Th.s. NGUYN CH NGN
TThh nngghhiimm CCAADD ((CCoommppuutteerr--AAiiddeedd DDeessiiggnn))
c bin son trong khun kh d n ASVIET002CNTT Tng cng hiu qu o to v nng lc t o to ca sinh vin
khoa Cng ngh Thng tin - i hc Cn th
I HC CN TH - 12/2003
Gio trnh th nghim CAD
Li ni u
Cng vi s pht trin nhanh chng ca my tnh, CAD (Computer-Aided Desgin) c xy dng ngy cng hon thin v ng dng trong hu ht cc lnh vc khoa hc k thut. i vi chuyn ngnh in t, nhiu phn mm CAD cho php thit k mch, m phng v v mch in mt cch nhanh chng v hiu qu nh OrCAD/Pspice, Multisim (Electronics WorkBench), MicroSim, ExpeditionPCB,
Tuy nhin, y l cc phn mm ng gi ch c ng dng trong chuyn mn hp l in t, n khng cho php lp trnh m phng cc h thng ng (Dynamic systems) bt k khc. V vy, chng trnh o to mn CAD cho sinh vin in t chuyn ngnh Vin thng v T ng ha hng ti phn mm Matlab. y l mt ngn ng lp trnh cp cao dng ngun m, n h tr rt nhiu th vin chc nng chuyn bit t Ton hc, Kinh t, Logic m, Truyn thng, iu khin t ng, n iu khin phn cng cho cc thit b. ng thi, n cho php ngi s dng b sung cc cng c t to lm phong ph thm kh nng phn tch, thit k v m phng cc h thng ng lin tc v ri rc, tuyn tnh v phi tuyn bt k. Vi nhng u im ni bc ca mnh, Matlab c nhiu trng i hc hng u trn th gii p dng v ging dy.
Tham vng th nhiu nhng trong phm vi 30 tit thc hnh, chng ta ch c th cp n nhng vn c bn nht. Hy vng t sinh vin t nghin cu, hc hi c th thit k v m phng cc m hnh H thng Vin thng hay cc H iu khin t ng. ng thi cng nm s lc v cc phn mm m phng mch v v mch in nh Multisim, OrCad,
Gio trnh ny gm 7 bi, mi bi 5 tit. Sinh vin chn 6 bi thc tp: 1. Thao tc trong ca s lnh ca Matlab. 2. Hm v Script files. 3. Symbolic v Simulink. 4. M hnh h thng Vin thng. (sinh vin chuyn ngnh VT) 5. M hnh h thng iu khin t ng. (sinh vin chuyn ngnh KT) 6. To giao din trong Matlab. 7. Thit k - M phng v v mch in (cc sinh vin khng chn bi 4 hoc 5)
Mc d ht sc c gng, song do trnh hn ch ca ngi vit m nhiu vn chc cha c trnh by tt cng nh cha b cc hp l. Xin chn thnh cm n mi kin ng gp ca sinh vin v cc bn ng nghip.
TcAD, thng 11 nm 2003
Nguyn Ch Ngn a ch lin h: B mn Vin thng v T ng ha
Khoa Cng ngh Thng tin, i hc Cn th 01 L T Trng, Tp. Cn th, tnh Cn th Tel: (71) 831301 Fax: (71) 830841 Email: [email protected] URL: http://www.cit.ctu.edu.vn/department/ac/ncngon.html
TcAD - 2003 2
Gio trnh th nghim CAD
Mc lc
Li ni u 2 Mc lc 3 BI 1: THAO TC TRONG CA S LNH CA MATLAB 5
I. Mc tiu....................................................................................................................5 II. Tham kho...............................................................................................................5 III. Thc hnh ..............................................................................................................5
III.1 Ma trn ..........................................................................................................5 III.2 Vect .............................................................................................................6 III.3 Cc a thc....................................................................................................7 III.4 ha ...........................................................................................................7
IV. T chn................................................................................................................12 BI 2: HM V SCRIPT FILES 13
I. Mc tiu..................................................................................................................13 II. Tham kho.............................................................................................................13 III. Thc hnh ............................................................................................................13
III.1 Script files ...................................................................................................13 III.2 S dng cc hm xy dng sn...................................................................15 III.3 Xy dng hm.............................................................................................17
IV. T chn................................................................................................................21 BI 3: SYMBOLIC V SIMULINK 22
I. Mc tiu..................................................................................................................22 II. Tham kho.............................................................................................................22 III. Thc hnh ............................................................................................................22
III.1 Symbolic ......................................................................................................22 III.2 Simulink.......................................................................................................24
IV. T chn................................................................................................................30 BI 4: M HNH H THNG VIN THNG 32
I. Mc tiu..................................................................................................................32 II. Tham kho.............................................................................................................32 III. Thc hnh ............................................................................................................32
III.1 H thng thng tin lin tc (Analog Communications) ..............................34
TcAD - 2003 3
Gio trnh th nghim CAD
III.2 H thng thng tin ri rc (Digital Communications).................................36 IV. T chn................................................................................................................37
BI 5: M HNH H THNG IU KHIN T NG 38 I. Mc tiu..................................................................................................................38 II. Tham kho.............................................................................................................38 III. Thc hnh ............................................................................................................38
III.1 Hm truyn v phng trnh trng thi ca h thng ..................................39 III.2 B iu khin PID........................................................................................42 III.3 Hiu chnh thng s ca b iu khin PID ................................................45
IV. T chn................................................................................................................47 BI 6: TO GIAO DIN TRONG MATLAB 49
I. Mc tiu..................................................................................................................49 II. Tham kho.............................................................................................................49 III. Thc hnh ............................................................................................................49 IV. T chn................................................................................................................55
BI 7: THIT K M PHNG MCH V V MCH IN 57 I. Mc tiu..................................................................................................................57 II. Tham kho.............................................................................................................57 III. Thc hnh ............................................................................................................57
III.1 Multisim.......................................................................................................57 III.2 OrCAD.........................................................................................................59
IV. T chn................................................................................................................64
TcAD - 2003 4
Gio trnh th nghim CAD
BI 1
THAO TC TRONG CA S LNH CA MATLAB
I. Mc tiu Bi th nghim ny gip sinh vin lm quen nhanh vi Matlab 6.5 bng cc thao tc n gin trn ma trn, vect, biu thc ton hc, cc lnh ha, , thc hin ngay trn ca s lnh (command window) ca Matlab.
II. Tham kho [1]. Nguyn Ha Duy Khang, Bi ging mn CAD, B mn Vin thng &
T ng ha, khoa Cng ngh thng tin, i hc Cn th, 2001. [2]. The Mathworks Inc., Matlab Notebook Users Guide, 2003. [3]. Nguyn Hoi Sn - Thanh Vit - Bi Xun Lm, ng dng
MATLAB trong tnh ton k thut, Tp 1, NXB HQG Tp. HCM, 2000 [4]. Nguyn Hu Tnh - L Tn Hng - Phm Th Ngc Yn - Nguyn Th
Lan Hng, C s Matlab & ng dng, NXB KH v K thut, 1999. [5]. http://www.facstaff.bucknell.edu/maneval/help211/exercises.html[6]. http://www.glue.umd.edu/~nsw/ench250/matlab.htm
III. Thc hnh T ca s lnh ca Matlab, sinh vin ln lt thc hin cc thao tc sau:
III.1 Ma trn to ma trn trong Matlab ta ch cn lit cc phn t ca ma trn trong cp du ngoc vung ([]). Cc phn t trn cng hng c phn bit bi du phy (,) hoc khong trng (space). Cc hng ca ma trn, phn cch nhau bi du chm phy (;). V d, nhp ma trn A c 4 hng, 4 ct nh sau:
>> A=[16 3 2 13; 5 10 11 8; 9 6 7 12; 4 15 14 1]
>> size(A)
truy xut n tng phn t ca ma trn ta dng ch s phn t tng ng. V d, phn t hng th 2, ct th 3 ca A l A(2,3).
>> A(2,3)
c Cho ma trn A=[2 4 1; 6 7 2; 3 5 9], sinh vin dng cc lnh cn thit : a. Ly dng u tin ca ma trn A.
TcAD - 2003 5
Gio trnh th nghim CAD
b. To ma trn B bng 2 dng cui cng ca A. c. Tnh tng cc phn t trn cc ct ca A. (gi : tnh tng cc phn
t trn ct 1: sum(A(:,1))). d. Tnh tng cc phn t trn cc dng ca A.
d Cho ma trn A=[2 7 9 7; 3 1 5 6; 8 1 2 5], sinh vin gii thch kt qu ca cc lnh sau:
a. A' b. A(:,[1 4]) c. A([2 3],[3 1]) d. reshape(A,2,6) e. A(:) f. [A A(end,:)] g. A(1:3,:) h. [A ; A(1:2,:)] i. sum(A) j. sum(A') k. [ [ A ; sum(A) ] [ sum(A,2) ; sum(A(:)) ] ]
e Gii h phng Ax=b, vi: A= v b= . Gi : x=A\b.
013352101
211
III.2 Vect Vect thc cht cng l ma trn c kch thc (n x 1) hay (1 x n), nn ta c th to ra vect nh cch to ra ma trn. Ngoi ra, c th dng mt s cch sau:
>>x=0:0.1:1
>>y=linspace(1, 10, 20) % vecto 20 phan tu cach deu nhau tu 1 den 10
>>z=rand(10,1)
c Cho vect x = [3 1 5 7 9 2 6], gii thch kt qu ca cc lnh sau: a. x(3) b. x(1:7) c. x(1:end) d. x(1:end-1) e. x(6:-2:1) f. x([1 6 2 1 1]) g. sum(x)
d Sinh vin hy to mt vect x c 100 phn t, sao cho:
TcAD - 2003 6
Gio trnh th nghim CAD
)12(
)1( 1
=
+
nx
n
n .
Gi : To vect n c 100 phn t t 1 n 100, dng ton t du chm (.) xc nh x.
