KANDUNGAN

Halaman

KANDUNGAN ii

SENARAI JADUAL iii

SENARAI ILUSTRASI iv

1.0 PENGENALAN 1

2.0 DEFINISI ISTILAH/KONSEP 2

2.1 Sistem Penilaian 2

2.2 Kualiti 2

2.3 Guru 3

3.0 GURU BERKUALITI 3

3.1 Formula Guru Berkualiti 4

3.2 Bentuk Sistem Penilaian Kualiti Guru 5

3.2.1 Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM) 5

3.2.2 Laporan Nilai Prestasi Tahunan (LNPT) 6

3.2.3 Sistem Penilaian Kualiti Antarabangsa 7

4.0 ISU BERKENAAN SISTEM PENILAIAN KUALITI GURU

DAN KE MANA ARAHNYA?

8

4.1 Isu 1: Pengisian Skor SKPM Standard 4 : Pencerapan Guru 8

4.2 Isu 2: Perhatian Pentadbir dalam Penyeliaan : Pencerapan Guru 9

4.3 Isu 3: Ketulusan LNPT 11

5.0 PERBINCANGAN 12

2

6.0 CADANGAN 15

7.0 PENUTUP 16

RUJUKAN

LAMPIRAN

17

A Proses Penilaian Prestasi 20

3

SENARAI JADUAL

No Jadual Halaman

6.1 Cadangan Penambahbaikan Kualiti Guru 15

4

SENARAI ILUSTRASI

No Rajah Halaman

3.1 Tujuan Pelaksanaan LNPT Sebagai Sistem Penilaian

Prestasi

6

5.1 Guru Berkualiti Menghasilkan Murid yang Lebih

Berprestasi Tinggi

12

5.2 Saling Kolaborasi Antara Pentadbir, Guru Pembimbing dan

Guru yang Dicerap

13

5.3 Syarat-Syarat Untuk Penambahbaikan Dan Penghasilan

Sistem Penilaian Kualiti Guru Yang Efisien, Dinamik Dan

Tidak Rigid

14

5

1.0 Pengenalan

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia merupakan transforamsi pendidikan yang

dilaksanakan dalam tempoh 13 tahun (2013 – 2025). Dalam pelan tersebut terdapat

lima aspirasi yang ingin dicapai dalam sistem pendidikan Malaysia iaitu akses, kualiti,

ekuiti, perpaduan dan kecekapan. Oleh itu, sekolah merupakan barisan hadapan dan

peringkat operasi dalam melaksanakan tanggungjawab untuk memastikan lima

aspirasi sistem tersebut tercapai. Untuk merealisasikan sistem pendidikan ini berjaya

maka perkara penting yang perlu diberi perhatian adalah melahirkan murid yang

mempunyai enam ciri utama iaitu; 1) pengetahuan, 2) kemahiran berfikir,

3) kemahiran memimpin, 4) kemahiran dwibahasa, 5) etika dan kerohanian dan (6)

identiti nasional.

Dalam menzahirkan hasrat kerajaan untuk melahirkan murid yang mempunyai

6 ciri utama seperti yang digariskan, ia memerlukan anjakan kecemerlangan daripada

kalangan pelaksananya iaitu guru. Guru merupakan tunjang kepada sistem pendidikan

hb nasional dan merupakan agen pelaksana segala dasar serta matlamat kurikulum

yang digariskan oleh pihak kerajaan. Justeru itu, negara memerlukan guru yang

berkeupayaan tinggi sebagai pemacu utama dalam membentuk pendidikan yang

berkualiti. Mohammed Sani (2007) menyatakan bahawa guru yang berkualiti dan

berkeupayaan tinggi ini seharusnya mempunyai tahap kompetensi yang memenuhi

komponen-komponen berikut iaitu; 1) berkebolehan dalam meningkatkan

pengetahuan secara berterusan bagi membaiki prestasi diri, 2) berkebolehan dalam

mengguna dan memanfaatkan (ability to use and practise) pengetahuan dan

kemahiran bagi melaksanakan tugas dengan cemerlang seterusnya mencapai objektif

meningkatkan kualiti pendidikan, 3) dan mempunyai nilai-nilai diri dan perlakuan

yang selari dengan adab dan etika keguruan. Oleh itu, apabila komponen-komponen

profesionalisme keguruan ini dipenuhi, matlamat dalam memperoleh guru yang

berkualiti dapat direalisasikan.

Guru berkualiti adalah asas kecemerlangan pelajar dan sekolah. Kewibawaan

6

guru merupakan tunggak kepada profesionalisme guru. Guru sentiasa perlu membuat

refleksi mendalam tentang diri sendiri dan amalan pengajaran – pembelajaran. Usaha

guru untuk meningkatkan profesionalisme diri dari segi keilmuan, ketrampilan dan

kemahiran serta pembentukan sahsiah yang berakhlak mulia. Dengan ini, guru dapat

bergerak seiring dengan arus perubahan dalam era teknologi dan globalisasi yang

dihasratkan dalam PPPM. Persoalannya, sejauh mana sistem penilaian kualiti guru di

negara kita benar-benar mampu mempertingkatkan tahap profesionalisme para guru

dalam inisiatif membangunkan anak bangsa?

2.0 Definisi Istilah/Konsep

Penulisan ini akan membincangkan beberapa istilah dan konsep yang akan memandu

hala tuju perbincangan ini. Antaranya ialah sistem penilaian, kualiti dan istilah guru.

Pemahaman istilah-istilah ini adalah penting bagi memastikan kupasan isu di bawah

tajuk ini adalah jelas dan difahami.

2.1. Sistem Penilaian

Sistem penilaian merupakan suatu sistem yang bersepadu, komprehensif, strategik,

bersifat jangka panjang yang bertujuan untuk mengukuhkan dan meningkatkan kualiti

dan produktiviti sesebuah organisasi (Rusli et al. 2007). Manakala Salwani (2005)

pula menyatakan bahawa sistem penilaian merupakan suatu instrumen yang

digunakan untuk menilai kompetensi yang lalu dalam suatu jangka masa tertentu dan

digunakan sebagai platform untuk merangka strategi masa hadapan. Oleh itu, sistem

penilaian merupakan suatu mekanisme yang disusun untuk menentu ukur tahap

keberkesanan kualiti kerja yang bersandarkan tujuan untuk membangunkan

organisasi.

