Załącznik nr 2 - Uniwersytet Śląskibip.us.edu.pl/sites/bip.us.edu.pl/files/prawo/zal201211802.pdf · KG_U15 potrafi wykorzystywać różne kanały i techniki w komunikacji z cudzoziemcem

1

Załącznik nr 2

do zarządzenia nr 118 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

z dnia 11 września 2012 r.

LITERATURA

I TREŚCI

PROGRAMOWE

PODYPLOMOWYCH

STUDIÓW

KWALIFIKACYJNYCH

NAUCZANIA

KULTURY POLSKIEJ

I JĘZYKA POLSKIEGO

JAKO OBCEGO

2

ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych

Nazwa studiów: Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne Nauczania Kultury Polskiej i Języka

Polskiego jako Obcego

Typ studiów: kwalifikacyjne/doskonalące: …

Forma studiów: studia podyplomowe/ zaoczne niestacjonarne

Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych przygotowujących do wykonywania pracy nauczyciela języka i kultury polskiej

Absolwent:

jest merytorycznie i praktycznie przygotowany do realizacji zadań zawodowych (dydaktycznych) wynikających z roli nauczyciela języka i kultury polskiej w środowisku cudzoziemców oraz osób polskiego pochodzenia

ma wiedzę z zakresu dydaktyki i metodyki nauczania jpjo oraz podpartą doświadczeniem w jej praktycznym wykorzystaniu

ma umiejętności i kompetencje niezbędne do kompleksowej realizacji działań dydaktycznych, w tym samodzielnego przygotowania i dostosowania programu nauczania do potrzeb i możliwości grupy docelowej

wykazuje umiejętność uczenia się i doskonalenia własnego warsztatu z wykorzystaniem nowoczesnych metod i środków pozyskiwania, organizowania i przetwarzania informacji i materiałów

ma umiejętność komunikowania się przy użyciu różnych technik

WIEDZA

ma wiedzę w zakresie:

KG_W01 posiada wiedzę o miejscu filologii narodowej oraz dydaktyki nauczania języka

polskiego jako obcego pośród innych nauk humanistycznych, rozumie specyfikę

przedmiotową i metodologiczną humanistyki

KG_W02 zna podstawową terminologię z zakresu nauk humanistycznych (w tym

glottodydaktyczną) przydatną dla literaturoznawstwa oraz nauki o języku, zna pojęcia

literaturoznawcze oraz językoznawcze wykorzystywane przez inne nauki humanistyczne,

zna terminologię przydatną w dydaktyce nauczania języka polskiego jako obcego

K_W03 zna podstawową terminologię literaturoznawczą; posiada wiedzę o działach

i poddziałach literaturoznawstwa

K_W04 zna podstawową terminologię literaturoznawczą, posiada wiedzę o działach

i poddziałach literaturoznawstwa

KG_W05 posiada uporządkowaną i szczegółową wiedzę z dziedziny historii literatury

3

polskiej oraz podstawowych ujęć komparatystycznych

K_W06 rozumie kulturowy charakter pojęcia literatury, wie o historycznej zmienności jej

wyznaczników

K_W07 posiada podstawową wiedzę z zakresu poetyki opisowej, poetyki historycznej oraz

zagadnień teorii literatury

KG_W08 posiada uporządkowaną wiedzę z praktycznej gramatyki porównawczej języka

polskiego jako obcego oraz wiedzę na temat systemu gramatycznego języka polskiego

K_W09 posiada podstawową wiedzę na temat pochodzenia oraz historycznych przemian

języka polskiego oraz przemian zachodzących we współczesnej polszczyźnie

KG_W10 zna najważniejsze czasopisma naukowe z dziedziny glottodydaktyki

KG_W11 posiada wiedzę z dziedziny technik komputerowych oraz środków medialnych

stosowanych jako narzędzie w nauczaniu języka polskiego jako obcego

K_W12 posiada wiedzę z dziedziny teorii kultury w zakresie pozwalającym ujmować

teksty literackie i nieliterackie jako realizację określonego kodu kulturowego

K_W13 posiada wiedzę o wpływie innych kultur na literaturę i język, rozumie związki

i zależności między różnymi literaturami, kulturami i kodami komunikacyjnymi

K_W14 ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych

osiągnięciach w zakresie historii literatury polskiej oraz teorii literatury

K_W15 ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych

osiągnięciach językoznawstwa

K_W16 zna i rozumie specyfikę najważniejszych metod analizy i interpretacji tekstów

literackich (formizm, strukturalizm, hermeneutyka, inspiracje psychoanalityczne,

poststrukturalizm)

K_W17 zna założenia i elementy metod opisu oraz interpretacji tekstów nieliterackich:

strukturalistyczne, semantyki składnikowej, leksykalnej, stylistyki językoznawczej,

tekstologii

K_W18 zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu prawa autorskiego

KG_W19 ma świadomość zróżnicowania języka, zna specyfikę różnych obiegów

literackich, ma wiedzę na temat recepcji literatury polskiej w świecie

KG_W20 ma podstawową wiedzę o instytucjach kultury promujących język, literaturę

i kulturę polską w świecie i orientację we współczesnym życiu literackim

K_W21 potrafi wskazać ośrodki zajmujące się propagowaniem, podtrzymywaniem

i rozwijaniem kultury języka polskiego

KG_W22 ma wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych osiągnięciach

w zakresie nauczania języka polskiego jako obcego (metod i technik pracy)

KG_W23 ma podstawową wiedzę z obszaru historii Polski, potrafi ujmować fakty

4

historyczne w kontekście wydarzeń mających miejsce w Europie i na świecie

KN_W01 ma podstawową wiedzę psychologiczno-pedagogiczną, pozwalającą na

rozumienie procesów rozwoju, wychowania i nauczania/uczenia się

KN_W02 zna podstawową terminologię wykorzystywaną do opisu zjawisk oraz sytuacji

psychologiczno-pedagogicznych i dydaktycznych

KNG_W05 zna cele kształcenia, treści, specyfikę i prawidłowości nauczania języka

polskiego jako obcego

KNG_W06 zna normy i zasady tworzenia form wypowiedzi pisemnych w języku polskim

i posiada metodyczne narzędzia w zakresie ich nauczania

KNG_W07 zna podstawę programową do nauczania dzieci i młodzieży polonijnej oraz

programy nauczania jpjo dla cudzoziemców, podręczniki oraz pomoce dydaktyczne do

nauczania jpjo

KNG_W08 ma uporządkowaną wiedzę na temat organizacji (zasad, form pracy, lekcji,

rodzajów ćwiczeń, środków dydaktycznych) procesu kształcenia w zakresie jpjo i pracy

lekcyjnej i poza lekcyjnej z uczniami

KN_W09 ma uporządkowaną wiedzę na temat porozumiewania się na lekcjach w celach

dydaktycznych

KN_W10 ma uporządkowaną wiedzę na temat dostosowania działań dydaktycznych do

potrzeb i możliwości uczniów

KNG_W12 ma uporządkowaną wiedzę na temat diagnozy, kontroli i oceny wyników

w nauczaniu jpjo

KN_W13 ma uporządkowaną wiedzę na temat kształtowania u uczniów pozytywnego

stosunku do nauki oraz rozwijania ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej

KNG_W14 ma uporządkowaną wiedzę na temat pracy z uczniami o specjalnych

potrzebach edukacyjnych w nauczaniu jpjo

KN_W16 ma podstawową wiedzę o funkcjonowaniu i patologii narządu mowy

KN_W17 ma podstawową wiedzę na temat polskiego na temat polskiego prawa

oświatowego, odpowiedzialności prawnej nauczyciela

zna i rozumie:

elementy historii kultury polskiej oraz zróżnicowaną problematykę kultury współczesnej

UMIEJĘTNOŚCI

potrafi:

5

KG_U01 potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informację

źródłową i naukową w zakresie literaturoznawstwa, językoznawstwa dydaktyki nauczania

języka polskiego jako obcego, pomocy multimedialnych służących do nauczania jpjo oraz

dyscyplin pokrewnych

K_U02 potrafi przedstawić spójną interpretację tekstu literackiego podług założeń

wybranej metody (szkoły) literaturoznawczej oraz z wykorzystaniem kontekstów

kulturowych

K_U03 potrafi wykorzystać do celów analizy językowo-stylistycznej tekstu wybraną

metodę oraz odpowiednią terminologię językoznawczą

K_U04 potrafi zaprojektować ścieżkę własnego rozwoju, dokonać analizy własnych

działań i wskazań obszary wymagające modyfikacji w przyszłym działaniu

KG_U05 samodzielnie pracuje z tekstami źródłowymi (literackimi i nieliterackimi), czyta

i potrafi wykorzystać literaturę naukową z zakresu literaturoznawstwa, dydaktyki

nauczania języka polskiego jako obcego i językoznawstwa

K_U07 w analizowanym tekście literackim umie rozpoznać i opisać elementy historycznej

konwencji, stylu lub prądu

K_U08 potrafi przeprowadzić analizę poetyki oraz analizę stylistyczną tekstu literackiego

na wszystkich poziomach jego organizacji strukturalnej

K_U09 umie przeprowadzić analizę współczesnego tekstu nieliterackiego na każdym jego

poziomie

K_U10 w historycznym tekście nieliterackim potrafi przeprowadzić analizę fonetyczną

i semantyczną leksemów, rozpoznaje cechy dialektalne tekstów i pośrednio wyrażone

funkcje językowe

K_U11 potrafi wskazać zaburzenia fonetyczne, słowotwórcze, fleksyjne, składniowe,

stylistyczne i tekstowe w wypowiedziach użytkowników polszczyzny; potrafi podjąć

dyskusję na temat poprawności dowolnych form językowych

K_U12 postrzega zjawiska językowe i literackie przez pryzmat społeczno-kulturowego

zróżnicowania obiegów komunikacyjnych

KG_U13 posiada umiejętność merytorycznego argumentowania swoich wypowiedzi

z powołaniem się na stan badań, tłumaczenia cudzoziemskiemu odbiorcy polskiej

specyfiki językoznawczej, literaturoznawczej i kulturoznawczej

KG_U15 potrafi wykorzystywać różne kanały i techniki w komunikacji z cudzoziemcem

przybliżając mu wybrane zagadnienia z kultury, języka i literatury polskiej

KG_U16 potrafi przygotować na temat określony przez opiekuna naukowego prace

semestralne w formie projektów i scenariuszy zajęć językowych lub literacko-kulturowych

prowadzonych z cudzoziemcami oraz prace semestralne, które spełniają standardy

wypowiedzi akademickiej (uwzględniają stan badań, zawierają literaturę przedmiotu,

odnośniki, respektują reguły prawa autorskiego

6

KG_U17 potrafi przygotować wystąpienie ustne referujące dane zagadnienie szczegółowe

z zakresu literaturoznawstwa, dydaktyce nauczania języka polskiego jako obcego lub

językoznawstwa z wykorzystaniem technik prezentacji multimedialnej

K_U18 posiada znajomość języka obcego (należącego do języków konferencyjnych)

w stopniu pozwalającym na samodzielną lekturę fachowej literatury w tym języku (zgodne

z wymaganiami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia

Językowego)

KN_U01 potrafi, wykorzystując wiedzę psychologiczno-pedagogiczną, dydaktyczną oraz

merytoryczną (językoznawczą i literaturoznawczą), dokonywać obserwacji i elementarnej

analizy sytuacji oraz zdarzeń pedagogicznych i dydaktycznych

KN_U02 potrafi posługiwać się wiedzą teoretyczną z zakresu pedagogiki, psychologii oraz

dydaktyki ogólnej i metodyki szczegółowej w celu diagnozowania, analizowania

i prognozowania sytuacji pedagogicznych oraz dobierania strategii realizowania działań

praktycznych na drugim etapie edukacyjnym

KNG _U03 potrafi analizować i oceniać dokumenty dydaktyczne do kształcenia

polonijnego

KNG_U04 potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do

realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych związanych

z nauczaniem jpjo.

KN_U05 przygotować program nauczania dostosowany do poziomu uczących się

z zaznaczeniem celów oraz sposobów stosowanych metod i technik pracy oraz sposobów

ewaluacji wiedzy uczących się, przekazać cudzoziemcowi wiedzę z zakresu gramatyki

dostosowaną do poziomu zaawansowania uczącego się jpjo, dostosować materiał

leksykalny do poziomu zaawansowania znajomości jpjo uczącego się, stosować

zróżnicowane metody pracy w kształceniu kompetencji z zakresu rozumienia tekstu

pisanego, rozumienia ze słuchu, komunikacji, pisania oraz gramatyki

KN_U06 ma rozwinięte kompetencje komunikacyjne: potrafi dobrze porozumiewać się

z uczniami w celach dydaktycznych i wychowawczych, potrafi nawiązać kontakt

z osobami pochodzącymi z różnych środowisk, będącymi w różnej kondycji emocjonalnej,

dialogowo rozwiązywać konflikty i konstruować dobrą atmosferę dla komunikacji w klasie

szkolnej i całej szkole

KNG_U07 przekazywać wiedzę na temat polskiej kultury, literatury, historii oraz wiedzy

z zakresu geopolitycznej sytuacji Polski

KN_U08 pracować w zespole, pełniąc różne role, umie podejmować i wyznaczać zadania,

posiada elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację zadań

dydaktycznych

KNG_U09 potrafi właściwie diagnozować, kontrolować i oceniać wyniki kształcenia

polonistycznego uczniów studiujących język polski jako obcy

KNG_U10 umie rozpoznać problemy w środowisku polonijnym, w którym pracuje

7

i przygotować atrakcyjne sposoby animacji kulturowej połączone z nauczaniem języka

i kultury polskiej, ma podstawowe umiejętności diagnostyczne pozwalające na

rozpoznawanie sytuacji uczniów ze specjalnymi potrzebami

KN_U11 dokonywać obserwacji indywidualnych potrzeb ucznia

KN_U12 potrafi analizować własne działania dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze

oraz wskazywać obszary wymagające modyfikacji, potrafi eksperymentować i wdrażać

działania innowacyjne

KN_U13 potrafi w sposób ergonomiczny korzystać ze swojego aparatu mowy

KN_U14 potrafi w swojej pracy dydaktycznej stosować przepisy prawa oświatowego

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

- rozumie i ma świadomość ważności:

K_K01 rozumie potrzebę dalszego rozwijania swojej wiedzy oraz umiejętności

K_K02 posiada dobrą adaptacyjność do wymagań rynku pracy

KG_K05 przejawia szacunek dla warsztatu pracy polonisty, a szczególnie – zabytków

języka i kultury oraz dziedzictwa narodowego

K_K06 przejawia szacunek dla twórców kultury, jej popularyzatorów oraz badaczy

K_K07 ma świadomość znaczenia języka i tradycji literackiej w wytwarzaniu kultury jako

dobra narodowego, lokalnego, środowiskowego

K_K08 rozumie fenomen wielokulturowości, zdaje sobie z doniosłości przenika się

wpływów kulturowych

K_K09 rozumie doniosłość i kulturową wartość regionalnego zróżnicowania

K_K10 potrafi podjąć dyskusję, ocenić wypowiedź i uargumentować swój sąd w ramach

różnych interakcji społecznych

K_K11 uczestniczy w życiu kulturalnym (w tym literackim), jest świadom znaczenia

swojego regionu dla polskiej kultury literackiej

K_K12 jest propagatorem poprawnej polszczyzny w swoim środowisku społecznym

i zawodowym

KNG_K01 odpowiedzialne przygotowuje się do pracy nauczyciela języka polskiego jako

obcego lub polonijnego, projektuje i wykonuje dziania pedagogiczne (dydaktyczne,

wychowawcze, opiekuńcze)

KN_K02 ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę

ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje oceny własnych

8

kompetencji i doskonali umiejętności w trakcie realizowania działań dydaktycznych

KNG_K03 potrafi w sposób świadomy budować swój autorytet w relacjach z uczniami/

studentami i innym nauczycielami oraz w sposób profesjonalny współpracować

z zespołem nauczycieli i innych podmiotów edukacyjnych oraz organizacji polonijnych

KNG_K05 jest przekonany o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań

dydaktycznych i animacyjnych w środowisku, w którym działa (ze szczególnym

uwzględnieniem prac prowadzonych w środowisku polonijnym) w kontekście

wychodzenia naprzeciw uczniom o specjalnych potrzebach

KN_K06 jest przekonany o wadze zachowania się w sposób profesjonalny, zgodny

z obowiązującymi przepisami i normami etycznymi

KN_K08 na podstawie analizy nowych sytuacji i problemów w życiu zawodowym potrafi

samodzielnie wskazać sposoby ich rozwiązania

KNG_K09 ma potrzebę otwarcia kulturowego i mediacji kulturowej, uczestniczy w życiu

kulturalnym, potrafi podejmować działania mające służyć upowszechnieniu wśród

młodego pokolenia wiedzy o polskiej kulturze, będącej integralnym składnikiem

różnorodności europejskiej. Potrafi organizować wydarzenia kulturalne wspomagające

proces nauczania języka polskiego jako obcego oraz umie ubiegać się w instytucjach

rządowych oraz społecznych o dofinansowanie planowanych przez siebie projektów

promujących wiedzę o języku i kulturze polskiej

wykazuje gotowość:

KN_K04 do podejmowania indywidualnych i zespołowych działań na rzecz podnoszenia

jakości pracy w jednostce, w której pracuje

KN_K09 poznania i akceptowanie elementów kultury, obyczajów i wartości, które są

charakterystyczne dla kultur reprezentowanych przez słuchaczy

KN_K04 korzystania ze szkoleń oferowanych przez instytucje zajmujące się kształceniem

nauczycieli jpjo

Nazwa przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Praktyczna gramatyka języka polskiego z elementami

gramatyki porównawczej I - fleksja

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Polski

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Wiedza:

KG_W08 ma uporządkowaną i szczegółową wiedzę na

temat systemu gramatycznego języka polskiego i potrafi ją

9

wykorzystać w procesie glottodydaktycznym

KG_W08 zna zasady morfologicznego podziału wyrazów;

umie wskazać i opisać morfemy fleksyjne i słowotwórcze

KG_W08 zna podstawowe polskie alternacje i umie je

wskazać w odpowiednich kategoriach fleksyjnych

KG_W08 zna podstawowe zjawiska fleksyjne, które

występują w języku polskim

KG_W08 zna kategorie fleksyjne języka polskiego:

koniugacyjne i deklinacyjne

KG_W08 rozróżnia części mowy i potrafi stosować różne

kryteria ich podziału (morfologiczne, semantyczne,

syntaktyczne)

Umiejętności:

K_U11 umie wskazać, omówić i zastosować reguły doboru

wyznaczników różnych kategorii fleksyjnych (w deklinacji i

koniugacji)

Kompetencje społeczne:

K_K01 rozumie potrzebę dalszego rozwijania swojej

wiedzy i umiejętności

K_K12 jest propagatorem poprawnej polszczyzny w swoim

środowisku społecznym i zawodowym

Semestr, w którym

przedmiot/moduł*) jest

realizowany

I

Forma realizacji zajęć wykłady (14 h) i ćwiczenia (16 h)

Wymagania wstępne i

dodatkowe

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i s

słuchaczy

wykłady (14 h) i ćwiczenia (16 h)

Liczba punktów ECTS

przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

6 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda podająca, metoda poszukująca, metoda

problemowa, metoda zadaniowa, analiza materiału

językowego

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

analiza, testy sprawdzające, udział w dyskusji i aktywność

na zajęciach, przygotowywanie ćwiczeń, które można

wykorzystać w pracy z cudzoziemcami uczącymi się jpjo

10

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

ocena

egzamin pisemny

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

FLEKSJA – WYKŁADY

morfologia – podział na morfemy, zjawiska

pograniczne między fleksją i składnią;

morfonologia – oboczności samogłoskowe i

spółgłoskowe w języku polskim, uwarunkowania

morfologiczne oboczności;

kategorie fleksyjne języka polskiego: rodzaj

(naturalny, gramatyczny, deklinacyjny), liczba,

przypadek, czas, tryb, aspekt, osoba,

deprecjatywność;

części mowy, kryteria podziału na części mowy:

semantyczne, morfologiczne, syntaktyczne;

deklinacja i koniugacja;

rzeczowniki: końcówki wielo- i jednofunkcyjne,

końcówki równoległe (współfunkcyjne,

wspólnofunkcyjne), kryteria doboru końcówek

równoległych: fonetyczne, semantyczne,

zwyczajowe; wskazanie osobliwości odmiany;

przymiotniki: 5 rodzajów, końcówki równoległe,

stopniowanie: opisowe i syntetyczne, względne i

bezwzględne;

zaimki: deiktyczność i substytucyjność;

akcentowość i poprzyimkowość; liczebniki: opis i

składnia;

czasowniki: dwa tematy czasownika, formy proste,

aglutynacyjne i złożone; problem imiesłowów i

odsłowników.

FLEKSJA – ĆWICZENIA

oznaczanie kategorii fleksyjnych wyrazów w zdaniu,

temat i końcówka, oboczności tematyczne, rekcja

czasownika;

synkretyzm końcówek;

kryteria doboru końcówek równoległych dla

11

rzeczowników;

formy supletywne, osobliwości odmiany

rzeczowników i przymiotników;

podział czasowników na koniugacje;

tematy czasowników, formy czasownikowe oparte

na temacie czasu teraźniejszego i temacie czasu

przeszłego;

formy złożone czasowników: czas przyszły złożony,

strona bierna, niektóre rozkaźniki;

aspekt: odróżnianie i tworzenie, czas przyszły prosty

i złożony, czas teraźniejszy a przyszły prosty;

imiesłowy i ich funkcje semantyczno-składniowe;

formy nieosobowe i konstrukcje nieosobowe;

końcówka a flektyw w formach aglutynacyjnych;

odmiana i właściwości składniowe liczebników;

zaimki: formy krótkie i długie, typy zaimków, ich

funkcja i odmiana.

Wykaz literatury

obowiązkowej i uzupełniającej

Bańko M., Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa

2002.

Gramatyka współczesnego języka polskiego.

Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski,

H. Wróbel, Warszawa 1998.

Kaleta Z., Gramatyka języka polskiego, Kraków

1995.

Kita M., Wybieram gramatykę, t. 1, Katowice 1998.

Klemensiewicz Z., Podstawowe wiadomości z

gramatyki języka polskiego. Warszawa (wydanie

dowolne).

Krawczuk A., Gramatyka języka polskiego.

Morfologia, Lwów 2007.

Nagórko A., Gramatyka języka polskiego,

Warszawa (wydanie dowolne).

Tambor J., Język polski. Charakterystyka, w:

Kultura polska. Silva rerum, red. R. Cudak, J.

Tambor, Katowice 2002.

