« »

004.891.3: 51-76: 616.12-07: 621.6.021

-

, Щ Є

05.13.09 -

,

,

– 2015

2

...…………………………………… 5

…………………………………………………………………........ 6

1

,

Є …………………………………………..… 13

1.1 ….….….….. 16

1.2

, є , …………………..………… 22

1.3

………………...………………………………… 32

1 ………………………………………………… 38

2 …..…………….... 41

2.1 …………………..……..………… 41

2.2 ………………….………….. 46

2.3 …...…. 50

2 ..…………………………………………..…….. 53

3

, Є … 54

3.1 ….…………………………………… 55

3.1.1 …………………………....………….. 58

3.1.2 ….……………..…… 64

3.1.3 ……………...……………………. 66

3.2. ………..….………………. 70

3.2.1 …….………….……….. 72

3.2.2 …………………………….……..……… 77

3 ………………………………………………… 80

4

………………………………………………………………….

82

3

4.1

………………..…………………………. 82

4.1.1 .… 82

4.2 ……… 86

4.2.1

..……………………………………………….…. 86

4.2.2

……… 89

4.3

..…………………………………………………. 98

4.3.1 ROC- ……. 98

4.4 - .. 108

4.4.1

…………………………………………… 110

4.4.2

..……………………………………..….………. 112

4.4.3

…………………………………… 115

5.2 ……………..………

4.5 - 118

4 ………………..………………………………… 124

5

- …………………….……

126

5.1 -

…………….………………………………… 126

5.2 ………………..……… 130

5.3 ………..……… 132

5 …………………………...……………..……… 137

...………………………………………………………………. 138

4

…………………………………... 140

..……………... 159

.………………………. 162

……... 174

…………………..... 175

- …………………... 177

…………………... 178

.………………………………………..…. 181

5

- -

-

-

-

-

-

-

-

-

- -

-

-

-

- -

- -

-

-

CO2 -

H2S -

HF -

NH3 -

NO -

NO2 -

O2 -

6

ь ь .

, 2014 - ( )

67%, ,

. є

,

.

, C ,

,

.

- ( ),

( ’ , - )

.

є

, ,

є

, є ( ),

ґ є

.

є

,

є ,

’

,

7

.

, є , є ( . Amann, M. Bofan,

J.P. Gisbert, W. Kuster, T.H. Risby, . . , . . , .

.) [1, 2, 3] ( . . , . . Є , . . , . .

, Є. . Д4Ж, . . Д5], . . , . . [6]

.) . ( . . [7, 8],

. . Д9, 10], . . , . . Д11, 12], . . Д13],

. . Д14, 15], . . Д16, 17], . . Д18, 19, 20], . .

Д21, 22], . . .)

.

,

є ,

: , ,

.

є

,

є .

,

,

,

, , ,

,

.

’ , , .

«

8

» ,

«

» ( є №0110U001467,

2010 – 2012 ); « -

» (

є №0113U002334, 2013 – 2015 ).

є

-

, є .

:

1. -

,

, є , .

2.

( , ,

).

3.

, є , -

.

4.

,

є ,

.

5.

9

- - .

’є – ,

є , -

.

–

- ,

-

, є .

:

;

[23];

– ,

Д24Ж

[25, 26, 27, 28, 29];

’ .

LabView 7.1 [30, 31].

MySQL (Community Server 5.5.13), є [32, 33].

ь :

-

, є ( ,

),

є

,

;

-

,

є , ,

10

-

;

-

, є , є ,

є

, є

, є -

, є

.

ь .

-

,

, є

.

-

є

.

,

,

«

- . . . »

« -

».

«

11

».

, є ,

, .

. є

,

. , , :

[34] – ,

-

’є ,

; [35] – ґ

,

, є ; [36] – ґ

,

, є ; [37] –

- ; [41] –

; [42] –

ROC-

.

ь .

:

- « :

12

» ( , 2010, 2012, 2013, 2015 .), -

« ELNANO» ( , 2010-

2012, 2014 .), «

, , » ( ,

2010 .), - «

» ( , , 2010, 2011 .),

« » ( , 2011,

2012 .), IV - «

- » ( , 2012),

«

’ » ( , 2013),

« – 2013» ( ,

2013), - «

» ( , 2015).

. 22

, 5 ( 3 –

),

, 1 , 16

-

.

. є

, ’ , , 163

, 7 (26 ). –

184 , 132 ,

11 4 .

13

1

,

Щ Є

є

, ,

.

є є .

,

’

.

є

, є .

є

. ’

, є , ,

,

.

, ,

’ (

), :

: ,

є , ,

;

, ,

,

;

’є .

14

є

-

Д43, 44, 45].

( ) – ,

є є ,

, є

Д46, 47].

[48Ж , ( )

. ,

є ,

[49, 50].

є .

, є

,

.

,

,

, .

є ,

,

, .

є

. є

. ( 2)

є , є

, ,

15

.

:

- , - , ,

, , ,

, .

Д51Ж , , ,

.

є ’

. є :

, , ’є ,

’є , ’є ,

’є , ’є , , .

: , ,

, , ,

. ,

, є є

– .

- , є ,

є .

.

є , є

, ,

. ,

- ,

.

16

, .

, є .

1.1

є

’є

, .

: , .

,

є є .

є « » ( ):

, ,

;

,

;

,

,

Д52].

« » .

Д53Ж є , ,

( ),

, .

, , є

,

17

. є

. .: «

,

, , .

, ,

» Д54].

, є ,

:

[55Ж. є (

), ,

( ).

, є , « »

ppm, ppb (part per billion – 1 .

) ppt [56].

Д57, 58, 59Ж , є

, « ».

’ .

є є , .

,

( ) « » (

), є

.

, є , (

) є

: , ,

( ), Д60].

.

, ,

18

: , , , , –

.

: ,

.

є

.

[3, 53Ж, є

.

.

Д61Ж ,

600 . ,

, є ( 2),

( ) (NO) є

.

(

), ,

є , є .

.

:

, ;

- ;

, є ;

, ;

’є ,

, , ;

.

19

, є ,

. ’ ,

є -

, є . :

, - ( є

), , -

- ( є є- ,

- , ).

( XIX ) –

.

,

(10-3 ) .

К – ,

[62]. - ,

10-15 , є ,

, є .

є , , , .

, ’є , є ,

2 2.

( ) – ,

є ,

Д63, 53Ж.

є 1-103 -1, .

,

є , , є є .

є 20-30 , .

:

.

[64] є ,

20

, (

, ). Д65Ж ,

є

, , n- –

.

: , є

- .

М - ( - ).

є

, є . -

є Д66Ж. є

є .

є

1 -1

. - :

є ;

є ;

’є (10 ).

- ’ :

є 1 -1

( є );

’ є ;

( 2 ),

є ; -

є , .

, є ,

- є Д53].

, ,

Д67].

’ є

Д52Ж.

21

: 1971

. ,

250 ,

– (10-12 ) .

1990-

(

, є ) [68, 69, 70].

.

–

’ , :

;

;

Д71, 72].

є

, .

є ,

, .

.

, .

є ,

.

,

22

– ’ ,

Д73, 74, 75Ж.

,

є ,

. ,

-

( є ),

,

.

( )

, ,

.

,

. ,

,

. Д76, 77]

,

є є .

1.2

, є ь ,

– ,

’є

23

( ) , є

, [78].

: ’є , , ,

, .

, ,

.

є ,

( ). , ,

( 2), .

, , ,

’є .

, є ( , ),

є .

:

є , ’є ,

, є ,

[79].

, - , , , .

- , є ,

,

є , є .

( )

,

[80, 81]. ,

є , ,

:

, , є

24

0,1 -1 – 0,1

-1 1-5 ;

, ,

є ;

є

, є

(H2O, O2, N2 CO2);

, є , є

’є ,

.

, є

[82, 83, 84].

, – є:

є

( , - , ), ,

,

, , , ’

[85, 86, 87].

, ,

, є

[88, 89,

90]. є ,

[91, 92].

є - є . є

« » ,

.

[1] :

,

,

.

25

,

16 ( ),

’ [93, 94].

.

[89]

. є ,

є є

. ,

є ,

є . є

( ).

.

є , є .

є 4 30 .

,

,

, є NASA [95]. є

, – 4 . 32 ,

. є ,

є

.

є ’ . –

(ppm). , є

, є 20 .

–

26

, [96]. є

, ,

.

є ,

,

.

, є є –

.

. –

, - .

є ,

. - ,

, є ,

є є ’ .

: – ,

є є . є

, .

, є ,

[97, 98, 99, 100]. ,

,

.

.

’ , .

є

27

. ,

є є

є. [101Ж ,

.

.

.

( ChemPro 100i) [102].

є є

- .

,

.

.

’ ,

.

, є

[100].

- .

( ) .

Д61Ж

( ), є

.

. 32

( ).

, є , . ,

–

28

, ( є

)

. є 32 ,

. є

, є -

( ).

.

.

[103]

. 64

21 .

, є .

ROC- .

.

.

, є

. 92 100

, ,

Д91Ж. ,

, ’

, є , , ,

, .

,

.

Cyranose 320

, [104].

: ,

29

.

.

, .

, є .

є

.

Д105Ж.

. 13

.

(78% 79% ).

є

.

.

. Д106Ж ,

є ’

.

,

( .1.1).

,

.

(

) Д107].

30

. 1.1. : 1 – , 2 – , 3 –

, 4 – , 5 – , 6 –

, 8 – , 9 –

, 10 – .

є , :

є є

,

;

є

.

– .

є є . -

. є

.

є ,

, є .

. [108, 89]: ;

; ; ,

; , -

31

’ ; ;

;

.

є, :

1. є

.

2. , ,

.

3.

( , , ).

4. -

, є .

5.

, (« ») [110].

, є

,

, , є

. є ,

.

(

).

,

,

.

32

.

, є

.

,

,

є :

1. , є

. ,

- .

2.

.

( , ),

, .

3. .

, .

4. .

, .

5. .

є ,

.

1.3

є

, є

, є ,

, є

, . ( ) є

33

, є

, ( ).

є , є

, ,

є . є

, є

Д109, 110].

,

є є

є , , є

( , , ).

є

( . 1.2).

. 1.2. ,

.

34

,

.

, ,

.

( ). ’є

’ ,

.

( ), є

, .

. ,

, .

є

’є Д112, 113].

, є

є є , є .

, є .

, ,

Д114].

, , є ,

: , -

, , є ,

« - ».

( ) .

( 2), ( ) (NO)

( Bedfont Scientific LTD, ) Д115, 116, 117Ж.

1-5 ppm, 2-5 %, –

. – є

, « » Д118, 119].

35

,

.

, .

К ь (О2). ,

є - . ,

, , , ,

( ).

( ) Д120, 43Ж, ,

, .

Ді (CO2).

є 150

, . ,

, , ,

Д121, 122].

,

( - ),

, (

). є

є ,

, ,

.

62 %

, , є – 16-16,4 %.

є є 7-7,5 %,

, є – 4-4,5 %.

Д (NO2). ,

NO2 ,

Д123, 124Ж. ,

,

36

, . NO2

є , ’ .

є ,

, ,

. є

- є .

, , є

. , ІЇ2 є ,

. , є ,

є 63 -1

[125].

А і (NH3). є

. ,

є

– ( ).

,

. є , NH3

,

. є , Д81,

126].

, є , є

50-250 -1

[100Ж. є

, є

: ,

, , ,

, , .

О (NO). , є

.

( ) « » 10 . є

. ІЇ

37

є

. є є

’ .

, є

. є

. є

[126].

NO є

, - .

є є ,

. є ,

Д127, 69].

є

є

[128, 129].

NO є з7-40 ppb,

NO 1000 ppb.

, є , є

1 -1

10-20 ppb (3,1-5,1 ) Д126].

Ф ь (HF). є

. є є .

,

є .

( )

, є , ,

. , ,

.

, є

. , ,

, ,

38

. ,

.

[130],

34,8 ± 12,5 % ,

46,3 ± 12,5 % ,

21,2 ± 5,1 % .

Сі ь (H2S).

: є 50 ,

– є . H2S

, є є

8000 -1

[127, 131]. є є ,

(a NO, , є

H2S). H2S , ( є

). , є

.