7

2.2 Kualiti

Menurut Kamus Dewan edisi ke-4, istilah kualiti pula boleh didefinisikan sebagai

darjah kecemerlangan biasanya yang tinggi, mutu, nilai, taraf dan juga standard. Di

sampingitu juga, kualiti merupakan suatu penanda aras yang memenuhi kehendak

pelanggan melalui ketetapan kerja yang ditepati, tuntutan perkhidmatan dipatuhi,

perencanaan dan strategi diikuti sepenuhnya, tugasan pegawai atasan disempurnakan

dan mencapai sasaran kerja tahunan (Abdul Ghafar 2011). Manakala definisi kualiti di

bawah MS ISO 9000 ialah keseluruhan cirri-ciri sesuatu entity (produk atau

perkhidmatan) yang dapat memenuhi kehendak pelanggan yang dinyatakan dan yang

tersirat. Walau bagaimanapun, menurut Li Feng & Sass et al. (2011) jika diteliti dari

konteks pendidikan pula, kualiti adalah berkaitan dengan keperluan pelajar dan

mempengaruhi pencapaian mereka. Kesimpulannya, kualiti adalah segala kehendak

yang digariskan sebagai panduan dalam sesuatu disiplin pekerjaan perlu dipenuhi agar

dapat memberikan perkhidmatan yang berkualiti.

2.3 Guru

Menurut kamus dewan, guru bermaksud pengajar, pendidik dan pengasuh. Seorang

guru merupakan pembimbing dalam proses pembelajaran. Mok Soon Sang (2008)

pula, mendefinisika guru sebagai seorang ahli masyarakat yang mempunyai

hubungan sosial yang saling berkaitan rapat dengan masyarakat berstatus. Guru

merupakan tenaga ikhtisas di dalam bidang perguruan yang dipertanggungjawabkan

untuk mendidik pelajar di sekolah. Amir (2006) pula menyatakan bahawa guru

merupakan individu yang terlibat dalam profesion keguruan dan tertakluk dengan kod

etika keguruan yang di bawah Kod Tata Kelakuan Perkhidmatan Awam Kementerian

Pelajaran Malaysia.

Kesimpulannya, tajuk perbincangan ini adalah berkisar mengenai suatu

instrumen yang digunakan untuk menilai prestasi kerja pegawai pendidikan.

Instrumen inilah yang diterjemahkan sebagai sistem penilaian kualiti guru. Sistem ini

dirancang supaya dapat diimplementasikan sebagai asas kepada lonjakan kualiti dan

8

produktiviti guru. Oleh yang demikian, dengan pemahaman istilah dan konsep-konsep

berkenaan dapat memberikan gambaran yang jelas mengenai keseluruhan penulisan

ini.

3.0 Guru Berkualiti

Menurut John Macdovalo (1993) menyatakan kualiti sebagai memenuhi keperluan atau

kehendak pelanggan. Jemaah Nazir Sekolah pula mendefinisikan kualiti sebagai ciri-ciri atau

sifat kecemerlangan yang dikehendaki oleh sesuatu barang, alat perkakas, dan perkhidmatan

(ISO8402). Maka, dapatlah dikatakan untuk menghasilkan pendidikan bertaraf dunia, ciri-ciri

guru yang berkualiti ialah guru yang memenuhi keperluan pelajar dalam pelbagai aspek sama

ada dari segi PdP, sahsiah, kemahiran, kepakaran dan pengurusan. Antara kriteria-kriteria

yang perlu ada pada seseorang guru yang berkualiti ialah 1) menguasai kemahiran

komunikasi dan interpersonal, 2) berpengetahuan dan berketrampilan, 3) cekap melaksanakan

kurikulum persekolahan, 4) mahir mengintegrasi Teknologi maklumat dan komunikasi, 5)

berdaya tahan dalam menghadapi cabaran professional, 5) sentiasa mengamalkan nilai-nilai

keguruan dan etika profesion keguruan, 6) perihatin dengan kehendak muir dan ibu bapa, 7)

berjiwa tenteram dan berkasih sayang dan 8) kreatif dalam pengurusan bilik darjah.

3.1 Bentuk Sistem Penilaian Kualiti Guru

Sistem penilaian kualiti guru yang sedia ada diamalkan adalah sepertii berikut iaitu

Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM), 2) Laporan Nilai Prestasi Tahunan

(LNPT) dan sedang dalam pelaksanaan ialah 3) Penilaian Bersepadu Pegawai

Perkhidmatan Pendidikan (PBPPP).

3.2.1 Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM)

Antara mekanisme yang digunakan untuk menilai kualiti seseorang guru ialah melalui

penilaian yang dibuat berdasarkan Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM

2010). SKPM 2010 telah diperkenalkan oleh Jemaah Nazir dan Jaminan Kualiti untuk

memastikan taraf atau standard pengajaran yang memuaskan diwujudkan dan

dikekalkan di institusi pendidikan. Standard ini dijadikan garis penentu ukur

9

kecemerlangan sesebuah institusi pendidikan (SKPM 2010 :2).

Berdasarkan Model Sekolah Berkesan dan Model Penaziran Kemenjadian Murid serta teori dan model lain yang berkaitan, terdapat lima standard terkandung dalam SKPM 2010 iaitu; 1) Kepimpinan dan Hala Tuju, 2) Pengurusan Organisasi, 3) Pengurusan Kurikulum, Kokurikulum dan Sukan, 4) Pengajaran dan Pembelajaran dan 5) Kemenjadian Murid. Kelima-lima standard tersebut digunakan untuk mengukur tahap kecemerlangan sekolah. Setiap standard terdiri daripada satu senarai aspek. Setiap aspek terdiri daripada kriteria kritikal. Bagi setiap kriteria kritikal pula, disediakan deskripsi skor. Deskripsi skor mengandungi indikator kualiti yang menjadi panduan dalam penentuan skor. Standard yang berkaitan dalam penilaian kualiti seseorang guru ialah standard keempat iaitu Pengajaran dan Pembelajaran menerusi aktiviti pencerapan oleh pihak pentadbir sekolah. Ia merupakan piawaian yang lebih menjurus kepada peranan guru dalam memberikan proses pengajaran dan pembelajaran yang berkualiti. Terdapat 11 aspek yang diperincikan dalam Standard ini ternyata membawa kita ke arah menghasilkan guru-guru yang berkualiti tinggi yang kreatif dan berinovasi..