Tambor J., Po co są końcówki równoległe?, w:

Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego,

red. A. Achtelik, J. Tambor, Katowice 2007.

Wróbel H., Gramatyka języka polskiego, Kraków

12

(wydanie dowolne)


kształcenia*)


gramatyki porównawczej II - słowotwórstwo


kształcenia*)

Polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KG_W08 ma uporządkowaną I szczegółową wiedzę na

temat systemu gramatycznego języka polskiego i potrafi ją

wykorzystać w procesie glottodydaktycznym

KG_W08 ma podstawową wiedzę z zakresu morfologii

języka polskiego

KG_W08 zna główne rodzaje derywacji w języku polskim

KG_W08 zna podstawowe tendencje słowotwórcze w

języku polskim, potrafi ocenić żywotność i produktywność

formantów

Umiejętności:

K_U11 potrafi wskazać derywaty asocjacyjne i opisać

zjawisko leksykalizacji

K_U11 potrafi zaklasyfikować derywaty do odpowiedniej

klasy derywatów i kategorii słowotwórczej

K_U11 potrafi dokonać analizy słowotwórczej wyrazu:

parafrazować derywaty, wskazywać podstawę

słowotwórczą i formant, funkcję formantu






Semestr, w którym


realizowany

II



dodatkowe

zaliczony egzamin z fleksji




nauczyciela akademickiego i

słuchaczy


13


przypisana


4 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne



językowego



słuchaczy



wykorzystać w pracy z cudzoziemcami uczącymi się jpjo





ocena

egzamin pisemny

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

SŁOWOTWÓRSTWO – WYKŁADY

przypomnienie elementów morfologii, podział

wyrazu na morfemy; potrzeba tej umiejętności w

uczeniu cudzoziemców; słowotwórstwo a fleksja;

miejsce słowotwórstwa w systemie języka;

podstawowe wiadomości ze słowotwórstwa; podział

słowotwórczy wyrazu; kategorie słowotwórcze;

rodzaj derywacji (afiksalna, paradygmatyczna,

alternacyjna, prozodyczna); typy formantów;

funkcje formantów; produktywność, kategorialność

derywatów; znaczenia formantów;

problemy derywacji rzeczownikowej: formanty

rzeczownikowe, kategorie słowotwórcze

rzeczowników polskich; wartości kategorialne

formantów rzeczownikowych; złożenia;

problemy derywacji czasownikowej, derywację

prefiksalna, znaczenie prefiksów czasownikowych;

zagadnienia słowotwórcze w podręcznikach do

nauki języka polskiego jako obcego.

SŁOWOTWÓRSTWO – ĆWICZENIA

pogranicze słowotwórstwa i składni oraz

słowotwórstwa i słownictwa;

parafrazowanie słowotwórcze, podział na temat

słowotwórczy i formant;

znaczenie formantów, wieloznaczność formantów,

homonimia formantów;

14

słowotwórstwo rzeczownika: podstawowe kategorie

słowotwórcze rzeczownika i ich wykładniki

formalne;

słowotwórstwo przymiotnika i przysłówka;

przymiotnikowe derywaty współpodstawowe;

słowotwórstwo czasownika (ze szczególnym

uwzględnieniem derywacji odczasownikowej),

znaczenie prefiksów czasownikowych, czyste pary

aspektowe;

słowotwórstwo złożeń.

Wykaz literatury


1. Gramatyka współczesnego języka polskiego.

Morfologia, red. H. Wróbel, R. Grzegorczykowa, R.

Laskowski, Warszawa 1998.

2. Grzegorczykowa R., Zarys słowotwórstwa

polskiego, Warszawa (dowolne wydanie)

3. Janowska A., O swoistości derywacji na tle innych

sposobów nominacji, w: Sztuka czy rzemiosło?

Nauczyć Polski i polskiego, red. A. Achtelik, J.


4. Nagórko A., Zarys gramatyki języka polskiego (ze

słowotwórstwem), Warszawa 1998.

5. Pastuchowa M., O słowotwórstwie z perspektywy

leksykalnej, w: Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć

Polski i polskiego, red. A. Achtelik, J. Tambor,

Katowice 2007.


kształcenia*)


gramatyki porównawczej III - składnia


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KG_W08 ma wiedzę, na podstawie, której może wskazać

relacje składniowe w polskim zdaniu pojedynczym, potrafi

opisać związki składniowe

KG_W08 potrafi opisać podstawowe zdania

bezpodmiotowe

KG_W08 zna schematy składniowe – potrafi opisać związki

akomodacyjne i konotacyjne, umie posługiwać się

schematami zdaniowymi (zdanie elementarne,

rozbudowane, rozwinięte)

KG_W08 zna typy zdań złożonych współrzędnie i

podrzędnie oraz sposoby łączenia zdań składowych, zna

15

typowe sposoby (spójniki, zaimki względne) łączenia

różnego typu zdań składowych

Umiejętności:

K_U03 potrafi dokonać analizy zdania pojedynczego

K_U03 potrafi dokonać analizy zdania złożonego

K_U11 potrafi wykazać zaburzenia składniowe, stylistyczne

i tekstowe w wypowiedziach użytkowników polszczyzny;

potrafi podjąć dyskusję na temat poprawności dowolnych

form językowych






Semestr, w którym


realizowany

III



dodatkowe

zaliczenie z fleksji i słowotwórstwa





słuchaczy



przypisana


4 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne



językowego



słuchaczy



wykorzystać w pracy z cudzoziemcami uczącymi się jpjo,

praca domowa z elementami konspektu zajęć, który można

wykorzystać w pracy z cudzoziemcami





egzamin pisemny

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

SKŁADNIA – WYKŁADY

podstawowe typy związków składniowych w

zdaniu, związki i szeregi;

pojęcie akomodacji i konotacji; zależności

16

akomodacyjne w zdaniach;

zdanie minimalne i zdanie rozwinięte;

stosunki w zdaniu złożonym, typy składowych zdań

współrzędnych i podrzędnych;

sposoby łączenia zdań składowych.

SKŁADNIA – ĆWICZENIA

relacje składniowe w obrębie zdania pojedynczego;

schematy zdaniowe w języku polskim;

typy zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie

(zależności gramatyczne i semantyczne);

konstrukcje składniowe z przyimkami i

przymiotnikami, składnia grup nominalnych

Wykaz literatury


Klemensiewicz Z: Zarys składni polskiej, Warszawa

1953 i wyd. nast.

Mędak S., Praktyczny słownik łączliwości

składniowej czasowników polskich, Kraków 2005.

Saloni Z., Świdziński M., Składnia współczesnego

języka polskiego, Warszawa 1998 (rozdz. I-X).

Słownik syntaktyczno-generatywny czasowników

polskich, red. K. Polański, t. 1-5, Wrocław-Kraków

1980-1992.

Żmigrodzki P., Związki między składnikami w

zdaniu polskim, w: Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć


Katowice 2007.


kształcenia*) Kultura języka i normy zachowań językowych


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

K_W15 umie wytłumaczyć pojęcie kultury języka, uzusu,

normy językowej, błędu językowego

KG_W08 zna klasyfikację błędów językowych i umie ją

wykorzystać w pracy glottodydaktycznej

K_W09 umie scharakteryzować zróżnicowanie

współczesnej polszczyzny

17

KG_W08 zna kryteria dobrego stylu

K_W21 potrafi wskazać ośrodki zajmujące się

propagowaniem, podtrzymywaniem i rozwijaniem kultury

języka

Umiejętności:

KG_U01 sprawnie posługuje się słownikami i poradnikami

z zakresu kultury języka

KG_U01 potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać,

selekcjonować i użytkować informację źródłową i naukową

w zakresie językoznawstwa i dyscyplin pokrewnych

K_U11 posiada kompetencję w zakresie oceny innowacji

językowych


K_K09 rozumie doniosłość i kulturową wartość

regionalnego zróżnicowania języka polskiego

K_K07 ma świadomość znaczenia języka w wytwarzaniu

kultury jako dobra narodowego, lokalnego,

środowiskowego


wiedzy oraz umiejętności

Semestr, w którym


realizowany

III



dodatkowe





słuchaczy



przypisana


3 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

Metoda podająca, wykład monograficzny z prezentacją

multimedialną, heureza, metoda poglądowa



słuchaczy

Udział w dyskusji, debata, test sprawdzający




zaliczenie rygorowe

Test sprawdzający, zadania testujące, test ustny lub pisemny

18


Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

pojęcie kultury języka dziś; związki z

metodologicznym podejściem do języka – od

strukturalizmu do socjolingwistyki i pragmatyki

językowej, czyli od poprawności systemowej do

skuteczności (fortunności) komunikacyjnej;

system – norma, uzus; pojęcie błędu językowego,

rodzaje błędów, pojęcie błędu w nauczaniu języka

jako obcego; sprawność systemowa, społeczna,

sytuacyjna i pragmatyczna;

ocena innowacji językowych, kryteria poprawności

językowej;

między normą wzorcową a użytkową – najczęstsze

błędy współczesnej polszczyzny; granice

potoczności w nauczaniu języka polskiego jako

obcego;

zróżnicowanie współczesnej polszczyzny – odmiana

mówiona i pisana; zróżnicowanie regionalne i

przełączanie kodu;

polszczyzna wobec zapożyczeń z języka

angielskiego – mechanizmy przyswajania

zapożyczeń; rodzaje zapożyczeń, ich funkcje w

języku i kulturze;

formy adresatywne, zwracanie się do osób, formy

grzecznościowe w języku polskim, zmiany w

modelu zachowań grzecznościowych;

kompetencja komunikacyjna a etykieta językowa;

zasady dobrego stylu a maksymy Grice’a.

Wykaz literatury


Bajerowa I., Piękno contra piękno, „Gazeta

Uniwersytecka” 1998, nr 2.

Bańko M., Krajewska M., Słownik wyrazów

kłopotliwych, Warszawa 1994.

Bugajski M., Pół wieku kultury języka w Polsce

1945-1995, Warszawa 1999.

Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w

praktyce, red. K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa

2001.

Jadacka H., Kultura języka polskiego. Fleksja,

słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2005.

19

Mańczak-Wohlfeld E., Tendencje rozwojowe

współczesnych zapożyczeń angielskich w języku

polskim, Kraków 1995.

Markowski A., Kultura języka polskiego. Teoria.

Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2005.

Nowy słownik poprawnej polszczyzny, red. A.

Markowski, Warszawa 1999.

Puzynina J., O pojęciu kultury języka, „Poradnik

Językowy” 1990, z. 3, s. 153-163.

Puzynina J., Pajdzińska A., Etyka słowa, w: O

zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, red. J.

Miodek, Wrocław 1996.

Skudrzyk A., Normy grzecznościowych zachowań

językowych (etykieta językowa, savoir-vivre, bon

ton, dobre wychowanie, grzeczność językowa), w:



Skudrzyk A., Urban K., Znaleźć słowo trafne.

Stylistyczno-komunikacyjny obraz współczesnej

polszczyzny. Materiały pomocnicze do praktycznej

stylistyki, kultury języka i pragmatyki językowej,

Katowice 2007.

Skudrzykowa A., Urban K., Mały słownik terminów

z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej,

Kraków-Warszawa 2000.

Warchala J., Kategoria potoczności w języku,

Katowice 2003.


kształcenia*) Przemiany we współczesnej polszczyźnie


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

K_W09 umie scharakteryzować zmiany w systemie

językowym na poziomie morfologicznym i składniowym

K_W09 potrafi opisać oraz przytoczyć przykłady zmian

zachowań językowych w obrębie dyskursu publicznego

K_W09 umie scharakteryzować przemiany w obrębie

systemu gramatycznego współczesnej polszczyzny

K_W09 posiada wiedzę na temat zewnętrznych i

wewnętrznych uwarunkowań przemian we współczesnej

polszczyźnie

Umiejętności:

20

K_U12 postrzega zjawiska językowe przez pryzmat

społeczno-kulturowego zróżnicowania obiegów

komunikacyjnych

K_U11 umie wykazać zmiany na poziomie budowy tekstu –

Internet, czyli między polszczyzną mówioną i pisaną;

analfabetyzm funkcjonalny i jego przyczyny




K_K05 przejawia szacunek do warsztatu polonisty, a

szczególnie – zabytków języka

K_K07 ma świadomość znaczenia języka w wytwarzaniu

kultury jako dobra narodowego, lokalnego,

środowiskowego

Semestr, w którym


realizowany

II

Forma realizacji zajęć wykład (10 h)


dodatkowe





słuchaczy

wykład (10 h)


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda podająca, wykład z prezentacją multimedialną,

heureza, metoda poglądowa, metoda interakcyjna,



słuchaczy

aktywność na zajęciach, sprawdzian ustny lub pisemny





zaliczenie rygorowe

ocena

test sprawdzający, analiza wybranego materiału językowego

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania przemian

współczesnej polszczyzny; horyzont czasowy (po

1939 lub 1989) – uzasadnienie wyboru przez

odniesienie do kryteriów periodyzacji historii języka

polskiego; czynniki sprawcze rozwoju języka

(wewnętrzne i zewnętrzne); czynniki wewnętrzne –

tendencja do udoskonalenia języka, wzmacnianie

wyrazistości znaczeniowej, uproszczenie

21

(ekonomiczność), czynniki zewnętrznojęzykowe –

upowszechnienie odmiany ogólnej, demokratyzacja,

zmiana kanału komunikacji publicznej, globalizacja;

doba nowopolska a współczesność; technika jako

motor zmian językowych (komunikacja

bezpośrednia, face to face, indywidualna i lokalna;

komunikacja masowa, bez granic, ogólna, druk –

prasa – radio – tv – internet – offset); skutki rozwoju

techniki: terminologizacja, łatwość przekazu,

ogromna liczba komunikatów, informacja jako

towar, nowy obraz świata, tradycyjny obraz świata –

odniesienie do natury, przyrody; technika jako filtr

nowego spojrzenia we frazeologii i metaforach;

pojęcie zmiany językowej - ujęcie problemu na tle

historycznego rozwoju polszczyzny;

gramatyka, semantyka a pragmatyka; pojęcie

sprawności pragmatycznej;

społeczne uwarunkowania zachowań językowych;

sprawność komunikacyjna; normatywne aspekty

języka + poziomy i typy normy współczesnej

polszczyzny;

zmiany zachowań językowych w publicznym

dyskursie; kulturowe i socjologiczne

uwarunkowania; zmiany modeli zachowań

grzecznościowych; liberalizacja społecznej oceny

wulgaryzmów; brutalizacja dyskursu publicznego;

kategoria oficjalności dziś i przemiany zachowań

językowych, ekspansywna potoczność, słownictwo

w okresie przemian;

zmiany w systemie językowym – wariantywność

fleksyjna, historyczne przyczyny przemian w

zakresie funkcjonowania liczebników głównych i

zbiorowych;

przemiany słowotwórcze związane z czynnikami

kulturowymi (tworzenie nazw żeńskich, odmiana

nazwisk męskich i żeńskich);

poszerzanie systemu leksykalnego współczesnej

polszczyzny poprzez zapożyczenia - sposoby

adaptacji anglicyzmów i zmienność normy w tym

22

zakresie

przemiany grzeczności językowej; grzeczność w

Internecie i innych mediach; przemiany w systemie

adresatywnym; estetyka słowa, wulgaryzmy w

języku; retoryka codzienności; grzeczność językowa

konfrontatywnie; mody językowe;

polska polityka językowa; język polski w świecie;

prestiż polszczyzny w dobie globalizacji.

Wykaz literatury


Bajerowa I., Zarys historii języka polskiego 1939-

2000, Warszawa 2003.

Bugajski M., Język w komunikowaniu, Warszawa

2007.

Dubisz S., Probabilistyka lingwistyczna, czyli o

rozwoju polszczyzny w XXI wieku, w: Przyszłość

języka, red. S. Krzemień-Ojak, B. Nowowiejski,

Białystok 2001.

Dubisz S., Rozwój współczesnej polszczyzny.

„Przegląd Humanistyczny” 1995, z. 5, s. 69-88.

Grabias S., Język w zachowaniach społecznych,

Lublin 1997.

Jadacka H., System słowotwórczy polszczyzny

(1945–2000), Warszawa 2001.

Język polski (w serii Najnowsze dzieje języków

słowiańskich), red. S. Gajda, Opole 2001.

Lubaś W., Polskie gadanie, Opole 2003.

Markowski A., Kultura języka polskiego, Warszawa

2009.

Ożóg K., Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku.

Wybrane zagadnienia, Rzeszów 2001.

Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka polskiego

na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Karków

1999.

Polszczyzna a/i Polacy u schyłku XX wieku, red. K.

Handke, H. Greń-Dalewska, Warszawa 1994.

Polszczyzna w komunikowaniu publicznym, red. W.

Gruszczyński, J. Bralczyk, Majkowska Grażyna,

Warszawa 1999.

Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy

rozwoju, red. S. Dubisz, S. Gajda, Warszawa 2001.

Przemiany współczesnej polszczyzny, red. S. Gajda,

Z. Adamiszyn. Opole 1994.

23

Słownictwo współczesnej polszczyzny w okresie

przemian, red. J. Mazur, Lublin 2000.

J. Warchala, Kategoria potoczności w języku,

Katowice 2003.


kształcenia*)

Etniczność w języku – aspekty etnolingwistyczne i

socjolingwistyczne


kształcenia*)

Polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

K_W13 uświadamia sobie różnice w językowym obrazie

świata zawartym w języku, którego uczy a językach

słuchaczy, którzy uczestniczą w sytuacji lekcyjnej

KG_W02 umie zdefiniować pojęcie językowy obraz świata

Umiejętności:

K_U03 umie wychwycić stereotyp i prototyp językowy w

wizji świata przekazywanej a w podręcznikach do nauki

języka jako obcego

KG_U01 potrafi przełożyć wiedzę teoretyczną dotyczącą

językowego obrazu świata zawartego w leksyce, frazeologii

i strukturach gramatycznych danego języka na proces

nauczania języka polskiego jako obcego




K_K10 potrafi podjąć dyskusję, ocenić wypowiedź i

uargumentować swój sąd w ramach różnych interakcji

społecznych

K_K08 rozumie fenomen wielokulturowości, zdaje sobie

sprawę z doniosłości przenikania się wpływów kulturowych

Semestr, w którym


realizowany

III

Forma realizacji zajęć wykład (10h)


dodatkowe





wykład (10h)

24

słuchaczy


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda podająca, heureza, metoda poglądowa wsparta

prezentacją multimedialną



słuchaczy

opracowanie pisemne przykładów niewspółmierności

językowej i definicji kognitywnej





zaliczenie rygorowe

ocena

aktywna obecność na zajęciach, kolokwium ustne, analiza

stereotypów w wybranym podręczniku

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

definicja i historia pojęcia: językowy obraz

świata;

hipotezy relatywizmu językowego i

uniwersalizmu językowego a relacje między

światem rzeczywistym, konceptualizującymi go

kategoriami semantycznymi i ich

strukturalizacjami językowymi;

potoczny i naukowy obraz świata a modelowanie

i kategoryzowanie;

językowy obraz świata zawarty w leksyce,

frazeologii i strukturach gramatycznych danego

języka;

niewspółmierność leksykalna w różnych

językach; kulturowe uwarunkowania

definiowania znaczeń leksemów w nauczaniu

języka obcego; metafory językowe a zachowania

językowe, świat kultury, zwyczajów i

wyobrażeń ludzi mówiących danym językiem;

stereotyp i prototyp językowy a wizja świata

przekazywana w podręcznikach do nauki języka

jako obcego;

komunikacja międzykulturowa a etnocentryzm i

skrypty kulturowe (polskie skrypty kulturowe,

etykieta językowa, grzecznościowe strategie

konwersacyjne, agonistyka czy empatia,

emocjonalność, płeć w kulturze)

Wykaz literatury Bartmiński J. Językowe podstawy obrazu świata.,

25

obowiązkowej i uzupełniającej Lublin 2006

Bartmiński J. Stereotypy mieszkaja w jezyku. Studia

etnolingwistyczne, Lublin 2007

Językowy obraz świata i kultura, „Język a Kultura”,

t. 13, red. A. Dąbrowska, J. Anusiewicz, Wrocław

2000.

Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński,

Lublin1999, wyd. II, popr.

Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu,

Warszawa 1998.

Pease A., Język ciała. Jak czytać myśli ludzi z

gestów, Warszawa 1997.

Piętkowa R., Językowy obraz świata i stereotypy a

nauczanie języka polskiego, w: Sztuka czy

rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego, red. A.

Achtelik, J. Tambor, Katowice 2007.

Piętkowa R., O kulturowych uwarunkowaniach

definiowania leksemów w nauczaniu języka obcego,

„Postscriptum” 2002, nr 2-3 (42-43), s. 97-106.

Sapir E., Kultura, język, osobowość. Wybrane eseje,

Warszawa 1978.

Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria,

metodologia, analizy empiryczne, „Język a Kultura”,

t. 12, red. Janusz Anusiewicz, Jerzy Bartmiński,

Wrocław 1998.

Wierzbicka A., Język – umysł – kultura. Wybór

prac, red. J. Bartmiński, Warszawa 1999.

Wierzbicka A., Uniwersalne pojęcia ludzkie i ich

konfiguracje w różnych kulturach,

„Etnolingwistyka” 1991, nr 4, s.7-40.

Współczesny język polski, red. J. Bartmiński,

Wrocław 1993.


kształcenia*)

Podstawy fonetyki i poprawnej wymowy polskiej

z elementami emisji głosu


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KG_W08 zna cechy głosek polskich i sposoby ich opisu

KG_W08 zna system fonologiczny języka polskiego, cechy

dystynktywne polskich fonemów oraz warianty fonemów

KG_W08 umie wskazać różnice między pisownią a

26

wymową, zna dopuszczalne uproszczenia i upodobnienia w

języku polskim

KG_W08 zna prawidła poprawnej wymowy polskiej i umie

przygotować zestawy ćwiczeń doskonalące wymowę polską

wśród cudzoziemców z różnych obszarów językowych

KG_W08 zna zasady poprawnego akcentowania i intonacji

w języku polskim

KG_W08 zna różnice między normą wymawianiową i

uzusem

KG_W08 zna poradniki i słowniki poprawnej wymowy

polskiej

KN_W16 ma podstawową wiedzę o funkcjonowaniu i

patologii narządów mowy

Umiejętności:

K_U11 umie przygotować i przeprowadzić ćwiczenia z

zakresu wymowy

K_U11 umie wskazać podstawowe trudności różnych grup

cudzoziemców w opanowaniu wymowy polskiej

K_U03 potrafi wykorzystać do celów analizy fonetycznej

wybraną metodę oraz odpowiednią terminologię

językoznawczą

KN_U13 potrafi w sposób ergonomiczny korzystać ze

swojego aparatu mowy






Semestr, w którym


realizowany

I



dodatkowe





słuchaczy



przypisana


4 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda podająca, metoda zadaniowa, metoda problemowa,

praktycznego rozwijania umiejętności, metody praktyczne

27



słuchaczy

wykonywanie zadań na zajęciach, ćwiczenia w zakresie

zapisu fonetycznego tekstu, ćwiczenia w zakresie

rozpoznawania głoski na rentgenogramach, labiogramach,

przygotowywanie zestawów ćwiczeń pozwalających

cudzoziemcom lepiej opanować polską wymowę,

wykonywanie ćwiczeń na zajęciach





ocena

egzamin pisemny

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

WYKŁADY:

specyfika trudności w opanowaniu głosek języka

polskiego dla różnych grup cudzoziemców wraz ze

wskazaniem przykładowych ćwiczeń;

cechy fonetyczne i dystynktywne głosek polskich;

omówienie alfabetów fonetycznych (słowiański i

API);

warianty fakultatywne (tu np. dopuszczalność

wymowy tzw. francuskiego „r”, zębowego „ł”) i

warianty pozycyjne;

prawidła poprawnej wymowy polskiej;

pojęcie emisji głosu. Anatomia, fizjologia i

patologia aparatu artykulacyjnego. Jak powstaje

głos.

