دینار500 نرخ:2715 ان ی خهرمان3 2015 / 7 / 25 ) 79 ( ژمارە[email protected] خاوەن ئیمتیازل سنجاوی جهمیوسەر سەرنو بهختیار محهمهدور دهردهچێتهخمو مانگانهیه، له م گشتیری رۆشنبیەكی رۆژنامەیكالەت:وەور بەەخموقامی م قایم شاعیر لە عاجزیعریرەو شی بەوێزەوە چڵهەڵدارینی و دی ئایدێناوەواسەی كەن پێنری جەمال قەراج لهزاوه بابانهوەەتی بو برایانی خولی پاڵەومەزان ڕە4 6 7 شــەڕیمدانیەتی ئەنجــــــــا چـــــــۆنیرما و ئەنجـــــــــــــــامەكەی دارهخــــــــووە دەكرێ،ن شێوە باسی لێ بەچەندیهلی باسدا به تێرو تهس بۆیە لێرهوهونگدانهرما و دهڕی دارهخو له شهكهین.ڕه دهگهری ئهم شه كاری چۆن روویدا؟رەخورما شەڕی دادپیراننی مامەنرزا كاڵە قەزایە، س���ا88 ورەخمو ئەگەرچی م گشتیۆش���خانەیائێس���تا نەخم ت بەرە كێش���ەی هە نیی���ە، ك���ە ئەم���ەشانی ئەوتیەندروس���تی هاوورەی ت گ���ە كەرتیبەریڕێوە بەوەیە، لەوباریە شارەەكیداور لەدیمانەیەخموەندروس���تی م تور باس لەكێش���ەكانیەخمو بۆ دەنگی م و دەڵێت"ور دەكاتەخموەندروستی م تۆش���خانەیەكون���ی نەخی نەبو ل���ەرووغدوورە".ور زۆر مەەخمو م كەرتیبەریرێوەەر شێخان، بە دكتۆر هونكانیڵێت "لەقەزاور دەەخموەندروستی م تەندروس���تی كەرتی تی هەولێرور س���نوەتی، تەنهابەرایڕێوەتە بەوەو كراوە نەما، كەرتەكەشمانرت ماوەور كەەخمو لەمك دێت،ەندروستی پێ بنكەی ت لەحەوتێڕو قەراج بنكەی گوم ئێستا هەردوو بەاوچەی شەڕنوەی ن داخراون، بەهۆی ئەەت بەپێشمەرگەش���مان تایبەكی و بنكەیوە". كردۆتەرەقە لەمە گشتی،ۆشخانەیونی نەخی نەبوبارە لەكردنیی رزگارتی "لەدوا دكتۆر هونەر گوی دراوە ب���ۆور هەوڵ���ی ج���دەخم���و مۆشخانەانەیەك، نەخۆشخی نەخوە كردنەاد نەیكردویەك���ەش بەغدوێڵەیرە قە100 ون���یە، بوی���ەوەی���ان دۆزی زۆر بەهان، دەتوانم بڵێمشخانە زۆر پێویستە نەخۆغدوورە، زۆر مەم رووەوەور ل���ەەخمو م دوورە،ۆمەت���ر لەهەولێر كیل60 چونكە���ڵ دوورە، ئێس���تا لەموس ك���م120 وغ دەوامیرەچوەندروس���تی قە بنكەی ت كاتژمێ���ر24 دەكات وۆش���خانە نەخن هەردوو بەشیازیە، ئێستاش بەنی كراوەیوە،كەینەریش دە و هاوس���ەرگی ت���ی بیری ئەنجام هاوسەرگی كە ئەو كەس���انەیكەن،ی خوێن دە لێرە پش���كنین دەدەننی بچنە هەولێر بۆ پش���كنیك لێرەوە نە خوێن".وە. بخوێنە2 رەپەمانەكەی لە دی دەقیورەخمو دەنگی موری قەزاییەكە لەس���نورچ���ی ماوە ئەگە هێزەكان���یێ���وانور ش���ەڕ لەنەخم���و موە،ارانی داعش كەمبۆتە پێشمەرگەو چەكدگەرانی نیتە جێگ���ەیوەەی بوم ئ���ەو بە پەخش���یور ئەویشەخموان���ی متیی هاوۆی داعشە. رادیورەخموكانی دەنگی میەاری زانیگوێ���رەی بەیهك���ه ماوه)بهی���ان( ���ۆی رادی پەخش���یو سهنتهری قەزایگاته ناكەی ده ش���هپۆله. ئ���هم رادیۆیەوروب���هریورو دههخم���و مندڕهویی توێكخ���راو زمانحاڵ���ی فهرمی روچهكە، كە رۆژانهعشه له ناستی داۆری تیرین بهپێش���مەرگەوو قس���هی ناش���ر جنێوت و هێزەكان���یەی ك���ورد دەدا نەت���ەو ناوزەد)مرتد( ڕاوەە بە هەڵگە پێش���مەرگ دەكات.ورەخموانی متیی ئەگەرچی چەند جارێك هاووە بۆكردۆتەداراوچەكەی���ان ئاگادارەی ن ئیشەیەو هەوڵبدرێتكردنی ئەم كێس���ەر چارەش���تنی پەخش���ی ئەم بكرێت لەگەی رێگڕیدارەیائێستا ئیوە تم بەداخە رادیۆیە، بەكەمنی ش���ارەزگاكان���ی ئەو دە ناوچەك���ەردەم بەربەرس���تێك لەب���ەنتوانی���وە نەیاێن. ئەم رادیۆیە دابن شەپۆلی���ۆی داعش رادی باس���ە پەخش���ی جێگەیر دەروون���ی خراپ���ی لەس���ەگ���ەری كاریوروەخمو شاری مش���تەجێی نیانیتیی هاوب���ەت هەوڵ���ی هەی���ە، بەتایوروب���ەری دەراوكێ دەداتی ت���رس و دڵەوەوكردن���ە بكارنوری���ش داواەخموان���ی متیی و هاو بكرێ���ت ب���ۆارێ���كری���ن كات ك بەزووتردەمدنی بەربەس���تێك لەب���ەوس���تمكر دروچەكەدا.دیۆیە لەنانی ئەم را شەپۆلەكادپیران مامەنرزان كاكال���ەتوەور بەەخم���وقام���ی م قایمەنێت كە كێش���ەی كەم ئاویگەی رایدەمی كارەباوەندی بەكەیوەور پەەخمو لەمویقامی پێش���وو دەش���ڵێ قایم هەیەرەتی ناوخۆنی وەزاور بەفەرماەخمو م دەش���تی بۆ قەزایوەتەاس���تراوە گو هەولێر.قامی قایموەی بەگواس���تنەبارەت س���ەب���ەریرێوەورو بەەخم���ووی م پێش���وور، رزگار محەمەد،ەخمو كشتوكاڵی مكالەتوەور بەەخمو قەزای مقامی قایمقامیگەیان���د "قایمەكی���دا را لەدیمانەیمەتەو بەفەرمانێك فەرمانبەرێكی حكو بەفەرمانێكی���ش ومەزرێ���ت دادەك ئیبراهیم شێخەڵوە، كاگوازرێتە دەورەخموقامی مر ساڵ قایمەی چوا ماورەت���ی ناوخۆن���ی وەزاو، بەفەرما ب���وورەخم���و ق���ەزای مەت���یقامی لەقایمشتی هەولێر،زای دە بۆ قەوە گواسترایەتوكاڵیشبەری كشرێوەت بە بەبارە سەو، بەهۆیكاری خۆی ب���و لەس���ەر داواویای پشو، بۆیە داوەندروستی باری تالەت فەرمانبەرێكوەك كرد، ئێستاش بەوە، تای گش���تی دانرابەرایەتڕێوە لەبەب���ەر بەفەرمیڕێوەك بەس���ێك وە كە دادەنرێت". ئاوی كەمیب���ارەی رزگار محەم���ەد لەورەخموان���ی متییوەب���ۆ هاو خواردنەوە بۆگەڕێتەی دەك���ە گوت���ی "هۆكارە كارەبایبا، كە پێش���ترن���ی كارە پچڕاو، بیرەكانیش زیاتر هەبومانی نیش���تیكەن ومانی كاردە نیش���تیكارەب���ای بەەشمانی ش نیشتی كارەبایشدا لەئێستامانی نیش���تی كارەبای كاتژمێر حەوتگەری لەس���ەربڕێ���ت، ئەمەش كاری دەو، كەمتر ئاویكەمان هەبو پڕۆژە ئاوەم دەهێنا". بەرهەنەیەدا، ئ���ەو دیماكەی دی لەبەش���ێكیسانەی ئەو پۆلیوچەیت بەموبارە س���ەورەخموقامی موسڵن، قایم كە لەسەر مكەین دەیگەیاند "ئومێدل���ەت راوەكا بە ئەو پۆلیس���انەوچەی رۆژانە مو ل���ەویەكانیش تااری زانی���ت و بەپێ���ی بدرێج بكرێت".وچە بۆیان خەر چوار مو كەوونیش���یكردەوە رزگار محەم���ەد رنی بەنزیوەی ئەوان لەهەوڵدان ب���ۆ ئەوروەخموەنرێتە وێستگەی م بگەی دۆرە بە پێنج سەد دینارش���ی لیترێكی هەر دەبێت. رزگارنەیەكەی���دا، دیما���ی لەكۆتایر ناكەم لەكاتیتی "ب���اوە محەمەد گوورەخم���وەی موس���ڵ مكردن���ەو رزگاررەڕێی س���ە ئێرە چۆڵ بكرێت، چونكە موسڵ نییە".زادكردنی ئاەولێر تەنها پارێزگای هكانی "لەقەزاندروستی ماوە"ور كەرتی تەەخمو لەمی داعش)بەیان( ۆی رادی شەپۆلیورەخموگاتە ناو م دە5 چۆڵ ناكرێتورەخموەی موسڵ مكردنەو لەكاتی رزگاركالەتوەور بەەخمو قەزای مقامی قایم- رزگار محەمەد

Zhmara(79)rozhnamai dangi maxmur

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Page 1: Zhmara(79)rozhnamai dangi maxmur

ژمارە )79( 2015/7/25 3ی خه رمانان 2715 نرخ: 500 دینار

[email protected]

خاوەن ئیمتیازجه میل سنجاوی

سەرنووسەربه ختیار محه مه د

رۆژنامەیەكی رۆشنبیری گشتی مانگانه یه ، له مه خموور ده رده چێت

قایمقامی مەخموور بەوەكالەت:

عاجزی شاعیر لە چڵهەوێزەوە بەرەو شیعری

ئایینی و دڵداری

پێناسەی كەندێناوەو قەراج له زاری جەمال

بابانه وه

برایەتی بووە پاڵەوانی خولی

ڕەمەزان 467

چـــــــۆنیەتی ئەنجــــــــامدانی شــەڕی داره خــــــــورما و ئەنجـــــــــــــــامەكەی بەچەندین شێوە باسی لێوە دەكرێ، بۆیە لێره دا به تێرو ته سه لی باس له شه ڕی داره خورما و ده نگدانه وه و

كاریگه ری ئه م شه ڕه ده كه ین.

شەڕی دارەخورما چۆن روویدا؟

كارزانی مامەندپیران

ئەگەرچی مەخموور 88 س���اڵە قەزایە، تائێس���تا نەخۆش���خانەی گشتی بەاڵم نیی���ە، ك���ە ئەم���ەش كێش���ەی هەرە گ���ەورەی تەندروس���تی هاواڵتیانی ئەو شارەیە، لەوباریەوە بەڕێوەبەری كەرتی لەدیمانەیەكیدا مەخموور تەندروس���تی بۆ دەنگی مەخموور باس لەكێش���ەكانی تەندروستی مەخموور دەكات و دەڵێت" نەخۆش���خانەیەك نەبوون���ی ل���ەرووی

مەخموور زۆر مەغدوورە".دكتۆر هونەر شێخان، بەرێوەبەری كەرتی تەندروستی مەخموور دەڵێت "لەقەزاكانی س���نووری هەولێر كەرتی تەندروس���تی نەماوەو كراوەتە بەڕێوەبەرایەتی، تەنها كەرتەكەشمان ماوە، كەرت لەمەخموور لەحەوت بنكەی تەندروستی پێك دێت، بەاڵم ئێستا هەردوو بنكەی گوێڕو قەراج

داخراون، بەهۆی ئەوەی ناوچەی شەڕن و بنكەیەكیش���مان تایبەت بەپێشمەرگە

لەمەالقەرە كردۆتەوە".

لەبارەی نەبوونی نەخۆشخانەی گشتی، دكتۆر هونەر گوتی "لەدوای رزگاركردنی مەخم���وور هەوڵ���ی ج���دی دراوە ب���ۆ كردنەوەی نەخۆشخانەیەك، نەخۆشخانە 100 قەرەوێڵەییەك���ەش بەغداد نەیكردو بوون���ی دۆزیی���ەوە، بەهانەی���ان زۆر نەخۆشخانە زۆر پێویستە، دەتوانم بڵێم مەخموور ل���ەم رووەوە زۆر مەغدوورە، چونكە 60 كیلۆمەت���ر لەهەولێر دوورە، ئێس���تا دوورە، لەموس���ڵ ك���م 120بنكەی تەندروس���تی قەرەچووغ دەوامی كاتژمێ���ر 24 و دەكات نەخۆش���خانە كراوەیە، ئێستاش بەنیازین هەردوو بەشی ت���ی بی و هاوس���ەرگیریش دەكەینەوە، كە ئەو كەس���انەی هاوسەرگیری ئەنجام دەدەن لێرە پش���كنینی خوێن دەكەن، نەك لێرەوە بچنە هەولێر بۆ پش���كنینی

خوێن".دەقی دیمانەكەی لەالپەرە 2 بخوێنەوە.

دەنگی مەخموور

قەزای لەس����نووری ماوەیەكە ئەگەرچ����ی هێزەكان����ی لەنێ����وان ش����ەڕ مەخم����وور پێشمەرگەو چەكدارانی داعش كەمبۆتەوە، بەاڵم ئ����ەوەی بووەتە جێگ����ەی نیگەرانی هاواڵتییان����ی مەخموور ئەویش پەخش����ی

رادیۆی داعشە.بەگوێ����رەی زانیارییەكانی دەنگی مەخموور پەخش����ی رادی����ۆی )به ی����ان( ماوه یه ك����ه ش����ه پۆله كە ی ده گاته ناو سه نته ری قەزای رادیۆیە ئ����ه م ده وروب����ه ری. مه خم����وورو توندڕه وی رێكخ����راوی فه رمی زمانحاڵ����ی تیرۆریستی داعشه له ناوچه كە، كە رۆژانه جنێوو قس����ه ی ناش����رین به پێش����مەرگەو هێزەكان����ی و دەدات ك����ورد نەت����ەوەی پێش����مەرگە بە هەڵگەڕاوە )مرتد( ناوزەد

دەكات.ئەگەرچی چەند جارێك هاواڵتییانی مەخموور

ئیدارەی ناوچەكەی����ان ئاگاداركردۆتەوە بۆ چارەس����ەركردنی ئەم كێشەیەو هەوڵبدرێت رێگڕی بكرێت لەگەیش����تنی پەخش����ی ئەم رادیۆیە، بەاڵم بەداخەوە تائێستا ئیدارەی ناوچەك����ەو دەزگاكان����ی ئەمنی ش����ارەكە لەب����ەردەم بەربەرس����تێك نەیانتوانی����وە

شەپۆلی ئەم رادیۆیە دابنێن.جێگەی باس����ە پەخش����ی رادی����ۆی داعش

دەروون����ی لەس����ەر كاریگ����ەری خراپ����ی هاواڵتییانی نیش����تەجێی شاری مەخموورو دەوروب����ەری هەی����ە، بەتایب����ەت هەوڵ����ی باڵوكردن����ەوەی ت����رس و دڵەراوكێ دەدات داواكارن مەخمووری����ش هاواڵتییان����ی و ب����ۆ بكرێ����ت كارێ����ك كات بەزووتری����ن دروس����تمكردنی بەربەس����تێك لەب����ەردەم

شەپۆلەكانی ئەم رادیۆیە لەناوچەكەدا.

كارزان مامەندپیران

بەوەكال����ەت مەخم����وور قایمقام����ی رایدەگەیەنێت كە كێش����ەی كەم ئاوی لەمەخموور پەیوەندی بەكەمی كارەباوە هەیەو دەش����ڵێ قایمقامی پێش����ووی ناوخۆ وەزارەتی بەفەرمانی مەخموور دەش����تی قەزای بۆ گواس����تراوەتەوە

هەولێر.س����ەبارەت بەگواس����تنەوەی قایمقامی پێش����ووی مەخم����وورو بەرێوەب����ەری رزگار محەمەد، كشتوكاڵی مەخموور، بەوەكالەت مەخموور قەزای قایمقامی "قایمقام رایگەیان����د لەدیمانەیەكی����دا بەفەرمانێك حكومەتەو فەرمانبەرێكی بەفەرمانێكی����ش و دادەمەزرێ����ت دەگوازرێتەوە، كاك ئیبراهیم شێخەڵاڵ ماوەی چوار ساڵ قایمقامی مەخموور ب����وو، بەفەرمان����ی وەزارەت����ی ناوخۆ

مەخم����وور ق����ەزای لەقایمقامیەت����ی گواسترایەوە بۆ قەزای دەشتی هەولێر، سەبارەت بە بەرێوەبەری كشتوكاڵیش لەس����ەر داواكاری خۆی ب����وو، بەهۆی باری تەندروستی، بۆیە داوای پشووی كرد، ئێستاش بەوەكالەت فەرمانبەرێك لەبەڕێوەبەرایەتی گش����تی دانراوە، تا كەس����ێك وەك بەڕێوەب����ەر بەفەرمی

دادەنرێت".رزگار محەم����ەد لەب����ارەی كەمی ئاوی خواردنەوەب����ۆ هاواڵتییان����ی مەخموور گوت����ی "هۆكارەك����ەی دەگەڕێتەوە بۆ پچڕان����ی كارەبا، كە پێش����تر كارەبای نیش����تیمانی زیاتر هەبوو، بیرەكانیش بەكارەب����ای نیش����تیمانی كاردەكەن و لەئێستاشدا كارەبای نیشتیمانی شەش نیش����تیمانی كارەبای كاتژمێر حەوت دەبڕێ����ت، ئەمەش كاریگەری لەس����ەر پڕۆژە ئاوەكەمان هەبوو، كەمتر ئاوی

بەرهەم دەهێنا".لەبەش����ێكی دیكەی ئ����ەو دیمانەیەدا، س����ەبارەت بەمووچەی ئەو پۆلیسانەی كە لەسەر موسڵن، قایمقامی مەخموور بەوەكال����ەت رایگەیاند "ئومێد دەكەین ل����ەو رۆژانە مووچەی ئەو پۆلیس����انە بدرێ����ت و بەپێ����ی زانیارییەكانیش تا

چوار مووچە بۆیان خەرج بكرێت".رزگار محەم����ەد روونیش����یكردەوە كە ئەوان لەهەوڵدان ب����ۆ ئەوەی بەنزینی دۆرە بگەیەنرێتە وێستگەی مەخموورو هەر لیترێكیش����ی بە پێنج سەد دینار

دەبێت.رزگار دیمانەیەكەی����دا، لەكۆتای����ی محەمەد گوتی "ب����اوەر ناكەم لەكاتی رزگاركردن����ەوەی موس����ڵ مەخم����وور چۆڵ بكرێت، چونكە ئێرە س����ەرەڕێی

ئازادكردنی موسڵ نییە".

"لەقەزاكانی پارێزگای هەولێر تەنها لەمەخموور كەرتی تەندروستی ماوە"

شەپۆلی رادیۆی )بەیان(ی داعش دەگاتە ناو مەخموور

5

لەكاتی رزگاركردنەوەی موسڵ مەخموور چۆڵ ناكرێت

رزگار محەمەد - قایمقامی قەزای مەخموور بەوەكالەت

Page 2: Zhmara(79)rozhnamai dangi maxmur

No. (79) 25 July 20152 ژمارە)79( 2015/7/25 3ی خه رمانان 2715 كوردی

راپۆرت: موحســــین شــــوانی، كارزانی مامەندپیران

هێشتا بەشێك لەهاواڵتیانی مەخموور ئەو قەرەبووەیان وەرنەگرتووە كە بۆ ئاوارەكان لەالی���ەن وەزارەت���ی ك���ۆچ و كۆچبەرانی عێڕاقیی���ەوە داب���ەش دەكرا، س���ەرەڕای ئ���ەوەی زی���اد لەجارێ���ك مامەڵەكانیان رێنماییەكان بەپێی كردووە، پێش���كەش ئەوەی ئ���ەو قەرەب���ووەی وەرنەگرتبێت، ناس���نامەی ئاوارەیی بۆ ناكرێت، ئەمەش

كێشەیەكی دیكەی هاواڵتیانی قەزاكەیە.

