Yesnews tháng 3 2015

Quản lí bản tinPhòng công tác chính trị và quản

lí sinh viên ĐH KTQD

Chịu trách nhiệm bản tinHội sinh viên ĐH KTQD

Cố vấn nội dungPhòng quản lí khoa học ĐH

KTQD

Thực hiện nội dung, biên tập và phát hành

CLB Sinh viên nghiên cứu khoa học ĐH KTQD

Ban Biên tập: Nguyễn Thị ThuTrang, Nguyễn Kiều Oanh,Ngọc Ánh, Xuân Toàn

Nội dung : Nguyễn Thị ThuTrang, Cao Nhung, Bùi ThịThùy Linh, Kiều Oanh, NguyễnNgọc, Ngọc Oanh, Đinh Hạnh,Ngọc HàNhóm dịch: Kiều Oanh, HảiYến, Nguyễn Thị Huyền Trang,Trần Huyền Trang

Thiết kề và trình bày: Nguyễn Hồng Nga

Mọi ý kiến đóng góp xin gửi về

Địa chỉ: Phòng 121 – nhà 11Đại học Kinh tế quốc dânEmail: [email protected]

Giao lộ thông tin

• Tin tức kinh tế trong nước tháng 3 - 2015........2

• Tin tức kinh tế quốc tế tháng 3 - 2015..............5

Lăng kính khoa học• Thương hiệu Việt vẫn thụ động trước

Marketing hiện đại............................................9

• GEO Marketing - giác quan thứ sáu của doanh

nghiệp..............................................................13

Sinh hoạt khoa họcHội thảo 7/02/2015

Kinh tế Việt Nam 2014 và vấn đề Tự do hóa

Thương mại (phần 2)...........................................17

Nhìn ra thế giới• Chiến dịch Singles’ Day của hãng Alibaba: Một bài

học về marketing sự kiện trong ngành bán lẻ.........21

• Bài học thành công của Oreo tại Trung Quốc..........23

• Series: Nhưng chẳng ai đóng thuế cả

Phần 5

Những ưu đãi cho ngành video game ...................27

Phần 6

Nghệ thuật bảo vệ gia tài hàng tỷ USD.........35

MỤC LỤC

TIN TỨC KINH TẾ TRONG NƯỚC THÁNG 3/2015

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng trở lại, ở mức 0,15%

Theo Tổng cục Thống kê, CPI tháng 3/2015 đã tăng 0,15% so với tháng 2/2015, và tăng 0,93% so với tháng 3/2014, kéo CPI quý I/2015 tăng 0,74% so với cùng kỳ năm ngoái.

Có 6 trong tổng số 11 nhóm hàng thuộc rổ hàng hóa tính CPI có chỉ số giá tăng. Trong đó tăng mạnh nhất là nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống, tăng 0,36% với sự đóng góp lớn nhất của thực phẩm tăng 0,31%, ăn uống ngoài gia đình tăng 0,07% còn lương thực giảm 0,24%. Nguyên nhân do nguồn cung trong nước đã đủ đáp ứng nhu cầu nên giá lương thực giảm xuống. Trong khi đó nhu cầu về thực phẩm vẫn tăng, đặc biệt nhu cầu tiêu dùng cho những ngày sau Tết nguyên đán và rằm tháng giêng đã khiến giá thực phẩm tăng mạnh hơn. Xếp tiếp theo là hai nhóm: văn hóa, giải trí và du lịch và nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng với mức tăng lần lượt là 0,18% và 0,16%.

Ngược lại, có 5 nhóm có chỉ số giá giảm trong tháng vừa qua. Giảm mạnh nhất là nhóm giao thông với 0,31%, nhóm đồ uống và thuốc lá xếp thứ 2 với mức giảm 0,11%. Nguyên nhân do dư âm của đợt giảm giá xăng dầu trước đó. Còn lại những nhóm: may mặc, mũ nón, giầy dép; bưu chính viễn thông; hàng hóa và dịch vụ khác chỉ giảm giá nhẹ do hiệu ứng mùa vụ của khoảng thời gian sau Tết nguyên đán.

Giá điện tăng 7,5%Sau khi Bộ Công thương

và Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) báo cáo các phương án điều chỉnh tăng giá bán điện,

Thủ tướng và các Phó thủ tướng, lãnh đạo các bộ, ngành đã thảo luận và đưa ra quyết định tăng giá bán điện lên 7,5%. Theo đó, bắt đầu từ ngày 16/03/2015, giá bán điện bình quân sẽ tăng lên mức 1.622,05 đồng/kWh.

Nếu không điều chỉnh tăng giá bán điện, EVN sẽ lỗ khoảng 12.000 tỷ đồng. Theo tính toán của các bộ, ngành, với mức tăng 7,5%, EVN sẽ không bị lỗ, đảm bảo khả năng đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 6,2% và kiểm soát lạm phát ở mức 5%. Đồng thời, EVN cũng đã thực hiện các nhóm giải pháp do Chính phủ chỉ đạo. Theo đó, năm 2015, tập đoàn phấn đấu giảm tổn thất

Giao lộ thông tin Yesnews 03 - 2015

Trang 2

Tháng 3 đánh dấu sự tăng trở lại của chỉ số giá tiêu dùng. Bên cạnh đó, Thủ tướng và các Phó thủ tướng, lãnh đạo các bộ ban ngành đã thảo luận và đưa ra quyết định tăng giá bán điện 7,5% bắt đầu từ ngày 16/3. Cũng trong tháng 3, điểm đáng chú ý là việc Tổng cục Thuế hợp tác và triển khai dịch vụ nộp thuế điện tử với ngân hàng thương mại.

điện năng từ 8,49% xuống còn 8%; năng suất lao động tăng trên 9%.

Tăng trưởng GDP quý I/2015 là 6,03%

Theo Tổng cục thống kê,

tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của quý I/2015 đạt 6,03% - đạt cao nhất trong ba năm trở lại đây. Nhìn lại con số này của cùng kì những năm trước: tăng trưởng GDP quý I/2012 là 4,75%, quý I/2013 là 4,89% và quý I/2014 là 5,06%. Trong mức tăng trưởng 6,03% của quý đầu năm 2015 có ngành công nghiệp – xây dựng tăng trưởng 8,35% và đóng góp gần 35% vào giá trị tổng sản phẩm trong nước. Tiếp theo là ngành dịch vụ với tăng trưởng là 5,82% và nông, lâm nghiệp, thủy sản tăng 2,14%.

Từ số liệu trên cũng có thể thấy rằng trong ba tháng đầu năm nay, ngành công nghiệp –

xây dựng đã có sự tăng trưởng mạnh, so sánh với tăng trưởng của ngành này cùng kỳ năm ngoái mới chỉ có 4,42%. Ngược lại, tăng trưởng của khu vực nông, lâm nghiệp, thủy sản lại giảm so với cùng kỳ năm trước

(2,48%). Sự tăng trưởng GDP trong quý đầu năm nay cũng đã làm rõ nét hơn cho sự phục hồi của kinh tế Việt Nam.

Tổng cục Thuế hợp tác triển khai dịch vụ nộp thuế điện tử với 15 ngân hàng thương mại

Sáng ngày 10/3/2015, tại Hà Nội, Tổng cục Thuế tổ chức Lễ ký kết thỏa thuận hợp tác triển khai dịch vụ nộp thuế điện tử (NTĐT) với các ngân hàng thương mại.

Sự kiện diễn ra nhằm thực hiện mục tiêu cải cách hành chính, hiện đại hóa công tác quản lý thuế, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế (NNT). Theo như thỏa thuận, Tổng cục thuế và các NHTM thống nhất xây dựng và triển khai Hệ thống kết nối trao đổi thông tin để truyền, nhận và đối soát dữ liệu NTĐT. Dịch vụ NTĐT sẽ sử dụng chữ ký số để xác thực tính hợp pháp và hợp lệ của các thông tin dữ liệu điện tử trong việc phối hợp cung cấp dịch vụ NTĐT cho NNT.


Trang 3

Triển khai dịch vụ này không chỉ mang lại lợi ích cho NNT như: không phải đến nộp trực tiếp, không phụ thuộc vào giờ làm việc của quầy giao dịch, tiết kiệm được chi phí, thời gian, công sức, đơn giản hóa thủ tục khi thực hiện nghĩa vụ nộp thuế,… mà còn mang lại lợi ích không nhỏ cho ngành Thuế như: tăng cường hiệu quả quản lý thuế, xử lý thông tin thu nộp thuế nhanh chóng, chính xác, góp phần đa dạng hóa các kênh thu NSNN.

Đáng chú ý, Tổng cục thuế sẽ tiếp tục triển khai dịch vụ này trên phạm vi cả nước, đồng thời phối hợp cùng Kho bạc nhà nước và các NHTM triển khai chương trình phối hợp thu NSNN, tiến tới sẽ mở rộng dịch vụ NTĐT với đối tượng nộp thuế là cá nhân kinh doanh, cá nhân làm công ăn lương.

Đây là bước tiến lớn trong quá trình hợp tác giữa ngành Thuế với các NHTM, góp phần lớn trong mục tiêu đẩy mạnh công cuộc cải cách hành chính công.

Sụt giảm mạnh trong thu hút vốn FDI

Cục Đầu tư nước ngoài thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa công bố báo cáo về tình hình thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) trong quý I/2015.

Theo đó, thu hút vốn FDI sụt giảm mạnh.

Cụ thể, tính đến ngày 20/3/2015, số dự án mới được cấp giấy chứng nhận đầu tư mới bằng 59,4% cùng kỳ năm 2014, ở mức 267 dự án với tổng vốn đăng kí là 1,21 tỷ USD. Trong

đó, tổng vốn đăng kí tăng thêm là 621,12 tỷ USD cũng chỉ tương đương 48,2% cùng kì năm trước. Tính bình quân trong quý I/2015, tổng vốn đăng ký cấp mới và tăng thêm đạt 1,837 tỷ USD, chỉ tương đương 55,1% so với cùng kỳ năm 2014.

Theo Cục Đầu tư nước ngoài, trong quý I không có các dự án có quy mô lớn như quý I/2014 mặc dù số lượt cấp mới và tăng vốn đều tăng. Vì vậy tổng số vốn đăng kí và cấp mới giảm mạnh. Tuy nhiên, mức giải ngân ước tính đạt 3,05 tỷ USD,

tăng 7% so với cùng kỳ năm 2014.

Xét theo địa bàn đầu tư, địa phương xếp thứ nhất về thu hút vốn FDI là Tp. Hồ Chí Minh (540,24 triệu USD tổng vốn đăng kí và tăng thêm), xếp thứ hai là Hải Phòng (235,21 triệu

USD tổng vốn đăng kí và tăng thêm) và thứ ba là Bình Dương (140 triệu USD tổng vốn đăng kí và tăng thêm).

Ngọc Hà - Ngọc Oanh (tổng hợp)


Trang 4

TIN TỨC KINH TẾ QUỐC TẾ THÁNG 3/2015

Hy Lạp – EU tìm được tiếng nói chung trong vấn đề hỗ trợ tài chính

Ngày 20/3, tại Brussels (Bỉ), trong cuộc hội đàm giữa Hy Lạp với lãnh đạo của Liên minh châu Âu (EU), Đức và Pháp bên lề Hội nghị thượng đỉnh EU, Hy Lạp và các đối tác châu Âu đã tìm được tiếng nói chung trong vấn đề hỗ trợ tài chính.

Trước đó, tình hình giữa Hy Lạp và các chủ nợ châu Âu trở nên khá căng thẳng khi giữa hai bên luôn tồn tại những bất đồng. Đối với các chủ nợ, danh sách cải cách của Hy Lạp đưa ra chưa đáp ứng đầy đủ các điều kiện đã được thống nhất trước kia, do đó họ phủ quyết về đề xuất cải cách của quốc gia này. Cụ thể, chiều ngày 11/3, nhóm các Bộ trưởng Tài chính Khu vực đồng Euro

(Eurogroup) và đại diện của ba chủ nợ chính bao gồm: Chủ tịch Ngân hàng trung ương châu Âu, Chủ tịch Quỹ Tiền tệ quốc tế và Cao ủy Kinh tế, Tiền tệ và Thuế quan của Liên minh châu Âu đã họp bất thường tại Brus-sels để đàm phán với Hy Lạp về khoản nợ 240 tỷ Euro. Tuy nhiên, các bên không đạt được thỏa thuận chung. Ông Jeroen Diselbeloem, chủ tịch Nhóm các Bộ trưởng tài chính Khu vực đồng Euro (Eurogroup) cho biết sau khi xem xét danh sách các biện pháp cải cách kinh tế mà Chính phủ Hy Lạp trình lên ngày 6/3, Hy Lạp có thể phải đợi đến tháng 9/2015 mới nhận được khoản giải ngân từ EU. Trong khi đó, Hy Lạp lại bày tỏ sự tức giận với các chủ nợ vì thiếu thông tin cập nhật về tiến độ cải cách của nước này trong Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone). Cho đến ngày 20/3, sau cuộc hội đàm bên lề Hội nghị thượng đỉnh EU,

Tháng 3/2015, những mâu thuẫn giữa Hy Lạp và EU đã phần nào được giải quyết khi Hy Lạp – EU tìm được tiếng nói chung trong vấn đề hỗ trợ tài chính. Bên cạnh đó, tình hình tăng trưởng của Nga và Trung Quốc, các dự báo xung quanh sự tăng giá của đồng Đô la Mỹ cũng là những tin tức đáng quan tâm trong tháng này.


Trang 5

những bất đồng này đã tạm thời được giải quyết.

Vậy là sau cuộc hội đàm ngày 20/3, 2 tỷ Euro trích từ

nguồn vốn chưa sử dụng của EU sẽ được cung cấp cho Hy Lạp để hộ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giải quyết vấn đề việc làm tại quốc gia này. “Tôi mong là các nhà chức trách Hy Lạp, với sự hỗ trợ của châu Âu có thể đầu tư tiền vào các lĩnh vực cần thiết giúp ích cho sự tăng trưởng của nước này. Tôi mong muốn các nguồn tài chính của châu Âu sẽ được sử dụng để giải quyết tình trạng thất nghiệp ở giới trẻ Hy Lạp cũng như khuyến khích sự phát triển của các doanh nghiệp cỡ vừa và nhỏ ở đây”, ông Jean Claude Juncker, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) cho biết.

Về phía Hy Lạp, Thủ tướng Tsipras khẳng định sẽ làm hết mình để đưa nền kinh tế Hy Lạp

vượt qua khó khăn càng sớm càng tốt. “Hy Lạp và châu Âu đã đạt được sự nhất trí chung. Đây là một điều vô cùng quan trọng. Sẽ không còn những thứ

đại loại như xem xét lần thứ 5. Hy Lạp sẽ không bị buộc phải thực hiện các biện pháp khắc khổ mới”. Từ bây giờ, thay vì đàm phán trực tiếp với bộ ba chủ nợ quốc tế (Ủy ban châu Âu EC, Ngân hàng Trung ương châu Âu ECB và Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF), Hy Lạp sẽ phải

làm việc với “Nhóm Brussels” – một tổ chức chịu trách nhiệm đàm phán kĩ thuật giữa Hy Lạp và các chủ nợ để lên kế hoạch cho các cải cách cần thực hiện.

Phải chờ đến ngày 27/3, tại cuộc họp Nhóm các Bộ trưởng Tài chính khu vực đồng tiền chung châu Âu diễn ra tại Bỉ, vấn đề này mới tiếp tục được thảo luận để đưa ra quyết định chung. Tuy nhiên, thỏa thuận trên phần nào đã khiến Hy Lạp lạc quan hơn về việc giải quyết khủng hoảng nợ công và phải chứng tỏ sự nghiêm túc thực hiện các quy định các chủ nợ yêu cầu.

