ZAEDNO PROTIV SEMEJNOTO NASILSTVO

Zaednoprotiv

semejnotonasilstvo

MTSPMINISTERSTVO ZA TRUDI SOCIJALNA POLITIKA

Име на проектот:“Зајакнување на националните капацитети за спречување на семејно насилство”

Supported by:The Kingdom of the NetherlandsThe UN Trust Fund to End Violence against Women

Implemented by:UNDP, UNICEF, UNIFEM, UNFPA and WHO

Идеја: Јасминка ПоповскаСценарио: Милица Тупанческа ТрајановскаЦртеж и графичко обликување: Владимир Трајановски

Издавач: Локална Агенција за Развој Стругаwww.ldastruga.org

VOVED

Почитувани,

Стрипот кој е пред Вас е дел од проектот “Зајакнување на капацитетот на локалните институции при спречување на домашното насилство”, имплементиран од Локалната Агенција за Развој од Струга.Стрипот содржи информации за препознавање на насилството и дава конкретни насоки како соодветно да се реагира на истото.Преку нашата долгогодишна работа на ова тема, дојдовме до заклучок дека е неопходно превентивно делување уште од најмала возраст. Особено е важно младите да ја разговараат отворено и без предрасуди во нивните семејства.Стрипот е адаптиран на возраста на читателите и на еден сликовит начин јасно ја пренесува пораката за ненасилна комуникација.Локалната Агенција за Развој - Струга е граѓанска организација која се стреми кон подобрување на квалитетот на животот на жителите на општина Струга и регионот. ЛАР Струга работи на остварување на Милениумските Развојни Цели и ги застапува универзалните принципи за одржлив социо-економски развој, социјално вклучување на ранливите групи, родова рамноправност, меѓуетнички дијалог и соработка .Тимот на ЛАР посебно им се заблагодарува на Фондот за население на Обединети нации (УНФПА) кои преку заедничката програма на агенциите на Обединетите нации “Зајакнување на националните капацитети за спречување на семејно насилство” го поддржаа публикувањето на овој стрип.

Локална Агенција за Развој, Струга

ПРО

ТОКО

Л I

- ИДЕН

ТИФИКА

ЦИЈА

И УПАТ

УВАЊЕ

Број

Мер

киШ

тоКо

јКа

ко

Кога

1.П

рвич

но

упат

увањ

е на

жрт

вата

на

сем

ејно

на

силс

тво

Упат

увањ

е на

лиц

ето

до

надл

ежни

те

орга

ни (М

ВР,

МТС

П (Ц

СР),

МЗ,

М

ОН

, гра

ѓанс

ки

орга

низа

ции)

