یه) كۆبانێ( وانی ور پشتیەخمو م2714 زبهر ره ی23 2014 / 10 / 15 ) 70 ( ژمارەورەخمودەنگی مەت بە تایبورەخموانی متیی هاو2014 / 10 / 9 رۆژیوەكانی���ە توێژە بەس���ەرجەم چی���ن وورەخم���وەی���ان لەمنێك���ی هێمانپێوا رێاڵپشتی كۆبانێ.مدا بەمەبەستی پ ئەنجاورەخموانی متیی هاوپێوانەدا هەر لەم رێاڵپش���تی كۆبانێش���تێكیان ب���ۆ پدا یاارەوە دەقی كە ئەم���ەی خووكردەوە بشتنامەكەیە:دا یاداشت یای هەرێمی كوردستان/: س���ەرۆكایەت بۆەتی هەرێمیوردستان/ حكوم پەرلەمانی كوەكان یەكگرتووە/ نەتە كوردستان دونیا.. خوازانیزادی ئا ش���ارۆچكەیان���یتی هاوو بەن���اویاڵپشتی خۆمان،ری و پور، پشتگیەخمو م ش���اریبەتی بەتایوانی رۆژئا ب���ۆ كوردا ك���ە ئەمرۆوەكەینەووپاتدە كۆبان���ی د چەتەكانیماریهێرش و پە كەوتۆتە بەر خۆشەویستەم شارە داعش، كوردانی ئەتی ئەمس���یارەپرس���یدان! بەر ل���ە مەتروەۆی نەتەكەوێتە ئەس���تش دە دۆخ���ەان، كە هاوپەیمانوەكان و هێزی یەكگرتوونەو نەچوایان پێویست بەهانگوێرەی بەودونی���ای هەموركی���اش بەبەرچ���او توێگری���ەو هەمیش رری داعش هەم هاوكاكات! بۆیەاڵپش���تی كۆبان���ی دە ل���ە پ���ی هەرێمی كوردس���تانا لەحكومەت داونای خۆی تواو ه���ەوڵ وكەین، هەمو دە م���اددی واڵپش���تی بخات���ە گ���ەڕ بۆ پ كەتاكووان���ی رۆژئ���ای كوردا مەعن���ەوی دەڕواتس���تكان بەسنگاوە ئێس���تا هەای توركیەكانیییوەندیگ���ەری پە و كاریانیتی وەك هاوو، بۆی���ە پێوە دی���ارەریور لەپاڵ پش���تگیەخم���و ق���ەزای موایم���ان ل���ە رۆژئایانی براەمخ���ۆر و خەتی هەرێمش لە سەرۆكاین داوا كوردستاكەین بەپەلەوی كوردستان دە و پەرلەمانی رزگار بكەن.ر كۆبان بەكردا بژی كورد.. بژی كوردستان..ورەخموانی متی هاوو2014 / 10 / 9 ورەخمودەنگی مەت بە تایبوروەخموی شارۆچكەی موەزادكردنەی ئا لەدواستانیۆریبەگە، تیرێڕو دی شارەدێی گو هەردووكانی ئەو بۆ گوندەەكش���ەیان كرد پاش داعشدەكان بەش���ێك لەگونا ئێستاشورەو ت سنوعش ماون و هێزیارانی داستی چەكدژێر دە لەوەیكردنەیە بۆ پاكپێش���ڕەویدا پێشمەرگە لەارانی داعش.كان لەچەكد گشت گوندە ق���ەزایقام���یقایم( ئیبراهی���م ش���ێخەڵبارەی ژم���ارەی گوندە رزگار لە)ورەخم���و م گوندانەیی ئەوو ژمارەیە ئەم دوایوەكانی كراس���تانیۆری تیرژێ���ر دەس���تی كەهێش���تا لە)ورەخمودەنگی م( ە لەلێدوانێكیدا بۆاعشدای دكانی پێش���مەرگە هێزەیە "بەم دواییگەیاند را10 ون وام بوردەویان ب���ەیەكانپێش���ڕەوی لەد كردووەو هێش���تا پێنجزا دیكەیان ئا گوندیبییەكانرە عەی گوندەردی و زۆربە گوندی كو گوند36 كەی تێدایە، كە نزی داعشی هێش���تاوروەخمو گوند لەم17 دێی قەراج وش���ارە لەژێر دەس���تیدێی گوێڕ لەش���ارە گوند لە دوو ماوە".اعشدا د ت���ەواویوەیكردن���ە بەرزگاربارەت س���ەور، رەش���ادەخموڤ���ەری مەكان���ی دە گوندوریەخم���وت���ەی م كۆمیپرس���ی خ���در بەر تەواویكردن���یی���ە "رزگارەكێت���ی پێی وا ی زیات���ر���یور دڵنەوایەخم���و گوندەكان���ی مور بەمەبەس���تیەخموانی متییت بەهاو دەداوەیورو دوورخس���تنەەخمووەیان بۆ م گەڕانەنی داعش لەس���ەرش���ەو مەترس���ییەكارە هەەی "لەناحیشی خدر گوتی". رەشاد ناوچەكە خێزان20 وەكانیی���ەك���ۆی گوندە ق���ەراج بە سەنتەری گوندەكانیو زۆربەیوەتەڕاوە نەگە هێزیتیس���ەدەرەوەی دەوریش لەەخمو مە پەلەبكرێت پێش���مەرگەیە، بۆیە پێویس���ت وەرزیی ئەم گوندانە چونكەوەزادكردنە لەئار وا ب���ڕواتوەو كات���ەوە���ە نزی���ك بو دروێنش دەبنێبەورو ق���ەراج بەخمورانی م جوتیا لەدانەوێڵە". گوندی قەزای203 جێگەی باس���ە لەك���ۆیدی���ان لەژێر گون60 زیات���ر ل���ەورەخم���و معش ماوەوستی داۆری تیرستی چەكدارانی دەورەخموپرسانی منەكانی بەررەی لێدوا بەگوێ هێرش كردنین���ایچەیە تواعش ل���ەو ناو داماوە. نەدپیراننی مامەنرزا كادەستیور لەەخمووەی مزادكردنەی ئا دوا هەیەوەنگۆی ئەئێس���تاد دە داعش، لەور كەەخموكەی موە كۆلیژە بەم هۆی���ەژی كۆلیرەبیردی و عە بەشی كو هەردووۆ دەگرێ���ت دابخرێت، لەخروەردە پ���ەحەدین ئەو زانكۆی سەم سەرۆكی بەو بەم زووانەشوەكات���ە رەتدەنگۆیە دەوە.كرێتەدەوام دەست بە دەكەكۆلیژە لە زانكۆیی س���ەرۆكید دزەی د.ئەحم���ەانەی لەس���ەرو دەنگۆیحەددین ئە��� سور هەیەەخموكەی م كۆلیژە داخس���تنیو لەلێدوانێكی���دا بۆوەكات���ە رەت���ی دەژیاند "كۆلی رایگەی)ورەخمودەنگی م( ەوام تێیداور ب���ۆ ئەمس���اڵ دەخم���و موە ش���اریگوازرێتەم دەبێت و ناردەوا بەین،نە راس���ت نو دەنگۆیا هەولێر، ئ���ەرام رەوش���ێكی ئاوەی ئێمە تەنها بۆ ئەنەكانی خولیو ب���ۆ قوتابی���ان لەئەزمونی خولیون بكەی���ن، ئەزمو دووەم دابی". س���ەرۆكی هەولێرم���ان ب���ردە دووەمشی "لەگەڵن گوتیحەدی زانكۆی س���ە،دنی ئەمس���اەرزی خوێنوەی و هاتنە بەروویوەكرێت���ە دەۆكەرە زانك دووب���اردەوامدن تێی���دا بە خوێنتابی���ان و قو دەبێت".دون بۆ چاكس���ازی، كه موتهحی كوتل���هیێزهكێت���ی ه یه���ه كوتلهكانیێك���ه ل یهكگهیهنێت،، رایده)نهسون( ییهكان نیشتیمانوهیكردنههموارندا بۆهیهكانیاكاری داوا له نێووه. �یش هاتو140 ور، مادهی دهستوه كوتلهیكرده ل ئهحمهد سلێمانی، س���هرگهیاند خهندانی را���دون بەماڵپەری موتهحیۆمبڕێژك���راوههك���ی ب مادهی140 "م���ادهی نیی���ه، ك���هس رازی بهچهن���د بڕگهی���هكات���هی پێكهك���ه ب���هوی ماده بهت���هوا، چونك���ه جێبهجێكردن���یوه كوردیش���هش���ی خس���تهڕوو، ك���هوه قورس���ه". ئهدان���هیێك���ه ل���هو مای���ه، یهكو ماده ئ���هش���یوه، وتی بكرێتههموار هیانكردووه داوا لێكتێگهیش���تن بهپێیوهیكردنههموارێوان س���هرجهمبێ� لهنكان ده و رێككهوتنه، كه زۆربهیوونشیكردهوهندا". راتهكا پێكهاسی سیزانیی رێكهوتن و سا یاساكان بهپێیه،و مادهشی "جگه لهن، وتیپهڕێنری تێده فراوانترتی پارێزگارهكانسه داواكراوه دهوهیكردنههمواردا هم لهم دۆخه بكرێت، به دهبێتبێت، بۆی���هر ق���ورس دهو دهس���تو بارودۆخی ئهمنیری س���هقامگی چاوهڕێی بكهین".[email protected] خاوەن ئیمتیازل سنجاوی جهمیوسەر سەرنو بهختیار محهمهدور دهردهچێتهخمو مانگانهیه، له م گشتیری رۆشنبیەكی رۆژنامەیورەخمو گوندی م203 لەكۆیستی داعشەژێر دە گوند لە60 ناخرێتور داەخموروەردەی مژی پە كۆلیوهیكردنههموارون داوای ه موتهحیدكهن ده140 ماددهی لەبەر چی؟)ورەخمودەنگی م( ق كارێزی تاری تورکیاکەی داعش گرێکوێرەیزمەران محەمەد عەز کاورەخمو مەكانی مامۆستایەوەری لەبیردا)ە رواندزیشوكری( 2 3 5 ن گوێڕی محێدیێڕوی لەگووە داعش دوای ئەس���تانیۆری تیرس���تی پێش���مەرگەر دەور لەس���ەەخمو م و لەو ناوچانەورە هاتنوشی شكستی گە تودان، لەئێس���تاەكش���ە ك���را ناچ���ار بەپاشخەنەكار، دە دیكەن���ییان لە پ هەوڵەكانوە بوۆمبنان���ی با دا هەوڵیش���یاند ل���ەدواانی لەنزیك چواڕیرەكی گوێڕ لەشەقامی سە گوندی گامێش تەپە.یەن���ە وەیكردن���ەدار ئاگا دوایرەكیكان لەسەر شەقامی سەیوەندیدارە پەۆمب���ی چێندراو چ���وار ب)هەولێ���ر-گوێڕ( وچەڵ پودا دەگیرێ���ت وس���تی بەس���ەر دە120 كێش���یۆمبێك، كە هەر بوەكرێتە دەیەكرچاوە سەوەیەوبارە. لەوە كیلۆگرام بویگەیاند را)ورەخمودەنگی م( رۆژنامەی بۆە نزیكە لە ك)گامێش تەپە( انی "لەچوارریو دانرابوۆمبن چ���وار ببییەكارە عە گوندە ئەودوورەوە تا لەەوەیل بەس���ترابو بەمۆباۆمبانەش، كێشی ئەو بوەە بتەقێننەۆمبان بوش و پوو، لەناو كگم ب���و120 هەریەك���ەویەرچاوە"، ئەو س���ەوەویەردرابون ش���اوا پاشكراۆمبانە ئای ئەم بوە "دوای ئەشی گوتیییەكان و ئەمن هێ���زە خۆش���بەختانە كرانیانۆمبەكانەقەمەنی ه���ات و بندازەی ت ئەوە". بتەقێتەو نەیانهێشت كردەوە پوچە- 10 ش���ارۆچكەی گوێ���ڕ لەرۆژی ئەگەرچیكانی پێش���مەرگەن هێزەی���ە لە2014 - 8 ائێس���تا بارودۆخیم ت، بەوەنترۆلكرایە كۆكەیوەو نزیە جێگیر نەبو ئەم ش���ارۆچكەیدەس���تی ئەم ش���ارۆچكەیە لە چوار گوندی ماون.اعشداارانی د چەكد پوچەڵۆمبی چێندراو لەگوێڕ چوار بوەكرێتە دە70 ورەخموونی دەنگی مادی دەرچو شەشەمین ساڵیەك پیرۆزبێتیو لەهەموادی كە هاوكات شەشەمین ساڵیامەكەمانی رۆژن)70( ونی ژمارەی دەرچو بەبۆنە ستافی وەران خوێنراستەی ئا خۆمانیرۆزبای پیمترین گەر رۆژنامەكەمانەاوچەكەمانوكی نن خزمەتێكی بچو بتوانیوادارینن، هیكەیمان دە رۆژنامەكەدێناوە .و قەراجو كەن گوێروروەخمونەی م راستەقینی دەنگی بۆ گەیاند بكەین

Dangi maxmur zhmara (70)

Embed Size (px)

DESCRIPTION

رۆژنامەی دەنگی مەخموور ژمارە (٧٠).. ١٥-١٠-٢٠١٤

Citation preview

Page 1: Dangi maxmur zhmara (70)

‌مەخموور‌پشتیوانی‌)كۆبانێ(یه‌

ژمارە )70( 2014/10/15 23ی ره‌زبه‌ر 2714

تایبەت بەدەنگی مەخموور

رۆژی 2014/10/9 هاواڵتییانی مەخموور توێژەكانی����ەوە و چی����ن بەس����ەرجەم رێپێوانێك����ی هێمانەی����ان لەمەخم����وور ئەنجامدا بەمەبەستی پاڵپشتی كۆبانێ.

هەر لەم رێپێوانەدا هاواڵتییانی مەخموور پاڵپش����تی كۆبانێ ب����ۆ یاداش����تێكیان باڵوكردەوە كە ئەم����ەی خوارەوە دەقی

یاداشتنامەكەیە:

یاداشتبۆ: س����ەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان/ پەرلەمانی كوردستان/ حكومەتی هەرێمی

كوردستان/ نەتەوە یەكگرتووەكان

ئازادی خوازانی دونیا..ش����ارۆچكەی هاوواڵتیان����ی بەن����اوی مەخموور، پشتگیری و پاڵپشتی خۆمان، ب����ۆ كوردانی رۆژئاوا بەتایبەتی ش����اری ئەمرۆ ك����ە دووپاتدەكەینەوە كۆبان����ی كەوتۆتە بەرهێرش و پەالماری چەتەكانی داعش، كوردانی ئەم شارە خۆشەویستە ل����ە مەترس����یدان! بەرپرس����یارەتی ئەم دۆخ����ەش دەكەوێتە ئەس����تۆی نەتەوە یەكگرتووەكان و هێزی هاوپەیمانان، كە بەگوێرەی پێویست بەهانایان نەچوونەو هەموودونی����ا بەبەرچ����اوی توركی����اش هەم هاوكاری داعش����ەو هەمیش رێگری ل����ە پاڵپش����تی كۆبان����ی دەكات! بۆیە داوا لەحكومەت����ی هەرێمی كوردس����تان

دەكەین، هەموو ه����ەوڵ و توانای خۆی بخات����ە گ����ەڕ بۆ پاڵپش����تی م����اددی و مەعن����ەوی كوردان����ی رۆژئ����اوا كەتاكو ئێس����تا هەنگاوەكان بەسس����تی دەڕوات و كاریگ����ەری پەیوەندییەكانی توركیای پێوە دی����ارە، بۆی����ە وەك هاوواڵتیانی پش����تگیری لەپاڵ مەخم����وور ق����ەزای و خەمخ����ۆری برایانم����ان ل����ە رۆژئاوای كوردستان داواش لە سەرۆكایەتی هەرێم و پەرلەمانی كوردستان دەكەین بەپەلەو

بەكردار كۆبانی رزگار بكەن.بژی كورد..

بژی كوردستان..هاوواڵتیانی مەخموور

2014/10/9

تایبەت بەدەنگی مەخموور

لەدوای ئازادكردنەوەی شارۆچكەی مەخموورو هەردوو شارەدێی گوێڕو دیبەگە، تیرۆریستانی داعش پاشەكش����ەیان كرد بۆ گوندەكانی ئەو سنوورەو تا ئێستاش بەش����ێك لەگوندەكان لەژێر دەستی چەكدارانی داعش ماون و هێزی پێشمەرگە لەپێش����ڕەویدایە بۆ پاككردنەوەی

گشت گوندەكان لەچەكدارانی داعش.ئیبراهی����م ش����ێخەڵاڵ )قایمقام����ی ق����ەزای مەخم����وور( لەبارەی ژم����ارەی گوندە رزگار كراوەكانی ئەم دواییەو ژمارەی ئەو گوندانەی كەهێش����تا لەژێ����ر دەس����تی تیرۆریس����تانی داعشدایە لەلێدوانێكیدا بۆ )دەنگی مەخموور( رایگەیاند "بەم دواییە هێزەكانی پێش����مەرگە

لەپێش����ڕەوییەكانیان ب����ەردەوام بوون و 10 گوندی دیكەیان ئازاد كردووەو هێش����تا پێنج گوندی كوردی و زۆربەی گوندە عەرەبییەكان هێش����تا داعشی تێدایە، كە نزیكەی 36 گوند لەش����ارەدێی قەراج و 17 گوند لەمەخموورو دوو گوند لەش����ارەدێی گوێڕ لەژێر دەس����تی

داعشدا ماوە".ت����ەواوی بەرزگاركردن����ەوەی س����ەبارەت رەش����اد مەخموور، دەڤ����ەری گوندەكان����ی خ����در بەرپرس����ی كۆمیت����ەی مەخم����ووری یەكێت����ی پێی وای����ە "رزگاركردن����ی تەواوی گوندەكان����ی مەخم����وور دڵنەوای����ی زیات����ر دەدات بەهاواڵتییانی مەخموور بەمەبەس����تی گەڕانەوەیان بۆ مەخموورو دوورخس����تنەوەی هەرەش����ەو مەترس����ییەكانی داعش لەس����ەر

ناوچەكە". رەشاد خدر گوتیشی "لەناحیەی ق����ەراج بەك����ۆی گوندەكانیی����ەوە 20 خێزان نەگەڕاوەتەوەو زۆربەی گوندەكانی سەنتەری لەدەرەوەی دەس����ەاڵتی هێزی مەخمووریش پێش����مەرگەیە، بۆیە پێویس����تە پەلەبكرێت لەئازادكردنەوەی ئەم گوندانە چونكە وەرزی دروێن����ە نزی����ك بووەت����ەوەو كار وا ب����ڕوات جوتیارانی مەخموورو ق����ەراج بێبەش دەبن

لەدانەوێڵە".جێگەی باس����ە لەك����ۆی 203 گوندی قەزای مەخم����وور زیات����ر ل����ە 60 گوندی����ان لەژێر دەستی چەكدارانی تیرۆریستی داعش ماوەو بەگوێرەی لێدوانەكانی بەرپرسانی مەخموور داعش ل����ەو ناوچەیە توان����ای هێرش كردنی

نەماوە.

كارزانی مامەندپیران

دوای ئازادكردنەوەی مەخموور لەدەستی داعش، لەئێس���تاد دەنگۆی ئەوە هەیە

بەم هۆی���ەوە كۆلیژەكەی مەخموور كە هەردوو بەشی كوردی و عەرەبی كۆلیژی دابخرێت، دەگرێ���ت لەخۆ پ���ەروەردە بەاڵم سەرۆكی زانكۆی سەاڵحەدین ئەو

دەنگۆیە رەتدەكات���ەوەو بەم زووانەش لەكۆلیژەكە دەست بەدەوام دەكرێتەوە.

د.ئەحم���ەد دزەیی س���ەرۆكی زانكۆی س���اڵحەددین ئەو دەنگۆیانەی لەس���ەر داخس���تنی كۆلیژەكەی مەخموور هەیە رەت���ی دەكات���ەوەو لەلێدوانێكی���دا بۆ "كۆلیژی رایگەیاند مەخموور( )دەنگی مەخم���وور ب���ۆ ئەمس���اڵ دەوام تێیدا بەردەوام دەبێت و ناگوازرێتەوە ش���اری هەولێر، ئ���ەو دەنگۆیانە راس���ت نین، ئێمە تەنها بۆ ئەوەی رەوش���ێكی ئارام ب���ۆ قوتابی���ان لەئەزموونەكانی خولی دووەم دابین بكەی���ن، ئەزموونی خولی دووەمم���ان ب���ردە هەولێر". س���ەرۆكی زانكۆی س���ەالحەدین گوتیشی "لەگەڵ ئەمس���ااڵ، وەرزی خوێندنی هاتنەوەی دووب���ارە زانكۆكە دەكرێت���ەوە بەرووی قوتابی���ان و خوێندن تێی���دا بەردەوام

دەبێت".

