„Zwolnienia grupowe”

„Zwolnienia grupowe” Kiedy stosujemy przepisy o zwolnieniach grupowych ? Jak przeprowadzić procedurę zwolnienia grupowego ? Czym różni się porozumienie od regulaminu zwolnień grupowych ? Którym pracownikom szczególnie chronionym można wypowiedzieć

umowę o pracę w ramach zwolnienia grupowego? Co to są zwolnienia indywidualne Jakie roszczenia mają pracownicy, z którymi pracodawca rozwiązał

umowę o pracę w ramach zwolnienia grupowego lub indywidualnego?

www.wypowiedzenie-umowy-o-prace.pl – Profesjonalny blog prawniczy o rozwiązywaniu umów o pracęwww.adwokat-wroclaw.biz.pl – Kancelaria adwokacka we Wrocławiu

adwokat Iwo Klisz – Kancelaria adwokacka | plac Nowy Targ 28 lok. 304 | 50 – 141 Wrocław | telefon 695 560 425 | email: [email protected]

Kiedy stosujemy przepisy o zwolnieniach grupowych? Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z

pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. 2003 nr 90 poz. 844 z późń. zm.)

Zastosowanie wobec pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników W liczbie zatrudnianych pracowników uwzględnia się wszystkie osoby zatrudnione

w oparciu o stosunek pracy bez względu na to, czy przebywają na zwolnieniu chorobowym, urlopie wypoczynkowym, macierzyńskim, rodzicielskim czy wychowawczym.



Pracownik w rozumieniu przepisów ustawy o zwolnieniach grupowych

art. 2 Kodeksu pracy – „Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.”

Pracownikiem w rozumieniu ustawy o zwolnieniach grupowych nie jest:a) osoba zatrudniona w oparciu o umowę zlecenia lub umowę o dzieło,b) osoba, której stosunek pracy powstał na podstawie mianowania,c) pracownik tymczasowy (zatrudniony w ramach współpracy z agencją pracy

tymczasowej).



Ilość zwalnianych pracowników kwalifikująca zwolnienie jako grupowe

Zwolnienie jest kwalifikowane jako grupowe, gdy pracodawca zwolni:

a) 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,b) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej

niż 300 pracowników,c) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej

pracowników



Sposób zwolnienia pracownikówZwolnienie jest kwalifikowane jako grupowe, gdy pracodawca zwolni odpowiednią ilość pracowników: za wypowiedzeniem, za porozumieniem stron z inicjatywy pracodawcy, jednak tych pracowników

uwzględnia się tylko wtedy, jeżeli w taki sposób rozwiązano umowę o pracę z co najmniej 5 osobami.



Jak ustalić moment, w którym należy badać stan zatrudnienia dla celów ustawy o zwolnieniach grupowych ?

Dwie koncepcje:

data zawiadomienia związków zawodowych o zamiarze przeprowadzenia zwolnień grupowych; data zawiadomienia Powiatowego Urzędu Pracy o zwolnieniach grupowych.

Drugi z prezentowanych poglądów jest o tyle uzasadniony, że związków zawodowych może być w zakładzie pracy kilka, co prowadzi do dalszych wątpliwości w tym zakresie (nie wiadomo, czy stan zatrudnienia określać na dzień zawiadomienia pierwszego, czy ostatniego z działających u pracodawcy związku zawodowego).



Jaki jest okres czasu kwalifikujący zwolnienie jako grupowe?

Zwolnienie jest grupowe, jeśli pracodawca zwolni określoną ilość pracowników w okresie 30 dni.

Zwrot „zwolnienie pracownika” powinien być rozumiany jako moment:a) wręczenie pracownikowi oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę,b) podpisanie porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę.

Okres 30 dniowy bierze swój początek w chwili wręczenia pierwszego wypowiedzenia lub zawarcia pierwszego porozumienia w ramach zwolnienia grupowego.



Jakie przyczyny rozwiązania stosunku pracy kwalifikują zwolnienie jako grupowe?

Zwolnienie będzie kwalifikowane jako grupowe, jeśli wyłączna przyczyna rozwiązania stosunków pracy nie będzie pozostawała po stronie pracownika (przyczyny niedotyczące pracowników).

Przyczyny niedotyczące pracowników, to takie powody zwolnienia, które nie są związane ze sposobem wykonywania przez pracownika pracy oraz innych zobowiązań wynikających ze stosunku pracy.



Warunki kwalifikujące zwolnienie jako grupowe - podsumowanie

1. zatrudnianie przez pracodawcę określonej ilości pracowników (co najmniej 20);2. zwolnienie odpowiedniej ilości pracowników;3. zwolnienia następują w ciągu trzydziestu dni;4. przyczyny pozostające po stronie pracodawcy;



Konsekwencje uznania zwolnienia jako grupowe

W przypadku przyjęcia, że pracodawca planuje zwolnienie grupowe, jest on zobowiązany zastosować się do odpowiedniej procedury wskazanej w ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.Naruszenie tego obowiązku poprzez będzie skutkowało przyjęciem, że rozwiązanie stosunku pracy było bezprawne. W takim wypadku pracownik może w odwołaniu od wypowiedzenia skutecznie domagać się przed Sądem Pracy: odszkodowania, uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenia do pracy.



