KOMPETENCJE KLUCZOWE DROG DO KARIERY- PORJEKT UNIJNY

Zbir zada maturalnych z chemii wraz z odpowiedziami

OPRACOWANIE CHEMICZNY ZESP BADAWCZY- Z1C

UCZNIOWIE LICEUM OGLNOKSZTACCEGO W PYRZYCACH

(Zesp Szk Nr 1 im. Noblistw Polskich w Pyrzycach)

KWIECIE 2013

2 Zbir zada z chemii z odpowiedziami z1c

BUDOWA ATOMW. WIZANIA CHEMICZNE. UKAD OKREOWY PIERWIASTKW

1. Ile protonw ,neutronw i elektronw posiada :

a) 27Al

b) 40K

2. Wyka ktre z podanych zda jest prawdziwe (p) a ktre faszywe (f).

a) Wraz ze wzrostem liczby atomowej Z pierwiastka w okresie elektroujemno ronie. b) Wraz ze wzrostem liczby atomowej Z w grupie 17 elektroujemno pierwiastka ronie.

3. Napisz rwnanie przemiany promieniotwrczej Ra- 226 -> Rn- 222

4. Okrel rodzaje wiza pomidzy atomami podanych zwizkw.

a) NaOH b) CaCl2 c) C2H2 d)Pierwiastki Al., Ca, Mg, K uporzdkuj wedug rosncej aktywnoci chemicznej.

5. Pierwiastki Al., Ca, Mg, K uporzdkuj wedug rosncej aktywnoci chemicznej.

6. Mied jest mieszanin izotopw zawierajcych w jdrach atomowych 34 i 36 neutronw.

Oblicz liczby masowe tych izotopw.

7. Podaj stopnie utlenienia pierwiastka x o konfiguracji K 2 L 8 M 6 w zwizkach z:

a) tlenem b) wodorem

8. Uzupenij tekst: Atom o konfiguracji [ Ar 18] posiada w rdzeniu atomowym elektronw. Taka konfiguracj elektronow posiada atom . Pierwiastek ten tworzy w przyrodzie kilka rnych tlenkw, w ktrych ze wzrostem stopnia utlenienia zmienia si charakter chemiczny z .. na

9. Podaj konfiguracj powokow elektronw atomw magnezu , germanu, tlenu, bromu. [musi

by ;ilo powok ,ktra grupa, konfiguracja elektronowa ]?

3 Zbir zada z chemii z odpowiedziami z1c

10. Przedstaw pen konfiguracj elektronow atomu pierwiastka E, ktry ley w 3. okresie ukadu

okresowego, tworzy tlenek typu EO3, a czsteczka zwizku pierwiastka E z wodorem zawiera 2 atomy wodoru 11. Jon X2- zawiera 46 neutronw, a adunek jego jdra wynosi +34 . Podaj liczb nukleonw

oraz liczb elektronw znajdujcych si w jonie. 12. Izobary s to atomy rnych pierwiastkw majce t sam liczb nukleonw. Izotony to

atomy rnych pierwiastkw majce t sam liczb neutronw w jdrze. Dane s nuklidy: 39

19K, 35 17Cl, 40 20Ca, 13 6C, 37 17Cl, 40 18Ar 13. Azot w przyrodzie jest mieszanin dwch trwaych izotopw. Mieszanina ta skada si w

99% z izotopu azotu-14. Na podstawie oblicze podaj liczb masow drugiego izotopu, wiedzc, e masa atomowa azotu wynosi 14,01 u.

14. Ustosunkuj si do podanych niej twierdze, wpisujc obok kadego zdania P (prawda) lub

F (fasz). 1 Anion siarczkowy ma mniejszy promie ni atom siarki. 2 Wodr posiada trzy izotopy: prot, deuter i tryt. 3 Energia jonizacji atomu magnezu jest mniejsza ni energia jonizacji jonu Mg+. 4 Na mas atomu wpywa tylko masa protonw i neutronw. 5 Nukleony to wszystkie czstki elementarne znajdujce si w atomie

15. Pierwiastek E posiada konfiguracj elektronow: 1s22s22p63s23p64s23d2. Z konfiguracji odczytaj i przedstaw ponisze dane dla pierwiastka E.

Liczba elektronw walencyjnych .................................................... adunek jdra .................................................... Blok energetyczny ukadu okresowego, do ktrego naley pierwiastek E .................................................... Okres i numer grupy ukadu okresowego ....................................................

16. Podaj numer grupy ukadu okresowego, do ktrego nale pierwiastki, ktrych atomy

posiadaj nastpujc konfiguracj elektronw walencyjnych: Pierwiastek I Pierwiastek II

4 Zbir zada z chemii z odpowiedziami z1c

Grupa ............................ Grupa ............................ Informacja do zada: 17, 18 i 19 Promieniotwrczy izotop jodu-131 suy do wykrywania i leczenia nowotworw tarczycy. Jod-131wchaniany przez tarczyc emituje m.in. promieniowanie -, ktre niszczy komrki nowotworowe. Ponisza tabela obrazuj zmian iloci promieniotwrczego jodu w tarczycy pacjenta w czasie 32 dni. W tabeli nie ma informacji dotyczcej dawki podanej pacjentowi. Czas 0 8 16 24 32 (dnia) ilo jodu 2 1 0,5 0,25

17. Napisz rwnanie reakcji rozpadu izotopu jodu-131.

18. Odczytaj czas poowicznego rozpadu izotopu jodu-131. 19. Podaj liczb moli jodu, ktre wprowadzono do tarczycy pacjenta. 20. Poniej w tabeli podano dwa szeregi pierwiastkw. Wpisz w tabel dla kadej podanej

wielkoci: ronie, maleje lub nie zmienia si zgodnie z podan przy szeregu strzak.