ĆWICZENIA:

sposoby opisu głosek polskich: schematyczne

rentgenogramy (odczytywanie i tworzenie-

rysowanie, pokazywanie dłońmi), labiogramy (dla

samogłosek i spółgłosek wargowych), palatogramy

(przykładowo), program CD, programy

komputerowe;

różnice między pisownią a wymową: relacja:

głoska–litera, wieloznaki, funkcja litery i, różnice

ilościowe i jakościowe;

spółgłoskowy charakter języka polskiego;

specyficzne głoski, charakterystyczne dla języka

polskiego; połączenia spółgłosek w języku polskim;

prawidła poprawnej wymowy polskiej:

dopuszczalne upodobnienia i uproszczenia grup

28

głoskowych, niedopuszczalne uproszczenia

prowadzące często do zaburzeń komunikacji i

nieporozumień; zjawiska zachodzące na granicy

głosek w połączeniach;

jednorodność i niejednorodność grup

spółgłoskowych pod względem dźwięczności;

wymowa tzw. nosówek w języku polskim:

nosowość konsonantyczna, nosowość wokaliczna,

wygłos, denazalizacja;

wymowa głosek podwojonych;

akcent i intonacja w języku polskim; emocjonalność

intonacji, jej wpływ na znaczenie wypowiedzi;

norma wymawianiowa i uzus – stanowienie norm;

zmiany wymawianiowe na przełomie tysiącleci;

słowniki i poradniki poprawnej wymowy polskiej;

tworzenie i przeprowadzanie ćwiczeń z zakresu

wymowy (dla ćwiczenia konkretnych głosek,

połączeń itp.); konspekty fragmentów lekcji

poświęconych wymowie.

ćwiczenia usprawniające prawidłowe oddychanie,

motorykę narządów mowy, fonację i artykulację

relaksacja jako metoda zwiększająca efektywność

głosu

emisyjna praca nad tekstem.

Wykaz literatury


Karczmarczuk B., Wymowa polska z ćwiczeniami,

Lublin 1987.

Krzyżyk D., Ćwiczenia ortograficzne dla

obcokrajowców – różne typy dyktand, w: Sztuka czy



Milewski S, Lingwistyczne i dydaktyczne aspekty

analizy fonemowej, Lublin 1999.

Ostaszewska D., Tambor J., Fonetyka i fonologia

współczesnego języka polskiego. Warszawa

(wydanie dowolne).

Steffen-Batogowa M., Struktura akcentowa języka

polskiego. Warszawa-Poznań 2000.

Steffen-Batogowa M., Automatyzacja transkrypcji

fonematycznej tekstów polskich. Warszawa 1975.

29

Tambor J., Fonetyka i fonologia współczesnego

języka polskiego. Ćwiczenia, Warszawa 2007.

Tambor J., Nauczanie wymowy polskiej. Trudności

różnych grup cudzoziemców, w: Sztuka i rzemiosło?

Nauczyć Polski i polskiego. Red. A. Achtelik, M.

Kita, J. Tambor. Katowice 2010.

Wacławek M., Samogłoskowe problemy

polszczyzny (emisja głosu, prawidła wymowy w

świetle nauczania JpjO), w: Sztuka czy rzemiosło?



Poradniki i podręczniki logopedyczne.

Toczyska B.: Elementarne ćwiczenia dykcji. Gdańsk

2001.

Przybysz-Piwko M. (red.): Emisja głosu

nauczyciela. Warszawa 2006.

Tarasiewicz B.: Mówię i śpiewam świadomie.

Kraków 2003.


kształcenia*)

Wybrane zagadnienia kultury polskiej I – metody

i programy nauczania, historia kultury


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KG_W01 zna i umie scharakteryzować poszczególne

metody wykorzystywane w nauczaniu kultury polskiej

wśród cudzoziemców

K_W12 posiada wiedzę z dziedziny teorii kultury w

zakresie pozwalającym ujmować teksty literackie i

nieliterackie jako realizację określonego kodu kultury

Umiejętności:

KG_U01 potrafi wyszukiwać, analizować, selekcjonować i

użytkować informację źródłową i naukową

KN_U12 potrafi zanalizować podręczniki do nauki języka

polskiego pod kątem zawartych w nich treści kulturowych

K_U01 potrafi posługiwać się podstawowymi terminami

koniecznymi do analizy tekstu kultury

K_U01 umie samodzielnie stworzyć program do nauczania

kultury polskiej wśród cudzoziemców ze wskazaniem treści

dostosowanych do zaawansowania znajomości języka

30

polskiego w grupie docelowej

KG_U15 potrafi wykorzystywać różne kanały i techniki w

komunikacji z cudzoziemcem, przybliżając mu wybrane

zagadnienia z kultury polskiej




K_K11 uczestniczy w życiu kulturalnym, jest świadom

znaczenia swojego regionu dla polskiej kultury

Semestr, w którym


realizowany

I

Forma realizacji zajęć wykład 10 h


dodatkowe





słuchaczy

wykład 10 h


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

wykład monograficzny z prezentacją multimedialną oraz

ilustracją w formie nagrań video, prezentacja materiałów

podręcznikowych z analizą zawartych w nich treści

kulturowych, metoda poglądowa, heureza, metoda

interaktywna



słuchaczy

test sprawdzający, udział w dyskusji, praca w grupach





zaliczenie rygorowe

praca zaliczeniowa w formie konspektu lub prezentacji

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

rola nauczania kultury polskiej w nauczaniu języka

polskiego jako obcego; propozycje zagadnień

tematycznych na seminaria dla grup

humanistycznych oraz sposoby wprowadzania

elementów z wiedzy o kulturze na zajęciach

lektoratowych w zależności od zaawansowania

znajomości języka polskiego;

przegląd definicji i sposobów rozumienia pojęcia

kultura oraz wpływ wyboru jednej z nich na

31

kształtowanie programu nauczania proponowanego

cudzoziemcom (przykłady); metody wprowadzania

zagadnień kulturowych (intersemiotyka, drama,

wykład, konwersatorium, techniki audiowizualne

itp.);

książki do nauczania kultury polskiej – prezentacja;

specyfika polskiej kultury szlacheckiej – od złotej

wolności po sarmatyzm (ze szczególnym

uwzględnieniem modeli życia w polskim

renesansie);

sarmatyzm – ideologia i praktyka oraz sarmatyzm

jako tradycja w kulturze polskiej;

wokół polskich mitów narodowych (m.in.

antemurale christianitatis, Polska spichlerzem

narodów, polska gościnność etc.);

etykieta w kulturze polskiej – dzieje obyczajów

(m.in. na podstawie opisu obyczajów i Pana

Tadeusza);

romantyczna spuścizna kulturowa – mitologie

romantyczna (ludowość, egotyzm, mit tyrtejski, mit

prometejski, mesjanizm);

główne ośrodki muzealne – o kulturze artystycznej

(Puławy, Wawel, Pszczyna itd.);

stereotypy narodowościowe;

zmiana oficjalnych kodów II Rzeczypospolitej;

tradycja i nowoczesność; wzory;

kultura doby PRL-u – wzory kulturowe czy

akcydensy.

Wykaz literatury

obowiązkowej i

uzupełniającej

Achtelik A., Intersemiotyczność a nauczanie kultury

polskiej, w: Mój warsztat metodyczny na początku

XXI wieku. Materiały XI międzynarodowej

konferencji naukowo-dydaktycznej, Wrocław 2002,

s. 7-12.

Achtelik A., Z wybranych zagadnień kultury

polskiej – uwagi na marginesie, w: Sztuka czy



Dobesz U., Spacery po Wrocławiu. Materiały do

popularyzacji wiedzy o kulturze polskiej dla

32

cudzoziemców, w: Inne optyki. Nowe programy,

nowe metody, nowe technologie w nauczaniu

kultury polskiej i języka polskiego jako obcego, red.

R. Cudak, J. Tambor, Katowice 2001, s. 400-405.

Garncarek P., Problem aktualizacji wiedzy o

kulturze w nauczaniu języka polskiego jako obcego,

w: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie

polonistyczne cudzoziemców, nr 10, Łódź 1998,

209-215.

Górecki M., Kozieja-Ruta D., Paprotna A.,

Elementy kultury języka w nauczaniu języka

polskiego jako obcego na poziomie średnio

zaawansowanym, w: Acta Universitatis Lodziensis.

Kształcenie polonistyczne cudzoziemców, nr 10,

Łódź 1998, 61-71.

Jelonkiewicz M., Kanon kulturowy i kompetencja

socjokulturowa w opisie kompetencji językowej

potrzeby certyfikacji znajomości języka polskiego

jako obcego, w: Inne optyki…, s. 504- 507.



Kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego.

Stan obecny – programy nauczania – pomoce

dydaktyczne, red. W.T. Miodunka, Kraków 2004


kształcenia*)

Wybrane zagadnienia kultury polskiej II – warsztaty

metodyczne pracy z obrazem filmowym


kształcenia*)

Polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KG_W02 zna język specjalistyczny pozwalający

dokonywać analiz obrazu filmowego w pracy z odbiorcą

cudzoziemskim

KG_W20 ma podstawową wiedzę o instytucjach kultury i

orientację w kinie polskim

KG_ W02 ma wiedzę na temat specyfiki rozwoju polskiego

kina

Umiejętności:

K_U09 umie scharakteryzować miejsce filmu na tle kultury

polskiej

KG_U01 potrafi posługiwać się podstawowymi terminami

33

koniecznymi do analizy obrazu filmowego

KN _U05 potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną na temat

kina polskiego do samodzielnego stworzenia programu

nauczania dla cudzoziemców z zakresu filmu polskiego

K_U09 posiada umiejętność ukazania miejsca kina

polskiego na tle kina światowego




K_K11 uczestniczy w życiu kulturalnym (filmowym), jest

świadom znaczenia swojego regionu dla polskiej kultury

Semestr, w którym


realizowany

II

Forma realizacji zajęć wykład 10 h


dodatkowe





słuchaczy

wykład 10 h


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

wykład monograficzny z prezentacją multimedialną oraz

ilustracją w formie nagrań video



słuchaczy

test sprawdzający





zaliczenie rygorowe

ocena

praca zaliczeniowa, test sprawdzający

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

film na tle dziedzin kultury narodowej; jego związki

historyczne, tematyczne, formalne i ideowe ze

sztukami tradycyjnymi;

miejsce filmu w komunikacji społecznej: jego ranga

kulturowa oraz udział w kształtowaniu tożsamości i

świadomości narodowej;

nacechowanie gatunkowe kina fabularnego;

kompleksy narodowe w polskich filmach; presja

34

polityczna wywierana w latach 1945-1989 na kino

fabularne;

rozwój kina fabularnego – ujęcie diachroniczne

uwzględniające wcześniejsze ustalenia: walka o

nowy model X muzy (1945-1949), socrealizm w

kinie, „polska szkoła filmowa”, gatunki „narodowe”

(w tym widowiskowe adaptacje największych

arcydzieł literatury narodowej), poetyki autorskie,

kino rozrywkowe, „kino moralnego niepokoju”,

kino stanu wojennego, kino czasu przełomu;

kino fabularne pod presją wolnego rynku (1990-

2004): kryzys autorstwa, narodziny i rozwój „kina

bandyckiego”, nowe poetyki gatunkowe

(hybrydyzacja gatunkowa), tzw. ”kino

prowincjonalne”, udział kina w sporach o

tożsamość kulturową i narodową;

polskie kino między globalizacją a lokalizmem.

Wykaz literatury

obowiązkowej i

uzupełniającej

Dzieje kina polskiego, w: Kino ma 100 lat, red. J.

Rek, E. Ostrowska, Łódź 1998, s. 185-263.

Gwóźdź A., Kutz czytany na nowo Kutzem, w:



Haltof M., Kino polskie, Gdańsk 2002.

Hendrykowska M., Kronika kinematografii polskiej

1895-1997, Poznań 1999.

Kino po polsku (numer monograficzny),

„Postscriptum” 2003, nr 1-2 (45-46).

Miczka T., „Kino moralnego niepokoju”. Źródła i

granice realizmu w polskim filmie fabularnym w

latach 1976-1981, w: Sztuka czy rzemiosło?




kształcenia*)

Wybrane zagadnienia kultury polskiej III – kultura jako

metody prezentacji


kształcenia*)

Polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KG_W20 ma wiedzę na temat głównych instytucji

kształtujących polskiego życia kulturalnego

35

K_W12 ma wiedzę na temat głównych tendencji w rozwoju

polskiego teatru

K_W12 ma wiedzę na temat głównych tendencji rozwoju

polskiej muzyki klasycznej i rozrywkowej

Umiejętności:

KG_U01 umie scharakteryzować miejsce teatru oraz na tle

kultury polskiej

KG_U01 potrafi posługiwać się podstawowymi terminami

koniecznymi do analizy spektaklu teatralnego oraz dzieła

dramatycznego

KG_U01 potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną na temat

teatru polskiego do samodzielnego stworzenia programu

nauczania dla cudzoziemców z zakresu teatru




K_K11 uczestniczy w życiu kulturalnym, jest świadom

znaczenia swojego regionu oraz instytucji kulturowych dla

polskiej kultury

Semestr, w którym


realizowany

III

Forma realizacji zajęć Wykład 10 h


dodatkowe





słuchaczy

Wykład 10 h


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

Wykład monograficzny z prezentacją multimedialną oraz

ilustracją w formie nagrań video



słuchaczy

Test sprawdzający ustny lub pisemny, udział w dyskusji,

projekt zajęć z cudzoziemcami





zaliczenie rygorowe

praca zaliczeniowa, test sprawdzający

36

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

demistyfikacja narodowych mitów i stereotypów

społecznych w dramaturgii Sławomira Mrożka;

groteska; parodia wzorców romantycznych;

eksperymenty dramaturgiczne Tadeusza Różewicza

(dramat otwarty, teatr realistyczno-poetycki, teatr

wewnętrzny) w kontekście teatru absurdu oraz innych

kierunków awangardowej dramaturgii europejskiej;

teatr ubogi Jerzego Grotowskiego – metoda gry

aktorskiej (aktor ogołocony) i rozwiązania

przestrzenno-scenograficzne; wpływ Grotowskiego na

współczesny teatr w Polsce i na świecie;

poszukiwania teatralne Tadeusza Kantora na tle

tendencji we współczesnym teatrze plastycznym;

happening i Teatr Śmierci;

antropologia teatru – zespół Gardzienice i jego

etnooratoria a inne grupy (polskie i europejskie)

zaliczane do nurtu „trzeciego teatru”

polska muzyka rozrywkowa – festiwale, wydarzenia

kulturalne

najwięksi polscy kompozytorzy

polska opera na tle opery światowej

Wykaz literatury

obowiązkowej i

uzupełniającej

Balme Ch., Wprowadzenie do nauki o teatrze, przeł.

M. Dudzik, M. Leyko, Warszawa 2002.

Historia teatru, red. J.R. Brown, przeł. H. Baltyn-

Karpińska, Warszawa 1999 (fragmenty).

Problemy teorii dramatu i teatru, t.1-2., red. J.

Degler, Wrocław 2003,

Styan. J.L., Współczesny dramat w teorii scenicznej

i praktyce, przeł. M. Sugiera, Wrocław 1995.

Teatr – widowisko, red. M. Fik, Warszawa 2000.

Wąchocka E., Utopia tragedii końca dwudziestego

wieku, w: Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i

polskiego, red. A. Achtelik, J. Tambor, Katowice

2007.


kształcenia*) Literatura w nauczaniu cudzoziemców


kształcenia*)

Polski


przedmiotu/modułu Wiedza:

37

kształcenia*)



K_W04 zna podstawą terminologię literaturoznawczą

K_W14 ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach

rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w

zakresie historii oraz teorii literatury polskiej potrzebnych w

kontekście pracy z cudzoziemcami

K_W14 ma wiedzę na temat sposobów i metod nauczania

literatury polskiej cudzoziemców

KNG_W07 zna podstawowe prace z zakresu

glottodydaktyki literatury polskiej oraz zna podstawę

programowa do nauczania literatury polskiej dzieci w

szkołach i placówkach polonijnych

KW_16 zna i rozumie specyfikę najważniejszych metod

analizy i interpretacji tekstów literackich

Umiejętności:

K_U02 umie wykorzystywać wiedzę z zakresu teorii i

historii literatury polskiej w pracy z cudzoziemcem

zorientowanym humanistycznie podczas interpretacji tekstu

KNG_U04 umie samodzielnie skonstruować program do

nauczania literatury polskiej w grupach zróżnicowanych

językowo i etnicznie

K_U02 zna różne metody pracy z tekstem literackim i umie

funkcjonalnie wykorzystać tekst literacki jako materiał do

nauczania języka polskiego jako obcego

KN_U05 potrafi przygotować program nauczania literatury

polskiej dla cudzoziemców dostosowany do ich znajomości

jpjo oraz profilu kształcenia

KNG_U07 umie przekazywać wiedze na temat polskiej

literatury




K_K06 przejawia szacunek dla twórców kultury, jej

popularyzatorów oraz badaczy

K_K07 ma świadomość znaczenia tradycji literackiej w

wytwarzaniu kultury jako dobra narodowego, lokalnego i

środowiskowego

KNG_K09 m świadomość odpowiedzialności za

zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu i kraju, Sam

uczestniczy w życiu kulturalnym i potrafi podejmować

działania mające na służyć upowszechnianiu wśród

młodego pokolenia wiedzy o polskiej kulturze, będącej

integralnym składnikiem europejskiej różnorodności

Semestr, w którym I

38


realizowany

Forma realizacji zajęć 10 h wykłady


dodatkowe





słuchaczy

10 h wykłady


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

heureza, metoda podająca, metoda poszukująca, metoda

problemowa



słuchaczy

ocena

udział w debacie, udział w dyskusji, analiza i interpretacja

utworów literackich w kontekście nauczania jpjo





zaliczenie rygorowe

przygotowanie kanonu literatury polskiej w kontekście

samodzielnie prowadzonego kursu literatury z

cudzoziemcami

test sprawdzający

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

podstawowa wiedza z zakresu sposobów i metod

nauczania literatury polskiej wśród cudzoziemców;

przypomnienie wiedzy z zakresu metodologii badań

literackich, teorii literatury i historii literatury pod

kątem wykorzystania w czasie pracy na seminariach

i konwersatoriach literackich z cudzoziemcami;

najnowsze tendencje w literaturze i najnowsze

kierunki badań literackich w zakresie możliwym do

wykorzystania w prowadzeniu zajęć literackich;

nabycie umiejętności konstruowania autorskich

programów nauczania literatury w pracy z

cudzoziemcami, które uwzględniają różnorodne

aspekty sytuacyjne, dydaktyczne, metodyczne i

metodologiczne;

efektywne wykorzystanie tekstu literackiego jako

narzędzia w wyuczaniu języka i kultury polskiej;

szczególne znaczenie form pracy z tekstem

literackim (interpretacja utworu), związanych z

intertekstualnym i hermeneutycznym oglądem

literatury.

39

Wykaz literatury


Balcerzan E, Poezja polska w latach 1939-1965, cz.

1: Strategie liryczne, Warszawa 1984; cz. 2:

Ideologie artystyczne, Warszawa 1988.

Cudak R., Interpretacja tekstu literackiego w

edukacji studentów zaawansowanych, w:

Polonistyka w świecie, red. J. Mazur, Lublin 2000.

Cudak R., Tambor J., Tekst literacki w nauczaniu

języka polskiego jako obcego, w: Spotkania. Księga

jubileuszowa dla Profesora Aleksandra Wilkonia,

red. M. Kita, B. Witosz, Katowice 2005.

Czapliński P., Śliwiński P., Literatura polska 1976-

1998. Przewodnik po prozie i poezji, Kraków 2000.

Hajduk-Gawron W., Przekłady literatury polskiej a

dobór tekstów literackich w nauczaniu

cudzoziemców, w: Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć


Katowice 2007.

Jaskółowa E., Poezja w nauczaniu języka polskiego

jako obcego, w: Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć


Katowice 2007.

Literatura polska w świecie. Zagadnienia recepcji i

odbioru, red. R. Cudak, Katowice 2006.

Nasiłowska. A., Trzydziestolecie 1914-1944,

Warszawa 1999.

Seretny A., Tekst literacki w dydaktyce języka

polskiego jako obcego. Między percepcją a recepcją

dzieła, w: Literatura polska w świecie…

Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A.

Brodzka i in., Wrocław 1992.

Słownik literatury polskiej, red. M. Piechota, M.

Pytasz, P. Wilczek, Katowice 2006.

Stabro S., Literatura polska 1944-2000 w zarysie,

Kraków 2005.

Szałasta-Rogowska B., Tekst literacki i malarski w

nauczaniu cudzoziemców. Sposoby pracy na

zajęciach lektoratowych, w: Sztuka czy rzemiosło?



Szaruga L., Walka o godność. Poezja polska w

latach 1939-1988, Wrocław 1993.

Wilczek P., Kanon jako problem kultury

współczesnej. „Postscriptum” 2004-2005, nr 48-49.