هاواڵتی )نامیق ئیسماعیل( كە دانیشتووی مەخموورەو لەكاتی هاتنی داعش ئاوارەی ش���اری هەولێر بوو دەڵێت" پێنج ش���ەش مانگە جارێكی دیكە مامەڵەم پێش���كەش كردووەتەوەو تا ئێستاش وەرم نەگرتووە، داواكارم ئاوڕێك ل���ەم خەڵكە بدرێتەوەو ئ���ەوەی قەرەب���ووە ی���ەك ملیۆنییەكەی وەرنەگرتووە پێی بدرێت، جارێكی دیكەش كردووەتەوەو تەس���لیم فایلم لەمەخموور چاوەڕێ���ی ئ���ەوەم ناوەك���ەم دەربچێت و چەكی پارەم پێ بدرێت بۆ وەرگرتنی ئەو قەرەبووە، ئێمەش ئاوارە بووین وەك ئەم خەڵكە، بەاڵم ئەوەی س���ەیرە كەسانێك

وەریان گرتووەو كەسانێكیش ماون".هاواڵتییەكی دیكە بەناوی )مام ئەكرەم( دەڵێ���ت" من چوار جار فایلم پێش���كەش ك���ردووەو جەخت���م كردووەت���ەوە، لەوێ پێی���ان گوت���م ن���اوت تێدای���ە چاوەڕێی خەرجكردن���ی پ���ارەی قەرەبووەك���ە بە، ب���ەاڵم چەند رۆژێ���ك لەمەوب���ەر چوومە ئۆفیس���ی ناس���نامەی ئاوارەیی لەبازاڕی نیشتیمان لەش���اری هەولێر، لەوێ دەڵێن ناوت نییە، تا ئێس���تاش قەرەبووی یەك

ناس���نامەی نەدراوەو پێ ملیۆنییەك���ەم ئاوارەییش���م بۆ ناكرێت، لەكاتێكدا كارتی خۆراكم پس���وولەی مەخموورەو زانیاریم موس���ڵەو ئاوارەش بوویمە، من برازاكەم بەیەكەوە فایلمان پێشكەش كردووە، ئەو ناوی دەرچووەو وەریش���ی گرتووە، بەاڵم هی دەرنەچووە، نازانم خەتاكە لەكوێیەو

لەئەستۆی كێیە".قەراج هاواڵتییەكی ش���ارەدێی

بەناوی

)محێدین قه راجی(، كە ئێس���تا ئاوارەی شاری هەولێر بووە دەڵێت" لەگەڵ هاتنی داعش ئاوارەی هەولێر بووینەو ناویشمان دەرنەچووە، كە پرسیار دەكەین لەبارەی دەرنەچوون���ی ناوەكەم���ان دەڵێ���ن ئێوە شموولتان ناكات، داواكارم بەزووترین كات كارەكانمان رایی بكەن و چیتر ئەزیەتمان نەدەن، لەس���ەر م���اڵ و حاڵ���ی خۆمان قەرەبووەكەش بووینەو ش���اران ئاوارەی پێ نادرێت، كە ماف���ی خۆمانە وەك ئەو

خەڵكە".قایمقامییەتی نوێن���ەری محەمەد هیمداد قەزای مەخموور لەلێژنەی ناونووس���ین و بەدواداچوون دەڵێت" ن���اوەكان لەبەغداد ناگەڕێتەوە، چونكە كراوەتە وەجبەو هەر جارێك ژمارەیەك ناو بەوەجبە دەگەڕێتەوە، قایمقام قس���ەی لەگەڵ وەزی���ر كردووەو وەك قایمقامییەتیش چەندین نووسراومان كردووە ب���ۆ وەزارەت، بۆ ئەوەی ئەوانەی ئەو قەرەب���ووە نایانگرێت���ەوە، ئەوانیش پێیان بدرێت، ئەوانەیشی كە قەرەبووەكە بۆ نەگەڕاوەتەوە ناوی���ان دەیانگرێتەوەو وەرگرتن���ی پارەكە بەزووترین كات ناویان دەربچێت و پارەكەیان پێ بدرێت، بەاڵم تا

ئێستا هیچ وەاڵمێكیان نەبووە".

دیمانە/ كارزانی مامەندپیران

مەخم���وور 88 س���اڵە قەزایە تا ئێس���تا نەخۆش���خانەی گش���تی نییە، كە ئەمەش كێش���ەی ه���ەرە گ���ەورەی تەندروس���تی هاواڵتیانی ئەو ش���ارەیە، وێ���ڕای ئەوەی لەسەنتەری قەزادا دوو بنكەی تەندروستی هەیەو بنكەی س���ێیەمیش بەهۆی قەیرانی دارای���ی ئامێ���رو كارمەن���دی ب���ۆ دابین نەكراوە. لەوبارەیەوە دكتۆر هونەر شێخان بەڕێوەبەری كەرتی تەندروس���تی مەخموور نەخۆشخانەیەك نەبوونی لەرووی دەڵێت"

مەخموور زۆر مەغدوورە".

دەنگی مەخموور: مەخموور بەگشتی چەند بنكەی تەندروستی هەیە؟

د. هون���ەر: لەس���نووری هەولێ���ر كەرت تەنه���ا لەمەخم���وور م���اوە، لەقەزاكان���ی دیك���ە بوونەت���ە بەڕێوەبەرایەتی، كەرتی مەخم���وور لەحەوت بنكەی تەندروس���تی پێك دێت، كە بنكەكان���ی گوێڕو هەوێرەو دیبەگەو مەخم���وورو قەرەچووغ و جیهان لەكەمپ���ی پەنابەران و قەراج، لەئێس���تادا ه���ەردوو بنكەی گوێ���ڕو ق���ەراج بەهۆی

ئەوەی ناوچەی ش���ەڕن داخ���راون، بەاڵم بەهاوكاری بەڕێوەبەری گشتی تەندروستی هەولێر لەمەالقەرە بنكەیەكی تایبەتمان بۆ پێشمەرگە كردووەتەوە، كە ئێمە بەڕێوەی دەبەین و پێداویستی و دكتۆرمان بۆ دابین كردووە، بنكەی ش���ەهید دەشتەوانیش كە لەجۆری )تایپA ( ماوەی ساڵێكە تەواو بووە، بەاڵم بەهۆی ئەو قەیرانەی بەس���ەر هەرێمی كوردستان داهاتووە، نەمانتوانیوە فەرمانب���ەرو ئامێرو پێداویس���تی بۆ دابین

بكەین.دەنگ���ی مەخم���وور: بۆ بنكەی ش���ەهید دەشتەوان ناكرێتە نەخۆشخانە؟ مەخموور دوو بنكەی تەندروس���تی هەیەو پێویستی بنكەی س���ێیەم نییەو نەخۆشخانەیش���ی

نییە؟د. هونەر: مەخموور كە نەخۆشخانەی ئەوە پەیوەن���دی بەو سیاس���ەتی رژێمی بەعس هەبووە، لەدوای رزگاركردنی مەخمووریش كردن���ەوەی ب���ۆ دراوە هەوڵ���ی ج���دی 100 نەخۆشخانە ئەوە نەخۆش���خانەیەك، قەرەوێڵەییەكە، كێش���ەیەكی زۆری هەبوو لەنێ���وان بەغ���دادو هەرێ���م، هەرچەن���دە هەوڵماندا، سەرەنجام بەغداد نەیكردو زۆر

بەهانەیان دۆزییەوە، گش���ت بەهانەكانمان بڕی، كەچ���ی هەر نەیانكرد، ئەگەر بنكەی تەندروستی جیهانیش هەژمار بكەین دەبێتە س���ێ بنكە، ئێم���ە پێویس���تمان بەبنكەی پێویس���تمان نییە، دیك���ە تەندروس���تی بەنەخۆشخانەیە، بنكەی شەهید دەشتەوان ش���ێوە دەتوانین س���وودی لێ وەربگرین، ناونیش���انەكەی بگۆڕین بۆ نەخۆش���خانەو رەزامەندی سامانیش دكتۆر كردووشمانەو دەربڕیوە، بەاڵم بیناكەی بۆ بنكەی )تایپ A( دروس���تكراوەو دەتوانرێ دەستكاریش پێویس���تی نەخۆش���خانە بكرێت، چونكە بە هۆڵ���ی نەش���تەرگەری و لەدایكبوون و

مانەوەی نەخۆش دەبێت.دەنگ���ی مەخموور: لەبەرامبەر بنكەكە دوو هۆڵی گەورە دروس���تكراوە، ناكرێ سوود

لەم هۆاڵنە وەربگرن؟د. هون���ەر: ناك���رێ، چونكە ش���ەقامێكی گەورەیان لەنێواندایە، دەكرێ بۆ مانەوەی نەخ���ۆش س���وودی لێ وەربگری���ن، بەاڵم ئەگ���ەر پڕۆگرامەك���ە بەت���ەواوی بكرابایە نەخۆش���خانە، ئەگ���ەر 100 قەرەوێڵەییش نەبایە 50 قەرەوێڵەیی بوایەو نەخۆش���خانە

بوایە سوودی زیاترمان لێ وەردەگرت.

دەنگی مەخموور: هەبوونی نەخۆشخانە بۆ مەخموور تاچەند گرنگە؟

د. هون���ەر: هەبوون���ی نەخۆش���خانە زۆر پێویستە بۆ ئێرە، دەتوانم بڵێم مەخموور مەغ���دوورە، چونك���ە زۆر رووەوە ل���ەم مەخموور 60 كیلۆمەت���ر لەهەولێر دوورە، 120 كم لەموس���ڵ دووری، ئەگەر باس���ی قەراج و گوندە دوورە دەس���تەكان بكەین ئەوا دوورتریش���ە، بۆیە نەخۆش���خانە بۆ حكومەت���ی پێویس���تەو زۆر مەخم���وور هەولێرو وەزیری تەندروس���تیش ئاگادارەو تەنها مەخمووریش تەندروس���تی كێشەی چارەس���ەر نەخۆش���خانە بەكردن���ەوەی

دەكرێت.دەنگی مەخموور: بەاڵم تائێستا لەمەخموور

هۆڵی لەدایكبوونیش نییە؟د. هونەر: ئێمە تا مانگی هەش���تی ساڵی لەدایكبوونی سروش���تیمان رابردوو هۆڵی هەب���وو، مانگانە 15 تا 25 حاڵەت دەهاتە المان، ب���ەاڵم ئەگەر لەدایكبوونەكە قورس بووایە رەوانەی هەولێرمان دەكرد، چونكە پزیشكی پسپۆڕمان نەبوو، تەنها كارمەندو هەڵدەستان، بەكارەكان پلەبەند پزیشكی لەگەڵ هاتنی داعش كارمەندەكان رۆیشتن،

چونك���ە زۆربەی���ان عەرەب بوون و س���ەر بەموس���ڵ بوون، مانگێك لەمەوبەر وەزیری تەندروس���تی س���ەردانی كردین، بەڵینیدا پێنج مامانمان بۆ دابمەزرێنن بەش���ێوەی گرێبەست، ئێس���تا كارەكان لەكۆتاییدایەو س���ەندیكای كارمەندانی پزیشكی ئەو پێنج مامانەیان بۆ دەست نیشان كردووین، لەگەڵ دامەزراندنی ئەو كارمەندانە هۆڵەكە دیسان

دەكەینەوە بۆ لەدایكبوونی سروشتی.كارمەن���دو باش���ە مەخم���وور: دەنگ���ی پزیشكەكانی سەر بەموسڵ چیان لێهاتەوە؟د. هون���ەر: ئەوان تەنها چەند كارمەندێكی مانگان���ەش و دەك���ەن دەوام كەمی���ان مووچەی خۆیان ب���ێ دواكەوتن وەردەگرن و لەوبارەیەوە س���ەرووی خۆیش���م ئاگادار

كردووەتەوە.دەنگ���ی مەخم���وور: تاچەن���د كێش���ەی

كارمەندتان هەیە؟د. هونەر: بەڵێ لەكەرتەكەمان بەگش���تی كێش���ەی كارمەندمان هەیە، چونكە هەموو كەس���ێك نایەتە ئێرە، بەتایبەت كارمەندو پزیش���كی كچ، كێشەی پزیشكی پلەبەندی كچم���ان هەی���ە، لەبەش���ی فریاكەوتنیش لەكاتی پێویس���ت كارمەندەكانمان خەڵكی مەخموورن بەهانای كارمەندەكانی دیكەوە تەنانەت پزیشكەكانیش هاوكاریان دەچن، دەكەن، لەكاتی ش���ەڕو هاتنی برینداریش خەڵ���ك و فەرمانگەكانی دیكە هاوكاریمان

دەكەن.دەنگی مەخموور: تەنها بنكەی تەندروستی كاتژمێری 24 ئێش���كگری مەخمووری���ش

هەیە؟د. هونەر: بەڵێ، ئێستا بنكەی تەندروستی قەرەچووغ دەتوانم بڵێم دەوامی نەخۆشخانە دەكات و 24 كاتژمێ���ر كراوەی���ە، بەیانیان پزیش���كی پسپۆڕی پێس���ت و ئافرەتان و سۆنارو هەناومان هەیە، لەگەڵ بەشەكانی تاقیگەو دەرمانخانەو س���ۆنارو تیش���ك و نەخۆشییە درێژخایەنەكان و ددان، لەگەڵ ئێش���كگری 24 كاتژمێری لەالیەن پزیشكە پلەبەندەكان، ئێس���تاش بەنیازین هەردوو بەشی تی بی و هاوسەرگیریش دەكەینەوە، كە ئەو كەس���انەی هاوس���ەرگیری ئەنجام دەدەن لێرە پشكنینی خوێن دەكەن، نەك

لێرەوە بچنە هەولێر بۆ پشكنینی خوێن.دەنگی مەخموور: ئەو پش���كنینانەی لێرە

ناكرێن چییە؟د. هونەر: بەڵێ هەموو پش���كنینێك لێرە لەپش���كنینی هۆرمۆنەكان، ناكرێت، جگە

هەموو پشكنینەكانی دیكە لێرە دەكرێت.

مەخموور پێویستی بەنەخۆشخانە هەیە نەك بنكەی تەندروستی

بەشێك لەهاواڵتیانی مه خموور قەرەبووی یەك ملیۆنییەكەیان پێ نەدراوە

بەڕێوەبەری كەرتی تەندروستی مەخموور:

* ئێس����تاش ئ����ەو بۆچوونە هەر باوە كە دەوترێت مەخم����وور بویتە قوربانی ملمالنێ����ی حیزب����ی، چونكە زۆرینەی خەڵك����ی مەخموور دەنگی����ان بەحزبی دەسەاڵتدار نەداوە، دەوترێت ئەمەش بووەتە هۆی فەرامۆشكردنی ئەو شارەو

خەڵكەكەی باجەكەی دەدەن!. )شارە هەموو شتێكی لێ روودەدات!(.* بەحیسابی هەندێ كەس ئەندازیاری ئاوەدانكردنەوەی مەخموور بوو، كەچی لەس����ەردەمی ئەو ئاوی مەخموور كرماوی بوو و بەچوار سااڵن ئینجا سایدێكی

مەخموور تەواوكرا. )ماستاوكردنیش به وجۆره خۆش نیه !(.* دوای ئ����ەوەی فەرمان����دەی هەولێ����ر خەاڵت����ی رێزلێنان����ی بەس����ەر ئ����ەو راگەیاندنكارانانە دابەش����كرد كە لەدەڤەری مەخموورو گوێڕ هەواڵ و راپۆرتیان ك����ردووە، كەچی چاویان تاك����ە رۆژنامەكەی مەخمووری����ان نەبینی و دەنگی مەخمووریان فەرامۆشكردبوو، وادیارە الی ئەوان تەنها ئەوانەی لە تەلەفزیۆن

كار دەكەن رۆژنامەنووسن!. )ئیتر بۆ دواوە!(.* دەوترێت نەوەی رابردوو كاڵوی خۆیان گرتبوو با نەیبات!، نەوەی ئێستاكە، هۆشیاربووە بەتەنها قسە دەكات، دەوترێت نەوەی داهاتوو، تەنها قسە ناكات،

بەڵكو كەرامەتی گەندەڵكاران دەشكێنێ. )خۆزگە وادەبوو(.* خەریكە بەرەكانی جەنگ و سەنگەرەكانی پێشەوە دەبێتە شوێنی وێنەگرتن و نان خواردن، برادەرێكیش لەهەولێر لەمەزرەعەكەی خۆی چەكی بەدەستەوە گرتبوو لەفەیس����بووك نووس����یبووی لەبەرەكانی پێش����ەوە جەن����گ. )ئەگەر

راستدەكەن یەك شەو الی پێشمەرگە بمێننەوە!(.* لەكاتێكدا مەخموور بەدەس����ت كێشەی كەمی ئاوو خراپی ئاوی خواردنەوە دەنالێنێت، بەاڵم بەرپرس����ێكی فه رمانگه ی ئ����او لەكۆلیژەكەی پلەی ئیمتیازی هێن����اوە، كەچی ئاوی مەخموور نەك پلەی باش����ەی نەهێناوە بەڵكو كرماوی بووەو لەتاقیكردنەوەكانی بەرێوەبەرایەتی ئاو ده ڵێن شیاوی خواردنەوە نییە.

)تكایە كەمێكیش خەمی ئاوی مەخموورتان بێت!(

كوتكده‌نگی‌مه‌خموور

"رەزامەندی نیشاندراوە بنكەی شەهید دەشتەوان بكەینە نەخۆشخانە"

"بەمزووانە بەشی پشكنینی خوێن بۆ هاوسەرگیری دەكەینەوە"

چەن����د ڕۆژێ����ك بەر لەومەب����ەر پورە عەیشانی دەستە خوشكی دایكم بینی دەیگۆت: دوو س����ێ سار پێش ئێستا دەس����تەو تاخمەك پەیدا بوون ناویان گۆڕان بوو وەیانەگۆ مەعاشی دەدەینە كابانی ماران لۆ خۆ خەنی بووم گۆتم وەلل����ه ئەگ����ەر بەوەی دابچ����ن ئەمن هەنك����ی ئامانەكی نوی����ن و بوزگوڕو قەیاس����ە هیربارم شوش����تییە چەند ش����ویم لێنای����ە چەند ك����ۆزە مندارم گەورە كردیە لۆخۆ لەوی هێوە مستە پارەكی وەردەگرم، سەری كوڕی خۆم نەیەش����ینم هەر وەكی هاتن و چوونە سەر كورسی و هەراماكەی قەت برێی ئەو مەملەكەتە بەجارەكی تێكچوو نە ئاوما، نەكارەبایەك، نە ئیش����ەك نە توڕمبێلیش هەرامەی كەس����ابەتەك، ئێس����تا بە چن����گ ناك����ەوی خەرك

بەجارەكی هیشك بۆوە لەبرسان.ب����وو ب����ەردەوام عەیش����ان پ����ورە لەقس����ەكانی و گوت����ی: ڕۆرە توخوا ئەگەر چ����اوت بەو گۆڕانانە كەت برێ پلكە عەیش����ان دەیگ����ۆ ئەگەر پێیان دەكرێ با تەقاویتی پیرەمێردی بدەن ئەوە لۆ سێ چار مانگی دەچی وەری قەیدی م����ن مەعاش����ۆكەی نەگرتیە نیە نامەوێ وەبی پارەی س����یامەندی بدەین����ەوە دوو س����ێ ج����ارە دەعوا

دەكاتەوە.منی����ش ب����ۆ خۆش����ی گۆت����م نان����ا پ����ورێ ئەت����وش مەعاش����ی خ����ۆت بوێ ل����ۆ ناتەوێ!. پورە عەیش����ێش كوڕم )كورە گوت����ی: بەپێكەنینەوە ئەگەر مەعاش����ی پیاوانیان پێنەدرێ وەك����ی وا لە دائیران ئیش����ێ دەكەن هی پیرێژنۆكەی وەكی من هەر هیچ!، با پارەی پی����اوان بدەن هی ژنان لێ

گەڕێن!(.

پورە عەیشان و مەعاشی پیاوان!

ئەحمەد مەال ساڵح

هاواڵتییەك: قەرەبووی یەك ملیۆنییەكەم پێ نەدراوەو ناسنامەی ئاوارەییشم بۆ ناكرێت

Page 3: Zhmara(79)rozhnamai dangi maxmur

No. (79) 25 July 20153 ژمارە)79( 2015/7/25 3ی خه رمانان 2715 كوردی

قایمقامی‌نوێی‌مەخموور‌بەوەكالەت:

دیمانە/ كارزانی مامەندپیران

قایمقامی نوێی مەخموور بەوەكالەت )رزگار محەمەد( لەیەك���ەم دیمانەیدا بۆ رۆژنامەی دەنگی مەخموور باس لە چەند پرس���ێكی مەخموور گرفتەكان���ی بەكێش���ەو تایبەت دەكات و راش���یدەگەیەنێت ك���ە كێش���ەی كەم ئاوی لەمەخم���وور پەیوەندی بەكەمی كارەباوە هەیەو دەشڵێ قایمقامی مەخموور بەفەرمانی وەزارەتی ناوخۆ گواستراوەتەوە

بۆ قەزای دەشتی هەولێر.