III.3 Cc a thc Cc a thc trong Matlab c m t bng cc vect hng vi cc phn t ca vect chnh l cc h s ca a thc, xp theo th t s m gim dn. V d, a thc m = s4-s3+4s2-5s-1 c biu din l:
>>m=[1 -1 4 5 -1]
xc nh gi tr ca a thc, ta dng lnh polyval. V d, xc nh gi tr ca a thc ti im s=2:
>>polyval(m,2)
xc nh nghim ca a thc, ta dng lnh roots. V d: >>roots(m)
c Cho phng trnh x2-4x+5=0, gii phng trnh theo 2 cch, cch 1 tnh delta theo phng php c in, cch 2 dng hm roots, hy so snh kt qu.
a. Cch1:
>>a=1;
>>b=-4;
>>c=5
>>x1=(-b+sqrt(b^2-4*a*c))/(2*a)
>>x2=(-b-sqrt(b^2-4*a*c))/(2*a)
b. Cch 2:
>>m=[a b c];
>>x=roots(m)
Hy thay i cc gi tr khc nhau ca a, b v c tng ng trong 2 cch gii trn. So snh kt qu v nhn xt.
d Gii phng trnh x3- 2x2+4x+5=0. Kim chng kt qu thu c bng hm polyval. Sinh vin c nhn xt g v kt qu kim chng.
e Lp li cu d cho phng trnh x7-2=0. f Sinh vin th dng hm poly to a thc t cc nghim cho trc.
>>help poly
III.4 ha Matlab h tr ch ha rt mnh, bao gm ha 2D v 3D, vi cc trc ta tuyn tnh v phi tuyn bt k.
TcAD - 2003 7
Gio trnh th nghim CAD
III.4.1. ha 2 D ha 2D ch yu da trn lnh plot. c gip , ta g:
>>help plot
c V th hm s y1=sinx.cos2x v hm s y2=sinx2 trong [0-2], trn cng h trc ta , ta ln lt thc hin nh sau:
>>x=0:0.01:2*pi;
>>y1=sin(x).*cos(2*x); %nhan tuong tung tung phan tu
>>plot(x,y1)
>>grid on %hien thi luoi
Sau khi thu c th hm y1, v y2 trn cng th, ta thc hin:
>>hold on %giu hinh, mac nhien la hold off
>>y2=sin(x.^2); %luy thua tung phan tu
>>plot(x,y2,k) %duong ve co mau den
>>axis([0 4*pi 1.25 1.25]) %dinh lai toa do hien thi
Ta c th t nhn cho cc trc cng nh tiu cho th:
>>xlabel(Time)
>>ylabel(Amplitude)
>>title(y1=sinx.cos2x and y2=sin(x^2))
>>legend(sinx.cos2x,sinx^2)
0 1 2 3 4 5 6
-1
-0.5
0
0.5
1
Time
Am
plitu
de
y1=sinx.cos2x and y2=sinx2
sinx.cos2xsinx2
Hnh 1.1 Biu din th cc hm s trn cng h trc ta
d Matlab h tr rt nhiu thuc tnh ha, c th kim sot cc thuc tnh ny ta cn dng n th ha. V d:
>>close all
>>x=[0 1 2 3];
>>y=[0 4 1 5];
>>h=plot(x,y)
h chnh l th ha ca hm plot, thy cc thuc tnh ho, ta dng lnh:
TcAD - 2003 8
Gio trnh th nghim CAD
>>set(h)
By gi ta th t mt s thuc tnh ha cho h.
>>set(h,Color, r) %dat lai mau do
>>set(h,'LineWidth',6) %dat do rong duong
>>set(h,'Marker','v','MarkerSize',6)
0 0.5 1 1.5 2 2.5 30
1
2
3
4
5
Hnh 1.2 Thay i thuc tnh ng biu din
D liu dng v c t trong XData v YData.
>> set(h,'XData',[0 1 1 3]) >>set(h,'YData',[0 3 5 1])
T kt qu ny, ta nhn thy nu d liu trong XData v YData bin thin theo thi gian, th trn ca s ha (figure) ta s thy hnh nh sinh ng kiu animation.
0 0.5 1 1.5 2 2.5 30
1
2
3
4
5
Hnh 1.3 - Thay i d liu trong ca s ha
e Tng t nh hm plot, sinh vin th dng cc hm semilogx, semilogy
v loglog cho trng hp trc ta phi tuyn. f Ngoi cc lnh biu din ng cong trong ta Descartes, Matlab
cng h tr vic v th hm s trong h ta cc bng hm polar. >>theta=0:0.05:2*pi;
>>r=sin(5*theta);
>>polar(theta,r)
TcAD - 2003 9
Gio trnh th nghim CAD
0.5
1
30
210
60
240
90
270
120
300
150
330
180 0
Hnh 1.4 Biu din th hm s trong h ta cc
III.4.2. ha 3 D
Matlab cung cp nhiu hm v th 3D, chng hn: plot3 - dng v cc ng trong khng gian 3 chiu; mesh v surf - dng v vt th 3D (g help mesh v help surf bit thm cc hm 3D c lin quan).
c V th 3D bng hm plot3: >>t=0:pi/50:10*pi;
>>x=sin(t);
>>y=cos(t);
>>z=t;
>>subplot(121), plot3(x,y,z) %ve tren o thu nhat
>>grid on
>>subplot(122), plot3(x,y,t.^2) %ve tren o thu hai
>> grid on
-10
1-1
010
20
40
-10
1-1
010
500
1000
Hnh 1.5 V th 3D bng hm plot3
d V mt paraboloid z=x2+y2 trong khng gian 3 chiu: >>close all
>>t=-5:0.1:5;
>> [x,y]=meshgrid(t); %dinh luoi ve
>>z=x.^2+y.^2;
>> subplot(2,2,1), mesh(z) %ve mat luoi 3D
TcAD - 2003 10
Gio trnh th nghim CAD
>> title('mesh(z)')
>> subplot(2,2,2), meshc(z) %giong mesh nhung co them duong vien
>> title('meshc(z)')
>> subplot(2,2,3), meshz(z) %co them luoi tren mat x,y
>> title('meshz(z)')
>> subplot(2,2,4), waterfall(z) %chi ve luoi theo 1 huong
>> title('waterfall(z)')
Hnh 1.6 - V mt paraboloid
e V mt ( )22
22
yx
yxsinz
++= trong khng gian 3 chiu:
>>x=-8:0.5:8;
>>y=x;
>>[x,y]=meshgrid(x,y);
>>r=sqrt(x.^2+y.^2);
>>z=sin(r)./r;
>>surf(x,y,z)
-100
10
-100
10-0.5
0
0.5
1
Hnh 1.7 Mt biu din th 3D khc
TcAD - 2003 11
Gio trnh th nghim CAD
f Sinh vin th v mt tr 24 yxz += bng hm mesh v hm surf.
IV. T chn c Gii h phng trnh sau:
2x1 + 4x2 + 6x3 2x4 = 0
x1 + 2x2 + x3 + 2x4 = 1
2x2 + 4x3 + 2x4 = 2
3x1 - x2 + 10x4 = 10.
d Chng t rng (A+B)C=AC+BC, vi:
A= , B= v C= .
63420210
5021013
1643
e Sinh vin th v hnh sau (Hnh 1.8):
(Hnh 1.8)
f T ca s lnh ca Matlab, nhp: demos. Chn MATLAB Graphics 3D-plots. Chy chng trnh demo ny.
TcAD - 2003 12
Gio trnh th nghim CAD
Bi 2
HM V SCRIPT FILES
I. Mc tiu Bi th nghim ny gip sinh vin tip cn vi k thut lp trnh trong Matlab thng qua vic s dng cc hm c sn, xy dng cc hm mi da trn cc cu trc if - for - while v tm hiu cch xy dng script files, lm c s cho vic lp trnh m phng cc h thng Vin thng v T ng cc bi sau.
II. Tham kho [1]. Nguyn Ha Duy Khang, Bi ging mn CAD, B mn Vin thng &
T ng ha, khoa Cng ngh thng tin, i hc Cn th, 2001. [2]. The Mathworks Inc., Matlab Notebook Users Guide, 2003. [3]. Nguyn Cng nh, Phn tch v tng hp cc h thng iu khin bng
my tnh, NXB Khoa hc v K thut, 2002. [4]. Nguyn Hu Tnh - L Tn Hng - Phm Th Ngc Yn - Nguyn Th
Lan Hng, C s Matlab & ng dng, NXB KH v K thut, 1999. [5]. http://www.mines.utah.edu/gg_computer_seminar/matlab/[6]. http://www.glue.umd.edu/~nsw/ench250/matlab.htm
III. Thc hnh Hm v Script files trong Matlab u c qun l di dng cc tp tin c phn m rng .m, thng c son tho bi Matlab Editor. Khi ng Matlab Editor bng mt trong cc cch sau:
1. Nhp chut vo biu tng trn menu bar ca ca s lnh.
2. File New M-file 3. Nhp vo biu tng Matlab Editor trn desktop (nu c).
Chng ta ln lt kho st qui cch xy dng cc hm v script file. Sinh vin c v thc hnh ln lt theo cc phn sau.
III.1 Script files Tp hp cc dng lnh ca Matlab c sp xp theo mt cu trc no v lu thnh file c phn m rng *.m c gi l script file (file kch bn, file chng trnh). Ta c th chy file ny t ca s lnh ging ht nh cc lnh ca Matlab. Cu trc ca mt script file nh sau:
TcAD - 2003 13
Gio trnh th nghim CAD
% ------------------------------------------------------------------------------------------ % Phn vit sau du % y dng cho lnh help % Thng thng phn ny m t chc nng, cch s dng, % v d minh ha hay nhng lu c bit m tc gi mong mun tr % gip cho ngi s dng. % ----------------------------------------------------------------------------------------- [global tnbin1, tnbin2, ] % Khai bo bin ton cc
% (nu c)
% phn trnh by cu lnh
c Hy khi ng Matlab Editor v to mt script file c tn bai21.m, vi ni dung nh sau:
% Doan script file nay hien thi loi chao trong 2s. Sau do
% hien thi logo cua matlab mot cach sinh dong roi thoat
close all
% ---------------------- Tao mot cua so do hoa --------------------------------
figure('Color',[0 0 0],...
'Name','Welcome to Matlab Experiments',...
'NumberTitle','off',...
'MenuBar','none');
% ----------------------- Hien thi loi chao ----------------------------------------
text( 'String','Welcome to MATLAB',...
'Color',[.25 .25 .25],...
'Position',[0.01 .501],...
'Fontsize',32,...
'FontAngle','italic');
text( 'String','Welcome to MATLAB',...
'Color','w',...
'Position',[0 .5],...
'Fontsize',32,...
'FontAngle','italic');
axis off;
pause(2); % dung trong 2 giay
% ---------------------- Hien thi logo cua Matlab ------------------------------
logospin
% ---- Thoat - xoa cac bien trong workspace va dong cua so lai -----
clear
close
TcAD - 2003 14
Gio trnh th nghim CAD
% ket thuc script file
Sau khi lu file ny, t ca s lnh ca Matlab, sinh vin hy nhp: >>help bai21
thi hnh script file va son, hy nhp: >>bai21
d Son tho script file c tn bai22.m lp biu tng s sinh vin in T - Tin hc tt nghip ti khoa Cng ngh Thng tin, i hc Cn th t nm 1996 n 2001 vi d liu nh sau:
Nm K s in t K s Tin hc 1996 38 48 1997 33 54 1998 36 120 1999 31 92 2000 60 110 2001 70 131
Ni dung ca script file nh sau:
%
% Lap bieu do tong so sinh vien Dien tu Tin hoc tot nghiep ti
% Khoa Cong nghe Thong tin, Dai hoc Can tho, tu 1996-2001
%
svdt=[38 33 36 31 60 70]; % sinh vien Dien tu
svth=[48 54 120 92 110 131]; %sinh vien Tin hoc
nam=1996:2001;
subplot(211), bar(nam,svdt);
title('Sinh vien Dien tu tot nghiep tu 1996-2001');
subplot(212), bar(nam,svth);
title('Sinh vien Tin hoc tot nghiep tu 1996-2001');
Colormap(cool);
%
Thi hnh file ny t ca s lnh. Sinh vin c th dng lnh help bar bit cc thng s ca hm ny v hiu chnh (ty thch) mt s chc nng hin th ca hm bar trong file bai22.m.
e Sinh vin hy to mt script file c tn bai23.m v cc th trn hnh 2.1.
III.2 S dng cc hm xy dng sn Matlab h tr mt th vin hm rt phong ph, xy dng trn cc gii thut nhanh v c chnh xc cao. Ngoi cc hm c bn ca Matlab, tp hp cc hm dng gii quyt mt ng dng chuyn bit no gi
TcAD - 2003 15
Gio trnh th nghim CAD
l Toolbox, v d: X l s tn hiu (Digital Signal Processing), iu khin t ng (Control), Mng Nron nhn to (Neural networks), Sinh vin xem li gio trnh bit thm v cc hm. Ngoi ra, c th dng lnh help bit chc nng ca toolbox v hm cng nh cch thc s dng chng.
help % chuc nang toolbox
>>help control % liet ke ham cua control toolbox
help % chuc nang ham
>>help plot % chuc nang ham plot
Ta c th tm kim cc hm lin quan bng cch cung cp cho hm lookfor ca Matlab mt t kha:
lookfor
>>lookfor filter % tm cc hm lin quan n mch lc
(Hnh 2.1 dng cho cu III.1.3)
c Hm [Y I]=max(X) cho bit phn t ln nht ca vect (mng) X vi ch s tng tng I.
>>help max >> x=[1 5 9 7 6 4]; >> [y,i]=max(x) y = 9 i = 3 Ngha l phn t th i=3 ca vect x c gi tr ln nht, y=9.
TcAD - 2003 16
Gio trnh th nghim CAD
d Hm Y=exp(X), tnh eX, kt qu tr v cho Y. >>help exp
>>x=0:0.05:1;
>>y=exp(x);
>>stem(x,y) % giong ham plot nhung ve cho tin hieu roi rac
e Gi s ta mun iu ch bin sng mang c truyn hai bng cnh (Double sideband transmission carrier Amplitude Modulation) vi:
- Tn hiu iu ch X=0.2*sin(2*pi*t) vi t:0:0.01:10
- Tn s sng mang fc=620KHz
Sinh vin hy tm hm thch hp v v tn hiu thu c sau khi iu ch, c dng nh hnh 2.2:
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10-0.4
-0.2
0
0.2
0.4
Hnh 2.2 Tn hiu thu c sau khi iu ch bin
III.3 Xy dng hm Vic xy dng hm cng c thc hin tng t nh script file. Tuy nhin, i vi hm ta cn quan tm n cc tham s truyn cho hm v cc kt qu tr v sau khi thc hin. C 3 im cn lu :
- Tn hm phi c t trng vi tn file lu tr.
- Phi c t kha function dng u tin.
- Trong mt hm c th xy dng nhiu hm con (iu ny khng c trong script file). Kt thc hm con phi c t kha end (iu ny khng cn trong hm cha).
Qui cch xy dng hm c m t nh sau:
function [out1,out2,]=tenham(in1,in2,) % --------------------------------------------------------------------------------------- % Phn ny s hin th khi ngi s dng dng lnh help tenham % ---------------------------------------------------------------------------------------- [global ] %khai bo bin ton cc (nu c) out1=kt qu1 %kt qu tr v ca hm out2=kt qu2
TcAD - 2003 17
Gio trnh th nghim CAD
% Cc hm con (nu c) [ function [subout1,subout2,]=tenhamcon(subin1,subin2,) end ] %t kha end khong can doi voi Matlab Version 6.x
c Xy dng hm gptb2 gii phng trnh bc hai ax2+bx+c=0. Ni dung hm nh sau:
function [x1,x2]=gptb2(a,b,c)
% Giai phuong trinh bac hai ax^2+bx+c=0
% [x1,x2]=gptb2(a,b,c)
% Trong do: x1,x2 nghiem thuc hoac phuc
% a,b,c la 3 he so cua phuong trinh
%
% Vi du: [x1,x2]=gptb2(1,-3,2)
%
% Copyright 2003 Nguyen Chi Ngon TcAD - CIT - Cantho University
% Email: [email protected]
if nargin>help gptb2
>>[x1,x2]=gptb2(1,6,-7)
>>[x1,x2]=gptb2(2,7,14)
>>[x1,x2]=gptb2(0,4,3)
>>[x1,x2]=gptb2(1,6)
9 Cho bit ngha ca t kha nargin? 9 Sinh vin hy vit li hm ny kt qu ch tr v nghim s thc.
d Xy dng hm vdcongdb(a,m,method) v mt s ng cong c bit trong h ta cc, vi a l bn knh v m l s ng cong v trn cng trc ta . Trng hp ny hm khng tr v gi tr nn ta khng cn bin ng ra. Tu theo gi tr ca tham s method m ta v th tng ng:
TcAD - 2003 18
Gio trnh th nghim CAD
Nu method = Becnulli: V ng Lemniscat Becnulli: = 2cos2ar
Nu method = Astroit: V ng Astroit: 43sin1 = ar
Nu method = Xoanoc: V ng xon c: 1cosr += Ni dung hm nh sau:
function vdcongdb(a,m,method) % Ve duong cong trong toa do cuc: vdcongdb(a,m,method) % method = 'Becnulli' - Ve duong Lemniscat Becnulli: % r=a*sqrt(abs(2*cos(2*theta))) % 'Astroit' - Ve duong Astroit: % r=a*sqrt(abs(1-sin(3*theta)/4)) % 'Xoanoc' - Ve duong xoan oc: % r=a*cos(theta)+1 % Voi: a-ban kinh; m-so duong cong ve tren cung he truc % Vi du: vdcongdb(0.5, 4, 'Becnulli') % % Copyright 2003 Nguyen Chi Ngon, TcAD - CIT - CTU % Email: [email protected] if nargin
Gio trnh th nghim CAD
set(h,'color',mau,'LineWidth',2); axis equal; end % end of for hold off;
axis off end % end of if
Sinh vin hy kim chng li hot ng ca hm, v d: >>help vdcongdb >>vdcongdb(1,5,Becnulli) >>vdcongdb(1,5, Astroit) >>vdcongdb(1,5,Xoanoc) >> vdcongdb(1,5,saikieu) >> vdcongdb(5,becnulli) >> .
e Xy dng hm dudoan() d on kt qu sau mi ln tung mt xc xc ng nht, 6 mt. Ni dung hm nh sau:
function dudoan() % Du doan ket qua sau moi lan tung ngau nhien mot xuc xac 6 mat % Chuong trinh lap lai cho den khi nguoi su dung khong doan tiep % % Copyright 2003, Nguyen Chi Ngon TcAD - CIT, Cantho University % Email: [email protected] tiep = 'y'; sai=0; dung=0; disp('Chao mung ban den voi Casino nay!') while(lower(tiep)=='y') doan=input('Moi ban du doan ket qua (1-6):'); kqua=tungxx; if (doan ~= kqua) disp('Xin loi, ban da doan sai!') sai=sai+1; else disp('Xin chuc mung!') dung=dung+1; end tiep=input('Ban muon choi tiep(''y''/''n''):'); end disp(['Dung ' num2str(dung) ' trong tong so ' num2str(sai+dung) ' lan doan']) % subfunction -------------- function mat = tungxx() mat=floor(6*rand(1,1))+1; % end
Sinh vin th s dng hm ny v cho bit s khc nhau gia script file v hm khng c tham s vo.
TcAD - 2003 20
Gio trnh th nghim CAD
IV. T chn c Vit chng trnh tm nghim thc ca phng trnh bc 2. d Vit chng trnh in tam gic Pascal n dng trong mn hnh ha vi n
c nhp t bn phm.
TcAD - 2003 21
Gio trnh th nghim CAD
Bi 3
SYMBOLIC V SIMULINK
I. Mc tiu Hiu mt cch c bn v hai cng c mnh v hu hiu ca Matlab, l Symbolic v Simulink, t sinh vin c th t mnh pht huy cc chc nng cao hn ca hai cng c ny trong tnh ton v m phng h thng.
II. Tham kho [1]. The Mathworks Inc., Matlab Notebook Users Guide, 2003. [2]. Nguyn Hoi Sn - Thanh Vit - Bi Xun Lm, ng dng
MATLAB trong tnh ton k thut, Tp 1, NXB HQG Tp. HCM, 2000 [3]. Nguyn Ch Ngn, Bi th nghim K thut m phng trong iu khin
t ng, B mn Vin Thng & T ng ha, khoa Cng ngh thng tin, i hc Cn th, 2002.
[4]. Nguyn Cng nh, Phn tch v tng hp cc h thng iu khin bng my tnh, NXB Khoa hc v K thut, 2002.
[5]. http://www-h.eng.cam.ac.uk/help/tpl/programs/Matlab/Symbolic.html
III. Thc hnh Symbolic v Simulink u cha th vin chc nng rt phong ph, bi th nghim ny ch c th cp n nhng g gi l c bn nht. T , sinh vin c th t mnh nghin cu v pht trin tip.
III.1 Symbolic Phin bn mi nht ca Symbolic toolbox c Mathworks gii thiu trong Matlab 6.5 vo thng 6-2003. l mt th vin ton hc kiu k t, c pht trin t Symbolic Maple ca trng i hc Waterloo, Canada. c ci nhn tng qut v cc chc nng ca Symbolic, sinh vin hy g:
>>help symbolic
Mt s hm thng dng ca Symbolic:
Tn hm Chc nng Tn hm Chc nng
diff o hm fourier Bin i Fourier
int Tch phn ifourier Bin i Fourier ngc
taylor Khai trin Taylor laplace Bin i Laplace
det nh thc ca ma trn laplace Bin i Laplace ngc
TcAD - 2003 22
Gio trnh th nghim CAD
numden T v mu ca phn s ezplot V hm, plot subs Thay bin sym bng tr s ezpolar V hm, ta cc polar dsolve Gii phng trnh vi phn ezmesh V mt li mesh solve Gii phng trnh i s ezsurf V mt surf
bin i mt s, mt bin hay mt i tng no thnh kiu Symbolic ta c th s dng mt trong cc cch sau:
>>s=sym(A) >>x=sym(x)
>>syms x y z % khai bo kt hp x, y v z l bin symbolic c Tnh o hm bng hm diff ca symbolic: Nu S l biu thc symbolic
th:
diff(S) o hm ca S theo bin t do diff(S,v) o hm ca S theo bin v diff(S,v,n) o hm cp n ca S theo v.
V d: Tnh o hm ca y = sinx3.
>> syms x % khai bao x la bien kieu symbolic
>> y=sin(x^3);
>> z=diff(y) % dao ham cua y
z =
3*cos(x^3)*x^2 % sinh vien kiem tra ket qua
>>pretty(z) % hien thi dang quen thuoc
3 cos(x3) x2
>>ezplot(x,y) % ve y theo x
0 1 2 3 4 5 6
-1
-0.5
0
0.5
1
x
y
x = x, y = sin(x3)
Hnh 3.1 V th hm symbolic
d Tnh vi phn bng hm int - Nu S l biu thc Symbolic th: int(S) tch phn khng xc nh ca S theo bin mc nhin (mun
bit bin mc nhin ny ta dng hm findsym). int(S,v) tch phn khng xc nh ca S theo v. int(S,a,b) tch phn xc nh ca S trn cn [a,b] int(S,v,a,b) tch phn xc nh ca S theo v trn cn [a,b]
TcAD - 2003 23
Gio trnh th nghim CAD
V d: Tnh ( )( ) dx1x7 x1219x21
02
22 ++ >>syms x >>S=2*x^2*(19+12*x^2)/(7*(x^2+1)) >>y=int(S,x,0,1) % tch phn S theo x trn cn [0,1] >>subs(y) % i sang kiu s
e Gii h phng trnh bng hm solve: >>help solve >>syms x y >>[x,y]= solve('x^2*sin(x^2)-3*y=7','x+y=1')
Sau khi thu c nghim x v y, sinh vin hy thay vo 2 phng trnh trn v nhn xt kt qu.
f V mt 3D bng hm ezsurf: V d v mt 22 yx1y)y,x(fS ++== trn
min xc nh: -5S=y/(1+x^2+y^2) >>ezsurf(S, [-5 5 2*pi 2*pi])
Hnh 3.2 V th 3D cho hm s symbolic
III.2 Simulink Simulink 5.0 (Simulation and Link - R13) c MatWorks gii thiu vo thng 6 nm 2003. N cho php phn tch, m hnh ha v m phng cc h thng ng tuyn tnh v phi tuyn, lin tc v ri rc mt cch trc quan trong mi trng giao tip ha, bng cc thao tc chut n gin. C th ni, khng tn dng c Simulink l mt thit thi ln cho ngi lm cng tc m phng! Khi ng Simulink bng mt trong cc cch sau:
nhp: >>simulink
TcAD - 2003 24
Gio trnh th nghim CAD
hoc nhp chut vo trn menubar ca Matlab
Th vin simulink hin ra nh hnh 3.3: Trc tin, sinh vin hy nhp chut vo cc thanh cun ca th vin c ci nhn thn thin v simulink. T y, c th to m hnh bng simulink, hy:
nhp chut vo biu tng ca th vin simulink chn: File New Model trong Menu ca th vin Simulink chn: File New Model trong ca s lnh ca Matlab
Hnh 3.3 Ca s chnh ca th vin Simulink
Hnh 3.4 Mi trng son tho ca Simulink
Ca s ny (hnh 3.4) cho php ta nhp - ko - th vo tng khi chc nng trong th vin simulink. V d, t vo y khi Sine Wave trong th vin ca (hnh 3.5):
TcAD - 2003 25
Gio trnh th nghim CAD
Hnh 3.5 Ly mt khi t th vin
Sau khi t tt c cc khi cn thit ca m hnh, ta ni chng li bng cch nhp - gi v ko mt ng t ng ra ca khi ny n ng vo ca khi khc ri th phm tri chut, mt kt ni s c thit lp.
c Xy dng m hnh h thng xe ti:
Hnh 3.6 M hnh xe ti
cho bi phng trnh: bvudtdvm = hay bv)(u
m1
dtdv = .
Trong m l khi lng xe, u l lc tc ng ca ng c (ng vo ca m hnh), b l h s ma st v v l vn tc t c (ng ra ca m hnh). Xut pht im ca vic xy dng cc m hnh h thng t cc phng trnh vi phn tng ng l cc khi tch phn (Integrator). Nu trong phng trnh m t h thng c vi phn bc n th ta s t vo m hnh n khi tch phn, do quan h v
dtdv = .
M mt ca s m hnh mi. t vo m hnh khi Integrator t th vin Continuous v k cc
ng thng ni n ng vo v ng ra ca khi ny.
t nhn vdot (dv/dt) cho cho ng ni n ng vo v v cho ng ni n ng ra bng cch nhp p chut ngay pha trn cc ng ny.
TcAD - 2003 26
Gio trnh th nghim CAD
T phng trnh h thng ta thy dv/dt (vdot) bng tch ca thnh phn (1/m) v thnh phn tng (u-bv), nn ta thm khi 1/m ngay trc khi tch phn:
t vo khi Gain trong th vin . Nhp p chut vo khi ny thay i li thnh 1/m. t nhn inertia cho khi ny tng trng cho qun tnh ca xe
(nhp p vo nhn Gain bn di khi).
By gi ta t khi tng vi 2 ng vo +-, ng vo + s c ni vi u, ng vo - s c ni vi thnh phn bv c (u-bv)
t vo khi Sum trong th vin Nhp p vo khi ny i ng vo t ++ sang +-
c thnh phn bv ta ch cn t thm khi Gain vi li b:
t khi Gain c li b t nhn l damping tng trng cho thnh phn lc cn ca xe.
n y vic xy dng m hnh xe ti vi ng vo u v ng ra v coi nh hon thnh. Tuy nhin, m phng m hnh ny, ta cn t thm khi Step vo u v hin th v trn khi Scope
t khi Step trong th vin bin u ngay ng vo. t khi Scope trong th vin ngay ng ra v.
TcAD - 2003 27
Gio trnh th nghim CAD
Nh rng m, b v u l cc bin cn c gn tr trc khi m phng.
>>m=1000 >>b=50 >>u=500
Thi gian m phng h thng ty thuc vo thng s Stop time trong menu SimulationSimulation paramrters, gi s t 120 (Hnh 3.7). chy m phng, ta c th thc hin bng 1 trong cc cch:
nhp chut vo biu tng trn menubar ca m hnh chn: Simulation Start Ctrl-T
Nhp p vo Scope xem kt qu m phng.
Hnh 3.7 Thay i thng s m phng
d Xy dng m hnh h thng iu khin v tr motor DC cho bi phng trnh vi phn sau:
=dtdbiK
J1
dtd
t2
2
+=dtdKVRi
L1
dtdi
e
Trong :
J = 0.01 Kgm2/s2 l moment qun tn ca rotor b = 0.1 Mms l h s ma st ca cc b phn c kh K = Ke = Kt = 0.01 Nm/A l hng s sc in ng R = 10 ohm l in tr dy qun L = 0.5 H l h s t cm
TcAD - 2003 28
Gio trnh th nghim CAD
V l in p t ln cun dy ca motor l v tr trc quay (ng ra ca m hnh) i l dng in chy trong cun dy ca motor.
Hnh 3.8 M hnh ton h iu khin v tr motor DC
Quan st tng phng trnh m t h thng ta thy cu trc ca chng cng tng t nh phng trnh ca cu c. Sinh vin ln lt thc hin trn tng phng trnh c (hnh 3.9):
(Hnh 3.9) Kt hp 2 phng trnh:
(Hnh 3.10)
TcAD - 2003 29
Gio trnh th nghim CAD
t vo m hnh khi Step lm tn hiu tham kho, khi Scope quan st p ng. Sinh vin hy gn tr cho tt c cc thng s ca m hnh, thc hin m phng v quan st p ng (Hnh 3.11). Hy thay i ng vo m hnh bng khi to xung vung. M phng, quan st kt qu v nhn xt.
IV. T chn
c Sinh vin hy tnh o hm cp 2 ca hm ( )2x1xey = bng tay v kim chng kt qu bng symbolic.
d Tnh tch phn sau v kim chng kt qu bng symbolic: 0
x2e
Hnh 3.11 - M hnh Simulink hon chnh ca h iu khin v tr motor DC
e Xy dng m hnh h thng xe la cho bi phng trnh:
dtdxgM)xx(kF
dtxdM 11212
12
1 =
dtdxgM)xx(k
dtxdM 22212
22
2 =
(Hnh 3.12 Photo courtesy: Dr. Howard Blackburn)
Trong cc thng s tng trng nh sau:
M1=1 kg l khi lng toa ko; M2=0.5 kg l khi lng toa khch;
TcAD - 2003 30
Gio trnh th nghim CAD
k=1 N/sec l cng l xo kt ni gia 2 toa; F=1 N l lc tc ng ca u my (ng vo m hnh); =0.002 sec/m l h s ma st ln; g = 9.8 m/s^2 l gia tc trng trng x1, x2 v tr 2 toa (ng ra).
Hnh 3.13 M hnh ton ca h thng xe la
TcAD - 2003 31
Gio trnh th nghim CAD
BI 4
M HNH H THNG VIN THNG
I. Mc tiu Bi th nghim ny tm hiu phng php m hnh ha mt h thng thng tin n gin nh hnh 4.1:
Hnh 4.1 - Mt m hnh truyn tin tiu biu
Chng ta s x l tn hiu ngun (m ha, kim sot li, iu ch) v truyn qua mt knh truyn c nhiu sau khi phc tn hiu nhn c (gii iu ch, gii m) v xc nh xc sut li tn hiu.
II. Tham kho [1]. The Mathworks Inc., Matlab Users Guide Communications Toolbox,
2003. [2]. Nguyn Hu Tnh - L Tn Hng - Phm Th Ngc Yn - Nguyn Th
Lan Hng, C s Matlab & ng dng, NXB KH v K thut, 1999. [3]. http://murray.newcastle.edu.au/uers/staff/eemf/ELEC352/notes.htm
III. Thc hnh c th thc tp tt bi th nghim, sinh vin cn c kin thc v X l s tn hiu (Digital Signal Processing), Truyn d liu (Data transmittion) v C s Vin thng. Do , bi th nghim ny khng bt buc i vi sinh vin chuyn ngnh Tin hc (nu c) v sinh vin in t hng KT. Trong trng hp , sinh vin c th chn bi 5 hoc bi 7 thc tp.
TcAD - 2003 32
Gio trnh th nghim CAD
Xy dng m hnh h thng thng tin ni chung l mt vic rt ln, vi nhiu vn cn gii quyt. Do trong phm vi bi th nghim ny chng ta ch c th kho st mt s khu trong tng th ca mt h thng truyn thng.
TcAD - 2003 33
Gio trnh th nghim CAD
III.1 H thng thng tin lin tc (Analog Communications) Trong phn ny chng ta s tm hiu cc phng php iu ch v gii iu ch tn hiu lin tc (Analog Modulation and Demodulation).
c iu ch bin sng mang b nn hai bng cnh (Double-Sideband Suppressed Carrier Amplitude Modulation DSB-SC): Phng php iu ch ny da theo cng thc sau:
y(t) = m(t)cos(2fct+c) Trong : m(t) l tn hiu h tn (thng tin) dng iu ch sng mang tn s cao c(t) = cos(2fct+c) thu c tn hiu iu ch y(t).
Hnh 4.2 Nguyn tc iu ch bin
Ta c th thc hin phng php iu ch ny trong Matlab nh sau (sinh vin nn ghi trong file .m thun tin cho vic s dng li cc cu sau):
>>Fc=10; % tn s sng mang [Hz]
>>Fs=60; % tn s ly mu m phng
>>Fm=1; % tn s tn hiu h tn
>>t=[0:1/Fs:3]; % time window
>>c=cos(2*pi*Fc*t); % tn hiu sng mang
>>m=sin(2*pi*Fm*t); % tin hiu h tn 1Hz
>>subplot(311), plot(t,m) % v tn hiu h tn
>>subplot(312), plot(t,c) % v sng mang
>>y=m.*c; % iu ch
>>subplot(312), plot(t,y) % v tn hiu iu ch
>>z=abs(fft(y)); % ph tn hiu iu ch
>>z=z(1:length(z)/2+1); % ly 1/2
>>frq=[0:length(z)-1]*Fs/length(z)/2; % frequency window
>>figure % new figure
>>plot(frq,z); % v ph
9 Sinh vin hy quan st ph tn hiu iu ch, v hy so snh vi tn s
sng mang. 9 Th dng hm amod ca Communications toolbox thc hin cng
vic trn.
>>help amod
TcAD - 2003 34
Gio trnh th nghim CAD
>>Y=amod(m, Fc, Fs, 'amdsb-sc'); % iu ch
>>subplot(313),plot(t,Y)
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3-1
0
1
m0 0.5 1 1.5 2 2.5 3
-1
0
1
c
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3-1
0
1x
Hnh 4.3 Tn hiu iu ch bin
9 Tng t nh trn, sinh vin hy thc hin iu ch bin sng mang b nn n bng cnh (Single-Sideband Suppressed Carrier Amplitude Modu-lation SSB-SC). So snh vi phng php iu ch bin DSB-SC.
d Gii iu ch bin : C nhiu phng php gii iu ch bin . y ta xt phng php gii iu ch ng b (Synchronous Demodulation), p dng cho phng php iu ch bin vi sng mang b nn SC (Suppressed Carrier) v phng php iu ch bin vi sng mang c truyn TC (Transmission Carrier), theo m hnh sau:
Hnh 4.4 Nguyn tc gii iu ch bin
Thc hin gii iu ch nh sau (phi m bo rng tn hiu iu ch y cn trong WorkSpace ca Matlab):
>>y_mix=y.*c; % trn tn hiu iu ch vi sng mang
>>[num,den]=butter(3, (Fc/2)/(Fs/2)); % low-pass filter tn s ct Fc/2
>>m_r=filter(num,den,y_mix); % cho tn hiu trn qua b lc
>>close all %
>>plot(t,m) % v tn hiu h tn ban u
>>hold on %
>>plot(t,m_r,'r') % v tn hiu h tn va hi phc
9 Gii thch v sao ta dng b lc thng thp vi tn s ct Fc/2.
TcAD - 2003 35
Gio trnh th nghim CAD
9 Sinh vin hy quan st v so snh s khc bit gia tn hiu gii iu ch v tn hiu h tn ban u. Gii thch.
9 Th dng hm ademod ca Communications toolbox gii iu ch:
>>help ademod
>>M_R=ademod(y,Fc,Fs,'amdsb-sc'); % gii iu ch
>>plot(t,M_R,'g')
III.2 H thng thng tin ri rc (Digital Communications) Trong phn ny, chng ta s thc hin m hnh mt h thng truyn thng ri rc nh s sau:
Hnh 4.5 M hnh mt h thng truyn tin ri rc
Sinh vin cn c phn help ca tng lnh hiu v bit cch s dng.
c To tn hiu ngun: >>clear
>>close all
>>K=11; % chiu di t tin (message length)
>>msg=randint(K*2,1); % to tn hiu ngun (digital message)
>>subplot(411),stem(msg,.) % v tn hiu ngun
>>ylabel(digital message)
d M ha BCH: >>N=15; %chiu di t m (codeword length)
>>code = encode(msg,N,K,'bch'); %m ha BCH
>>subplot(412), stem(code,.)
>>ylabel(BCH)
e iu ch QASK: S dng b iu ch s M-QASK vi M=16 (sinh vin cn xem li l thuyt v b iu ch ny)
>>M=16; % multiple number
>>Fd=1; % tc ngun tin
>>Fc=10; % tn s sng mang
>>Fs=30; % tn s ly mu
>>modu = dmod(code,Fc,Fd,Fs,'qask',M); % iu ch M-QASK
>>subplot(413),plot(modu) % v tn hiu iu ch
>>ylabel(QASK)
f Knh truyn c nhiu: Tn hiu sau khi iu ch c truyn trn knh truyn c nhiu trng Gaussian cng sut 0.1W.
TcAD - 2003 36
Gio trnh th nghim CAD
>>std_value=0.1; % cong suat nhieu >>modu_noise = modu+randn(length(modu),1)std_value; % add noise
g Gii iu ch QASK: >>demo = ddemod(modu_noise,Fc,Fd,Fs,'qask', M); % gii iu ch
h Gii m BCH: >>msg_r = decode(demo,N,K,'bch'); % tn hiu thu >>subplot(414), stem(msg_r,.) % v tn hiu s thu c >>ylabel(received message)
0 5 10 15 20 250
0.5
1
Tran
s. m
sg
0 5 10 15 20 25 300
0.5
1
BC
H
0 100 200 300 400 500 600 700 800 900-2
0
2
QA
SK
0 5 10 15 20 250
0.5
1
Rec
. msg
Hnh 4.6 So snh tn hiu truyn/nhn
i Xc nh li:
>>rate=biterr(msg,msg_r,M)
j Sinh vin hy dng hm channel ca Communications toolbox m hnh ha knh truyn bc f. Lp li cc qu trnh gii iu ch v gii m, so snh kt qu (lu : bng thng ca knh truyn phi ln).
IV. T chn c Thc hin iu ch v gii iu ch tn s FM vi Fm, Fc, Fs cu
III.1.c. d Thc hin m hnh Digital Communications nh hnh sau:
M ha Hamming msg Knh truyniu chFSK Gii iu ch FSK Gii m Hamming msg_r
TcAD - 2003 37
Gio trnh th nghim CAD
Bi 5
M HNH H THNG IU KHIN T NG
I. Mc tiu Trong bi th nghim ny chng ta s tm hiu phng php m hnh ha mt h iu khin t ng, bao gm:
Hm truyn v phng trnh trng thi ca h thng p ng vng h v p ng vng kn ca h thng Xy dng b iu khin PID Chnh nh thng s ca b u khin v kho st p ng ca h
thng.
Hnh 5.1 Mt m hnh h thng iu khin tiu biu
II. Tham kho [1]. The Mathworks Inc., Matlab Notebook Users Guide Control toolbox,
2003. [2]. Phm Vn Tn, Bi ging mn C s T ng hc, B mn Vin Thng
v T ng ha, khoa Cng ngh Thng tin, i hc Cn Th, 2001. [3]. Nguyn Cng nh, Phn tch v Tng hp cc h thng iu khin
bng my tnh, NXB Khoa hc v K thut, 2002. [4]. http://www.engin.umich.edu/group/ctm [5]. http://www.shu.ac.uk/schools/eng/teaching/rw/pidtutorial.htm
III. Thc hnh c th thc hin tt bi th nghim, sinh vin cn nm vng cc kin thc c bn v iu khin t ng (C s t ng hc). Do , bi ny khng bt buc i vi cc sinh vin Tin hc (nu c) v cc sinh vin in t theo hng Vin thng. Trong trng hp , c th sinh vin thc tp bi 4 hoc sinh vin c th chuyn sang bi 7.
TcAD - 2003 38
Gio trnh th nghim CAD
III.1 Hm truyn v phng trnh trng thi ca h thng Trong iu khin t ng, ngi ta thng biu din mt h thng vt l bng hm truyn (transfer function) hay phng trnh trng thi (state-space equation) ca n (i vi cc h phi tuyn, t c iu ny, ngi ta phi dng phng php tuyn tnh ha tng on). Gi s c h thng iu khin tc motor DC nh hnh v 5.2 [4]. Trong :
J = 0.01 kgm2/s2 l moment qun tnh ca rotor b = 0.1 Nms h s ma st K=Ke=Kt=0.01 Nm/Amp cc hng s sc in ng R = 1 ohm in tr L = 0.5 H in cm I: dng in chy trong cun dy ca motor V: in p trn hai u cun dy motor ng vo : v tr trc ng ra
Hnh 5.2 M hnh ton mt h iu khin tc motor DC
Phng trnh vi phn m t h thng nh sau:
dtdKVRi
dtdiL
Kidtdb
dtdJ 2
2
=+
=+
c Hm truyn: Bin i Laplace 2 v ca phng trnh trn ta c:
(s)I(s)I(s)(s)
KsV)RLs(K)bJs(s=+
=+
Suy ra: [ ] V KsK)bJs)(RLs( 2 =+++ hay 2K)bJs)(RLs( KV +++=
Biu din hm truyn ny trong Matlab ta thc hin nh sau (sinh vin nn lu thnh file.m):
>>J=0.01; >>b=0.1; >>K=0.01; >>R=1; >>L=0.5; >>num=K; % t s ca hm truyn
TcAD - 2003 39
Gio trnh th nghim CAD
>>den=[(J*L) ((J*R)+(L*b)) ((b*R)+K^2)]; % mu s hm truyn >>hamtruyen = tf(num,den)
9 p ng bc vng h: >>step(num,den) % hoac >>step(hamtruyen)
Step Response
Time (sec)
Am
plitu
de
0 0.5 1 1.5 2 2.5 30
0.02
0.04
0.06
0.08
0.1
9 p ng xung vng h:
>>impulse(hamtruyen)
Impulse Response
Time (sec)
Am
plitu
de
0 0.5 1 1.5 2 2.5 30
0.02
0.04
0.06
0.08
0.1
0.12
0.14
d Phng trnh trng thi: Dng tng qut:
DUCXYBUXAX
+=+=
vi X l vct trng thi, U l vct tn hiu vo v Y l vct tn hiu ra.
9 Bin trng thi v phng trnh trng thi: T phng trnh vi phn m t h thng, nu t v
=1x ix 2 = , ta c:
TcAD - 2003 40
Gio trnh th nghim CAD
V02x0xY
VL1x
LRx
LKx
V0xJKx
Jbx
1
212
211
++=+=
++=
hay
[ ]X01YV
L10
X
LR
LK
JK
Jb
X
=
+
=
9 Biu din phng trnh trng thi trong Matlab nh sau: >>J=0.01; >>b=0.1; >>K=0.01; >>R=1;
>>L=0.5;
>>A = [-b/J K/J; -K/L -R/L];
>>B = [0; 1/L];
>>C=[1 0];
>>D=0;
9 p ng bc vng h: >>step(A,B,C,D)
9 p ng xung vng h: >>impulse(A,B,C,D)
e Ta c th chuyn i qua li gia hm truyn v phng trnh trng thi bng lnh sau:
>>[num,den]=ss2tf(A,B,C,D) % t PT trng thi sang hm truyn
>>[A,B,C,D]=tf2ss(num,den) % t hm truyn sang PT trng thi
f Kho st p ng vng h ca h thng i vi tn hiu bt k
(Hnh 5.3)
Phi m bo rng trong Workspace cn bin hamtruyen ca cu c, sinh vin c th dng lnh lsim kho st p ng ca h i vi tn hiu bt k. Gi s l tn hiu sin:
>>close all
>>t=0:0.1:2*pi;
>>u=sin(pi/4*t);
>>lsim(hamtruyen,u,t) % mo phong dap ung voi tin hieu vao u
TcAD - 2003 41
Gio trnh th nghim CAD
Linear Simulation Results
Time (sec)
Am
plitu
de
0 1 2 3 4 5 6 7-0.1
-0.05
0
0.05
0.1
III.2 B iu khin PID Cu trc mt h thng iu khin PID nh hnh sau:
Hnh 5.4 S khi h iu khin PID
Trong hm truyn ca khu PID l: s
KsKsKsKs
KK IP2
DD
IP
++=++ vi: KP l li ca khu t l (Proportional gain) KI l li ca khu tch phn (Integral gain) KD l li khu vi phn (Derivative gain)
Vic hiu chnh ph hp 3 thng s KP, KI v KD s lm tng cht lng iu khin. nh hng ca 3 thng s ny ln h thng nh sau:
. ng vng kn (C.L. response)
T. gian tng (Rise time)
Vt l (Overshoot)
T. gian qu (Settling time)
Sai s xc lp (Steady-state err.)
KP Gim T ng t thay I T ng
KI Gim Tng Tng Khng xc nh
KD t thay i Gim Gim Thay i t
TcAD - 2003 42
Gio trnh th nghim CAD
Step Response
Time (sec)0 0.05 0.1 0.15 0.2 0.25 0.3 0.35 0.4
0
0.5
1
1.5
S-S error
0.95
1.05
0.90
0.1
Overshoot
rise time
settling time
c B iu khin t l P:
Hnh 5.5 B iu khin t l P
9 Thc hin trong Matlab: Ta c hm truyn ca motor DC nh III.1.c:
>>J=0.01;
>>b=0.1;
>>K=0.01;
>>R=1;
>>L=0.5;
>>num=K;
>>den=[(J*L) ((J*R)+(L*b)) ((b*R)+K^2)];
Khi thm vo khu t l P, ta c hm truyn vng h:
>>Kp=100;
>>numa=Kp*num;
>>dena=den;
Xc nh hm truyn vng kn ca h thng ta dng lnh cloop: >>[numac,denac]=cloop(numa,dena)
TcAD - 2003 43
Gio trnh th nghim CAD
p ng Step vng kn ca b iu khin t l nh sau:
>>t=0:0.01:2;
>>step(numac,denac)
Step Response
Time (sec)
Am
plitu
de
0 0.5 1 1.5 20
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
1.4
9 Sinh vin hy so snh vi p ng ca h khi cha c b iu khin t l, cu III.1.c (lu n cc thng s: thi gian ln, vt l, thi gian qu ). 9 Tng t, sinh vin hy so snh vi p ng xung.
d B iu khin Vi tch phn t l PID:
Hnh 5.6 B iu khin PID
Khi thm b iu khin PID, hm truyn h ca h thng l:
>>Kp=100;
>>Ki=1;
>>Kd=1;
>>numc=[Kd, Kp, Ki];
>>denc=[1 0];
>>numa=conv(num,numc); % tch chp t s
>>dena=conv(den,denc); % tch chp mu s
Hm truyn vng kn hi tip m n v:
TcAD - 2003 44
Gio trnh th nghim CAD
>>[numac,denac]=cloop(numa,dena);
p ng Step ca h iu khin PID:
>>step(numac,denac)
9 Sinh vin so snh vi p ng ca b iu khin t l P cu c, nhn xt.
9 Da vo bng tng kt nh hng ca KP, KD v KI i vi h thng iu khin, sinh vin hy thay i 3 thng s ny v kim chng p ng ca h thng.
Step Response
Time (sec)
Am
plitu
de
0 50 100 150 200 250 300 3500
0.2
0.4
0.6
0.8
1
III.3 Hiu chnh thng s ca b iu khin PID
Mt phng php c in nhng n gin v hiu qu chnh nh 3 thng s KP, KI v KD ca b iu khin PID l phng php Ziegler-Nichols (Ziegler Nichols Tuning Method). Th tc chnh nh nh sau:
1. Ch iu khin h thng bng b iu khin t l KP (t KI=KD=0).
2. Tng KP n gi tr KC m h thng bt u bt n (bt u xut hin s giao ng - im cc ca hm truyn kn nm trn trc o j). Xc nh tn s c ca giao ng va t.
T 2 gi tr KC v c va t, cc thng s s KP, KI v KD c xc nh nh bng sau:
B iu khin KP KI KD
P (t l) 0.5 KC
PI (tch phn t l) 0.45 KC 0.191KPc PID (vi tch phn t l) 0.6 KC 0.318KPc 0.785KP/cPID vi mt t vt l 0.33 KC 0.318KPc 2.07KP/cPID khng vt l 0.2 KC 0.53KPc 3.14KP/c
3. Tinh chnh li 3 thng s ny t c p ng nh mong mun.
c V d: Gi s cn thit k b iu khin PID cho h thng sau:
TcAD - 2003 45
Gio trnh th nghim CAD
9 Bc 1: iu khin h thng ch vi b iu khin t l:
9 Bc 2: Xc nh KC v c m h thng bt u giao ng - dng hm rlocus ca Matlab (sinh vin nn lu thnh file .m hoc thao tc trong Matlab Editor sau copy v dn vo Workspace c on lnh d dng cho vic hiu chnh cc thng s phn sau):
>>close all
>>num=5;
>>den=[1 10 100 0];
>>[numc,denc]=cloop(num,den);
>>htkin=tf(numc,denc) % ham truyen vong kin
>>rlocus(htkin); %ve qui dao nghiem
>> axis([-10 10 -15 15])
Root Locus
Real Axis
Imag
Axi
s
-10 -5 0 5 10-15
-10
-5
0
5
10
15
Xc nh Kc v c bng hm rlocfind: >>[Kc,Omegac] = rlocfind(htkin)
Nhp chut vo im giao nhau gia qu o nghim v trc o ca th, trong WorkSpace ta c:
Kc =
199.5793 Omegac =
-10.0145 0.0072 +10.0072i 0.0072 - 10.0072i
TcAD - 2003 46
Gio trnh th nghim CAD
Nh vy ta c KC=200 v c = 10. Suy ra thng s ca b iu khin PID:
KP = 0.6KC = 120 KI = 0.318KPc = 381.6 KD = 0.785KP/c = 9.4
Th p ng ca h:
>>Kp=120; Ki=381.5; Kd=9.4;
>>numc=[Kd, Kp, Ki];
>>denc=[1 0]; % ham truyen cua PID
>>[numac,denac]=cloop(conv(num,numc),conv(den,denc))
>>step(numac,denac)