40

Seria „Biblioteka Interpretacji” (Cudak R., Czytając

Białoszewskiego, Katowice 1999; Olejniczak J.,

Czytając Miłosza, Katowice 1998; Opacka-Walasek

D., Czytając Herberta, Katowice 2001; Pawelec D.,

Czytając Barańczaka, Katowice 1995).


kształcenia*)

Teksty literackie w nauczaniu języka polskiego jako

obcego


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

K_W13 posiada wiedzę o wpływie innych kultur na

literaturę polską, rozumie związki i zależności miedzy

różnymi literaturami i kulturami

KG_W19 ma świadomość zróżnicowania języka, zna

specyfikę różnych obiegów literackich, ma wiedzę na temat

recepcji literatury polskiej w świecie

KG_W22 ma wiedzę na temat sposobów i metod nauczania

literatury polskiej cudzoziemców (metody i techniki pracy)

KNG_W07 zna podstawowe prace z zakresu

glottodydaktyki literatury polskiej

K_W07 posiada podstawową wiedzę z zakresu poetyki

opisowej, poetyki historycznej oraz zagadnień teorii

literatury

KG_W05 posiada wiedzę z historii literatury polskiej oraz

ujęć komparatystycznych

Umiejętności:

K_U02 umie wykorzystywać wiedzę z zakresu teorii i

historii literatury polskiej w pracy z cudzoziemcem

zorientowanym humanistycznie podczas interpretacji tekstu

K_U02 potrafi przedstawić spójną interpretację tekstu

literackiego z wykorzystaniem kontekstów kulturowych i

przedstawić ją cudzoziemcom uczącym się jpjo

K_U08 umie przeprowadzić analizę poetyki oraz analizę

stylistyczną tekstu literackiego na wszystkich poziomach

jego organizacji strukturalnej

KN_U05 umie samodzielnie skonstruować program do

nauczania literatury polskiej w grupach zróżnicowanych

41

językowo i etnicznie

K_U09 umie przeprowadzić analizę współczesnego tekstu

literackiego na każdym poziomie




K_K06 przejawia szacunek dla twórców kultury, jej

popularyzatorów oraz badaczy

K_K07 ma świadomość znaczenia tradycji literackiej w

wytwarzaniu kultury jako dobra narodowego, lokalnego i

środowiskowego

Semestr, w którym


realizowany

II

Forma realizacji zajęć 10 h ćwiczenia


dodatkowe





słuchaczy

10 h ćwiczenia


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

heureza, metoda podajaca, metoda poszukująca, metoda

problemowa



słuchaczy

udział w debacie, udział w dyskusji, analiza i interpretacja

utworów literackich w kontekście nauczania jpjo





zaliczenie rygorowe

ocena

przygotowanie kanonu literatury polskiej w kontekście

samodzielnie prowadzonego kursu literatury z

cudzoziemcami

test sprawdzający

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

podstawowa wiedza z zakresu sposobów i metod

nauczania literatury polskiej wśród cudzoziemców;

przypomnienie wiedzy z zakresu metodologii badań

literackich, teorii literatury i historii literatury pod

kątem wykorzystania w czasie pracy na seminariach

42

i konwersatoriach literackich z cudzoziemcami;

najnowsze tendencje w literaturze i najnowsze

kierunki badań literackich w zakresie możliwym do

wykorzystania w prowadzeniu zajęć literackich;

nabycie umiejętności konstruowania autorskich

programów nauczania literatury w pracy z

cudzoziemcami, które uwzględniają różnorodne

aspekty sytuacyjne, dydaktyczne, metodyczne i

metodologiczne;

efektywne wykorzystanie tekstu literackiego jako

narzędzia w wyuczaniu języka i kultury polskiej;

szczególne znaczenie form pracy z tekstem

literackim (interpretacja utworu), związanych z

intertekstualnym i hermeneutycznym oglądem

literatury.

Wykaz literatury


Balcerzan E, Poezja polska w latach 1939-1965, cz.

1: Strategie liryczne, Warszawa 1984; cz. 2:

Ideologie artystyczne, Warszawa 1988.

Cudak R., Interpretacja tekstu literackiego w

edukacji studentów zaawansowanych, w:

Polonistyka w świecie, red. J. Mazur, Lublin 2000.

Cudak R., Tambor J., Tekst literacki w nauczaniu

języka polskiego jako obcego, w: Spotkania. Księga

jubileuszowa dla Profesora Aleksandra Wilkonia,

red. M. Kita, B. Witosz, Katowice 2005.

Czapliński P., Śliwiński P., Literatura polska 1976-

1998. Przewodnik po prozie i poezji, Kraków 2000.

Hajduk-Gawron W., Przekłady literatury polskiej a

dobór tekstów literackich w nauczaniu

cudzoziemców, w: Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć


Katowice 2007.

Jaskółowa E., Poezja w nauczaniu języka polskiego

jako obcego, w: Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć


Katowice 2007.

Literatura polska w świecie. Zagadnienia recepcji i

odbioru, red. R. Cudak, Katowice 2006.

Nasiłowska. A., Trzydziestolecie 1914-1944,

Warszawa 1999.

Seretny A., Tekst literacki w dydaktyce języka

polskiego jako obcego. Między percepcją a recepcją

43

dzieła, w: Literatura polska w świecie…

Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A.

Brodzka i in., Wrocław 1992.

Słownik literatury polskiej, red. M. Piechota, M.

Pytasz, P. Wilczek, Katowice 2006.

Stabro S., Literatura polska 1944-2000 w zarysie,

Kraków 2005.

Szałasta-Rogowska B., Tekst literacki i malarski w

nauczaniu cudzoziemców. Sposoby pracy na

zajęciach lektoratowych, w: Sztuka czy rzemiosło?



Szaruga L., Walka o godność. Poezja polska w

latach 1939-1988, Wrocław 1993.

Wilczek P., Kanon jako problem kultury

współczesnej. „Postscriptum” 2004-2005, nr 48-49.

Seria „Biblioteka Interpretacji” (Cudak R., Czytając

Białoszewskiego, Katowice 1999; Olejniczak J.,

Czytając Miłosza, Katowice 1998; Opacka-Walasek

D., Czytając Herberta, Katowice 2001; Pawelec D.,

Czytając Barańczaka, Katowice 1995).


kształcenia*)

Metodyka nauczania języka polskiego jako obcego I

(poziom początkujący)


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KNG_W05 posiada wiedzę na temat metod stosowanych w

nauczaniu jpjo

KNG_W08 posiada wiedzę na temat zakresu kompetencji

językowych jakie powinien opanować student na poziomie

A1 i A2 pod względem leksykalnym, gramatycznym,

komunikacyjnym, wymowy i intonacji oraz z zakresu

rozumienia tekstu słuchanego i czytanego

KNG_W07 zna podstawę programową, programy,

podręczniki dla kształcenia cudzoziemców na poziomie A1

i A2

KN_W09 ma uporządkowaną wiedzę na temat

porozumiewania się lekcjach w celach dydaktycznych

Umiejętności:

44

KN_U05 potrafi ułożyć program nauczania w grupach

początkujących

KN_U05 zna podręczniki i pomoce dydaktyczne do

nauczania w grupach początkujących

KN_U05 umie samodzielnie przygotować konspekt zajęć

dla grupy początkującej z równomiernym kształtowaniem

wszystkich kompetencji

KN_U05 potrafi samodzielnie przygotować ćwiczenia

rozwijające poszczególne umiejętności językowe

KNG_U09 potrafi dokonać oceny zróżnicowania

znajomości jpjo w grupach początkujących (A1/A2)

KNG_U10 potrafi samodzielnie dokonać ewaluacji

postępów pracy w grupie

KN_U05 umie zanalizować obserwowane zajęcia w grupie

początkującej

KN_U08 umie pracować w zespole pełniąc różne role,

posiada elementarne umiejętności organizacyjne

pozwalające na realizację działań dydaktycznych


KNG_K01 ma świadomość poziomu swojej wiedzy i

umiejętności merytorycznych, psychologiczno-

pedagogicznych, dydaktycznych, rozumie potrzebę ciągłego

dokształcania zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje

samooceny własnej wiedzy i umiejętności, potrafi uzupełnić

swoją wiedzę i umiejętności



KG_K05 przejawia szacunek dla warsztatu pracy polonisty,

a szczególnie zabytków języka, kultury i dziedzictwa

narodowego

Semestr, w którym


realizowany

I

Forma realizacji zajęć ćwiczenia (10h)


dodatkowe





ćwiczenia (10h)

45

słuchaczy


przypisana


3 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda zadaniowa, metoda podająca z prezentacją




słuchaczy

ocena

przygotowywanie konspektów lekcji z wykorzystaniem

poszczególnych metod, przygotowanie ćwiczeń

rozwijających poszczególne kompetencje językowe, anliza

treści i układu podręczników do nauki jpjo dla

początkujących, udział w dyskusji





zaliczenie rygorowe

przygotowanie konspektu zajęć z grupą początkującą

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

charakterystyka słuchacza początkującego; zakres

materiału leksykalnego, gramatycznego oraz

umiejętności językowych, jakie powinien opanować

słuchacz początkujący podczas kursu; porównanie

dwóch programów nauczania dla grupy

początkującej (program skonstruowany zgodnie z

metodą komunikacyjną oraz program

skonstruowany metodą gramatyczną – omówienie i

porównanie, wskazanie korzyści oraz niedostatków);

prezentacja podręczników oraz materiałów

pomocniczych do nauki języka polskiego jako

obcego dla słuchaczy początkujących; próba

układania tekstów oraz ćwiczeń dla słuchaczy

początkujących, zgodnie ze wskazanym materiałem

gramatycznym oraz leksykalnym; dobór tekstów

autentycznych podczas pracy ze słuchaczami

początkującymi;

prezentacja i analiza konspektu przygotowanego dla

grupy początkującej – organizacja czasu na

zajęciach, ilość wprowadzanego słownictwa, sposób

pracy z tekstem pisanym i słuchanym itp. (nauka

konstruowania konspektu).

Wykaz literatury


Inne optyki. Nowe programy, nowe metody, nowe

technologie w nauczaniu kultury polskiej i języka

polskiego jako obcego, red. R. Cudak, J. Tambor,

Katowice 2001.

Madeja A., Co należy wiedzieć, chcąc uczyć

46

cudzoziemców frazeologii, w: Sztuka czy



Morcinek B., Kształcenie sprawności mówienia –

perspektywa nauczyciela, w: Sztuka czy rzemiosło?



Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej

kultury w nowej rzeczywistości europejskiej.

Materiały z VI Międzynarodowej Konferencji

Glottodydaktycznej, red. P. Garncarek, Warszawa

2005.

Nauczanie języka polskiego jako obcego. Materiały

z pierwszej Konferencji Polonistów Zagranicznych i

Polskich zwołanej z inicjatywy Grupy „Bristol” do

Instytutu Polonijnego UJ, red. W.T. Miodunka,

Kraków 1997.

Polonistyczna edukacja językowa i kulturowa

cudzoziemców. Poziom średni: stan obecny –

problemy – postulaty, red. B. Ostromęcka-Frączak,

Łódź 1998.

Polonistyka w świecie. Nauczanie języka i kultury

polskiej studentów zaawansowanych, red. J. Mazur,

Lublin 2000.

Seretny A., Lipińska E., ABC metodyki nauczania

języka polskiego jako obcego, Kraków 2005.

Wrocławska dyskusja o języku polskim jako obcym.

Materiały z Międzynarodowej Konferencji

Stowarzyszenia „Bristol”, red. A. Dąbrowska,

Wrocław 2004.


kształcenia*)

Metodyka nauczania języka polskiego jako obcego II

(poziom średnio zaawansowany i zaawansowany)


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:


nauczaniu jpo



B1 i B2 oraz C1 i C2 pod względem leksykalnym,

gramatycznym, komunikacyjnym, wymowy i intonacji oraz

47

z zakresu rozumienia tekstu słuchanego i czytanego

KNG_W08 umie scharakteryzować co to znaczy student

średnio zaawansowany i zaawansowany


porozumiewania się lekcjach w celach dydaktycznych

KNG_W05 potrafi dokonać oceny zróżnicowania

znajomości jpjo w grupach początkujących (B1/B2 i C1/C2)

Umiejętności:


średnio zaawansowanych i zaawansowanych

KN_U05 umie samodzielnie przygotować konspekt zajęć

dla grupy średnio zawansowanej i zaawansowanej z

równomiernym kształtowaniem wszystkich kompetencji

oraz wykorzystaniem materiałów autentycznych

KN_U05 potrafi samodzielnie przygotować ćwiczenia

rozwijające poszczególne umiejętności językowe

KNG_U09 potrafi dokonać oceny zróżnicowania

znajomości jpjo w grupach początkujących (B1/B2 oraz

C1/C2)

KNG_U03 potraf analizować i oceniać dokumenty

dydaktyczne do kształcenia polonijnego

KNG_U10 potrafi samodzielnie dokonać ewaluacji

postępów pracy w grupie

KN_U05 umie zanalizować obserwowane zajęcia w grupie

średnio zaawansowanej

KN_U05 zna podręczniki i pomoce dydaktyczne do

nauczania w grupach średnio zaawansowanych

KN_U08 umie pracować w zespole pełniąc różne role,

posiada elementarne umiejętności organizacyjne

pozwalające na realizację działań dydaktycznych

KG_U13 ma podstawowe kompetencje z zakresu

psychologii jeśli chodzi o indywidualną poprawę błędów

popełnianych przez studentów






48






a szczególnie zabytków języka i kultury

Semestr, w którym


realizowany

II



dodatkowe

zaliczenie z metodyki nauczania języka polskiego jako

obcego I (poziom początkujący)





słuchaczy

ćwiczenia (10h)


przypisana


3 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne





słuchaczy

ocena



rozwijających poszczególne kompetencje językowe, analiza

treści i układu podręczników do nauki jpjo dla średnio

zaawansowanych oraz zaawansowanych, udział w dyskusji





zaliczenie rygorowe

przygotowanie konspektu zajęć z grupą średnio

zaawansowaną, przygotowanie zestawu ćwiczeń na

rozwijanie wybranej kompetencji językowej

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

słuchacz średnio zaawansowany: zakres

posiadanych umiejętności i sprawności językowych,

uwarunkowania dotyczące dalszej nauki języka,

potrzeby językowe; cele i techniki nauczania na

poziomie średnim; przegląd podręczników i pomocy

dydaktycznych dostępnych na rynku;

kształcenie poszczególnych sprawności na poziomie

średnim (techniki, materiały dydaktyczne,

integrowanie sprawności); typy ćwiczeń i

podporządkowanie ich celom lekcji; proporcje

49

poszczególnych części lekcji w zależności od

wyznaczonych celów glottodydaktycznych;

praca z tekstem (teksty oryginalne, adaptowane i

preparowane, cele i sposoby wykorzystania tekstu w

nauczaniu języka polskiego jako obcego,

przygotowanie i przeprowadzenie ćwiczeń, praca ze

słownikiem); techniki ludyczne w nauczaniu języka

polskiego jako obcego.

Wykaz literatury


Inne optyki. Nowe programy, nowe metody, nowe


polskiego jako obcego, red. R. Cudak, J. Tambor,

Katowice 2001.

Madeja A., Co należy wiedzieć, chcąc uczyć

cudzoziemców frazeologii, w: Sztuka czy



Morcinek B., Kształcenie sprawności mówienia –

perspektywa nauczyciela, w: Sztuka czy rzemiosło?



Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej

kultury w nowej rzeczywistości europejskiej.

Materiały z VI Międzynarodowej Konferencji

Glottodydaktycznej, red. P. Garncarek, Warszawa

2005.

Nauczanie języka polskiego jako obcego. Materiały

z pierwszej Konferencji Polonistów Zagranicznych i

Polskich zwołanej z inicjatywy Grupy „Bristol” do

Instytutu Polonijnego UJ, red. W.T. Miodunka,

Kraków 1997.




Łódź 1998.



Lublin 2000.






50

Wrocław 2004.


kształcenia*) Konspekty i scenariusze lekcji


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:


nauczaniu jpjo ze szczególny uwzględnieniem technik pracy

ze studentem zaawansowanym


językowych jakie powinien opanować student na każdym

poziomie znajomości jpjo pod względem leksykalnym,

gramatycznym, komunikacyjnym, oraz z zakresu

rozumienia tekstu słuchanego i czytanego, potrafi te

kompetencje rozwijać za pomocą odwoływania się do

tekstów autentycznych ze wskazaniem różnicy w obrębie

stylu


porozumiewania się na lekcjach w celach dydaktycznych


dostosowania działań dydaktycznych do potrzeb i

możliwości uczniów

KG_W10 zna najważniejsze czasopisma z dziedziny

glottodydaktyki

Umiejętności:

KN_U12 potrafi analizować własne działania dydaktyczne

oraz wskazywać obszary wymagające modyfikacji, potrafi

eksperymentować i wdrażać działania innowacyjne

KN_U11 potrafi indywidualizować zadania i dostosowywać

metody i treści do potrzeb i możliwości uczniów oraz zmian

zachodzących w świecie i w nauce

KNG_U10 ma podstawowe umiejętności diagnostyczne

pozwalające na rozpoznanie sytuacji uczniów ze

specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, opracowanie

wyników obserwacji i formułowanie wniosków

KN_U06 ma rozwinięte kompetencje komunikacyjne:

potrafi dobrze porozumiewać się z uczniami w celach

dydaktycznych (umie dostosować język do poziomu

zaawansowania ucznia)

51

KNG_U04 potrafi umiejętnie dobrać i wykorzystać

dostępne materiały, środki, metody i formy pracy w celu

projektowania i efektywnego realizowania działań

pedagogicznych


K_K01 ma świadomość poziomu swojej wiedzy i







a szczególnie zabytków języka i kultury

Semestr, w którym


realizowany

III



dodatkowe





słuchaczy

ćwiczenia (10h)


przypisana


3 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne


multimedialną, metoda poglądowa



słuchaczy



rozwijających poszczególne kompetencje językowe,

przygotowanie zestawu tekstów, które mogą być

wykorzystane w tworzeniu konspektu na konkretny poziom

nauczania jpjo





zaliczenie rygorowe

przygotowanie konspektu zajęć na wszystkich poziomach

zawansowania jpjo

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Rodzaje jednostek uczenia się

Planowane metodyczne – konspekt zajęć

Cele nauczania i cele uczenia się

52

Formy organizacji zajęć

Program nauczania a realizacja w formie

poszczególnych jednostek lekcyjnych

Uczenie się poprzez wykonywanie zadań

Wykaz literatury


I. Janowska, Planowane lekcji języka polskiego jako

obcego. Podręcznik i poradnik dla nauczycieli

języków obcych, Kraków 2010

Komorowska H., Metodyka nauczania języków

obcych, Warszawa 1999.

Komorowska H., Programy nauczania w kształceniu

ogólnym i w kształceniu językowym, Warszawa

2005.

Niemiecko B., Pomiar wyników nauczania,

Warszawa 1999.



Wilczyńska W., Skuteczny nauczyciel języka

obcego, Warszawa 2004.


kształcenia*) Koncepcje doboru treści w podręcznikach


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KNG_W07 zna programy, podręczniki do nauczania jpjo


kształtowania u uczniów pozytywnego stosunku do nauki

oraz rozwijania ciekawości, aktywności i samodzielności

poznawczej

Umiejętności:

KG_U05 potrafi umiejętnie dobierać i wykorzystywać

dostępne materiały i formy pracy z nimi w celu

projektowana i efektywnego realizowania działań

dydaktycznych wobec uczniów uczących się jpjo

KN_U05 potrafi dobrać podręczniki do nauki jpjo

odpowiednio do poziomu znajomości języka w grupie

docelowej z uwzględnieniem stosowności leksyki ki i

materiału gramatycznego


KNG_K01 odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej

53

pracy nauczyciela jpjo, projektuje i wykonuje działania

pedagogiczne

Semestr, w którym


realizowany

I



dodatkowe





słuchaczy

wykład (5h)


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne


multimedialną, heureza



słuchaczy

przygotowywanie ćwiczeń sprawdzających znajomość

poszczególnych podręczników przeznaczonych do

nauczania jpjo, udział w dyskusji





zaliczenie rygorowe

Przygotowanie pracy porównującej zawartość dwóch

wskazanych przez prowadzącego podręczników

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

zagadnienia ogólne; typologia książek

wykorzystywanych w procesie dydaktycznym;

strategia podręcznika polegająca na wyważeniu

proporcji między dwiema wartościami: polskością i

uniwersalizmem;

nauczanie autonomiczne języka polskiego (=

gramatyki + leksyki + użycia) vs nauczanie

zintegrowane (język polski w kontekście historii,

kultury), język i literatura, związki języka i tekstów

literackich z innymi dziedzinami kultury, np. kina,

teatru, kabaretu, malarstwa, rzeźby;

dobór treści ze względu na charakterystykę odbiorcy

z uwzględnieniem parametrów

zewnętrznojęzykowych, takich jak przynależność do

wspólnoty językowej i kulturowej, wiek, płeć,

wykształcenie, poznawcze i komunikacyjne

potrzeby uczącego się;

wybór podejścia metodologicznego w

prezentowaniu języka i wiedzy o języku (nauczanie

54

języka i nauczanie o języku): strukturalizm (nacisk

na formę), kognitywizm (nacisk na semantykę),

komunikacjonizm (nacisk na użycie języka w

sytuacji);

tematyka w podręczniku, dobór kręgów

tematycznych, językowy obraz Polski i Polaka,

przemiany obyczajowe i ich językowe przejawy;

kryteria doboru tekstów; teksty literackie, teksty

kultury „wysokiej”, teksty literatury popularnej.