МВР

, МТС

П

(ЦСР

), М

З, М

ОН

, гр

аѓан

ски

орга

низа

ции

Упат

увањ

е на

лиц

ето

до

надл

ежни

те

орга

ни (М

ВР,

МТС

П (Ц

СР),

МЗ,

М

ОН

, гра

ѓанс

ки

орга

низа

ции

што

се

долж

ни

да го

упа

тат

во

засо

лниш

те

Отк

ако

ќе с

е ја

ви

осно

в за

сом

ене-

ние

дека

нек

ое

лице

е ж

ртва

на

нсем

ејно

нас

ил-

ство

2.П

рели

мин

ар-

но д

авањ

е ин

фор

мац

ии

во р

амки

те

на с

воит

е на

-дл

ежно

сти

Дав

ање

инф

орм

а-ци

и на

жрт

вата

за

реш

авањ

е на

нив

-ни

те п

отре

би

МВР

, МТС

П

(ЦСР

), М

З, М

ОН

, гр

аѓан

ски

орга

-ни

заци

и

Инф

орм

ирањ

е на

ж

ртва

та з

а не

јзи-

ните

пра

ва, м

ож-

ност

и, п

роце

-си

што

пре

тсто

јат,

мож

ност

а да

од-

бие

да с

ораб

отув

а,

мож

ност

а да

ги и

з-не

се с

воит

е гр

ижи

и ба

рањ

а

Ведн

аш п

о пр

вич-

ното

упа

тува

ње

3.Ра

на п

роце

н-ка

на

ризи

-ко

т

Спро

веду

вањ

е пр

елим

инар

ен

разг

овор

со

жрт

ва-

та з

а пр

оцен

увањ

е на

неп

осре

днио

т ри

зик

по з

драв

је-

то и

сиг

урно

ста

на

лице

то

МВР

, МТС

П

(ЦСР

), М

З, М

ОН

, гр

аѓан

ски

орга

-ни

заци

и

Пре

ку р

азго

вор

со л

ицет

о, н

а бе

з-бе

дна

лока

ција

, по

стан

дард

ен п

ра-

шал

ник

Отк

ако

на л

ицет

о м

у се

зад

овол

ени

осно

внит

е по

тре-

би с

е ин

фор

мир

а за

про

цесо

т на

ин-

терв

јуир

ање,

им

а м

ожно

ст д

а по

ста-

вува

пра

шањ

а, д

а да

де с

огла

снос

т4.

Иде

нти-

фик

ациј

аП

роце

на з

а по

мош

на

жрт

вата

Пре

тста

вниц

и од

МВР

, МТС

П

(ЦСР

), М

З, М

ОН

, гр

аѓан

ски

орга

низа

ции

Пре

ку и

нтер

вју

по с

танд

ар-

ден

фор

мул

ар з

а ид

енти

фик

ациј

а на

ж

ртви

на

сем

ејно

на

силс

тво

Отк

ако

прет

по-

став

енат

а ж

ртва

-та

ќе

се п

очув

ству

-ва

под

готв

ена

и ќе

да

де с

огла

снос

т

5.Д

авањ

е ииц а

м рофни

-иф ит неди оп

атај иц ак

Дав

ање

дета

л-ни

инф

орм

а-ци

и на

жрт

вата

за

неј

знит

е пр

а-ва

, вкл

учув

ајќи

со-

одве

тни

усло

ви

и об

врск

и, к

ако

и да

вањ

е м

ожно

ст

за и

зраз

увањ

е на

св

оите

гриж

и и

пост

авув

ање

на

праш

ања

Пре

тста

вниц

и од

МВР

, МТС

П

(ЦСР

), М

З, М

ОН

, гр

аѓан

ски

орга

низа

ции

Одг

овор

ното

лиц

е за

слу

чајо

т ја

из-

вест

ува

жрт

вата

за

след

ните

чек

ори

и ус

лови

док

олку

од

лучи

да

свед

очи

и до

колк

у од

лучи

да

не

свед

очи

Ведн

аш п

о ид

енти

фик

а циј

ата

ПРО

ТОКО

Л II

- ПРВ

ИЧНА

ГРИ

ЖА

И СРЕ

ДНОРО

ЧНА

ПОМОШ

Број

Мер

киШ

тоКо

јКа

коКо

га

1.П

роце

нка

на

потр

ебит

е на

ж

ртва

та н

а се

меј

но н

а-си

лств

о

Про

цену

вањ

е на

пот

реби

те н

а ж

ртва

та н

а се

-м

ејно

нас

илст

во

спор

ед с

танд

ар-

дизи

рани

кри

-те

риум

и

Пре

тств

ници

од

МВР

, МТС

П

(ЦСР

), М

З, М

ОН

, гр

аѓан

ски

орга

-ни

заци

и во

рам

-ки

те н

а св

ојат

а на

длеж

ност

Одг

овор

ното

лиц

е за

сл

учај

от т

реба

да

ги

зем

е пр

едви

д до

биен

и-те

инф

орм

ации

за

слу-

чајо

т, да

обј

асни

кој

ќе

им

а пр

иста

п до

ин-

фор

мац

иите

, но

и да

ја

обја

сни

мож

ност

а по

е-ди

нецо

т да

одб

ие д

а од

-го

вори

на

кое

било

пра

-ш

ање

Отк

ако

на ж

рт-

вата

на

сем

еј-

но н

асил

ство

ќе

и би

дат

даде

ни

инф

орм

ции

во

врск

а со

рас

по-

лож

ливи

те у

слу-

ги, у

слов

и и

об-

врск

и во

врс

ка

со д

обив

ањет

о на

усл

угат

а2.

