1. Zanieczyszczenia powietrza wynikające z działalności człowieka:- spaliny z samochodów, samolotów- wydobycie surowców- transport surowców- przemysł chemiczny, metalurgiczny-transport lądowy (dwutlenek węgla, który

wytwarza się przy spalaniu benzyny, ropy itp.),-dwutlenek węgla, który wytwarzają m.in. elektrownie cieplne,-wysypiska śmieci,

Cd. 1. Źródła zanieczyszczeń naturalnych:- wybuchy wulkanów- wietrzenie skał- pył kosmiczny- procesy biologiczne- pożary lasów- wyładowania atmosferyczne (burze)

Cd. 1.

2. Jednym z największych trucicieli powietrza na terenie gminy Wejherowo jest benzo(a)piren.

Benzopireny - grupa organicznych związków chemicznych – wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne o pięciu skondensowanych pierścieniach benzenowych, stanowiące 1,5% smoły pogazowej, występujące w dymie tytoniowym. Dym z 1 papierosa zawiera 0,16 μg tej substancji. Benzopireny są związkami silnie rakotwórczymi.

Wzór sumaryczny: C20H12

Cd. 2. Niewielki fragment wzoru strukturalnego cząsteczki benzo(a)pirenu:

3. W Wejherowie nie zaobserwowaliśmy zjawiska smogu. Wejherowo jest zbyt małym miastem, a poza tym jest w korzystnym dla środowiska położeniu (leży nad morzem).

Smog – nienaturalne zjawisko atmosferyczne polegające na współwystępowaniu zanieczyszczeń powietrza spowodowanych działalnością człowieka oraz niekorzystnych naturalnych zjawisk atmosferycznych: znacznej wilgotności powietrza (mgła) i braku wiatru.Nazwa "smog" powstała ze zbitki dwóch angielskich słów: smoke – dym i fog - mgła.

Cd. 3.

4. Najlepsza jakość powietrza została zanotowana w okolicach stadionu wejherowskiego Gryfa, gdzie zanieczyszczenia utrzymywały się w normie.

Cd. 4..

5. Jedyny przypadek zaklasyfikowania powiatu wejherowskiego do klasy C toponadnormatywne stężenie benzo(a)pirenu pyle stwierdzone w pomiarze na Placu Jakuba Wejhera.

Cd. 5.

Cd. 5. Jak nasza gmina prezentuje się na tle innych powiatów i gmin?

Tabela na następnej stronie.

6. Prowadzą m. in. do niżej wymienionych zjawisk:Efekt cieplarniany - zjawisko podwyższenia temperatury planety powodowane obecnością gazów cieplarnianych w atmosferze. Zmiany powodujące wzrost roli efektu cieplarnianego mogą być jedną z przyczyn globalnego ocieplenia.

Cd. 6.Globalne ocieplenie –obserwowane od połowy XX wieku podwyższenie średniej temperatury atmosfery przy powierzchni ziemi i oceanów oraz przewidywane ocieplenie w przyszłości.

Cd. 6.Dziura ozonowa –zjawisko spadku stężenia ozonu (O3) w stratosferze atmosfery ziemskiej. Występuje głównie w obszarach podbiegunowych. Tworzenie się i rozpad O3 zachodzi pod wpływem światła, którego natężenie różni się dla danego obszaru w poszczególnych porach roku.

Cd. 6.Kwaśne deszcze -opady atmosferyczne o odczynie pH mniejszym niż 5,6 czyli kwaśnym. Zawierają kwasy wytworzone w reakcji wody z pochłoniętymi z powietrza gazami, takimi jak: dwutlenek siarki, trójtlenek siarki, tlenki azotu, siarkowodór, dwutlenek węgla, chlorowodór. Skutek kwaśnego deszczu:

7. POROSTY JAKO BIOWSKAŹNIK ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA.Porosty (Lichenes) są niezwykłymi organizmami składającymi się z dwóch części: grzyba i glonu. Takie powiązanie pozwala porostom rosnąć na nagich skałach, drzewach, płotach a nawet na murach domów. Grzyb dostarcza z podłoża, na którym rośnie, wodę wraz z solami mineralnymi oraz chroni glon przed wysychaniem. Glon z kolei, dzięki zdolności do fotosyntezy, produkuje substancje organiczne będące pokarmem dla obydwu organizmów.Porosty mogą pobierać również substancje odżywcze prosto z atmosfery-zawarte w pyłach i gazach, a wraz z nimi związki trujące, akumulując je w sobie. Z tego powodu porosty okazały się bardzo dobrymi organizmami określającymi zanieczyszczenie atmosfery(biowskaźnikami, bioindykatorami). Głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest dwutlenek siarki emitowany do atmosfery, produkt spalania węgla, benzyny, ropy. SO2 reaguje z tlenem atmosferycznym i przechodzi w SO3. Ten zaś wraz z cząsteczkami wody tworzy H2SO4 i w ten sposób powstają tzw. kwaśne deszcze, niszcząco działające na roślinność (umieranie lasów). W wyniku obserwacji okazało się, że porosty są szczególnie wrażliwe na kwaśne deszcze.