Wykaz literatury


Przegląd podręczników do nauki jpjo, które znajdują

się na polskim rynku edukacyjnym

I. Janowska, Przygotowanie kursu językowego –

programy nauczania [w:] E. Lipińska, A. Seretny, Z

zagadnień dydaktyki języka polskiego jako obcego,

Kraków 2006.


kształcenia*)

Materiały pomocnicze do nauczania języka polskiego

jako obcego


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KNG_W07 zna programy, pomoce dydaktyczne do

nauczania jpjo w tym podręczniki dla nauczyciela

KNG_W13 ma uporządkowaną wiedzę na temat

kształtowania u uczniów pozytywnego stosunku do nauki

oraz rozwijania ciekawości, aktywności i samodzielności

poznawczej

Umiejętności:

KN_U05 potrafi umiejętnie dobierać i wykorzystywać

dostępne materiały i formy pracy z nimi w celu

projektowana i efektywnego realizowania działań

dydaktycznych wobec uczniów uczących się jpjo


KNG_K01 odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej

pracy nauczyciela jpjo, projektuje i wykonuje działania

pedagogiczne

Semestr, w którym


realizowany

II


55


dodatkowe

zaliczenie z koncepcji doboru treści w podręcznikach





słuchaczy

ćwiczenia (5h)


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne


multimedialną, heureza



słuchaczy

praca w grupach polegająca na przygotowaniu projektu,

testowanie w grupach gier i zabaw językowych, które

znajdują się w podręcznikach, przygotowanie własnych

rozwiązań w formie gier i zabaw językowych





zaliczenie rygorowe

ocena

samodzielny projekt pomocy dydaktycznej

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Przegląd pomocy dydaktycznych do nauczania

języka polskiego jako obcego z omówieniem typów

zadań oraz strategii pracy

Podział pomocy dydaktycznych w kontekście

obszaru doskonalenia poszczególnych sprawności

(ortografii, słownictwa, gramatyki, rozumienia ze

słuchu, mówienia, czytania, pisania)

Przegląd zbiorów testów

Wykaz literatury


Przegląd pomocy dydaktycznych do nauki jpjo,

które znajdują się na polskim rynku edukacyjnym

E. Lipińska, A. Seretny, Z zagadnień dydaktyki


Gry i zabawy w kształceniu językowym. Propozycje,

scenariusze, projekty, pod red. H. Wiśniewskiej,

Lublin 2000.


kształcenia*) Techniki multimedialne w nauczaniu obcokrajowców


kształcenia*)

Polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)


Wiedza:

KG_W11 zna różne typy narzędzi wspomagających proces

nauczania/uczenia się języków obcych oraz możliwości ich

56

kompetencje społeczne) zastosowania w środowisku zawodowym

KG_W11 posiada podstawową wiedzę i umiejętności w

zakresie technik informatycznych, przetwarzania tekstów,

wykorzystywania arkuszy kalkulacyjnych, korzystania z baz

danych, posługiwania się grafiką prezentacyjną, korzystania

z usług w sieciach informatycznych, pozyskiwania i

przetwarzania informacji

KG_W11 umie wykorzystywać programy komputerowe do

nauczania jpjo

KNG_W07 zna podręczniki i pomoce dydaktyczne, do

których dołączone są pomoce multimedialne i umie je

wykorzystywać przy projektowaniu samodzielnych zajęć z

jpjo

Umiejętności:

KG_U15 umie kształcić na odległość

KG_U15 wykorzystuje narzędzia internetowe w tworzeniu

warsztatu zawodowego

KG_U15 potrafi zaplanować i konstruować własne

materiały edukacyjne

KG_U15 potrafi krytycznie oceniać zasoby internetowe

oraz narzędzia o charakterze edukacyjnym


KN_K02 zachowuje otwartość w korzystaniu z

nowoczesnych technologii w środowisku zawodowym

Semestr, w którym


realizowany

I

Forma realizacji zajęć 10 (ćwiczenia)


dodatkowe

znajomość podstawowa obsługi edytora Word i Exel





słuchaczy

10 (ćwiczenia)


przypisana


3 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda podająca, metoda zadaniowa, metoda oglądowa,

heureza



słuchaczy

udział w dyskusji, wykonywanie zadań na zajęciach

Analiza i ewaluacja dostępnych zasobów i programów o

charakterze edukacyjnym

Przygotowanie własnych ćwiczeń interaktywnych

Przygotowanie własnej strony internetowej o charakterze

57

dydaktycznym





ocena

egzamin praktyczny - projekt interaktywnych pomocy

dydaktycznych

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

bezpieczeństwo danych komputerowych, w tym

m.in.: zasady sporządzania kopii dokumentów,

uaktualnianie systemu operacyjnego i

oprogramowania, posługiwanie się programem

antywirusowym;

posługiwanie się edytorem Word do Windows (na

poziomie dla zaawansowanych), w tym:

konfiguracja programu, sprawne poruszanie się w

tekście, automatyzowanie pisania, czcionki i ich

formatowanie, wprowadzanie znaków specjalnych i

znaków obcych alfabetów, korekta tekstu, łączenie

tekstu i grafiki;

wyszukiwanie informacji w Internecie, internetowe

serwisy informacyjne dla polonistów: encyklopedie,

słowniki, poradnie językowe, korpusy tekstów,

zbiory tekstów.

prezentacja programów komputerowych

przeznaczonych do nauczania języka polskiego jako

obcego: pomocnych dla lektora: Wielkie dzieła

literatury polskiej, Leksykon polskich filmów

fabularnych, encyklopedie i słowniki komputerowe;

przeznaczonych do nauczania pisania, gramatyki,

frazeologii; działanie i obsługa programów;

praktyczne możliwości wykorzystania komputera na

zajęciach języka polskiego dla cudzoziemców;

Wpływ technologii informacyjnej na zakres i

sposoby nauczania (prowadzenia zajęć) oraz rolę

nauczyciela, korzyści edukacyjne ze stosowania tej

technologii.

Scenariusze zajęć uwzględniające korzystanie z

technologii informacyjnej. Przygotowywanie

scenariuszy zajęć w oparciu o zasoby internetowe z

uwzględnieniem różnych poziomów zaawansowania

oraz kształconych sprawności językowych.

Wykorzystanie tzw. autorskich programów

narzędziowych do tworzenia interaktywnych

ćwiczeń językowych. Przykłady programów

58

narzędziowych. Zapoznanie się z zasadami

tworzenia ćwiczeń interaktywnych w programie Hot

Potatoes oraz samodzielne tworzenie ćwiczeń

interaktywnych w programie Hot Potatoes:.

Ocena edukacyjnej przydatności oprogramowania i

zasobów elektronicznych: ewaluacja

pedagogicznych zasobów internetowych oraz

ćwiczeń interaktywnych: kryteria pedagogiczne i

techniczne, przykładowe arkusze ewaluacyjne

ćwiczeń interaktywnych dostępnych w sieci na

różnych poziomach zaawansowania. Przykłady

dobrej praktyki pedagogicznej wykorzystania

technologii informacyjnej.

Poszerzanie i doskonalenie umiejętności

zawodowych z użyciem technologii informacyjnej:

platformy współpracy. E-learning i e-nauczanie oraz

narzędzia generacji Web 2.0 i ich implikacje dla

procesu nauczania/uczenia się języków obcych.

Humanistyczne, etyczno-prawne i społeczne aspekty

korzystania z technologii informacyjnej. Zasady

etyki w korzystaniu z mediów. Etyczne i prawne

zagrożenia niewłaściwego posługiwania się

komputerami, oprogramowaniem oraz źródłami

informacji i skuteczne im przeciwdziałanie.

Wykaz literatury


Madeja, J. Malejka, Program komputerowy jako

pomoc w nauczaniu frazeologii polskiej, Inne

optyki, Katowice 2001, s. 417-425.

Biesaga S., Zastosowanie audiowizualnych środków

dydaktycznych w nauczaniu języka i kultury

polskiej w środowiskach polonijnych na Wschodzie,

w: Nauczanie języka polskiego jako obcego i

polskiej kultury w nowej rzeczywistości

europejskiej, red. P. Garncarek. Warszawa 2005.

Dębski R., Komputer w nauczaniu języka polskiego.

Przetwarzanie języka w programach dydaktycznych,

Kraków 1996.

Grzenia J., Komputer jako narzędzie nauczyciela

języka polskiego, w: Sztuka czy rzemiosło?



Krzywańska M., Malinowski T., Multimedia a

proces glottodydaktyczny na przykładzie

59

„Multimedialnego fonetycznego słownika języka

polskiego”, w: Nauczanie języka polskiego jako

obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości

europejskiej, red. P. Garncarek. Warszawa 2005.

Madeja A., Malejka J., Program komputerowy jako

pomoc w nauczaniu frazeologii polskiej, w: Inne

optyki, nowe programy, nowe metody, nowe


polskiego jako obcego, red. R. Cudak, J. Tambor.

Katowice 2001.

„Postscriptum” 1996, nr 20 (numer monograficzny

poświęcony komputerowi w nauczaniu języka

polskiego jako obcego).

Adamczewski P., 2005: Słownik informatyczny.

Gliwice: Helion.

Bednorz J.(red.) 2006. Multimedia w dydaktyce.

KANA, Gliwice

Colborne G., 2011: Prostota i użyteczność.

Projektowanie rozwiązań internetowych, mobilnych

i interaktywnych. Helion, Gliwice.

Jaskuła B., 1995: Psychologiczno-pedagogiczne

aspekty komputeryzacji procesu nauczania-uczenia

się. Rzeszów, Wydawnictwo oświatowe FOSZE.

Juszczyk S., 2002: Edukacja na odległość.

Kodyfikacja pojęć, reguł i precesów. Toruń,

Wydawnictwo Adam Marszałek.

Kasperski M., Boguska-Torbicz A., 2008:

Projektowanie stron WWW. Użyteczność w

praktyce. Helion, Gliwice.

Leszkowicz M., Komunikacja wizualna w

materiałach dydaktycznych. E-Mentor 3 (30) / 2009.

Perriault J., 2002 : L’Accès au savoir en ligne.

Odile Jacob, Paris.

Półtorak E., 2007: „Propozycje kryteriów oceny

ćwiczeń interaktywnych”. W: Dydaktyka Języków

Obcych na początku XXI wieku; red. Maria

Jodłowiec i Anna Niżegorodcew; Kraków,

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Półtorak, E. 2008: Wykorzystanie programów

narzędziowych w procesie nauczania/uczenia się

języka obcego. In: Neofilolog, 31, str. 59-69.

60


kształcenia*) Pomoce dydaktyczne


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KNG_W07 zna podręczniki i pomoce dydaktyczne, do

których dołączone są pomoce multimedialne i umie je

wykorzystywać przy projektowaniu samodzielnych zajęć z

jpjo

KG_W11 zna różne typy narzędzi wspomagających proces

nauczania/uczenia się języków obcych oraz możliwości ich

zastosowania w środowisku zawodowym

K_W18 zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu prawa

autorskiego

Umiejętności:

KG_U15 umie wykorzystywać pomoce multimedialne do

nauczania jpjo

KG_U15 umie samodzielnie przygotować materiał do

rozwijania kompetencji rozumienia ze słuchu

KG_U15 wykorzystuje narzędzia multimedialne w

tworzeniu warsztatu zawodowego

KG_U15 zachowuje otwartość w korzystaniu z

nowoczesnych technologii w środowisku zawodowym

KN_U05 potrafi zaplanować i konstruować własne

materiały edukacyjne


KNG_K01 odpowiedzialnie przygotowuje się do pracy

nauczyciela języka polskiego jako obcego, projektuje i

wykonuje działania pedagogiczne

Semestr, w którym


realizowany

II

Forma realizacji zajęć 10 (ćwiczenia)


dodatkowe

zaliczenie technik multimedialnych w nauczaniu

obcokrajowców





słuchaczy

10 (ćwiczenia)


przypisana


3 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda podająca, metoda zadaniowa, metoda oglądowa,

heureza

61



słuchaczy

udział w dyskusji, wykonywanie zadań na zajęciach

Analiza i ewaluacja dostępnych zasobów i programów o

charakterze edukacyjnym

Przygotowanie własnych ćwiczeń z materiałem audio oraz

video





ocena

egzamin praktyczny - projekt zajęć z wykorzystaniem

pomocy multimedialnych

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

prezentacja podręczników i książek, do których

dołączone są kasety wideo (na wszystkich

poziomach zaawansowania w nauce języka

polskiego); zapoznanie z zawartością książek i kaset

wideo, budową lekcji i scenek wideo (np. stop-

klatki, które umożliwiają powtarzanie kolejnych

fraz, piosenki, zebranie fraz związanych z tematem

scenki); typy zadań, zasady wprowadzania i

wykonywania zadań ze słuchu;

praktyczne wykorzystanie kaset wideo na lekcjach

języka polskiego – możliwości i metody

(prezentacja materiałów dydaktycznych Szkoły

Języka i Kultury Polskiej);

prezentacja programów multimedialnych

przeznaczonych do nauczania języka polskiego jako

obcego: pomocnych dla lektora: Wielkie dzieła

literatury polskiej, Leksykon polskich filmów

fabularnych, encyklopedie i słowniki komputerowe;

przeznaczonych do nauczania pisania, gramatyki,

frazeologii; działanie i obsługa programów;

praktyczne możliwości wykorzystania komputera na

zajęciach języka polskiego dla cudzoziemców;

prezentacja materiału dźwiękowego w postaci płyt

CD i kaset magnetofonowych, dołączonych do

podręczników na wszystkich poziomach nauczania;

omówienie typów zadań stosowanych w

poszczególnych podręcznikach w zależności od

poziomu nauczania;

zasady wprowadzania i wykonywania zadań ze

słuchu;

praktyczne wykorzystanie materiałów dźwiękowych

w procesie nauczania (prezentacja lekcji z

zastosowaniem materiału dźwiękowego);

umiejętność samodzielnego dobierania tekstów

autentycznych (wywiady, piosenki).

62


kształcenia*) Analiza tekstu kultury


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:



nieliterackie jako realizację określonego kodu kulturowego


literaturę i język polski, rozumie związki między różnymi

kulturami i kodami komunikacyjnymi

Umiejętności:

K_U02 umie zdefiniować pojęcie tekst kultury oraz

opanował podstawowe narzędzia z obszaru semiotyki

K_U02 posługuje się narzędziami przekładu

intersemiotycznego


nieliterackiego na każdym poziomie






Semestr, w którym


realizowany

I

Forma realizacji zajęć wykłady (5 h)


dodatkowe





słuchaczy

wykłady (5 h)


przypisana


1 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda podająca, metoda poglądowa, metoda zadaniowa,

heureza, analiza i interpretacja tekstu kultury



słuchaczy

udział w dyskusji, samodzielna analiza tekstu kultury, praca

w grupach




zaliczenie rygorowe

ocena

przygotowanie projektu zajęć z wykorzystaniem tekstu

63

egzaminu, zaliczenia kultury, przygotowanie wyboru tekstów kultury wokół

których zogniskowany byłby kurs dla cudzoziemców o

konkretnych preferencjach w zakresie języka

specjalistycznego

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

metody analizy tekstu kultury (pojęcie tekst kultury,

metody analizy; możliwości zastosowania na

zajęciach z języka polskiego jako obcego oraz

metody pracy z tekstem kultury na zajęciach

seminaryjnych, propozycja programu cyklu zajęć;

prezentacja metody intersemiotycznej –

rekonstrukcja znaczeń gestów oraz roli proksemiki

w komunikacji na podstawie analizy przedstawień

ikonicznych (m.in. drzwi katedry w Gnieźnie, ars

bene moriendi, ikonografia średniowieczna i

renesansowa oraz XVIII w. itp.);

analiza przykładowych, specyficznie polskich,

tekstów kultury: Wszystkich Świętych i cmentarz,

Boże Ciało, Wigilia, Święty Mikołaj itp.

tekstualny charakter ekranowego zjawiska

audiowizualnego (wyznaczniki tekstowości);

charakterystyka mechanizmów spójnościowych

(problematyka koherencji tekstu ekranowego):

zasady narracji filmowej i kompozycji kadru;

reguły wewnątrz- i zewnątrztekstowe: zagadnienie

tzw. kontekstu kulturowego i jego związki ze

strukturą tekstu ekranowego;

metody opisu, analizy i interpretacji ekranowego

tekstu kultury: uwarunkowania tworzywowo-

materiałowe, estetyczne i ideologiczne.

Wykaz literatury


Bauman Z., Wieloznaczność nowoczesna,

nowoczesność wieloznaczna, Warszawa 1995.

Cudak R., Notatki do „analizy tekstu kultury”. Na

przykładzie pogrzebu, w: Sztuka czy rzemiosło?



Encyklopedia kultury XX wieku, red. A.

Kłoskowska, Warszawa 1997.



Łotman J., Struktura tekstu artystycznego, przeł. A.

Tanalska, Warszawa 1984.

64

Semiotyka kultury, wyb. i oprac. E. Janus, M.R.

Mayenowa, Warszawa 1970.

Żółkiewski S., Wiedza o kulturze literackiej.

Główne pojęcia, Warszawa 1980.


kształcenia*) Konteksty kultury


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:



nieliterackie jako realizację określonego kodu kulturowego


literaturę i język polski, rozumie związki i zależności

między różnymi kulturami i kodami komunikacyjnymi

Umiejętności:

K_U02 umie zdefiniować pojęcie tekst kultury oraz

opanował podstawowe narzędzia z obszaru semiotyki

K_U02 posługuje się narzędziami przekładu

intersemiotycznego


nieliterackiego na każdym poziomie

K_U12 potrafi wyodrębnić teksty kultury i zaproponować

ich interpretacje w kontekście zajęć z jpjo






Semestr, w którym


realizowany

II

Forma realizacji zajęć ćwiczenia (5 h)


dodatkowe





słuchaczy

ćwiczenia (5 h)

65


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda podająca, metoda poglądowa, metoda zadaniowa,

heureza, analiza i interpretacja tekstu kultury, prelekcja z

prezentacją multimedialną



słuchaczy

udział w dyskusji, samodzielna analiza tekstu kultury, praca

w grupach, debata, przygotowanie projektu





zaliczenie rygorowe

ocena

przygotowanie scenariusza zajęć z wykorzystaniem tekstu

kultury, przygotowanie wyboru tekstów kultury wokół

których zogniskowany byłby kurs dla cudzoziemców o

konkretnych preferencjach w zakresie języka

specjalistycznego, test ustny

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

metody analizy tekstu kultury oraz metody pracy z

tekstem kultury na zajęciach seminaryjnych,

propozycja programu cyklu zajęć;

zastosowanie na pułapie analizy i interpretacji

metody intersemiotycznej – rekonstrukcja znaczeń

w opracowaniu tekstu kultury, który posiada

kontekstowe nawiązania do kultur obcych

analiza przykładowych, specyficznie polskich,

tekstów kultury

tekstualny charakter ekranowego zjawiska

audiowizualnego (wyznaczniki tekstowości);

charakterystyka mechanizmów spójnościowych

(problematyka koherencji tekstu ekranowego):

zasady narracji filmowej i kompozycji kadru;

reguły wewnątrz- i zewnątrztekstowe: zagadnienie

tzw. kontekstu kulturowego i jego związki ze

strukturą tekstu ekranowego;

metody opisu, analizy i interpretacji ekranowego

tekstu kultury: uwarunkowania tworzywo-

materiałowe, estetyczne i ideologiczne.

Wykaz literatury


Bauman Z., Wieloznaczność nowoczesna,

nowoczesność wieloznaczna, Warszawa 1995.

Cudak R., Notatki do „analizy tekstu kultury”. Na

przykładzie pogrzebu, w: Sztuka czy rzemiosło?

66



Encyklopedia kultury XX wieku, red. A.

Kłoskowska, Warszawa 1997.



Łotman J., Struktura tekstu artystycznego, przeł. A.

Tanalska, Warszawa 1984.

Semiotyka kultury, wyb. i oprac. E. Janus, M.R.

Mayenowa, Warszawa 1970.

Żółkiewski S., Wiedza o kulturze literackiej.

Główne pojęcia, Warszawa 1980.


kształcenia*)

Pomiar dydaktyczny – pozadydaktyczny wymiar

działań edukacyjnych


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KN_W14 m uporządkowaną wiedzę na temat diagnozy,

kontroli i oceny wyników kształcenia glottodydaktycznego

KNG_W12 ma uporządkowaną wiedzę na temat diagnozy,

kontroli i oceny wyników w nauczaniu jpjo


glottodydaktyki

Umiejętności:

KNG_U09 umie przygotować test wstępny pozwalający na

wskazanie poziomu studenta

KNG_U09 umie przeprowadzić ewaluację postępów w

nauce

KN_U11 umie dokonywać obserwacji indywidualnych

potrzeb ucznia


KN_K02 ma świadomość poziomu swojej wiedzy i

umiejętności merytorycznych, dydaktycznych, dokonuje

samooceny własnej wiedzy i pracy

Semestr, w którym


realizowany

III


67


dodatkowe





słuchaczy

ćwiczenia (5h)


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda zadaniowa, metoda podająca, heureza,



słuchaczy

przygotowywanie ćwiczeń sprawdzających poszczególne

kompetencje, udział w dyskusji





zaliczenie rygorowe

przygotowanie testu śródkursowego oraz ćwiczeń

certyfikatowych wszystkich typów

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

system testowania i sprawdzania postępów w nauce

(typy testów i zadań testujących)

układ egzaminu sprawdzającego postępy w nauce,

rodzaje zadań z gramatyki, rozumienia ze słuchu,

pisania, mówienia, rozumienia tekstu pisanego;

sposoby ich oceniania;

konstruowanie zadań sprawdzających – technologia

pisania zadań, rodzaje zadań ze względu na ich

strukturę, wymagania stawiane zadaniom, metody

ustalania norm, wskaźnik trudności zadania

testowego, typowe błędy w konstruowaniu zadań;

poziomy rozumienia tekstu czytanego i pisanego

(poziom percepcyjny, semantyczny, receptywny,

krytyczny, twórczy), rodzaje zadań

odpowiadających poszczególnym poziomom;

tworzenie własnych zadań testujących na różne

poziomy

ewaluacja postępów w nauce.

Wykaz literatury


Europejski system opisu kształcenia językowego,

Warszawa 2001.



Magnusson D., Wprowadzenie do teorii testów,

Warszawa 1981.

68

Niemierko B., Pomiar wyników kształcenia,

Warszawa 1999.

Państwowe Egzaminy Certyfikatowe z Języka

Polskiego jako Obcego. Standardy wymagań

egzaminacyjnych, Ministerstwo Edukacji narodowej

i Sportu 2003.

Polityka językowa a certyfikacja, red. J. Tambor, D.

Rytel-Kuc, Katowice-Leipzig 2006.