Разв

ивањ

е пл

ан з

а по

-м

ош н

а ж

рт-

вата

на

се-

меј

но н

асил

-ст

во3

Под

гото

вка

на

јасе

н и

дета

лен

опис

на

пред

ло-

жен

ите

след

ни

чеко

ри в

о гр

и-ж

ата

за ж

ртва

та

Одг

овор

но л

ице

за с

луча

јот,

жрт

-ва

та н

а се

меј

но

наси

лств

о, т

и-м

от з

а по

ддрш

-ка

, ЦСР

Над

леж

ните

зае

дно

со

жрт

вата

тре

ба о

собе

-но

да

ги з

емат

пре

двид

сл

едни

ве п

раш

ања

при

изра

ботк

а на

пла

нот:

Ка

ко ќ

е пр

одол

жи

ра-

бота

та н

а ти

мот

Ло

каци

ја н

а см

есту

-ва

ње

Вр

еме

на с

ледн

а ср

едба

Ш

то д

а се

пре

зем

е во

слу

чај н

а ри

зик

по

безб

едно

ста

П

отре

ба о

д пс

ихос

о-ци

јалн

а, м

едиц

инск

а и

прав

на п

омош

Отк

ако

ќе з

авр-

ши

пост

апка

-та

за

проц

ена

на п

отре

бите

на

жрт

вата

3.П

риба

ву-

вањ

е на

пис

-м

ена

согл

ас-

ност

да

се

спро

веде

пл

ан з

а по

-м

ош н

а ж

рт-

вата

на

се-

меј

но н

асил

-ст

во

При

баву

вањ

е на

пис

мен

а со

-гл

асно

ст н

а ж

рт-

вата

со

пону

де-

ната

пом

ош, у

с-ло

вите

и р

око-

вите

Одг

овор

но л

ице

за с

луча

јот,

жрт

-ва

та н

а се

меј

но

наси

лств

о, т

и-м

от з

а по

ддрш

-ка

, ЦСР

На

жрт

вата

тре

ба д

а и

се д

аде

јасе

н оп

ис н

а по

нуде

ните

усл

уги,

на

јази

к ш

то го

раз

бира

и

доко

лку

се с

огла

сува

, од

ист

ата

ќе с

е по

бара

да

пот

пиш

е ба

рањ

е за

до

бива

ње

пом

ош

Отк

ако

на ж

рт-

вата

ќе

и би

дат

обја

снет

и ус

ло-

вите

и р

оков

ите

за п

омош

4.П

рила

году

-ва

ње

и ст

а-би

лизи

рањ

е на

жрт

вата

Запо

чнув

ање

со

проц

ес к

ој в

к-лу

чува

: здр

ав-

стве

ни у

слуг

и и

потр

ебна

мед

и-ци

нска

пом

ош,

псих

осоц

ијал

-на

пом

ош и

под

-др

шка

, пра

вна

пом

ош, ф

инан

-си

ска

подд

рш-

ка, м

ожно

сти

за

едук

ациј

а и

обу-

ка н

а ж

ртва

та

Стру

чни

тим

о-ви

од

ЦСР

при

М

ТСП

и гр

аѓан

-ск

ите

орга

низа

-ци

и, м

едиц

ин-

ски

проф

есио

-на

лни

лица

Коор

дини

рани

тим

ски

сост

аноц

и со

чле

нови

-те

на

тим

от з

а по

ддрш

-ка

, про

ценк

а на

нап

ре-

доко

т, из

вест

увањ

е на

ж

ртва

та з

а пр

оцен

ки-

те н

а ти

мот

, мех

аниз

ми

за п

оддр

шка

на

жрт

ва-

та, к

омун

ицир

ање

со

друг

и ин

стит

уции

, раз

-ви

вањ

е на

пла

нови

за

след

ни ч

екор

и во

клу

ч-ни

обл

асти

След

и по

прв

ич-

ната

инт

ерве

н-ци

ја

3 ЦСР

од тука

натаму ја

презема координацијата

на сите

активности

ПРО

ТОКО

Л II

I - РЕИ

НТЕ

ГРАЦИЈА

И РЕС

ОЦИЈА

ЛИЗА

ЦИЈА

Број

Мер

киШ

тоКо

јКа

коКо

га1.