Cd. 7. Prowadząc monitoring powietrza przy pomocy porostów, nie uzyskujemy informacji o składzie chemicznym zanieczyszczeń ani o wpływie poszczególnych związków. Otrzymane wyniki są świadectwem kompleksowego oddziaływania mieszaniny szkodliwych związków.

Substancje toksyczne powodują przy oddziaływaniu bezpośrednim na porosty, że najbardziej wrażliwym jest aparat fotosyntetyczny glonów porostowych, w którym chrolofil ulega degradacji i zostaje unieczynniony. Duże stężenie SO2 w krótkim czasie powoduje obumarcie wszystkich glonów w plesze i śmierć porostu. Przy mniejszych stężeniach SO2 następują zmiany w budowie wewnętrznej komórek i przepuszczalności błon plazmatycznych, co ułatwia wnikanie toksyn do wnętrza. Pyły, jeśli są emitowane w dużych ilościach, niszczą plechy porostów w sposób mechaniczny; okrywając je grubą warstwą uniemożliwiającą wymianę gazową i ograniczają dostęp światła do komórek glonów.

Cd. 7. Comówiąporosty o zanieczysz-czeniachpowietrza?

8. Do naszej atmosfery głównie przedostają się gazy tj. dwutlenek węgla, dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek węgla oraz różne pyły.

Cd. 8

dwutlenek siarki dwutlenek węgla.

tlenek węgla tlenek azotu

9. Do naszej atmosfery wcześniej wymienione gazy przedostają się na skalę województwa (w roku 2011)w ilościach:

• dwutlenek węgla - 6 872 496 t• dwutlenek siarki - 19 648 t• tlenki azotu - 9 686 t• tlenek węgla - 8 723 t• pyły ogółem - 2 778 t

Cd. 9.

Koparka po prawej waży 7 ton, gazy o których mowa ważą niemal 1 000 000 razy więcej.

10. Zanieczyszczenia powietrza można zmniejszyć dzięki:- modernizacji zakładów przemysłowych i stosowaniu mniej szkodliwych dlaśrodowiska technologii;- ograniczeniu strat energii w przemyśle i budynkach mieszkalnych, stosującmierniki energii, ocieplenie budynków;- likwidacji małych kotłowni opalanych węglem i indywidualnych paleniskdomowych- ograniczaniu ilości dwutlenku węgla emitowanego do atmosfery poprzezposzukiwanie innych źródeł energii takich jak;a) energia słonecznab) energia wodnac) energia wiatrowa;- ograniczeniu emisji dwutlenku siarki ze spalających zasiarczony węgielelektrowni i elektrociepłowni poprzez budowę instalacji do odsiarczaniaspalin;- eliminowaniu ciężkiego transportu w miastach ( budowa obwodnic );- ograniczaniu ruchu samochodowego i przestawanie komunikacji na pojazdyelektryczne;- stosowaniu w samochodach benzyny bezołowiowej, filtrów oczyszczających gazyspalinowe ( katalizatorów );- tworzeniu stref dla pieszych w centrach miast i osiedli, korzystanie z miejskiejkomunikacji lub roweru

Cd. 10.

11. Wchodzące w skład zanieczyszczonego powietrza szkodliwe związki chemiczne, pyły i znaczna wilgotność są zagrożeniem dla zdrowia, są bowiem czynnikami alergizującymi i mogą wywołać astmę oraz jej napady, a także powodować zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli, niewydolność oddechową lub paraliż układu krwionośnego. Powodują także zmniejszenie masy urodzeniowej płodu, zwiększa zachorowalność na nowotwory oraz POCP oraz zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia astmy u dzieci. Życie może być też skrócone średnio o 2 lata.

Cd. 11.

12. Ogólna ocena stanu powietrza ze względu na ochronę zdrowia i ochronę roślin.Powiat Wejherowski należy do powiatów o stosunkowo czystym powietrzu. W Ocenierocznej jakości powietrza w województwie pomorskim za rok 2008 opracowanej przezWojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku powiat wejherowski przeważniezakwalifikowano do klasy A ( poziom stężeń analizowanych zanieczyszczeń nie przekraczawartości dopuszczalnej) pod kątem ochrony zdrowia, jak również ochrony roślin. Wynikipomiarów SO2, NO2, Pb, C6H6, CO i O3, kształtują się dużo poniżej wartościdopuszczalnych.

Cd. 12. DOBRZE

• wikipedia.org• zadane.pl• ściąga.pl• google.pl

• Raport WIOŚ• Strategia Rozwoju Powiatu Wejherowskiego 2011-2020

Wykonali:Wojciech Z.Przemysław B.