Wyniki badania na temat przemocy w szkołach

Wyniki badania na temat przemocy w szkołach

Warszawa, Grudzień 2006

O BADANIU

• W ramach badania zrealizowano wywiady z uczniami (N=2891) oraz nauczycielami (N=674) na reprezentatywnej próbie warszawskich szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich (N=54).

• Badanie zrealizowano metodą samo-wypełnialnej ankiety.

• Wywiady zrealizowano w grudniu 2006.

Wyniki badania z uczniami

Uczniowie szkół:podstawowych, gimnazjów, liceów ogólnokształcących i profilowanych, techników

Opis badania

• W ramach badania zrealizowano 2891 wywiadów z uczniami. Badanie obejmowało:

902 uczniów szkół podstawowych 983 uczniów gimnazjów 884 uczniów liceów ogólnokształcących 118 uczniów liceów profilowanych

• Wyniki zaprezentowano na całej próbie oraz dla pierwszych czterech typów szkół - wielkości prób pozwalają w ich przypadku na bardziej szczegółowe analizy.

Wnioski - atmosfera i samopoczucie w szkole

• Uczniów zapytano w pierwszej kolejności o ocenę atmosfery, jaka według nich panuje w szkole. Oceniali oni stwierdzenia na skali czterostopniowej. Najczęściej zgadzali się z następującymi:

„czuję się całkowicie bezpiecznie” – uczniowie podstawówek rzadziej niż szkół ponadpodstawowych

„nauczyciele szanują uczniów” – im starsi, tym rzadziej się z nim zgadzali, podobnie z kolejnymi: „nauczyciele są życzliwi w stosunku do uczniów” oraz „w mojej szkole poziom nauczania jest wysoki”

w przypadku pozostałych stwierdzeń zauważono również spadek ocen z wiekiem: „chętnie chodzę do mojej szkoły”, „lekcje w mojej szkole są ciekawe” oraz „chętnie spędzam czas w mojej szkole, nawet po lekcjach”

• Ze stwierdzeniami związanymi z agresją uczniowie zgadzali się najrzadziej.

• W dalszej kolejności ankietowani wymieniali uczucia, jakich doznają w szkole. Najczęściej zaznaczali oni odpowiedź „w szkole mam prawdziwych przyjaciół”. Porównując typy szkół, należy zauważać, że uczniowie liceów zaznaczali je rzadziej, zaś na pierwszych miejscach znalazły się „nudzę się na lekcjach” oraz „boję się niektórych lekcji”. Podobnie było w przypadku kolejnych najczęściej zaznaczanych odpowiedzi: „lubię chodzić do szkoły”, „w szkole naprawdę się rozwijam, czuję, że idę naprzód” oraz „lekcje mnie interesują” – im starsi, tym mniejszy odsetek wskazywał te odpowiedzi.

Atmosfera w szkole(średnia ocen na skali 1-4)

3,22

3,05

2,94

2,92

2,83

2,81

2,79

2,75

2,70

2,67

2,53

2,37

2,37

2,36

2,35

2,01

1,93

Czuję się całkowicie bezpiecznie

Nauczyciele szanują uczniów

Nauczyciele są życzliwi w stosunku douczniów

Poziom nauczania jest wysoki

Podczas lekcji można otwarcie wyrażaćswoje zdanie

Chętnie chodzę do mojej szkoły

Panuje miła i swobodna atmosfera

Uczniowie szanują nauczycieli

Lekcje są ciekawe

Uczniowie szanują się wzajemnie

Nauczyciele nie wiedzą, co się dziejewśród uczniów

Nauczyciele często krzyczą na uczniów

J est duża rywalizacja między uczniami

Chętnie spędzam czas w mojej szkolenawet po lekcjach

J est rygor, dyscyplina

J est dużo agresji i przemocy międzyuczniami

Zdarza się, że uczniowie są agresywniwobec nauczycieli

Źródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci Ogółem Podstawowa Gimnazjum LO

1 - zdecydowanie nie...4 - zdecydowanie tak

Różnica względem ogółu

LP-0,12

0,23

0,22

0,20

0,06

0,19

-0,09

0,07

0,27

-0,10

-0,07

0,00

0,27

0,40

0,12

0,21

0,02

-0,05

0,03

0,03

0,08

0,04

0,02

0,04

-0,04

-0,02

-0,02

-0,04

0,01

-0,04

0,05

-0,03

-0,02

0

0,16

-0,23

-0,23

-0,23

-0,09

-0,19

0,04

0,00

-0,22

0,11

0,11

-0,03

-0,18

-0,44

-0,05

-0,17

-0,06

0,10

-0,21

-0,18

-0,50

-0,08

-0,11

0,04

-0,19

-0,23

0,08

0,01

0,11

-0,35

-0,12

-0,29

-0,19

0,25

Uczucia doznawane przez uczniów w szkołachWszystkie wymienione

61%

54%

50%

49%

43%

40%

27%

22%

22%

19%

8%

1%

W szkole mam prawdziwychprzyjaciół

Nudzę się na lekcjach

Lubię chodzić do szkoły

Boję się niektórych lekcji

W szkole naprawdę sięrozwijam, czuję, że idę naprzód

Lekcje mnie interesują

W szkole czuję się doceniany

Denerwuję się przed pójściemdo szkoły

Chodzenie do szkoły sprawia miradość

Kiedy jestem w szkole czuję sięniepewnie, nie na swoim

miejscu

Boję się iść do szkoły

Żadne z powyższych

72%

35%

60%

36%

61%

54%

39%

21%

31%

18%

6%

1%

65%

57%

54%

48%

44%

40%

27%

22%

22%

17%

7%

1%

48%

69%

37%

61%

28%

29%

18%

23%

13%

23%

10%

1%

42%

63%

40%

66%

18%

21%

10%

28%

9%

24%

10%

2%

Źródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci

Ogółem Podstawowa Gimnazjum LO LP

Uczucia doznawane przez uczniów w szkołachTrzy najczęściej wymieniane

53%

44%

37%

36%

28%

26%

17%

15%

14%

11%

5%

1%

W szkole mam prawdziwychprzyjaciół

Nudzę się na lekcjach

Boję się niektórych lekcji

Lubię chodzić do szkoły

W szkole naprawdę sięrozwijam, czuję, że idę naprzód

Lekcje mnie interesują

W szkole czuję się doceniany

Denerwuję się przed pójściemdo szkoły

Kiedy jestem w szkole czuję sięniepewnie, nie na swoim

miejscu

Chodzenie do szkoły sprawia miradość

Boję się iść do szkoły


61%

27%

26%

42%

39%

34%

22%

15%

12%

14%

4%

1%

57%

45%

33%

38%

29%

25%

16%

14%

12%

11%

4%

2%

42%

59%

50%

26%

19%

19%

12%

17%

18%

8%

6%

2%

42%

58%

55%

36%

14%

15%

10%

18%

18%

5%

5%

1%



Wnioski - relacje z nauczycielami

• Opinie dotyczące nauczycieli są jeszcze bardziej zróżnicowane w zależności od wieku niż opinie dotyczące samopoczucia w szkole. Warto zauważyć, że im starsi - tym bardziej neutralnych udzielają odpowiedzi - „raczej tak” - „raczej nie”. Najczęściej ankietowani zgadzali się z następującymi stwierdzeniami: „są mądrzy, mają dużą wiedzę” oraz „jasno określają, co wolno, a czego nie wolno na lekcjach”.