3.2.2 Laporan Nilai Prestasi Tahunan (LNPT)

Laporan Nilai Prestasi Tahunan (LNPT) merupakan salah satu sistem yang digunakan

untuk menilai kualiti guru. Sistem penilaian prestasi ini adalah berdasarkan Pekeliling

Perkhidmatan Bilangang 4 Tahun 2002. LNPT ini dinilai oleh pentadbir berdasarkan

prestasi dalam sasaran kerja tahunan (SKT) bagi setiap guru berdasarkan prosedur

yang sistematik Tujuan LNPT ini dijadikan alternatif bagi membuat penilaian untuk

guru ialah seperti dalam rajah berikut:

10

Rajah 3.1 Tujuan Pelaksanaan LNPT Sebagai Sistem Penilaian Prestasi

Menurut Abdul Shukor(2007), LNPT adalah penting untuk dilaksanakan bagi

meletakkan kriteria yang dikehendaki pada prestasi guru. Kaedah Penilaian yang

digunakan untuk menilai prestasi pegawai adalah dengan menggunakan borang

LNPT yang mengandungi tiga dimensi iaitu dimensi Teras, Fungsional dan

Sumbangan. Selain itu, LNPT juga digunakan sebagai salah satu kaedah pemilihan

guru-guru yang terbaik untuk menerima asas pertimbangan kemajuan dalam kerjaya

terutamanya berkenaan dengan penempatan. Markah yang diberikan dalam LNPT

juga sebenarnya dijadikan sebagai kayu pengukur untuk memberikan peluang dalam

perjawatan iaitu berkenaan dengan kenaikan pangkat dan pemangkuan.

Guru yang menepati kriteria yang diperlukan akan mengalami pergerakan gaji

atau anjakan gaji berdasarkan markah LNPT. Oleh itu, sekiranya guru tidak

menunjukkan prestasi yang baik dan mengakibatkan markah yang diperoleh tidak

melepasi syarat pemberian pergerakan gaji tahunan, maka gaji guru berkenaan akan

statik dan tidak menaik. Sekiranya guru memperoleh markah LNPT yang cemerlang,

maka beliau akan memperoleh Anugerah Perkhidmatan Cemerlang (APC), pingat atau

sijil. Pemberian anugerah ini adalah merupakan pengiktirafan kepada kecemerlangan

guru. Pengiktirafan ini sebenarnya memberikan motivasi intrinsik kepada guru untuk

meneruskan kecemerlangan dalam mendidik dan melaksanakan tugasan.

3.2.4 Penilaian Sepadu Pegawai Perkhidmatan Pendidikan (PBPPP)

YAB Perdana Menteri Malaysia Dato’ Sri Mohd Najib bin Tun Abdul Razak dalam

Majlis Perdana Perkhidmatan Awam Ke-12 pada 21 Mac 2011 telah menyarankan

agar Penilaian Tahap Kecekapan (PTK) digantikan dengan penilaian baharu yang

menfokuskan kepada pembangunan kompetensi dan potensi Pegawai Perkhidmatan

Pendidikan (PPP) seperti dalam petikan beliau di bawah:

“PTK digantikan dengan penilaian baharu yang lebih menfokus kepada elemen

pembangunan kompetensi berasaskan gred dan jawatan serta mengambil kira

keunikan pelbagai skim perkhidmatan. Untuk memastikan ia relevan, ketua

11

perkhidamatan atau ketua jabatan diberi fleksibiliti dalam menentukan kaedah

penilaian di dalam jabatan masing-masing berdasarkan garis panduan yang sedang

disediakan oleh JPA”.

Selain daripada itu, antara punca kuasa pelaksanaan PBPPP ini adalah

berdasarkan keputusan Mesyuarat Pra DTF pada 18 September 2013, Ketua Pengarah

Perkhidmatan Awam (KPPA) telah bersetuju bahawa PBPPP kumpulan PPP akan

dilaksanakan sepenuhnya bermula tahun 2015. Keputusan ini juga telah dibawa

dalam Mesyuarat DTF pada 19 September 2013 yang dipengerusikan oleh YAB Tan

Sri Dato' Hj Muhyiddin B. Hj Mohd Yassin, Timbalan Perdana Menteri merangkap

Menteri Pendidikan Malaysia telah bersetuju dengan keputusan berkenaan. Justeru

itu, surat arahan pelaksanaan PBPPP yang bertarikh 27 Mac 2015 daripada YBhg.

Tan Sri Dr. Madinah binti Mohamad, Ketua Setiausaha Kementerian Pendidikan

Malaysia.

PBPPP dibangunkan adalah untuk menggantikan beberapa penilaian sedia

ada di KPM digabungkan menjadi satu instrumen penilaian untuk kepelbagaian

penggunaan. Ia merupakan penilaian baharu yang memberi fokus kepada elemen

pembangunan kompetensi, potensi dan keberhasilan berasaskan gred dan jawatan

serta mengambil kira kepelbagaian bidang tugas PPP. Konsep PBPPP berasaskan

tugas dan tempat bertugas (Job-Based dan Work Place) iaitu penilaian dilaksanakan

berdasarkan bidang tugas dan tempat bertugas PPP. Pembangunan instrumen PBPPP

berdasarkan Standard Prestasi yang selaras dengan Government Transformation

Programme 2.0 dan Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025 iaitu pada

Anjakan 4 (Transformasi Keguruan Sebagai Profesion Pilihan) dan 5 (Memastikan

Kepimpinan Berprestasi Tinggi Ditempatkan Di Setiap Sekolah).

12

4.0 Isu Berkenaan Sistem Penilaian Kualiti Guru dan Ke Mana Arahnya?

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) akan terus mendukung

hasrat Falsafah Pendidikan Kebangsaan untuk pendidikan seimbang sebagai asas

aspirasi setiap murid. Pelan ini juga merujuk sistem pendidikan berprestasi tinggi lain

untuk membina perincian bagi kemahiran khusus dan atribut yang boleh diterapkan

kepada murid bagi membolehkan mereka menerajui pembangunan ekonomi dan dunia

global masa hadapan.

Anjakan 4 telah menekankan bahawa mentransformasi profesion keguruan

menjadi profesion pilihan. Impak perlaksanaan transformasi ialah keberkesanan dan

kelestarian transformasi sistem pendidikan Malaysia, setiap pihak yang terlibat mesti

memahami peranan penting yang mereka mainkan dan manfaat yang akan mereka

nikmati. Terutamanya bidang guru akan meningkatkan keupayaan bertaraf dunia yang

diperlukan bagi membantu mencapai keberhasilan murid yang dihasratkan, dan akan

memperoleh lebih keseronokan dan kepuasan dalam menjalankan tugas mereka.

