Zaključci sa regionalne

“Konferencije o upravljanju otpadom” održane 05. juna u gradu Vranju

www.reciplet.rs

 

 

• PREDAVAČI: 1. Nela Cvetković, članica gradskog veća za naučno tehnološki razvoj,

ekologiju, zaštitu životne sredine i evro integracije 2. Ivan Pošarac, odeljenje za upravljanje otpadom Ministarstva

energetike, razvoja i zaštite životne sredine 3. Ivana Tomašević, koordinator SENSE programa Regionalnog centra za

životnu sredinu (REC) 4. mr Biljana Biba Vicković, direktor udruženja Oktopus 5. Vesna Stefanović, pomoćnik direktora JKP Komrada iz Vranja 6. Dr Nikola Ugričić, izvršni direktor sektora za upravljanje otpadom i

zaštitu životne sredine i Jovanka Dakić, tehnolog JKP Higijene iz Pančeva

7. Predstavnik komunalnog preduzeća JKP Čistoće iz Beograda 8. Ivica Naskovski, saradnik odeljenja za loklni ekonoski razvoj opštine

Sokobanja Predstavnik komunalnog preduzeća JKP Napredak iz Sokobanje

9. Ana Stanisaveljvić, predstavanik JKP Komrada iz Vranja • ZAKLJUČCI

O UPRAVLJANJU OTPADOM NA LOKALU

• Svaka lokalna samouprava prema svom Lokalnom planu upravljanja otpadom ima model za upravljanje otpadom

• Nemaju sve opštine LEAP (Lokalni ekološki akcioni plan) niti je to zakonska obaveza, ali zato je Zakonom o upravljanju otpadom ("Sl. glasnik RS" br.36/09) predvidjeno da svaka opština ima Lokalni plan upravljanja otpadom, a navedeno je u Srbiji je uglavnom ispoštovano.

 

 

Grad Vranje

Lokalni plan upravljanja komunalnim otpadom na teritoriji grada Vranja bazira se na sledećim aktivnostima, koje su u međuvremenu, u protekle dve godine, delimično realizovane:

• Postepeno proširenje teritorije sa koje se sakuplja otpad; (10%) • Čišćenje svih divljih smetlišta na teritoriji Grada Vranja; (bilo je 185 i smanjena

su za 2/3)- katastar divljih smetlišta; • Izgradnja postrojenja za separaciju mešanog komunalnog otpada na deponiji

''Meteris''; • Izgradnja prihvatnih platoa u seoskim sredinama za prihvat komunalnog

otpada; (postavljeno je 200 kontejnera u selima) • Izgradnja postrojenja za prihvat i reciklažu građevinskog otpada; (određena

lokacija za građevinski otpad) • Izgradnja reciklažnih ostrva; (10 lokacija u gradu sa kontejnerima za seperaciju

otpada: PET, papir i staklo) • Izgradnja postrojenja za prihvat animalnog otpada; (Doneli smo odluku o

pristupanju izrade ovog projekta, konkurisali kod ministarstva). • Nabavka novih sudova za sakupljanje otpada i transportnih sredstava; (200

kontejnera i 2 kamiona autosmećara) • Promovisanje individualnog sistema kompostiranja (kućno kompostiranje);ali i

kompostiranje na samoj deponiji - dobili smo dozvolu, uskoro i realizacija • Informisanje i edukacija građana o važnosti reciklaže i pravilnog upravljanja

svim vrstama otpada. (U kontinuitetu od 2006.godine se radi edukacija stanovništva, kroz organizovanje

• Festivala ekološkog pozorišta za decu, u toku je Ekološka nedelja, obeležavamo i sve dane iz prirodnjačkog kalendara...)

 

 