• Prawie połowa badanych uczniów zadeklarowała, że nie miała konfliktu z nauczycielem w ciągu obecnego roku szkolnego (rzadziej uczniowie liceów profilowanych).

• Wśród najczęściej wymienianych powodów, na których tle powstają konflikty ucznia z nauczycielem to: „niegrzeczne zachowanie ucznia” oraz „niesprawiedliwa ocena” (ten drugi rzadziej wymieniany przez uczniów podstawówek). Powody, w których jest ewidentna wina nauczyciela („nauczyciel nie chce przyznać się do błędu” oraz „nauczyciel obraża uczniów”) wskazywane były najrzadziej.

• Ponad 40% uważa, że odpowiedzialność za takie konflikty ponosi zarówno nauczyciel, jak i uczeń.

Sposób postrzegania nauczycieli(średnia ocen na skali 1-4)

3,25

3,20

3,18

3,11

3,04

3,02

2,77

2,59

2,56

2,44

2,06

2,06

1,96

1,89

1,71

1,44

Są mądrzy, mają dużą wiedzę

J asno określają, co wolno, a czego niewolno na lekcjach

Szanują uczniów

J asno określają, czego oczekują oduczniów

Są życzliwi wobec uczniów

Potrafią dobrze tłumaczyć, dobrze uczą

Stawiają sprawiedliwe oceny

Starają się nas porwać, zarazićentuzjazmem

Faworyzują niektórych uczniów

Starają się nikogo nie wyróżniać

Gnębią uczniów, których nie lubią

Nie potrafią odpowiedzieć na pytania zprzedmiotu, którego uczą

Sami są znudzeni podczas prowadzenialekcji

Zniechęcają do nauki

Upokarzają, obrażają uczniów

Starają się skłócić uczniów między sobą

Źródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci Ogółem Podstawowa Gimnazjum LO



LP0,21

0,24

0,15

0,19

0,19

0,27

0,25

0,22

-0,08

0,06

-0,23

-0,10

-0,15

-0,19

-0,14

-0,09

-0,04

-0,02

0,03

0,02

0,02

-0,02

0,04

-0,01

-0,02

0,02

-0,04

0,03

-0,02

-0,01

-0,03

-0,01

-0,15

-0,21

-0,14

-0,18

-0,20

-0,22

-0,25

-0,18

0,11

-0,10

0,26

0,05

0,15

0,19

0,14

0,08

-0,14

-0,13

-0,26

-0,17

-0,15

-0,20

-0,27

-0,22

-0,02

0,11

0,10

0,13

0,15

0,11

0,20

0,11

Czy uczniowi zdarzył się konflikt z nauczycielemw ciągu obecnego roku szkolnegoŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci

47% 46%37%

36% 35%39%

11% 9%11% 12% 17%

51% 45%

35%36%

6%7%6%4%5%


Nie wiem

Tak, wiele razy

Tak, kilka razy

Tak, raz czydwa razy

Nie, ani razu

64%

55%

48%

48%

47%

42%

30%

16%

11%

24%

1%

Niegrzeczne zachowanie ucznia

Niesprawiedliwa ocena

Lekceważenie nauczyciela przezuczniów

Nauczyciel nie potrafi zapanowaćnad klasą

Uczeń nie chce pogodzić się zoceną

Nauczyciel nie potrafi dogadaćsię z klasą

Nauczyciel nie chce przyznać siędo błędu

Nauczyciel obraża uczniów

Nie ma konfliktów,nieporozumień

Inne


Na jakim tle powstają konflikty uczniów z nauczycielamiŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci


71%

44%

50%

40%

50%

30%

19%

11%

15%

32%

1%

67%

57%

53%

56%

49%

45%

28%

15%

9%

22%

1%

53%

64%

40%

46%

43%

50%

42%

20%

10%

18%

75%

56%

55%

57%

38%

49%

39%

32%

6%

21%

Kto ponosi odpowiedzialność za nieporozumieniamiędzy uczniami a nauczycielamiŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci

11% 9%

40% 42%47%

38% 37% 40% 36% 37%

3%15% 10%

39%41%

9%10%6%5%7%


Nie wiem

Nikt nie ponosiodpowiedzialności

Więcejuczniowie

Zarówno uczeńjak i nauczyciel(po połowie)

Więcejnauczyciele

Wnioski - relacje z innymi uczniami

• Ponad połowa badanych uważa, że są w klasie osoby, od których najlepiej trzymać się z daleka. Zapytani o liczbę takich osób uczniowie podstawówek wymieniali cztery, gimnazjów pięć, zaś liceów ogólnokształcących sześć. Jak widać liczba takich osób rośnie z wiekiem uczniów.

• Jednocześnie ponad 80% posiada w klasie osoby, z którymi się przyjaźnią. Wymieniają oni średnio sześć takich osób – tu nie ma takich różnic ze względu na wiek ankietowanych.

• Trzy czwarte uważa, że „większość” lub „w zasadzie wszyscy” w klasie ich lubią.

• Co trzeci uczeń zadeklarował, że w ciągu ostatnich kilku miesięcy ani razu nie zdarzył mu się konflikt z innym uczniem (wśród uczniów podstawówek mniej – 19%).

• Do najczęściej wymienianych konfliktów należą: „rozpuszczanie plotek” i „wywyższanie się”. „Gnębienie słabszych przez silniejszych”, wymieniane na miejscu czwartym, wraz ze wzrostem wieku badanych pojawia się rzadziej: wśród uczniów podstawówek 49%, gimnazjów – 35%, liceów ogólnokształcących 23%.

Czy są w klasie osoby, od których najlepiejtrzymać się z dalekaŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci

55% 53% 59%

45% 45%40%

60%52%

36%42%


Nie wiem

Nie

Tak

Ile jest takich osób?

ŚREDNIA: 4,79 3,68 4,54 5,83 4,81

Czy są w klasie osoby, z którymi ankietowani uczniowie się przyjaźniąŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci

87% 83% 87%

11% 15% 12%

89% 88%

9%11%


Nie wiem

Nie

Tak

Ile jest takich osób?

