ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21 1. dokumentua. Diagnostiko … · 1. lurraldea eta plangintza 2 2. mugikortasuna eta garraioa 2 3. bioaniztasuna eta paisaia 2 baliabide naturalak, hondakinak

ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21

1. dokumentua. Diagnostiko laburtua

Dokumentuaren

izenburua:

ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21

1. dokumentua. Diagnostiko laburtua

Laguntza teknikoa: Maider Etxaide. Haizea Ikerketa S.L

Onintza Andrés. Haizea Ikerketa S.L

Leire Sarobe. Haizea Ikerketa S.L

Hartzailea: Zamudioko Udala

Udal koordinazioa: Alkatetza. Igotz López Torre

Ogasun, Herritarren Arreta, Ingurumen eta Enplegua. Elena Iglesias Méndez

Tokiko Agenda 21eko koordinatzaile teknikoa. Nestor Arregi

Orrialdeak: 161

Hizkuntza: Euskara

Emate data: 2012ko otsaila

1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.

- 4 -

LABURPEN EXEKUTIBOA 2

SARRERA 2

Aurrerakariak eta testuingurua 2

Helburuak 2

Lanerako programa 2

Dokumentuaren egitura 2

DIAGNOSTIKOAREN EMAITZAK GAIKAKO EREMUKA 2

LURRALDEARI LOTUTAKO ALDERDIAK 2

1. LURRALDEA ETA PLANGINTZA 2

2. MUGIKORTASUNA ETA GARRAIOA 2

3. BIOANIZTASUNA ETA PAISAIA 2

BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA INGURUMENAREN KALITATEA 2

4. URA 2

5. HONDAKINAK 2

6. ENERGIA 2

7. INGURUMENAREN KALITATEA. Atmosfera, Akustika eta Lurzoruak 2

8. ARRISKUAREN ETA JARDUERA EKONOMIKOEN KUDEAKETA 2

9. UDAL ADMINISTRAZIOAREN EROSKETA PUBLIKOA ETA INGURUMEN KUDEAKETA 2

10. KLIMA ALDAKETA ETA INPAKTU GLOBALA 2

SENTSIBILIZAZIOA, HERRITARREN PARTAIDETZA ETA BARNEKO KOORDINAZIOA 2

11. KOMUNIKAZIOA, SENTSIBILIZAZIOA ETA HERRITARREN PARTE-HARTZEA 2

12. BARNE KOORDINAZIOA ETA TRANSBERTSALITATEA 2

GIZARTEAREN ETA EKONOMIAREN GARAPENA 2

13. BIZTANLERIA 2

14. GARAPEN EKONOMIKOA ETA LAN MERKATUA 2

16. HEZKUNTZA, EUSKARA, KULTURA ETA KIROLA 2

17. ETXEBIZITZA 2

EBALUAZIO OROKORRA ETA LEHENTASUNEZ ESKU HARTZEA ESKATZEN DUTEN EREMUAK 2

AURKIBIDEA


- 5 -

Bere Tokiko Agenda 21en berrikuspenaren esparruan, Zamudioko Udalak, 2011ko azaroa eta 2012ko otsaila

artean diagnostiko txosten hau egin du, zeinak hurrengo fasean burutuko den Tokiko Ekintza Plan 21en

oinarriak ezartzen baititu.

Udal kudeaketan eta udalerriko bizitzan eragina duten lurralde, sentikortze, partaidetza zein koordinazio,

ekonomia eta gizarteari buruzko arlo tematikoen identifikazio, bilketa eta analisiak Zamudiok aurrez aurre dituen

erronkak hautematea ahalbidetu du eta, halaber, datozen urteei begirako lehentasunezko eskuhartze

helburuak, iraunkortasun klabean ezartzea posible egin du.

Erauzitako ondorio nagusiak jarraian adierazi bezala laburbiltzen dira:

LURRALDEARI LOTUTAKO ALDERDIAK BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA

INGURUMENAREN KALITATEA

Txorierriko eskualdea, antzina landa izaera handia zuena, hirurogeigarren hamarkadaz geroztik industri hazkundeko gune gisa hazi da Bizkaiko hiriburutik duen gertutasunaren ondorioz. Zamudio konbertsio honen adibide garbia da.

Bilbao-Lezama bide estuko trenbideak mendebaldetik ekialdera zeharkatzen du udalerria eta herrigunera erraz iristea oztopatuz. Gainera, arrisku elementua da.

Udalerrian ez dago nabarmentzeko moduko gune edo paisaia degradaturik.

Gune batzuk hirigintza aldetik hutsune handiak dauzkate (Zarpilene eta Santimami).

Asua ibaiaren uholdeak industriguneetan eta San Martingo ibaiertzean dute eragina.

Herri arteko garraio publikoaren eskaintza hobetzea beharrezkotzat jotzen da, herritarren beharrei eta industri poligonoetako langileen beharrak asetzeko.

Proiektu bat burutuko da bizikletazko herri arteko sarea planifikatuko duena.

Zamudiok ez du Erkidegoko, estatuko edo Europako babes irudiekin babestutako naturgunerik.

Udalerrian Europako Erkidegoko Intereseko 5 habitat identifikatzen dira.

Asua ibaia kutsadura presio altua jasaten ari da isurketen ondorioz, batez ere industri jatorriko isurketena, eta gainera morfologi presio handia pairatzen ari da.

Kontabilizatu gabeko ur bolumenak oso handiak

dira eta Zamudioko banaketa sarean banatzen den uraren %25 inguru galtzen dela kalkulatzen da.

Ez da burutzen banatutako eta sektorez sektore banatutako ur bolumenen erregistro sistematikorik egiten.

EAEko 2009ko Iraunkortasun Txostenaren arabera, Zamudioko hondakin sorkuntza biztanle/eguneko Udalsarea 21eko udalerrien batez bestekoaren gainetik dago (1,3 kg/egun/bizt).

Gaika jaso diren hondakinen kopurua 2007-2010 bitarte hazi den arren, ekoitzitako hondakin kopuruarekiko portzentajea Udalsarea 21eko batez bestekoaren azpitik dago.

Udal administrazioan energi iturri garbi eta berriztagarriak ekoizten eta erabiltzen jarraitzea beharrezkotzat jotzen da.

Zonakatze akustikoa egingo da berriki burutu den zarata mapan oinarrituta.

Zamudiok ez du Udal Larrialdi Planik.

Erosketa eta kontratazio publikoan ingurumen dimentsioa barneratzea eta tokiko administrazioaren ingurumen kudeaketa gutxi landutako arloak izan dira gaur arte.

Ez da ezagutzen udalerriaren eta udal administrazio beraren jardueraren ondoriozko emisioen banaketa.

LABURPEN EXEKUTIBOA


- 6 -

HEZKUNTZA, HERRITARREN PARTAIDETZA ETA BARNEKO KOORDINAZIOA

GIZARTEAREN ETA EKONOMIAREN GARAPEN

Ahaleginak egiten ari dira komunikazio kanalak garai berrietara egokitzeko.

Tokiko Agenda 21 arloan ez dago herritarren partehatze mekanismo edo organo egonkorrik.

Tokiko Ekintza Planaren kudeaketa aktiboa egitea aurreikusita dago.

La Biztanleria hazi egin da 2000 urteaz geroztik.

Estrategikotzat jotzen da ekonomi jardueren bultzadarekin eta enplegu politiken indartzearekin aurrera jarraitzea.

Pobreziari loturiko arazo eta beharrak azken urteetan indar handiagoaz ageri dira egungo ekonomi krisia dela eta.

Gizarte zerbitzu eta ekipamenduak hazten eta anizten joan dira azken urteetan. Hala ere, zenbait arlotan oraindik lanean jarraitu beharra dago ongizatea hobetzeko eta gizarteratzea bultzatzeko.

Osasun zerbitzuak biztanleriaren beharretara egokitu behar direla uste da.

1991-2006 aldian, datu eskuragarriak dauden azken urtea da 2006, Zamudion euskalduna eta ia euskalduna den biztanleriaren portzentajea igo egiten da. Hizkuntza honen erabilera handitzea bai administrazioan eta baita herritarren artean ere etorkizunari begirako erronka garrantzitsua da.

Kultur izaerako ekipamenduen zuzkidura nahiz jardueren programazioa Zamudioren indargune dira.

2011tik aurrera kirol ekipamenduen kudeaketa Udalaren eskutik egiten da. Instalazioak eta eskaintzen diren jarduerak hobetzeko ekimen desberdinak garatzen ari dira.

Etxebizitza eskaintza berria lurzoru eskaintzaren eta aurreikus daitekeen eskaeraren arteko malgutasun irizpideekin planteatu den arren, garrantzitsutzat jotzen da Zamudiotarren etorkizuneko belaunaldientzako etxebizitzarako lurzoruaren erreserba egitea.

Eraikuntzaren eta baliabide kontsumoaren irizpideen aplikazioan iraunkortasuna bermatuko duen etxebizitza garapena bultzatuko da.


- 7 -

Zamudioko udalak duela urteak ekin zion garapen iraunkorrera bultzatzeko bideari.

2003ko maiatzean Udaltalde 21 Txorierri taldearen erakuntza hitzarmena sinatzen du Derio, Larrabetzu,

Lezama, Loiu eta Sondikako udalerriekin batera Tokiko Agenda 21en ezarpen prozesuari hasiera emateko.

Udalerri guzti hauek Mancomunidad de Servicios del Txorierri-Txorierriko Zerbitzuen Mankomunitatean

integratuak.

Horrela, 2004an, Udaltalde 21 Txorierri proiektuaren esparruan, Zamudiok bere lehen gizarte eta

ingurumeneko diagnostikoa taxutzen du. Lehen Tokiko 21 Ekintza Plana, 142 ekintza, 14 ildo estrategikotan eta

35 programetan banatuta dituena, osoko bilkuran onartzen da 2005eko azaroan, 4 urteko exekuzio

horizontearekin. 2005ean Zamudio Udalsarea 21era atxikitzen da, hots, Iraunkortasunaren aldeko udalerrien

euskal Sarera.

20005-2010 aldian Zamudiok bere garaian definitutako helburu estrategikoak erdiesteko formulatutako

ekintzen atal bat exekutatu zuen eta bere Tokiko Ekintza Planaren ezarpen maila handia lortu zuen.

2011ko urrian Zamudiok duela urteak egin zuen apustua berritzen du eta erabaki honekin tokiko garapen

iraunkorra den eredu baterantz eta Aalborg + 10 Konpromisoei ekarpena eginez aurrera jarraitzeko

konpromisoa berresten du.

EAEko Ingurumen Esparru 2002-2020 Programak, non garapen iraunkorreko euskal ingurumen estrategia

jasotzen den, besteak beste, 10.000tik gorako udalek ingurumen teknikari bat izan dezatela xedatzen du eta

2012 urterako 5.000 biztanletik gorakoek baita ere, bakarka nahiz era mankomunatuan. Zamudiok, 3.248 biztanle

dituelarik, helburu hau soberan betetzen du.

Txosten honen edukiak “Zamudioko gizarte eta ingurumen diagnostikoaren idazketan” eginiko lana islatu

eta jasotzen du. Diagnostiko hau udalerriaren Ekintza Plan-Tokiko Agenda 21en berrikuspenaren lehen fasean (1.

Fasea: Diagnostiko Sintetikoa) kokatzen da eta 2011ko azaroa-2012ko otsaila epealdian burutu da.

“Zamudioko gizarte eta ingurumen diagnostikoaren idazketa”, Udalsareak 2011 urtean argitaratu zuen

EAEko udalerrietako Tokiko Agenda 21eko Ekintza Planak Berrikusteko Gida Metodologikoan ezarritako

gidalerroek diotenari hertsiki jarraikiz egin da. Diagnostikoak iraunkortasunaren 3 dimentsioak baitaratzen ditu

(ingurumena, ekonomia eta gizartea).

Aurrerakariak eta testuingurua

SARRERA


- 8 -

Diagnostiko hau Zamudioko udaleko alkatetzak eta Ogasun, Herritarren Arreta, Ingurumen eta Enplegua

sailetik lideraturik eta Haizea Ikerketa S.L aholkularitzaren elkarlanaz burutu da. Horrez gain, Udalsarea 21eko

idazkaritza teknikoa kudeatzen duen Ihoberen bitartez, Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen Departamentuaren

laguntza jaso du. Lan hau posible izan da Zamudioko udaleko hala politikari nola teknikarien, Mancomunidad de

Servicios del Txorierri-Txorierriko Zerbitzuen Mankomunitatearen eta Behargintza Txorierriren, eta baita ere

herritarren, elkarteen, eta gizarte entitate zein eragileen, inplikazio eta partaidetza zuzenari esker.

Diagnostiko honetan bilatzen diren helburuak ondokoak dira:

1. Udalerriaren lurralde, ingurumen, komunikazio, partaidetza, gizarte zein ekonomiari lotutako arlo

multzoaren analisia egitea eta ondoren baloratzea.

2. Balorazio horretatik abiatuta Ekintza Plan berriaren lehentasunezko eskuhartze arloak zein diren

erabaki.

3. Oraindik indarrean dauden eta garrantzitsuak diren aurreko Planeko ekintzak identifikatu.

4. Azterturiko arloekin zerikusia duten eta Plan berrian barneragarriak diren udalarenak eta udal

gainetikoak diren plan eta programak identifikatu.

5. Planaren formulazioari begira, helburu estrategikoak definitu.

6. Intereseko gizarte eta ekonomi munduko aktoreen eta, oro har, hiritarren ikuspuntua barneratu.

7. Arloetan eskuduntza duten udaleko teknikari eta politikarien baliozkotzea bermatu.

Ondoriozko Ekintza Planak:

1. 2012-2020 urteei begirako Zamudioren ekintza iraunkorraren konpromisoa definitu eta zehaztu

egingo du.

2. Zamudioren datozen 8 urteei begirako estrategia irudikatuko du.

3. Herri bezala datozen 8 urteetan landu beharreko erronka eta ekintza nagusiak zehaztuko ditu.

Lan programa 3 fase nagusitan banandu da:

1. Proiektua abiarazteko egin beharreko definizio eta martxan jartzeko lanak, hau da, prozesua

aurkezteko bilera eta jardunaldiak ospatzea eta udal barneko zein udalaz kanpoko (herritarrak eta

gizarte zein ekonomi eragileak) koordinazio eta partaidetza mekanismoak TA21en berrikuspenaren

beharretara egokitzea.

2. Informazioaren bilketa eta integrazioa: tokikoa eta udalaz gaindikoa den informazioa bildu nahiz

integratzea eta aztertzen diren gai arloetako arduradun diren teknikariekin eta interesa agertzen

duten politikariekin elkarrizketak egitea.

3. Txostena idaztea: Diagnostiko Laburtua.

Lanerako programa

Helburuak


- 9 -

Agenda 21, kontzeptu zein filosofiagatik, berau osatu eta zehaztuko duen Udaleko teknikari eta politikariak

biltzen dituen barne partaidetza prozesu batez zein herritarren sektore multzo osoaren kanpo partaidetzaz

lagunduta joan behar du.

Kalitatezko herritarren partaidetza bermatzeko komunikazio estrategia batez lagunduta egon behar du.

Estrategia honek informazio euskarri eta motibaziorako tresna izan behar du. Helburu horrekin, prozesuan gako

diren uneetan udalak ohiki erabiltzen dituen komunikazio kanalak erabili dira.

Zamudioko Gizarte eta Ingurumen Diagnostikoa egituratu ahala aipatutako 3 faseetan zehar barne zein

kanpo partaidetza barneratu eta artikulatu dira eta jasotako ekarpenak ondoriozko txostenean baitaratu.

Atxikita doan koadroan prozesuan zehar garatutako partaidetza jarduerak xehetasun handiagoz azaltzen

dira.


- 10 -

MEKANISMOA HELBURUAK LOTUTAKO KOMUNIKAZIOA

BARNEKO PARTAIDETZA

1.go barneko lan saioa

(2011-11-21)

Helburu bezala dauka eragile tekniko zein politikoei

prozesua aurkeztea.

Azalpeneko saioa da Udaletxeko langile eta politikariek

prozesuaren aurrean dauzkaten zalantzei eta

jakingurari erantzuteko erabiltzen dena. Halaber,

eragile bakoitzak burutu beharreko lanen eta hauek

burutuko diren uneen berri ematen da era zehatzean.

Era honetara, eragile oro behar bezala informatuta

dagoela bermatzen da eta euren agendak ustekaberik

gabe programatzeko aukera ematen da.

Prozesuan partaide diren Udal eremu guztiei deialdia.

Partaide diren teknikoei elkarrizketak

Elkarrizketa teknikoek, inplikatutako udal eta

eskualdeko sail guztietan eginak, Zamudioren

errealitate sozial, ekonomiko eta ingurumenekoaren

ikuspegi sakonagoa lortzea bilatzen dute. Funtsean,

izaera kualitatiboa duen informazioa eskuratzen

ahalbidetzen dute.

Udal mailako teknikoei deialdia.

Eskualde mailako teknikoei deialdia.

2. barneko lan saioa

(2012-02-24)

Bere helburua da diagnostikoaren edukiak

baliozkotzea bai eta Tokiko Ekintza Plan 21 berriaren

oinarria eratuko duten lehentasunezko arloak adostea.

Prozesuan partaide diren Udal eremu guztiei deialdia.


- 11 -

MEKANISMOA HELBURUAK LOTUTAKO KOMUNIKAZIOA

KANPOKO PARTAIDETZA

Herritarren hautemate mailaren galdetegia Diagnostikoan aztertuko diren gaikako arloen inguruko

galdetegi sinplifikatua, interesa duen ororen esku

ipintzen dena.

Udal web orrian berria.

Udalerriko iragarki-tauletan berri ematea.

Etxez-etxeko eskutitza.

Herritarren 1. foroa: kafe-solasaldia

(14-12-2011)

Prozesuaren aurkezpena egitea eta Diagnostikorako

gaikako arloen eta intereseko gaien inguruko eztabaida

egitea bilatzen duen gunea.

Udal web orrian berria.

Udalerriko iragarki-tauletan berri ematea.

Etxez-etxeko eskutitza.

Elkarteei zuzendutako idatzizko deialdia.

Telefono deiekin errefortzua.

Industri sektorearekin lansaioa

(19-01-2012)

Prozesuaren aurkezpena egitea eta Diagnostikorako

industri sektoreari loturiko arloen eta intereseko gaien

inguruko eztabaida egitea bilatzen duen gunea.

Zamudioko industri sektoreko enpresei zuzenduriko

deialdi idatzia

Telefono deiekin errefortzua.


- 12 -

“1. Dokumentua. Sintesi Diagnostikoa” txosten honek diagnostikatu beharreko gizarte, ekonomi eta

ingurumen gaiak gaikako 4 bloketan taldekatutako 17 gaikako arlotan banatzen ditu:

LURRALDEARI LOTUTAKO ALDERDIAK

1. Lurraldea eta plangintza

2. Mugikortasuna eta garraioa

3.. Bioaniztasuna eta paisaia

HEZKUNTZA, HERRITARREN PARTAIDETZA ETA BARNEKO KOORDINAZIOA

11. Komunikazioa, sentsibilizazioa eta herritarren parte-hartzea

12. Barne koordinazioa eta transbertsalitatea

BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA INGURUMENAREN KALITATEA

4. Ura

5. Hondakinak

6. Energia

7. Ingurumenaren kalitatea (atmosfera, akustika eta lurzorua)

8. Arriskuen eta jarduera ekonomikoen kudeaketa

9. Udal administrazioaren erosketa publikoa eta ingurumen kudeaketa

10. Klima aldaketa eta inpaktu globala

GIZARTEAREN ETA EKONOMIAREN GARAPENA

13. Biztanleria

14. Garapen ekonomikoa eta lan merkatua

- Jarduera ekonomikoaren egitura eta maila

- 2. sektorea

- Zerbitzuen sektorea

- Turismoaren eta ostalaritzaren sektorea

- Enplegua eta lan merkatua

15. Ongizatea eta gizarteratzea

- Ekitatea eta gizarte zerbitzuak

- Berdintasuna

- Bizikidetza

- Osasuna eta osasun zerbitzuak

- Telekomunikazioak eta IKTetara irismena

16. Hezkuntza, euskara, kultura eta kirola

17. Etxebizitza

Dokumentuaren egitura


- 13 -

Udalerriko gizarte, ekonomia eta ingurumen egoeraren Diagnostikoa Udalsarea 21ek ezarritako ereduari

jarraiki egituratzen den eremukako fitxetan aurkezten da. Fitxa hauek diagnostikatu nahi diren 17 eremukako gai

garatzen dituzte. Jarraian eremukako fitxa baten eredua aurkezten da:

Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 5. Hirigintza plangintza eta diseinua.

Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B

1.1. Lurralde

eremua

Lurralde inguruaren gako ezaugarriak kokagunearen, urbanizazio mailaren, azpiegituren

presentziaren eta lurralde dinamiken arabera aukeratuak.

Lurraldearen Antolamendurako Artezpideek definitutakoaren arabera, Zamudioko

udalerria Bilbo Handia (Bilbao Metropolitarra)ri dagokion lurraldea da.

KANPOKO PARTAIDEATZA:

(*) Kanpo partaidetzak jardueretan adierazitako iritziak gaikako arloetako dagokien fitxetan

letra etzanez sartuta daude..

Tokiko Agenda 21 2005-2008

Lotutako ildoak eta programak

Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak

Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak

Europa

Estatua

EAE

Lurraldea

Udalerria

Lehentasunez esku-hartzeko eremuak

Udalaren eskumenekoak

Udalaz gaindiko eskumenekoak

1. LURRALDEA ETA PLANGINTZA


DIAGNOSTIKOAREN EMAITZAK GAIKAKO EREMUKA

Aa

lbo

rg+

10

ko

np

rom

isoa

Azpieremua Diagnostiko laburtua Balorazioa

Gaikako eremua


- 14 -

Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 5. Hirigintza plangintza eta diseinua.


1.1. Lurralde

eremua

Zamudioko udalerria Bilbo Handia (Bilbao Metropolitarra)ri dagokio, EAEko

Lurralde Antolamenduaren Artezpideek (LAA) definituriko eremu funtzionalen

arabera, eta, administratiboagoa den lurralde banaketaren arabera, Txorierriko

eskualdeari, Erandio, Derio, Larrabetzu, Lezama, Loiu eta Sondikarekin batera.

Zamudio Txorierriko bailararen erdialdean dago kokatuta, eta, era berean,

Bilbao Metropolitarraren eremu geografikoan inkardinatuta dago.

Kokapen geografikoa

Iturria: Haizea Ikerketak egina http://www1.euskadi.net/cartografia/ -tik abiatuz

Txorierri eskualde harremaneko lau bide ardatz garrantzitsuk zeharkatzen

dute: Avanzada-Asua-Erletxe (N-637), norabide berean doan Txorierriko

Korridorea, Enekuri-Asua-Unbe ardatza eta Bilbao-Derio-Mungia-Bermeo (BI-637)

ardatza. Halaber, Lutxana-Bilbao-Lezama eta Lezama-Bilbao trenbideek ere

zeharkatzen dute, biak partekatzen dutelarik Bilbao-La Ola (Sondika) bide zatia.

Bere biztanle dentsitatea, 161,60 bizt/Km2 2010an, Bizkaiko batez bestekotik

urrun dago (161 521,01 bizt/km2) eta baita biztanle gehien dituzten eta lurralde

azalera txikiagoa duten Txorierriko udalerrietatik (Derio eta Sondika) ere.



http://www1.euskadi.net/cartografia/


- 15 -

1.2. Udal

lurzoruaren

egitura

organikoa eta

erabilerak

Txorierriko Bailararen morfologia bi mendikate paralelok mugatzen dute.

Hauetako batek iparraldetik mugatzen du bailara, malda etzanagoekin (Unbe,

Artebakarra, Berreaga, Gamizmendi) eta besteak hegoaldetik, malda

handixeagoekin (Banderas, Artxanda, Ganguren, Avril). Asua ibaiak

azpieskualdea zeharkatzen du, ekialdetik mendebaldera, eta izena ematen dio.

Txorierriko azpieskualdea, antzina landa izaera nabarmena zuena,

hirurogeigarren hamarkadaz geroztik industria hazkundeko zabalkuntza gune

gisa eraldatu da hiriburuarekiko duen gertutasunak eraginda. Zamudio

konbertsio eredu honen adibide garbia da.

Lurzoru urbanizaezinak Zamudioko udalerriaren zati handia okupatzen du. Hiri

lurzoruari eta lurzoru hiritargarriaren banaketari begiratuz gero, ekonomi

jarduerak dira lurzoruaren atal nagusiena hartzen dutenak. Etxebizitza

lurzoruaren pisu erlatiboa eskualdeko txikienetarikoa da.

Gaur egun, paisaia batez ere baso izaerakoa da.

Lurzoru erabileraren banaketa (Corine Land Cover)

Erabilera ha %

Koniferoen basoak 362,616 20,20

Hostozabalen basoak 591,315 32,94

Zakardiak eta sastrakadi mesofiloak 28,802 1,60

Sastrakadi esklerofiloak 0,148 0,01

Larre naturalak 30,858 1,72

Belardi eta larreak 444,921 24,78

Labore-lurrak 6,180 0,34

Garraio guneak 74,870 4,17

Hiritarturiko guneak 255,469 14,23

Iturria: Haizea Ikerketak egina Eusko Jaurlaritzako Biodibertsitateko eta Ingurumen Partaidetzarako Zuzendaritzaren informaziotik abituz

Etxebizitza lurzorura

2% Ekonomi

jardueretarako lurzorua

16%

Sistema orokorretarako lurzorua

8% Lurzoru

urbanizaezina

74%

Lurzoruaren egituraketa orokorra eta organikoa

Iturria : Haizea Ikerketa k egina Eustateetik ateratako informaziotik abiatuz (2011)


- 16 -

Corine Land Coverren lurzoru erabileraren arabera, lurzoruaren %18 gutxi

gora behera artifizializaturik dago (garraio guneak eta hiritarturiko guneak).

(*) Kafe-solasaldian industri erabilerarako lurzoru gehiago ez dadila erabili

eskatzen da. Industri jardueraren zabalkundeak bere garaian 20 baserritik gora

desagerrarazi zituela gogorarazten da.

Bailara hondoan, udalerriaren azalera osoaren %40 inguru dena, lurralde

nahikoa ordeka da, %10etik gorakoak ez diren maldak ageri direlarik. Bertan

gertatu da lurzoruaren artifizializazio handiena, etxebizitza asentamenduak,

zuzkidurakoak, industrialak, komunikaziokoak etab. bilduz.

Lurzoru erabileren kokapen geografikoa (Corine Land Cover)

Iturria: Haizea Ikerketak egina Eusko Jaurlaritzako Biodibertsitareko eta Ingurumen Partaidetzarako Zuzendaritzaren informaziotik abituz.

Zelai eta belardiek ere udalerriaren bailara hondoaren zati oso garrantzitsua

hartzen, baita San Antolin eta Geldoko eremuetan ere. Guztira udalerriko

lurraldearen laurdena osatzen dute.

Lurraldearen eraldaketa dinamika nagusiak hirigintza operazioen eskutik egin

dira eta baita industri poligonoen zein parke teknologikoaren garapenaren eskutik

ere.

Hazkunde honen ekonomi eragin onuragarriak gutxietsi barik, Zamudion

laurogei eta hamargarren hamarkadan gertaturiko industri asentamenduen

garapena errepikaezina da. Zabalkunde hori goia jotzeko puntuan dago

(aurreikusitako hazkundeak dira Santimami mendebaldean eta Usinalde

Torrelarragoitiren hegoaldean).

Loiuko Aireportuaren instalazioak bailararen erdialdea eta Zamudioko lurren

atal bat hartzen dute.

Legend

corine

<all other values>

CORI_CAST

Bosques de coníferas

Bosques de frondosas

Landas y matorrales mesófilos

Matorrales esclerófilos

Pastizales naturales

Prados y praderas

Tierras de labor

Zonas de transportes

Zonas urbanas

lim_tm

061-2.jpg

RGB

Red: Band_1

Green: Band_2

Blue: Band_3

062-1.jpg

RGB

Red: Band_1

Green: Band_2

Blue: Band_3

Koniferoen basoak

Hostozabalen basoak

Zakardiak eta sastrakadi mesofiloak

Sastrakadi esklerofiloak

Larre naturalak

Belardi eta larreak

Labore-lurrak

Garraio guneak

Hiritarturiko guneak


- 17 -

Bilbao-Lezama bide estuko trenbideak udalerria mendebaldetik ekialdera

zeharkatzen du Asua-Erletxes errepidearekiko paralelo. Hiri bilbea baldintzatzen

du, hirigunerako sartzeko aukera murrizten baitu eta N- 637 edo Txorierriko

Korridoretik isolatzen baitu.

Egungo trenbide trazatua herrigunetik igarotzen den zatian lurrazpiratzeko

asmoak urteak daramatza gauzatu gabe.

(*) Kafe-solasaldian trenbidearen lurperatzea eskatzen da egungo trenaren

trazatuak sortzen dituen zatiketa eta arazoei irtenbidea emateko.

1.3. Hiri egitura

eta ehundura

Udalerria Geldo, Aranoltza-San Antolin, Galbarriatu-Santimami y Arteaga-San

Martin tokiko entitatetan banatuta dago.

Udalerriak konfigurazio polinuklearra dauka etxebizitza lurzoruari

dagokionean, San Martingo guneak, biztanle gune garrantzitsuenak, mugarritzen

duena eta maila txikiagoan Santimamik, udalerriaren mendebaldean, Txorierri

Etorbidea eta Aireportuaren jabetzako diren lurren mugaren artean dagoenak.

Etxebizitzen konfigurazioa lurzoru urbanizaezinean dauden baserri

asentamendu barreiatuekin eta Geldoko landa-gunearekin osatzen da.

San Martingo herrigunean eraikuntza irekiaren tipologiak nahasten dira (ohiki,

behe solairua gehi lau eta batzuetan bostetik gora). Ez da hiri bilbe benetakorik

eratzera iristen.

Landa eremuan baserriak eta eraiki berriak diren famili bakarreko etxeak

daude, batzuetan hein batean kontzentraturik ageri direlarik.

Hiri multzoaren dentsitatea 42,89 etxebizitza/ha da, Lurralde

Historikoarenaren antzerakoa (45,99 etxebizita/ha).

Erabileren dibertsitate eta nahasketari dagokionean, Zamudion ezarpeneko

ondorengo unitateak bereizten dira:

o San Martingo herrigunea, etxebizitza eta txikizkako merkataritzako

erabilerak dituena.

o Hiri ehun industriala, eskualdeko BI-637 errepidearen eskuin aldean hainbat

erabilera dituena eta ezarpen eredu tradizionala duena.

o Eta teknologi parkea, zeinak, industri ezarpen tradizionalaren aldean, landa

eremuan hobeki integratutako asentamenduak eskaintzen dituen, plantako

okupazio txikiago batetik, gune berdeen azalera handiagoetatik eta

hirigintza eta baita arkitekturaren diseinu kalitate handiago batetik ere

abiatuta.

1.4. Hiriko eta

hiri inguruetako

berdeguneak

Udalerriak hainbat hiri parke dauzka (Bidekoetxe, Elexalde, y Santimami) eta

baita hainbat poligono eta sektoreri loturiko lorategiak ere. Parkeek, lorategiek

eta hiriko gune berdeek guztira hiri lurzorua osatzen duen azaleraren 11,31 %

hartzen dute. Ehuneko hau Txorierriko udalerrien batez bestekoaren apur bat

gainetik dago baina lurralde historikoaren eta EAEren batez bestekoaren azpitik

geratzen da.


- 18 -

(*) Kafe-solasaldian garrantzizkotzat jotzen da Bidekoetxe parkearen

eraberritze integrala (pasealekuaren zoruaren egokitzapena, komunen ezarpena,

banku azpietan zoladura jartzea, udazkenean eroritako hostoak sarriago jasotzea,...)

eta beharrezkotzat jotzen da herriko parkeetan komun publikoak ipintzea.

(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegian, parkeei dagokienez,

meteorologia txarrari egokitutako tokia eskatzen da eta azpiegituren

hobekuntza eta modernizazioa ere (zabuak, babes zona).

(*) Ekonomi sektorearekin ospatutako saioan poligonoetan gune berderik ia ez

dagoela aipatzen da eta paisaia hobetu beharra dagoela, inguruarekin paisaia

integrazioa bilatuz.

Gune berdeek guztiz konektaturiko sarerik osatzen ez duten arren, badago

nolabaiteko konexiorik zenbaitzuen eta herrigunearen artean.

Arau Subsidiarioek (AASSek) Zamudio herrigunetik erraz iristeko toki batean

dagoen eta aski erakargarria den parke handi edo eremu libreen gune batez

hornitzeko beharra diagnostikatzen dute.

1.5. Hiri paisaia

eta gune

hondatuak

Udalerrian ez dago paisaia edo gune endakatu nabarmenik.

(*) Kafe-solasaldian Zamudiok eskaintzen duen irudia ona dela jotzen da eta

herritarren hautemate mailaren galdetegiari erantzuten dion gehiengoa hiri

inguruaren kalitatearekin pozik dago; halaber, zenbait gunetan (Uribe gunea) hiri

altzari nahiko ez dagoela aipatzen da.

Industri pabiloietatik kanpo geratu diren industri jarduera zaharren baina

aktiboen adibide zenbait daude. Nolanahi ere, jarduera horiek kokatuta dauden

tokiarekin bateragarriak dira.

Hiri inguruko baratzen okupazio puntualak ez dira arazo.

Udaletxeak udalerrian jolas baratzak proiektatu eta egitea aurreikusita dauka.

Ekimen honek 46.700 m2 gutxi gora behera hartuko ditu eta aisiarako gune komun

batean 100 baratzetik gora sortzeko aukera emango du.

Udalerrian hobekuntza behar duten bi gune daude:

o Zarpileneko etxebizitza eta baserria, teknologi parkearen barnean.

Birkokatze beharretan daude. Konponbidea korapilatsua da, eragina jaso

duten zenbait alderdik konparaziozko bidegabekeriak gertatu dela uste

baitute.

o Santimamiko auzoak hirigintza hutsune handiak dauzka.

1.6. Ondare

arkitektonikoa

eta kulturala

Arau Subsidiarioek (AASSek) kapitulu bat dute Eraikuntza Katalogoari

buruzkoa, Kultur Ondarea osatzen duten edo babes bereziko erregimen baten

pean dauden gauzak jasotzen dituena eta, baita kultur balio bereziak izateagatik

udal irizpidearen arabera ordezkatzen dituzten balioak kontserba daitezen babes

berezia esleitzeko adinakoak direla uste diren haiek ere jasotzen dituena.


- 19 -

o Monumentu edo Monumentu Multzo izendatuak:

Malpikako dorrea (babes berezia).

San Martin eliza (babes berezia).

o Monumentu edo Monumentu Multzo izendatuak izateko proposatuak:

Cadalso baserria.

Zamudianoen Galtzara o Errege Galtzara.

Olamuniagako Errota.

o Udal izaera duten Higiezinak:

Aranburu baserria. Agirre baserria.

Osinaga Goikoa baserria. San Miguel baseliza.

Larragoiti Jauregia. San Bartolome baseliza.

Udaletxea. San Antolin baseliza.

Sandike baserria. San Mames baseliza.

Santo Tomás baseliza. Arteagako Ola-Errota.

Abona baserria. Zamudioko trenbide geltokia.

Elexalde inguruak, eliza, Zamudioko dorretxea, Cadalso oinetxea eta udaletxea

dituela, ondare eraikuntza kultu garrantzitsuenak biltzen ditu.

Malpikako Dorrea eta San Martingo eliza Santio Bidearen Babes

Erregimenaren eraginaren pean daude, Kultura Ondare gisa kalifikatua,

Monumentu multzo izendapenaz, 14/2000 Dekretuaren bidez, urtarrilaren 25ekoa,

Donejakue Bidea Monumentu Multzo izendapenaz, Kultur Ondasun gisa

sailkatzeko dena (EHAA 29 zk., otsailaren 11).

AASSek higiezin katalogatuetan egiten diren esku hartzeak integratzen diren

erregimenen eraginaren pean daudela xedatzen dute.

Udalerriaren baitan ondoko Arkeologi Gune eta Balizkio Arkeologi Gune

bereizten dira:

o Malpikako Dorrearen eta San Martin elizaren arkeologi gunea,

Kalifikatutako Kultur Ondare gisa izendatua.

o Hirumugarrietako Megalitoen Arkeologi Gunea, Abril mendian kokatua,

Bilbao, Derio eta Zamudioko udalerrietan, Kultura-Ondasun izendatua eta

Eusko Jaurlaritzak inbentariatua.

o Balizkio Arkeologi Guneak:

Santo Tomás baseliza.

Zamudioko Cadalso etxea.

San Mamés baseliza.

San Antolín baseliza.

o Monumentu izendatzekoak diren Arkeologi Guneak:

San Martín tenplua.

Berreaga multzoa.

Gamizmendi edo Larrazabalako sorgin baratza.


- 20 -

Berreagako kastroa, gotorturiko herriskaren arkeologi gunea eta Burdin Aroko

nekropolia, Zamudio, Mungia eta Gamiz-Fika artean dagoena, monumentu

multzo izendapenaz, Sailkatutako Kultura Ondasun deklaratua izan da.

Kadalsoko oinetxeak, jabego pribatukoa, erorita dauden zatien berehalako

birgaitzearen beharra du.

Zamudioko udalaren jabetzakoak dira Udaletxea, Malpikako Dorrea eta

baselizak.

Udalerriko planeamenduak ez du baitaratzen tokiko arkitektura interesa

duten eraikinen katalogorik. Beraz, udalerri mailan garrantzia duen ondarearen

berreskurapenerako dirulaguntzarik ez dago arauturik.

1.7. Lurralde eta

sektore

antolamendua

EAEko Lurralde Antolamenduaren Artezpideek (LAP) udal planak bateragarri

egiteko mekanismoen ezarpena beharrezko duten Bilbaoko Hiri Eremu

integratuaren udalerrien artean aipatzen dute Zamudio.

Bilbao Metropolitarreko Lurralde Zatikako Planak (LZP) lehentasunezko

“nekazaritza garapenerako lehenetsitako” udalerritzat jotzen du Zamudio. LZP

honek industri lurzoruaren promozio publikoari begira Arestiko eremuaren

erreserba aurreikusten du Zamudioko udalerrian egungo Teknologi Parkearen

zabalkuntzarako.

Euskal Autonomia Erkidegoko Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko

Lurraldearen Arloko Planak (LAP) ur ibilguak perspektiba hirukoitz batetik

ordenatzen dituenak:

o Asua ibaia, osagai hidraulikoaren arabera, I mailako bezala sailkatzen du

Zamudiotik barrena igarotzen den zatian eta bere adarrak diren Untza eta

Daños errekastoak o mailako bezala;

o Asua ibaia, osagai urbanistikoaren arabera, landa eremuan dauden

ibaiertzetan, garatuta dauden eremuetako ertzetan eta hirigintza garapen

berrien potentziala duten ibaiertzetan zatitzen du;

o eta, ingurumen osagaiaren arabera, ongi kontserbatutako landaredidun

ibaiertzak eta berreskuratzeko behar berezia duten ibaiertzak identifikatzen

ditu.

Lurralde Sektorekako Plan honek Asua ibaiak maiz sortzen dituen uholdeak

nabarmentzen ditu. Uholde horiek industriguneetan eta San Martin ibarrean

dute eragina, datu hau gogoan eduki beharrekoa izaki hirigintza garapeneko

edozein proiektutan.

Santimamiko sektore berriaren zabaltze jarduerarekin uholdeen aurreko

jarkikortasun handiagoa lortuko dela uste da.

Urpetu daitekeen Arteagako eremuari dagokionean, Udalak puntu

gatazkatsuen azterketa bat egingo du, URA-Uraren Euskal Agentziarekin

elkarlanean.


- 21 -

EAEko Ekonomi Jardueretarako Lurzoru Publikoa eta Merkataritza-

Ekipamenduak Sortzeko Lurraldearen Arloko Planak (LAP) Zamudio

lehentasunezko interesekotzat kategorizatzen du. Merkataritzarako eremu

handien arautzeari dagokionean, LAPk zentraltasun handieneko udalerrien artean

kokatzen du Zamudio.

EAEko Trenbideen Azpiegitura Antolatzeko Lurraldearen Arloko Planak

(LAP) komenigarritzat jotzen du Txorierri zeharkatzen duen lineak Lutxanarekin

duen konexioa mantentzea, Sondika-Lutxana adarraren bitartez, zeinak

metroaren 1. Linearekin konexio intermodala ahalbidetuko bailuke, eta baita

Metro Arineko sistemarekin konexio teknikoa ere. Etorkizunari begira, Linea hau

Metro Arineko Sistemara bihurtzeko aukera planteatzen da.

Bizkaiko Errepideen Sektorekako Lurralde Planak aurreikusita zituen eta

Zamudion eragina zuten eskuhartzeak exekutaturik daude jada.