21. Izotop toru 232Th uleg naturalnym przemianom promieniotwrczym, przechodzc w trway

izotop oowiu 208Pb. Oblicz i podaj, ilu oraz jakim przemianom uleg izotop toru. 22. Na podstawie konfiguracji elektronowej atomu chromu ustal i podaj liczb niesparowanych

elektronw wystpujcych w atomie chromu.

23. Liczba atomowa pierwiastka E jest dwa razy wiksza ni liczba atomowa chloru. Przedstaw

ponisze dane dla pierwiastka E. Konfiguracja elektronowa (zapis skrcony) atomu pierwiastka E: ............................................................................................................................................ Wzr sumaryczny zwizku pierwiastka E z wodorem: ............................................................................................................................................ Pena konfiguracja elektronowa jonu prostego pierwiastka E: ............................................................................................................................................ Najniszy stopie utlenienia pierwiastka E w zwizkach: ............................................................................................................................................ 24. Uzupenij luki w podanych niej rwnaniach przemian jdrowych: 235

92U + n 145 56Ba + + 3n 28 12Mg + -1e 249

5 Zbir zada z chemii z odpowiedziami z1c

98Cf + 12C 25 7 104Rf + 11 5B + +1e 59

28Ni + 59 27Co + n 240 94Pu + 25. W przyrodzie wystpuj trzy trwae izotopy krzemu o liczbie neutronw w jdrze: 14, 15 i

16. Wiedzc, e ich skad procentowy wynosi odpowiednio: 92,23% , 4,67% oraz 3,1%. Oblicz mas atomow krzemu.

26. Poniej podano konfiguracj elektronow atomu pierwiastka I oraz liczb elektronw w

powokach atomu pierwiastka II. Podaj nazwy pierwiastkw. Podaj, ktry z pierwiastkw ma wiksz pierwsz energi jonizacji.

Pierwiastek I: [Ne] 3s23p1 Pierwiastek II: K2L8M18N3 Pierwiastek I . Pierwiastek II . Wiksz pierwsz energi jonizacji posiada pierwiastek ............................................................. 27. W atomie pewnego pierwiastka suma czstek elementarnych wynosi 52, w tym jest 18

neutronw. Podaj symbol pierwiastka oraz jego pooenie w ukadzie okresowym. Symbol pierwiastka ................................................................................................................ Pooenie w ukadzie okresowym ............................................................................................. 28. Podaj maksymaln liczb elektronw, ktra moe znajdowa si w powoce N.

29. Najbardziej rozpowszechnionym izotopem elaza jest elazo-56. Podaj skad jdra izotopu elaza-56, przedstaw klatkowo elektrony walencyjne atomu elaza oraz podaj liczb elektronw w rdzeniu atomowym elaza.

Skad jdra ............................................................................................................................ Klatkowy zapis elektronw walencyjnych: ................................................................................. Liczba elektronw rdzenia atomowego...................................................................................... Informacja do zada: 30, 31 i 32 Promieniotwrczy izotop wgla-14 jest stosowany przy oznaczaniu wieku wykopalisk archeologicznych i paleontologicznych. Metoda ta zwana jest datowaniem radiowglowym. W atmosferze Ziemi zachodzi reakcja neutronw z atomami izotopu azotu-14, w wyniku ktrej powstaje izotop wgla-14 oraz proton. Izotop ten moe by wbudowywany w ciao organizmw tylko w czasie ich ycia. Po mierci ilo wgla promieniotwrczego

6 Zbir zada z chemii z odpowiedziami z1c

zmniejsza si, gdy ulega on rozpadowi -Okres ptrwania (poowicznego rozpadu) izotopu wgla-14 wynosi 5730 lat. 30. Przedstaw rwnanie reakcji przemiany izotopu azotu-14 w izotop wgla-14. ............................................................................................................................................ 31. Napisz rwnanie reakcji rozpadu wgla-14. ............................................................................................................................................ 32. Oblicz wiek znaleziska archeologicznego, wiedzc, e zawiera ono 1/4 pocztkowej iloci

izotopu wgla 14C. 33. Okrel pooenie arsenu w ukadzie okresowym czc symbol pierwiastka z

miejscem w ukadzie okresowym (kolumna 2).

As

34. Okrel pooenie arsenu w ukadzie okresowym czc symbol pierwiastka z miejscem w

ukadzie okresowym (kolumna 2).

As

35. Rozpisz konfiguracje elektronowe dla atomu arsenu czterema sposobami: a) powokowym, b) orbitalowym, c) klatkowym, d) skrconym (z konfiguracj gazu szlachetnego). a). b). c). d).

Okres 4, grupa 17 Okres 4, grupa 15 Okres 3, grupa 14

Okres 4, grupa 17 Okres 4, grupa 15 Okres 3, grupa 14

Uzupenij tabelk dotyczc atomu arsen