Nga và bài toán hạ lãi suất, cứu tăng trưởng

Vào ngày 13/3 vừa qua, Ngân hàng Trung ương Nga (CRB) đã có động thái hạ lãi suất, từ 17% xuống 15% vào cuối tháng 1, đến nay còn 14%. Việc cắt giảm này nhằm mục đích kích thích tăng trưởng


Trang 6

trước tình thế một bên là giá dầu giảm mạnh và một bên là các lệnh trừng phạt. Đồng Rúp Nga đã có dấu hiệu đảo chiều, tăng giá ngay khi quyết định trên được đưa ra. Tuy nhiên, đến cuối ngày, xu hướng giảm giá đã quay trở lại ở mức 1 USD đổi 61,47 Rúp, tương ứng giảm ở mức 0,5% so với phiên giao dịch trước. Hiện tại Nga đang đối mặt với nhiều thách thức lớn. Chỉ trong vòng 12 tháng qua, đồng tiền nước này đã giảm tới 70% so với đồng USD. Thêm nữa, ngoài 150 tỷ USD tiền vốn rút khỏi Nga năm ngoái thì con số 120 tỷ USD sẽ là mức tiền vốn dự báo rút khỏi trong năm nay ở Nga. Đáng lo ngại hơn, mức dự báo kinh tế Nga có thể suy giảm chỉ còn 5,5% trong năm nay theo tổ chức đánh giá tín nhiệm Moody’s. Chính những yếu tố này góp phần khẳng định những phân tích của chuyên gia cho rằng CRB sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất để cứu tăng trưởng. Và bản thân CRB cũng cho biết “Với rủi ro lạm phát giảm xuống, Ngân hàng Trung ương Nga sẵn sàng cắt giảm thêm lãi suất”.

Trung Quốc hạ mục tiêu tăng trưởng 2015.

Theo tin từ BBC, ngày 5/3 Chính phủ Trung Quốc đã tuyên bố cắt giảm mục tiêu tăng

trưởng năm 2015 xuống còn 7%. Năm ngoái, quốc gia này

đã không đạt được mức tăng trưởng kì vọng là 7,5%. Con số thực tế năm 2014 ở mức 7,4% - mức tăng thấp nhất trong 24 năm qua. Hiện nay, Trung Quốc đang phải đối mặt với nhiều vấn đề lớn như thị trường bất động sản giảm tốc, hoạt động của các nhà máy cũng như các doanh nghiệp và nhà nước có dấu hiệu chững lại. Mặc dù đây là mức tăng trưởng chậm nhất của nền kinh tế nước này trong 1/4 thế kỷ nhưng có thể xem như cách thức giải quyết của nước này trước khó khăn. Theo như ông Lý Khắc Cường thì “ để giải quyết các vấn đề và rủi ro, tránh rơi vào “bẫy thu nhập trung bình” và đạt tới hiện đại hóa, Trung Quốc cần dựa vào phát triển, và phát triển đòi hỏi mức tăng trưởng phù hợp”. Cũng vì lẽ đó mà trước khi mục tiêu tăng trưởng được công bố, các

nhà lãnh đạo đã hướng nhiều tới mức bình thường mới - một

sự tăng trưởng chậm lại theo hướng bền vững hơn.

Trung Quốc - nhà đầu tư mới của Nga

Trước các tác động tiêu cực: lệnh trừng phạt từ Mỹ và phương Tây, một số công ty châu Âu đã giảm số vốn đầu tư vào Nga. Trái lại với hiện tượng đó là sự rót vốn mạnh mẽ của các công ty Trung Quốc. Số vốn huy động được từ châu Á và Trung Đông lên tới 90% trong tổng số 15 tỷ USD vốn huy động. Điều này được đánh giá như tín hiệu tốt phần nào giảm bớt khó khăn cho chính phủ Nga lúc này. Ông Kirill Dmitriev, CEO của Quỹ đầu tư trực tiếp Nga (RDIF) đã khẳng định trong một hội nghị về phát triển kinh tế diễn ra tại Ai Cập cuối tuần vừa qua: “Chúng tôi có một chương trình đặc biệt trong đó chúng tôi cùng


Trang 7

với các nhà đầu tư nước ngoài địa phương hóa sản phẩm của

họ ở Nga. Thực lòng mà nói, đang có một làn sóng đầu tư từ Trung Quốc”. Như vậy, việc sáp nhập Crimea vào Nga đã khiến cho mối quan hệ giữa các nước phương Tây và Nga trở nên bất hòa. Thêm nữa, sự sụt giảm giá dầu - một nguồn thu lớn trong ngân sách đã làm họ có quan hệ gần gũi với Trung Quốc hơn. Một loạt thỏa thuận lớn về năng lượng và thương mại được ký kết vào năm ngoái. Mặt khác, ông Dmitriev cũng nhấn mạnh

về tầm quan trọng của thị trường châu Âu với Nga, hy vọng lệnh

trừng phạt nhằm vào quốc gia này sẽ được nới lỏng trong năm nay: “Nhưng chúng tôi cũng hy vọng sẽ được làm việc với các nhà đầu tư từ châu Âu, Mỹ và các nước khác một khi tình hình địa chính trị ổn định hơn”.

Liệu USD còn tăng giá?

Ngày 19/03 vừa qua, các nhà phân tích của HSBC đã nhận định: “Đợt tăng phi mã suốt 8 tháng ròng của đồng USD

sắp sửa kết thúc”. David Bloom, giám đốc chiến lược toàn cầu HSBC cho rằng cuộc đua giữa USD và euro chưa có dấu hiệu ngừng lại. Tuy nhiên, các yếu tố nền tảng lại chứng tỏ thị trường đã hạ nhiệt ở bên ngoài nước Mỹ. Điều này có thể sẽ tác động khiến tăng trưởng nội địa ở quốc gia này chậm lại. Bloom nói “tiền tệ không chỉ là về chênh lệch lãi suất, mọi người không chỉ quan tâm về những khác biệt trong các chính sách. Kinh tế Mỹ đang gây ngạc nhiên với khuynh hướng giảm xuống rất mạnh mẽ”. Mặc dù vậy, tại thời điểm này vẫn còn ẩn chứa nhiều rủi ro giữu đồng USD mạnh hơn trong thời gian dài. Đó là việc Hy Lạp có rời khỏi Euro hay không? Hay một cuộc khủng hoảng tiền tệ ở thị trường mới nổi liệu có xảy ra? Và dĩ nhiên đó chỉ là yếu tố từ bên ngoài chứ không phản ánh sự thay đổi cơ bản bên trong Mỹ.

Nguyễn Ngọc – Cao Nhung – Thu Trang

(Tổng hợp)


Trang 8

Marketing và Marketing hiện đạilà gì?

Marketing là quá trình làm việc với thị trường để thực hiện các cuộc trao đổi nhằm thỏa mãn nhu cầu và mong muốn của con người. Bằng việc sử dụng 4 công cụ Marketing mix (4Ps): Sản phẩm (product), giá (price), phân phối (place), xúc tiến hỗn hợp (promotion mix), doanh nghiệp sẽ làm thỏa mãn khách hàng thông qua đó đạt được mục tiêu về lợi nhuận.

Nếu Marketing truyền thống phù hợp với giai đoạn mà thị trường dành cho người bán thì ngày nay, Marketing hiện đại lại phù hợp với giai đoạn mà thị trường dành cho người mua. Tức là nó

xác định nhu cầu khách hàng (bán cái thị trường cần chứ không bán cái doanh nghiệp có), sau đó chuyển sản phẩm đó đến người tiêu dùng một cách tối ưu.

Với sự phù hợp và linh hoạt hơn Marketing truyền thống trong bối cảnh xã hội hiện đại ngày nay, Marketing hiện đại đang ngày càng phát triển rộng rãi trên phạm vi toàn thế giới, trong đó có Việt Nam. Đặc biệt, trong các xu hướng marketing hiện đại, Marketing online đang là một hình thức rất phổ biến và là công cụ đắc lực cho các doanh nghiệp và cả nền kinh tế.

Marketing online đang là xuhướng hiện đại!

Marketing online là việc ứng dụng công nghệ mạng máy tính, các phương tiện điện tử vào việc nghiên cứu thị trường, hỗ trợ phát triển sản phẩm, phát triển các chiến lược và chiến thuật market-ing… nhằm mục đích cuối cùng là đưa hàng hóa, dịch vụ tới người tiêu dùng một cách nhanh chóng và hiệu quả. Đó là một phạm trù khá rộng bao gồm các hình thức marketing như qua thư điện tử (email), website, blog...

Marketing online có nhiều ưu điểm, lợi ích vượt trội so với marketing truyền thống.

Thứ nhất, Marketing online giúp rút ngắn khoảng cách tối ưu, xóa bỏ hạn chế về không gian giữa các vùng miền trong nước và cả vượt qua biên giới quốc gia. Điều này giúp cho nhiều người mua và người bán được bỏ qua những khâu truyền thống còn nhiều hạn chế.

Thứ hai, Marketing online giúp tiết kiệm thời gian. Những người làm marketing trực tuyến có thể truy cập lấy thông tin cũng như giao dịch với khách hàng 24/7. Đồng thời, theo thống kê của một công ty về dịch vụ khảo sát, có đến 35%

Thương hiệu Việt vẫn thụ động trước Marketing hiện đại

Lăng kính khoa học Yesnews 03 - 2015

Trang 9

người dân tham khảo thông tin sản phẩm, dịch vụ từ Facebook, Blog công ty, Youtube…trước khi

quyết định mua sản phẩm.

Thứ ba, hình thức marketing online giúp làm giảm chi phí. Theo tính toán của các chuyên gia, 73% các doanh nghiệp thực hiện Marketing trực tuyến đã đem lại hiệu quả gấp đôi trong khi chi phí chỉ bằng 1/10 chi phí thông thường.

Marketing online đang có những xu hướng phát triển như: email marketing, tìm kiếm tiên đoán (google), kiểm soát mạng xã hội, Marketing mạng xã hội, Mobile marketing, quảng cáo trực tuyến…

Thực trạng Marketing online ởViệt Nam

Trong vòng 5, 6 năm trở lại đây, Việt Nam chứng kiến sự bùng nổ của các tiện ích xã hội ảo như myspace.com, facebook.com…Đây là công cụ mới để doanh nghiệp và những người làm tiếp thị tiếp cận với thị trường và khách hàng mục tiêu thông qua các hình thức Marketing online. Tuy nhiên có đến 90% doanh nghiệp thực hiện mar-keting online đã thất bại ngay trong năm đầu tiên. Phần lớn do các doanh nghiệp, công ty này còn thiếu kinh nghiệm trong việc quản lý, lúng túng

trong triển khai kế hoạch, chưa kiểm soát được nguồn kinh phí và không lường trước được rủi ro…

Những doanh nghiệp còn lại có thể trụ được hoặc ngày càng phát triển lớn mạnh trên thị trường phần lớn đều do biết cách áp dụng các công cụ Marketing online một cách thông minh, linh hoạt. Có thể kể đến Vinabook.com, khi khách hàng mua loại sách nào sẽ được hệ thống ghi nhận, khi có sách mới cùng thể loại hoặc cùng tác giả, Vinabook.com sẽ gửi thông tin sách mới đến đúng khách hàng đó. Ngoài ra, một số website cũng phát triển mạnh marketing online như: ama-zon.com, tailieu.vn, hieuhoc.vn, muachung.vn…

Theo thống kê của Hiệp hội Tiếp thị kỹ thuật số Châu Á (ADMA), năm 2010, tỷ trọng đầu tư và Marketing online của Việt Nam tăng từ 7 – 10%, tuy nhiên, tổng doanh thu chỉ tăng 2%. Đây là một tỷ lệ rất thấp so với các quốc gia phát triển ( Anh: 27%, Mỹ: 20%, năm 2010).

Tiếp thị, quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam hiện nay chưa phát triển tương xứng với thị trường Internet rộng lớn với hơn 20 triệu khách hàng tiềm năng. Chủ yếu hiện nay vẫn là quảng cáo thông qua các từ khóa tìm kiếm, còn rất ng-

hèo nàn, đơn điệu về hình thức. Theo ông Aaron Cross, giám đốc điều hành Công ty Nghiên cứu


Trang 10

thị trường Nielsen Vietnam, người dùng Internet Việt Nam là quá trẻ, chủ yếu là khoảng 80% ở độ tuổi dưới 30, thực tế đây lại không phải độ tuổi dành cho khách hàng tiềm năng của nhiều doanh nghiệp. Ông cũng cho rằng, nghiên cứu thị trường của các doanh nghiệp Việt phải đổi sang một hướng mới hơn, sáng tạo hơn như chuyển hướng vào điện thoại, báo chí, email, tv…

Doanh nghiệp Việt vẫn chậmchân với Marketing online

Việt Nam là một trong những thị trường có tỷ lệ người dùng các thiết bị công nghệ thông minh rất cao (chiếm hơn 50% trong khoảng 2 – 3 năm trở lại đây). Tuy nhiên đến nay doanh nghiệp Việt vẫn còn khá e dè với hình thức Marketing online này. Thống kê cho thấy chỉ khoảng 5000 doanh nghiệp sử dụng mạng xã hội (2013), bao gồm cả forum, blog (chiếm 1%). Trong đó, chỉ có 0,4% doanh nghiệp dùng Facebook (khoảng 2000 do-anh nghiệp) để quảng cáo; 0.07% dùng Youtube, 0,2% dùng các mạng xã hội khác như Twitter…

Một số những lý do khiến doanh nghiệp Việt vẫn đang chậm chân với Marketing online:

Thứ nhất, sử dụng các công cụ Marketing chưa hiệu quả!

Công cụ Marketing online chính là các cách thức được doanh nghiệp sử dụng để tiến hành và đạt được hiệu quả marketing, đưa thông tin của sản phẩm tới người tiêu dùng một cách tối ưu. Hiện nay, các công cụ Marketing online được sử dụng nhiều như: quảng cáo trên các trang web với các công cụ hỗ trợ thiết kế hiệu quả, truyền thông qua mạng xã hội, thư điện tử, gửi tin nhắn thông báo những cơ hội mua sắm hấp dẫn cho khách hàng…

Tuy nhiên, các cách thức marketing online ở

Việt Nam hiện nay vẫn còn nhiều điểm tỏ ra chưa hiệu quả. Marketing online ở Việt Nam chủ yếu vẫn sử dụng thông qua các trang báo điện tử hay các bài tin tức có số lượng người sử dụng lớn như báo Tuổi Trẻ, Vnexpress,... để hy vọng một sự chú ý từ người đọc. Tuy nhiên, cách này không những khiến hoạt động marketing bị loãng, không hiệu quả, như việc có quá nhiều logo gây nhiễu, thông tin không hữu dụng, hình ảnh không bắt mắt,... mà còn khiến người đọc cảm thấy phiền toái. Thực tế có đến 63% khách hàng cho biết họ cảm thấy bị làm phiền khi các bài báo họ đang đọc liên lục bị che khuất bởi quảng cáo, hoặc quảng cáo hiện ra kiểu “nhấp nháy” rất gây phân tâm, không thoải mái, ngay cả việc họ nhận được email hoặc tin nhắn quảng cáo cũng khiến họ thấy phiền hà, và 50% trong số họ quyết định không đọc tin nhắn. Điều này cho thấy cách thức marketing của chúng ta không thu hút, đánh trúng được vào tâm lý khách hàng.

Thứ hai, thiếu kinh nghiệm triển khai dự án thực tế!

Đây là nét đặc thù xuất phát từ phần lớn nhân lực của Việt Nam khi các cử nhân của chúng ta không được đào tạo trong một môi trường thực tế. Tất cả kiến thức của chúng ta chỉ dừng lại ở “lý thuyết hàn lâm”, thiếu tính ứng dụng và thực tiễn. Bên cạnh đó, có quá ít thông tin về khách hàng vì vậy khi tiến hành marketing, các doanh nghiệp vẫn chưa xác định được thị trường và khách hàng mục tiêu rõ ràng, dẫn đến lúng túng và khó khăn khi thực hiện. Do vậy các doanh nghiệp Việt dù đã có công cụ online (blog, facebook, email,…), có các công ty chuyên cung cấp dịch vụ về Mar-keting online nhưng vẫn thiếu kinh nghiệm triển khai dự án thực tế, áp dụng vào kinh doanh.

Thứ ba, nhiều rào cản khác!