Procedura zwolnienia grupowego

Przed przystąpieniem do zwolnień grupowych pracodawca musi:1. Dokonać konsultacji zamiaru zwolnienia grupowego z odpowiednim

przedstawicielstwem pracowników (związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników wyłonionym w trybie przyjętym u danego pracodawcy);

2. Przekazać tym przedstawicielom oraz Powiatowemu Urzędowi Pracy odpowiednie informacje dotyczące planowanego zwolnienia grupowego;

3. Zawrzeć porozumienie z przedstawicielami pracowników lub samodzielnie przyjąć regulamin ustalający zasady dotyczącego tego zwolnienia;

4. Zawiadomić Powiatowy Urząd Pracy o treści porozumienia lub regulaminu.



Obowiązki informacyjne pracodawcy wobec pracowników

Pracodawca jest obowiązany zawiadomić zakładowe organizacje związkowe (przedstawicieli pracowników) o:a) przyczynach zamierzonego grupowego zwolnienia, b) liczbie zatrudnionych pracowników i grupach zawodowych, do których oni należą,c) grupach zawodowych pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia, d) okresie, w ciągu którego nastąpi takie zwolnienie, e) proponowanych kryteriach doboru pracowników do grupowego zwolnienia, f) kolejności dokonywania zwolnień pracowników, g) propozycjach rozstrzygnięcia spraw pracowniczych związanych z zamierzonym grupowym zwolnieniem, a

jeżeli obejmują one świadczenia pieniężne, pracodawca jest obowiązany dodatkowo przedstawić sposób ustalania ich wysokości.

Pracodawca musi przekazać w/w informacje na piśmie w terminie umożliwiającym zgłoszenie odpowiednich propozycji i postulatów w czasie konsultacji zwolnienia grupowego.



Konsultacja zamiaru zwolnienia grupowego z przedstawicielstwem załogi

Pracodawca jest zobowiązany skonsultować z przedstawicielami pracowników (zakładowymi organizacjami związkowymi lub przedstawicielami pracowników wybranymi w przyjętym u danego pracodawcy trybie): możliwości uniknięcia lub zmniejszenia rozmiaru grupowego zwolnienia; sprawy pracownicze związane z tym zwolnieniem (możliwości przekwalifikowania

lub przeszkolenia zawodowego, uzyskania innego zatrudnienia przez zwolnionych pracowników).



Obowiązki informacyjne wobec Powiatowego Urzędu Pracy

Jeśli w toku konsultacji z pracownikami nie uda się wypracować sposobu uniknięcia zwolnień grupowych pracodawca przekazuje do Powiatowego Urzędu Pracy informację o planowanych zwolnieniach grupowych dotyczącą między innymi:a) przyczynach zamierzonego grupowego zwolnienia, b) liczbie zatrudnionych pracowników i grupach zawodowych, do których oni należą,c) grupach zawodowych pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia, d) okresie, w ciągu którego nastąpi takie zwolnienie, e) proponowanych kryteriach doboru pracowników do grupowego zwolnienia, f) kolejności dokonywania zwolnień pracowników.



Porozumienie, a regulamin zwolnień grupowych

Podobieństwa:Treść porozumienia zawieranego ze związkami zawodowymi i regulaminu zwolnień grupowych jest taka sama i obejmuje:

zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia,

obowiązki pracodawcy w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia innych spraw pracowniczych związanych z zamierzonym grupowym zwolnieniem.



Porozumienie, a regulamin zwolnień grupowych

Różnice:Sposób ustalenia treści porozumienia i regulaminu są inne. Porozumienie ustalane jest wraz działającymi u pracodawcy organizacjami związkowymi, które mają wpływ na jego treść. Regulamin uchwalany jest jednostronnie przez pracodawcę w przypadku gdy: u pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe lub nie udało się wypracować treści porozumienia z organizacjami związkowymi w ciągu 20 dni.W treści regulaminu pracodawca zobowiązany jest uwzględnić ustalenia dokonane z organizacjami związkowymi lub skonsultować treść regulaminu z przedstawicielami pracowników.

W sytuacji, gdy porozumienie w sprawie zwolnień grupowych nie zostało zawarte, pracodawca jest zobowiązany konsultować zwolnienia lub zmianę warunków pracy i płacy w ramach procedury konsultacyjnej w trybem określonym w art. 38 k.p.