* بۆ قایمقامی پێشوو دەستی لەكارەكەی هەڵگرت و گواسترایەوە كوێ؟

- قایمقامی���ش فەرمانبەرێك���ی حكومەتەو بەفەرمانێكیش و دادەمەزرێت بەفەرمانێك دەگوازرێت���ەوە، ك���ە لەس���ەرووی خۆیەوە ش���ێخەڵاڵ ئیبراهی���م كاك دەردەچێ���ت، ماوەی چوار ساڵ قایمقامی مەخموور بوو، بەفەرمانێ���ك لەوەزارەت���ی ناوخۆ دەرچوو ب���وو، هەر لەالیەن وەزارەتی ناوخۆش���ەوە فەرمانێ���ك دەرچووە وەك قایمقامی قەزای مەخم���وور بگوازرێتەوە بۆقەزای دەش���تی هەولێ���ر، هەر وەك قایمقام لەوێ كارەكانی خۆی ئی���ش و كارەكان���ی بەڕێوەدەبات و گواس���تنەوەیەكی ئاساییەو بەپێی فەرمانی وەزارەت���ی ناوخۆو رەزامەن���دی پارێزگاری دەس���تكردنێكی دەسەاڵت دەستاو هەولێر ب���وو بەئامادەبوون���ی جێگ���ری پارێزگاری

هەولێر.* بەڕێوەب���ەری كش���توكاڵی مەخمووریش

گوازرایەوە، بۆچی؟- لەس���ەر داواكاری خۆی بوو، بەهۆی باری تەندروس���تی دوای ئەوەی نەش���تەرگەری فەقەراتی كردبوو، رێگاكەش بۆ ئەو زەحمەت بوو، بۆیە داوای پش���ووی كرد، ئێس���تاش لەبەڕێوەبەرایەتی فەرمانبەرێك بەوەكالەت گشتی دانراوە، تا كەسێك وەك بەڕێوەبەر

بەفەرمی دادەنرێت.* ت���ۆ ت���ازە وەك قایمق���ام بەوەكال���ەت

دەستبەكار بوویت، كێشەی ئاو لەمەخموور هەی���ە، لەرۆژانی رابردوو كێش���ەكە قوڵتر

بوویەوە، هۆكارەكەی چییە؟- هۆكارەك���ەی دەگەڕێت���ەوە ب���ۆ پچڕانی كارەبا، كە پێشتر كارەبای نیشتیمانی زیاتر هەبوو، بیرەكانیش بەكارەبای نیش���تیمانی كارەب���ای لەئێستاش���دا و كاردەك���ەن نیش���تیمانی شەش حەوت كاتژمێر كارەبای نیش���تیمانی دەبڕێت، ئەم���ەش كاریگەری لەس���ەر پڕۆژە ئاوەكەمان هەب���وو، كەمتر

ئاوی بەرهەم دەهێنا.* كارەبای نیشتیمانی بۆ كەم كرایەوە؟

- ئەو كارەبای���ەی لەهەرێم دێت، بەرنامەی مانگ���ی ح���ەوت ب���ەم ش���ێوەیەیە، ك���ە لەبەیانیی���ەوە ت���ا كاتژمێ���ر دووی پ���اش نی���وەڕۆ كارەب���ا ببڕێت، ئەم���ەش دەبێت لەرێگای مۆلیدەكانەوە قەرەبووی هاواڵتیان بكرێت���ەوە، بەپێی ئەو بەرنامەیەی لەنێوان

قایمقامییەت و لێژنەی مۆلیدە ئەهلییەكان و ئەنجوومەنی مۆلیدەكان دانراوە، پێش���تر سێ تا سێ كاتژمێرو نیو لەكاتی پێویست كارەب���ا بەهاواڵتیان دەدرا، بەنیوەی نرخی هەولێر بوو، كە لەهەولێر رۆژانە 6 كاتژمێر كارەب���ا مۆلیدە بەهەش���ت ه���ەزارە، بۆیە مۆلیدەكان كارپێكردنی م���اوەی دەبووایە زی���اد بكرێت و لەبەرامبەردا نرخەكەیش���ی بەرز بكرێتەوە، بۆی���ە بڕیارماندا بەرنامەی مۆلیدەكان ب���ۆ مانگی حەوت وەك هەولێر ل���ێ بكەین، رۆژانە بۆ م���اوەی 6 كاتژمێر كارەبا مانگانە هەش���ت هەزار لەهاواڵتیان وەربگیرێت، كە لەكاتژمێر هەش���تی بەیانی ت���ا دوو نی���وەڕۆ، لەهەمانكات���دا لەكاتی

پێویستیش كار بەمۆلیدەكان بكەن.* یەك ملیۆن دیناری قەرەبوو تا ئێستاش بەسەدان خێزان وەریان نەگرتووە، بۆچی؟

بەنیازن چی بكەن لەم بارەیەوە؟- لەكۆتای���ی س���اڵی راب���ردوو، بەه���ۆی داخستنی میزانییەی سااڵنەی وەزارەتەكان

پ���ارە دابەش���كردن وەس���تا، وا دانرابوو ئەمس���اڵ پارەكە وەربگرن، بەاڵم ئەمساڵ هی���چ بودجەی���ەك ب���ۆ ئ���ەو مەبەس���تە تەرخان نەكراوە، ئ���ەوەی لەكارتی زیرەك دەدرێ���ت بەرنامەیەك���ی دیكەی���ە، هەمان ملیۆنییەك���ە ی���ەك مینح���ە بەرنام���ەی نیی���ە، ب���ۆ خەرجكردنی ئ���ەو مینحەیەش كاروب���اری سەرپەرش���تیكردنی ژووری پەناهەندەكانمان لەهەرێ���م لەهەولێرە، كە لەالی���ەن وەزارەتی ك���ۆچ و كۆچبەرانەوە سەرپەرشتی دەكرێت، لەگەڵ دوو ئەندامی پەرلەمانی عێراق���ی و ئەندامێكی پارێزگای مەخموور كەس���ایەتییەكی چەند نەینەواو س���ەردانمان كردن و قس���ەمان لەسەر ئەو بابەتە ك���ردو 1123 مامەڵەی هاواڵتیانمان برد، بەاڵم ئەوان دەڵێن لەمس���اڵدا هیچ بڕە پارەیەك بۆ ئەو مەبەستە تەرخان نەكراوە، پێویس���تە بڕیارێكی تایبەتی بۆ دەربچێت ل���ەوەزارەت، پەرلەمانتارەكانیش بەڵینیان داوە س���ەردانی وەزی���ر بكەن ب���ۆ هەمان

مەبەست.* ئ���ەو پۆلیس���انەی لەس���ەر موس���ڵن، ماوەیەكی زۆرە مووچەی���ان وەرنەگرتووە،

لەوبارەیەوە بەنیازن چی بكەن؟- هەندێ���ك گۆڕانكاری و پێش���هات هەیە، ئومێ���د دەكەین لەو رۆژان���ە مووچەی ئەو پۆلیس���انە بدرێت و بەپێی زانیارییەكانیش

تا چوار مووچە بۆیان خەرج بكرێت.* لەوەتەی داعش دەس���تی بەسەر موسڵ داگرت���ووە، هاواڵتیان���ی مەخموور بەش���ە خۆراكی���ان وەرنەگرتووە، هیچ بەرنامەیەك

نییە بۆ بەشەخۆراكی هاواڵتیان؟- راس���تە، هەرس���ێ پارێزگای موس���ڵ و تكریت و ئەنبار، بەپێی بڕیارێكی وەزارەتی بازرگان���ی عێ���راق، بەش���ە خۆراكەكانیان راگیراوە، بەهۆی ئەوەی ئ���ەو پارێزگایانە كەوتوونەتە بەردەس���تی داعش، بۆیە ئەو ناوچانەی ئازادن یاخود ئازاد كراون، لەگەڵ ئەنجوومەنی پارێزگای نەینەوا چەند جارێك باس���مان كردووەو ئەوانی���ش هەوڵیانداوە

بەش���ە ئازووقەی هاواڵتیان بدرێت، یاخود لەب���ڕی ئازووقەكە پ���ارە ب���ەو هاواڵتیانە بدرێ���ت، ئێم���ەش چاوەڕێ���ی وەزارەت���ی

بازرگانین لەوبارەیەوە بڕیارێك بدەن.* لەهەولێ���ر ئاس���تەنگ ب���ۆ هاواڵتیان���ی مەخم���وور دێتە پێ���ش بۆ بەن���او كردنی

ئوتومبێل، چارەسەر بۆ ئەمە چییە؟- بۆ ئەو مەس���ەلەیە خۆم لەگەڵ قایمقامی پێش���وو ب���ووم، ئ���ەو بابەت���ەی گەیاندە پارێ���زگاری هەولێ���ر بۆ چارەس���ەركردنی ئ���ەو ئاس���تەنگانە، دیارە تا ئێس���تا ئەو رێككەوتن���ەی نێوان پارێ���زگارو الیەنەكان كرا جێبەجێ نەكراوە، دیس���ان ئێمە هەوڵ دەدەین ب���ۆ وەبیرهێنانەوەیان و گەڕانەوە بۆ س���ەر سیستەمی پێش���وو، كە لەالیەن

قایمقامییەتەوە جێبەجێ دەكرا.* سەبارەت بەس���ووتەمەنی وەك نەوت و

گازوایل و بەنزین چی؟- 90% ت���ا 95% ی ن���ەوت لەوێس���تگەی س���ووتەمەنی حكومی و بەشێك لەوێستگە ئەهلییەكان بەس���ەر هاواڵتیان دابەش���كرا، بەاڵم بەهۆی ب���ارودۆخ و پچڕانی رێگاكان ئەو بەرنامەیە راوەس���تا، بەپێی بڕیارێكی ئێس���تا عێراق���ی، نەوت���ی وەزارەت���ی لەگفتوگۆدای���ن لەگەڵیان ك���ە ناوچەكەمان بەه���ۆی پچڕانی رێ���گاكان ئەوبڕە نەوتەی هەبووە بگاتە دەس���تمان، بەشە گازوایلی ئەهلیی���ەكان مۆلی���دە مانگ���ی حەوت���ی گەیشتووەتە وێستگەی حكومی مەخموور، كارمان لەس���ەر ئەوەش ك���ردووە بەنزینی دۆرە بگات���ە وێس���تگەی مەخم���وورو هەر

لیترێك بە پێنج سەد دینار دەبێت.* ئای���ا راس���تە لەكات���ی رزگاركردنەوەی موس���ڵ، جارێك���ی دیكە مەخم���وور چۆڵ

دەكرێتەوە؟- بەو پێیەی ماوەیەكی كەمە لێرەم ش���تی وام نەبیستووە، بەاڵم مەسەلەی چۆڵكردنی رزگاركردن���ەوەی لەكات���ی مەخم���وور موس���ڵ بیهێنە بەرچاوت، هی���چ نزیكی و پەیوەندییەكی راس���تەوخۆی نییە، چونكە

ئێرە سەرەڕێی ئازادكردنی موسڵ نییە.

لەكاتی رزگاركردنەوەی موسڵ مەخموور چۆڵ ناكرێت

بەنزینی دۆرە دەگاتە مەخموورو نرخەكەی 500 دینار دەبێت

" چوار مووچەی لەسەر یەك بەپۆلیسەكانی موسڵ دەدرێت"

بەختیار پااڵنی

ئ���ەوەی لەنزیكەوە بیناس���ێت دەزانێت كە قەرەچووغ���ی بەقەد چیا سەركەش���ەكەی قەرەچووغ كەسێكی خۆراگرو ماندوونەناسە،

قەرەچووغ���ی هەمیش���ە بەرگ���ری لەمافە رەواكانی هاواڵتییان و بەشخوراوان دەكات. بەڵێ سامان قەرەچووغی ئەو رۆژنامەنووسە بوێرو چاالكەیە كە چەندین س���اڵە ئەسپی خۆی لەبواری نوس���ین و كاری رۆژنامەوانی تاوداوەو لەپ���اڵ كاری نووس���ین لەبواری

سیاسیش خزمەتێكی بێوچانی كردووە.ئ���ەوەی دەم���ەوێ لێ���رەدا باس���ی بكەم، ب���وو قەرەچووغ���ی س���امان كاركردن���ی وەكو نووس���ەرو دواتریش وەكو دەس���تەی نووس���ەرانی رۆژنامەی )دەنگی مەخموور(، لەماوەی حەوت ساڵی رابردوو خەمخۆرانەو كردووەو لەرۆژنامەكەماندا كاری بەخۆرایی بەدەیان وتارو بابەتی هەمەجۆری لەس���ەر رەوش و گ���وزەران و كێش���ەو گرفتەكانی

دەڤەری مەخموور باڵوكردۆتەوە.ئەوەی جێگەی ش���انازییە، لەسەردەس���تی قەرەچووغ���ی( )س���امان رۆژنامەن���ووس

یەكەمین كتێب لەمێژووی دەڤەری مەخموور كە ناوی "مەخموور"ی لەسەربێت كتێبەكەی بەرێزیان���ە، ك���ە مانگ���ی راب���ردوو كردیە دی���اری و خەاڵت بۆ س���ەرجەم خوێنەرانی ك���ورد، بەڵ���ێ كتێبی )دەنگێ���ك لەپێناو مەخم���وور( یەكەمین كتێبە لەكوردس���تان بابەتەكانی كەباڵوكرابێتەوە كە س���ەرجەم تایبەتە كرابێ���ت بەمەخموور، كە بێگومان ئەم كتێبە دەبێتە س���ەرچاوەیەكی باش بۆ هەركەس���ێك بیەوێ لەكێش���ەو گرفتەكانی

دەڤەری مەخموور بگات.لێ���رەوە بەپێویس���تی دەزانی���ن بەن���اوی رۆژنامەی )دەنگی مەخموور( س���وپاس و پێزانینی خۆمان ئاراس���تەی رۆژنامەنووس )س���امان قەرەچووغی( بكەین، كە ماوەی حەوت س���اڵ بەبێ دابڕان و بەخۆبەخشانە كاری لەرۆژنامەكەمان���دا ك���ردووەو بەهۆی رابردووەوە لەژمارەی بەڕێزیان س���ەرقاڵی

دەس���تی لەكاركێش���ایەوە، كەسێكی وەكو كاك س���امان لەه���ەر ش���وێنێكدا كاربكات

بێگومان بەدڵسۆزی كارەكانی دەكات.ش���ایانی باس���ە، رۆژنامەن���ووس س���امان قەرەچووغی لەساڵی 1975 لەبنەماڵەیەكی مەخم���وور لەش���اری نیش���تیمانپەروەر لەدایكب���ووەو لەس���ااڵنی 1980 ت���ا 1989 چەندین جار بەندك���راوە لەگەڵ ئەندامانی بنەماڵەكەی لەسەر كاری سیاسی، لەساڵی 1988 رژێم���ی بەع���س لەن���او جەرگ���ەی TNT ش���اری مەخم���وور خانوەكەیان بەتەقان���دەوەو دواتریش لەگەڵ خانەوادەكەی جدی���دەزاب زۆرملێ���ی ئ���ۆردووگای ب���ۆ گواس���ترانەوە، قەرەچووغ���ی جگە لەكاری سیاسی لەریزەكانی حیزبی شیوعی، لەساڵی 1994 دەس���تی ب���ەكاری رۆژنامەنووس���ی كردووەو لەبواری ش���انۆو رادیۆو تەلەفزیۆن هەروەه���ا ئەندامی دەس���تەی دامەزرێنەری

سەنتەری قەرەچووغ بووە لەمەخموورو لەئێستاش���دا بەرپرسی تایبەتمەندی ناوەندی جوتیارانی حزب���ی ش���یوعی كوردس���تان و ئەندامی مەكتەبی كاری جەماوەری ناوەندی حیزبی

شیوعییە.و س���ەركەوتن هی���وای لەكۆتایی���دا بەردەوامی بۆ كاك سامان قەرەچووغی

دەخوازین، داوای دەزان���م بەپێویس���تی هەروەها كەموكوڕییەكم���ان لەه���ەر لێب���وردن كاركردنی لەم���اوەی هەبووبێت ئەگەر لەرۆژنامەی دەنگی مەخموور، بەهیوای ژیانێك���ی بەخت���ەوەر ب���ۆ بەرێزیان و

خانەوادە سەربەرزەكەیان.

سوپاس بۆ سامان قەرەچووغی

سەید عەلی بەرزنجی

س���اڵێك لەمەوبەر رێك لەرۆژی 2014-7-14 جەماوەری ش���ارۆچكەی مەخموور بەشێكی زۆری هاونیش���تیمانیان ل���ەدژی گەندڵی و ناعەدالەت���ی و كەمی خزمەتگ���وزاری ڕژانە سەرش���ەقامەكان و خۆپێش���اندانێكی ب���ێ

وێنەیان لەمێژووی مەخموور ئەنجامدا.پێشووتریش لە 7ی تەمووزی هەمان مانگدا كۆمەڵێك هاونیش���تیمانیان بەهۆی نەبوونی ئاوی خواردنەوە كە چەكدارانی تیرۆریستی داعش دەستیان بەسەر پرۆژەی ئاوی سولتان عەبدوڵ���اڵدا گرتبوو مەخمووری���ان لەئاوی

خواردنەوە بێبەش كردبوو هەروەها ئیدارەی ش���ارەكەش چارەسەرێكی بەپەلەو كاتی بۆ كێشەكە نەبوو دوای تێپەربوونی هەفتەیەك هیچ واڵمی خۆپێشاندەرانیان نەدایەوە، بۆیە چەند كەسایەتی و ڕۆژنامەنووس و چااڵكوان و خەمخۆران���ی مەخموور بەئاگاداری هەموو و حیزبی���ەكان و حكوم���ی دام���وودەزگا تەنانەت قائیمقامیەتیش لێ ئاگاداركرایەوە، بەاڵم بەنێوان گیری چەند كەس���ایەتیەك و لەس���ەرداوای قایمقام خۆپێش���اندانەكە كرا بەگردبونەوەو ئ���ەوكات قایمقامی مەخموور

بەڵێنی���دا كاتژمێر 9 بێتە ن���او بازاڕو گوێ لەداوای هاواڵتیان���ی گردبوونەوەكە بگرێ، ب���ەاڵم دوای چاوەڕوانیەك���ی زۆر ه���ەواڵ بەخەڵكەك���ە درا كەوا قایمق���ام نایەتە ناو خەڵكەكەو ئامادەنی���ە گویێان لێ بگرێت، خۆپیش���اندانەكەش ڕێكخەران���ی بۆی���ە ب���ەردەم قائیمقامیەت و بڕیاریاندا بچن���ە هۆكاری نەهاتنەك���ەی قایمقام بزانن، بەاڵم جەنابی قایمقام لەناو بااڵخانەی قایمقامیەت نەهات���ە دەرەوەو هێزێك���ی زۆری ئەمن���ی كۆكردبووە، بۆیە جەماوەرەكەش بڕیاریاندا

گردبونەوەكە بكەن بە خۆپێشاندان. ئەوەبوو ب���ۆ ماوەی 3 كاتژمێر ڕێ���گای )مەخموور-گەی���ارەو مەخموور-هەولێر(یان داخس���ت و هیچ بەرپرس���ێكی ئیداری ئامادەنەبوو گوێ بگرێ، خۆپێش���ادەران لەداواكارییەكان���ی

كەخۆی لەم خااڵنە دەبینییەوە:ئ���اوی بەپەل���ەی چارەس���ەركرنی -1

خواردنەوەی مەخموور.2- دابینكردنی سووتەمەنی.

3-چارەسەركردنی نەخۆشخانەی گشتی.4- دانانی ئەنجومەنی قەزا بۆ مەخموور.

5- دانان���ی خەڵكی ناوچەكە لەبەرپرس���ی ئیدارەو فەرمانگە حكومییەكان.

بەدەمەوەهاتن���ی لەب���ڕی بەداخ���ەوە داواكارییەكانی خەڵك���ی مەخموور، كەچی بەتەقەو هێرش كردنە سەر خۆپێشاندەران وەاڵمی داواكارییەكانیان درایەوە!. ئیدارەی شارەكەش ئەو خۆپێشاندانە جەماوەرییەیان بەدەستێكی حیزبی و سیاسی لە قەلەمدا!. لەگەڵ ئەوەی كە زۆربەی خۆپێش���اندەران خەڵك���ی هەموو الیەنەكان���ی تێدابوو بەبێ

جیاوازی.هەر لەرۆژی 14-7-2014 خۆپیش���اندەرانی مەخم���وور س���ووربن لەس���ەر داواكاری و مانەوەیان لەشەقام، بەاڵم هێزێكی چەكدار ب���ەزۆر باڵوەی���ان بەخۆپیش���اندەران كردو دواتری���ش هێزێكی ئەمن���ی هەڵیان كوتایە س���ەر ماڵ���ی رۆژنامەن���ووس و چاالكوان )موحسین ش���وانی(و بەفەرمانی قایمقامی هەڵیان پاش���ان دەس���تگیركراو مەخموور كوتایەسەر ماڵی رێكخەرانی خۆپیشانداكە، بۆ ئەوەی دەس���تگیریان بكەن. رۆژی دواتر بۆ تۆلەسەندنەوە لەخۆپیشاندەران هێزێكی حیزبی لەدەرەوەی مەخم���وور هێنرایە ناو مەخموور بەداران هێرشیان كردەسەر چەند بەشداربوویەكی خۆپیشاندانەكەو لێیان دان، سووربوونی بەهۆی دواتر

رێكخەرانی خۆپیشاندانەكەو رۆژنامەنووسان و چاالكوانان لەس���ەر داواكەیان ش���اندێكی پەرلەم���ان س���ەردانی مەخمووری���ان كردو رێكخەری خۆپیشاندانەكە لەگەڵ س���ەرەتا كۆبوونەوەو گوێیان لەداوای هاواڵتیان گرت و س���كاالیان وەرگرت و پاش���ان سەردانی

قائمقامیەتی مەخمووریان كرد.ئەوەی جێگەی داخە چەند كەس���ایەتیەك لەب���ری پش���تگیری داخ���وازی هاوالتییان كەچی دەست لەسەر سنگ و ئافەرینیان بۆ دواتریش دووپاتكردووە!. ئیدارەی شارەكە بەهۆی هێرشی چەكدارانی داعش داواكاری خۆپیش���اندەران پش���تگوێ خراو هەڵسان بەس���زادانی بەندە )س���ەید عەلی(و منیان دوورخس���تنەوە لەوتاردانی رۆژی هەینی و

منیان گواستنەوە بۆ دەرەوەی مەخموور.بەم بۆنەیەوە جارێكی دیكەو بەڵێن دووپات دەكەین���ەوە لەس���ەر داواكاریی���ە رەواكانی هاوالتییانی مەخموور بەردەوام دەبین. بەڵێ بەهۆی خۆپیشاندانەكەی ساڵی رابردوو بووە هۆی البردنی قایمقام���ی مەخموورو لێرەوە جارێكی دیكە بەڵێن دەدەین كە هەمیش���ە بەرگریكاری ماف���ە رەواكانی داكۆكی���كارو مەخم���وورو خۆشەویس���تی هاوالتیان���ی دەوروب���ەری دەبین و گۆڕین���ی قایمقامیش بەدەستكەوتێكی ئەم خۆپیشاندانە دەزانین.