Под

гото

вка

за р

еинт

егра

-ци

ја и

рес

о-ци

јали

заци

ја

на ж

ртва

та

Пси

холо

шко

и

псих

осоц

ијал

-но

сов

етув

ање,

пр

авни

сов

ети,

ед

укац

ии и

обу

-ки

, сов

ети

и по

-м

ош з

а вр

абот

у-ва

ње

со ц

ел е

ко-

ном

ско

заја

кну-

вањ

е на

жрт

ва-

та н

а се

меј

но н

а-си

лств

о

Стру

чнит

е ти

мо-

ви о

д Ц

СР п

ри

МТС

П и

граѓ

ан-

скит

е ор

гани

-за

ции

што

ќе

ја

спро

веду

ваат

ре-

инте

грац

ијат

а и

ресо

ција

лиза

-ци

јата

Во з

авис

ност

од

пот-

реби

те, и

нтер

еси-

те и

спо

собн

ости

те

на ж

ртва

та н

а се

меј

-но

нас

илст

во с

е по

д-го

твув

а ин

диви

дуа-

лен

план

со

прог

ра-

ми

за р

еинт

егра

ција

и

ресо

ција

лиза

ција

. Во

раз

вива

ње

на

овие

пла

нови

акт

ив-

но у

чест

вува

ат и

са-

мит

е ж

ртви

на

сем

еј-

но н

асил

ство

Пре

пора

ките

за

реин

тегр

ациј

а и

ресо

ција

лиза

-ци

ја н

а ж

ртва

-та

на

сем

ејно

на-

силс

тво

ќе с

е по

дгот

ват

пред

ж

ртва

та д

а се

вр

ати

во м

есто

-то

на

жив

еењ

е и

треб

а да

и с

е да

-да

т на

рас

пола

-га

ње

ведн

аш о

т-ка

ко и

стат

а ќе

се

врат

и2.

Пла

н за

ре

инте

-гр

ациј

а и -ајиц осер

ан ајиц азил жрт

вата

Разв

ивањ

е на

пл

ан з

а ре

ин-

тегр

ациј

а и

ре-

соци

јали

заци

ја

кој с

е за

снов

а вр

з по

треб

ите

на ж

ртва

та. И

с-ти

от с

е ра

звив

а за

едно

со

жрт

ва-

та и

со

надл

еж-

ните

инс

титу

ции

во м

есто

то н

а ж

ивее

ње

Одг

овор

но л

ице

за с

луча

јот,

стру

-че

н ти

м о

д Ц

СР

при

МТС

П и

гр

аѓан

скат

а ор

га- еќ от

ш ајицаз ин ја с

пров

едув

а ре

-ин

тегр

ациј

ата

и ре

соци

јали

за-

ција

та, л

окал

ната

за

едни

ца

Пла

нот

за р

еинт

егра

-ци

ја и

рес

оциј

али-

заци

ја т

реба

да

се

разв

ие с

амо

доко

л-ку

жрт

вата

сак

а да

до

бие

допо

лнит

ел-

на п

омош

. Док

олку

се

раб

оти

за п

осеб

-но

ран

ливи

кат

его-

рии

(мал

олет

но л

ице,

ст

ари

лица

, лиц

а со

пр

ечки

во

разв

ојот

) ж

ртва

на

сем

ејно

на-

силс

тво

– то

гаш

из-

рабо

ткат

а на

пла

н за

ре

инте

грац

ија

и ре

-со

ција

лиза

ција

е з

а-до

лжит

елна

Пла

нот

се и

зра-

боту

ва в

една

ш

по п

роце

нкат

а на

пот

реби

те н

а ж

рват

а

ПРО

ТОКО

Л IV

- КРИ

ВИЧНА

ПОСТ

АПКА

Број

Мер

киШ

тоКо

јКа

коКо

га1.