ŚREDNIA: 5,99 5,51 6,15 5,98 6,56

Czy uczniowi zdarzył się konflikt z innym uczniemw ciągu ostatnich kilku miesięcyŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci

30%40%

32%

44%36%

43%

19%25%

17% 15% 16%

19%29%

44%

41%

8%8%8%10%9%


Nie wiem

Tak, wiele razy

Tak, kilka razy

Tak, raz czydwa razy

Nie, ani razu

Opis sytuacji w oczach ucznia


46% 46% 42%

26%25%

20%

18% 20%16%

18%25%

43%49%

26%26%

8%6%5%8%6%


Nie wiem

w zasadzie nikt wklasie mnie nie lubi

mniej niż połowaklasy mnie lubi

mniej więcej połowaklasy mnie lubi

w zasadzie wszyscyw klasie mnie lubią

większość w klasiemnie lubi

57%

48%

42%

35%

29%

29%

25%

23%

19%

19%

37%

4%

Rozpuszczanie plotek

Wywyższanie się

Chęć rządzenia, dominowaniaprzez jakąś osobę lub grupkę

Gnębienie słabszych przezsilniejszych

Zazdrość o wyniki w nauce

Drwienie z tych, którzy są gorzejubrani czy gorzej im się powodzi

Faworyzowanie jednych uczniówkosztem innych przez nauczycieli

Drwienie z tych, którym gorzejidzie nauka, gorzej sobie radzą

Chwalenie się pieniędzmi czydrogimi rzeczami

Rywalizacja o sukcesy

Inne


Na jakim tle powstają konflikty między uczniamiŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci


66%

52%

48%

49%

39%

42%

22%

35%

31%

26%

43%

2%

55%

48%

42%

35%

23%

26%

22%

16%

16%

19%

38%

4%

50%

45%

34%

23%

27%

19%

31%

18%

12%

14%

5%

31%

68%

52%

48%

26%

23%

24%

27%

19%

11%

9%

3%

25%

70%

57%

57%

49%

47%

47%

26%

16%

9%

jak ktoś wygląda, na ile jestatrakcyjny(a)

jak ktoś się ubiera

jak ktoś się uczy

jak ktoś spędza wolny czas

na czyjąś siłę, sprawnośćfizyczną

dokąd ktoś chodzi w wolnymczasie

ile ktoś ma pieniędzy

kim są jego rodzice

żadne z powyższych

Na co koleżanki i koledzy zwracają uwagęrozmawiając na temat innych uczniówŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci


62%

55%

61%

38%

53%

35%

31%

22%

10%

73%

57%

56%

53%

50%

50%

23%

15%

9%

73%

59%

57%

57%

40%

57%

24%

12%

8%

72%

58%

42%

47%

31%

52%

20%

8%

8%

52%

49%

48%

39%

37%

34%

30%

27%

23%

19%

13%

12%

9%

6%

wygląd, atrakcyjność fizyczna

siła, sprawność fizyczna

pewność siebie wobecnauczycieli

fantazja, robienie ciekawychrzeczy

uprawianie sportu, osiągnięciasportowe

dobre wyniki w nauce

duża wiedza, inteligencja

pieniądze

fundowanie, dzielenie się zinnymi

działalność w samorządzie

ważni, dobrze sytuowani rodzice

dobra znajomość komputerów

działania w organizacjach


Cechy, które decydują o tym, że rówieśnicysię z kimś licząŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci


49%

61%

40%

32%

52%

40%

28%

32%

32%

22%

17%

18%

9%

7%

55%

52%

51%

45%

36%

32%

27%

23%

24%

18%

11%

13%

9%

5%

50%

36%

51%

40%

23%

33%

37%

24%

14%

17%

8%

9%

6%

12%

60%

30%

69%

42%

24%

17%

24%

24%

17%

9%

7%

4%

10%

Wnioski - sytuacje konfliktowe

• Ankietowanym przedstawiono różne przykłady sytuacji konfliktowych. Średnio co trzeci zadeklarował, że w ich przypadku nie miała miejsca żadna z nich (24% uczniów podstawówek, 31% gimnazjów i 38% liceów ogólnokształcących). Najczęściej wskazywane sytuacje konfliktowe to: „któryś z kolegów/koleżanek obrażał Cię, wymyślał Ci”, „rozpowszechniano o Tobie szkodzące Ci kłamstwa” oraz „ktoś Cię umyślnie potrącił, przewrócił” (ta ostatnia częściej wymieniana przez uczniów podstawówek). Pozostałe sytuacje wymieniane były zdecydowanie rzadziej. Jedna trzecia zapytana o reakcję na powyższe zachowanie powiedziała, że nic się nie stało.

• Ankietowani, zapytani o takie same sytuacje konfliktowe, w przypadku innych uczniów, najczęściej wymieniali takie same jak w swoim przypadku, jednak inne sytuacje pojawiły się częściej. Co trzeci wymieniał przejawy agresji w stosunku do innych uczniów – np. pobicia, kradzieży własności.

• Wśród osób, które są postrzegane jako bardziej narażone na formy przemocy lub złego traktowania, najczęściej wymieniano „lizusy za bardzo przymilające się do nauczycieli” (rzadziej wymieniani przez uczniów podstawówek) oraz „ofiary gorzej radzące sobie ze wszystkim” – wskazała je ponad połowa badanych.

43%

32%

31%

16%

15%

13%

12%

11%

10%

9%

Któryś z kolegów \ koleżanek obrażał cię,wymyślał ci

Rozpowszechniano o tobie szkodzące cikłamstwa

Ktoś cię umyślnie potrącił, przewrócił

Nauczyciel wyrzucił cię za drzwi

Nauczyciel używał wobec ciebieobraźliwych słów

Zniszczono rzeczy należące do ciebie

Ukradziono ci pieniądze lub przedmiot

Nauczyciel straszył cię

Któryś z kolegów \ koleżanek przymuszałcię do robienia czegoś

Zniszczono twoją ławkę lub krzesło

Czy ankietowanym zdarzyło się w ciągu ostatniego roku, że... (1 z 2)Źródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci


53%

39%

49%

12%

11%

16%

17%

7%

11%

9%

45%

32%

31%

17%

14%

14%

11%

11%

10%

9%

31%

25%

15%

19%

20%

10%

9%

16%

8%

9%

24%

23%

14%

10%

21%

3%

5%

14%

8%

7%

8%

7%

6%

6%

5%

5%

4%

4%

4%

3%

32%

Zaczepiano Cię na tle seksualnym

Pobił cię który(a)ś z kolegów(koleżanek) zklasy

Dotykano Cię z intencją seksualną, mimoże sobie nie życzyłe\aś

Pobił cię uczeń \ uczniowie z innych klas

Nauczyciel uderzał cię, szturchał, potrącałitp.

Pobito cię tak silnie, że odniosłeś(aś)obrażenia cielesne

Grożono ci z użyciem noża, gazu lubinnego narzędzia

Używano w czasie bójki z tobą ostrychnarzędzi

Zmuszano cię do kupowania papierosów,piwa... za twoje pieniądze

Zabrano ci rzecz lub pieniądze używającsiły lub grożąc jej użyciem


Czy ankietowanym zdarzyło się w ciągu ostatniego roku, że... (2 z 2)Źródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci


6%

10%

5%

10%

4%

5%

4%

2%

2%

3%

24%

8%

7%

7%

5%

6%

4%

4%

3%

4%

3%

31%

9%

5%

7%

5%

6%

5%

6%

6%

5%

4%

38%

6%

6%

3%

3%

3%

4%

3%

3%

43%

34%

13%

19%

12%

15%

8%

26%

Nic, nic strasznegosię nie stało

Nic, to i tak nic nieda, a może byćjeszcze gorzej

Nic, trzeba sobieradzić samemu

Poskarżyłem sięnauczycielowi

Poskarżyłem sięrodzicom

Poskarżyłem sięrodzeństwu,

kolegom\koleżankom

I naczej

Jak zareagowano na powyższe zachowanie

Źródło: próba uczniówPODSTAWA: N=1953, respondenci, którym przydarzyła się jedna z wymienionych wcześniej sytuacji