Nahiz eta Nekazaritza eta Basogintza Antolatzeko Lurraldearen Arloko

Planak (LAP) lurraldearen zati handi bat baso erabilerako gisa ordenatzen duen,

lurzoruen heren bat gutxi gora behera “nekazaritza eta abeltzaintzarako” gisa

kategorizatuta daude. EAEko beste herri askotan gertatzen denaren alderantziz,

“balio estrategiko altuko lurzoruak” gehiago dira “trantsizioko landa paisaiari”

dagozkionak baino”.

1.8. Hiri

antolamendua

1987ko Arau Subsidiarioak (AASS) indarrean egon diren hamalau urtetan

zehar hamaika aldaketa puntual tramitatu eta onartu dira. Haietako seik industri

lurzoruei eragiten diete, hiruk bide komunikazioen sistema orokorrei eta bi

kasutan etxebizitza lurzoruei.

2007ko ekainak 18an Zamudioko Arau Subsidiarioak onartu ziren 8 urteko

horizonteari begira eginak.

Nekazaritza eta abeltzaintza:

balio estrategiko

altua 19%

Nekazaritza eta abeltzaintza: trantsiziozko landa paisaia

15% Basoa 46%

Etxerakoa; industriarakoa;

ekipamendu eta

azpiegituratakoa

20%

Nekazaritza eta Basogintza Antolatzeko LAPeko kategorien banaketa

Iturria: Haizea Ikerketak egina Nekazaritza eta Basogintza Antolatzeko LAPeko informaziotik abiatuz.


- 22 -

Etxebizitza arloan burutu diren jarduerek aurreko mendeko azken

hamarkadetako demografi hazkuntza negatiboa zuzentzeko helburua izan dute.

Horregatik, indarrean dagoen planeamendua egin zenean ez zen gatazkatsutzat jo

etxebizitza lurzorua neurriz gain dimentsionatu izana eta, are gehiago, Zamudiok

lurralde azpiegitura eta ekipamendu handiekiko (Aireportua, Txorierriko

Korridorea, Teknologi Parkea) duen kokagune berezia eta Asua bailarako ardatz

industrial-tertziario handiaren baitan, eta batez ere Bilbaoko Eremu

Metropolitarraren baitan, dagoela kontutan izaten bada.

Industri edo ekonomi jardueretarako lurzoru kalifikazio berriak irizpide

murriztaile eta selektiboarekin erabaki dira udalerriaren epe luzerako garapen

aukerak arriskuan ez jartzeko.

Bide azpiegiturei dagokienez, onartutako irtenbideak ibilgailu eta oinezkoen

irisgarritasuna hobetzeko helburua dute.

Santimamiko exekuzio proposamenak industri poligonoetako bide sarea eta

Txorierriko Korridorearekiko konexioa osatzea du helburu. Horrela bada,

poligonoek ekialde-mendebalde konexioa izango lukete eta aniztu egingo

litzateke Txorierriko Korridoretik poligonoetarako sarbidea.

Olostealdeako eremuan lurzoruaren erabilera aldatzeko Udaletxeak eginiko

proposamena ez zen onartu. Uraren Euskal Agentziak (URA), lurzoru

urbanizaezinetik urbanizagarrirako kategoria aldaketa ez zuen ontzat eman

urpera daitezkeen lurrak izateagatik.

1.9.

Antolamenduan

eta eraikuntzan

iraunkortasun

irizpideak

sartzea

Indarrean dagon udalerriko planeamenduak ez du berariazko iraunkortasun

irizpiderik barneraturik, ez lurraldearen antolamendu eta arauketari dagokionean

ez eta eraikuntza arloan, Eraikuntza Kode Teknikotik haratago, ere.

Ez dago udalaren arau ez zerga tresnarik energi eraginkortasuna eraikinetan

sustatzea xede duenik. Laguntzak EEE (Energiaren Euskal Erakundea) eta IDAE

(Instituto para la Diversificación y Ahorro de la Energía) erakundeetatik datoz.

Ez dago energi eraginkortasun ziurtapenik duen etxebizitzarik, azken

erreferentzia urtea 2010 izanik.

2005-2008 Tokiko Ekintza Plana


IE 1. Lurraldearen eta hiri eremuaren antolamendu iraunkorra.

o P 2. Lurzoruaren erabilera iraunkorra.

o P 3. Ondarearen sustapena.


Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza

garrantzitsurik.


- 23 -


EAE

28/1997 dekretua, otsailaren 11koa, Euskal Autonomi Elkarteko Lurraldearen Antolamendurako Artezpideak

behin betiko onesteko dena.

179/2006 dekretua, irailaren 26koa, Bilbo Metropolitarreko Lurraldearen Zatiko Plana behin betiko onartzen

duena.

262/2004 dekretua, abenduaren 21ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoko Jarduera Ekonomikoetarako

Lurzorua Sortzeko eta Saltoki Handiak Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana onartzekoa.

41/2001 dekretua, otsailaren 27koa, Euskal Autonomia Erkidegoko eremuan Trenbide Sarearen

Lurraldearen Antolamendurako Arloko Plana behin betiko onesten duena.

34/2005 dekretua, otsailaren 22koa, Euskal Autonomia Erkidegoko Trenbide Sarearen Lurraldearen Arloko

Planaren barruan Bilboko metropoliko eta zenbait udalerritako trenbidearen antolamenduari buruzko

aldaketa behin betiko onartzeko dena.

Apirilaren 15eko 8/1999 Foru Araua, Bizkaiko Errepideen Sektorekako Lurralde-plana behin betiko onartzen

duena.

Euskal Autonomia Erkidegoko 2007-2013 aldirako Landa Garapen Programa.

Udalerria

Zamudioko AASSk 2007.



Udalerria erakargarriak eta irisgarritasun onekoak diren aisiarako gunez hornitu.

Hala hirigintza eraberritzeak nola beharrak dauzkaten auzoen birkokapena exekutatu.

Hala Arteagan nola lurraldearen beste gune batzuetan uholderik posible izateko kota txikitzeko egin

beharreko jarduerak garatu.

Ibilgailuen eta oinezkoen irisgarritasuna hobetu.

Industri poligonoetako bide sarea eta Txorierriko korridorearekiko (Santimami sektorea) konexioa osatu.

Zaharberritu gabe dauden arkitektura ondarearen elementuen zaharberritzea.

Udal planen bateragarritasuna lortzeko mekanismoen ezarpena.

Hiri planeamenduan iraunkortasun irizpideak txertatzea (dentsitateak, erabileren dibertsifikazioa,

ingurumen eraginak, etab.)

Gune berdeen mantenuan iraunkortasun irizpideak eta baliabideen aurrezpena txertatu.

Nekazal bokazioa duten lurzoruen babes jarduerak garatu.


Egungo trenbidearen trazatua Zamudioko hiri bilbeari egokitutako aukerekin egokitu.

Txorierri zeharkatzen duen trenbidea Metro Arineko sistemara bihurtu.


- 24 -

Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 6. Mugikortasuna hobetzea eta zirkulazioa murriztea.

10. Tokian tokiko eremutik esparru globalera.


2.1. Ohiko

mugikortasun

beharraren

ezaugarriak

2001ean herrian bizi zen biztanleria okupatua lanera Zamudiotik kanpo

joaten zena %56ekoa zen. Honek esan nahi du udalerrian bertan lan egiten zuen

biztanleria okupatuaren portzentaia handi samarra zela. (44%).

2003an, laneko autokontentzio indizea % 40 eta 50% bitarte zegoen,

Txorierriko gainontzeko udalerriek zituzten indizeen zifraren (%4otik behera)

gainetik zegoelarik .

Ikasleen autokontentzio maila (16 urtekoak eta hortik gorakoena) 2001ean %

95,26koa zen, eskualdeko gainontzeko udalerriek, Derio eta Erandio ez beste,

zuten zifraren oso antzekoa.

Herri barneko eta herri arteko desplazamendu modalaren banaketari

dagokionean, 2001eko datuen arabera, ibilgailu pribatua da Zamudioko biztanle

okupatuek beren lantokietara joateko gehien erabiltzen duten bitartekoa (57%).

Soilik lekualdaketen %10 burutzen da garraio publiko bidez. Biztanleen %19 oinez

joaten da bere lantokira.

Bakoitzaren etxea 2%

Udalerri bat baino gehiago

6%

Bizi den udalerria 42%

Bizkaiako beste udalerri bat

47%

EAEko beste probintzi bat

2%

Beste erkidego bat 1%

Beste herrialde bat 0%

Biztanleria okupatuaren lan tokiak

Iturria: Haizea Ikerketak egina INEtik aterako informaziotik abiatuz

2. MUGIKORTASUNA ETA GARRAIOA



- 25 -

2.2.

Mugikortasunar

en kudeaketa

eta antolaketa

2005ean Zamudioko Mugikortasun eta Irisgarritasun Plana idatzi zen. Bertan

4 arlotan jasotzen ziren jarduerak: bide publikoan, udal eraikinetan, garraio eta

komunikazioan. Proposatzen diren esku hartzeak 4 fase edo etapetan banatzen

dira, zeinak lehentasun irizpideei erantzuten dieten. Lehen eta bigarren faseak

osatuta daude.

Garraio publiko kolektiboa ez dago Zamudioko mugikortasun sortzaile diren

zentro handien (industri poligonoak eta Teknologi Parkea) beharretara egokituta

eta, beraz, ez da garraio pribatuaren alternatiba benetakoa eta eraginkorra. Ez

dago loturarik industri poligonoen eta etxebizitza eremuen artean.

Mugikortasuna izan da Behargintzak burututako “Estudio para la implantación

de un sistema de gestión público-privada (BID) en los polígonos industriales del

Txorierri” izenburuko azterlanean hauteman den eskaera nagusienetarikoa.

Ondorioz, aurre azterketa lan bat burutu da poligonoak mugikortasun arloaren

arabera ezaugarritzeko (Txorierrin 700 lan zentro daude industri poligonoetan

banatuta). Ideia da garraio plan bat egitea Korridoreko industri poligono guztiei

begira.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan poligonoetarako mugikortasun

azterketa ba egiteko beharra adierazten da. Zamudioko Teknologi Parkearen

mugikortasun plana beste poligonoetarako adibide gisa erabil daitekeela uste da,

Teknologi Parkearen eta gainontzeko poligonoen artean desberdintasun handia

antzematen baita.

Behargintza Txorierrik gogorarazten du teknologi parkea beste parke eredu bat

dela jatorria bertatik, eta enpresek kuota bat ordaintzen dutela parke horretan

ezartzeko.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan enpresetako langilegoaren artean

autoa partekatzea sustatzeko poligono guztietarako web orri amankomuna sortzea

komeniko litzatekeela irizten da.

Autoa 57%

Autoa + garraio publikoa

1%

Garraio publikoa

10%

Motoa 1%

Oinez 19%

Bizikleta 0%

Besteak 1%

Ez da aplikagarria

11%

Okupatutako biztanleriaren desplazamendu modalaren banaketa

Iturria: Haizea Ikerketak egina INEtik ateratako datuetatik abiatuz (2001eko datuen errolda)


- 26 -

Zamudion ikasle gehien dauzkaten hezkuntza zentroak hiri bilbetik kanpo

daude eta, beraz, eskola bideak diseinatzeko aukera ez da bideragarria.

Zamudioko hirigunearen barnean dauden eskolei dagokienez, udal eskolaren

kokagune berriko lanak estalitako pasabide baten eraikuntzarekin batera

burutzen ari dira. Pasabide hau trenbidearen eta BI-737 errepidearen gainetik

igaroko da Txorierri Etorbideko zatian.

Oinezkoak eta eskola umeak trafikotik babestearren, espaloia errepide

honetatik banantzen duen baranda ipini da.

(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegia erantzuten dutenen gehiengoa

mugikortasunarekin pozik edo nahiko pozik agertzen da. Udalerrian garraio

publikoaren eskaintza txikia dela adierazten da eta autobus zein tren estaldura

handiagoa eskatzen da eta baita ere ordutegiak herritarren beharretara

egokitzea. Mikrobus bidez herriko zenbait tokitara konexioa hobetu beharra

adierazten da. Aparkaleku gutxiegi dagoela adierazten. Tren trazatuaren ondoriozko

eragozpenei irtenbidea topatzeko beharra aipatzen da.

2.3. Lurraldeko

loturak eta

irisgarritasuna

Txorierriko Korridoreak bailara egituratzen duten gainontzeko errepideetan

zegoen trafikoa arintzen lagundu du eta auzokide diren udalerrien arteko

komunikazioa hobetu du..

Zamudioko hiriguneak egun dituen irisgarritasun arazoak egungo trenbide

trazatuak eratzen duen hesi fisikoak eragindakoak dira batez ere. Ezinbestekoa

da eskuduntza duen administrazioak eskuhar dezala herri gune osoa iragazkor

bihurtzeko eta egungo herri bilbea indarrean dagoen planeamenduan

proposatzen den etxebizitzen hazkuntza gune berrirantz luzatzeko. Azpiegitura

garrantzitsu honen aldaketa udal administrazioa ez diren erakundeen menpe

dago.

Eusko Jaurlaritzako Garraio eta Obra Publikoen Departamentua da Zamudioko

hiri bilbetik trenbide trazatua desbideratzeko, edo lur azpiratzeko eskuduntza

duen organoa.

(*) Kafe-solasaldian herrigunera bide bakar batetik zehar soilik sartu ahal

izatea urriegitzat jotzen da.

Industri lurzoru mailari dagokionean, barneko bide ardatza osatu egin da

Pinoa eta Ugaldeguren 3ko lurzoru urbanizagarrien kudeaketa medio eta

Santimamiko sektorea geratzen da exekutatzeke.

Halaber, industrietako bide ardatz honen Txorierriko errepidearekiko

sarbideak exekutatu egin dira.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan enpresetara ailegatzeko bideetan

badoak edo sakonguneak falta direla aipatzen da.


- 27 -

(*) Langile gehienen lan ordutegia antzekoa denez, ordu puntetan Santo

Domingotik barrena etortzea Artxandako

Tuneleko peajean hobaririk zein merketze sistemarik ezarriko balitz ordu puntetan

trafikoa arintzen lagunduko lukeela irizten da.

(*) Horiez gain, industri poligonoetara bidegorri bidez iristeko aukerak sortzea

beharrezkotzat jotzen da.

Asua Erletxe errepideak ordezkatzen duen Zamudioko herri gunetik igarotzen

den zatiko bide ardatzaren eraldaketa burututa dago. Ondorioz, bide hau

Zamudioko Hiri Etorbide handi bihurtu da. Udalak etorbide honek duen trafikoa

lasaitzeko jarduerak exekutatzea aurreikusita dauka.

(*) Kafe-solasaldian sakanguneak edo badenak egokitu egin behar direla uste

da, hirigunearen irisgarritasuna hobetzearren.

Horrez gain, egun dagoen ibilbideari jarraitasuna ematea planteatzen da

Industrietako Plan Partzialen lagapen gune desberdinetan zehar, eta, baita ere,

oinezkoen ibilbideak bultzatzea Uribe eta igerilekuetako kirol gunea bitarte

aurreikusitako etxebizitza garapen urbanoaren barnetik igaroko den

pasealeku/parke bat medio; eta, azkenik, Asua ibiaren ondoko ibar parkearen

luzapena Santimami sektorean.

Nolanahi ere, Zamudiora erraz iristea garraio publikoaren zerbitzua

hobetzearekin baizik ez da etorriko.

2.4. Garraio

publikoa

Zamudiok ez du udal jabetzakoa den garraio publikoko linearik.

Euskotrenek kudeatzen duen orduan bi zerbitzuko maiztasuna eta bi geltoki

dituen (bata Sabino Arana plaza ondoan eta bestea Lekunbizen-Ugaldegureneko

3. Poligonoan) trenbide zerbitzuaz gain, Bizkaibus konpainiak autobus bidezko

garraio zerbitzua ematen du, ondoko 3 linea erregularrak eskainiz:

o A- A-3223, Bilbao - Larrabetzu, 40 minutuan behin.

o B B- A-3224, Bilbao – Derio – Teknologi Parkea, orduro.

o C- Derioko trenbide geltokia- Teknologi Parkea lantzadera, 30 minutuan

behin.

Bizkaiko lurraldeko zirkulazio gehien jasotzen duten bideetatik gertu egoteak

autobus geltoki ugari edukitzea ekartzen dio Zamudiori., nahiz eta udalerria

handia ez izan.

Irisgarritasun Planean ikusi zen herrigune osoa geltokien eragin arearen

barnean daudela eta, beraz, ez zen inolako proposamenik egin dauden geltokien

birkokapenari dagokionean ez eta berriak ipintzeari dagokionean ere, egun

daudenak egokiak direla erabaki baitzen.


- 28 -

Geltokien diseinuari dagokionean, Irisgarritasun Planean ondorioztatu zen oro

har geltokietan seinaleztapen egokituaren eza, markesinen diseinua eta

egokitutako eserlekuen eza zirela arazo nagusienak. Horrez gain, ibilgailuak gaizki

aparkatuta egotearen ondorioz autobusak geltokietara hurbiltzerakoan egiten

zituzten maniobretan arazoak hauteman ziren. Egun, ez dago plataforma duen

geltokirik. Planean programaturiko jarduerak garatuz joan ahala arazo hauek

pixkanaka konpondu ahal izango dira.

Garraio publiko bidezko irisgarritasuna industria poligonoetara eta Teknologi

Parkera ez da nahikoa eta egungo eskaintzak hutsuneak dauzka. Horrez gain, San

Martingo herrigunean garraio zentralitatea birplanteatu beharra dago, zeren eta

industria poligonoek erantzuna eman beharra zaien jatorri edota norako

mugimendu asko sortzen baitituzte.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan garraio publikoa hobetu beharra

dagoela irizten da, zerbitzu maiztasunak igoz nahiz azpiegiturak hobetuz.

(*) Erdigunearen eta enpresen artean garraio publiko bidezko konexiorik ez

dagoela adierazten da.

(*) Parke Teknologikoa garraio publiko bidez (metro/trena eta autobusa) ondo

konektaturik dagoela irizten da eta gainontzeko industri poligonoak,berriz, ez.

Trenbideak duen garraio zerbitzuaren maiztasuna ez da askitzat jotzen.

(*) Kafe-solasaldian tren linea bat desagertu dela adierazten da (ez da zehaztu

zein).

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan Behargintza Txorierrik Teknologi

Parkeraino doan lantzadera edo lotura-trena gainontzeko poligonoetara zabal

dadin negoziatzeko aukerarik balegokeela uste.

Udalaren web orritik Zamudion operatzen duten garraio publikoko konpainia

nagusienen web orrietara iristeko aukera dago.

2.5. Oinezkoen

eta bizikleten

sareen

ezaugarriak

Oinezkoen sareak hirigunearen barne kaleak eta Teknologi Parkearen eremua

hartzen ditu bere baitan.

Irisgarritasun Planean zera ondorioztatzen da, irisgarritasuna faboratzearren

buruturiko jarduerei esker bide publikoaren egoerak hobera egin duela, batez

ere herrigunean. Planean eskuhartzeak hierarkizatu egin dira eta lehentasun

handiko guneak finkatu.

(*) Kafe-solasaldian, orokorrean, kaleen egoera positibotzat jotzen da, azken

urteetan eginiko berrikuntzak direla eta.

(*) Alabaina, irisgarritasunaren inguruan, herritarren hautemate galdetegian

espaloien estutasuna, zentroan janguneak (errebajeak) falta direla eta

elbarrituentzako egokitzapen eza aipatzen dira.


- 29 -

(*) Kafe-solasaldian, espaloien egoerari dagokionean, hiritarturiko gune

zaharrenetan dauden eskasiak aipatzen dira.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan poligonoen

konfigurazio/banaketan garraio astunari eta automobilari lehentasuna eman

zaiola uste da eta, beraz, espaloi eta oinezkoen pasabide gutxiegi dagoela.

(*) Torrelarragoiti poligonoan, poligonoetako igarobide nagusienean, oinezkoen

pasabide gutxiegi daudela aipatzen da.

(*) Poligonoetako espaloien mantenua nahikoa ez dela irizten da eta ondorioz

egoera txarrean daudela ere uste da. Material jasangarri, iraupen luzeko eta

mantenu errazekoak bilatzeko azterlan bat egin beharko litzatekeela uste da.

(*) Kafe-solasaldian ibilgailu pribatuak espaloiak eta oinezkoen guneak

inbaditzen dituela azpimarratzen da eta horrek Bidekoetxe parkean eragin berezia

du uda garaian. Hortaz, zaintza handiagoa behar litzatekeela uste da.

Irisgarritasun Plan honek Eremu Libreak (parkeak, plazak, loretokiak eta gisako

beste zenbait gune) eta orotara 856 hiri elementu (sute ahoak, oztopo-zutoinak,

farolak, irlatxo, semaforoak, trafiko seinaleak) ere aztertu zituen, hobekuntzak

proposatuz.

Irisgarritasun Planak hainbat eskuhartze proposatzen ditu ondoko arloetan:

udal eraikinen inguruen egokitzapena, eraikinetarako irispidetasuna,

harreralekuen atarien diseinua, komunikazio horizontal eta bertikala, eta

komunen diseinua. Proposatutako jarduerak maiz askotan inbertsio oso handia

eskatzen dutenez gero, Irisgarritasun Planak biztanleentzat interes gehien duten

eraikinetan jardutea lehenesten du.

(*) Kafe-solasaldian Sabino Arana Enparantzako zoladuraren egoera txarra dela

aipatzen da eta horrek mugikortasun gutxiko pertsonen mugimenduak oztopatzen

dituela. Konponketa funtsezkotzat jotzen da, herriaren erdialdean dagoelako eta

Adintsuen Etxea gertu dagoelako.

2011ean altueran doan oinezkoen pasabide baten eraikitzeari hasiera eman

zaio. Honek herrigunea eskola berria (eraikitzen), Arteagako etxebizitza sektorea

(eraikitzen), kiroldegia eta jada badauden etxebizitzak kokatzen diren eskuin

aldearekin lotuko du.

(*) Kafe-solasaldian Aranoltza auzotik tren geralekura doan bidearen trazatua

hobetzea eskatzen da.

Udalmapen arabera, Zamudioko bidegorrien sarea handitu egin zen 2005 eta

2006 bitarte, 10.000 biztanleko 3,10 km-tik 12,38ra igaroz. Nolanahi ere, udal

iturriek diote udalerriak ez duela bizikletaz ibiltzeko bezala identifikaturik dagoen

biderik, nahiz eta txirrindulariek hauek erabili.

(*) Kafe-solasaldian bidegorriak gehiagotzea eta Zamudio Derioko udalerriarekin,

eta orokorrean Txorierriko eskualdearekin, bidegorri bidez konektatuko duen sare bat

itxuratzea beharrezkotzat jotzen da.


- 30 -

Udaletxeak herri arteko bizikletazko sarearen proiektu bat idaztea

aurreikusita dauka.

(*) Oinezkoen eta bizikleta bideen inguruan herritarren hautemate galdetegian

eman diren erantzunak homogeneoki banatzen dira “ongi”, “erdipurdi” eta

“gaizki”ren artean. Bidegorriek konexio eza dutela aipatzen da eta hauen luzapena

zein hobekuntza eskatzen da. Lehendakari Agirre kalearen egoera txarra

nabarmentzen da eta auzo periferikoetara (Basobide) doazen bideen seinaleztapen

ezegokiaren berri ematen da.

2.6. Bide sarea Lehen mailako sarea ondoko errepideez eratuta dago:

o Asua-Erletxe errepidea (N-637), Txorierriko Bailarako bide ardatz

egituratzailea.

o Txorierriko Korridorea (N-633), Cruz-eko poligonoarekin lotua.

o Bilbao-Bermeo (BI-631) korridorea, Galbarriatun N-633 errepidearekin

lotzen dena eta irteera zein sarrera Astintzen (Derio) duena.

Bigarren mailako sarea ondokoek eratzen dute:

o Galbarriatu-Aldekone errepidea Derion (BI-3715).

o Deriotik Zamudiorako errepidea La Granjatik barrena (BI-3783) (Teknologi

Parkean zehar).

o Teknologi Parkerako sarbidea N-637 errepidetik, zeina La Granjako

errepidearekin lotzeraino luzatzen baita.

o Industri zerbitzurako ardatza, osatu gabea Santimami aldean, zeinak Loiu

eta Lezama bitarteko poligono guztiak zeharkatzen dituena, N-637

errepidearekiko paralelo joanez. Zamudioko hegoaldeko ingurabidea da,

Bilbao Autopista A-8rekin lotzen duelarik.

Bi-737 errepide zaharra, gaur egun Txorierriko Etorbidea, Zamudiora iriseko

bide nagusia da eta Derio eta Lezamako udalerriekin lotzen du.

Hirugarren mailako sarea herriguneko eta industri poligonoetako barne

kaleez osatuta dago.

Herri sarean 1. mailatik 2. mailara igarotzeko bideak bereizten dira (trafikoa

herrigunearen baitan kanalizatzen dutenak) eta egotekoak diren bideak

(oinezkoen mugikortasunerako lehenetsita daudenak). Igarotzekoak diren 1.

mailako bideen artean daude:

o Txorierriko Etorbidea (Bi-737 zaharra).

o Bide interpoligonala, herrigunearen hegoaldetik udalerriko hegoaldeko

industria poligonoak lotzen dituena. Zeharkatzen dituzten poligonoak dira

Ugaldeguren, Pinoa eta Torrelarragoiti, Bi-737 errepidearekin lotura eginez

Deriorekiko udal mugatik eta N-634 errepidera iristeko bidearekin

Torrelarragoitiko poligonoaren ertzean.


- 31 -

o Herrigunerako sarbidea den errepidea, Txorierriko Etorbidea bide

interpoligonalarekin eta Pinoarako sarbidearekin lotzen duena. Bere zehar

herrigunera iristen da Aresti Kalea eta Zamarripia Plazatik barrena.

o Iparraldeko Eremua. BI-737 errepidetik bi bide daude Arteagako auzoarekin

eta Teknologi Parkearekin konektatzen dutenak.

o Aresti Kalea, behin egungo eskolen gunea irekita, izango da herrigunera

iristeko bide nagusia.

(*) Kafe-solasaldian herrigunera bide bakar batetik zehar soilik sartu ahal

izatea urriegitzat jotzen da.

2004-2009 aldian batez besteko eguneroko trafiko intentsitatea handitu egin

da N-637 errepidearen Derio – Zamudio eta Zamudio – Lezama bide zatietan. Bi-

737 errepidearen Derio-Zamudio bide zatian eguneroko batez besteko trafiko

intentsitatea txikitu egin da, baina hazi egin da Zamudio – Lezama bide zatian.

EBI (eguneroko batez besteko Intentsitatea)

2004 2005 2006 2007 2008 2009

EBI %

astunak

N-637 (KUKULARRA-ERLETXE) E. Derio (N-633) –

E. Zamudio 32,027 36.524 41.764 44.809 46.170 44.909 10,8

E. Zamudio - E.

Lezama 26.768 31.045 36.263 39.825 41.321 41.321 11,3

BI-737 (ERANDIO-DERIO) Derio – Zamudio 19.535 18.780 19.048 18.706 18.406 17.384 5,5 Zamudio –

Lezama 7.450 10.015 10.482 10.795 10.699 10.789 6,0

Iturria: Evolución del Tráfico en las Carreteras de Bizkaia. 2009

2.7. Landa bide

sarea

Zamudioko landa bideak Arau Subsidiarioen kartografian identifikatuta eta

grafiatuta daude.

(*) Kafe-solasaldian Santiobide zaharraren zati bat, Torrelarragoitiko eremuaren

eta Usinas auzogunearen artekoa, Ruta Juradera delakoaren zatia, kontserbazio

egoera txarrean dagoela adierazten da.


- 32 -

2.8.

Aparkalekua

Aparkalekuak zenbatuta ez dauden arren, udal iturriek diote egungo eskaintza

nahikoa dela.

Zamudioko herritarren aldetiko eskaera nagusienetariko bati erantzun nahian,

herrigunean aparkaleku berriak egin dira eta eremu horretako trafikoa

berrantolatu egin da.

Geldoko etorkizuneko txokoak bertan bizi direnentzako aparkaleku gune bat

izango du.

(*) Kafe-solasaldian, orokorrean, nahikotzat jotzen da autoentzako aparkaleku

kopurua.

(*) Kafe-solasaldian, hala eta guztiz ere, aipatzen da anbulatorio ondoko

aparkalekuak nahikoak ez direla eta negatiboki baloratzen da garraio publikoa

bertaraino ez ailegatzea. Baita ere eskoletan aparkaleku kopuru handiagoa sortzea


Udalerriak aparkaleku asko ditu mugikortasun ahalmen urria duten

pertsonentzako (17 guztira). Nolanahi ere, Irisgarritasun Planak aipatzen du

herrigunearen zenbait eremu leku horien eragin areatik kanpo daudela. Horrez

gain, Plan horretan seinaleztapen eza aipatzen da eta inguruko espaloietan

errebajeak egiteko beharra nabarmentzen da.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan poligonoetan dauden

aparkalekuen antolaketa hobetu beharko litzatekeela uste da, gune jakin

bakoitzeko ibilgailu arin zein astunen beharretara begiratuz. Hormigoi kamioi,

garabi, etab.etarako aparkaleku amankomunak sortzeko guneak bilatzeko beharra

aipatzen da.

2.9.

Motorizazioa eta

ibilgailuen atala

2003 eta 2009 bitarte ibilgailuen parkea handituz joan da pixkanaka (0,89

ibilgailu/biztanletik 2003an 1,19ra 2009an). Denboraldi guzti horretan

ibilgailu/biztanle ratioa handiagoa izan da Zamudion Txorierriko gainontzeko

udalerrietan baino. Bizkaiko batez bestekoa 0,56an zegoen 2009an.

Turismoen parkea ere handitu egin da denboraldi horretan (0,57

turismo/biztanletik 2003an 0,65era 2009an).

Zifra hauek garraiobide jasangarrietarako jauzia oraindik urrun dagoela

erakusten dute.


- 33 -

2.10. Istripuak 2010ean, Zamudioko bide sarean gertatzen diren istripuen kopurua Bizkaia

mailakoa baino askozaz handiagoa da: 17,32 istripu mila biztanleko Zamudion eta

6,52 Bizkaian. Istripu gehienak udalerria ekialdetik mendebaldera zeharkatzen

duen Txorierriko Korridorean gertatzen dira.

Udalerrian ibilgailuek harrapatutako oinezkoen zifra 2010ean zero mila

biztanleko da eta Bizkaiko batez bestekoa, berriz, 4,31koa da.

Zamudioko trenbidearen pasabide bakarrean ere istripuak gertatu izan dira.

Gainera, oinezkoek pasabide gisa prestatuta ez dauden guneetan trenbidea

gurutzatzea ohiko kontua izaten da, nahiz eta batzuetan tragedian amaitu den

ohitura txar hori eragoztearren hesiak ipini izan.

(*) Kafe-solasaldian uste da segurtasuna handitzeko helburua zuen trenbidea

gurutzatzen zuten oinezkoen pasabideak ixteak ondorio bezala ekarri duela zenbait

pertsonek hesiaren gainetik salto egin eta horretarako prestaturik ez dauden

guneetan zehar trenbidearen beste aldera igarotzea.

Udalerriko ikastetxearen kokagune berriaren lanekin batera estalita dagoen

pasabide bat eraikitzen ari dira trenbidea eta BI-737 errepidea, Txorierriko

Etorbidetik igarotzen diren eremuan, gainaldetik igaroko dituena. Auzotarrek

eginiko eskaerari jarriki, oinezkoak eta eskola umeak trafikotik babestearren,

baranda bat ipini da espaloia errepide horretatik banantzen duena.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan bialetik enpresetara sartzeko

bideen ikusgarritasuna txarra dela uste da. Leku horietan ispiluak ipintzea


1.28

9

1.35

8

1.4

35

1.52

6

1.6

62

1.70

7

1.77

9

1.8

65

1.9

22

1.9

40

2.0

16

327

348

366

413

42

7

46

9

450

48

6

542

60

2

69

2

380

44

1

528

671

724

769

781

787

820

86

8

97

8

46 47 59 75 87 108 112 118 131 259 458

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Ibilgailu moten banaketaren bilakaera (%)

Turismoak Motoak Kamioiak Autobusak Beste batzuk

Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustatetik ateratako informaziotik abiatuz


- 34 -

2.11. Salgaiak Mugikortasun Planeko zirkulazio eskemaren helburuetako bat Txorierriko

Etorbidearen zati urbanoenean trafikoa baketzea izan da. Horrenbestez,

ibilgailu astunak bide zati horretan zehar ibiltzea debekatu egin da. Ibilgailu mota

horientzako ordezko pasabidea bide interpoligonalan zehar ezarri da.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan ibilgailu astunen trafikoa handia

dela aipatzen da.

Zamalanetarako gunek daude udalerrian zehar.

(*) Kafe-solasaldian zamalanetarako gune gisa seinalatutako guneetan

legalitatea ez dela betetzen adierazten da.

Kamioientzako eta zama garraiatzen duten ibilgailuentzat udal aparkaleku

bat dago Zamudion, Torrelarragoitiko Industri Poligonoan, A bidearen albo batean

kokatua. Bertan sortutako lekuak tamaina desberdinekoak dira eta zenbakituta

daude identifikatuta egotearren.

2.12. Bide

hezkuntza

Zamudioko Udalak azken urteetan jolas eta aldarrikapen kutsua duten

jarduerak antolatu ditu azken urteetan Mugikortasun Astearen esparruan.

(*) Kafe-solasaldian beharrezkotzat jotzen da motorrentzako propio diren

aparkalekuak sortzea, gaur egun parke eta espaloiak okupatuz aparkatzeko ohitura

dago eta. Elbarrituentzako aparkalekuen erabilera ezegokia egiten dela uste da eta

udaltzainen aldetik gaizki aparkatu dutenen aurrean zorroztasun falta apur bat

antzematen da.



IE 3. Hiri mugikortasunaren eta irisgarritasunaren hobekuntza.

o P 5. Lekualdatzeko moduaren gain ekin eta garraio publikoaren sustapena.

o P 6. Garraiobide alternatiboei bultzada.

o P 7. Inguru fisikorako irisgarritasunaren orokortzea.



garrantzitsurik.


- 35 -


Europa

Liburu Zuria - Europako garraio politika, 2010era begira.

Liburu berdea. Hiriko mugikortasun kultura berri baterantz.

Estatua

Azpiegitura eta Garraio Plan Estrategikoa.

EAE

4/1990 Legea, EAEko Lurralde Antolamenduari buruzkoa.

EAEko trenbide sarearen Lurralde Plan Sektoriala.

Errepideen Plan Sektorial Orokorra.

Bizkaia

Bizkaiko Errepide Plan Sektoriala.

Bizkaiko 2003ko Irisgarritasun Plan Berezia.

Bizkaiko Foru Aldundiaren Irisgarritasun Iraunkorreko Plana.

Bizkaiko Landa Bide Plana.

Udalerria

Zamudioko Mugikortasun eta Irisgarritasun Plana. 2005

Kamioientzako udalerriko aparkalekuaren erabilera arautzen duen Ordenantza.



Hiri Mugikortasun eta Iriskortasun Planean aurreikusita dauden jarduerak garatu.

Hirigunea egituratuko duten eta intereseko nahiz bidai erakarleak diren zentroak euren artean lotzen

dituzten bizikletaz ibiltzeko egokitutako ibilbideak diseinatu.

Bizikleta erabiltzaileak jasotzeko beharrezko azpiegiturak eduki.

Industri poligonoetako bidesarea eta Txorierriko korridorearekin (Santimami sektorearekin) duen konexioa

osatu.

Oinezkoen erabilerarako bideak garatu.

Euskotrenekin ziurtasun neurriak adostu trenbidea era okerrean gurutzatzen diren puntuei begira.

Bide segurtasunean portaera gizalegezko eta arduratsua sustatu.

Mugikortasun iraunkor baterako neurriak ezarri.


Herri arteko garraio publikoaren eskaintza hobetu erabiltzaile diren zein erabiltzaile izan daitezkeen

herritarren beharrei erantzuteko.

Garraio plan bat egin korridore honetako industri poligono guztiei begira.

Egungo trenbidearen trazatua Zamudioko hiri bilbeari egokitutako eta tokiko irisgarritasuna hobetzeri

zuzendutako konponbideekin moldatu.

Txorierri zeharkatzen duen trenbidea Metro Arineko Sistemara aldarazi.


- 36 -

Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 3. Ondasun natural komunak.


3.1. Natura eta

paisaia balioak

Udalerriaren egungo landaredian baso landatuak gailentzen dira (guztiarekiko

%39 gutxi gora behera). Landaredi erruderal/nitrofiloak ere lurzoruaren zati

garrantzitsua hartzen du (ia %18).

Hala eta guztiz ere, lurraldearen atal handi bat belardi eta zelaiak dira (%22)

eta urki, haltza, sahats eta arte basoska batzuk kontserbatzen dira, eta baita

harizti azidofiloz eta baso mistoz osatutako orban batzuk ere.

Udalerrian Europar Batasunaren intereseko 5 habitat identifikatzen dira.

Batasunaren intereseko habitatak


Ez da identifikatu gaur arte flora mehatxatuari dagokion inolako espezieren

alerik.

3. BIOANIZTASUNA ETA PAISAIA


91E0*: Alnus glutinosa

eta Fraxinus excelsior

espezieetako alubioi-basoak

9.340: Quercus ilex eta

Quercus rotundifoliaren basoak

4090 Txilardi

oromediterraniar endemikoak,

elorri-triskarekin

4030: Txilardi lehor

europarrak

6510: Altitude baxuetako segabelardi pobreak

6210*: Belardi lehor seminaturalaketa substratu kalkareotako sastraka-eiteko formazioak


- 37 -

Fauna aldetik interesa duten eremuei dagokienean, udalerria baso-igel

iberiarraren, Schareiber muskerraren eta bisoi europarraren lehentasunezko

banaketa eremuan dago.

E·spezia Kategoria Habitat Zuzentaraua

Baso-igel iberiarra Interes berezikoa IV Eranskina

Schareiber muskerra Interes berezikoa II eta IV Eranskinak

Bisoi europarra Desagertzeko arriskuan II eta IV Eranskinak Iturria: Eusko Jaurlaritzako Biodibertsitareko eta Ingurumen Partaidetzarako Zuzendaritza

Uraren Euskal Agentziak (URA) Udalari jakinarazi dio bisoi europarra ikusi dela

Asua ibaiaren ertzetan eta baita bere adarretako batzuetan ere.

Zamudioko atal diren 5 ikus arroetatik bat ere ez dago inbentariatuta eta ez

ditu Paisaia Berezien eta Apartekoen Katalogoaren Aurreproiektuak ere

katalogatuak izateko proposatzen.

Ikus Arroa Azalera (ha) % udalerriaren azalerarekiko

349. Lezama 1.537 84,8

533. Sondika 262 14,5

405. Mungia 10 0,6

142. Bilbao 3 0,1

122. Basauri 0 0 Iturria: Paisaia Berezien eta Apartekoen Katalogoaren Aurreproiektua

Zamudioko udalerria Asua ibaiak zeharkatzen du ekialdetik mendebaldera.

Zulondo, Untza eta Daños errekastoek lurraldearen atal bat iparraldetik

hegoaldera zeharkatzen dute beren urak Asua ibaian isurtzen dituzten arte.

3.2. Sistema

naturalen eta

paisaien

kontserbazio

egoera

Txorierriko bailararen ezaugarria paisaia gizatartua da: hirigintza-azpiegitura

handiak, komunikazio sareak eta industri poligono handiak landa izaerako

eremuan bizikidetzan daude, nagusiki abelazkuntzari loturiko ekoizpena duten

baserriz zipriztindutako landazabalaz inguraturik.

Tradizio/teknologia dualitatearen adierazle bikainena Zamudioko Teknologi

parkea da.

Asua ibaia presio global handia duen ur masa gisa ezaugarrituta dago. Aitzitik,

oraindik ibaiertzeko landaredi zatiek irauten dute, batez ere Asua ibaiara

isurtzen duten errekastoetan, Pinoan esaterako. Behekaldeko guneetan espezie

oportunistek kolonizatzen dituzte ertzak.

Ez dago udalerriko natur ondarearen eta dibertsitatearen inbentario ez

azterlanik.


- 38 -

3.3. Jardueren

eragina eta

arriskuak

nekazaritzan

zein natur

ingurunean

Ez da aipagarria ekonomi jarduerek, jolas, kirol edo ikas erabilerek duten

eragina inguru fisikoan.

Asua ibaia, isurketak direla eta, gai kutsatzaileen, batez ere industria

jatorrikoen, presio handiaren pean dago eta baita presio morfologiko handiaren

pean ere. Abeltzaintza jarduera jatorri duten mantenugaiek (nitratoak eta

fosforoa) eragiten duten presioa neurrizkoa.

Bailara hondoaren hirigintza garapen handia eta Zamudio ekialdetik

mendebaldera, ardatz horizontalean, zeharkatzen duten garraio azpiegiturak

faunaren iragazkortasunerako oztopo garrantzitsua dira.

Zenbait espezi inbaditzaile hauteman dira, hala nola, Pampako belarra

(Cortaderia selloana).

