Źródła zagrożeń związanych z Źródła zagrożeń związanych z

netoholizmem – omówienie projektu netoholizmem – omówienie projektu

badawczegobadawczego

Arkadiusz Wąsiński

Wydział Nauk Humanistycznych i Studiów Międzynarodowych

Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej

Struktura wiekowa społeczności internautówStruktura wiekowa społeczności internautów

14,0% 14,4% 11,7% 11,2% 11,3%

41,1% 38,3%33,6% 33,3% 29,8%

18,8% 19,9%

21,7% 21,9%23,6%

13,7% 13,2%14,8% 14,9% 15,5%

9,3% 9,9%12,2% 12,4% 12,6%

3,1% 4,3% 6,0% 6,3% 7,2%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

11.2004 11.2005 11.2006 11.2007 11.2008

[55+]

[45-54]

[35-44]

[25-34]

[15-24]

[7-14]

Źródło: Megapanel PBI/Gemius, listopad 2004; Liczebność próby  N = 17510; listopad 2005; Liczebność próby  N = 26490; listopad 2006; Liczebność próby  N = 19614; listopad 2007; Liczebność próby  N = 17512; listopad 2008; Liczebność próby N = 16679. Grupa objęta badaniem 7+.

Struktura wiekowa polskich internautów na przestrzeni ostatnich pięciu lat - trend

Młodzież w internecie Młodzież w internecie

Model korzystania z internetuModel korzystania z internetu

Netoholizm – mechanizmy uzależniania się od TI

[Mariola Wargacka]„Złudzenie własnego miejsca na świecie”

własne coraz częstsze pogłębianie satysfakcjałącze i dłuższe zainteresowań noweInternetowe korzystanie internetem możliwości

internetu nowe kompetencje działania

odkrycie poszukiwanie nawiązanie stałego

przypadkowe inni chcą osób i miejsc codziennegowejście z nim w internecie, kontaktu,na czat rozmawiać które się nim zwierzanie się

interesują zaprzyjaźnianie się

złudzenie sieć staje się podporządkowywanierzeczywistej synonimem wszystkiegoakceptacji zrozumienia BYCIU W SIECI i przyjaźni i akceptacji

Źródło http://siecioholizm.eu/mid.php?sel=uzaleznienie-w

Netoholizm – mechanizmy uzależniania się od TI

[Mariola Wargacka]„Radykalny wariant inkluzji w cyberprzestrzeni”radość rodziców

własny alfabetyzacja rozwijanie dziecko jestkomputer informatyczna zainteresowań „w domu” informacyjna technologiami TI pod kontrolą

uczy się …

rezygnacja z osłabienie coraz mniej nieprzespanedodatkowych kontaktów tematów do rozmów, noce przyzajęć oraz rówieśniczych, zainteresowanie komputerze obowiązków coraz węższy światem wirtualny

krąg znajomych

coraz poważniejsze komputer i internet niepohamowane zaległości w nauce, stają się jedyną pragnienie kłopoty w szkole pasją BYCIA W SIECI

Źródło http://siecioholizm.eu/mid.php?sel=uzaleznienie-w

Kryteria diagnostyczne siecioholizmuKryteria diagnostyczne siecioholizmu [oprac. Bohdan T. Woronowicz]

Kryteria ICD-10 - uzależnienie występuje wówczas, gdy w ciągu 1 roku stwierdzono co najmniej 3 objawy:

1. Silna potrzeba lub poczucie przymusu korzystania z sieci,

2. Brak indywidualnej kontroli nad:- powstrzymywaniem się korzystania z internetu,- długością spędzania czasu przy internecie

3. Niepokój wywołane próbą przerwania rozdrażnienie lubgorsze samopoczucie ograniczenia bycia w sieci

4. Spędzanie coraz większej, aby uzyskać satysfakcję wcześniej ilości czasu w sieci osiąganą w krótszym czasie

5. Zaniedbywanie innych lokowanych „poza siecią” zainteresowań i przyjemności

6. Korzystanie z internetu pomimo szkodliwych następstw uświadamianych przez jednostkę

Etapy netoholizmuEtapy netoholizmu

1. Fascynacja komputerem i internetem - poznawanie nowych możliwości- "wejście" w nową rzeczywistość- poczucie "więzi z całym światem" czy "braku granic„

