Page 1
Hoşgeldiniz
Bienvenue
WillkommenBenvenuto
Bienvenida
yôkoso
tervetuloa
welkom
Welcome
AKTİVİTE BAZLI MALİYETLENDİRME
Page 3
Maliyet Nedir ve Maliyet Yöntemleri
Bir iktisadi kıymeti elde etmek için yapılan harcama ya da katlanılan fedakarlıklar toplamı “maliyet” kavramını ifade etmektedir.Maliyet, işletmenin hedeflerine ulaşmak için kullandığı ve / veya tükettiği kaynakların bir ölçüsüdür.
Page 4
AKTİVİTE BAZLI MALİYETLENDİRME (ABM)
Genel anlamda aktiviteye dayalı maliyet sistemi, bir işletme bünyesindeki faaliyetlerin maliyetini hesaplayan ve bu maliyetleri mamullere ve müşterilere yansıtan bir muhasebe teknolojisi olarak tanımlanabilir.
Page 5
ABM ve ANA BİLEŞENLERİ
Faaliyetleri tanımlar.
Dağıtım anahtarları kullanır.
Mamüllere faaliyet tüketimleri yansıtır.
Page 6
KAYNAKLAR
Kaynaklar, faaliyetlerin yapılabilmesi için başvurulan veya yönetilen ekonomik unsurlardır. Yani maliyetlerin asıl kaynağını oluşturan unsurlardır.Bir üretim işletmesinde kaynaklar direkt işçilik ve malzemeyi, üretim desteğini, üretimin dolaylı maliyetlerini ve üretim dışındaki maliyetleri kapsamaktadır. Kaynaklar, aktiviteye dayalı maliyet sisteminin ilk finansal girdilerini sağlayan unsurlardır.
Page 7
FAALİYETLER
Faaliyet kavramının genel anlamı, yapılan iş veya etkinlikte bulunma demektir.Ancak işletme açısından faaliyet kavramına çeşitli anlamlar yüklemek mümkündür. Buna göre faaliyet, bir işletmenin mamul ve hizmet üretimi sırasında yapılan eylemler olarak tanımlanabilir. Faaliyetler istemin özüdür.
Aktiviteye dayalı maliyet sistemininbir işletme uygulanabilmesi içinyapılması gereken ilk iş, bütün işletme faaliyetlerinin faaliyet gruplarına ayrılmasıdır.
Page 8
FAALİYET MERKEZLERİ
Birbiriyle ilişkili faaliyetler grubudur. Faaliyet merkezi, yönetim tarafından, kapsadığı faaliyetlerin maliyetinin ayrı olarak raporlanması istenen üretim sürecinin bölümüdür.10 İşletmede çok sayıda faaliyet yapıldığından her faaliyetin ayrı izlenmesi detayı ve kayıtlama maliyetlerini artırdığından birbiriyle yakın ilişkili bir kaç faaliyet bir faaliyet merkezinde toplanır. Hammaddelerin kaydı ve hareketi çok faaliyeti içerebilir. Bu faaliyetler malzeme yönetimi faaliyet merkezinde toplanabilir.
Page 9
MALİYET HAVUZU
Faaliyetlerin tükettiği kaynakların toplam tutarının faaliyetler itibariyle belirlenmesi işlemine “maliyet havuzu” oluşturma adı verilir. Faaliyetlerin belirlenmesi işlemi tamamlandıktan sonra sıra bu faaliyetlerin maliyetlendirmesine gelir. Maliyet havuzunun sağlıklı oluşturulabilmesi için temel şart işletmenin faaliyetlerinin, alt faaliyetlerinin ve bunların tükettiği kaynakların neler olduğunun iyi belirlenmesidir.
Page 10
MALİYET SÜRÜCÜSÜ (ETKENLER)
Bu kavram aktivite maliyetlerini maliyet objelerine yani mamullere aktarmak için kullanılır. Yani maliyet sürücüleri, bir aktivite gerçekleştirmek için ihtiyaç duyulan çaba ya da iş yükünü belirleyen faktörlere verilen isimdir.
Aktiviteye dayalı maliyet sisteminde, maliyet sürücüsü, geleneksel sistemdeki dağıtım anahtarları yerine kullanılmaktadır. Maliyet sürücüleri, maliyetlerle mamuller arasında sebep – sonuç ilişkisine dayanan gerçek, objektif bir köprü kurmaktadır. Dağıtım anahtarları ise, genellikle sübjektif bir maliyet dağıtımı için kullanırlar.