3.4. Babestutako

naturguneak

Zamudiok ez du autonomi, estatu edo Europako irudiekin babestutako natur

gunerik. Gainera, EAEko Korridore Ekologikoen Sarea eratzen duten ardatz

nagusietatik kanpo dago.

Hala ere, babes bereziko azalera 2009an udalerri azaleraren %10 da. Udal

planeamenduaren berrikuspenak 7,26 puntutan igo zuen ehuneko hau. Ondokoak

hartzen ditu bere baitan:

o Babes Bereziko Lurzorua, bertako baso espezieez okupatutako eremuak,

mendi gainetako eremuak eta beren edukiak mantendu nahirik baldintza

natural jakinak dauzkaten eremuak hartzen ditu.

o Azaleko Uren Babeserako Lurzorua, Asua ibaiaren eta bere adarren ertzen

babes eremuak hartzen dituena.

3.5. Natur

ingurunearen

antolamendua

eta kudeaketa

Zamudioko Udala ez da Titularitate Publikoko Mendietako udal jabegoko

lurren jabe.

Indarrean dagoen udal planeamenduak Lurzoru Ez Urbanizagarrian ondoko

kategoriak bereizten ditu: Geldoko Landa Nukleo, Nekazaritza eta

Abeltzaintzarako Gunea, Basogintza Gunea, Babes Bereziko Lurzorua,

Gainazaleko Uren Babes. Kategoria hauen arautzea arlo honi dagokionean

indarrean dagoen legediaren errekerimenduetara egokitzen da.

Ez da garatzen Zamudion, Zuhaitz Egunaz besteko ingurumen kontserbazio

eta hezkuntzako jarduerarik.


- 39 -



IE 2 Natur inguruaren eta biodibertsitatearen babesa.

o P 4. Biodibertsitatearen iraunaraztea.



garrantzitsurik.


EAE

Euskadiko Ingurumena Babesteko 3/1998 Lege Orokorra.II. titulua: ingurumen baliabideen

babesa.I.kapitulua: bioaniztasuna; II. kapitulua uren eta itsasertzearen babesa; III. kapitulua. lurzoruaren

babesa.

Lurralde Antolamendurako Artezpideak: Babes Berezia eta Natura Intereseko Guneak.

Nekazaritza eta Basogintza Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana.

Euskal Autonomia Erkidegoko Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana.

Udalerria

Ez dago gaikako eremu honi loturiko udal plan edo araurik.



Natur ingurunearen potentzialki kutsatzaileak diren jardueren kontrol eta jarraipena, eta bereziki, ibaian

eragina dutenena.


Natur balioen babeserako tresnak sortu.


- 40 -



4.1. Ur horniketa Udalerria Zadorrako sistemako urtegietatik (Araba) hornitzen da. Ur hau

Venta Altan (Arrigorria) tratatzen da eta Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak banatzen

du “Asuako balarako Arteriaren” bitartez.

Udalerriak ez du bere burua guztiz hornitzeko aukerarik eskasia uneetan.

Aitzitik, Zamudiok oro har ez du hornikuntza arazorik jasaten.

Udalak ez du bestelako ur aprobetxamendurik egiten, gune berdeen

ureztapenerako ez baldeorako ere. Euri uren aprobetxamendua, biltegira isurtzen

duten estalki-hoditeria duten zenbait baratz partikularretara mugatuta dago.

4.2. Edateko ura

banatzeko sarea

Hornikuntza Venta Altako Tratamendu Estaziotik ura ekarriz burutzen da.

Estazio horretatik ur biltegira eramaten da ura eta hortik udalerri osora banatzen

da.

Hornikuntzarako beheko sarea Zamudioko udalak kudeatzen du zuzenean.

Txorierriko gainontzeko udalerrietan, berriz, Udal Sareak, S.A. da kudeatzen du.

Hau Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak eratu duen sozietatea da, edateko uraren

banaketa kudeatzen duena alegia.

Edateko uraren banaketa sarea ia udalerri osora iristen da, nahiz eta

isolatutako etxe bat edo beste oraindik geratu udal sarea iristen ez zaiona eta

beraren hornikuntza duena.

(*) Ur hornikuntzaren zerbitzuaren inguruko balorazioa oso positiboa da

herritarren hautemate mailaren galdetegian.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan ur hornikuntza, isurketa edo gai

honi buruzko prestakuntzaren inguruan ez dagoela arazo jakinik aipatzen da.

Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak hornitutako datuen arabera, 2010ean

kontabilizatu gabeko ur bolumenak banatutako ur guztiaren (hornikuntza

sarearen buruan instalatutako kontadorearen eta instalatutako banakako

kontadoreen arteko diferentzia) %45,5 dela balioesten da. Portzentai hau EAEko

III Esparru Programan 2010erako definitutako konpromisoaren (%25eko

kontabilizatu gabeko bolumenera ez iristea) oso gainetik dago.

4. URA



- 41 -

Zamudioko banaketa sarean banatzen den uraren %25 gutxi gora behera

galtzen dela balioesten da.

Azken urteetan hornitutako urek giza kontsumorako urak osasun aldetik bete

beharreko kalitate irizpideak betetzen dituzte.

EAEko kontsumoko uren kontrol eta zaintzarako informazio sistemak, Osasun

Departamentuaren menpe dagoena, osasun kalifikazio “egokia” esleitzen du

Zamudiorako geografikoko definitutako eremurako (Venta Alta). Maila hau

egonkor mantendu da 2003 eta 2009 bitarte, azken hau izanik datuak eskuragarri

dituen urtea.

4.3. Eskaera eta

kontsumoa

2001ean ur eskaera guztizkoak Bizkaian erregistratutako batez bestekoa

hirukoizten zuen: 597,80 litro/bizt/egun, 197,69 litro/bizt/egun -en aurrean.

Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak hornitutako datuen arabera, kontrolatutako

bolumenen ur eskaera guztizkoa apur bat txikitu da 2006-2010 bitarte, nahiz eta

instituzioetako kontsumoa %4 gutxi gora behera handitu izan

Ez da sektoreka banatu eta kontsumitutako ur bolumenen erregistro

sistematikorik egiten.

Ur Partzuergoari eskatutako datuetatik ikusten da Zamudioko ura

kontsumitzen duten sektore guztietatik “industria eta merkataritza sektoreak

(bigarren mailako sarea)” direla ur gehiengoaren eskaria egiten dutenak.

Uste da industria sektorea dela udalerri osoan diferentziaz eskari handiena

egiten duena.

Ur bolumenak (%)

kontrolatu gabeak; 45.4

kontrolatuak; 54.6

Fuente: Haizea Ikerketak egina MUGItik ateratako informaziotik abiatuz


- 42 -

Udal eraikin guztiek ez dute kontagailurik. Hala eta guztiz ere, uste da

kiroldegia, futbol zelaia eta eskolak ur kontsumo handiena duten eraikinak.

Ur aurrezpenerako neurririk ez da ezarri tokiko administrazioaren eraikin eta

ekipamenduetan.

4.4.

Saneamendua

eta arazketa

Saneamendu sarera konektaturiko udalerriko etxebizitza kopurua %99koa

da 2010ean. Udal sareak estaltzen ez dituen auzoguneak iragazketa biologikozko

sistemak dauzkate baina tratatutako isurkinak ibai ibilgura isurtzen dira.

Udala saneamendu sare zaharra berrituz joan den arren, oraindik badira

fibrozementuzko (uralita) tutuak. Ez da berrikuntza planik diseinatu eta ez da sare

horren mantenu prebentiborik egiten; sarea berritzen joaten da hautematen diren

gertaerak konpontzen joan ahala.

“Txorierriko etengailuak” Asua ibaiarekiko paralelo zeharkatzen du bailara

Lezamatik Sangronizera (Sondika). Lamiakoko ponpaketa estazioarekin

konektatuta dago eta hortik Galindoko (Sestao) hondakin uren tratamendu

estazioraino eramaten dira urak. Goi sareko saneamendua eta arazketa Bilbao-

Bizkaiako Ur Kontsortzioak kudeatzen ditu.

Estolderiaren mantenua udalak kudeatzen du zuzenean. Estolderia sare

orokorra ez dago plano eguneratuetan grafiatuta.

(*) Saneamendu sarearen inguruan herritarren hautemate mailaren galdetegian

eskatzen dena da estoldak garbi daitezela.

Hiri sarea apartekoa da eta, beraz, kolektorera eramaten diren urak soilik ur

zikinak dira.

Sektorekako ur eskariaren banaketaren bilakaera

25.5

33

26.3

74

33.7

33

18.4

79

24.0

28

507.

496

46

2.0

76

471

.072

49

7.17

5

470

.89

3

16.978 17.920 17.716 17.695 17.695

0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

700.000

2006 2007 2008 2009 2010

Etxekoa IMD_Eskola publikoak

Merkataritza eta industria (2.mailako sarea) Erakundeetakoak

Iturria: Haizea Ikerketak egina MUGI 21eko informaziotik abiatuz


- 43 -

Udaletxeak ez du uren berreskurapen eta berrerabilpena ahalbidetzen duen

sistemarik ezarrita.

4.5. Uraren

zikloaren

araudia eta

kudeaketa

Estolderia zerbitzua emateagatik tasa bat dago ezarrita. Ordaindu beharreko

zenbatekoa Hiri Izaera duten Ondasun Higiezinen gaineko zergari dagokion balio

katastralaren % 0,172aren arabera finkatzen da.

Zamudiora aplikagarria den edateko uraren hornikuntza tasa Ur Partzuergoak

ezarria eta finkatua.

Ordenantza fiskalak lehen mailako eta bigarren mailako sareetan emandako

hornikuntza zerbitzuagatiko tasak arautzen ditu..

Hornikuntza tasa erabileraren eta lehen zein bigarren mailako sareetan egiten

den hornikuntzaren arabera bereizten da eta hau kontsumo xedearen arabera

itxuratzen da. Saneamendu tasa jatorriaren arabera sailkatzen da.

Uraren tarifa sistema, beraz, termino finko eta aldakorraren arteko hibrido bat

da, kontsumoen menpe dagoena. Hornikuntza tasak kontsumitutako ur

bolumena zenbatzen du eta saneamendu tasak isurketa ura hartzen du bere

baitan. Ondorioz, uraren aurrezpen eta arrazoizko erabilera sustatzen da

nolabait.

4.6.

Sentsibilizazioa

Udaletxeak ez du komunikazio eta sentikortze jarduerarik egin uraren

erabilera arduratsuari dagokionean.

Txorierriko Mankomunitateak sentikortze kanpainak egin ditu ur

aurrezpenean arloan. Nolanahi ere, azken urteetan, krisi egoera orokorrak

komunikazio eta sentsibilizazio jardueretara zuzendutako aurrekontuetan eragin

negatiboa izan du.

Ez da ezagutzen biztanleriaren sentikortze maila uraren erabilera

arduratsuari dagokionean.

4.7. Uraren

kalitatea

Asua ibaia Lezamatik (La Cruz auzoa) sartzen da eta udalerria zeharkatzen du

ekialdetik mendebaldera Loiura (Elotxelerri auzora) iristen den arte, 6,5 kmko

ibilbidea eginez. Ibilbide honen zati bat Derio eta Zamudio arteko mugalerro bera

da. Zulondo, Untza eta Daños errekastoek lurraldearen atal bat zeharkatzen dute

iparraldetik hegoaldera, beren urak Asua ibaian isurtzen dituzten arte.

Uraren Esparru Zuzentarauaren 5 eta 6 artikuluari buruzko txostenaren arabera,

EAEko Barne Arroen Mugapenari buruzkoa dena, Asua-A ur masa (ES111R074020

kodea duena) gai kutsatzaileen presio handiaren pean dago jasotzen dituen

isurkinak direla eta. Abeltzaintza jatorriko mantenugaien (nitratoak eta fosforoa)

presioa neurrizkoa da. Morfologi presio altu jasaten du.

Txosten berean, Asua-A masa egoera ekologikoan eragina jaso dezaketenen

zerrendan agertzen da eta egoera neurrizko gisa kalifikatzen da. Guztirakoan,

presio handi globala duen ur masa gisa ezaugarrituta dago.


- 44 -

(*) Kafe-solasaldian Asua ibaira isurketa inkontrolatuak egiten direla adierazten

da.

EAEko Ibaien Egoeraren Jarraipeneko Sareak 2 estazio dauzka Asua ibaian:

AS-045 deitua, Zamudion, ibaiaren erdi-goialdeko zatian dagoena eta la AS-160,

behealdeko ibai zatian dagoena, Sondikan

2010eko kanpainaren egoera biologikoaren emaitzen txostenaren arabera,

AS-160 estazioak potentzial ekologiko “Txarra” erakusten du, makroornogabeen

komunitatearen degradazio egoera orokorrak eraginda. Makrofitoak egoera

“neurrizkoan” daude eta adierazle hidromofologikoak egoera “eskas-txarra” ageri

dute, kanalizazioekin oso eraldatuta dagoen eta ibai ertzeko benetako basorik ez

duen ur masa baita.

AS-045 estazioak, potentzial ekologiko egokirik erakusten ez duen arren,

adierazle biologikoen balorazio nabarmenki hobea ageri du.

Egoera ekologikoaren diagnosiaren laburpena (2010)

ASU 045 ASU 160

Adierazle biologikoak

Makro-ornogabe Moderatua Txarra

Fitobentos Oso ona Oso ona

Arrainak Ona -

Makrofitoak Moderatua Oso txarra

EGOERA BIOLOGIKOA Moderatua Txarra

Adierazle fisiko-kimikoak

IFQ Ona Moderatua Adierazle hidromorfológikoa

QBR adierazlea Txarra Oso txarra

Alterazioak Oso txarra Txarra

Iturria: Ibaien egoera biologikoaren jarraipena egiteko sarea. 2010eko

emaitzen txostena

Txostenak Asua-A masa, frogatutako ingurumen eragina duelako, presio maila

handiaren pean dagoela eta bere ingurumen helburuak ez betetzeko arrisku

handian dagoela ondorioztatzen du.

Asua-A ur masaren arriskuen analisia

Egoera ekologikoa Txarra

Inpaktua Egiztatua

Presio orokorra Altua

Ingurumen helburuak ez betetzeko

arriskuaren balorazioa

Arrisku altuko masa

Iturria: Ibaien egoera biologikoaren jarraipena egiteko sarea. 2010eko emaitzen

txostena

ASU160 estazioak 15 urte daramatza kalitate helburua bete gabe eta eragin

handia agertzen, nabarmenkiago makroornogabeei dagokienean, zeintzuek

“eskasa” eta “txarra”ren artean mugitzen den potentzial ekologikoaren izaera

erabakitzen baitute.


- 45 -

2010eko kanpainako egoera kimikoaren emaitzen txostenaren arabera, AS-

045 estazioak egoera kimiko ona erdiesten du eta egoera fisiko-kimikoak urteko

kalitate ona ageri du. Ez dira 2008/105/CE Zuzentarauak ezarritako mugak

gainditu gai kutsatzaile espezifikoen analisian, nahiz eta kobrea eta amonioa

puntualki eta fluoruroak maiz agertu.

AS-045 estazioak egoera kimiko ona erdiesten du eta egoera fisiko-kimikoak

urteko kalitate neurrizkoa ageri du. Ez dira 2008/105/CE Zuzentarauak ezarritako

mugak gainditu gai kutsatzaile espezifikoen analisian nahiz eta pirenoa puntualki

eta kobrea, amonioa eta fluoruroak maiz agertu.



IE 4. Uraren eta hondakinen kudeaketa iraunkorra.

o P 8. Uraren hornikuntza sarearen egokitzapena.

o P 9. Saneamenduan aurrerapena.



garrantzitsurik.


Europa

2000/60/CE Uraren Esparru Zuzentaraua.

Estatal

Uztailaren 20ko 1/2001 Legegintzako Errege Dekretua, Uraren Legearen testu bategina onartu zuena.

EAE

Ekainaren 23ko 1/2006 Legea, urari buruzkoa.

Udalerria

Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoaren eremuan erabiltzaileei hornikuntza eta saneamendu zerbitzuak

emateagatiko tasak araupetzen dituen ordenantza fiskala.

Ordenantza fiskala, 7 zk.: Zerbitzu publikoak ematearen eta jarduera administratiboak egitearen

ondoriozko tasak.

o III Eranskina. Estolderia zerbitzuak ematearen ondoriozko tasak.

http://www.zamudiokoudala.net/eu-ES/Udala/Ordenantzak-Araudiak/Ordenantza%20fiskalak/2542es.pdf



- 46 -



Kontabilizatu gabeko kontsumoak eta sareko ur galerak kontrolatu eta mugatu.

Saneamendua berritu eta osatu eta udalerri ia osora iritsi.

Hornikuntza eta saneamendu sarearen kartografia digitala garatu (GIS).

Tokiko administrazioan uraren kontrol eta aurrezpenerako neurri planifikatuak ezarri.

Herritarrak oro har eta udal instalazioen erabiltzaileak ur aurrezpenaren inguruan sentikortu.


Ez dira udalaz gaindiko eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.


- 47 -

Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 4. Kontsumo eta bizimodu arduratsuak.



5.1. Hiri

hondakinak

sortzea 1

Hiri hondakin solidoen sorkuntzak beheranzko joera orokorra erakusten du.

EAEko 2009ko Iraunkortasun Txostenaren arabera, Zamudioko biztanleko eta

eguneko hondakin sorrera Udalsarea 21eko udalerrien batez bestekoaren (1,3

kg./bizt./egun) gainetik dago.

1 Hiri Hondakinak (HH)= Etxeko Hondakinak (EH) + Erakundeek, Merkataritzak eta Industriak sortutako hondakin asimilagarriak

(EMIAH) 1999/21/CE zuzentarauarekin bat dator azalpena.

2.2

43.

05

5

2.23

1.14

0

2.14

1.36

1

2.12

1.6

52

0

500.000

1.000.000

1.500.000

2.000.000

2.500.000

2007 2008 2009 2010

Hondakinen sorrera orokorraren bilakaera (kg.)

Iturria: Haizea Ikerketak egina Txorierriko Mankomunitatearen informaziotik abiatuz

1,56 1,56 1,48 1,45

0,00

0,40

0,80

1,20

1,60

2,00

2007 2008 2009 2010

Multzoan batutakoaren bilakaera(kg./bizt./egun)

Iturria: Haizea Ikerketak egina Txorierriko Mankomunitatearen informaziotik

5. HONDAKINAK



- 48 -

2010ean, Zamudion erregistraturiko datua (1,45 kg./bizt./egun) Bizkaian 2016

urteari begira ezarritako helburuaren gainetik dago (1,13 kg./bizt./egun) baina

2012 urteari begira EAErako ezarritako helburutik gertu (1,44 kg./bizt./egun).

Biztanleko eta eguneko sortutako etxeko hondakinen kopurua Bilbao

Handiak duenaren batez bestekoaren oso gainetik dago (1,8 kg./ bizt./egun 1,05

kg./ bizt./egun kopuruaren aldean, 2008an), “errefusa” eta “papera/kartoia”

zatikien kopuru handiagoa dela eta.

Datuok Zamudioko ekonomi jardueretan sortutako industri, merkataritza

eta erakundeetako hiri hondakinekin bateragarriak diren hondakinak (RICIA

direlakoak) bere baitan hartzen dituztela uste da eta, beraz, baliteke kopuruok

distortsionatuta egotea konparagarritasuna lortzearren.

5.2. Gaikako

bilketa

2007-2010 aldian, sortutako hondakin guztietatik soilik % 18,50 birziklagarriak

diren atalei dagokie (papera-kartoia, ontziak, beira, tresnak, ehunak eta etxeko

olioa).

2007-2010 bitartean gaika bildu den hondakinen kopurua handitu egin den

arren, sortutako hondakin kopuru guztizkoarekiko bere ehunekoa Udalsarea 21ek

duenaren (28,3% 2007an) azpitik dago .

Zamudion erregistratutako datua 2011-2014 Ingurumen Esparru Programak

hondakinen arloan ezarritako helburua lortzetik, alegia, 2014an sortuko den hiri

hondakin kopuru guztizkoaren %35eko birziklapen tasa lortzetik, urrun dago, eta

are urrunago oraindik Bizkaiko II Hiri Hondakinen Kudeaketa Plan Integralean

ezarritako helburura ,hots, %40 2016 urtean, iristetik.

Biztanleko eta eguneko sortutako etxeko hondakinen kopurua (kg./

bizt./egun)

00.20.40.60.8

11.21.41.61.8

2

Ontziak 0.02 0.02 0.03 0.04 0.04 0.04 0.05 0.05

Tamaina handikoak 0.06 0.05 0.05 0.05 0 0.05 0.02 0.01

Beira 0.07 0.07 0.08 0.08 0.07 0.07 0.07 0.07

Paper-kartoia 0.12 0.13 0.13 0.15 0.15 0.18 0.2 0.21

Errefusa 1.58 1.52 1.54 1.61 1.5 1.61 1.49 1.45

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Iturria: Bizkaiko Udalerrien Iraunkortasunaren Adierazle Sistema


- 49 -

Frakzio desberdinei begiratuz gero, 2007-2010 aldian hazkuntza handiena

etxeko olioan erregistratzen da. Ehunen eta ontzien bilketa ere handitu da.

Aitzitik, papera/kartoiaren bilketaren joera beheranzkoa izan da.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan aipatzen da jatetxeak dauden

gunean birziklatzeko zatikiak ez direla behar beste jasotzen.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan beharrezkotzat jotzen da

birziklaketarako edukiontzien eta bilketa maiztasunaren inguruko informazioa

edukitzea. Beiraren bilketarako edukiontzi falta aipatzen da.

81,73 82,43 81,02 80,45

18,27 17,57 18,98 19,55

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2007 2008 2009 2010

Gaikako bilketan jasotako hodankinen bilakaera (%)

Multzoan jasotakoa Gainontzeko frakzioetan jasotakoa


228.951 218.040 209.570 202.300

57.307 57.617 60.207 63.610

87.904 85.305 95.608 84.372

20.580 15.412 20.014 37.483

13.771 14.626 17.410 19.953

1.232 972

3.677 6.990

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

350.000

400.000

2007 2008 2009 2010

Frakzio desberdinen sorreraren bilakaera (kg.)

Papera/kartoia Ontziak Beira Tresnak Ehunak Etxeko olioa



- 50 -

5.3. Hiri

hondakinen

kudeaketa

Txorierriko Mankomunitateak hiri hondakinen edo hiri hondakinekin

bateragarriak diren hondakinen bilketa eta tratamendu zerbitzuak ematen ditu

(masako bilketa eta gaikako bilketa). Zerbitzu hau mankomunatutako

udalerrietako auzo, etxebizitza-gune (hiri hondakinen bilketa) nahiz

industriguneetan (RICIA delakoen bilketa) ematen da.

Hirigunean hondakinen bilketa alboko kargako kamioien bidez egiten da eta

industri poligonoetan, berriz, atzeko karga bidez.

Zatiki desberdinen bilketa zerbitzua emakidadun enpresei azpikontratatzen

zaie.

(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegia erantzun dutenen aldetik,

hondakinen bilketa zerbitzuaren eta kaleen garbiketa zerbitzuaren balorazioa oso

positiboak dira galdetegia. Hala ere, zenbait auzoetan egiten den bilketarekin ez

daude batzuk kontent

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan hondakin geldoen kudeaketari

dagokionean arazo jakinik ez dagoela aipatzen da.

Mankomunitateak 2007 urteaz geroztik dauka martxan hondakin organikoen

eta paper/kartoiaren bilketa eta baita enpresek sortzen duten palet eta

plastikoena. Hiri hondakin solidoak eta paper zein kartoia maiztasun zehatzez

jasotzen dira, plastiko eta paletak eskaeraren arabera, eta aurretik eskatuta,

erabiltzaile bakoitzeko 1 m3 ko mugarekin, biltzen diren bitartean.

Mankomunitateak ez du paper, kartoi eta beiraren bilketarako ostalaritza eta

merkataritzari begirako berariazko sistemarik.

Txorierriko Udaletxeek eskura dituzte CD eta DVD erabiliak jasotzeko

edukiontzi bat eta deuseztagailu bat.

Ez da zatiki organikoaren gaikako bilketa egiten.

Txorierriko Mankomunitateak 2008an etxeko konpostagailuak doan banatu

zizkien mankomunatutako udalerrietako familia eskatzaileei, konpostajea

sustatzeko eta tratamendurik gabe isuritako hondakinak murriztearren. Era

honetara trataturiko materia organikoaren kantitatea oso oso txikia da.

2012ko martxoan, ehunen bilketarako edukiontzia beste batez ordezkatuko da,

ehunez gain beste produktu mota batzuk ere jasoko dituena, hala nola, liburu eta

jostailuak. Laster batean pilak kalean ipinitako edukiontzien bidez jasoko dira.

Edukiontziak biztanleko erlazioa hazten joan da azken hamarkadan. Zatikiei

dagokienean, paper/kartoi eta ontzien edukiontzien kopurua biztanleko txikitu

egin da.

Hala eta guztiz ere, hiri hondakinen (HH) eta industri, merkataritza eta

instituzioetako hondakinen (RICIA) bilketarako edukiontzien zuzkidura eta

jasotze maiztasuna egokia da. Mankomunitateak edukiontzi berrien eskaerari

berehala erantzuten dio.


- 51 -

(*) Kafe-solasaldian bilketarako edukiontzien kokagunea hobetzea eskatzen da

irisgarritasunaren aldetik dauden arazoei erantzuna eman ahal izateko.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan beharrezkotzat jotzen da

birziklaketarako edukiontzien eta bilketa maiztasunaren inguruko informazioa

edukitzea. Beiraren bilketarako edukiontzi falta aipatzen da.

Derioko garbigunea da etxeko hondakinen eta antzekoen bilketarako

zerbitzua eskaintzen diena partikularrei, etxeetako obra txikiak egiten dituzten

autonomoei, denda txikiei eta mankomunatutako herrietako bulegoei. Ez dago

zamudiotarrek egiten duten zerbitzu honen erabilera mailari buruzko daturik.

Ez dira zenbatzen Zamudioko udal zerbitzuek sortzen dituzten hondakinak.

5.4. Hiri

hondakinen

tratamendua

Zatiki birziklagarriak (paper eta kartoia, ontziak, beira, haltzari/tresnak/traste

zaharrak, arropak/zapiak/ehunak, etxeko olio erabilia eta pilak) era bereizian

jasotzen dira ondoren, tratamendu desberdinak medio, berreskuratuak izateko.

Azpikontratatutako enpresekin sinatutako hitzarmenak jasotako hondakinen

kudeaketa integrala eta haien azken norakoa bermatzen dute.

Zamudion sortzen diren hondakinen azken norakoa 2001 urteaz geroztik

nabariki aldatu da: isurketa bidezko eliminazioak egiten zen ekarpena erdira baino

gehiago jaitsi da, erraustegira doazen hondakinak %33,3 puntu portzentualetan

handitu diren bitartean eta birziklaketara zuzendurikoak %7,48 puntu

portzentualetan ugaritu dira.

Herritarren sentikortze mailaren eta herritarrei ematen zaien informazioaren

ugaritzeak, zerbitzu mankomunatuen (kontenerizazioa, bilketa maiztasuna…)

ematea hobetu izanak eta zerbitzu berriak sortu izanak jatorrian banandutako

hondakinen bilketa handitzen lagundu dute.

Biztanleko eta eguneko sortutako etxeko hondakinen kopurua (kg./

bizt./egun)

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

Errefusa 10.98 10.58 9.97 51.24 59.77 56.71 58.65 59.76

Paper-kartoia 53.7 53.7 53.7 149.81 150.86 144.36 140.26 134.46

Beira 161.11 152.63 138.1 149.81 144 117.63 115.21 111.28

Ontziak 145 161.11 107.41 108.48 109.24 109.52 94.88 87.22

Pilak 322.22 322.22 322.22 349.56 352 352.89 358.44 461

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008



- 52 -

Paper eta kartoiaren hondakinak Sopres “Sociedad de Procesos

Recuperativos”era eramaten dira, pilak Erandiora, ontzi hondakinak

Amorebietako BZB plantara, beira Aguadokoko plantara Llodion eta tamaina

handikoak Ortuellan dagoen Berziklatu bolumen handiko hondakinen

tratamendu plantara.

Ehunak, jostailuak, liburuak eta hondakin elektriko eta elektronikoak

berreskuratutako ehunak jasotzen, tratatzen eta komertzializatzen dituen

onurarik gabeko Berohi kooperatibara eramaten dira.

Etxeko olioaren bilketa eta aurretratamendua Rafrinor bitarteko kudeatzaileak

egiten du eta ondoren Bionorrera eramaten du biodiesela ekoizteko.

Zamudioko udalerrian hondakin ez arriskutsuen (egurra, metala,

neumatikoak, katalizatzaileak) kudeatzaile ugari daude, eta baita zenbait

hondakin toxikoren kudeatzaileak ere, bilketarako, garraio eta denbora batez

biltegiratzeko eta beren bizitza erabilgarriaren ondoren deskontaminatzeko eta

desmontatzeko baimenduak daudenak.

Isurketa puntu inkontrolatu gisa balio izan duten toki haiek denborarekin

desagertzen joan dira. Ez dago puntu berrien konstantziarik.

5.5. Hiri

hondakinei

buruzko

ordenantzak eta

zergak

Txorierriko Mankomunitateak 2 ordenantza dauzka: “Hiri Hondakin Solidoen

ordenantza arautzailea” eta “ Industri eta Enpresa Poligonoetan eta Teknologi

Parkean. Hondakinen Bilketako Zerbitzuaren Ordenantza Arautzailea”.

Tasa fiskalek ez dute hondakinen sorkuntza murrizteko ez eta jatorrian

banantzeko pizgarriak. Etxeetako zaborra eta hiri hondakin solidoak biltzeko

zerbitzuagatiko kuota tributarioa kopuru finko batez osatuta dago.

5.6.

Sentsibilizazioa

Txorierriko Mankomunitateak hainbat sentikortze kanpaina egin ditu

hondakinen arloan informazio folietoen banaketa eginez. Nabarmentzekoak dira:

o “Birzikla ezazu: guztia bere lekuan” kanpaina. Balorazio ona izan zuen eta

Txorierriko biztanleen aldetik eskaera gehien jaso duten ekimenen artean

dago.

o “Etxeko Konpostajea egiteko Metodologi Gidaren” argitalpena”.

27,3

2

28,7

2

29,5

32,3

3

32,5

1

32,6

1

35,5

34,8

1,02 13,0

8

27,2

7

32,3

7

34,2

2

34,3

6

71,0

7

69

,65

68

,75

53,7

9

40

,23

34,4

30,2

7

30,4

3

0

20

40

60

80

100

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Jasotako hondakinen norakoa (%)

Banaketa eta birziklapena Errauskailgua Zabortegia



- 53 -

o Poltsa ekologiko tolesgarrien etxez etxeko banaketa.

Azken urteetan ekonomi egoerak era negatiboan eragin du komunikazio eta

sentikortze jarduerei esleituriko aurrekontuetan..

Eskolako Agenda 21ak urtetan zehar lan egin du ikas zentroetan hondakinen

gaiaren inguruan.

Ez da ezagutzen herritarrek gaikako bilketaren inguruan duten sentikortze

maila.

Ohitura txarrak hauteman dira traste eta tamaina handiko zaborren

zerbitzuaren erabileraren inguruan.

5.7. Industri eta

nekazaritza

hondakinak

2007an, datuak eskura dauden azken urtean, Zamudion industria jatorriko

1.997.201,34 kg. hondakin sortu ziren Zamudion, eta horietatik %45 balorizatu

egin ziren. Kopuru hau Ingurumen II Esparru Programan ezarritako helburua

(balorizatutako hondakinen %65) erdiestetik urrun dago oraindik.

Behargintza Txorierri eta Torrelarragoiti Enpresa Elkarteak Noreko 2000

enpresarekin elkarlanerako hitzarmen bat dauka Txorierriko enpresek beren

hondakin arriskutsuak kudeatu ahal izan ditzaten. Hondakinak biltzeko eskaeren

zentralizazioari esker koste logistikoak jaistea lortzen da eta hondakin kantitate

handiak ekoizten ez dituzten enpresek tarifa oso eskuragarriak lortzeko aukera

dute.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan hondakin marjinalei dagokienean

(ohikoak ez diren hondakinak, enpresetan kantitate txikian sortzen direnak), enpresa

guztientzat bilketa zerbitzu partekatua ezartzea beharrezkotzat jotzen da,

egingarriagoa nahiz errentagarriagoa baita bilketa taldean egitea banaka baino.

Zerbitzu hau udalak bultzatua eta koordinatua izan daiteke.

Nekazaritza eta abeltzaintzak ekonomi jarduera gisa duten pisu txikiak pentsa

arazten du jatorri honetako hondakinen sorkuntza ez dela arazo Zamudion

Nolanahi ere, iritzi horri oinarria emango dion daturik ez dago eskuragarri.

Hondakin arriskutsuen azken norakoa

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Deuseztatzea 3.383.276.38 1.655.830.23 1.108.017.72

Balorizazioa 616.751.80 614.002.33 889.183.62

2005 2006 2007

Iturria: Haizea Ikerketak egina MUGI 21 etik ateratako datuetatik abiatuz


- 54 -

Jata-Ondo Landa Garapeneko Elkarteak berriki nekazaritza eta

abeltzaintzako hondakinen gaikako bilketa bultzatu du. Zerbitzu honen baitan

dago silo eta negutegietan erabiltzen diren plastikoen bilketa eta baita ere

produktu zoo eta fitosanitarioen ontziak.

Produktu zoo eta fitosanitarioen hondakinen bilketa 3 hilabetean behin

egiten da Mungia eta Lezamako Kooperatibetan, publikoari irekita dauden

orduetan.

Txorierriko Mankomunitatean ez da inolako kexarik jaso ustiategietan sortzen

diren plastikoen bilketaren gainean.

5.8. Bide

garbiketa

Txorierriko Mankomunitatea da kale garbiketa zerbitzua burutzen duena, bai

auzo eta etxebizitza eremuetan eta baita industria guneetan ere. Ematen den

zerbitzua egokia dela uste da.

Zerbitzu honen baitatik egiten den lan da bide sarearen garbiketa, espaloi,

plaza, parke, etab. eta baita paperontzien garbiketa eta hustutzea, zuhaitzen

alkorkeak, sumideroak eta udalerriaren garbiketa festa garaitan eta une

berezietan (hostoak erortzen diren garaian, elurteetan, izozteetan…).



IE 4. Uraren eta hondakinen kudeaketa iraunkorra.

o P 10. Etxeko hondakinen eta hauekin bateragarriak diren hondakinen gaikako bilketaren kudeaketaren

hobekuntza.

o P 11.Beste hondakin batzuen kudeaketa egokira iristeko indarrak handitu.



garrantzitsurik.


- 55 -


Estatua

Apirilaren 21eko 10/1998 Legea, hondakinei buruzkoa.

Martxoaren 24ko 11/1997 Legea, ontziei eta ontzien hondakinei buruzkoa.

Uztailaren 20ko 833/1988 Errege Dekretua, hondakin toxikoei eta arriskutsuei buruzko maiatzaren 14ko

20/1986 Oinarrizko Legea exekutatzeko erregelamendua onartu zuena.

EAE

Otsailaren 27ko 3/1998 Legea, EAEko ingurumena babesteari buruzkoa III. titulua Ingurumenean eragina

duten jardueren antolamendua IV. Kapitulua. Hondakinak.

Bizkaia

Bizkaiko Hiri Hondakinak Kudeatzeko 2005-2016 aldirako II. Plan Integrala.

Udalerria

Hiri Hondakin Solidoen ordenantza arautzailea.

Industri eta Enpresa Poligonoetan eta Teknologi Parkean. Hondakinen Bilketako Zerbitzuaren Ordenantza

Arautzailea.

Ordenantza fiskala, 7 zk.: Zerbitzu publikoak ematearen eta jarduera administratiboak egitearen

ondoriozko tasak.

o I Eranskina. Hondakinen bilketa zerbitzua ematearen ondoriozko tasa.



Berreskuragarriak diren zatikien bilketa handitu.

Etxeko banakako konpostajearen ezarpena indartu batez ere dentsitate txikieneko guneetan eta baita ere

ekoizle txikiena (ostalaritza…) eta industriguneetakoa (teknologi parkea).

Biztanle eta ekonomi sektore desberdinenganako sentsibilizazioarekin jarraitu.






- 56 -


4. Kontsumo eta bizimodu arduratsuak.



6.1. Egitura

energetikoa

Zamudiok duen energi iturrien araberako kontsumo egitura EAEko

gainontzeko herriek dutenaren antzerakoa da. Energia elektrikoa, gas naturala,

petrolio produktuak eta ikatza, azken hau testimoniala, dira energia egitura

horren osagaiak. Energía iturri garbien biez sortzen den energía hastapenetan

dago oraindik.

Egitura honetan, non eta petrolioa eta gainontzeko erregai fosilek pisu

nabarmena duten, energi iturri ez berriztagarrien eta kanpotik datozenen

menpekotasun handia islatzen da.

Argindar sareak udalerriko lurralde osoa estaltzen du.

Gas naturalaren sarea ez da udalerriko lurralde osora iristen.

(*) Kafe-solasaldian gasaren hornikuntza eza aipatzen da zenbait baserriri

dagokienean.

Energi kontsumoak ez du 2005-2009 aldian definitutako patroia jarraitu, garai

honetan argindarraren kontsumoa gasarena baino handiagoa izan baita.

Zamudioko argindar energiaren kontsumoaren banaketan, industri sektorea

da pisurik handiena duena, eta haren atzetik zerbitzuen eta etxeetako sektoreak,

hurrenez, hurren.

Guztizko energi kontsumoaren bilakaera (kWh)

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Gas naturala 90.503.210 96.879.544 100.640.377 114.632.656 93.848.575

Elektrizitatea 108.435.072 112.399.171 113.335.487 112.519.380 107.756.174

2005 2006 2007 2008 2009


6. ENERGIA



- 57 -

Gas kontsumoan dagoen aldea oraindik handiagoa da: industria sektorea da

Zamudion kontsumitutako guztizko gasaren kontsumoaren %90aren arduraduna.

Zamudioko etxeetako elektrizitate eta gas naturalaren kontsumoa Udalsarea

21eko udalerriek 2008an izan zuten batez besteko balioaren azpitik dago (21

tep/bizt.).

Elektrizitate kontsumoaren banaketa (%)

0% 20% 40% 60% 80% 100%

2005

2006

2007

2008

2009

zerbitzuak 30.211.770.5 33.096.053.5 33.955.537.7 33.422.907.2 34.994.414.7

industria 72.943.793.9 74.700.089.3 73.624.914.6 73.614.563.6 66.705.509.0

etxekoa 5.279.507.08 4.603.027.64 5.755.035.01 5.481.909.206.056.250.06

2005 2006 2007 2008 2009


Gas naturalaren kontsumoaren banaketa (%)

0% 20% 40% 60% 80% 100%

2005

2006

2007

2008

2009

industria 82.700.371.0 87.586.799.0 90.499.356.0 103.907.304. 84.038.692.0

etxekoa 3.807.064.00 3.978.482.56 4.563.821.09 5.648.494.01 5.471.258.00

zerbitzuak 3.995.775.00 5.314.262.00 5.577.200.00 5.076.858.00 4.338.625.00

2005 2006 2007 2008 2009



- 58 -

Ez dago azken energi iturrien araberako kontsumoaren egiturari buruzko

daturik.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan energi aurrezpenaren garrantzia

nabarmentzen da.

6.2. Energia

berriztagarrien

ekoizpena

Ez dago Zamudion ekoiztutako energía berriztagarriei buruzko daturik.

Zamudion instalatutako potentzia fotovoltaikoa hazten joan da: 2005ean

10.000 biztanleko 22,47 kW-ekoa izatetik 163,99 kW-ekoa izatera igaro da

2010ean.

Instalatutako eguzki azalera termikoa hazi egin da baita ere 2005-2010 aldian,

58,71 m2 /10.000 bizt izatetik 105,20 m2-koa izatera igaro baita.

Gutxi dira Udalarenak diren energía alternatibo zein berriztagarriaren

ekoizpen eta banaketarekin zerikusia duten instalazio edo proiektuak.

Igerilekuetako urak estalkian kokatu ziren eguzki plaka termikoen bidez

berotzen da.

Ez dago udalarenak diren energía berriztagarrien sustapenerako tresnarik (ez

ekonomiko, arau bidezko, fiskal ez kudeaketakorik ere).

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan energia berriztagarriak erabiltzen

ez direla aipatzen da eta taldeko ekimenak sortzeko beharra ere.

6.3. Tokiko

administrazioko

energiaren

kontsumoa eta

kudeaketa

Udal eraikuntza zein ekipamenduen kontsumoen erregistro sistematikorik ez

da egiten. Udalak egiten duen jarraipena soilik ekonomi kontrolari zor zaio.

Tokiko administrazioak egiten duen azken energi iturrien kontsumoari

buruzko daturik ez dago.

Udala bere eraikin guztietan, IDAE-EEE programaren baitako energia

auditoretzak burutzea pentsatzen ari da.