كوتل���ه ی موته حیدون بۆ چاكس���ازی ، كه یه كێك���ه ل���ه كوتله كانی یه كێت���ی هێزه نیشتیمانییه كان )سوننه (، رایده گه یه نێت، له نێو داواكارییه كانیاندا بۆهه مواركردنه وه ی

ده ستوور، ماده ی 140�یش هاتووه .ئه حمه د سلێمانی ، س���ه ركرده له كوتله ی موته حی���دون بەماڵپەری خه ندانی راگه یاند "م���اده ی 140 ماده یه ك���ی بۆمبڕێژك���راوه به چه ن���د بڕگه ی���ه ك، ك���ه س رازی نیی���ه پێكهات���ه ی ب���ه ماده ك���ه به ت���ه واوی جێبه جێكردن���ی چونك���ه كوردیش���ه وه ، ك���ه خس���ته ڕوو، ئه وه ش���ی قورس���ه ". ئ���ه و ماده ی���ه ، یه كێك���ه ل���ه و مادان���ه ی داوایانكردووه هه موار بكرێته وه ، وتیش���ی لێكتێگه یش���تن به پێی "هه مواركردنه وه ی و رێككه وتنه كان ده بێ� له نێوان س���ه رجه م

پێكهاته كاندا". روونشیكرده وه ، كه زۆربه ی یاساكان به پێی رێكه وتن و سازانی سیاسی تێده په ڕێنرین، وتیشی "جگه له و ماده یه ، داواكراوه ده سه اڵتی پارێزگاره كان فراوانتر

بكرێت، به اڵم له م دۆخه دا هه مواركردنه وه ی ده س���توور ق���ورس ده بێت، بۆی���ه ده بێت ئه منی بارودۆخی س���ه قامگیری چاوه ڕێی

بكه ین".

[email protected]

خاوەن ئیمتیازجه‌میل‌سنجاوی

سەرنووسەربه‌ختیار‌محه‌مه‌د

رۆژنامەیەكی رۆشنبیری گشتی مانگانه یه ، له مه خموور ده رده چێت

لەكۆی‌‌203گوندی‌مەخموور ‌60گوند‌لەژێر‌دەستی‌داعشە

‌موته‌حیدون‌داوای‌‌هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌‌كۆلیژی‌پەروەردەی‌مەخموور‌داناخرێتمادده‌ی‌‌‌140ده‌كه‌ن

)دەنگی‌مەخموور(‌لەبەر‌چی؟

تاریق‌كارێزی

داعش‌گرێکوێرەکەی‌تورکیا

کامەران‌محەمەد‌عەزیز

مەخموور‌لەبیرەوەرییەكانی‌مامۆستا‌

)شوكریە‌رواندزی(دا235

محێدین گوێڕی

تیرۆریس����تانی داعش دوای ئەوەی لەگوێڕو پێش����مەرگە دەس����تی لەس����ەر مەخموور تووشی شكستی گەورە هاتن و لەو ناوچانە ناچ����ار بەپاشەكش����ە ك����ران، لەئێس����تادا هەوڵەكانیان لە پالن����ی دیكە دەخەنەكار، ل����ەدوا هەوڵیش����یاندا دانان����ی بۆمب بووە لەشەقامی سەرەكی گوێڕ لەنزیك چواڕیانی

گوندی گامێش تەپە.الیەن����ە ئاگاداركردن����ەوەی دوای

پەیوەندیدارەكان لەسەر شەقامی سەرەكی )گوێڕ-هەولێ����ر( چ����وار بۆمب����ی چێندراو دەس����تی بەس����ەردا دەگیرێ����ت و پووچەڵ دەكرێتەوە، كە هەر بۆمبێك كێش����ی 120 لەوبارەیەوە سەرچاوەیەك كیلۆگرام بووە. بۆ رۆژنامەی )دەنگی مەخموور( رایگەیاند "لەچوارریانی )گامێش تەپە( كە نزیكە لە گوندە عەرەبییەكان چ����وار بۆمب دانرابوو بەمۆبایل بەس����ترابوەوە تا لەدوورەوە ئەو بۆمبانە بتەقێننەوە، كێشی ئەو بۆمبانەش هەریەك����ەو 120 كگم ب����وو، لەناو پووش و

پاوان ش����اردرابوویەوە"، ئەو س����ەرچاوەیە گوتیشی "دوای ئەوەی ئەم بۆمبانە ئاشكرا كران خۆش����بەختانە هێ����زە ئەمنییەكان و ئەندازەی تەقەمەنی ه����ات و بۆمبەكانیان

پوچەاڵ كردەوەو نەیانهێشت بتەقێتەوە".ئەگەرچی ش����ارۆچكەی گوێ����ڕ لەرۆژی 10-پێش����مەرگە هێزەكانی لەالی����ەن 2014-8كۆنترۆلكرایەوە، بەاڵم تائێس����تا بارودۆخی ئەم ش����ارۆچكەیە جێگیر نەبووەو نزیكەی چوار گوندی ئەم ش����ارۆچكەیە لەدەس����تی

چەكدارانی داعشدا ماون.

لەگوێڕ‌چوار‌بۆمبی‌چێندراو‌پوچەڵ‌دەكرێتەوە

شەشەمین ساڵیادی دەرچوونی دەنگی مەخموور 70لەهەمووالیەك پیرۆزبێت

بەبۆنەی‌دەرچوونی‌ژمارە‌)70(ی‌رۆژنامەكەمان‌كە‌هاوكات‌شەشەمین‌ساڵیادی‌ستافی‌ ‌و‌ خوێنەران‌ ئاراستەی‌ خۆمان‌ پیرۆزبایی‌ گەرمترین‌ رۆژنامەكەمانە‌ناوچەكەمان‌ بچووكی‌ خزمەتێكی‌ بتوانین‌ هیوادارین‌ دەكەین،‌ رۆژنامەكەمان‌

بكەین‌بۆ‌گەیاندنی‌دەنگی‌راستەقینەی‌مەخموورو‌گوێرو‌قەراج‌و‌كەندێناوە‌.

Page 2: Dangi maxmur zhmara (70)

No. (70) 15 October 20142 ژمارە)70(‌‌‌‌‌23‌‌‌‌2014/10/15ی‌ره‌زبه‌ر‌‌2714كوردی

تاریق كارێزی

مەخم���وور دامەن���ی جوگرافییەكی زۆر هەستەوەر لە باشووری كوردستان پێك هەردوو نێوانی سەرزەمینی دەهێنێت. زێی گەورە و زێی بچووك، س���ەبارەت

بە كوردس���تانی م���ەزن كەمەربەندێكی زۆر گرنگ���ە. لە چیا سەركەش���ەكانی بارزان و خواكوڕك و حەسارۆس���تەوە بیگرە ت���ا دەگاتە پێدەش���تی قەراج، پردە جوگرافیایەكە باش���وور و باكوور و رۆژهەاڵتی كوردس���تان پێكەوە گرێ دەدات. ئ���ەم جوگرافیای���ە ل���ە چیا و تەالن و دەشت پێك هاتووە. مەخموور بەش���ی دەش���تی ئەو جوگرافیایە پێك دەهێنێ���ت. ل���ە رووی س���تراتیژییەوە دەڤەری مەخم���وور تەواوكەری هەردوو دەڤەری چیا و تەالنەكەیە. پەیوەند بەم باس���ە، ئەگەر بە 69 ژمارەی رابردووی )دەنگ���ی مەخم���وور(دا بچینەوە، دوو

شتمان بۆ ئاشكرا دەبێت:یەك���ەم: ئ���ەم رۆژنامەیە بەو س���ەدان راب���ردووی ژمارەكان���ی الپەڕەی���ەی خۆی، دنیای���ەك زانیاری���ی گرنگی لە هەمەجۆر ب���واردا باڵو كردووەتەوە، كە لەباری���دا هەیە ببێتە ب���ەردی بناغەی ئینس���كلۆپیدیایەك لەب���ارەی دەڤەری

مەخموورەوە.

دووەم: ستافی ئەم رۆژنامەیە رەنجێكی فەرهادانەی���ان داوە ب���ۆ رازاندن���ەوەی مێ���ژووی رۆژنامەگەری���ی ك���وردی بە ئۆرگانێكی زیندووی لۆكاڵ، كە بووەتە زمانحاڵی دەڤەرێكی گرنگی كوردستان.دەچوون���ی )دەنگ���ی مەخم���وور( لە نەخشەی بزاڤی رۆژنامەوانیی كوردیدا، س���ەروەرییەكی شایس���تە و سەنگینی كولتووریی���ە. ئەو رۆژنامەی���ە بووەتە چاودێری بەرژەوەندی و دۆخی گشتیی ئەم دەڤەرەی، كە یەكەم ش���وێن بووە تیخی تەعریبی گەیشتووەتێ. لە رووی قوربانی دانیش���ەوە، هەردەم پێشەنگی ناوچەكان���ی دیكە ب���ووە. مەخموور لە رابردوودا باجی قورس���ی ناسنامەكەی داوە، لە س���اڵی 1991دا رژێمی بەعس لە تێكڕای پارێزگای هەولێر كش���ایەوە، بەاڵم چنگ���ی لە مەخموور قایمتر كرد. لە نەوەدەكانی سەدەی رابردووشدا هەم ب���ە فەرمی لە هەولێ���ری دابڕی و هەم خستییە بن شااڵوی تەعریبەوە. رژێمی س���ەدام بە داگیركردنی ئەم دەڤەرە و

گۆڕینی دیموگرافیاكەی، مەبەستی بووە كورد لە هەرێمی چیادا ئابڵووقە بدات، لە هەمان كاتدا مووسڵ بكاتە پاڵپشت بۆ ش���ااڵوی تەعریب كردنی كەركووك، بە بێ داپچڕینی مەخموور ئەو پاڵپشتە هیچ بەهایەكی نەدەما. لە رووی سامانی سروشت و كش���توكاڵەوە، بە جێبەجێ كردنی پ���رۆژەی ئاودێ���ری، مەخموور لەباریدا هەیە ببێتە س���ەبەتە خۆراكی باشووری كوردس���تان. بە رەچاوكردنی ئ���ەو وردە زانیاریی���ەی خس���تمە روو، دەزانی���ن پرس���ی داكۆكی ك���ردن لە ناس���نامەی دەڤەری مەخم���وور چەند گرنگ و هەس���تەوەرە. لەبەر ئەوەش���ە ك���ە هەبوونی ئۆرگانێكی وەك )دەنگی مەخموور( كارێكە زۆر لە جێی خۆیدایە. پێشم وایە ئەو پێشمەرگانەی لە پشتی ئەم پرۆژە و ئۆرگانەوەن، سەروەرییەكی گەورە و ناوبانگی شایس���تە بۆ خۆیان دەنووسنەوە. غەفوور مەخمووری وەك س���كرتێری )ی ن د ك( كە پشتگیریی ل���ە دەرچوون���ی )دەنگ���ی مەخموور(

كارێك���ی ك���ردووە، ك���ردووە. بەجێ���ی زۆر

پااڵنی بەختی���ار هاوكات ئەركی كە وەك سەنووسەر رۆژنامەك���ەی دەركردن���ی ئێمەی ئەستۆ، گرتووەتە دەزانین رۆژنامەنووس���ان

چ ئەركێك���ی پڕ لە زەحمەتی و ماندوو بوونە. رەنگە س���ەروەریی

دەركردن���ی رۆژنامەیەك���ی تایبەت بە مەخموور ب���ۆ بەختیاری رۆژنامەنووس وزەیەك���ی یەكج���ار بەتی���ن بێت، كە ب���ە دەرچوونی ه���ەر ژمارەیەكی نوێی رۆژنامەكە ئارەقەی ماندوو بوونەكەی، بە ئۆخەی الپەڕە گەش و دەوڵەمەندەكانی بس���ڕێتەوە. ب���ۆ رۆژنامەن���ووس هیچ بەرهەمدار كاركردنی هێندەی ش���تێك مای���ەی خۆش���ی و جێی س���ەربڵندی نییە. دەش���كرێ بپرسین: ئەرێ بەر لە )دەنگی مەخموور( نەخش���ەی كاروانی رۆژنامەگەری���ی كوردی ل���ەو دەڤەرەدا چیمان پیش���ان دەدات؟ وەك من بزانم

م ئ���ەت���ا دەنگ���ە كات���ە، ئ���ەم و بڵندتری���ن بەرینترین دەنگی مەخموور بووە، خۆ ئەگەر بەخت یار بێ���ت ئەم رۆژنامەیە تا س���ااڵنێكی درێژی داهاتوو بەردەوام بێت، جێی خۆیەتی بیر لەوە بكرێتەوە گەشەی پێ بدرێت و بكرێتە ناوەندێكی رۆژنامەوانی و لێكۆڵینەوە، بە چەشنێك باوەش بۆ ل���ە ئامێزگرتن���ی بەهرە و تواناكانی ئ���ەو دەڤەر بكاتەوە، نەمازە ك���ە دەرچوونی )70( ژمارەی )دەنگی مەخم���وور( س���ەرمایە و ئەزموونێكی

گەورە و شایانە.

)دەنگی‌مەخموور(‌لەبەر‌چی؟

دەستخۆشییەك‌بۆ‌فەرمانگەی‌ئاوی‌مەخموورروونكردنەوەیەك‌لە)سەید‌عەلی(یەوەدوای ئ���ەوەی لەژم���ارەی 69ی رۆژنامەی )دەنگی مەخموور( هەوالێكمان بەناونیش���انی )وەزیرە گۆرانیش س���ەید عەلی الدەبات( باڵوكردەوە، لەروونكردنەوەیەكیدا س���ەید عەلی ئاماژە بەوەدەكات كە دەگەڕێتەوە س���ەر پیش���ەكەی و سوپاسی وەزیری ئەوقاف

دەكات.لەروونكردنەوەكەیدا، س���ەید عەلی پێش���نوێژو وتارخوێنی مزگەوتی )س���ەید عومەر( لەمەخموور دەڵێت "دوای خۆپیشاندانەكانی مەخموور ئاگادار كرامەوە كە من لەس���ەر مینبەر دوورخراومەتەوە، بەاڵم ئێس���تاكە بەڵێنیان پێداوم كە بگەرێمەوە س���ەر مینبەرو لێرەوە سوپاس���ی تایبەتیم هەیە بۆ وەزیری ئەوقاف و كاروباری ئایینی". لەو روونكردنەوەیەدا س���ەید عەلی ئاماژە بەوە دەكات كە "راس���تە من بەش���داری خۆپیشاندانەكانی مەخموورم كرد ئەمەش لەپێناو بەرژەوەندی گش���تی و بەهۆی كێشەی نەبوونی ئاوو خزمەتگوزارییەوە بوو، ئەگەرچی بەبڕیارێك من لەس���ەر مینبەر دوورخراومەوە، بەاڵم ئێس���تاكە خۆشبەختانە بەرپرسانی وەزارەتی ئەوقاف و كاروباری ئایینی بەس���نگێكی فراوانەوە هاوكارییان كردووم و هیچ كێشەیەكم لەگەڵ وەزارەتی ئەوقاف دانییەو پشتیوان بەخوا بەمزووانە دەگەڕێمەوە س���ەر مینبەر". لەبەش���ێكی روونكردنەوەیەكەیدا سەید عەلی دەڵێت "هەروەك چۆن رەخنەم گرتووەو

ئێستاش جێگەی خۆیەتی سوپاسی ئەوانە بكەم كە رەخنەكەیان لێ قەبوول كردووم".

ئەحمەد مەال ساڵحدوای ئەوەی چەكدارانی تیرۆریس���تی داعش لەمانگی شەش���ی رابردووەوە دوور لەهەموو بەهایەكی ئینسانی ئاوی مەخمووریان بڕی و رێگ���ە ن���ادەن دلۆپێك ئاوی خواردنەوە بەرەو مەخموور بێت، بەاڵم خۆش���بەختانە دوای رزگاركردن���ەوەی مەخموور فەرمانگەی ئاوی مەخموور لەهەوڵی جددی دابووە بۆ چارەس���ەركردنی كێش���ەی كەم ئاوی، بۆ ئەم مەبەستە لەماوەی تەنها 25 رۆژدا توانیان

چارەسەری ئەم كێشەیە بكەن.هەڵبەتە دوای گرتنەوەی ئاوی مەخموور لەالیەن چەكدارانی داعش���ەوە كە س���ەرچاوەكەی لەگوندی سوڵتان عەبدوڵاڵیە زنجیرەیەك خۆپیش���اندان و نارەزایی لەش���اری مەخموور ئەنجامدرا بۆ چارەسەركردنی كێش���ەی كەم ئاوی، بۆ ئەم مەبەستە فەرمانگەی ئاوی مەخموور بەوپەری لەخۆبوردەییەوە كاریان كرد تا ئەو بۆش���اییە پڕ بكاتەوەو س���وپاس بۆ خوا ئێستا بەشێكی زۆری كێشەی كەم ئاوی چارەس���ەركراوە، ئەوەی جێگەی دڵخۆش���ییە بەرێوەبەری ئاوی مەخموور بەرێز كاك )غازی جەعفەر( كە كوڕی شارەكەمانەو شەوورۆژ لەخەمی ئەو كێشەیەدابووەو خۆی لەگەڵ تانكەری ئاوەكان لەكۆاڵن و شەقامەكانی مەخموور دەگەڕاو پێداویستی خەڵكی

مەخمووری دابین دەكرد.

* هەیە دانیش���تووی هەولێرەو ناوی خ���ۆی لەقەرەبووی یەك ملیۆن دیناری نووسیوە، هەشیانە تەقەی لەخەڵكی سڤیلی مەخموور كردووه و ئێس���تاش داوای قەرەبووی یەك ملیۆن دیناری دەكات، خۆ هەشیانە

لەساڵی 1980ەوە مەخمووری جێهێشتووە. )كەس بەكەس نییە!(* لەدوای چۆڵكردنی مەخموورو هاتنی داعش بۆ مەخموور، موزایەدەی زۆرم���ان بینی، دیمانەی هەر كەس���ێك دەكەی���ن دەڵێت ئەمن ئاخیر كەس بووم لەمەخموور رۆیشتم، هەشبوو سەیارەی بیكاشۆی لەترسان بەجێهێش���تبوو كەچی لەمەجلیسێك باس���ی پاڵەوانێتی خۆی دەكرد، هەندێكیشیان تەقەیەكیان نەكردووە كەچی رەخنەش دەگرن. )ئەوەی

لەشەڕێ نەبێت هینەكەی تیژە(.* هەن���دێ بەرپرس���ی حیزبی و حكوم���ی خەڵكانێ���ك هاندەدەن و پش���تگیریان دەكەن بۆ جنێودان و گاڵتەك���ردن بەخەڵك، بەتایبەت لەفەیس���بووك هەی���ە جنێو بەخەڵك دەدات كەچ���ی هەندێ بەرپرس الیك و كۆمێنتی بۆ دەكەن و دەستخۆشی لێدەكەن، بەداخەوە شەڕی مەخمووری بەمەخمووریان دەكەن و خۆشیان لێ بێتاوان دەردەهێنن.