є

: , ,

, , , .

H2S є , ,

. є, H2S – ,

,

, – (NO).

1

1.

- ,

: ,

, .

39

є є -

– .

2.

:

, ,

.

3.

, є .

є

,

,

- .

4. ,

.

5.

, ,

: ,

,

, ,

, ,

, .

6.

-

, є ,

.

є

.

40

.

-

,

,

є , -

,

.

, :

ґ ;

;

,

;

’є

;

- .

: [34, 36, 40, 41, 132, 133]

41

2

2.1

« -

. . . » ,

є , є -

.

-

, ,

є .

,

( , , ,

, .).

( ( ),

( ), ( , ),

: , ,

, .

320 є .

«

» .

,

є .

126 .

. Д134Ж

, .

, ,

42

« » ( 36 60 , 36 55 )

« » ( 61 75 , 56 75 ).

303 ,

200 103 .

- : є 150 (49,5%)

105 (70,0%) 45 (30,0%), є 153

(50,5%) 95 (62,0%) 58 (38,0%).

є .

( . 2.1).

2.1

n % n % n % n % n % n %

52 83,9 10 16,1 62 41,3 39 65 21 35 60 39,3

9 42,9 12 57,1 21 14,0 10 52,6 9 47,4 19 12,4

22 73,3 8 26,7 30 20,0 15 53,6 13 46,4 28 18,3

22 59,5 15 40,5 37 24,7 31 67,4 15 32,6 46 30,0

105 70 45 30 150 100 95 62 58 38 153 100

( . 2.2),

( / ).

, є

, .

.

. ,

, є .

43

2.2

є

(n=150) (n=153)

n Min Max n Min Max

62 52,64 41 60 60 66,02 56 75

21 51,75 47 58 19 64,22 58 70

30 51,22 43 59 28 65,33 58 73

37 47,81 38 59 46 62,22 56 74

150 50,25 38 60 153 63,86 56 75

95%, < 0,05

.

- , є

(O2),

( . 2.3).

2.3

є ± .

, 58,770 ± 8,64

O2, 45,964 ± 2,65

NO2, 0,077 ± 0,06

NH3, 0,220 ± 0,17

NO, 0,505 ± 1,32

HF, 3,896 ± 4,33

H2S, 0,081 ± 0,09

CO2, 2,648 ± 1,86

* – <0,05

O2

, .

44

. є

є ,

: U- ,

, ( - )

- ; O2

t- ( t-

/ ).

( . 2.4).

2.4

ь

(n=150) (n=153) p

O2, * 45,74±2,6 46,18±2,7 0,200

NO2, **

0,071 [0,045; 0,122]

(0,006; 0,326)

0,454 [0,020; 0,089]

(0,005; 0,198) 0,000***

NH3,

0,191 [0,115; 0,319]

(0,013; 0,904)

0,166 [0,089; 0,268]

(0,127; 0,854) 0,034***

NO,

0,133 [0,056; 0,311]

(0,005; 9,052)

0,148 [0,082; 0,224]

(0,005; 7,981) 0,679

HF,

2,885 [1,529; 5,098]

(0,081; 28,467)

2,885 [1,402; 5,434]

(0,081; 32,036) 0,814

H2S,

0,045 [0,020; 0,096]

(0,006; 0,529)

0,451 [0,025; 0,096]

(0,006; 0,478) 0,351

CO2,

1,883 [0,994; 3,769]

(0,004; 7,645)

2,418 [1,326; 4,177]

(0,072; 7,416) 0,104

* – є ± ;

** – [1 ; 3 ] ( ; );

*** – <0,05.

,

.

45

: (NO2) (NH3). є

(χ2)

« » « » ( = 0,807).

, ,

,

є .

ROC- (Receiver Operator Characteristic) – ,

є

[135]. ROC- є

(

)

( - ). є , є

, .

є (cut-off value).

ROC-

(Se) (Sp). Se

Sp ,

[136].

є ,

.

ROC- –

. є

Se Sp, є 100%-Sp (

Sp).

ROC-

, є 100% (1,0),

.

, є

46

. ,

, є

. є « » ,

.

ROC- є

, є

. ROC- є

. є 0 1,0.

є ,

, 0,5 1,0.

є ,

, –

( ).

є AUC (Area Under Curve).

, AUC,

є .

,

.

2.2

IBM SPSS (Statistical Package for

the Social Sciences) Statistics 21.0 [137].

,

, ( ),

( )

( ). ,

.

47

є

( ) [138].

α- . α-

є

. є 1,0 ( є

) 0,00 ( ), α,

. , , , є

.

.

є

, -

. є :

ikmpkmkmd ...110 , (2.1)

m=1,…,n; k=1,…g;

i є ;

kmd m- ’є k

( ,

);

ikmx ix m- ’є k

( , (

ch0… ch7) ).

( )

[139Ж

є . ,

,

.

є :

48

nnz ....22110 , (2.2)

– (

є );

n...1 – є ,

;

n...1 – (

);

0 – ;

z – , є .

,

:

ze

P

1

1 . (2.3)

= 0,5 є

.

. < 0,5

, є

, > 0,5 –

.

,

–

( ) [27]. є

( ), є

49

.

–

. є

(

-

є ),

.

є WX є :

WXX A є ,

WXX B , є ( є

), BAXX .

50%/50% 60%/40%.

є ),( axyi .

),( axyi -

a

є AX , )(xPi .

є , є

BX , .

є ,

,

.

, , ’є

, , .

CX – ,

( ) ,

є

є . (

), CX

50

CX

, « »

є , ,

[140].

(COMBI). є ,

.

.

2.3 ь

, ,

( , ) є

– National Instruments Laboratory Virtual

Instrumentation Engineering Workbench (NI LabView) [30].

, LabView

:

. LabView

, є

Д141]. LabView є

:

.

MySQL (Structured query language — ) є

web-

( ). MySQL Connector/ODBC є

’є MySQL

ODBC (Open Database Connectivity). ODBC – ,

51

– MySQL, ( )

, - .

MySQL Workbench – ,

є , , є

MвSQL.

є

, . ,

,

, ,

, .

’ : ;

;

є ;

є , ; ,

.

( )

є

’ . є

, .

є ,

[142], :

’є ;

, є є

’ .

:

,

;

, ;

52

( );

, є

є ;

;

, , .

( ),

є ( / ),

, , /

.

( )

, є ,

, , ,

, ’є ’є .

є -

( . 2.1).

. 2.1. .

53

/

,

ґ (

)

.

: , ,

є ( ),

( )

’ .

.

2

1.

:

- ( ,

). ,

,

.

2.

IBM SPSS Statistics 21.0,

,

.

3.

LabView

MySQL.

: Д35, 37, 42, 144]

54

3

, Щ Є

,

,

[145,

146].

є

, є ,

.

,

є

[147, 148]. є

, є. є

, ,

.

, є є

, є

ґ , є

.

,

, є

( ’ ), є

,

, ( . 3.1).

55

- і :

* * - і і :

* є ,

ь - і і і і :

* - :

* - і і :

* є ( )

- і і і :

- - :

*

ь

. 3.1. .

3.1

, є

, :

є ;

;

;

;

.

є , є

– , ’є .

,

, ( ).

. ,

–

.

56

.

є :

, , ,

- .

,

.

є є ( 1) ’є

( . 3.2, 1).

. 3.2. ’є (1) (2).

,

,

, [149].

, є є є ,

.

. –

. є , ’є

( d = 74 , d = 50 ).

( 4 ),

є . .

, є є

57

[152].

2 є

, ,

, є . є

( . 3.2, 2). є

( l = 300 ,

l = 260 , d = 100 ’є V = 2,04 ),

, є

). ( ), є ,

.

.

.

(d = 26 ) є , (

) – 16 , 10 .

,

( ) – , є

.

, є

. є

, є ,

, є .

є

,

.

.

є .

( ), ,

є .

58

є є ( 3)

,

(

).

(

4) є

- ( )

,

.

є ІI USB-6009 (

NI-DAQmx, 8.6). є є ’

full-speed USB ,

, 12 /

32- .

.

є є

, є ,

,

.

3.1.1 .

є -

Д150Ж.

,

, є

, ,

.

, , ,

: ,

. , є є ’є ,

59

, ,

.

, є ,

10-2 -1 0,1

-1,

з0,05 %. є

3-5 %, «

» (

), ’ .

’є

, 10-30 %.

є 0,1 .

– 5-10 .

з10-30 .

, є

, є є

1-3 . є

,

.

,

’є є 10 .

1-2 .

, 1.3,

:

: (O2), (NO2), (NH3),

(HF), (CO2).

: (NO) (H2S).

60

.

.

, .

,

.

є ,

.

– ,

.

є

( ),

, є ,

.

( . 3.3).

1

2 ( -

)

3

4

. 3.3. .

є ( 1)

( ) .

,

,

« – ». .

61

- ,

є ’ .

,

.

.

( ),

.

, ,

( 4).

, ,

є . ,

.

Д150],

,

є

( ),

:

.

, ,

.

,

( 30 000

120 000 )

( , ) .

–

( ), є

, , .

62

,

, ,

,

. є

, є ґ

: , .

,

-

« » Д149, 150].

:

( , :

0,0025±0,00035 – 1,6±0,016 /ppm), ,

( 30 250 ),

, ( 2 5 ),

, ( 8 000 35 000 ). ppm (

, , . КЫЭЬ ЩОЫ ЦТХХТШЧ) –

,

, є . 1 ЩЩЦ = 10−6 = 1

= 0,0001%, 1 ЩЩЛ (ЩКЫЭЬ ЩОЫ ЛТХХТШЧ) = 10−9 = 1 .

,

, -

.

,

.

,

.

-30 +50 °

20-99 %. 3 % ,

є 5 % 12 , 1 %

1 ° .

63

є . –

’ . ,

є .

,

, є ,

,

.

Д113Ж

,

, . Д147]

.

, ,

( ) [35].

,

є ,

є , є

є .

є

,

.

( ),

.

-

. є

,

: , .

3.1.2 .

( . 3.4).

64

(1)

(3)

(5)

(4)

(9)

(10)

(6)

(8)

(7)

2

2

. 3.4. .

, є

, є ,

Д38].

,

’є .

(8), (

(7)). ,

, : – 22 ± 2 º , – 65 %,

– 740 . . .

:

.

’ , .

є

(

),

, .

є (2)

’є є (3).

65

є

.

,

є ( ) (5).

є ,

. (4) є

(6), є є .

(9)

’ . ’ є

( 30-100 ) (

)

.

, є

, є .

.

,

, є

. є

[152Ж. є –

, .

є ,

є

, є .

, , ’є

V = 1,5±0,1 , ’є є

. , є

, є .

3.1.3 .

: ’є ,

66

, ,

.

, ,

є

, є

.

:

,

( ) -

, є (

14 bit).

,

( )

.

є ( є є

)

.

:

є

,

.

inI є outU

DR (107 ) ( . 3.1), є

Uk (106) .

inI є

0R

1

RI

DD

U

outDin

k

UU. (3.1)

67

out O,U ,

( . 3.2)

0SDout O, 0UU RI , (3.2)

U

out

k

UDU , (3.3)

DU ;

0R ’ (

104/10

5/10

6 );

0SI ’ .

є

0SinS III , (3.4)

SI . (3.3) (3.4) (3.2)

є :

0S0

DU

out

U

out0inS

U

outoutO,

k

U

k

U

k

UU RIR

RRII

. (3.5)

(3.5),

є :

0S

U

0

U

0SoutO,

k-

k

1-1

U RI

R

R

RI

D

, (3.6)

0k

-k

1

U

0

U

DR

R.

68

654

0 10/10/10R –

.

.

outO,U :

%100U

U

outO,

outO,

U outO,

, (3.7)

0000O,eO,outO,out )(UUU RIRRIRI sss , (3.8)

0outO,U RI s , (3.9)

eO,U ,

%1000

0

U outO,

R

R . (3.10)

3.10 є, outO,U

є

. ( )

1%,

%1%100100000

1000%100

10

15U outO,

kOm .

(

SI ) є t ( )(SS tII ).