Udalerriko semaforoek LED teknologia instalatuta dute.

Udal teknikariak energiaren erabilera arrazoizkoaren inguruan areago

sentikortu eta kontzientziatzeko neurririk ez da hartu.

Etxeetako energia kontsumoa bilakaera (tep/bizt.)

0.140.12

0.15 0.15 0.16

0

0.02

0.040.06

0.08

0.1

0.12

0.140.16

0.18

0.2

2005 2006 2007 2008 2009



- 59 -

6.4. Herriko

argien

kontsumoa

Zamudiok kale argiztapeneko puntu ugari dauzka, 340,25 argi puntu 1.000

biztanleko 2009an. Puntu hauek zerbitzu ematen dute herrigunean, auzoetan,

industria parkeetan eta teknologi parkean.

Txorierriko Mankomunitatea mankomunatutako udalerrietako kale

argiztapeneko instalazioen kontserbazio eta konponketaz arduratzen da.

2012ko bigarren seihilabetekotik aurrera Mankomunitateak kale argiztapena

bere osoan kudeatuko duela espero da energi zerbitzuen enpresa baten bidez.

Behargintza Txorierritik eskualdeko kale argiztapeneko aginte koadroen

monitorizazioa burutu da (Zamudiori dagokionean %50ean). Sondikan Eco-

Enercenter izeneko kontrol zentro bat duen Telekudeaketa sistema honen bidez

kale argiztapenaren eraginkortasuna hobetzen da: kontsumoaren eta argiztatzen

diren guneen datuak ezagutzen dira, itzaltze/pizte ordutegiak kontrolatzen dira

eta gertaerak hautematen eta erregistratzen dira. Energiaren faktura nabarmenki

murrizteaz gain CO2 atmosferara isurtzea ekiditen da. Aldi berean, enplegua

sustatu da.

Proiektu hau “Premio Conama a la Sostenibilidad de Pequeños y Medianos

Municipio”s delakoarekin saritua izan da.

(*) Kafe-solasaldia kale argiztapenean eraginkortasun handiagoa eskatzen da

arrazionamendu eta banaketari dagokionean.

6.6. Udal

ibilgailuen

kontsumoa

Udal ibilgailuen parkea udal jabetzakoak diren 4 ibilgailuz osatua dago.

Ibilgailuen erregai kontsumoa ez da erregistratzen.

Tokiko administrazioa hasiberria da oraindik ibilgailuen kontsumoen

arrazionalizazioaren eta erosketa berdearen politika lantzen.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan ibilgailu parkearen energi

auditoretzak bultzatzea beharrezkotzat jotzen da.

Udal langileek Gidatze Eraginkorrari buruzko ikastaroak jaso zituzten.

6.7. Energia

kudeatzeko

araudia

Ez dago udal mailan energiaren aurrezpen, eraginkortasunaren inguruko ez eta

energía berriztagarrien ekoizpenari buruzko tresna ekonomiko, arau bidezko,

fiskal ez eta kudeaketazkorik.

Sektore publiko zein pribatuari zuzenduriko energia arloko laguntza eta

dirulaguntzak batez ere EEEren (Energiaren Euskal Erakundea) eta IDAEren

(Instituto para Diversificación y Ahorro de la Energía) eskutik datoz.

6.8.

Sentsibilizazioa

Udalak ez du komunikazio eta sentikortze jarduerarik burutu energi aurrezpen

eta eraginkortasunaren inguruan.

Txorierriko Mankomunitateak sentikortze kanpainak burutu ditu gai honen

inguruan.


- 60 -

Nolanahi ere, azken urteetan krisi egoera orokorrak komunikazio eta

sentikortze jarduerei esleitutako aurrekontuetan negatiboki eragin du.

Ez da ezagutzen biztanleek duten sentikortze maila energi aurrezpen eta

eraginkortasunari buruz.



IE5. Energi aurrezpen eta eraginkortasunaren sustapena.

o P 12. Energi aurrezpena eta energi iturrien berregokitzapena.

o P13. Energía berriztagarriei bultzada eta energía eraginkortasunaren handitzea.



garrantzitsurik.


Europa

Liburu Berdea: energia iraunkorra, lehiakorra eta segurua izateko Europako estrategia.

Estatua

Azaroaren 27ko 54/1997 Legea, elektrizitate sektoreari buruzkoa.

Urriaren 7ko 34/1998 Legea, hidrokarburoen sektoreari buruzkoa.

314/2006 Errege Dekretua, eraikuntzaren kode teknikoa onartu zuena.

Energia Berriztagarrien 2005-2010 aldirako Plana.

Aurrezpen eta Energia Eraginkortasunerako Espainiako Estrategiaren 2008-2012 aldirako Ekintza Plana.

EAE

Maiatzaren 14ko 104/2002 Dekretua, Haize Energiaren Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Plan

Sektoriala behin betiko onartu zuena.

2010erako Euskadiko Energia Estrategia. Energia garapen iraunkorrerantz (Energiaren Euskal Erakundea,

2005).

Udalerria



- 61 -



Udal administrazioan tokiko energía iturri garbi eta berriztagarrien ekoizpen eta erabileran aurrera egin.

Udal instalazio eta ekipamenduetan energi kontsumoen kontrol eta jarraipena sistematizatu eta

kontsumoak arrazionalizatu.

Kale argiztapenaren energi kontsumoak optimizatu.

Herritarren sektore desberdinak sentikortu energiaren aurrezpen eta erabileraren garrantziaren inguruan.

Udaletxeko teknikari eta politikariak energiaren kontsumoaren eraginkortasunaren inguruan jardunbide

egokiak aplika ditzaten sentikortu.


Sektore publiko zein pribatuari zuzendutako energia arloko laguntza eta dirulaguntzak ematen jarraitu.


- 62 -



7.1. Atmosferara

egindako isuriak

Isuri kutsatzaileen iturri nagusiak ondokoak dira:

o Foku barreiatuak: ibilgailuen trafiko eta salgaien errepidezko garraioa eta

aire trafikoa, hauek izanik oro har kutsatzaileen emisio gehien igortzen

dituzten iturriak.

Asua-Erletxe errepidea (N-637), Bailarako bide ardatz egituratzailea.

Txorierriko Korridorea (N-633).

Aire trafikoa.

o Foku finkoak:

Zamudion eta aldameneko udalerrietan kokatutako industriaren eta

energi eraldaketaren jarduerak.

Etxebizitza eta zerbitzuen jatorria duten fokuak (etxebizitza,

ostalaritza, irakaskuntza, egoitza zein kiroldegiaren berokuntza eta ur

berorako beharrezko den erregaiaren kontsumoari nagusiki lotua).

Hauek ez dira normalean izaten emisio iturri nabarmenak.

Petroliotik eratorritako erregai likidoak pixkanaka gas naturalarekin

ordezkatzeak kutsatzaile jakin batzuen emisioa, hala nola, karbono

monoxidoa eta sufre dioxidoarena, txikitzen du.

Zamudiori propio dagokionean, ez dago aire kalitateari foku hauetako

bakoitzak sortzen dioten eraginari buruzko daturik. Hala ere, aire kutsaduraren

iturburu nagusitzat ibilgailuen trafikoa jotzen da.

Behargintza Txorierrik aire kutsaduraren fokuak identifikatu ditu tramitaturiko

jarduera lizentzia duten ekonomi jardueren datu basea abiapuntutzat hartuz. Ez

da ezagutzen datu base horretan erregistratu gabeko jardueren egoera emisio

atmosferikoaren fokuei dagokionean

2011ko abenduan abenduak 27ko 278/2011 Dekretua xedatu da atmosferaren

potentzialki kutsatzaile diren jarduerak (APKJ) dauzkaten instalazioetatik

eratorritako aire emisioak kontrol eta prebentzioa arautzearren. Horrenbestez,

instalazioek 2012 urtean zehar derrigorrezko baimena edo jakinarazpena

tramitatu beharra daukate.


7. INGURUMENAREN KALITATEA. Atmosfera, Akustika eta Lurzoruak


- 63 -

7.2. Airearen

kalitatea

“Airearen kalitatea zaindu eta kontrolatzeko sareko” urruneko estazio bakar

bat ere ez dago Zamudion. Gertueneko estazioak Sangronizen (Sondika) eta

Larrabetzun daude. Zerbait urrunago, Arriagako Gainan (Erandio), beste kontrol

estazio bat dago.

(*) Kafe-solasaldian Zamudiotik gertu aire kalitatearen kontrolerako estazioak

ezar daitezela eskatzen da, inguru horretako aire kutsadura handia dela balioesten

baita.

2006an egin zen “Nerbioi Beheko eskualdeko aire kutsaduraren

diagnostikoa”ren berrikuspen eta eguneratzeak, besteak beste, Zamudioko udala

hartzen du..

Diagnostiko honek ondorioztatzen du Txorierriko Korridorearen irekitzeak

herriguneetako aire kalitatearen hobekuntza ekarri duela, haietan kontzentratzen

baitzen lehen herri barneko eta herri arteko trafiko guztia.

Nerbioi Beheko Ekintza Planak hartzen duen denboraldian Sangronizko

estazioko erregistroek ez dute indarrean dagoen legedia urratu PM10 partikula

materialei eta NOxari dagokionean. Sondikako estazioak ere ez du indarrean

dagoen legedia bete Plan hau hartzen duten urteetan. Arrigorriagako Gainaren

estazioaren kasu zehatzean, metalen batez besteko kontzentrazioak Espainiako

hiriguneetako balio tipikoak baino altuagoak dira. Alde hau tokiko enpresen

produkzio ezaugarriei zor zaio.

Aire kalitatea oro har ona da, nahiz eta, EAEn ezarritako atmosferako airearen

kalitatearen kontrol eta zaintzaren sareak hornitzen duen informazioaren arabera,

litekeena izan parametroen kontzentrazioen goraldiak gertatu izana:

Airearen kalitate ona edo onargarria duten egunak (%)

2005 2006 2007 2008 2009 2010

91,7 86,30 92,88 95,90 98,08 99,73

Iturria: Udalmap

Aire kalitate txarragatiko kexarik ez da jaso, bai ordea usainengatik.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan aire kutsaduraren inguruko

sentikortzea eta kontrol jarraitua egin beharra aipatzen da.

(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegian jarduera gogaikarrien inguruko

balorazioak era proportzionalean banatzen dira kontent, deskontent eta erdipurdi

pozik daudenen eta “ez daki/ez du erantzuten” aukeraren artean. Industriatik eta

herrigunetik gertu dauden enpresa zein tailerretatik eratorritako ke eta usain

txarrak direla eta kexu dira. Zarataren arloan, hegazkin trafikoa, kamioiak, hondakin

bilketa eta herriko jaiak aipatzen dira iturri nagusi gisa.


- 64 -

2002an instalazio erradioelektrikoei buruzko udal ordenantza onartu zen.

Ordenantzaren helburua da instalazio erradioelektrikoen kokapen, instalazio eta

funtzionamendua arautzea udalerrian, espazioaren okupazio ahalik eta txikiena

eta ikus zein ingurumen eragin ahalik eta murritzena gertatzearren.

7.3. Kalitate

akustikoa

Zamudioko zarata iturri nagusienak ibilgailuen trafikoa, tren trafikoa,

hegazkinen igarotzea, Loiuko aireportuan dutela irteera eta helmuga, eta, neurri

txikiagoan, industria jarduerak dira.

Txorierriko korridorea eraikitzeak, eta BI-737 errepide zaharretik trafiko

astuna kendu izanak herriguneetako kalitate akustikoa nabarmenki hobetzea

ekarri dute.

Nolanahi ere, Txorierri Etorbideko ibilgailuen trafikoak sortzen duen zarata

eraginak eta Loiuko aireportuak sortzen duen aire trafikotik eratorritakoak

bereziki aipagarriak izaten jarraitzen dute oraindik ere.

Pantaila akustikoak ipini dira N-637 errepidean. Zamudiori dagokionean,

dispositibo hauek Mendikoetxen, Bolinarbekoan eta Oxinagan ipini dira.

Txorierriko Korridoreak eragiten duen trafikoagatiko zarata ekiditeko ekimenek ez

dute arazo hau konpontzerik izan.

Zamudioko udalerriari dagokionean, Bilbaoko Aireportuko Zarata Maparen

arabera, aireportuak banda estu bat hartzen du, lur hartzeko ibilbideei dagokiena

eta BI-737 errepidearen trazatuarekin batera doana. Bide honen luzetara San

Martingo hirigunea eta Torrelarragoitiko industria poligonoa kontzentratzen dira.

Aipatu azterlanak dionaren arabera, San Martingo herriguneko etxebizitza ia

guztiak esposizio maila ertainak, 55 eta 65 dB (A) artekoak, jasan behar dituzte.

Halaber, azterlaneko eremuan kokatuta dagoen hezkuntza ekipamenduak, CPE

Zamudio LHI alegia, 55 eta 60 dB (A) arteko inmisio mailak dauzka.

Oharra: jatorrizko imajina gazteleraz soilik aurkitu da

(*) Kafe-solasaldian kutsadura akustikoa nabarmena dela eta aire, tren zein

auto trafikotan duela jatorria irizten da.

Puntualki Udalak kexak jaso izan ditu zarata eta bibrazioak direla eta. Kexek

kasu gehienetan taberna eta aisialdi jarduerekin zerikusia izan dute.


- 65 -

7.4. Kalitate

akustikoaren

kudeaketa

2009ko abenduan Udalak udalerriko Zarata mapa eta diagnostiko akustikoa

egin zuen. Mapa honek zioenari jarraikiz, 2011 urtean zegokion Ekintza Plana egin

zen.

Udalak zonifikatze akustikoa egingo du, eremu akustikoak zarata maparen

arabera mugatuz.

Zamudiok ez du zarata eta bibrazioen inguruko udal ordenantzarik.

Udal administrazioak kexak tramitatzen ditu eta dagozkien ikuskapenak

egiten ditu.

Aire trafikoaren kudeaketa AENA (Aeropuertos Españoles y Navegación

Aérea)-ren esku dago. Loiuko Aireportuaren Isolamendu Akustikoari buruzko

Planaren esparruan, Planak definitzen duen arrastoaren baitan dauden

etxebizitzen eta bi ikas zentroen isolamendu akustikoa burutu da. Zamudiok parte

hartzen du Plan honen Ingurumen Jarraipeneko Batzordean.

7.5. Lurzoruen

kalitatea

2008an ihobek eguneratutako “lurzorua kutsa dezaketen jarduerak edo

instalazioak izan dituzten edo dituzten lurzoruen inbentarioak” potentzialki

kutsatutako 118,913 m2 ko azalera identifikatzen du Zamudioko udalerrian.

Azalera hau udalerriko azalera osoaren %0,59.

Kopuru honek ez ditu bere baitan hartzen, aktiboak dauden jarduera

potentzialki lurzoru kutsatzaileetatik gaur egun erator daitezkeen partzela

edo lurzoruak.

7.6. Lurzoruen

kalitatearen

kudeaketa

Lurzoruaren kutsadura prebentzioaren printzipioa oinarri hartuta, Udalak

jarduera lizentzien tramitazioan, eta hau hasi aurretik, lurzoru potentzialki

kutsatuei buruzko kontsulta eskatzen du.

Udalei egotzitako eskuduntzak jardunean, legeak hala xedatutakoetan,

lurzoruaren kalitatearen aitortzaren eskaerak egiten dira.

7.7.

Komunikazioa,

prestakuntza

eta

sentsibilizazioa

Udal langilego teknikoa gaituta dago lurzoruen kutsaduraren, aire

kalitatearen eta zarata kalitatearen arloei dagokionean. Zamudioko udalak Ihobek

antolaturiko jarduera sailkatuen erregularizazioari buruzko jardunaldietan parte

hartu zuen.

Gaur arte Udalak ez ditu Zamudioko herritarrak aire kalitateari buruz

informatu.

(*) Kafe-solasaldian garrantzizkotzat jotzen da gainera tokiko administraziotik

herritarrei aire kalitate mailari buruzko informazioa zabaltzea, informazio panelak

erabiliz nagusiki.


- 66 -



IE6. Kutsadura eta zarataren aurkako borroka.

o P 14. Kutsadura murriztuko duten neurriak ezartzea.

o P 15. Zarata murriztuko duten neurriak ezartzea.


Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatze dauden ekintza

garrantzitsurik.


Europa

Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2008ko maiatzaren 21eko 2008/50/CE Zuzentaraua, Europako

ingurune aireari eta atmosfera garbiago bati buruzkoa.

Ingurune zarata ebaluatzeko eta kudeatzeko 2002/49/CE Zuzentaraua.

Estatua

Azaroaren 15eko 34/2007 Legea, airearen kalitateari eta atmosferaren babesari buruzkoa.

Urriaren 18ko 1073/2002 Errege Dekretua, sufre dioxidoarekiko, nitrogeno dioxidoarekiko, nitrogeno

oxidoarekiko, partikulekiko, berunarekiko, bentzenoarekiko eta karbono monoxidoarekiko ingurune

airearen kalitatea ebaluatzeari eta kudeatzeari buruzkoa.

Urriaren 19ko 1367/2007 Errege Dekretua. Horren bidez, azaroaren 17ko Zarataren 37/2003 Legea garatu

zen, zonakatze akustikoari, kalitatearen helburuei eta isuri akustikoei dagokienez

Azaroaren 17ko 37/2003 Legea, zaratari buruzkoa.

Abenduaren 16ko 1513/2005 Errege Dekretua. Horren bidez, azaroaren 17ko 37/2003 Legea, ingurune

zarataren ebaluazio eta kudeaketari buruzkoa, garatu zen.

Apirilaren 21eko 10/1998 Legea, hondakinei buruzkoa.

Urtarrilaren 14ko 9/2005 Errege Dekretua, lurzorua kutsa dezaketen jardueren zerrenda eta lurzoruak

kutsatutzat emateko irizpideak eta estandarrak ezarri zituena.

EAE

Otsailaren 4ko 1/2005 Legea, lurzorua ez kutsatzeari eta kutsatutakoa garbitzeari buruzkoa.

Urtarrilaren 14ko 9/2005 Errege Dekretua, lurzorua kutsa dezaketen jardueren zerrenda eta lurzoruak

kutsatutzat emateko irizpideak eta estandarrak ezarri zituena. (estatuaren legedia da, eta aurreko atalean

ere badago).

199/2006 Dekretua, lurzoruaren kalitatea ikertzeko eta hura berreskuratzeko erakundeak egiaztatzeko

sistema ezartzen duena, eta erakunde horiek egin beharreko lurzoruaren kalitateari buruzko ikerketen

edukia eta norainokoa zehazten dituena.

Irailaren 30eko 165/2008 Dekretua,- lurzorua kutsa dezaketen jarduerak edo instalazioak dituzten

edoainokoa zehazten dituena izan dituzten lurzoruen inbentarioarena.


- 67 -

Kutsatutako Lurzoruen 2007-2012 aldirako Euskadiko.

Nerbioi Behereko eskualdean airearen kalitatea neurtzeko Ekintza Plana.

Udalerria

Zamudioko udalerriko Zarata Maparen garapenean idatzitako Ekintza Plana.



Zarataren Ekintza Plana gauzatu.

Herritarrak aire kalitateari egoerari buruz informatu.




- 68 -



8.1. Arrisku

natural eta

teknologikoen

eragina

Zamudiok dituen arrisku natural potentzialak dira:

o Baso suteak, ez nabarmena.

o Mendi mazeluen mugimenduak, ez nabarmena.

o Uholdeak, udalerrian eragin handiena duen arrisku naturala.

Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana Asua ibaiak

maiz jasaten dituen uholdeak azpimarratzen ditu. Uholdeek industrigueneei eta

San Martingo ibarrari eragiten diete eta edozein hirigintza garapeneko proiekturi

begira oso gogoan izan behar da.

Uholde arriskua


Hiri erabilera duen azaleraren %6,17 uholdeak izateko arriskua dauka.

Udal iturriek aipatzen dute uholdeak izateko arriskuari lotutako kartografiak

aldaketa puntual bat izan duela uholde orbanaren eragina duen enpresa batek

egin duen azterlan partikular baten ondorioz.

(*) Kafe-solasaldian udalerriaren beheko aldean, kiroldegian eta Arteagako

eremuan hain zuzen ere, ibaiak gainezka egiteko arriskua dagoela azpimarratzen

da.


8. ARRISKUAREN ETA JARDUERA EKONOMIKOEN KUDEAKETA

10 urteko birgaitze aldia




- 69 -

“Uholdea Arriskuaren Aurretiko Ebaluazioak”, Kantauriko Konfederazio

Hidrografikoak eta Euskal Ur Agentziak (URA) egina), ez du Zamudio “Uholde

Arrisku Esanguratsudun Arearik” identifikatu.

Udalerrian, akuiferoek kutsaduraren aurrean duten zaurgarritasuna txikia, oso

txikia edo sumaezina da.

Akuiferoek kutsaduraren aurrean duten zaurgarritasuna

Iturria: Haizea Ikerketak egina Eusko Jaurlaritzako Biodibertsitateko eta Ingurumen Partaidetzarako Zuzendaritzaren informaziotik abituz.

Teknologi arriskuari dagokionean, Zamudion eragin potentziala dute:

o Salgai arriskutsuak errepidez edo trenbidez garraiatzeagatik dagoen

arriskua.

o Industri jarduera arriskutsuek eragiten duten arriskua (enpresa

kimikoak, farmazeutikoak, hidrokarburo biltegiak…).

o Aire istripuagatiko arriskua (Loiuko aireportua).

8.2. Arrisku

naturala eta

teknologikoa

kudeatzea

Zamudiok ez du Udalerriko Larrialdi Planik.

Udalak ez ditu ezagutzen, 886/1988 Errege Dekretua, uztailaren 15ekoa,.

Industri Jarduera Zehatzetan Istripu Larriei Aurre Hartzeari buruzkoa eta 952/1990

Errege Dekretua, ekainaren 29koa, 886/1988 Errege Dekretuko xedapenak osatu

eta eranskinak aldatzen dituenaren arabera zenbait enpresek izan behar dituzten

Kanpo Larrialdi Planak. Plan horien artean, Loiuko Aireportuko Larrialdi

Aeronautikoen Emergentzi Plana legoke.

Udalak arriskua zor dezaketen bere titulartasuneko zentro, establezimendu,

gune edo instalazioek bete behar dituzten autobabeseko planen atal bat idatzi

du.

Baxua

Oso baxua

Sumaezina


- 70 -

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan suhiltzaileekin koordinaziorik ez

dagoela aipatzen da, planoak uzteko orduan, giltzen kokapenari dagokionean, etab.

8.3. Jarduera

ekonomikoen

ingurumen

eraginaren

arriskua 2

Industri jarduerak dira Zamudion ingurumen arriskurik handiena eragiten

dutenak.

Kutsaduraren Prebentzio eta Kontrol Integratuari buruzko maiatzaren 8ko

6/2001 Legearen, “IPPC” deiturikoaren, I eranskinean dauden industri

jardueretakoren bat burutzen dutelako EPRTR Kutsatzaileen Igorpen eta

Transferentzien Euskal Erregistroan baitaratuak izan daitezen urtero beren

emisioak jakitera ematera behartuta dauden Zamudioko entitateak ondokoak

dira:

o FMC-FORET, S.A.

o Industria de turbo propulsores, S.A.

o SOGECAR, S.A.

Industria de Turbo Propulsores, S.Ak osagai aeronautikoen fabrikaziorako

2010ean IBI (Ingurumen Baimen Integratua) lortu zuen. FMC-FORET, S.A.k sodio

eta potasio silikato solidoak eta likidoak fabrikatzeko jarduerarako lortu zuen IBI

2008an.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan industri sektorea bere jarduerak

sor ditzakeen eragozpenak eta eraginen inguruan sentikortuta dagoela uste da.

Aitzitik, eta arazo jakinik hauteman ez den arren, sentikortze eta kontrol edo

gainbegiratze lana egitea garrantzitsua dela aipatzen da.

8.4. Jarduera

ekonomikoen

kudeaketa

Udalak tramitatzen dituen jarduera lizentziak erregistratu egiten ditu eta

dagozkion ikuskaritzak burutzen ditu eskatutako neurri zuzentzaileak aplikatuak

izan diren konprobatzearren.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan gehiegizko burokrazia dagoela eta

jarduera zein irekiera lizentziak tramitatzerakoan epe luzeegiak daudela aipatzen da.

Hala ere, ez da arazo berezi jakinik aipatu.

Era berean, lege betetze arloan dagoen informazio eta prestakuntza maila

txikiegia dela uste da.

Behargintza Txorierri entitateak berea duen informaziotik eta Udalarenetik

geokokatutako datu base bat sortu du jarduera lizentziak tramitatuta dituzten

jarduera haiekin. Hurrengo urratsa informaziorik ez dagoen enpresa haiei

buruzko egoera ezagutzea izango da.

Industri ehunak duen borondatezko ingurumen kudeaketarako eta

ekodiseinurako sistemen ezarpen maila txikia da. 2008an, Zamudioko 37

enpresek zuten ingurumen kudeaketarako sistemaren bat ezarrita.

2 Ingurumen eraginaren balorazioa ingurumen kalitatearen, hondakinen eta uraren eremuetan egiten da.


- 71 -

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan enpresetan prebentzio, kalitate

eta ingurumen sistemen integrazio maila ertaina dela uste da.

Behargintza Txorierrik IHOBErekin lankidetza hitzarmen bat sinatu zuen

Ekoeraginkortasuna Euskal Enpresan 2010-2014 Programaren baitako

jardueren garapenaren esparruan. Eskualdeko entitateak Txorierriko enpresei

ekimen honen berri eman die eta, IHOBErekin batera, ingurumen aholkularitzako

zerbitzu anitz eskaini dizkie enpresei.

2011n, Behargintza Txorierrik “Estudio para la implantación de un sistema de

gestión público-privada (BID) en los polígonos industriales del Txorierri" delako

azterlana burutu du. Proiektuaren 1. Fasean Ugaldeguren poligonoaren beharrak

aztertu dira hirigintza eta kudeaketaren ikuspuntutik eta Hobekuntza Plan bat

egin da Txorierriko gainontzeko poligonoetara estrapolagarria dena. Azterlana

amaituta, ondorioztatzen da zerbitzu eskaera batez ere ziurtasun,

mugikortasun, hondakinen kudeaketa eta baterako erosketak (energía,

erregaiak,…) egiteko beharrean dagoela.

Teknologi Parkean hainbat lan talde daude enpresen eta parkeko teknologi

zentroen iraunkortasunaren aldeko partaidetza bultzatzen dutenak.

Udal administrazioak ez du ekonomi sarean ingurumen irizpideak txertatzeko

inolako sustapen jarduerarik egiten.

Behargintza Txorierrik hainbat ingurumen arloko sentikortze kanpaina

antolatu ditu eskualdeko enpresei zuzenduak. Ez dago ekimen hauek Zamudioko

enpresen aldetik izan duten harrerari buruzko datu eskuragarririk.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan industri poligonoetan ingurumen

irizpideen txertaketa maila ertaina-txikia dela irizten da. Beharrezkotzat jotzen

da enpresa txiki eta ertainetan ingurumen kudeaketa sistemen ezarpena bultzatzea,

hori egiteak enpresari aurrezpen ekonomikoa ekar dakiokeela ikusaraziz.



IE7. Jardueren kontrol sistemaren hobekuntza eta ingurumen arriskuaren eta larrialdien aurkako defentsa.

o P 16. Arriskua duten jardueren kontrola.

o P 17.Larriadi egoeren aurreko babesaren hobekuntza.

IE9.Enpleguaren sustapena eta ekonomi dibertsifikazioa.

o P 25. Lan arriskuen prebentzioa.



garrantzitsurik.


- 72 -


Europa

Kontseiluaren 96/82/CE Zuzentaraua, istripu larrien ondorioz substantzia kaltegarriek eragindako arriskuak

kontrolatzeari buruzkoa. 96/82/CE Zuzentarauaren akatsak zuzentzea.

2003/105/CE Zuzentaraua, aurrekoa aldatzen duena.

Estatua

Babes zibileko oinarrizko araua.

1254/1999 Errege Dekretua, uztailaren 16koa, substantzia arriskutsuei lotutako istripu larrien kontrola.

1999ko azaroaren 4ko 264. zenbakidun BOE, 1254/1999 Errege Dekretuaren 1.zuzenketa. 119/2005 Errege

Dekretua, 1254/1999 Errege Dekretuaren 2. zuzenketa.

948/2005 Errege Dekretua, uztailaren 29koa, 1254/1999 Errege Dekretua aldatzen duena.

EAEko 20/2005 Dekretua, urtarrilaren 25ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoan, Nekazaritza Politika

Bateratuaren (PAC) esparruko zuzeneko laguntzetan baldintzak aplikatzeari buruzkoa. Apirilaren 11ko

82/2006 Dekretuak aldatu zuen.

1196/2003 Errege Dekretua, irailaren 19koa, substantzia arriskutsuekin lotutako istripu larrien arriskua

kontrolatzeko eta planifikatzeko Babes Zibileko Oinarrizko Jarraibidea onartzen duena.

393/2007 Errege Dekretua, martxoaren 23koa. Larrialdi egoerak sor ditzaketen jardueretan aritzen diren

zentro, bulego eta guneetako Autobabeserako Oinarrizko Araua eta berorren aldaketa, irailaren 5eko

1468/2008 Errege Dekretuaren bitartez.

EAE

1/1996 Legea, apirilaren 3koa, larrialdiak kudeatzekoa.

153/97 Dekretua, ekainaren 24koa, Euskadiko Babes Zibileko Plana onartzen duena.

Kanpoko Larrialdi Planak onartzea.

EAEko Baso Suteetako Larrialdi Plana (1998ko martxoaren 23ko EHAA).

EAEko Uholde arrisku egoeretarako Larrialdi Plan Berezia (2000ko otsailaren 19ko EHAA)).

EAEko Arrisku Sismikorako Larrialdi Plana (2007ko abenduaren 10eko EHAA).

277/2010 dekretua, azaroaren 2koa, zenbait jarduera, zentro edo establezimenduren autobabes-

betebeharrak arautzen dituena, larrialdiei aurre egiteko.

Udalerria



- 73 -



Urak hartu ditzakeen udalerriko guneen ezagupen, kontrol eta jarraipena.

Uholdeen aurrean prebentzio neurriak ezarri.

Udal Larrialdi Plan baten diseinua, udal mailako babes zibila garatzearekin batera.

Udalerriko ekonomi jardueren ezagupen, kontrol eta jarraipena, jarduera lizentziaren izapidetzearen bidez




- 74 -

Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 2. Iraunkortasunera bideratutako udal kudeaketa.


9.1. Erosketa eta

kontratazio

publiko berdea

(EKPB))3

“Erosketa eta Kontratazio Publiko Berdearen Eskuliburua. 2010”-ak erakunde

baten abiapuntua ebaluatzen laguntzen du aurrerapenerako 10 adierazleren

bidez. Zamudioko udalaren egoera erosketa eta kontratazio publiko berdearen

arloan ondokoa da:

Aurrerapenerako adierazlea

Egoera Maila*

1. Iraunkortasunarekiko konpromisoa

Iraunkortasuna lehentasunezko gaia da arduradun politikoentzat eta zuzendaritzarentzat (Tokiko Agenda 21en berrikuspena). Iraunkortasuna erakundearen jarduera batzuetan dago txertatuta. Udaleko sail teknikoko figura bat arduratzen gai honetaz.

1-2

2. Erosketa eta kontratazioa antolatzek modua

Ez dago prozedura estandarizaturik.

Elementu komunen erosketa, bulegorako suntsikorarrak esaterako, gutxi gorabehera eraikin bakoitzean zentralizatuta dago. Ez da ikuskapenik egiten.

1

3. EKPB politika Ez dago EKPB bultzatzeko konpromisorik.

0

4. Ekintza Plana/ Estrategia

Ez dago inolako ekintza planik. 0

7. Produktuetarako eta/edo zerbitzuentzat ingurumen irizpideak

Ez dago inongo produktu/zerbitzu talderentzako ingurumen irizpiderik. 0

8. Emaitzak zein adierazleak neurtzea eta berrikustea

Emaitzak ez dira neurtzen, eta ez dago EKPBren adierazlerik. 0

9. Hornitzaileen katea kudeatzeko modua

Ez dago hornitzaileekin harremanik, erosketak/lizitazioak salbu. 0

*) 0 maila; 1.go maila = oinarrizkoa; 2. maila = aurreratua; 3. maila = bikaina

3 EKPB: produktuak, zerbitzuak edota obrak erosteko edo kontratatzeko orduan, irizpide ekonomikoez eta teknikoez gain, horien

ingurumen portaera ere kontuan hartzean datza, erabilera bereko beste batzuekin alderatuta bizitza zikloan ingurumen eragin

txikiagoa duten produktu eta zerbitzuak eskuratuz.


9. UDAL ADMINISTRAZIOAREN EROSKETA PUBLIKOA ETA INGURUMEN KUDEAKETA


- 75 -

Udalak ekonomi garrantzi jakin bateko lizitazio prozesuetan ingurumen

kudeaketaren ziurtagiria edukitzea sartu du kontrataziorako balorazio

irizpide gisa.

9.2. Heziketa,

sentsibilizazioa

eta

komunikazioa

EKPB arloan

“Erosketa eta Kontratazio Publiko Berdearen Eskuliburua. 2010”-arabera,

Zamudioren egoera erosketa eta kontratazio publiko berdearen gaian

prestakuntza, sentikortzea eta komunikazioari dagokionean ondokoa:

Aurrerapenerako adierazlea

Egoera Maila*

5. Erosketez eta

kontratazioez arduratzen

diren langileen

prestakuntza

EKPB prozesuan funtsezkoak diren pertsonek kontratazioan ingurumen irizpideak txertatzeko oinarrizko prestakuntza jaso dute.

Ez dago kanpoko laguntzarik.

1

6. Langileei emaniko

informazioa (ohiturak

aldatzeko)

Ez da langileak ingurumen arloan sentsibilizatzeko/informatzeko inolako kanpainarik egiten, ez erakundearen barne mailan ezta kanpora begira ere.

0

10. Beste administrazio

publiko eta erakunde

batzuekin lan egitea eta

lankidetza, sareen

bitartez EKPB sustatzeko

Ez da inongo saretan parte hartzen (Euskal administrazioetan EKPB lantaldeak, etab.) eta ez dago harremanik sarean lan egiten duten beste erakundeekin.

0

*) 0 maila; 1.go maila = oinarrizkoa; 2. maila = aurreratua; 3. maila = bikaina

Zamudioko Udaleko gorputz teknikoko pertsona batzuk EPBari buruzko

prestakuntza ikastaroetara joan dira aplika daitezkeen arloan ezagutzearren eta

zuzentarau funtzional batzuk ezarri ahal izatearren.

9.3. Udal

administrazioa_

ren ingurumen

kudeaketa

Ez dira ingurumen kudeaketarako borondatezko sistemarik ezarri udalaren

egoitza eta zerbitzuetan, ingurumen arloen kudeaketarako prozedura

estandarizaturik ere ez dago, hala nola, baliabideen erabilerara aldetik,

hondakinen kudeaketaren aldetik, etab.

Ez dira udal administrazioaren anbientalizaziorako plan, estrategiak edo

programak definitu.

9.4. Heziketa,

sentsibilizazioa

eta

komunikazioa

ingurumenaren

arloan

Udaletxeko langileek ez dute prestakuntzarik jaso ingurumen gaian.

Ez dira udal kudeaketari aplikagarriak diren ingurumen izaerako jardunbide

egokien gida edo eskulibururik publikatu.

Eskualdeko entitateak, Txorierriko Mankomunitatea eta Behargintza

Txorierri dira publiko orokorrarentzat eta ekonomi jarduerentzat sentikortze

kanpaina nagusienak antolatzen dituztenak ingurumen arloan. Entitate hauek

egiten dituzten jarduerak, egitarau eta kanpainak dagokien gaikako arloetan

jasota daude.


- 76 -



IE 14. Udal zerbitzuen kudeaketa iraunkorraren alde.

o P 33. Iraunkortasun irizpideak dituen udal portaeraren diagnostikoa.

o P 34. Ingurumen arautegiaren eguneratzea.

o P 35. Udal intereseko informazioaren bilketa.



garrantzitsurik.


Europa

2004/17/CE Zuzentaraua, 2004ko martxoaren 31koa, uraren, energiaren, garraioaren eta posta zerbitzuen

sektoreetako kontratuak esleitzeko prozedurak koordinatzeari buruzkoa.

2004/18/CE Zuzentaraua, 2004ko martxoaren 31koa, obren, horniduren eta zerbitzuen kontratu publikoak

esleitzeko prozedurak koordinatzeari buruzkoa.

Batzordearen CE/1874/2004 Erregelamendua, 2004ko urriaren 28koa, kontratu publikoak esleitzeko

prozedurak aplikatzeko atarien inguruko aurreko zuzentarauak aldatzen dituena.

COM (2008) 400 final. Public Procurement for a better environment.

Estatua

Urriaren 30eko 30/2007 Legea, sektore publikoko kontratuei buruzkoa.

31/2007 Legea, urriaren 30ekoa, uraren, energiaren, garraioen eta posta zerbitzuen sektoreetako

kontratazio prozedurei buruzkoa.

Estatuko Administrazio Nagusiaren, bere erakunde publikoen eta Gizarte Segurantzako erakunde

kudeatzaileen Kontratazio Publiko Berdearen Plana.

EAE

Gobernu Kontseiluaren akordioa, Autonomia Erkidegoko eta bere sektore publikoko administrazioaren

kontratazioan gizarte eta ingurumen irizpideak zein bestelako politika publikoak sartzeari buruzkoa.

2007-2010 Ingurumen Esparru Programa.

2006-2010 aldirako Ingurumenaren aldetik Iraunkorra den Euskal Kontsumo Plana.

Euskal Autonomia Erkidegoko hondakin ez arriskutsuak prebenitzeko eta kudeatzeko 2008-2011 aldirako

plana.

2008-2012 aldirako Klima Aldaketaren aurkako Euskal Plana.

Udalerria



- 77 -



Udal pertsonal politiko zein teknikoa, eta bereziki, erosketak egiteaz arduratzen den langilegoa prestatu eta

sentikortu.

Erosketa eta kontratazio publiko berdea burutzeko konpromiso politikoa eta prozedura estandarizatuak

ezarri.




- 78 -

Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 4. Kontsumo eta bizimodu arduratsuak.

10. Tokian tokiko eremutik esparru globalera


1o.1. Klima

aldaketari

egiten zaion

ekarpena

Zamudioko udalak ez du kalkulatu Berotegi Efektuko Gasen (BEG)

inbentarioa. Beraz ez du ezagutzen erregaiaren, elektrizitatearen, garraioaren,

hondakinen sorkuntzaren, industriaren edo udal berak duen jardueraren

ondoriozko emisioen banaketa.

Ez da tokiko administrazioaren karbono arrastoa kalkulatu ez eta Zamudioko

enpresena, eta ez da BEG emisioen murrizketarako estrategiarik diseinatu.

10.2. Klima

aldaketaren

aurkako borroka

planifikatzeko

berariazko

tresnak

Zamudiok ez du klima aldaketaren aurkako planifikazio eta kudeaketarako

berariazko erremintarik (hala nola, ordenantzak, udal programak, Energia

Iraunkorrerako Aldeko Ekintza Plana (PAES), etab.)

Zamudioko udala ez da Alkateen Itunera atxiki, Europako Batzordeak energia

aurrezteko sustatu duen ekimena.

1o.3.

Hustubideen

kudeaketari eta

isurpen

konpentsazioei

lotutako

berariazko

ekimenak

Zamudioko udalak ez du berariazko ekimenik garatu aldaketa klimatikoaren

aurkako borrokari edo udal kontsumoaren edo ekitaldi berezien antolaketaren

BEG emisioen konpentsazioarekin lotuta dagoenik.

Azken urteetan Zuhaitz Eguna berreskuratu da.

10.4. Klima

aldaketari

egokitzea

Ez da azterlanik egin udalerria klima aldaketari zor zaizkion eragin potentzialen

aurrean duen esposizioa ezagutzearren. Hortaz, Zamudiok klima aldaketaren

ondorioz jaso ditzakeen eraginen aurreko zaurgarritasuna ez da ezagutzen.

Zamudiok klima aldaketaren ondorio edo efektu potentzialen aurrean

egokitzeko inolako plan edo programarik ez dauka.

10.5.

Sentsibilizazioa

eta parte-

hartzea

Ez da ezagutzen herritarrek duten iritzia edo inplikazio maila klima

aldaketaren eragin potentzialen inguruan.

Udalak ez du hezkuntza, komunikazio eta sentikortze jarduerarik antolatu

klima aldaketaren gaiaren inguruan, eta ez du ekimenik bultzatu biztanleria,

entitateak edo enpresak klima aldaketaren borrokan inplikatzeko eta parte

hartzeko.


10. KLIMA ALDAKETA ETA INPAKTU GLOBALA


- 79 -



2005-2008 Tokiko Ekintza Planak ez du gaikako eremu honi loturiko ildo ez programarik.