Dalsze obowiązki informacyjne wobec Powiatowego Urzędu Pracy

Ostatnim etapem przed właściwymi zwolnieniami pracowników jest przekazanie do PUP informacji dotyczących: przyjętych ustaleniach dotyczących grupowego zwolnienia, w tym o liczbie

zatrudnionych i zwalnianych pracowników oraz o przyczynach ich zwolnienia, okresie, w ciągu którego ma być dokonane zwolnienie, przeprowadzonej konsultacji zamierzonego grupowego zwolnienia z zakładowymi

organizacjami związkowymi lub z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.



Kiedy można rozpocząć zwalnianie pracowników?

Pracodawca może wręczyć pierwsze wypowiedzenie umowy o pracę nie wcześniej niż po przekazaniu do PUP informacji o ustaleniach dotyczących przebiegu zwolnienia grupowego dokonanych z pracownikami.

Rozwiązanie umowy o pracę na skutek oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę lub zawarcie porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę nie może nastąpić wcześniej, niż po upływie 30 dni od dnia w/w zawiadomienia – Należy uważać na:

1) datę rozwiązania wskazaną w porozumieniu stron, 2) moment złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy:

a) zawartej na czas określony, b) na zastępstwo, c) na okres próby, na czas nieokreślony w przypadku pracowników o zakładowym stażu pracy

krótszym niż 6 miesięcy.



Szczególna ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę,

a zwolnienia grupoweW ramach procedury zwolnień grupowych nie obowiązują niektóre regulacje chroniące pracowników przed wypowiedzeniem umowy o pracę.Uchylony jest m.in. zakaz wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi: który przebywa na urlopie (wypoczynkowym, jak również wychowawczym), jeśli

urlop trwa dłużej niż 3 miesiące; w przypadku innej usprawiedliwionej nieobecności, pod warunkiem, że nie upłynął

jeszcze okres uprawniający go do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia;




a zwolnienia grupowe

W ramach procedury zwolnień grupowych umowy o pracę zawarte na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy mogą być rozwiązane przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem niezależnie od tego na jaki okres zostały zawarte i czy zawierają klauzulę umożliwiającą takie wypowiedzenie (art. 33 k.p.).




a zwolnienia grupoweW ramach procedury zwolnień grupowych dopuszczalne jest wypowiedzenie warunków pracy i płacy niektórym chronionym grupom pracowników m.in: pracownikom w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego, pracownikom w okresie przedemerytalnym, którym brakuje nie więcej niż cztery lata do

nabycia prawa do emerytury, pracownikom członków zarządu zakładowej organizacji związkowej, pracownikom będących społecznymi inspektorami pracy.

W razie gdy zmiana warunków pracy i płacy powoduje obniżenia wynagrodzenia tym pracownikom, przysługuje im dodatek wyrównawczy do końca obowiązywania okresu ochronnego.



Zwolnienia indywidualneZe zwolnieniem indywidualnym mamy do czynienia, gdy pracodawca:a) zatrudniający co najmniej 20 pracowników, b) rozwiązuje umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników (wyłącznie), c) zwolnienie obejmuje w ciągu 30 dni grupę pracowników, która nie kwalifikuje

zwolnienia jako grupowe.



Zwolnienia indywidualneW ramach zwolnień indywidualnych ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy ulega podobnemu osłabieniu, jak w przypadku zwolnień grupowych. Warunkiem umożliwiającym wypowiedzenie umowy o pracę pracownikom, wobec których jest to możliwe w ramach zwolnienia grupowego, jest brak sprzeciwu zakładowej organizacji związkowej, którą pracodawca ma obowiązek zawiadomić zamierzonym wypowiedzeniu.Pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy i płacy pracownikom, którym jest to możliwe w ramach zwolnienia grupowego pod warunkiem, że z przyczyn zależnych od zakładu pracy nie jest możliwe dalsze ich zatrudnianie na dotychczasowych stanowiskach pracy.



Obowiązki wobec zwalnianych pracowników

Wobec pracowników zwolnionych w ramach grupowego zwolnienia pracodawca jest zobowiązany do:a) wypłaty odprawy;b) ponownego zatrudnienia zwolnionego pracownika, jeśli pracodawca po

zwolnieniach grupowych zatrudnia pracowników w tej samej grupie zawodowej, pod warunkiem, że zwolniony pracownik zgłosi zamiar podjęcia zatrudnienia u tego pracodawcy w ciągu roku od dnia rozwiązania z nim stosunku pracy. Pracodawca ma obowiązek ponownie zatrudnić takiego pracownika w okresie 15 miesięcy od dnia rozwiązania z nim stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia.



Obowiązki wobec zwalnianych pracowników

Pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach zwolnienia grupowego, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości: jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata; dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat; trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Odprawa przysługuje także pracownikowi, który został zwolniony w ramach zwolnienia indywidualnego, jeżeli wyłączną przyczyną rozwiązania stosunku pracy były przyczyny niezależne od pracownika.



Dziękuję za uwagę

adwokat Iwo Klisz

tel. 695 560 425e-mail: [email protected]



mailto:[email protected]

Documents

„Zwolnienia grupowe”