)دەك رووتان رەش بێت!(.* لەزۆر ش���وێن بەنزین و سوتەمەنی فرۆشراوە بەچەكدارانی داعش، تەنان���ەت بەرپرس هەب���ووە بازرگانی لەگەڵ داع���ش كردووە، كەچی لێپرس���ینەوەیان لەگەڵدا نەكراوە، بەرپرس���یش هەب���وو لەمەخموور كەمتەرخەمی زۆری كردووە كەچی تەنها سزایەكەی ئەوەبووە رەوانەی

ماڵەوەیان كراوە. )ئیتر بۆ دواوە(* دوای ئ���ەوەی بەرپرس���ێكی حیزبی بڕیاری ئ���ەوەی دابوو بچێتە راهێنانی لەشجوانی، كەچی لەهۆلی لەشجوانی لەجیاتی ئەوەی خۆی ئاس���نەكان بەرزبكاتەوە بە پاس���ەوانەكانی بەرزكردبوەوە. )س���تۆپ

ستۆپ جەنابی بەرپرس!(. * سااڵنێكە دەڵێین عەرەب سەروەت و سامانی كوردان تااڵن دەكات، كەچی لەدوای ئازادكردنەوەی مەخموورو قەراج ژمارەیەك لەهاواڵتییان ك���ە هەندێكیان لەهێ���زی ئەمنیش كاردەكەن بەداخ���ەوە ماڵی چەند عەرەبێكیان تااڵن كردووەو هەیە دەڵێن هەموو ش���ەو دوو وەرەقە تا 5 وەرەق���ە لەو تااڵنكردنە قازانج دەكەی���ن. )نابێ هێزە ئەمنییەكانی

مەخموور لەوكارە بێدەنگ بن(* كارمەندێكی رۆژنامەكەمان تائێس���تا نزیك���ەی 500 هەزار دیناری غەرامەی هاتووچ���ۆی لەرێگای ماڵی خەزووری لەس���ەر تۆماركراوەو چەند جارێكیش تووشی رووداوی هاتوچۆ بووە. )دەڵێن جەڕەی ئاوێ

لەرێی كانی دەشكێ(.* زانیتم���ان مامۆس���تا ل���ە قوتاب���ی دەدات و هەندێجاریش قوتابی لەمامۆس���تای داوە، ب���ەاڵم ئەمج���ارە لەمەخم���وور بەپێچەوان���ەوە بەردەس���تێكی قوتابخانەیەك بە كۆبال لەبەرێوەبەری قوتابخانەكەی

دەدات و سەری ئەو مامۆستایە دەشكێنێت. )ئاخیری خێربێت(

كوتك راپۆرت/كارزانی مامەندپیرانده‌نگی‌مه‌خموور

دوای رزگار كردنەوەی مەخموور، ئێستا ژی���ان لەمەخموور ئاس���ایی بووەتەوەو خەڵك بەرێژەیەك���ی باش گەڕاونەتەوە س���ەر ماڵ و حاڵی خۆیان و دەستیان بەژیان لەم شارە كردووەتەوەو مەترسی داعش الی خەڵك نەماوە، هاواڵتیان ئەو ئارامییە بۆ بوونی هێزەكانی پێشمەرگە

لەدەوروبەری مەخموور دەگەڕێننەوە.مامۆس���تا یونس مس���تەفا كە پیشەی بەرگ���درووە لەمەخموور دەڵێت "خەڵك ئێس���تا زۆر گەڕاونەتەوە س���ەر ماڵ و حاڵ���ی خۆیان، بەش���ێوەیەك ئێس���تا بەدەگمەن لەمەخم���وور خانووی چۆڵ دەس���ت دەكەوێ���ت، ئ���ەو خانووانەی پێشتریش چۆڵ بوون، یان خاوەنەكەی شارەدێی دانیش���تووانی نەگەڕاوەتەوە ق���ەراج تێی���دا نیش���تەجێن، بەه���ۆی ئەوەی هێش���تا خەڵكی ئەو شارەدێیە نەگەڕاوەتەوە سەر ماڵ و حاڵی خۆی، مەخموور نەگەڕاونەتەوە كە ئەوانەشی پێشتر كارو پیش���ەیان لەهەولێر بووەو هاتوچۆی���ان ك���ردووە، ئەوانە ئێس���تا لەهەولێ���ر م���اون"، مامۆس���تا یونس وتیش���ی "ئێس���تا رەوش���ی مەخموور ئ���ارام بووەتەوەو مەترس���ی داعش���ی لەس���ەر نەماوە، بەه���ۆی بوونی هێزی پێشمەرگە لەدەڤەرەكە، تەنها بازاڕەكە وەك جارانی لێ نەهاتووەتەوە، ئەویش بەهۆی نەهاتنی مووچەیە، كە خەڵكی مەخم���وور زۆری مووچ���ە خۆرن، بۆیە خەڵ���ك كەمتر لەجاران ب���ازاڕ دەكات و ناتوانێ���ت بەئارەزووی خ���ۆی پارە خەرج ب���كات، من ئێس���تا بەرگدرووم خەڵك ئەگ���ەر پانتۆڵێكی كۆن نەبێت نای���ەت پانتۆڵێكی تر ب���كات، یاخود ئەوانەی جل���ی كوردیان نەماوەو داعش بردوویەتی، دێ���ن جلی كوردی بەرادان دەدەنەوە، چونكە لەكاتی هاتنی داعش جلێكی زۆری كوردی لەالیەن داعشەوە بردراوە، ئێستا جلی كوردی دەكەنەوە".دانیشتووی هاواڵتییەكی یاسین سیروان مەخموورەو پیش���ەی لەهەولێرە دەڵێت" ئێس���تا م���ن پیش���ەكەم لەهەولێ���رەو رۆژان���ە مەخم���وورو گەڕاومەت���ەوە ب���ەاڵم دەك���ەم، هەولێ���ر هاتوچ���ۆی خەڵكێكی هاوشێوەی من هەیە، پیشەی نەهێناوەتەوەو ماڵەك���ەی لەهەولێ���رەو لەهەولێر نیشتەجێ بووە، بەاڵم خەڵكی مەخمووری���ش زۆر گەڕاونەت���ەوە س���ەر

ماڵ و حاڵی خۆیان و دەس���تیان بەژیان كردووەتەوە، لەمەخموور ژیان ئاس���ایی بووەت���ەوە، لێ���رەش هەل���ی كار ك���ەم بووەت���ەوە، خەڵك ه���ەر خۆ بەخۆیەتی و كەس���ی بێگانە نایەتە ناو شارەكە تا بازرگانی تێبكەوێت، خەڵكیش جووڵەی رۆژانەی خۆیان پێویس���تییەكانی تەنها دەك���ڕن، چونك���ە بودج���ە نەهاتووەو مووچە نییە". س���یروان یاسین دەشڵێ "هیچ ترس���ێك لەسەر مەخموور نەماوەو دەوروبەری مەخموور هێزی پێشمەرگەی لێ جێگیر كراوەو خەڵ���ك لەوە دڵنیان جارێك���ی تر داع���ش ناتوانێ���ت بێتەوە سنوورەكە، بازاڕو ش���ەقام و كۆاڵنەكان

وەك جاران قەرەباڵغ بووەتەوە".رێب����از زی����اد گەنجێك����ی دانیش����تووی ئاوەدان����ی لەب����ارەی مەخم����وورە مەخم����وورەوە دەڵێت "هەس����ت ناكەیت مەخم����وور لەالی����ەن داع����ش دەس����تی بەس����ەرداگیراوەو خەڵكەك����ەی ئاوارەی هەولێرو شارەكانی تر بوون و شار خاڵی بوو لەخەڵك، چونك����ە بەهەوڵی هەموو الیەك زوو توانرا چەكدارانی تیرۆریس����ت لەناوچەك����ە دەرپەڕێنران بۆ دەوروبەری مەخموورو زوو زوو پێشمەرگە هێرشیان

ب����ۆ دەبەن و گوندەكان ئ����ازاد دەكەن، ئێس����تا خەڵكێكی زۆر گەڕاوەتەوە سەر ماڵ و حاڵی خۆی ژیانێكی ئاسایی وەك جاران بەڕێ دەكەن و دڵنیان جارێكی تر داع����ش ناتوانێت بێتەوە هێرش بكاتەوە سەر ئەو ش����ارە، چونكە هێزێكی زۆری پێش����مەرگە س����نوورەكانی مەخمووری كۆنترۆڵ ك����ردووەو لێی جێگیر كراون"، ئەو گەنجە دەشڵێ "شەوانە شەقامەكان پڕ دەبن لەگەنج و كافتریاكان تادرەنگانی شەو كراوەن و خەڵك سەردانیان دەكەن، تەنیا هەلی كار ئێستا كەم بووەو خەڵك كەم خانوو دروست دەكات و كارگەكان و پیشەسازی بیناسازی تارادەیەكی زۆر وەستاوە، ئەویش بەهۆی ئەوەی بودجە نییەو مووچ����ە نەهاتووە، ئەگەر بودجە هەبوایەو مووچە كێشەی نەبووایە ئێستا لەو بوارەش كێش����ەی كەمی كار سەری هەڵن����ەدەداو كارگەكانی گەچ و بلۆك و بازرگانی پیشەس����ازی دەكەوتنەوە كارو

كرێكاران بێكار نەدەمانەوە".لەالیەن خۆیەوە )ئیبراهیم ش���ێخەڵاڵ( قایمقامی ق���ەزای مەخم���وور لەبارەی گەڕانەوەی ئێستای مەخموورو رەوشی رایگەیاند "رەوش���ی مەخموور ئێس���تا

تارادەیەك���ی زۆر ئارام بووەتەوەو ژیان لەم شارۆچكەیە ئاسایی بووەتەوە، لەم ماوەیەدا كاری هێزەكانی پێش���مەرگەو فەرمانگە حكومیی���ەكان توانی هاوكار بێ���ت ب���ۆ دڵنیایی خەڵ���ك و ئەمن و ئێس���تاش ش���ارۆچكەكە، ئاسایش���ی رەوشی ناوچەكە تارادەیەكی زۆر باش جێگی���رو لەبارە بۆ نیش���تەجێبوون و

گەڕانەوەی خەڵك بۆ سنوورەكە".قایمقام���ی مەخموور ئاماژە بەوەدەكات فەرمانگە پێكردن���ەوەی "دەس���ت كە حكومییەكان، بووە هۆی ئەوەی خەڵك لەم ماوەیەدا ب���ەو خێراییە بگەڕێنەوە شارەكەیان و فەرمانگەكانیش بەردەوام خزمەتگوزاری لەپێشەكەشكردنی بوون بەخەڵ���ك، ئەمانە هۆكاری زوو ئاوەدان بوون���ەوەو گەران���ەوەی ئ���ەو رێ���ژەی زۆرەی خەڵ���ك بوون، ئێس���تا خەڵك لەرەوش���ی دڵنیایە زیات���ر لەج���اران ناوچەكە، بەهۆی ئەوەی ئێس���تا داعش توانای جاران���ی نەماوەو هێزێكی زۆری پێش���مەرگە هاتووەت���ە ناوچەكەو باڵو كراوەتەوە دابەش���كردن بەس���ەر گشت الی���ەك و چەك���ی زیات���رو باش���تریان

لەبەردەستە".

قایمقامی‌مەخموور:‌دەوامی‌فەرمانگەكان‌بووە‌هۆی‌زووتر‌گەڕانەوەی‌خەڵك‌بۆ‌مەخموور

دوكاندارێك: مه خموور ئارامه به اڵم بازاڕه كه ی وه كو جارانی لێنه هاتۆته وه

Page 3: Dangi maxmur zhmara (70)

No. (70) 15 October 20143 ژمارە)70(‌‌‌‌‌23‌‌‌‌2014/10/15ی‌ره‌زبه‌ر‌‌2714كوردی

ی )70( ژم����ارە 2014/10/15 ئەم����ڕۆ رۆژنام����ەی دەنگ����ی مەخم����وور كەوت����ە بەردیدی خوێنەران ك����ە هاوكاتە لەگەڵ شەشەمین ساڵیادی تەمەنی دەرچونی، شەش ساڵ بەر لەئەمرۆ رێك لەم رۆژەدا رۆژنامەنووس و نوس����ەرو رۆش����نبیرانی دەڤ����ەری مەخموور م����ژدەی دەرچوونی یەكەمی����ن ژمارەی دەنگ����ی مەخمووریان بەخوێنەران راگەیاند و تا ئەو ژمارەیەش زۆر بەدڵسۆزی و ئەمكداری و بێپچڕانەوە رۆژنامەك����ە بەدەرچوون����ی درێژەی����ان داو خزمەتێك����ی بەرچاوی����ان بەب����واری رۆژنامەگەری����ی لەدەڤ����ەری مەخموور و

دەوروبەری كرد.بەم بۆنەیەوە دەستخۆشی لەسەر نووسەرو دەستەی نوسەران و پەیامنێران و تەواوی هاوكارانی دەكەم ، لەهەمانكاتدا جوانترین پیرۆزبایی ئاراستەی خوێنەرانی رۆژنامەی دەنگی مەخموور دەكەم كە لەماوەی ئەم شەش س����اڵە وەك تاكە رۆژنامەیەك لەم دەڤەرە خزم����ەت بەخوێن����ەران دەكات، هیواداری����ن بەهەمووالیەكم����ان بتوانی����ن درێ����ژە بەم خزمەتە بدەیی����ن و نەهێڵین دەڤەرەكەم����ان لەكاروان����ی رۆژنامەگەری ك����وردی داببرێت و بەڵك����و هەوڵبدەیین ببینە بەش����ێكی دانەب����ڕاو لەومێژووە پڕ سەروەرییە، كە هەمیش����ە نەتەوەكەمان

شانازی پێوەدەكات. خۆیەت����ی جێگ����ەی بۆن����ەدا هەرل����ەم كاك بەرێزم����ان ب����رای زۆر سوپاس����ی )غەفوورمەخم����ووری( بكەی����ن، كە وەك ناوچەكەم����ان كەس����ایەتییەكی دی����اری هەر لەس����ەرەتای دەرچوون����ی رۆژنامەی دەنگی مەخموور تادوا ژمارەی كە ئێستا لەبەردەستان دایە، بەبەردەوامی لەرووی رۆژنامەكەمانی پش����تگیریی ماددی����ەوە كردووە، ئەمەجگە لەوەی وەك پسپۆرێك لەم بوارەدا بەپێش����كەش كردنی رێنمایی و پێش����نیاری باش رۆڵ����ی كاراو گرنگی ب����ۆ پێشخس����تنی رۆژنامەكە بینی����ووە ئومێدەواری����ن بوارەكان����دا، لەهەم����وو نموونەی زۆربێت، بۆ بەرەو پێش����بردنی كاروانی رۆژنامەگەری كوردی لەكوردستان بەگشتی و دەڤەری مەخموور بەتایبەتی. زۆرج����ار ب����اس ل����ەوە دەكرێ����ت بۆچی ئ����ەو رۆژنامەو باڵوكراوانەی كە پێش����تر لەمەخموور دەردەچوون ئێس����تا بوونیان نەم����اوە ؟ هەریەكەو چەن����د ژمارەیەكی لێدەردەچوو پاشان رادەوەستا، پێم وایە بەردەوام نەبوونی هەموو ئەمانە هۆكاری خۆی هەبووە، ئێستا كە رۆژنامەی دەنگی مەخم����وور بەبەردەوام����ی دەردەچێت و درێ����ژەی هەیە، دەتوانی����ن هەندێك لەم

هۆكارانە دەستنیشان بكەین: 1- س����ووربوونی بەرێ����ز كاك )غەف����وور مەخم����ووری( لەپش����تگیریكردنی ماددی رۆژنامەی دەنگی مەخموور، یەكێكە لەم هۆكارانەی كەرۆژنامەكە بەردەوامی هەیە.بایەخ����دان رۆژنامەك����ەو بێالیەن����ی -2بیروبۆچوونەكان هەموو بەباڵوكردنەوەی هۆكارێكی ترە بۆ درێژەدان بەدەرچوونی

رۆژنامەكە. و باب����ەت وت����ارو باڵوكردن����ەوەی -3راپۆرتەكان����ی رۆژنامەی دەنگی مەخموور دەربڕی خواست و كێشەكانی هاواڵتیانی دەڤەرەكەی����ە ك����ە ئەم����ەش پاڵنەرێكی دیكەیە ب����ۆ بەردەوامی و س����ەركەوتنی

رۆژنامەكە. هاوكاریكردن����ی و بەش����داریكردن -4رۆژنامەنووس����انی نووس����ەرو زۆرب����ەی دەڤەرەكە بەهەموو بیرو بۆچوونەكان بۆ رۆژنامەكە بەڵگەی خەمخۆری و دڵسۆزی و خۆشەویس����تییانە بۆ زێ����دی خۆیان، ت����رە )دەنگی كەئ����ەوەش هۆكارێك����ی مەخموور( بەدەنگی خۆیان و س����ەرجەم

هاواڵتیان بزانن.لەكۆتایی����دا جارێك����ی تر شەش����ەمیین س����اڵیادی دەرچوون����ی رۆژنامەی دەنگی رۆژنامەكەو سەرجەم لەستافی مەخموور پیرۆزدەك����ەم، هیواخوازین خوێنەران����ی بتوانیین بەپاڵپشتی هەموو الیەك درێژە

بەدەرچوونی رۆژنامەكە بدەین.

پەیڤێك بۆ شەشەمین ساڵیادی رۆژنامەی

دەنگی مەخموور

جەمیل سنجاوی

کامەران محەمەد عەزیز*

تەنان����ەت بەش����ێکی باش ل����ە واڵتە 'داعش����خوازەکانیش' وەکو س����عودیەو ل����ە بەش����ێک بوونەت����ە قەت����ەر، ستراتیژیەتەکەی ئۆباما بۆ 'الوازکردن و لەناوبردنی داع����ش'، بەاڵم گوتاری تورکیا وەکو یەکێک لە زلهێزەکانی نێو ناتۆ وەکو نموونەیەکی دیموکراس����ی-رۆئاوایی باشیش لە ناوچەکە بەرامبەر رووداوە نەخوازراوەکان����ی ئ����ەو چەند مانگەی دوایی ش����ایەنی لێکۆڵینەوەی

ووردە.هەڵوێس����تی س����اردی تورکیا لەسەر هەڵکش����انی و هەڕەش����ەکانی داعش ب����ۆ س����ەر هەرێمی کوردس����تان بووە جێگەی سەرس����وڕمانی هەموو الیەک، بە جۆرک بەشێکی زۆر لە گلەییەکان ب����ەرەو رووی تورکیا ئاراس����تە کران. پرس����یاری س����ەرەکی ئەوەیە بۆ چی تورکی����ا بەو ش����ێوەیە رەفتاری کرد؟ ب����ژاردەی باش����ترین پێموای����ە ئەوە

تورکی����ا نەب����وو، بەڵک����و تورکیا لە بەرامب����ەر کابوس����ێک و دایلەمادایە، ناچ����ار کراوە ب����ەو ش����ێوەیە رەفتار بکات. حالەتی سیاس����ەتی دەرەوەی داینامیکییە، حالەتێک����ی واڵت����ەکان ب����ەردەوام ئەگەری هەی����ە گۆڕانی بە گۆڕانکارییەکانی����ش و س����ەردابێت واڵتەکانیان دەخەنە بەردەم ئەوپەڕی نادڵنیاییەوە. دەکرێت لە چوارچێوەی دوو خاڵدا هەڵوێستی ناڕۆشنی تورکیا

لە بەرامبەر داعشدا بخوێنینەوە.س����ەرەتای ل����ە ه����ەر یەک����ەم، ئەس����ەد، دژی خۆپیش����اندانەکانی ب����ۆ خ����ۆی پش����تیگیری تورکی����ا ئۆپۆزس����یۆنی س����وریا راگەیان����د بە ئامانج����ی هەبوون����ی نفوزێکی بەرچاو لەس����ەر حکومەتی داهاتووی سوریا. بۆچی تورکیا ئەو کارەی کرد؟ گومان لەوەدا نیی����ە تورکیا وەک����و زۆربەی واڵتەکان����ی جیهان لە بە دوا داچوونی

ئامانجەکان����ی سیاس����ەتی دەرەوەیان سیاسەتی ریالیس����تی و راشنالیستی پەیڕەو دەکەن، ب����ەاڵم بۆچی ئەبێت ئۆپۆزسیۆنی سوریا پش����تگیریکردنی جێگ����ەی بەرژەوەندی تورکیا بێت، لە کاتێک وەک بەش����ێک لە سیاس����ەتی سفر-کێش����ە، ئەس����ەد یەکێک بوو لە دراوسێیە باش����ەکەی تورکیا. ئەوەی

پەیدابوون چۆنیەت����ی گرنگە، لێرەدا و رەگ و ڕیش����ەی بەرژەوەندییەکانە. ئەو ناسنامە نوێیە سونییە ئیسالمییە ک����ە حکومەتی تورکیا ل����ە ماوەی دە ساڵی رابردوو لە 'تەفاعول' و پڕۆسەی کۆمەاڵیەتییەکانی پێکهاتە یەکگرتنی وەریگرتبوو، ئەکتەرەکان����دا نێ����وان خاڵێک����ی بنەرەتییە لە تێگەیش����تنی رەفتارەکانی تورکیا. هیچ کات تورکیا نەیگوتووە یارمەتی ئیخوان لە میسڕ، حیزبی ئیس����المی نەه����زە لە تونس، تاریق هاش����می و سوننەکان لە عێراق و س����وپای ئازاد و بەرەی نوس����ڕە و دواتر داعش لە س����وریا رەنگدانەوەی سیاسەتی س����ونییگەراکەی تورکیایە، بەاڵم فاکتەکان تەنها لە تەفاعولدا بە باش����ی دەردەکەون. لەبەرئەوە ئەگەر تورکیا پشت لە داعش بکات، ئەسەد ئەگ����ەری زۆری هەی����ە بەهێز ببێتەوە و ئەم����ەش لە بەرژەوەن����دی تورکیادا

نابێ����ت، هەروەها بە نەچوونی بۆ نێو داعش دژی هاوپەیمانیەتێ����ک ه����ەر سەرنجی زۆری سوننەکانی ناوچەکە بۆ خۆی رادەکێشێت و بەمەش رێگایەکی باش دەبێت بۆ زیادکردنی نفوزی خۆی لە رۆژهەاڵتی ناوەڕاست. جگە لەم دوو خالەی پێشوو، داعش یارمەتیدەرێکی باش����ی تورکیا دەبێت لە بێهێزکردنی

دەسەاڵتی کوردەکانی رۆژئاوا، چونکە کوردەکان����ی رۆژئ����اوا ناچنە ژێر باری دەسەاڵتی تورکیا، هەر لەبەر ئەوەش پەیوەن����دی کوردەکانی رۆژئاوا لەگەڵ پارتی دیموکراتی کوردس����تان کەوتە

بارێکی نا لەبارەوە.دووەم، باشە بۆچی تورکیا لە ماوەی دە س����اڵی راب����ردوودا کاری لەس����ەر باش����کردنی پەیوەندییەکان����ی لەگەڵ هەرێمی کوردس����تان دەکرد، باش����تر، تورکی����ا چی لە هەرێمی کوردس����تان