ساڵێك بەسەر خۆپیشاندانەكەی مەخموور تێپەری

قایمقامی نوێی مەخموور بەوەكالەت )رزگار محەمەد(

"گۆڕینی قایمقام دەستكەوتی خۆپیشاندانەكەی 14-7 بوو

Page 4: Zhmara(79)rozhnamai dangi maxmur

No. (79) 25 July 20154 ژمارە)79( 2015/7/25 3ی خه رمانان 2715 كوردی

ئا: دەنگی مەخموور *پێشەكی

عاجزی شاعیر یەكێك بووە لەو شاعیرانەی كە حەزی لەخوێندنەوەی شیعری كالسیكی كوردی ب���ووەو بایەخ���ی زۆری بەئەدەبی میللی���ی س���ەرزار )فۆلكل���ۆر( داوە. ئەم ش���اعیرە بەگشتی گرنگی بەبابەتی شیعری ئایین���ی و دڵداری داوەو ش���یعرەكانی ئەو ل���ەرووی روخس���ارەوە بریتی���ە لەپارچ���ە غەزەل���ی كورت )لیریك(، لەس���ەر بەحری ع���ەرووزو یەكێت���ی قافی���ەو پ���اش قافیە دام���ەزراوە. ئەگەرچی ش���یعری زۆر نییە، بۆیە جگە لەغەزەل شیعری بەندی چوارینی و پێنچینی عەرووزی بەكارهێناوە. هەروەها عاجز ش���یعری هەندێ لەشاعیرانی كوردی كردووە بەپێنج خش���تەكی، لەوانە: عاسی، وافی، تاهیربەگ، راجی، مەال شێخ عومەری

بالیسانی.ژیاننامەی عاجز

ن���اوی ت���ەواوی )عەبدوڵ���اڵ ك���وڕی مەال بەرزنجی(یە، وشەی محەمەدی حوس���ێنی )عاجز(ی وەك نازناو بەكارهێناوە، لەساڵی 1929 لەگون���دی )چ���ل هەوێزە(ی س���ەر بەقەزای س���ەر كەندێناوەی بەش���ارەدێی مەخموور لەدایكبووە، قۆناغەكانی خوێندنی لەحوج���رەی مزگەوت بووە، زۆربەی ماوەی لەناوچەی زیخ���ان لەگون���دی خوێندن���ی

خۆش���ناوەتی بووە، لەپاشان رووی كردۆتە روان���دزو لەدوایی���دا گەڕاوەت���ەوە هەولێرو لەمزگەوتی حاجی ق���ادری دەباغ ئیجازەی مەالیەتی وەرگرتووە، لەزۆرێك لەناوچەكانی كوردستان مەالیەتی و پێشنوێژی كردووە.

لەگوندەكانی هەرمەك و دەراش لەناوچەی خۆش���ناوەتی مەالبوو، دواتر بووە بەمەالی گوندی گۆمەشین لەدەشتی قەراج، پاشان گەڕاوەتەوە گوندی كۆتمەی خۆش���ناوەتی، ئەوجا گوندی ش���اوێس و ئینج���ا لەالیەن ئەوقاف���ەوە ك���راوە بەمەال ل���ە خورماڵ و چەمچەم���اڵ، دواجار گەڕاوەت���ەوە هەولێر بووە بەمامۆس���تای قوتابخانەی ئەوقاف و لەمزگەوتی حاج���ی بەكریش بووە بەئیمام

و خەتیب.مخابن ئەم مامۆس���تا پایەب���ەرزە لەناكاو تووش���ی نەخۆش���ییەكی دژوار دەبێ���ت و رەوان���ەی نەخۆش���خانەی هەولێ���رو دواتر رەوانەی نەخۆش���خانەی موس���ڵ دەكرێت، ب���ەاڵم بێ ئەنجام دەبێت، بۆیە لەرۆژی 2ی مایسی 1967 لەموسڵ كۆچی دوایی دەكات و تەرمەكەیان هێناوەتەوە هەولێرو لەنزیك

مزگەوتەكەیەوە بەخاكیان سپاردووە.هەندێ لەشیعرەكانی عاجزلەشیعرێكیدا عاجز دەڵێ:

ش���ۆخەكەی بێ رەحم و ئینس���اف قاتیلی جانم وەرە

باعیس���ی گومراهی رووح و شێخی سەنعانم وەرە

دڵ هەمیش���ە ئینتی���زاری لوتف و ئینعامی تووە

دەردەمەن���دی قامەتی تۆم چ���او بەگریانم وەرە

لەكۆتایی ئەم پارچە شیعرەی دەنووسێ:)عاجز(م رووحی رەوانم پڕ لەئێشە جەرگ

و دڵتری تەبیبم زوو لەبۆ دەرمانی دەردانم وەرە

هەروەها لەشیعرێكی دیكەیدا دەلێت:جەفا بەسە وەفا بكە

)عاجز( بەوەسڵت شا بكەلەغەمخۆری ڕەها بكە

ئەو دڵی موبتەالیی منهەروەها لەشیعرێكی ئایینی دەنووسێت:

ئەی سەییدی سەرداری منئەی مەحرەمی ئەسراری منئەی ئەحمەدی موختاری منسەاڵت لەسەر توو یاری من

عاجزی شاعیر لەشیعرێكی دیكەیدا دەڵێ:ئەی س��ەنەم تاكەی بناڵم ل������ەدووری رێ

و خێبەس بەناحەق پێم پیش���ان دە غەین و ڕێ

و بێ وو تێغوربەتیش یەك ج�ار وەها زوڵمە لە عاشق

چاوەكەم

مروەت���ت ب����ێ پێم بفەرموو رێ وو حێ وو میم و تێ

عاج���ز ل���ەم لیریك���ەدا خ���ۆی خەریك���ی گەمەیەیەك���ی رەوانبێژی كردووە لەس���ەر دەس���تووری هەندێ لەش���یعری كالسیكی كۆن، لەنیوە دێری دووەمی هەموو دێرەكان دەنگ و ویچن���ەی هەندێ لەتیپی ئەلفوبێی نووس���یوە، لەنیوە دێ���ڕی یەكەمی هەموو دێڕەكان���دا تیپەكان���ی كۆكردۆتەوەو بوون بەوش���ەی یەكەمی دێ���ڕی دوای ئەو، واتە دەنگەكانی غەین و ڕێ و بێ و تێ دەبن بە )غربت - غوربەت(، رێ و حێ و میم و تێ

دەبن بە )رحمت- رەحمەت(.هەروەها ش���اعیر لەقەس���یدەیەكی ئایینی

دیكەدا دەڵێت:تۆ ئەحمەدی موختاری

موقەڕڕەبی غەففاریشافیعی توڕڕەداری

لێت بێ سەالمی باریلەكۆتاییدا ئەم قەسیدەیەی دەنووسێت:

)عاجز( ئەگەرچی خواریلەدەرگەی شەرمەزاری

مەئیووس مەبە لە یاریشافیعتە الی غەففاری

* بۆ نووس���ینی ئ���ەم بابەتە س���وودمان لەئینسكلۆپیدیای هەولێر وەرگرتووە.

ئا: بەختیار محەمەد

)بەشی هەژدە(

لێ����رەدا هەوڵدەدەی����ن وەك����و تەواوكەری بەش����ەكانی راب����ردوو كورتەی����ەك لەژیان و بەرهەم����ی چەند نووس����ەرێكی دەڤەری مەخموورتان پێ بناسێنین، دیارە بەشێك لەو نووس����ەرانەی ك����ە ئێم����ە ئاماژەیان پ����ێ دەكەین رەنگە لە ق����ەزای مەخموور لەدایك نەبووبن، بەاڵم لێرەدا جیاوازیمان نەك����ردووە لەنێوان ئەو نووس����ەرانەی لەو ناوچەیە لەدایكبووبن یاخود لەش����وێنێكی

تر، گرنگ ئەوەیە خەڵكی ناوچەكەن.

1-ناوی نووسەر: كەریم دەشتیناوی تەواو: عەبدولكەریم خدر ئەحمەد

ساڵ و شوێنی لەدایكبوون: 1955، هەولێر ئاس����تی خوێندن: دەرچووی كۆلیژی یاسا،

زانكۆی بەغداد، 1980بواری كاركردن: نووسەرو شاعیر

ناونیشان: هەولێربەرهەمەكان:

1-خ����اك و هەڵ����ۆ، لەباڵوكراوەكانی دەزگای ك����وردی، باڵوكردن����ەوەی و رۆش����نبیری

چاپخانەی دار الحریە، بەغدا، 1980.2- تەم����ە س����پی یەكان����ی رۆح، چاپخانەی ئەمانەتی گشتی رۆشنبیری و الوان، هەولێر،

.19863-وردە گەاڵ، شیعر، سلێمانی، 1999.

4- دۆس����تی هەمیش����ە چاوەڕوانمانە، شیعر، چاپخانەی وەزارەتی رۆشنبیری، هەولێر.

5-جوایەز، ش����یعر، بەهاوبەش����ی شاعیرانی دیك����ەی هەولێ����ر، لەباڵوكراوەكانی دەزگای پ����ەروەردە، وەزارەتی چاپخان����ەی ئاراس،

چاپی یەكەم، هەولێر، 1999.6-كەمتی����ار، نۆڤلێ����ت، بنك����ەی ئەدەبی و

رووناكبیری گەاڵوێژ، سلێمانی، 1999.7-كتێ����ب، چ����وار چی����رۆك، چاپكراوەكانی دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم، وەرگێڕان،

سلێمانی، 2000.8- ئەلیك����س هال����ی، رەگ����ەكان، رۆم����ان، وەرگێ����ڕان لەفارس����ییەوە، باڵوكراوەكان����ی دەزگای موكریانی، چاپ����ی یەكەم، هەولێر،

.20019- درەخت����ی حیكمەت، ش����یعر، چاپخانەی

وەزارەتی رۆشنبیری، هەولێر، 2001.یەكێتی نۆڤلێت، باڵوكراوەكانی 10-قیامەت، نووس����ەرانی كورد/ لقی هەولێ����ر، هەولێر،

.200211- ئەدەب و فەلسەفە، لێكۆلینەوە، نووسین و وەرگێ����ڕان، لەباڵوكراوەكانی كتێبفرۆش����ی سۆران-هەولێر، چاپخانەی شڤان، سلێمانی،

.200412- گەاڵ رژاوەكانی ئەزموون، كتێبی گیرفان،

وەزارەتی رۆشنبیری، هەولێر، 2006.13- پیانۆی رۆژهەاڵت، كۆبەرهەمی ش����ەش دیوان����ی ش����یعر، لەباڵوكراوەكان����ی دەزگای ئ����اراس، چایخانەی وەزارەتی رۆش����نبیری،

هەولێر، 2006.14- ئەسپەكانی ناو با، نۆڤلێت، 2007.

وەسوەس����ەی دوا كازانتزاك����ی، -15كریس����ت، رۆمان، وەرگێڕان لەفارسییەوە، توێژین����ەوەو دەزگای چاپكراوەكان����ی

بالوكردنەوەی موكریانی، هەولێر، 2007.16- سیفرە ئاگر، ش����یعر، باڵوكراوەكانی یەكێتی نووس����ەرانی كورد/لقی كەركوك،

كەركوك، 2007.17- كتێب����ی پیرۆزی عاش����قان، ش����یعر، و چ����اپ دەزگای باڵوكراوەكان����ی

باڵوكردنەوەی ئاراس، هەولێر، 2007.18- بورجی بەڵەك، شیعر، باڵوكراوەكانی س����ەردەم، پەخش����ی و چ����اپ دەزگای

سلێمانی، 2007.19- هێرمان هیسە، سەفەرێ بۆ رۆژهەاڵت،

رۆمان، وەرگێڕان لە عەرەبییەوە.20- جاك لەندەن، لوورەی گورگ، رۆمان، وەرگێ����ڕان لەفارس����ییەوە، باڵوكراوەكانی

دەزگای وەرگێڕان، هەولێر، 200721- رامبۆ، وەرزێ لەدۆزەخ، دەزگای چاپ

و پەخشی سەردەم، سلێمانی، 200722- بەرەو منداڵی بەجلی پایزەوە، بناغەو ئەزموونی ش����یعر، باڵوكراوەكانی دەزگای چ����اپ و باڵوكردنەوەی ئ����اراس، هەولێر،

2007

23- كتێب����ی ئاو، ش����یعر، باڵوكراوەكانی دەزگای موزی����ك و كەلەپ����ووری ك����ورد، چاپخان����ەی موكریان����ی، چاپ����ی یەكەم،

هەولێر، 200924- كتێب����ی نەی، ش����یعر، باڵوكراوەكانی دەزگای موزی����ك و كەلەپ����ووری ك����ورد،

چاپخانەی موكریانی، هەولێر، 2009.25- دیوانی كەریم دەش����تی، كۆش����یعر، لەباڵوكراوەكان����ی یەكێتی����ی نووس����ەرانی ك����ورد، چاپخان����ەی رۆژه����ەاڵت، هەولێر،

.2012

2- ناوی نووسەر: مەال عەبدولخالق شوانی

ناوی تەواو: عەبدولخالق حەسەن شوانیس����اڵ و ش����وێنی لەدایكب����وون: 1970،

كەندێناوە.ئاستی خوێندن: دەرچووی ئایینی.

بواری كاركردن: بواری ئایینیناونیشان: هەولێر، كوڕان

بەرهەمەكان:1- چڵ چرای رزگاری لەگێڕانەوەی موسلم

و بوخاری، 1995.2- اجمل الحدائق و أبین الحقائق، 1998.

3- ئەگەر لەئاینت دەپرس����ی فەرموو چل فەرموودەی قودسی، هەولێر، 1998.

4- ژیان����ی پێغەمب����ەران بەقورب����ان دەرم هێناون لەقورئان، 1998.

5- پێغەمبەرو تاوانەكان، 1998.6- پێغەمبەرو نزاو پاڕانەوە، 1998.

7- ئەوەتانە پۆپەی مەرام بۆ س����ەرجەم پرسیارو وەرام، ئەم كتێبە لەشەش بەرگ بەزنجیرە 1 تا 6 لەس����اڵی 1998 تاوەكو

2000 باڵوكراوەتەوە.8- خۆش����ترین گەش����ت لەگەڵ دە یاری

بەهەشت، 1997.9- زانستی فەرموودە، 2000.10- زانستی قورئان، 1995.

11- سەرگوزشتەی پێغەمبەر، 199512- ژیانی ناوداران، 2000.

13- خەون نامەی شوانی، 2000.14- مەولوود نامەی شوانی، 2000.

15- پێغەمبەر و تەندروستی، 1998.16- ئامۆژگاری، 2001

17- فەرهەنگی كورد ناسین، باڵوكراوەكانی بەرێوەبەرێتی گشتی چاپ و باڵوكردنەوە، وەزارەتی رۆشنبیری، چاپخانەی وەزارەتی

رۆشنبیری، سلێمانی، 2005.

18- گ����ەر لەئایین دەپرس����ی فەرموو چل باڵوكراوەكان����ی قودس����ی، فەرم����وودەی كتێبخانەی حاجی قادر، چاپی س����ێیەم،

هەولێر، 2007.چیرۆك����ی 1000 ل����ە ئام����ۆژگاری -19كتێبخانەی لەباڵوكراوەكانی راس����تەقینە، حاجی قادر كۆیی، چاپی یەكەم، هەولێر، 2001. هەروەه����ا لەس����اڵی 2007 و 2009

چاپكراوەتەوە.

3- ناوی نووسەر: رێدار سابیرناوی تەواو: رێدار سابیر محەمەدساڵح

س����اڵ و ش����وێنی لەدایكب����وون: 1971، كەندێناوە.

ئاستی خوێندن: دەرچووی كۆلیژی بنیات، بەشی كوردی

بواری كاركردن: شاعیرناونیشان: هەولێر

بەرهەمەكان:1-گوناه����ی عەش����ق، كۆمەڵ����ە ش����یعر، ئوفس����ێتی هەولێ����ر، هەولێر، چاپخانەی

.20022-نامە جوانەكانی عەشق، 2003.

3-دیوانی عەشق دیوانی یار، 2004.4-رامان لە حیكمەتی عەشق، دار المعرفە،

بەیروت، 2006.

4- ناوی نووسەر: فەهد محەمەد دیبەگەیی

ناوی تەواو: فەهد محەمەد حەمیدساڵ ء شوێنی لەدایكبوون: 1965، دیبەگەئاس����تی خوێندن: قوتابی ماستەر لەبواری

یاسابواری كاركردن: یاسا

بەرهەمەكان:1- هۆكارەكانی دروس����تنەبوونی دەوڵەتی

كوردی، هەولێر، 2015.

خورشید خدر

ئەمەی سەرەوە ناوی شیعرێكم بوو )ئەگەر بتوانم پێی بڵێم ش����یعر( كەلە ساڵی 1992 نوس����یومە، بەاڵم ئەگەر ش����یعریش نەبێ تۆزێ لەشیعر دەچێ، چونكە من شاعیرنیم و هەوڵیش����م ب����ۆی نەداوە، بەاڵم ش����یعرم

خۆشدەوێ.دیارە رێسایەكە وایە، هەر بەدەستوری ئەو خەڵكان����ەی روو لەدونیای ئ����ەدەب دەكەن

سەرەتا بەشیعر دەس����ت پێدەكەن، منیش لەو سوننەتە الم نەداوەو سەرفەتاح دەستم بۆ ش����یعر بردووە، بەاڵم لەسەری بەردەوام نەبوویمەو لەنیوەی رێگا دەستم لێ بەرداوەو چیتری لەدەستم هاتبێ بۆ دەربرینی هەست و بیروبۆچوون كردوومە. بەاڵم شیعریش����م س����ێ بەس����ێ ت����ەاڵق ن����ەدراوە، جاروبار بەئارەزووی دڵ هەندێ ش����ت دەنووسم، كە

پێموایە تام و بۆی شیعر دەدەن.وەك گوتم حەز لەش����یعر دەكەم. بەاڵم كام شیعرو كام ش����اعیر؟ بێگومان شیعرێك كە لەژێیەكانی هەست و سۆزم بدات، شیعرێك نەبێ كە لەبەر تەم و مژو چڕە دوكەڵەكەی گڕەكەی نەبینم، ش����یعرێك كە راستی تێدا بدۆزمەوەو بەالڕێمدا نەبات. ش����یعرێك پەی

بەعیشقی بێگەرد ببات.هەروەها ش����اعیرێك كە راستبێژو هەقبێژو جوانبێ����ژو بەرزە هیمەت بێت، بۆ گەلەكەی ب����ژی و بۆ گەلەكەی بمرێ����ت، زمان پاراوو ش����ارەزابێت لەزمان و كەلتوری گەلەكەی، )وشە( لەبەردەستی وەك )شەمێ( وابێت،

چی بیەوێ ئەوی لێ دروستكات.لەهەم����ووی گرنگتر ئەوەیە كە ئەوەی خۆی

دەیڵ����ێ بڕوای پێ هەبێت و ئامادەبێ خۆی پێش هەموو كەس����ێ بیكاتەوە كردار، نەك بۆ نموونە: باسی ئازادییەكان بكات، كەچی خۆی لەباوەش����ی دوژمنانی ئازادی نابێ!. خەڵك هانبدات بۆ ناو قورقوشم و باروت و ئاگر كەچی خۆی شەوگاری زستانانی لەنێو لێفەی گەرم و نەرم و هاوینانی لەكوێستانی

سپلیتدا بگوزەرێنێ.رەگ����ە ئەوەش هۆیەك بووبێت لەو هۆیانەی كە من خۆم لەش����یعر كێشاوەتەوە، نەبادە پەیام����ە دروس����تكەی ش����اعیرایەتیم پ����ێ هەڵنەگیرێت و ببمە كەس����ێك لەو شاعیرە دوو ڕووانە )پەرژینێكی قایم بێ بۆ شاعیرە راس����ت و دڵسۆزەكان، چاویان ماچ دەكەم( چونكە بەراس����تی زۆر پشتگیری ئەو پەندە دەكەم كە دەڵێ: )مەیڵێ و بیكە نەك بێڵێ

و نەیكەیت(.دواقس����ەم ئەءەیە كەمنیش تاسەر ئێسقان لەگەل����چ ئ����ەو رای����ەدام كە دەڵێ: ش����یعر لەبنەڕەت����دا ب����ۆ دەربرینی راس����تگۆیانەی هەست و سۆزو الواندنەوەو عیشق و جوانی هاتۆتەكایەوە، ئەوەی ئەمڕۆ وەك ئەركێكی خراوەتە ئەس����تۆی ش����یعر لەسیاس����ەت و

فەلس����ەفەو فێ����ركاری و ستایش����ی ریایی )وات����ە بێگارێك����ە ئ����ەوا گەورەپی����اوان س����وغرەیەكە( بەش����یعر دەكرێ و هەرگیز ئیشی ئەونییە، تۆش ئازادی پشتم دەگری

یا ڕای جیاوازت هەیە.لەكۆتاییدا بۆ خۆشیتان )پاسەپۆرتی شیعر(تان وەك خۆی بۆ دەنووسمەوە كە لەرۆژی 20-9-1992 نووسراوە، ئینجا تۆ سەرپشكی ناوی دەنێی )ش����یعر( یا )شەتاحەت( من

بەهەردووال رازیم و گەردنت ئازابێ:-

پاسەپۆرتی شیعرشیعر گڕەو تاریكەشەو دەسوتێنێ

كەشكۆلێكی چڕو پڕەك����ێ دەی����ەوێ گەوه����ەری خۆی لێ

دەرێنێش����یعر گۆچانە بۆ پیرو النكە كۆرپە

رادەژێنێشیعر گوڵە و میهر و ئەڤین

بزەو فرمێس����كی ش����اعیرەو پشكۆی برین

شیعر بوكەو لەسەر زینێ*****

شیعرە سەركەشترین لوتكەشیعرە هەلۆ

شیعرە پاگژترین رێبازشیعرە رەنگینترین تابلۆ

هەنسكێكە پێكەنینی لەسكدایەقاقایەكە خەم و ئەسرین دەتاسێنێ

****گەر دەتەوێ دووركەویەوە

لەدونیای ئاشوب و جەنجالگەشتێ بكەی بۆ یۆتۆپیای رەندی و

خەیاڵشیعر بۆ خۆت بكە بە باڵ

گەر دەتەوێ لەنێو دێوەزمەو جانەوەروەیشوومەی ژین و دەردی سەردەرچی و خۆت بكەی بەختەوەر

وەرەو بۆ خۆتشیعر بكە بە پاسەپۆرت

*********شیعر بەرەژانی بوونەو ئارەق و تین

شیعر دینەمۆی بزاڤ و تێشوی خەبات و راپەرینشیعر ڕەندەو ڕێزی لێ نێ

*******بەاڵم هەی داد شاعیرەكان

نەكەن بۆ نانبۆ پلەو پۆست و خۆهەڵنان

شیعر بكەن بە مەدالیا وبیدەن لەبەرۆكی سوڵتان

عاجزی شاعیر لە چڵهەوێزەوە بەرەو شیعری ئایینی و دڵداری

ژیان و بەرهەمی نووسەرانی دەڤەری مەخموور

پاسەپۆرتی شیعر

فەهد محەمەد دیبەگەیی رێدار سابیرمەال عەبدولخالق شوانیكەریم دەشتی

عاجزی شاعیر

Page 5: Zhmara(79)rozhnamai dangi maxmur

No. (79) 25 July 20155 ژمارە)79( 2015/7/25 3ی خه رمانان 2715 كوردی

محەمەد ئەحمەد جاسم

بەشی سێیەم

ئەنجامدانی شەڕەكەو ئەنجامەكەی چۆنیەتی ئێس����تا بەچەندین شێوە باسی لێوە دەكرێ، بۆیە م����ن دەمەوێ هەموو باس����ەكان بخەمە

بەردەستی خوێنەران.ئەرسەالن مام وس����وو لەنوسینی مام وسوو دزەی����ی )1922-1989( لە ئینس����كلۆپیدیای هەولێر لەالپەڕە 4548-4552 دەڵێت: ژمارەی پێش����مەرگەكان نزیكەی )40(كەس دەبوون، مام وسوو سەرپەرش����تی شەڕەكەی دەكردو هێزەكەی كردبووە س����ێ پەل و بەوش����ێوەی

خوارەوە دابەشی كردبوون:1- پەلێك بەسەرپەرش����تی )م����ەال غەریب(

لەسەر لوتكەی بێژینگ بەسەر جێگیركرا.2- پەلێك بەسەرپەرشتی )خەلیفە محەمەدو حاجی ڕەس����وڵ و چەندانی تر( لەدەربەندی

بەرامبەر )چەغەمیرەو عاڵاڵ( دادەمەزرێن.3- پەلێك بەسەرپەرشتی مام وسوو لەزورگی ئەس����حابە دادەمەزرێن. لەوكاتە مام وس����وو دەڵێ: ك����ەس تەقە ن����ەكات باهێزی دوژمن بەتەواوی نزی����ك بێتەوە ك����ە بریتیبوون لە )42( س����ەیارەی پڕچەكدار، بەاڵم )ڕەسول حاجی عەبدولاڵ وحەس����ەن ڕەس����ول عدێ( تەقەدەك����ەن پێش ئ����ەوەی دوژم����ن بگاتە شوێنی مەبەس����ت، بەمەش وشیار دەبنەوەو ڕادەوەس����تن و نایەنە پێش، لەگەڵ ئەوەش پێش����مەرگە تەقەیان لێ دەكەن و هێرشیان دەكەنە س����ەرو دوژمن هەڵدێ و پێش����مەرگە ئەو دەس����تكەوتانەی دەب����ێ: )یەك جهازی السكلی، یەك سەیارەی جێب، یەك سەیارەی زیل، دوو الشە، دوو تفەنگی ئینگلیزی، یەك

ڕەشاشی تەكتریۆڤ(.لەبارەی شەڕی دارەخورماوە چیدەڵێن؟

لەوبارەی����ەوە مام وس����و دەگێڕێت����ەوە: لەو بەس����وكی پێش����مەرگە دوو نەبەردیی����ە برینداردەبن، ئەو ڕۆژە پێش����مەرگە تاش����ەو هەرلەوێ بوونەو كە شەوداهاتییە دەكشێنەوە بۆ لوولەی جاس����تانی و لەوێ س����ابیر كاكە شین و ش����ێخەڵاڵ پەیوەندییان پێوەدەكەن. بەاڵم خورشید شێرە لە كتێبی خەبات وخوێن لەالپ����ەرە)116( دەڵێ����ت: پاش ش����ەڕێكی دوو ڕۆژی خوێن����اوی چەند پیش����مەرگەیەك ش����ەهیدبوون و دوازدەش����یان برینداربوون، هێزی پێش����مەرگە لەچیای قەرەچووغ شكاو بەناچاری بەرەو ناوچەی دێدەوان كش����انەوە وبارەگایان لەگەلی مەال ئاری لە چیای پیرەر دانا كە دوو كیلۆمەتر دوورە لەگوندی پیرەر.هەروەها )د.ئەحمەد شەریف( لەكتێبی چەند پەیڤێك لەبانێژەی ویژدانی كوردایەتیدا دەڵێت "لەداس����تانی قەرەچووغ لەس����اڵی 1963 كە بارەگای ناوچەی هەولێر لەگوندی دارەخورما بوو، حكومەت زانیاری هەبوو كە لەو بارەگایە تەنها ئەندامانی ناوچەو چەند پێشمەرگەیەكی پاس����ەوانی لێیە، بۆیە هێرش����ێكی كتوپڕی كردە سەرمان و بەهەزاران عەسكەرو پۆلیس وجاش هێرش����یان هێنا لەسەعات 7ی بەیانی ت����ا 3ی دوای نیوەڕۆ ش����ەڕ ب����ەردەوام بوو. لەو ش����ەڕەدا س����اڵح شێرە، س����ەید مەجید، ئەحمەد ش����ەریف، حەسەن مستەفا، تۆفیقی بەنزینخانە، عەزە گورگە، بازە بەشداربوون، حكومەت شكس����تی هێنا بەدەیان عەسكەرو پۆلیس ك����وژران و چەندین ت����ەرم وبریندارو چەك كەوتە دەستی پێشمەرگە، ئەو داستانە بوو بەوێردی س����ەرزاری خەڵك و لەمێژووی

شۆرش����ی ئەیلولدا بوو بەئاوێن����ەی بااڵنمای قارەمانیەتی حزب و پێشمەرگە".

نوری مەحمود رەمەزان و شەڕی دارەخورماهەروەه����ا لەچاوپێكەوتنێك����دا لەگەڵ )نوری مەحموود ڕەمەزان( لەش����ەوی 2015-4-7/6 بەو ش����ێوەیە باسی ش����ەڕەكەی كردو گوتی "هێزی پێش����مەرگە ل����ەدەوری 50-60 كەس دەبوو ڕۆژی پێش����ی ش����ەڕەكە مەال غەریب لەگەڵ خەلیفە مەحموودو مەفرەزەیەك چوونە قەراج����ی بۆ مەبەس����تی ترس����اندن و تەمبێ كردنی عەرەبەكانی هەڕەش����ەو گوڕەش����ەیان دەكرد لەگوندە كوردەكان و ڕۆژی ش����ەڕەكە ئەوان لەوێ نەبوون و دەڵی هێزی پێشمەرگە لە گردی ئەس����حابە س����ەنگەرمان قایم كردو لەوبەروئەوبەر دانیش����تین و بڕی����ار ئەوەبوو كەس تەقە نەكات تا دوژمن بەتەواوەتی نزیك دەبێت����ەوە، بەاڵم حەس����ەن حاجی عەبدوڵاڵ تەقەی ك����ردو دوژمنی هۆش����یار ك����ردەوەو ژمارەیان نۆزدە س����ەیارەی پ����ڕ چەكداربوو جێبێك لەپێش����ەوەو جیهازی السلكی تێدابوو هێزەكە ڕاوەستاو نەهاتنە پێش و دەستیانكرد بەتەقەك����ردن بۆ ماوەیەكی چاك، بەاڵم ئێمە س����ەرەتا تەقەمان نەكرد تاماوەیەكی خۆش دوایی هەموومان لێكرا هێرش����مان كردەسەر دوژمن، ئەوەبوو دوژمن هەاڵت بەرەو دیبەگە، لەبەرەبەیانی زووش عەلی ش����ەریف لەس����ەر چی����ای قەرەچوغ دانرابوو ب����ۆ زانینی هاتنی هێزی حكومەت و ئێمە كەسمان لێ شەهیدو بریندار نەبوو، دەسكەوتیش����مان ئەوانە بوو: )1س����ەیارەی جێب لەگەڵ جهازی الس����لكی، یەك هاوەنی عقدە2، یەك تفەنگی سمینۆف،

یەك سەیارەی زیلی عەسكەری(.ه����ەر لەبارەی ش����ەڕی دارەخورما مام نوری دەڵێت "دوژمن لەو شەڕە دوو بریندار پۆلیسی هەب����وو یەكێكی����ان پلەی عەری����ف و ئەوی تریان نائیب عەریف بوو، پاش����ان بۆ ش����ەو لەبەر س����ەختی برینەكەیان مردن، هەروەها لەن����او جێبەك����ە بەرقیەكمان دەس����ت كەوت كە هێ����زی دوژمن ناردبوویان ب����ۆ وەزارەتی دیفاع، تێیدا هاتبوو هێزی دوژمن بە )3000( ك����ەس مەزەندە دەكەین و داوادەكەین تەیارە هاوكاریمان بكات". هەروەها مام نوری دەڵێت "تەیارە هات الس����لكیەكە لەبەردەستی ئێمە بوو، دووسێ جار س����وڕاوەو نەهاتەوە، ئێمە تا شەو ماینەوەو پاشان كشاینەوە بۆ لولەی جاس����تان و دوایی پەڕینەوە لە جادە چوینە قەش����قەو خورخورو ئازیانەو پاش����ان چوینە

گەلی مەال ئاری".هەر لەبارەی شەڕی دارەخورما

لەچاوپێكەوتنێكدا )زرار س����ابیر سەڵتە( كە ڕۆژی ش����ەڕەكە لەالی مامی محەمەد سەڵتە ب����ووە، هەروەها لەگەڵ )حەیدەر حوس����ێن عەباب( كە پێشمەرگەی بێ چەك بووە لەگەڵ مەال غەریب قس����ەكانی ئەوان زۆر نزیك بوو ل����ە گێڕانەوەی مام نوری، ب����ەاڵم بەپێی ئەو زانیارییانەی دەس����تم كەوتوە ڕۆژی شەڕەكە مەال غەریب دەگاتەوە دارەخورماو بەش����داری شەڕەكە دەكا بەخۆی و پەلەكەیەوە ئەو ڕۆژە لەگ����ەڵ هەردوو پەلەكەی ت����ر لەبەیانیەوە تا ئێوارە لەش����ەڕ دابوونەو س����ەنگەریان چۆڵ

نەكردووە تا شەو داهاتووە.هەر لەبارەی ش����ەڕی دارەخورما، )محەمەد قادر محەم����ەد( كە خەڵك����ی گوندی حاجی ش����ێخانەو پێش����مەرگەبووە لەس����اڵی 1963 لەدارەخورماو تائێس����تاش بەردەوامە لەكاری پێشمەرگایەتی، ئەو دەڵێت "هێزی پێشمەرگە لە پەنجا كەس زیات����ر نەبوو ئەوانەی چوونە ناو سەنگەرو ش����ەڕیان كرد لەنێوان 30 هەتا 30 ك����ەس دەبوون، بەاڵم ئ����ەو هاواڵتیانەی خ����وارەوە چەكی باش����یان هەب����وو زۆریش دڵس����ۆزو نیش����تیمان پەروەرب����وون چوونە پێشەوەی س����ەنگەرەكان و شەڕی باشیشیان

كرد لەوانە:1- س����ەدیق حاجی شەریف جانگان، خەڵكی

گوندی حەسەن بلباس2- حاجی عوس����مان حاجی شەریف جانگان

خەڵكی حەسەن بلباس3- حاجی ڕەسوڵی گوندی لهێبان

4- عومەری سلێمان ئەشكۆلی گوندی لهێبان

5- مەال قادر ڕەسولی گوندی لهێبان. لەگەڵ چەندان كەسی تری خوێن گەرم.

هەروەها )محەمەد قادر( دەگێرێتەوە "بنكەی دارەخورم����ا زانی����اری هەبوو ك����ە حكومەت نیازی هێرش����كردنی هەیە، بۆیە پێش����مەرگە ب����ۆ ئامادەكردب����وو خۆی����ی بەتەواوەت����ی هێرشەكە، هێرشەكەش لەناكاو نەبووە عەلی شەریفی الوەری لەس����ەر قەرەچووغ دانرابوو بەالی كەنداڵی بۆ مەبەس����تی چاودێریكردنی هێزی دوژمن،و حەمید مەولود لەس����ەر گەڵی خدر عەزیزی لەبێژینگ بەس����ەر داندرابوو بۆ لەبەرەبەیانی چاودێریكردنی هێزی دوژم����ن، ڕۆژی 13ی/1963/6 لەس����ەعات 7ی بەیانی حكومەت هێرش����ی دەس����ت پێكردوو بریتیی بوون لە 20 تا 25 سەیارە لە پۆلیسی جوالو )قوە الس����یارە( لەگەڵ حەرەس قەومیەكان، هێزەكەی پێشمەرگە مام وسوو سەرپەرشتی دەكردو غەریب مەالو بورهان ئاغا هاوكاریان دەكرد، حكومەت نەیتوانی لە عەرەبەڕێ زیاتر بێتە پێشووشكاو سێ برینداری بەجێماو لەگەڵ جێبێك بەالسلكیەوە لەگەڵ سەیارەیەكی تری زیل و ڕەشاش����ەك و دوو تفەنگیش، پاشان بریندارەكان بۆ ئێوارە مردن، پێشمەرگە هیچ ش����ەهیدو برینداری نەبوو، پاشان پێشمەرگە بەش����ەو لە دارەخورما كش����انەوە بۆ لولەی جاستان و دوای بۆ ئەوبەری ڕێ پاشان گەڵی

مەال ئاری".ت����ردا بەڕێز مامۆس����تا لەچاوپێكەوتنێك����ی )محەم����ەد حەس����ەن جووجە( ك����ە ئەوكات ئەندامی ناوچەی مەخمووری پارتی دیموكراتی كوردس����تان بووە ئەوەی پشتڕاس����تكردەوە ك����ە )تۆفی����ق بەنزینخانە( ناس����راو بە ئازاد بەرپرسی سیاسی بارەگاكە بووەو مام وسوو

دزەیی بەرپرسی عەسكەری بارەگاكە بووە.س����وتاندنی گوندە كوردییەكان دوای شەڕی

دارەخورماهەر ل����ەڕۆژی یەكەمی ش����ەڕەكەو دووس����ێ ڕۆژی����ش پاش����تر عەرەب����ە ش����ۆڤینییەكان دەس����تیان ك����رد بەس����وتاندن و تااڵنكردنی گوندەكانی كەندێناوەو نزیكەی )25( گوندیان سوتان. ئەوەش ناوی گوندەكانە: )پەلكانە، گاوەرە، دارەخورما، حەسەن بلباس، حاجی شێخان، دێمەكار، كەنداڵ، چەغەمیرە، جانە، چیغلۆك، خدرجیجە، الوەر، دەربەندی گۆم، دەربەندی س����ارەلوو، دڕكەی گچكە، چەرت، قوچ، گێس����مە، عەواڵفات، دڕك����ەی گەورە،

خۆشاو(.ئەوانەی لەدوای شەڕی دارەخورما

شەهیدكران1- )مام هەینی( لە گوندی گاوەرە.

2- ش����ێخ عزەدین ش����ێخ مس����تەفا پاقالنی لەگوندی كەنداڵ.

3- س����مایلی خدەی ش����ەریف بێ كراس����ی لەگوندی چەغەمیرە

4- هەروەها لەناو عەرەبانە یەكێكیان كوشت لەگوندی چەغەمیرە.

5- حاجی عەوال وەیسی لەگەڵ ژن و دووكوڕی و كچێكی لەگوندی خدرجیجە

6- لەناو ئاش����ی لەگون����دی گابەڵەكە یەكێك شەهیدكرا بەناوی جەمیل ئەحمەد.

7- لەن����او عەرەبان����ە لەگون����دی كۆزەپانكە یەكێك شەهیدكرا.

8-لەالی م����ەڕ لەگوندی گابەڵەكە ش����وانێك شەهید كرا.

9- شەهیدكردنی عەبدوڵاڵ شەریف لە گۆندی سۆفی سمایل.

10- ش����ەهیدكردنی كوڕی مەجید شەریفی لە گوندی سۆفی سمایل

11- ش����ەهیدكردنی مامك پیرداود لە گوندی عاڵاڵ

12-ش����ەهیدكردنی خەلیفە كاخدر لە گوندی دەربەندی سیان

13-ش����ەهید كردنی قادر عومەر لە دەربەندی سیان

تایەرس����مایل كوڕێك����ی 14-ش����ەهیدكردنی خوازێ، لەگوندی دەربەندی سیان

15-ش����ەهیدكردنی ژنێكی ش����ێت لە گوندی گەزوەشان.

16-شەهیدكردنی س����ابیر عەبدوڵاڵ لەگوندی

گەزوەشان17- هەروەه����ا تااڵنكردنی 300 س����ەر مەڕی حاجی حەمەد ش����ەریفی ل����ە گوندی حاجی

شێخان.رەشگبیری دوای شەڕی دارەخورما

لەهەمانكاتدا حەرەس قەومییەكان دەستییان كرد بەڕەش����بگیری خەڵك����ی ناوچەكەو لەو هێرش����ەدا حكومەت )3206( كەسی بێتاوانی گ����رت لەگوندەكان����ی كەندێن����اوەو رەوانەی سەربازگەی كەركوك كردو لەوێ بەشێوەیەكی ڕۆژێ و دان ئەش����كەنجەیان دڕندان����ە زۆر دووسێ جار لەناو قوڕاویان وەر دەدان، لەوێ )ئەحمەد پیرۆت( خەڵكی گوندی گەزوەشان بەندكراوەكانییان لێ����دان ش����ەهیدكراو لەبن گواس����تەوە گرتوخانەی موس����ەیب لەوێ 10 مانگ وهەشت ڕۆژ بەندكران و لەموفەوەزاتی س����اڵی 1964 ب����ەردران و لەوكات����ەدا حزبی بەعس لەس����ەر حوكم نەمابوو عەبدولس����ەالم عارف كودەتای بەسەریان داكردبوو لە 18ی

تشرینی یەكەمی 1964.لێرەدا ئەوەی ش����ایانی باس����ە بەڕێز )عەلی حاج����ی س����وارە( لەكات����ی گواس����تنەوەیان بەش����ەمەندەفەر ب����ۆ موس����ەیب نەخش����ەی هەاڵتن����ی داڕش����تبوو لەگەڵ چەند كەس����ی ت����ر، ب����ەاڵم هەولەكەیان س����ەری نەگرتبوو. هەر لەڕۆژی ش����ەڕی تەلەلخی����م و دارەخورما بەتااڵنكردنی كردبوو دەس����تیان عەرەبەكان گوندەكان����ی ق����ەراج وئەوەی بەردەس����تییان كەوتب����وو لەمەڕوم����ااڵت و واڵخ����ی بەرزەو ڕەشەواڵخ و گەنم وجۆو هەموو ئەوانەیان بردو تااڵنیان ك����رد، هەندێ لەوكردەوە قێزەوەنانە

دەخەمەڕووكە ئەنجامیاندا:1- تااڵنكردنی 363 س����ەر مەڕی عوس����مان

خوجێ لەمەخموور2- تااڵنكردنی مەڕی عەواڵ ڕەشی لەمەخموور3-تااڵنكردنی مەڕی قادر چایچی لە مەخموور4-تااڵنكردنی مەڕی حاجی ش����ەریف وحاجی

حەمەدی لەگوندی مەحسوناوەلەگوندی سابیرمەولودی مەڕی 5-تااڵنكردنی

گەزۆك6-تااڵنكردنی مەڕی حاجی ئەحمەد مس����تەفا

بەهرامی لەگوندی شۆرە پەلكە7- بردنی )2( قەمەرەو لۆریەكی ماڵی حاجی

عەرەب لە مەخموور8- تااڵنكردنی )200( س����ەر مەڕی س����ەعدی عەلی جەرادی لەگوندی گەرەبەشەی رەحمانی

پاش شەهیدكردنی.9-دەس����تدرێژی كرایە سەرناموسی ئافرەتێك

لەیەكێك لە گوندەكانی قەراج.هەر بۆ زانیاریش كاتی خۆی )حەسەن محەمەد حەسەن )حەسونی( لەپرسەنامەیەكی گوندی سەیدئەمین گوتبوی )63000( شەست و سێ ه����ەزار مەڕمان تااڵن كردو بردمانە س����وریاو ل����ەوێ جۆتی مەڕمان بە س����ێ دین����ارو نیو

فرۆشت.بەعەرەبكردنی مەخموور لەدوای شەڕی

دارەخورماهەر لەدوای ش����ەری دارەخورما بەماوەیەكی كەم ئەو )25( گوندەی س����وتابوو حكومەت هەم����ووی لە دانیش����توانەكانی چ����وڵ كردو عەرەبی )بەدوی( لەناو داناو ئەوانە لەهۆزی شەمەر بوون ودەس����تیان گرت بەسەر خانوو موڵ����ك وماڵی خەڵكەك����ە وزوڵمێكی زۆریان لەناوچەكە كردو ش����ێخ عەواس����ی سەرۆكیان لەگون����دی پەلكانە سەرپەرش����تی دەكردن و تاس����اڵی 1967 لەو گوندانە مانەوە. لێرەدا دەمەوێ باسی دوو كاری سەیری عەرەبەكان بك����ەم لەكاتی حەمل����ەی گرت����ن وبخۆبڕۆی

دێهاتەكان ئەنجامیاندا.1- مەحم����ود ناوێكی عەرەبی خەڵكی ڕواڵەی قەراج����ی بۆ چەندین س����اڵ ڕەنجبەری ماڵی خدر مەجیدی بوو لەگوندی خدر جیجەو وەكو كوڕی خۆیان مامەڵەیان لەگەڵ دەكردو سااڵنە وەكو خۆیان زەخیرەیان بۆ دەكرد لەس����اوارو بڕۆش وگەنمە كوتاو كەشك وداندۆك وباراش بەبێ ئ����ەوەی هیچ ش����تێكی ل����ێ وەربگرن ولەوكات����ەی عەرەبەكان دەچن����ە گوندی بۆ تااڵنكردن، ئەویش هەڵدەس����تێ بەتااڵنكردنی ماڵ����ی خانەخوێیەك����ەی وچێڵەك����ی زەردی

باش����یان هەبوو لەگ����ەڵ گۆلكەكەی لەماڵەوە بەس����ترابۆوەو كردییەوەو لەگەڵ هەندێ شتی تریش بردی و ڕۆیش����تەوە ڕواڵە، ژنی خاوەن ماڵەكە پێی گوتب����وو: "كوڕە مەحموود هەی نمەكی مە كۆرەت كات ئەتو ئەوە چەند ساڵە وەكی ك����وڕی ئەو ماڵەی ئەوە كو دەس����تت دەچیتە ماڵی ئێمە"، گوتبووی هەتا هەوەنكە

هی ئەنگۆبوو ئێستا هی منەو بۆ من باشە.هەروەه����ا برای����ەك بەناوی تەحس����ین عەلی خەڵك����ی خدرجیجە بۆیی گێڕام����ەوە گوتی: چێڵەكە باش بردنی بە 15-20 ڕۆژ لەوكاتەی ماڵی خاوەنەكەی چووبون����ە گوندی كاریتان لەگوندی ڕواڵەی قەراج����ی هاتبۆوە كاریتان و بەیانییەك����ی زوو دەرگای ماڵی خاوەنەكەی هاتبووە حەوشەو كردبۆوەو بەس����ەرولموزی

ژنی خاوەنەكەی لێستبۆوە.2-جارێك عەرەبە بەدوەكان بەزۆر گوێدرێژێك زەفت دەكەن ودەبێتە ه����ەاڵ لەبەینی كوردو عەرەب و واڕێكدەك����ەوێ )بەدرەددین عەلی( موتەس����ەریفی هەولێ����ر س����ەردانی دیبەگەو مەخم����وور دەكاو كەدێت����ە دیبەگ����ە، لەوێ خەڵكی بۆ خڕدەكەنەوەو بۆئەوەی قس����ەیان بۆب����كات ودوای ئەوەی ت����ەواو دەبێ و دەڵێ كێ قس����ەی هەیە ی����ان كێش����ەیەكی هەیە، خوالێخۆش����بوو )مەال فەتاح( ل����ەوێ ئامادە دەبێ و دەست بڵند دەكاو لەهەمان كاتیشدا ش����ێخ عەواس����یش لەوێ دەبێ ومامۆس����تا دەڵ����ێ: جەناب����ی موتەس����ەریف ئێ����وە ئەو عەرەبە بەدووانەت����ان هێناوەتەوە كەندێناوەو وادەس����تییان بە ستەمكردن كردییە لەخەڵك و بۆزانین����ی جەناب����ت ئەوانە ع����ەرەب نین بەڵك����و ئەعرابن، خوا لە قورئان فەرموویەتی }األعراب أش��د كف��راًً ونفاق��اًً وأج��َدرو أال يعلموا حدود ماأنزََل اهلل علََى رَسولِِه واهلل عليُم حكيُم{ ئەوەت����ە كەرەكییان بەزۆر لە نایدەنەوەو كردیی����ەو زەف����ت هاواڵتیی����ەك واخەریك����ە دەبیتە فەرتەن����ەو دوورنییە خین بڕژێ و باچارەس����ەرەك بدۆزین����ەوە بۆ ئەو كێشەیە، من دەڵێم بابێین كەرەكە لەفولكەی دیبەگە ب����ەڕەاڵ بكەین و بزانین كێوە دەچێ، ئەگ����ەر كەرەكە چووە ماڵ����ی كابرای دیبەگە ئ����ەوە هی ئەوەو ئەگ����ەر نەچووە ئەوێ ئەوە هی كابرای بەدووە، موتەسەریف گوتی: مەال باشە پۆلیس بڕۆن وا بكەن، كەرەكەیان بردە فولك����ەی دیبەگەو كەرە یەكس����ەر ملی ڕێی گرت وچۆوە س����ەر ئاغورەكەی خۆی جارانی، خەبەرەكەی����ان گەیاندە موتەس����ەریفی گوتی )جناب املال أنت أنس��ان ذك��ي، خلصت ديبكة

من املشكلة(ئەو بەعەرەبكردن و زوڵم و ستەمە بەردەوام بوو تاساڵی 1967، ئینجا عەرەبەكان چۆڵیان كرد بەفەرمانی حكومەت و خەڵكەكە گەڕاوە ش����وێنی خۆی. ئەوەی ڕاس����تی بێ لەماوەی داگیركردن����ی عەرەبەكان پێش����مەرگە وابزانم دووجار هێرشی كردە س����ەریان و یەكێكیان لەساڵی 1964بوو، كە )خدر حەمەد گەاڵڵی( لەگەڵدا ب����وو، بەاڵم چارەكەی تر نازانم كەی

بوو، ژمارەكی زۆر باشیان لێ كوشتن.كوشتنی شێخ حەنەش

دوای ئەوە ش����ۆرش بیری تۆڵەس����ەندنەوەی كردەوە لەعەرەبەكانی سەرپەرش����تی شەری تەلەلخیم ودارەخورمای����ان كرد وناوچەكەیان

تااڵن كرد كە بریتیی بوو لەمانە:1-ش����ێخ حەنەش س����اڵح جەلعاو عەلی شێخ

حمود ئەلهاوەر عەلی.2-شێخ محەمەد شحادە

3-حەسەن محەمەد حەسەن )حەسونی(4-س����ولەیمان مەالی خەڵكی باقرتی قەراجی

لە هۆزی راشیدی5- ئیبراهی����م جاس����می گون����دی ئۆمەراوەی

قەراجیتاوانب����اری گەورەش ش����ێخ حەن����ەش بوو.لەب����ەرواری 1968/4/18 ش����ێخ حەن����ەش دێتە هەولێر لەگەڵ پاسەوانەكانی بۆئەوەی دەعوەتی موتەس����ەریف ب����كا لۆ گوندەكەی خۆی وكاتی لێوەردەگرێ و كەلوپەل دەكڕێ ودەگەڕێتەوە ل����ۆ گوندی، ك����وڕە ئازاكانی دەشتی هەولێر مەفرەزەیەكی )21( نەفەری بەسەرپەرش����تی خوالێخۆش����بوو حەس����ەن

حەی����ران و ئ����اودەل و میرزا باش����تەپەیی ل����ە كەن����دی ع����ارەب كەندی بۆس����ەی بۆ دادەنێن����ەوەو كاتژمێ����ر دووی پاش نیوەڕۆ دەكەوێت����ە بۆس����ەكەو لە ئەنجامدا ش����ێخ وپاس����ەوانەكانی هەموویان ك����وژران، تەنها دەس����تی كەوتە بەبرینداری ش����وفێرەكەی پێشمەرگە كەناوی س����ابیرە گۆج بوو كورد

بوو.ئەوان����ەی ك����وژران ئەمانە بوون: )ش����ێخ س����وڵتان، ئەحمەد، مەرع����ی، حەن����ەش، كەرمووش( ئەوانە ع����ەرەب بوون و خەڵكی گوندی هەوێرە بوون، هەروەها )حەس����ەن عەبال(و )حوسێن عەبال( ئەوانە كوردبوون و خەڵكی گوندی گعێتلی بوون، دەرمان چایان لێگیرابوو لەگەڵ ش����ێخ هاتبوونە هەولێر بۆ ئ����ەوەی دەرمانەكەیان لۆ بەرب����دات. كاتی كوشتنی ش����ێخ حەنەش دیسان عەرەبەكان ویستییان هێرش بكەنە س����ەر تەلەلخێم بۆ نەیهێشت بەاڵم حكومەت تۆڵەس����ەندنەوە، لەبەرئەوەی تای ت����ەرازو گۆڕابوو، جیاوازی زۆر هەب����وو لەتوان����ای هێزی پێش����مەرگە

لەنێوان ساڵی 1963 و1968.تۆڵەكردنەوە

فەوجێك����ی 24و1968/4/25 لەرۆژان����ی مەغاویر بەپاڵپشتی تەیارەو دەبابەو جاشی ع����ەرەب و هێ����زی باڵی مەكتەب سیاس����ی )پ.د.ك( هێرش����یان كردە س����ەر بارەگای پێش����مەرگە لە گوندی بێس����تانە ودێدەوان و ئەو دەوروبەرانە، پاش س����ێ ڕۆژی ش����ەڕ

بەسەر شۆڕی كشانەوە هەولێر.تەلەلخێ����م، ش����ەهیدانی لەتۆڵ����ەی ه����ەر 1964 لەس����اڵی ئ����اودەڵ خوالێخۆش����بوو بەدەمانچ����ە لەناو گەراجی گوێ����ر لەهەولێر هێرش����ی ك����ردە س����ەر عەری����ف بی����الل و بەس����ەختی برینداربوو، ب����ۆ تۆڵەكردنەوەی خوێنی شێخ حەنەش، كەسوكاری لە مانگی 1969/9 لەناو مەركەزی گوێر دوو هاواڵتیان ش����ەهیدكرد ئەوانە نەخۆش بوون بۆ دكتۆر چووبون����ە ئەوێ، لەبەرچ����اوی مدیر ناحیەو

پۆلیس ئەو كارەیان ئەنجامدا. ئەوان����ەی ش����ەهید ب����وون ئەمان����ە بوون: كێخ����وا ب����رای مەول����ود )1-ئەس����عەد س����وولەیمانی(، )2-عەلی حەمەد بلە(، )3- شێخ س����ەالح زۆر بەس����ەختی بریندار بوو

دواجار چاك بۆوە(.سەرچاوەكان:

الپ����ەرە هەولێ����ر، ئینیس����كلۆپیدیای -14548،4549،4550،4551

2- خەبات وخوێن، خورش����ید شێرە، چاپی یەكەم، هەولێر، 2006، ل 116.

و ڕاگواس����تن لەنێ����وان كەندێن����اوە -3بەعەرەبكردندا، كاوە نادر.

4- چەند پەیڤێك لەبانێ����ژەی كوردایەتیدا، د.ئەحمەد شەریف.

5- ئ����ەو چاوپێكەوتنان����ەی لەگ����ەڵ ئ����ەم بەڕێزان����ەم ئەنجام����داوە: )حاج����ی بەك����ر س����دیق- ك����ە بەش����داری ب����ووی ش����ەری تەلەلخێم ب����وو(، بەرێز )ن����وری مەحموود شەڕی بەش����داربووی ڕەمەزان-پێشمەرگەی دارەخورما(، بەڕێز )حاجی عەلی س����وارە-كادی����ری ناوچ����ەی كەندێن����اوە لەس����ااڵنی شەس����تەكان وحەفتاكان، بەاڵم بەشداربووی ش����ەڕی دارەخورما نەب����ووە لە 1963/6/9 گی����راوە(، بەڕێزان )زرار س����ابیر س����ەڵتەو حەیدەر حوسێن عەباب- خەڵكی مەخموورن لەكات����ی ش����ەڕی دارەخوورما ل����ەوێ بوونە بەاڵم بێچەك بوونە(، بەڕێز )س����ەعدی خدر زەمۆك و عوم����ەر عەزیز-خەڵكی مەخموورن و پێش����مەرگە بوونە لەس����اڵی 1963، بەاڵم بەشداری نەبوونە لەوێ نزیك بوونە(، بەڕێز )حوسێن باوە- بەشداربووی بردنی غەفووری و ش����ەڕی دارەخوورم����ا(، )حاج����ی قادری س����ەیدە مینی- لەكاتی ش����ەڕی دارەخوورما بەندی ب����ووە لەبارەگای دارەخوورما(، بەڕێز گوندی محەمەد-خەڵك����ی ق����ادر )محەمەد حاجی ش����ێخان وپێش����مەرگەبووە بەشداری ش����ەڕی دارەخوورم����ای كردی����ە(، بەڕێ����ز لەساڵی )محەمەد حەسەن جووجە-ئەوكات

1963 ئەندامی ناوچەی مەخموور بووە(.

شەڕی دارەخورما چۆن روویدا؟

مەخموور و ساڵی 1963

گوندی داره خورما

Page 6: Zhmara(79)rozhnamai dangi maxmur

No. (79) 25 July 20156 ژمارە)79( 2015/7/25 3ی خه رمانان 2715 كوردی

ئا: دەنگی مەخموور

چ "لەفەیس����بووک ئەمجارەی لەگۆش����ەی باسە؟" تیش����ک دەخەینە س����ەر کۆمەڵێ بابەتی بەش����داربووانی ت����ۆڕی کۆمەاڵیەتی فەیس����بووک، ب����ۆ هەر ژمارەی����ەک چەند بابەتێکت����ان ب����ۆ هەڵدەبژێری����ن کەبابەتی

رۆژانەو گرنگ و پڕ بایەخن.س����االر س����یامەند ب����اس لەدابەش����بوونی

كۆمەڵگەی كوردی دەكاتنووسەرو شاعیر )ساالر سیامەند( لەپەیجی تایبەت����ی خ����ۆی پۆس����تێکی دابەزاندووە بەناونیش����انی )لەنێوان دوو زۆندا( تیایدا هات����ووەو دەڵێت: کۆمەڵگ����ەی ئەو هەرێمە

دابەشی سەر دوو زۆن بووە:زۆن����ی دەس����ەاڵت -بەرپرس����ە حکومی و

حزبییەکان.زۆنی زۆرینەی خەڵک.

زۆنی یەکەم بەیاس����او بە هێزی دەس����ەاڵت پارێزراوەو لە سەرووی یاساو لێپێچینەویەو خاوەن����ی هەم����وو ئیمتیازاتێکە بەرپرس����ە حزب����ی و حکومییە پلە یەکەکان و بازرگان و خاوەن و کۆمپانیاو مۆڵەکان و بەش����ێک لەپزیشک و ئەندازیارەکانیش سەر بەخێزانی ئەو زۆنەن. لەهەڵبژاردنەکان تاقەت و کاتی ئەوەی����ان نییە بچ����ن دەن����گ بەحزبەکەی

خۆشیان بدەن.زۆن����ی دووەم: زۆرینەی خەڵک- هیچ کەس

و دەزگای����ەک نیی����ە بیانپارێ����زێ، لەالیەن ئەندامانی خێزانی زۆنی یەکەمەوە بەردەوام مافیان پێش����ێل دەکرێ و ئەرکی قورسیان دەخرێت����ە سەرش����ان بێ ئ����ەوەی خاوەنی هیچ ش����تێک بن، ل����ە هەڵبژاردن����ەکان لە پێناو سەرکەوتنی ئەندامانی خێزانی زۆنی یەکەم ئامادەی هەموو قوربانیدانێکن، تاکە سەرچاوەو هێزی پارێزگارین لە خاک و واڵت

و نەتەوەو حزب.بارزان مەخمووری لەب����ارەی دایكەوە چی

دەڵێ؟بارزان مەخم����ووری لەئەكاونت����ی تایبەتی خۆی پۆس����تێێكی كورت ب����ەاڵم پڕ مانای دابەزاندووە ك����ە تێیدا هاتووە: )دایك ئه و به هاره یه ،ك����ه هه رچ����وار وه رز ناس����كترین به رگی س����ه وزی به ژیان پۆشیوه ، نه وه ك هه ر به هه شتێكه بگره فیرده وسێكه و بۆیه

به هه شتیشی له ژێر پێ دایە!(.كرێكار شاكر: رێگای مەرگ هەڵمەبژێرن

كرێكار ش����اكر لەئەكاونت����ی تایبەتی خۆی بابەتێك����ی بەناونیش����انی )گەن����ج و الوی هاتووەو تیایدا بالوكردۆت����ەوە، واڵتەكەم( دەڵێت: )راس����تە ئێستا لە قەیرانی دارایی و ب����ێ موچەی����ی و کەمی کارەب����او کەمی بەنزین و جەنگ و ش����ەڕی داعشین، بەاڵم ئەو بارودۆخەش تێپەردەبن و کۆتاییان پێ

دێت.هەروەه����ا نووس����یویەتی: تۆزیک خۆراگرو

ئارام ب����ن کۆچ مەکەن ب����ۆ واڵتی غەریبی کەس����وکارو واڵتتان جێمەهێڵن، کوردستان پێویس����تی بەگەنجی خوێ����ن گەرمی وەک ئێوە هەیە. ئێس����تا برا پیش����مەرگەکانتان ب����ەو گەرمای����ەو بەتینویەتی و برس����یەتی بەبێ پارەو ج����ل و بەرگ بەرگری لە خاک و شەرەفی خەڵکی کوردستان دەکەن. دە ئێ����وەش قۆلی مەردایەت����ی و ئازایەتی لێ هەلکەن و واز لە سەفەرکردن بێنن. رێگای

مەرگ بەدەستی خۆتان هەڵمەبژێرن!!.محەمەد گۆران و ئەردۆگان!

گ����ۆران( )محەم����ەد رۆژنامەن����ووس لەئەكاونت����ی تایبەت����ی خۆی پۆس����تێكی ك����ردووە بەناونیش����انی )توركی����ا چه ن����د پاشه كش����ه ی كردووە!( تیایدا هاتووە: سێ س����اڵ له مه وبه ر، ئ����ه ردۆگان ته له فۆنی بۆ موباره ك به ش����ار، زه ینه لعابدین، قه زافی، ده ك����ردو ده یگ����وت مادام میلل����ه ت ئێوه ی ناوێت، واباش����ه ده س����تبه رداری ده سه اڵت ب����ن! ئه ردۆگان هه ر ل����ه و گۆڕه ی خۆی لێ ببووه كوێخوای ناوچه كه . ئێستاش توركیاو ئ����ه ردۆگان وا بچووك بوونه ت����ه وه هه موو بیروهۆشیان له سه ر گرێ سپی و په یه ده یه ، رۆژ ت����ا ئێ����واره بیر ده كه ن����ه وه چۆن دوو داعش ئاودیوی رۆژئاوا بكه ن! به دڵنییایه وه ده ڵێ����م، دوو س����اڵی دیك����ه توركی����ا بیر له وه ده كاته وه چۆن ئیستانبۆل و ئه ده نه و

ئه نقه ره بپارێزی!(.