Szaran T., Pomiar dydaktyczny, Warszawa 2000.


kształcenia*) Testowanie i sprawdzanie (moduł I i II)


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KNG_W12 posiada wiedzę na temat poziomów

certyfikatowych jpjo

KNG_W12 zna wymogi koniecznych umiejętności do

złożenia egzaminu certyfikatowego na dany poziom

KNG_W12 ma uporządkowaną wiedzę na temat diagnozy,

kontroli i oceny wyników kształcenia w zakresie jpjo

Umiejętności:

KNG_U09 umie przygotować test wstępny pozwalający na

wskazanie poziomu studenta

KNG_U09 umie przeprowadzić ewaluację postępów w

nauce

KNG_U09 umie przygotować wszystkie typy ćwiczeń

certyfikatowych

KNG_U09 umie odpowiednio ocenić wszystkie części

egzaminu

KNG_U09 zna strategie przeprowadzania egzaminu

pisemnego i ustnego

KNG_U10 ma podstawowe umiejętności diagnostyczne

pozwalające na rozpoznanie sytuacji uczniów ze

specjalnymi potrzebami edukacyjnymi



69

umiejętności merytorycznych, dydaktycznych, rozumie

potrzebę ciągłego dokształcania zawodowego i rozwoju

osobistego

KNG_K01 potrafi określić priorytety w pracy z uczniami, z

tymi o specjalnych potrzebach

Semestr, w którym


realizowany

I i II

Forma realizacji zajęć ćwiczenia (5h) w I semestrze i ćwiczenia (5h) w II

semestrze


dodatkowe





słuchaczy

ćwiczenia (5h) w I semestrze i ćwiczenia (5h) w II

semestrze


przypisana


4 ECTS (I semestr 2 ECTS i II semestr 2 ECTS)

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda zadaniowa, metoda podająca, heureza, prelekcja z

prezentacją multimedialną, metoda problemowa



słuchaczy

przygotowywanie ćwiczeń sprawdzających poszczególne

kompetencje językowe, przygotowanie testu

certyfikatowego na określony poziom zaawansowania

znajomości jpjo, udział w dyskusji





zaliczenie rygorowe

przygotowanie testu certyfikatowego oraz ćwiczeń

certyfikatowych wszystkich typów

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

system certyfikacyjny, jego wymogi, podział na

poziomy, zakres gramatyczny i leksykalny,

obowiązujący na każdym poziomie zaawansowania;

układ egzaminu, rodzaje zadań z gramatyki,

rozumienia ze słuchu, pisania, mówienia,

rozumienia tekstu pisanego; sposoby ich oceniania;

konstruowanie zadań sprawdzających – technologia

pisania zadań, rodzaje zadań ze względu na ich

strukturę, wymagania stawiane zadaniom, metody

ustalania norm, wskaźnik trudności zadania

testowego, typowe błędy w konstruowaniu zadań;

poziomy rozumienia tekstu czytanego i pisanego

(poziom percepcyjny, semantyczny, receptywny,

70

krytyczny, twórczy), rodzaje zadań

odpowiadających poszczególnym poziomom;

rozumienie globalne, selektywne i szczegółowe,

rodzaje zadań;

tworzenie własnych zadań certyfikatowych na różne

poziomy

sposób oceny poszczególnych części egzaminu.

Wykaz literatury



Warszawa 2001.



Magnusson D., Wprowadzenie do teorii testów,

Warszawa 1981.

Państwowe Egzaminy Certyfikatowe z Języka

Polskiego jako Obcego. Standardy wymagań

egzaminacyjnych, Ministerstwo Edukacji narodowej

i Sportu 2003.

Polityka językowa a certyfikacja, red. J. Tambor, D.

Rytel-Kuc, Katowice-Leipzig 2006.



Szaran T., Pomiar dydaktyczny, Warszawa 2000.


kształcenia*)

Metodyka nauczania kultury i języka wśród dzieci

i młodzieży z elementami psychologii wczesnoszkolnej


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KG_W02 posiada wiedzę na temat historycznych

uwarunkowań literatury „osobnej”

K_W06 rozumie kulturowy charakter pojęcia literatury dla

dzieci, wie o historycznej zmienności jej wyznaczników

K_W03 posiada wiedzę na temat specyficznych relacji

nadawczo-odbiorczych w układzie dorosły – dziecko

Umiejętności:

K_U02 umie analizować teksty reprezentujące różne

rodzaje i gatunki literackie takie jak: baśń, poezja i gatunki

lub podgatunki epiki „młodzieżowej”

K_U08 umie wykorzystać teksty adresowane do młodego

71

odbiorcy w procesie glottodydaktycznym

KG_U16 potrafi przygotować scenariusze lekcji zajęć

literacko-kulturowych przeznaczonych dla dzieci i

młodzieży polonijnej lub uczącej się jpjo

KNG_U07 potrafi przekazywać wiedzę na temat polskiej

literatury odbiorcy dziecięcemu










K_K05 przejawia szacunek dla warsztatu pracy polonisty, a

szczególnie zabytków języka i kultury

Semestr, w którym


realizowany

III



dodatkowe





słuchaczy

wykład (10h)


przypisana


3 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

Metoda podająca, metoda poszukująca, metoda analizy i

twórczego wykorzystania wzoru, metoda praktyki

pisarskiej, metoda zadaniowa i metody aktywizujące



słuchaczy

Udział w zajęciach (samodzielne wypowiedzi, udział w

dyskusji), wykonanie ćwiczeń warsztatowych (związanych

z wdrożeniem metody praktyki pisarskiej i m. analizy z

twórczym wykorzystaniem wzoru





zaliczenie rygorowe

Odpowiedź, test sprawdzający, przygotowanie projektu

zajęć z dziećmi z wykorzystaniem tekstu literatury

dziecięcej

72

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Problematyka zajęć obejmuje zagadnienia teoretyczne:

sposoby istnienia literatury dla dzieci i młodzieży jako

literatury „osobnej” oraz przykłady literackie

(funkcjonowanie i interpretacje tekstów).

specyficzne relacje nadawczo-odbiorcze w układzie

dorosły – dziecko, kryterium wieku odbiorcy i

uwarunkowania psychologiczne w ocenie tej literatury

funkcje literatury dziecięcej, cechy dystynktywne,

kategorie, gatunki i toposy literackie

uwarunkowania historyczno-literackie literatury

„osobnej”, źródła i pierwowzory literatury dziecięcej,

wybitni autorzy i teksty w tradycji europejskiej i

polskiej, przemiany przełomy w obrębie tej literatury i

ich uwarunkowania

współczesny stan badań nad literaturą dla młodego

odbiorcy, metody aktywizacji młodego odbiorcy

analiza i interpretacja wybranych utworów,

reprezentujących różne rodzaje i gatunki literacie w tym;

baśń, poezję i wybrane utwory jednego z gatunków lub

podgatunków epiki „młodzieżowej”

projektowanie zajęć z wykorzystaniem wybranych

przykładów literatury dziecięcej

Wykaz literatury


Adamczykowa Z., Literatura dla dzieci. Funkcje – kategorie

– gatunki, Warszawa 2004.

Książka dziecięca 1990-2005. Konteksty kultury popularnej

i literatury wysokiej, red. G. Leszczyński, Warszawa 2006.

Niesporek-Szamburska B., Możliwość wykorzystania

literatury „osobnej” wśród dzieci uczących się języka

polskiego, w: Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i

polskiego, red. A. Achtelik, J. Tambor, Katowice 2007.

Poezja dla dzieci. Antologia form i tematów, oprac. R.

Waksmund, Wrocław 1987.

Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B.

Tylicka i G. Leszczyński, Wrocław 2002.

Waksmund R., Od literatury dla dzieci do literatury

dziecięcej. Tematy – gatunki – konteksty, Wrocław 2000.

Dziecko – język – tekst, red. B. Niesporek-Szamburska,

M.Wójcik-Dudek, Katowice 2010.

73

Noosfera literacka. Problemy wychowania i terapii poprzez

literaturę dla dzieci, red. A. Ungerhauer-Gołąb, M.

Chrobak, Rzeszów 2012.


kształcenia*) Bilingwizm w nauczaniu języka polskiego jako obcego


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:


porozumiewania się na lekcjach w celach dydaktycznych

KNG_W14 ma uporządkowaną wiedzę na temat pracy z

uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych w

nauczaniu jpjo

K_W08 umie rozpoznawać interferencje językowe, kalki

językowe, zapożyczenia okazjonalne, interferencje

gramatyczne

KG_W 22 potrafi za pomocą odpowiednich metod i technik

pracy rozwijać umiejętności językowe i komunikacyjne

ucznia w warunkach bilingwizmu

Umiejętności:

KN_U05 umie stosować nowoczesne techniki do nauczania

słuchacza wielo- językowego, -etniczego, - kulturowego.

KNG_U09 potrafi kształcić kompetencję językową,

komunikacyjną i społeczno-kulturową w pracy z grupami

słuchaczy bilingwalnych

KN_U11 rozumie zachowania komunikacyjne i kulturowe

(J1 K1 – J2K2) i nabywa kompetencję międzykulturową

KN_U11 potrafi pracować z uczniami , indywidualizować

zadania i dostosowywać metody i treści do potrzeb i

możliwości uczniów oraz zmian zachodzących w świecie i

w nauce

KN_U11 rozpoznaje problemy ucznia dwujęzycznego i

potrafi po rozpoznaniu jego potrzeb i problemów

dostosować program nauczania języka polskiego jako

obcego (drugiego) do potrzeb ucznia

KNG_U10 umie rozpoznać problemy w środowisku

polonijnym i przygotować atrakcyjne sposoby animacji

kulturowej połączone z nauczaniem jpjo

74


K_K07 ma świadomość znaczenia języka i tradycji

literackiej w wytwarzaniu kultury jako dobra narodowego,

lokalnego i środowiskowego

K_K10 potrafi podjąć dyskusję, ocenić wypowiedź i

uargumentować swój sąd w ramach różnych interakcji

społecznych

KNG_K05 potrafi określić priorytety w pracy z uczniami, z

tymi uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych i

umie uczestniczyć w przygotowaniu projektów

edukacyjnych wspierających rozwój uczniów


umiejętności merytorycznych, dydaktycznych, rozumie

potrzebę ciągłego dokształcania zawodowego i osobistego,

dokonuje samooceny własnej wiedzy i umiejętności

Semestr, w którym


realizowany

II



dodatkowe





słuchaczy

wykład (6h)


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

heureza, metoda poszukująca, debata, metoda problemowa,

Metoda interaktywna



słuchaczy

testy sprawdzające, mapowanie lektur, projekt zajęć z jpjo z

zarysowaniem problematyki międzykulturowej





zaliczenie rygorowe

ocena

aktywność na zajęciach, test sprawdzający, praca

zaliczeniowa

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

podstawowe pojęcia, terminy i definicje: bilingwizm,

polilingwizm, kontakty językowe, interferencja

językowa, dyglosja środowiskowa, kompetencje

językowe i komunikacyjne, kompetencje społeczne i

75

kulturowe;

kształcenie kompetencji językowej i komunikacyjnej w

warunkach bilingwizmu; kompetencja międzykulturowa

kształcenie sprawności pisania, mówienia, rozumienia

tekstu słuchanego i pisanego w aspekcie

wielojęzyczności i interferencji językowej, interferencja

językowa – cytaty, kalki językowe, zapożyczenia

okazjonalne, procesy konwergencyjne – analiza

przykładów, osobliwości językowe – przykłady

mieszania się języków w rozmowie, okazjonalne

pożyczki, interferencje gramatyczne – analiza

wypowiedzi

kształcenie zachowań werbalnych i niewerbalnych w

społeczeństwach wieloetnicznych, wielokulturowych i

wielojęzycznych; sprawności językowe i komunikacyjne

w środowisku bilingwalnym i polilingwalnym

socjolingwistyczny i psychologiczny aspekt dwu- i

wielojęzyczności (na przykładzie Niemiec i

Wileńszczyzny)

kompetencja kulturowa i międzykulturowa

bilingwizm językowy i kulturowy

Wykaz literatury


Arabski J., O przyswajaniu języka drugiego (obcego),

Warszawa 1995.

Bilingwizm a glottodydaktyka. Materiały z V Sympozjum

zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej

UW w Białowieży 26-28 maja 1977, red. F. Grucza,

Warszawa 1981.

Dydaktyka języków obcych a kompetencja kulturowa i

komunikacja interkulturowa, red. M. Mackiewicz, Poznań

2005.

Lipińska E., Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp

do badań dwujęzyczności, Kraków 2003.

Miodunka W. T., Bilingwizm polsko-portugalski. W stronę

lingwistyki humanistycznej, Kraków 2003.

Żydek-Bednarczuk U., Bilingwizm w badaniach

glottodydaktycznych, społecznych i kulturowych, w: Sztuka

czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego, red. A.


76


kształcenia*) Praktyka


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)




nauczaniu jpjo i stosuje je w praktyce



poszczególnych stopniach znajomości jpjo


podręczniki dla kształcenia cudzoziemców obowiązujących

na wszytskich poziomach znajomości jpjo

Umiejętności:


początkujących i wciela go w sytuacji lekcyjnej

KN_U05 wykorzystuje na zajęciach podręczniki i pomoce

dydaktyczne do nauczania jpjo

KN_U05 samodzielnie przygotowuje konspekt zajęć z

cudzoziemcami dostosowany do poziomu grupy

KNG_U10 samodzielnie doknuje ewaluacji postępów pracy

w grupie












narodowego

Semestr, w którym


realizowany

III



dodatkowe

zaliczenie zajęć z metodyki nauczania języka polskiego

jako obcego I i II oraz konspektów i scenariuszy lekcji





słuchaczy

ćwiczenia (30h)

77


przypisana


6 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda zadaniowa



słuchaczy

przygotowywanie scenariuszy lekcji oraz projektów

prezentacji wykorzystywanych podczas zajęć z

cudzoziemcami, prowadzenie zajęć praktycznych z

obcokrajowcami na wszystkich poziomach zaawansowania

znajomości języka polskiego jako obcego, konspekt z

pytaniami do obserwowanych zajęć





zaliczenie rygorowe

przygotowanie projektów zajęć z cudzoziemcami

i przeprowadzenie ich

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Obserwacja zajęć prowadzonych przez specjalistę

omówienie scenariuszy zajęć przygotowanych przez

słuchacza

praktyczne stosowanie poleceń kierowanych w

sytuacji lekcyjnej z cudzoziemcem

przeprowadzenie samodzielnie cyklu zajęć z

cudzoziemcami na różnych poziomach znajomości

języka polskiego jako obcego

Wykaz literatury



Warszawa 2001.






Łódź 1998.



Lublin 2000.


kształcenia*) Metody nauczania języków obcych ( glottodydaktyka)


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KNG_W05 posiada wiedzę na temat klasycznych i

nowoczesnych metod stosowanych w nauczaniu języków

obcych

78

KNG_W08 posiada wiedzę na temat organizacji lekcji,

technik i metod pracy w nauczaniu języków obcych

Umiejętności:

KN_U05 umie scharakteryzować, rozpoznać i zastosować

przy budowie konspektu poszczególne metody stosowane w

nauczaniu języków obcych.

KN_U05 posiada kompetencję rozpoznania problemów

podczas sytuacji klasowej i sposobów ich rozwiązywania

K_U04 umie zaprojektować ścieżkę własnego rozwoju

KN_U06 ma rozwinięte kompetencje komunikacyjne:

potrafi dobrze porozumiewać się z uczniami w celach

dydaktycznych











a szczególnie zabytków języka i kultury oraz dziedzictwa

narodowego

KNG_K06 jest przekonany o wadze zachowana się w

sposób profesjonalny, zgodny z obowiązującymi normami

Semestr, w którym


realizowany

I

Forma realizacji zajęć wykłady (8 h)


dodatkowe





słuchaczy

wykłady (8 h)


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody metoda podająca, heureza, metoda zadaniowa, metoda

79

dydaktyczne obserwacji, metoda analizy i interpretacji



słuchaczy

aktywność podczas zajęć, przygotowanie konspektu z

wykorzystaniem konkretnej metody nauczania, test

sprawdzający





zaliczenie rygorowe

przygotowanie konspektu z wykorzystaniem konkretnej

metody nauczania

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

- najnowsze tendencje w nauczaniu języków obcych we

współczesnej dydaktyce, wskazanie źródeł do metodyki

- metody nauczania języków obcych, rozróżnienia

pomiędzy tradycyjnymi a nietradycyjnymi metodami w

nauczaniu (metoda komunikacyjna, metoda gramatyczno-

tłumaczeniowa, metoda zadaniowa, metoda komunikacji

międzykulturowej itp.)

- kompetencja komunikacyjna i lingwistyczna ucznia,

sposoby ich rozwijania, specyfika sytuacji klasowej w

kontekście nauczania komunikacyjnego, zarys głównych

problemów w sytuacji klasowej

- prezentacja metody komunikacyjnej oraz zadaniowej na

podstawie analizy lekcji języka angielskiego realizowanej tą

metodą

- metody nauczania pisania i czytania stosowane we

współczesnej glottodydaktyce

Wykaz literatury


Council of Europe (2001) Europejski system opisu

kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie,

Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, redakcja

czasopisma Języki Obce w Szkole, Warszawa 2003

Dryden, G., Vos, J. (2000) Rewolucja w uczeniu. Moderski

iS-ka, Poznań

Komorowska, H. (1988) Ćwiczenia komunikacyjne w nauce

języka obcego. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne: W-

wa

Komorowska, H. (2002) Sprawdzanie umiejętności w nauce

języka obcego. Fraszka Edukacyjna: W-wa

Komorowska, H. (2002) Metodyka naucznia języków

obcych. Fraszka Edukacyjna: W-wa

Morreale, S.P. et al. (2007) Komunikacja między ludźmi

PWN: W-wa

Springer, S.,P., Deutsch, G. (1988): Left Brain, Right Brain.

80

Perspectives from Cognitive

Neuroscience. New York: Worth Publishers


kształcenia*) Realioznawstwo


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KG_W01 posiada wiedzę na temat zakresów tematycznych

jakie obejmuje realizonawstwo i krajoznawstwo

K_W019 posiada wiedzę na temat odmian regionalnych

języka polskiego

K_W17 zna założenia i elementy metod opisu tekstów

nieliterackich (tzw. innych tekstów kultury)

Umiejętności:

KN_U05 potrafi stworzyć samodzielnie program do

nauczania realizoznawstwa wśród grup cudzoziemców

KG_U17 umie przedstawić cudzoziemcom najważniejsze

wydarzenia na polskiej scenie muzycznej, filmowej,

teatralnej oraz muzealnej

KG_U17 potrafi samodzielnie przygotować zajęcia lub

prezentacje dotyczące wybranych realiów kulturowych

K_U10 potrafi wyodrębnić i scharakteryzować główne

cechy kultur regionalnych




Semestr, w którym


realizowany

I



dodatkowe





słuchaczy

wykład (10h)


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne


multimedialną, metoda poglądowa, heureza

81



słuchaczy

Dyskusja, udział w debacie, przygotowanie ćwiczeń z

zakresu kompetencji socjokulturowej





zaliczenie rygorowe

Test sprawdzający, rozmowa

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Podział na realizonawstwo oraz krajoznawstwo,

definicje realiów kulturowych, program do

nauczania realioznawstwa

Kompetencja socjokulturowa

polski rok obrzędowy;

podział Polski na regiony etnograficzne,

charakterystyka strojów ludowych, tańców,

obrzędów;

wokół folklorystycznego uniwersum a regionalnego

konkretu, legendy i podania ludowe jako źródło

wiedzy o kulturze;

odmiany terytorialne języka polskiego – dialekty,

gwary, języki regionalne; najważniejsze cechy

dialektalne i gwarowe; gwara i stylizacja gwarowa;

gwary i cechy gwarowe w tekstach literackich, w

programach telewizyjnych i radiowych, w kulturze

popularnej (np. piosenkach); Europejska karta

języków mniejszościowych i regionalnych oraz

Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych

oraz o języku regionalnym; status kaszubszczyzny i

śląszczyzny;

polskie wydarzenia muzyczne, filmowe, teatralne;

znaczące festiwale i konkursy;

najważniejsze zabytki polskiej kultury i

architektury;

symbole śląskiej kultury, symbole Śląska.

Wykaz literatury


Bartnicka-Dąbkowska B., Podstawowe wiadomości

z dialektologii polskiej z ćwiczeniami, Warszawa

1959.

Benedyktowicz Z., Portrety „obcego”, Karków

2000.

Bystroń J.S., Słowiańskie obrzędy rodzinne, Kraków

1916.

82

Cocciara G., Dzieje folklorystyki w Europie,

Warszawa 1971.

Dejna K., Atlas polskich innowacji dialektalnych,

Warszawa-Łódź 1981.

Dejna K., Dialekty polskie, Wrocław (wydanie

dowolne).

Gwara śląska – świadectwo kultury, narzędzie

komunikacji. Teksty, red. J. Tambor, Katowice

2002.

Jahoda, Psychologia przesądu, Warszawa 1970.

Folklor w życiu współczesnym. Materiały z

ogólnopolskiej sesji naukowej w Poznaniu, red. J.

Burszta, Poznań 1970.

Folklor Górnego Śląska, red. D. Simonides,

Katowice 1984.

Folklor polski, Warszawa 2000.



Skudrzyk A., Tambor J., Urban K., Wolińska O.,

Gwara śląska – świadectwo kultury, narzędzie

komunikacji. Katowice 2000.


kształcenia*) Polska w świecie


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KG_W20 posiada wiedzę na temat podstawowych

jednostek rządowych i pozarządowych zajmujących się lub

pomocnych dla środowisk polonijnych lub instytucji

zajmujących się kształceniem w zakresie jpjo

K_W21 posiada wiedzę na temat sposobów promocji języka

i kultury polskiej w świecie oraz o Polakach i Polonii w

świecie oraz instytucji zajmujących się pomocom tym

środowiskom

Umiejętności:

KNG_U07 potrafi przekazywać wiedzę na temat polskiej

kultury i historii oraz wiedzy z zakresu geopolitycznej

sytuacji Polski

KNG_U10 potrafi przygotować atrakcyjne sposoby

animacji kulturowej połączone z promocją i nauczaniem

83

języka i kultury polskiej w środowisku polonijnym

KNG_U10 potrafi samodzielnie przygotować projekt

służący promocji języka i kultury polskiej w świecie


K_K08 rozumie fenomen wielokulturowości i jego wpływ

na kształtowanie relacji między narodami

Semestr, w którym


realizowany

II

Forma realizacji zajęć wykłady (10h)


dodatkowe





słuchaczy

wykłady (10h)


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne





słuchaczy

ocena

udział w dyskusji, umiejętność szukania informacji n temat

organizacji rządowych i pozarządowych na stronach

internetowych





zaliczenie rygorowe

Kolokwium ustne lub pisemne

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Polska po roku 1989 – problematyka społeczno-

gospodarcza i polityczna, geneza zmian, jakie nastąpiły

w roku 1989; chronologia wydarzeń politycznych od

tego czasu; najnowsza historia Polski – zmiany

gospodarcze i społeczne, sylwetki polityków oraz partii

politycznych z jakimi są związani;

rola Polski na arenie międzynarodowej,

prywatyzacja, inwestycje zagraniczne, ogólny wzrost

poziomu życia, ale i problemów z nimi związanych, jak

np. bezrobocia (czyli dylematy Polski współczesnej);

Polacy i Polonia na świecie; instytucje zajmujące się

pomocą Polakom i Polonii na świecie: Senat RP,

Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, Fundacja Pomoc

84

Polakom na Wschodzie,

nauczanie języka polskiego za granicą; polonistyki

zagraniczne, lektoraty języka polskiego w uczelniach

zagranicznych; kwalifikacja lektorów do pracy za

granicą; staże i stypendia zagraniczne; Ministerstwo

Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Biuro Uznawalności

Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej,

Departament Współpracy z Zagranicą), Stowarzyszenie

„Bristol” Polskich i Zagranicznych Nauczycieli Kultury

Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego; strony www i

wydawnictwa pomocne dla lektorów i wykładowców

za granicą;

promocja nauczania języka polskiego jako obcego,

międzynarodowe targi językowe; Ministerstwo Nauki i

Szkolnictwa Wyższego (Departament Promocji i

Departament Współpracy z Zagranicą).