دەویست و دەوێت؟ئاش����کرایە ملمالنێ����ی نێ����وان تورک کۆنتڕۆڵکردن����ی لەس����ەر ف����ارس و مێژووی����ی ملمالنێیەک����ی ناوچەک����ە چەن����د س����ەدەییە. لە چەن����د دەیەی نێوان پەیوەندییەکان����ی راب����ردوودا، ئەو دوو واڵتە سەقامگیرییەکی باشی بە خ����ۆوە دیتب����وو، ب����ەاڵم قەیرانی سوریا، پێش����تریش کێشە ناوەخۆییە یەک ل����ە دوای یەکەکان����ی عێراق، بە تێکچوونی بەرچ����اوی س����ەرەتایەکی ئ����ەو پەیوەندییەی نێ����وان تورکیا و ئێران دادەنرێت. شەڕی ساردی نێوان تورکیا و ئێران لە س����وریا دەس����تی پێکرد، کاتێک ئێران هەموو تواناکانی خۆی خس����تە گەڕ بۆ مانەوەی ئەسەد و، تورکیاش بۆ نەمانی ئەسەد هەموو رووەکانی خۆی بە دەرخست. ئێران بە هەموو ش����ێوەیەک لەگەڵ یەکگرتووی عێراق����ە، ئەویش بە ه����ۆی ئەوەی کە بەردەوام لە رێگای شیعەوە دەتوانێت کۆنتڕۆڵی باش����ی ئەو واڵت����ە بکات. تورکیا، ل����ە بەرامب����ەردا، تەنها دوو رێگای لە بەردەم����ە بۆ ئەوەی نفوزی خۆی لە عیراق زیاد بکات؛ یەکەم، لە رێگای س����وننەکانی عێراقەوە، کە لە ئێس����تادا بژاردەیەکی گونجاو نییە بە

هۆی پەرتەوازەبوونی سوننە لە عێراق و لە دەس����تدانی شەرعیەتیان بە هۆی پەنا بردنیان بۆ توندوتیژیەوە. بژاردی دووەمی تورکیا، هەرێمی کوردستانە. تورکیا دەتوانێت ل����ە رێگای هەرێمی نف����وزی خۆی زۆرترین کوردس����تاندا بەس����ەر حکومەتی عێراقی مانیفێست ب����کات. لەبەر ئەوە تورکی����ا ئامادەیە بەڵکو خۆش����حاڵە هەرێمی کوردستان دەس����ەاڵتەکانی لە سەرووی دسەاڵتی بێت، ئاس����ایی فیدڕاڵی هەرێمێک����ی ئەویش لە پێناو خس����تەنەوەی کێشە بۆ حکومەت����ی عێراقی. لێرەدا تورکیا رووبەرووی دایلەمایەک دەبێتەوە ئەیش هەرێمی کوردس����تان دەبێت تا چەند بەهێز بێت؟ تا ئاس����تی سەربەخۆیی؟ لەب����ەر ئەوەی پرس����ی دەوڵ����ەت لە پەیوەندییەکی کوردس����تان باشووری راس����تەوخۆی بە پرس����ی ک����ورد لە بەش����ەکانی دیکە هەیە، ب����ە تایبەت لە باک����وور. لەبەر ئەوە تورکیا تا ئەو جێگەیە پش����تی هەرێ����م دەگرێت کە بەرامبەر حکومەتی عێراقی بوەستێت، بەاڵم ل����ە وێ����دا رایبگرێ����ت. هەر لە تورکیا گریمانەیەدا، ئەو چوارچێوەی نەیویس����ت قەیرانی بودجە بە ئاسانی بەسەر هەرێمی کوردستان تێبپەڕێت، وە نەشیویس����ت داعش نەبێتە مایەی س����ەر ئێشە بۆ س����ەر هەرێم. چونکە ئەگ����ەر ئەو کاران����ەی کردبا هەرێم تا ئاس����تێکی بەرز لە سەربەخۆیی نزیک

دەبۆوە. * ماس����تەر لە دیراس����اتی ئاسایش،

زانکۆی کیڵ، بەڕیتانیامامۆس����تای زانستە سیاس����ییەکان /

زانکۆی سەالحەددینتوێ����ژەر ل����ە س����ەنتەری توێژینەوەی

سیاسی و ستراتیژی

داعش‌گرێکوێرەکەی‌تورکیا

تورکیا تا ئەو جێگەیە پشتی هەرێم دەگرێت کە بەرامبەر حکومەتی عێراقی بوەستێت

سامان قەرەچووغی

س����ەرباری ئەوەی هاواڵتیانی سنوری ق����ەزای مەخموور ب����ەدەم كۆمەڵێك كێشەی خزمەتگوزاری و بەرداشی دوو دەیاننااڵند، موسڵ هەولێرو ئیدارەیی دوای داگیركردنی س����ێ بەش����ی ئەو سنورە لەالیەن تیرۆرستانی داعشەوەو ئازادكردن����ەوەی س����ەنتەری قەزاكەو ناحیەكانی گوێڕو قەراج لەالیەن هێزی فرۆكە و كوردس����تان پێش����مەرگەی جەنگیەكانی ئەمریكاو هاوپەیمانەكانی خەمەكانی هاوواڵتیان����ی ئەو دەڤەرە

زیاتر بوو ئەمانەش چەند نموونەیەكن.یەك����ەم: نزیك����ەی )70( گوندی ئەو دەس����تی لەژێر تائێس����تا س����نوورە تیرۆرس����تانەو ل����ەو ژمارەیەش )30( قەزای بەس����ەنتەری س����ەر گوندیان هاواڵتیان بەشەو بەرۆژو مەخموورن، گوێبیس����تی دەنگی هاوەن و بیكێسی دەبەن، كەچ����ی داوا ل����ە هاواڵتیانی بگەرێن����ەوە دەك����ەن س����نوورەكە ناوچەكە ئارام و سەقامگیرە لە رووی

ئاسایشەوە.دووەم: هاوواڵتیانی مەخموور توش����ی بارێكی خراپی دەروونی بوونە خێزان هەیە لە ماڵەكەی خۆیدا تا بەرەبەیان ئێش����كگری دەگرن نەوەك تیرۆرستان هێرش بكەنەوە س����ەر ئ����ەو قەزایەو كردەوەكانی شەنگار دووبارە بكەنەوە.س����ێیەم: ئەگەری س����ەرهەڵدانەوەی ش����ەڕی نێوان ك����وردو ع����ەرەب لەو س����نوورە هەی����ە ك����ە ماوەیەكی زۆر بوو ئەو ملمالنێی����ە نەمابوو، چونكە بەش����ێك لە تیرۆرس����تە كوژراوەكان عەرەبی ئەو س����نوورەن، جگە لەوەی ل����ە هەندێك گون����دو ناحی����ە ماڵ و س����وتاندووەو عەرەبەكانیان خانووی ت����ەواوی عەرەب����ەكان لەو س����نوورە دەركراون، عەرەبەكانیش لەبەرامبەردا كوردەكانی����ان خانوویەك����ی چەن����د تەقاندۆتەوەو بە سەدان ئاژەلی مەڕو

بزنی كوردانیان تااڵن كردووە.چ����وارەم: بەش����ێك ل����ە رێگاكان����ی گون����دەكان )تی. ئێن. تی( رێژكراون و ئەگەری كاری تەقینەوەی خۆكوژی زیاتر بووە بۆ ناو س����ەنتەری قەزاكەو ناحیەكان، بۆیە دەبێت هاوواڵتیان و

هێزەكانی ئاسایش چاوكراوەتر بن.و كات����ی كۆچكردن����ی پێنج����ەم: ل����ە زۆر بەش����ێكی یەكجارەك����ی هەولێرو بۆ س����نوورەكە هاوواڵتیانی

دەوروب����ەری ، بە تایبەت����ی ناحیەی ق����ەراج كە بووە بە گۆڕەپانی ش����ەڕ ئەم����ەش وای كردووە نرخ����ی كڕین و فرۆش����تنی زەوی نیش����تەجێ بون و خان����وو بەش����ێوەیەك دابەزێت كە

جێگای سەر سوڕمانە.شەشەم/ زیاتر لە چوار مانگە بەشی زۆری گەرەكەكانی ناو قەزای مەخموور كێش����ەی ك����ەم ئاویان هەی����ەو ئەو

ئاوەشی هەیە لەرووی تەندروستییەوە جێگەی گومانە.

حەوت����ەم: زیات����ر ل����ە چ����وار مانگە هاواڵتیان����ی ئ����ەو س����نوورە خۆراكی وەرنەگرت����ووە، بریكارەكانی����ان حكومەتی هەرێمیش بە كیلۆ ئاردێك

بەسەری نەكردوونەتەوە.هەشتەم: چەكدارەكانی داعش لەگەڵ چۆڵكردن����ەوەی س����ەنتەری ق����ەزای مەخموور چەند ئۆتۆمبیلێكی حكومیان

ب����ردووە لەوان����ەش س����ێ ئۆتۆمبیلی ئاگر كوژێنەوە، چەن����د ئۆتۆمبیلێكی بەڕێوەبەرایەتیەكان����ی جۆراوج����ۆری ش����ارەوانی، پاسی پەروەردە، سایلۆ،

كارەبا... هتد.لەو پ����ەروەردە پرۆس����ەی نۆی����ەم: زۆر گرفتێك����ی توش����ی س����نوورە ب����ووە بەتایبەتی ل����ە ناحیەی قەراج و داخراون قوتابخان����ەكان ت����ەواوی

ناحیەی گوندەكان����ی ل����ە بەش����ێك گوێڕو س����ەنتەری قەزاكەش تا ئێستا دەرگای قوتابخان����ەكان نەكراوەتەوە، كێ لە س����اڵێكی دواكەوتنی قوتابیان

بەرپرسیارە؟.دەی����ەم: ل����ە رووی ئابوورییەوە ئەو س����نورە توش����ی شكس����تێكی گەورە بووە لەبەر ئەوەی بەش����ێك لە خانوو زیانی زەرەرو هاوواڵتیان دوكانەكانی لەمەش بەركەوت����ووە، جگە ماددیان بەش����ێك لە دوكاندارەكانی مەخموور س����وودو قازانجی رۆژانەیان پەیوەست بوو بە كریارەكانی )كەمپی پەنابەرانی باك����ووری كوردس����تان وعەرەبەكان( لەئێستاشدا ئەو كڕیارانە ناوچەكەیان چۆڵكردووە، وەك دەزانن ئێستا وەرزی چاندن����ی دانەوێڵەی گەن����م و جۆیە، دڵنیامە تەنها زەوییە كشتوكاڵییەكانی كەندێناوە دەچێندرێت و بەشی زۆری

زەوییەكانی ئەم سنوورە ناچێندرێ.جگە لەو راستیانەی سەرەوە بەدەیان كێشەو گرفتی تر بەرۆكی هاوواڵتیانی ئەو سنورەی گرتۆتەوەو لەو بڕوایەدام دوای داگیركردن����ی مەخموور لەالیەن بەش����ێكی ئازادكردن����ی و داع����ش هێزەكانی لەالی����ەن س����نوورە ئ����ەو پێش����مەرگەوە زیاتر لە پەنجا س����اڵ پرۆس����ەی گەش����ەپێدانی مرۆی����ی و

ئابووری لەمەخموور دواكەوت.

خەلیل پااڵنی

لەبەرئ���ەوەی هەڵكەوت���ەی جوگراف���ی ش���ارەكە كەوتۆتە سەر سنووری عەرەب و دوا خاڵ���ی باش���ووری كوردس���تانە، هەمیش���ە ژی���ان و گوزەران���ی خەڵكی مەخموورو ش���ارەدێكانی قەراج و گوێڕو دیبەگە كەوتونەتە بەر مەترس���ی و لەو پێناوەش���دا مەخموور چەندین شەهیدی داوەو م���اوە ماوەش خەڵكەكەی لەالیەن رژێم���ە داگیركارەكان و بەهاوكاری هۆزە تیرۆریس���تییەكان، تاقمە و عەرەبەكان لەس���ەر زێدی خۆیان دەرب���ەدەر بوونەو دوای ماوەیەك���ی تر دووبارە خەڵكەكەی ژیانێكی سەرلەنوێی دەست پێكردۆتەوە.دەربەدەربوون���ی ئ���اوارەو دواتری���ن خەڵكیش لەو ناوچەیە لەس���ەر دەستی تیرۆریس���تانی داعش بوو، كە هەرچەندە داعش بەو هێزە زەبەالحەیەوە نەیتوانی زیاتر لەچوار رۆژ لەش���ارەكە بمێنێتەوە،

ئەمی���ش ه���ۆكاری خ���ۆی هەب���وو كە یەكێ لەمان مەخموور پش���تی بەچیای تون���دەو قەرەچووغ���ەوە سەركەش���ی لەالیەك���ی تر بەیەكری���زی گەلی كوردو هێزەكانی پێش���مەرگەو گەریال ئیتر نەك داع���ش بەڵكو هیچ هێزێك ناتوانێ چۆك

بۆ كوردان دانەدا.رەنگ���ە داع���ش وەك س���یناریۆیەك تا ماوەیەك بەردەوام بێ و كۆتایش���ی پێ بهێنرێ���ت، بەاڵم بێگوم���ان تاقمێكی تر لەژێر هەر ناوو ناسنامەیەكی تر دروست دەبێتەوەو بەردەوام ژی���ان لەو دەڤەرە

رووبەرووی مەترسی دەبێتەوە.كاتێ���ك ب���ە بازگ���ەی دەرك���ی بازارگە تێدەپەڕیت، دوو گەریال و دوو پێشمەرگە بەیەكەوە وەستاون و پێشوازیت لێدەكەن، ئومێدێك بەگیانی خەڵك دەبەخش���ن كە ك���وردان رەنگە بتوان���ن بەیەكەوە هەڵ

بكەن و هێزەكانی هەرچوار پارچە لەهەر ش���وێنێكی كوردس���تان مەترسی هەبێت بەهانایەوە بچن، هەر ئەمەیش���ە دوژمن و ناحەزانی كوردی تۆقاندووەو كورد بەتەنیا لەس���ەر ئاستی جیهان ش���ەری تاقمێكی تیرۆریستی زەبەالحی وەك داعش لەسەر زەمین بكات و واڵتە زلهێزەكانیش بەتەنیا

هێرشی ئاسمانی بكەن.بۆیە یەكدەنگی و یەكریزی و یەكهەڵوێستی كوردان بۆ رەوش���ی ئێستاو داهاتوومان زۆر گرنگەو پێویستە سەركردایەتی كورد بەرامبەر ئەو رەوشەی ئێستا بەرپرسانە مامەڵە بكەن و مێژوویەكی پر سەروەری تۆم���ار بكەن و جارێكی ت���ر بارودۆخی

كورد بۆ خاڵی سفر نەگەڕێتەوە.ئەگەرچی رەوشی مەخموور ئارامەو رۆژانە هێزەكان���ی پێش���مەرگە ب���ۆ ئازادكردنی گوندەكان���ی دەوروب���ەری مەخم���وور لە

پێش���ڕەوی دان، بەاڵم تائێس���تا مەترسی لەس���ەر مەخموور بەردەوامەو پێویس���ت دەكات بەگرنگ���ەوە بڕوانرێت���ە رەوش���ی ناوچەكەو حكومەتی كوردس���تان بەهێزی زیات���رو چەكی نوێ و ق���ورس هێزەكانی بكات لەناوچەكە دەوڵەمەندتر پێشمەرگە و مەترس���یەكان لەس���ەر ناوچەكە دوور تۆكمەوە بەپالنێكی هەروەه���ا بخەنەوە، سنوورەكانی نێوان كوردو عەرەب قایمتر بكرێت و لەسەر ئاستی دانوستانەكانیشدا لەبەغدا س���نووری باش���ووری كوردستان دی���اری بكرێ���ت و ئەوناوچان���ە بەفەرمی بڕی���اری گەڕاندنەوەی���ان ب���ۆ بدرێت بۆ س���ەر ئیدارەی حكومەتی كوردستان، بۆ ئەوەی بتواندرێ هێزی پێشمەرگە لەخاڵە س���نوورییەكاندا جێگیربكرێ���ن و چیت���ر ناحەزان و داگیركاران نەتوانن دزە بكەنە

سەر خاكی كوردان.

مەخمووری‌دوای‌داعش

چۆن‌مەخموور‌پارێزراو‌دەبێت

" بەهۆی داعشەوە زیاتر لە پەنجا ساڵ پرۆسەی گەشەپێدانی مرۆیی

و ئابووری لەمەخموور دواكەوت"

Page 4: Dangi maxmur zhmara (70)

No. (70) 15 October 20144 ژمارە)70(‌‌‌‌‌23‌‌‌‌2014/10/15ی‌ره‌زبه‌ر‌‌2714كوردی

موحسین شوانی

ن���ەكات پێناس���ەی رەنگە پێویس���ت چەتەكانی داعش بكەم، چونكە لەماوەی سێ مانگی رابردوودا، زۆرترین ناو بەسەر زاری خەڵك���دا هاتبێت ناوی رێكخراوی دەوڵەتی بەناو ئیس���المی عێراق و شام بێت، مانش���ێتی رۆژنامەكان، سەردێری هەواڵ���ەكان، گفتوگ���ۆی گەرمی رادیۆو تیڤییەكان، س���ێرجی گۆگڵ و تویتەرو فەیس���بووك و قسەوباسی مەجلیس و بازاڕ هەر داع���ش بووبێت! ئەوان لەپڕ دەركەوتن، لەپاڵ ناساندنی وەحشیانەی خۆی���ان، كەللەی س���ەری مرۆڤەكانیان

بەبڕاوی و بەشانازی نمایشكرد!.

داع���ش دڕەندەتری���ن و ناش���یرینترین و قێزەوەنتری���ن گروپ���ی چەكداریی���ە كە مرۆڤایەتی لەس���ەدەی بیس���تویەك بەخۆیەوە دیبێتی!. ئەوان تیرۆریس���تی راس���تەقینەن! گەر زیانەكانی دەس���تی تەواو بژمێری���ن داعش چەكدارەكان���ی نابێ���ت، ب���ەاڵم كارە قێزەونەكانی ئەم رێكخ���راوە تیرۆریس���تە راس���تەقینەی هەندێ دۆس���ت و دراوس���ێ و دوژمنی ب���ۆ دەرخس���تین، ئەگەرچ���ی داع���ش واڵتی هەندێ دەس���تی دروس���تكراوی هەرێمی بەناو دۆس���تی ك���وردە، بەاڵم دەركەوت بۆمان كە داعش بووە هۆكاری دووبارە بەهێزكردنەوەی هەست و سۆزی نەتەوایەتی كورد، هێڕشی داعش بۆسەر موسڵ و شەنگاڵ و مەخموورو جەلەوالو كۆبانێ مەترسی بۆسەر عەرەب و كوردو موس���ڵمان و مەس���یحی و ئێزی���دی و شەبەك.. ئەوەندە دڕندانە بوو پیرۆزی و س���نووری ئای���ن و ئاین���زاو نەتەوەو ناوچەگەرێت���ی بەزان���دو هەمووی لەنێو بازنەیەك كۆكردەوە ئەویش ش���ەڕی دژ

بەداعش و بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر.س���وودی پەالمارو هێرشەكانی داعش بۆ كورد یەكریزی و یەك وتاری و پاڵپشتی نێونەتەوەیی و دەرخس���تنی كورد وەك میللەتێك���ی ئازادیخ���وازو ئاش���تیخوازو دیموكراس���ی، ك���ە باوەش ب���ۆ هەموو پێكهاتەكانی دیكەی عێراق دەكاتەوە بەبێ جیاوازی، هەم���وو دەتوانن لەژێر بەیداخ

و خ���اك و خەڵكی هەرێمی كوردس���تان بژین. لێرەدا كۆمەڵی لەسودەكانی داعش بۆ ئێمەی ك���وردو بەتایبەتی لەدەڤەری

مەخمووردەخەمەڕوو:1- داع���ش ب���ووە ه���ۆی ئ���ەوەی كە هاواڵتییانی مەخموور لەكۆڵ ئاوی پیسی نەش���یاوی زێی دیجلەو لەكۆڵ پرۆژەی كۆنی )س���ولتان عەبدوڵاڵ( ببنەوە، كە ئێس���تا بوینەتە خاوەنی پرۆژەی ئاوی

خۆمان لەبناری چیای قەرەچووغ.2- داعشەكان رووی راستەقینەی عەرەبە مەخمووریان دەوروبەری شۆفینیەكانی بۆدەرخس���تین، كە بەش���ێك لەكوردو هەندێ حی���زب بە )ب���را عەرەبەكان( ناویان دەبردن و دیوەخانانەیان بۆ بڕی

بوونەوە.تیرۆریس���تی چەكدارانی هێرش���ی -3داع���ش، ئازایەت���ی هەن���دێ فس���فس پاڵەوان���ی ناو هێزی پێش���مەرگەی بۆ ئاشكراكردین، كە ماوەی چەندین ساڵە بودجەیەك���ی زۆر لەپ���ارەی حكومەتی هەرێمی بۆ خ���ەرج دەكرێت و چەندان پێشمەرگەی بندیواری لەخزم و كەسی پڕبوون ش���انی كۆكردبۆوەو لەخ���ۆی لەئەس���تێرەو داڵ و خۆدەرخس���تنیان لەپرس���ەو بۆنە ئاینی و كۆمەاڵیەتی و

نیشتمانییەكان.4- یەكێك���ی ت���ر لەهۆكارەكانی داعش ك���ە دواتر بەس���وودی مەخموورییەكان ش���كایەوە ئاوارەبوون���ی دانیش���توانی

ئ���ەم ش���ارۆچكەیە ب���وو بۆ ش���اری هەولێ���رو دەورووب���ەری، ك���ە ب���ووە ه���ۆی قوڵتركردنەوەی خۆشەویس���تی مەخموورو خەڵكەكەی و ئاش���كرابوونی دۆس���تایەتی و خزمایەتی ئەوكەسانەی لەش���ێنەیی هەر بەووت���ە دەرگای دڵ و ماڵی���ان بۆ دەكردین���ەوەو دواتریش

وادەرنەچوو!.5- هێرش���ی داعش بۆس���ەر مەخموورو دانیش���توانەكەی زیرەك���ی ق���ەراج دەرخس���ت، ك���ە چەن���د رۆژێ���ك بەر و ژن تیرۆریس���تەكان لەهاتن���ی بۆ دەرەوەی منداڵەكانیان گواس���تەوە مەخم���وور ب���ۆ ئ���ەوەی ش���ەرەف و

ناموسی نەكەوتنە دەست چەكدارەكانی داع���ش، مەخمووریی���ەكان نەچوون���ە كەمپ و لەسەر شۆس���تەو شەقامەكان س���واڵ ودەرۆزەیان نەك���رد، ئەوانیش وەك ئاوارەكان���ی ت���ر ملیۆنێك دیناری لەپارەی ئاوارەییان وەرگرت قەرەبووی عێراق، ك���ە س���ەرەتا دەیانگووت ئەم قەرەب���ووە مەخموورییەكان ناگرێتەوە، لەهەولێ���رو مەخمووریی���ەكان ب���ەاڵم لەب���ەردەم هۆتێل���ی ش���یراتۆن بەیەك

دەنگ خۆپیشاندانیان كرد.6- سوودێكی تری داعش بڕینی ئیفادی هەندێ لەسەرپەش���تیارانی پەروەردەی پارەیەكی مانگان���ە كە مەخموورب���وو

زۆریان حەپەل���وش دەكرد بەبیانووی سەردانی قوتابخانەی گوندەكان.