پرۆفیسۆر د.شوكر مەحمود مامەسێنی

بەشی دووەم

لەبەش����ی یەكەمی ئەم باس����ەدا باس����مان )عەولەمە(مان جیهانگی����ری لەكاریگ����ەری كرد لەسەر پرۆس����ەی خوێندن لەزانكۆكانی كوردس����تاندا، ل����ەم ڕوانگەی����ەوە دەتوانین كاریگەری عەولەمە لەسەر خوێندنی زانكۆیی

لەم خااڵنەی خوارەوە چڕبكەینەوە:ت����ازە پێگەیش����تووەكان ل����ە كۆمەڵگا -1خوێندنێك����ی دوو قۆڵی یاخوود دوو ئاكاری هەیە، ئاكارێك بانگەواز دەكات بۆ الس����ایی كردن����ەوەی رۆژئ����اوا لە پالن����ی خوێندن و هەنگاو دەن����ێ بۆ زانكۆو دامەزراوەیی بیانی و مامۆس����تایان ل����ەدەرەوە دەهێنێ بۆ وانە

عەلمانی خوێندنی بەرنام����ەی وتنەوە،بۆیە ودەستكەوتە شارس����تانیەكانی رۆژئاوای تیا زاڵە.لە بەرامبەر ئەوەش ئاكارێكی پاریزگار یاخ����وود حكومی هەی����ە پالنێك����ی خاكی وسادەیی داناوە لە س����نووری توانا داراییە بەرچەنگەكان بەمەبەس����تی جەخت كردنەوە لەس����ەرپێدانی زۆرترین قەب����ارە لە زانیاریە كالس����یكیەكان، وەزۆجار ئەو مامۆستایانەی لەم بوارە وانە دەڵێنەوە ئاكاری كالسیكیان پێوە دیارە، وەلێرەدا دووئاكاری و ڕاڕاییمان ب����ۆ دەردەكەوێت لە جۆری بی����ر كردنەوەو بەرەنگاربوون����ەوەی ه����ەر قەیرانێ����ك ك����ە كۆمەڵگا بەدەس����تی دەناڵێنی، لە ئەنجامی ئەو ناكۆكیە هزریەدا پێناسەی خوێندنی بااڵ لەكۆمەڵگا ون دەبێت. بەم ش����ێوەیە كاری فێركردن����ی زانكۆیی یان دەبێتە پاش����كۆو دواكەوت����ەی ئ����ەو فێركرن����ەی لەدەرەوەیە، یاخوود دەبەس����ترێتەوە ب����ە رابوردوویەكی

دوور.2- هەنگاو نان بەرەو پراكتیزە كردنی پێوەرە ئابووریەكان لەسەر سیس����تەمی خوێند كە خ����ۆی دەبینێتەوەلە كێبڕكێ و توانای ئەداو زیادكردن����ی دەس����تكەوتوجەخت كردن����ەوە لەس����ەرقازانج كردن، ئەمەش فاكتەرێكە بۆ كورت كردن����ەوەی ئاس����ۆ پەروەردەییەكان ب����ە هەموو پیكهاتەكانی����ەوە لە بەها مرۆیی و رۆش����نبیری و كومەاڵیەتیەكان، و تەسك گرن����ەوەی رۆلی فیرك����ردن بۆتاكە كەنالێك كە تەنها ئەرك����ی ئامادەكردن ودەرچواندنی

كرێ����كار وپر كردن����ەوەی پێگەكانی بەرهەم هین����ان بێ����ت. بۆی����ە فێركردن����ی زانكۆیی بوەت����ە كااڵی����ەك ب����ەكار دەهێندرێ����ت بۆ بەره����ەم هێنانی كااڵیەكی ت����ر ئەمەش پێ ی دەگوترێت)بەكااڵكردن����ی فێرك����ردن(، و ئەو پێوەرانەش كاریگەریان كردووە لەس����ەر رێژەتایبەت كراوەكان لە بوودجەی فێركردن وەكو ئەنجامێك بۆچ����االك كردنی خوێندنی س����وودەئابووریەكان لەسەر حیسابی سوودە كۆمەاڵیەتی����ەكان. ئەمەش ه����ۆكارە بۆ كەم كردن����ەوەی خەرجیەكان����ی حكوم����ەت ل����ە س����ەر خوێندن وراژە كومەاڵیەتیەكان وەك واڵمدانەوەی����ەك بۆ ئەو فش����ارانەی هاتۆتە كای����ەوە لەالی����ەن بەرنامەكانی چ����اككاری ریس����ای لەگەل كۆك����ە ئابووری،ئەم����ەش )جۆرج لۆكاتش( كە دایرش����تووە لەس����ەر چەمكی)بەش����ت كردن()التش����یو( كە ئەو مانای����ە دەگەیەن����ی )پەیوەندی����ەكان لەناو خەڵك ش����ێوە و مۆرك����ی پەیوەندی نیوان ش����تەكان وەردەگرن،ئەمەش ب����ە فاكتەری بنەرەتیەكان����ی لەبەه����ا دووركەوتن����ەوە پەیوەن����دی لە نێوان كەس����ەكان،و داڕنینی مۆرك����ە مرۆڤایەتی����ەكان لێی����ان،وە ئ����ەم چەمكەش بەكارهات����ووە بۆرەخنە گرتن لە كۆمەڵگای بنچینەییەكان����ی ب����وارە هەموو سەرمایەداری لەوانەش فێركردن ورۆشنبیری و فەلس����ەفە. هەر لەم بارەش ئاماژەدەكریت ب����ۆ ف����راوان بوون����ی چوارچێوەی)بتیەتی كاال _صنمية الس��لعة( ك����ە پێی دەوتری

) ەرۆش����ی وش����ەیدایی بە هێز بۆ وەدەست هینانی كااڵ (، ئەمەش هۆش����یاری مرۆیی و كۆمەڵگاشی گرتۆتەوە. بەم شێوەیە هەموو بەش����ەكانی پەیكەری ناو كۆمەلگا كۆنترۆل دەكاو درێژی����ش بۆتەوە بۆ ئەوەی خوێندنی ب����ااڵ لە زانكۆ تایبەتیەكان بگرێتەوە بەو پێ یەی كە كااڵی قوتابیە و رۆلی كریار دەبینێ، و زانكۆش فرۆش����یار، هەروەها فراوانتریش بووە بۆ ئەوەی خوێندنی حكومیش بگرێتەوە كە بۆت����ە خ����اوەن پرۆگرامێك����ی خوێندن وبەس����تراوەتەوە دراوە، خەرجیەكەش����ی ب����ەو تایبەتمەندیان����ەی رەواجیان هەیە الی قوتابیان و وا دادەنرێ كە دەرچوان ئامادەو ش����یاو دەكات بۆ بازاری كار بە شێوەیەكی چاكتر، ئەمەش كۆكە لەگەل بۆچوونی) الفن توفلر ( كەدەڵی ئێمە لەسەردەمی شەپۆلی س����ێیەم دەژین كە س����ەردەمێكە عەقلیەتی )دوای پێ����وەرەكان _ م����ا بع����د المعایرە( ی تی����ا دەركەوت����وە بە ش����ێوەیەك كە بێ س����تانداری )الال معیاریە( دەس����تی كردوەە بە گۆرینی هەموو ش����تێك ب����ۆ كااڵیەك كە بەرهەم دەهێندرێت بە پێی داواكاری كریار، وجۆری بەرهەمەكان تایبەتمەن����دی دوایش كاری بەره����ەم هێنان گۆراوە ت����ا رادەیەك ناتوانی����ن دوو یەكەی بەره����ەم هێنانی هاو

شێوە ببینین.وات����ە بەرەو)خصخص��ة( 3-هەنگاون����ان گواس����تنەوەی خوێندنی زانكۆیی بۆ بواری كاری تایب����ەت دوای ئەوەی لە تایبەتمەندی

دەوڵەت بوو، ئەمەش وەكو وەاڵمدانەوەیەك بۆ حكومەتەمان ل����ە هەمبەر ماف نەدان بە پێویس����تیەكانی تەرخانكردن����ی كوالێتیەكی ب����اش ل����ە خوێن����دن و ك����ەم كردن����ەوەی بەرپرسیارێتی و رۆڵەكانی لە رووی دارایی و كۆمەالیەتی، ئەمانەش بەروونی دیار دەبێت لە میان����ەی دەركەوتنی زانك����ۆ ئەهلیەكان وباڵوبونەوەی بە خێراییەكی زۆر بەهۆی پارە دان و تەمویلی كۆمپانیا تایبەتیەكان وسەر پەرش����تیەكی كەم لەالی����ەن حكومەتەكان،و وەرگرتن����ی هەم����وو تێچ����ووی خوێندن یان بەش����ێكی لە قوتابی����ان، هەروەها پراكتیزە كردن����ی ج����ۆری) بە ئەهلی ك����ردن( لە ناو سیس����تمی حكومی، ئەم����ەش لە میانەی بە تایبەت كردنی هەندێ بەشی زانستی لە ناو كۆلیژە زانكۆییە جیاوازەكان كە دەرگاكانیان وااڵ دەك����ەن ب����ۆ كوالیتیەك����ی تایبەت لە كەس����ەكان بەرامبەر خەرجیەكانی خوێندن، وێ����رای پراكتیزە كردنی سیس����تەمی قەرزی قوتابیان، ك����ە یەكێك لە بانكەكان تێچووی خوێندن بە قەرز دەداتە قوتابی و دوایی لێی وەردەگرێتەوە، لەگەل سودێكی دیاری كراو،

یان بە یەك جار یان بە شێوەی قیست.4- گۆرین����ی خوێندن����ی حكومی گش����تی كە دەستپێش����خەری ن����اكا ب����ۆ گەش����ەپێكردنی لەتایبەتمەندی وناوەرۆكەكان����ی پەیكەرەكانی كێبركێ وەك كەنالێك ب����ۆ پەرەپێدان، بەرەو ئامرازێك ب����ۆ قووڵكرن����ەوەی جیاوازییەكان و بۆش����اییەكان لە نێوان هەردوو جیهان. جیهانی

باكووری پێش����كەوتوو هەناردەكاری عەولەمە، لەگەڵ جیهانی باش����ووری دواكەوتوو هەڵگری گوش����ارەكانی ئەم جیهانە، بۆیە حكومەتەكان دەس����ت دەكەن بەدابەزاندنی پش����ت بەس����تە داراییەكان ) االعتمادات المالیە(و گوشارەكان زی����اد دەب����ن و قەیران����ەكان ئالۆزت����ر دەبن، بۆئ����ەوەی كار بكاتە س����ەر ئاس����تی كوالێتی راژە حكومی����ەكان بە نەرێن����ی. ئەم راژەیەش قوتاب����ی دەرچوو بەرهم دەهێنی كە ئاس����تیان وەكو پێویس����ت نیە چ بۆ ب����ازاری كار، چ بۆ هاواڵتیایەت����ی لەس����ەردەمی جیهانگیری!. بەم ش����ێوەیەش خوێندنی حكومی ئەبێتە رێگایەك بۆ هێش����تنەوەی دەوڵەتە دواكەوتووەكان بەبێ پێش����كەوتن بەم جۆرەش بۆشاییەكان فراوانتر دەبن لە نێوان هەردوو جیهانی باكوورو باشوور.5- ش����پرزەیی پەیوەندی لەنێ����وان جیهانی كارو جیهان����ی خوێندن، بەو پێیەی جیهانی كار وەستاوە لەسەر پلە پلەكراوی قوچەكی )الت����درج الهرمی(، ك����ە دەس����تپێدەكا لە كرێكاری ناشارەزاو كۆتایی دێت بەكرێكاری كارامە. ئەمەش لەیەك چونێكی زۆری هەیە لەگ����ەڵ پلەپلەكراوی قوچەكی ئاس����تەكانی خوێندن����ی زانكۆیی، بەاڵم ئ����ەم لێكچونەش بەپەلەی����ەو جێگی����ر نابێ����ت، بۆی����ە بوەتە فاكتەری دروس����تكردنی كێشە لە سیستەمی خوێندن كە سەرچاوەی بەرهەمهێنانی هێزی كارە، هەر لەزیادبوونی چری قوتابیانەوە تا دەگاتە دابەزینی ئاستی كوالێتی خوێندن لە

زانكۆ.

لە فەیسبووک چ باسە؟

عەولەمەو زانكۆ

كرێكار شاكرمحەمەد گۆرانبارزان مەخمووریساالر سیامەند

ئا: حەمید جەالل

زۆرن ئ���ەو س���ەرچاوانەی كە ئام���اژە بە دێرینەكانی و مێژوویی���ەكان ش���وێنەوارە پەراوێزەكانی هەروەها دەكەن، كوردستان الپەڕەكانی���ش گرنگ���ی بەش���ارو دێهات و

دەڤەرە جیاجیاكانی واڵتمان دەكەن.بۆی���ە پێویس���تە هەرجارەی الی���ەك لەو زانیارییان���ە بكەین���ەوە، كاتێك س���ەیری الپەڕەكان���ی كتێبی )اصول اس��ماْ املدن واملواقع العراقي)1((ی مامۆس���تا )جەمال بابان( بكەی، چەندین زانیاری گرنگ لەمەڕ ئەسڵی ناوی شارو الدێیەكانی كوردستانت

دەكەوێتە بەر چاوت.ل���ەم كتێبەی���دا جەم���ال باب���ان لەبارەی

كەندێناوە دەڵێت:)كەندێناوە ناوی ش���ارۆچكەیەكە سەر بە دانیش���توانی ژمارەی هەولێر، پارێ���زگای نزیك���ەی )17766( ك���ەس دەبێت، ئەو شوێنە ناوچەیەكی كشتوكاڵی هەرە گرنگە بەه���ۆی بەپیت���ی خاكەكەی كە س���ااڵنە بارانێكی ئێج���گار زۆری لێ دەبارێت، بۆیە بەرهەم���ی زۆری دەبێ���ت ل���ە دانەوێڵەی )گەنم و جۆ(و هاوش���ێوەی ناوچەی قەراج ك���ە بەهەمان ش���ێوەیە )جەم���ال بابان( لەبارەی ئەس���ڵی ن���اوی كەندێناوە دەڵێ: وش���ەیەكی لێكدراوە لە )كەند-ناوە(، واتە

كەندی ناوەند، چونكە كەندێك هەیە بەناو ش���ارۆچكەكەدا هاتووە، لەرۆژهەاڵتەوە بۆ

رۆژئاوا.ب���ەاڵم گ���ەر بڵێی���ن دیبەگ���ە لەچییەوە لێكدانەوەیەكی هاتووە؟ ئەوا هەمدیس���ان تری كردووە )دیبەگ���ە: دێ + بەگ(، ئەو ن���اوە دەگەڕێنێتەوە بۆ دێی ب���ەگ، واتە دێی بەگێك )ئاغایی���ەكان ئەوكات لەوێدا

نیشتەجێبووینە(.لەب���ارەی ن���اوی قەراج���ەوە، مامۆس���تا جەم���ال ئاماژە دەكات بەدەش���تی بەپیتی ناوچەك���ە بەگش���تی، لەوبارەیەوە دەڵێت: قەراج بەگرنگترین ناوچەكانی كش���توكاڵی پارێزگای هەولێر دەژمێردرێ، كە دەكەوێتە س���نوری ق���ەزای مەخموور، دانیش���توانی دەگاتە )9888( ك���ەس و )83( گوندی

هەیە.س���ەبارەت بەئەس���ڵی ناوی قەراج دەڵێ: )غالب تاڵەبانی( وش���ەی قەراج )قرەاچو خلق( توركمانیە بەواتای )خاكی رەش-أرچ الس���واد( بەهۆی رەنگی رەشی خاكەكەی بەرەشی خۆی دەنوێنێت، ئەمەو خاكەكەی دەوڵەمەندە بەتوخمی كیمیاویی كە بەپیتی خاكە نیش���ان دەدات و رێ���ژەی باران زۆر بەرزە، هەروەها بەرهەمی دانەوێڵەی )گەنم

و جۆ(ی سااڵنە زۆر لێدێتە بەرهەم.ش���ایەنی باس���ە ناوچەی )قەراج( لە دێر

زەمانەوە بایەخی

هەب���ووە كش���توكاڵی بەبەڵگ���ەی دۆزینەوەی )جۆگەی ئاودێری( ك���ە ش���وێنەواری كۆنن و بۆ س���ەردەمی دەردەكەوێت دەگەڕێتەوە، عەباس���ییەكان ك���ە ناوچەیەك���ی بەرهەمهێنانی بەروبومی

دانەوێڵە بووە.سەرچاوەكان:

1- كتێبەك���ەی مامۆس���تا جەم���ال بابان )اصول اس��ماْ املدن واملواق��ع العراقيه (،

الجزء االول، چاپی 1976- الپەڕە 298. 2- لەب���ارەی ناوی كەندێناوە )م. جەمال بابان( دەڵێ: كەندێناوە- الوادی االوسط .

ئا: برهان سلێمان

1- ئایا دەزان���ی کەس���ە دەوڵەمەندەکانی رووسیا بەس���ەیارەی فریاکەوتن )اسعاف( هاتووچ���ۆ دەک���ەن ب���ۆ رزگاربوونی���ان لە

قەرەباڵغی هاتووچۆی ناو شاری مۆسکۆ.2- ئایا دەزانی ژنانی س���عودیە بۆیان هەیە مۆڵەت���ی لێخوڕینی تەی���ارە وەرگرن، بەاڵم بۆیان نی���ە مۆڵەت���ی لێخوڕینی س���ەیارە

وەرگرن.3- ئایا دەزان���ی زۆرترین ژمارەی مناڵبوون بەناوی ژنێکی رووس���یەوەیە کە لە 1707-1782 ژیاوە لەژیانی���دا 69 منداڵی بوووە،

کە 16 جار منداڵی دوانەی بووە، 7 جاریش س���یانەو 4 جاریش چ���وار منداڵ���ی بووە

بەیەکجار.4- ئایا دەزانی س���ەگ لەرێگ���ەی زمانیەوە

ئارەق دەردەدات.5- ئای����ا دەزانی واڵت����ی تایوان تاکە واڵتە لەجیهاندا کە خزمەتگ����وزاری ئینتەرنێتی بێ بەرامبەری دابینکردووە بۆ س����ەرجەم

دانیشتوان و گەشتیارانی واڵتەکەی.6- ئایا دەزانی لەهیچ کام لەنەخۆشخانەکانی واڵتی یاب����ان ژووری ژمارە 4 نیە، چونکە شێوازی وتنی ژمارە )4( لەزمانی یابانیدا

نزیکە لە وتنی )مردن(ەوە.

7- ئای����ا دەزانی ئەگەر ل����ە یەک بۆ ملیار بژمێ����ری )1.000.000.000( ئ����ەوا بە 32

ساڵ تەواو دەبێ.8- ئایا دەزانی هەزار پێ 40 پێی هەیە.

9- ئای���ا دەزان���ی رەنگی ش���ین لەرەنگە س���ەرەکیەکانی فەیس���بووک و تویتەر و س���کایپە چونکە دەرکەوت���ووە کەرەنگی ش���ین رەنگێکی س���اردەو دەروون هێمن

دەکاتەوە.10- ئایا دەزانی ئەو هەوایەی بەرەو رووت دێ���ت لەکاتی چوون���ە ژورەوەت بۆ مۆڵە بازرگانی���ەکان تەنها بۆ دورخس���تنەوەی

مێش و مێشوولەیە.

ئا: سیروان مەغدید دیبەگەیی

1. هەموو بە زمان پەیڕەوی چاکەینکەچی بە کردە پف لە دۆ ماکەین2. سوار هەتا نەگڵێ نابێ بە سوار

برنج نەکوترێ ناچێتە ب����ازاڕ3. ئەگەر سەربانت درزی نەدابێدڵۆپە ئەبێ لە کوێ پەی��دا بێ

4. کیسەڵ دووپشکی ئەپەڕان��دەوەچزووی لە پشتی هەڵ چەقاندەوە

5. ئینسان لە نیسیان دروست ک�راوەمردووەکەی دوێنێی لەبیر نەماوە

6. چێشتی کاڵ مەخۆ زگ��ت نەیێشێتەماعت کەم بێ و مێشکت نەپیشێ7. بۆ دنیا خەفەت مەهێن���ەرە ب��ەر

هەر چۆنێ بیگری وا دەچێتە سەر8. هەرچەند ب���ێ ئەمری خودا هیچ

نابێبەاڵم کار ئەبێ سەبەبی تی������ابێ

9. بەرزیی ئەوەیە کە خ�����وا بتداتێ

نەک ماین چەقەڵ بتگێڕێ ساتێ10. ملی منداڵی خەڵکی دەشکێنن

مەدەنیەتیان بەوە دەن��وێنن11. ئەڵێ���ن: ئەو کچەی کەوا ش���وو

دەکابە ترشی شایی خۆی بێزوو دەک�ا

12. چەند خۆشە ئینسان بە ڕوویێکی پ��اک

دۆس���ت و بێ باک بێ بە کردەوەی چاک

هۆنراوەی/ رەزوان عەبدولقادر

قەزا دێرینەكەی كوردستانالنەكەی شۆرش و قەاڵی بەرخودان

پایتەخی هونەرو رۆشنبیرانمەڵبەندی حەیران و نووسەرانپێشمەرگەی ئازاو پاڵەوانی خاكبەعس بەزێن و شێری دەشت

وشاخخاوەن داستان و سەدان شەهیدی

جێگەی شانازی گەلی كوردی

قەزاكەی تەمەن نەوەد سااڵنپیرە بێ نازەكەی كوردستانداخەكەم ئەمڕۆ بێ كەسی

لە نێوان دوو حكومەت هەربێ خزمەتی

ماددەی 140 هیچی پێ نەكراحكومەتی هەرێم دەنگی لێ بڕا

نەوتەكەت هەر ئاوا دەكرێوەنەوشەو هۆتێلێ پێ دەكڕێخزمەتكردنت ئەركی هەمووانەبەرپرس و حكومەت زۆر چاك

بیزانەلێرەوە ساڵو لە مەخموریەكانئەمكدارانی خاك و نیشتمان

پێناسەی كەندێناوەو قەراج له زاری جەمال بابانه وه

مەخمووری بێ ناز

ئایا ئەو زانیاریانە دەزانی؟

پەندەکانی پیرەمێرد

Page 7: Zhmara(79)rozhnamai dangi maxmur

No. (79) 25 July 20157 ژمارە)79( 2015/7/25 3ی خه رمانان 2715 كوردی

سه رنووسه ر: به ختیار محه مه د 5463 465 0750دیزاین: شاخه وان محه ممه د سلێمان

ده نگی مه خموور له تویته ر:ده نگی مه خموور له فه یسبووك:facebook.com/d.mexmurtwitter.com/makhmur_maxmurكوردستان - هه ولێر - مه خموور

0750 483 1852

ده سته ی نووسه ران

ناونیشان

خه لیل پااڵنیعه بدولره حمان ئاده م

موحسین شوانیكارزان مامه ندپیرانرەزوان عەبدولقادر

عەبدولرەحمان ئادەم

هەفت���ەی ڕابردوو كۆتای���ی هات بەخولی تۆپی پێی بچوك���راوەی ڕەمەزانی پیرۆز، كە ڕێكخراوی ڕەنگ بەهەماهانگی یەكێتی ئازادی الوان بۆ )32( تیپی ش���ارۆچكەی

مەخموور ئەنجامیدا.ئ���ەم خولە ماوەی ی���ەك مانگی خایاندو بەش���ێوەی چوونە دەرەوەی یارییەكانی ی���ەك دۆڕان بەڕێوەچ���وو چ���وار تی���پ س���ەركەوتن بۆ قۆناغی چوارگۆش���ە، كە

بریتبوون لە تیپەكانی )قوتابیان و قەاڵو ش���ۆرش و برایەتی(، لەكۆتاییدا هەردوو تیپی برایەت���ی و قوتابیان توانیان بگەنە

یاریی كۆتایی.لەدوا یاری ئەم خولە، كە چەندین بەرپرسی حكومی و وەرزش���ی و جەماوەرێكی زۆر ئامادەب���وون، لەیارییەكی بەهێزدا الوانی برایەتی توانی نازن���اوی خولی رەمەزانی پیرۆز بەدەس���تبهێنێ، دوای سەركەوتنی بەس���ەر تیپی قوتابیان بەئەنجامی )4-1( گ���ۆل. دوای ئ���ەوەی تایمی یەكەمی

یارییەك���ە تەواوب���وو بەبەرامبەربوون���ی ه���ەردوو تیپ بەئەنجام���ی )1-1( گۆڵ، لەگێم���ی دووەم الوانی برایەتی كۆنترۆلی یارییەكەی كردو توانی س���ێ گۆل تۆمار ب���كات و یارییەك���ە لەبەرژەوەندی خۆی كۆتای���ی پێبهێنێ���ت، گۆلەكان���ی الوانی برایەتی���ش لەالیەن یاریزانان )مەس���عود عەب���اس و چیا نەجمەدی���ن دوو گۆل و ئەحم���ەد عەبدوڵ���اڵ( تۆمارك���راوو تاكە گۆلی الوانی قوتابیان )ئەرشەد محەمەد(

تۆماریكرد.