31%

13%

16%

21%

26%

9%

21%

36%

14%

18%

8%

11%

8%

28%

34%

13%

24%

8%

8%

7%

28%

34%

15%

24%

9%

3%

25%

Czy zdarzyło się w szkole innym uczniom, że... (1 z 2)

77%

63%

51%

50%

44%

37%

34%

33%

32%

29%

niektórzy uczniowie obrażająinnych, wymyślają im

rozpowszechnia się o kimśszkodzące mu kłamstwa

uczniowie są umyślnie potrącani,przewracani

nauczyciel wyrzucał uczniów zadrzwi

niszczy się ławki i krzesła

ukradziono uczniom pieniądze lubprzedmiot

ktoś z uczniów został pobityprzez uczniów z innych klas

zniszczono rzeczy należące douczniów

ktoś z uczniów został pobity

niektórzy uczniowie przymuszająinnych



78%

62%

62%

44%

43%

41%

42%

38%

46%

33%

79%

67%

59%

54%

49%

39%

38%

37%

31%

33%

73%

59%

35%

51%

38%

30%

25%

24%

20%

24%

85%

66%

28%

52%

42%

26%

14%

20%

18%

14%

Czy zdarzyło się w szkole innym uczniom, że... (2 z 2)

27%

19%

16%

12%

10%

10%

10%

7%

6%

6%

9%

nauczyciel używał wobec uczniówobraźliwych słów

nauczyciel straszył uczniów

pobito kogoś tak silnie, że odniósłobrażenia cielesne

nauczyciel uderzał uczniów,szturchał, potrącał itp.

zaczepiano na tle seksualnym

dotykano z intencją seksualną

zmuszano uczniów do kupowaniapapierosów... za ich pieniądze

zabrano rzecz lub pieniądzeużywając siły/grożąc użyciem

grożono z użyciem noża, gazulub innego narzędzia

w czasie bójki między uczniamiużywane były ostre narzędzia




18%

12%

22%

10%

8%

9%

6%

5%

5%

4%

8%

26%

17%

17%

14%

12%

11%

14%

8%

7%

7%

9%

34%

25%

12%

10%

12%

10%

9%

6%

8%

7%

11%

36%

28%

3%

12%

5%

3%

7%

4%

1%

3%

3%

55%

53%

37%

37%

30%

27%

17%

30%

4%

lizusy, za bardzoprzymilający siędo nauczycieli

ofiary, gorzejradzące sobie ze

wszystkim

kujony, za bardzoprzykładający się

do nauki

uczniowiepierwszej klasy,

pierwszoroczniaki

nieśmiali,zahukani

nowi uczniowie,dołączający do

klasy

dobrzewychowani,

układni, grzeczni

ktoś inny

Żadne zpowyższych

Jacy uczniowie są najbardziej narażeni na formy przemocy lub złego traktowania


47%

57%

43%

29%

24%

36%

20%

39%

5%

56%

55%

37%

45%

31%

24%

18%

31%

4%

61%

48%

33%

37%

36%

22%

13%

22%

4%

63%

52%

33%

31%

26%

12%

18%

7%

39%


Wnioski - nauczyciele wobec przemocy

• W przypadku form przemocy, im uczniowie starsi, tym częściej załatwiają sprawy między sobą (45% uczniów podstawówek, 53% gimnazjów, 63% liceów ogólnokształcących).

• Uczniowie zapytani, jak nauczyciele reagują na formy przemocy między uczniami, najczęściej wskazywali: rozmowy z uczniami „dążące do rozwiązania konfliktu” lub „z osobami agresywnymi”, „pomoc słabszym”, „prośby o interwencje rodziców”.

• Zapytani, czy przemoc w szkole ankietowanych jest problemem, odpowiadali: 37% (zdecydowanie tak + raczej tak) wśród uczniów podstawówek, 23% gimnazjów i 12% liceów.

• Co czwarty uważa, że ich szkoły nie radzą sobie z problemem przemocy.

Czy ewentualne formy przemocy, uczniowie załatwiają między sobą, czy z pomocą nauczycieliŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci

54%63%

56%

6%

5%3%

35% 41% 37%27%

34%

53%45%

7%

10%


Nie wiem

Drobne sprawymiędzy sobą,poważniejszeprzy pomocynauczycieli

Zazwyczajodwołują się dopomocynauczycieli

Zazwyczajmiędzy sobą,nauczycieleniewiele o tymwiedzą

Jak nauczyciele reagują na formy przemocy między uczniami

51%

41%

40%

39%

35%

23%

20%

19%

15%

14%

11%

10%

3%

starają się rozmawiać z uczniami,dążą do rozwiązania konfliktu

proszą o interwencję rodziców

starają się chronić słabszych,interweniują w ich obronie

starają się rozmawiać z uczniamiagresywnymi

występują o obniżenie agresywnymuczniom oceny ze sprawowania

proszą o interwencje dyrektoraszkoły,

w ogóle nie reagują, bo nie wiedzą otakich przypadkach

w mojej szkole nie ma takichprzypadków

dążą do pozbycia się agresywnychuczniów ze szkoły

udają że tego nie widzą,

nic nie robią, czują się bezradni

proszą o interwencję ochronę




66%

48%

50%

55%

42%

20%

14%

12%

10%

11%

10%

8%

3%

54%

43%

42%

42%

39%

24%

20%

17%

14%

14%

11%

11%

3%

35%

30%

27%

20%

25%

24%

25%

27%

19%

18%

13%

8%

2%

36%

42%

29%

27%

31%

31%

24%

23%

23%

13%

8%

19%

3%

Czy, w opinii uczniów, przemoc w ich szkolejest problememŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci

9%

14%8% 2%

50%

47%

51%

50% 66%

3%4%9%14%

14%

23%

25%14%

24%38%

27%


Nie wiem

zdecydowanie nie

raczej nie

raczej tak

zdecydowanie tak

Jak szkoła radzi sobie z problemem przemocy


7%

19% 15% 15%

49% 53% 49%45% 53%

6%8%7%6%

18% 20%

23% 19% 23%28%

19%


Nie wiem

Moja szkoła bardzodobrze sobie z nimradzi

Moja szkoła dośćdobrze sobie z nimradzi

Moja szkoła niebardzo sobie z nimradzi

Moja szkoła wogóle sobie z nimnie radzi

Wnioski - rodzice wobec przemocy w szkole

• Zainteresowanie rodziców tym, co się dzieje w szkole maleje im starsze są ich dzieci : 64% uczniów podstawówek zadeklarowało, że ich rodzice bardzo się interesują; w przypadku uczniów gimnazjów odsetek ten wynosi 45%, zaś w przypadku licealistów – 37%. Potwierdza się to w pytaniu o frekwencję rodziców na wywiadówkach i dniach otwartych.