7- هێرشی چەكدارانی تیرۆریستی داعش )480( مامۆس���تاو فەرمانبەری عەرەبی پ���ەروەردەی س���ەرمیالكی دامەزراوی مەخموور لە دەوام دوورخس���تەوە، كە س���ااڵنە زیاتر لە چوار ملی���ار دیناریان لەپارەی كورد پێ���دەدرا، كەچی ئەوان بیری ش���ۆفێنی زۆربەی���ان خزمەت���ی نەتەوەیی عەرەبیان دەكرد لەگوندەكان، كەئێس���تا لەژێردەس���تی داع���ش دان، بەداخ���ەوە ئ���ەوان لەس���ەر میالك���ی دامەزراون مەخموور خەڵكی دەرچوانی و ب���ێ ئ���ەوەی خزمەتی یەك وش���ەی كوردی بكەن، ئەمە جگە لەفەرمانبەرە

عەرەبەكانی فەرمانگەكانی تر.8- پێش داعش )8( هەش���ت سەموون بەهەزار دیناربوو كەچی ئێس���تا )10(

سەموون بەهەزار دینارە!.9- دواجار داعش بۆ هەموومانی سەلماند كورد دوژمن و دۆس���تی زۆرە، پێویستە لەمەودوا بیانناس���ێ و مامەڵەی دۆست ودوژمنیان لەگەڵ���دا بكات، وەكو كورد دەڵێ���ت: كوڕی خ���ۆی نەكاتە قوربانی كچی خەڵكی و لەقەدەر بەڕەكەی خۆی پێی رابكێش���ێ و یەكری���زی و برایەتی بەرژەوەندیەكانی لەس���ەرووی ك���ورد حیزب دابنێ ، چونك���ە كە داعش هات جیاوازی نەك���رد لەنێوانمان، بائێمەش

چیتر ناكۆك نەبین.

تەها غەفوور ئۆمربلی

بەشی دووەم

ئ����ەوەی بەش����ی یەكەمی ئەم دوای رۆژنامەی 66ی لەژم����ارە بابەت����ەم باڵوك����ردەوە، مەخم����وور دەنگ����ی ئێس����تاكەش بەش����ی دووەم����ی ئەم بابەتەتان بۆ دەخەینەڕوو، بۆ ئەوەی نەوەی ئەمڕۆكەم����ان مێژووی كۆن و رابردووی باب و باپیرانی لەیاد نەكات.با بزانین سەردەمی باب و باپیرانمان ب����ووەو چۆن هاوس����ەرگیری چۆن ئەنجامیان دواە تاوەکو گەیش����توین ب����ە ئەم����ڕۆ، لێ����رەدا دەق����ی ئەم لەکاتی دابونەریتانەی کەوا هەبووە خۆی ئەمەش دەس����ت پ����ێ ئەکات لەکات����ی یان ئ����ەو کاتژمێرەی کەوا بووك ئەگەیش����تە پێش ماڵی زاواو بەتێرو تەسەلی بۆتانی باس ئەکەم:1- پێش ئ����ەوەی ب����ووك بگاتە ماڵ قاپێ����ك ل����ە گەنم و ج����ۆو خوردەی پ����ارە )عان����ەو فل����س( ت����ێ ئەکرا قەمیش����ێکی درێ����ژ ئەدرایە دەس����ت زاوا، زاوا قەمیش����ەکەو قاپ����ە گەنم و جۆو پارەکەی دەست ئەدایەو ئەچوە س����ەر دیواری حەوشەکە کاتێ بووك دائەبەزی زاوا بەهێمنانەو لەس����ەرخۆ بووك ئەگەیاندە سەری قەمیشەکەی تا بزانن زاوا پی����اوەو پیاوەتی خۆی ئەسەلمێنێ بەسەر ئەم ئافرەتە دوایی قاپەک����ەی ئەرژان����دە س����ەر بووك و

خەڵکەکە.ئەم���ەش مانای ئەوەبوو ئەم بووكە پێ���ی بەخێ���رو بەرەک���ەت بێت و

بەخۆشی ژیان ببەنەسەر.ئیدی من���دااڵن خەریکی چوکلێت و پارە کۆکردنەوە دەبوون، هەروەها زۆر ئەچونە پێش بووك و بەربووك

نەیاندەهێشت بچیتە ژوورەوە.2- جگە لەمەش نەریتێکی قێزەوەن هەبوو لەناو کوردەواری کۆن ئەویش سپی قوماشی پارچەیەك ئەوەبوو ئەدرا شەو لەکاتی بە زاوابوو بووك لەژێری خۆی دابنێ تاوەکو کچاتی بس���ەلمێنێ! لێرە زیاتر باسی ئەم

نەریتە قێزەوێنە ناکەم، بەالم ئێستا زۆر زۆر کەم بوە، ئەگەر لە هەندە شوێنی دوور مابێتەوە بەئیزنی خوا

ئەمەش بن بڕ ئەبێ.3- لەوە س���ەیرتر ئ���ەوە بوو کاتی خۆی خانووبەرە وەکو ئێستا نەبوو بەڵک���و خانووی جەزی���ری هەبووە دەرگا هەر بەنەبوون حیساب دەکرا بەدارو تەنەکە دروس���تیان دەکرد. بووك و زاوا هێشتا رۆژ ئاوا نەدەبوو لەژۆرێ ئەک���ران و یەکێك دەچوە س���ەربان و را ئەوەس���تا بەخۆو بە تفەنگ���ەوەو دووکەس���یش لە پێش دەرگا را ئەوەس���تان.. ئەمە بۆچی ب���وو؟؟ بۆ ئەوەی ئەم دووکەس���ە پەلە لە زاوا بکەن زوو بەزاوا ببێت و بلێنە ئەوەی س���ەرخانی ئەویش تەقە بکا بەسەر گوندی ئەوا بەزاوا بووە چەن���دی زوو ب���ە زاوا بوایە ئەوە زۆر پەسەند بوو، بەاڵم ئەمن زاوا قوربەس���ەری دەڵێ���م ئەلێرە دووکەس لەپێ���ش دەرگا چاودێری بکەن و یەکێکیش دەس���تی لەسەر پ���ەال پیتک���ەی تفەنگ بێ���ت ئەوا چ���ۆن بەزاوا ئەبێ���ت.. لەو زەمانە )لەماڵەوە ئەگ���ەر منداڵەکەی ناو النک بزانێ بەخەبەرە دەس���تی شل

ئەبێت لەم بەزم و رەزمە(.خۆ ئەگ���ەر ژن بەژن���ی بایە ئەمە گەورەب���وو زۆر کارەس���اتێکی رکاب���ەری کامیان ئەب���وە یەکجار زووتر بە زاوابوایە تفەنگ بەس���ەر ئەمە ئەهاوێش���ترا، تردا ماڵەکەی بەاڵم ئەویتر، ش���ەرمەزاری ئەبوە شەرمەزاری نییە ئەوکاتی ئەوهابوو، ئ���ەم نەریت���ەش ب���ەرەو کۆتاییەو

نامینێ.4– لەپ���اش تەواوبوون���ی بەزم و رەزمی ب���ەزاوا بوون چ���ی ئەکرا، ب���ۆ بەیانیەک���ەی خ���اوەن بووك )مال���ی زاوا( ئاوێنەی بچوك هەبوو دەسەس���ر گۆری���ە و کل و کل���دان دەک���ڕا ئامادەبوو ئەوەی بچوو بایە سەر ئەم زەماوەندە ئەمە بەشێکی هەبوو لەم کەل و پەالنەی باسمان کرد، بەالم ماڵی بووکەکە خەنەیان دەکڕی و پێش بگواسرێتەوە بەسەر ماڵەکان دابەشیان دەکرد بۆ ئەوەی رۆژی زەماوەند دەس���ت و پێیان لە

خەنە بنێن.5- منداڵێکی ساوایان دەهێنا ئەیان خس���تە باوەش���ی بووك بۆ ئەوەی نەخش���ەی مندال بونیان بۆ ئەکرد

کەوا وجاخ کۆر نەبێ .6– کچەکانی کە شویان نەکردبوو یەك یەکی پ���اڵ پیوە ئەنا بۆ الی ئەگەیاندە بوک ئەویش ش���ەپەکی ناو ش���انی کچەکان بۆ ئەوەی زوو

بەختیان هەلسێ و شوو بکەن.هەفتەکی پ���ێ ئەچوو ماڵی کچەکە

ئەهاتن بۆ سەردانی کچەکەیان.7 – ب���ەاڵم ش���تێکی زۆر خ���راپ هەب���وو لەوکاتی ئەوی���ش ئەوەبوو کچەکەی ئامۆژگاری کچەکە دایکی ئەک���رد، ب���ەاڵم چ ئامۆژگاریەک..ئامۆژگاریەک���ی تف���ت و تاڵ چۆن ب���ەرەو هەلدێ���ری هاوس���ەرگیری و خێزانی، ب���ەالم هەموو دایکێک ن���ا ئەوکات���ی دایک���ی هۆش���مەند هەب���وە بەرژەوەندی کچەو کورەیان دەویست، بەاڵم ئەوەی بەرژەوەندی نەئەزانی دەیگۆتە کچەکەی نەکەی

خۆت بدەیە دەست ئەم کورە هەتا پێ���ت دەکرێ مە هێلە بە زاوا بێت، باشە ناهێلی بە زاوا بێت بۆچی ئەم

کچەت داوەتێ؟.زۆر کەسان هەبوون هەر لە شەوی یەکەم ئەم هاوسەر گیریە پوچەلی پێ ئەکرا لەس���ەر ئامۆژگاری دایك وە هەروەها الیەنی کورەش هەبوون لەم ش���ێوەیە ئەیانگ���وت کوڕم بۆ ئەوەی س���امت هەبێ لەسەر ئەم ژن���ە هەرچویە ژورێ ب���ۆ زاوابوون دوای تەواوب���وون لێ���ی دە!، ب���ۆ ئەوەی چاوی بشكێ ئەمە زۆر کوڕ هەبوو نەرمونیان بوو بەگێی ژنەی نەدەک���ردو زۆر هەب���وو عەقلیەتی وەک���و ئ���ەوان ب���وو وای دەکردو قەیرانی دروس���ت دەکرد، ئەمە بوو ئەوەندەی و کورت بەش���ێوەیەکی

لێمان زانی بێت باسمان کرد.8 – لەکات���ی ئەم بابەتم ئەنوس���ی ب���رای بەرێ���زم کاك بایەزید بلباس دۆس���ت و برای بەرێ���زم میوانم بوو لەگ���ەڵ خۆی ئەم کتێب���ە بەنرخەی ب���ۆم بە دی���اری هێنابوو بەراس���تی جێی فەخرو ش���انازی بوو زۆر پێی دلخۆش بووم و ئەم هەڵەم قۆستەوە ک���ەوا بابەتەکەمی پ���ێ برازێنمەوە وە ئەمەش ل���ە ناوەرۆکی بابەتەکە، بەالم من ش���ارەزایم ب���ەم گۆرانی و زەماوەند و ش���ایی هەلس���وکەوتی نەبوو گورانیەکان���م نەئەزانی، بەاڵم ئەم کتێبە دەرفەتێکی زۆر باشبوو بۆ ئەوەی هەستم بەنوسینی تەوەرەکانی بوك گواس���تنەوەی کوردەواری کۆن پێ نەدەکرد، ئەم کتێبەش بەناوی )گۆرانی فۆلکلۆریی دەشتی هەولێر(

)حاجی ئامادەکردنی لەکۆکردنەوەو سعدالله ش���ێخانی(یە، كەلێرەوە زۆر س���الوو رێزم هەیە بۆی ئیشااڵ ئەم لەپێناوی ناچێ ماندووبونەی بەالش کلت���وری ک���وردو کوردس���تان کەوا لەبی���ر نەکرێت نەوە ل���ە دوای نەوە ئەمەش پاشکۆی بەشی بگۆترێتەوە دووەمی هاوس���ەرگیری لە کلتوری

کوردەواری.1- لەپێ���ش بووك ئ���ەم هۆنراوەی

بووك گواستنەوەیان دەگوت:

دەالل����ێ هەس����پانە.... هەس����پانە بووکێ

دەالل����ێ پان����ە..... نێوچەوان����ی بووکێ

بووکم����ان گەل����ە جوانە...دەالل����ێ بووکێ

2- لەکاتی س���واری ئەسپ ئەکرێت دەیگوازنەوە بۆ ماڵی زاوا، کۆمەلە کچەك دەست دەکەن بە گوتنی ئەم

گۆرانیە:بێنە دەر بێنە دەر

دەاللێ بووکێ بێنە دەر لە خانێ

دەاللێ بووكێ زاوای بێنە ژوانێ

دەاللێ بووکێ بوکامە بوك نییە

دەاللێ بووکێ زاوا بەدرێ نیەدەاللێ بووکێ

3 – کاتێ کە بووڵ لە والخ س���وار دەکرێ و ب���ەرێ دەکەوتن لە رێگا

ئەم گۆرانیانەیان دەگوت:

ماینێ بوکێم شێتە..... بوکێ بردمان دێ بەدێ یە..... بوکێ قۆناغمان پر دێیە..... بوکێ

خۆربەسەر داکێیە.... بوکێ 4– کە بووك لە والخ دادەبەزێندرێ دەگاتە نزیك م���اڵ و ئەم گۆرانیە

دەگوترێ:بووکانە بووکاندەاللێ بوکێ

بووکمان گەلێ جوانەدەاللێ بوکێ

بە مۆری و مەرجانەدەاللێ بوکێ

کەسك و سۆر لەمالنەدەاللێ بوکێ

قابیل بە کورمانەدەاللێ بوکێ

داکی لە جلکانەدەاللێ بوکێ

ماریان بێ کابانەدەاللێ بوکێ

5– تا وەکو ب���ووك ئەگاتەوە ماڵ و ئ���ەو جێگایەی بۆی تەرخانکراوە ئەوکات���ی زەماوەندەک���ە گەرم ترو خۆشتر ئەبێ بەهەلپەرکێ و گۆرانی

گوتن ئەم گۆرانیانە دەڵێن:ه����ەی ل����ە دێرێ ه����ەی ل����ە دێرێ

حەمکۆ دینۆ لە دێرێ تولێت تولیا کنێرێ

حەمکۆ دینۆ لە دێرێ کانیا مە ئاوا لێ خوارێ

حەمکۆ دینۆ لە دێرێ پاری نەمام لی چاندیحەمکۆ دینۆ لە دێرێ

بولبوال لەسەر خوواندیحەمکۆ دینۆ لە دێرێ

6– ئینج���ا ش���ێوەی گۆرانیەک���ە دەگۆرن بەم جۆرە:هەموو هەور کردن

هەورۆ هەورۆ هەورۆکیژان مەمك کردن

هەورۆ هەورۆ هەورۆکوران دەست تێ کردنهەورۆ هەورۆ هەورۆ

7- ئینجا گۆرانیەکە وای لێ دێت:لێ نارێ دێیان دێیا

کەزیەك بەگورێیاناریشیان برد بۆ مام عیسا

8- ئەگەر ماڵی زاوا لەگوندێك بێت و ماڵی بوکیش لەگوندێکی تر بێت ی���ان ژن بە ژن بێ ئەم���ە تا بوك ئەگات���ە ماڵ���ی زاوا گەنجەکان لە رێگادا تا گون���دی گۆرانیەك هەیە

پێی ئەلێن )مەتارێزە( وەکو:مەتارێزە مەتا رێزە

یاالله شەرە مەتارێزەهەرچی هەرێ دایکی حیزە

مەتارێزە لە شیوەرێگوللەی دیێمە پێش دووکەرێداکی حیزە هەرچی هەرێ..

ئەم گۆرانییە دوورو درێژە بەاڵم من بەکورتی دەرم خست.

سودەكانی‌داعش!

هاوسەرگیری‌لە‌كولتووری‌كوردەواریدا

Page 5: Dangi maxmur zhmara (70)

No. (70) 15 October 20145 ژمارە)70(‌‌‌‌‌23‌‌‌‌2014/10/15ی‌ره‌زبه‌ر‌‌2714كوردی

لەساڵی‌‌1959پرۆژەی‌بەراوكردنی‌دەشتی‌قەراج‌و‌مەخموورم‌پێشكەشی‌وەزیری‌شارەوانی‌عێراق‌كردووە

ئا: دەنگی مەخموور

زۆرن ئەوانەی لەسەر هەلوێستی كوردانەیان لەسەر زێدی باب و باپیرانیان ئاوارەبوونە، رواندزی، حەمەدئەمین شوكریە مامۆستا خوالێخۆشبوو هاوسەری دەكاتە كە بووە یەكێك دەشتەكی( شێخەاڵ )عومەر لەوكەسانەی كە لەكۆتایی سااڵنی پەنجاكان بەبڕیارێكی كوردانەی هەلوێستی لەسەر رواندز لەشارۆچكەی هەولێر پەروەردەی رەوانەی شاری مەخموور دەكرێت و ماوەی پەروەردەو بواری خزمەتی ساڵ چوار خوێندنی كردووەو لەیادەوەرییەكانی خۆیدا رەوشی لەبارەی گرنگ زانیاری كۆمەڵی مەخموورو رەوتی خوێندن لەكۆتایی سااڵنی

پەنجاكان لەمەخموور دەخاتەڕوو.مامۆستا 1957 لەساڵی ئەوەی دوای و دایك لەگەڵ رواندزی شوكریە رواندز لە بەیانی 8ی لەكاتژمێر باوكی بەرێدەكەوێت بۆ كاتژمێر 8ی شەو دەگاتە تەمەن كچێكی ئەوكاتە كە مەخموور، لەكاتی خۆشبەختانە بووە، سااڵن 20دەچنە سەرەتا مەخموور بۆ گەیشتنیان مەخموور كچانی سەرەتایی قوتابخانەی بەناوی ئافرەتەوە مامۆستایەكی لەالیەن )نەسرین رەشید( پێشوازی لێدەكرێت، كە پێشووتر هەردووكیان خانەی مامۆستایانی كچانی بەغدایان تەواوكردبوو، دوای مانەوەی شەوێك لەمەخموور بۆ بەیانییەكەی باوكی مامۆستا شوكریە دەگەڕێتەوە رواندز. دوای لەمەخموور شوكریە مامۆستا جێگیربوونی رۆژی و وەردەگرێت قوتابخانە ژوورێكی مامۆستا وەكو یەكەمجار بۆ 1957-11-29

لەمەخموور دەستبەكاردەبێت.مەخموور لەگوندەكانی خوارووی عێراقیش

بێنازتربوولەكۆتایی شوكریە مامۆستا مانەوەی ئەستەم كارێكی لەمەخموور پەنجاكاندا بەهۆی بەتایبەت بووە، ناخۆش و كەسوكارو و خزم لە دووركەوتنەوەی رواندز، جوانەكەی شارە و هاورێیان سەردەمە ئەو مەخموور لەمەش جگە پەراوێزكراوبوو فەرامۆشكراوو زۆر مامۆستا هەروەك ئێستاكە. هەروەك لەكۆتایی "مەخموور دەگێرێتەوە شوكریە لەالیەن پەراوێزكراوبوو زۆر پەنجاكاندا لەگەڵدا تائێستاكەشی عێراقییەوە رژێمی لەهەموو دووربوو ئەوكاتە مەخموور بێت، خوشگوزەرانی و شارستانی سیمایەكی تەنانەت و خزمەتگوزارییەك هەموو و كارەباو )ئاوو لە ژیان مافی لەكەمترین بازاڕو دامودەزگای خانووبەرەو رێگاوبان و شیاو شوێنی حەسانەوەو پارك و سەوزایی مامۆستا بێبەشبوو(.هەروەها و..هتد( دەڵێت: مەخموورەوە لەبارەی شوكریە و دێرین بەناوچەیەكی ئەگەرچی مەخموور جۆو و لەگەنم بەتایبەت دادەنرێت بەپیت وامدەزانی ئەوكاتە بەاڵم تر، دانەوێلەی و بیابان ناوچەیەكی بۆ گواستراومەتەوە تەنانەت مەخموور لە گوندەكانی خوارووی

عێراقیش بێنازتربوو".رەوشی یەكەمین قوتابخانەی كچان

لەمەخموور چۆن بووقوتابخانەی بەیەكەمین سەبارەت شوكریە مامۆستا لەمەخموور، كچان لەیادەوەرییەكانی خۆیدا بۆ دەنگی مەخموور دەگێرێتەوە "قوتابخانەی سەرەتایی كچانی پەنجاكان سااڵنی لەكۆتایی مەخموور بینایەكەی بەشێك بوو لەمزگەوتی ناو بازاڕ كە پێكهاتبوو لە هەشت ژووری بچووكی بێ هەیوان و گۆڕەپانێكیشی هەبووە، ئەوكاتە

قوتابخانەكە پێكهاتبوو لە سێ پۆل )2-1-قوتابی )35( قوتابیەكانیش ژمارەی 3(و قوتابخانەكە بارودۆخی ئەوكاتە بوون، كچ بێ قوتابی هەندێ دابوو، نزم لەئاستێكی دادەنیشتن تەنەكە لەسەر و بوون رەحلە یەكەم"، پۆڵی قوتابیانی بەتایبەت قوتابیەكان "زۆربەی دەڵێت هەروەها نەداربوون، بێكارو هەژارو منداڵە جوتیارو بژێوی و حاڵ كە نەبێت كەم رێژەیەكی ئەوانیتر بەاڵم بوو، باش خێزانەكانیان پۆشاك و پێالویان باش نەبوو، بەشێكیان پێالوەكانیان الستیك بوو یان )قاپ قاپ( لەپارچە تەختەیەك دروستیان دەكردو كە قایشەكی دوو پەنجەبەرینی بەسەرەوەبوو، 2 تەنها مامۆستاكان ژمارەی ئەوكاتە و بەردەستێك لەگەڵ بووین مامۆستا لەگەڵ بەرێوبەرێكی عەرەبی خەڵكی موسڵ پۆلیسی ئەفسەرێكی هاوسەرەكەی كە قەزاكە بوو، كە بەداخەوە ئەم بەڕێوەبەرە لەگەڵ هەڵسوكەوتی هاوسەرەكەی وەكو نموونە بۆ نامرۆڤانەبوو، زۆر قوتابیەكان ئەوساكە كە خواردنانەی لەو بەشێك پەنیرو )شیرو وەكو دەدرا بەقوتابیان دەیدا و..هتد( نان میوەو خورماو دەیهێنا لەگەڵ خۆی كە بەكچەكەی خۆی لەخواردنەكانی بەشێكی قوتابخانەو بۆ سااڵنە هەروەها ماڵەوە، بۆ دەناردەوە لەویش بەقوتابیان دەدرا قوماش پارچە دەبردەوە، خۆی كچەكەی بۆ بەشێكی تەنانەت هەندێ لەتكەنانیشی بۆ سەگەكەی ئاوەی ئەو هەروەها ماڵەوە، دەبردەوە بۆ دەهات شیرناو( )ئاوی بەتانكەر كۆگای دەرگای دەیشاردەوەو قوتابخانە جگە دەدا، كلیل زۆرجار قوتابخانەكەی بەردەستی لەگەڵ مامەڵەی لەمەش ئەگەرچی بوو، زۆر خراپ قوتابخانەكەمان من و مامۆستا نەسرین زۆرجار بەرەنگاری

دەبووینەوە بەاڵم بێسوودبوو".مەخموور لەیادەوەرییەكانی مامۆستا

شوكریەدادامودەزگاكانی بەبینایەی سەبارەت شوكریە مامۆستا مەخموور، ئەوكاتی لە "هەندێ بەوەدا ئاماژەی رواندزی بینایەكی لەناو حكومییەكان دامودەزگا وەكو عوسمانیدابوون سەردەمی كۆنی دادگاو.. خەزێنەو و پۆلیس و قایمقام لەقوڕ بینایەی لەناو هەندێكیشیان هتد، دروستكراوبوون وەكو كشتوكاڵ و بەیتەرەو و شەقام هەروەها پۆستەخانەو..هتد. هەمووی مەخموور ئەوكاتی كۆاڵنەكانی زۆر لەزستان بوو خاشاك و خۆل هەر لەهاوینیش دەكرا، هاتووچۆ بەزەحمەت لەبەر تۆزی دەشتەكان دەبووە گەردەلوول كارەباش ئەوكاتە هەروەها خۆلبارین، و نەبوو، بەشەو لەمپەو فانۆس بەكاردەهات، هەندێكیان باشبوو گوزەرانیان ئەوانەی

)لوكس(یان بەكاردەهێنا".مەخموور وەكو مەنفایەك بەكاردەهات

ئەو بەخراپی رەوشی مەخموور، سەبارەت لەدوای یەك رژێمە دەڵێت: مامۆستایە عێراق لەگەالنی وایان عێراق یەكەكانی كردبوو بەتایبەتیش گەلی كورد هەر هەژارو و خاك خاوەنی بوون، بێدەرامەت نەدارو بەتایبەت نەبوون، خۆیان سامانی ئاوو لێكراوو زوڵم زیاتر دەشتاوییەكان ناوچە پێكهاتەو چونكە بوون، پەراوێزكراو دانیشتووانیان چینی جوتیارو كرێكارو نەدار بوون، بەداخەوە زۆربەی دانیشتووانی ئەم ناوچانە بەدرێژایی وەرزەكانی ساڵ خەریكی بێرەكەشی خێرو كەچی بوون، كاركردن دەڵێن وەكو بوو، زۆردارەكان ئاغاو بۆ

بەردەكەوت(، گوێچكەیان تەنها )لەگایەك بەوجۆرە مەخمووریش رەوشی بەداخەوە ئاغاو دەدرایە هەژاران زاری و زەوی بوو مەخمووریش شارۆچكەی دەرەبەگەكان، نمونەیەكی زیندووی ئەم بارودۆخەبوو، نەك وەك قەزایەك بەڵكو وەك گوندێكی بچووك لەالیەن هەربۆیە لەیادكراوبوو، دابڕاوو هەركەسێك ئەگەر عێراقەوە سەرانی ویستی ئەگەر بوایە پایەك پلەو لەهەر سزادانیان لەسەر بوایە دووریان دەخستەوە نمونەش )مەنفا(، وەكو مەخموور بۆ قەراج شارەدێی بەڕێوەبەری ئەمە بۆ لەخوارووی عێراق هێنابویان بۆ مەخموور، تەجنیدیش بەرپرسی ئەفسەری هەروەها

بەهەمانشێوە".ژیانی تایبەتی مامۆستا شوكریە

لەمەخموورداژیانی لەبارەی رواندزی شوكریە مامۆستا ئەوكاتانەی دەڵێت: خۆیەوە تایبەتی خەڵكی هامشۆی بووم لەمەخموور مەخموورم دەكرد، بەتایبەت ماڵی مامۆستا خێزانەكەی و دزەیی عەلی محەمەد بوون ناسیاومان كە )سامیە( خاتوو بوون، رواندز براژنەكەی كە خەڵكی لەبەر هەروەها دەكردم، هاوكارییان زۆر ئەوان لەگەڵ ماڵی )ئەحمەد خدرە لەك( بەهۆی لەگەڵ بوو قوتابی كە كچیان سامیەی لەمەخموور، بوو لەگەڵم كە خوشكەزاكەم موزەمیدو فوئاد كچی )نەجات(ی لەگەڵ چواریان هەر هاوارئاغا كچی )فەوزیە(ی بوون سەرەتایی شەشەمی پۆلی قوتابی دەیانخوێند كوڕەكان قوتابیە لەگەڵ كە نەبوو، كچان شەشەمی پۆلی لەبەرئەوەی ماڵی حوسنی(و )حەسەن ماڵی هەروەها خەزێنە بەڕێوەبەری فەقێ(و )ئەحمەد بوون، لەرواندز سااڵنێك ئەوانیش چونكە هاوارئاغا، سابیرئاغاو ماڵی لەگەڵ و شەهیدی دایكی )لعلی( لەگەڵ پاشانیش دزەیی( عەلی محەمەد )ئیبراهیم نەمر عەلی( محەمەد )جەمیل براكەی ماڵی و و ماڵی )نادر سەفەر( بەهۆی بووكەكەیان )حەپسە( ئەو ماڵە كوڕێكیان هەبوو یادی سەفەر(بوو نادر )سەدرەدین ناوی بەخێر مەنەلۆجێستێكی زۆر بەتوانابوو شاعیرێكی مەنەلۆجی چەندین بوێربووو زۆر میللی شاعیرە ئەم هەڵبەستبوو، رەخنەگرانەی بۆنەو و ئاهەنگ و خۆپیشاندان لەزۆربەی شیعری حەماس بە بوێرانەو زۆر یادەكان

پێشكەش دەكرد".مامۆستا شوكریە رواندزی لەوەرزی بەهاران لەمەخموور سەردانی دەشتی كاكی بەكاكی بەتایبەت كردووە، كەندێناوەی و قەراج غازی(و )حوسێنی )قەسران(و سەردانی لەمەش جگە عەبدوڵاڵ(و..هتد، )سوڵتان لەزۆربەی سەردانەكانیدا رۆڵی گرنگی بینیوە بۆ هۆشیاركردنەوەی ئافرەتان و ژنانی ئەم ئاشناكردنیان و ناساندن بۆ ناوچەیە، بەمافە رەواكانیان و هاندان بۆ خوێندن و زانست و پەرەپێدان بەخوێندنی كچەكانیان.

مەخموور لەدوای شۆرشی 14ی تەمووزدوای گۆرانكارییەكانی عێراق بەهۆی شۆرشی بارودۆخێكی 1958ەوە تەمووزی 14ی لەسەرەتای ئەوەبوو هاتەپێش، گونجاو داواكاری لەسەر 1959/1958 خوێندنی حیزبی بەیارمەتی مەخموور جەماوەری گۆرانكاری هەندێ رێكخراوەكان و شیوعی بەرێوەبەری لەوانە كرا، لەمەخموور بەرپرسێكی ژنی كە كچان قوتابخانەی البردراو لەسەركار بوو مەخموور پۆلیسی لەجێگای ئەو مامۆستا شوكریە رواندزی بوو بەبەرێوەبەری قوتابخانەی كچانی مەخموور.

سەرجەم توانرا ئەو لەسەردەستی هەر یەكەوە لەپۆلی كچان خوێندنی پۆلەكانی كچان لەقوتابخانەی شەشەم پۆلی تا بكرێتەوە، كە ئەوكات ژمارەی قوتابییەكان

دەگەیشتە 100 قوتابی.چۆنیەتی دامەزراندنی لقی مەخمووری رێكخراوی داكۆكیكردن لەمافەكانی

ئافرەتانی عێراقدوای شۆرشی 14ی تەمووز مامۆستا شوكریە رزگاریخوازی بەبزووتنەوەی پەیوەندی مامۆستا لەرێگای لەمەخموور نیشتمانی )محەمەد عەلی دزەیی( دەكات و پاشانیش نەمر بەشەهیدی راستەوخۆی پەیوەندی دەكات، عەلی(ەوە محەمەد )ئیبراهیم هەروەها دەڵێت: دوای ئەوەی لەرۆژی 29-داكۆكیكردن مۆلەتی )رێكخراوی 1958-11ئێمەش عێراق(درا، ئافرەتانی لەمافەكانی كردەوەو رێكخراوەكەمان مەخمووری لقی بەندەش بەلێپرسراوی ئەو لقە هەڵبژێردرام بەوشیاركردنەوەی دەستمانكرد و ژمارەیەكی و رەواكانیان، بەمافە ئافرەتان لەبنكەی ئامادەبوون ئافرەتان زۆری رێكخراوەكەمان، تەنانەت هاوسەری یەكەمی هاوارئاغا )تنگر(خان ئامادە دەبوو، هەروەها ئەنجامدەدا، جۆراوجۆرمان چاالكی زۆر تەنانەت لەكۆنگرەی یەكەمی رێكخراوەكەمان لێپرسراوی وەكو من 1959-3-8 لەرۆژی ئامادەبووم لەكۆنگرەكە مەخموور لقی واڵتانی لەئافرەتانی زۆر ژمارەیەكی لەگەڵ بەئامادەبوونی و عێراق ناوەوەی دەرەوەو سەرۆك كۆماری عێراق )عەبدولكەریم قاسم(دلیمی( نزیهە رێكخراوەكە )د. و سەرۆكی كرا بەوەزیری شارەوانی عێراق وەك یەكەم

وەزیری ئافرەت هەڵبژێردرا".رۆڵی مامۆستا شوكریە لەپرۆژەی ئاودێری

مەخمووردەگێرێتەوە شوكریە مامۆستا لەوبارەیەوە "دوای هەلومەرجی شۆرشی 14ەی تەمووزو ناوچە ئەم لەبارودۆخی بیركردنەوە پاش بەرپرسانی لەگەڵ بەراوێژ وشكانییەو بەتایبەتی لەمەخموورو شیوعی حیزبی بۆ عەلی( محەمەد )ئیبراهیم شەهید بەراوكردنی پرۆژەیەكی پێشكەشكردنی

مەخموورو و قەراج دەشتی )ئاودێری( پێشتر هەبوونی پرۆژەیەكی سادەو ساكاری ئاویان لەزێ كە عوسمانییەكان سەردەمی عەوالی سوڵتان مەزاری لەالی هێنابوو بەراوكردنی بۆ تازەیە پرۆژە ئەم عارەبی، خاكە ئەم لۆ بەرینە و پان دەشتە ئەم سوودمەندبوونی هۆی دەبێتە بەپیتە بێكارو كرێكارو جوتیارو خێزانی هەزاران بێدەرامەتی ناوچەكان، سەرەڕای داهاتێكی گەورە بۆ واڵت، هەر بۆ ئەم مەبەستە چومە بەغدا وەك لێپرسراوی كۆمەڵەی ئافرەتانی پێشكەشكردنی بۆ لەمەخموور كوردستان سەرۆكی كە شارەوانی بەوەزیری پرۆژەكە جەماوەری بەناوی بوو، رێكخراوەكەمان دەشتی قەراج ئەویش زۆر پێخۆشحاڵ بووو تازەی ساڵی لەبەرنامەی كە دا بڕیاری دابنێت وهەوڵی جێبەجێكردنی بدات، بەاڵم بەداخەوە تەمەنی پۆستەكەی ماوەی پێنەدا ئەم پرۆژەیەو زۆر پرۆژەی سوودمەندی تر

بۆ واڵت بەگشتی جێبەجێ بكات".شانۆگەری لەقوتابخانەی كچان

مامۆستا لەسەردەستی 1959 لەساڵی شوكریە شانۆگەرییەك پێشكەش دەكرێت، ساڵەدا لەم "هەر دەگێرێتەوە لەوبارەیەوە هەوڵمدا لەقوتابخانەی كچان شانۆگەرییەك نوشتە( و بەناوی )ئافرەت بكرێت نمایش بەشداری )پاكیزە( خوشكەزاكەم ئەوكاتە لەم جگە كچ، ئەكتەرێكی وەكو تێداكرد شانۆگەرییەكی بەشداری پاكیزە شانۆیە قوتابخانەی قوتابیانی لەگەڵ كرد دیكەی كوڕان بەناوی شانۆگەری )گوڵی خوێناو(".لەسەر تەمووز 14ی شۆرشی كاریگەری

مەخموور14ی كاریگەری شۆرشی دەبێ مێژوو بۆ مەخموور شارۆچكەی لەسەر تەمووز گەڕانەوەی پاش بەتایبەتیش بگوترێت، عەلی( محەمەد )ئیبراهیم نەمر شەهیدی چەندین پاش شارەكەی باوەشی بۆ و راوەدوونان لەدوورخستنەوەو ساڵ ئەشكەنجەدان، ئازارو و كردن زیندانی بنكەی كردنەوەی سەرپەرشتی توانی بەشەكانی دروستكردنی و شیوعی حیزبی لەگەڵ بكات تری رێكخستنەكانی

وشیاركردنەوەی بۆ برادەرانی و هاورێیان بۆ هەوڵدان كۆمەڵگاو توێژەكانی و چین هەر داواكارییەكانیان". پێشكەشكردنی سەبارەت بەرۆڵی شەهید ئیبراهیم محەمەد نەمر "شەهیدی كە لەوەكرد باسی عەلی، توانی كەسانی چاالك و دڵسۆز بێنێتە ناو بیسەلمێنم بەبەڵگە دەتوانم و حزب ریزی هەندێ لەسەر هەبوو كاریگەری چەند كە بۆ گەورەكان زەوییە و موڵك لەخاوەن بوونە دۆستی حزب یان چوونە ناو ریزەكانی )سابیر رەحمەتی وەك بەدڵسۆزانە زۆر دۆنم هەزار 2000 نزیكەی كە ئاغا( عەزیز دابەشی مەخموور لەناوچەی خۆی زەوی رۆڵی نابێ هەروەها كرد، جوتیارانی سەر شەهید برای عەلی( محەمەد )جەمیل لەیاد بكەین كە زۆر چاالكانە كاری دەكرد دژی جوتیاران بزوتنەوەی چااڵككردنی بۆ ئاغاو دەرەبەگ و نەهێشتنی پێدانی زەویی

جوتیاران بەئاغاكان.لەكۆتاییدا

ئەگەرچی ساتەكانی ژیانی مامۆستا شوكریە لەمەخموور زۆر سەخت و دژواربوونە، بەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا دوای تەمەنێكی دوورودرێژ شارەی ئەم سەردانی تر جارێكی چەند "هەرچەندە دەڵێت لەوبارەیەوە كردۆتەوە، خەڵكی مەخموورو یادەوەرییەكانم لەگەڵیان تام و چێژێكی تایبەتی الم هەیە، هیوادارم بەرپرسانی مەخموورو دەسەاڵتدارانی هەولێر قەت و قەت نەهامەتی و دەردەسەری و تاڵی و سوێری ئەم خەڵكە خۆراگرە لەبیر نەكەن سەردەمیانەو شارێكی نموونەی بیكەنە و

پێشكەوتوو".پرۆڤایل

شوكریە تەواو: ناوی -1حەمەدئەمین دێوانە رواندزی ناسراو

بە دایكی ئامێزلەشارۆچكەی 1937 ساڵی -2

رواندز لەدایكبووە3- ساڵی 1956 خانەی مامۆستایانی

لەبەغدا تەواوكردووە.4- لەساڵی 1958ەوە خەریكی كاری ئافرەتان رێكخراوەیی و سیاسی

بووە.

مەخموور‌لەبیرەوەرییەكانی‌مامۆستا‌)شوكریە‌رواندزی(دا

" هەركەسێك لەهەر پلەو پایەك بوایە ئەگەر ویستی سزادانیان لەسەر بوایە دووریان دەخستەوە بۆ مەخموور"

گوڵبژێرێك له وێنه و یاده وه رییه كانی مامۆستا شوكریه رواندزی

Page 6: Dangi maxmur zhmara (70)

No. (70) 15 October 20146 ژمارە)70(‌‌‌‌‌23‌‌‌‌2014/10/15ی‌ره‌زبه‌ر‌‌2714كوردی

بووە نووشتی قەشەی!منداڵە موس���ڵمانێك هەموو ش���ەو فێر دەكرد, لەبنەخ���ۆی می���زی بووب���وو بڕمیزب���وو, دایك���ی چەند نووش���تەی الی م���ەال بۆ ك���رد, س���وودی نەبوو,

منداڵەكەی چاك نەبووەوە.رۆژێك دایك���ی لە عەبدەییان چووە الی مام قەشەی, نووشتەیەكی بۆ كرد, ئەو

شەوە لە جیاتی میز خۆی پیس كرد.)ئەم پەندە بەكەسێك دەڵێن, كارێكی

باش بكات خراپتری بەسەر بێت(.