Grad Pančevo Lokalni plan upravljanja otpadom, kao i LEAP, osnov su za postavljanje namenskih posuda za reciklabilne materijale iz komunalnog čvrstog otpada i to na teritoriji grada: kese u oko 1500 domaćinstava i kod oko 300 pravnih lica, namenske kontejnere na 200 lokacija i kutije za papir u oko 10.000 kancelarija. Na mestu nastanka iz otpada građani izdvajaju “suvu frakciju”, u koju spadaju: papir, karton, PET (neobojen, plavi i ostalih boja), ostalu plastiku, plastične kese, tetrapak, aluminijumske konzerve i čelične konzerve; Akcija “Vašu ambalažu u reciklažu”, kao pilot-projekat započeta je 2011.godine. Učesnici su: JKP ”Higijena” Pančevo ,”Sekopak” doo, Gradska uprava Pančevo, škole (11 osnovnih i 8 srednjih) i vrtići (20 objekata) na teritoriji grada Pančeva, zatim građani u domaćinstvima (oko 10.000 u kućama i 17.000 u stanovima), kao i pravna lica i preduzetnici (oko 3.000 korisnika usluga). Akcija je trajnog karaktera i cilj je pokrivenost celokupne teritorije grada sa svim naseljenim mestima da se ambalažni otpad odvaja u namenske posude - kontejnere ili kese. Predstavnici JKP-a posebnim, obeleženim vozilom sakupljaju kese i prazne namenske kontejnere; Aktivnosti JKP “Higijena” sa građanima:

• Akcija “5. za PET” sa osnovnim i srednjim školama u Pančevu • Novogodišnje čišćenje – otpremanje otpadnog papira iz ustanova, institucija i organizacija u

Pančevu • “Staklena nedelja” – preuzimanje staklene ambalaže od građana • “Koš za čist grad” – sakupljanja Al-limenki u saradnji sa školama • Akcija sakupljanja EER otpada • “Papir i karton u reciklažu – sačuvajmo šumu našu” – sakupljanje papira i kartona u školama u

Pančevu • Promocija sistema primarne separacije ambalažnog otpada i reiklaže na proslavi Dana Evrope • Učešće na eko - festivalu GREEN DAYS uz moto “ulaznica za koncert u zamenu za ambalažni

otpad” • Projekat skupljanja tetrapak ambalaže

Rezultati: • Tokom 2011. godine u proces reciklaže upućeno je 1.830 tona ambalažnog otpada sa

teritorije grada, 93 % je iz otkupa od fizičkih lica; • Počekom 2012. godine ukinut je otkup od fizičkih lica, razvija se sistem sklapanja ugovora sa

pravnim licima i u proces reciklaže upućeno je 692 tone ambalažnog otpada; • uključeno je 2150 domaćinstava u sistem sa kesama za ambalažni otpad; • Sklopljeno oko 300 ugovora sa pravnim licima i preduzetnicima; • Na oko 200 sabirnih mesta u gradu postavljeni su namenski kontejneri

Potencijali za reciklažu ambalažnog otpada: • U Pančevu ima oko 30.000 korisnika i ukoliko bi se svi uključilai u akciju ”Vašu ambalažu u

reciklažu” i na izvoru nastanka selektovali ambalažni otpad u kese i/ili kontejnere, samo sa aktivnošću građana od oko 35 %, što se dostiže nakon prva tri meseca akcije, bilo bi izdvojeno oko 1.200 tona ambalažnog otpada godišnje;

• Komercijalni ambalažni otpad i neopasni ambalažni otpad iz privrede imaju i veći potencijal.

 

 

Beogradska opština Vračar

Gradska opština Vračar je urbana centralna gradska opština koju dugi niz godina karakteriše vizionarsko delovanje. Moto ponašanja i razmišljanja rukovodećeg tima je i „Ekološki aktivno” i u skladu sa tim pokrećemo izazovne akcije iz oblasti zaštite životne sredine. Svim svojim aktivnostima, mi prilazimo sa svešću o potrebi očuvanja životne sredine za buduća pokoljenja.

Pored prvog Lokalnog ekološkog akcionog plana u Beogradu, kupljenog hibridnog vozila, izrađene strategije upravljanja otpadom, solarne elektrane koja se gradi, opština Vračar je prva beogradska opština koja je udomila PTICU ROBOT. Projekat je značajan iz više razloga. Prvo kao dokaz da državna institucija može ostvariti izvrsnu saradnju sa državnim fakultetom, kao drugo da podržava rad nevladinih organizacija i da prepoznaje značaj rada umetnika koji imaju vizionarske ideje.

Pored navedenog, na opštini Vračar postoji plan upravljanja otpadom. Plan nije usvajan već je izradjen od strane tehnološkog – metaluroškog fakulteta, koji je dostavio u postupku javne nabavke najpovoljniju ponudu. Za sprovodjenje plana upravljanja otpadom je da ga usvoji I grad Beograd. Kao jedinica lokalne samouprave opština će tada opštinski plan uskladiti I primeniti. Gradska opština Vračar nije jedinica lokalne samouprave I odluke vezano za otapd donose se na nivou grada Beograda. Opština Vračar nema odeljenje za zaštitu živonte sredine, nema osobu zaduženu za te poslove, nema određeno člana opštinskog veća za te poslove. Inicijative građana se razmatraju I na njihova pitanja se odgovra. Kao opština podržavamo rad nevladinih organizacija na temu zaštitu životne sredine a putem konkursa se finasiraju projekti OCD. Opština Vračar nema zelenu stolicu. Članovi veća ili pomoćnici predsednia su po njegovoj odluci zaduženi da prate rad OCD. Opština nema sistem selektovanog prikupljanja otpada. Najavljeno je da će se selekotvanje raditi u svim opštinama, po uzoru na projekat koji je sproveden na teritoriji opštine Savski Venac.

 

 

Opština Sokobanja

Opština Sokobanja kroz aktivnosti svojih institucija i strateške okvire daje veliki značaj očuvanju životne sredine kao značajnom faktoru lokalnog ekonomskog razvoja. Kao turistička destinacija sa tradicijom dugom od preko 170 godina i sa turističkim prometom od blizu 100 000 gostiju godišnje, Sokobanja svoju popularnost i brend duguje priordnim resursima: kvalitetnim planinskim vazduhom, termo-mineralnim vodama i prirodnim atrakcijama. Da bi se očuvao i unapredio nivo turističkog prometa, neophodne su mere na zaštiti životne sredine i prirodnih resursa koji su u poslednje vreme ugroženi. U skladu sa tom činjenicom, identifikovani su ključni problemi i mere za njihovo prevazilaženje:

• Ugroženost reke Moravice i sliva Bovanskog jezera Reka Moravica i Bovansko jezero predstavljaju značajna prirodne atrakcije koje u toku godine poseti veliki broj turista. Otpadne vode iz seoskih naselja i same Sokobanje ugrožavaju ove prirodne resurse. Kao jedna aktivnosti za rešenje ovog problema je i projekat „Zaštita voda u slivu Bovanskog jezera“ koji za cilj ima izradu Studije izvodljivosti za novo postrojenje za preradu otpadnih voda u okviru MISP IPA 2010 EU.

• Postojeće smetlište na samom ulazu u Sokobanju Smeće sa gradskog područja se godinama skladišti na privremenoj deponiji na samom ulazu u Sokobanji. U toku letnje sezone, kada veliki broj turista dolazi u Sokobanju, dolazi do spontanog zapaljenja deponije što značajno utiče na kvalitet banjskog vazduha. I cilju rešavanja ovog problema, potpisan među-opštinski sporazum o pristupanju regionu Niš u izgradnji regionalne deponij i kreiran je dokument Glavnog projekat sanacije i rekultivacije uredjenog smetlišta komunalnog otpada u Sokobanji. Takodje, izgradnja regionalne deponije je od šireg značaja, jer je postojanje ovakvog regionalnog sistema preduslov opštinama za apliciranje projekata iz oblasti zaštite životne sredine iz fondova EU (najnoviji primer Exchange 4 poziv).

• Neorganizovano prikupljanje otpada u seoskim sredinama Nepostojanje organizovanog prikupljanja otpada u seoskim sredinama utiče na kvalitet života meštana a takodje ugrožava i veliki broj poznatih izletišta koje poseti veliki broj turista. Da bi se rešio ovaj problem neophodno je: -Povećati motivisanost ključnih aktera na lokalu za prikupljanje i odvoženje smeća iz seoskih sredina - Kreiranje javno-privatnog partnerstva - Opremiti seoska domaćinstva za primarnu selekciju otpada na mestu izvora - Urediti i prilagoditi opštinske odluke, povećati kontrolu na terenu.Za relizaciju ovih aktivnosti veliki značaj bi imala izgradnja reciklažnog centra u Sokobanji. - Izradjen Glavni projekat - Potpisan ugovor u sufinansiranju izgradnje sa Ministarstvom za zaštitu životne sredine, rudarstva i prostorog planiranja RS (prethodnom mandatu) ukupna vrednost projekta RSD 42.000.000,00. Time bi se postiglo sledeće: - Organizovano prikupljanje otpada iz seoskih sredina -Smanjenje troškova odvoženja smeća na regionalnu deponiju -Povećana atraktivnost turističke destinacije Sokobanja kroz unapredjenu zaštitu životne sredine -Smanjene siromaštva i povećenje zaposlenosti

 

 

ZAKLJUČCI O SARADNJI NA PROJEKTU “RECIKLIRAJ BAŠ URADI ŠTA ZBNAŠ”

• Nabavka kontejnera za primarnu selekciju otpada (PET, metal i papir) za školska dvorišta:

1. Za grad Vranje iz budžetskog Fonda za zaštitu životne sredine grada Vranja 2. Za opštinu Sokobanja iz budžeta opštinske uprave 3. Beogradski Vračar će kontejnere za primarnu selekciju otpada ili ugovriti sa Begradskom JKP čistoćom ili sa privatnim operaterom za ambalažni otpad.