9 Bc 3: Thc hin tng t nh III.2.d, sinh vin hy iu chnh mt lng nh 3 thng s KP, KD v KI c p ng tt hn.
Step Response
Time (sec)
Am
plitu
de
0 0.5 1 1.5 2 2.50
0.5
1
1.5
d Sinh vin hy thit k b iu khin PID cho h thng sau:
IV. T chn c Sinh vin hy thit k b iu khin Vi phn t l (Proportional-
Derivative controller):
d Sinh vin hy thit k b iu khin Tch phn t l (Proportional-Integral controller):
TcAD - 2003 47
Gio trnh th nghim CAD
TcAD - 2003 48
Gio trnh th nghim CAD
Bi 6
TO GIAO DIN TRONG MATLAB
I. Mc tiu Bi th nghim ny trang b cho sinh vin mt s kin thc c bn xy dng giao din ngi dng trong mi trng Matlab, nhm hon thin mt chng trnh ng dng nht nh.
II. Tham kho [1]. The Mathworks Inc., Matlab Notebook Users Guide, 2003. [2]. Nguyn Hu Tnh - L Tn Hng - Phm Th Ngc Yn - Nguyn Th
Lan Hng, C s Matlab & ng dng, NXB KH v K thut, 1999. [3]. Nguyn Hoi Sn - Thanh Vit - Bi Xun Lm, ng dng
MATLAB trong tnh ton k thut, Tp 1, NXB HQG Tp. HCM, 2000 (trang 328-344).
III. Thc hnh Cng nh cc ngn ng cp cao khc, Matlab h tr nhiu cng c chc nng cho php lp trnh to giao din s dng p v nhanh chng. V d, cc dng nt n, ca s son tho, cc dng menu, nh hnh 6.1.
Hnh 6.1 Cc cng c h tr giao din
Trong bi th nghim ny, sinh vin ln lt thc hin cc bc c nu ra c mt giao din n gin nh hnh v 6.2. Trong mi bc thc hnh, sinh vin hy quan st k p ng ca chng trnh, t t mnh rt ra kinh nghim v vic iu chnh cc thuc tnh ho ca Matlab.
TcAD - 2003 49
Gio trnh th nghim CAD
c To ca s chnh figure Welcome to User Interfaces Giude theo cch sau:
M Matlab Editor Nhp ni dung sau:
% User Interface's Guide
%
% Matlab Experiments 2003
% TcAD, CIT, Cantho University
% ----------------------------------------------------------------------------------
% Initialize whole figure...
namefig = 'Welcome to User Interface''s Guide';
figpos = get(0,'DefaultFigurePosition'); % lay vi tri mac nhien
figpos(1)= figpos(1)-10; figpos(2)= figpos(2)-10;
figpos(3)= figpos(3)+10; figpos(4)= figpos(4)+10;
% Tao figure
fig=figure( ...
'Name', namefig, ...
'NumberTitle','off', ...
'Position',figpos);
Hnh 6.2 Mt giao din n gin
TcAD - 2003 50
Gio trnh th nghim CAD
Lu thnh file giaodien.m >>giaodien % thi hanh
Quan st kt qu trn hnh 6.3 (Lu cc thuc tnh: Name, Position)
(Hnh 6.3)
>>set(fig) % xem thuc tnh ca figure trong ca s lnh
d Thm vo figure mt axes cho php hin th ha: Nhp tip ni dung sau vo file giaodien.m
% -------------------------------------------------------------------------------- % main axes axs=axes('Position',[0.05 0.4 0.65 0.55]);
Lu v thi hnh file ny.
(Hnh 6.4)
e Hin th dng Matlab Experiments bn di axes: Nhp tip ni dung sau vo file giaodien.m
% -------------------------------------------------------------------------------- % text txtpos=[10 50 425 50]; txt=uicontrol(... 'Style','text',... 'BackgroundColor',[0.8 0.8 0.8],... 'ForegroundColor',[0.4 0.5 0.3],... 'String','Matlab Experiments',...
TcAD - 2003 51
Gio trnh th nghim CAD
'Position',txtpos,... 'Fontname','Courier',... 'FontWeight','Bold',... 'FontSize',26);
Lu v thi hnh file ny.
(Hnh 6.5)
f To mt frame c shadow bn phi figure t cc nt chc nng: Nhp tip ni dung sau vo file giaodien.m
% --------------------------------------------------------------------------------
% Console frames
p1=0.755; p2=0.05; p3=0.2; p4=0.90;
frm1pos = [p1 p2 p3 p4];
frm2pos = [p1-0.005 p2+0.005 p3 p4];
% shadow frame
frm1=uicontrol( ...
'Style','frame', ...
'Units','normalized', ...
'Position',frm1pos, ...
'ForegroundColor',[0.4 0.4 0.4],...
'BackgroundColor',[0.4 0.4 0.4]);
% main frame
frm2=uicontrol( ...
'Style','frame', ...
'Units','normalized', ...
'Position',frm2pos, ...
'ForegroundColor',[0.7 0.7 0.7],...
TcAD - 2003 52
Gio trnh th nghim CAD
'BackgroundColor',[0.65 0.65 0.65]);
Lu v thi hnh file ny.
(Hnh 6.6)
g To nt Close c chc nng ng ca s figure hin hnh: Nhp tip ni dung sau vo file giaodien.m
% ----------------------------------------------------------------------------------
% Close button
closeHndl=uicontrol(...
'Style','pushbutton', ...
'Units','normalized', ...
'Position',[p1+0.01 p2+0.05 p3-0.025 0.05], ...
'String','Close', ...
'Foregroundcolor','b',...
'Fontsize',9,...
'Callback','close');
Lu v thi hnh file ny.
Vn quan trng nht i vi mt nt chc nng l thi hnh cng vic tng ng khi ngi s dng thao tc. Thuc tnh CallBack cho php: thi hnh mt lnh ca Matlab di dng chui (bao gm lnh gi hm, script file, biu thc ton, ). Sinh vin th thay lnh close bng mt lnh khc, chng hn demos v quan st p ng.
TcAD - 2003 53
Gio trnh th nghim CAD
h To nt Sphere v mt hnh cu 3D: Nhp tip ni dung sau vo file giaodien.m
% ---------------------------------------------------------------------------------- % Sphere button
sph=uicontrol( ...
'Style','pushbutton', ...
'Units','normalized', ...
'Position',[p1+0.01 p4-0.05 p3-0.025 0.05], ...
'String','Sphere', ...
'Foregroundcolor','b',...
'Fontsize',9,...
'Callback',['[x,y,z]=sphere(35);', 'surfl(x,y,z);', 'axis equal']);
Lu v thi hnh file ny.
(Hnh 6.7)
i To nt Picture hin th nh mu: Nhp tip ni dung sau vo file giaodien.m
% ---------------------------------------------------------------------------------- % Picture button pic=uicontrol( ... 'Style','pushbutton', ... 'Units','normalized', ... 'Position',[p1+0.01 p4-0.125 p3-0.025 0.05], ... 'String','Picture', ... 'Foregroundcolor','b',... 'Fontsize',9,... 'Callback',['imshow(imread(''flowers.tif''))']);
TcAD - 2003 54
Gio trnh th nghim CAD
Lu v thi hnh file ny.
(Hnh 6.8)
Sinh vin lu cch biu din nhiu lnh dng chui cho CallBack. Trong trng hp c qu nhiu lnh phc v chc nng ny, ta nn a chng vo mt script file hoc mt hm khc. Ngoi ra, nu ta to giao din di dng mt hm (function) th thuc tnh CallBack cho php gi mt hm con c vit ngay trong file ny.
j Sinh vin hy to thm nt About sao cho khi ngi s dng n nt s m ca s mi nm ngay gia mn hnh 6.9.
(Hnh 6.9)
IV. T chn Sinh vin hy xem mt s file to giao din demo ca cc toolbox trong Matlab chng hn: graf3d.m trong \toolbox\matlab\demos, tham kho cch xy dng giao din theo dng hm. Vi cch ny, thuc tnh CallBack trong uicontrol cho php gi trc tip mt hm m hm c xy dng ngay trong file giao din (ngha l khng cn to mt file *.m khc phc v cho CallBack).
TcAD - 2003 55
Gio trnh th nghim CAD
Th sa li giao din ca bi th nghim ny theo dng trn.
TcAD - 2003 56
Gio trnh th nghim CAD
BI 7
THIT K M PHNG MCH V V MCH IN
I. Mc tiu Gip sinh vin bc u lm quen vi cc phn mm sau: Multisim V6.20 (Electronics WorkBench) dng m phng cc mch tng t v mch s; OrCAD Release 9 dng v Schematic, m phng v v mch in (PCB).
II. Tham kho [1]. OrCAD Inc., Users Guide - Capture, 1998. [2]. OrCAD Inc., Users Guide - Layout, 1998. [3]. http://www.electronicsworkbench.com/tutorial/ [4]. http://www.rit.edu/~labeee/
III. Thc hnh Mc d Multisim v OrCAD/Pspice l cc phn mm rt ln vi nhiu tnh nng p dng mnh v phc tp, nhng sinh vin chuyn ngnh in t hon ton c th t nghin cu c. Do , bi th nghim ny l khng bt buc i vi tt c sinh vin (c bit l sinh vin Tin hc, nu c). Trong trng hp sinh vin khng chn bi th nghim ny th c th chn Control System Toolbox (i vi sinh vin KT) hoc Communications Toolbox (i vi sinh vin Vin Thng) hoc Image Processing Toolbox (i vi sinh vin Tin hc) ca MATLAB kho st. Bi th nghim ny tng i di, sinh vin cn sp xp thi gian hp l thc hin cc cng vic sau:
III.1 Multisim Trong phn ny, chng ta s lm quen vi Multisim 6.20 (hin c Multisim 2001 hon thin hn), y l Version mi ca Electronics WorkBench 5.x, n cho php s dng kt hp th vin linh kin Analog v Digital vi nhiu cng c thn thin, h tr tuyt vi cho vic m phng cc mch in t.
c Khi ng Multisim:
TcAD - 2003 57
Gio trnh th nghim CAD
Chy file Multisim.exe t Start menu ca Windows Nhp vo biu tng trn Desktop.
d Sinh vin hy nhp chut vo cc th vin linh kin ca Multisim trn Menu bn tri ca ca s chnh c ci nhn tng qut v cc linh kin chc nng.