چیرۆكی هێلكە و ڕۆنچووم���ە ماڵێكی ئ���اوا, هێلكەو ڕۆنیان

لێناوە, لە پێش منیان داناوە. مریشكێك هات���ووە لەوالوە, دندووك���ی پێداداوە. گوتم: هەی كشە كش���ە, باڵی لێكردم فشە. كەڵەبابی شەیتانی, هەڕای كردە س���ەربانی, دەس���تی دا قوڵەگۆچانی, گوت���ی: هەی ژن���ێ ژن���ێ, تیروكەوانم دەنێ, دەچمە شەڕی قۆشەنێ, قۆشەن زۆرە و ناشكێ, ئەستۆ و ڕانم دەشكێ.كەرێك لەوێ دەناڵی, بردیان بۆ میری شاڵی, میری شاڵی حەمبەڵ بوو, دوو س���ەد س���واری دەگەڵ بوو, هەمووی كوێر و كەچەڵ بوو, هەر خۆمیان ساغ

دەگەڵ بوو.

گیا لەسەر پنجی خۆی دەڕوێتەوە

دەگێڕنەوە لەس���ەردەمی كۆندا پاشای شارێك سێ س���اڵ لەسەر یەك كچیان دەب���وو, ماڵە هەژاری���ش جیرانێكیان بوو س���ێ س���اڵ لەس���ەر یەك كوڕیان دەبوو, بۆ س���اڵی چوارەم پاش���ا بە ژنەك���ەی گوت بڕۆ بەم ژن���ە بڵێ گەر ئەم س���اڵ كوڕی بوو, ئێمەیش كچ با لەگەڵمان بگۆڕیتەوە خەاڵتێكی باش���ی دەكەم، گەر وا نەكەی دەبێ ژنەكی تر بێنم، ژنە پاش���اش لە ترس���ان بە ژنە جیرانەكەی���ان دەڵ���ێ و ئەویش ڕازی دەبێت، بۆ چوارەم جار ژنە پاشا كچی

دەبێ و ژن���ە هەژاریش ك���وڕ بە دزی منداڵەكان دەگۆڕن���ەوە, دەڵێن چەند س���اڵێكی پێدەچێ , كە گەورە دەبن, پاش���ا هەر چەن���د ه���ەوڵ دەدات كە كوڕەك���ە هیچ كارێك نەكات, بەاڵم بێ س���وود دەبێ رۆژانە هەر خەریكی كارو كاس���بی دەبێ, بۆیە پاشا بە ژنەكەی دەڵێ, دەبڕۆ ماڵ���ە هەژارەكەش بزانە كچەك���ە چ���ی دەكات, ژنەكە دەچێ س���ەیری كچەك���ە دەكات دەبینێ هەر خەریكی خ���ۆ ڕازاندنەوەی���ە, كە ژنە پاش���ا دەگەڕێتەوە ماڵ سەربردەكە بۆ پاش���ا دەگێرێتەوە ئەویش دەڵێ: گیا

لەسەر پنجی خۆی دەڕوێتەوە.

زۆرن ئه و پرس���یارانه ی گه ر له ئافره تیان بكه یت په یوه ندییه كانت له گه ڵیان كۆتایی پێدێ���ت، ئه م پێنج پرس���یاره ی خواره وه په یوه ندییه كانت له گه ڵ خۆشه ویسته كه ت وێران ده كات و وریایان به به س���ه ر زارتدا

نه یه ن:خۆشه ویس���ته كه ی باس���ی -1پێش���ووتم بۆبك���ه ؟: ئه م پرس���یاره وا ئ���ازاری ده كات له خۆشه ویس���ته كه ت راب���ردووی بی���ر بخاته وه و وا هه س���ت بكات تۆش هه مان هه ڵ���ه ی ئه و دووباره

بكه یته وه .2- ته مه ن���ت چه نده ؟: تۆ به م پرس���یاره ئاف���ره ت ته نگه تاو ئه كه ی���ت، بۆیه په له مه كه له م پرسیاره و خۆی به تێپه ڕ بوونی

رۆژ وه اڵمه كه ی ده زانیت.

3- كێش���ت چه نده ؟: ئه م پرس���یاره زۆر ئیحراجكه ره ، مانای ئه و پرسیاره ش یه ك

شته ، ئه ویش ئه وه یه "تۆ قه ڵه ویت".4- من���ت خۆش���ده وێت؟: ئاف���ره ت ئه و پرسیارانه ی پێ ناخۆشه كه به به ڵێ یان نه خێ���ر وه اڵمده درێته وه ، بۆیه ده بێت بێ ئه وه ی پرس���یار بكه یت، راسته وخۆ بڵێ

"تۆم خۆشده وێت".5- بۆچی تائێس���تا ش���ووت نه كردووه ؟: نازانم مه به س���تت چییه له م پرس���یاره ، ئایا خۆشه ویس���ته كه ت ناشرینه ، یان بۆ هاوس���ه رگیری به كه ڵك نای���ه ؟ قه د ئه م پرس���یاره ی لێ مه ك���ه ، له به رئه وه ی به م پرس���یاره خۆشه ویس���ته كه ت هه نگاو به

هه نگاو لێت دوورده كه وێته وه .

پەند‌و‌چیرۆكی‌كوردەواری

ئه‌م‌پێنج‌پرسیاره‌‌له‌ئافره‌ت‌مه‌كه‌ن

مـەخـمــوورەکـەمکە‌لێت‌دوورم

سیمام‌خەزانی‌پایزەوسەفام‌خەرمانی‌بەر‌بایەدڵم‌نغرۆی‌دەریای‌خەمەودیـدەی‌ڕوونـم‌نابینـایە

کە‌لێت‌دوورمهەنسکم‌ئاهو‌حەسرەتەوسینەم‌ماڵۆچکەی‌گریانە

شەڕابم‌خوێنی‌دەروونمەودونیام‌یەک‌پارچە‌زیندانە

مەخموورەكەم

ئەحمەد مەال ساڵح

مان���ای پرس���ی لەپیرەژنێکی���ان داوەو وەاڵمی خۆشەویس���تی چییە؟ وت���ی: یەکەمجار گوێم لەم وش���ەیە ب���وو ،مناڵبووم، باوکم ماچی دەکردم وت���م پێم���ی دەوت خۆش���مدەوێی، خۆشەویستی: دڵسۆزیە، میهرەبانیە،

دڵنیاییە، باوەشێکی گەرمە.کاتێک گەورە بووم و عەقڵم پێگەیشت نامەیەکم بینی لەژێر دەرگای ماڵەکەمان

ناردبووی کە ک���وڕی جیرانەکەم���ان ناوەڕۆکەکەی )خۆش���مدەوێی بوو(، وتم خۆشەویستی: جورئەتە، شێتیە.کاتێک کوڕی جیرانەکەم منی مارەکرد یەک���ەم وش���ە کەپێی گوت���م )تۆم خۆشەویستی: وتم خۆش���دەوێ(بوو، دەس���ەاڵتە، ئیش���کردنە، ئامانج���ە، کاتێکیش ش���ووم ئیرادەیە. هەروەها کردو لەڕۆژی دووەمی زەواج پیاوەکەم ماچێکی لە سەرم کرد پێی گوتم: من تۆم خۆش دەوێت، وتم خۆشەویستی: پەرۆشیە، خەم خواردنە، میهرەبانییە.س���اڵێک تێپەڕی یەک���ەم مناڵم بوو من ماندوو بووم لەس���ەر قەرەوێلەکەم ڕاکشابووم پیاوەکەم هاتەالم و دەستی گرتم پێ���ی گوتم: تۆم خۆش���دەوێ، وتم خۆشەویستی: س���وپاس کردنە،

ڕێزگرتنە، بەزەییە، دڵسۆزییە.دوای تێپەڕبوون���ی تەمەنی گەنجێتی، دەرکەوتنی مووی س���پی لە س���ەرم مناڵ���ەکان، ژنهێنان���ی هەروەها پیاوەک���م بەزەردەخەن���ەوە س���ەیری قژمی کرد پێی گوتم: خۆش���مدەوێی، بەخش���ندەییە، خۆشەویس���تی: وتم

دڵسۆزیە. پیربووی���ن ب���وو درێ���ژ تەمەنم���ان خۆسەویستەکەم پیاوە هەمووجارێک دەڵێ���م خۆش���مدەوێی.. پێمدەڵ���ێ باوەڕپێکردنە، خۆشەویستی: وەفایە، س���ۆزو ئەمەکە، بەخش���ینە.. ئەمەیە خۆشەویس���تی بەبچووکی دەست پێ

دەکات و بەرە بەرە گەورە دەبێت.

پیرەژنێک‌بەم‌شێوەیە‌پێناسەی‌خۆشەویستی‌دەکات

ئا: سیروان دیبەگەیی

مێژووی دروس����تكردنی بنێشتی كوردی بۆ زیاتر لە 2000 س����اڵ دەگەڕێتەوەو تا ئێس����تاش كورد لە دروستكردنی بنێشت بەردەوام����ەو بەهەم����ان ش����ێوازی كۆن و نوێ, كاری دروس����تكردنی بنێش����تی ك����وردی تایبەتە بە كورد ل����ە ناوچەی لەباش����ووری كوردس����تان, هەورام����ان بەتایبەت لە ناوچە سنوورییەكانی نێوان عێراق و ئێ����ران, كاری دروس����تكردنی

بنێشت كارێكی ئاسان نییە.

بنێشتی كوردی لە دارەكانی )دارەبەن, داری قەزوان( دروس����ت دەكرێت لەالیەن دانیش����توانی هەورام����ان و بەتایبەتی لە باكووری ش����اری خانەقی����ن و لە بناری چیای بەمۆ, هەروا بنێش����تی كوردی بۆ زاخاوی مێش����ك و گ����ەدەو ددانەكان و چەندین الیەنی دیكەی جەستەی مرۆڤ بەس����وودن, لەبەر ئەوەی ئەو ماددانەی سروش����تین, ماددەكانی تیایەت����ی كە هەروەه����ا ل����ە رووی پزیش����كییەوە لە ك����وردەواری وەك����و دەرم����ان بەكاریان

هێناوە.

چریكە مەخمووری

كورتە فیلم����ی )دوارۆژەكانی راب����ردوو( بەرهەمی تیپی خەن����دەی مەخموورە، ئ����ەم كورتە فیلمە لەس����یناریۆو دەرهێنانی )كارزانی مامەندپیران(ەو هەریەك لەئەكتەران )جەالل خەیالنی و ئەحمەد رەش����یدو دڵدار خۆش����ناو، عەبدوڵ����اڵ پااڵنی و كامیل ئیبراهیم و یوس����ف جەعفەر( رۆڵیان بینیوەو 50 كەس����یش وەك كۆمبارس بەشداریان

كردووە.لەئێس����تادا كۆتای����ی بەقۆناغ����ی وێنەگرتن����ی هاتووەو لەقۆناغی مۆنتاژدایەو گش����ت لۆكەیشنەكانی لەمەخموور

وێن����ەی گیراوەو یەك����ەم كاری دەرهێنانی كورتە فیلمی ئەو دەرهێنەرەیە، لەبارەی فیلمەكەیەوە كارزانی مامەند پیران دەڵێ����ت "ناوەڕۆكی فیلمەكە ب����اس لەدوو منداڵ دەكات كە باسی بەس����ەرهاتی رۆژانی رابردووی خۆیان دەكەن و چیرۆكێكی پەروەردەیی مندااڵن لەخۆدەگرێت، گش����ت س����تافەكە مەخموورین و ئەزموونێك����ی نوێمان تاقیكردووەت����ەوە، بارزان س����اڵەیی وێن����ەی فیلمەكەی گرتووەو هەری����ەك لە جەالل خەیالنی و كامیل ئیبراهیم و ج����ل و ب����ەرگ چریك����ە مەخمووری و ئ����ارام جەمال دەنگهەڵگ����رو كالكێ����ت رێباز زیادو فۆت����ۆ نیاز قارەمان

كردوویانە".

باڵن����دەی )كوندەب����ۆ( تاكە *تەماش����ای دەتوانێ باڵندەیە كە هەموو ش����تێك بكات ب����ە هەردوو

چاوی لە یەك كاتدا.* زۆر لەو بۆن و بەرامە خۆشانەی ك����ە نرخەكانیان زۆر گران بەهان, دروس����ت دەكرێ����ت ل����ە كەلەرمی

بۆگەن و سیر و پیاز.* س����ەگ دەتوانێت گوێبیس����تی چركەی كاتژمێری دەس����تی هەموو كەس����ێك بێت ل����ە دووری )13(

مەتر.

*نی یا نا ا ز

ی ر ش����یكایش����تنە گە

ئەنجامەی ئ����ەو كەللەی كێش����ی كە

لە س����ووكترە ئافرەت كێشی كەللەی پیاو.

بنێشتی‌كوردی

ستافێكی‌مەخموور‌كورتە‌فیلمێك‌بەرهەم‌دێنن

ئا: سیروان دیبەگەیی

1- ئەمڕۆ پێت ئەڵێن لە دەورت گەڕێمپێت هەڵخلیسكــا ئەڵێن الدە لێم

2- هـــەور گرماندی ترسنۆك تۆقیوتم ئۆخـەی وا قارچك هەڵتۆقی

3-پیاو تێر بێ و چاو تێر مەندەو بێ وەیەبرسێتی ڕەگی هاریی پێوەیــــــــــە

4- پیاوی پیر تا بێت گوڕی كەم ئەبێداری وشك گڕی وەكوو شــەم ئەبێ5- بەردێ كە نەزان بیخاتە ناو ئـاو

دەرنایێ بەسەد عاقڵی بەنـــاوـــــــەرز فڕی كـــــــە كەوتە 6- هەرچـــــــی ب

خوارێ

ســـەرو گوێالكی ئەشكێ بە جارێ7- كەم بخۆی لەشت بێ عیللەت ئەبێ

كەم بڵێ ســـەرت سەالمەت ئەبێ8- ناڵەیەك لە خاك هـــات بە حەزینیوتی: وا تۆیش دێی بۆ خۆت ئەیبینی

9- قەدری مانگ نییە تا نەگاتە شەوگەرما ئاوی سارد ئەخاتە برەو

10- هەرچـــــــی بە مـــــــەردی بكرێ زۆر خۆشە

لەگەڵ دووڕوودا هەڵكردن بۆشــە11- ماڵ بۆ خواردنە نەك بۆ هەڵگرتن

بەشی كەس نەدەی ئەبن بە دوژمن12- كە بە پشت كەری دێزا ڕابووریی

ئەبێ لـــە ژانی لەقەی ببووری

پەندەكانی پیرەمێرد

باوەڕ‌دەكەی‌یان‌نا؟؟!!

Page 7: Dangi maxmur zhmara (70)

No. (70) 15 October 20147 ژمارە)70(‌‌‌‌‌23‌‌‌‌2014/10/15ی‌ره‌زبه‌ر‌‌2714كوردی

مۆبایلی سه‌رنووسه‌ر: 5463 465 0750كوردستان‌-‌هه‌ولێر‌-‌مه‌خموورده‌نگی‌مه‌خموور‌له‌‌فه‌یسبووك:دیزاین:‌شاخه‌وان‌محه‌ممه‌د‌سلێمان

facebook.com/d.mexmur 0750 483 1852

ده‌سته‌ی‌نووسه‌ران

ناونیشان خه‌لیل‌پااڵنیسامان‌قه‌ره‌چووغی

عه‌بدولره‌حمان‌ئاده‌مموحسین‌شوانی

كارزان‌مامه‌ندپیران

وەرزش ل���ە هی���چ بوارێك���ی تری ژیان كەمت���ر نییەو بگرە ئەمرۆكە بۆتە ناس���نامەیەك والتان شانازی دەناس���رێنەوە. و دەك���ەن پێوە هەیان���ە تاك���ە یاریزانێك���ە بۆتە پاڵەوان لەس���ەر ئاس���تی جیهان كەچ���ی ناوبان���گ و دەركەوتنەكە بۆ والتەكەیەتی، هەربۆیە ئێس���تا دەبینین رۆژ لەدوای رۆژ گرنگیەكی زیات���ر دەدرێت و پێداویس���تی و قوتابخانەی تایبەتی بۆ دەكەنەوەو سااڵنەش بودجەیەكی بۆ تەرخان دەك���ەن و بەپالنێك���ی تۆكم���ەو بەرنامەیەكی دارێژراو باش���ترین و ئاس���ت بەرزترین یاریزان دروست

دەكەن لەگشت ئاستەكان.ل���ە كوردس���تانیش چەندین یانە بەج���ۆرە هەریەك���ەو هەی���ەو و دەكات خزم���ەت وەرزش���ێك لەژێر سەرپەرش���تی یەكێتی توپێ پێی كوردس���تان و س���ااڵنە خول وپاڵەوانێتییەكان بۆیان دەكاتەوە. مەبەس���تمە لێ���رەدا ئ���ەوەی یانەی وەرزش���ی مەخم���وورە كە الوانی و گەنج���ان نوێنەرایەت���ی قەزای مەخموور دەكات و بەشدارە لە خولی پل���ە دووی توپێ پێ و خولی تۆپ���ی دەس���تی یانەكانی كوردس���تان، بەاڵم ئەو یانەیە لە بارێكی سەختی قەیرانی دارایی و بێ پارەی دایەو هیچ پاڵپشتیەكی ناكرێت. هەروەها هۆلێكی داخراوو پاسێكی تایبەت بەیانەكە ئەمەش گرفتێكی ترە، سەرباری ئەو كێشەو قەیرانانە كەچ���ی كۆلیان نەداوەو بەش���داری یارییەكانی���ان كردووە ئەگەرچ���ی ئەنجامەكانی���ش وەك پێویس���ت نەبن، جی���ا لەیانەكانی تری كوردس���تان یانەی مەخموور پش���ت بەهیچ یاریزانێكی بیانی و نەبەس���تاوەو مەخموور دەرەوەی زیات���ر گەنجانی مەخموور یاری بۆ و لەهەوڵ بەردەوامی���ش دەكەن، كۆشش دان بەبێ پارەو گرێبەست، بۆیە یاریزانان و گەنجانی مەخموور گلەیی دەك���ەن و داوا لە یەكێتی تۆپی پێی كوردستان و حكومەت و پارێزگای هەولێر دەكەن ئاورێكی جدییان لێ بدرێتەوە، الیەنی كەم پێویس���تە یاریگایەكی شایستەترو سەردەمیانەیان داخراوی هۆلێكی بۆ دروست بكەن بۆ ئەوەی مەشق و راهێن���ان و خۆئامادەكردنیان بۆ تاوەكو ب���دەن، ئەنجام خولەكان رەوت���ی وەرزش لەو دەڤەرە زیاتر بەرەو پێش بچێت و بەهرەو توانای الوەكان نەمرێت و بتوانن لێهاتووی خۆی���ان بەدەر بخەن و ئاس���ت و ئەنجامی شایس���تەتر دەس���تەبەر بك���ەن، لەب���ەر ئ���ەوەی ق���ەزای مەخموور بەدرێژایی مێژوو خاوەن چەندان یاریزانی بەتوانا و پاڵەوان بووە لەسەردەمی خۆیان ئەنجامی

دلخۆشكەریان هەبووە.

ئاوڕێك لە یانەی مەخموور بدەنەوە

رەزوان عەبدولقادر

- پاش سه ركه وتنی هه ڵبژارده ی كوێت بۆ مۆندیالی 1982ی ئیسپانیا، هه ر یاریزانه و به ب���ری 450 هه زار فرانك و ئۆتۆمبێڵێكی

گه وره خه اڵت كرا- له یاری���ی نێ���وان فه ره نس���ا و كوێ���ت ك���ه فه ره نس���ا 1-4 له مۆندیال���ی 1982 بردیه وه ، له و یاریه دا فه ره نسا گۆڵێكی كرد هه موو یاریزانه كانی كوێت وه ستابون، دواتر یاریزانه كانی كوێ���ت كردیانه هه اڵو وتیان ئێمه گوێمان له فیكه بوه بۆیه وه ستاوین، ته نانه ت سه رۆكی یه كێتیی تۆپی پێی كوێت كه وته موناقه شەكردن له گه ڵ ناوبژیوان تا

گۆڵه كه یان پێ هه ڵوه شانده وه .- ته نها چوار ملیۆن هانده ر س���ه یری یاریی كۆتای���ی مۆندیالی 1982ی ك���رد له نێوان ئیتاڵیا و ئه ڵمانیا له كاتێكدا ئه وكات واڵتی

ئیتاڵیا 57 ملیۆن كه س بوو.- پاپا یوحه نا بۆلس قه شه یه كی به ناوبانگی ئیتاڵی���ا بوو هان���ده ری تۆپی پ���ێ بوو، له گه رمه ی له كۆبونه وه كان���داو له یه كێ���ك نوێژكردنیاندا وتی: به رێزان بابرۆین سه یری

مۆندیال بكه ین، ئیتاڵیا یاریی هه یه.- ده وترێت تا ئێس����تا بێتامترین مۆندیال ئه نج����ام درابێ����ت مۆندیال����ی 1982 بوه ، ئه وكه سه شی ناخۆش����ی كردبو دینۆزۆڤی گۆڵچ����ی ئیتاڵی����ا ب����و، ئ����ه م گۆڵچی����ه له یاریه ك����دا زیاتر له 40 ج����ار تۆپی ده دا بەبه رگریكاره كان و دواتر به ده س����ت هه ڵی

ده گرته وه .- راهێنەری فەرەنسا یەکەم راهێنەربوو کە هەر 22 یاریزانەکەی بانگهێش���تی کردبوو بەش���داری مۆندیالی پێک���رد، لەمۆندیالی

2014دا ڤان گال ئەوشتەی دووبارە کردەوە.- بروا دەکەیت س���یزار مینۆتی راهێنەری ئەرجەنتین لەک���ۆی 11 یاریزان تەنها یەک یاریزانی پیش���ەگەری بەش���داری پێدەکرد کە ئەویش ماریۆ کامپس بو س���ەرجەم 10 یاریزانەکەی تر لەخولی ئەرجەنتین یاریان دەکرد، توانیشی نازناوی مۆندیال بەدەست بهێنێ���ت و کامپس���یش ب���وە گۆڵ���کاری

مۆندیال!.- له مۆندیالی 1974ه وه ئیتر یاریزانان فێری پاره په یداكردن ب���وون، داوای زیادكردنی موچه و وه رگرتنی بری زیاتر له په خش���ی

یاریه كانیان ده كرد.- سكۆتله ندا له و پاڵه وانێتیه دا هیچ یاریه ك نه دۆڕا، كه چ���ی له قۆناغی یه كه میش كرایه

ده ره وه !.