)(S tI є :

69

)1()1()()( tt

dc

t

dcdcS eIeIeIIItI

, (3.11)

dcI ;

I .

mtt

є :

)1(e)t(mm t

-t

-

m)( eIIIIII dcstS , (3.12)

mm t

-t

-

)( eIeII dctS . (3.13)

3.13 ( ) :

m

m

t

t

dcmS

e

eItII

1

)(. (3.14)

3.14

. I

. t1 t2

)(S tI , є

,

.

:

2

2

1

1

1

)(

1

)( 2211

t

t

dc

t

t

dc

e

eItI

e

eItII

, (3.15)

70

)( 2,11,2 tI ,

, є .

0dcI ,

є :

21

1

)(

1

)( 2211

tt

e

tI

e

tII

. (3.16)

, t1=30

t2=60 , c309,0 ,

mkAI 81 mkAI 42 . (3.16) ,

, 0004,00012,0 I , ,

(

є , є

)

. , є .

є,

є 1%.

3.2

(

) є ,

. , (

) ’

( ), ,

,

. ,

71

є :

;

є ;

, ;

є ,

( є ,

);

є .

є є

- ( . 3.5).

. 3.5. .

є

.

, є .

72

:

,

LКЛVIEА ( 7.1,

), ,

MвSQL АШЫФЛОЧМС, є

, , «enose» є

MвSQL.

є MySQL

(Community Server 5.5.13),

є є General Public License (GNU, 2).

, є «enose», ODBC

Windows ( ), MySQL

ODBC Connector ( 5.1.8, Open Database Connectivity –

є ).

є ADO LabView ( є

),

«enose».

/ є

.

є є ’ «enose».

.

, ,

.

,

( . 3.6).

3.2.1 .

є

/ . -

.

73

. 3.6. .

74

є «enose.vi»

( . 3.7). є є

( ) .

. 3.7. :

1 – , є ,

;

2 – « », є on-line

,

, ;

3 – ;

4 –

( є є є ).

( . 3.8).

,

.

:

, є

. є

.

75

. 3.8. .

є

.

є .

: ,

(

).

1 – ( . 3.9).

76

. 3.9.

77

. 3.9 ,

. , :

;

; ;

«enose»,

.

є

.

( 2) є

є ,

.

є ,

«enose». , є

.

( ).

3 , .

є .

, 4 , є

.

( є ) є

.

3.2.2 . MвSQL АШЫФЛОЧМС.

( ,

, ),

є , , є ,

( , , , ),

, .

є ( . 3.10).

78

. 3.10. .

79

, «enose»,

.

Examinations –

є : ; , є

; , є

;

є , .

Genders – , ,

. є

«Patients» .

Patients – є , є .

є .

є

.

Results –

.

Sensors –

.

Settings – , :

; ;

; .

Matmodel – .

є :

- ;

, ;

, є ( « »);

ШЧ-line ;

є ;

80

;

;

,

;

.

3

1.

( ),

- .

2.

.

.

3.

, є

є 1%,

.

4. , є

.

5. MвSQL АШЫФЛОЧМС,

є ,

,

81

, є

.

6. - «

» є ,

, є ,

.

: [35, 152]

82

4

4.1 ь ь

4.1.1 .

, є , є ,

- ( , , )

, .

( 2.1),

- : – 105

45 , – 95 58 .

( 4.1)

, ,

( . 4.2).

. 4.1. ( ) –

, ( ) – .

83

. 4.2. ( ) –

, ( ) – .

, ,

, є

є .

,

. ’ ,

.

є ’ ( . 4.1)

( ).

є ’

:

( 2) є є ’ : (HF,

r = -0,357) ( 2, r = -0,377), ’є

є ,

HF 2 є 2.

, є ;

(N 2) є є ’ (NH3, r = 0,581)

(N , r = 0,374), є ;

(N 3) є є ’ N 2 (r = 0,581) N (r = 0,250),

є N 3 N 2 є

;

84

4.1

* – є

** – <0,05

O2 NO2 NH3 NO HF H2S CO2

r* p r p r p r p r p r p r p

(

n=

150

)

O2 1,000 -0,070 0,443 0,006 0,946 0,057 0,533 -0,357 0,000** -0,105 0,254 -0,377 0,000**

NO2 -0,070 0,443 1,000 0,581 0,000** 0,374 0,000** 0,104 0,257 -0,040 0,665 -0,037 0,688

NH3 0,006 0,946 0,581 0,000** 1,000 0,250 0,006** -0,118 0,196 -0,066 0,469 -0,145 0,112

NO 0,057 0,533 0,374 0,000** 0,250 0,006** 1,000 0,182 0,045** 0,026 0,780 -0,034 0,710

HF -0,357 0,000** 0,104 0,257 -0,118 0,196 0,182 0,045** 1,000 -0,060 0,512 0,259 0,004**

H2S -0,105 0,254 -0,040 0,665 -0,066 0,469 0,026 0,780 -0,060 0,512 1,000 0,229 0,012**

CO2 -0,377 0,000** -0,037 0,688 -0,145 0,112 -0,034 0,710 0,259 0,004** 0,229 0,012** 1,000

(

n=

153) O2 1,000 0,001 0,993 0,167 0,062 0,020 0,827 -0,372 0,000** -0,098 0,278 -0,262 0,003**

NO2 0,001 0,993 1,000 0,315 0,000** 0,226 0,011** -0,073 0,422 -0,053 0,558 -0,085 0,349

NH3 0,167 0,062 0,315 0,000** 1,000 0,080 0,373 -0,385 0,000** -0,213 0,017** -0,285 0,001**

NO 0,020 0,827 0,226 0,011** 0,080 0,373 1,000 0,172 0,055 0,314 0,000** -0,067 0,456

HF -0,372 0,000** -0,073 0,422 -0,385 0,000** 0,172 0,355 1,000 0,024 0,788 0,321 0,000**

H2S -0,098 0,278 -0,053 0,558 -0,213 0,017** 0,314 0,333 0,024 0,788 1,000 0,116 0,198

CO2 -0,262 0,003** -0,085 0,349 -0,285 0,001** -0,067 0,456 0,321 0,000** 0,116 0,198 1,000

85

(N ) є є ’

N 2 (r = 0,374), NH3 (r = 0,250) HF (r = 0,182),

є ;

(HF) 2

(r = -0,357), N (r = 0,182), 2 (r = 0,259) є є ’ ,

є HF N є

;

(H2S) є є ’

2 (r = 0,229) є

є;

( 2) є є ’

2 (r = -0,377), HF (r = 0,259) H2S (r = 0,229), ’є є

2 2 .

є ’

:

( 2) є є ’ HF (r = -0,372)

2 (r = -0,262), ’є є ,

HF 2 є

2, є ;

(N 2) є є ’

NH3 (r = 0,315) N (r = 0,226), є

N 2 N є ;

(N 3) є є ’ N 2

(r = 0,315), HF (r = -0,385), H2S (r = -0,213) 2 (r = -0,285), є

’є , ’

;

(N ) є є ’

N 2 (r = 0,226);

(HF) є є ’

86

2 (r = -0,372), NH3 (r = -0,385) 2 (r = 0,321), є

HF NH3 є ’є

;

(H2S) є є ’

NH3 (r = -0,213) N (r = 0,314), є

;

( 2) є є ’

2 (r = -0,262), NH3 (r = -0,285) HF (r = 0,321),

є 2 HF є

.

є .

’є є .

O2 NO2 є є ’

(HF CO2, NH3 NO ),

є . ,

, є ’ є ,

.

4.2

є .

4.2.1

. (150

( . 4.2) 153 ( . 4.3))

-

.

87

4.2

ь

(n=113)

(n=37)

O2, ** 46,64±2,04 42,6±1,79 0,000*

NO2, *** 0,070 [0,041; 0,121]

(0,006; 0,325)

0,082 [0,057; 0,133]

(0,031; 0,198) 0,206

NH3, 0,217 [0,115; 0,318]

(0,013; 0,905)

0,166 [0,064; 0,344]

(0,013; 0,446) 0,340

NO, 0,133 [0,056; 0,301]

(0,005; 9,053)

0,184 [0,071; 0,337]

(0,005; 0,567) 0,577

HF, 2,294 [1,170; 3,783]

(0,081; 28,467)

5,434 [3,140; 7,473]

(1,101; 14,100) 0,000*

H2S, 0,045 [0,020; 0,096]

(0,006; 0,529)

0,071 [0,031; 0,096]

(0,006; 0,122) 0,538

CO2, 1,551 [0,894; 2,813]

(0,004; 6,829)

5,197 [2,189; 6,625]

(0,378; 7,645) 0,000*

* <0,05;

** є ± ;

*** – [1 ; 3 ] ( ; ).

( . 4.2)

.

O2 (p = 0,000) є

є .

(p = 0,000) (p = 0,000)

, ,

.

.

( . 4.3)

’ .

88

4.3

ь

(n=129)

(n=46)

O2, 46,83±2,13 44,56±3,22 0,000*

NO2, 0,045 [0,199; 0,96]

(0,06; 0,198)

0,045 [0,020; 0,067]

(0,006; 0,198) 0,251

NH3, 0,191 [1,115; 0,268]

(0,013; 0,854)

0,115 [0,045; 0,191]

(0,013; 0,522) 0,007*

NO, 0,133 [0,056; 0,224]

(0,005; 7,981)

0,184 [0,133; 0,254]

(0,005; 0,592) 0,030*

HF, 2,213 [0,934; 3,951]

(0,081; 32,036)

5,434 [3,163; 7,346]

(0,336; 12,061) 0,000*

H2S, 0,0451 [0,020; 0,100]

(0,006; 0,478)

0,064 [0,045; 0,122]

(0,006; 0,173) 0,219

CO2, 2,010 [1,071; 3,094]

(0,072; 7,416)

4,661 [2,265; 5,535]

(0,132; 6,855) 0,000*

O2 (p = 0,000) є

є . NH3 (p = 0,007)

, NO (p = 0,030) –

. HF (p = 0,000) CO2 (p = 0,000)

, ,

. HF

є

.

,

( . 4.2 4.3). є 2

, є . HF

. CO2 є

.

89

4.2.2

.

( . 4.4 4.5)

є -

є .

4.4

ь

(n=62)

(n=21)

(n=30)

(n=37) p

O2, 46,70±2,00 46,77±1,54 46,52±2,41 42,60±1,80 0,000*

NO2,

0,070

[0,050;0,121]

(0,006;0,326)

0,070

[0,031;0,108]

(0,020;0,209)

0,070

[0,045;0,105]

(0,005;0,249)

0,082

[0,057;0,133]

(0,031;0,198)

0,761

NH3,

0,217

[0,115;0,357]

(0,013;0,905)

0,166

[0,038;0,268]

(0,013;0,803)

0,217

[0,166;0,268]

(0,038;0,700)

0,166

[0,064;0,344]

(0,013;0,446)

0,623

NO,

0,153

[0,056;0,416]

(0,005;9,053)

0,122

[0,046;0,133]

(0,005;8,491)

0,128

[0,048;0,199]

(0,005;6,909)

0,184

[0,071;0,337]

(0,005;0,567)

0,484

HF,

2,294

[0,938;3,905]

(0,081;24,89)

3,395

[1,703;6,708]

(1,611;26,17)

1,912

[0,718;3,719]

(0,081;28,47)

5,434

[3,134;7,473]

(1,101;14,10)

0,000*

H2S,

0,452

[0,019;0,096]

(0,006;0,529)

0,096

[0,020;0,122]

(0,006;0,147)

0,045

[0,026;0,96]

(0,006;0,173)

0,071

[0,031;0,096]

(0,006;0,121)

0,658

CO2,

1,628

[1,037;2,839]

(0,004;6,289)

1,203

[0,786;3,769]

(0,557;5,911)

1,436

[0,890;3,043]

(0,378;4,840)

5,197

[2,189;6,625]

(0,378;7,645)

0,000*

( . 4.4)

. ,

, є :

O2 (p = 0,000): є є

, (42,60 ±

1,80);

90

HF (p=0,000): (5,434)

, (1,912) – , є

(0,081; 28,47); (3,134)

є

є ;

CO2 (p=0,000): (5,197)

, (1,203) – ;

(3,134) (6,625) є

є .