Dengan pakej kerjaya guru yang baharu, mereka akan menikmati perkembangan

profesional yang lebih memuaskan, laluan kerjaya yang lebih baik, dan proses

penilaian yang telus dan adil serta berkait terus dengan keupayaan dan prestasi yang

relevan. Guru perlu bersikap terbuka kepada pembelajaran dan cara bekerja yang

baharu, melibatkan ibu bapa dan murid dalam proses pembelajaran, dan

mempamerkan cara berfikir, nilai, dan kelakuan yang dijangkakan daripada murid.

Setelah melihat kepada sistem yang diguna pakai dalam menilai kualiti guru,

penulisan ini seterusnya akan membawa perbincangan mengenai isu-isu yang timbul

dalam sistem penilaian ini. Seterusnya, penulisan ini akan mengupas ke mana arah

sistem penilaian kualiti guru ini.

13

4.1 Isu 1: Pengisian Skor SKPM Standard 4 :Pencerapan Guru

Kualiti guru dalam proses pembelajaran dan pengajaran merupakan komponen

yang penting di sekolah. Melalui aktiviti penyeliaan, pelaksanaan pembelajaran dan

pengajaran dapat dikesan dan dipantau untuk menjamin keberkesanan. Pada tahun

2003, Jemaah Nazir Sekolah telah memperkenalkan Standard Kualiti Pendidikan

Malaysia (SKPM) sebagai panduan penyeliaan pembelajaran dan pengajaran yang

dilakukan di bilik darjah.

Kajian hubungan pembelajaran dan pengajaran (Standard 4) dengan prestasi

peratusan di sekolah-sekolah Kebangsaan adalah diharapkan dapat meningkatkan

tahap perkembangan pengajaran guru disamping membolehkan guru membuat

pengubahsuaian amalan pengajaran yang baik dan berkesan. (Holland dan

Adam,2002)

Di dalam buku Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM) oleh Jemaah

Nazir dan Jaminan Kualiti (2010), telah digariskan bahawa pengetua adalah sebagai

pemimpin instruksional di mana pengetua akan menerajui pelaksanaan kurikulum dan

mewujudkan persekitaran pembelajaran yang menggalakkan pemupukan budaya

belajar di kalangan muridnya.

Mengikut garis panduan ini, sebagai pemimpin instruksional, pengetua perlu

melaksanakan tugas-tugas seperti: 1) menentukan matlamat dan ketetapan yang jelas,

tepat dan berfokus mengenai pelaksanaan kurikulum sekolah; 2) mengajar sejumlah

waktu yang ditetapkan; 3) menjadi rujukan berkaitan teori pembelajaran, pedagogi

dan memimpin pelaksanaan pengajaran secara berkesan di samping menyebarkan

amalan terbaik pengajaran dan pembelajaran kepada gurunya di peringkat sekolah; 4)

mencerap pengajaran dan pembelajaran semua guru di mana pengetua menggunakan

maklum balas pencerapan untuk meningkatkan kualiti pengajaran dan pembelajaran;

5) menyelia hasil kerja dan pencapaian murid secara sistematik dan berterusan; 6)

14

menyelia perancangan pengajaran dan semua hasil kerja guru berkaitan pengajaran

dan pembelajaran secara tekal; 7) mewujudkan suasana pembelajaran yang kondusif

secara menyeluruh bagi menyokong pengajaran dan pembelajaran yang berkesan bagi

meningkatkan pencapaian akademik dan sahsiah murid; 8) mewujudkan budaya

belajar yang dapat diperlihatkan oleh hampir keseluruhan warga sekolah.

Aspek penggunaan SKPM sebagai sistem penilaian kualiti guru. SKPM yang

dibina berdasarkan Standard Guru Malaysia ini memberikan skor markah kepada

setiap guru berdasarkan pencerapan yang dibuat oleh pihak pentadbir yang

bertanggungjawab. Pencerapan bagi pemberian markah ini dibuat semasa guru

menjalankan sesi pembelajaran dan pengajarannya. Pencerapan oleh guru yang

bertanggungjawab bukan dijalankan dalam kadar sekali sahaja, malah berulang untuk

memperoleh markah purata.

Terdapat kajian yang dijalankan untuk meninjau keberkesanan SKPM

dalam menilai kualiti guru. Kajian Nurahimah dan Rafisah (2010) menyatakan

bahawa ketika SKPM diperkenalkan, pentadbir sekolah mendapati item dalam

instrumen penyeliaan & pencerapan (P&P) guru begitu rigid. Item yang rigid ini

menyebabkan pentadbir menghadapi kesukaran dalam mentakrif, memahami dan

mengamalkan perkara yang dijadikan elemen-elemen utama di dalam sistem tersebut.

Mohd Zawawi (2002) menyatakan bahawa 75% guru bersetuju bahawa penyeliaan

dapat meningkatkan mutu pengajaran guru. Hasil kajian ini menunjukan 82.5% guru

bersetuju bahawa standard 4 memberi perhatian kepada teknik mengajar, kaedah

menyoal, set induksi dan komunikasi dua hala dengan pelajar.

Dengan ini, pencapaian gred purata mata pelajaran Matematik Sekolah

Kebangsaan khasnya di daerah Padawan kurang memuaskan iaitu 74.61% dan GPMP

ialah 2.86. ( Fik UPSR 2013). Kualiti guru dalam pencerapan guru-guru Sekolah

Kebangsaan (SK) mencapai 90 % dalam data pencerapan yang dihantar dalam sistem

penaziran. Dalam konteks ini, kualiti guru dan pencapaian murid amat dititikberatkan.

Oleh yang demikian, hasil daripada kajian yang dilakukan ini boleh digunakan sebagai

salah satu sokongan yang boleh digunakan oleh pihak PPD untuk memurnikan dan

15

memperkasakan pengurusan sistem pendidikan negara.

Seterusnya, penyeliaan dan pencerapan akan hilang fungsi jika semata-

mata untuk menyimpan rekod SKPM. Terdapat pihak pentadbir yang hanya

melakukan pencerapan semata-mata untuk memenuhi arahan yang diterima daripada

Jabatan Pelajaran Negeri atau Kementerian Pendidikan Malaysia. Akibatnya,

pemberian markah pencerapan berkenaan hanya diberikan untuk tujuan dokumentasi

tanpa dibuat pertimbangan bagi meningkatkan kualiti guru. Ini menyebabkan sistem

SKPM ini hanya dilihat sebagai suatu sistem yang membebankan tanpa dapat

memberikan manfaat kepada pihak guru khususnya dan pihak sekolah amnya.