ل����ه ك����ورت دابڕانێك����ی دوای پاڵه وانێتی����ه كان به ه����ۆی نه بوونی چاالك����ی ئیدریس توانی بۆ جارێكی

كه له یاری كاتا ببێته وه پاڵه وان.له واڵتی نه رویج و له ش����اری ساش بۆرگ پاڵه وانێتی كاراتێی یاریزانانی واڵتی نه رویج ئه نجامدرا، تێیداو له م پاڵه وانێتیه دا یاریزانی دیاری كاراتێ و ی����اری كاتا )ئیدری����س عه بدواڵ( توانی پله ی یه كه م به ده ست بهێنێت

و له سێ ڕكابه ری به رێته وه .ئه مه و له واڵتی نه رویجه وه ئیدریس رایگەیاند ، س����وپاس ب����ۆ خوا له توانی����م زۆر ماندووبونێك����ی دوای

پل����ه ی یه ك����ه م ل����ه دوا پاله وانێتی به ده س����ت بهێنم و ئه نجامه كه ش����م بووه جێگه ی س����ه رنجی به شدارانی پاڵه وانێتیه ك����ه "، هه روه ك ئیدریس وتیش����ی "له گه ڵ یانه كه م به شداری ل����ه پاڵه وانێتیه كی نێ����و ده وڵه تی ده ك����ه م كه له ب����ه رواری 10/25 له واڵت����ی س����وید ئه نج����ام ده درێت و به رده وامیش خۆئاماده كاری بۆ ئه و

پاڵه وانێتیه ده كه م".عه بدواڵ ئیدری����س باس����ە جێگەی هه ڵبژارده ی ڕاب����ردووی یاریزان����ی یاریزانی ب����ووه و ڕاهێن����ه رو عێراق

یانه ی پێشمه رگه ی سلێمانی بوو.

و ئیس���پانی پیکێ���ی جی���رارد بەرش���لۆنەی یانەی بەرگری���کاری ئیسپانی ئاشکرای دەکات من داوای سەربەخۆیی ناکەم ، بەاڵم خەڵکی کەتەلۆنیا مافی خۆیانە بریار لەسەر

چارەنوسی خۆیان بدەن".ل���ە میانەی وەاڵمی جیرارد پێکێ پرس���یاری رۆژنامەنوس���ان کە بۆ یارییەک���ەی ئەمرۆی���ان بەرامب���ەر دەکەن ئامادە لۆکسبمۆرگ خۆیان خەڵک���ی " : دەکات ئاش���کرای

دیموکراتین خەڵکێک���ی کەتەلۆنیا دەمەوێ���ت خ���ۆم وەک م���ن ،لەگ���ەڵ ئیس���پانیا ی���اری بکەن و نازناوەکان لەگەڵ ئەم هەڵبژاردەیە

بەدەستبهێنم".جیرارد ووتیش���ی : " م���ن داوای سەربەخۆی ناکەم ، بەاڵم پێویستە رێگە بە هاواڵتیانی کەتەلۆنیا بدرێت مافی خۆیان پەیرەو بکەن ئەویش چارەنوس���ی دیاریکردنی لەس���ەر

خۆیان".

ئیدریس نه رویجیه كان سه یرو سه مه ره كانی تۆپی پێسه رسام دەكات

پیکێ دەنگ بۆ سەربەخۆیی کەتەلۆنیا نادات

كامەران محەمەد

لەزۆربەی یان����ەو هەڵبژاردەكاندا یاریزانی س����ەركردە هەی����ە، زۆرب����ەی كاتیش ئەم جۆرە یاریزانانە لەدوای وازهێنانیان دەبنە راهێنەرێكی سەركەوتوو. بۆیە لێرەدا ناوی دە یاریزانی تۆپی پێتان پێ دەناس����ێنین ك����ە لەداهاتوودا ئەگەری زۆرە روو لەكاری

راهێنەرایەتی بكەن:1-چ����ۆن تێری: خاوەنی كەس����ایەتییەكی بەهێزە لەناو یاری����گا، چاوەڕوان دەكرێت لەداهاتوودا ببێتە راهێنەرێكی سەركەوتوو.2-ستیڤان چیرارد: یاریزانی ئێستای یانەی لیڤەرپول شێوازی یاریكردنی لەناو یاریگا نموون����ەی راهێنەرێكی س����ەركەوتووی لێ

دەردەچێت.3-لۆس����یۆ: كاپتنی پێشووی هەڵبژاردەی بەرازیل، خاوەنی كەس����ایەتیەكی بەهێزەو لەن����او یاریگادا هەمیش����ە وەكو جەنگاوەر

یاری دەكات.4-ڤ����ان دێرڤ����ارت: لەچەن����د یانەی����ەك وەرگرت����ووەو باش����ی ئەزموونێك����ی لەسەردەس����تی زۆر راهێنەر یاری كردووەو

ئەگەری زۆرە لەداهاتوو ببێتە راهێنەر.5- فرانسیشكۆ تۆتی: ئەم یاریزانە زۆرجار لەن����او یاری����گاش دەس����تكاری پێكهاتەو

گۆرانگارییەكانی یانەكەی دەكات.6- چاپی ئەلۆنس����ۆ: ئ����ەم یاریزانە لەهەر یانەیەك ی����اری بكات خاوەن����ی تاكتیكی تایبەتی خۆیەت����ی، جگە لەمەش خاوەنی خورەوشتێكی بەرزو توانای سەركردایەتی

كردنی باشترین یانەی جیهانی هەیە.7- دی����دی درۆگب����ا: ئەو هەمیش����ە وەكو راهێنەر لەناو یاریگا دەجولێتەوەو زۆرجار س����ەركردایەتی هەڵبژاردەكەی كردووە بۆ

س����ەركەوتن، ئەم یاریزان����ە لەتوانای دایە ببێتە باشترین راهێنەری ئەفریقیا.

لەس����ەردەمی هیرناندی����ز: چاڤ����ی -8راهێنەرایەت����ی ڤیالنۆڤ����ا زۆرجار باس����ی ئ����ەوە دەكرا كە ئ����ەم یاریزانە تەداخولی پێكهاتەی یانەكەی دەكرد، چاڤی خاوەنی

فەلسەفەیەكی تایبەتە لەیاریكردن.9- باستان شڤاینش����تایگەر: ئەم یاریزانە وەك����و جەن����گاوەر وایەو خاوەن����ی تواناو

كاریگەری زۆرە لەناو یاریگا، بەدڵنیاییەوە لەداهاتوو راهێنەرێكی س����ەركەوتووی لێ

دەردەچێت.10- ماری����ۆ یبیس: یاریزانی یانەی س����ان لۆرێنزۆی����ە، رەنگ����ە ناوی ئ����ەم یاریزانە الی هەمووالی����ەك ئاش����كرا نەبێت، بەاڵم رۆلێكی گرنگی بینیوە لەگەڵ هەڵبژاردەی كۆلۆمبی����او بەیەك لەئەس����تێرەكانی ئەو

واڵتە دادەنرێت.

ئی���داره ی یانه ی ریاڵ مه دریدی ئیس���پانی نرخی ی���ه ك ملیار ی���ۆرۆ بۆ ئ���ه و یانه یه داده نێ���ت ك���ه ده یه وێ���ت بۆن���د له گ���ه ڵ كریستیانۆ رۆناڵدۆی پورتوگالی ئیمزابكات.كاره كانی به ڕێوه ب���ه ری میندێزی خۆرخی رۆناڵ���دۆ ته ئكی���دی ك���رده وه ك���ه له هیچ یانه یه كی گه وره ی ئه وروپاوه گرێبه ستی بۆ رۆناڵدۆ پێنه گه یشتوه له به رئه وه ی هه مویان ده زان���ن كه رۆناڵدۆ ده یه وێت له ئیس���پانیا واز له یاریك���ردن بهێنێت. وتیش���ی: كرینی رۆناڵ���دۆ له ئێس���تادا زۆر ئەس���ته مه و هه ر یانه یه ك بیه وێ���ت بۆندی له گه ڵ ئیمزابكات پێویس���ته ب���ری 800 ملی���ۆن پاوه ند واته نزیك���ه ی یه ك ملیار یۆرۆ بداته یانه ی ریاڵ

مه درید كه ئه وه ش بره پاره یه كی خه یاڵیه و هیچ یانه یه ك ناتوانێت دابینی بكات.

به ڕێوه ب���ه ری كاره كان���ی رۆناڵدۆ ته ئكیدی

له مانه وه ی رۆناڵدۆ كردوه له ریزه كانی ریاڵ مه دریدو باسیش���ی له وه كردوه كه كڕینی

رۆناڵدۆ ئاسان نییه .

ئەو دە یاریزانەی لەداهاتوو دەبنە راهێنەر

نرخی رۆناڵدۆ یه ك ملیار یۆرۆیه

Page 8: Dangi maxmur zhmara (70)

Dengî Mexmûr ژمارە )70( 2014/10/15 23ی ره‌زبه‌ر 2714 كوردی

به مه به س����تی ه����اوكاری كردنی هه ژار و كه م درامه ت����ه كان هونه رمه ندی لوبنانی ئه لیس����ا بریاری داوه س����ه رجه م جله كانی بفرۆش����ێت و پاره كه شی پێشكه شی

رێكخراوه خێرخوازیه كان بكاتده رباره ی ئه م كاره ی ئه لیسا له دیمانه یه كی تایبه تدا ده ڵێت: جله كانم به پاره یه كی زۆر كڕی����ون و هه ندێكیش����یان ته نها یه ك جارم له به رك����ردووە، به اڵم بۆ ئه وه ی كاری خێرخ����وازی بك����ه م بریارم داوه له رۆژانی داهاتوودا هه مویان بفرۆش����م و پاره كه ش����یان ده ده مه هه ژاره كان و ده ش����ڵێت: ئه مه یه كه م جارم نیه كارێكی وا

بكه م پێشوتریش هه مان كارم ئه نجام دابوو.ئه لیسا كه ئێستا ئاماده كاری ده كات بۆ كلیپ كردنی یه كه م گۆرانی نێو نوێترین ئه لبومه كه ی ده ڵێت : چه ندین جار پاره ی ئاهانگه كانیش����م دابه شكردوه به سه ر

هه ژاره كاندا و به م كاره ش زۆر دڵخوشم ئه لیسا ئێس����تا له به یروتی پایته ختی لوبنان له گه ڵ ده رهێنه ری گه نج )ئێنجی( گۆرانیه ك����ه ی )ح����ب كل حیاتی( كه یه كێكه له تراكه كان����ی نێو دواین ئه لبومی

)الحاله الحب( كلیپ ده كات.

بێژین���گ و هێرەگ و س���ەرەد مێژوویەكی دوورو درێژیان هەیە، مێژووی دروستبوونیان

زایی���ن پێ���ش ب���ۆ دەگەڕێتەوە,

م ئ���ە

كەلەپ���ووری كولت���وورو پێداویس���تیانە كوردەوارییە لە داری س���پیندارو دار بی و جۆرەكانی دیكە, لەسەر شێوەی كەوانەیی

دروست دەكرێت.پانی كەوانەكەی لە 10سم تا 15 سم دەبێت و قەب���ارەی بازنەكەییەكەش���ی بەپێ���ی پێش دەبێت, بەكارهێن���ەر خواس���تی پەیدابوونی تەلی ئاسن لە پێستی ئاژەڵ دروس���ت دەكرا, بە تایبەت پێستی گاو گامێش, پێستەكە بەڕێگەی دەباخكردن چ���ا دەكرا و ب���ۆ س���ەرەند و بێژینگ و هێرەگ دەبڕدرا بە باریك و ئەس���توور بۆ

دروستكردنی ئەو پێداویستییە.بێژینگ و سەرەد بۆ چاكردن و پاكردنەوەی

دانەوێڵ���ە بەكاردێت, بە تایبەت بۆ گەنم و جۆ لە وەرزی هاوین لە الدێكاندا و لە كاتە پێویس���تییەكان و لە هەموو ماڵێك بەرچاو دەكەوێت, ب���ەاڵم دوای دەركەوتنی تەلی ئاسن بەهەموو جۆرەكانیەوە, بەتایبەت بۆ ئەم مەبەس���تە ئەم كەل و پەالنە لە تەلی ئاسن دروست دەكران, بەاڵم رەسەنایەتی خۆی لە كەوانە دارەكەی لەدەست نەداوە, هەرچی هێرەگە زۆر وردە, واتە كونی تەلی هێرەگەك���ە بچووكن و بۆ ئ���ارد پاكردنەوە لە پیس���یەكەی ناوی بەهێ���رەگ دەبێت, یان ب���ۆ چاك كردن���ەوەی دروس���تكراوە میوەجاتییەكان لە دروس���تكردنی دۆشاو و

بە هەموو جۆرەكانیەوە.

هونەرمەن����دی بەناوبانگ����ی تورکی����ا دەرب����ارەی تاتلیس����اس ئیبراهی����م دەوڵەتی چەکداران����ی هێرش����ەکانی ئیس����المی ناس����راو ب����ە داع����ش بۆ س����ەر کانتۆنی کوبانێ ل����ە ڕۆژئاوای کوردس����تان دەڵێت "ئەگ����ەر کوبانێ

بکەوێت، مرۆڤایەتی دەکەوێت".ئیبراهی����م تاتلیساس����ی هونەرمەندی لەهەژم����اری تورکی����ا بەناوبانگ����ی تایبەتی خۆی ل����ە تۆڕی كۆمه اڵیه تی تویتەر ناڕەزایی بەرامبەر هێرشەکانی چەکدارانی داعش بۆ س����ەر کوبانێ لە خۆرئاوای کوردستان دەربڕی و دەڵێت "ئەگەر کوبان����ێ بکەوێت، مرۆڤایەتی هەموو ناکەوێت، ئیش����ااڵ دەکەوێت، مرۆڤایەتی هەستاوەتە سەرپێ، بەاڵم نابێ����ت بەش����ێوازی تێکدەرانە بێت و دەبێت زیاتر هێواش و لەسەر خۆبن".تاتلیس����اس دەش����ڵێت "ب����ە دوژمن چەک گەورەترین چونک����ە پێبکەنن،

ڕوویەکی پێکەنیناوییە".

* پیاوێك ژنەكەی دەمرێت شیوەن و رۆڕۆی بۆ دەكات, لێی دەپرس���ن زۆرت خۆش دەویس���ت؟ ئەڵێ نا. بەس بیس���توومە ك���ە گریان ئازاری

مردوو ئەدا.* دەش���تەكییەك لەحەوشەی ماری خۆیان لەس���ەر كورسی دانیشتبوو، لەع���اردی و هاتەكن���ی ژنەك���ەی دانیش���ت، پیاوەكەش گوتی: دەرێم پێ���م لەس���ەر دەم و چ���اوت دانێم. ژنەك���ەش گوت���ی لۆ چ���م كردیە؟.

پیاوەكەش گوتی: هەتا برێن یەكەم دەشتەكی پێی خستە سەر مانگ.

)ئێمە ئە وكات���ە ی دە گێرن���ە وە *دۆس���تی ئێوە ین( واتا )كۆرییە كان( لە كوردس���تان بوون، رۆژێك یە كێك بەئۆتۆمبێل لە شوفێرە كانی خۆمان ئە وی���ش دە دات، لەكۆریی���ە ك قاچێكی دە ش���كێت و بەس���ە ختیش دە گە نە پۆلی���س دە بێت، برین���دار سە ر رووداوە كە.. س���ەرەتا پۆلیس بەكۆرییە كە دە ڵێت: داوات لە س���ە ر

ش���ۆفێرە كە هە ی���ە ؟ كۆرییە ك���ەش دەڵێت : نە خێر، تە نیا پارە ی بە ش���ە نە وتی ی���ە ك رۆژی ئ���ە وم دە وێت. دەڵێت: بەپێكەنینەوە ش���ۆفێرە كە كاك���ە بە ش���ی منی هە م���وو بدە نێ

گە ردە نی بابیشی ئازابی.* پیاوێك غەسالە بۆ ژنەكەی دەكڕێ و دەیبات���ەوە بۆ ماڵ���ەوە, ژنەكەی دەڵ���ێ پیاوەكە ك���وا ئالیەرەكەی, پیاوەك���ەش دەڵێ���ت ئاف���رەت خوا

بناسە خۆ موبەریدە نییە.

بۆ‌پێكەنین

حەیرانێك‌بەیادی‌جارانحەیران دەشتێ قەراجی كاكی بە كاكی،

سەالم بە بار بی لە بەژنێ باریك لە پیرە داكی،

ئیویێ بەژنێ باریك دانانێم

هەتا خڕەی بێرانم لەسەر سینكی دێ

هەتا تەسلیمم دەكەن بە گۆڕو خاكی

facebook.com/d.mexmur

جله‌كانی‌خۆی‌ده‌فرۆشێت

مێژووی‌بێژینگ‌و‌هێرەگ‌و‌سەرەد

ئیبراهیم‌تاتلیساس:‌کوبانێ‌بکەوێ،‌مرۆڤایەتی‌دەکەوێت

تۆ قوربانی دەستی داعش وكۆبانیئەردۆغانی

تۆ سەربەرزینموونەی خۆراگری و بەرخودانی

ژانی مان وهەڵگری بەیداخی كوردستانی

دڵنیابە لەناو دڵی هەموومانیمادام خاوەنی شەڕڤانانی

ئەتۆ ئەمڕۆپارێزەری شەرەفمانی

ئەی كۆبانی

موحسین‌شوانی‌-‌مەخموور

كــۆبانی دەنگی مەخموور - كۆیە

لەهۆڵ����ی 2014/9/27 ڕۆژی )مامۆستا تاهیر بەكر( لە فاكەڵتی تاوتوێی كۆیە، لەزانكۆی پەروەردە ڕۆژنامەن����ووس ماس����تەرنامەی ئەحم����ەد )بەختی����ار قوتاب����ی و مەحمود( ئەنجامدرا، بەناونیش����انی )نوێكردنەوە لە ش����یعری مەدحەت

بێخەودا(.تێكس����تە هەموو نامەكە ناوەڕۆكی ش����یعرەكانی دیوان����ی بێخەو خرایە بەر ش����یكاری لێكۆڵین����ەوە, كە لە دووتوێیدا شێوەو ناوەڕۆك و فۆرمە شیعری مۆس����یقای و شیعرییەكان

كاریگەری ڕێبازە ئەدەبییەكان و زمان و ش����ێوازی بێخەو خرایە بەرباس, هەروەها ڕۆڵی ئەو كەڵە ش����اعیرەی كە لەدوای نیوەی سەدەی بیستەوە لە خزمەتی بڕش����تەكەی بەقەڵەمە زمان و كلتوور و فەرهەنگی كوردیدا ئەس����پی خۆی تاوداوەو هەرگیزیش بوێرانە چۆكشكێنەكان لەبارودۆخە

سڵی نەكردۆتەوە.گفتوگۆی ئەم ماستەرنامەیە ماوەی زیات����ر لە )3( كاتژمێ����ری خایاندو لەدەرئەنجامدا بڕوانامەی ماستەر لە ئەدەبی كوردی بەپلەی زۆر باش����ە ئەحمەد )بەختیار بەڕۆژنامەنووس مەحمود( بەخشرا. لیژنەی گفتوگۆی

بەمش����ێوەی ماس����تەرنامەكەش خوارەوەبوو:

ئەحم����ەد )پ.د.ئیبراهی����م لیژنە(، شوان/س����ەرۆك حوس����ێن )پ.ی.د.عەب����دی حاجی محەمەد/ئەن����دام(، )د.ئیدری����س عەبدوڵ����اڵ مستەفا/ئەندام(، )پ.ی.د.عوسمان حەم����ەد خ����در دەش����تی/ئەندام و

سەرپەرشتیار لەزانكۆی كۆیە(. لەكۆتایی����دا پیرۆزباییەكی گەرم لە ئەحمەد )بەختی����ار رۆژنامەنووس بەبۆن����ەی دەكەی����ن مەحم����ود( ماستەر بڕوانامەی بەدەس����تهێنانی هیوای س����ەركەوتن و بەردەوامی بۆ

دەخوازین.

ماستەرنامەیەك‌لەسەر‌شیعرەكانی‌مەدحەت‌بێخەو

دیارده ی واسیته و حزبایه تی له كوردستان