При

бира

ње

дока

зи с

о по

ддрш

ка н

а ж

ртва

та н

а се

-м

ејно

нас

ил-

ство

По

одлу

ка н

а ж

рт-

вата

дал

и ќе

со-

рабо

тува

или

не,

пр

еку

разг

овор

со

неа

се п

риби

ра-

ат и

нфор

мац

ии з

а сл

учај

от

МВР

, јав

ен о

бви-

ните

л, и

стра

жен

су

дија

Пре

д да

зап

очне

раз

-го

воро

т на

жрт

ва-

та с

о на

длеж

ните

ор-

гани

ист

ата

треб

а да

се

инф

орм

ира

за н

еј-

зини

те п

рава

и о

дго-

ворн

ости

, за

дава

ње-

то и

сказ

пре

д ис

тра-

жен

суд

ија

и гл

авен

пр

етре

с, з

а им

отно

-пр

авно

бар

ање,

за

личн

ата

сигу

рнос

т

Од

мом

енто

т на

по

тпиш

увањ

е на

зап

исни

кот

за п

овед

увањ

е на

кри

вич-

на п

оста

пка

од

стра

на н

а ж

рт-

вата

на

сем

ејно

на

силс

тво

2.П

одго

тву-

вањ

е на

жрт

-ва

та н

а се

меј

-но

нас

илст

во

пред

глав

ни-

от п

ретр

ес

Цел

осно

инф

орм

и-ра

ње

на ж

ртва

та

на с

емеј

но н

асил

-ст

во з

а су

дски

от

проц

ес, к

ако

и да

-ва

ње

на п

сихо

лош

-ка

под

дрш

ка

Стру

чнио

т ти

м н

а Ц

СР и

по

ддрш

ка о

д гр

аѓан

скит

е ор

гани

заци

и,

прет

став

ници

на

вла

дини

ин-

стит

уции

Со о

бјас

нува

ње

како

ќе

се

одви

ва с

удск

иот

проц

ес, с

е ор

гани

зи-

ра п

ридр

ужба

од

ли-

цата

за

подд

ршка

, се

подг

отву

ва з

а да

вањ

е ис

каз

и и

се д

аваа

т ин

фор

мац

ии з

а не

јзи-

ната

уло

га в

о кр

ивич

-на

та п

оста

пка

Пре

д от

почн

у-ва

ње

на гл

авни

-от

пре

трес

3.П

оддр

шка

на

жрт

вата

на

се-

меј

но н

асил

-ст

во з

а вр

еме

на гл

авни

от

прет

рес

Свед

увањ

е на

ми-

ним

ум н

а ри

зици

-те

по

безб

едно

ста

и ри

зици

те о

д по

в-то

рна

реви

ктим

и-за

ција

МВР

, јав

ен о

б-ви

ните

л, л

ице

прид

руж

ник

од

граѓ

анск

ата

ор-

гани

заци

ја

Со о

днап

ред

проп

и-ш

ани

мер

ки

Во т

екот

на

глав

ниот

пр

етре

с

4.П

оддр

шка

на

жрт

вата

на

се-

меј

но н

асил

-ст

во п

о гл

ав-

ниот

пре

трес

Вклу

чува

ње

на

жрт

вата

во

одна

-пр

ед и

спла

нира

ни

прог

рам

и

МВР

, НВО

, ЦСР

, гр

аѓан

ски

орга

-ни

заци

и

Обе

збед

увањ

е бе

з-бе

дно

жив

еали

ште

, по

мош

при

вра

боту

-ва

ње

Се д

одек

а по

с-то

и ри

зик

по

безб

едно

ста

на

жрт

вата

5.П

оддр

шка

на

жрт

вата

на

се-

меј

но н

асил

-ст

во в

о по

д-не

сува

ње

на

имот

но-п

рав-

но б

арањ

е

Под

несу

вањ

е на

пре

длог

от з

а ос

твар

увањ

е на

им

отно

-пра

вно

бара

ње

до о

рга-

нот

до к

ој с

е по

д-не

сува

кри

вичн

а-та

при

јава

или

до

судо

т пр

ед к

ој с

е во

ди п

оста

пкат

а

Граѓ

анск

и ор

-га

низа

ции,

су-

дот

по с

луж

бе-

на д

олж

ност

Со и

нфор

мир

ање

на

жрт

вата

за

нејз

инит

е пр

ава

за н

адом

есто

к во

рам

ките

на

судс

ка-

та п

оста

пка,

со

обез

-бе

дува

ње

на б

еспл

ат-

на п

равн

а по

мош

Нај

доцн

а до

за-

врш

увањ

е на

гл

авни

от п

рет-

срес

пре

д пр

-во

степ

енио

т су

д

Ист

раж

ен с

удиј

а

Стру

чни

тим

ови

од Ц

СР(М

ТСП

)

МВР

МВР

МО

Н

МО

Н

МТЦ

П(Ц

СР)

МТЦ

П(Ц

СР)

НВО

НВО

МЗ

МЗ

Граж

анск

и ор

гани

заци

и во

ло

калн

ата

заед

ница

Јаве

н об

вини

тел

МВР

Zaednoprotiv

semejnotonasilstvo

MTSPMINISTERSTVO ZA TRUDI SOCIJALNA POLITIKA

ZAEDNO PROTIV SEMEJNOTO NASILSTVO

PODDRÆANO OD: IMPLEMENTIRANO OD: