Zdrowotna ocena obecności w wodzie do spożycia substancji, dla których brak kryteriów oceny

Warschau, 25.-27. August 2009 EU TWINNING PROJECT PL-06-IB-EN-01

Zdrowotna ocena obecności w wodzie do spożycia

substancji, dla których brak kryteriów oceny

Priv.Doz. Dr. rer. nat. Hermann H. Dieter, Dir. u. Prof. am


Ocena obecności w wodzie do spożycia substancji, dla których brak kryteriów oceny

• Problemem nie jest tu analiza śladowa,• tylko to, że również substancje, dla których brakuje

kryteriów oceny muszą zostać ocenione.

Pytanie:

Czy toksykologiczna ocena każdego tak niewielkiego stężenia jakiejś substancji zgodnie z wszelkimi regułami

i procedurami jest rozwiązaniem rozsądnym i wykonalnym?


NIE


Marzec 2003

http://www.umweltdaten.de/wasser-e/empfnichtbewertbstoffe-english.pdf


Do wypełnienia luk czasowych, luk w danych

i luk prawnych między możliwością oceny a wystąpieniem danej substancji (głównie zanieczyszczenia środowiskowe) w wodzie do spożycia służy

Zdrowotna Wartość Orientacyjna GOW = 0,10 µg/L

(Zalecenie Urzędu Ochrony Środowiska, vgl. Bundesgesundheitsbl. 3/03


Prawno-toksykologiczne uzasadnienie GOW

Jak dotąd dla

• żadnych substancji skażających z progiem działania,

• i tylko dla bardzo niewielu (silnie genotoksycznych) bez progu działania,

ocena toksykologiczna prowadziłaby do wyprowadzenia wartości LW70 < GOW


MinimalMinimalnne e wartości wartości NOEL NOEL dladla 95% 95% substancji w substancji w

danej klasiedanej klasie (Munro et al. 1999, Kroes et al. 2004/2005)

Klasa toksyczności

Minimal-ny eksper.

NOELmg/kgKM/d

zień

Dopuszczalna dawka µg/kgKM/

dzień

Dopuszczal-ne dzienne spożycia na dzień i

osobę

LWTW

10% dopuszczalnego dziennego spożycia w

2 l wody do spożycia/dzień

I („bezpieczne“; n=137)

II („wątpliwe“; n=28)

III („ryzykowne“; n=448)

31 silnych neurotoksyn

492 niegenotoksyczne substancje rakotwórcze

3,0

0,91

0,15

0,03

--

26

7,7

1,3

0,26

0,02

1,8 mg

0,54 mg

90 µg

18 µg

1.5 µg

90 µg/l

27 µg/l

4,5 µg/l

0,9 µg/l

0,075 µg/l

Silnie genotoksyczne substancje rakotwórcze

Bez nitrozaminy, azoksyzwiązków, aflatoksyny

-- 0,002 0,15 µg 0,0075 µg/l


Koncepcja wartości GOW stworzona przez UBA: formalna ocena substancji w zależności od rodzaju

istniejących danych (wstęp/część 1)

1. GOW1 = 0,1 µg/l dla substancji, dla których - albo udowodniono brak właściwości genotoksycznych- albo brakuje takich kryteriów oceny, - i dla których (również) nie istnieją żadne dalsze istotne dane eksperymentalno-toksykologiczne;

2. GOW2 = 0,01 µg/l do 0,1 µg/l dla substancji, dla których - albo udowodniono silne lub słabe działanie genotoksyczne - albo nie jest jeszcze możliwa ich odpowiednia ocena;

3. GOW3 = 0,3 µg/l dla substancji, którym zgodnie z GOW1 nie udowodniono właściwości genotoksycznych, ale dla których istnieją istotne dane dotyczące doustnych właściwości neuro- i immunotoksycznych oraz potencjału powodowania uszkodzeń komórek generatywnych i których ocena nie prowadzi uzyskania niższej wartości od 0,3 µg/l;

4. GOW4 = 1 µg/l dla substancji, którym zgodnie z GOW3 nie udowodniono właściwości genotoksycznych, neurotoksycznych czy szkodliwych dla komórek generatywnych, ale dla których istnieją dodatkowo dane z co najmniej jednego badania na podprzewlekłą toksyczność doustną i których ocena nie prowadzi do uzyskania niższej wartości od 1 µg/l.


Koncepcja wartości GOW stworzona przez UBA: formalna ocena substancji w zależności od rodzaju

istniejących danych (Wstęp/Część 2)

5. GOW5 = 3 µg/l dla substancji, dla których oprócz GOW4 istnieją dane z jednego badania na przewlekłą toksyczność doustną, dzięki którym są dostateczne kryteria oceny dla tej substancji, a jej ocena nie prowadzi do uzyskania niższej wartości od 3 µg/l.

6. 0,1 µg/l do 3 µg/l dla substancji, dla których wprawdzie w dużym stopniu brakuje danych eksperymentalno-toksykologicznych, ale w tym przedziale stężeń możliwe jest formułowanie naukowo wiarygodnych stwierdzeń nt. ich biochemiczno-toksykologicznych właściwości na podstawie wniosków z analogii i powiązań struktura/działanie;

7. wytyczna LW > 3 µg/l dla substancji, dla których oprócz GOW5 istnieją dane z więcej niż jednych badań na przewlekłą toksyczność doustną, dzięki czemu istnieją dostateczne kryteria oceny dla tej substancji, a jej ocena nie prowadzi do uzyskania niższej wartości od 3 µg/l;

8. GOWmax = 10 µg/l ze względów higieny wody do spożycia dla substancji z zadowalającymi kryteriami oceny, których wartość LW przewyższa jednak 10 µg/l.


Koncepcja wartości GOW stworzona przez UBA: formalna ocena substancji

w zależności od rodzaju istniejących danych

Specyficzny GOW1 = 0,1 µg/l

dla substancji, dla których albo udowodniono brak właściwości genotoksycznych

albo brakuje takich kryteriów oceny, i

dla których (również) nie istnieją żadne dalsze istotne dane eksperymentalno-toksykologiczne;




Specyficzny GOW2 = 0,01 do 0,1 µg/l

dla substancji, dla których albo udowodniono silne lub słabe działanie

genotoksyczne albo nie jest jeszcze możliwa ich odpowiednia

ocena




Specyficzny GOW3 = 0,3 µg/l:

dla substancji , którym

nie udowodniono właściwości genotoksycznych zgodnie z GOW1, ale dla których istnieją istotne dane dotyczące

właściwości neuro- i immunotoksycznych oraz potencjału powodowania uszkodzeń komórek generatywnych

i

których ocena nie prowadzi do uzyskania niższej wartości 0,3 µg/l



w zależności od rodzaju istniejących danychSpecyficzny GOW4 = 1 µg/l:

dla substancji, którym zgodnie z GOW3 nie udowodniono właściwości genotoksycznych, neurotoksycznych czy

szkodliwych dla komórek generatywnych, ale dla których

istnieją dodatkowo dane z co najmniej jednego badania na podprzewlekłą toksyczność doustną

i których ocena nie prowadzi do uzyskania niższej wartości

od 1 µg/l




Specyficzny GOW5 = 3 µg/l dla substancji,

dla których oprócz GOW4 istnieją dane z jednego badania na przewlekłą toksyczność doustną, dzięki którym są

dostateczne kryteria oceny dla tej substancjii

jej ocena nie prowadzi do uzyskania niższej wartości od 3 µg/l.




GOWx w zakresie 0,1 do 3 µg/l

dla substancji, dla których wprawdzie w dużym stopniu brakuje danych eksperymentalno-

toksykologicznych, ale w tym przedziale stężeń możliwe jest formułowanie naukowo wiarygodnych stwierdzeń nt. ich biochemiczno-toksykologicznych

właściwości na podstawie wniosków z analogii i powiązań struktura/działanie,



w zależności od rodzaju istniejących danychwytyczna > 3 µg/l

dla substancji, dla których

oprócz GOW4 istnieją dane z więcej niż jednych badań na

przewlekłą toksyczność doustną, dzięki czemu są dostateczne kryteria oceny dla tej substancji

i jej ocena nie prowadzi do uzyskania niższej

wartości od 3 µg/l.




GOWmax = 10 µg/l

ze względów higieny wody do spożycia dla substancji z zadowalającymi kryteriami oceny, których wartość LW przewyższa jednak 10 µg/l.


Czasowe ograniczenie wartościCzasowe ograniczenie wartości GOW GOW11

dla silnie genotoksycznych substancjidla silnie genotoksycznych substancji

Dla niewielkiej liczby „silnie genotoksycznych“ substancji, które mogą się dostać do wody do spożycia, Urząd Ochrony Środowiska zaleca ograniczenie wartości GOW1 (0,10 µg/L) do czasu ekspozycji wynoszącego maksymalnie 10 lat na substancję.

Potencjalne przykłady: B(a)P, 2,6-DNT, niektóre chloraniliny


Ocena obecności w WDS substancji o brakujących lub niepełnych kryteriach oceny powyżej wartości Vorsorge-GOW1 z zalecenia

UBA z marca 2003Test:

Silnie geno-toksyczna?

TAK!

Test:

Słabo lub nie genotoksyczna? TAK!

Plus: Badana na immuno- i neurotoks.?

NIE!

Plus: Badana na podprzewl. Toks.?

NIE!

Plus: : Badana na przewl. Toks. ?

NIE!

Substytut:

Informacyjny

SAB?

TAK!

Plus:

Badana na przewl. Toks. ?

TAK!

≤3,0 do

>1,0 (GOW5)

≤1,0 do

>0,30 (GOW4)

Toksykologiczne progi ostrzegawcze

≤0,30 do >0,10

(GOW3)

≤0,10 do >0,010 (GOW1)

≤0,01 (GOW2)

Obszar alarm

ujący

Obszar o

strożn

ości

Zd

row

otn

e w

arto

ści

ori

enta

cyjn

e [µ

g/l

]

> 0

,10

do

≤ 3,

0 µ

g/l

>3,0


Prewencja – Obawa - Zagrożenie

Aus dem NOAELe od. TRDextrapolierte Dosis LOAELe

Aus dem beobachteten mit GefahrenbezugLOAEL extrapolierteDosis ohne schädlicheWirkung für empfindliche

„praktisch sicher“ Personengruppen- einschließlich un- - nach dem Stand (NOAELe od. TRD)wägbarer Risiken des Wissens und Beobachtete Ge-und bei Vielstoff- nur bei Einzel- sundheitsschädenbelastung stoffbetrachtung (LOAEL aus Tier-

versuchen /unvoll- ständ. Epidemiol.)

Bereich des Bereich des nicht mehrRestrisikos

Bereich des unerwünschten Risikos

hinnehmbaren Risikos

(Schadenseintritt auf-

(Besorgnis eines Schadenseintritts) (Schadenseintritt hin-grund praktischer reichend wahrscheinlich)Vernunft ausge-schlossen; virtualsafe dose)

Gefahren-bereich

Vorsorgebereich (Gefahrenabwehr durch

Vorsorge)

Gefahren-schwelle

Besorgnis-schwelle

Für das Schutzgut zunehmendes Risiko

Vorsorge(häufig nach dem Stand der Technik)


Najnowsze przykłady

Substancja

Minimal-na GOW

µg/l

Rzeczywista GOWµg/l

TDI lub RU znane przy 10E-6?

µg/kgKM

Wytyczna zdrowotna

µg/l

PFOA + PFOS

związki perfluorowane (PFC)

0.3 0.1√ 0.3

TOSU

2,4,8,10-Tetraoksaspiro[5.5]undekan 0.3 3,0 nie ??

HET- plus PET 0.1 0.3 nie ??

p-chloroanilina i o-ksylidina

0.01 0.01 nie ??

2.6-DNT 0.01 tak 0.05

NDMA 0.01 tak 0.01

czwartorzędowe związki amonowe

0.01 lub 0.1?

?? nie ??


Ogólne wartości ostrożności, zdrowotne wartości orientacyjne i zdrowotne wytyczne dla liniowych PFC(I)

Kinetyka wydzielania perfluorowanych kwasów sulfonowych rośnie w szeregu (liczba grup CFn)

PFBS(4) =< PFPS(5) << PFHxS(6) = PFHpS(7) = PFOS(8)

Kinetyka wydzielania perfluorowanych kwasów węglowych rośnie w szeregu

Za pomocą wytycznych

7,0 µg/l (PFBA) i 0,3 µg/l (PFOA, PFOS)

UBA przeprowadziła interpolację do GOWx

PFBA(3) 0< PFPA(4) =< PFHxA(5) <<PFHpA(6) = PFOA(7)

PFBS(4) =< PFPS(5) << PFHxS(6) = PFHpS(7) = PFOS(8)


Ogólne wartości ostrożności, zdrowotne wartości orientacyjne i

zdrowotne wytyczne dla liniowych PFC (II) Związek

(z liczbą perfluoorowanych atomów C)VWa GOWx LWTW

PFBA Perfluorbutansäure (3)

0,1 µg/l

-- LWTW = 7 µg/l

PFPA Perfluorpentansäure (4)

GOW5 = 3 µg/l ??

PFHxA Perfluorhexansäure (5)

GOW4 = 1 µg/l ??

PFHpA Perfluorheptansäure (6)

GOW3 = 0,3 µg/l ??

PFOA Perfluoroktansäure (7)

-- LWTW = 0,3 µg/l

PFBS Perfluorbutylsulfonsäure (4)

GOW5 = 3 µg/l ??

PFPS Perfluorpentylsulfonsäure (5)

GOW4 = 1 µg/l ??

PFHxS Perfluorhexylsulfonsäure (6)

GOW3 = 0,3 µg/l ??

PFHpS Perfluorheptenylsulfon säur (7)

GOW3 = 0,3 µg/l ??

PFOS Perfluoroktoylsulfon säure (8)

-- LWTW = 0,3 µg/l


…i aktualna ocena UBA niektórych pozostałości leków w wodzie do spożycia

Substancja TDI [µg/kg](dopuszczalne

dzienne spożycie)

Wytyczna zdrowotna

LW [µg/L](bezpieczna dla

zdrowia podczas

całego życia)

zdrowotna wartość orientacyjna

GOWx [µg/L](wartość ostrożności)

wskazówka orientacyjna do

oceny sum substancji według TRGS 403

karbamazepina -- -- 0,3 (GOW3) nie na podstawie GOW

diklofenak 0,5 1,75 0,3 (GOW3) na podstawie LW, łącznie z Ibuprofenem

Ibuprofen 2,5 (krótkotrwała) 8,75 1,0 (GOW4) na podstawie LW, łącznie z diclofenakiem

RKM -- -- 1,0 (GOW4) nie na podstawie GOW


Aktualna ocena

diklofenaku (DF)

• Stosunkowo dokładna baza danych (Dossier European Agency for the Evaluation of Medicinal Products, wydanie 2003)

• Toksykologicznie uzasadniona zdrowotna wytyczna wynoszącaLW = 1,75 µg/l

• Wartość LW może być także wartością odniesienia w obliczaniu wpływu działania sum jednocześnie podobnie działających substancji.

• Przydział 10% TDI leku dla wody do spożycia jest nieproporcjonalnie wysoki. Dlatego UBA także dla DF preferuje zdrowotną wartość orientacyjną GOW3 = 0,3 µg/l.

• Wartość docelowa z punktu widzenia higieny wody do spożycia powinna być niższa od wartości GOWx danej substancji.


Aktualna ocena

karbamazepiny (CP)• Baza danych na temat chronicznej toksyczności tego leku przeciw

epilepsji jest bardzo uboga. Nie można wykluczyć rakotwórczego wpływu na wątrobę.

• Z powodu swojego działania neurologicznego CP ma bez wątpienia także neurotoksyczny potencjał działania.

• Nie ma naukowych podstaw do określenia całożyciowej bezpiecznej dla zdrowia dopuszczalnej wartości wytycznej

• Zdrowotna wartość orientacyjna UBA dla CP wynosząca GOW3 = 0,3 µg/l jest zdrowotną wartością ostrożności.

• GOW jako wartość ostrożności nie może być wykorzystana do obliczaniu wpływu działania sum jednocześnie podobnie działających substancji.

• Wartość docelowa z punktu widzenia higieny wody do spożycia powinna być niższa od wartości GOWx danej substancji..


Dalsze przykładyWartości GOW dla

TOSU 2,4,8,10-tetraoksaspiro[5.5]undekan

Produkt uboczny tworzenia się pentaerytrytu w rurze

Metabolitów substancji aktywnych ze środków ochrony roślin i

zwalczania szkodników (ŚOR)


Ocena TOSU z punktu widzenia higieny wody do spożycia przeprowadzona przez

UBA w marcu 2008

1. Z powodu braku eksperymentalnych danych TOSU na dzień dzisiejszy nie podlega ocenie toksykologicznej (brak LWTW).

2. TOSU prawdopodobnie nie jest genotoksuczny ani nie może się przekształcić w substancję genotoksyczną.

3. Dopóki nie istnieje możliwa do oceny toksykologiczna baza danych, zdrowotna wartość orientacyjna GOW3 = 0,3 µg/l obowiązuje jako wartość ostrożności.

4. Przejściowe wyższe stężenia mogą tymczasowo być oceniane na podstawie metody z naszego Zalecenia o wartościach podjęcia środków z sierpnia 2003.

5. Wartość docelowa z punktu widzenia higieny wody do spożycia powinna także być niższa od wartości GOW.



MinimalMinimalnne e wartości wartości NOEL NOEL dladla 95% 95% substancji w substancji w danej klasie danej klasie (Munro et al. 1999, Kroes et al. 2004/2005)

Klasa toksyczności

Minimalny eksper. NOEL

mg/kgKM/Tag

Dopuszczalna dawka

µg/kgKM/Tag

Dopuszczal-ne dzienne spożycie

pro Tag und Person

LWTW

10% der duldbaren Gesamtaufnahme in

2 Liter Trinkwasser/Tag

I („bezpieczne“; n=137) 3,0 26 1,8 mg 90 µg/lII („wątpliwe“; n=28) 0,91 7,7 0,54 mg 27 µg/l

III („ryzykowne“; n=448) 0,15 1,3 90 µg 4,5 µg/l31 silnych neurotoksyn 0,03 0,26 18 µg 0,9 µg/l492 niegenotoksyczne

substancje rakotwórcze-- 0,02 1.5 µg 0,075 µg/l

silnie genotoksyczne substancje rakotwórcze

Bez nitrozaminy, azoksyzwiązków, aflatoksyny

-- 0,002 0,15 µg 0,0075 µg/l


Ocena obecności w WDS substancji o brakujących lub niepełnych kryteriach oceny powyżej wartości Vorsorge-GOW1 z zalecenia

UBA z marca 2003Test:

Silnie geno-toksyczna?

TAK!

Test:

Słabo lub nie genotoksyczna? TAK!

Plus: Badana na immuno- i neurotoks.?

NIE!

Plus: Badana na podprzewl. Toks.?

NIE!

Plus: : Badana na przewl. Toks. ?

NIE!

Substytut:

Informacyjny

SAB?

TAK!

Plus:

Badana na przewl. Toks. ?

TAK!

≤3,0 do

>1,0 (GOW5)

≤1,0 do

>0,30 (GOW4)

Toksykologiczne progi ostrzegawcze

≤0,30 do >0,10

(GOW3)

≤0,10 do >0,010 (GOW1)

≤0,01 (GOW2)

Obszar alarm

ujący

Obszar o

strożn

ości

Zd

row

otn

e w

arto

ści

ori

enta

cyjn

e [µ

g/l

]

> 0

,10

do

≤ 3,

0 µ

g/l

>3,0


Ocena UBA z punktu widzenia higieny wody do spożycia obowiązująca dla

TOSU od czerwca 20081. Brak podstaw do stwierdzenia szczególnego toksycznego działania2. Brak kumulacji3. Dotychczasowe skażenie wody do spożycia nie prowadziło do

przekroczenia progu działania4. Nowa wartość GOW wynosząca GOW5 = 3 µg/l z powodu

braku toksykologicznych danych dot. przewlekłej ekspozycji

braku szczególnego toksycznego działania Wyzwanie: Powinny istnieć kryteria oceny istotnych dla

wody do spożycia substancji znajdujących się w ściekach!GOW3 wynosząca 0,3 µg/l została w marcu 2008 prawno-

toksykologiczne wyjaśniona, nie uzasadniona

znaczne problemy komunikacyjne!


Dalsze przykłady

Wartości GOW dla

TOSU 2,4,8,10-tetraoksaspiro[5.5]undekan

Abprodukt der Pentaerythrit-Produktion in der Ruhr

Metabolitów aktywnych substancji ze środków ochrony

roślin i zwalczania szkodników (ŚOR)zgodnie z zaleceniem UBA z 04.04.09


Wartości podjęcia środków określone przez UBA dla substancji aktywnych i ich istotnych

metabolitów ze ŚOR


Zalecenie UBA z 04.04.08


Ocena nieistotnych metabolitów substancji aktywnych ŚOR

Do uzyskania kolejnych danych (na dzień dzisiejszy stała) z punktu widzenia higieny wody

do spożycia zdrowotna wartość orientacyjna GOW

Tymczasowa z punktu widzenia higieny wody do

spożycia prewencyjna wartość podjęcia działań

VMW

1 µg/l = GOWa 3 µg/l = GOWb 10 µg/l = VMW

Wartość orientacyjna dla wszystkich nieistotnych metabolitów, dla których

nie ma danych z podprzewlekłych badań

na zwierzętach.

Wartość orientacyjna dla wszystkich nieistotnych metabolitów, dla których

nie ma danych z przewlekłych badań na

zwierzętach.

Najwyższa wartość na podstawie Guidance

Document6 i „Zalecenia dot. wartości MW“ Urzędu

Ochrony Środowiska obowiązuje zgodnie z § 9 (6-

8) TrinkwV 2001 tylko tymczasowo.


Ocena z punktu widzenia higieny wody do spożycia nieistotnych metabolitów s-metolachloru

Opis metabolitów substancja aktywna

Zalecenie UBA(a) z 04.04.08(b) z marca 03

Uwagi uzupełniające

GOW uzasadnienie

CGA 380168, CGA 368208, CGA 357704, CGA 50720, CGA 50267, CGA 37735, NOA 413173

s-metolachlor1 µg/l (0,3?) (b)

istnieją tylko badania ostrej ekspozycjiniegenotoksy-czne

tymczasowa ocena za pomocą SAB (brak grup toksoforycznych; pokrewieństwo struktury z substancją aktywną i CGA 351916)

CGA 351916 3 µg/l (a) istnieją badania przewl. i inne


Ocena z punktu widzenia higieny wody do spożycia nieistotnych metabolitów chloridazonu i

chlortaloniluOpis metabolitów substan

cja aktyw-na

Zalecenie UBA (a) z 04.04.08(b) z marca 03

Uwagi uzupełniające

GOW [µg/l]

Uzasadnienie

Metabolit B chlori-dazon

3 (a)

Istnieją badania podprzewl. brak podstaw do podejrzewania szczególnego toksycznego potencjałuSAB jak substancja aktywna

--

Metabolit B 1 --

M 5 (611965)M 12 (417888)

chlor-talonil

--

M 4, M 7, M 8, M 13

RMS: M 4, M 7, M 8 i M 13 są oceniane analogicznie do M 5 i M 12


Ważne linki do oceny PSM i metabolitów

• zalecenie dot. nieistotnych metabolitów:http://www.umweltdaten.de/wasser/themen/trinkwasserkommission/empfehlung_nrm.pdf

• GOW dla nieistotnych metabolitów:http://www.umweltdaten.de/wasser/themen/trinkwassertoxikologie/tabelle_gow_nrm.pdf

• ocena toksykologiczna substancji aktywnych PSM i wartości podjęcia środków określone przez UBAhttp://www.bfr.bund.de/cm/218/pflanzenschutzmittel_wirkstoffe_adi_werte_und_gesundheitliche_trinkwasser_leitwerte.pdf

http://www.umweltdaten.de/wasser/themen/trinkwasserkommission/empfehlung_nrm.pdf

http://www.umweltdaten.de/wasser/themen/trinkwasserkommission/empfehlung_nrm.pdf

http://www.umweltdaten.de/wasser/themen/trinkwassertoxikologie/tabelle_gow_nrm.pdf

http://www.umweltdaten.de/wasser/themen/trinkwassertoxikologie/tabelle_gow_nrm.pdf

http://www.bfr.bund.de/cm/218/pflanzenschutzmittel_wirkstoffe_adi_werte_und_gesundheitliche_trinkwasser_leitwerte.pdf




GOW to przede wszystkim wskazówka, że należy uzupełnić

toksykologiczne dane dotyczące ludzi. Z naukowego punktu widzenia wartość ta może i powinna zastąpić zdrowotną

wytyczną LW tylko tymczasowo.


Koniec

Mam nadzieję, że wszystkie niejasności zostały wyjaśnione i dziękuję Państwu bardzo za uwagę.

Priv.Doz. Dr. Hermann H. Dieter

Dir. u. Prof am Umweltbundesamt

Leiter des Fachgebietes II 3.6

Toxikologie des Trink- und Badebeckenwassers

[email protected]

Documents

Zdrowotna ocena obecności w wodzie do spożycia substancji, dla których brak kryteriów oceny