Có hàng loạt các yếu tố vi mô và vĩ mô có thể


Trang 11

ảnh hưởng đến hoạt động Marketing online của doanh nghiệp như: những lỗ hổng pháp luật trong thị trường thương mại điện tử, sự thay đổi hành vi mua sắm của người tiêu dùng, vai trò của văn hóa ăn sâu vào tiềm thức gây khó khăn trong thuyết

phục khách hàng mua sắm online, biến động kinh tế làm cho người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, cạnh tranh ngày một gay gắt…

Thực tế, các công cụ pháp luật hỗ trợ việc giải quyết tranh chấp khi có cạnh tranh xảy ra trong thương mại điện tử, đặc biệt là marketing online còn quá mới mẻ, chưa đi kịp với sự phát triển của thị trường. Việc chưa có một chuẩn mực đúng đắn nào cho việc thực hiện marketing online trên mạng internet có thể sẽ dẫn đến việc cạnh tra-nh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp thực hiện Marketing online, và người tiêu dùng có thể không được bảo vệ. Thống kê năm 2014 của VECOM – hiệp hội thương mại điện tử cho biết, có tới 42% người tiêu dùng lo ngại bị lộ thông tin cá nhân trong mua sắm trực tuyến. Đồng thời có 81% khách hàng lo ngại chất lượng sản phẩm mua trực tuyến thấp hơn so với quảng cáo, đặc biệt có tới 90% người được hỏi không biết bất cứ cơ quan, hiệp hội, tổ chức bảo vệ người tiêu dùng nào khi thực hiện mua sắm online. Đây chính là

trở ngại lớn nhất với hình thức marketing online và thương mại điện tử cho doanh nghiệp Việt Nam.

Kết luậnMặc dù marketing online còn ẩn chứa không

ít khó khăn, nhưng chính điều đó tạo cơ hội cho doanh nghiệp chứng tỏ năng lực cạnh tranh so với đối thủ của mình. Ở bất kỳ thị trường nào, khó khăn, thử thách là điều không tránh khỏi nhưng khi xã hội ngày càng phát triển nhờ sức nâng của công nghệ thì việc chậm chạp và ngại thay đổi sẽ là “liều thuốc độc” cho những doanh nghiệp không theo kịp thời đại. Mong rằng thương hiệu Việt sẽ ngày càng chủ động hơn

với Marketing hiện đại nói riêng và các hình thức cạnh tranh, kinh doanh mới nói chung!

Đinh Hạnh


Trang 12

Nếu như Marketing là hoạt động không thể thiếu trong việc tiếp cận thị trường, thì Geo marketing (GM) là phương pháp đặc biệt hữu ích trong việc thực hiện hiệu quả chiến lược marketing của bất kì doanh nghiệp nào. Geo marketing chính là câu trả lời hoàn hảo nhất cho hàng loạt bài toán về lựa chọn khách hàng; bài toán về xác định vùng kinh doanh, đối thủ, kênh phân phối; bài toán về phân tích thị trường, thị phần, thương hiệu.

Geo marketing là gì?

Khái niệm Geo marketing hay tiếp thị theo phương pháp địa lý là giải pháp ứng dụng công nghệ GIS (hệ thống thông tin địa lý) vào lĩnh vực marketing đã được sử dụng ở nhiều quốc gia trên thế giới. Nó được xem như là một ngành khoa học trong lĩnh vực nghiên cứu thị trường, trong đó người ta sử dụng các thông tin về vị trí địa lý để hoạch định và xây dựng hệ

thống marketing chiến lược.

Điểm đặc biệt của Geo marketing là phân tích các vùng miền địa lý để đưa ra các giải pháp tiếp thị phù hợp với đặc điểm văn hóa xã hội của từng vùng kinh doanh. Chẳng hạn như việc người miền Bắc thích “thương hiệu”, người miền Nam sẵn sàng thử sản phẩm mới; người miền Bắc thích quảng cáo đao to búa lớn, người miền Nam lại chuộng vui nhộn hài hước…Đó là những ví dụ cụ thể chứng minh cho hành vi mỗi người tiêu dùng chịu nhiều ảnh hưởng của yếu tố địa lý.

Bởi vậy Geo marketing ra đời nhằm mục đích phân tích và tìm hiểu những nhân tố vùng miền ảnh hưởng thế nào đến sự ra quyết định của người dùng, từ đó lập ra một “bản đồ tác chiến thực sự” cho do-anh nghiệp.

Geo marketing bao gồm: GIS (hệ thống thông tin địa lý) như các loại bản đồ số, phần mềm GIS (Esri, Acrgis, Mapinfo, Moskito…); các loại dữ liệu như dữ liệu không gian, dữ liệu thuộc tính, dữ liệu nền, dữ liệu chuyên đề bao gồm các thông tin về sản phẩm, khách hàng, thị trường,

Geo marketing – giác quan thứ sáu của doanh nghiệp


Trang 13

đối thủ kinh doanh…Geo marketing quan trọng nhất vẫn cần có các kỹ thuật viên, quản trị viên hay nhà quản lý vì chính họ là những người sử dụng kiến thức chuyên ngành của mình để ứng dụng Geo marketing một cách hữu ích nhất.

Geo marketing -

giác quan thứ sáu

Dù doanh nghiệp hoạt động trong ngành nghề nào thì thành công nghĩa là công ty đưa ra những quyết định

khôn ngoan sớm hơn đối thủ cạnh tranh của mình. Có thể nắm bắt được thông tin trên thị trường sớm nhất, đi đến hành

động kịp thời chính là chiếc chìa khóa dành cho doanh nghiệp. Sức mạnh trực quan của bản đồ GIS thường tiết lộ những xu hướng, những mô hình và những cơ hội trong kinh doanh mà thường không nhận thấy từ các bảng biểu đơn thuần.

Geo marketing tham gia vào hầu hết các giai đoạn của quá trình quản trị marketing từ việc phân tích thông tin, dự báo nhu cầu, phân khúc thị trường và định vị thị trường mục tiêu đến xây dựng các

chiến lược marketing lúc sản phẩm và dịch vụ công ty đi vào thị trường. Geo market-ing giúp nhà quản trị ra quyết

định đúng đắn và hạn chế các rủi ro và kiểm soát hiệu quả trong quá trình thực hiện quyết định của mình.

Ứng dụng công nghệ GIS cũng có vai trò không hề nhỏ đối với từng lĩnh vực của marketing hiện đại. Trong vấn đề nghiên cứu động thái người tiêu dùng: GIS đặc biệt hữu dụng để tích hợp nhiều nguồn thông tin khác nhau hỗ trợ trả lời được tất các các câu hỏi như Who, What, When, Where, Why, How.

Trong phân khúc thị

trường, cùng với GIS, là sự kết hợp giữa yếu tố về địa lý (không gian) và các tham biến như nhân khẩu học, tâm lý,


Trang 14

hành vi của người tiêu dùng để tạo ra hệ thống các bản đồ phân loại thị trường. Điều này sẽ giúp các nhà quản lý tiếp thị có cái nhìn chính xac hơn về khách hàng và giúp họ nhanh chóng định vị thị trường mục tiêu để sớm xây dựng cho mình các chiến lược kinh doanh, quảng cáo cũng như cung cấp những sản phẩm thích hợp với thị trường mục tiêu, tăng sức mạnh cạnh tra-nh của doanh nghiệp. Trong phân tích thị trường cạnh tra-nh: thông qua GIS chúng ta nhanh chóng xác định được vị trí của đối thủ cạnh tranh trên những vị trí địa lý khác nhau, cùng với đó đưa ra được chiến lược marketing riêng biệt cho mỗi vùng.

Geo Marketing cũng như ứng dụng công nghệ GIS đã giải thích cho lí do tại sao mà các tập đoàn lớn, các công ty nước ngoài khi vào Việt Nam họ có thể hội nhập rất nhanh chóng và tìm được ngay cho mình thị trường kinh doanh thích hợp. Họ nắm bắt được một cách rõ ràng nhất vai trò của bản đồ GIS để ứng dụng

vào chiến lược marketing cho họ. Điều này đưa đến việc chiến lược kinh doanh của họ dù chỉ ngay bước đầu đã thành công được một nửa. Vì vậy, trong hoạt động kinh doanh, Geo marketing được đánh giá như giác quan thứ sáu của do-anh nghiệp.

Geo marketing ở

Việt Nam

Ở Việt Nam, sở dĩ Geo marketing còn là một khái niệm khá mới mẻ bởi lẽ nó là một “người lạ mặt” so với các hoạt động tiếp thị khác của doanh nghiệp. Do đó nhân sự và hiểu biết về các giải pháp và dịch vụ của Geo marketing chưa cao.

Nghiên cứu và ứng dụng GIS ở Việt Nam bắt đầu từ

năm 1999 và chủ yếu phục vụ công tác quản lý cho các cơ quan, tổ chức nhà nước trên các lĩnh vực: giao thông, môi trường, địa chính, quy hoạch, quản lý đô thị…Tuy nhiên mãi cho đến năm 2010 Geo marketing mới lần đầu tiên được giới thiệu ở Việt Nam thông qua công ty Speed Me-dia và công ty Moskito (một hãng chuyên về phần mềm Gis ở Đức). Từ đó đến nay, Geo marketing, hay ứng dụng công nghệ GIS, dần dần được các doanh nghiệp Việt sử dụng hiệu quả hơn. Tuy nhiên trong quá trình ấy cũng nảy sinh không ít hạn chế. Mỗi ngành hàng, ngành kinh doanh khác nhau có dữ liệu đầu vào khác nhau hoàn toàn. Cái mà người ta lo ngại nhất vẫn là làm sao


Trang 15

các số liệu đầu vào này có thể chính xác được khi bản đồ hành chính, giao thông, các con số về dân số xã hội ở Việt Nam vốn nhiều biến động.

Tuy nhiên, bản thân phần mềm GIS không đẻ ra các số liệu. Nó chỉ tổng quan hóa các vấn đề và giúp chúng ta có định hướng chính xác hơn và tránh độ rủi ro khi đầu tư cho chiến dịch marketing. Do đó, Geo marketing đặt ra một số yêu cầu nhất định cho người sử dụng nó. Đối với các nhà quản trị, phải là những người có mong muốn quy hoạch lãnh thổ kinh doanh thật sự. Đối với các giám đốc kinh doanh tiếp thị, phải là người muốn có những “bản đồ tác chiến” thật sự, các chuyên viên thì phải có kiến thức về ngành hàng và biết đặt bài

toán tiếp thị cho nhu cầu của công ty. Chỉ khi họ có những nhu cầu thiết yếu như vậy thì mới dành thời gian để tìm hiểu thêm về Geo marketing,

thấy rõ được ưu nhược điểm của nó mà vận dụng cái ưu điểm vào chiến lược market-ing của doanh nghiệp mình. Người sử dụng nó cũng phải là người biết kiên nhẫn khi làm việc với dữ liệu, biết chấp nhận biên độ rủi ro của số liệu thống kê tại Việt Nam vì sự chính xác của kết quả xuất ra trên phần mềm GIS phụ thuộc lớn vào độ chính xác của các số liệu đầu vào mà doanh ng-hiệp cung cấp.

Kết

Những năm gần đây Việt Nam đã có nhiều tiến bộ trong việc ổn định bản đồ hành

chính, giao thông. Sự phát triển vượt bậc của công nghệ sẽ giúp đơn giản hóa việc cập nhật liên tục các dữ liệu mới. Các doanh nghiệp cũng cần chủ động nghiên cứu, tìm hiểu kỹ về Geo marketing để có thể sử dụng hiệu quả loại công cụ rất hữu ích này cho khai thác thị trường, phát triển và nâng cao vị thế của doanh nghiệp trên sân khấu thị trường. Tất cả những tín hiệu khả quan đó đang dần mở ra một tương lai tốt đẹp cho Geo marketing tại Việt Nam.

Bùi Thị Thùy Linh


Trang 16

Phần II: Vấn đề tựdo hóa thương mạiGS.TS Đỗ Đức Bình:

Một số thành tựu kinh tế đã đạt được trong năm 2014:

Thứ nhất, tăng trưởng kinh tế năm 2014 đạt 5,98%, vượt mức 5,8% mà Quốc hội đề ra, đồng thời cao hơn mức tăng trưởng kinh tế 5,42% của năm 2013.

Thứ hai, dự trữ ngoại tệ đạt 35 tỷ USD – chưa bao giờ có trong lịch sử Việt Nam từ khi thành lập nước năm 1945 đến nay, có những năm mức dự trữ ngoại tệ gần như bằng 0.

Thứ ba, xuất khẩu đạt 150 tỷ USD, cao hơn 2013 (132 tỷ USD). Trong đó, doanh nghiệp FDI xuất siêu 17 tỷ USD, doanh nghiệp nội địa nhập siêu 15 tỷ USD. So với các năm về trước: năm 1992 (lần đầu tiên trong lịch sử, Việt Nam xuất siêu 40 triệu USD), năm 2012 (xuất siêu 284 triệu USD), năm 2013 xuất siêu 863 triệu USD. Và năm nay – 2014, Việt Nam xuất siêu kỷ

lục 2 tỷ USD.

Thứ tư, số đô la đầu tư trực tiếp vào Việt Nam giảm so với năm 2013, tỷ lệ vốn đăng ký mới giảm. Nhật Bản tái đầu tư vào Việt Nam khiến tỷ lệ tái đầu tư tăng lên. Quan trọng hơn, tỷ lệ giải ngân tăng so với năm 2013 là 7%, có nghĩa là số vốn đầu tư đã đi vào thực hiện, chứ không phải đăng ký mới. Điều đó cho thấy, các nhà đầu tư nước ngoài có lòng tin hơn vào thị trường Việt Nam, đôi bên hiểu nhau hơn.

Thứ năm, GDP/người năm 2014 vượt ngưỡng 2000 USD/người.

Trên đây là một vài thành tựu nổi bật đạt được trong năm vừa qua. Bên cạnh đó, còn rất nhiều mặt hạn chế, hạn chế tồn tại ngay trong các thành tựu vừa đạt được:

Thứ nhất, tăng trưởng chủ yếu do tốn kém tài nguyên, do mất nhiều nhân công, do mất nhiều vốn. Tăng trưởng vẫn chưa thoát khỏi vòng thiên quy, chưa chuyển sang được mô hình

tăng trưởng mà chúng đã định vị từ trước – vừa lượng, vừa chất; chú trọng chất, tức là chú trọng vào hiệu quả và năng suất. Đây là điều thứ nhất phải suy nghĩ về con số này.

Thứ hai, dù năm 2014, xuất siêu 2 tỷ USD là mức cao nhất kể từ năm 2012, nhưng hiệu quả mang lại cho nền kinh tế từ xuất, nhập khẩu hàng hóa chưa cao. Giá trị gia tăng hàng xuất khẩu của các doanh nghiệp FDI thấp với chủ yếu hàng gia công, chế biến; còn các doanh nghiệp trong nước nhập siêu mạnh, nhập khẩu tư liệu sản xuất tới 90%.

Thứ ba, so với các nước trong khu vực, mức thu nhập 2.000 USD/người là thấp. Cụ thể, năm 2011, Thái Lan đạt gần 5.000 USD/người, Malaysia gần 10.000 USD/người. Trong khi, Việt Nam phấn đấu đạt 3.500 USD/người vào năm 2020. Như vậy, chúng ta cần xem lại mô hình tăng trưởng, chứ không nên nhìn vào các con số rồi so sánh thấy năm nay GDP/người cao hơn năm trước và cho rằng

Sinh hoạt khoa học 02/2015

Tổng quan kinh tế Việt Nam 2014 và vấn đề Tự do hóa Thương mại

Sinh hoạt khoa học Yesnews 03 - 2015

Trang 17

đó là “thành tựu”.

Thứ tư, tỷ lệ nợ công tăng quá nhanh trong những năm gần đây. Năm 2014, tỷ lệ nợ công

chiếm trên 62% GDP. Năm 2015, dự kiến tỷ lệ nợ công sẽ kịch trần – 65% GDP. Như được biết, EU không cho phép nợ công vượt quá 65% GDP, thâm hụt ngân sách không được vượt quá 3% GDP. Tuy nhiên, tính đến hết năm 2014, thâm hụt ngân sách ở Việt Nam đã là 6,2% GDP, và dự kiến đến năm 2015 con số này còn cao hơn nữa. Như vậy, nếu như nhận diện khách quan, năm 2014 chỉ đạt được một thành tựu duy nhất đó là tạm thời giữ vững, ổn định nền kinh tế vĩ mô. Khi chúng ta chưa tăng trưởng về hiệu quả, năng suất thì phải đầu tư nhiều tiền, nhiều vốn, nhưng hệ lụy là lạm phát tăng.

Thứ năm, đành rằng nợ thì

phải đi vay, có thể vay trong nước hoặc vay nước ngoài, nhưng người ta vay để đầu tư, sản xuất kinh doanh, vay để cứu các doanh nghiệp đang khó

khăn, Việt Nam vay để chi tiêu.

Thứ sáu, tốc độ cải cách quá chậm. Có quá nhiều điều cản trở các doanh nghiệp: thủ tục hành chính, hạ tầng giao thông, giá cả nguyên vật liệu quá cao, xúc tiến thương mại mở rộng thị trường đang có nhiều vấn đề.

Thứ bảy, các vấn đề liên quan đến thuế đang khiến các doanh nghiệp đã khó khăn nay còn khó khăn hơn bởi kinh do-anh lãi thấp nhưng thuế lại cao.

Thứ tám, năng lực cạnh tra-nh ở tất cả các cấp của nước ta đều có vấn đề, riêng của doanh nghiệp thì rất yếu. Hàng hóa chất lượng không cao, hàng kém chất lượng quá nhiều.

Một phần không thể không

nhắc đến đó chính là thương mại tự do và các vấn đề liên quan đến hội nhập.

Trong bối cảnh quốc tế hiện nay, đối với Việt Nam là 30 năm qua, Việt Nam đang chơi với thế giới, tham gia vào quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế. Tự do hóa thương mại chỉ là một trong gói nhu cầu, bởi trong bối cảnh ấy, tự do hóa nhiều hơn, nhà nước can thiệp ngày càng ít hơn (theo lý thuyết về nền kinh tế hỗn hợp của P.A.Samuelson).

Thứ nhất, Việt Nam là nước duy nhất trong năm 2014 ký quá nhiều FTA. Ngày 13/10/2014, Thủ tướng chính phủ sang Châu Âu dự ASEM 10 tại Milan (Ý) đàm phán hiệp định song phương thương mại tự do Việt Nam – EU. Ngày 10/12/2014, Việt Nam và Hàn Quốc cũng hoàn tất hiệp định thương mại tự do song phương Việt Nam – Hàn Quốc. Ngày 15/12/2014, Việt Nam hoàn tất các thủ tục đàm phán Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Hải quan Nga – Belarus – Kazakhstan. Các hiệp định khác: RCEP, AEC, TPP đều đang đến rất gần.

Sắp tới, khi ký kết xong Hiệp định TPP, gần như 95% thuế về 0, vấn đề lao động công đoàn, nguồn gốc xuất xứ được quy định nghiêm ngặt. Ví dụ, quy định nguyên liệu dệt may,


Trang 18

giày dép phải lấy từ Việt Nam hoặc cùng lắm lấy từ 1 nước thành viên, nếu lấy từ Trung Quốc sẽ không được hưởng ưu đãi, thậm chí bị phạt rất nặng. Nhưng hiện nay, trên 85% nguyên liệu dệt may và giày dép nhập từ Trung Quốc. Hiệp định Việt Nam – EU thì nhẹ hơn. Như vậy, mở của sẽ “ngóm” hết đất nước này. Bởi khi mở cửa, doanh nghiệp khỏe thì nền kinh tế Việt Nam mới khỏe, còn do-

anh nghiệp yếu, nền kinh tế Việt Nam sẽ yếu; các doanh nghiệp nước ngoài sẽ chiếm lĩnh hết thị phần trong nước.

Một thực tế đáng buồn, tuy ký rất nhiều FTA nhưng thực hiện như thế nào mới là điều quan trọng. Qua điều tra mới nhất của Bộ kế hoạch – đầu tư năm 2014, 76% doanh nghiệp Việt Nam không hiểu gì về AEC, 94% doanh nghiệp không nắm được các nội dung đàm phán

về hiệp định AEC và gần 63% doanh nghiệp không nắm được cơ hội cũng như thách thức của AEC. Nói cách khác, cứ 10 do-anh nghiệp thì có đến 8 doanh nghiệp không hiểu gì về AEC.

Thứ hai, các mặt hàng xuất khẩu với giá thấp hoặc không đạt tiêu chuẩn để xuất sang nước ngoài. Theo báo Nông nghiệp ngày nay, mùng 7 tháng 1 năm 2015, Việt Nam xuất khẩu trên 8 triệu tấn gạo, nhưng giá gạo

xuất khẩu thấp hơn giá thu mua. Mệnh danh là cường quốc xuất khẩu tôm, tổng giá trị xuất khẩu khoảng trên 8,2 tỷ USD, trong đó tôm thẻ chân trắng chiếm 4,1 tỷ USD. Tuy nhiên cần chú ý, Việt Nam không chủ động được tôm giống, 100% tôm giống thương phẩm nhập khẩu, thức ăn chăn nuôi về cơ bản cũng nhập khẩu, khiến cho đồng bào nuôi tôm phá sản, chưa kể bệnh dịch các loại. Nhưng rất may, Việt

Nam không nhập khẩu giống từ Trung Quốc, chỉ nhập khẩu từ 4 quốc gia: Mỹ, Indonexia, Thái Lan, Singapore.

Xuất khẩu các mặt hàng nông sản gặp nhiều vấn đề. Cà phê Việt Nam xuất khẩu 3,6 tỷ USD, nhưng không xuất được sang Peru, do không tìm hiểu kỹ thị trường. Xuất khẩu thịt hộp sang các nước đạo hồi nhưng trong thịt bò hộp lại chứa cả thịt lợn. Chưa kể, chè xuất sang Sri-lanca chứa hàm lượng thuốc trừ sâu vượt mức cho phép. Các cơ sở sản xuất bánh kẹo của Kinh Đô, Hữu Nghị, Hải Hà Tokobu-ki không đủ tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm để xuất sang Nhật Bản. Đây là những rào cản hết sức đúng khiến cho hàng Việt Nam không thể xuất khẩu sang các thị trường nước ngoài.

Thứ ba, Việt Nam đang lệ thuộc vào Trung Quốc quá nhiều. Hiện nay, trên 85% nguyên liệu dệt may và giày dép nhập từ Trung Hoa. Trên 90% gói thầu EPC (gói thầu theo kiểu chìa khóa trao tay) rơi vào tay Trung Quốc. Từ đó khiến cho tiến độ quá chậm, thiết bị công trình rất lạc hậu, chi phí đẩy dâng cao,… và đây là nguyên nhân chủ yếu quyết định Việt Nam càng nhập siêu nhiều hơn.

Thứ tư, năm 2014 không có những dự án hàng tỷ USD mà


Trang 19

chỉ có những dự án 200 – 300 triệu USD. Nhưng điều đáng chú ý, những dự án đó đưa vào Việt Nam những công nghệ hiện đại chưa bao giờ có từ năm 1988 đến nay: công nghệ sản xuất tơ sợi, chế biến thịt bò, trồng rau quả sạch tại Đà Lạt theo công nghệ Nhật Bản, công nghệ khai thác và đánh bắt cá ngừ đại dương của Nhật Bản được áp dụng tại Bình Định.

Thứ năm, Thị trường bán

lẻ có nhiều điều rất đáng buồn. Thị phần thị trường bán lẻ của nước ngoài chiếm hơn 40%, thậm chí có lúc chiếm đến 70%. Tập đoàn bán lẻ Lottle hiện có 7 siêu thị tại việt Nam, dự kiến sẽ có thêm 3 siêu thị tại Thành phố Hồ Chí Minh, Nha Trang, Cần Thơ, phấn đấu đến 2020 có 60 siêu thị tại Việt Nam. Hãy nhớ rằng, năm 2009, thị trường bán lẻ của Việt Nam phải được cho phép các doanh nghiệp nước ngoài mới được mở của. Nhưng

kể từ 2015 trở đi, các tập đoàn bán lẻ được quyền mở tùy ý.

Nguyên nhân, bất cập chủ yếu của Việt Nam với tự do hóa thương mại: quá say mê ký kết các hiệp định hội nhập với nước ngoài mà không chú trọng cải cách, gỡ bỏ những vướng mắc bên trong; công tác tuyên truyền, bồi dưỡng nâng cao kỹ năng về hội nhập rất yếu; chưa có chiến lược tổng thể quốc gia về kinh tế quốc tế; chưa tích cực

cải cách bên trong, chưa bao giờ lòng tin của dân đối với Đảng lại giảm như hiện nay kể từ thời kỳ đổi mới đến nay.

Bối cảnh mới quốc tế: tận dụng cuộc cách mạng công nghệ thế kỷ 21, chuyển từ công nghiệp hiện đại sang công ng-hiệp chế tạo nhờ có công nghệ thông tin phát triển, chuyển từ nền kinh tế cơ bắp sang nền kinh tế trí tuệ, tối đa hóa nguồn lực (đặc biệt là con người). Điều

quan trọng, qua sự kiện Biển Đông, tất cả các nước phát triển trên thế giới đều đang hướng về Đông Á.

Bối cảnh trong nước: doanh nghiệp quá khó khăn, nhà nước cần cứu doanh nghiệp ngay.

Đối với bối cảnh trong nước và quốc tế như vậy, nhà nước ta cần gỡ rối các thủ tục hành chính hải quan, điều hành nền kinh tế nhịp nhàng, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh. Cuộc chơi này đang tới rất gần, chúng ta mở cửa quá nhiều, vì vậy mỗi người cần tự trang bị cho mình kiến thức và các kỹ năng cần thiết nhất.

Hết

Ngọc Oanh (tổng hợp)


Trang 20

Không còn nghi ngờ gì nữa, Singles’Day (Ngày Độc thân) đã trở thành ngày bán lẻ lớn nhất trên thế giới. Mọi kỷ lục đều bị phá vỡ. Ngày thương mại điện tử Trung Quốc 11/11 mới chỉ xuất hiện trong ngành bán lẻ nhưng nó đã vượt lên những ngày hội bán lẻ khác như Black Friday

(thứ Sáu Đen) hay Cyber Monday (thứ Hai điện tử). Năm ngoái tổng doanh thu của hai ngày bán lẻ kể trên đạt 2 tỷ USD (tương đương 1.3 tỷ bảng Anh).

Năm nay Alibaba – gã khổng lồ của thương mại điện tử Trung Quốc có thể khẳng định khả năng quảng bá chiến dịch Singles’ Day, đã ghi nhận kỷ lục về doanh thu đạt hơn 9.3 tỷ USD, tăng 60% so với năm 2013 (doanh thu năm 2013 đạt 5.8 tỷ USD, là kỷ lục cũ). Những người tham gia đã tiêu 2 tỷ USD vào tổng giá trị hàng hóa trong vòng 1 giờ đầu tiên, con số mà năm ngoái phải mất tới 9 giờ đồng hồ mới đạt được. Mọi người không chỉ chi tiêu nhiều hơn mà họ còn chi tiêu với tốc độ nhanh hơn.

Cũng giống như cổng mua sắm Tmall của Alibaba, những cổng mua sắm khác của Trung Quốc cũng tham gia hoạt động, ví dụ như trang JD.com thông báo trang này cũng lập kỷ lục do-anh thu với hơn 14 triệu đơn đặt hàng, tăng rất mạnh bằng 130% so với năm ngoái.

Năm nay cũng là năm chứng kiến sự xuất hiện của thương mại di động (m-commerce). Hơn 40% đơn hàng của JD.com được gửi qua điện thoại di động, gấp 8 lần so với năm 2013. Alibaba cho biết 43% đơn hàng của hãng này cũng được gửi từ điện thoại di động.

Cả một chặng đường dài kể từ sự ra đời rất giản đơn của Singles’Day, ngày này được nhen nhóm vào đầu thập niên 90 bởi các sinh viên trường Đại học Nam Kinh như là niềm an ủi - “liều thuốc” cho cảm giác cô đơn, bị bỏ rơi bởi những sự kiện truyền thống tập trung cho các cặp đôi như là Ngày lễ tình yêu (Valentine). Vào dịp Singles Day, họ thể hiện sự đồng cảm, thấu hiểu và kỷ niệm tình trạng độc thân của mình bằng buổi găp mặt, một bữa ăn hay bằng liệu pháp mua sắm. Ngày này thực sự trở thành một sự kiện bán lẻ vào 5 năm trước khi hãng Alibaba bắt đầu áp dụng 24 giờ bán hàng đặc biệt để chớp lấy cơ hội và thúc đẩy sức mua tiềm năng của người tiêu dùng. Khởi điểm chỉ với 27 người bán, giờ Aliba-ba đã có tới 27000 thành viên bán hàng bao gồm

Chiến dịch Singles’ Day của hãng Alibaba: Một bài học về marketing sự kiện trong ngành bán lẻ

Những ngày được in đỏ trên lịch (ngày quan trọng) luôn thôi thúc mọi người mua sắm với sức hút từ những khoản khuyến mại hấp dẫn áp dụng trong thời gian có hạn.

Nhìn ra thế giới Yesnews 03 - 2015

Trang 21

các hãng Muji, hãng bán lẻ quần áo Tây Ban Nha Desigual, và nhãn hàng quần áo ngoài trời The North Face.

Ngày hội mua sắm này đã tạo ra sức cuốn hút mua hàng cực lớn cho người mua sắm, dưới dạng các khoản khuyến mại hấp dẫn áp dụng trong thời gian hữu hạn. Singles’ Day ra đời trùng với thời điểm mua sắm trực tuyến ngày càng được người

Trung Quốc và dĩ nhiên ngày lễ này trở thành ngày để người mua sắm bắt đầu hoạt động mua bán trực tuyến. Năm nay Alibaba biến Singles Day thành một sự kiện quốc tế, cung cấp hơn 1 triệu sản phẩm cho khách hàng nước ngoài. Alibaba cũng sử dụng cổng vào sự kiện cho các công ty đang cố gắng gia nhập thị trường Trung Quốc, ví dụ Costo, Juicy Couture và nhãn hàng thời trang Nhật Bản Nissen.

Những người bán lẻ thường áp dụng chiến lược key dates (tạm dịch là ngày khóa) để quảng bá việc kinh doanh của họ và tạo ra nhu cầu dựa trên những sự kiện như Halloween, Giáng sinh, Ngày của mẹ… Thành công từ chiến lược đó đã khiến cho các nhà kinh doanh cố gắng tạo ra những ngày lễ mới mang tính cộng hưởng với người mua sắm. Những ngày tung ra sản phẩm của Apple, khi mà những người hâm mộ phải xếp hàng trước nhiều ngày để chờ sản phẩm mới nhất, là một ví dụ về cách mà những dịp lễ trở thành một sự kiện. Cửa hàng giảm giá Aldi sử dụng

chính sách giảm giá một chiều để lôi kéo khách hàng vào những ngày đặc biệt. Guinnes thậm chí còn tạo cho mình một ngày riêng – Arthur’s Day kỷ niệm ngày sinh nhật của người sáng lập công ty để tạo ra sự tăng doanh số nhanh chóng.

Có nhiều bài học cho các thương hiệu từ chiến dịch Singles’ Day. Điều đầu tiên, hãy lưu ý ngày này. Có thể Singles’ Day chưa thực sự quan trọng tại thời điểm này nhưng hầu hết hiện tượng đều bắt đầu từ đó. Chiến dịch này cũng có tiềm năng để mở rộng. Alibaba đã khởi xướng và phát triển Singles’ Day và nó có dấu hiệu thương mại rộng khắp để bảo vệ trước sự cạnh tranh, kết quả là nó ngày càng lớn mạnh. Điều đó không xảy ra một cách ngẫu nhiên. Cũng giống như việc quốc tế hóa, Alibaba ký các hợp đồng hậu cần toàn cầu tạo sự thuận tiện, dễ dàng hơn trong việc vận chuyển 200 triệu đơn hàng được đặt vào ngày Độc thân.

Các nhãn hàng xem xét hoặc mong muốn gia nhập sẽ được khuyên thu hút sự chu ý của công chúng và phải thật nổi bật. Nếu như ví dụ của Trung Quốc là một gợi ý thì người tiêu dùng sẽ bị thu hút bởi những nhãn hàng mà làm việc gì đó khác thường. Mặc dù người mua thường mong đợi giảm giá, sẽ không gì ngăn cản những nhà bán lẻ thông minh gia tăng giá trị qua những giao dịch trọn bộ, những dòng sản phẩm đặc biệt, hoặc là tạo dựng mối quan hệ bền vững thân thiết, lâu dài với khách hàng chẳng hạn qua việc thu hút họ về những dịch vụ sau này.

Nếu mọi thứ phát triển, Singles’ Day hoàn toàn có thể là một ngày được in đỏ trên lịch cho các nhà bán lẻ tại Vương quốc Anh sớm hơn UK hơn mức mà bạn nghĩ. Vì vậy các nhà bán lẻ hãy ghi nó vào lịch của mình ngay bây giờ.

Kiều Oanh


Trang 22

Kraft Foods đã gặp phải một vấn đề, đó là người tiêu dùng Trung Quốc không mua bánh Oreo. Được giới thiệu đến quốc gia đông dân nhất thế giới vào năm 1996, loại bánh quy được nhiều người yêu thích nhất của công ti này chỉ có doanh thu ở mức rất thấp trong cả một thập kỉ sau. Năm 2005, nó chỉ chiếm được 3% thị trường bánh bánh quy Trung Quốc.

Bất cứ ai sống tại Bắc Mỹ đều biết rằng đây thực sự là một

cú sốc lớn đối ông hoàng của các loại bánh quy. “Khi tôi làm việc tại Hoa Kì, Oreo là một thương hiệu lớn nhất mà chúng tôi có. Tuy nhiên, khi tôi qua đây, nó chỉ là một thương hiệu rất nhỏ”, ông Shawn Warren, người dân gốc thành phố Kitchener, Ontar-io, đã chuyển đến Trung Quốc vào năm 2005 sau khi được bổ nhiệm là phó chủ tịch của công ti đồ ăn nhẹ tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương cho biết.

Hơn 25 triệu chiếc bánh

Oreo được ăn mỗi ngày tại Hoa Kì, nhưng công ti đã phải xem xét đến việc dừng bán tại Trung Quốc - thị trường tiêu thụ đang phát triển nhanh nhất trên thế giới hiện nay. Vậy, đâu là nguyên nhân của vấn đề này?

Đó là một câu hỏi mà nhiều thương hiệu phương Tây phải đối mặt trong suốt hơn 15 năm qua kể từ khi tấn công vào thị trường phương Đông. Họ luôn khao khát về những lợi nhuận tiềm năng tại quốc gia 1.5 tỉ dân với chủ yếu là tầng lớp trung lưu này. Tuy nhiên, các thương hiệu thường áp dụng lại cách tiếp cận đã làm cho chúng trở lên phổ biến ở phương Tây. Cùng sản phẩm, cùng chiến lược market-ing, chỉ khác ở ngôn ngữ. Và nó hiếm khi thay đổi. Khi Oreo nhận ra rằng, sự thành công tại Trung Quốc yêu cầu cần phải vừa khai thác được sự hấp dẫn của thương hiệu đến người tiêu dùng, vừa phải đáp ứng được thị

Bài học thành công của Oreo tại Trung Quốc

Loại bánh quy được yêu thích trên thế giới đã thất bại khi chinh phục người tiêu dùng Trung Quốc cho đến khi Kraft khám phá ra sức lôi cuốn của những thực phẩm làm nóng và làm mát người.


Trang 23

hiếu của người dân nước này. Sự hiểu biết này đã đưa Oreo tăng doanh thu từ con số ít ỏi 3% lên 15% chỉ trong vài năm.

Ví dụ tốt nhất cho cách tiếp cận này là KFC – doanh số bán hàng tại Trung Quốc đem lại gần 40% tổng doanh thu toàn cầu cho công ti mẹ của nó, Yum Brands, cũng là chủ sở hữu Pizza Hut và Taco Bell. Nó đã chiếm lĩnh thị trường thức ăn nhanh của Trung Quốc kể từ lần đầu tiên giới thiệu vào năm 1987, một phần là nhờ việc bổ sung thêm một số mục như món cháo gạo điểm tâm vào thực đơn. Năm 2011, đã có hơn 3700 cửa hàng KFC tại Trung Quốc trong khi MCDonald’s có 1464 nhà hàng.

Từ nhiều năm nay, các thương hiệu này đều không nhận ra rằng chúng cần phải cải tiến để thành công tại Trung Quốc. Chỉ tới gần đây, nhiều hơn các thương hiệu lớn của phương Tây mới bắt đầu tập trung vào nhu cầu của người tiêu dùng Trung Quốc. Vào tháng 10, Estee Lauder cho ra mắt một thương hiệu mĩ phẩm hoàn toàn mới dành riêng cho thị trường Trung Quốc có tên là Osiao, công ti tuyên bố rằng thương hiệu này được tạo ra dành riêng cho nhiều kiểu da châu Á và chứa cả các thành phần thảo dược của Trung Quốc như là

nhân sâm. Năm ngoái, Colgate đã giới thiệu nước súc miệng vị trà xanh Plax Fresh, thỏa mãn tình yêu trà của người Trung

Quốc. Năm 2006, BMW đã tạo ra một phiên bản dài hơn của xe sedan 5 Series hạng sang cho thị trường xe hơi Trung Quốc, đáp ứng nhu cầu cho những người giàu có tài xế riêng và họ muốn có khoang ngồi rộng hơn ở phía sau. Năm 2012, Nestlé đã thay đổi công thức cà phê hòa tan của nó sau khi nó nghiên cứu ra rằng người tiêu dùng Trung Quốc thích một tách cà phê ngọt dịu và nhiều sữa hơn so với những khách hàng tại châu Âu và Bắc Mỹ.

Cho dù là mực xiên nướng ở KFC, khoai tây chiên Lay’s vị tôm hùm phô mai, nước xúc miệng vị trà từ Colgate hay những chiếc Beemer phiên bản kéo dài (Beemer là cách gọi tên hãng của người hâm mộ BMW), những thương hiệu này

đều thu lợi bằng cách cân bằng giữa hình ảnh sẵn có với các sản phẩm mới hay đã được cải tiến cho phù hợp với nhu cầu thị

trường. Và một trong những sản phẩm thành công nhất là Oreo.

Thị trường bánh quy trị giá hàng tỉ USD của Trung Quốc có thể tạm chia thành 7 loại: bánh quy kẹp, bánh xốp, bánh quy ngọt truyền thống, bánh mặn truyền thống, bánh quy, bánh quy giòn vị soda và bánh quy cuộn vị trứng. Năm 2005, Oreo chỉ tập trung cạnh tranh trong loại bánh quy kẹp. 19% thị phần của nó trong phân khúc này chuyển thành chỉ được 3.5% trong toàn bộ thị trường bánh quy. Kể từ đó, thương hiệu này đã tăng thị phần bánh quy kẹp của nó lên 49% và tung ra loại bánh xốp Oreo, nắm lấy 30% thị trường bánh xốp, tăng tổng thị phần của nó lên gần 15%. Đây là thị phần cao nhất của Oreo, hơn bất cứ quốc gia nào trên thế


Trang 24

giới, kể cả Hoa Kì hay Canada.

Warren đã được bổ nhiệm làm chủ tịch của Kraft Foods tại Trung Quốc vào năm 2011, đổi tên chi nhánh này thành Mon-delez International vào tháng 8/2012 sau khi công ti tách hoạt động kinh doanh đồ ăn vặt của nó thành một công ti riêng. War-ren nói rằng cuộc hành trình đi đến danh hiệu anh hùng bánh quy của Oreo do 3 yếu tố chính hợp thành: sản phẩm, bao bì và quảng cáo. Trước năm 2005, mỗi yếu tố đều sao chép y nguyên cách tiếp cận như ở thị trường Hoa Kì và ít tạo ra được sự hấp dẫn tại thị trường mới.

Tại Bắc Mỹ, Oreo chỉ có một vị duy nhất. Nhưng thị hiếu mỗi nơi một khác. Trong khi người dân Bắc Mỹ thích Oreo truyền thống, thì Ấn Độ là một ví dụ, họ cho rằng nó không đủ ngọt. Ngược lại, vào năm 2005, người tiêu dùng Trung Quốc cho rằng phiên bản Oreo tại Bắc Mỹ là quá ngọt.

Theo Kraft, có 135 thành phần cấu thành nên chiếc bánh Oreo. Và để tạo ra một chiếc bánh Oreo “nguyên bản” cho Trung Quốc, Kraft đã phải thử nghiệm hơn 20 công thức Oreo đặc biệt.

Nhưng họ không dừng lại ở đó. Hơn bất cứ điều gì khác, Oreo muốn thay đổi kích thước,

hình dạng và mùi vị để chiếm lĩnh thị trường bánh quy Trung Quốc. Trải qua hơn 100 năm có mặt trên thị trường Bắc Mỹ, Oreo vẫn chứng tỏ được sức hút mạnh mẽ của mình khi duy trì vị trí đầu bảng trong top các loại bánh quy được ưa chuộng và bán chạy nhất. Tại Trung Quốc, thương hiệu này cần được cải tiến nhiều hơn nếu muốn gây ra một sự tác động đáng kể. Bánh quy xốp được người Trung Quốc yêu thích vốn chiếm một tỉ lệ khá lớn trong toàn bộ thị trường bánh quy. Vì vậy, năm 2006, Kraft đã cho ra mắt Oreo que xốp với kem trắng đặc trưng của Oreo nhưng trong hình thức của một chiếc bánh xốp hình chữ nhật và phủ socola. Đó là sự ghi điểm trực tiếp trong việc đưa Oreo vào danh sách những loại bánh xốp phổ biến, mở rộng phạm vi đến những khách hàng trước kia chưa từng sử dụng nó. Ông Warren cho hay nó khác hoàn toàn những gì mà một chiếc bánh Oreo được biết đến trước kia. Và nó đã thành công khi làm cho thương hiệu này trở nên phù hợp hơn rất nhiều với thị trường Trung Quốc.

Khi công ti nghiên cứu sâu hơn thị trường Trung Quốc, họ đã tìm thấy nhiều cơ hội để phát triển. Ở Trung Quốc, bánh quy và các sản phẩm socola khác có xu hướng bán được chậm hơn trong mùa hè. Ông Warren cho

biết người Trung Quốc có những thứ mà họ gọi là thực phẩm nóng và thực phẩm lạnh. Thực phẩm nóng dùng cho những tháng lạnh hơn và thực phẩm lạnh dùng vào những thời gian ấm hơn của năm. Bánh quy là một loại thực phẩm nóng truyền thống. Để đẩy mạnh doanh thu vào mùa hè, năm 2009, Oreo đã phát triển một loại kem mang lại cảm giác mát lạnh khi liếm để tạo ra bánh quy vị kem vani và bánh quy vị kem trà xanh. Và giờ đây, kem trà xanh là hương vị phổ biến thứ hai sau Oreo nguyên bản.

Thành công đó đã làm dấy lên ý tưởng tạo ra một loại bánh quy mang tên Island of Dr. Moreau (Hòn đảo của bác sĩ Moreau). Trái cây cũng là thực phẩm lạnh, vì vậy Warren cho rằng thành công của bánh quy vị kem đã khiến họ tận hưởng được nhiều hơn sự mát lạnh này. Năm 2011, sau khi nghiên cứu về vị trái cây mà người tiêu dùng Trung Quốc yêu thích nhất, họ đã cho ra mắt Oreo double fruits, một sự kết hợp giữa các loại bánh quy quen thuộc với các vị trái cây như cam-xoài hay việt quất-mâm xôi. “Đây là thành quả của sự nắm vững văn hóa địa phương của người tiêu dùng và tìm cách để đổi mới nó”, ông Warren cho biết.

Không chỉ những chiếc


Trang 25

bánh quy cần được thay đổi. Kraft cũng tìm ra rằng kích thước bao bì truyền thống của nó là quá to và giá cả là khá đắt đối

với người tiêu dùng Trung Quốc bởi thu nhập sau thuế của họ ít hơn người Bắc Mỹ. “Chúng tôi đã giới thiệu các gói nhỏ hơn ở mức giá rẻ hơn, vì vậy chúng tôi có thể đưa sản phẩm của mình vào các cửa hàng tạp hóa nhỏ hơn và các cửa hàng nhỏ độc lập”, ông Warren nói.

Về quảng cáo, công ti đã thay đổi cách quảng cáo bánh Oreo để cộng hưởng tốt hơn với người tiêu dùng Trung Quốc. Quảng cáo của Oreo là một đứa trẻ nhúng chiếc bánh vào cốc sữa cùng lúc Yao Ming, ngôi

sao bóng rổ của NBA (Giải đấu bóng rổ nhà nghề dành cho nam tại Bắc Mỹ) thả bóng vào lưới đối phương.

Tất cả những chiến dịch đó đã giúp Oreo tăng thị phần của nó lên gấp 10 lần trong sau 5 năm. Warren nói rằng mô hình Oreo tại Trung Quốc đã trở thành mô hình của công ti cho các sản phẩm khác của nó. Điều này có nghĩa rằng nó đã sẵn sàng để tạo ra những vị mới cho bánh quy Ritz như “bò hầm tuyệt hảo” hay “gà siêu cay”. “Tại đây, bánh quy Chips Ahoy cũng có công thức chế biến mới khác với ở Bắc Mỹ. Chúng tôi cũng đã địa phương hóa bao bì và quảng cáo, và kết quả đạt là, chỉ trong ít năm, chúng tôi đã

mở rộng hoạt động kinh doanh Chips Ahoy lên gấp 3 lần”. ông Warren cho biết.

Mặc dù hình dạng, màu sắc và mùi vị thay đổi đã đưa Oreo lên ngôi vị đầu trên thị trường bánh quy Trung Quốc, thì có một vài thứ vẫn không thay đổi. “Chúng tôi làm nó theo các cách khác nhau để phù hợp với mỗi quốc gia trên thế giới. Nhưng nó vẫn theo trình tự: xoay, liếm và nhúng”, ông Warren nói.

Nguyễn Ngọc


Trang 26

Khoản giảm trừ thuế lớn cho các hãng sản xuất trò chơi điện tử

Chính phủ Mỹ thường đưa ra những ưu đãi thuế cho các công ty theo đuổi nghiên cứu những đột phá về y tế, tái phát triển đô thị và các phương án thay thế nhiên liệu hóa thạch.

Chính phủ cũng đưa ra các khoản giảm trừ

thuế cho công ty đã phát hành sản phẩm video game thành công trong năm là Dead Space 2, trò chơi thách thức game thủ vượt qua chiến trường khốc liệt bằng việc giết những thây ma.

Theo Calvin H.Johnson, người làm việc ở

Kho bạc nhà nước và hiện tại là giáo sư về thuế trường đại học Texas ở Austin: Những khoản ưu đãi thuế này – bao gồm các khoản khấu trừ, miễn thuế và hoàn thuế hầu hết trước đây vốn được áp dụng cho những ngành công nghiệp khác – nhưng giờ đây đã giúp biến ngành sản xuất trò chơi điện tử trở thành một trong những ngành kinh doanh được trợ cấp nhiều nhất.

Bởi vì những nhà sản xuất trò chơi điện tử tham gia vào cả phát triển phần mềm, công nghiệp giải trí và bán lẻ trực tuyến, họ có thể kết hợp các khoản giảm trừ thuế theo nhiều cách mà những công ty như Netflix và Adobe không thể làm

Series: Nhưng chẳng ai đóng thuế cả

Phần 5

Những ưu đãi cho ngành video game


Trang 27

được. Những hãng phát triển video game nhận được nhiều ưu đãi thuế hào phóng đến mức mà thậm trí các công ty xăng dầu cũng phải đặt câu hỏi tại sao chính phủ cần trợ cấp cho một ngành công nghiệp đã trưởng thành và có lợi nhuận cao mà đóng góp chính của họ chỉ là tạo ra những trò giải trí thậm chí chẳng có ích với xã hội.

Ví dụ như, chi nhánh của hãng Electric Arts ở thành phố Redwood bang California đã bán được hơn 2 triệu bản của Dead Space 2 trong tuần đầu tiên mà phiên bản trò chơi này tung ra thi trường trong năm này. Tổng cộng khoản lợi nhuận toàn cầu của họ là 1,2 tỷ USD trong 5 năm qua, đây chính là lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh do-anh của công ty.

Tuy nhiên phần lớn do độ trễ về doanh thu các khoản khấu trừ cho phát hành quyền chọn và hàng loạt yêu cầu kế toán, công ty đã báo cáo chính thức một khoản lỗ ròng cho giai đoạn này. Và công ty cho biết họ đã chi trả 98 triệu USD tiền mặt cho thuế trên toàn thế giới trong khoảng thời gian đó.

Các tập đoàn hay chính phủ đều không thực hiện công khai báo cáo thuế, và những thông tin hầu hết các công ty đưa vào trong báo cáo tài chính là không đủ để xác định rõ họ trả bao nhiêu tiền thuế cho ngân sách bang và làm thế nào để so sánh nó với thuế suất doanh nghiệp chính thức của Mỹ là 35%.