Wykaz literatury


1. Karpiński J., Trzecia Niepodległość, Warszawa

2001.

2. Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1980-


Strony internetowe:

1. http://www.poland.gov.pl

2. http://www.polska.pl

3. http://www.prezydent.pl

4. http://www.sejm.gov.pl

5. http://www.senat.gov.pl

6. http://www.mnisw.gov.pl

7. http://buwiwm. Edu.pl


kształcenia*) Elementy wiedzy o historii Polski


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KG_W23 posiada wiedzę na temat podstawowych

wydarzeń z historii Polski

Umiejętności:

K_U01 umie wyszukiwać, analizować, selekcjonować i

użytkować informację źródłową z obszaru wiedzy

historycznej

KGN_U07 umie przygotować prezentacje analizujące

konkretne wydarzenie lub zjawisko historyczne z

http://www.mnisw.gov.pl/

85

pokazaniem kontekstu europejskiego oraz potrafi

przygotować program do nauczania historii Polski dla grup

cudzoziemców o zorientowaniu humanistycznym

KGN_U07 potrafi przekazywać wiedzę na temat historii

oraz wiedzy z zakresu geopolitycznej sytuacji Polski


K_K01 rozumie potrzeba dalszego rozwijania swojej




Semestr, w którym


realizowany

III



dodatkowe





słuchaczy

wykład (10h)


przypisana


4 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

wykład monograficzny z prezentacją multimedialną, metoda

podająca, heureza



słuchaczy

test sprawdzający





ocena

egzamin pisemny w formie pracy z analizą i interpretacją

wybranego faktu historycznego pod kątem pracy z

cudzoziemcami

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

podstawowe wydarzenia z historii Polski ważne dla

kształtowania polskiej państwowości;

Polska Piastów;

budowanie potęgi państwa polskiego w czasach

Jagiellonów;

rozbiory i Sejm Czteroletni;

wiek XIX – powstania;

86

wiek XX – I i II wojna światowa;

czasy najnowsze: „Solidarność”, po roku 1989;

najwybitniejsze postaci polskiego życia publicznego

Wykaz literatury


Albert A., Najnowsza historia Polski 1914-1993,

Warszawa 1995.

Dybkowska A., Żaryn J., Żaryn M., Polskie dzieje

od czasów najdawniejszych do współczesności,

Warszawa 1994.

Jasienica P., Polska Jagiellonów (wydanie dowolne).

Jasienica P., Polska Piastów (wydanie dowolne).

Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski 1939-


Wereszycki H., Historia polityczna Polski 1864-

1918, Wrocław 1990.


kształcenia*) Wybrane zagadnienia przekładu


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KG_W01 posiada wiedzę na temat głównych teorii

przekładu oraz mitów przekładoznawstwa

Umiejętności:

K_U02 umie dokonać podziału tekstów ze względu na

specyfikę przekładu

KG_U15 umie wykorzystać wiedzę z zakresu przekładu na

zajęciach prowadzonych z cudzoziemcem zarówno w

kontekście tworzenia konspektu z wykorzystaniem metody

tłumaczeniowej, jak i w formie pojedynczych ćwiczeń

K_U18 posiada znajomość języka obcego pozwalającą na

samodzielną lekturę literatury fachowej oraz dokonywanie

analiz w obrębie zagadnień z przkładu






Semestr, w którym


III

87

realizowany

Forma realizacji zajęć 10 h ćwiczenia


dodatkowe

znajomość podstawowa języka obcego





słuchaczy

10 h ćwiczenia


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda podająca, analiza i interpretacja tekstu, heureza,

metoda poglądowa



słuchaczy

dyskusja na temat tekstu, test sprawdzający





zaliczenie rygorowe

praca pisemna

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

mity przekładoznawstwa (rewizja obiegowych

stwierdzeń) – mit dotyczące nieprzekładalności, mit

tłumaczenia dosłownego, mit tłumaczenia

funkcjonalnego; przekład jako akt komunikacyjny i

jako interakcja zamierzona (intencjonalna), horyzont

poznawczy odbiorcy przy tworzenie nowego tekstu;

przekład jako zjawisko interkulturowe, komunikacja

interkulturowa; przekład wyobcowany a oswojony

(koncepcja Schleiermachera); wpływ kultury

społecznej, socjalne i indywidualnej na decyzje

tłumacza; tekst jako komunikat, kryteria tekstowości

kierujące decyzjami tłumacza tworzącego nowy

tekst – przykłady tekstów nie spełniających

kryteriów tekstowości; wykorzystanie teorii tekstu w

glottodydaktyce; punkty styczne przekładoznawstwa

z glottodydaktyką;

podział tekstów ze względu na specyfikę ich

przekładu (ustne: pisemne, pisemne: techniczne i

artystyczne; specyfika tłumaczenia tekstów

artystycznych (na przykładach); omówienie

zjawiska przekładalności trzech kodów na

konkretnych przykładach (kod leksykalno-

semantyczny, kulturowy, estetyczny); literatura dla

dzieci – specyfika, funkcja, trudności przekładu

takiej literatury (na przykładach); poziom odbioru

88

(podwójny odbiorca, starzenie się przekładów,

wpływ czynników pozaliterackich, ilustracje,

popularność przekładów wolnych, konfrontacja

różnych konwencji stylistycznych: autora, kultury,

tłumacza); poziom leksykalno-składniowy (typy

błędów, gry słów i metody ich przekładu, zjawisko

naturalizacji tekstu, elementy kulturowe i strategia

ich przekładu; poziom stylistyczny: heroikomiczny,

poetycko-sentymentalny, pseudointelektualny,

dziecięcy, magiczny; partie wierszowane (3 strategie

przekładu: orientacja na język przekładu, na język

oryginału, pośrednia); znaczenie tekstów

artystycznych w glottodydaktyce;

przekład tekstów śpiewanych: piosenki (specyfika

tekstu i jego przekładu); przekład na użytek kina –

przekład dubbingowy (definicja, zgodność pod

względem formy słownej, sposobu interpretacji i

ruchu warg aktorów; synchronizacja, adaptacja

swobodna, rola dublera, kryteria oceny przekładu,

napisy (specyfika, wady i zalety tego typu

przekładu, zadanie tłumacza, metody tłumaczenia i

rodzaje przekładu; ścieżka dialogowa czytana przez

lektora (polska tradycja i jej uwarunkowania);

podział tekstów nieartystycznych i specyfika ich

przekładu (teksty użytkowe, techniczne: ogólne i

specjalistycznych etc.), kompetencje tłumacza

tekstów specjalistycznych; tłumaczenie ustne:

symultaniczne i konsekutywne (cechy, różnice,

specyfika pracy, wymagania stawiane tłumaczom

ustnym); możliwości wykorzystania wiedzy z

zakresu przekładu omawianych tekstów w

nauczaniu języków obcych;

typ i odmiana tekstu oraz jego funkcje – warunki

spełnienia wymogów poprawnego przekładu (na

wybranych przykładach); analiza translatologiczna

tekstu przed procesem przekładu; określenie

strategii translatorskiej; przykłady rozwiązań

translatorskich na wybranych tekstach (strategia

tłumacza, ocena przekładu, stopień uwzględnienia i

zachowania czynników zewnątrz- i

wewnątrztekstowych) – praca w grupach i

prezentacja wyników na forum; problemy przekładu

i ich pokrewieństwo z sytuacjami w procesie

glottodydaktycznym (niesymetryczność języków,

89

brak ekwiwalentów itp.); wyszukiwanie tekstów

oryginalnych z już istniejącymi przekładami i ich

ocena pod względem zachowania funkcji,

przynależności gatunkowej i poprawności;

specyfika tłumaczenia tytułów (tytuł jako odrębny

tekst), uwarunkowania kulturowe – przykłady;

prezentacja tekstów przez słuchaczy (dyskusja);

wykorzystanie wiedzy z przekładoznawstwa w

uczeniu języka obcego.

Wykaz literatury


Adamczyk-Garbowska M., Polskie tłumaczenia

angielskiej literatury dziecięcej. Problemy krytyki

przekładu, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-

Łódź 1988.

Barańczak S., Ocalone w tłumaczeniu, Poznań 1994.

Krysztofiak M., Przekład literacki a translatologia,

Poznań 1999.

Lipiński K., Vademecum tłumacza, Kraków 2000.

Majkiewicz A., Wybrane zagadnienia przekładu i

ich użyteczność w glottodydaktyce, w: Sztuka czy



Pieńkos J., Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii

do praktyki, Zakamycze 2003.

Pisarska A., Tomaszkiewicz T., Współczesne

tendencje przekładoznawcze, Poznań 1996.

Tabakowska E., O przekładzie na przykładzie,

Kraków 1999.

Voellnagel A., Jak nie tłumaczyć tekstów

technicznych, Warszawa 1985.

Seria Studia o przekładzie, red. P. Fast. Katowice

(tomy tematyczne) oraz seria Między oryginałem a

przekładem, red. M. Filipowicz-Rudek, U.

Kropiwiec. Kraków (tomy tematyczne).

Zajęcia zapoznają słuchaczy z zagadnieniami z zakresu teorii tekstu. Zaprezentowane

problemy pozwalają zrozumieć specyfikę popełnianych przez cudzoziemców błędów

wynikających ze struktury własnego języka oraz uświadomić rolę interferecji języka

ojczystego w nauce języka obcego.


kształcenia*) Prawo oświatowe


kształcenia*)

polski

Efekty kształcenia dla Wiedza:

90

przedmiotu/modułu

kształcenia*)



KN_W17 ma podstawową wiedzę na temat polskiego

systemu oświaty, prawa oświatowego, odpowiedzialności

prawnej nauczyciela

KN_W17 ma podstawową wiedzę na temat europejskiego

prawa oświatowego

K_W18 zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu prawa

autorskiego

Umiejętności:

KN_U14 potrafi w swojej pracy dydaktyczno-

wychowawczej stosować przepisy prawa oświatowego

KNG_U03 potraf analizować i oceniać dokumenty

dydaktyczne do kształcenia polonijnego


KN_K06 jest przekonany o wadze zachowania w sposób

profesjonalny, zgodny z obowiązującymi przepisami i

normami etycznymi

Semestr, w którym


realizowany

II

Forma realizacji zajęć wykład (6 h)


dodatkowe





słuchaczy

wykład (6 h)


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda zadaniowa, metoda podająca, heureza



słuchaczy

zadania domowe, test sprawdzający, udział w dyskusji





zaliczenie rygorowe

ocena

pisemny test sprawdzający

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zapoznanie z rozporządzeniami Ministra Edukacji

Narodowej dotyczącymi pełnienia obowiązków

nauczyciela w kraju oraz poza jego granicami

Nauka czytania ustaw i rozporządzeń dotyczących

nauczycieli

91

Wykaz literatury


Poszczególne rozporządzenia Ministra Edukacji

Narodowej


kształcenia*) Praktyka – warsztaty pracy indywidualnej z uczniem


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)










na wszytskich poziomach znajomości jpjo

Umiejętności:





KNG_U10 samodzielnie dokonuje ewaluacji postępów

pracy oraz jest potrafi dostrzec indywidualne potrzeby

ucznia-cudzoziecma





dokształcania zawodowego i rozwoju osobistego





narodowego

Semestr, w którym


realizowany

II (30 godzin) i III (30 godzin)



dodatkowe

zaliczenie zajęć z metodyki nauczania języka polskiego

jako obcego I





słuchaczy

ćwiczenia (60h)

92


przypisana


6 ECTS (II semestr – 3 ECTS i III – 3 ECTS)

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda zadaniowa, metoda pracy indywidalnej



słuchaczy

indywidualna praca ze słuchaczem-cudzoziemcem w formie

pomocy w przygotowywaniu przez niego zadań domowych,

kształtowania kompetencji komunikacyjnych w formie

rozmowy z wykorzystaniem odpowiedniej strategii,

wykorzystanie w indywidualnej pracy programów

multimedialnych, przygotowanie wspólnie ze słuchaczem-

cudzoziemcem projektu





zaliczenie rygorowe

przeprowadzenie prac o charakterze indywidualnym z

cudzoziemcami

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

umiejętność poprawy zadań domowych

umiejętność prowadzenia dialogu ze strategią

kształcenia komunikacyjnego i leksykalnego

Wykaz literatury



Warszawa 2001.






Łódź 1998.



Lublin 2000.


kształcenia*) Praktyczne warsztaty animacji kulturowej


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)










na wszystkich poziomach znajomości jpjo

Umiejętności:


93




KN_U05 samodzielnie przygotowuje konspekt zajęć z

cudzoziemcami dostosowany do poziomu grupy


pracy w grupie












narodowego

Semestr, w którym


realizowany

I



dodatkowe





słuchaczy

ćwiczenia (30h)


przypisana


6 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda zadaniowa



słuchaczy

przygotowywanie scenariuszy zajęć oraz projektów

prezentacji wykorzystywanych podczas zajęć z

cudzoziemcami, prowadzenie zajęć praktycznych z

obcokrajowcami na wszystkich poziomach zaawansowania

znajomości języka polskiego jako obcego





zaliczenie rygorowe

przygotowanie projektów zajęć z cudzoziemcami i

przeprowadzenie ich

Treści programowe

przedmiotu/modułu


omówienie scenariuszy zajęć przygotowanych przez

94

kształcenia*) słuchacza

praktyczne stosowanie poleceń kierowanych w

sytuacji zajęć dodatkowych poświęconych

wybranym zagadnieniom z obrębu kultury polskiej

z cudzoziemcem

przeprowadzenie samodzielnie zajęć z

cudzoziemcami z kultury polskiej ze stosowaniem

technik animacyjnych (gier i zabaw językowych)

Wykaz literatury



Warszawa 2001.




Łódź 1998.

Jedlewska B., Animatorzy kultury wobec wyzwań

edukacyjnych, Lublin 1999.

Kargul J., Od upowszechniania kultury do animacji

kulturalnej, Toruń 1996.

Kopczyńska M., Animacja społeczno-kulturalna,

Warszawa 1993. Jedlewska B., Animatorzy kultury

wobec wyzwań edukacyjnych, Lublin 1999.

Kargul J., Od upowszechniania kultury do animacji

kulturalnej, Toruń 1996.

Kopczyńska M., Animacja społeczno-kulturalna,

Warszawa 1993.


kształcenia*) Warsztaty pisania


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KNG_W06 ma wiedzę na temat wymogów formalnych

poszczególnych form wypowiedzi pisemnej

KG_W08 ma wiedzę na temat prawideł polskiej ortografii

KGW_08 zna typy błędów


glottodydaktyki

Umiejętności:

95

K_U11 potrafi dokonać poprawy i oceny wypowiedzi

pisemnej




Semestr, w którym


realizowany

II



dodatkowe





słuchaczy

ćwiczenia (7h)


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda zadaniowa, metoda problemowa, heureza, warsztaty

kreatywnego tworzenia tekstu



słuchaczy

przygotowywanie ćwiczeń mających na celu wyuczenie

cudzoziemca zasad tworzenia poszczególnych form

wypowiedzi, poprawa prac pisemnych, udział w dyskusji





zaliczenie rygorowe

ocena

poprawa pracy pisemnej z kwalifikacją typu błędów

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Znajomość poszczególnych form wypowiedzi

pisemnej w kontekście stopnia znajomości jpjo

(wymogi certyfikacyjne)

Klasyfikacja błędów i sposoby ich poprawy

Różnice pomiędzy językiem pisanym a mówionym

Techniki nauczania pisania cudzoziemców

Wykaz literatury



Warszawa 2001.

Lipińska E.,Techniki nauczania pisania na kursie

ogólnym języka polskiego jako obcego, „Języki

Obce w Szkole” nr 5, s. 10-20.

Lipińska E., Nauczanie pisania [w:] Inne optyki.

Nowe programy, nowe metody, nowe technologie w

nauczaniu kultury polskiej i języka polskiego jako

Obcego, pod red. R. Cudak i J. Tambor, Katowice,

2000, s. 86-96.

96

Saloni Z., Studzik J., Warsztat dla nauczycieli

języka polskiego jako obcego – ocenianie prac

pisemnych, „Nowa Polszczyzna” nr 3, s. 38-44.


kształcenia*) Elementy pedagogiki zabawy


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KNG_w14 wie, jak zaplanować i zorganizować proces

edukacyjny z zastosowaniem elementów pedagogiki

zabawy;

KN_W01 zna i rozumie założenia oraz zasady pracy z

wykorzystaniem metody pedagogiki zabawy

Umiejętności:

KN_W05 ozróżnia rodzaje zabaw;

KN_U05 właściwie wykorzystuje zdobytą wiedzę i

umiejętności w trakcie zajęć praktycznych;

KN_U05 opracowuje i prawidłowo konstruuje scenariusze

zajęć;

KNG_U04 analizuje i ocenia przebieg realizowanych zabaw


KNG_K01 ma świadomość znaczenia i wpływu zabaw w

procesie edukacyjnym;

KNG_K02 efektywnie organizuje własną pracę i krytycznie

ocenia sposób jej zaangażowania;

KNG_K08 efektywnie współdziała z członkami zespołu i

potrafi pracować pod kierunkiem;

KNG_K03definiuje i ustala rolę oraz określa obowiązki

nauczyciela, ucznia oraz rodziców

KNG_K03 wykazuje empatię w stosunku do ucznia

Semestr, w którym


realizowany

II

Forma realizacji zajęć wykłady (10h)


dodatkowe





słuchaczy

wykłady (10h)

Liczba punktów ECTS 2 ECTS

97

przypisana


Stosowane metody

dydaktyczne

ćwiczenia: analiza tekstów z dyskusją / metoda projektów /

metoda problemowa z prezentacją multimedialną / analiza

przypadków / dyskusja / rozwiązywanie zadań i ich

projektowanie.



słuchaczy

udział w dyskusji na zajęciach;

udzielanie ustnych odpowiedzi obejmujących zadania i

zagadnienia teoretyczne oraz praktyczne ujęte w treściach

modułu podczas ćwiczeń (zaangażowanie w zajęcia);

zaliczenie ustne / kolokwium / wykonanie zaliczeniowej

pracy (ew. prezentacji) obejmującej treści modułu

kształcenia





zaliczenie rygorowe

ocena

obecność i aktywny udział w zajęciach;

wykonanie zaliczeniowej pracy - scenariusza zajęć

z wykorzystaniem elementów pedagogiki zabawy (forma

pisemna) i/lub ustna prezentacja opracowanego scenariusza

zajęć

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Wprowadzenie do pedagogiki zabawy - cele i

założenia metody.

Normy i zasady dotyczące działań z grupą.

Organizacja przestrzeni i przygotowanie do

prowadzenia zabaw.

Gry i zabawy integracyjne ułatwiające wzajemne

poznanie i integrację grupy.

Zabawy fabularyzowane w pracy z grupą.

Muzyczne zabawy z dźwiękiem, rytmem i piosenką.

Zabawy integrujące muzykę, plastykę, ruch i

działania parateatralne.

Tańce integracyjne – modyfikacje i sposoby

wykorzystania w pracy z grupą.

Możliwości wykorzystania pedagogiki zabawy w

profilaktyce, diagnozie i terapii logopedycznej.

Konstruowanie scenariuszy zajęć z wykorzystaniem

metody pedagogiki zabawy.

Pomoce dydaktyczne wykorzystywane w

pedagogice zabawy – rekwizyty

Wykaz literatury Bokus B., Shugar G. W., 2008, Psychologia języka

98

obowiązkowej i uzupełniającej dziecka, Gdańsk.

Bissinger-Ćwierz U., 2000, Quizy muzyczne, wyd.

KLANZA.

Bissinger-Ćwierz U., 2007, Muzyka i ruch dla każdego,

wyd. KLANZA.

Bissinger-Ćwierz U., 2007, Muzyczna pedagogika

zabawy w pracy z grupą,

wyd. KLANZA.

Bzowska L., Kownacka R., 2006, 2004, 2002, Uczymy

się bawiąc (klasa I, II, III), wyd. KLANZA.

Chilińska–Karpowicz E., Jaworska A., 2005, Mowa i

zabawa,

wyd. KLANZA.

Czaja–Chudoba I., 2006, Pedagogika zabawy w

osobowym i profesjonalnym przygotowaniu do zawodu

nauczyciela, Kraków.

Domań R., 2003, Metody pedagogiki zabawy w pracy z

dziećmi w wieku przedszkolnym, Lublin.

Domań R., Biśto I., Kaszyca J., 2003, Tańce, pląsy i

zabawy

przy muzyce dla dzieci w wieku przedszkolnym, Lublin.

Gęca L., 2002, Tańce integracyjne w pracy z grupą,

cz.1, wyd. KLANZA.

Gęca L., 2004, Tańce integracyjne w pracy z grupą,

cz.2, wyd. KLANZA.

Kupisiewicz Cz., 2006, Podstawy dydaktyki ogólnej,

Warszawa.

Marcinkowska M., Z.Hoffman, 2003, Zabawa jako

metoda pracy z grupą, Warszawa.

Noga E., Wasilak H., 2003, Stare i nowe zabawy

podwórkowe, wyd. KLANZA.

Okoń W., 1995, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej,

Warszawa.

Polskie Stowarzyszenie Pedagogów i Animatorów,

1995, Tańce i zabawy dla grupy, wyd. KLANZA.

Reichel G., Rabenstein R., Thanhoffer M., 1997, Grupa

i ruch, Warszawa.

Silberg J., 1995, Gry i zabawy z maluchami, Poznań.

Wasilak A. ( red.), 2002, Zabawy z chustą, wyd.

KLANZA.

Wimmer A., Pedagogika i zabawa - Pedagogika

zabawy.Warszawa.

Zaorska Z. Pedagogika zabawy- metodyka pracy z

grupą, Klanza, Lublin 2001.