Page 11
ABM SİSTEMİNİN AMAÇLARI
Düşük katma değere sahip, diğer bir ifadeyle de mamul ve hizmet üretiminde değer yaratmayan aktivitelere ait maliyetleri ortadan kaldırmak ya da en düşük düzeye indirmek,
Karlılığı artırmak üzere gerçekleştirilen katma değeri yüksek aktivitelerin kolaylaştırılmasında, etkin ve verimli bir bilgi tabanı sağlamak,
Problemlerin temel nedenlerinin saptanmasını ve bu etkenlerin düzeltilmesini sağlamak,
Zayıf varsayımları ve yetersiz maliyet dağıtımından kaynaklanan yanlışlıkları ortadan kaldırmak,
Yöneticilerin kararlarını doğru verebilmeleri için doğru maliyet bilgileri sağlayabilmek.
Page 12
ABM ’nin UYGULANMASI
ADMS uygulamaları 6 aşamadan oluşturulabilir.
6. Aktivite Maliyetlerinin Ürünlere Yüklenmesi
5. Aktiviteler ile Ürünler Arasındaki İlişkilerin Kurulması
1.Aktivitelerin Belirlenmesi ve Tanımlanması
3. Maliyetlerin Aktivitelere Yüklenmesi
4. Maliyet Havuzlarının 0luşturulması
2. Aktiviteler ile Maliyetler Arasındaki İlişkilerin Kurulması
ABM SİSTEMİNİN UYGULANMASI
Page 13
ÖRNEK UYGULAMA
BİRİM DÜZEYLİ FAAALİYET MERKEZİ
İŞÇİLİK FAALİYET MERKEZİ -direkt işçilik faaliyetleri
MAKİNA FAALİYET MERKEZİ - makine faaliyetleri -makine bakım faaliyetleri
KALİTE KONTROL VE PAKETLEME FAALİYET MERKEZİ -kalite kontrol faaliyetleri -paketleme faaliyetleri
PARTİ DÜZEYLİ FAALİYET MERKEZİ
TEDARİK FAALİYET MERKEZİ -tedarikçi bulma -numune inceleme -sipariş verme - sipariş inceleme
MAKİNA HAZIRLIK MALİYET MERKEZİ -makine faaliyeti -işçilik faaliyeti
MAMUL DÜZEYLİ FAALİYET MERKEZİ
MAMUL DİZAYN FAAALİYET MERKEZİ -mamul tasarımı - numune çıkartma
MÜŞTERİ FAAALİYET MERKEZİ -sipariş alma - bilgi verme -müşteri ilişkileri -rapor hazırlama
TESİS DÜZEYLİ FAALİYET MERKEZİ
DEPOLAMA FAALİYET MERKEZİ -taşıma -depolama
GENEL FABRİKA FAALİYET MERKEZİ -yemekhane faaliyetleri -denetim faaliyetleri -temizlik faaliyetleri
Page 14
Maliyetler Belirlenir
direkt işçilik giderleri
işletme malzemesi giderleri
yedek parça giderleri
diğer endirekt malzeme giderleri
yemekhane ve mutfak giderleri
personel ilaç giderleri
elektrik gideri
su gideri
yakıt giderleri
tamir bakım ve işçilik giderleri
fabrika kirası
taşıt araçları giderleri
haberleşme giderleri
işletme bölümü demirbaş amortismanı
kırtasiye malzeme giderleri
temizlik malzemesi giderleri
fotokopi giderleri
bilgisayar malzemesi giderleri
fotokopi malzemesi giderleri
fax malzemesi giderler
içme suyu giderleri
geniş kapsamlı işyeri giderleri
işletme müdürü maaşı
işletme müdür yardımcısı maaşı
Page 15
Maliyet Havuzlarını Oluşturma
İŞÇİLİK MALİYET HAVUZU MAKİNA MALİYET HAVUZU KALİTE KONTROL VE PAKETLEME HAVUZU TEDARİK MALİYET HAVUZU
işçilik saati başına yükleme oranı= toplam işçilik gideri/işletmede
çalışılan toplam işçilik saati
makina başına yükleme oranı= makina bakım maliyeti +makine elektrik gideri +amortisman+ yedek parça/makine