2005-2008 Tokiko Ekintza Planak ez du gaikako arlo honi loturiko ekintzarik.


Mundua

Kyotoko protokoloa.

Europa

Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2003/87/CE Zuzentaraua, 2003ko urriaren 13koa, Erkidegoan

berotegi efektuko gasen isurpen araubidea ezartzen duena eta Kontseiluaren 96/61/CE Zuzentaraua

aldatzen duena.

Batzordeak Kontseiluari, Europako Parlamentuari, Europako Batzorde Ekonomikoari zein Sozialari eta

Eskualdeen Batzordeari zuzendutako Liburu Berdea. Klima aldaketarekiko egokitzapena Europan: EBren

jarduteko aukerak.

Estatua

Klima Aldaketaren eta Energia Garbiaren Espainiako estrategia. 2007-2012-2020 aldiari begira.

Klima aldaketari egokitzeko plan nazionala.

1/2005 Legea, martxoaren 9koa, berotegi efektuko gasak isurtzeko eskubideak salerosteko araubidea

xedatzen duena.

EAE

Klima Aldaketaren aurkako Euskal Plana (2008-2012).

Erreferentziazko balioak:

- Klima Aldaketaren aurkako Euskal Planaren helburua: 2008-2012 aldian isurketak ez haztea % 14 baino

gehiago, 1990eko isurketekiko.

EAEko Berotegi Efektuko Gasen urteko Inbentarioa.

- EAEko BEG isurien erreferentzia balioak (guztizkoak eta sektorekakoak) ezagutzeko Inbentarioko azken

datuak kontsultatuko dira (ikus Ihoberen web orria).

Klima aldaketari buruzko udal ordenantza eredua (Udalerria eta Klima II» Ekitaldearen esparruan egina).

Udalerria



- 80 -



Udalerri osorako berotegi efektuko gasen inbentarioa kalkulatu eta murrizketa helburuak ezarri.




- 81 -

Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 1. Gobernatzeko moduak.

4. Kontsumo eta bizimodu arduratsuak.


11.1.

Komunikazioa

Zamudiok garai berrietara egokitutako komunikazio kanalak dauzka.

Tradiziozko iragarki oholez gain beste bitarteko batzuk erabiltzen dira, udalerriko

web orria edo hilabeteroko udal aldizkaria. Komunikazio puntualak bando,

liburuxka, eskutitz, sms, etab. moduan transmititzen dira.

Berriki Udaletxeak web orria berritu egin du eta orain, udalerriaren

egunerokotasunari buruz informatzeaz gain, Udalarekin ohiko tramiteak era

telematikoan egiten ahalbidetzen du, eta 2 tramitetan era automatikoan

ordenagailu bidez.

Zamudioko Gastestaziñoak blog propioa du.

Tokiko albiste eta gertaerak Mankomunitateak argitaratzen duen Txorierri

eskualdeko aldizkarian komunikatzen dira.

Txoriberri Enpresa, Behargintza Txorierrik argitaratua, eskualdeko enpresari

buruzko informazio buletina da.

Aikor!, TXorierriko eskualdeko euskaraz idatzitako prentsa idatzia,

hilabeteroko maiztasuna duena, Zamudioko etxeetara banatzen da. Bere web

orrian zabaltzen dira, gainera, euskara arloko hainbat eduki.

11.2.

Sentsibilizazioa

Udalerrian azken urteetan garatutako sentikortze ekintzak sektore espektro

zabal batengana zuzendu dira.

Ingurumen sentikortasun jarduera gehienak Txorierriko Mankomunitatetik

egiten dira. Azken urteetako ekonomi egoerak komunikazio eta sentikortze

jarduerei esleitutako aurrekontuen gain negatiboki eragin du.

Txorierriko Mankomunitateak GAP programarekin bat egin zuen. Honen xedea

da pertsonen ohiturak aldatzea baliabideen (ura, energia, erregai fosilak)

erabileran eraginkortasuna hobetzeko eta planetan sortzen den eragina (CO2

emisioak) txikitzeko.

Bizkaia Ikastetxea da Zamudiok ikas zentro bakarra Eskolako Agenda 21

duena. Udalerriko eskola publikoek ez dute gaur arte bat egin ekimen honekin.

Derioko Txorierri Institutuak, non eskualde osotik datozen gazteek beren

ikasketak egiten dituzten, Eskolako Agenda 21ari 2006-2007 ikasturtean ekin zion.

11. KOMUNIKAZIOA, SENTSIBILIZAZIOA ETA HERRITARREN PARTE-HARTZEA

SENTSIBILIZAZIOA, HERRITARREN PARTAIDETZA ETA BARNEKO KOORDINAZIOA


- 82 -

11.3. Parte-

hartze kultura

Herritarrak eta elkarteak orokorrean prest agertzen dira parte hartzeko eta

laguntzeko tokiko administraziotik hainbat gaien inguruan gonbidapena luzatzen

zaienean.

Herritarren partaidetza ez dago egonkortuta eta beharrezkoa da partaidetza

kulturan aurrera eta sakonduz jarraitzea, portaera proaktiboak garatzearren.

11.4. Parte-

hartzeko tresnak

eta bideak

Tokiko Agenda 21eko edo iraunkortasun arloan ez dago herritarren

partaidetzarakoa mekanismorik ez organo egonkorrik.

2010eko urrian Zamudioko Tokiko Agenda 21en esparruan garatutako

partaidetza esperientzia garatu zen herritarren eta tokiko elkarteen ekarpenak

jasotzeko xedez eta zamudiotarren lehentasunak ezagutzearren. Bertatik

ondorioztatu zen enplegua eta ekonomia direla kezka nagusienak.

Lehentasunezkotzat jo ziren beste gai batzuk gizarte ongizatea, hirigintza eta

mugikortasuna, kultura, aisia eta kirola izan ziren; eta, halaber, euskara, gaztedia

eta ingurumena.

(*) Kafe-solasaldian komunikazio kanalei eta partaidetza mekanismoei

dagokienean, Udalaren eta herritarren arteko aldebikotasunik ez dagoela kexu dira.

(*) Kafe-solasaldian udalak bultzatutako eta kontsultak, eskaerak, kexak zein

iradokizunak zentralizatuko dituen partaidetzarako gune edo kanalik ez dagoela

adierazten da.

(*) Kafe-solasaldian Tokiko 21 Ekintza Planaren berrikuspenaren esparruan,

herritarren organo baten sorkuntza proposatzen da, Diagnostiko txosteneko

ekarpenak Ekintza Planera egokitasunez igarotzeko jarraipena egite aldera. Eta

beharrezkotzat jotzen da Udalak herritarrek eginiko ekarpenei itzulketa egitea.

(*) Kafe-solasaldian tokiko Agenda 21en aurreko edizioetan herritarrek eginiko

hausnarketa eta ekarpenak fidelki islatu ez direla irizten da.

11.5. Elkarteen

sarea

Elkarteen udal erregistroan 21 elkarte daude izen emanda, gehienak kirola eta

kulturarekin zerikusia dutenak.

Udalak lokalak eta udalarenak diren guneak uzten dizkie elkarte guztiei beren

ekintzak gara ditzaten.

Zamudiok dauzka gainera 2 gizarte zentro edo txoko publiko, bata

Galbarriatun eta bestea Larragoiti poligonoan. Udalak Geldo auzoko eskola

zaharra gizarte zentro gisa berreskuratu egingo du.


- 83 -



IE13. Komunikazio kanalen hobekuntza, herritarren partaidetzaren eta elkarteak eratzearen sustapena eta

ingurumen hezkuntzaren indartzea.

o P 30. Intereseko udal gaien difusioa.

o P 31. Herritarren partaidetzari eta elkarteak eratzeari bultzada.

o P 32. Ingurumen hezkuntzako eskaintza egonkortzea.



garrantzitsurik.


Europa

Aarhus hitzarmena. Ingurumenarekin loturiko gaietan informazioa eskuratzeari, publikoak erabakietan

parte-hartzeari eta justizia baliatzeari buruzko hitzarmena.

Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2003/4/CE Zuzentaraua, 2003ko urtarrilaren 28koa, herritarrek

ingurumenari buruzko datuak baliatzeari buruzkoa.

Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2003/35/CE Zuzentaraua, 2003ko maiatzaren 26koa,

herritarrek ingurumenarekin loturiko zenbait plan eta programa gauzatzean parte hartzeko neurriei

buruzkoa, eta Kontseiluaren 85/337/CEE eta 96/61/CE Zuzentarauak aldatzen dituena, publikoaren parte-

hartzeari eta justizia baliatzeari buruzko ataletan.

Estatua

27/2006 Legea, uztailaren 18koa, ingurumenaren arloan informazioa baliatzeko, herritarrek parte hartzeko

eta justizia baliatzeko eskubideak arautzen dituena.

EAE

3/1998 Legea, otsailaren 27koa, Euskal Autonomia Erkidegoko ingurumena babesteari buruzkoa.

2/2006 Legea, ekainaren 30ekoa, lurzoruari eta hirigintzari buruzkoa (III. titulua, IV. kapitulua, VII. atala

Herritarren parte-hartzea plangintzaren formulazioan, izapideetan eta onarpenean).

Udalerria



- 84 -



Udalerriko ikas zentro guztiak Eskolako Agenda 21ean sar daitezen bultzatu.

Partaidetza kultura indartu herritarren partaidetza sustatu eta lagunduko duten kanal eta erremintak sortuz

eta mantenduz




- 85 -

Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 1. Gobernatzeko moduak.


12.1. Barneko

koordinazioa eta

komunikazioa

Ez dago Tokiko Agenda 21en planifikazio, bultzada eta jarraipeneko barne

mekanismo edo organo tekniko egonkorrik.

Ez daude esklusiboak ez diren eta Tokiko Agenda 21 tratatzen den gunerik.

12.2. Tokiko

Agenda 21

kudeatzeko

eredua ezartzea

Udalak ez du parte hartu iraunkortasun adierazleen urteko ebaluazio eta

kalkulurako programan, zeina MUGI 21 aplikazio informatikoa bidez egiten den

Udalsarea 21 metodologia amankomuna erabiliz. Ez da ezagutzen Zamudioko

posizioa Sareko gainontzeko udalerriekiko.

Ez da analisirik ere egiten Tokiko Agenda 21eko Ekintza Planean aurreikusita

dauden jarduera edo ekintzak egiten ez direnaren arrazoiak identifikatzeko.

Ez da urteroko Tokiko Agenda 21en urteroko programazioa egiten eta ez dira

udal barnean komunikatzen Planaren ezarpenaren emaitza.

Ez da ezagutzen Tokiko Ekintza Planaren zeharrekotasun maila.

Tokiko Agenda 21en berrikuspenaren esparru honetan udalaz gaindiko

adierazleak kalkulatzen hasiak dira.

12.3. Baliabide

teknikoak

Udalak perfil teknikoa duen pertsona bat dauka Tokiko Agenda 21en

kudeaketa eta koordinazioaz arduratzen dena, ingurumen eta jasangarritasun

gaietan beste funtzio batzuk garatzeaz gain. Pertsona honek duen lan karga oso

handia da.

12.4.

Buruzagitza

politikoa

Zamudioko Tokiko Agenda 21 alkatetzaren eta Ogasun, Herritarren Arreta,

Ingurumen eta Enplegua sailaren lidergoa du. Azken honek bere gain hartzen du

prozesuaren sustapen eta gainbegiraketa.

Ez dago izaera politikoa duen mekanismo edo organo egonkorrik Tokiko

Agenda 21en planifikazio, sustapen eta jarraipena berariaz egingo duena.

12. BARNE KOORDINAZIOA ETA TRANSBERTSALITATEA



- 86 -







Udalerria




Tokiko Agenda 21en kudeaketari buruzko barne koordinazioko mekanismo edo organo egonkor bat sortu.

Tokiko Ekintza Plan 21aren kudeaketa aktiboa burutu.




- 87 -

Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 9. Gizarteko berdintasuna eta justizia.


13.1.

Lurraldearen

testuinguruan

kokatzea

2011. urtean, 3.248 biztanle zituen Zamudiok.

Haren biztanleria dentsitatea (521,01 biztanle/km2-ko 2010. urtean) urrun

dago Bizkaiko batez bestekotik (161,60 biztanle/km2-ko 2010. urtean), eta

Txorierrin jendetsuenak diren eta lurralde azalera txikiena duten udalerrietatik

(Derio eta Sondika, esate baterako). 2004. urteaz geroztik gora egin du dentsitate

horrek.

Biztanleriaren pisuari dagokionez, Txorierriko guztizko biztanleriaren (3.232

biztanle) %7,28 zuen Zamudiok 2010ean, laugarren herri jendetsuena izanik

eskualdean.

Txorierriko gainerako udalerri eta Bizkaiko hiriburuarekiko komunikabideek,

nahiz ekonomia eta zerbitzuen sektoreen pisuak, lanerako eremu erakargarri

bilakatu dute herria, ez hainbeste, ordea, bizileku izateko.

13.2.

Biztanleriaren

bilakaera

Zamudioko biztanleriak behera egin zuen 80. eta 90. urteetan (Bizkaiko beste

udalerri batzuetan baino gutxiago agian), eta biztanle kopurua pixkana-pixkana

jaitsi egin zen 2000. urtera arte, baina joera hori errotik aldatu zen urte horretan.

2000. urtetik aurrera biztanleria kopuruak izandako hazkunde horrekin batera,

nabari da beste udalerri batzuek ere bilakaera positiboa izan dutela Txorierrin.

Ekonomia egoera hedakorraren esparruan gertatzen da hazkunde hori; izan ere,

enplegu tasek nabarmen gora egin zuten garai horretan eta arian-arian enpresak

egokitu ziren eskualdeko industrialdeetan. Zamudio, Txorierriko beste udalerri

batzuk bezalaxe, enplegu sortzaile bilakatu zen orduan, eta bertako biztanleria

aktiboak behar baino askoz ere enplegu gehiago sortu ziren.

%2,40ko urte arteko hazkunde koefizientea eragin du XXI. mendearen lehen

bosturtekoan biztanleriak izandako hazkunde horrek, biztanleria proiekzioetan

hasieran aurreikusitako %1 hura baino handiagoa horrenbestez.

2008. urtera arte, egoera ekonomikoari eutsi zitzaiola eta sortutako

enpleguaren eta biztanleria aktiboaren arteko desorekak bere horretan iraun zuela

ikusita, bizilekuak egiteko beste zoru eskaintza bat merkatuan jarri ondoren,

pentsa zitekeen jarraitu egingo zuela biztanleriaren bilakaera positiboak.

Proiekzio demografikoa egiteko garaian, aurreikusten zen %2koa izango zela urte

arteko koefizientea.

Udal plangintzan jasotako kalkulu horien arabera, Zamudiok 3.696 biztanlera

13. BIZTANLERIA



- 88 -

iritsi behar zuen 2011n, eta beste 226 biztanle gehitu behar ziren 2014. urterako.

2011. urtean, ordea, 3.248 biztanle ditu Zamudiok, aurreikusitakoa baino %12

gutxiago, hain zuzen ere.

2010. urtean %0,5ekoa zen biztanleriaren urte arteko aldaera, eta kopuru hori

oso urrun dago Bizkaiak eta EAEk duten batez bestekotik (%o,17 eta %0,28,

hurrenez hurren). Azken hamarkadan, Zamudion %8 inguru egin du gora biztanle

kopuruak.

Ondoko taula honetan jaso da EUSTATek eskainitako familien batez besteko

tamainaren aldaera proiekzioei begira, Bilbo Metropolitarreko Lurraldearen

Zatiko Planak kalkulaturiko etxe kopuruaren hazkundea:

Biztanleriaren proiekzioa, familien batez besteko tamaina eta etxebizitzen hazkuntza

Biztanleria

Familien batez besteko tamaina Etxeak

Etxebizitzen hazkuntza

2001 2018 2001 2018 2001 2018 2001-2018

Zamudio 3.012 2.978 2,53 2,17 1.191 1.371 180

Txorierri 40.121 40.411 - - 13.695 15.970 2.275 Iturria: Bilbao Metropolitarreko LZP

13.3. Egitura

demografikoa

Zamudiok ere sumatu ditu guztizko biztanleria kopuruarekiko adin talde

bakoitzaren pisu erlatiboa aldatzen ari diren aldaketa horiek. Zahartze

demografikoaren prozesua pixkanaka-pixkanaka aurrera doala erakusten dute,

inolaz ere, datu horiek. Halatan, atzeranzko biztanleria piramidea ageri du

Zamudiok, oinarri estuarekin, lurralde garatuen ezaugarri.

3.045 3.010 3.149 3.176 3.192 3.226 3.227 3.203 3.232 3.248

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Biztanleriaren bilakaera 2002-2011 (biztanle kopurua)

Iturria: Haizea Ikerketak egina Udalmapetik ateratako informaziotik abiatuz


- 89 -

Oro har, bi gorabeherek eragin dute biztanleriaren zahartze hori: alde batetik,

jaiotza tasak behera egin duelako, eta bestetik, bizi itxaropena luzatu egin delako.

2010. urtean, %19,55ekoa zen 65 urtetik gorako biztanleen portzentajea,

Bizkaiko eta EAEko batez bestekoaren antzekoa horrenbestez, horietan

%19,79koa eta %19,1ekoa baita, hurrenez hurren; 2010ean %18koa zen, berriz, 20

urte arteko biztanle gazteen kopurua.

Haurtzaroaren indizearen (14 urte artekoak) bilakaera positiboa izan da azken

urte hauetan, 3,45 puntu portzentual gora egin baitu 2003 eta 2010 urte artean.

Joera horri eusten bazaio, datozen hamarkadetan are handiagoa izango da

biztanleriaren zahartze hori; izan ere, 30 eta 60 urte artean dituztenen biztanleria

taldeak baino pisu erlatibo txikiagoa du gaur egun 10 eta 30 urte artean dituztenen

biztanleria taldeak.

Sexuaren araberako banaketari dagokionean, Zamudion emakumezkoen

kopurua zertxobait handiagoa da 70 urtetik gorakoetan. Adin gazteagoetan ia ez

da sumatu ere egiten genero arteko aldea.

13.4.

Mugimendu

naturala eta

migratzailea

Jaiotza tasa gordinak bilakaera positiboa izan du Zamudion, Bizkaiko eta

EAEko batez bestekoa baino zertxobait txikiagoa izan bada ere 2009an (‰8,70

Zamudion eta ‰9,13 eta ‰9,62 besteetan, hurrenez hurren).

Heriotzen kopuruak, berriz, halako gorabehera txiki batzuk izan ditu 2000-

2009 urteetan, baina jaiotza kopurua baino txikiagoa izan da urte gehienetan.

Bizkaiako biztanleriaren piramidea (2010)

-60.000 -40.000 -20.000 0 20.000 40.000 60.000

0-4

5-9

10-14

15-19

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

50-54

55-59

60-64

65-69

70-74

75-79

80-

85 y más

Gizonezkoak

EmakumezkoakFuente: norberak egina Udalerriko Erroldako (INE) datuetatik abiatuz

Zamudioko biztanleriaren piramidea (2010)

-300 -200 -100 0 100 200

0-4

5-9

10-14

15-19

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

50-54

55-59

60-64

65-69

70-74

75-79

80-

85 y más

Gizonezkoak

EmakumezkoakFuente: norberak egina Udalerriko Erroldako (INE) datuetatik abiatuz

Biztanleriaren bilakaera adin multzoka (%)

20-64

64%

65 urtetik gora

20%

0-19

16%

Iturria: Haizea Ikerketak egina EUSTATetik ateratako datuetatik abiatuz


- 90 -

Hala bada, Zamudioko hazkunde begetatiboa positiboa izan da azken

hamarkadan. Hala eta guztiz ere, Bizkaiko batez bestekoaren azpitik dago

Zamudio 2009an (-‰1,55 eta -‰0,28).

Zamudion erroldaturiko biztanle atzerritarren kopuruak 3,21 puntu

portzentual gora egin du 2003 eta 2010 urteen artean. Atzerritar kopuruaren

maila, %5,69 2010ean, Bizkaiko eta EAEko batez bestekoen antzekoa da oso

(%5,95 eta %6,39, hurrenez hurren).

Udalerriko kanpo migrazio saldoak (immigrazioaren eta emigrazioaren arteko

aldea EAEren barneko eta kanpoko herritarren artean) gora egin du 2003-2009

urteetan eta 5,87 immigrante berri ditu (termino garbietan) bertan bizi diren 1.000

biztanleko 2009. urtean. Horrenbestez, Zamudion gehiago dira udalerrian sartu

direnak atera direnak baino.

13.5.

Populazioaren

banaketa,

lurraldeka

Udal barrutia hainbat gunetan itxuratua dago bizilekurako zoruari

dagokionez, San Martin herrigunean daude bizileku gehienak, huraxe baita

biztanle gune nagusia, eta gutxiago, Santimami aldean, Udal Barrutiaren

Mendebaldean, Txorierri Etorbidearen eta Aireportuko lurren mugaren artean.

Txorierri Etorbidean zehar zabaltzen den erdiko herrigunearen, eremu

horretan bizi baitira biztanleen %70 inguru, eta gainerako landa auzoen artean

banatzen dira Zamudioko biztanleak.

21 16

21

35 37 42 40

49

38

28 29 23

18 23

32 28 31

25 33 33

0

10

20

30

40

50

60

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Mugimendu naturalaren bilakaera

Jaiotzak Heriotzak

Iturria: Haizea Ikerketak egina EUSTATetik ateratako datuetatik abiatuz


- 91 -

42,89 etxebizitza/ha-ko da herriko etxebizitza dentsitatea, Lurralde

Historikoaren antzekoa horrenbestez (45,99 etxebizitza/ha-ko).








Ez dira udalaren eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.



0

250

500

750

1000

1250

1500

1750

2000

2250

2500

Geldo barreiatua

Aranoltza (San Antolin)

barreiatua

Ugaldeguren (Santimami)

barreiatua

Arteaga (San Martin)

barreiatua

Arteaga (San Martin)

Biztanleriaren bilakaera biztanle guneka (2000-2011)

Iturria: Haizea Ikerketak egina INEtik ateratako informaziotik abiatuz


- 92 -

Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 8. Tokiko ekonomia bizia eta iraunkorra.

9. Gizarteko berdintasuna eta justizia.


Jarduera ekonomikoaren egitura eta maila

14.1. Eredu

ekonomikoa

Jarduera ekonomikoen hartzaile bilakatu da Zamudioko udalerria kokaleku

estrategikoan egoteagatik Bilbo Metropolitarraren inguruan. Laurogeita

hamargarren hamarkadan izandako hazkunde ekonomikoaren ondorioz,

industriarako lurzoru zabalak kudeatu dira udalerrian, eta hedapen horri esker

jarduera berriak egokitu dira Teknologia Parkean.

Zamudion ere, beste udalerri batzuetan bezalaxe, nabarmena da tertziarizazio

prozesua. 2004-2010 urteetan guztizkoaren %65 ingurukoa izan da zerbitzuen

sektoreko establezimenduen portzentajea.

Pertsona ekintzaileei beren negoziorako ideiak garatzeko aukera ematea du

xede enpresen mintegiak. Zamudioko Torrelarragoiti Jauregian dago mintegia,

eraikin berrituan.

14.2. Jarduera

ekonomikoaren

maila orokorra

2010. urtean 952 dira Zamudion erregistraturiko establezimenduak; eta 12.378

lagun ari dira horietan lanean. Establezimendu kopuruak nahiz horiek sorturiko

enplegu kopuruak gora egin du 2008 eta 2010 urteen artean, %10,73 eta %22,97,

hurrenez hurren.

9.3

26

10.2

09

10.7

79

10.7

30

10.7

30

10.9

33

12.3

04

12.7

94

12.5

26

12.8

50

12.3

78

932 941 950 0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Enplegu eta establezimendu kopuruaren bilakaera

Enpleguak Establezimenduak

Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustatetik ateratako informaziotik abiatuz

14. GARAPEN EKONOMIKOA ETA LAN MERKATUA



- 93 -

Jarduera adarren arabera, merkataritza, garraioa eta ostalaritza dira pisu

erlatibo handiena duten establezimenduak.

Establezimendu berrien sortze tasa, 2005 eta 2008 artean nabarmen jaitsi

bazen ere (‰28,58tik ‰18,59ra), aski egonkor mantendu da azken urte hauetan,

‰ 18 inguruan.

Mikroenpresek sorturiko enplegua (9 langile baino gutxiago dituzten

establezimenduak), lurralde historikoan edo EAEn sortutakoa baino (%37,68 eta

%37,16, hurrenez hurren) nabarmen txikiagoa da Zamudion, %15,89. Industria

establezimenduen batez besteko tamaina 23 bat langilekoa da Zamudion.

Zerbitzuen sektorea eta industria sektorea dira nagusi udalerriko jarduera

ekonomikoan. Enpresa gune garrantzitsuak ditu Zamudiok, ondo sendotuak

gehienak, eta 219,2 hektarea hartzen dituzte guztira: Teknologia Parkea,

hirugarren sektoreko enpresak nagusi bertan, eta Ugaldeguren I, II eta III, Pinoa,

Torrelarragoiti eta Kurtze industria poligonoak. Ikastetxe handi samarrak ere

badaude udalerrian.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan bertan ezarrita dauden enpresei

buruzko informazioa kanalizatzeko beharra ikusten da eta enpresa ekimen berriak

bilatzeko haien arteko elkarlaguntza bultzatzekoa ere.

Hortaz, bigarren sektorearen eta industria sektorearen artean berdintasunez

banatuta dago Zamudioko Balio Erantsi Gordina (BEG). 2000. urte hasieran gaur

egun baino handiagoa zen industria sektorearen pisu erlatiboa; zerbitzuen

sektoreak gora egin du Zamudion.

Industria eta energia

23%

Eraikuntza 11%

Merkataritza, garraioa eta ostalaritza

37%

Informazioa eta komunikazioak

3% Finantza eta aseguru

jarduerak 2%

Higiezinen aktibitateak

2%

Lanbide jarduerak

15%

Administrazio publikoa,

hezkuntza eta osasuna

3%

Bestelako zerbitzu

jarduerak 4%

Establezimenduen pisu erlatiboa jarduera motaren arabera (%) 2010

Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustatik ateratako informaziotik abiatuz


- 94 -

Enpleguari dagokionez, zerbitzuen sektorea da pisu erlatibo handiena duena,

eta industria sektorea hurrena.

Errendimendu ekonomikoa alderatzen badugu, biztanleko Barne Produktu

Gordinari begira, Zamudion 307.333 €-koa izan zen 2008an, askoz ere handiagoa

Bizkaian eta EAEn urte horretan izandakoa baino (29.971 € eta 31.514 €, hurrenez

hurren).

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan, Udaletxeak lanak kontratatu

behar dituenean, Zamudioko enpresak gonbida ditzala eskatzen da, ekonomi

jarduera sustatzearren eta Udalak eskaintzen dituen zerbitzuei buruzko informazioa

zabaltzeko beharra dagoela uste da baita ere.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan, Zamudioko enpresen elkarte bat

sortzeko eta, sinergiak lortzearren, euren arteko elkarlana bultzatzeko beharra

dagoela uste da.

Behargintza Txorierrik Torrelarragoiti enpresa elkartea enpresa gehiago

bereganatzeko lanean dihardutela jakinarazten du.

59,50 50,09 47,11

6,00

5,82 3,60

34,30 43,97 49,19

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2000 2005 2008

Balio Erantsi Gordinaren (BEG) banaketa sektoreka (%)

Nekazaritza eta arrantza Industria Eraikuntza Zerbitzuak

Iturria: Haizea Ikerketak egina Udalmap-etik ateratako informaziotik abiatuz

34,44 30,82

6,78 8,97

56,90 59,10

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

100

2001 2006

Biztanleria okupatuaren banaketa sektoreka (%)

Nekazaritza eta arrantza Industria Eraikuntza Zerbitzuak



- 95 -

Gainera, Behargintza Txorierri bezalako entitateek enpresa elkarteetan

jarduerak bultzatzen jarraitzea beharrezko ikusten da.

14.3. Familiaren

ongizate

ekonomiko

maila

2006an, errenta pertsonal erabilgarria4

14.394 €-koa zen Zamudion, lurralde

historikoan eta EAEn baino pixka bat txikiagoa (14.5001 € eta 14.598 €, hurrenez

hurren).

Honakoa izan zen errenta pertsonalaren urteko hazkunde metatuaren batez

besteko tasa ondoko urte hauetan:

2001-2003 2003-2006

4,14 % 8,64 %

2006an %64,83koa izan zen lanetik etorritako errenta pertsonalaren

portzentajea, Bizkaiko eta EAEko batez bestekoa baino zertxobait handiagoa

(%62,34 eta %63,36, hurrenez hurren).

14.4. Lehenengo

sektorea

Nekazaritza eta abeltzaintza sektorearen jarduerak apenas egiten dio

ekarpena Zamudioko BEGari, Txorierriko eta Bilbo Handiko udalerrietan gertatzen

den bezala.

Zamudion lanean ari diren biztanleen %2 baino gutxiago ari dira nekazaritza

eta abeltzaintza sektorean. Jarduera osagarri gisa geratu dira nekazaritza, abere

hazkuntza edo baso ustiapen lanak, eta horiexek dira diru sarrera iturri osagarri

nagusia.

Azken urte hauetan ez da abian jarri inbertsioagatik instalazio berriak sortu

behar izan dituen nekazaritza eta abeltzaintza ustiapen berririk. Ustiapen berri

txiki batzuk bai sortu dira, familia artekoak gehienak, ekoizleari autoenplegurako

bidea ematen diotenak edo bigarren jarduera gisa (baratzeak, frutak, txakolina...).

Lehen sektoreak, ekonomia mailan garratzi txikia eta gero eta txikiagoa badu

ere, garrantzi handia du, inolaz ere, lurralde, paisaia, ingurumen eta gizarte

mailetan.

Zuhaiztiek (landatutako basoak, basoaldeko erriberak eta menditik kanpoko

zuhaitzak) udal barrutiaren guztizko azaleraren %53 inguru hartzen dute

Zamudion.

Jata-Ondo Landa Garapen Elkartea (LGE) arduratzen da Uribe eskualdeko

landa eremuen garapenaz.

14.5. Bigarren

sektorea

Industria sektorearen BEGarekiko ekarpena %47,11koa zen Zamudion

2008an, herrian hainbat industria poligono egoteagatik. Industria sektorearen pisu

erlatiboa 12 puntu portzentual baino gehiago jaitsi da azken hamarkadan.

Zamudion guztira lanean ari direnen %31 inguru ari dira industria sektorean

lanean.

4 Errenta pertsonala: guztizko errenta pertsonalari (18 urte eta gehiagoko pertsona bakoitzarentzako, bere lan errentak, jarduera

ekonomikoetatik, transferentzia edo prestazio sozialetatik etorritako errentak eta kapitalarengatik , higigarriena nahiz higiezinena, jasotakoak gehitzea) Gizarte Segurantzaren gastuak eta kuota likidoa edo kontura egindako atxikipenak kendu ondoko emaitza.


- 96 -

Ugaldeguren I, II eta III, Pinoa, Torrelarragoiti eta Kurtze industria

poligonoetan daude Zamudioko industria sektoreko ia enpresa guztiak. Era

askotakoak dira poligono horietako industria jarduerak; horien artean aipatzekoak

dira automobilen jarduera lagungarrien azpisektorea, arte grafikoak, biltegi

lagungarriak, hondakinen birziklatzea eta abar.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan, inguruko enpresa guztiei

buruzko informazio zentralizatua egon dadila garrantzizkotzat jotzen da.

Behargintza Txorierrik jakitera ematen du Txorierriko jarduera/produktuen gida

bat badagoela webean nahiz paperean eta baita ere mapak eta direktorioak ere

poligonoetako sarreretan.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan, poligonoetan enpresetako

langilegoari zuzendutako zerbitzu amankomunak (hala nola, haurtzaindegia,

banku edo kutxazaina, gimnasioa, denda edo supermerkatua) dituen zerbitzu

anitzeko zentro bat sortzeko beharra ikusten da.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan, enpresak poligono batean

ezartzen direnean enpresei zuzendurik dauden zerbitzuen inguruko informazioa falta

dela (edo iristen ez dela) irizten da. Hutsune hau enpresa berrientzako harrera

protokolo bat sortuz bete daiteke.

14.6. Zerbitzuen

sektorea

Zamudion %50 ingurukoa da zerbitzuen sektoreak BEGari egiten dion

ekarpena, eta era askotako jarduera ekonomikoak daude bertan.

Euskadin hirugarren sektoreko jarduera gehiago daude tamaina handiko

udalerrietan edo eskualdeko herri nagusietan. Horrenbestez, esan liteke

hirugarren sektoreak ez lukeela garrantzi handirik izan behar Zamudion, ez dela

era horretako zerbitzuak emateko lekua, gehienetan zentralitate handiagoa behar

izaten baitute horrelako jarduerek.

Hala ere, hirugarren sektore izaera nabarmena dute Teknologia Parkean

dauden enpresa gehienek, eta hezkuntza jarduera ere handia da udalerrian, bi

ikastetxe handi samarrak baitaude bertan (Bizkaia ikastetxea eta Ikastetxe

Frantsesa).

Teknologia Parkeak, 1985. urtean eraikia hura, 190 hektareako azalera hartzen

du, eta teknologia aurreratuen sektoreko enpresak daude bertan. Espezializazio

handia dago azpisektoreetan, telekomunikazioekin, elektronikarekin eta

informatikarekin loturiko jarduerak aipagarrienak. Oro har, industria poligonoetan

dauden enpresek eskaturikoa baino ekoizpen kualifikazio handiagoa duten

enpresak daude Parkean.

Zerbitzuen sektorean diharduen biztanleriari dagokienez, erdi mailako

euskal udalerrien artean dago Zamudio. Lanean ari diren biztanleen %60 inguru

ari dira zerbitzuen sektorean.


- 97 -

Zamudioko biztanleei nahiz industrialdeetako industria eta tailerrei ematen

diete zerbitzua bankuek eta aseguru etxeek. Halatan, kreditu erakunde asko

daude 3.000 biztanle inguruko udalerri bat izateko, 7 bulego baitaude hainbat

kreditu erakunderenak.

(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegietan egindako balorazioen arabera

banku, posta, erlijio eta beste zenbait zerbitzuekin pozik agertu dira galdetegiari

erantzun diotenak. Banku eta postaren arratsaldeko irekiera ordutegia egokitzea

eskatzen da, herritar guztien beharretara egoki daitezen. Halaber, posta zerbitzuaren

puntualtasun eza salatzen da.

Esan daiteke, eguneroko beharrei erantzuteko behar adinako xehekako

merkataritza badagoela Zamudion. Ostalaritza eta elikagaien establezimenduak,

bankuak eta aseguru etxeak aipagarrienak.

(*) Kafe-solasaldian gertutasuneko tokiko merkataritza falta dela irizten da.

Erosketa espezializatuagoak egiteko, edo jantziak erosteko, Bilbora joaten

dira zamudiotarrak, beti egin izan duten bezala.

(*) Kafe-solasaldian merkatarien elkarterik ez dagoela aipatzen da eta,

ondorioz, tokian erosketak egiteko bultzadarik ez dagoela. Udalari gai honetan

laguntza eskatzen zaio.

14.7. Turismo

eta ostalaritza

sektorea

Zamudioko turismo eta ostalaritza eskaintzaren hedadura eta ezaugarriak

egokitzat hartzen dira egungo turismo eskaria estaltzeko, denboran zehar

zabaldu egin baita eskaintza hori.

Turismo eta ostalaritza zerbitzuei dagokienez, bi hotel eta landa etxe bat

daude udalerrian, taberna eta jatetxe ugari egoteaz gainera.

Plazei dagokienez, turismorako 29,79 ostatu plaza inguru ditu Zamudiok 1.000

biztanleko, lurralde historikoan baino gehiago horrenbestez (14,45). Kopuru hori

bere horretan dago 2005. urteaz geroztik.

Txikixeagoa da ostalaritza establezimendu eta jatetxeen eskaintza, 13

establezimendu inguru 1.000 biztanleko. Hala ere, Bizkaiko batez bestekoa baino

handiagoa da kopuru hori (%o7tik behera).

Industria poligonoetan lanpostu berriak sortzean, areagotu egin da jatetxe

eskaria. Halatan, ostalaritzak jauzi kuantitatibo handia egin du azken urte

hauetan.

Herrigunean daude Zamudioko establezimenduen bi heren inguru, eta landa

zoruan berrituriko baserrien eta industria poligonoetan bertan kokaturiko

taberna-jatetxeen artean banatzen da gainerakoa.

Turismo informaziorako zerbitzuei dagokienez, Uribetur da Uribe eskualdean

ekonomia eta turismoa sustatzeko ataria. Txorierriko eta Butroeko haranak eta

aldameneko kostaldeko udalerriak daude barnean. Txorierrin ez dago turismoari

arreta eskaini eta informazioa emateko bulegorik.


- 98 -

Honako aukera erakargarri hauek jasotzen ditu Zamudioko turismo gidak:

o Intereseko lekuak: Zamudiotorre dorretxea, Larragoiti dorrea, San Martin

Parroki Eliza eta Teknologia Parkea.

o Santiago bidea, Gernika-Bilbo etapan Zamudio zeharkatzen duena.

o Ibilbide homologatuak: “PR Bi-250 Uxina” ibilbide txikia, hainbat egilek

Santiago Bidearen barnean eta Gernikara doan bide zaharraren (Ruta

Juradera) barnean sartzen dutena, eta “GR-280 Uribe” ibilbide handia

(Larrabetzu-Larrabetzu etapa zirkularra, Sopelana-Derio etapa eta Derio-

Arrieta etapa).

2 dira eskualdean egiten diren produktu tipikoak: odolkiak eta Txakolina.

Hainbat upategi daude Zamudion “Bizkaiko Txakolina” sormarka dutenak.

Turismo tipologia eta modalitateei dagokienez, enpresa jarduerarekin loturik

daude Zamudiok izaten dituen bisita gehienak, eta askoz ere gutxiago Santiago

Bidearekin eta homologaturiko gainerako ibilbideekin loturikoak.

Enplegua eta lan merkatua

14.19.

Biztanleria

aktiboa

Zamudion jarduera tasak (16 urte eta gehiagoko pertsonak, lanerako prest

daudenak, lanean ari direnak nahiz langabezian daudenak) bilakaera positiboa

izan du 1986 eta 2006 artean, 11,2 puntu portzentual igo baita urte horietan.

Txorierriko gainerako udalerrien parekoa da Zamudioko jarduera tasa.

2006. urtean, urte horretakoak baitira ditugun azken datuak, Bizkaikoa baino

(%47,52) pixka bat handiagoa zen Zamudioko jarduera tasa (%50,3).

Jardunean dauden emakumezkoen ehunekoak gora egin du Zamudion; izan

ere, %22,6koa zen 1986an eta %40,0koa, berriz, 2006an. Urte horietan zehar

nabarmen gora egin duen arren emakumea lan merkatuan sartzeko prozesuak,

oraindik ere alde handia dago gizonezkoen jarduera tasarekin alderatzen badugu.

39,1

42,

4

44

,9

49

50,3

0

20

40

60

80

100

1986 1991 1996 2001 2006

Jarduera tasaren bilakaera

Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustateko informaziotik abiatuz


- 99 -

Emakumezkoen lan jarduera tasa baxu horrek erakusten du oraindik ere

emakume asko daudela lan merkatuan sartzeko.

Gizarte Segurantzako afiliazio tasari dagokionez, 469,95 dira afiliatuta

daudenak 16 urte eta gehiagoko 1.000 biztanleko 2010. urtean, lurralde

historikokoa baino askoz ere kopuru handiagoa, inolaz ere, lurralde historikoan

46,52 lagunekoa baita 16 urte eta gehiagoko 1.000 biztanleko tasa.

14.9. Biztanleria

okupatua

Guztizko biztanleria aktiboa kontuan hartuta, biztanleria okupatuaren

ehunekoa 15 puntu portzentual baino gehiago igo zen 1986 eta 2006 artean, %95

ingurukoa izan baitzen urte horretan, aski kopuru handia, inolaz ere.

Industriaren arloko enpleguak duen pisu espezifiko handia da Zamudioren

ezaugarrietako bat, 612 enplegurekin (557 industrian eta 55 eraikuntzan), lana

duten biztanleen %53,78, hain zuzen ere.

(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegiari erantzun dioten gehienak lan

aukeren inguruan ez daude pozik. Hala ere “ez daki/ ez du erantzuten” aukera

nahiko ugaria izan da. Enplegu eskaintza gutxi dagoela eta lana lortzeko aukera

desberdintasunak daudela salatzen da. Dagoen lan eskaintza lanik gabe dagoen

herriko jendearekin estaltzea komeni dela adierazten da. Tokiko merkataritza

gutxiegi dagoela adierazten da.

Lan merkatuari dagokionez, generoaren arrakala txikiagoa da Zamudion eta

Txorierri osoan, Bizkaiko eta EAEko udalerrietako batez bestekoarekin alderatzen

badugu. Emakumezkoen okupazio tasa %60,82koa zen Zamudion 2008an,

%54,64koa eta %56,00koa, berriz, Bizkaiko lurraldean eta EAEn, hurrenez hurren.