4.5

ь

(n=60)

(n=19)

(n=28)

(n=46)

O2, 47,09±2,02 45,80±2,69 46,39±2,13 44,56±3,22 0,000*

NO2,

0,071

[0,031;0,111]

(0,006;0,198)

0,071

[0,038;0,076]

(0,006;0,159)

0,020

[0,006;0,045]

(0,006;0,198)

0,045

[0,020;0,067]

(0,006;0,198)

0,007*

NH3,

0,191

[0,115;0,268]

(0,013;0,650)

0,166

[0,051;0,446]

(0,038;0,854)

0,166

[0,064;0,223]

(0,064;0,471)

0,115

[0,045;0,191]

(0,013;0,522)

0,046*

NO,

0,148

[0,056;0,227]

(0,005;5,083)

0,158

[0,089;4,810]

(0,005;7,981)

0,097

[0,031;0,139]

(0,005;0,414)

0,184

[0,133;0,254]

(0,005;0,592)

0,032*

HF,

1,958

[0,915;3,713]

(0,081;7,983)

3,395

[3,140;16,70]

(0,081;32,04)

2,294

[0,852;4,669]

(0,081;6,454)

5,434

[3,163;7,346]

(0,336;12,01)

0,000*

H2S,

0,045

[0,020;0,071]

(0,006;0,453)

0,096

[0,020;0,185]

(0,006;0,453)

0,071

[0,042;0,122]

(0,006;0,147)

0,064

[0,045;0,121]

(0,006;0,173)

0,238

CO2,

1,985

[1,073;3,017]

(0,106;5,019)

2,290

[1,190;3,630]

(0,072;5,121)

1,997

[0,850;3,954]

(0,378;4,917)

4,662

[2,265;5,535]

(0,132;6,855)

0,000*

( . 4.5)

, H2S.

91

є :

O2 (p = 0,000): є

(44,56 ± 3,22), є (47,09 ± 2,02) ;

NO2 (p = 0,007): (0,071)

, (0,006; 0,198)

, ;

NH3 (p = 0,046):

(0,115), – (0,191), –

(0,166), , є ;

NO (p = 0,032):

, – (0,184),

– (0,097); ,

(0,005);

HF (p = 0,000):

– (5,434),

(1,958);

;

CO2 (p = 0,000): (4,662)

,

;

(0,850) є

(3,954) .

, є

O2 CO2, HF

.

:

є

-

( . 4.6, 4.7, 4.8).

92

4.6

ь

(n=62) (n=37) p

O2, 46,71±2,00 42,60±1,80 0,000*

NO2, 0,070 [0,050;0,121]

(0,006;0,326)

0,082 [0,057;0,133]

(0,031;0,198) 0,353

NH3, 0,217 [0,115;0,357]

(0,013;0,905)

0,166 [0,064;0,344]

(0,013;0,446) 0,291

NO, 0,153 [0,056;0,416]

(0,005;9,053)

0,184 [0,071;0,337]

(0,005;0,567) 0,784

HF, 2,294 [0,938;3,905]

(0,081;24,89)

5,434 [3,134;7,473]

(1,101;14,10) 0,000*

H2S, 0,452 [0,019;0,096]

(0,006;0,529)

0,071 [0,031;0,096]

(0,006;0,121) 0,297

CO2, 1,628 [1,037;2,839]

(0,004;6,289)

5,197 [2,189;6,625]

(0,378;7,645) 0,000*

(n=60) (n=46)

O2, 47,09±2,02 44,56±3,22 0,000*

NO2, 0,071 [0,031;0,111]

(0,006;0,198)

0,045 [0,020;0,067]

(0,006;0,198) 0,037*

NH3, 0,191 [0,115;0,268]

(0,013;0,650)

0,115 [0,045;0,191]

(0,013;0,522) 0,006*

NO, 0,148 [0,056;0,227]

(0,005;5,083)

0,184 [0,133;0,254]

(0,005;0,592) 0,069

HF, 1,958 [0,915;3,713]

(0,081;7,983)

5,434 [3,163;7,346]

(0,336;12,01) 0,000*

H2S, 0,045 [0,020;0,071]

(0,006;0,453)

0,064 [0,045;0,121]

(0,006;0,173) 0,053

CO2, 1,985 [1,073;3,017]

(0,106;5,019)

4,662 [2,265;5,535]

(0,132;6,855) 0,000*

93

( . 4.6) є

.

є

:

O2 (p = 0,000): ,

є (42,60 ± 1,80)

є ;

HF (p = 0,000) CO2 (p = 0,000):

є .

є

:

O2 (p = 0,000) NO2 (p = 0,037):

є (44,56 ± 3,22) (0,045)

є ,

(0,006; 0,198);

NH3 (p = 0,006):

(0,115) є ,

є ,

;

HF (p = 0,000) CO2 (p = 0,000):

є .

.

( . 4.7) є

.

є

:

94

4.7

ь

(n=21) (n=37)

O2, 46,77±1,55 42,60±1,80 0,000*

NO2, 0,070 [0,031;0,108]

(0,020;0,209)

0,082 [0,057;0,133]

(0,031;0,198) 0,225

NH3, 0,166 [0,038;0,268]

(0,013;0,803)

0,166 [0,064;0,344]

(0,013;0,446) 0,634

NO, 0,122 [0,046;0,133]

(0,005;8,491)

0,184 [0,071;0,337]

(0,005;0,567) 0,356

HF, 3,395 [1,703;6,708]

(1,611;26,17)

5,434 [3,134;7,473]

(1,101;14,10) 0,390

H2S, 0,096 [0,020;0,122]

(0,006;0,147)

0,071 [0,031;0,096]

(0,006;0,121) 0,704

CO2, 1,203 [0,786;3,769]

(0,557;5,911)

5,197 [2,189;6,625]

(0,378;7,645) 0,007*

(n=19) (n=46)

O2, 45,80±2,69 44,56±3,22 0,252

NO2, 0,071 [0,038;0,076]

(0,006;0,159)

0,045 [0,020;0,067]

(0,006;0,198) 0,181

NH3, 0,166 [0,051;0,446]

(0,038;0,854)

0,115 [0,045;0,191]

(0,013;0,522) 0,393

NO, 0,158 [0,089;4,810]

(0,005;7,981)

0,184 [0,133;0,254]

(0,005;0,592) 0,625

HF, 3,395 [3,140;16,70]

(0,081;32,04)

5,434 [3,163;7,346]

(0,336;12,01) 0,567

H2S, 0,096 [0,020;0,185]

(0,006;0,453)

0,064 [0,045;0,121]

(0,006;0,173) 0,989

CO2, 2,290 [1,190;3,630]

(0,072;5,121)

4,662 [2,265;5,535]

(0,132;6,855) 0,024*

95

O2 (p = 0,000): ,

є (42,60 ± 1,80)

є ;

CO2 (p = 0,007): ,

є .

:

CO2 (p = 0,024):

є .

.

,

є .

( . 4.8) є

.

є

:

O2 (p = 0,000): ,

є (42,60 ± 1,80)

є ;

HF (p = 0,001) CO2 (p = 0,001): ,

є ; HF

є , – є .

є

:

96

4.8

ь

(n=30) (n=37) p

O2, 46,52±2,42 42,60±1,80 0,000*

NO2, 0,070 [0,045;0,105]

(0,005;0,249)

0,082 [0,057;0,133]

(0,031;0,198) 0,221

NH3, 0,217 [0,166;0,268]

(0,038;0,700)

0,166 [0,064;0,344]

(0,013;0,446) 0,305

NO, 0,128 [0,048;0,199]

(0,005;6,909)

0,184 [0,071;0,337]

(0,005;0,567) 0,181

HF, 1,912 [0,718;3,719]

(0,081;28,47)

5,434 [3,134;7,473]

(1,101;14,10) 0,001*

H2S, 0,045 [0,026;0,96]

(0,006;0,173)

0,071 [0,031;0,096]

(0,006;0,121) 0,630

CO2, 1,436 [0,890;3,043]

(0,378;4,840)

5,197 [2,189;6,625]

(0,378;7,645) 0,001*

(n=28) (n=46)

O2, 46,39±2,13 44,56±3,22 0,034*

NO2, 0,020 [0,006;0,045]

(0,006;0,198)

0,045 [0,020;0,067]

(0,006;0,198) 0,024*

NH3, 0,166 [0,064;0,223]

(0,064;0,471)

0,115 [0,045;0,191]

(0,013;0,522) 0,250

NO, 0,097 [0,031;0,139]

(0,005;0,414)

0,184 [0,133;0,254]

(0,005;0,592) 0,001*

HF, 2,294 [0,852;4,669]

(0,081;6,454)

5,434 [3,163;7,346]

(0,336;12,01) 0,000*

H2S, 0,071 [0,042;0,122]

(0,006;0,147)

0,064 [0,045;0,121]

(0,006;0,173) 0,715

CO2, 1,997 [0,850;3,954]

(0,378;4,917)

4,662 [2,265;5,535]

(0,132;6,855) 0,001*

97

O2 (p = 0,034): ,

є (44,56 ± 3,22)

є ;

NO2 (p = 0,024): (0,045)

є ,

(0,006; 0,198);

NO (p = 0,001): (0,184)

є ;

HF (p = 0,000) CO2 (p = 0,001):

є .

є -

, ,

HF.

(5,434)

.

,

, (

36-60 ., 36-55 .) ’ є 2,

2 HF.

.

( 61-75 .,

56-75 .) . ’ є

2 ( ), 2 HF

( ),

:

– NO2 NH3; –

NO2 NO.

,

98

H2S .

.

,

є , .

4.3 ь

є .

(

), ,

-

’ .

,

.

(%) (ppm),

,

є .

,

( )

, є

-

.

4.3.1 ROC- .

ROC-

. , є

( . 4.9).

99

4.9

ь

, Se, % Sp, % AUC*

O2 44,84 86,54 96,30 0,945 0,000**

NO2 0,019 21,15 100,00 0,564 0,323

NH3 0,344 25,00 92,59 0,573 0,392

NO 0,567 15,38 100,00 0,519 0,780

HF 2,978 63,46 85,19 0,787 0,000**

H2S 0,031 44,23 74,07 0,571 0,192

CO2 3,463 90,38 70,37 0,799 0,000**

* – ROC-

** – є

( . 4.9, . 4.3) ,

є: O2 (AUC = 0,945), HF (AUC = 0,787) CO2

(AUC = 0,799).

, є

( . 4.10).

4.10

ь

, Se, % Sp, % AUC*

O2 44,33 100,00 81,48 0,971 0,000**

NO2 0,031 27,27 96,30 0,628 0,240

NH3 0,089 45,45 74,07 0,552 0,649

NO 0,567 81,82 51,85 0,599 0,337

HF 2,12 36,36 85,19 0,591 0,414

H2S 0,071 54,55 59,26 0,542 0,721

CO2 4,301 90,91 62,96 0,778 0,000**

* – ROC-

** – є

( . 4.10, . 4.4) ,

є: O2 (AUC = 0,971) CO2 (AUC = 0,778).

, є

( . 4.11).

100

( )

( )

( )

( )

( )

( )

(є)

. 4.3. ROC- :

– 2, – NO2, – NH3, – NO, – HF, – H2S, є – CO2.

101

4.11

ь

, Se, % Sp, % AUC*

O2 44,076 90,00 74,07 0,906 0,000**

NO2 0,454 40,00 81,48 0,605 0,230

NH3 0,140 85,00 40,74 0,588 0,305

NO 0,199 80,00 48,15 0,615 0,172

HF 4,160 85,00 66,67 0,789 0,000**

H2S 0,071 70,00 40,74 0,541 0,634

CO2 4,075 95,00 66,67 0,794 0,000**

* – ROC-

** – є

( . 4.13, . 4.5) ,

є: (AUC = 0,906),

(AUC = 0,789) (AUC = 0,794).

ROC- .

, є ( . 4.12).

4.12

ь

, Se, % Sp, % AUC*

O2 44,59 86,00 61,11 0,759 0,000**

NO2 0,057 58,00 75,00 0,632 0,029**

NH3 0,115 76,00 55,56 0,675 0,004**

NO 0,097 36,00 88,89 0,608 0,078

HF 2,885 70,00 83,33 0,813 0,000**

H2S 0,071 78,00 47,22 0,621 0,059

CO2 3,667 88,00 66,67 0,799 0,000**

* – ROC-

** – є

( . 4.12, . 4.6) ,

є: (AUC = 0,759),

(AUC = 0,632), (AUC = 0,675), (AUC = 0,813),

(AUC = 0,621) (AUC = 0,799).