• Ankietowani, zapytani jak rodzice zareagowaliby na konflikt z nauczycielem, najczęściej (ponad połowa) zadeklarowali, że „rozważyliby na spokojnie moje racje i nauczyciela”. Pozostałe odpowiedzi zaznaczano zdecydowanie rzadziej.

• Uczniowie, im starsi, tym rzadziej informują swoich rodziców o konfliktach z innymi uczniami – 82% uczniowie podstawówek, 68% gimnazjów i 56% liceów ogólnokształcących. Zapytani o powód, dla którego nie informują rodziców, najczęściej uważają, że „to ich sprawy i rodzice nie powinni się wtrącać”.

• W przypadku konfliktów z nauczycielami, również im starsi, tym rzadziej informują o tym rodziców, jednak różnice nie są już tak duże. Powód nieinformowania rodziców jest taki sam jak w przypadku konfliktu z innymi uczniami.

Ocena stopnia zainteresowania rodziców tym,co się dzieje w szkoleŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci

48%

37%42%

52%

11% 12% 15% 14%

27%37%45%

64%

36%

26%

5%3% 2% 3% 5% 5%


Nie wiem

W ogóle nieinteresują się tym,co dzieje się wszkole

Niezbyt sięinteresują się tym,co dzieje się wszkole

Trochę interesująsię tym, co dziejesię w szkole

Bardzo interesująsię tym, co dziejesię w szkole

60%

20%

20%

14%

10%

8%

4%

Rozważyliby naspokojnie racje

moje inauczyciela

I nterweniowalibyu dyrekcji \nauczyciela,

żeby wyjaśnićsprawę

Stanęliby pomojej stronieniezależnie odtego, czy bym

miał rację

Uznaliby mojeracje, ale

prosiliby mnie,żebym odpuścił

Nawet jak bymmiał rację,

stanęliby postronie

nauczyciela

Po cichuprzyznaliby mi

rację, ale głośnoby nauczyciela

przepraszali

Żadne zpowyższych

Jak, w opinii uczniów, rodzice zareagowaliby na konflikt z nauczycielem


63%

21%

22%

11%

9%

8%

4%

61%

21%

20%

13%

10%

9%

4%

57%

19%

18%

18%

9%

7%

3%

58%

14%

19%

14%

8%

3%

16%


Czy w przypadku konfliktów z innymi uczniamibadani informują swoich rodzicówŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci

25%

45%

39% 47%

14%17%23%36%

44%

46%

28%14%

29%41%

37%


Nie wiem

nie, nigdy

tak, czasami

tak, zawsze

64%

16%

8%

7%

3%

23%

3%

to są mojesprawy,

rodzice niepowinni się donich wtrącać

rodzice niebędą umieli

mi pomóc, niebędą w stanie

mi pomóc

będzie miwstyd

przyznać siędo konfliktu z

kolegami

rodzice napewno niestaną po

mojej stronie

rodziceuznają, że jest

to sprawa,którą muszęsam załatwić

inneprzyczyny

żadne zpowyższych

Dlaczego uczniowie nie informują rodzicówo konfliktach z innymi uczniami


54%

17%

13%

14%

6%

22%

5%

65%

16%

11%

9%

29%

3%

67%

15%

5%

4%

3%

20%

3%

61%

18%

7%

14%

5%

9%

Źródło: próba uczniówPODSTAWA: N=815, respondenci, którzy zadeklarowali, że nie informują rodziców o konflikcie z innymi uczniami

Czy w przypadku konfliktów z nauczycielamibadani informują swoich rodzicówŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci

47%

32%44% 46%

36%38%47%

57%

35%27%

13% 10% 15% 14% 14%


Nie wiem

nie, nigdy

tak, czasami

tak, zawsze

50%

14%

12%

6%

4%

25%

8%

to są mojesprawy,

rodzice niepowinni się donich wtrącać

rodzice niebędą umieli

mi pomóc, niebędą w stanie

mi pomóc

rodzice napewno niestaną po

mojej stronie

będzie miwstyd

przyznać siędo konfliktu z

kolegami

rodziceuznają, że jest

to sprawa,którą muszęsam załatwić

inneprzyczyny

żadne zpowyższych

Dlaczego uczniowie nie informują rodzicówo konfliktach z nauczycielami


36%

14%

14%

13%

26%

13%

47%

16%

15%

7%

4%

29%

6%

63%

12%

8%

1%

4%

23%

5%

53%

18%

12%

18%

18%

6%

Źródło: próba uczniówPODSTAWA: N=384, respondenci, którzy zadeklarowali, że nie informują rodziców o konflikcie z nauczycielem

Czy rodzice chodzą na wywiadówki


50%

35%

37%

36%

7%4%

47%38%

51%60%

32%25%

9%6% 7%

12%9%

5% 3% 3%


Nie wiem

Wcale

Rzadko

Czasem

Zazwyczaj

Zawsze

Czy rodzice chodzą na dni otwarte


15%

19%16%

20%

28%25%

16% 13% 17% 19%14%

17%13%15%17%

18% 19%

25%27%

25%23%

23%

24%21%

23%


Nie wiem

Wcale

Rzadko

Czasem

Często

Bardzo często

Czy któryś z rodziców należy do Komitetu Rodzicielskiego bądź innego ciała zrzeszającegoŹródło: próba uczniówPODSTAWA: N=2891, wszyscy respondenci

16%

83% 86%

11%14%15%18%

80% 76% 81%


Nie wiem

Nie

Tak

Wnioski - prawa ucznia i nauczyciela

• W opinii uczniów nauczyciel ma prawo: „wpisać uwagę do dzienniczka”, „powiadomić wychowawcę o niewłaściwym zachowaniu ucznia” oraz „wezwać do szkoły rodziców” – te powody wskazali prawie wszyscy badani. Na „wyproszenie z klasy” zgodziły się trzy czwarte badanych, prawie dwie trzecie przyznały ponadto, że nauczyciel ma prawo „zabrać uczniowi książkę/komiks czytane w trakcie lekcji”.

• Uczeń ma natomiast prawo przede wszystkim „domagać się uzasadnienia wystawionej mu oceny” – tę odpowiedź zaznaczano najczęściej. Najrzadziej wymieniano możliwość „odmowy udziału w apelach, lekcjach wychowawczych” oraz „odmowę czytania lektury”.

Czy nauczyciel ma prawo...

92%

91%

89%

78%

61%

45%

41%

24%

10%

9%

4%

Wpisać uwagę do dzienniczka

Powiadomić wychowawcę klasy oniewłaściwym zachowaniu ucznia

Wezwać do szkoły rodziców

Wyprosić z klasy źlezachowującego się ucznia

Zabrać uczniowi książkę czykomiks, który czyta na lekcji

Wyprosić z klasy ucznia, który je

Zabrać uczniowi telefonkomórkowy, który zadzwonił

podczas lekcji

Zmusić ucznia do publicznegoprzeproszenia go przy całej klasie

Siłą zaciągnąć ucznia do klasy porozpoczęciu lekcji

Wywieszać złe oceny uczniów wmiejscu ogólnie widocznym




94%

92%

90%

79%

71%

41%

53%

28%

13%

9%

4%

92%

90%

88%

78%

60%

49%

41%

25%

10%

9%

4%

90%

92%

90%

78%

53%

46%

31%

19%

7%

8%

4%

95%

92%

91%

80%

56%

42%

37%

20%

4%

6%

3%

Czy uczeń ma prawo...