Sesungguhnya, menurut Nurahimah dan Rafisah (2010), SKPM ini merupakan

suatu sistem yang amat membantu dalam meningkatkan kualiti guru di atas syarat

bahawa semua pihak memahami tujuan dan kaedah pelaksanaan sistem penilaian

kualiti berkenaan. Kejelasan mengenai sistem penilaian kualiti guru menjamin

berlakunya keadilan dan ketulusan dalam pemberian markah. Tegasnya, fungsi

penyeliaan dan pencerapan yang sebenar ialah meningkatkan kualiti keguruan

menerusi asosiasi kelemahan dan penambahbaikan yang dikesan. Perbincangan yang

telus juga perlu dijalankan oleh pihak pentadbir dan guru dalam memastikan sistem

panilaian kualiti ini benar-benar memberi manfaat.

16

4.2 Isu 2: Perhatian Pentadbir dalam Penyeliaan

Kementerian Pendidikan Malaysia melalui surat pekeliling Ikhtisas, Bil.

1/1987 telah memberi garis panduan tentang pelaksanaan penyeliaan pengajaran tetapi

tidak ada format yang diberikan berkenaan perkara yang harus diselia. Pada tahun

2003 Jemaah Nazir Sekolah telah memperkenalkan Standard Kualiti Pendidikan

Malaysia (SKPM) sebagai panduan penyeliaan pengajaran dan pembelajaran yang

dilakukan di bilik darjah.

Penyeliaan yang baik melibatkan aktiviti memberi bimbingan, mengarah dan

memberitahu apa yang patut dibuat, bukannya mencari kesalahan guru. Glickman,

Gordon dan Gordon (1995) telah meletakkan penyeliaan sebagai tulang belakang

keberkesanan sesebuah sekolah. Penyeliaan yang berkesan memerlukan perancangan

yang baik dan dilaksanakan secara berterusan untuk Kesan Penyeliaan Klinikal

Terhadap Prestasi Pengajaran Guru memastikan matlamat dan objektif pengajaran

yang dijalankan oleh seseorang guru itu tercapai. Penyeliaan pengajaran yang

sistematik dapat mengenal pasti kekuatan dan kelemahan pengajaran guru. Penekanan

terhadap pencapaian pelajar, akauntabiliti dan kompetensi telah memberi impak

kepada penilaian pencapaian guru.

Kajian Baharom (2002) mendapati penyeliaan pengajaran adalah bertujuan

untuk membantu guru dalam melaksanakan pengajaran yang lebih berkesan kepada

pelajar. Beliau juga mendapati sikap guru yang tidak serius dalam pengajaran serta

sikap guru besar dan pengetua yang belum bersedia melaksanakan penyeliaan

pengajaran merupakan kekangan yang perlu diatasi. Hasil kajian Radi (2007)

menyatakan bahawa sesi perbincangan antara penyelia dan guru perlu dilakukan bagi

mendapatkan maklum balas terhadap proses penyeliaan yang berlaku. Seterusnya

melalui perbincangan dapat disampaikan kelemahan dan kekuatan guru terhadap

teknik, kaedah, pendekatan dan peralatan mengajar yang digunakan.

Hasil kajian Haliza (2005) dan Baharom (2002) mendapati amalan penyeliaan

17

menggunakan pendekatan klinikal adalah tidak memuaskan. Kajian Mohd Zaki (2001)

mendapati bahawa pengetua kurang menjalankan tugas penyeliaan pengajaran guru

dan sekiranya penyeliaan dijalankan ia lebih mirip kepada ciri-ciri birokratik dan

autokratik yang menekankan kepada hierarki.

Penyeliaan pengajaran dan pembelajaran gagal meningkatkan maruah guru

dan tidak menggalakkan guru-guru menjadi inovatif dan berinisiatif (Glanz, Shulman,

& Sullivan, 2005). Glatthorn (1984) melaporkan bahawa kajian tentang Arsaythamby

Veloo dan Mary Macdalena A Komuji 84 keberkesanan penyeliaan klinikal sebagai

satu kaedah untuk meningkatkan pencapaian adalah tidak konklusif dan tidak

memberi asas yang cukup untuk bergantung kepada penyeliaan bagi meningkatkan

penyampaian pengajaran.

Seterusnya, persoalan yang mungkin timbul ialah adakah penilaian yang

dijalankan mematuhi semua komponen yang disyaratkan untuk pemberian markah

yang adil dan saksama semasa pemberian markah kualiti guru melalui sistem SKPM.

Kajian Rusli at.al (2007) mendapati pemberian markah prestasi kepada guru tidak

melibatkan keseluruhan aspek dan komponen penyeliaan yang perlu dinilai dan

diteliti. Aspek-aspek berkenaan ialah:

1. Pencerapan

2. Pemantauan

3. mentoring

4. Coaching

Berlaku ketidakadilan kepada guru apabila pemberian markah kualiti diri

mereka tidak mencakupi keseluruhan aspek yang perlu dinilai. Pemberian markah

yang tidak telus ini sebenarnya tidak menggambarkan kualiti dan prestasi sebenar

guru yang dinilai Rusli et. al menyatakan antara sebab yang dikemukakan ialah

kepimpinan sekolah kurang memperuntukkan waktu untuk menjalankan penyeliaan ke

atas guru-guru. Sebahagian besar waktu diperuntukkan untuk menjalankan kerja-kerja

pentadbiran yang memerlukan masa yang banyak dan teliti. Oleh itu, adalah penting

pihak pentadbiran menjalankan pengurusan masa yang efisien bagi memastikan

18

keseluruhan komponen penilaian kualiti guru dapat dipenuhi, untuk memberikan

keadilan kepada guru-guru yang diselia.

Pelaksanaan kurikulum adalah unsur teras dalam fungsi institusi persekolahan.

Oleh itu, perhatian hendaklah diberi penekanan kepada penyeliaan pengajaran dan

pembelajaran. Penyeliaan khasnya aktiviti pengajaran dan pembelajaran adalah satu

aspek terpenting dalam pentadbiran, pengurusan dan kepimpinan pendidikan. (Mok

Soon Sang, 2012)

Tujuan penyeliaan adalah untuk mempertingkatkan profesionalisme guru-guru

dalam melaksanakan kurikulum sekolah melalui proses pengajaran-pembelajaran

sejajar dengan falsafah, matlamat dan objektif sistem pendidikan Negara. Ia

merupakan berkongsi pengetahuan dan pengalaman bagi meluaskan sumber maklumat

kepada pengetua / guru besar untuk menilai dan memperbaiki proses pengajaran dan

pembelajaran di sekolahnya. (Mok Soon Sang, 2012)

Melalui penyeliaan, ia dapat memupuk, memelihara dan memperkukuhkan

hubungan profesionalisme dan interaksi yang positif antara pengetua / guru besar

dengan guru, guru dengan guru dan guru dengan murid. Di samping itu, penyeliaan

membantu guru-guru menjalankan tugas harian dengan lebih berkesan dan

membentuk sikap guru-guru ke arah yang lebih positif. (Mok Soon Sang, 2012)

Dalam bahagian penyeliaan dan pembimbing pengajaran, guru dalam panitia

berupaya menyelia dan menyelaras pengajaran guru agar mengikut polisi/garis

panduan kurikulum; berkebolehan mengurus cadangan ahli- ahli berkaitan

pengajaran untuk diperbaiki bersesuaian dengan dasar panitia; berkemahiran

mengurus perjalanan kegiatan kurikulum kendalian panitia; berkebolehan

membimbing guru baharu berkenaan kandungan mata pelajaran, strategi pengajaran

dan lain-lain; berkebolehan memberi nasihat dan rangsangan antara ahli-ahli untuk

menghayati dan melaksanakan strategi pengajaran terkini; berkemahiran menilai

prestasi antara ahli-ahli secara adil dan objektif melalui pemerhatian persediaan

19

mengajar; berkebolehan menganalisis data-data peperiksaan dalaman, skema

permarkahan dan penggredan; berkemahiran membuat pemerhatian, analisis

pengajaran dan pembelajaran dan perancagan strategi antara ahli-ahli panitia;

berkemahiran menjalankan penyeliaan pengajaran dan pembelajaran antara ahli-ahli

ketika pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran di dalam kelas; serta berkebolehan

membuat laporan penyeliaan kepada pihak atasan untuk makluman dan tindakan.

Implikasi yang timbul akibat ketidaktelusan dan ketidakcakupan semua elemen

yang perlu dipertimbangkan dalam memberi markah nilaian kualiti kepada pihak guru.

Impak utamanya ialah pentadbir cenderung memberi markah penyeliaan guru hanya

untuk memenuhi arahan dan tujuan pentadbiran semata-mata. Pentadbir kurang

memberi bimbingan kepada guru sehingga guru mempunyai prasangka tentang

penyeliaan pembelajaran dan pengajaran mereka. Kekuatan dan kelemahan untuk

setiap dicerap tidak dibincang dan membuat bimbingan berfokus kepada pemerhatian

oleh pihak atasan.

Pihak pentadbir tidak memberi peluang kepada guru mengenai refleksi supaya

dia dapat mencapai ke satu tahap yang baik. Pentadbir perlu mahir dalam

membimbing guru ke arah cemerlang. Kualiti guru akan meningkat dengan

perkongsian amalan yang baik dan latihan dalam perkhidmatan dalam panitia.

Contohnya di daerah Padawan, 27 buah sekolah daripada tahap 1 dalam mata

pelajaran matematik amat lemah disebabkan bilangan latihan dalam perkhidmatan

dalam mata pelajaran masing-masing amat kurang. Ini menyebabkan peningkatan

kemahiran kurang didedahkan untuk satu satu topik. KSSR yang berlangsung selama

4 tahun di daerah Padawan kurang berkesan disebabkan muid tidak didedahkan dan

tidak dibudayakan untuk aktiviti yang berdasarkan 6 aspirasi murid.

Jika keadaan ini berlaku berterusan, isu mengenai perhatian pentadbir yang

tidak sepenuhnya dalam pemberian markah yang terus berlanjutan tanpa kesudahan.

Ini seterusnya menggambarkan sistem penilaian kualiti guru di negara kita berada

pada tahap yang rendah akibat ketulusan pemberian markah yang tidak dapat dipatuhi

oleh pentadbir. Walau bagaimana pun, Rusli et al. turut menyatakan bahawa

penglibatan sepenuhnya Pejabat Pelajaran Daerah, Jabatan Pelajaran Negeri dan

20

Kementerian Pelajaran Malaysia diperlukan dalam memastikan kepatuhan penilaian

keseluruhan komponen kualiti guru oleh setiap pentadbir sekolah.

4.3 Isu 3: Ketelusan LNPT

Selain daripada isu yang timbul dalam sistem penilaian kualiti guru SKPM semasa

pencerapan pembelajaran dan pengejaran dibuat, terdapat juga isu yang berbangkit

mengenai isu ketelusan LNPT. LNPT yang melibatkan pemberian markah oleh dua

orang pegawai penilai dalam kalangan pentadbir sekolah iaitu:

1. PPP: Pegawai Penilai Pertama

PPP terdiri daripada Penolong Kanan Pentadbiran

2. PPK: Pegawai Penilai Kedua

PPK terdiri daripada pengetua atau guru besar.

Oleh itu, terdapat persoalan yang timbul iaitu adakah kedua-dua penilai ini

benar-benar telus dalam pemberian markah kualiti guru yang dinilai tanpa sebarang

pengaruh emosi dan justifikasi yang melibatkan domain efektif dan perasaan ini?

Seterusnya, adakah kedua-dua penilai benar-benar mengetahui dan memahami

prosedur pemberian markah dan definisi terma yang terdapat dalam LNPT? Kedua-

dua persoalan ini sebenarnya menentukan kualiti penilaian prestasi dan kualiti guru.

Jawapan kepada persoalan-persoalan tersebut terdapat dalam kajian yang

dijalankan oleh Abdull Sukor (2007). Kajian ini menyatakan bahawa dapatan kajian

menunjukkan berlaku bias yang menimbulkan ketidakpuasan hati guru dalam sistem

penilaian LNPT. Ketidakpuasan ini adalah diakibatkan oleh:

1. Guru tidak dipanggil untuk aktiviti temu bual penilaian prestasi: guru tidak

berpuas hati kerana tidak jelas dengan ketulusan markah yang diberi. Malah,

justifikasi pemberian markah bagi kualiti yang dinilai turut tidak dibincangkan

bersama-sama guru. Ini mengakibatkan guru kabur mengenai faktor-faktor

yang mengatakan mereka kurang kualiti dan efisien. Malah, terdapat guru yang

tidak dibimbing mengenai penambahbaikan yang boleh diambil bagi

21

meningkatkan kualiti diri guru sebagai seorang pendidik.

2. Markah yang diberi tidak menggambarkan prestasi sebenar guru: pegawai

penilai tidak merujuk kepada SKT dan Hasil Kerja Pegawai Dinilai. Faktor ini

merupakan faktor yang lebih kritikal. Ini disebabkan oleh markah diberi secara

semberono dengan memberi tafsiran individu kepada kualiti guru yang

berkenaan tanpa mempedulikan pertimbangan sebenar melalui evidens yang

disediakan oleh guru yang dinilai.

Keseluruhannya, sistem penilaian kualiti guru di negara kita harus mengalami suatu

anjakan paradigma agar isu-isu yang timbul dapat diatasi dan dikurangkan. Sistem

penilaian kualiti guru ini adalah suatu sistem yang baik sekiranya manfaatnya diteroka

dan diaplikasikan seoptimum yang mungkin agar penilaian kualiti guru ini benar-

benar telus dan berupaya menjadi asas lonjakan kualiti guru-guru.

5.0 Perbincangan

Sesungguhnya, kewujudan sistem penilaian kualiti guru adalah satu instrumen yang

penting bagi menilai dan menginterpretasikan kualiti guru-guru seterusnya menjadi

landasan untuk merangka penambahbaikan dalam bidang pendidikan dari semasa ke

semasa. Asasnya ialah kualiti guru. Guru berkualiti, melahirkan pelajar yang

berprestasi tinggi seterusnya membawa negara ke arah kecemerlangan lantaran

lonjakan kualiti guru dan pelajar. Rajah di bawah menunjukkan impak guru yang

berkualiti terhadap prestasi pelajarnya.

22

Rajah 5.1 Guru Berkualiti Menghasilkan Murid yang Lebih Berprestasi Tinggi

Sumber: Dokumen Rancangan Malaysia ke-10 2010

Oleh itu, suatu sistem penentu ukur kualiti guru diperlukan bagi memastikan

aspirasi negara dalam melahirkan modal insan yang cemerlang diperlukan. SKPM dan

LNPT adalah suatu sistem yang telah dan sedang diguna pakai bagi menentukan tahap

kualiti guru. Namun begitu, kedua-dua sistem ini ternyata masih memerlukan

penambahbaikan yang lebih menyeluruh dan komprehensif (Nurahimah dan Rafisah

2010; Abdull Sukor 2007; Rusli at.al 2007).

Implementasi penyeliaan guru perlu dijalankan dengan telus oleh pihak

pentadbir. Elemen peribadi dan emosi tidak harus diambil kira sebagai suatu sentimen

pemberian markah. Seandainya sentimen seperti ini diambil kira, guru berkenaan akan

mendapat markah yang tidak adil walaupun mempersembahkan prestasi dan kualiti

terbaik sepanjang tahun. Di samping itu, untuk memastikan kesepaduan antara guru

yang berkualiti dengan kecemerlangan sesebuah institusi pendidikan, kolaborasi

antara pentadbir dan guru pembimbing dengan guru yang dicerap perlu dijalankan

secara telus (rajah 5.2 di bawah). Kolaborasi ini penting untuk perkongsian idea dan

pengalaman bagi menambah baik kualiti guru dan pengajarannya (Shukri Zain 2011).

Pentadbir

KOLABORASI

23

Guru Pembimbing Guru dicerap

Rajah 5.2 Saling Kolaborasi Antara Pentadbir, Guru Pembimbing dan Guru yang

Dicerap

Menurut Shukri Zain (2011), kolaborasi penting bukan setakat perkongsian

idea malah mencari alternatif bagi meningkatkan kualiti keguruan menerusi teguran &

bimbingan membina. Teguran untuk memperbaiki kelemahan perlu diberikan dan

diperkukuhkan lagi dengan bimbingan yang membina. Kualiti guru tidak mudah

ditingkatkan seandainya guru tersebut dikritik tanpa dibimbing. Oleh itu, sistem

pengukuran kualiti seperti LNPT sebenarnya suatu sistem yang dapat

mengimplementasikan saling kolaborasi untuk meningkatkan kualiti guru ini.

Justeru, aplikasi sistem LNPT dan SKPM sebenarnya memerlukan

perancangan yang baik dalam melaksanakan penilaian agar penilaian kualiti seseorang

guru berlaku dalam keadaan yang tenang dan tidak mengejut. Maka kepimpinan

sekolah memastikan penyeliaan berlaku mengikut jadual yang dirancang sebelum atau

pada awal tahun sesi persekolahan bermula. Mengapakah perancangan awal ini

penting? Antara sebab utama yang mendasari perancangan awal dalam amalan sistem

kualiti guru ini ialah dapat mengelakkan penyeliaan dijalankan semata-mata untuk

memenuhi arahan dan simpanan rekod. Setelah penilaian dan aktiviti kolaborasi

sebelum dan selepas penilaian dijalankan, guru yang dicerap perlulah diberi waktu

untuk meningkatkan kualiti pembelajaran dan pengejaran dengan penambahbaikan

yang telah diputuskan dalam kolaborasi tersebut.

Berikut ialah analisa dan tafsiran yang dapat disimpulkan bagi meningkatkan

keberkesanan dan ketulusan sistem penilaian kualiti guru. Semua sistem penilaian

guru perlulah mematuhi syarat-syarat yang berikut untuk penambahbaikan dan

menghasilkan sistem penilaian kualiti guru yang efisien, dinamik dan tidak rigid:

24

Rajah 5.3 Syarat-Syarat Untuk Penambahbaikan Dan Penghasilan Sistem Penilaian

Kualiti Guru Yang Efisien, Dinamik Dan Tidak Rigid

Oleh itu, kajian dan penambahbaikan perlu sentiasa dijalankan supaya suatu

sistem penilaian kualiti yang dihasilkan memberi manfaat kepada semua pihak.

6.0 Cadangan

Berdasarkan perbincangan mendalam mengenai isu-isu sistem penilaian kualiti guru

dikupas dan arah sistem-sistem berkenaan ditentukan haluannya, jadual berikut

menyenaraikan antara cadangan yang boleh dilakukan bagi meningkatkan kualiti guru

di Malaysia.

Jadual 6.1 Cadangan Penambahbaikan Kualiti Guru

No Cadangan Huraian

1 Pentadbir mengikuti

program kepimpinan

instructional

meningkatkan pengetahuan dan

kefahaman pentadbir tentang

kepentingan melakukan penyeliaan

guru

pentadbir mengetahui prosedur yang

betul dalam membuat penilaian kualiti

guru-guru

pentadbir adil dalam pemberian markah

(Rusli Ahmad et.al 2007)

25

2 Penyeliaan dijadikan

amalan kualiti & budaya

ilmu di sekolah

melibatkan semua pihak secara

konseptual dan instructional

supaya semua guru menjadi sebati

dengan budaya sekolah

oleh itu, guru sentiasa bersedia untuk

diselia (Shukri Zain 2011)

3 Melaksanakan “Lesson

Study” untuk

meningkatkan Kualiti

Pengajaran guru (Arani

2011, Sudirman 2011)

Pentadbir membudayakan Lesson Study

dalam amalan P & P sekolah

seperti yang diamalkan di Jepun, United

Kingdom, Singapura, Indonesia dan

lain-lain

penyeliaan P&P guru tidak lagi

dilakukan oleh pentadbir semata-mata

penyeliaan dilakukan kepada

keseluruhan proses P&P yang berlaku

Perbincangan dijalankan di antara para

guru dan penyelidik untuk memperbaiki

kelemahan pengajaran

Penilaian Kualiti Guru dijalankan

secara holistik

7.0 Penutup

Sistem penilaian kualiti guru adalah suatu sistem yang dinamik. Perubahan dan

penambahbaikan perlu dilakukan seiring dengan perubahan bidang pendidikan dunia

semasa tanpa meninggalkan acuan Malaysia. Hasrat utama dalam sistem penilaian

kualiti guru adalah mewujudkan sistem penilaian kualiti guru yang tidak melibatkan

unsur-unsur bias, pilih kasih, justifikasi guru yang berat sebelah.

Di samping itu, kualiti dinilai berdasarkan bukti yang jelas berkenaan. Antara

evidens utama yang boleh dijadikan penentu ukur kualiti seseorang guru ialah dengan

26

menjadikan prestasi yang diperoleh pelajar sebagai suatu kesinambungan kualiti guru

seperti yang telah dilaporkan oleh Feng dan Sass (2011) di Flourida. Sesungguhnya,

tunjang utama yang paling penting dalam bidang pendidikan ini ialah memastikan

guru-guru adalah berkualiti walau apa pun sistem yang digunakan sebagai instrumen

pengukurannya. Ini bertepatan dengan guru yang berkualiti penjana pendidikan yang

berkualiti tinggi.

27

RUJUKAN

Abdull Sukor Shaari, Ab. Aziz Yusof, Mohd Khan Jamal Khan, Swee Mei Tang,

Kong Teong Lim. 2008. Keadilan penilaian prestasi dalam kalangan guru dan

hubungannya dengan motivasi kerja dan prestasi akademik sekolah

.International Journal of Management Studies (IJMS) 15: 159-176.

Abdul Ghafar Mahmud. 2011. Haluan Kerja Pendidikan Merealisasikan Agenda

Transformasi Negara. Purtajaya: Kementerian Pelajaran Malaysia.

Abdul Rahim Bin Hamdan, Ahmad Johari Bin Hj Sihes, Jamaluddin Bin Ramli &

Rosliza Binti Hamzah. 2006. Persepsi Guru Terhadap Profesion Perguruan Masa

Kini. Jurnal Pendidikan 31: 123-141

Amir Hassan Dawi. 2006. Penteorian Sosiologi dan Pendidikan. Tanjung Malim:

Quantum Books Sdn. Bhd.

Feng, L & Sass, T. 2011. Teacher Quality and Teacher Mobility. http://www.urban.

org/publications/1001506.html diakses [27 Oktober 2011].

Feng Jie & Aida Idris.2009. Education Management: Perception of TQM and Its

Effect on Attractiveness of Place of Study. www.g-casa.com/PDF/malaysia/

Idris.pdf diakses [20 Oktober 2011].

Jamil Ahmad & Norlia Goolamaly. 2008. Pentadbiran dan Pengurusan Sistem

Pendidikan Malaysia Ke Arah Pendidikan Berkualiti. http://eprints.oum.edu.

my/160/ diakses [20 Oktober 2011].

Koedel, C. & Betts, J.R. 2007 Re-Examining the Role of Teacher Quality In the

Educational Production Function. ideas.repec.org/p/umc/wpaper/0708.html

diakses [28 Oktober 2011].

28

Malaysia. 2010. Rancangan Malaysia Kesepuluh 2011-2015.

Malaysia. 2010. Standard Kualiti Pendidikan Malaysia.

Mohammed Sani Ibrahim. 2007. Evolusi pendidikan guru di Malaysia. Dlm. Norzaini

Azman & Mohammed Sani Ibrahim (pnyt.). Profesion Perguruan, hlm.23-54.

Bangi: Fakulti Pendidikan, Universiti Kebangsaan Malaysia.

Mohd Johdi Salleh, Abdul Rasid Jamian, Baharom Mohamad, Mohd Hasani Dali.

2009. Peranan Guru Mencapai Objektif Sekolah Rendah: Perspektif Guru Besar.

www.iab.edu.my/DR_MOHD_JOHDI.pdf diakses [27 Oktober 2011].

Mok Soon Sang. 2008. Ilmu Pendidikan Untuk KPLI Sekolah Rendah, Komponen 3:

Profesionalisme Keguruan. Subang Jaya: Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.

Nurahimah Mohd Yusoff & Rafisah Osman. 2011. Hubungan kualiti penyeliaan

pengajaran dan pembelajaran di bilik darjah dengan efikasi guru. Asia Pacific

Journal of Educators and Education 25: 53–71.

Rusli Ahmad, Azman Ismail & Wan Khairuzzaman Wan Ismail. 2007. Sistem

penilaian prestasi sektor awam di Malaysia: pemikiran semula terhadap peranan

dan tanggungjawab pegawai penilai prestasi. Jurnal Kemanusiaan 10: 80-89

Salwani Ismail. 2005. E-Sistem Penilaian Prestasi (E-Spp). Tesis Sarjana Muda,

Fakulti Teknologi Maklumat dan Sains Kuantitatif, Universiti Teknologi Mara.

Shukri Zain. 2011. Komunikasi Kepemimpinan Berprestasi Tinggi: Rithmanologi

Dogma. Kertas kerja Seminar Nasional Pengurusan dan Kepimpinan Pendidikan

ke-18 Tahun 2011. Anjuran Anjuran Institut Aminuddin Baki, Kementerian

Pelajaran Malaysia, 25-28 Julai 2011.

Vijayaletchumi a/p Vairavan, Segar a/l Raja Manickam & Ahmad Sabirin Bin Abd.

29

Ghani. 2010. Pengembangan Profesionalisme: Satu Analisis Program

Pengembangan Profesionalisme Guru Di Peringkat Sekolah Dalam Menambah

baik Kualiti Guru. Prosiding Seminar Transformasi Pendidikan Teknikal, hlm.

70 – 80.

30

LAMPIRAN A

PROSES PENILAIAN PRESTASI

Sumber: Abdull Sukor Shaari, Ab. Aziz Yusof, Mohd Khan Jamal Khan, Swee Mei

Tang, Kong Teong Lim. 2008.