102

( )

( )

( )

( )

( )

( )

(є)

. 4.4. ROC-

: – 2, – NO2, – NH3, – NO, – HF, – H2S, є – CO2.

103

( )

( )

( )

( )

( )

( )

(є)

. 4.5. ROC- :

– 2, – NO2, – NH3, – NO, – HF, – H2S, є – CO2.

104

( )

( )

( )

( )

( )

( )

(є)

. 4.6. ROC- :

– 2, – NO2, – NH3, – NO, – HF, – H2S, є – CO2.

105

, є

( . 4.13).

4.13

ь

, Se, % Sp, % AUC*

O2 42,80 100,00 36,11 0,625 0,191

NO2 0,045 66,67 69,44 0,648 0,161

NH3 0,140 66,67 61,11 0,596 0,422

NO 0,592 44,44 100,00 0,556 0,706

HF 3,395 55,56 72,22 0,565 0,612

H2S 0,173 22,22 100,00 0,502 0,990

CO2 3,973 88,89 58,33 0,744 0,003**

* – ROC-

** – є

( . 4.13, . 4.7) ,

є (AUC = 0,744).

, є

( . 4.14).

4.14

ь

, Se, % Sp, % AUC*

O2 43,06 100,00 39,89 0,696 0,005**

NO2 0,006 44,44 88,89 0,688 0,024**

NH3 0,038 100,00 25,00 0,596 0,222

NO 0,107 66,67 80,56 0,778 0,000**

HF 2,375 61,11 88,89 0,797 0,000**

H2S 0,122 94,44 13,89 0,530 0,712

CO2 4,585 94,44 52,78 0,780 0,000**

* – ROC-

** – є

( . 4.14, . 4.8) ,

є: O2 (AUC = 0,696), NO2 (AUC = 0,688), NO

(AUC = 0,778), HF (AUC = 0,797) CO2 (AUC = 0,780).

106

( )

( )

( )

( )

( )

( )

(є)

. 4.7. ROC- :

– 2, – NO2, – NH3, – NO, – HF, – H2S, є – CO2.

107

( )

( )

( )

( )

( )

( )

(є)

. 4.8. ROC- :

– 2, – NO2, – NH3, – NO, – HF, – H2S, є – CO2.

108

,

. 4.9 - 4.14,

,

, є . ,

,

.

4.4 - ь

є

.

4.6 - 4.8

є

( . 4.15, ).

4.15

є ’

O2 0,320* 0,294* 0,228* -0,070 0,315* 0,411*

NO2 -0,028 0,224* -0,055 0,063 -0,048 -0,282*

NH3 0,078 0,299* -0,102 -0,001 0,055 -0,047

NO 0,117 -0,059 -0,089 0,109 -0,108 -0,227*

HF -0,219* -0,311* 0,131 0,130 -0,242* -0,315*

H2S -0,124 -0,107 0,052 0,037 -0,005 -0,043

CO2 -0,259* -0,281* -0,380* -0,237* -0,294* -0,399*

* <0,05

( . 4.15) ,

.

:

109

– 5 ;

– є є ;

–

.

.

: ( ), ( )

( ).

(Se) (Sp)

(80%), (20%),

,

( O2 CO2).

,

– .

, ,

.

,

є ( , ) < 0,05.

,

.

- (cross validation test),

.

,

.

.

110

4.4.1

.

,

( ).

, є

( ) ( ) ,

.

.

(Se) –

. (Sp) –

( , є )

.

:

1. « »:

470,2CO130,1HF635,5O338,0 22 d (4.1)

4.16

. . (%)

92,40% 0,919 0,919

89,75% 0,920 0,870

91,60% 0,845 1

2. « ь »:

214,1CO104,7O317,1 22 d (4.2)

111

4.17

. . (%)

86,80% 0,936 0,894

81,36% 0,964 0,870

89,90% 0,878 0,984

3. « ь »:

068,2CO644,1HF107,5O894,0 22 d (4.3)

4.18

. . (%)

87,20% 0,964 0,919

92,26% 0,870 0,615

80,00% 0,720 0,812

:

1. « »:

702,3CO732,0NO033,1NH782,2O151,1 232 d (4.4)

4.19

. . (%)

77,90% 0,783 0,783

93,20% 0,919 0,905

89,50% 0,760 0,805

2. « ь »:

319,4CO626,0 2 d (4.5)

112

4.20

. . (%)

66,70% 0,674 0,684

85,40% 0,780 0,801

78,60% 0,730 0,680

3. « ь »:

931,2CO041,9HF519,22NO988,2NO309,0O597,0 222 d (4.6)

4.21

. . (%)

83,30% 0,848 0,786

85,60% 0,879 0,825

79,90% 0,746 0,705

4.4.2

.

,

.

. є 10%

.

є :

nnzP

P

....1

ln 22110 , z

eP

1

1.

:

113

1. « »:

252,7CO457,1HF131,21O013,4 22 z (4.7)

4.22

. . (%)

89,90% 0,838 0,919

92,00% 0,845 0,936

96,70% 0,871 0,900

2. « ь »:

901,3CO850,16O198,2 22 z (4.8)

4.23

. . (%)

89,50% 0,919 0,810

94,00% 0,971 0,963

93,50% 0,895 0,909

3. « ь »:

058,5CO019,6HF127,16O042,3 22 z (4.9)

4.24

. . (%)

87,20% 0,919 0,800

93,00% 0,917 0,936

94,80% 0,912 0,833

114

:

1. « »:

281,5CO666,6HF658,1NH401,2NO918,2O551,1 2322 z (4.10)

4.25

. . (%)

87,20% 0,826 0,943

93,00% 0,925 0,974

96,20% 0,898 0,929

2. « ь »:

241,4CO305,0 2 z (4.11)

4.26

. . (%)

96,28% 0,897 0,935

97,20% 0,922 0,947

98,90% 0,901 0,155

3. « ь »:

372,5CO180,15HF019,16NO433,1NO192,0O087,1 222 z (4.12)

4.27

. . (%)

91,60% 0,913 0,679

83,30% 0,754 0,687

90,30% 0,899 0,779

115

4.4.3

.

COMBI.

:

1. « »:

078,0CO044,0HF890,0O012,2 22 Y (4.13)

4.28

. . (%)

93,75% 0,926 0,943

93,00% 0,917 0,936

100,00% 1 1

2. « ь »:

133,0O526,4 2 Y (4.14)

4.29

. . (%)

92,11% 0,929 0,900

91,20 0,923 0,875

100,00% 1 1

3. « ь »:

064,0CO109,0O187,3 22 Y (4.15)

116

4.30

. . (%)

87,23% 0,862 0,889

88,10% 0,885 0,875

80,00% 0,667 1

:

1. « »:

117,0CO073,0HF106,1NO129,2 22 Y (4.16)

4.31

. . (%)

84,71% 0,789 0,894

84,40% 0,800 0,881

87,50% 0,667 1

2. « ь »:

070,0CO535,1 2 Y (4.17)

4.32

. . (%)

92,11% 0,929 0,900

70,60 0,727 0

67,30% 0,658 0

117

3. « ь »:

081,0CO054,0HF820,0NO001,2 2 Y (4.18)

4.33

. . (%)

79,63% 0,821 0,733

77,60% 0,806 0,692

100,00% 1 1

є

.

.

. є

.

. ,

, ,

,

,

.

.

, ,

, ,

H2S.

.

118

.

,

є HF.

є .

.

,

3%,

.

4.5 -

-

- .

0 –

( . 4.9).

. 4.9. .

119

є -

.

,

є ,

, . ,

,

. є

, є .

, : , , -

, є

, є .

( . 4.10).

1. .

, ;

, ;

;

, є

;

;

,

.

,

.

120

. 4.1

0.

-

.

121

2. .

;

;

( );

;

.

. є ,

. :

, .

’є - є .

,

, є

LabView.

є

’ . є

.

, .

є /

є є , є

.

,

.

Д153, 154, 35]

. ’

122

, .

’ є

.

3. .

;

,

;

.

.

( )

.

є .

,

.

.

.

,

: , є

є

.

,

, є .

123

,

,

( ). є

є ,

є

.

є

, .

є є

, є

.

є є ,

, є .

, є

.

,

- ,

,

.

М і і ССС є:

1.

:

, є ;

;

є .

2. :

;

124

: ,

;

.

3. , :

є ;

;

.

є

, ,

( 2

2).

- .

, є

.

4

1.

.

,

.

2. є ’

.

є .

є ’ .

3.

125

-

, .

, ,

. ,

, . ROC-

.

4.

- .

, ( COMBI),

.

,

, .

5.

-

,

- .

6.

-

, є

.

: Д41, 42, 155]

126

5

-

5.1 - ь

ь

,

, є

(

),

,

[156, 157].

’ ,

,

.

є .

є

, є ,

[12, 158],

. ,

,

.

. є

,

127

,

.

.

є

,

.

:

ь – ,

- ,

є ;

ь – є

;

– ,

, є

( )

;

ь – ;

– ,

,

;

ь ь –

.

є

( . 5.1).

, , є

.

128

ь

ь

ь

ь

ь ь

ь

ь ь

, ,

( )

. 5.1. .

129

є

. –

.

,

( / ),

.

є

, Statistica, MatLab

R, -

.

,

,

. є ,

’ ( ) ( )

.

-

, .

є

, ,

є . є

, є

.

LabView

, є

130

, .

5.2

- ,

, -

, ,

, є

, є , є

.

є Д152, 159, 160,

161Ж: ; є

, ; ;

;

.

є , є

.

, є

,

.

є

( . 5.2):

1) : є

: є

;

2)

.

131

1.1. є

1.2. є

2.3. ь

2.2.

2.1.

2.3.1.

2.3.2. є

1.3.

1.

2.4.

2. ь

2.5.

1.4. є

2.3.3.

. 5.2. .

, є , :

;

;

;

;

-

;

;

( );

.

132

5.3

є

, ( . 5.3, ).

. 5.3. :

– , є ,

;

– « », є on-line

,

, ;

– ;

–

( є є є );

– , є

(

, є

).

133

,

, є є

, є ,

( . 5.3).

. ( є

) є

, є

,

( . 5.3, , , )).

( )

є є ,

( . 5.3, ).

.

( . 5.3, , . 5.4).

є (50

) .

є

.

є є ( . 5.4).

. 5.4. .

134

50

є ( 25 ).

є .

: (O2), (HF)

(CO2), – (O2),

(NO2), (NH3), (NO), (HF)

(CO2).

( . 5.1).

5.1

ь є

є :

– ,

, ;

–

;

– є є

;

– 2 ;

–

є

(%)

(%)

(%)

80 % 100 % 0 % 0 % 20 % 0 %

80 % 60 % 20 % 0 % 0 % 40 %

60 % 60 % 20 % 0 % 20 % 40 %

80 % 100 % 0 % 20 % 20 % 0 %

135

;

–

,

’ .

:

–

;

–

є ;

– є є

;

– .

є

( . 5.5).

92,3599

. 5.5. є .

,

. є

, 92,4 %.

(80% )

( є 92%, . 5.5).

(5%

),

136

( 50%, . 6, ). ,

,

.

. 5.6. є .

є ( . 5.7).

( 50%

, є )

, є

(25% , . 5.7).

. 5.7. є .

.

5

1. -

-

, : ,

137

, , , , ,

, .

2.

-

, є ,

є

.

: Д34, 133, 155]

138

’

,

- ( ,

)

, є .

1.

-

,

: , .

2. ,

, , , ,

, ,

( є –

88,87%, – 89,2%, – 84,3%

91,69%, – 87,9%, – 85,2% ),

є

.

3. , (

), :

є ,

,

( ,

, ), є

139

-

є , .

4. , є,

, , є

, є

.

5.

, ’є

( ),

є , ,

,

.

6. ,

є -

, ,

є ( = 0,76),

є ( = 0,92) є

( = 0,005),

-

.

140

1. . . « »

/ . . ,

. . , . . //

. – 2007. – №4. – . 16–18.

2. . .

« » /

. . , . . , . . // CСТЩ ІОаЬ . – 2008. –

№4. – . 40–44.

3. . .

– /

. . // . . . . – 2005.

– №61. – . 5–47.

4.

/ . . , Є. . , . . , . . //

– . – 2014. – №1/9. –

. 29–34.

5. Є. .

/ Є. . ,

. . , . . // –

. – 2014. – №6/3(72). – . 30–35.

6. . .

: /

. . , . . , . . //

. – 2005. – №1. – . 27–33.

7. . /

. . , . . , . . [ .Ж – .:

, 1977. – 246 .

8. H. M.

141

. / H.M. , . . , . . . – .:

, 1977. – 245 .

9. . . :

/ . . //

. . – 2005. –

№3. – . 7–11.

10. . . : Д 2 .Ж /

. . , . . , . . . – .: – ,

1998. – .1. – 179 .

11. . . /

. . , . . , . . . – : , 2007. –

85 .

12.

/ . . ,

. . , . . , . . //

. – 2012. – №167. – . 69–74.

13. (

. ) / . . , . . , . . ,

. . ; . .– .

. . .

. – .: , 1998. – 95 c.

14. . .

/ . . , . . ,

. . // . – 2011. – .7,

№8. – . 111–113.

15. . .

’ / . . , . . , . . ,

. . , . . // . – 2009. – №4 (40). –

. 17–21.

16. . .

142

/ . . , . . ,

. . // .

. – 2010. – №3. – . 70–77.

17. . .

/ . . , . . , . . //

. . – 2005. –

№3. – . 16–24.

18. . . ’ : ,

’ ’ . /

. . // . – 2013. – №2. – . 5–11.

19. ’ /

. . , . . , . . [ .Ж. –

. – 2012. – №3. – . 5–25.

20.

’ / . . , . . ,

. . , . . // . – 2011. –

№2. – . 5–8.

21. :

/ . . , . . , . . [ .]. –

: , 2011. – 133 .

22. . .

’ /

. . , . . , . . //

’ . – 2013. – №3 (28). – . 48–54.

23. .

, / . . , . ;

. . . . . . – .: , 2010. –

480 .

24. . . , 2– /

. . . – - , 2003. – 688 .

143

25. . . /

. . , . . , . . // ,

. – 2006. – №45. – . 218–228.

26. . .

/ . . // I

. – 2010. – №2. – . 130–139.

27. . .

/ . . , . . //

. – 2011. – №3. – . 5–16.

28. . .

/

. . , . . // . – 2011. – №1. – . 41–44.

29. Samoylenko O. A. Combinatorial GMDH algorithm with successive

selection of arguments / O. A. Samoylenko, V. S. Stepashko // II International

Workshop on Inductive Modelling IWIM–2007, Prague, September 2007:

roceedings of the conference. – Prague: Czech Technical University, 2007. – P.

134–138.

30. . . LКЛVIEА:

/ . . . – .: , 2012. – 208 .

31. LКЛVIEА: :

/ Д . ., . ., . .,

. .Ж. – .: , 2005. – 208 .

32. MвSQL CШЧЧОМЭШЫ Д Ж // ЇDBC –

: http://www.obnovi–soft.ru/mysql–connector–odbc.

33. . PHP MвSQL. / . ,

. , . . – : « », 2010. – 912 .

34. . . –

/ . . , . . , . . //

. – 2010.– .104–107.

144

35. –

/ . . , . . , . . , . . //

. – 2011. – .3. – .140–145.

36. . . - -

/ . . , . . , . . //

. – 2011. – №1. – .44–49.

37. FОКЭЮЫОЬ ШП EХОМЭЫШМСОЦТМКХ SОЧЬШЫЬ ТЧ ЭСО “EХОМЭЫШЧТМ ІШЬО” DОЯТМО /

V.I. Zubchuk, O.V. Linyucheva, V.F. Stashkevych, V.S. Iakymchuk // XXXII

International Scientific Conference «ELNANO 2012», Kiev, april 2012:

proceedings of the conference. – K., 2012. – . 168-169.

38. . .

є / . . , . . // Б –

« : », ,

2013 .: . – ., 2013. – . 181–182.

39. . .

/ . . , . . , . . // - .

. « », ,

2015 .: . . – ., 2015. – . 29-30.

40. . .

– / . . //

. – 2012. – №8 (106). – . 162–165.

41. . . –

/

. . // – . –

2013. – №1/9 (61). – . 44–48.

42. . .

– –

/ . . // –Є

. – 2015. – №2/9 (74). – . 52-58.

43. . . / . . ,

145

. . . – : ’ , 1984. – 232 .

44. . . / . . ,

. . , . . // – . – 2014. –

№22. – . 65–68.

45. . .

–

/ . . //

. – 2002. – №31. – . 249–255.

46. –

Д Ж – :

http://www.ntpo.com/patents_medicine/medicine_16/medicine_84.shtml.

47. . .

– / . . // IV

– « –

», , 2012 .: . – ., 2012. – .

264 – 265.

48. . . /

. . // .

. – 2005. – №3. – . 3–5.

49.

/

. . , . . , . . [ .Ж. –

. – 2000. – .46. – №2. – . 19–22.

50. . . HОХТМШЛКМЭОЫ ЩвХШЫТ

/ . . . – - , 2011. – 164 .

51. . .

/ . . , . . // –

. – 2013. – № 1/2 (61). – . 51–54.

146

52. . .

/ . . // . – 2014. – №1. – . 192–200.

53. Validation of atmospheric VOC measurements by proton–transfer–

reaction mass spectrometry using a gas–chromatographic preseparation method /

C. Warneke, J. De Gouw, W. Kuster [and etc.]. – Environmental Science &

Technology. – 2003. – №37 (11). – P. 2494–2501.

54. –

/ . . . . – .: , 2005. –

279 .

55. . . –

« » /

. . // . – 2010. – №1. –

. 54–60.

56. . .

Д

Ж / . . , . . – :

http://elibrary.ru/item.asp?id=12849843.

57. Breath analysis: trends in techniques and clinical applications /

F. Di Francesco, R. Fuoco, M. Trivella, A. Ceccarini // Microchemical Journal. –

2005. – №79. – P. 405–410.

58. Rock F. Electronic nose: Current status and future trends / F. Rock,

N. Barsan, U. Weimar // Sensors. – 2014. – №15. – P. 656–671.

59. Solga S. F. What is Normal Breath? Challenge and Opportunity /

S. F. Solga, T. H. Risby // Iee Sensors Journal. – 2010. – №10. – P. 7–9.

60. Gisbert J. P. Breath test with C–13–urea for H. pylori infection diagnosis

by means of mass spectrometry and infrared spectrophotometry / J. P. Gisbert //

Salud I Ciencia. – 2006. – №15(1). – P. 461–463.

61. Within–day and between–day repeatability of measurements with an

electronic nose in patients with COPD / M. Bofan, N. Mores, M. Baron [et al.]. –

Journal of Breath Research. – 2013. – №7. – P. 1–8.

147

62. . .

/ . . , . . . – .: ,

1988. – 271 .

63. . . /

. . , . . . – : «

», 2006. – 116 .

64. . . / . . //

. – 1996. – №11. – . 20–25.

65. . . 2 /

. ; Д . .; . . . Ж. – ., 1999. – 405 .

66. Metabolic profiling by ion mobility mass spectrometry (IMMS) /

P. Dwivedi, P. Wu, S. J. Klopsch [et al.]. – Metabolomics. – 2008. – №4 (1). – P.

63–80.

67. Evidence for Cancer Biomarkers in Exhaled Breath / J. Szulejko,

M. McCulloch, J. Jackson [et al.]. – Ieee Sensors Journal. – 2010. – №10 (1). – P.

185–210.

68.

/ . . , . . , . .

[ .Ж. – . – 1996. – №69 (6). – . 958–964.

69. Д

Ж – : http://www.symona.ru/md_003.htm.

70. . .

/ . . // . – 1996. – №12. – .

26–32.

71. ’

2013–2018 // . – 2013. – .9,

№10. – . 148–154.

72. . .

– /

. . , . . , . . //

148

. – 2013. – №2. – . 82–84.

73. / . . , . . , . . ,

. . . – .: « », 2012. – 424 .

74. .

/ . // The Sixth International

Conference «INTERNET –EDUCATION», SCIENCE, 2008: proceedings of the

conference. – 2008. – . 340–343.

75. . . :

. / . . , . . . – .: CКЩТЭКХPЫОЬЬ, 2012. – 320 .

76. . .

/

. . // . – 1990. – №12. – . 137–145.

77. . .

– /

. . // . – 2001. – №1. – . 187–191.

78. . . –

/ . . . – - , 2012. –

237 .

79. , Д

Ж – : http://www.analitech.ru/article1.html.

80. Electronic nose based on independent component analysis combined

with partial least squares and artificial neural networks for wine prediction /

T. Aguilera, J. Lozano, J. A. Paredes [et al.]. – Sensors. – 2012. – №12. – P. 8055–

8072.

81. A review of gas sensors employed in electronic nose applications /

K.Arshak, E. Moore, G. M. Lyons [et al.]. – Sensor Review. – 2004. – №2(24). –

P. 181–198.

82. The Future of Sensors and Instrumentation for Human Breath Analysis /

C.Davis, M. Frank, B. Mizaikoff, H. Oser // Ieee Sensors Journal. – 2010. – №10.

149

– P. 3–6.

83. Righettoni M. Sensors for Highly Selective Detection of Acetone for

Easy Diagnosis of Diabetes by Breath Analysis / M. Righettoni, A. Tricoli,

S. Pratsinis // Analytical Chemistry. – 2010. – №82(9). – P. 3581–3587.

84. Lin Y. Application of the electronic nose for uremia diagnosis / Y. Lin //

Sensors Actuators. – 2001. – №76. – P. 177–180.

85. Leja M. Breath testing: the future for digestive cancer detection /

M. Leja, H. Haick // Expert Rev Gastroenterol Hepatol. – 2013. – №7. – P. 389–

391.

86. Peng G. Detection of lung, breast, colorectal, and prostate cancers from

exhaled breath using a single array of nanosensors / G. Peng // Journal Cancer. –

2010. – №103. – P. 542–551.

87. Application of Electronic Noses for disease diagnosis and food spoilage

detection / I. Casalinuovo, D. Di Pierro, M. Coletta, P. Di Francesco // Sensors. –

2006. – Vol. 6. – P. 1428–1439.

88. . .

/ . . // ’ ,

. – 2010. – №9. – . 62–71.

89. . .

« » / . . , . . // :

, , . – 2008. – №1. – . 60 – 65.

90. . . Д

Ж / . . – :

http://www.chem.msu.su/rus/journals/chemlife/2000/vidoch.html.

91. Chemical Nose May Sniff Out Cancer Earlier ScienceDaily

Д Ж. – 2009. – :

http://www.sciencedaily.com/releases/2009/06/090623164539.htm.

92. « » Д Ж / .BЫКЧгТХК,

. AХОбКЧНЫЮ, A. TЫКЧНКЛКЭ, M. CЫОЭЮ // A PЫШЭШЭвЩО ШП АОЛ–E–Nose Device to

Be Used in Medicine Fields. – 2010. – :

150

http://www.ionia.com.ua/blog/id168/.

93. BЫКЧНЭ . TСО IНОЧЭТПТМКЭТШЧ ШП CСОЦТМКХЬ ЮЬТЧР CХЮЬЭОЫТЧР КЧН

EбЭЫКЩШХКЭТШЧ FЫШЦ КЧ EбЭОЫЧКХ DКЭКЛКЬО ПШЫ EХОМЭЫШЧТМ ІШЬО SОЧЬШЫЬ №18

Д Ж / . BЫКЧНЭ. – 2008. – :

http://www.jyi.org/research/re.php?id=1551.

94. . . « » –

/ . . , . . //

. – 2007. – №4. – . 54–59.

95. Д Ж. –

2008. – : СЭЭЩ://ЧКЮФК.ТЧ.ЮК/ЧОаЬ/ОХОФЭЫШЧЧЧвТ–nis.

96. . « »

Д Ж / . . –

2011. – : http://science.compulenta.ru/613850/.

97. Detection of lung cancer by sensor array analyses of exhaled breath /

R. Machado, D. Laskowski, O. Deffenderfer [et al.]. – American Journal of

Respiratory and Critical Care Medicine. – 2005. – №171. – P. 1286–1291.

98. Hilli D. Breath Analysis for Medical Diagnosis / D. Hilli, R. Binions //

Internatinal Journal on smart sensing and intelligent systems. – 2012. – V.5. – №2.

– P. 401–410.

99. Marom O. Gold nanoparticle sensors for detecting chronic kidney

disease and disease progression / O. Marom // Nanomedicine (Future Med). –

2012. – №7. – P. 639–650.

100. Yurish S. Y. Low–cost, intelligent data acquisition system for QCM

and other resonator–based bio– and chemical sensors / S. Y.Yurish // Computing. –

2008. – №2(7). – P. 9–17.

101. Xia Z. Rapid discrimination of slimming capsules based on illegal

additives by electronic nose and flash gas chromatography / Z. Xia, W. Cai,

X. Shao // Journal of Separation Science. – 2015. – №4(38). – P. 621–625.

102. Rapid and accurate detection of urinary pathogens by mobile IMS–

based Electronic Nose: a proof–of–principle study / A. Roine, T. Saviauk,

151

P. Kumpulainen [et al.]. – Journals PLoS One. – 2014. – №9(12). – e.114279.

103. Exhaled breath analysis using electronic nose in cystic fibrosis and

primary ciliary dyskinesia patients with chronic pulmonary infections / O. Joensen,

T. Paff, E. G. Haarman [et al.]. – Journals PLoS One. – 2014. – №9(12). –

e.115584.

104. Expiratory flow rate, breath hold and anatomic dead space influence

electronic nose ability to detect lung cancer / A. Bikov, M. Hernadi, B. Z. Korosi

[et al.]. – BMC Pulm Med. – 2014. – №14.

105. Development and application of a new electronic nose instrument for

the detection of colorectal cancer / E. Westenbrink, R. P. Arasaradnam,

N. O'Connell [et al.]. – Biosens Bioelectron. – 2015. – №6. – P. 733–741.

106. Jeong G. M. Pseudo optimization of e–nose data using region

selection with feature feedback based on regularized linear discriminant analysis /

G. M. Jeong, N. T. Nghia, S. I. Choi // Sensors. – 2014. – №15. – P. 656–671.

107. : . / . . . . – .:

– , 2004. – 779 .

108. . . , , ...

Д Ж / . . – :

http://www.provisor.com.ua/archive/2004/N2/art_14.php.

109. . . / . . – .:

, 2000. – 144 .

110. Prediction of Heart Transplant Rejection With a Breath Test for

Markers of Oxidative Stress / M. Phillips, J. P. Boehmer, R. N. Cataneo [et al.]. –

The American Journal of Cardiology. – 2004. – №94. – P. 1593–1594.

111. . . / . . //

. – 1998. – №3. – . 73.

112. . .

: . . . : 05.17.03 / . . – ., 2009. –

237 .

152

113. . .

/ . . , . . //

– «

», K – , 2009:

. – ., 2009. – . 147–148.

114. : ,

/ . . , . . , . . ,

. . // . – 2014. – №7. – . 739–758.

115. Д

Ж – : http://www.sno–

sgmu.ru/articles/endocrine–system–diseases/151–pancreatics–diabet–biologic–

role–of–co2–in–human– organism.

116. Shaji L. Breath biomarker for clinical diagnosis and different analysis

technique / L. Shaji, D. Jadhav // RJPBCS. – 2010. – Vol.1.3 – P. 639–653.

117. . . ІЇ–

–

/ . . , . . // . – 2008. –

№4. – . 69–81.

118. . .

/ . . , . . , . . . – .:

« » , 2007. – 273 .

119. Chviruk V. P. Galvanic–type electrochemicas sensors on solid

protonic electrolytes: theory and applications / V.P. Chviruk, O.V. Linyucheva,

A.I. Rushmiruk // Extended abstracts 46th Meeting Int. Society of Electrochem. –

China. – 1995. – №1. – . 8–9.

120. . .

: . . . .

. . : . 14.00.06 / . . – , 2004. –

24 .

121. . . : . 8.

153

/ . . . – .:

, 2004. – 432 .

122. . .

– : /

. . , . . , . . //

. – 2004. – №1. – . 14–21.

123. . .

/

. . , . . , . . // –

. –

. – 2005. – №13. – . 27–28.

124. . . —

/ . . // . – 1996.

– .27. – №4. – . 30–41.

125. . . № 2143689

1999.12.27 « –

»

Д Ж / . . , . . –

: СЭЭЩ://ааа.ЧЭЩШ.МШЦ/ ЩКЭОЧЭЬИЦОНТМТЧО/ ЦОНТМТЧО16/ ЦОНТМТЧОИ84.

shtml.

126. ІЇ, ІH3 CH4

/ . . ,

. . , . . [ .Ж. –

. . . . – 2005. – . 61. – . 189–210.

127. . .

’ / . . ,

. . , . . // . – 2000.– . 46. –

№2. – . 33–40.

128. . 2143689 , G01N33/497,

G01N33/483. -

154

/

. . , . . . – № 98119852/14; . 30.10.98; .

27.12.99.

129. . . ,

//

. –

, 2003. – II. – . 154–155.

130. Д Ж

– : http://otherreferats.allbest.ru/medicine/

00144541_0.html.

131. H2S as a Physiologic Vasorelaxant. Hypertension in Mice with

DeletioЧ ШП CвЬЭКЭСТШЧТЧОγ-Lyase / Y.L. Wu, B. Jiang, W. Yang [et al.]. – Science.

– 2008. – P. 587–590.

132. – –

/ . . , . . ,

. . // -

« 2011», , 2011 .:

. . – ., 2011. – №3. – . 191–195.

133. . . –

– / . //

« », , 2013 .:

. . – ., 2013. – №5. – . 206.

134. . . /

. . . – .: , 1974. – 222 .

135. . .

RЇC– /

. . , . . // .

. – 2009. – №5. – . 3 – 13.

136. . .

/ . . . – .: , 2010.

155

– 152 .

137. SЭКЭТЬЭТМЬ 20

Д Ж – :

ПЭЩ://ЩЮЛХТМ.НСО.ТЛЦ.М Ц/Ь ПЭаКЫО/КЧКХвЭТМЬ/ЬЩЬЬ/Н МЮЦОЧЭКЭТ Ч/ЬЭКЭТЬЭТМЬ/20.0/.

138.

/ . . ,

. . , . . [ .Ж. –

. – 2010. – №31. –

. 16–22.

139. /

. . , .H. , . . , . . . – .:

, 1971. – 352 .

140. . .

/

. . , . . , . . // –

. – 2011. – №2. – . 78–85.

141. BЫТЧгТХă. VТЫЭЮКХ LТЛЫКЫв IЧМХЮНОН ТЧ LКЛVIEА EЧЯТЫШЧЦОЧЭ ПШЫ К

ІОа DAS аТЭС DКЭК TЫКЧЬПОЫ Лв LPT / BЫТЧгТХă. // 14ЭС IЧЭОЫЧКЭТШЧКХ SвЦЩШЬТЮЦ

on New Technologies in Measurement and Instrumentation and 10th Workshop on

ADC Modelling and Testing, Gdynia/Jurata Poland, September 2005: proceeding

of the conference. – P., 2005. – P. 535–540.

142. /

. . , . . , . . [ .Ж. – .: ,

2009. – 335 .

143. –

/ . . , . . , . . , . . //

– «

2010», , 2010 .:

. – ., 2010. – . 225–229.

144. . . LКЛVТОа / . . ,

156

. . // «

, , », ,

2010 .: . – ., 2010. – . 76–79.

145. . .

/ . . , . . //

. . – 2013. –

№6. – . 59–67.

146. . .

– / . . ,

. . , . . //

« ». – 2013. – №39. – . 150–155.

147. / . . ,

. . , . . , . . . // VIII –

« 2009: », K ,

2009 .: . – ., 2009. – . 170–171.

148. . . / . .

// . – 2005. – №2. – . 5–12.

149. Chviruk V. P. Electrochemical sensors and gas generators with non–

drying electrolytes within hard porous matrixes / V.P. Chviruk, E.A. Opanasyuk //

Abstracts 5th European conference at Electroanalysis, Venice, 1994: proceeding of

the conference. – Venice, 1994. – P. 149 – 151.

150. . .

/ . . , . . //

. – 1999. – №1. – . 359 – 361.

151. . .

/

. . , . . // . – 1994. – №6. – . 764 – 773.

152. . . –

« » / . . //

« – 2013», ,

157

2013 .: . – ., 2013. – . 360.

153.

« » / . . , . . , . . ,

. . // ’ , . – 2008. – №7. –

. 101–109.

154. A review of gas sensors employed in electronic nose applications /

K. Arshak, E. Moore, G. Lyons [et al.]. – Sensor Review. – 2004. – V.24. – №2. –

P. 181–198.

155. Iakymchuk V. Results of processing of chemical sensors signals in the

software and hardware complex «Electronic Nose» / V. Iakymchuk // 34th

International Scientific Conference «Electronics and Nanotechnology

(ELNANO)», Kyiv, April 2014: proceedings of the conference. – K., 2014. – P.

352–355.

156. .

Д Ж / . – : http://n–

t.ru/ri/kk/hm16.htm.

157. .

– /

. , . , . є //

. . – 2006. – №42. – . 101–106.

158. . .

/ . . ,

. . , . . // ’ , .

– 2006. – №5. – . 141–148.

159. . .

/ . . //

. . – 2002. – №6. – . 10–17.

160. . . «

» – / . . , . . //

. – 2012. – T.34. – №1. – . 121–125.

158

161. . .

/ . . , . . , . . //

. . – 2008. – №4. – . 3–10.

162. . . :

, « »,

« . , » / . . . – 2- ., . – .:

« - », 2009. – 462 .

163. . .

/ . . , . . //

. – 2010. – № 4. – . 70-75.

159

160

161

162

“ "

, 03056, . , . , 37, .4

(044) 406 82 06

S E N S O R E – 2 0 – 30 % 2

, .

ь .

Д 2Ж,%. .

, ( )

: , 0 ……………………………………….…… – 20 ... +50;

, % ………………………………..… 10 … 99; ( – 0 100 %);

, ………………………………………….... 80 … 120.

30 / 2 2 .

, .

2.

2.1. – ;

2.2. Д 2Ж, % ……………………………………...….. 0 – 30;

2.3. 20 0 101 , …..…. 100 15;

2.4. Д 2]

0,9, , ………………………………………………………..……… 15; 0,95, , …………………………………………………………..…… 25;

2.5. 1 0 , % ………………………… (0,20 0,05);

2.6. Д 2Ж 10…30 % , % ……………...…………. 5;

2.7. , , ………………….…… 50; 2.8. , ………….…………………………….……. 2; 2.9. – , % :

, , …………………………………….… 100; ………………………………………………….…... 1;

, , ...…….… 1; , / 3

………….……………………………………………. 1000. 2.10. , , ………………………………..………...……………….. 33.

163

3.

.1. , 1 ( ),

, . 2 . 0 ,

. .

50 , 1 2,

. .

. .1. .

1 2

, .

( 2 ) 1 2. , 1 2

10 8 .

, .

.

,

. ,

, , . .

ь ь , ,

.

.

1 – ;

2 – ;

0 – .

164

“ "

, 03056, . , . , 37, .4

(044) 406 82 06

S E N S O R E – 2 0 – 10 ppm N 2

1.

,

. ь .

ДN 2], ppm. .

, , ( )

: , 0 ………………………………………… – 30 ... +50;

, % ……………………………… 20 … 95; ( – 0 99 %);

, ………………………………………... 80 … 120.

30 / 2 2 .

, .

2.

2.1. – ;

2.2. ДN 2], ppm …………………………………………………. 0 – 10;

2.3. , /ЩЩЦ ………………………………………………..….0.6 0.1;

2.4. ( 20 5 ) 0 Ш

( 70 5 ) %, ………………………………..… 0.02; 2.5. ДN 2Ж .2.4, ЩЩЦ ……..... 0.1; 2.6.

.2.4 0,9, , …………………………………………………… ….30; 2.7. 10

. , 10– ,

., ………………………………………………………………………… 15; 2.8. , ……………………………... 30–100;

2.9. ……………………………………………. 2 ; 2.10. – , ЩЩЦ

, , , , ..…………………………………………….…10 000;

, ...………………….… 1000; ………………………………………………… ;

10 / 3 O3 15 Cl2 / 3 , 5 ppm NO2;

2.11. , ………………………………………………………………… 20 2.

165

3.

.2. , 1 ( ),

, . 2 . 0 ,

. .

50 , 1 2,

. .

. .2. .

1 2 . ,

1 2 1…8 .

10 10 .

, .

.

,

. ,

, , . .

ь ь , ,

.

.

1 – ;

2 – ;

0 – .

166

“ “

, 03056, . , . , 37, .4

(044) 406 82 06

1450–10 10.09.1995 .

S E N S O R E – 2 0 – 200 ppm NH 3

1.

C , .

, , ДІH3Ж.

. , , ( )

: , 0 .................................................................... – 30... +50;

,% ................................................... 20... 98; ( – 10 99 %);

, .................................................................. 80... 120.

30 / 2

2 . , .

2.

2.1. – ;

2.2. ДІH3], ppm .................................................................0 – 200;

2.3. , /ppm

0 – 200 ppm.............................................. 0,02 0,005;

0–2500ЩЩЦ .................…..................0,0025 0,00035;

2.4. ( 20 5 ) 0

(70 5) %,

0 – 200 ppm...............................................................0,1;

0 –2500 ppm..............................................................0,1;

2.5. ДІH3Ж .2.4, ЩЩЦ

0 – 200 ppm............................................................... 5;

0 –2500 ppm.............................................................. 30;

2.6.

.2.4 0,9 , , ........................................................................... 50; 2.7.

10 . , 10– , ., .........………………….30; 2.8. , ...................................…. 30–50;

2.9. ..................................................…......... 3 ; 2.10. CO, CO2 , H2 , CH4 . …………… ..................…… 10.000 ЩЩЦ; HCL, CL2 , H2S , NO2 , NO, SO2 …….. ;

167

2.11. , ...........................................................................….........20 2 .

3.

.3. , ,

. , .

( ) , 1. 2

. 0 , .

.

50 , 1 2, .

.

. ,

. .

, .

, , , .

, , .

, ,

.

.

. .3. .

1 - ;

2 - ;

0 - .

.

168

“ “

, 03056, . , . , 37, .4

(044) 406 82 06

S E N S O R E – 2 0 – 10 ppm HF

1.

C ,

. , ,

ДHFЖ. .

, , ( ) :

, 0 .................................................................... – 30... +50;

,% .................................................. 20… 98; ( – 10 99 %);

, .................................................................... 80... 120.

30 / 2 2 .

, .

2.

2.1. – ;

2.2. ДHFЖ, ЩЩЦ ...................................................………….... 0 – 10;

2.3. , /ЩЩЦ ………………………………………… 1.6 0.016;

2.4. ( 20 5 ) 0 Ш

70 5 %, ……………….......................…….0,1; 2.5. ДHFЖ .2.4, ЩЩЦ ….… 0,25; 2.6.

.2.4 0,9 , , ……..................................................................150; 2.7.

10 , 10– , ., .....…………………………… 30;

2.8. , ........................…………. 30–50;

2.9. ..................................................…....…. 3 ; 2.10. CO, CO2 , H2 , CH4 . ………………..........… 10.000 ЩЩЦ; CL2 , H2S , NO2 , NO, SO2 ………. ; 2.11. , ...............................................…....................….............. 20 2 .

3.

.4. , ,

. ,

169

. ,

1. 2 . 0 ,

. .

50 , 1 2,

. .

.

, .

.

, . ,

, , . , ,

. ,

, .

.

. .4. .

:

1 - ;

2 - ;

0 - .

170

“ “

, 03056, . , . , 37, .4

(044) 406 82 06

S E N S O R E – 3 0 – 30 ppm H2S

1.

C ,

. , , ДH2SЖ.

. ,

, ( ) :

, 0 ....................................................................... – 30... +50;

, % ..................................................... 20... 98;

( – 10 99 %); , ..................................................................... 80... 120.

30 / 2

2 . , .

2.

2.1. – ;

2.2. ДH2S], ppm

...................................................................................................... 30;

2.3. , /ЩЩЦ..............................................................................1 0,3;

2.4. ( 20 5 ) 0

( 70 5 ) %, .................................................. 2;

2.5. ДH2SЖ .2.4, ЩЩЦ ............................. 2;

2.6. .2.4 0,9 , , ...............................................................................30;

2.7. 10 . , 10–

, ., ........................................................10; 2.8.

, ………………………………………………………………………. 0; 2.9. ...................................................................3 ; 2.10.

CO, CO2 , H2 , CH4 . ...................................... 10.000 ЩЩЦ; HCL , NO2, CL2 ,NH3.................. ; 10 / 3

SO2 , 2 / 3 ; 2.11. , ..............................................................................................15 2 .

171

3.

.5. C , , .

, .

, 1. 2 . 0

. .

. , .

.

, .

, , , .

, , .

, ,

.

.

. .5. .

:

0 – ;

1 – ;

2 – .

172

“ “

, 03056, . , . , 37, .4

(044) 406 82 06

S E N S O R E – 2 0 – 5 % 2

1.

,

. , , Д 2Ж.

. ,

( ) :

, 0 ............................................................................. –20... +50;

, % .......................................................... 20... 98; ( – 10 99 %);

, ......................................................................... 80... 120.

30 / 2 2 .

, .

2.

2.1. – ;

2.2. Д 2Ж, % ...........................................….……...0 – 5;

2.3. , /% ……...……………………………....… 152;

2.4. ( 20 5 ) 0

70 5 %, ( % .)………...........02 (0,13 %);

2.5. Д 2Ж .2.4, % …….. 0,3; 2.6.

.2.4 0,9, , ……................................................................. 250; 2.7. , .............................…………. 10; 2.8. ...............................…...……………..... 2 ; 2.9. CO, H2, CH4 . ………….………............……… 10.000 ppm;

Cl2, H2S, NO2, NO, SO2 …………....

2.10. , .........................................…………....................….........20 2 .

3.

.6. , ,

. , .

, 1. 2 . 0

,

173

. .

10 ,

1 2, . .

. ,

. .

, . ,

, , . , ,

. ,

, .

.

. .6. .

1 - ;

2 - ;

0 - . .

174

.1

Min Max

,

ppm

,

t0,9, c

,

pm

O2,

Sensor

E–2

0 – 30 < 10 0,1 –

NO2,

Sensor

E–2

0–10 < 20 0,1

Cl2>1ppm; H2S*; SO2*;

HCl; NO; NH3>100ppm;

H2; CO>1%

NH3,

Sensor

E–2

0–20 < 40 1

NO2*; HCl*; Cl2*>20ppm;

SO2; H2S>100ppm; CO;

H2>1%; CO2>3%

NO,

Sensor

E–3

0–20 < 20 1

NO2*; Cl2*; NH3; H2S;

SO2; HCl>10ppm; H2;

CO>1%

HF,

Sensor

E–2

0–10 < 60 0,3 HCl>1ppm; NO2; Cl2; SO2;

H2S>20ppm; H2; CO>1%

H2S,

Sensor

E–3

0–10 < 30 0,2

NO2*; Cl2*>10ppm; HCl;

NH3>20ppm; CO; H2>1%;

SO2>5ppm

2,

Sensor

E–2

0–5 < 250 0,3 –

175

( . .1) є 220 'є 2. 1 є є (+9 ; –5 ). 'є 4. . 2.20,

, , 0 6 (7 , є ). 3 'є 12,

є . 'є 13 (є 3), 'є є . є 7,

. є 5. 14

'є 7 5. 6 є

( ) є ( ). 8 , , є . 9, 10 11 є

, .

. .1.

.

( . .2 .3) є -,

. : HE, DE EP.

EP ( ).

176

. .2. .

DA1 є є HE є Kr = 1; 0.1; 0.01 Д / Ж. є є

R1, R2 R3 ' .

3 є f 10 . DA1 R4 є

KЇR « » , .

DA2 EP DE, є

, є SM. , DA2 є DE. D1 є .

HE EP RL1.

. .3.

( ) ( ) .

1 є є , 2 .

4. 3 є , є .

177

– LabView

178

.1

Enose

Enose\labview ,

Enose\labview\enose.vi

LabView

, є

Enose\labview\db

Enose\labview\db\util LКЛVТОа, є

Enose\labview\emulator LКЛVТОа,

Enose\labview\gui LКЛVТОа, є

enose\labview\LabSQL ADO Enose\db

Enose\db\bin

Enose\db\dump Enose\doc

.2

Examinations

id_examination

patient_id є

S0…s7 ( МС0…МС7) rate dateTime / ( є

)

airTemperature , є

airMoisture , є

pTemperature

є

pWeight

pHeight є

pDiagnosis є

pDiastolicPressure є

pSystolicPressure є

pHeartRate є

179

.3

Genders

id_gender

gender

.4

Patients

id_patient

name ’ є

surname є

fathersName є

gender_id ( «Genders»)

birthday є

.5

Results

iterationNum ,

id_examination ,

cС0…cС7

,

Ь0 ... Ь7

.6

Sensors

id_sensor

shortName (O2, H2S, NH3 )

longName ( , )

notes ( ) isOld , є ( / ).

є «True»,

.

manufacturer

manufacturingDate

expiryDate

.7

Settings

parameter ,

value ( є, є )

defaultValue

notes

180

.8

Matmodel

id_matmodel

id_examination ,

ihd

ms

as

others

healthy

181

ь

є ( ) – є ( ), ( ), ( )

( ):

= * * * . ( . 1)

’ , .

є « - . .

» 2014 . є ( ):

= / , ( . 2)

– , 2 624 є ; – , 2

853 є . = 2 624/2 853 = 0,92.

є ( є ):

= Y/N, ( . 3)

Y – є , 2 491 є ;

N – , 2 684 є .

= 2 491/2 624 = 0,95.

є ( ) ( ),

:

= / , ( . 4)

– , 2 624 є ; – , 3 000 є .

= 2 624/3 000 = 0,87.

= 0,92 * 0,95 * 0,87 = 0,76.

, є -

є :

= (Np * tcp) / (NΣ * tp ), ( . 5)

182

Np – , 1; tcp – , 5 ; NΣ – , 2; tp – , 8 .

= (1*5) / (2*480) = 0,005.

Д162, 163Ж

: є 3 ; – 1 ; - є 80 .; - – 339 .;

є 113 . ( , . є 2014 3500 .); 130 , 80% , 20%

; є 75%. ь ь

. 2 .

20%: 130*0,2 = 26.

є: 2*26 = 52 і - ( / ), є :

80 . *52 = 4 160 . :

1) ; / є: 2*104 = 208 / , є

: 80 . * 208 = 43 264 .

2) ; є: 2 * 0,75 * 104 = 156 / ,

: 339 . * 156 = 52 884 .

3) є: 113 . * 156 = 17 628 .

, є:

4 160 . + 43 264 . + 52 884 . + 17 628 . = 117 936 . ,

. ,

є . , є

– . ( 5 ), .

( 1 ). ,

,

183

. ,

/ . є .

є , , .

( . .1). є

, . є

: ,

, . є ( є

): 1) – , є

є : 0,3; 2) – , є : 0,2; 3) –

, є : 0,1; 4) –

, є : 0,1; 5) – , є , є : 0,1; 6) –

, є : 0,1; 7) – є

, є : 0,1. ,

, є .

є є . , : 1 – , 2 –

, 3 – , 4 – . є ,

: (2,3 ), (4,0 ).

.

, є ( ),

: , . є

( ), є є - є

’ .

184

.1

№ .

. . .

1 . 100-250 . 4 000 . ,

,

30 .

2 . 350-700 . 250 000 . ,

30 .

3

. 800 . 800 000 . 1-3 .

/

4

. 500 . 3 000 000

. 30 .

5

' . 1 400 . 80 000 000

. 5-7 .

6

. ,

400 . 13 000 . ,

22-25 .

7 . 4 000 . 8 250 000 . 20-40 .

8 . ,

50 . 8 000 . ,

3 .