Khi mun t linh kin no vo khng gian thit k, ch cn nhp chut vo linh kin , ri chn thng s ph hp v t vo v tr mong mun.
to mt kt ni gia 2 im, ch cn nhp chut vo im th nht ri ko n im th hai v nhp chut ln na.
Hnh 7.1 Giao din chnh ca MultiSIM
e Sinh vin hy v v m phng mch in sau:
Hnh 7.2 Mt mch in in hnh
TcAD - 2003 58
Gio trnh th nghim CAD
Dng Osilsoscope quan st dng tn hiu chn 2-6 v chn 3 ca
LM555. Hy c lng tn s giao ng v chu k thao tc ca mch.
Kinh nghim: i lc Multisim a ra bng thng bo li trong qu trnh m phng hay hiu chnh thng s ca cc linh kin. Trng hp , ta g b khi Osilloscope, hiu chnh v m phng vi ln ri gn Osilloscope tr li quan st dng tn hiu. Ngoi ra, nu trong mch c s dng cc IC s (74xxx, 40xxx, ) ta phi c ngun Vcc=5V nh hnh v trn.
III.2 OrCAD Cc chc nng chnh ca OrCad gm: V s mch (OrCAD Capture), m phng mch (OrCAD Pspice) v v mch in (OrCAD Layout). Tuy nhin, trong phn th nghim ny chng ta khng cp n OrCAD Pspice (y l mt trong nhng chc nng rt mnh ca OrCAD phin bn 9.0 tr ln, ngh sinh vin t nghin cu).
III.2.1 V s mch (Schematic) c Khi ng OrCAD Capture bng mt trong cc cch sau:
Chn Capture CIS t Start Menu ca Window
Nhp vo biu tng trn desktop
to mt Project mi cho vic v s mch ta thc hin: Chn File New Project hoc nhp vo icon trn Menu bar Khi hp thoi New Project xut hin: Chn Schematic v t tn
project trong menu Name (gi s l BaiTN7). C th chn th mc lu project ny trong menu Location.
Mi trng v mch xut hin khi ta nhp p vo PAGE1 (hnh 7.3). T y ta ln lt t cc linh kin vo v kt ni c s mong mun.
TcAD - 2003 59
Gio trnh th nghim CAD
Hnh 7.3 Mi trng v mch in ca OrCAD
S dng Menu tt sau:
(Hnh 7.4)
d Sinh vin hy v s mch nh hnh sau. Trong cc th vin linh kin c s dng nh sau:
Discrete: R, Capacitor Pol, Capacitor Non-Pol, Resistor Var, Photo PNP v Speaker.
Opamp: TL082 Amplifier: LM386
Lu Schematic va v vi tn BaiTN7. +9V+9V -9V
+9V
+9V
0
0+
-
U2LM386
3
25
6 14 8
7
Q11
3
R1220
+
C1
.1
R2
1K +
-
U1ATL082
3
21
84
VR10K
13
2
+
C2
220 uF
LS1
SPEAKER
R3 10K
C3
.1
C4
.1
C5
.1
TcAD
(Hnh 7.5)
TcAD - 2003 60
Gio trnh th nghim CAD
III.2.2 To Netlist Sau khi lu s va v, to Netlist phc v cho vic v mch in ta thc hin nh sau:
ng ca s Schematic1:Page1, quay v Project Management BaiTN7
(Hnh 7.6)
Chn Tools Annotate nh s th t cho linh kin. Chn Tool Create Netlist. to Netlist. Khi ca s Create Netlist xut hin, ta chn layout Tab (file d liu
netlist l BaiTN7.MNL), OK.
Nu m bo rng c file BaiTN7.MNL trong th mc hin hnh th thot khi OrCAD Capture chun b cho vic v mch in.
Lu : Trong phn trn chng ta khng cp n chc nng Kim tra mch ca OrCAD v mt s chc nng h tr khc.
III.2.3 V mch in (Printed Circuit Board-PCB) c Khi ng OrCAD Layout bng mt trong cc cch sau:
Chn Layout Plus trong Start Menu ca Window
Nhp vo biu tng trn desktop.
Chn File New to mt PCB layout mi Sau thao tc ny, ca s Load Template File xut hin, ta cn t ng dn ch n file DEFAULT.tch trong OrCAD/Layout_plus/DATA. Sau thc hin np file Netlist va to bc III.3.2 (v d: BaiTN7.MNL).
d t footprint cho cc linh kin: Nu trong qu trnh v Schematic ta khng chn footprint cho cc linh kin mi khi t vo th bc ny OrCAD s yu cu chn kiu chn cho cc linh kin theo menu sau:
TcAD - 2003 61
Gio trnh th nghim CAD
(Hnh 7.7)
Nhp vo menu Link existing footprint to component , chn la kiu chn ph hp cho tng loi linh kin. bc ny, kiu chn linh kin cn chn ng kch thc (c th phi to cc footprint mi). i vi bi th nghim ny, sinh vin c th tham kho bng sau:
Linh kin Footprint Th vin R Jumper600 JUMPER C CPCYL1/D.200/LS.100/.031 TM_CAP_P Photo NPN TO92 TO TL082, LM386 DIP.100/8/W.300/LS.100/.425 DIP100T VR VRES1 VRES Speaker CYL/D.150/LS.100/.31 TM_CYLND
e Sp xp linh kin: Quan st menu bar, chn chc nng thch hp v sp xp cc linh kin trn board mch. bc ny, nu cn thit ta c th a vo thm cc linh kin mi, chng hn cc l (hold) bt c cho board mch.
TcAD - 2003 62
Gio trnh th nghim CAD
(Hnh 7.8)
f t kch thc cc ng mch v khai bo s lp: Chn Options Global Spacing t khong cch gia Track, Via
v Pad:
(Hnh 7.9)
Chn Options Jumper Settings , OK hoc View SpreadSheet Layer bo s lp v. Trong bi th nghim ny, ta v board mch 2 lp, nn ch c TOP v BOTTOM l Routing.
(Hnh 7.10)
Chn View SpreadSheet Nets t kch thc cc ng mch:
TcAD - 2003 63
Gio trnh th nghim CAD
(Hnh 7.11)
g V mch: OrCAD h tr nhiu nhiu chin lc v mch. khai thc tt cc chin lc ny i hi phi c mt s kinh nghim nht nh. Thng thng, ngi ta hay v cc ng Ngun Mass vi cc t lc ngun thch hp trc, sau thc hin v t ng tng phn v cui cng kt ni cc phn va v. Nn nh rng, ch v t ng ch gip gim thi gian, khng c phn mm no v mch t ng tt hn t duy ca con ngi.
(Hnh 7.12)
Mt s thng s cn lu (p dng cho cc sinh vin v v thu gia cng mch Lun vn tt nghip ti mt s c s Tp. HCM):
ng knh ti thiu ca cc l chn cm v cc via xuyn mch: 55 mils (1000 mils=1 inches). Cc l chn linh kin nn t thnh hnh oval.
rng ti thiu ca cc ng mch (track width): 15 mils (hin nay ti Tp. HCM mt s cng ty c th thc hin mch vi rng ng 6 mils).
Khong cch Track to Track nn >15 mils c th v xuyn qua gia 2 chn IC, phi t khong cch Track
to Pad thch hp, nn 12 15 mils.
IV. T chn c T thit k v m phng mt mch in t bng Multsim d V mch in cho mch va thit k bng OrCAD.
TcAD - 2003 64
Gio trnh th nghim CAD
Nguyn Ch Ngn, ThS., Ging vin
B mn Vin Thng - T ng ha Khoa Cng ngh Thng tin, i hc Cn th
Email: [email protected] Mobile Tel: 0913199766
TcAD - 2003 65
Th nghim CAD (Computer-Aided Design) c bin son trong khun kh d n ASVIET002CNTT Tng cng hiu qu o to v nng lc t o to ca sinh vin khoa Cng ngh Thng tin - i hc Cn th BI 1 THAO TC TRONG CA S LNH CA MATLAB I. Mc tiu II. Tham kho III. Thc hnh III.1 Ma trn III.2 Vect III.3 Cc a thc III.4 ha III.4.1. ha 2 D III.4.2. ha 3 D
IV. T chn
Bi 2 HM V SCRIPT FILES I. Mc tiu II. Tham kho III. Thc hnh III.1 Script files III.2 S dng cc hm xy dng sn III.3 Xy dng hm
IV. T chn
Bi 3 SYMBOLIC V SIMULINK I. Mc tiu II. Tham kho III. Thc hnh III.1 Symbolic III.2 Simulink
IV. T chn
BI 4 M HNH H THNG VIN THNG I. Mc tiu II. Tham kho III. Thc hnh III.1 H thng thng tin lin tc (Analog Communications) III.2 H thng thng tin ri rc (Digital Communications)
IV. T chn
Bi 5 M HNH H THNG IU KHIN T NG I. Mc tiu II. Tham kho III. Thc hnh III.1 Hm truyn v phng trnh trng thi ca h thng III.2 B iu khin PID III.3 Hiu chnh thng s ca b iu khin PID
IV. T chn
Bi 6 TO GIAO DIN TRONG MATLAB I. Mc tiu II. Tham kho III. Thc hnh IV. T chn
BI 7 THIT K M PHNG MCH V V MCH IN I. Mc tiu II. Tham kho III. Thc hnh III.1 Multisim III.2 OrCAD III.2.1 V s mch (Schematic) III.2.2 To Netlist III.2.3 V mch in (Printed Circuit Board-PCB)
IV. T chn
Recommended