Theo Uỷ ban về Thuế, tổng cộng chính phủ liên bang chi 123 tỷ USD ưu đãi thuế cho các tập đoàn vào năm 2010 với các khoản giảm trừ cho các tổ chức và cá nhân từ các chủ đường đua Nascar, những nhà sản xuất vải nỉ, quỹ phòng hộ cho đến nông dân, nhà sản xuất ô tô và các công ty xăng dầu.

Nhiều nhà nghiên cứu về chính sách thuế cho rằng những chính sách giảm trừ thuế cho ngành

công nghiệp trò chơi điện tử – ngành hiện có do-anh số thị trường nội địa 15 tỷ USD mỗi năm và vượt qua cả công nghiệp âm nhạc – là một ví dụ điển hình của một hệ thống thuế khác thường. Thông thường những khoản trợ cấp đóng vai trò như một cách để nuôi dưỡng một ngành công ng-hiệp non trẻ sẽ không có lợi nhuận trong nhiều năm đầu hoặc khuyến khích một hoạt động kinh doanh có ích cho xã hội, như giảm thiểu ô nhiễm hoặc cải thiện sức khỏe cộng đồng.

Nhưng tạo ra một loại chính sách ưu đãi thuế sẽ dễ dàng hơn nhiểu loại bỏ nó. Điều này dẫn tới sự tồn tại của những chính sách ưu đãi thuế hào phóng cho tất cả các loại công ty, chẳng hạn như Electronic Arts, .

Electronic Arts cũng đã vận động hành lang thành công để có được nhiều hỗ trợ thuế hơn. Người hoạch định chiến lược của công ty những năm gần đây là Glen.A.Kohl, một luật sư thuế thú vị đến mức ông ta tự công khai so sánh mình với Bruce Springsteen và nói đùa trên các trang báo của The Wall Street Journal rằng con chó của ông ta, Rubin, có cùng tên với bộ trưởng bộ tài chính mà anh ta đã từng làm việc dưới quyền (Robert E.Rubin).

Sau khi làm việc ở Phòng Ngân Khố trong suốt nhiệm kỳ của Tổng thống Clinton, ông Kohl chuyển sang khu vực tư nhân và trở thành trưởng phòng thuế của E.A năm 2004. Lúc đó công ty đang vận động tích cực cho một chính sách giảm trừ thuế đối với ngành sản xuất trong nước và thiết lập các chi nhánh ở nước ngoài, rất nhiều trong số đó đặt ở các nước có thuế suất thấp.

Kết quả là công ty với khẩu hiệu bán hàng thách thức “Mẹ bạn ghét Dead Space 2” thực ra lại nhận được nguồn trợ giúp tài chính từ các bà mẹ cũng như những người nộp thuế khác ở Mỹ để giảm hóa đơn thuế liên bang của họ.\


Trang 28

Các nhà chức trách trong công ty nói rằng họ không hề băn khoăn khi tận dụng tất cả các khoản ưu đãi thuế hợp pháp cho họ. Phát ngôn viên của công ty Jeff Brown cho rằng: không làm như vậy thì sẽ chẳng khác gì một người mua hàng “khăng khăng muốn trả đúng giá trong một đợt giảm giá” cả. Thậm chí những đối thủ cạnh tranh của EA thừa nhận chiến lược thuế của EA không quá quyết liệt khi so sánh với các công ty khác trong ngành công nghiệp này.

Hơn thế nữa, các nhà chức trách EA nói rằng những năm gần đây công ty đã mất một phần lớn lợi nhuận của công ty cho đóng thuế, nhưng từ chối bàn luận các chi tiết trong báo cáo tài chính công ty.

Nhiều chuyên gia thuế cho rằng một trong những lợi thế về thuế lớn nhất - một công cụ dành cho mọi công ty - là một khoản khấu trừ thuế liên quan đến lợi nhuận chứng khoán của các quyền chọn thực hiện bởi các nhà lãnh đạo của công ty. (Các chuyên gia thuế cũng cho rằng các khoản lỗ của công ty, chiếu theo các nguyên tắc kế toán chung được chấp nhận, cho thấy một bức tranh ý nghĩa nhất và phản ánh phương pháp thông thường được dùng bởi các công ty khác).

Những người ủng hộ ngành công nghiệp cho rằng nếu không có các ưu đãi này nước Mỹ sẽ để mất thế mạnh công nghệ của mình, cùng với 32000 công việc trực tiếp trong ngành công ng-hiệp trò chơi, vào tay các nước khác như Canada, nơi mà các nhà làm game còn được nhận hỗ trợ thuế nhiều hơn thế.

Shane T .Frank, Giám đốc điều hành của Al-liantgroup - một hãng tư vấn thường xuyên giúp các công đi trò chơi điện tử và các doanh nhân tận dung chính sách hoàn thuế cho nghiên cứu và phát triển, phát biểu: “Các ngành công nghiệp phần mềm và công nghệ cao là đầu não của Hoa

Kỳ”. “Chúng ta không thể để mất đi tri thức và những công việc kiếm ra tền này vào tay Ấn độ hay bất kỳ quốc gia nào khác”.

Cố gắng thu hút việc làmMột lý do mà EA và các công ty sản xuất trò

chơi điện tử khác được hưởng chính sách ưu đãi thuế riêng rất hào phóng là vì những quan chức từ khắp các đảng phải chính trị đều thấy rất khó để cưỡng lại mong muốn đưa ra các ưu đãi khuyến khích nghiên cứu công nghệ và việc làm.

Khi mã số thuế được cấp lại vào năm 1954 – gần 20 năm trước khi trò chơi điện tử thành công đầu tiên được phát hành – Quốc hội đã thông qua một chính sách thuế mới cho phép các công ty khấu trừ ngay lập tức tất cả các chi phí nghiên cứu và thí nghiệm với một phần mục đích là để đơn giản hóa các mã số thuế. Nhưng trong khi chiến tranh lạnh và chạy đua vũ khí hạt nhân làm người Mỹ sợ rằng thế mạnh công nghệ của họ đang suy giảm, Daniel Reed, chủ tịch ủy ban Tài chính thuế vụ của Hạ viện Mỹ đã đảm bảo rằng chính sách ưu đãi thuế sẽ tăng cường an ninh quốc gia một cách gián tiếp bằng việc khuyến khích “tìm kiếm những sản phẩm mới và phát minh mới mà sức mạnh kinh tế và quân sự tương lai của quốc gia sẽ phụ thuộc vào”.

Năm 1969, IRS mở rộng chính sách khấu trừ thuế đó và cho phép các công ty khấu trừ chi phí phát triển phần mềm, lúc đó chỉ chiếm một phần nhỏ của ngành công nghiệp bị thống trị bởi những cỗ máy tính cồng kềnh. Nhưng ngay khi ngành công nghiệp trò chơi điện tử chớm nở vào đầu thập niên 70, những nhà phát triển game đã được hưởng lợi lớn từ tiết kiệm thuế vì hầu hết chi phí của họ là cho phát triển phần mềm.

Electronic Arts được thành lập năm 1982 và kể từ đó đã trở thành công ty sản xuất trò chơi điện tử lớn nhất thế giới khi cho ra đời những trò


Trang 29

chơi nổi tiếng như SimCity, FIFA soccer, Harry Potter và Madden NFL. Họ cũng được hưởng lợi ích khổng lồ từ chính sách ưu đãi thuế này.

Chi phí phát triển phần mềm của công ty - bao gồm cả lương cho các nhà thiết kế - tổng cộng hết gần 6 tỷ USD trong vòng hơn 5 năm qua, và công ty cho biết đã khấu trừ hầu như tất cả chi phí đó ngay lập tức. Trong khi đó, những công ty sản xuất phim và đĩa CD lại phải đối mặt với những quy định chặt chẽ hơn khi họ thường được yêu cầu khấu trừ dần dần hầu hết chi phí sản xuất trong nhiều năm. Trong khi những hãng sản xuất trò chơi điện tử thường tự so sánh họ với các công ty trong ngành sản xuất phim khi tìm kiếm ưu đãi thuế, họ còn có thể khấu trừ phần lớn chi phí phát triển của họ ngay lập tức. Khả năng này cho họ một lợi thế tài chính lớn hơn hẳn về thuế và dòng tiền so với các công ty giải trí khác.

Các công ty trò chơi điện tử cũng có những khoản giảm trừ thuế khác liên quan đến nghiên cứu. Vào năm 1981, người Mỹ lo lắng rằng sự phát triển vượt trội của Nhật Bản trong ngành công nghiệp ô tô sẽ kéo theo sự suy giảm trong ngành công nghiệp công nghệ cao của Mỹ. Quốc hội Mỹ lúc đó đã cấp thêm khoản trợ cấp cho nghiên cứu và phát triển, lần này đặc biệt dành cho những công ty đã tăng cường chi cho R&D từ năm liền trước. Quốc hội hy vọng rằng bằng việc khuyến khích các công ty đầu tư nhiều hơn vào nghiên cứu phát triển, khu vực tư nhân có thể tạo ra những phòng thí nghiệm Bell 1 tiếp theo và truyền cảm hứng cho các đột phá công nghệ mang lại lợi ích cho toàn xã hội.

Tuy nhiên trong một vài năm đầu, chính sách trợ cấp này lại chỉ hướng tới các loại hình kinh doanh có hàm lượng công nghệ thấp như nhà hàng đồ ăn nhanh, các nhà thiết kế thời trang và tạo mẫu tóc. Vì vậy Quốc hội cố gắng thu hẹp tiêu

chuẩn về các ngành nghiên cứu, loại trừ nghiên cứu khoa học xã hội và marketing khỏi đối tượng được hưởng trợ cấp. Định nghĩa hẹp nhất được đề xuất bởi chính quyền Clinton chỉ cho phép những nghiên cứu mang tới sự đổi mới thật sự được hưởng trợ cấp, nhưng phương thức này gặp phải sự phản đối kiên quyết từ những người vận động hành lang. Khi Bộ tài chính được thành lập năm 2002, người được bổ nhiệm dưới thời tống thống George W. Bush quyết định ngừng chương trình này lại.

Pamela F.Olson, lúc đó là trợ lý bộ trưởng về chính sách thuế, và giờ là một luật sư thuế ở Skadden, Arps, Slate, Meagher &Flom, cho biết: “Chính sách này gần như không thể thi hành”, “bởi vì bạn không thể chắc chắn rằng sẽ không có một ai đó quay trở lại và nói rằng sự đổi mới vào thời điểm đó đã thực ra là được phát hiện từ trước đó”.

Những nỗ lực thất bại để hạn chế chính sách trợ cấp thuế R&D trong phạm vi nghiên cứu cơ bản lại trở thành một lợi ích cho các công ty làm video game. Thậm chí khi các công ty chỉ tạo ra các phiên bản mới của một trò chơi cũ – lúc đó nghiên cứu không có giá trị cho bất cứ ai mà chỉ là bản thân công ty – thì quy trình phát triển trò chơi vẫn thường chứa những yếu tố mập mờ nhưng đủ điều kiện cho khấu trừ thuế.

Theo như báo cáo tài chính của công ty, trong suốt năm năm qua, EA đã được hưởng tới 10 triệu USD tiết kiệm thuế từ trợ cấp nghiên cứu và phát triển các trò chơi của họ. (Các quan chức công ty từ chối cho biết tổng cộng bao nhiêu đến từ chính phủ liên bang).

Cùng lúc đó, IRS và Tòa án thuế Hoa Kỳ đã từ chối hoàn thuế cho một số dự án đem tới lợi ích cho cả cộng đồng cũng như các công ty. Ví dụ năm 2009, tòa án thuế từ chối cung cấp cho


Trang 30

Union Carbide khoản trợ cấp thuế nghiên cứu và phát triển dành cho các dự án giảm chất thải ô nhiễm từ ống khói của nhà máy lọc dầu ở Loui-sian. Union Carbide đã không đạt đủ tiêu chí cho các khoản trợ cấp, mặc dù các nhà sản xuất trò chơi điện tử dường như có rất ít khó khăn trong việc đạt được các yêu cầu này.

Các quan chức ngành công nghiệp game nói rằng bằng việc cải thiện công nghệ, họ đóng góp gián tiếp cho xã hội.

Dean Zerbe, giám đốc quản lý toàn quốc ở Alliantgroup nói rằng quân đội đã sử dụng một số công nghệ video game để đào tạo binh lính và phi công. EA cho biết công ty đã tặng một vài trò chơi cho quân đội, trường học và các tổ chức từ thiện.

Thậm chí ngay cả những người ủng hộ các trợ cấp cho nghiên cứu công nghệ phàn nàn rằng chương trình trợ cấp nghiên cứu và phát triển hiện nay được xây dựng rất đáng thất vọng khi dành sự ưu tiên cho các công ty lớn chứ không phải các công ty khởi nghiệp, và thường là cấp cho các nghiên cứu mà vẫn sẽ được tiến hành dù có không nhận được trợ cấp đi chăng nữa.

Michael D. Rashkin, tác giả của cuốn sách “Hướng dẫn thực hành các ưu đãi thuế nghiên cứu và phát triển”, cho rằng công nghiệp trò chơi điện tử đã không tạo ra được một đột phá công nghệ nào mà giúp bất cứ ai khác ngoài các cổ động, nhân viên hoặc khách hàng của công ty.

Rashkin, một chuyên gia thuế và là giám đốc ở Marvell Technology – công ty có trụ sở ở Santa Clara, Calif, nói: “Chính sách trợ cấp nghiên cứu không hướng tới các công ty và các nghiên cứu cần trợ cấp”. “Bằng việc lái nguồn tài trợ và sự quan tâm ra khỏi nơi mà đáng ra chúng có thể trở nên hữu ích nhất, chính sách trợ cấp đang cản trở sự đổi mới của nước Mỹ.”

Tuy nhiên, do sự sụt giảm mạnh của số lượng công việc trong ngành sản xuất của Mỹ hơn nửa thế kỷ qua, trợ cấp thuế cho nghiên cứu và phát triển vẫn nhận được sự ủng hộ lớn. Chính phủ Obama đã đề xuất thông qua một chính sách hoàn thuế nghiên cứu và phát triển cố định (chính sách này vẫn thường được đổi mới 2 năm một lần kể từ năm 1981) và mở rộng nó bằng một khoản chi hơn 100 tỷ USD trong thập kỷ tới.

Trông đợi nhiều hơnEA đã không bằng lòng với việc chỉ thu lợi

nhuận từ các chính sách giảm trừ thuế hiện tại. Ông Kohl, người có hiểu biết sâu về hoạt động mua bán sát nhập, gia nhập công ty vào năm 2004, cùng năm mà Quốc hội Mỹ thông qua các khoản giảm trừ cho sản xuất trong nước nhằm cắt giảm các loại thuế cho các công ty xuất khẩu. Khi tổng thống George W.Bush ký ban hành luật này vào tháng 10, một số ngành công nghiệp được liệt kê là đủ điều kiện được khấu trừ bao gồm có công nghiệp ghi âm và phần mềm máy tính, nhưng công nghiệp trò chơi điện tử lại không được chỉ rõ.

EA đã trả 60000 USD vào đầu năm tiếp theo để thuê một công ty vận động hành lang thuế có tiếng ở Washington. Ngay sau khi luật được thực thi, nhà vận động của công ty, Jonathan Talisman ở Capitol Tax Partners, được sắp xếp một cuộc gặp mặt với trợ lý bộ trưởng chịu trách nhiệm chính sách thuế của Bộ Ngân khố Hoa Kỳ – tại chính văn phòng cũ của ông Kohl – để yêu cầu nới rộng chính sách khấu trừ thuế để bao gồm các công ty trò chơi điện tử và doanh thu họ kiếm được từ đăng ký trực tuyến. Khi IRS ban hành văn bản chính thức cuối cùng, doanh thu trực tuyến và video game được trích dẫn cụ thể là đạt đủ điều kiện để được khấu trừ thuế. Phần khấu trừ năm ngoái tương đương 9% chi phí sản xuất của họ là một khoản tiết kiệm thuế đáng kể dành cho EA.


Trang 31

Ban lãnh đạo công ty đã chỉ ra rằng quy định khấu trừ đã có sẵn cho nhiều ngành công nghiệp. Ông Brown, người phát ngôn của công ty phát biểu: “Chính sách ưu đãi này không dành riêng

cho trò chơi điện tử”. “Nó đưa ra để khuyến khích sản xuất trong nước ở Mỹ - từ nước giải khát đến thép, đến phim ảnh, âm nhạc và báo chí”. Trong suốt 7 năm ông Kohl làm việc ở công ty, EA cũng trở nên tích cực hơn trong chuyển giao sở hữu trí tuệ ra nước ngoài, một biện pháp thường giúp giảm thuế phải nộp của công ty. Ông Kohl, người từ chối phỏng vấn, hiện đang làm ở phòng thuế của Amazon, công ty đang dẫn đầu cuộc chiến pháp lý của các nhà bán lẻ trên Internet muốn tránh trách nhiệm thu thuế tiêu dùng từ khách hàng.

Năm 2003, trước khi gia nhập EA, ông Kohl là đồng tác giả của một đề xuất nổi tiếng thúc giục chính phủ liên bang ngăn cản việc tránh thuế của các doanh nghiệp, và cảnh báo rằng “vấn đề tránh thuế đơn giản là quá nguy hiểm nên ngành thuế không thể không hành động”. Là người đứng

đầu phòng thuế tại Electronic Arts, ông trở thành một chuyên gia nổi cộm trong việc sử dụng các chi nhánh nước ngoài để cắt giảm thuế tại Hoa Kỳ của công ty một cách hợp pháp và triệt để. Là đồng chủ tịch của Nhóm Giám đốc Thuế Thung lũng Silicon, ông cũng chủ toạ một cuộc hội thảo trong năm 2010 hướng dẫn các công ty công nghệ sử dụng các công ty con ở nước ngoài để chuyển giao lại giấy phép sở hữu trí tuệ và, trong một số trường hợp, giảm đáng kể thuế suất thực tế từ mức 35%.

Electronic Arts có hơn 50 công ty con ở nước ngoài, theo một báo cáo gần đây của họ, tại nhiều đất nước có mức thuế suất thấp như Bermuda, Singapore và Mauritius. Công ty cũng đã tích lũy được hơn 1,3 tỷ USD lợi nhuận ở nước ngoài, nơi chúng không phải chịu thuế trừ khi được đưa trở lại Mỹ.

Các quan chức công ty nói hoạt động của họ ở nước ngoài không phải là một nỗ lực để tránh thuế Hoa Kỳ mà là sự phản ánh quy mô kinh doanh của mình diễn ra ở các nước khác. Ông Brown cho biết: “EA là một công ty toàn cầu với đa số khách hàng và khoảng 50 phần trăm doanh thu của chúng tôi được tạo ra bên ngoài Hoa Kỳ.” “Tất nhiên chúng tôi phải thuê, xây dựng cơ sở vật chất, bản quyền thương hiệu của chúng tôi, đầu tư và nộp thuế ở các nước bên ngoài nước Mỹ”.

Cuộc Chạy đua cho các nhà phát triển

Khi Quốc hội và chính quyền Obama phải vật lộn với lần cắt giảm ngân sách tiếp theo vào mùa thu này và có thể là một cuộc cải cách mã số thuế, họ sẽ phải xác định xem liệu các chính sách trợ cấp dành cho EA và các công ty khác có đáng giá khi hàng năm Ngân sách vẫn mất đi hàng tỷ USD doanh thu. Trong khi Anh và một số


Trang 32

quốc gia trong Liên minh châu Âu đã cắt giảm trợ cấp thuế cho các hãng phát triển trò chơi, Canada đang cố gắng để thu hút các công ty này và công việc của họ từ đất nước láng giềng phía dưới. Trong năm 2008, Ontario đã trả cho một công ty trò chơi một khoản trợ cấp hơn 321000 USD cho mỗi công việc di dời từ Hoa Kỳ. Gần đây hơn, bằng rất nhiều ưu đãi thuế, Montreal đã thuyết phục công ty game THQ di chuyển 800 công việc sản xuất, đóng cửa studio của họ ở New York và Phoenix.

EA có 750 nhân viên tại Montreal, nơi mà tất cả các công ty trò chơi video nhận được một khoản tín dụng thuế bằng 37,5% chi phí tiền lương của họ, và đã công bố kế hoạch thuê thêm nhân viên tại đó. Tổng cộng, 4500 trong số 7600 nhân viên của Electronic Arts đang ở Hoa Kỳ.

Có những dấu hiệu cho thấy các ưu đãi thuế lớn cho các hãng sản xuất trò chơi điện tử vẫn đang chờ được ban hành. Các bang đã đưa ra hàng loạt ưu đãi để cố gắng thu hút công ty – hơn 20 bang hiện nay cam kết dành những khoản khấu trừ thuế cho các nhà phát triển game để bù đắp chi phí lương, chi phí sản xuất và phát triển của họ.

Nhiều nghiên cứu gần đây đã nghi ngờ về tính hiệu quả của các trợ cấp của chính quyền bang và địa phương, và Michigan năm nay đã phải giảm các khoản ưu đãi cho các nhà phát triển trò chơi điện tử. Nhưng những quan chức Tex-as cho rằng chính sách giảm trừ thuế cho phát triển game mang lại nhiều lợi ích hơn các chính sách cho các ngành kinh doanh khác, một phần vì lương trung bình trong ngành công nghiệp game vượt mức 80.000 USD một năm.

Các hãng phát triển trò chơi điện tử vẫn muốn nhiều hơn thế. John S.Riccitiello, CEO của EA, là một trong những lãnh đạo doanh nghiệp đã vận động thành phố San Francisco giảm thuế biên chế

vào năm ngoái để giúp giữ lại các công ty truyền thông như Zynga, nhà sản xuất Farm Ville và các trò chơi khác. Hiệp hội thương mại của ngành công nghiệp video game, Hiệp hội Phần mềm Giải trí, năm nay đã tuyển dụng 39 thành viên của Quốc hội để hình thành hội E-caucus, hội sẽ ủng hộ những quy định có lợi cho các hãng phát triển trò chơi. Đại biểu Kevin Brady, Đại biểu Đảng Cộng hoà từ Texas người làm việc với các văn bản thuế ở Ủy ban tài chính thuế vụ, cho biết rằng E-caucus chưa từng yêu cầu chính sách giảm trừ thuế nào.

Nhưng các lãnh đạo ngành công nghiệp nói rằng họ hy vọng có thể thuyết phục Quốc hội thông qua chính sách giảm trừ thuế liên bang cho các công ty video game mà hiện đang áp dụng cho các nhà sản xuất phim và truyền hình. Michael D. Gallagher, Giám đốc điều hành của Hiệp hội phần mềm, nói rằng do những khó khăn về ngân sách quốc gia mà ngành công nghiệp trò chơi sẽ không yêu cầu chính sách ưu đãi thuế ngay lúc này, nhưng có thể sẽ làm vậy trong tương lai. “Đây chắc chắn là một mục tiêu chính sách đáng giá”, ông Gallagher nói.

Nhóm dịch Yesnews


Trang 33

Vào cuối tháng trước, khi Ronald S. Lauder đứng ở tiền sảnh sang trọng lát đá cẩm thạch của một ngôi biệt thự trên đường Fifth Avenue, chào mừng các nhóm khách quý đến tham dự triển lãm nghệ thuật cá nhân, ông ta không đơn giản chỉ đang làm một ông chủ lịch thiệp.

Để chào mừng kỷ niệm 10 năm thành lập Neue Galerie - bảo tàng nghệ thuật Áo và Đức của mình, Lauder cho trưng bày nhiều báu vật nằm trong bộ sưu tập cá nhân trị giá hơn 1 tỷ USD, bao gồm các tác phẩm của

Van Gogh, Cézanne và Matisse, và một bức chân dung Klimt mà ông mua 5 năm trước với giá 135 triệu USD.

Tuy nhiên đối với Lauder, người thừa kế tài sản của Es-tée Lauder với giá trị ròng ước tính khoảng hơn 3.1 tỷ USD, ý nghĩa của buổi tối đã vượt qua

cả ý nghĩa về mặt xã hội và văn hóa. Như thường lệ với các hoạt động của Lauder, ẩn sau chúng là cách lợi dụng khôn ngoan luật thuế của Hoa Kỳ. Thông qua việc quyên góp các tác phẩm nghệ thuật của mình cho các quỹ

tư nhân thuộc sở hữu của chính Lauder, ông có đủ điều kiện để được hưởng khoản khấu trừ thuế lên tới hàng chục triệu USD tiền thuế thu nhập liên bang trong nhiều năm, khoản tiết kiệm này đã giúp Lauder trang trải hàng trăm triệu USD mà ông chi cho việc tạo nên một trong những viên ngọc quý của nền văn hóa New York.

Các khoản khấu trừ thuế liên quan đến các hoạt động từ thiện của ông Lauder-người có nhiều đóng góp cho các lĩnh vực khác nhau như giúp đỡ bệnh viện hay những nỗ lực để xây dựng lại vị thế của người Do Thái ở Đông Âu – chỉ là một khía cạnh của chiến lược thuế phức tạp, tinh vi được sử dụng để bảo vệ khối tài sản mà, theo tạp chí Forbes, đã làm cho Lauder trở thành người giàu thứ 362 thế giới. Từ sử dụng thiên đường thuế nước ngoài cho đến thực hiện những giao dịch cổ phiếu nhằm tránh thuế táo bạo đến nỗi sau đó bị

Series: Nhưng chẳng ai đóng thuế cảPhần 6

NGHỆ THUẬT BẢO VỆ GIA TÀI HÀNG TỶ USD


Trang 34

cấm bởi Quốc hội, ông Lauder đã tích cực lợi dụng những chính sách giảm thuế trong nhiều thập kỷ, những chính sách mà chỉ có lợi cho vài người giàu có nhất trong xã hội.

Cuộc tranh luận xung quanh việc có nên hay không nên cắt bỏ chính sách miễn giảm và ưu đãi về thuế đối với người giàu là một trong những điều bất ổn nhất ở Washington và sẽ được đưa vào bàn trong chiến dịch tranh cử tổng thống, trong bối cảnh những nỗ lực liên tiếp trong Quốc hội kêu gọi cắt giảm chi tiêu và sửa chữa lại các điều luật thuế đều đã thất bại.

Một số ít các tỷ phú như Warren E. Buffett và Bill Gates đã đứng về phía Đảng Dân chủ và kêu gọi loại bỏ các chính sách giảm thuế và cho rằng hệ thống hiện tại sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng thâm hụt ngân sách, làm gia tăng khoảng cách về thu nhập giữa người giàu và phần còn lại của xã hội, và chuyển gánh nặng thuế lên các doanh nghiệp nhỏ cũng như tầng lớp trung lưu. Trong khi đó, Đảng Cộng hòa lại phản đối với lập luận rằng việc tăng thuế đối với người giàu sẽ có hại cho nền kinh tế và việc làm.

Một cuộc kiểm tra tài liệu công khai liên quan đến các công ty, các hoạt động đầu tư và từ thiện của ông Lauder đã

cung cấp một cái nhìn sơ lược về nhiều cách thức hợp pháp để tránh thuế ở cả trong và ngoài nước cho những người giàu nhất thế giới.

Khối tài sản khổng lồ của Lauder – bao gồm hàng trăm triệu USD cổ phiếu, một trong những bộ sưu tập trung cổ thuộc sở hữu tư nhân lớn nhất trên thế giới, biệt thự ở Washington D.C, và Park Avenue cũng như biệt thự gần biển tại bờ biển Palm và Hamptons - được sắp xếp trong một hệ thống các quỹ tín thác, các công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần. Theo thừa nhận từ luật sư của ông Laud-er, một vài trong số đó được dành cho mục đích về thuế. Hệ thống truyền hình cáp Lauder xây dựng ở Trung Âu dưới tên Công ty CME đặt trụ sở chính tại thiên đường thuế Bermuda, nơi mà công ty không vận hành một trạm phát sóng nào.

Đầu năm nay, ông Lauder đã sử dụng phần vốn góp của mình trong công ty của gia đình, Estée Lauder Companies, để tránh khoản thuế thu nhập liên bang trong nhiều năm lên tới 10 triệu USD. Vào tháng 6, hồ sơ pháp lý cho thấy ông Lauder đã ký kết một hợp đồng phức tạp để bán 72 triệu USD cổ phiếu cho một ngân hàng đầu tư trong năm 2014 với mức giá khoảng 75% giá trị hiện tại của nó khi đổi ra

tiền mặt. Giao dịch này được biết đến như là một hợp đồng trả trước, giảm thiểu thiệt hại tiềm ẩn cho các cổ đông và giúp họ tiếp cận với tiền mặt. Nhưng vì IRS không phân loại giao dịch này như là một cuộc mua bán, nó cho phép các nhà đầu tư như ông Lauder trì hoãn việc nộp thuế trong nhiều năm.

Đó là một chiến lược giảm thuế chung của các giám đốc điều hành và cổ đông giàu có một thập kỷ trước. Nhưng trong năm 2006, IRS cho rằng đó dường như là sự lạm dụng lá chắn thuế và ban hành quy định chặt chẽ hơn để quản lý. Theo lời những luật sư thuế và theo ghi chép tại Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái, quy định đó đã đủ để thuyết phục những người nộp thuế giàu có nhất từ bỏ kỹ thuật này.

Ông Gary Lewi-phát ngôn viên của ông Lauder cho biết những người tư vấn của Laud-er khẳng định rằng thỏa thuận của ông ta “được thực hiện hoàn toàn phù hợp với những văn bản hướng dẫn của IRS về các loại giao dịch này và đã được báo cáo đầy đủ theo yêu cầu của SEC”.

Về lý thuyết, dự kiến ông Lauder sẽ phải trả thuế đánh trên 72 triệu USD ngay khi số cổ phiếu được chính thức chuyển giao trong năm 2014.


Trang 35

Tuy nhiên, các chuyên gia thuế nói rằng những người giàu có hoàn toàn có thể sử dụng các kỹ thuật kế toán khác để tiếp tục trì hoãn việc nộp thuế của họ.

Theo dữ liệu phát hành hàng năm của IRS thì gánh nặng thuế đặt trên vai của những người ưu tú của quốc gia đã giảm liên tục trong những thập kỷ gần đây. Theo các số liệu mới nhất thì mức thuế suất thuế thu nhập liên bang thực tế cho 400 người giàu nhất, chiếm khoảng 0.000258% dân số, đã giảm từ 30% năm 1995 xuống còn 18% năm 2008.

Khi ông Lauder thất bại trong chiến dịch đề cử của Đảng Cộng hòa cho chức thị trưởng của thành phố New York và công bố báo cáo thuế của mình, ông tuyên bố đã trả 30% trong tổng số thuế liên bang, tiểu bang và thành phố trên khoảng 30 triệu USD thu nhập vào năm 1988. Vào thời điểm đó, giá trị tài sản ròng của ông được ước tính vào khoảng ¼ tỷ USD.

Báo cáo thuế gần đây của ông Lauder được giữ bí mật, và ông từ chối cung cấp chúng cho bài viết này.

Gia tài

Ông Lauder, hiện 67 tuổi, được sinh ra trong một gia đình giàu có tại Mỹ. Mẹ ông, bà Es-tée Lauder - con gái của một

gia đình nhập cư người Đông Âu, bán các loại kem làm đẹp tự chế cho một vài tiệm làm tóc ở thành phố New York trong những năm 1940 và xây dựng dòng sản phẩm của mình thành một “đế chế” hùng mạnh trị giá hàng tỷ đô la.

Là con trai của một biểu tượng thời trang giàu có nổi tiếng, ông Lauder sớm phát triển một thứ khẩu vị quý tộc - những khát vọng to lớn. Ông đi nghỉ mát ở Vienna khi còn là một cậu bé, nuôi dưỡng niềm đam mê dành cho nghệ thuật Áo và áo giáp thời trung cổ. Ở tuổi

13, ông đã mua chiếc Schiele đầu tiên bằng tiền thu được từ lễ trưởng thành của mình. Khi còn trẻ ông Lauder bị chính trị thu hút mạnh mẽ đến mức ông kể với bạn bè mình rằng ông mơ ước trở thành tổng thống người Do Thái đầu tiên của Hoa Kỳ.

Sau khi học ở Brussels, Paris và trường Wharton tại Đại học Pennsylvania, ông tham gia vào công việc kinh doanh của gia đình vào năm 1964 và làm việc trong một số vai trò tương đối hạn chế. Trong khi anh trai của ông - Leonard vươn lên trở thành giám đốc điều hành của Estée Lauder, thì Ronald lại tập trung vào những đam mê của mình: trở thành một người gây quỹ lớn cho Đảng Cộng hòa; nắm giữ chức Đại sứ quán tại Áo trong một nhiệm kỳ nhiều biến động; vận động tranh cử chức thị trưởng, một cuộc vận động không thành công trong

đó ông đã trả 363 USD cho mỗi phiếu bầu ông nhận được; và bắt đầu một loại các dự án kinh do-anh ở Đông Âu, một trong số đó đã bị phá sản trong thời kỳ bong bóng công nghệ.