94%

83%

83%

82%

81%

72%

29%

19%

3%

domagać się uzasadnieniawystawionej mu oceny

wyrażać poglądy odmienneod poglądów nauczyciela

domagać się dodatkowychzajęć

zrezygnować z chodzenia nalekcje religii

odmówić chodzenia narekolekcje

oczekiwać zmianynauczyciela, który zraził do

siebie klasę

odmówić udziału w apelach,lekcjach wychow.

odmówić czytania lektury




91%

73%

81%

73%

71%

59%

21%

16%

4%

94%

85%

83%

85%

82%

72%

27%

20%

4%

95%

91%

85%

89%

89%

85%

37%

23%

2%

97%

96%

88%

94%

89%

86%

36%

14%

1%

Czy w klasie jest samorząd klasowy


36%

58%61%

82%

12%

33%38%40%

59% 55%

2% 1% 1% 4% 4%


Nie wiem

Nie

Tak, ale niewielerobi

Tak, i naprawdęrobi dużo fajnychrzeczy

Czy w szkole jest samorząd szkolny


38%

40%

52%

55%

12% 11% 10% 14%23%

14%27%

43%45%

43% 36%

7% 8% 7%7%

8%


Nie wiem

Nie


Tak, i naprawdęrobi dużo fajnychrzeczy

Czy w szkole jest Rzecznik Praw Ucznia


27%

54% 55% 53% 53% 55%

27% 31% 25% 25%

20%22%16%18%19%


Nie wiem

Nie

Tak

Wyniki badania z nauczycielami

Nauczyciele szkół: podstawowych, gimnazjów, liceów ogólnokształcących i profilowanych

O BADANIU

• W ramach badania zrealizowano 674 wywiadów z nauczycielami. Badanie obejmowało:

222 nauczycieli szkół podstawowych 180 nauczycieli gimnazjów 233 nauczycieli liceów ogólnokształcących 39 nauczycieli liceów profilowanych

• Wyniki zaprezentowano na całej próbie oraz dla pierwszych trzech typów szkół - wielkości prób pozwalają w ich przypadku na bardziej szczegółowe analizy.

Wnioski - atmosfera w szkole, opinie o uczniach

• Nauczycieli zapytano w pierwszej kolejności o ocenę atmosfery, jaka według nich panuje w szkole. Oceniali oni stwierdzenia na skali czterostopniowej. Najczęściej zgadzali się z następującymi: „nauczyciele są życzliwi w stosunku do uczniów”, „nauczyciele szanują uczniów” oraz „w szkole jest bezpiecznie”.

• W opinii nauczycieli potwierdziły się oceny uczniów – im wyższa szkoła, tym rzadziej zgadzali się, że „poziom nauczania jest wysoki”, „uczniowie chętnie chodzą do szkoły”, „uczniowie chętnie spędzają czas w szkole, nawet po lekcjach”. Ze stwierdzeniami związanymi z agresją nauczyciele zgadzali się najrzadziej.

• W dalszej kolejności ankietowani wyrażali swoją opinię o uczniach. Najczęściej zgadzali się, że „słuchają nauczycieli”, „są uprzejmi wobec nich oraz wobec siebie nawzajem”. Najrzadziej zgadzali się ze stwierdzeniem: „nie reagują na polecenia nauczycieli”.

Atmosfera w szkole(średnia ocen na skali 1-4)

3,34

3,32

3,3

3,25

3,11

3,07

3,02

2,78

2,78

2,74

2,63

2,27

2,27

2,14

2,07

1,97

1,9

Nauczyciele są życzliwi w stosunku douczniów

W szkole nauczyciele szanują uczniów

W szkole jest bezpiecznie

Podczas lekcji uczniowie mogą wyrażaćswoje zdanie

Panuje miła i swobodna atmosfera

Lekcje w szkole są ciekawe

W szkole poziom nauczania jest wysoki

Dzieci chętnie spędzają czas nawet polekcjach

Uczniowie chętnie chodzą do szkoły

Uczniowie szanują nauczycieli

Uczniowie szanują się wzajemnie

J est rygor, dyscyplina

Zdarza się, że uczniowie są agresywniwobec nauczycieli

J est duża rywalizacja między uczniami

Nauczyciele często krzyczą na uczniów

J est dużo agresji i przemocy pomiędzyuczniami

Nauczyciele nie wiedzą, co się dziejewśród uczniów

Źródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=674, wszyscy respondenci Ogółem Podstawowa Gimnazjum LO

0,07

0,10

0,03

0,13

0,07

0,13

0,23

0,30

0,27

0,00

-0,10

-0,03

-0,06

0,12

0,06

0,11

-0,21

0,00

0,06

-0,05

0,01

-0,03

0,02

0,18

0,06

0,07

0,02

0,01

0,14

0,01

0,15

-0,06

0,09

0,03

-0,05

-0,12

0,02

-0,08

-0,03

-0,12

-0,27

-0,28

-0,25

0,01

0,08

-0,07

-0,03

-0,17

-0,01

-0,17

0,14

1 - zdecydowanie się nie zgadzam...4 - zdecydowanie się zgadzam


Opinia nauczycieli o uczniach(średnia ocen na skali 1-4)Źródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=674, wszyscy respondenci Ogółem Podstawowa Gimnazjum LO



2,98

2,89

2,68

2,54

2,47

2,41

2,31

2,23

2,13

2,08

Słuchają nauczycieli

Są uprzejmi wobec nauczycieli

Są życzliwi wobec siebienawzajem

Nie przykładają się do nauki

Bywają aroganccy i chamscy wstosunku do kolegów

Dobrze się uczą, są pilni

Przeszkadzają w lekcjach,ignorują uwagi nauczycieli

Są wśród nich tacy, którzy sągnębieni przez innych

Bywają aroganccy i chamscy wstosunku do nauczycieli

Nie reagują na polecenianauczycieli

0,00

0,07

-0,07

-0,26

-0,01

0,23

-0,03

0,02

-0,15

-0,01

0,05

-0,04

-0,01

-0,08

0,07

0,1

0,01

0,12

0,08

0,03

-0,02

-0,02

0,05

0,25

-0,02

-0,21

0,01

-0,12

0,05

-0,03

Wnioski - szkoła wobec przemocy

• Wśród form przemocy najczęściej zaobserwowanych przez nauczycieli najczęściej wymieniano: „zaczepki słowne wobec innych uczniów”, „obrażanie się wzajemnie, wymyślanie sobie” oraz „umyślne potrącanie się, przewracanie”.

• Do najczęstszych reakcji grona nauczycielskiego na formy przemocy należą: rozmowy z uczniami „dążące do rozwiązania konfliktu” i „z osobami agresywnymi, w celu zrozumienia przyczyn”.

• Prawie każdy nauczyciel uważa, że jest wspierany w staraniach o zwalczanie przemocy przez dyrekcję, co drugi przez rodziców uczniów, również co drugi przez instytucje zewnętrzne (policja, samorząd lokalny), nieliczni natomiast wymieniają Ministerstwo, Kuratoria, organizacje pozarządowe i Kościół.