2. Odczucie - zrelaksowania i odprężenia poprzez bycie w sieci- zredukowania dyskomfortu związanego np. z poczuciem samotności, stresem

3. Regularne i coraz częstsze korzystanie z internetu w celu regulowania swoich stanów emocjonalnych

4. Ograniczanie kontaktów z bliskim otoczeniem na rzecz kontaktów wirtualnych- wycofywanie się ze świata realnego, - zobojętnienie społeczne

5. Odczuwany dyskomfort w sytuacjach ograniczonego dostępu do internetu

6. Pojawienie się problemów społecznych, zdrowotnych, finansowych itp. związanych z korzystaniem z internetu

Podtypy zjawiska netoholizmuPodtypy zjawiska netoholizmu[wg Kimberly Young]

1. Uzależnienie od cyberseksu (cyberseksual addiction)

2. Uzależnienie od cyberkontaktów (cyber-relationship addiction)

3. Uzależnienie od sieci (net compulsions)

4. Uzależnienie od poszukiwania informacji (information overload)

5. Uzależnienie od komputera (computer addicion)

Do coraz bardziej ujawniających się podtypów należy zaliczyć:

6. Uzależnienie od blogów

7. Uzależnienie od wirtualnego włamywania się tzw. hakerstwo

• Osłabienie więzi rodzinnych i możliwości oddziaływań wychowawczych ze strony rodziców

• Zawężanie kręgu przyjaciół

• Porzucanie dotychczasowych zainteresowań

• Osłabienie realnego samostanowienia

• Ograniczenie, a nawet rezygnacja z ruchu i aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu

• Narastającą podatność na szkodliwe bodźce psychiczne eksponujące: - wulgarność i obsceniczność - agresję słowną - nagość i seks - zachowania przestępcze - zachowania samobójcze

• Zaniedbywanie obowiązków szkolnych i domowych

• Nie zdanie do kolejnej klasy (dzieci i młodzież), bądź utrata pracy (dorośli)

• Utrata środków finansowych potrzebnych do życia

Skutki netoholizmuSkutki netoholizmu

W skrajnych przypadkach dochodzi do:• całkowitego wyalienowania, zerwania kontaktów z otoczeniem

• utraty życia, spowodowanego wycieńczeniem fizycznym związanym z pobytem w sieci, bądź graniem w gry komputerowe

Uwarunkowania netoholizmu Uwarunkowania netoholizmu

Gdzie? zazwyczaj dom

Kto? młody człowiek, osamotniony w domu, o niskiej samoocenie, z kompleksami, mający słabe kontakty społeczne lub

poszukujący wrażeń, bez alternatywnych zainteresowań, wadliwie socjalizowany, mający słabe kontakty

społeczne

Kiedy? wadliwy model spędzania wolnego czasu brak pożądanych wzorców korzystania z TI brak obecności rodziców podczas korzystania z TIbrak kontroli rodziców nad sposobami korzystania z TIbrak świadomości lub ignorowanie znaczenia możliwych

zagrożeń

Obszary działań wobec zjawiska netoholizmuObszary działań wobec zjawiska netoholizmu

1. Diagnozowanie skali zjawiska w grupie wiekowej młodzieży szkolnej

2. Uświadamianie rodziców w zakresie: występujących zagrożeń w przestrzeni mediów cyfrowych symptomach netoholizmu i skali tego zjawiska pożądanym modelu korzystania z przestrzeni mediów cyfrowych 3. Uświadamianie nauczycieli w celu: skutecznego wspierania i współdziałania z rodzicami ucznia

zagrożonego uzależnieniem uczestniczenia w procesie wczesnego rozpoznawania

niepokojących objawów u uczniów Wychowawczego oddziaływania na uczniów w zakresie

promowania pożądanego modelu korzystania z sieci4. Tworzenie sieci punktów konsultacyjnych prowadzących wczesne

rozpoznanie i profilaktykę 5. Przygotowywanie poradni specjalistycznych do prowadzenia

terapii i wsparcia psychologicznego osób uzależnionych

Ważna inicjatywaStowarzyszenie Katolicki Ruch Antynarkotyczny „KARAN” z Elbląga Poradnia Uzależnień Świetlica Socjoterapeutyczna Ośrodek Terapii Siecioholików

