đáp án D
Cám ơn cô và các bạn đã
lắng nghe