Trong khi sự giàu có của gia đình ông được tạo dựng nhờ


Trang 36

làm việc chăm chỉ và khéo léo, nó còn được hỗ trợ bởi kế hoạch thuế tích cực, một kỹ năng mà đã trở thành chuyên môn của Ronald Lauder. Khi ông Joseph, cha của Lauder, qua đời năm 1983, các thành viên gia đình đã đấu tranh với IRS trong hơn một thập kỷ để được giảm tài sản. Các tranh chấp này có liên quan đến một lượng cổ phiếu để lại cho gia đình – một tài sản được định giá 29 triệu USD, trong khi IRS định giá tới 89.5 triệu USD. Một ban thẩm phán cuối cùng đã quyết định giá trị của nó là trên 50 triệu USD, một quyết định đã cứu cho họ hơn 20 triệu USD tiền thuế.

Estée Lauder Companies lần đầu phát hành cổ phiếu ra công chúng vào năm 1995. Ronald Lauder và mẹ ông đã thu được hàng trăm triệu đô la nhưng vẫn cố gắng né tránh việc trả hàng chục triệu đô tiền thuế thu nhập từ cổ phiếu bằng việc sử dụng kỹ thuật bảo vệ-được biết đến như là “bán khống dựa trên hộp an toàn” [shorting against the box].

Ông Lauder và mẹ đã cùng nhau vay 13,8 triệu cổ phiếu của công ty từ người thân và bán ra thị trường với giá 26 USD một cổ phiếu. Bán cổ phiếu vay theo cách này được gọi là một bán ký quỹ. Kể từ khi gia đình Lauders

giữ lại cổ phiếu của chính mình, chiến thuật này cho phép họ có một vị trí trung lập đối với cổ phiếu, không chịu rủi ro biến động của giá cả. Theo quy định của IRS tại thời điểm đó, họ đã tránh được việc phải trả khoản thuế 95 triệu USD tiền thuế thu nhập từ cổ phiếu mà đáng lẽ họ phải nộp nếu như họ bán cổ phần của chính mình.

Các giao dịch này cho phép các nhà đầu tư thu lợi từ lượng cổ phiếu họ nắm giữ mà không phải đóng thuế. Nhưng việc sử dụng các mánh khóe của gia đình Lauders lại quá đà đến mức mà Quốc hội sau đó đã phải ban hành một đạo luật quy định về giới hạn thời gian hoãn nộp thuế. Và cuối cùng gia đình Lauders phải trả hàng chục triệu USD dưới dạng cổ phiếu từ các giao dịch.

Tuy nhiên, chiến lược về thuế của gia đình Lauders vẫn đủ hiệu quả bởi sau khi Estée Lauder qua đời vào năm 2004, bà đã để lại gần 4 tỷ USD cho những người thừa kế của mình, theo các chuyên gia thuế, nghiên cứu trường hợp và ước tính rằng tài sản đã bị đánh thuế ở mức thuế suất thực tế 16% - khoảng một phần ba mức thuế tài sản sản cao nhất vào thời điểm đó.

Ronald Lauder đã không

còn giữ chức vụ giám đốc của công ty từ năm 2009, nhưng ông vẫn giữ vai trò là chủ tịch của một chi nhánh Clinique Labo-ratories. Ông cũng cho thuê lại toàn bộ một tầng văn phòng của Estée Lauder, ở tầng 42 tòa nhà General Motors ở Manhattan, trung tâm của các quỹ, quỹ đầu tư, công ty hợp danh và quỹ tín thác được dùng để kiểm soát công việc kinh doanh cũng như tài chính cá nhân của ông.

Theo các hồ sơ pháp lý, cổ phần của ông Lauder trong công ty Estée Lauder, có giá trị hơn 600 triệu USD. Gần 400 triệu USD cổ phiếu được thế chấp để đảm bảo các dòng tín dụng khác nhau. Nhiều nhà lập kế hoạch tài chính xem xét việc các cổ đông chủ chốt của một công ty vay trên thế chấp cổ phiếu của họ là thiếu thận trọng. Tuy nhiên đây vẫn còn là một cách phổ biến cho những người giàu có để rút tiền mặt ra khỏi lượng cổ phiếu của mình mà không cần phải bán và nộp thuế.

Có một sự thật là ông Laud-er đã sử dụng 72 triệu USD giá trị cổ phiếu ông nắm giữ tại Es-tée Lauder để thực hiện chiến thuật giảm thuế nghệ thuật mới nhất. Những hợp đồng này nổi lên như là một công cụ phổ biến ở thập kỷ trước và được phát triển bởi các nhân viên kế toán


Trang 37

và những người lập kế hoạch thuế sau khi Quốc hội ngăn chặn những khe hở của việc chào bán cổ phiếu ra công chúng của Es-tée Lauder. IRS bắt đầu điều tra những hợp đồng này vào năm 2008, và đã theo đuổi một trường hợp đáng chú ý, chống lại nhà tỷ phú người Pháp Philip Anschutz, người đã sử dụng kỹ xảo trên để tránh phải nộp 140 triệu USD tiền thuế liên bang các loại.

Dù IRS có đồng ý hay không với luận điểm của ông Lauder rằng hợp đồng của ông là hợp pháp, thì một số chuyên gia về chính sách thuế vẫn cho rằng thỏa thuận này đã phản ánh cách mà những người giàu lợi dụng hệ thống.

“Phần nào đúng khi cho rằng luật thuế cho 1% xã hội là khác biệt so với luật thuế cho 99% còn lại,” Victor Fleischer, một giáo sư luật tại Đại học Col-orado cho biết. “Bất kỳ người nộp thuế đủ may mắn nào có được khối tài sản được định giá cao thường bị đặt vào tình huống phải lựa chọn: bán lấy tiền mặt và nộp thuế, hoặc giữ lại khối tài sản đó và đối mặt với rủi ro khi thị trường thay đổi bất thường. Chỉ có những người thật sự giàu có mới có thể sử dụng các sản phẩm phái sinh để thu được lợi từ cả hai phương

án: vừa có nhiều tiền mặt vừa đối mặt với ít rủi ro.”

Trong khi việc Lauder nắm giữ cổ phiếu ở các công ty cổ phần cho thấy một số chiến thuật của ông, phần lớn tài sản của ông rất khó để kiểm tra bởi vì chúng được điều khiển, quản lý bởi một mạng lưới những quỹ tín thác và công ty tư nhân. Nhiều tài liệu tòa án, hồ sơ của SEC và hồ sơ thuế tài sản chỉ cho thấy một số ít những trường hợp giảm thuế bình thường được thực hiện bởi những người khá giả.

Phần lớn chứng khoán được thừa kế của ông được giữ tại quỹ tín thác của gia đình, việc đó đã làm giảm thuế tài sản đến mức tối đa. Ông Lauder và vợ của mình cũng thành lập quỹ tín thác gia đình riêng của họ, cho phép họ để lại tài sản cho những người thừa kế với mức thuế suất nhỏ nhất.

Các quỹ tín thác và công ty hợp danh khác kiểm soát bất động sản của ông tại Bãi biển Palm và Hamptons và ở 740 Park Avenue, tòa nhà từng thuộc sở hữu của John D. Rockefeller, và được biết đến như một trong những tòa chung cư giàu có nhất thế giới.

Pháp luật về thuế của Hoa Kỳ cho phép người nộp thuế

khấu trừ lãi suất hợp đồng thế chấp trên một ngôi nhà lên tới 1.1 triệu USD tiền nợ. Theo một báo cáo trong tháng này của thượng nghị sĩ Tom Coburn đến từ Oklahoma thì các hộ gia đình có mức thu nhập hơn 1 triệu USD được khấu trừ hơn 27 tỷ USD cho các này từ năm 2006 đến năm 2009. Ông Tom Coburn cũng cho biết một số người giàu thậm chí còn khấu trừ lãi suất thế chấp từ du thuyền của họ.

Không có giới hạn về số tiền thuế tài sản có thể được khấu trừ từ thu nhập liên bang. Vì vậy, ông Lauder được quyền khấu trừ 400,000 USD hàng năm cho khu biệt thự Palm Beach của mình cũng như những gì ông phải nộp do việc nắm giữ ngôi nhà ở Park Avenue và cổ phần ở Hamptons.

“Phúc lợi này dành cho những người giàu - trị giá hàng tỷ đô la một năm - lại đang được trả bằng tiền thuế của những người kém may mắn hơn, nhiều người trong số đó đang phải làm hai công việc cùng lúc để trang trải cuộc sống, và số tiền còn nợ sẽ được trả bởi thế hệ tương lai, “ Thượng nghị sĩ Coburn phát biểu, một thành viên của Đảng Cộng hòa, người đã kêu gọi đặt ra giới hạn về việc giảm thuế cho người có thu nhập cao.


Trang 38

Phát ngôn viên của ông Lauder cho biết ông khấu trừ thuế tài sản trên tất cả các cổ phần của mình. Ông Lauder từ chối cho biết điều đó đã giúp ông giảm được bao nhiêu tiền thuế liên bang, nhưng ông cho biết ông không thu được lợi ích gì về thuế trong vài năm vì hệ thống thuế suất tối thiểu cũng như các giới hạn khác.

Từ thiện và miễn giảm thuế

Một tuần trước khi khai mạc Neue Galerie tháng trước, ông Lauder xuất hiện tại một buổi lễ khác ở cách 40 dãy nhà về phía nam, tại Thư viện New York, để đón nhận Huân chương nhân ái của tổ chức Carnegie Foundation.

Chương trình vinh danh những người có nhiều đóng góp to lớn cho hoạt động từ thiện, trong đó có anh trai ông là Leonard Lauder và vợ Evelyn (đã qua đời ngày 12 tháng 11), với những đóng góp cho Bảo tàng Whitney và các chiến dịch ruy băng hồng nhằm nâng cao nhận thức về bệnh ung thư vú.

Ronald Lauder và vợ của ông, Jo Carole, đã được vinh danh với nhiều đóng góp: quỹ của họ đã hỗ trợ các bệnh viện, xây dựng lại các di tích và cải tạo các đại sứ quán Mỹ trên

toàn thế giới – tương đương với khoản tiền hơn 1/4 tỷ USD trong 5 năm qua, theo lời người phát ngôn của mình của ông cho hay.

Quỹ Ronald S. Lauder đã quyên góp hàng chục triệu đô la để xây dựng lại cộng đồng người Do Thái từng bị tàn phá bởi chế độ diệt chủng. Ông Lauder cũng đã có nhiều cống hiến cho một loạt các tổ chức Do Thái và Is-raeli, bao gồm cả Quốc hội Do thái thế giới, nơi mà ông đã từng là chủ tịch từ năm 2007. Rich-ard Parsons, cựu chủ tịch Time Warner, người trao giải thưởng, gọi ông Lauder và vợ ông là hai trong số “những người ủng hộ xuất chúng cho nghệ thuật và cộng đồng.”

Ông Lauder nói cuộc sống của mình đã thay đổi 25 năm trước, khi ông đến thăm một nhà trẻ ở Áo và gặp một lớp học toàn các trẻ em người Do thái tị nạn di cư từ Nga. Tuy nhiên, ông nói rằng ông vẫn thấy rất lạ lẫm khi được gọi là một nhà từ thiện.

“Tôi đã làm những gì tôi muốn làm. Những gì tôi cho là đúng,” ông Lauder nói.

Niềm đam mê cho nghệ thuật

Tại Hoa Kỳ, ông Lauder đã tập trung vào thứ mà ông gọi là niềm đam mê lớn nhất của mình

- nghệ thuật.

Năm 1976, ở tuổi 32, khoản đóng góp hào phóng đã giúp ông trở thành ủy viên trẻ nhất của Bảo tàng Nghệ thuật Metropol-itan. Sau đó, ông từng trở thành chủ tịch của Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại và hiện vẫn giữ vai trò chủ tịch danh dự. Ông đã quyên góp và cho mượn các tác phẩm nghệ thuật tại một số bảo tàng. Một phần của bộ sưu tập áo giáp nghi lễ được trang trí lộng lẫy của ông được trưng bày tại Met, trong một phòng trưng bày được đặt theo tên của ông.

Như tất cả các nhà sưu tập nghệ thuật có thể, ông Lauder được khấu trừ toàn bộ giá trị thị trường các tác phẩm nghệ thuật mà ông tặng cho bảo tàng. (Trong nhiều năm, ông Lauder đã tận dụng một điều luật bất thường trong luật thuế: đó là cho phép các nhà tài trợ có được khoản khấu trừ do quyên góp một phần của một tác phẩm nghệ thuật, mà không cần phải giao hẳn tác phẩm nghệ thuật đó. Chính sách miễn giảm này, còn được gọi là quyên góp một phần, đã bị loại bỏ vào năm 2006).

Không giống như một số nhà sưu tập giàu có bị chỉ trích vì sử dụng các khoản miễn giảm thuế để tài trợ cho các bộ sưu tập tư nhân mà ít khi tạo điều

Yesnews 03 - 2015Nhìn ra thế giới

Trang 39

kiện cho công chúng tiếp cận, ông Lauder được ngợi ca vì đã cống hiến tác phẩm nghệ thuật thuộc sở hữu của mình thành một tài sản cộng đồng.

Phòng trang Neue Gal-erie, được sáng lập bởi Lauder và Serge Sabarsky - người đã qua đời vào năm 1996, tại một biệt thự từng thuộc sở hữu của Grace Wilson Vanderbilt, người vợ góa phụ của Cornelius Van-derbilt III, cho phép công chúng thưởng thức một bộ sưu tập tinh tế, trị giá hơn 200 triệu USD ngay cả trước khi ông Lauder góp thêm hàng chục tác phẩm khác vào lễ kỷ niệm lần thứ 10 của phòng trưng bày.

Cựu uỷ viên IRS Sheldon Cohen cho biết khi được sử dụng đúng mục đích, luật miễn giảm thuế cho nhà sưu tầm tác phẩm nghệ thuật sẽ cân bằng lợi ích cá nhân với lợi ích chung.

Cohen, giờ đây là một luật sư ở Washington, cho biết: “Nếu một nhà sưu tầm nghệ thuật có những đóng góp đáng kể, và công chúng thực sự được tiếp cận với những tác phẩm mà họ quyên góp, thì thứ lớn nhất mà họ nhận được là uy tín và địa vị xã hội”

Đôi khi, những cố gắng để mở rộng bộ sưu tập nghệ thuật của ông Lauder lại trùng hợp

với kỹ thuật tránh thuế.

Năm 2006, ba tháng sau khi ông đồng ý trả 135 triệu USD, con số kỷ lục vào thời điểm đó, cho bức tranh “Adele Bloch-Bauer I” của Klimt, ông Lauder đã bán lượng cổ phần trị giá 190 triệu USD tại đài CME.

Khi được hỏi về việc này, phát ngôn viên của ông Laud-er cho biết số tiền lời thu được đã chịu thuế ở Hoa Kỳ với mức thuế suất lợi vốn đầy đủ. Thậm chí sau đó, cơ cấu doanh nghiệp phức tạp CME - hoạt động ở Trung Âu, được tổ chức là một công ty của Hà Lan, có trụ sở chính tại Bermuda và chuyển tiền bán 190 triệu USD thông qua hai công ty Cayman Island – đã tạo điều kiện cho ông Lauder giảm đến mức tối đa các khoản thuế tại nước ngoài.

Một số người ủng hộ cải cách luật thuế cho rằng thật không công bằng khi những người giàu nhất được tài trợ cho lối sống của họ bằng cách sử dụng vô số manh khoé ở nước ngoài và chiến lược kế toán phức tạp.

Scott Klinger, giám đốc chính sách thuế của tập đoàn Kinh doanh thịnh vượng chung cho biết: “Thật đáng ngưỡng mộ khi mọi người làm từ thiện với mục đích nhân đạo. Tuy nhiên,

luật thuế không nên cho phép nhóm người giàu có được những kẽ hở mà từ đó họ có thể khiến những người nộp thuế khác đảm bảo cho hoạt động từ thiện vì mục đích họ mong muốn.

Nhóm dịch Yesnews


Trang 40

Documents

Yesnews tháng 3 2015