هه ڵبژارده ی الوانی كوردستان له تۆپی پێ بۆ به شداریكردن له جامی نه رویج،

به ره و ئه و واڵته به ڕێده كه وێت.سه رپه رشتیاری نه جمه دین س����یروان هه ڵب����ژارده ی الوانی كوردس����تان، به ماڵپه ڕی فه رمیی فێدراس����یۆنی تۆپی پێی كوردس����تانی راگه یاندووه “دوای ته واوبوونی رێوشوێنه كانی سه فه ركردن

و ئاماده بوونی ته واوی تیپه كه ، بڕیاره شاندی هه ڵبژارده ی الوانی كوردستان له تۆپی پێ به ره و واڵتی نه رویج گه شت بكات به مه به س����تی به شداریكردن له

پاڵه وانیه تیی نۆروه ی كه پ”.هه ڵب����ژارده ی الوان����ی كوردس����تان له ماوه ی راب����ردوو له ژێر سه رپه رش����تی و مه ش����ق مه ش����قییه كه ی، س����تافه

ئام����اده كاری ئه نجام����داوه و بڕی����اره یه كه م یاریی خۆش����ی له پاڵه وانیه تیی نۆروه ی كه پ، یه كش����ه ممه ی داهاتوو ئه نجامبدات. هه ڵبژارده ی كوردس����تان له چه ن����د وه رزی راب����ردوودا به تیپی جی����اواز جی����اواز به ش����داریی نۆروه ی كه پ����ی ك����ردووه و ئه نجامی به رچاوی

به ده ستهێناوه .

بژار بەكر

لە ئێستادا یانەی بەرشلۆنەی ئیسپانی بەبێ ئامادەبوونی نێیمارو مێس����ی یاریزانانیان لە ویالیەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا س����ەرقاڵی ئەنجامدانی مەش����ق و راهێنانن و وابڕیاریشە

سێ یاریی ئەنجام بدەن.

پێگەی فەرمی یانەی بەرش����لۆنە س����ەرجەم باڵوکردەوە یانەکەیانی مانگێکی یارییەکانی ک����ە لە چوار پاڵەوانێتی جی����اوازدا ئەنجامی دەدەن لە پێش دەس����تپێکردنی یارییەکانی وەرزی نوێ����ی خول����ی پلە یەکی ئیس����پانیا

)اللیگا(.خشتەی یارییەکانیان بەمجۆرەیە:

لە جامی ئینتەرناشیۆناڵ:بەرشلۆنە x لۆس ئەنجڵس )2015/7/22(

بەرشلۆنە x مانچستەر یونایتد )2015/7/25(بەرشلۆنە x چێڵسی )2015/7/29(

بەرشلۆنە x فیۆرێنتینا )2015/2/8(لە خوان گامپەر:

رۆما x بەرشلۆنە )2015/8/5(

جامی سوپەری ئەوروپی:سێڤییا x بەرشلۆنە )2015/8/11(

جامی سوپەری ئیسپانی:ئەتلەتیک بلباو x بەرشلۆنە )2015/8/14(

یاریی چوون.بەرشلۆنە x ئەتلەتیک بلباو )2015/8/17(

یاریی گەڕانەوە.

ئا: بژار به كر

فرانچیس���کۆ تۆتی کاپتن و ئەفسانەی یانەی ڕۆمای ئیتاڵی ئاشکرایکرد کە ئەو دڵنیانییە لە مانەوەی لەنێو یاریگاکاندا دوای کۆتای���ی هاتن���ی وەرزی داهاتوو و دان���ی بەوەدانا کە لیۆنێل مێس���ی لە

ئێستادا باشترین یاریزانی جیهانە.لەگ���ەڵ چاوپیکەوتنێکی���دا لەمیان���ی ڕۆژنامەی 'میس���ادیجیرۆ' تۆتی تەمەن 38 ساڵ وتی :"من ئەمساڵ لێرەم، بەاڵم

نازانم دوای 12 مانگ چی ڕوودەدات".لەسەر کارکردن لەگەڵ ڕۆدی گارسیای ڕاهێنەری ڕۆما، ئەفسانەکەی پایتەختی ئیتاڵی���ا دوپات���ی ک���ردەوە ک���ە ئەو

دڵخۆش���ە بەیاریکردن لە ژێر دەس���تی ئەودا س���ەرەڕای ئەوەی لە س���ەرەتاوە نەیناسیەوەو ئاماژەی بەوەدا کە لە ڕۆما تەنها یەک ڕۆدی-یان ناس���یوە پێش���تر

ئەویش رۆدی ڤۆلەر بووە.لەکاتی گفتوگۆکاندا منداڵێک لە ڕۆدی گاریسای پریسی کە ئەو هەست بەچی دەکات ک���ە ڕاهێنەرایەت���ی باش���ترین یاریزانی جیهان دەکات وەکو ئاماژەیەک ب���ۆ تۆتی، بەاڵم لە جیاتی ڕۆدی تۆتی خۆی بە پێکەنین���ەوە وەاڵمی دایەوەو وت���ی "خۆش���م دەوێی، بەاڵم ئێس���تا باش���ترین یاریزان مێس���ییە، نیگەران مەبە، ئەو ب���ەم زوان���ە پەیوەندی بە

ڕۆماوە دەکات".

ستێڤن جیرۆج جێرارد، لە رێکەوتی 30 / 5 / 1980 لە ویس���تۆنی شاری لیڤەرپوڵ لە دای���ک ب���ووەو بەیەکێک ل���ە کاپتنە بەهێزەکانی مێژووی تۆپی پێ دادەنرێت.

جێرارد لەسەر مەزهەبی کاسۆلیکییەو لە 2007/6/16 ژیانی هاوسەرێتی پێکهێناوە لەگەڵ ئەلێکس کوران کە ئەمیش هەمان ئایدیای جێراردی هەبووەو خاوەنی س���ێ کچە لە هاوس���ەرەکەی، هەروەها خاوەنی یەک براو سێ خوشکە، براکەی ناوی پۆڵ جێراردە و ئەمی���ش گۆڵپارێزی ئیڤەرتۆن

بووە بۆ ماوەی شەش وەرز.جێ���رارد لە تەمەنی منداڵییەوە پەیوەندی بەتیمی ویڵستۆن جونیۆرزی شارەکەیەوە دەکات، لەتەمەن���ی ن���ۆ س���اڵی لەالیەن وەردەگیرێت، لیڤەرپوڵ���ەوە قوتابخانەی ل���ەو مانەوەی���دا س���اڵ 11 لەم���اوەی قوتابخانەیە بەتەواوەتی گەش���ەدەکات و داهاتوویەکی پرشنگدار چاوەڕێی دەکات.

وەرزی دەس���تپێکردنی پێ���ش ل���ە 1998 - 1999، راهێن���ەری ئ���ەو کاتەی لیڤەرپوڵ ناوی جێرارد دەخاتە لیس���تی پێکهاتەکەیەوە ئەمەش دەبێتە خۆشترین کاتەکانی ئەو یاریزان���ە، دوا تێپەڕبوونی چەن���د مانگێک و ل���ە 1998/11/29 لە یاری���ی لیڤەرپ���وڵ و بالکبێ���رن لەکۆتا خولەکەکان جێرارد دەچێتە ناو یاریگاوەو

ب���ۆ یەکەمی���ن جار ل���ە خولی نایابی ئینگلتەرا و لیڤەرپوڵ دەبیندرێت. دوای ئ���ەوە لەیارییەكانی ی���ۆرۆی 2000 بانگهێش���تی هەڵبژاردەی ئینگلتەرا كرا، بەاڵم ل���ەم پاڵەوانێتی���ە تەنها یارییەكی

ئەنجامدا.لەم���اوەی 17 س���اڵ یاری���ی کردنی بۆ لیڤەرپوڵ، جێرارد لەس���ەرجەم خولەکان بەیاریی���ە دۆستانەکانیش���ییەوە 708 و یاری���ی ئەنجام���داوەو 186 گۆڵی تۆمار کردووە لەناویان���دا 504 یاریی فەرمی لە خول���ی نایابی ئینگلتەرا ئەنجامداوەو 120 گۆڵیش���ی تۆمار کردووە. بەاڵم لەماوەی 14 س���اڵ یاریی کردنی ب���ۆ هەڵبژاردەی ئینگلتەرا، جێرارد 114 یاریی کردووەو 21

گۆڵیشی تۆمار کردووە.ئ���ەو نازناوانەی بەدەس���تیهێناوە لەگەڵ یانەک���ەی بریتین لە : ف���ا کەپ )2001، 2006(، جام���ی خولی فوتب���ۆڵ )2001، 2003، 2012(، جامی قەڵغانی خێرخوازی )2006(، خول���ی پاڵەوانەکان���ی ئەوروپا )2005(، جام���ی یوێف���ا )2001(، جامی

سوپەری یوێفا )2001(.لە ئێس���تادا جێرارد تەمەنی 35 س���اڵەو لەدوای 17 ساڵ یاریی کردنی بۆ لیڤەرپوڵ وابڕی���ارە بۆ م���اوەی 18 مانگ رووبکاتە

یانەی نیویۆرک گاالکسی ئەمریکایی.

هه ڵبژارده ی كوردستان بەشداری برایەتی بووە پاڵەوانی خولی ڕەمەزانپاڵەوانێتی نۆروەی كەپ دەكات

یارییەكانی بەرشلۆنە بەر لەدەستپێكردنی اللیگا

تۆتی لەبارەی میسییەوە چیدەڵێت

هەموو شتێك لەبارەی ستیڤن جێرارد بزانە

Page 8: Zhmara(79)rozhnamai dangi maxmur

مووچه خۆری ئه م زه مانه

Dengî Mexmûr ژمارە )79( 2015/7/25 3ی خه رمانان 2715 كوردی

هۆنراوه ی میللیكاكە گوێ بدەنە ئــەو دەنگ و باسە

نەما زەمانی قــەیناغ و داســـــەخەڵك مەرەقی گــێزەرو خــــاسەتەرەنتەر هــــاتیە لەگەڵ دەڕاسەنـــــوكی چنت تیژە دەڵێ ئەڵماسەجێگای )دە( عەڵبان رۆژ ئەوا خالسەفەالح هەڵدەگری گەنمی خوالســەوراغ دەگەڕێن بەبێ قەڕاســـــــە

facebook.com/d.mexmur

جگه‌ر‌گۆشه‌كانی‌ده‌نگی‌مه‌خموور

دانا دیار مشاریسه رمه د سه میع سدیقلیا ره وه ند یوسف

لەپرۆگرامێک����ی بەش����داریکردنی لەکات����ی عەرەبی، عەم����ار نوێترین گۆرانی خۆی لەژێر ناوی )نییە نییە( راس����تەوخۆ پێشکەش����ی هەوادارانی کردو گوتیشی "چاوەڕێی ئەلبوومە

تازەکەم بن".عەم����ار کوفی ل����ە لێدوانێکیدا ب����ەرووداوی ب����ۆ زۆر کارکردنێک����ی "دوای رایگەیان����د ئێس����تا گۆرانی، ئەلبوومێکی بەرهەمهێنانی خەریكە تەواودەبێ����ت و لەداهاتووێکی نزیک و گونج����اودا باڵوی دەکەمەوە". س����ەبارەت ب����ە گوتن����ی یەکێ����ک ل����ە گۆرانییەکانی لە پرۆگرام����ی عەرەبی تاراتا، عەم����ار گوتی:" بەڵێ ئەم گۆرانییە بەرهەمێکی تازەیە لەنێو ئەلبوومەک����ەم و گۆرانییەک����ە ک����ە بەزمانی کوردی و عەرەبی گوتراوە، تێکست و ئاوازی بەش����ە کوردییەک����ەی فۆلک����ۆری کوردییەو تێكس����تی بەشی عەرەبیش����ی لەالیەن عەزیز

رەسام نووسراوە". عەمار کۆفی، گەنجە کوردە بەشداربووەکەی بەرنام����ەی "ع����ەرەب ئای����دڵ"ی تەلەڤزیۆنی دەکات هەواداران����ی سوپاس����ی ،MBCک����ە هەمیش����ە بەگەرموگوڕی����ەوە چاوەڕێی

بەرهەمەکانی دەکەن و پشتگیری لێدەکەن.

جۆردان ماتس����ۆن كه له س����ه ره تای په الماری داعش بۆ س����ه ر ه����ه ردوو به ش����ی رۆژئاواو باش����وری كوردس����تان بۆ روبه ڕوونه وه ی ئه و گروپه هاته كوردس����تان و چ����ووه به ره كانی جه ن����گ، ژیان����ی هاوس����ه رگیری له گه ڵ كچه

كوردێكی دانیشتووی سوید پێكهێنا.لەت����ۆڕە ک����ە وێنەی����ەک چەن����د بەپێ����ی

کۆمەاڵیەتییەکانی فەیس بووک باڵوبوەتەوە، جۆردان ماتس����ۆنی ش����ه ڕڤانی ئه مریكی كه ماوه ی زیاتر له ش����ه ش مان����گ له به رخودانی كۆبانێ و دوو مانگ له به رخودانی ش����ه نگال هاوش����انی گه ریالو ش����ه ڕڤانان و پێشمه رگه به رامبه ر به داعش جه ن����گاوه ، كچه كوردێكی دانیش����تووی واڵتی س����ویدی به ن����اوی النه

خواستووه و له مه راس����یمێكدا چوونه ته ژیانی هاوسه رگیریه وه .

ماتس����ۆن ب����وون ب����ه زاوای گه ل����ی كوردی به گه وره ترین ش����انازی ده زانێت، وه ك چۆن به رگریك����ردن و خه باتك����ردن له پێناو خاكی كوردستان به رامبه ر گروپی تیرۆرستی داعشی

به شانازی و مێژووی بۆ خۆی زانیوه .

دەتوانن بۆ سپیكردنەوەی ددان ئەم ڕێگایانە بەكاربهێن����ن بێئ����ەوەی زی����ان بگەیەنێت بە

مینای ددان:1- دەتوان����ن میوەی ش����لیك بهێنن بەدداندا بۆ م����اوەی 3 بۆ 5 خول����ەك دواتر ددان بە ئاو خاوێنبكرێتەوە، ڕۆژانە بەكارهێنانی ئەم ڕێگایە هۆكار دەبێت بۆ سپی بونەوەی ددان.2- خواردنی س����ێو بەتوێكڵەوە هۆكار دەبێت

بۆ سپیكردنەوەی ددان .

3– دەتوان����ن توێكڵ����ی مۆزهەفتەی یەكجار بۆ م����اوەی 10 خولەك بهێنن ب����ە دداندا بۆ

سپیكردنەوەی ددان.4- دەتوان����ن تێكەڵ����ەی س����ۆدەو دەرمانی خاوێنكردنەوەی ددان و شلیك بەكاربهێنن بۆ س����پیكردەوەی ددان بەجۆرێك ئەم تێكەڵەیە سێ ڕۆژ جارێك بۆماوەی 3 بۆ 5 خولەك بە دداندا بهێنرێت دواتر ددان بەئاوی ش����لەتێن

خاوێنبكرێتەوە.

ئا/كارزانی مامەندپیرانلەرۆژهەاڵتی ناوەراس����ت بەگش����تی سنووری نێ����وان واڵتان وێ����ڕای تەلبەندكردنی هەزاران كیلۆمەت����ر، بەهەزاران جەندرمەو پاس����ەوانی س����نووریش بوونیان هەیەو سااڵنە پارەیەكی خەیاڵی����ان بۆ تەرخ����ان دەكرێت، كە بووەتە بارگرانی بەسەر حكومەتی ئەو واڵتانە، تەنها

بەمەبەستی پاراستنی س����نووری نێوان دوو واڵت.

بەاڵم ئەگەر سەیری ئەم وێنەیە بكەین، تەنها شەقامێك كە هاتووچۆی بەردەوامی لەسەرە، س����نووری نێوان دوو واڵتی دەس����ت نیشان كردووەو پاس����ەوان و تەلبەندیشی پێویست نیی����ە، بێ ئەوەی هیچ یەك لەو واڵتانە زیانی

بۆ واڵتەكەی دیكە هەبێت، ئەویش س����نووری نێ����وان هەردوو واڵتی ئەڵمانی����او هۆڵەندایە، ئ����ەو وێنەی����ە زۆر بەر ب����اڵوە لەنێ����و تۆڕە كۆمەاڵیەتییەكان، ك����ە دوو هاواڵتی یەكیان ئەڵمانی ئەوی دیكەیان هۆڵەندییە تەوقەیان لەگەڵ یەك كردووە، لەس����ەر سنووری نێوان

ئەو دوو واڵتە.

هونەرمەندی دەنگخۆش )دەریا بەدر( دوای ئ����ەوەی ئەلبوومێكی گۆران����ی باڵوكردەوە، لەم����اوەی راب����ردوو س����روودێكی ئایین����ی

باڵوكردەوە.لەلێدوانێكی����دا، دەریا ئام����اژەی بەنوێترین بەرهەمی خۆی داو گوت����ی "ئەم بەرهەمەم بەناونیش����انی )با خ����ودا لەی����اد نەكەین( لەهۆن����راوەی خۆم����ەو ئ����اواز گەل����ەری و كاری مێكس و ماس����ترینگ لەالیەن )تارق گوتیش����ی ئەنجام����دراوە". خانەقین����ی( "وێنەكان����ی ئ����ەو كلیپە لەش����اری هەولێر وێن����ەی گیراوەو لەالی����ەن )رێباز رواندزی( ئەنجام����دراوە". ب����ۆ دەرهێنان����ی كاری لەالیەن خۆش����ییەوە دەریا سوپاسی هەموو ئەوكەس����انەی كرد كە هاوكاریان كردووە بۆ

بەئەنجام گەیاندنی ئەم بەرهەمەی.جێگەی باسە ئەم بەرهەمە دوای ئەوە دێت كە لەچەن����د مانگی راب����ردوو هونەرمەندی الو دەریا ب����ەدر ئەلبوومێكی گۆرانی لەژێر ناونیشانی )بەسە خەمێكی تر( باڵوكردەو، ك����ە دوو لەبەرهەمەكانی ئ����ەو ئەلبوومەی

كلیپی بۆ كردوون.

عەمار: چاوەڕێی ئەلبوومە تازەکەم بن

ددانت سپی بكەوە بەبێ دكتۆرشه ڕڤانه ئه مریكیه كه بوو به زاوای كورد

شەقامێك سنووری نێوان دوو واڵت دیاری دەكات

دەریا سروودێكی ئایینی باڵودەكاتەوە

* ئەح���ۆل فۆرم پڕ ئەكاتەوە لەش���وێنێكدا نووسراوە تكایە ئ���ەم چوارگۆش���ەیە بەبەتاڵی بەجێ بهێلە، ئەویش ئەنووسێت

)بەسەرچاو(.* مامۆس���تایەك لەقوتابیەك دەپرس���ێت: س���اڵی 1898ی رووی���دا؟ چ���ی زایین���ی قانعی دەڵێت: قوتابیەك���ەش شاعیر لەدایكبوو. مامۆستا لێی ئەپرسێت: ئەی لەساڵی 1908 قوتابیەكەش رووی���دا؟ چ���ی دەڵێت: قان���ع تەمەنی بوو بە

دە ساڵ!.

نوكته