14.10.

Langabezia

Langabeziak aldeko jokabidea izan zuen mende aldaketarekin. INEMen

datuen arabera, 1995 eta 2000 urteen artean jaitsi egin zen ordaindutako

enplegurik ez zuen eta enplegu bila zebiltzan biztanleen kopurua, 153 enplegu

eskatzaile baitzeuden INEMen izena emanak 1995. urtean, eta 54 besterik ez

2000. urtean.

2008. urtetik aurrera, EAEko gainerakoan izandakoaren pareko kopuruak

erakusten ditu Zamudion izandako langabezia jokabideak.

Langabezia tasak berriro ere gora egin du 2008. urtetik aurrera, Bizkaiko edo

EAEko beste udalerri batzuen kopuruen azpitik badago ere.


- 100 -

Emakumezkoen langabezia tasa gizonezkoena baino handiagoa da oro har,

eta gainera, gora egin du 2007. urtetik aurrera, joan den mendean emakumezkoen

langabeziak zituen kopuruetara iritsi ez bada ere.

Enplegua lortzeko zailtasun handienak dituzten kolektiboengan izan du

eragina bereziki erregistraturiko langabeziaren igoerak:

o 45 urtetik gorako biztanleen langabezia tasak 3,59 puntu portzentual gora

egin du 2003 eta 2010 urteen artean.

o Luzaroan langabezian dauden biztanleen kopuruak ere gora egin du,

%3,32 baitziren 2005. urtean eta %3,95% 2010. urtean.

o Gazteak.

25 urtetik beherako lan eskatzaileen kopurua egonkor samar mantendu da

2005 eta 2011 artean.

Sektoreen araberako banaketari dagokionez, zerbitzuen sektorea da

Zamudioko lan eskatzaileen kopuru handiena hartzen duena 2012ko urtarrilean.

3,2 3,35 3,52 3,75 3,55 5,26 7,31 6,97 7,38

0

20

40

60

80

100

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Langabezi tasaren bilakaera

Iturria: Haizea Ikerketak egina Udalmap-etik ateratako datuetatik abiatuz

4,82 4,5 5,12 4,47 5,33 7,56 7,43

0

20

40

60

80

100

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Emakumezkoen langabezi tasaren bilakaera (%)

Iturria: Haizea Ikerketak egina Udalmap-etik ateratako datuetatik abiatuz


- 101 -

14.11.

Kontratazioa

Kontratuen kopuruak gora egin du 2005 eta 2009 urteen artean. 2010. urtean

1.000 biztanleko eginiko kontratuen kopurua 2008. urtekora (‰2.863,96) iristen

ez bada ere, nabarmen gainditzen du Bizkaiko batez bestekoa, 1.000 biztanleko

361 kontraturekin.

(*) Kafe-solasaldian berebiziko garrantzia ematen zaio Udalaren ekonomi

promozioaren politikatik eratorritako ekonomi jardueretan zamudiotarren

kontrataziorako lehentasunak ipintzeko mekanismo bat sortzeari eta aplikatzeari.

2010ean Zamudion eginiko kontratuak 808,33 lagun dira 1.000 biztanleko,

Bizkaikoa baino askoz ere kopuru handiagoa (111 lagun 1.000 biztanleko).

Lanbidek dituen azken datuen arabera, eraikuntza da kontratu gehien

eragiten dituen jarduera (%35,75), eta osasun jarduerak (%24,13) eta

manufaktura industria (%15,42) hurrena.

Aurretik lan gabe 9%

Nekazaritza eta

abeltzaintza 2%

Industria 17%

Eraikuntza 8%

Zerbitzuak 64%

Sekotereen araberako lan eskatzaileak 2012ko urtarrilean

Iturria: Haizea Ikerketak egina Lanbide-etik ateratako informaziotik abiatuz

1.798,99 2.107,51

2.391,70

2.863,96

1.764,76

2.514,20

803,09 902,46 999,69 1207

714,64 808,33

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

2005 2006 2007 2008 2009 2010

Eginiko kontratuak eta biztanleria kontrataua (‰ )

erregistratutako kontratuak kontratatutako pertsonak



- 102 -

Jardueren araberako kontratuak (2011ko 3. hiruhilabetekoa)

Gizon Emakume Guztira %

Nekazaritza, abeltzaintza, basogintza,

arrantza 0 0 0 0,11

Ateratze-industriak 0 0 0 0,00

Manufaktura-industria 126 12 138 15,42

Ur hornidura, hondakinen kudeaketa 4 1 5 0,56

Eraikuntza 313 7 320 35,75

Merkataritza eta konponketa 4 3 7 0,78

Garraioa eta bilketa 12 8 20 2,23

Ostalaritza 10 42 52 5,81

Informazioa eta komunikazioak 0 2 2 0,22

Finantza jarduerak eta aseguruetakoak 1 0 1 0,11

Profesional, zientifiko eta teknikoak 8 15 23 2,57

Administrazio jarduerak 15 54 69 7,71

Herri administrazioa 1 1 2 0,22

Hezkuntza 10 16 26 2,91

Osasun eta gizarte zerbitzuetako jarduerak 16 200 216 24,13

Arte, aisialdi eta entretenitzeko jarduerak 5 4 9 1,01

Bestelako zerbitzuak 0 4 4 0,45

Iturria: Lanbide

Lan egonkortasunari dagokionez, Zamudion guztira eginiko kontratuetatik

%9,35 dira urtean eginiko kontratu mugagabeak, Txorierriko udalerri gehienetan

eginikoak eta Bilbo Handiko eta lurralde bizkaitarreko batez bestekoa baino

gehiago, inolaz ere.

(*) Kafe-solasaldian funtsezkotzat jotzen da Udalak zamudiotarrak

kontratatzea zuzenean Udalaren mende dauden eskaintzen bidez eta arlo pribatuan

kontratazio politiken sustapenaren bidez.

14.12. Laneko

mugikortasuna,

nork bere

buruari eustea

eta

autosufizientzia

2001. urtean, guztizkoaren %56 ziren Zamudion bizi eta lanera udalerritik

kanpora joaten ziren biztanleak, eta horrek esan nahi du aski handia zela (% 44)

udalerrian bertan lan egiten duten biztanle okupatuen kopurua.

2003. urtean, %40 eta 50 artekoa zen lan autokontentzio indizea, Txorierriko

gainerako udalerriena baino handiagoa (%40tik beherako indizeak).


- 103 -

14.13. Enplegu

eta

prestakuntza

politikak

Txorierriko Udalen (Derio, Larrabetzu, Lezama Loiu, Sondika eta Zamudio)

Tokiko Garapenerako Agentzia gisa osatu zen Behargintza Txorierri Elkartea.

Elkarte horrek ekonomia eta gizarte jarduerak sustatu, garatu eta bultzatzea

du xede, zuzenean nahiz zeharka, Txorierriko Zerbitzu Mankomunitatearen

barneko udalerrien garapen integrala, jarduera ekonomikoa, enplegua, kultura eta

aisia bultzatzen laguntzeko.

Enpleguaren sustapenari dagokionez, autoenplegurako politikak eta

programak sortu, aplikatu eta jarraitzea, pertsonen lanbideratzea sustatzea,

norbere kontura nahiz besteren kontura, eta prestakuntza bultzatzea da

Behargintza Txorierriren egitekoa.

Behargintza Txorierrik langileak bilatzeko zerbitzua doan eskaintzen die

enpresei, LANBIDEren Zentro kolaboratzaile gisa eskaintzen duen zerbitzua,

hain zuzen ere. Datu-base handia du gainera, 40.000 curriculum eguneratu baino

gehiago, enplegu bila dabiltzan pertsonenak, Euskal Herriko edozein lekutakoak

eta era askotako ezaugarriekin.

Gainera, Estatuko Enplegu Agentzia gisa onartua dago Behargintza Txorierri.

Hala ere, Erandion dago Euskal Orientazio Zerbitzuaren bulego hurbilena.

(*) Kafe-solasaldian funtsezkotzat jotzen da Udaletxeak lan orientazioa,

prestakuntza eta promozioa zuzenean bideratzen duena bera izatea. Behargintza

Txorierri Zamudiok duen berezko eskaera atenditzeko nahikoa ez dela irizten da.

(*) Kafe-solasaldian, ildo honetan, Zamudio udalak ekonomi jardueren

ezarpenerako udal lurrak lagatzen dituen kasuetan sortutako lanpostuak,

baldintzak betez gero, udalerriko pertsonekin bete beharko lirateke, bai emakidaren

unean eta baita geroago ere.

Bakoitzaren etxea 2%

Udalerri bat baino gehiago

6%

Bizi den udalerria 42%

Bizkaiako beste udalerri bat

47%

EAEko beste probintzi bat

2%

Beste erkidego bat 1%

Beste herrialde bat 0%

Biztanleria okupatuaren lan tokiak

Iturria: Haizea Ikerketak egina INEtik aterako informaziotik abiatuz


- 104 -



IE9. Enpleguaren sustapena eta ekonomi dibertsifikazioa.

o P 23. Ekonomi ekimen berrien ezarpena erraztea.

o P 24. Enpleguaren sorkuntzari bultzada.



garrantzitsurik.


EAE

Merkataritza jardueraren legea.

Merkataritzako ekipamenduen Lurralde Plan Sektoriala.

Martxoaren 16ko 6/1994 Legea, turismoa antolatzeari buruzkoa.

Euskadiko turismoaren lehiakortasun plana 2010-2013.

Enpresen lehiakortasunerako eta gizarte berrikuntzarako 2010-2013 aldirako planak.

2007-2013 aldirako EAEko Landa Garapen Plan Iraunkorra.

Udalerria




Zamudio sortutako enplegua udalerri bertako eskaintzarekin bete dadila sustatu.

Zamudioko biztanleen formakuntza sustatu, batez ere Zamudioko enpresen eskariak erdietsi

ditzaketenena.

Enplegu eskatzaile diren sektore desberdinei zuzenduriko prestakuntza politika bereiziak bultzatu.

Langabetuei begirako enplegu politika bultzatzen eta indartzen jarraitu.

Emakumea lan munduan txertatzera zuzenduriko politikak bereziki indarberritu.




- 105 -

Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 7. Osasunerako tokiko ekintza



Berdintasuna eta gizarte zerbitzuak

15.1. Gizarte

arazoak

Zamudioko udalerriak ez du gizarte arazo larririk. Beste hainbat udalerritan

orokortzat jo daitezkeen arazoak ditu, pobrezia eta biztanleriaren zahartzea,

esate baterako.

2003 eta 2008 artean gora egin zuen Oinarrizko Errenta jasotzen zuten

bizikidetza unitateen kopuruak, ‰4,45etik ‰14,56ra, hain zuzen ere.

Erabiltzaileen kopuruak gora egiteaz gainera, aurreko urteekin alderatzen

badugu, laguntza hori eskatzen duten etorkinen kopuruak ere gora egin du, eta

aldatu egin da Oinarrizko Errenta jasotzen duten pertsonen soslaia.

2003 eta 2007 artean, ‰5,12tik ‰7,44ra igo ziren Gizarte Larrialdiko

Laguntzak (GLL) jasotzen dituzten bizikidetza unitateak.

Azken urte hauetan, urteko lehen seihilekoan bukatzen dira GLLak, eta

horrenbestez, beste era bateko erakundeak arduratzen dira laguntzak emateaz,

Caritas, esate baterako.

Pobrezia mailari dagokionez, oro har, lurraldeko batez bestekoak baino indize

txikiagoak ditu Zamudiok (‰21,15 Oinarrizko Errentan 2008an eta ‰13,70

Gizarte Larrialdiko Laguntzan 2007an).

15.2. Gizarte

zerbitzuak eta

ekipamenduak

Mankomunatuak daude Txorierriko gizarte zerbitzuak. Txorierriko

udalerrietako biztanleen gizarte arazoari arreta eskaintzea eta, hala behar badu,

konpontzea dute helburu zerbitzu horiek.

Honako hauek osatzen dute Mankomunitatearen Oinarrizko Gizarte Zerbitzua:

Udaletan dauden gizarte laguntzaileek (astean 3 egunez Zamudioren kasuan),

Gizarte eta Hezkuntza arloan Esku hartzeko Taldeak (GHET), familia hezitzaileek

osatua, eta Adingabe eta Familientzako Ebaluazio, Diagnostiko eta Bitartekaritza

Zerbitzuak (EDBZ) psikologoaren bidez.

GHETak ongizatea bultzatzen du haurtzaroan, gaztaroan eta familian,

prebentziorako eta beharreko arreta eskaintzeko ekintzak aurrera eramanez.

15. ONGIZATEA ETA GIZARTERATZEA



- 106 -

EDBZak 2005ean hasi zuen bere bidea Lehen eta Bigarren Hezkuntzako

ikastetxeek egindako eskaerei erantzuteko. Ikastetxeek Arreta Psikologikorako

Zerbitzua eskatu zuten haurrentzat, gizarte, hezkuntza eta osasun sarean zeuden

arreta baliabideak osatzeko. Zerbitzua giza baliabide eta baliabide tekniko

gehiagoren beharretan dago arreta ematen dion biztanleriaren premiei

erantzuteko.

Hona hemen Mankomunitateak kudeatzen dituen adineko pertsonentzako

zerbitzuak eta baliabideak:

o Etxeko Laguntza Zerbitzua.

o Zaharren Egoitzan plaza eskatzea betirako edo aldi baterako.

o Eguneko Zentroetan plaza eskatzea.

o Telelaguntza programa.

o IMSERSO eta ADINEKO programen bidaia eta bainuetxe eskaerak.

o Telefonicaren Gizarte Abonuaren eskaera.

o Mendekotasuna Baloratzeko eskaera.

Hona hemen elbarritasuna duten pertsonentzako zerbitzuak eta

baliabideak:

o Etxeko Laguntza Zerbitzua.

o Elbarritasuna Aintzat hartzeko eta Elbarritasunak Berrikusteko eskaera.

o Aparkatzeko Txartela eskatzea.

o Laguntza teknikoetarako banakako laguntzak.

o Egoitzan plaza eskatzea.

o Eguneko Zentroan plaza eskatzea.

Hona hemen haur eta familientzako zerbitzuak eta baliabideak:

o Gizarte eta Hezkuntza arloan Esku hartzeko Programa.

o Guraso Eskola.

o Ebaluazio, Diagnostiko eta Bitartekaritza Psikologikorako Zerbitzua.

o Arrisku larrian dauden kasuak Bizkaiko Foru Aldundiaren Haurtzaro

Zerbitzura bideratzea.

o Familia Ugariaren Tituluak tramitatzea.

Hona hemen emakumeentzako zerbitzuak eta baliabideak:

o Babes etxeak, bai udalarenak bai Bizkaiko Foru Aldundiarenak, tratu

txarrak jasaten dituzten eta familiaren laguntzarik ez duten

emakumeentzako. Zentroan sartzeko eskaera.

o Aholkularitza juridikorako beharreko lekura bideratzea.

o Arreta psikologikorako Programara bideratzea tratu txarren kasuan.

o “Familia Topagunea" Programara bideratzea.

Hona hemen etorkinentzako zerbitzuak eta baliabideak:

o Biltzen zerbitzura (Aholkularitza juridikoa etorkinei) bideratzea.


- 107 -

(*) Gizarte zerbitzuen arloan maizenik ematen den erantzuna, herritarren

hautemate mailaren galdetegian, “ez daki/ez du erantzuten” da eta horrek adieraz

dezake zerbitzu horien nolakotasuna ezagutzen ez dela nahiz galdetegia erantzuten

dutenek zerbitzu horiek erabiltzen ez dituztela. Galdetegiari erantzun dioten

gainontzekoen gehiengoa gizarte zerbitzuekin pozik dago.

Mankomunitateak eskainitako zerbitzu horiez gainera, Zamudioko Udalak

urtero diru-laguntzak ematen dizkie herrian bizi eta erroldaturik dauden eta

baldintza batzuk betetzen dituzten familiei izaera soziosanitarioko programak

edo zerbitzuak finantzatzeko.

Urtero, Zamudioko Udalak bidaia bat antolatzen du Benidormera udan herriko

pentsiodun eta erretiratuentzako, gastuen %50 finantzaturik.

Gizarte larrialdietarako etxebizitza baten jabe da Zamudioko Udala,

larrialdian dauden Zamudioko familien beharrei erantzun ahal izateko. Beste

udalerri batzuetako biztanleek ere erabil dezakete etxea, Udalak lankidetza

hitzarmenak sinatuta baditu horiekin.

1989. urteaz geroztik Drogamenpekotasunen Prebentziorako Zerbitzua dute

Txorierriko Mankomunitatea osatzen duten Udalek. Zerbitzu horrek informazioa,

aholkularitza eta kontsultak eskaintzen ditu eskola eta familia esparruetan eta

esparru komunitarioan. Mankomunitatearen Drogomenpekotasunaren tokiko

Plana zerbitzu hau medio koordinatzen da.

Ona da gizarte zerbitzu mankomunatuen eta gainerako zerbitzuen harremana,

udal zerbitzuak nahiz udalaz gaindikoak izan. Hainbat koordinazio bilera egiten

dira urtean.

15.3. Udalak

gizarte

zerbitzuetan eta

elkartasun

ekintzetan

egiten duen

gastu

ekonomikoa

2002-2005 urteetan (ditugun azken datuak urte horretakoak baitira) egonkor

samar mantendu da udal aurrekontuaren biztanleko gastu arrunta Gizarte

Zerbitzuetan, 35,50 € inguruan.

Gizarte Zerbitzuetan biztanleko guztizko gastuak gora egin du 2002-2005

urteetan (ditugun azken datuak urte horretakoak baitira), 181,55 €-tik 264,72 €-ra,

hain zuzen ere.

Zamudioko Udalak Gizarte Zerbitzuetan egindako gastu arrunta Bizkaiko

batez bestekoa baino txikiagoa izan zen 2005. urtean, 69,16 € aurrekontuaren

gastu arruntean biztanleko. Bizkaiko batez bestekoa baino txikiagoa da halaber

guztizko biztanleko gastua (399,15 €).

Zamudioko Udalak lurralde behartsuenei laguntzeko erabiltzen du

aurrekontuaren zati bat.


- 108 -

Genero berdintasuna

15.4. Gizonezko

eta

emakumezkoen

arteko egoera

berdintasuna,

lanaren

esparruan

“Txorierri Eskualdeko Emakumeak eta Lana” txostena prestatu zen 2011ko

abenduan, eskualdeko emakumeen lan egoera nahiz erabilitako lanbideratzeko

bideak ezagutu ahal izateko.

Txosten horren arabera, emakumezkoen kasuan gizonezkoenean baino

gehiago igo bada ere langabezia eskualdean, 2008. urtetik aurrera eragin

handiagoa izaten ari da gizonezkoen kolektiboan emakumezkoenean baino; izan

ere, eraikuntza eta industria izan dira sektore kaltetuenak (sektore horietan

emakumezkoen presentzia txikiagoa da, lehenengoan batik bat).

Hori dela eta, bikotekideen lan egoera berriaren aurrean, lana aurkitu behar

izan dute emakumeek, edozein izanik ere lan baldintzak, eta horrexegatik izan du

igoera txikiagoa emakumezkoen langabeziak.

Txostenak adierazten du emakumeek gehien eskaturiko lanak (garbiketa

langile, saltzaile, administrari, harreragile) ez direla, inolaz ere, Txorierri

eskualdean gehien eskaintzen direnak.

Kontratazioei dagokienez, txostenak azpimarratzen du 2010eko abendura arte

eginiko kontratuen %52,5 gizonezkoei egin zitzaizkiela. Zuzenean mugagabe gisa

hasi ziren kontratuen kasuan ere, emakumezkoei egindakoak baino gehiago dira

gizonezkoei egindakoak (%60 eta %40).

Aipamen berezia merezi dute etxeko langileek, aski kolektibo handia baitira

lanean ari diren emakumezkoen artean. Txorierri aldeko datu zehatzik ez dugun

arren, horien egoera Bizkaia osora eramanda, emakumeen %82k ez du

gutxieneko lansaria lan egindako orduen arabera kobratzen.

Behin-behineko gisa hasitako kontratuei dagokienez, proportzionalki,

emakumezkoen kopurua handiagoa da gizonezkoena baino. %92,2 dira

emakumezkoak eta %88,5 gizonezkoak.

Egindako diagnostiko horretan oinarriturik, asmoa da ekintza plan bat abian

jartzea, gune honetako emakumezkoen lan egoera hobetu ahal izateko.

Txorierriko enpresen adiskidetze eta erantzunkidetasunaren inguruko

azterketa egin zen 2011n.

15.5.

Gizonezkoen eta

emakumezkoen

arteko egoera

berdintasuna,

udal esparruan

Ez da inolako azterketarik egin emakumeek jarduera politiko eta sozialean

duten presentzia, parte hartze eta buruzagitzaren inguruan, baina pentsatzen

dugu aipaturiko esparru horietan emakumeen presentzia txikiagoa dela gizonena

baino.

Elkarte bakarra da soilik emakumeek osatua, Lagunandre.

(*) Kafe-solasaldian, pertsonen aldeko errespetu handiagoa eta emakume eta

gizonen arteko berdintasunaren aldeko aldarrikapenetan inplikazio handiagoa

sustatu beharko litzatekeela irizten da.


- 109 -

15.6. Genero

berdintasuneko

politikak

2009tik 2011ra arte Behargintza Txorierrik Txorierriko Udalei eman dien

berdintasun zerbitzua Mankomunitateak ematen du orain.

Gaur egun berdintasun teknikari bat du mankomunaturiko bost udalerriei

zerbitzua emateko.

”Zamudioko emakume eta gizonen berdintasunerako I. Planaren” helburua

da oraindik ere dauden desberdintasunak eta diskriminazioak zuzentzeko

oinarriak jartzen hastea, emakumeek eta gizonek gizarte bizitzako esparru

guztietako alorretan (ekonomikoak eta politikoak, gizarte parte hartzea,

erabakiak hartzea, baliabideak eta ondasunak lortzeko aukera…) eta jardueretan

(prestakuntza, enplegua…) parte hartu ahal izango dutela ziurtatzeko. 3 urteko

indarraldia izango du plan horrek, eta 4 ardatz estrategikoren eta 7 arloren

inguruan antolatua dago.

Dokumentu eragilea prestatuko da urtero, eta hartan jasoko dira urtean zehar

aurrera eraman beharreko helburuak eta ekintzak, arlo eta sail arduradunak,

inplikatu beharreko gizarte agenteak, ekintza horiek aurrera eramateko denborak

eta horiekin loturiko aurrekontua. Planaren jarraipena egingo da aldian behin,

egungo plan eragilearen ezarpen maila ezagutu ahal izateko.

(*) Kafe-solasaldian berdintasun helburuarekin eskaintzen diren mekanismoetan

herritarren partaidetza maila txikia dela aipatzen da.

Berdintasunaren esparruan ez dago Instituzioen artean Jardun eta

Koordinatzeko Protokolorik. Hala ere, koordinazio zuzena dago zerbitzu

batzuekin, gazteria eta esku-hartze komunitarioarekin, esate baterako.

”Zamudioko Udalaren sexu jazarpenaren aurkako prebentziorako eta kasu

horietan arreta emateko protokoloa” prestatu du Zamudioko Udalak.

Berdintasunaren alorrean ez da lan egiten ikastetxeekin.

Gainera, egun jakin batzuk ospatzen dira urteko, Emakumearen Nazioarteko

Eguna (martxoak 8), Emakumeen Osasunaren aldeko Nazioarteko Ekintza

Eguna (maiatzak 28), Emakumeekiko Indarkeriaren aurkako Nazioarteko

Eguna (azaroak 25), eta hainbat ekitaldi publiko antolatzen dira egun horietan, era

askotako jolas eta protesta ekitaldiak, hain zuzen ere.

Bizikidetza

15.7. Bizikidetza

eta herritarren

segurtasuna

Zamudio ez da herri gatazkatsua.

Delituen indizea aski egonkor mantendu da 2003 eta 2009 artean, 80 bat delitu

1.000 biztanleko, lurralde bizkaitarrak duen indizearen azpitik beti ere (‰46,54

2009an).

(*) Kafe-solasaldian Zamudio herri lasaitzat jotzen da, herritarren segurtasun

eta gizabide kontuetan.


- 110 -

Polizia hornidurari dagokionez, 2009an 0,93 agente zeuden 1.000 biztanleko,

eta Bizkaiko batez bestekoa baino txikiagoa da indize hori (‰1,51 2009an).

Erandio, Derio, Larrabetzu, Leioa, Lezama, Loiu, Sondika eta Zamudio

udalerriak estaltzen ditu Erandioko Komisariak. Zamudioko Udaltzainek osatzen

dute udalerriko polizia hornidura.

Herrian ez da aipagarria gatazka sozialen maila.

(*) Kafe-solasaldian eta baita herritarren hautemate galdetegian jasotakoaren

arabera laguntasuneko animaliei buruzko udal arautegiaren betetze maila

handiagoa izan dadin zaintza handitu dadila eskatzen da, txakurren gorotzak espaloi

eta gune berdeetan uzteko ohitura baitago.

Osasuna eta osasun zerbitzuak

15.8.

Ekipamenduak

eta osasun

langileak

Osakidetzaren kontsultategia dago udalerrian, lehen mailako arreta

eskaintzen duena, medikuntza orokorra, pediatria, erizaintza, analisiak eta abar,

eta farmazia bat ere badago.

(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegiari erantzun dioten gehienak ez

daude pozik edo gutxi pozik osasun zerbitzuekin. Orokorrean, anbulatorioko

zerbitzua hobetzea eskatzen da.

(*) Eskaintzen diren estaldurei dagokienez, bai herritarren hautemate galdetegian

eta bai kafe-solasaldian, pediatria zerbitzua Zamudiok duen eskaerari erantzuteko

nahikoa ez dela azpimarratzen da. Hautemate galdetegian gainera aipatzen da

larrialdi zerbitzua falta dela egun eta guardiako farmaziaren zerbitzuaren ezarpena

ere eskatzen da.

Zamudioko Ospitale Psikiatrikoa ere udal barrutian dago.

Eskualde mailan, Larrialdi Zerbitzua kendu da, eta murriztu egin da Sendagile

Laguntza Espezializatua.

(*) Zerbitzuei dagokienez, bi partaidetza bideetan, osasun zerbitzuek herrian

eskaintzen duten publikoarenganako arreta negatiboki baloratzen da. Gainera,

osasun zerbitzuekin euskaraz aritzeko aukera mugatua izatea kritikatzen da.

(*) Kafe-solasaldian oso kaltegarritzat jotzen da larrialdi zerbitzua Txorierri

eskualdetik kendu izana eta espezialitateak murriztu izana.

Hainbat ekimen garatzen ditu Txorierri Mankomunitateak, berariazkoak nahiz

zeharrean laguntzen dutenak, ohitura osasungarriak bultzatzearekin loturik.

Adineko pertsonentzako gimnasia egiteko tresnak jarri ditu Udalak

erretiratuen etxetik (Adintsuen Etxea) hurbil .

(*) Kafe-solasaldian makina bioosasungarriak Bidekoetxe parkean ezartzea

proposatzen da, kokagune horretan pertsona heldu zein biztanleria osoaren erabilera

aukera handiagotzen dela uste baita.


- 111 -

Telekomunikazioak eta IKTetara irismena

15.9.

Telekomunika_

zioak eta

IKTetara

irisgarritasuna

Beharreko telekomunikazio zerbitzu eta azpiegitura guztiak baditu

Zamudiok.

Zamudioko KZ Gunea da Internet erabiltzen ikasteko eta erabiltzeko lekua.

Gaztestaziñoan ere badago Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien

(IKT) erabilera bultzatzeko esparru bat.



IE8. Osasun, hezkuntz eta gizarte babeseko programen zabaltzea.

o P 18. Hezkuntz sistemaren hobekuntza.

o P 19. Osasun sistemaren hobekuntza.

o P 20.Gizarte estalduraren zabalkuntza.

o P 21. Gaztediari arreta.

o P 22. Aukera gutxien dituzten gizarteei elkarlaguntza.

IE11. Hiritar ziurtasunaren hobekuntza.

o P 28.Hiritar ziurtasuna optimizatuko duten erreminten ezarpena



garrantzitsurik.


EAE

Emakumeen eta gizonen arteko berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legea.

Abenduaren 5eko 12/2008 Legea, gizarte zerbitzuei buruzkoa.

Abenduaren 27ko 10/2000 Legea, Gizarte eskubideen gutuna (Eusko Jaurlaritza)

IV. Emakumeen eta Gizonen arteko Berdintasunerako IV. Plana

Euskadi Informazioaren Gizartean 2010 Plana: Euskadiko Agenda Digitala

Enpresen lehiakortasunerako eta gizarte berrikuntzarako 2006-2009 aldirako planak.

2007-2013 aldirako EAEko Landa Garapen Plan Iraunkorra.

Udalerria

Zamudioko emakume eta gizonen berdintasunerako I. Plana.

Mankomunitatearen Drogomenpekotasunaren tokiko Plana.


- 112 -



Zamudioko I. Emakumezkoen eta Gizonezkoen arteko Berdintasun Planeko aurre ikusitako ekintzak

garatzea.

Emakumeen eta gizonen artean gertatzen diren desberdintasun eta diskriminazio egoerak zuzentzeko eta

berdintzeko neurriak aurrera eraman.

Abian jarri ekintza plan bat zeinaren helburu nagusia Txorierri eskualdeko emakumeen lan egoera hobetzea

izango den.


Herritarrek eskatutako osasun zerbitzu eta ekipamenduetarako irisgarritasuna hobetzea.


- 113 -

Loturiko Aalborgeko konpromisoa:: 5. Hirigintza plangintza eta diseinua.



Hezkuntza

16.1. Hezkuntza

eskaintza

Honako ikastetxe hauetan biltzen da Zamudioko hezkuntza eskaintza:

Hezkuntza ekipamendua Hezkuntza eskaintza

Ikastetxe publikoak

Zamudioko Haurreskola Eskolaurrekoa

Zamudioko Eskola Publikoa Haur eta lehen hezkuntza

Ikastetxe pribatuak

Bizkaia Ikastetxe DBH eta Batxilergoa

Bilboko ikastetxe frantsesa DBH eta Batxilergoa

Beste hezkuntza zentro batzuk, Helduen Hezkuntza Eskola (HHE), esate

baterako, euskaltegiak eta akademia pribatuak ere badaude.

Handia da udalerrian dagoen hezkuntza eskaintza, eta bertan biltzen da

eremuko eskaintza garrantzitsuena. Udalerritik kanpoko ikasle ugari

erakartzen dituzte Bizkaia Ikastetxeak eta Ikastetxe Frantsesak.

Udalerrian ez dago 16 urtetik gorako gazteentzako ikastetxe publikorik. Sare

publikoan ikasteko aukera egiten dutenak Deriora joaten dira, hura baita

Zamudiotik hurbilen dagoen ikastetxe publikoa.

Azpiegiturei dagokienez, ikastetxe berria, “Zamudioko Eskola Publikoa”,

eraikitzeko obrak egiten hasi dira Txorierri Etorbidean.

(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegia erantzun duen gehiengoa

hezkuntza ekipamenduekin pozik agertu da. Gogoeta batzuk egin dira, hala nola,

hezkuntza zentro berrien kokaleku ezegokiaren, plaza gutxi daudenaren eta

instalazioen kanpoaldea era mugatuan egiten denaren inguruan. Urte guztian

haurtzaindegi zerbitzuak ordutegi zabalagoa izan dezala eskatzen da.

(*) Kafe-solasaldian garraio modu desberdinetan (autoz, autobusez edo oinez)

ikas zentro berrira errazago iristeko beharra azpimarratzen da.

Zamudion institutu publikoa irekitzeko aukerak aztertzen ari dira, hezkuntza

beharrei erantzun ahal izateko.

16. HEZKUNTZA, EUSKARA, KULTURA ETA KIROLA



- 114 -

(*) Kafe solasaldian komenigarritzat jotzen da institutuaren kokapen eta

dimentsioa kalibratzeko diagnostiko bat egitea, eskaintzen direnak baino toki

gehiago eskaini beharko liratekeela uste baita.

Eskola garraioa dute Zamudion herrigunetik kanpo dauden ikastetxe

pribatuetara joateko.

16.2. Hezkuntza

eskaera

Azken hamarkadan %8 inguru gora egin du ikasketak Zamudion dauden

ikastetxeetan egiten dituzten ikasleen kopuruak. Aipatzekoa da matrikulazioek

%25 inguru gora egin dutela haur hezkuntzan eta batxilergoan.

Zamudion ikasten ari diren ikasle gehienek ikastetxe pribatuetan egiten dute

matrikula (%90 baino gehiago).

Zamudion, eskolara joateko adinean dauden biztanleek (19 urte bitartekoak)

bilakaera desberdina izan dute azken 11 urteetan adin taldeen arabera: “0 eta 4

urte” artekoen eta “5 eta 9 urte” artekoen kopuruak nabarmen egin du gora (%

31,5 inguru eta %61,5 inguru, hurrenez hurren), hazkunde erritmo hori moteldu

bada ere. 10 eta 14 urte artekoen eta 15 eta 19 urte artekoen kopuruak, berriz,

behera egin du argi eta garbi (%62 inguru eta %58,4 inguru, hurrenez hurren).

Ikasketak Zamudion dauden ikastetxeetan egiten dituzten ikasleen bilakaera (unibertsitatea kanpo)

640 622 636 624 680 718 761 810 860

713 732 690 685 695 690

700 695 710

182 177 189 193 183 194

229 235 249

1.111 1.127 1.111 1.106 1.121 1.135 1.145 1.148 1.158

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Haur hezkuntza Lehen hezkuntza DBH Batxilergoa Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustateik ateratako informaziotik abiatuz


- 115 -

Hezkuntza sistemaren hizkuntza ereduei dagokienez, 2000-2009 urteetan B

ereduan (bi hizkuntzatan) eta D ereduan (euskara irakaskuntzarako hizkuntza gisa

eta gaztelania ikasgai gisa) gora egin dute matrikulazioek, urtetik urtera ikasle

kopuru handiagoa izan baitute; A eredukoak, berriz, (gaztelania irakaskuntzarako

hizkuntza gisa eta euskara ikasgai gisa) nabarmen jaitsi dira. Pixka bat gora egin

du X ereduak (gaztelaniaz soilik).

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

X 997 986 965 955 962 954 980 1.000 1.022 1.027

D 106 102 107 107 132 145 167 204 223 235

B 363 408 521 573 681 741 874 955 1053 1197

A 1.227 1.183 1.067 1.002 904 868 780 708 632 500

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustateik ateratako informaziotik abiatuz

Ikasleen bilakaera hizkutza ereduekiko

Eskolara joateko adinean dauden biztanleak

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

550

15-19 urte 173 158 163 156 158 144 144 118 113 102 107 101

10-14 urte 137 138 117 113 104 105 96 99 94 82 78 85

5-9 urte 93 84 92 90 81 75 82 89 95 120 143 151

0-4 urte 61 70 79 93 114 141 157 178 203 203 199 194

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Iturria: Haize Ikerketak egina INEM-etik ateratako informaziotik abiatuz


- 116 -

16.3. Eskaintza-

eskaera

balantzea

Haurtzaindegi plazen eskaeren aurrean, bilerak egiten ari dira Udala eta

interesa duten familiak.

Hezkuntza alorrean dagoen estaldura maila aski egokia da oraingoz, baina 16

urtetik gorakoentzako hezkuntza eskaintza publikorik ez dagoenez, beste

udalerri batzuetara joateko joera dago, Deriora batik bat.

Biztanleriaren hazkundearen joeran oinarriturik, eta aldeko joera horri eusten

bazaio bederen, aurreikusten da eskolara joateko adinean dauden biztanleen

kopuruak gora egingo duela datozen urteetan.

Kontuan eduki behar da, orain 0 – 9 urte dituzten herritarrek hezkuntza

eskaintza egokia beharko dutela dagozkien mailetan epe laburrean, horiexek

osatzen baitute eskolara joateko adinean egongo direnen multzo handiena.

16.4. Herritarren

heziketa

emaitzak eta

heziketa maila

Hezkuntza emaitzei buruzko daturik ez du Udalak.

Hezkuntzarekin loturiko arazoak, eskola porrota edo ikasgeletako indarkeria,

esate baterako, kasu bakanak izango direla suposatzen da.

Euskara

16.5.

Euskalduntze

maila

1991-2006 urteetan, ditugun azken datuak urte horretakoak baitira, Zamudion

gora egin du biztanleria euskaldun eta erdi euskaldunen ehunekoak, eta ordain

gisa jaitsi egin da biztanle erdaldun hutsen ehunekoa.

Ikusten da halaber, urte horietan gaztelania dela etxean gehien erabiltzen den

hizkuntza.

2006 2001 1996 1991

Erdaldunak 906 880 1104 1102

Ia euskaldunak 698 633 472 633

Euskaldunak 1499 1449 1438 1402

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

100%

Euskalduntze mailaren bilakaera

Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustat-etik ateratako informaziotik abiatuz


- 117 -

Beharbada, datuak zaharrak direnez, desfasatua egongo da Zamudioko

euskalduntze mailaren inguruko informazioa.

Kopuruei erreparatuz gero pentsa badaiteke ere Zamudion hezkuntza esparrura

eta elkartze-kirol-kultur esparruetara mugatzen dela euskararen erabilera,

etxean ere erabiltzen da euskara Mankomunitatearen euskara Zerbitzuaren iritziz.

16.6.

Ekipamendua

eta baliabideak

Udalerrian ez dago euskara ikasteko berariazko zentrorik.

Eskualde mailan, berariazko hainbat zentro edo baliabide daude euskara

ikasteko eta bultzatzeko:

o Udal Euskaltegia, Derion.

o Txorierriko AEK.

2005-2006 ikasturtean 63 lagun aritu ziren euskalduntze programetan

Zamudion. 35 eta 44 urte arteko emakumeek osatzen dute programan parte hartu

dutenen kopuru handiena.

2011. urtean Zamudioko 41 lagunek eman zuten izena euskaltegian.

Diru-laguntzak ematen dira euskara ikasteko (helduen euskalduntze eta

alfabetatze ikastaroak, bai euskaltegi homologatuetan bai barnetegietan).

Txorierriko Mankomunitatearen barnean dagoen erakunde autonomoa da Udal

Euskaltegia, eta diru laguntzak eskaintzen ditu eskoletara joateko eta garraiorako

(Zamudiotik Deriora). Era berean, euskaltegi homologatuetara joateko diru

laguntzak ematen ditu Mankomunitateak. Horrenbestez, ikasle gehienek jasotzen

dute diru laguntzaren bat.

(*) Kafe-solasaldian erdal hiztunen aldetik euskara eta ikasteko erraztasun

handiagoak eskatzen dira. Horretarako, ondoko gauzak eskatzen dira: euskara

klaseetarako berariazko gune fisiko bat, behar desberdinetara egokitutako

ordutegiak, Gaueskolak berreskuratzeko aukera eta ikasketak euskaraz egiten

dituzten seme-alaben familiei hizkuntz laguntza.

2006 2001 1996 1991

Besteren bat 25 15 7 13

Biak 365 588 547 529

Gaztelera 2075 1807 1849 1847

Euskara 748 602 650 790

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Etxen hitz egiten den euskararen bilakaera

Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustat-etik ateratako informaziotik abiatuz


- 118 -

Talde bat abian jarri ahal izateko, euskaltegian nahiz udalerrian interesa

dutenei eskolak emateko, 8 lagun bildu behar dira gutxienez antzeko euskararen

ezagutza mailarekin eta elkarren artean adostutako ordutegian eskolak jaso ahal

izateko.

16.7. Udal

politikak

Txorierriko Mankomunitateak ematen du Euskara Zerbitzua. Itzultzaile bat ere

badu Zamudioko Udalak.

Eguneroko bizitzako esparruetan euskararen erabilera bultzatzeko, Euskararen

Erabilera Biziberritzeko Plan Nagusia onartu da (EBPN) 2007-2010 urteetarako.

Eusko Jaurlaritzaren gomendioei jarraiki, 2012. urtera arte luzatu da plan horren

indarraldia.

Toki administrazioan euskararen erabilera normalizatzeko, Euskararen

Erabilera Plana onartu da 2008-2012 urteetarako.

Administrazioaren esparruan, eta Euskararen Erabilera Planaren barnean,

trebatzaile bat ari da lanean Txorierriko udal langileekin haien egitekoak euskaraz

egin ditzaten laguntzeko.

Oro har, euskararen erabilera nagusi da eguneroko lanean Udalean, eta

euskararen presentzia guztiz ohikoa da udal jardueran. Dokumentu tekniko

gehienak gaztelaniaz egiten dira.

16.8. Euskara

eta kultura

Hainbat ekimen eramaten dituzte aurrera Zamudioko Udalak eta Txorierriko

Mankomunitateak euskara berreskuratzeko eta normalizatzeko.

Zamudioko Lagatzu Euskara Elkartearen, 80. hamarkadan sortua hura, eta

Totoan, Txorierriko Euskara Elkarteen Federazioaren esku hartzea funtsezkoa da

euskara sustatu eta erabiltzeko lanean.

Txorierriko Mankomunitatearen Euskara Zerbitzuak euskara esparru guztietan

(eskola, familia, enpresa, administrazioa, gazteria...) bultzatzea du xede,

euskararen kalitatea, ezagutza eta erabilera hobetu ahal izateko.

Zerbitzu horrek honako lan hauek egiten ditu, besteak beste:

o Familia transmisioaren esparruan: 2-3 urteko haurren gurasoak

sentsibilizatu, motibatzeko eta euskararen ikaskuntza eta erabilera

indartzeko, produktuen katalogoa eta klase partikularrak emateko edo

haurrak zaintzeko lan aukerak argitaratu, www.emangiltza.com web orria

abian jarri aita eta amentzako, eta abar.

o Euskalduntzeari dagokionez: sentsibilizazio kanpainak, euskara ikasteko

diru laguntzak, talde bereziak antolatu, arrazoiak arrazoi, talde

homologatuetara joan ezin diren pertsonentzako eta Berbalagun ekimena

euskara ahoz praktikatzeko; astero bi talde biltzen dira Zamudion (8

lagun).

http://www.emangiltza.com/


- 119 -

o Hezkuntzaren alorrean ekimen batzuk garatzen dira hainbat adinera

egokituak: zinea euskaraz, ikastolen jaietara joateko autobusak (zerbitzu

honek arrakasta handia du Zamudion), aurrematrikulazio kanpaina,

informazioa eta hitzaldiak 16 urtetik gorako ikasleek dituzten aukeren

inguruan euskaraz ematen duten ikastetxeetan ikasten jarraitzeko,

hainbat ekitaldi Euskararen Egunean eta bertsolaritza eskolak

ikastetxeetan.

o Merkataritza eta ostalaritza sektoreetan, euskararen erabilera

sustatzeko kanpainak egin eta aldizkari bat argitaratzeaz gainera,

banakako akordioak sinatzen dira sektoreko enpresekin. Enpresa horiei

aukera ematen zaie, seinale publikoetan euskara erabiltzeko baldintza

bakarrarekin, Mankomunitatearen itzulpen zerbitzuak doan erabiltzeko.

Gainera, berariazko hitzarmena dago sektore horri zerbitzuak ematen

dizkioten aholkularitza enpresekin, hizkuntz integrazioa egon dadin.

Zamudion 21 dendak eta 2 ostalaritza establezimenduk sinatu dute

hitzarmen hori.

o Aisia eta kirol esparruan: Mihiluze programa antolatzen da 10 eta 12 urte

artekoentzako. Hasieran Zamudion egin zen 2011n, baina eskualde mailan

zabaldu da arrakasta handia izan duelako, Athletic Clubekin elkarlana

“Futbol entrenatzaile euskaldunen eskola” bideratzeko, eskualdeko futbol

klubek taldeak euskaraz entrena ditzaten (Zamudion 2 lagun dira zerbitzu

hori eskaintzen dutenak), itzulpen zerbitzua doan aisia eta kirol

taldeentzako, Izarren Distira programa 12 eta 18 urte arteko gazteentzako

eta abar.

o Kulturaren esparruan, kalitatezko ekitaldiak programatzen dira euskaraz

helduentzat eta edozein publikorentzat. Horrez gainera, ipuin lehiaketa

antolatzen da, eta diruz laguntzen zaie euskaraz diharduten eskualdeko

komunikabideei.

Baserri-Antzokia, 2010ean Fundazio bat sortu zen proiektu honetarako Totoan

elkartearen eta Txorierriko Mankomunitatearen artean. Haien denbora librean

euskaraz bizi nahi dutenentzako topaleku izan nahi du. 2011n hasi ziren eraikina

eraikitzen.

Kultura

16.9. Kultur

ekipamenduak

eta horien

erabilera

Erretiratuen etxeak, Kultur Etxeak Zamudioko dorrean eta kultur eta gizarte

aretoek osatzen dituzte udalerriko baliabide nagusiak kultur ekipamenduei

dagokienez.

Hainbat bilera areto dituzte Zamudioko Dorreak eta Larragoiti Jauregiak.

(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegia erantzun duten gehienak kultur

ekipamenduekin kontentu daude. Kultur gune publiko bat eskatzen da,

liburutegiaren irekiera egunak asteburuetara zabaltzea eta ludoteka zerbitzuak

adin desberdinetara zabaltzea eskatzen da. Zinema sala bat sortzea eskatzen da.


- 120 -

(*) Kafe-solasaldian edukiera handiko erabilera anitzeko gela baten beharra

azpimarratzen da, elkarteentzako gune bat ere izango lukeena.

Gazte Informazio Bulegoa era badute udalerri mankomunatuek, eta bertan

telefonoz nahiz e-mailez eskaintzen dute arreta astelehenetik ostiralera

arratsaldez. Gazte informatzaileak Zamudioko Gaztestaziñoan eskaintzen du

arreta aurrez aurre asteazkenetan 17:00etatik 19:30era.

13 urtetik gorako gazteentzako topalekua da Gastestaziñoa eta bertan

programazio zuzendua eramaten dute aurrera.

Gainera, haur ludoteka ere badago udalerrian. Bertako espazioa handitu zuten

2009an helduentzako areto berria egiteko.

Eskualde mailan musika probasaioetarako lokala dute gazteek doan,

Larrabarri Baserriko sotoan, Derion. 2010ean 11 talde aritu ziren bertan jotzen, 38

gazte guztira.

(*) Kafe-solasaldian 16 urtetik gorako gazteentzako gune fisiko bat egotea


Erregistratua ez badago ere, oso handia da udalerriko kultur ekipamenduen

erabilera maila.

16.10. Kultur

jarduerak eta

partaidetza

Udal Kultur Arloa arduratzen da musika, jai, kirol, antzerki, arte eta

prestakuntza programa eta jarduerak prestatzeaz. Bizkaiko zabal eta

ugarienetakoa da Zamudioko kultur agenda. Dinamizatzaile soziokulturala ere

badu Zamudiok.

Oso handia da eskolaz kanpoko jardueren eskaintza ere.

Datu zehatzik ez dugun arren, ona da herritarrek kultur ekitaldien

programazioari ematen dioten erantzuna.

(*) Kafe-solasaldian Bizkaia Eskola udalerriko jardueretan ez dela egoten

adierazten da eta, beraz, udalak zentro horrekin komunikazio bide bat ezar dezala

proposatzen da.

Kirola

16.11. Kirol

ekipamenduak

eta horien

erabilera

Honako kirol instalazio hauek ditu Zamudiok: kiroldegia, kanpoan

igerilekuekin, futbol zelaia harmailekin eta atletismo pistarekin. Aurretik zegoen

futbol zelaia (zaharra) eta Sabino Arana plazako pilotaleku irekia erantsi behar

zaizkio ekipamendu horri.

Beste kirol ekipamendu batzuk irekitzea aurreikusten du udalak (pilotalekua,

padel kantxa, eta abar).

(*) Kafe-solasaldian frontoi berri bat ere beharrezkotzat jotzen da.

(*) Herritarren hautemate galdetegiari erantzuten dioten gehienak kirol

ekipamenduekin erdipurdiko poztasuna erakusten dute. Eskaintza urria dela eta

kiroldegia urrun egoteaz gain garestia dela azpimarratzen da. Ordutegiak herritarren


- 121 -

beharretara egoki daitezela nabarmentzen da. Udalerrian igerileku klimatizatu bat

egin dezatela eskatzen da.

Teknologia Parkean lan egiten duten pertsonak joaten dira, batik bat,

Zamudioko kiroldegia. Gutxiago dira kiroldegia erabiltzen duten zamudiotarrak,

gehienak Derioko kiroldegira joaten baitira. Zamudiotik bost bat minutura dago

autoz, eta igerilekua du barnean.

16.12. Kirol

jarduerak eta

partaidetza

Kirol ekipamenduak kudeatzeko moduari dagokionez, 2011. urtera arte

enpresa pribatu baten bidez kudeatu da prestakuntza edo/eta jolas-kirol

jardueren eskaintza.

2011. urtetik aurrera, Zamudioko Udalaren esku dago kirol ekipamendu eta

jardueren kudeaketa. Administrazioaren helburua da udalerriko kirol

ekipamenduen erabilera suspertzea eta kirol programazioa zamudiotarren


Udalak berriki aurrera eramaniko ekimenen artean, aipatzekoak dira: Kirolari

Abonua abian jartzea, irekitze ordutegiak luzatzea, gimnasioaren gaitasuna

handitzea jarduera aerobikoetarako beste areto batekin, gimnasioaren erabilera

librea entrenatzaile/masajistaren zuzendaritzapean, ikastaro kopurua areagotzea

eta abar. Eskainitako ikastaro kopurua areagotzea aurreikusten da.

(*) Kafe-solasaldian udalerriak duen kirol jardueren eskaintza nahikoa ez dela

azpimarratzen da. Zirkunstantzia honek erabiltzaileak ondoko herrietara ihes egitea

ekartzen du.

Datu zehatzik ez badugu ere, herritarren erantzuna ez da oso handia

kiroldegiko kirol jardueren programazioaren aurrean, baina gorantz doala esan

behar da.

Kirol asoziazionismo maila handi samarra da Zamudion. Jarduera eskaintza

handia egiten dute kirol elkarteek ere.

Udalak harreman estua du kirol elkarteekin, haien beharrei erantzun ahal

izateko.



IE 10. Kultura eta kirola indartu eta sustatu.

o P 26. Kultur ekipamenduen analisi eta egokitzapena.

o P 27. Kirol ekipamenduen analisi eta egokitzapena.

IE 11. Hizkuntz normalizazioa bultzatu.

o P 29. Euskalduntze eta alfabetatzearen sustapena.


- 122 -



garrantzitsurik.


EAE

Kirolaren Euskal Plana.

Kulturaren euskal plana.

Udalerria

Euskararen Erabilera Biziberritzeko Plan Nagusia (2007-2012).

Euskararen Erabilera Plana (2008-2012).



Euskararen erabilera herritarren artean sustatzea Euskararen Erabileraren Sustapenaren Plan Orokorraren

(EBPN) neurriak ezarriz.

Euskararen erabilera udal administrazioan normalizatu Euskararen Erabileraren Planaren neurrien

ezarpenaren bidez.

Kirol ekintzen programazioa biziberritu eta zamudiotarren beharretara egokitu.




- 123 -

Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 9. Gizarteko berdintasuna eta justizia.


17.1.

Etxebizitza-

parkearen

ezaugarriak

Etxebizitza-dentsitatea egoitza-lurzoruan behera egin du; izan ere, hektareako

66,62 etxebizitza ziren 2004an eta 42,89, berriz, 2011n. Behera egin badu ere,

Bizkaian eta EAEn dagoenaren antzeko kopurua du (46,14 eta 42,94 2010ean,

hurrenez hurren).

Txorierriko gainerako udalerriekin alderatzen badugu, Zamudiok etxebizitza

dentsitate handia du 2011n.

San Martin herrigunean etxebizitza kolektiboa da nagusi; Santimami auzoan

dauden eremu etenetan, Derioko herrigunearen aldamenean, eta

Ugaldegurengo 3. Poligonoko eremuetan, berriz, etxebizitza familiabakarra

gailentzen da.

Joan den mendeko azken bi hamarkadetan jaitsi egin zen biztanleria

kopurua, etxebizitza berririk ez eraikitzeagatik eta Txorierri inguruko bizi

kalitatearen eskaintza lehiakorragatik neurri batean.

1983an Zamudioren desanexiotik 2000. urtera arte, Uribe sektoreko lehen

etxebizitzak eman zirenean, aldatu gabe iraun du etxebizitza kopuruak.

16 etxebizitza esleitu ziren 2003an (8 alokairuan, erosteko aukerarekin, eta 8

jabetzan). 2011n 11 etxebizitza esleitu ziren jabetzan Zamudioko “UER 3”

deiturikoan.

Etxebizitza babestuen kopurua txikia da guztizkoarekin alderatzen badugu,

baina goranzko joerarekin, inolaz ere.

Hona hemen bizileku eskaintzaren kopuruak 16 urterako, Bilbo

Metropolitarreko Lurraldearen Zatiko Planak egindako proposamenaren arabera:

Bizileku eskaintzaren kopurua

Gehienezkoa Gutxienezko

Zamudio 1.103 450

Txorierri 10.483 6.528

Iturria: Bilbo Metropolitarreko LZP

Ez da ezagutzen alokairuan emateko etxebizitzak zer pisu erlatibo izango

duen udalaren guztizkoaren gainean.

17. ETXEBIZITZA



- 124 -

2001ean %17koa zen hutsik zeuden etxebizitzen portzentajea, Zamudioko

guztizko etxebizitza kopuruari dagokionez. Eskura ditugun azken datuen arabera,

205 etxebizitza huts daude udalerrian, %16 inguru.

Zamudioko etxebizitzen prezioa inguruko udalerrietakoaren antzekoa dela

uste dugu, uste hori berretsiko lukeen datu edo kopururik ez badugu ere.

Indarrean dagoen plangintzan daude, beti ere, etxebizitza kopuruaren

bilakaeraren aurreikuspenak.

Lurzoru eskaintzaren eta aurreikus daitekeen eskariaren artean halako

malgutasun irizpide batzuekin planteatu da etxebizitza eskaintza berria,

hirigunetik hurbil dauden esku-hartzeak bultzatuz betiere, eta bideragarritasun

arazo zehatzei konponbidea emateko.

San Martin auzoaren kasuan, Txorierri Etorbidearen eskuineko ertzean

planteatu da hirigintza mailan garatzeko aukera bakarra, kontuan izanik

hegoaldera haztea ezinezkoa dela, oztopo handia eragiten duelako Torrelarragoiti

eta Pinoa eremuetan dagoen industri ehunak.

Hiri lurzoruan, orain dela gutxi gauzatu da UER 7 egikaritze unitatea, 36

etxebizitzarekin (kolektiboak + libreak). S.A.P.U.R. Arteaga unitatea ere

gauzatzen ari da. Arteagan aurreikusi diren 416 etxebizitzetatik, erdiak babestuak

izango dira (%10 BOEak (Babes Ofizialeko Etxebizitzak) izango dira eta %40k

prezio tasatua izango dute). 4 fasetan egingo da sektore berri horren urbanizazioa.

(*) Kafe-solasaldian garrantzitsutzat jotzen da Zamudiotarren etorkizuneko

belaunaldientzako etxebizitzarako lurzoruaren erreserba egitea eta, Arteagako

etxebizitzen promozioari dagokionez, faseka egitea komeni dela azpimarratzen da,

zamudiotarren beharrak epe ertain eta erdira ez hipotekatzearren.

Oraindik beste 3 unitate geratzen dira gauzatzeko, 131 etxebizitza guztira,

erregimen librean guztiak ere. 2. Egikaritze Unitatea da (la Arboleda) aurreratuen

dagoena.

17.2.

Etxebizitzen

antzinatasuna

eta

zaharberritzea

Aurri-egoeran, egoera txarrean edo egoera eskasean dauden eraikinetako

familia-etxebizitzen portzentajea %3,45ekoa zen 2001ean, Bizkaiko batez

bestekoa baino txikiagoa, hain zuzen ere (%5,87).

Familia etxebizitzen erosotasun indizea, “ertain” gisa kalifikatua, %68,745-koa

zen 2001ean, Bizkaian baino 2,08 puntu gutxiago.

1991n, 50 urte baino gehiago zituzten etxebizitzen %20,45ek. 2006an %15,99

ziren era horretako etxebizitzak, lurralde historikoko batez bestekoa baino 0,46

puntu portzentual gutxiago, hain zuzen ere.

5 Etxebizitzak erosotasun maila txikia du 50 puntura iristen ez denean, erosotasun ertaina 50 eta 75 puntu artean dagoenean eta erosotasun handia 75 puntutik gora dituenean (Iturria: Udalmap)


- 125 -

Udal barrutian bi eremu daude berrikuntzak behar dituztenak:

o Zarpilene etxebizitzak eta baserria, Teknologia Parkearen barnean,

birkokatu egin behar dira. Konponbidea zaila da ordea, konparaziozko

bidegabekeria dagoela uste baitute ukituriko alde batzuek.

o Santimami auzoa, hirigintza mailan eskasi handiak dituena.

2010ean onartu zen dauden bizileku eraikinetan igogailuak jartzeko

baldintzak arautzen dituen tokiko ordenantza. Gainera, Udalak igogailuak

jartzeko diru-laguntzak ematen ditu urteko.

17.3. Higiezinen

eskaintza:

etxebizitzen

eraikuntza

2006an, 1.420 etxebizitza ziren Zamudioko bizileku kopurua, eta horietatik

etxebizitza nagusiak dira %83 inguru. 2008an, guztira 1.449 etxebizitza ditu

udalerriak.

Etxebizitza ehunekoa txikia da bigarren bizileku gisa.

2010ean, honakoa zen etxebizitzen ezaugarritzea lurzoruaren eta tipologiaren

arabera:

Lurzoruaren kalifikazioa

Gaur egungo zb

Zenbatekoa exekutatzeke

Askeak BPE

Hiri-lurzorua 1.075 131 00

Lurzoru urbanizagarria 12 196 208

Lurzoru urbanizaezina 367 3 0 Iturria: Haizea Ikerketak egina Udalplan-eko informaziotik abiatuz

Mila biztanleko 0,31 lizentzia berri eman dira 2008an eta 2009an, eta kopuru

hori oso urrun dago Txorierriko gainerako udalerrietakoetatik.

2004-2010 artean ez da inolako etxebizitza babesturik amaitu. ‰6,38koa da

Bizkaiko batez bestekoa.

2004an eta 2010ean, ez da etxebizitza babesturik esleitu Zamudion.

(*) Kafe-solasaldian uste da BOEen kopurua Zamudion bizi direnen eskaerei

egokitu behar zaiela.

17.4. Etxebizitza

beharra eta

eskaera eta

eskaintza-

eskaeraren

balantzea

2005-2010 bosturtekoan gora egin du udalerrian etxebizitza babestua

eskatzeko joerak: 24,12 etxebizitzatik 34,79 etxebizitzara 1.000 biztanleko.

2010ean, 1.000 biztanleko 39,73 etxebizitzakoa zen etxebizitza babestuen eskaria

Bizkaian, Zamudion baino txikiagoa, hain zuzen ere.

2011n, Udalak informazio bulegoa jarri du abian Etxebizitza Erregistroan izena

eman ahal izateko eta zamudiotarrek etxebizitza alorrean dituzten beharrak,

etxebizitza libreak nahiz babestuak, lehen eskutik ezagutzeko, eta etxebizitzen

finantzazioa eta eraikuntza bultzatzeko.

(*) Herritarren hautemate galdetegiari erantzuten dioten gehienak erdipurdiko

poztasuna edo poza gutxi erakutsi dute etxebizitzarekin. Hala ere, “ez daki/ez du

erantzuten” aukera nahiko ugaria izan da. Etxebizitza lortzeko erraztasunen aurrean

eszeptizismoa adierazten da, eta are gehiago gazteen aldetik. Etxebizitza eskaintza

eza eta beronen prezio garestia aipatzen dira.


- 126 -

(*) Kafe-solasaldian babestutako etxebizitza eskaintza handitzea eta promozio

horietan zamudiotarrei lehentasun osoa ematea eskatzen da.

17.5. Erakunde

arloa

Azken 3 urte hauetan oso handia izan da etxebizitzen sustapen intentsitatea.

Etxebizitza hutsen tratamendurako politika edo programarik ez dago.

Berariazko ordenantzarik ez dago, baina etxebizitza bilaka daitezke bizileku

erabilerarako egokiak diren merkataritza lokalak.

Zamudiotarren eskariari erantzuteko beharrezko etxebizitza kopurua eta

tipologia egitea jasotzen du indarrean dagoen udal plangintzak.

(*) Kafe-solasaldian etxebizitzaren alokairurako edo erosketa eskubiderako

laguntzak sortzea eskatzen da eta baita ere, etxebizitza zaharretan igogailuak

ezartzeko ere.



LE 1. Lurraldearen eta hiri eremuaren antolamendu iraunkorra.

o P2. Etxebizitzaren sustapena.



garrantzitsurik.


Estatua

Azaroaren 24ko 29/1994 Legea, hiri alokairuei buruzkoa. Horren bidez, etxebizitza izateko edo bestelako

erabileretarako hiri finken alokairuei ezarri beharreko araubide juridikoa ezartzen da. (282. zenbakidun BOE,

1994ko azaroaren 25ekoa – Organo Igorlea: Estatuko Buruzagitza)

Azaroaren 5eko 38/1999 Legea, eraikuntzaren antolamenduari buruzkoa, eraikitze prozesua arautzen duena

eta bertan parte hartzen duten eragileen betebeharrak eta erabiltzaileentzako bermeak ezartzen dituena.

(266 zenbakidun BOE, 1999. urtekoa).

Maiatzaren 20ko 10/2003 Legea, higiezinen eta garraioen sektorea liberalizatzeko premiazko neurriei

buruzkoa (121 zenbakidun BOE.

EAE

Etxebizitza Legearen aurreproiektua.

Etxebizitza eta Herri Berrikuntzaren Plan Zuzentzailea 2010-2013.

Babes ofizialeko etxebizitza erregimena: Martxoaren 4ko 39/2008 Dekretua, babes ofizialeko etxebizitzen

araubide juridikoari eta etxebizitza eta lurzoru arloko finantza neurriei buruzkoa (2008ko martxoaren 28ko

59. EHAA).


- 127 -

Etxebizitza beharra: Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuaren 2002ko abenduaren 30eko Agindua,

etxebizitza beharraren zirkunstantziei buruzkoa (abenduaren 31ko 249 zenbakidun EHAA) eta maiatzaren

17ko 111/2005 Dekretua.

Alokairuaren sustapena: 2002ko abenduaren 30eko Agindua, babes ofizialeko etxebizitzen sustapenerako

laguntzei eta alokairua bultzatzeko neurriei buruzkoa.

Bizigune, hutsik dauden etxebizitzei buruzko programa: 316/2002 Dekretua, abenduaren 30ekoa, “hutsik

dauden etxebizitzei buruzko programa” sustatzen eta bultzatzen duena; programaren erregimen juridikoa

ezartzen du eta “Vivienda y Suelo de Euskadi S.A./ Euskadiko Etxebizitza eta Lurra, E.A.” (Visesa) sozietate

publikoaren esku uzten du haren kudeaketa. Eta 2003ko apirilaren 22ko Agindua, hutsik dauden etxebizitzei

buruzko programa lagatzeko baldintzei eta esleitzeko prozedurari buruzkoa.

Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuaren 2006ko abenduaren 29ko Agindua, erregimen orokorreko eta

erregimen bereziko babes ofizialeko etxebizitzak egitea lehentasunezko helburu duen ondare publikoa

osatzeko, lurzoruak kostu bidez eskuratzeari buruz ko finantza neurriei buruzkoa. (2007ko urtarrilaren 25ko

18 zenbakidun EHAA).

Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuaren 2003ko irailaren 3ko Agindua. Horren bidez, irisgarritasun

planak egiteko, hobekuntza lanak gauzatzeko eta, hiri eremuan eta eraikinetan irisgarritasuna bermatzeko,

ekipamendua erosteko, udalei, beste instituzio txikiago batzuei eta irabazi asmorik gabeko eta onura

publikoko elkarte pribatuei diru-laguntzak emateko deialdia egiten da, eta emakida arautu egiten da. Era

berean, diru-laguntza eskaerak noiz eta non aurkeztu behar diren ezartzen da. (2003ko irailaren 10eko 176

zenbakidun EHAA).

Etxebizitzen Sustapen Publikorako Lurralde Plan Sektoriala.

Udalerria

Etxeetan igogailuak jartzeko diru laguntzak arautzen dituen araudia.

Zamudioko udalerriko Etxebizitza-Eskatzaileen Udal-Erregistroaren funtzionamendu-araudia.



Etxebizitzak sustatu eraikitze eta baliabide kontsumorako irizpideetan iraunkortasuna bermatuz.

Saltzeko den babestutako etxebizitza eskaintza sustatu.


Alokairuko etxebizitzari bultzada eman.

Birgaikuntzarako laguntzen politikarekin jarraitu eta berau sendotu.


- 128 -

Jarraian gaikako eremuka udalerriaren ebaluazio globala jaso eta esku hartzeko lehentasun eremuak

identifikatzen dituen laburpena aurkezten da.

EBALUAZIO OROKORRA ETA LEHENTASUNEZ ESKU HARTZEA ESKATZEN DUTEN EREMUAK

Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak

1.1. Lurralde eremua

Ekonomi jarduerek lurzoru gehiena okupatzen dute.

Etxebizitzarako lurzoruaren pisu erlatiboa eskualdeko

txikienetarikoa da.

Haran hondoan lurraldearen eraldaketa handia eta lurzoruaren

artifizializazioa, hirigintza ekimenen eta industria poligonoen

garapenaren ondorioz.

(*) Kafe-solasaldian industri erabilerarako lurzoru gehiago ez

dadila erabili eskatzen da.

Bilbao-Lezama burdinbide estuko trenbideak udalerria

mendebaldetik ekialdera igarotzen du, hiri bilbea baldintzatuz.

Lurrazpiratze proiektuaren atzerapena.

(*) Kafe-solasaldian trenbidearen lurperatzea eskatzen da.

Herri multzoaren biztanleria dentsitatea Lurralde

Historikoaren batez bestekoaren antzekoa da.

Gune berdeek ez dute bere osoan konektaturiko sarerik

eratzen. Hala ere, bada konexiorik zenbaitzuen eta

hirigunearen artean.

(*) Kafe-solasaldian garrantzizkotzat jotzen da Bidekoetxe

parkearen eraberritze integrala.

(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegian meteorologia

txarrari egokitutako tokia eskatzen da.

Hiri inguruko baratzen okupazio puntualak ez dira arazo.


Udalerria erakargarriak eta irisgarritasun onekoak diren

aisiarako gunez hornitu.

Hala hirigintza eraberritzeak nola beharrak dauzkaten auzoen

birkokapena exekutatu.

Hala Arteagan nola lurraldearen beste gune batzuetan

uholderik posible izateko kota txikitzeko egin beharreko

jarduerak garatu.

Ibilgailuen eta oinezkoen irisgarritasuna hobetu.

Industri poligonoetako bide sarea eta Txorierriko

korridorearekiko (Santimami sektorea) konexioa osatu.

Zaharberritu gabe dauden arkitektura ondarearen elementuen

zaharberritzea.

Udal planen bateragarritasuna lortzeko mekanismoen

ezarpena.

Hiri planeamenduan iraunkortasun irizpideak txertatzea

(dentsitateak, erabileren dibertsifikazioa, ingurumen eraginak,

etab.)

Gune berdeen mantenuan iraunkortasun irizpideak eta

baliabideen aurrezpena txertatu.

Nekazal bokazioa duten lurzoruen babes jarduerak garatu.

1.2. Udal lurzoruaren

egitura organikoa eta

erabilerak

1.3. Hiri egitura eta

ehundura

1.4. Hiriko eta hiri

inguruetako berdeguneak




130


1.5. Hiri paisaia eta gune

hondatuak

Hirigintza hutsune larriak dauzkaten guneak daude (Zarpilene

eta Santimami).

Udalerrian ez dago hondatutako gune aipagarririk.

Udalerriko planeamenduak ez du baitaratzen tokiko

arkitektura interesa duten eraikinen katalogorik .

Cadalso orubea, jabego pribatukoa, erorita dauzkan zatien

berehalako birgaitze beharra dauka.

Udal planak bateragarri egiteko mekanismoak ezartzeko

beharra dago.

Zamudio nekazal garapen potentziala duen udalerria da eta

Bilbao Metropolitarraren LZPean “lehenetsitako nekazal

garapeneko” kalifikazioa ematen zaio.

Industri poligonoetan hirigintza jardueren ondorioz

nekazaritzarako balioa duten lurzoruen galera arriskua dago.

Zamudiok metroaren 1. Linearekin konexio intermodala eta

Metro Arinarekin konexio teknikoa beharrezko ditu.

Xede horrekin, Sondika-Lutxana adarraren bidez, Lutxana eta

Txorierri lotzen dituen trenbidearen konexioa mantentzea

beharrezkoa da.

Asua ibaiak maiz izaten ditu uholdeak. Uholde hauek

industriguneetan eta San Martingo ibaiertzean dute eragina.

Udaletxea eragina duten gune desberdin horietan jarduteko

asmotan dago.

Hiri inguruko ortuen okupazio puntuala ez da arazotzat

hartzen.

Indarrean dagoen udal planeamenduak ez du iraunkortasun

irizpide jakinik baitaratzen, ez antolamendu zein arautegian ez

eta eraikuntza arloan ere.

Ez dago energi eraginkortasunaren ziurtagiririk duen

etxebizitzarik.


Egungo trenbidearen trazatua Zamudioko hiri bilbeari

egokitutako aukerekin egokitu.

Txorierri zeharkatzen duen trenbidea Metro Arineko sistemara

bihurtu.

1.6. Ondare arkitektonikoa

eta kulturala

1.7. Lurralde eta sektore

antolamendua

1.8. Hiri antolamendua

1.9. Antolamenduan eta

eraikuntzan iraunkortasun

irizpideak sartzea


131


2.1. Ohiko mugikortasun

beharraren ezaugarriak

Zamudiok badu Mugikortasun eta Irisgarritasun Plana,

2005ean idatzia.

Udalerrian bertan lan egiten duen eta bertan bizi den

biztanleria okupatuaren portzentaia handi samarra da.

Ibilgailu pribatua lanean ari den biztanleriak toki batetik

bestera joateko gehien erabiltzen duen bitartekoa da, alde

handiz (%57ak autoa erabiltzen du eta 10%ak garraio

publikoa).

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan poligonoetarako

mugikortasun azterketa ba egiteko beharra adierazten da.

(*) Kafe-solasaldian herrigunera bide bakar batetik zehar soilik

sartu ahal izatea urriegitzat jotzen da.

Zamudioko hirigunearen barnean dauden eskolei dagokienez,

udal eskolaren kokagune berriko lanak jarduera desberdinekin

batera burutzen ari dira oinezkoentzako bidea segurua izan

dadin bermatzeko.

Txorierriko Etorbidean trafikoa baketzeko eta oinezko guneak

sortzeko jarduerak burutzea aurreikusten da.

(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegia erantzuten

dutenen gehiengoa mugikortasunarekin pozik edo nahiko pozik

agertzen da. Hala ere, udalerrian garraio publikoaren eskaintza

txikia dela adierazten da eta autobus zein tren estaldura

handiagoa eskatzen da eta baita ere ordutegiak herritarren



Hiri Mugikortasun eta Iriskortasun Planean aurreikusita

dauden jarduerak garatu.

Hirigunea egituratuko duten eta intereseko nahiz bidai

erakarleak diren zentroak euren artean lotzen dituzten

bizikletaz ibiltzeko egokitutako ibilbideak diseinatu.

Bizikleta erabiltzaileak jasotzeko beharrezko azpiegiturak

eduki.

Industri poligonoetako bidesarea eta Txorierriko

korridorearekin (Santimami sektorearekin) duen konexioa

osatu.

Oinezkoen erabilerarako bideak garatu.

Euskotrenekin ziurtasun neurriak adostu trenbidea era

okerrean gurutzatzen diren puntuei begira.

Bide segurtasunean portaera gizalegezko eta arduratsua

sustatu.

Mugikortasun iraunkor baterako neurriak ezarri.


Herri arteko garraio publikoaren eskaintza hobetu erabiltzaile

diren zein erabiltzaile izan daitezkeen herritarren beharrei

erantzuteko.

Garraio plan bat egin korridore honetako industri poligono

guztiei begira.

Egungo trenbidearen trazatua Zamudioko hiri bilbeari

egokitutako eta tokiko irisgarritasuna hobetzeari zuzendutako

konponbideekin moldatu.

Txorierri zeharkatzen duen trenbidea Metro Arineko

2.2. Mugikortasunaren

kudeaketa eta antolaketa

2.3. Lurraldeko loturak eta

irisgarritasuna

2. MUGIKORTASUNA ETA GARRAIOA


132


2.4. Garraio publikoa

Garraio kolektiboa Zamudioko mugikortasun sortzaile handiak

diren zentroetara (industri poligonoak eta Parke

Teknologikoa) ez dago egokituta. Ez dago konexiorik

bizitzeko guneen eta poligonoen artean.

Aurreazterlan bat egin da poligonoetako mugikortasunaren

inguruan, Txorierrin dauden eta 17 industri poligonoetan

kokatuta dauden 700 lan zentroak identifikatuz.

Zamudioko autobus geltoki ugari dauzka eta aztertutako

hirigune ia osoa geltokien eragin arearen baitan daude.

Gaur egungo trenbide trazatua hesi fisiko garrantzitsua da

irisgarritasunari begira.

Industri sare mailan, industrialdeetako bide ardatzetara

iristeko bideak exekutatu dira. Santimamiko barneko bide

ardatza exekutatzea falta da.

Oinezkoen guneak sortzeko eta Asua-Erletxes errepidea

Zamudiotik igarotzen den zatiaren bide ardatzean trafikoa

lasaitzeko hainbat ekimen egin dira.

(*) Kafe-solasaldian, espaloien egoerari dagokionean,

hiritarturiko gune zaharrenetan dauden eskasiak aipatzen dira

eta Sabino Arana Enparantzako zoladuraren egoera txarra dela

aipatzen da.

Hirigunea eskuinaldearekin konektatuko duen pasabide altu

bat eraikitzea.

Udalerriak bizikletaz ibiltzeko gisa identifikatutako biderik ez

du nahiz eta haietan txirrindulariak ere ibili.

Kafe-solasaldian bidegorriak gehiagotzea eta Zamudio Derioko

udalerriarekin, eta orokorrean Txorierriko eskualdearekin,

bidegorri bidez konektatuko duen sare bat itxuratzea


Sistemara aldarazi.

2.5. Oinezkoen eta

bizikleten sareen

ezaugarriak

2.6. Bide sarea

2.7. Landa bide sarea


133


2.8. Aparkalekua

Herri arteko bizikleta bideen sarearen planifikaziorako

proiektua idazten ari dira.

Aparkalekuen egungo eskaintza nahikoa dela uste da.

2003 eta 2009 bitarte ibilgailuen parkea handitu egin da.

Zamudioko bide sarean istripu ugari dago, Txorierriko

korridoreari loturikoak.

Oinezkoek egokitu gabeko tokietatik gurutzatzen dute

trenbidea maiz.

Zamalanetarako egokitutako guneak daude udalerrian.

Kamioi eta zama garraiatzen duten ibilgailuentzako udal

aparkaleku bat dago Zamudion.

Industri poligonoei zerbitzu ematen dien errepide ardatza ez

dago oraindik osatuta Santimami aldean.

Zamudioko Udalak azken urteetan jolas eta aldarrikapen

kutsua duten jarduerak antolatu ditu azken urteetan

Mugikortasun Astearen esparruan.

Kafe-solasaldian beharrezkotzat jotzen da motorrentzako propio

diren aparkalekuak sortzea, gaur egun parke eta espaloiak

okupatuz aparkatzeko ohitura dago eta. Elbarrituentzako

aparkalekuen erabilera ezegokia egiten dela uste da eta gaizki

aparkatu dutenen aurrean zorroztasun falta apur bat

antzematen da.

2.9. Motorizazioa eta

ibilgailuen atala

2.10. Istripuak

2.11. Salgaiak

2.12. Bide hezkuntza


134


3.1. Natura eta paisaia

balioak

Baso birlandatuen nagusitasuna (%39) eta belardi eta

kultiboen ordezkaritza garrantzitsua (%39). Zamudioko baso

azalera zuhaiztunak udalerriaren azaleraren %53 hartzen du

gutxi gora behera.

Garrantzi komunitarioko diren 5 habitat daude.

Udalerriak 3 fauna espezieren Lehenetsitako Guneak dauzka

bere baitan.

Asua ibaian bisoi europarra egon liteke.

Asua ibaia presio handia jasaten ari da lurraldearen

humanizazioaren ondorioz: isurketak, aldaketa

morfologikoak, zatiki finen arrastearen ondoriozko

eraldaketak, behealdeetako ibai ertzeetan espezie

oportunisten agerpena.

Ibai ertzeko landaredi hondarrak geratzen dira oraindik, beren

urak Asuara isurtzen dituzten errekastoetan batez ere, Pinoa

kasu.

Asua ibaian nekazal jatorriko nutrienteen (nitratoak eta

fosforoa) presio arina.

Udalerriaren natur ondare eta biodibertsitatearen inbentario

edo azterlanik ez dago.

Zamudiok ez du erkidegoaren, estatuaren edo Europaren

babes irudiekin babestutako naturgunerik.

Zamudio EAEko Korridore Ekologikoen Sarea eratzen duten

ardatz nagusietatik kanpo kokatuta dago.

Babes bereziko azalera 2009an udalerriaren azaleraren %10

zen.


Natur ingurunearen potentzialki kutsatzaileak diren jardueren

kontrol eta jarraipena, eta bereziki, ibaian eragina dutenena.


Natur balioen babeserako tresnak sortu.

3.2. Sistema naturalen eta

paisaien kontserbazio

egoera

3.3. Jardueren eragina eta

Arriskuak nekazaritzan

zein natur ingurunean

3.4. Babestutako

naturguneak

3. BIOANIZTASUNA ETA PAISAIA


135


3.5. Natur ingurunearen

antolamendua eta

kudeaketa

Zamudioko udala ez da Jabetza Publikoko Mendietan udal

titulartasunekoak diren lurren jabe.

Zamudion ez da Zuhaitz Egunetik haratagoko ingurumen

kontserbazioko ez hezkuntzako jarduerarik egiten.


136


4.1. Ur horniketa

Oro har, Zamudiok ez du hornikuntza arazorik. Baliabide hau

urrituz gero, udalerriak ez du bere kabuz hornitzeko aukerarik.

Udaletxeak ez du bere zerbitzuetan uren berreskurapen eta

berrerabilpenerako aukera ematen duen sistemarik erabiltzen.

Edateko uraren banaketa sareak udalerri ia osoa hartzen du.

Oraindik bada isolatutako etxeren bat edo beste udal sarea

iristen ez zaiona eta bere hornikuntza duena.

Hornikuntzan gertatzen den ur galeraren bolumena ez da

ezagutzen. %40 raino iristen dela uste da, EAEko III

Ingurumen Esparru Programan 2010 urteari begira definituriko

konpromisotik (kontabilizatu gabeko bolumenak %25etik

gorakoak ez izatea) oso gora.

Hornikuntza urek giza kontsumorako ur kalitatearen osasun

irizpideak betetzen dituzte.

2001ean guztirako ur eskaera Bizkaiko batez bestekoaren hiru

halakoa zen.

Ez da sektorez sektore banatu eta kontsumitutako ur

bolumenen erregistro sistematikorik egiten.

Dena dela, Ur Partzuergoak hornitutako datuen arabera,

industri sektorea da udalerriko sektoreen artean eskari

handiena duena.

Zenbait udal eraikinek ez dute kontagailurik.


Kontabilizatu gabeko kontsumoak eta sareko ur galerak

kontrolatu eta mugatu.

Saneamendua berritu eta osatu eta udalerri ia osora iritsi.

Hornikuntza eta saneamendu sarearen kartografia digitala

garatu (GIS).

Tokiko administrazioan uraren kontrol eta aurrezpenerako

neurri planifikatuak ezarri.

Herritarrak oro har eta udal instalazioen erabiltzaileak ur

aurrezpenaren inguruan sentikortu.

4.2. Edateko ura banatzeko

sarea

4.3. Eskaera eta

kontsumoa

4. URA



137


4.4. Saneamendua eta

arazketa

Kiroldegia, futbol zelaia eta eskolak dira, ustez, ur kontsumo

handiena duten udal eraikinak.

Tokiko administrazioan ez da uraren aurrezpenerako neurririk

ezarri.

Saneamendu sareak udalerriaren %99a hartzen du.

Udal saneamendu sareak hartzen ez dituen auzoek iragazketa

biologikozko sistemak dauzkate baina isurkinak ibaira

botatzen dira.

Udaletxea saneamendu sare zaharra berrituz joan den arren,

oraindik badira fibrozementuzko (uralita) hodiak.

Ez dago diseinaturik saneamendu sarearen berrikuntza planik

eta ez da sarearen mantenu prebentiborik ere egiten;

gertakariak agertu ahala konpontzen joaten dira.

Estolda sare orokorra ez dago plano eguneratuetan

grafiaturik.

Hiri sarea bereizita dago.

Hornikuntza tasak kontsumitutako uraren bolumena

zenbatzen du eta saneamendu tasak isurtzen den ur bolumena

baitaratzen du.

Txorierritik ur aurrezpenaren arloko herritarren sentikortze

kanpainarik egin izan da; ez, ordea, udal mailatik.

Uraren erabilera arduratsuaren inguruan herritarrek duten

sentikortze maila ez da ezagutzen.

Asua ibaia, bere osoan, presio global handiko ur masa gisa

ezaugarrituta dago.

4.5. Uraren zikloaren

araudia eta kudeaketa

4.6. Sentsibilizazioa

4.7. Uraren kalitatea


138


5.1. Hiri hondakinak

sortzea 6

Zamudioren hiri hondakinen sorkuntza (1,48 Kg./bizt./egun)

2009an Udalsarea 21eko udalerrien batez bestekoaren (1,3

Kg/bizt./egun) gainetik dago. Halabaina, bere indizea EAErako

2012 urteari begira ezarritakotik (1,44 Kg/bizt./egun) gertu

dago.

Datu hauetan, Zamudion kokatuta dauden ekonomi jarduera

ugarietan sortutako hiri hondakinekin bateragarriak diren

industri, merkataritza eta instituzio hondakinak (RICIA)

barneratuta daude eta, horregatik, da indizea hain handia.

Zatiki desberdinak jasotzeko bilketa zerbitzu bat kontrataturik

dago. Zerbitzu honek bildutako hondakinen kudeaketa

integrala eta azken norakoa bermatzen ditu.

Gaikako bilketa handitu egin da 2007 eta 2010 bitarte (%18,50),

nahiz eta sortutako hondakin guztiekiko portzentaia Udalsarea

21eko batez bestekoaren (28,3%) azpitik egon).

Zamudion erregistratutako gaikako bilketaren datua EAE zein

Bizkaiarako ezarritako helburuetatik urrun dago.

Etxeko olioaren, arropen eta ontzien bilketa handitu egin da.

Paper-kartoi bilketaren beheranzko joera.

Mankomunitateak, bere lurralde eremuan dauden enpresek

sortzen dituzten hondakin organikoen, paper-kartoiaren eta

baita palet eta plastikoen keta ezarrita dauka.


Berreskuragarriak diren zatikien bilketa handitu.

Etxeko banakako konpostajearen ezarpena indartu batez ere

dentsitate txikieneko guneetan eta baita ere ekoizle txikiena

(ostalaritza…) eta industriguneetakoa (teknologi parkea)

Biztanle eta ekonomi sektore desberdinenganako

sentsibilizazioarekin jarraitu.

5.2. Gaikako bilketa

5.3. Hiri hondakinen

kudeaketa

6 Hiri Hondakinak (HH)= Etxeko Hondakinak (EH) + Erakundeek, Merkataritzak eta Industriak sortutako hondakin asimilagarriak (EMIAH) 1999/21/CE zuzentarauarekin bat dator azalpena.

5. HONDAKINAK


139


5.4. Hiri hondakinen

tratamendua

Gaur egun industriguneetan ematen den hondakinen jasotze

zerbitzutik abiatuz ez da posible jatorrizko jarduera zein den

identifikatzea.

Ez dago atez ateko sistema espezifiko bat ostalaritzako eta

merkataritza establezimenduetan papera, kartoia eta beira

biltzeko.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan aipatzen da

jatetxeak dauden gunean birziklatzeko zatikiak ez direla behar

beste jasotzen.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan prestakuntza eta

sentikortze lana eginez, gaikako bilketa bultzatzea proposatzen

da, sistema jatetxe eta tabernetan batez ere hobetuz.

Hondakin marjinalei dagokienean enpresa guztientzat bilketa

zerbitzu partekatua ezartzea beharrezkotzat jotzen da.

Ez da egiten zatiki organikoaren gaikako bilketarik.

2008an Txorierriko Mankomunitateak konpostajea sustatzeko

etxeko konpostagailuen doako banaketa egin zuen Txorierriko

familien artean.

Arropen edukiontzi berria aurki ezarriko da. Honek jostailu eta

liburuen gisako beste zatikien bilketa baitaratzen du.

Epe laburrean etxe tresna elektrikoen bilketa ezarri nahi da.

Zamudioko udal zerbitzuetan sortutako hondakinak ez dira

zenbatzen.

Derion Garbigunea dago, etxeko eta antzeko hondakinak

familiei, obra txikietako autonomoei, merkatari eta bulegoei

jasotzeko.

5.5. Hiri hondakinei

buruzko ordenantzak eta

zergak



140


5.7. Industri eta

nekazaritzako hondakinak

Zamudion sortzen diren hondakinen azken norakoa 2001

urteaz geroztik nabariki aldatu da: isurketa bidezko

eliminazioak egiten zen ekarpena erdira baino gehiago jaitsi

da, erraustegira doazen hondakinak %33,3 puntu

portzentualetan handitu diren bitartean eta birziklaketara

zuzendurikoak %7,48 puntu portzentualetan ugaritu dira.

Tasa fiskalek ez dute hondakinen sorkuntzaren murrizketa ez

eta jatorriko banaketaren hobekuntza sustatzen.

Txorierriko Mankomunitatetik hainbat sentikortze kanpaina

burutu dira.

Gaikako bilketaren inguruan herritarrek duten sentikortze

maila ez da ezagutzen.

Ohitura txarrak traste eta tamaina handiko zaborren

zerbitzuaren erabileraren inguruan.

Industri jatorriko hondakin arriskutsuen balorazio maila EAEko

helburuak lortzetik urrun dago.

Nekazal jatorriko hondakinen sorkuntzaren inguruan

informaziorik ez dagoen arren, hauek duten

errepresentagarritasun txikia dela eta arazo ez direla uste da.

Bide garbiketaren zerbitzua Mankomunitateak kudeatzen du.

Emandako zerbitzua egokia dela uste da.

5.8. Bide garbiketa


141


6.1. Egitura energetikoa

Zamudiok energi iturrien arabera duen egitura EAEko

gainontzeko udalerriek dutenaren antzerakoa da. Nagusiki

energía elektrikoa, gas naturala, petroliotik eratorritako

produktuak eta, kopuru oso txikian, ikatzak osatzen dute

egitura hori.

Energia garbi edo berriztagarrien erabileraren bidez sortutako

energia hasiberria da oraindik.

Sare elektrikoak hirigune osoari ematen dio estaldura.

Gas naturalaren sareak ez ditu auzo guztiak hornitzen.

Industri sektorea udalerriko energi kontsumitzaile handia da.

Alde handiarekin, elektrizitate eta gas gehien kontsumitzen

duen sektorea da.

2004-2009 aldian Zamudion egin den elektrizitate eta gasaren

etxeko kontsumoa Udalsarea 21eko udalerrien batez

bestekoaren azpitik dago., 2008ko EAEko iraunkortasun

txostenaren arabera.

Zamudion 2005 eta 2010 artean ekoitzitako energia

berriztagarria handituz joan da eta energia fotovoltaikoan

oinarritu da nagusiki.

Eguzki energia termikoa ere hazi egin da urte horietan.

Udalak energia berriztagarrien ekoizpen eta banaketarekin

zerikusia duten proiektu gutxi dauzka.

Igerilekuen berokuntzarako eguzki plaka termikoak erabiltzen

dira.

Ez da udal eraikin eta ekipamenduen kontsumoen erregistro

sistematikorik egiten.


Udal administrazioan tokiko energía iturri garbi eta

berriztagarrien ekoizpen eta erabileran aurrera egin.

Udal instalazio eta ekipamenduetan energi kontsumoen kontrol

eta jarraipena sistematizatu eta kontsumoak arrazionalizatu.

Kale argiztapenaren energi kontsumoak optimizatu.

Herritarren sektore desberdinak sentikortu energiaren

aurrezpen eta erabileraren garrantziaren inguruan.

Udaletxeko teknikari eta politikariak energiaren kontsumoaren

eraginkortasunaren inguruan jardunbide egokiak aplika ditzaten

sentikortu.


Sektore publiko zein pribatuari zuzendutako energia arloko

laguntza eta dirulaguntzak ematen jarraitu.

6.2. Energia

berriztagarrien ekoizpena

6.3. Tokiko

administrazioko energiaren

kontsumoa eta kudeaketa

6. ENERGIA


142


6.5. Herriko argien

kontsumoa

Udal eraikin guztietan energia auditoretza egiteko aukera

badago.

Led teknologia duten semaforoak daude.

Energiaren erabilera arrazionalaren inguruan kontzientziazio

eta sentikortasun publikoa handitzeko xede duen udal neurririk

ez da hartu. Nolanahi ere, Mankomunitateak egina du

kanpainaren bat edo beste.

Ez da ezagutzen herritarrak zenbateraino dauden sentikortuta

energiaren aurrezpen eta eraginkortasunari dagokionean.

Kale argiztapenean argi puntu kopuru ugaria.

2012 urteari begira kale argiztapenaren kudeaketa integrala

Mankomunitatearen bidez.

Zamudioko aginte koadroen %50 monitorizatuta daude,

Behargintzaren ekimen bat medio. Telekudeaketako ekimen

honek kale argiztapenaren eraginkortasuna optimizatzea eta

CO2 emisioak txikitzea ahalbidetzen du. Proiektu hau

CONAMAn saritu zuten.

Tokiko administrazioa hasiberria da oraindik ibilgailuen

kontsumoen arrazionalizazioaren eta erosketa berdearen

politika lantzen.

Udal langilegoak Gidatze Eraginkorraren inguruko ikastaroa

jaso zuen.

Ez dago udal mailan energiaren aurrezpen, eraginkortasunaren

inguruko ez eta energía berriztagarrien ekoizpenari buruzko

tresna neurri instrumentalik.

Udalak ez du komunikazio eta sentikortze jarduerarik burutu

energi aurrezpen eta eraginkortasunaren inguruan.

Txorierriko Mankomunitateak sentikortze kanpainak burutu

ditu gai honen inguruan.

6.6. Udal ibilgailuen

kontsumoa

6.7. Energia kudeatzeko

araudia



143


7.1. Atmosferara egindako

isuriak

Tokiko airean eragina duten emisio kutsatzaileen iturri

nagusiak trafiko eta salgaien garraioaren foko barreiatuei eta

industri eta energi eraldaketaren jardueren, etxebizitzaren eta

zerbitzuen foko finkoei zor zaie.

Ez dago, Zamudiori dagokionez, sektore hauetako bakoitzak

aire kalitateari egiten dion eraginari buruzko daturik. Hala ere,

aire kutsaduraren iturburu nagusitzat ibilgailuen trafikoa jotzen

da.

Behargintza Txorierritik aire kutsaduraren fokoak identifikatu

dira jarduera lizentzia duten jardueren datu basetik abiatuz.

Zamudiotik gertuen dauden EAEko“Aire Kalitatearen Kontrol

eta Zaintzarako Sarea”ren urruneko estazioak Sangronizen

(Sondika) eta Larrabetzun daude.

Estazio horietako datuen arabera aire kalitatea ona da oro har.

Sangroniko estazioak, hasiera batetik, ez du indarrean dagoen

legedia bete PM10 eta NOx zatikatutako materialen

kontzentrazioei dagokionez.

(*) Kafe-solasaldian inguruko aire kutsadura handia dela

balioesten da.

Ez dira airearen kalitate txarra dela eta kexarik jaso. Bai, ordea,

usain txarrak direla eta.

2002 urteaz geroztik instalazio erradioelektrikoen ordenantza

dago.

Pantaila akustikoak ipini dira N-637 errepidean.


Zarataren Ekintza Plana gauzatu.

Herritarrak aire kalitateari egoerari buruz informatu.

7.2. Airearen kalitatea

7.3. Kalitate akustikoa

7. INGURUMENAREN KALITATEA. Atmosfera, akustika eta lurzoruak.


144


7.4. Kalitate akustikoaren

kudeaketa

Txorierriko autobidearen eraikuntzak eta Bi-737 errepide

zaharretik trafiko astuna kendu izanak hirigunean kalitate

akustikoaren hobekuntza nabarmena ekarri du.

Dena dela, Txorierriko Etorbideko ibilgailuen trafikoak eta

Loiuko aireportuko aireko zirkulazioak sortutako eragin

akustikoak azpimarragarria izaten jarraitzen du.

2009ko abenduan Udalak udalerriko Zarata mapa eta

diagnostiko akustikoa egin zuen. Mapa honek zioenari

jarraikiz, 2011 urtean zegokion Ekintza Plana egin zen.

Zamudiok ez du zarata eta bibrazioei buruzko udal

ordenantzarik.

Zamudiok parte hartzen du Loiuko Aireportuaren Isolamendu

Akustikoari buruzko Planaren Ingurumen Jarraipeneko

Batzordean.

Udalak zarata gertaeren ondoriozko kexak tramitatzen ditu.

Potentzialki kutsatutako lurzoru kopuruak ez ditu bere baitan

hartzen, aktiboak dauden jarduera potentzialki lurzoru

kutsatzaileetatik gaur egun erator daitezkeen partzela edo

lurzoruak.

Udalak lurzoruaren kalitatearen deklarazioaren eskaerak

egiten ditu legeak hala eskatzen duen kasuetan.

Ez da Zamudioko herritarrei aire kalitateari buruz informatzeko

ekimenik egin.

(*) Kafe-solasaldian garrantzizkotzat jotzen da gainera tokiko

administraziotik herritarrei aire kalitate mailari buruzko

informazioa zabaltzea.

7.5. Lurzoruen kalitatea

7.6. Lurzoruen kalitatearen

kudeaketa

7.7. Komunikazioa,

prestakuntza eta

sentsibilizazioa

7.1. Atmosferara egindako

isuriak


145


8.1. Arrisku naturalak eta

teknologikoak

Asua ibaiak maíiz uholdeak sortzen ditu eta hauek

industriguneetan eta San Martingo ibarrean eragina izaten

dute.

Zamudiok teknologi arriskuaren eragina dauka industria

kimikoak, aireportua eta salgai arriskutsuen garraioa dela eta.

Zamudiok ez du Udal Larrialdi Planik.

Autobabeseko planak daude Udalaren jabego pean dauden

zentroetan.

Zamudioko ingurumen arriskurik handiena industri jatorrikoa

da.

Udalak uztailak 15eko 886/88 Errege Dekretuak eragiten dien

enpresen Kanpoaldeko Larrialdi Planen berririk ez du.

Zamudion 3 IPPC enpresa daude, urtero EPRTR Kutsatzaileen

Emisio eta Transferentzien Erregistroari beren emisioen berri

ematera behartuta daudenak.

Udalak jarduera lizentziak izapidetzen ditu.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan lege betetze

arloan dagoen informazio eta prestakuntza maila txikiegia dela

uste da.

Behargintza Txorierrik geokokatutako datu base bat sortu du

lizentzia izapidetuta duten jarduera haiekin.

Ingurumen kudeaketako borondatezko sistemen eta

ekodiseinuaren ezarpena ekonomi sarean oso txikia da.


Urak hartu ditzakeen udalerriko guneen ezagupen, kontrol eta

jarraipena.

Uholdeen aurrean prebentzio neurriak ezarri.

Udal Larrialdi Plan baten diseinua, udal mailako babes zibila

garatzearekin batera.

Udalerriko ekonomi jardueren ezagupen, kontrol eta jarraipena,

jarduera lizentziaren izapidetzearen bidez.

8.2. Arrisku naturala eta

teknologikoa kudeatzea

8.3. Jarduera ekonomikoen

ingurumen eraginaren

arriskua 7

7 Ingurumen eraginaren balorazioa ingurumen kalitatearen, hondakinen eta uraren eremuetan egiten da.

8. ARRISKUAREN ETA JARDUERA EKONOMIKOEN KUDEAKETA


146


8.4. Jarduera ekonomikoen

kudeaketa

Behargintza Txorierrik IHOBErekin lankidetza hitzarmen bat

sinatu zuen Ekoeraginkortasuna Euskal Enpresan 2010-2014

Programaren baitako jardueren garapenaren esparruan.

Esparru honetan, eskualdeko entitateak, ingurumen

aholkularitzako zerbitzu anitz eskaini dizkie enpresei.

2011n, Behargintza Txorierrik “Estudio para la implantación de

un sistema de gestión público-privada (BID) en los polígonos

industriales del Txorierri" delako azterlana burutu du.

Udal administrazioak ez du ekonomi sarean ingurumen

irizpideen txertaketa sustatzeko jarduerarik egiten.

Behargintza Txorierrik hainbat ingurumen arloko sentikortze

kanpaina antolatu ditu eskualdeko enpresei zuzenduak.

(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan industri

poligonoetan ingurumen irizpideen txertaketa maila ertaina-

txikia dela irizten da.


147


9.1. Erosketa eta

kontratazio publiko berdea

(EKPB)8

Ez dago Erosketa Publiko Berdearekin (EPB) konpromisorik.

Ez dago EPBrako prozedura estandarizaturik. Dena dela,

lizitazio prozesu ingurumen kudeaketaren ziurtagiria edukitzea

sartu du kontrataziorako balorazio irizpide gisa.

Ez dago inolako produktu/zerbitzu talderako ingurumen

irizpiderik.

Gorputz teknikoko pertsona batzuk EPBari buruzko

prestakuntza ikastaroetara joan dira.

Udalak ez du ingurumen gaietan sentikortze/informazio

kanpainarik egiten, ez instituzio barnean, ez eta kanpora

begira ere.

Ez da inolako saretan parte hartzen (Euskal

Administrazioetako lantaldeak, etab.) eta sarean lanean

diharduten beste erakundeekin ez dago harremanik.

Eskualdeko entitateak, Txorierriko Mankomunitatea eta

Behargintza Txorierri dira publiko orokorrarentzat eta ekonomi

jarduerentzat sentikortze kanpaina nagusienak antolatzen

dituztenak ingurumen arloan.


Udal pertsonal politiko zein teknikoa, eta bereziki, erosketak

egiteaz arduratzen den langilegoa prestatu eta sentikortu.

Erosketa eta kontratazio publiko berdea burutzeko konpromiso

politikoa eta prozedura estandarizatuak ezarri.

9.2. Heziketa,

sentsibilizazioa eta

komunikazioa EKPB arloan

9.3. Udal

administrazioaren

ingurumen kudeaketa

9.4. Heziketa,

sentsibilizazioa eta

komunikazioa

ingurumenaren arloan

8 EKPB: produktuak, zerbitzuak edota obrak erosteko edo kontratatzeko orduan, irizpide ekonomikoez eta teknikoez gain, horien ingurumen portaera ere kontuan hartzean datza, erabilera bereko

beste batzuekin alderatuta bizitza zikloan ingurumen eragin txikiagoa duten produktu eta zerbitzuak eskuratuz.

9. UDAL ADMINISTRAZIOAREN EROSKETA PUBLIKOA ETA INGURUMEN KUDEAKETA


148


1o.1. Klima aldaketari

egiten zaion ekarpena

Zamudiok ez du Berotegi Efektuko Gasen (BEG) emisioen

inbentarioaren kalkulurik egin eta, beraz, ez da sektorekako

emisio banaketa ezagutzen (garraioa, hondakinak, ekonomi

sektorea, etxeak).

Zamudiok ez du tokiko administrazioaren zein udalerriko

enpresen jardueraren karbono arrastoa kalkulatu.

Zamudiok ez du BEGen emisioen murrizketarako inolako

estrategiarik diseinatu.

Zamudiok ez du klima aldaketaren aurkako planifikazio eta

kudeaketarako berariazko tresnarik.

Zamudio ez dago Alkateen Itunari atxikita.

Azken urteetan Zuhaitz Eguna berreskuratu egin da. Honek

karbonoaren finkapena neurri batean laguntzen du.

Udalerriak klima aldaketari zor dakizkiokeen eraginak jasateko

udalerriak duen zaugarritasuna ez da ezagutzen.

Fenomeno honen eragin potentzialen inguruan herritarrek

duten iritzi edo inplikazio maila ez da ezagutzen.

Udalak ez du klima aldaketaren inguruko hezkuntza,

komunikazio, sentikortze ez partehartze jarduerarik ez du egin.


Udalerri osorako berotegi efektuko gasen inbentarioa kalkulatu

eta murrizketa helburuak ezarri.

10.2. Klima aldaketaren

aurkako borroka

planifikatzeko berariazko

tresnak

1o.3. Hustubideen

kudeaketari eta isurpen

konpentsazioei lotutako

berariazko ekimenak

10.4. Klima aldaketari

egokitzea

10.5. Sentsibilizazioa eta

parte-hartzea

10. KLIMA ALDAKETA ETA INPAKTU GLOBALA


149


11.1. Komunikazioa

Udalak komunikazio kanal anitz erabiltzen ditu: iragarki taulak,

web orria, udal aldizkaria, bandoak, liburuskak, eskutitzak…

web orri berriak ohiko izapideak era telematikoan, eta bi era

automatikoan, egitea ahalbidetzen du.

Gainera, tokiko edo eskualdeko erakundeetako komunikazio

bitarteko anitz daude Udalak informatzeko eta komunikatzeko

erabiltzen dituenak.

Azken urteetako sentikortze ekintzak herritarren sektore

desberdinei zuzenduak.

Ikaszentro bakarra ari da eskolako Agenda 21ean parte

hartzen.

Nahiz eta herritarrek ohiki Udalak antolatzen dituen

ekitaldietara etortzeko gogoa erakutsi, herritarren partaidetza

ez dago udalerrian egonkortuta.

Tokiko Agenda 21en arloan egun ez dago herritarren

partaidetzarako mekanismo edo organo egonkorrik.

(*) Kafe-solasaldian Tokiko 21 Ekintza Planaren berrikuspenaren

esparruan, herritarren organo baten sorkuntza proposatzen da,

Diagnostiko txosteneko ekarpenak Ekintza Planera egokitasunez

igarotzeko jarraipena egite aldera. Eta beharrezkotzat jotzen da

Udalak herritarrek eginiko ekarpenei itzulketa egitea.


Udalerriko ikas zentro guztiak Eskolako Agenda 21ean sar

daitezen bultzatu.

Partaidetza kultura indartu herritarren partaidetza sustatu eta

lagunduko duten kanal eta erremintak sortuz eta mantenduz.


11.3. Parte-hartze kultura

11.4. Parte-hartzeko

tresnak eta bideak

11. KOMUNIKAZIOA, SENTSIBILIZAZIOA ETA HERRITARREN PARTE-HARTZEA



150


11.5. Elkarteen sarea

(*) Kafe-solasaldian udalak bultzatutako eta kontsultak,

eskaerak, kexak zein iradokizunak zentralizatuko dituen

partaidetzarako gune edo kanalik ez dagoela adierazten da.

Zamudion 21 erregsitratutako elkarte daude, gehiengoa kirola

eta kulturarekin zerikusia duena.

Udalak lokalak eta udal espazioak elkarte guztiei uzten dizkie

haiek beren jarduerak buru ditzaten.


151


12.1. Barneko koordinazioa

eta komunikazioa

Ez dago Tokiko Agenda 21en plangintza, sustapen edo

jarraipenerako barne mekanismo edo organo tekniko

egonkorrik.

Udalak ez du parte hartu MUGI21 aplikazio informatikoaren

bidezko urteroko ebaluaziokora eta iraunkortasun adierazleen

kalkulurako urteroko programan.

Ez da Tokiko Ekintza Plan 21en urteroko programaziorik

burutzen eta ez dira Planaren ezarpenaren emaitzak etxe

barnean komunikatzen.

Ondorioz, Tokiko Ekintza Plan 21ak zenbaterainoko

zeharrekotasuna duen ez da ezagutzen.

Udalak perfil teknikoa duen pertsona bat dauka Tokiko Agenda

21en kudeaketa eta koordinazioaz arduratzen dena,

ingurumen eta jasangarritasun gaietan beste funtzio batzuk

garatzeaz gain. Pertsona honek duen lan karga oso handia da.

Zamudioko Tokiko Agenda 21 alkatetzaren eta Ogasun,

Herritarren Arreta, Ingurumen eta Enplegua sailaren lidergoa

du. Azken honek bere gain hartzen du prozesuaren sustapen

eta gainbegiraketa.

Ez dago izaera politikoa duen TA21aren plangintza, sustapen

eta jarraipenerako berariazko mekanismo edo organo

egonkorrik.


Tokiko Agenda 21en kudeaketari buruzko barne koordinazioko

mekanismo edo organo egonkor bat sortu.

Tokiko Ekintza Plan 21aren kudeaketa aktiboa burutu.

12.2. Tokiko Agenda 21

kudeatzeko eredua

ezartzea

12.3. Baliabide teknikoak

12.4. Buruzagitza politikoa

12. BARNE KOORDINAZIOA ETA TRANSBERTSALITATEA


152


13.1. Lurraldea

testuinguruan kokatzea

Zamudio Txorierriko udalerrien artean laugarrena da biztanle

kopuruari dagokionean.

Herri multzoaren dentsitatea 42,89 etxebizitza/ha da, Lurralde

Historikoaren batez bestekoaren (45,99 etxebiz/ha)

antzerakoa.

2004 urteaz geroztik biztanleria igoera jasan du araneko

gainontzeko herrien patroia jarraituz neurri txikiagoan bada

ere.

Zamudio Bilbo eta inguruko eskualdeei begira lanerako

erakargarritasun polo izan da gehiago etxebizitzarako baino.

Zamudio, EAEko gainontzeko udalerriak lez, demografi

zahartzeari ezin izan dio uko egin eta datozen hamarkadetan

zahartze hori oraindik handiagoa izango da.

Zamudioren hazkunde begetatiboak zeinu positiboa du azken

hamarkadari dagokionean, 2009 urtean izan ezik.

Udalerriaren kanpoko migrazio saldoa 2003-2009 bitarte

handitu egin da. Beraz, Zamudiora pertsona gehiago sartu dira

irten baino.

Zamudioko biztanleak erdialdeko herrigune baten eta nekazal

giroko gainontzeko auzoen artean banatuta bizi dira.

Ez da eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.

13.2. Biztanleriaren

bilakaera

13.3. Egitura demografikoa

13.4. Mugimendu naturala

eta migratzailea

13.5. Populazioaren

banaketa, lurraldeka

13. BIZTANLERIA



153


14.1. Eredu ekonomikoa

Zamudio ekonomi jardueren udalerri jasotzaile bihurtu da

Bilbao Metropolitarraren inguruan duen kokapen estrategikoa

dela eta.

Establezimendu kopurua nahiz sortutako enplegu kopurua

2008 eta 2010 bitarte handitu egin dira, %10,73 eta % 22,97

hurrenez hurren.

Zerbitzu eta industri sektoreek udalerriko ekonomi jardueran

protagonismoa partekatzen dute.

Aitzitik, Zamudion tertziarizazio prozesua gertatu da azken

urteetan zerbitzu sektorea indartzen joan baita.

Enplegu mailari dagokionean, industria bigarren tokian

kokatzen da, zerbitzuen atzetik.

Zamudiok 3 enpresa gune garrantzitsu dauzka, gehienak jada

finkatuak, guztira 219,2 ha hartzen dituztenak.

Zamudioren ekonomi errendimendu konparatiboa 2008an, per

capita BPGari dagokionean, Bizkaia zein EAEkoak baino

askozaz handiagoa izan zen.


Zamudio sortutako enplegua udalerri bertako eskaintzarekin

bete dadila sustatu.

Zamudioko biztanleen formakuntza sustatu, batez ere

Zamudioko enpresen eskariak erdietsi ditzaketenena.

Enplegu eskatzaile diren sektore desberdinei zuzenduriko

prestakuntza politika bereiziak bultzatu.

Langabetuei begirako enplegu politika bultzatzen eta indartzen

jarraitu.

Emakumea lan munduan txertatzera zuzenduriko politikak

bereziki indarberritu.

14.2. Jarduera

ekonomikoaren maila

orokorra

14.3. Familiaren ongizate

ekonomiko maila

14. GARAPEN EKONOMIKOA ETA LAN MERKATUA


154


14.4. Lehengo sektorea

Nekazaritza eta arrantza sektorearen jarduera Zamudion

minimoa da. Biztanleria okupatuaren %2tik behera

enplegatzen du.

Lehen sektoreak, aitzitik, lurralde, paisaia, ingurumen eta

gizarte aldetik funtzio garrantzitsua betetzen du.

Industri sektoreak BEG (Balio Erantsi Gordinari) egiten dion

ekarpena % 47,11koa da 2008an Zamudion.

Zerbitzu sektoreak ia %50eko ekarpena egiten dio ekonomiari.

Izaera tertziario nabarmena duen Teknologi Parke bat dago,

telekomunikazio, elektronika eta informatika azpisektoreen

espezializazio handia duena eta industri poligonoek dutena

baino ekoizpen koalifikazio handiagoa duena.

Udalerriaren hezkuntza jarduera oso handia da.

Zamudiok txikizkako merkataritza dauka, egunerokotasunak

planteatzen dituen beharrei erantzuna emateko beste badena.

Hiriburuarekiko eta Bilbao Handiarekiko gertutasun zein

errepide bidezko komunikazio onak gastu ihes muntakoa

ekartzen du.

Turismo eta ostalaritza eskaintza, denborarekin zabaltzen joan

dena, egungo turismo eskaerari erantzuteko adinakoa da.

Zamudioko ostalaritza establezimenduen bi herenek industri

poligonoei zerbitzu ematen diete.

Ez Zamudiok ez Txorierritik bisitei arreta eskaintzeko turismo

informazio punturik ez dute.

Txorierri eta Butroi aranetarako ekonomi zein turismo

sustapeneko portal bat dago (Uribetur).

Zamudiok turismo baliabideak eta produktu tipikoen eskaintza

dauzka.

Zamudiok jasotzen dituen bisita gehienak enpresa jarduerari

loturikoak dira.

14.5. Bigarren sektorea

14.6. Zerbitzuen sektorea

14.7. Turismo eta

ostalaritza sektorea


155


14.8. Biztanleria aktiboa

Jarduera tasaren eboluzio positiboa 1986 eta 2006 bitarte.

Gizonekiko asimetria dago emakumeen enpleguan, nahiz eta

genero desoreka lan merkatuari dagokionean Bizkaia eta

EAEkoak baino txikiagoa da (emakumearen okupazio tasa

%60,82koa da, %54,64 eta %56,00ren aldean, hurrenez

hurren).

Emakumezkoak lan munduan txertatzeko potentzialtasun

handia dago (lan jardueraren tasa txikia da).

15 portzentaia puntutik gora igo da 1986 eta 2006 bitarte

okupatutako biztanleria guztizko biztanleria aktiboaren

aurrean.

Langabezia tasak berriro egin du gora 2008tik aurrera. Hala

ere, ez da Bizkaia eta EAEko beste udalerri batzuek aurkezten

dituzten indizeetara ailegatzen.

Emakumearen langabezia igo egin da eta gizonarenen gainetik

mantendu da 2007tik aurrera.

Erregistratutako langabezia enplegua lortzeko zailtasun

handiena duten giza taldeetan bereziki eragin du.

Zerbitzu sektorea da Zamudioko enplegu eskatzaile gehien

hartzen dituena 2012ko urtarrilean.

2010ean 1.000 biztanleko erregistratutako kontratu kopurua

Bizkaiko batez bestekoaren oso gainetik dago nahiz eta

2008ko zifrara ez iritsi.

2003an, lan autokontentzioko indizea Txorierriko gainontzeko

udalerriek zutenetik %40 eta %50 bitarte gorago kokatzen zen.

Txorierriko udalek (Derio, Larrabetzu, Lezama Loiu, Sondika y

Zamudio) Tokiko Garapen Agentzia bat dute ekonomi eta

gizarte jardueren garapen eta sustapen xede duena.

14.9. Biztanleria okupatua

14.10. Langabezia

14.11. Kontratazioa

14.12. Laneko

mugikortasuna, nork bere

buruari eustea eta

autosufizientzia

14.13. Enplegu eta

prestakuntza politikak


156


15.1. Gizarte arazoak

Udalerriak ez dauka gizarte arazo larririk.

Azken urteetan pobreziari lotutako arazo eta beharrak indar

handiagoz ageri dira azken urteetan indarrean dagoen

ekonomi krisiak eraginda.

Mankomunitatearen Oinarrizko Gizarte Zerbitzua ondokoez

osatuta dago: Udaletan egoten diren gizarte langileak, Gizarte-

Hezkuntzako eskuartzeko programa, famili hezitzaileez

osatua, Familia eta Gazteekin Gizarte alorrean Esku-hartzeko

Zerbitzua, psikologoaren bidezkoa.

Udalak urteko diru-laguntzak ematen ditu gizarte osasunarekin

zerikusia duten zerbitzu edo programak finantzatzeko.

“Mujeres y Trabajo en la Comarca de Txorierri”, 2011ko

abenduan egindako txostena.

Lan arloan desoreka dago gizonen eta emakumeen arteko

berdintasunean.

Txorierriko enpresen 2011ko bateratze eta taldelan azterketa.

Emakumeen presentzia, parte-hartzea eta lidergoa gizonena

baino txikiagoa da gizarte eta politika arloan.

Zamudiok Emakume eta Gizonen arteko I. Berdintasun Plana

garatu du.

Zamudioko Udalean jazarpen sexualak gertatzen diren

kasuetarako prebentzio eta arreta protokolo bat dago.

Esan daiteke gizarte gatazkarik ez duen herria dela Zamudio.


Zamudioko I. Emakumezkoen eta Gizonezkoen arteko

Berdintasun Planeko aurre ikusitako ekintzak garatzea.

Emakumeen eta gizonen artean gertatzen diren desberdintasun

eta diskriminazio egoerak zuzentzeko eta berdintzeko neurriak

aurrera eraman.

Abian jarri ekintza plan bat zeinaren helburu nagusia Txorierri

eskualdeko emakumeen lan egoera hobetzea izango den.


Herritarrek eskatutako osasun zerbitzu eta ekipamenduetarako

irisgarritasuna hobetzea.

15.2. Gizarte zerbitzuak

eta ekipamenduak

15.3. Udalak gizarte

zerbitzuetan eta

elkartasun ekintzetan

egiten duen gastu

ekonomikoa

15.4. Gizonezko eta

emakumezkoen arteko

egoera berdintasuna,

lanaren esparruan

15.5. Gizonezkoen eta

emakumezkoen arteko

egoera berdintasuna, udal

esparruan

15.6. Genero

berdintasuneko politikak

15.7. Bizikidetza eta

herritarren segurtasuna

15. ONGIZATEA ETA GIZARTERATZEA


157


15.8. Ekipamenduak eta

osasun langileak

Eskualde mailan, Larrialdi zerbitzua kendu da eta Sanitate-

Laguntza Espezializatuan murrizketak eman dira.

Txorierriko Mankomunitateak ohitura osasungarriekin

zerikusia duten eragin zehatza nahiz zeharkakoa duten

ekimenak aurrera eramaten ditu.

Zamudio Telekomunikazio zerbitzu eta azpiegituraz ondo

hornituta dago.

15.9. IKTetarako eta

telekomunikazioetarako

irisgarritasuna


158


16.1. Hezkuntza eskaintza

Zamudiok inguruko hezkuntza eskaintzarik sendoena biltzen

du.

Nolanahi ere, azpimarratzekoa da herriak duen hezkuntza

publiko txikia, batik bat 16 urtetatik gorakoei dagokiona.

Txorierriko etorbidean “Zamudio Eskola Publikoa” ikastetxeari

dagozkion eraikuntza lanak abian daude jada.

Hezkuntza beharrei aurre egiteko asmoz, institutu publiko

berri bat irekitzeko aukera berrikusten ari da.

Herrigunetik kanpo dauden ikastetxe pribatuek eskola garraio

zerbitzua dute.

Haurtzaindegitarako leku-eskaera dago.

Gaztelaniak etxe esparruan erabilera gehien duen hizkuntza

izaten jarraitzen du. Euskara hezkuntzara nahiz kirol-kultura-

elkarte-jardueretara mugatzen da.

Eskualde mailan Euskara irakasteko eta sustatzeko baliabide

eta ikastegiak daude.

Zamudiok badu Euskararen Erabilera Sustatzeko Plan

Orokorra (EBPN).

Udalak badu Euskararen Erabilera Plana.

Euskararen presentzia ohikoa da udal esparruan.

Hezkuntza eskaintza herritarren beharrekin bat egitea.

Euskararen erabilera herritarren artean sustatzea Euskararen

Erabileraren Sustapenaren Plan Orokorraren (EBPN) neurriak

ezarriz.

Euskararen erabilera udal administrazioan normalizatu

Euskararen Erabileraren Planaren neurrien ezarpenaren bidez.

Kirol ekintzen programazioa biziberritu eta zamudiotarren

beharretara egokitu.

16.2. Hezkuntza eskaera

16.3. Eskaintza-eskaera

balantzea

16.4. Herritarren heziketa

emaitzak eta heziketa

maila

16.5. Euskalduntze maila

16.6. Ekipamendua eta

baliabideak

16.7. Udal politikak

16.8. Euskara eta kultura

16. HEZKUNTZA, EUSKARA, KULTURA ETA KIROLA


159


16.9. Kultura

ekipamenduak eta horiek

erabilera

Gizarte eta kultur ekipamenduen hornidura handia da eta

ekipamendu desberdinen erabilera oso altua.

Zamudiok dinamizatzaile soziokulturala du.

Gastestaziñoa 13 urtetik gorakoentzako topaleku bat da.

Ekintza kulturalen programazioa etengabea eta anitza da eta

herritarren jarrera aldekoa da.

Zamudiotarren gehiengoak kotxez Zamudiotik 5 minutura

dagoen eta barne igerilekua duen Derioko kiroldegira jotzen

du.

Zamudioko Udalak bere kirol ekipamenduen kudeaketa bere

egin du berriki.

Kirol elkarteek kirol eskaintza zabala eskura dute.

16.10. Kultura jarduerak

eta partaidetza

16.11. Kirol ekipamenduak

eta horien erabilera

16.12. Kirol jarduerak eta

partaidetza


160


17.1. Etxebizitza-

parkearen ezaugarriak

Etxebizitza parkea 1983 eta 2000 artean aldaketarik gabe

mantendu da.

2003 eta 2007 urte bitartean 27 etxebizitza eman dira.

Lurzoru eskaintzaren eta aurreikus daitekeen eskariaren artean

halako malgutasun irizpide batzuekin planteatu da etxebizitza

eskaintza berria.

Hiri lurzoruan, orain dela gutxi gauzatu da UER 7 egikaritze

unitatea, 36 etxebizitzarekin (kolektiboak + libreak). S.A.P.U.R.

Arteaga unitatea ere gauzatzen ari da. Arteagan aurreikusi

diren 416 etxebizitzetatik, erdiak babestuak izango dira (%10

BOEak (Babes Ofizialeko Etxebizitzak) izango dira eta %40k

prezio tasatua izango dute). 4 fasetan egingo da sektore berri

horren urbanizazioa.

Babestutako etxebizitza udal parkearekin alderatuz baxua da,

baina goranzko joera erakusten du.

Ez dago zenbatuta alokatutako etxebizitza kopurua nahiz eta

hau txikia dela uste izan.

205 etxebizitza huts zenbatzen dira udalerrian, gutxi

gorabehera etxebizitza guztien % 16.

Etxebizitzaren prezioen datu ofizialik ez dago. Inguruko

udalerrien antzekoa dela uste da.

2001ean familia-etxebizitza nagusien erosotasun indizeak 2,08

puntuko balioa zuen, Bizkaiko batez bestearen azpitik.

Zamudioko udalak diru-laguntzak ematen ditu etxeetan

igogailuak ipintzeko.

2004 eta 2010 artean ez dago amaitutako babestutako

etxebizitzarik.


Etxebizitzak sustatu eraikitze eta baliabide kontsumorako

irizpideetan iraunkortasuna bermatuz.

Saltzeko den babestutako etxebizitza eskaintza sustatu.


Alokairuko etxebizitzari bultzada eman.

Birgaikuntzarako laguntzen politikarekin jarraitu eta berau

sendotu.

17.2. Etxebizitzen

antzinatasuna eta

zaharberritzea

17.3. Higiezinen eskaintza:

etxebizitzen eraikuntza

17. ETXEBIZITZA


161


17.4. Etxebizitza beharra

eta eskaera eta eskaintza-

eskaeraren balantzea

2005 eta 2010 artean babestutako etxebizitzen eskaerak

goranzko joera izan du.

2011n Udalak etxebizitza erregistroa eta informazio bulego bat

abian jarri du finantzazioa eta libre zein babestutako

etxebizitzen eraikuntza sustatzeko asmoz.

(*) Herritarren hautemate galdetegiari erantzuten dioten

gehienak erdipurdiko poztasuna edo poza gutxi erakutsi dute

etxebizitzarekin.

(* ) Kafe-solasaldian babestutako etxebizitza eskaintza

handitzea eta promozio horietan zamudiotarrei lehentasun osoa

ematea eskatzen da.

Erakundeen aldetik Etxebizitzen sustapena handia izan da

azken urteotan.

Ez da etxebizitza hutsen inguruko politikatan eta programatan

jardun.

Merkataritza-lokalak etxebizitza bilakatzeko ekimenak burutu

dira nahiz eta berariazko ordenantzarik ez egon.

Indarrean dagoen udal planeamenduak aintzat hartzen ditu

zamudiotarren eskariak asetzeko eraikitzeko behar diren

etxebizitza tipologia eta kopurua.

17.5. Erakunde arloa

Documents

ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21 1. dokumentua. Diagnostiko … · 1. lurraldea eta plangintza 2 2. mugikortasuna eta garraioa 2 3. bioaniztasuna eta paisaia 2 baliabide naturalak, hondakinak