• Nakon nabavke biće potpisani ugovori za ostvarenje prava na novčanu naknadu koju škole stiču ustupanjem prikupljenog i selektovanog otpada (PET, metal i papir), sa komunalnim preduzećem ili sa ovlašćenim privatnim operaterom za ambalažni otpad.

• Navedena nabavka i upravljanje reciklažnim selektovnim otpadom omogućiće i nastavak aktivnosti projekta "Recikliraj baš uradi šta znaš" u 2014. i 2015. godini, kad je planirana organizacija takmičarskih aktivnosti u sakupljanju reciklažnog selektovnog otpada u osnovnim školama tokom 2014. i 2015. godine na beogradskom Vračaru, opštini Sokobanja i gradovima Pančevo i Vranje.

• Dogovor da će partnerske lokalne samouprave u naredne dve godine, nagraditi odeljenje koje sakupi najveću količinu reciklažnog selektovanog otpada nagradnom ekskurzijom, biće utvrđen do kraja 2013. godine nakon nabavke i postavljanja kontejnera za primarnu selekciju otpada na beogradskoj opštini Vračar, gradu Vranju i Pančevu i opštini Sokobanja u decembru mesecu 2013. godine

• Proizvodnja žičanih kontejnera koje proizvodi deca ometena u ravoju iz specijalna škola “Vule Antić” iz Vranja, biće pospešena kroz program socijalno odgovrnog preduzetništva i preko sajta www.reciplet.rs a grad Vranje će za svoje redovne škole nabaviti njihove kontejenre za pet i postaviti ih u dvorištima osnovnih škola grada Vranja.

 

 

• ZAKLJUČCI O SANITARNIM DEPONIJAMA I REGIONALNOM USMERAVANJU

• Grad Vranje je uz pomoć Centra za razvoj Jablaničkog i Pčinjskog okruga i sa ostalim opštinama Pčinjskog okruga izradio nacrt Regionalnog plana upravljanja otpadom i sada se čeka na saglasnost Ministarstva energetike, razvoja i zaštite životne sredine RS. Takođe, važno je nepomenuti da će  

• deponija "Meteris" u Vranju postati regionalna i trenutno se radi na njenom proširenju.  

• Lokalne samouprave nemaju dovoljno finansijskih mogućnosti što se tiče regionalnog upravljanja otpadom, ali zato uz pomoć države, tj resornog ministarstva i EU fondova mogu da realizuju regionalne planove.  

• Najvažnije je da JLS usvoje Regionalni plan upravljanja otpadom i dobiju saglasnost Ministarstva energetike, razvoja i zaštite životne sredine RS, obzirom da je predstavnik sektora za upravljanje otpadom u ministarstvu Ivan Pošarac rekao da će Zakon o upravljanju otpadom vrlo brzo doživetu izmenu, kao i Strategija upravljanja otpadom, tako da će neke od opština menjati model upravljanja otpadom....  

• Grad Pančevo je JKP “Higijena” poverio izgradnju Centra za sakupljanje I razvrstavanje reciklailnih materijala I upravljanie opremom iz italijanske donacije – presom, kolaskom vagom, vozilima i namenskim posudama;

• Planiran je završatak izgradnje i opremanja kroz II i III fazu i početak funkcionisanja na posebnoj lokaciji Centra gde se komponente razvrstavaju, baliraju, privremeno skladište i transportuju do ovlašćenih operatera u proces reciklaže;

• Izgrađena je Ia faza sanitarne deponije za region sa opštinom Opovo (urađen je Regionalni plan upravljanja otpadom), ali deponija nije u funkciji zbog problema pristupnog piuta, kao I otklanjanja nedostataka i zavrsetka radova uz pribavljenje opreme koja nedostaje u skadu sa važećim propisima;

• Tokom 2013. i 2014. godine očekuje se završetak sanitarne deponije u Pančevu i puštanje u probni rad, a u cilju uspostavljanja integralnog sistema upravljanja otpadom.