Zaobserwowane formy przemocyCała próba

96%

88%

86%

85%

79%

78%

76%

64%

60%

54%

51%

50%

49%

46%

45%

44%

42%

37%

19%

9%

7%

6%

8%

9%

9%

16%

17%

20%

30%

31%

30%

36%

38%

45%

34%

39%

44%

36%

44%

39%

35%

43%

95%

90%

2%

1%używanie w czasie bójki ostrych narzędzi

grożenie innym z użyciem noża, gazu lub innego narzędzia

zmuszanie innych do kupowania papierosów... za ich pieniądze

zabranie komuś rzeczy lub pieniędzy z użyciem siły lub groźbą

wzajemne stosowanie agresji fizycznej przez rywalizujące grupy

zaczepki seksualne, dotykanie, molestowanie seksualne

pobicie młodszego ucznia przez starszego bez powodu

pobicie skutkujące obrażeniami cielesnymi

znęcanie się starszych nad młodszymi kolegami w ramach fali

zastraszanie jednego ucznia przez grupę uczniów

celowe uszkodzenie, zdemolowanie toalet

przymuszanie do robienia czegoś, na co tamci nie mieli ochoty

bicie przez uczniów z innych klas

podpisanie ścian w szkole brzydkimi wyrazami

kradzież pieniędzy lub przedmiotu

niszczenie ławek i krzeseł innych uczniów

bicie przez kolegów (koleżanki) z klasy

zniszczenie rzeczy należących do innych uczniów

znęcanie się nad tzw. kozłem ofiarnym

rozpowszechnianie o innych szkodzących im kłamstw

umyślne potrącanie się, przewracanie

obrażanie się wzajemnie, wymyślanie sobie

zaczepki słowne wobec innych uczniów

nie, nigdy kilka razy w roku raz w miesiącu parę razy w miesiącu kilka razy w tygodniu codziennie Nie wiem

Źródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=674, wszyscy respondenci

Zaobserwowane formy przemocySzkoły podstawowe

98%

93%

87%

84%

82%

75%

73%

68%

64%

58%

54%

52%

50%

41%

36%

35%

31%

23%

9%

4%

4%

6%

5%

9%

13%

14%

20%

24%

24%

28%

33%

28%

31%

44%

36%

43%

55%

45%

50%

36%

35%

31%

97%

94%

1%

























Źródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=222, nauczyciele szkół podstawowych

Zaobserwowane formy przemocyGimnazja

95%

83%

82%

79%

73%

72%

62%

62%

55%

51%

49%

44%

39%

38%

38%

38%

32%

29%

12%

8%

5%

8%

10%

9%

13%

17%

20%

29%

30%

36%

39%

44%

36%

49%

48%

36%

47%

49%

45%

37%

29%

37%

93%

86%

2%

























Źródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=180, nauczyciele z gimnazjów

Zaobserwowane formy przemocyLicea ogólnokształcące

97%

91%

90%

87%

86%

84%

78%

71%

70%

68%

61%

57%

54%

53%

48%

45%

45%

42%

32%

16%

9%

5%

5%

7%

9%

9%

12%

18%

25%

24%

24%

27%

35%

39%

28%

39%

49%

37%

46%

47%

43%

56%

95%

91%

2%

























Źródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=233, nauczyciele liceów ogólnokształcących

Jak postępują nauczyciele wobec przypadkówprzemocy między uczniami

76%

58%

50%

50%

50%

43%

10%

8%

6%

2%

2%

1%

1%

rozmawiają z uczniami, dążą dorozwiązania konfliktu

rozmawiają z uczniami agresywnymi,by zrozumieć przyczyny

proszą o interwencję rodziców

występują o obniżenie oceny zesprawowania

starają się chronić słabszych

proszą o interwencje dyrektora szkoły

proszą o interwencję ochronę



w ogóle nie reagują, nie wiedzą otakich przypadkach

nic nie robią, czują się bezradni

udają że tego nie widzą,



Ogółem Podstawowa Gimnazjum LO

85%

72%

54%

52%

57%

40%

11%

3%

2%

1%

83%

69%

59%

61%

58%

49%

11%

3%

6%

1%

1%

2%

62%

39%

42%

39%

37%

41%

6%

15%

10%

4%

2%

2%

2%

Czy nauczyciele są wspierani w staraniach o zwalczanie przemocy przez...Źródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=674, wszyscy respondenci

12%

44% 46%

28%28%

33% 25%

12%12%12%

47% 50%

7% 5% 8%6%


Nie wiem

zdecydowanie nie

raczej nie

raczej tak

zdecydowanie tak

...rodziców


64%

26%30%

60%66%69%

27% 24%


Nie wiem

zdecydowanie nie

raczej nie

raczej tak

zdecydowanie tak

...dyrekcję


14%20%

35% 36%32%

33%

16% 14% 16% 17%

4% 6%3%4%

17% 17%

28% 28%35%

24%


Nie wiem

zdecydowanie nie

raczej nie

raczej tak

zdecydowanie tak

...Ministerstwo, Kuratoria


12%

43% 41%

24% 27% 23% 23%

12% 10% 12% 14%

12% 11% 12%

40%42%

9%11%10%10%


Nie wiem

zdecydowanie nie

raczej nie

raczej tak

zdecydowanie tak

...instytucje zewnętrzne(policja, samorząd lokalny)


11%21%

33% 38%32%

30%

19% 17% 21% 19%

3% 3%1%4%

15% 10%

31% 32%36%

27%


Nie wiem

zdecydowanie nie

raczej nie

raczej tak

zdecydowanie tak

...organizacje pozarządowe


6%15%

18%

33% 34%31%

33%

18% 15% 17% 18%

8%4%6%

18% 18%

26% 26%33%

21%


Nie wiem

zdecydowanie nie

raczej nie

raczej tak

zdecydowanie tak

...Kościół

Wnioski - przemoc wobec nauczycieli

• Co drugi ankietowany nauczyciel zadeklarował, że „ignorowano jego polecenia, przez co niemożliwe było prowadzenie lekcji”, co trzeciego „celowo prowokowano, by doprowadzić do wybuchu gniewu”, zaś co piątego „obrażono w grubiański sposób”. W opinii respondentów podobne sytuacje przydarzają się innym nauczycielom. Przypadki jawnej agresji wobec nauczycieli prawie nie wystąpiły.

• Co drugi nauczyciel twierdzi, iż w jego szkole nie nauczyciele nie byli ofiarami jakiejkolwiek przemocy.

• Co czwarty uważa, że w jego szkole przemoc jest poważnym problemem (top 2 boxes), jednak większość uważa, że szkoła sobie z nim radzi. Dwie trzecie deklaruje, że w trudnych sytuacjach wychowawczych może liczyć na pomoc rodziców.