99


kształcenia*) Elementy psycholingwistyki i socjolingwistyki


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KG_W08 ma wiedzę na temat mechanizmu funkcjonowania

systemu językowego; zróżnicowania współczesnej

polszczyzny; wpływu czynników społecznych na poziom

umiejętności komunikacyjnych;

K_W15 zna i rozumie czynniki warunkujące proces

akwizycji języka i skutecznej komunikacji;

KG_W19 zna i rozumie proces socjalizacji pierwotnej,

wtórnej i tzw. odwróconej rozumie wpływ nowych mediów

na jakość komunikacji i styl myślenia

Umiejętności:

KG_U01 rozróżnia sytuacje komunikacyjne i ich

uwarunkowania;

KN_U02 właściwie stosuje terminologię z zakresu psycho-

i socjolingwistyki;

KN_U12 opracowuje tekst naukowy w formie abstraktu;

KN_U12 analizuje i ocenia zachowania językowe


KNG_K01 ma świadomość istotności wpływu stylu

konwersacyjnego na skuteczność komunikacji i

oddziaływań terapeutycznych

Semestr, w którym


realizowany

I



dodatkowe





słuchaczy

wykład (8h)


przypisana


1 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

wykład interaktywny



słuchaczy



modułu podczas wykładów;

100

praca pisemna (streszczenia wybranego tekstu naukowego).





zaliczenie rygorowe


opracowanie w formie pisemnej streszczenia wybranego

tekstu naukowego

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Język jako system (pojęcie morfemu i reguł

gramatycznych); od strukturalizmu do pragmatyki

językowej – społeczne i psychologiczne

uwarunkowania komunikacji językowej.

Podstawowe kategorie socjolingwistyczne (wiek,

wykształcenie, płeć, rola społeczna, relacja rangi,

sytuacja, styl konwersacyjny) i ich rola w

zachowaniach językowych.

Psychologiczne i socjologiczne uwarunkowania

akwizycji języka – pojęcie socjalizacji pierwotnej,

wtórnej, socjalizacja medialna i tzw. odwrócona.

Typ rodziny a zachowania językowe: Basil

Bernstein i jego teoria kodu ograniczonego i

rozwiniętego; wideodziecko – myślenie konkretno-

wyobrażeniowe

Wykaz literatury


Grabias S., (wyd. dowolne), Język w zachowaniach

społecznych, Lublin.

Kurcz I., 2000, Psychologia języka i komunikacji,

Warszawa.

Skudrzyk A., 2005, Czy zmierzch kultury pisma? O

synestezji i analfabetyzmie funkcjonalnym, Katowice.

Bielecka-Prus J., 2010, Transmisja kultury w

rodzinie i w szkole. Teoria Basila Bernsteina,

Warszawa 2010.


kształcenia*) Pedagogika specjalna – wybrane zagadnienia


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KN_W01 zna: ewolucję teorii i praktyki pedagogiki

specjalnej; szczegółowe dziedziny pedagogiki specjalnej;

KN_W02 ma wiedzę na temat możliwości nauczania i

możliwości wychowania dzieci z różnymi rodzajami

niepełnosprawności,

KN_W01 zna i rozumie czynniki warunkujące możliwość

101

nauczania i wychowania integracyjnego

Umiejętności:

KN_U01 rozpoznaje poziomy upośledzeń;

KN_U02 dobiera metody pracy i sposób postępowania

terapeutycznego w zależności od rodzaju dysfunkcji i

poziomu niepełnosprawności


KN_K01 ma rozumie problematykę etyczną związaną z

odpowiedzialnością za trafność postępowania

diagnostyczno-terapeutycznego w przypadku osób z

różnymi poziomami niepełnosprawności;

KN_K02 ma świadomość konieczności jasnego sposobu

przedstawiania uczniowi drogi terapeutycznego

postępowania;

KN_K02 zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i

umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się

oraz identyfikuje wpływ różnych zdarzeń, otoczenia na

problemy ucznia.

Semestr, w którym


realizowany

I



dodatkowe





słuchaczy

wykład (10h)


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

wykład problemowy / wykład konwersatoryjny / wykład

interaktywny.



słuchaczy



modułu podczas wykładów / kolokwium





zaliczenie rygorowe

obecność i aktywny udział w zajęciach - udzielanie ustnych

odpowiedzi obejmujących zagadnienia teoretyczne oraz

praktyczne ujęte w treściach modułu podczas wykładów

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Podstawowe pojęcia pedagogiki specjalnej.

Kierunki działalności pedagogiki specjalnej w

102

zakresie procesu rewalidacji, resocjalizacji,

rehabilitacji

i terapii pedagogicznej. Cele, zasady i metody

wychowania i nauczania specjalnego. Standardowe

zasady wyrównania szans osób niepełnosprawnych.

Klasyfikacje upośledzeń. Rehabilitacja dzieci

niewidomych i słabowidzących. Nauczanie i

wychowanie dzieci niesłyszących i słabosłyszących.

Metody i metodyki pracy pedagogiki specjalnej z

dziećmi o różnych dysfunkcjach

i niepełnosprawnościach.

Zasady pedagogiki specjalnej. Prawa dzieci

niepełnosprawnych

Wybrane zagadnienia dotyczące resocjalizacji dzieci

i młodzieży.

Pedagogika specjalna czy pedagogika szkoły

specjalnej.

Pedagogika specjalna jako wstęp do

oligofrenologopedii.

Prawa dzieci niepełnosprawnych.

Rola poradni psychologiczno-pedagogicznych w

nauczaniu i wychowaniu osób niepełnosprawnych

Wykaz literatury


Brauner A. i F., 1995, Postępowanie wychowawcze

w upośledzeniu umysłowym, Warszawa.

Dykcik W. (red.), 1998, Pedagogika specjalna,

Poznań.

Olechowicz H., 1987, Metody aktywizowania głębiej

upośledzonych umysłowo, Warszawa.

Olechowicz H., 1994, Wyzwalanie aktywności dzieci

głębiej upośledzonych umysłowo, Warszawa.

Piszczak M., 1990, Edukacja dzieci upośledzonych

umysłowo w stopniu głębokim, Warszawa.

Tarkowski Z., 1989, Przegląd problematyki

dotyczącej rozwoju mowy i języka u dzieci lekko

upośledzonych umysłowo [w:] Wybrane zagadnienia

kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży, red. S.

Popka, Lublin.

Tkaczyk G., 1997, Metodyka nauczania i

wychowania początkowego w szkole specjalnej,

103

Lublin.

Witkowski T., 1985, Poziom rozwoju społecznego

upośledzonych umysłowo, Lublin.


kształcenia*)

Rozwój mowy i języka dziecka


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KN_W01 ma wiedzę na temat warunków biologicznych,

społecznych i kulturowych rozwoju

mowy i języka w ontogenezie

Umiejętności:

KN_U01 charakteryzuje etapy rozwoju mowy dziecka

według Piageta, Wygotskiego itp.;

KN_U02 analizuje i ocenia strategie postępowania

przydatne w postępowaniu logopedycznym w przypadku

stymulowania rozwoju mowy dziecka;;

KN_U02 analizuje i opisuje wybrane zjawiska związane z

rozwojem mowy i języka dziecka


KNG_K01 ma świadomość obowiązku ciągłego

aktualizowania i poszerzania wiedzy na temat rozwoju

badań nad językiem (mową) dziecka;

KN_K02 ma świadomość rozróżniania etapów rozwoju

mowy dziecka i rangi procesów przedjęzykowych dla

prawidłowego przyswajania reguł języka przez dziecko.

Semestr, w którym


realizowany

I



dodatkowe





wykład (10h).

104

słuchaczy


przypisana


3 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

wykład / wykład problemowy / wykład konwersatoryjny /




słuchaczy




egzamin pisemny i/lub wykonanie zaliczeniowej pracy

obejmującej treści modułu kształcenia





zaliczenie rygorowe


egzamin pisemny i/lub wykonanie zaliczeniowej pracy

obejmującej treści modułu kształcenia.

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Rozwój badań nad językiem (mową) dziecka.

Zagadnienie względnej chronologii rozwoju mowy.

Rozwój mowy i myślenia dziecka w ujęciu Piageta.

Rozwój myślenia i mowy w ujęciu Wygotskiego.

Chomsky i jego poglądy na ontogenezę rozwoju

mowy.

Kognitywne aspekty rozwoju mowy.

Problem dojrzałości językowej.

Proces opanowywania języka jako systemu przez

dzieci: rozwój systemów fonologicznego,

fleksyjnego i składniowego, rozwój leksyki i

semantyki. Opanowywanie znaczeń przez dzieci.

Rozwój mowy dziecka z perspektywy

pragmalingwistycznej ( rozwój form

konwersacyjnych; rozwój form narracyjnych;

rozwój funkcji komunikacyjnych).

Wykaz literatury


Aitchison J., 2002, Ziarna mowy. Początki i rozwój

języka, przekład M. Sykurska-Derwojed, PIW,

Warszawa.

Bokus B., 1991, Tworzenie opowiadań przez dzieci.

O linii i polu narracji, Warszawa.

Bowerman M., Rola predyspozycji kognitywnych w

przyswajaniu systemu semantycznego, (w:)

Akwizycja języka w świetle językoznawstwa

kognitywnego, red. E. Dąbrowska, W. Kubiński,

Kraków, s. 254-311.

Bruner J., 1980, Ontogeneza aktów mowy, przekł.

Barbara Mroziak, (w:) Badania nad językiem

dziecka. Wybór tekstów”, red. G. W. Shugar i M.

105

Smoczyńskiej, Warszawa, s.483-513.

Kaczmarek L., 1953, Kształtowanie się mowy

dziecka, Poznań.

Kaczmarek Leon, 1966, Nasze dziecko uczy się

mowy, Lublin.

Kielar-Turska M., 1989, Mowa dziecka. Słowo i

tekst, Kraków.

Kurcz Ida, 1987, Język a reprezentacja wiedzy w

umyśle, Warszawa.

Kurcz Ida, 1992, Język a psychologia, Warszawa

1992.

Piaget J., 1992, Mowa i myślenie u dziecka.

Warszawa.

Porayski-Pomsta J., 1994, Umiejętności

komunikacyjne dzieci w wieku przedszkolnym.

Studium Psycholingwistyczne, Warszawa.

Przetacznik-Gierowska M., 1994, Od słowa do

dyskursu. Studia nad mową dziecka, Warszawa.

Shugar G.W., Smoczyńskiej M., Nowe kierunki

badań nad językiem dziecka, (w:) Badania nad

językiem dziecka. Wybór tekstów”, red. G. W.

Shugar i M. Smoczyńskiej, Warszawa, s. 8-51.

Wygotsky L.S., 1989, Myślenie i mowa, Warszawa.

Zarębina M., 1980, Język polski w rozwoju

jednostki. Analiza tekstów dzieci do wieku

szkolnego. Rozwój semantyczny języka dziecka,

Kraków.


kształcenia*)

Trudności w uczeniu się czytania i pisania oraz

specyficzne zaburzenia językowe


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KN_W02 ma wiedzę na temat patomechanizmów zaburzeń

językowych;

KN_W01 ma wiedzę w zakresie mózgowej reprezentacji

funkcji językowych i mózgowej organizacji wyższych

czynności poznawczych;

KN_W01 zna i rozumie problematykę trudności

w nabywaniu umiejętności czytania i pisania;

KN_W02 zna teorie wyjaśniające specyficzne zaburzenie

rozwoju językowego;

KN_W02 zna zasady stymulacji i wspomagania rozwoju

językowego

Umiejętności:

KN_U01 rozpoznaje mechanizmy zaburzeń językowych;

106

KN_U02 na podstawie literatury przedmiotu analizuje

objawy językowe i interpretuje je na podstawie lokalizację

dysfunkcji;

KN_U02 rozróżnia zaburzenia mowy i języka a zaburzenia

rozwoju językowego (SLI); rozpoznaje specyficzne

trudności w opanowaniu mowy pisanej, czytania i pisania


KN_K02 ma świadomość obowiązku ciągłego

aktualizowania i poszerzania wiedzy z oceny zaburzeń

językowych u dzieci i dorosłych;

KN_K02 ma świadomość rozróżniania zaburzeń procesów

przedjęzykowych i zaburzeń procesów językowych;

KN_K02 rozumie problematykę etyczną związaną z

odpowiedzialnością za trafność postępowania

terapeutycznego i ma wysoką samoświadomość

odpowiedzialności za swoje działania

Semestr, w którym


realizowany

I



dodatkowe





słuchaczy

wykład (10h)


przypisana


2 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne





słuchaczy



modułu podczas wykładów





zaliczenie rygorowe

ocena

obecność i aktywny udział w zajęciach, test ustny

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zaburzenia mowy a zaburzenia języka (kompetencji

językowej). Mechanizmy zaburzeń językowych.

Opóźnienie w nabywaniu kompetencji językowej.

Pojęcie zakłócenia. Samoistne i niesamoistne

opóźnienie rozwoju mowy i języka.

Obraz zaburzeń językowych na tle zaburzeń

107

procesów poznawczych. Zależność objawów

językowych od lokalizacji dysfunkcji.

Zaburzenia mowy i języka a zaburzenia rozwoju

językowego (SLI).

Teorie wyjaśniające specyficzne zaburzenie rozwoju

językowego. Ogniwa układu funkcjonalnego dla

mowy.

Specyficzne trudności w opanowaniu mowy pisanej,

czytania i pisania.

Narzędzia diagnozowania zaburzeń o różnych

patomechanizmach.

Stymulacja i wspomaganie rozwoju językowego.

Praca korekcyjno–wyrównawcza z dziećmi

z trudnościami w uczeniu się

Wykaz literatury


Bogdanowicz M., 2003, Ryzyko dysleksji.

Problem i diagnozowanie, Gdańsk.

Bokus B., Shugar G. W., 2008, Psychologia

języka dziecka, Gdańsk.

Leonard L., 2007, SLI – specyficzne zaburzenia

rozwoju językowego. Między autyzmem a

dysleksją, Gdańsk.

Kaja B. (red.), 2003, Diagnoza dysleksji,

Bydgoszcz.

Krasowicz-Kupis G., 2003, Język, czytanie,

dysleksja,

Krasowicz-Kupis G., 2004, Rozwój świadomości

językowej dziecka. Teoria i praktyka, Lublin.

Krasowicz-Kupis G., 2012, SLI i inne zaburzenia

językowe. Od badań mózgu do praktyki

psychologicznej, Gdańsk.

Porayski-Pomsta (red.), 2008, Diagnoza i terapia

w logopedii, Warszawa.

Reid G., Wearmouth, 2008, Dysleksja. Teoria i

praktyka, Gdańsk.

Spionek H., 1965, Zaburzenia psychoruchowego

rozwoju dziecka, Warszawa.

Gałkowski T., Jarzębowska G., 2000, Logopedia

– pytania i odpowiedzi, Opole.

Gałkowski T., Tarkowski Z., Zalewski T., 1993,

Diagnoza i terapia zaburzeń mowy, Lublin.

108

Mierzejewska H., Przybysz-Piwkowa M., 2000,

Teoretyczne podstawy metod usprawniania mowy

- afazja, zaburzenia rozwoju mowy, Warszawa.

Rocławski B., 1993, Opieka logopedyczna od

poczęcia, Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu

Gdańskiego.

Sawa B., 1990, Dzieci z zaburzeniami mowy,

Warszawa.

Strachalska B., 2002, Ćwiczenia usprawniające

aktualizację wyrazów w mowie osób z afazją,

Warszawa.

Styczek I., 1980, Logopedia, Warszawa.

Walsh K., Darby D., 2008, Neuropsychologia

kliniczna Walsha, Gdańsk


kształcenia*) Psychologia rozwojowa i kliniczna


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)



Wiedza:

KN_W02 ma wiedzę na temat klinicznego obrazu zaburzeń

wieku rozwojowego oraz dysfunkcji poznawczych,

emocjonalnych i zaburzeń osobowości po uszkodzeniach

mózgowia;

KN_W01 ma wiedzę w zakresie mózgowej reprezentacji

funkcji językowych i mózgowej organizacji wyższych

czynności poznawczych;

KN_W02 zna objawy najczęściej występujących zaburzeń

psychicznych i zaburzeń zachowania;

KN_W01 zna i rozumie zależności pomiędzy psychologią

rozwojową i psychologią kliniczną;

KN_W014 ma wiedzę na temat diagnozy psychologicznej

Umiejętności:

KN_U02 rozróżnia zaburzenia mowy u dzieci i osób

dorosłych na podstawie mózgowej reprezentacji funkcji

językowych i mózgowej organizacji wyższych czynności

poznawczych;

KN_U02 właściwie analizuje i interpretuje terminologię

występującą w psychologicznej ocenie pacjenta;

KN_U02 charakteryzuje obraz kliniczny zaburzeń wieku

rozwojowego oraz dysfunkcji poznawczych, emocjonalnych

i zaburzeń osobowości po uszkodzeniach mózgu.


109

KN_K02 ma świadomość obowiązku ciągłego

aktualizowania i poszerzania wiedzy z psychologii

rozwojowej i klinicznej;

KN_K02 ma świadomość możliwości wynikających z

praktycznych kompetencji z zakresu psychologii klinicznej;

KN_K03 ma świadomość poziomu własnych kompetencji,

ich istotności, oryginalności i nowatorstwa w zawodowej

praktyce

Semestr, w którym


realizowany

II



dodatkowe





słuchaczy

wykład (20h)


przypisana


4 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne


wykład interaktywny.



słuchaczy




egzamin i/lub wykonanie zaliczeniowej pracy obejmującej

treści modułu kształcenia





zaliczenie rygorowe


egzamin i/lub wykonanie zaliczeniowej pracy obejmującej

treści modułu kształcenia.

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Przedmiot i zadania psychologii rozwojowej: opis,

wyjaśnianie zmian zachodzących między poczęciem

a śmiercią i optymalizacja rozwoju pojedynczego

człowieka.

Biomedyczne podstawy rozwoju jako sposób

wyjaśniania zmian zachodzących w życiu człowieka:

zmiany kontrolowane genetycznie i zmiany

kontrolowane środowiskowo, genotyp a fenotyp.

Rozwój jako rezultat współdziałania czynników

dziedzicznych i środowiska oraz możliwości wpływania

genów na warunki środowiska.

110

Układ nerwowy człowieka jako system informacyjny

organizmu, podłoże zachowania i zmian rozwojowych:

neuron podstawowa jednostka układu nerwowego,

budowa układu nerwowego i

hormonalnego i jego funkcje, struktury mózgowe.

Mechanizmy i periodyzacja rozwoju językowego.

Rozwój percepcyjno-motoryczny dzieci a rozwój mowy.

Rozwój mowy w podsystemach języka.

Źródła i kierunki rozwoju psychologii klinicznej.

Przedmiot i podstawowe problemy współczesnej

psychologii klinicznej.

Funkcjonowanie człowieka w sytuacji.

Modele klinicznej diagnozy psychologicznej.

Wiedza o zaburzeniach psychicznych: podstawy

teoretyczne; kryteria klasyfikacji (zakres, głębokość,

dynamika, etiologia, rodzaj, etap rozwojowy).

Psychopatologia procesów psychicznych (symptomy,

syndromy). Psychopatologia mechanizmów

przystosowawczych.

Wybrane problemy kliniczne występujące w wieku

dziecięcym oraz adolescencji (zaburzenia

neurodynamiczne, zespoły autystyczne, zaburzenia

opozycyjno-buntownicze).

Uwarunkowania zaburzeń rozwoju i zachowania

(biologiczne, społeczne, psychogenne). Mechanizmy

odpowiedzialne za powstawanie zaburzeń, ich dynamikę

oraz kształtowanie się wtórnych zakłóceń

(konsekwencji dla dalszego przebiegu rozwoju).

Zaburzenia osobowości - podstawowe kierunki

patologizacji rozwoju osobowości; rodzaje i

mechanizmy zaburzeń osobowości (zaburzenia

dziwaczno-ekscentryczne, dramatyczno-

niekonsekwentne).

Zaburzenia związane ze strachem i lękiem.

Zaburzenia psychosomatyczne.

Pomoc psychologiczna: formy i rodzaje oddziaływań

terapeutycznych

111

Wykaz literatury


Bokus B., Shugar G. W., 2008, Psychologia języka

dziecka, Gdańsk.

Darby D., Walsh K., Neuropsychologia kliniczna

Walsha, Gdańsk 2008.

Jarosz M., 1978, Psychologia lekarska, Warszawa.

Kilar-Turska M., 2000, Rozwój człowieka w pełnym

cyklu życia, (w:) Psychologia. Podręcznik akademicki.

Podstawy psychologii, red. J. Strelau, tom I, Gdańsk, str.

285 – 332.

Kondaso, 1984, Psychologia kliniczna, Warszawa.

Lewicki A. (red.), 1978, Psychologia kliniczna,

Warszawa (s. 10-150).

Przetacznik-Gierowska M., Makiełło-Jarża G., 1988,

Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku

dziecięcego, Warszawa.

Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M., 1996,

Psychologia rozwoju człowieka, Warszawa.

Sęk H., 2001, Wprowadzenie do psychologii klinicznej,

Warszawa.

Sęk H. (red.), 2005, Psychologia kliniczna. T. 1-2,

Warszawa.

Seligman M.E.P., Walker E.F., Rosenhan D.L., 2003,

Psychopatologia, Poznań.


kształcenia*) Praktyka nauczania pisania i czytania


kształcenia*)

polski


przedmiotu/modułu

kształcenia*)








KNG_W07 zna programy, podręczniki dla kształcenia

cudzoziemców w zakresie pisania i czytani

obowiązujących na wszystkich poziomach znajomości jpjo

Umiejętności:

KN_U05 potrafi ułożyć program nauczania sprawności

pisania i czytania i wciela go w sytuacji lekcyjnej



KN_U05 samodzielnie przygotowuje konspekt zajęć


112

pracy w grupie, poprzez sprawdzanie prac pisemnych












narodowego

Semestr, w którym


realizowany

I



dodatkowe





słuchaczy

ćwiczenia (30h)


przypisana


6 ECTS

Stosowane metody

dydaktyczne

metoda zadaniowa



słuchaczy

poprawia prace pisemne słuchaczy, pracuje indywidualnie

ze słuchaczem-cudzoziemcem kształcąc jego kompetencje

w zakresie tworzenia konkretnych form wypowiedzi oraz

pracuje nad sposobami rozumienia tekstu (szczegółowego i

globalnego)





zaliczenie rygorowe

test sprawdzający wiedzę na temat metod nauczania pisania

i czytania

weryfikacja poprawionej przez słuchacza pracy pisemnej

napisanej przez ucznia-cudzoziemca

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)


omówienie konspektu zajęć na kształcenie

sprawności pisania i czytania przygotowanych przez

słuchacza

przeprowadzenie samodzielnie cyklu zajęć z

cudzoziemcami na różnych poziomach znajomości

113

języka polskiego jako obcego

Wykaz literatury



Warszawa 2001.






Wrocław 2004.

*) moduł kształcenia to szeroko rozumiany przedmiot lub grupa przedmiotów.

Documents

Załącznik nr 2 - Uniwersytet Śląskibip.us.edu.pl/sites/bip.us.edu.pl/files/prawo/zal201211802.pdf · KG_U15 potrafi wykorzystywać różne kanały i techniki w komunikacji z cudzoziemcem