Charakterystyka projektuCharakterystyka projektuTemat: rozpoznanie, charakterystyka i przeciwdziałanie zjawisku uzależnienia

młodzieży w wieku szkolnym od współczesnych technologii informacyjnych TI

Cele poznawcze: Zdiagnozowanie skali zjawiska netoholizmu w grupie wiekowej młodzieży

szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w dużych aglomeracjach miejskich i miejsko-przemysłowych

Wskazanie głównych przyczyn netoholizmu wśród objętej badaniami młodzieży

Zbadanie dotychczasowych form, a także realnych możliwości współdziałania rodziców, nauczycieli i specjalistów w profilaktyce i terapii uzależnień od TI

Cele praktyczne: Profilaktyka netoholizmu w formie:

a) opracowywania raportów postdiagnostycznych dla poszczególnych szkół uczestniczących w projekcieb) upowszechniania całościowych rezultatów przeprowadzonych badań c) upowszechniania sposobów redukowania zagrożeń prowadzących do netoholizmud) organizowania szkoleń i warsztatów dla uczniów, rodziców, nauczycieli i studentów

2. Ograniczanie negatywnych skutków netoholizmu w formie: a) objęcia pomocą psychologiczną i pedagogiczną uczniów uzależnionych od

TI przez pracowników Akademickiego centrum Pedagogiczno-Psychologicznego

b) wsparcia rodziców uczniów uzależnionych od TI c) zainicjowania stworzenia sieci szkolnych punktów konsultacyjnych

zajmujących się: - propagowaniem wśród nauczycieli, uczniów i rodziców informacji o

netoholizmie - kontaktujących osoby uzależnione ze specjalistami podejmującymi

terapię

Charakterystyka projektuCharakterystyka projektu

Cele naukowo-edukacyjne: Organizowanie ogólnopolskich konferencji naukowych i metodycznych

poświęconych tej problematyce Organizowanie warsztatów i studiów podyplomowych dla pedagogów,

psychologów, terapeutów, a także policjantów czy też prawników z zakresu: diagnozy, profilaktyki osób uzależnionych od TIterapii psychopedagogicznej

Cele wydawnicze: Publikowanie wydawnictw naukowych i metodycznych z zakresu

problematyki netoholizmu Publikowanie poradników dla nauczycieli oraz dla rodziców

poświęconych:- przyczynom netoholizmu- psychopedagogicznym uwarunkowaniom zagrożeń TI- wczesnej profilaktyki i diagnozy- formom wsparcia terapeutycznego uczniów uzależnionych od TI i ich rodziców

3. Popularyzowanie tej problematyki w prasie i internecie

Ankieta Ankieta

1 grupa pytań dotyczy określenia:a) preferowanych przez uczniów sposobów korzystania z TIb) roli rodziców w alfabetyzacji i codziennym wykorzystywaniu TI c) problemów w nauce uczniów ujawniających symptomy uzależnienia

2 grupa pytań dotyczy określenia:a) skali występowania zjawiska wśród uczniów szkoły z perspektywy nauczycielab) zadań wychowawczych, jakie nauczyciel świadomy zagrożeń ze strony TI

powinien wypełniaćc) potencjału personelu szkoły do rozwiązywania problemów związanych z

netoholizmem uczniów

Zapraszamy do zgłoszenia szkoły do udziału w badaniach ankietowych online!

Wyższa Szkoła AdministracjiDziekanat Wydziału Nauk Humanistycznych i Studiów Międzynarodowychtel. 033 815 11 07 wew. 145email: a.wasinski@wsa.bielsko.pl, d.jakubowska@wsa.bielsko.pl