çalışma süresi
kalite kontrol ve paketleme maliyet havuzu= yönetici ücreti +işçilik ücreti
tedarik maliyet havuzu= yönetici maaşı+büro malzemeleri maliyeti
+taşıt giderleri
9.895.668.272 YTL 3.340.245.433 YTL 1.000.655.712 YTL 556.222.359 YTL
MAKİNA HAZIRLIK MALİYETİ HAVUZU MAMUL DİZAYN MALİYET HAVUZU MÜŞTERİ MALİYET HAVUZU DEPOLAMA MALİYETİ
makine hazırlık maliyet havuzu= işçilik maliyeti+makine maliyeti
mamul dizayn maliyet havuzu= yönetici maliyeti+büro malzemesi
maliyeti+işçilik maliyeti
müşteri maliyet havuzu= yönetici maliyeti+büro malzemesi
maliyeti+haberleşme maliyeti+taşıt araçları maliyeti
depolama maliyet havuzu = deponun kapladığı alan* kira bedeli +
saat başı işçilik maliyeti * çalışma süresi
175.604.186 YTL 297.161.543 YTL 1.480.274.007 YTL 836.526.396 YTL
Page 16
Etkenleri Belirleme ve Oran Hesabı
İŞÇİLİK MALİYET HAVUZU
MAKİNA MALİYET HAVUZU
KALİTE KONTROL VE PAKETLEME
HAVUZU
TEDARİK MALİYET HAVUZU
MAMUL DİZAYN MALİYET HAVUZU
MÜŞTERİ MALİYET HAVUZU
MAKİNA HAZIRLIK MALİYETİ HAVUZU
DEPOLAMA MALİYETİ
etkenler direkt işçilik saati
makine saatleri
harcanan işçilik süresi fatura sayısı hazırlık süresi mamullerin müşteri
sayısı
numunenin çıkartılması için
gerekli süre
deponun kullanım gün sayısı
yükleme oranları 6.531.794
YTL 4.501.678 YTL 7.467.580 YTL 5.734.251 YTL 99.053.848 YTL 52.866.929 YTL 99.053.848 YTL 9.294.738 YTL
direkt işçilik saati 1515
makine çalışma saati 742
fatura sayısı 97
makine hazırlık süresi(dk) 3
müşteri sayısı 28
numune için gerekli süre(gün) 3
kalite kontrol işçilik saati 134
depo kullanım gün sayısı 90
maliyet havuzu yükleme oranı
toplam maliyet havuzu = maliyeti/maliyet etkeni
miktarı
mamule maliyet havuzundan yüklenen
maliyet
maliyet havuzu yükleme = oranı*maliyet etkeni
kullanım miktarı
Page 17
Maliyetleri Ürüne Yükleme (yatak örtüsü)
İŞLEMLER SÜRELER (saat) İŞÇİ SAYISIDİREKT İŞÇİLİK SÜRESİ
MAKİNA SAYISI
MAKİNA SÜRESİ
Kapitone İşlemi toplam üretim süresinin %30 u kadardır. 3,49 2 6,99 1 3,49
Kesim İşlemi toplam üretim süresinin %20 u kadardır. 2,3 2 4,7 1 2,3
Konfeksiyon İşlemi toplam üretim süresinin %35 u kadardır. 4,1 3 12,2 3 12,2
TOPLAM 23,87 TOPLAM 18,05
Kalite Kontrol paketleme toplam üretim süresinin % 15 i kadardır. 1,7 4 7,0
DİREKT İŞÇİLİK MALİYETİ 155.928.619 YTL
MAKİNA MALİYETİ 81.254.171 YTL
KALİTE KONTROL VE PAKETLEME MALİYETİ 52.175.981 YTL
MAKİNA HAZIRLIK MALİYETİ 21.950.523 YTL
MAMUL DİZAYN MALİYETİ 74.290.386 YTL
MÜŞTERİ MALİYETİ 52.866.929 YTL
DEPOLAMA MALİYETİ 18.589.474 YTL
TEDARİK MALİYETİ 9.748.227 YTL
TOPLAM MALİYET 466.804.310 YTL
yatak örtüsü üretim süresi 11,645
makine hazırlık süresi 75
numune çıkartma süresi 0,75
müşteri sayısı 1
depo işgal süresi 2
fatura katsayısı 1,7
Page 18
İlginize Teşekkürler!
Sorunuz Var mı?