Czy nauczycielowi zdarzyła się sytuacja...Cała próba

97%

97%

93%

87%

78%

53%

40%

1%

4%

6%

13%

30%

32%

97%

97%

spoliczkowano Pana(ią) lubuderzono pięścią

grożono jakimś narzędziem

zraniono jakimś narzędziem

był(a) Pan(i) bity(a), kopany(a)

zastraszano, szykanowanoPana(ią)

zmuszano do zrobienia czegoś,czego żądają

obrażono w grubiański sposób

celowo prowokowano, abydoprowadzić do wybuchu gniewu

ignorowano polecenia, przez coniemożliwe było prowadzenie lekcji

nie, nigdy 1-2 razy kilka razy wiele razy odmowa


Czy nauczycielowi zdarzyła się sytuacja... Szkoły podstawoweŹródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=222, nauczyciele szkół podstawowych

99%

97%

97%

90%

86%

62%

45%

1%

2%

5%

9%

23%

26%

99%

99%











Czy nauczycielowi zdarzyła się sytuacja... GimnazjaŹródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=180, nauczyciele z gimnazjów

96%

96%

91%

86%

72%

47%

38%

4%

7%

17%

31%

32%

96%

96%











Czy nauczycielowi zdarzyła się sytuacja... Licea ogólnokształcąceŹródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=233, nauczyciele liceów ogólnokształcących

97%

97%

90%

86%

76%

53%

39%

6%

6%

15%

33%

35%

97%

97%











Czy innemu nauczycielowi zdarzyła się sytuacja...Cała próba

97%

95%

84%

77%

46%

39%

19%

1%

1%

10%

12%

30%

29%

38%

96%

97%

spoliczkowany(a) lub uderzony(a)pięścią

zraniony(a) jakimś narzędziem

grożono mu\jej jakimś narzędziem

bity(a), kopany(a)

zastraszany(a), szykanowany(a)

zmuszany(a) do zrobienia czegoś,czego żądają

obrażony(a) w grubiański sposób

celowo prowokowany,doprowadzając do wybuchu gniewu

ignorowany(a), przez coniemożliwe było prowadzenie lekcji



Czy innemu nauczycielowi zdarzyła się sytuacja... Szkoły podstawoweŹródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=222, nauczyciele szkół podstawowych

98%

94%

89%

83%

56%

43%

23%

1%

4%

7%

7%

26%

29%

36%

97%

97%

1%




bity(a), kopany(a)







Czy innemu nauczycielowi zdarzyła się sytuacja... GimnazjaŹródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=180, nauczyciele z gimnazjów

96%

96%

77%

76%

37%

29%

11%

15%

14%

32%

33%

37%

96%

96%

bity(a), kopany(a)










Czy innemu nauczycielowi zdarzyła się sytuacja... Licea ogólnokształcąceŹródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=233, nauczyciele liceów ogólnokształcących

97%

96%

84%

75%

48%

43%

22%

10%

15%

31%

27%

42%

97%

96%




bity(a), kopany(a)







Jak postępują nauczyciele, gdy staną sięofiarami przemocy

50%

34%

30%

28%

26%

26%

23%

5%

2%

1%

3%


proszą o pomoc dyrekcję szkoły

występują o obniżenie uczniom ocenyze sprawowania

proszą o pomoc, interwencję rodziców

starają się rozmawiać z uczniami,zrozumieć przyczyny

starają się ustalić z uczniami jasnezasady funkcjonowania

starają się wzmocnić dyscyplinę wklasie


nic nie robią, udają, że nic się nie stało

coś innego




54%

30%

25%

26%

26%

31%

26%

1%

2%

48%

37%

33%

31%

27%

28%

23%

4%

2%

4%

4%

49%

33%

30%

24%

25%

20%

21%

9%

3%

1%

3%

Czy zdaniem nauczycieli przemoc w ich szkolejest poważnym problememŹródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=674, wszyscy respondenci

17% 12%

49% 50% 51%47%

1% 0% 2% 2%

14% 13%13%16%

14% 15%

21% 19% 17%27%


Nie wiem

zdecydowanie nie

raczej nie

raczej tak

zdecydowanie tak

Jak szkoła radzi sobie z problemem przemocy


8% 6%

57% 57% 60%54%

18% 15% 11%25%

1%8% 8%

15% 17%18%

12%


Nie wiem

W mojej szkolenie maprzypadkówprzemocyMoja szkołabardzo dobrzesobie z nim radzi

Moja szkoła dośćdobrze sobie znim radzi

Moja szkoła niebardzo sobie znim radzi

Moja szkoła wogóle sobie z nimnie radzi

Jaka część rodziców interesuje się tym, co się dzieje w szkoleŹródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=674, wszyscy respondenci

4%

32%21%

29%

35%

21%29%

5%3%

4% 6%

3%1%9%

25%26%

35%27%

39% 37%


Nie wiem

prawie nikt

mniejszość

mniej więcejpołowa

większość

prawie wszyscy

Czy nauczyciele mogą liczyć na pomoc rodzicóww trudnych sytuacjach wychowawczychŹródło: próba nauczycieliPODSTAWA: N=674, wszyscy respondenci

51% 51%

31%27%

34% 33%

10% 9%8%14%

53%55%

4% 2% 4% 5%


Nie wiem

zdecydowanie nie

raczej nie

raczej tak

zdecydowanie tak

Wnioski - prawa ucznia i nauczyciela

• Nauczyciel ma prawo: „wezwać do szkoły rodziców”, „powiadomić wychowawcę o niewłaściwym zachowaniu ucznia” oraz „wpisać uwagę do dzienniczka” – te powody wskazali prawie wszyscy badani. Ponad 80% wskazało również, że ma prawo „zabrać uczniowi książkę/komiks czytane w trakcie lekcji”, zaś trzy czwarte „zabrać uczniowi telefon komórkowy dzwoniący w podczas lekcji”. W przeciwieństwie do uczniów, wśród których trzy czwarte uważa, że nauczyciel ma prawo „wyprosić ucznia z klasy”, wśród nauczycieli odpowiedź tę wymieniał tylko co czwarty.

• Uczeń ma natomiast prawo przede wszystkim „domagać się uzasadnienia wystawionej mu oceny” – tę odpowiedź zaznaczano najczęściej (podobnie jak wśród uczniów). Większość zaznaczała również „prawo wyrażania poglądów odmiennych od nauczyciela”, „możliwość domagania się dodatkowych zajęć” oraz „rezygnacje z chodzenia na rekolekcje” i „lekcje religii”.

Czy nauczyciel ma prawo...

98%

98%

97%

82%

73%

38%

25%

18%

6%

5%

2%

wezwać do szkoły rodziców

powiadomić wychowawcę klasy oniewłaściwym zachowaniu ucznia

wpisać uwagę do dzienniczka

zabrać uczniowi książkę czykomiks, czytany na lekcji

zabrać uczniowi telefonkomórkowy, zdzwoniący podczas

lekcji

zmusić ucznia do publicznegoprzeproszenia nauczyciela

wyprosić z klasy źlezachowującego się ucznia

wyprosić z klasy ucznia, który je

wywieszać złe oceny uczniów wmiejscu ogólnie widocznym

siłą zaciągnąć ucznia do klasy porozpoczęciu lekcji




99%

98%

99%

86%

74%

35%

18%

11%

5%

6%

1%

97%

97%

97%

83%

78%

37%

23%

20%

6%

7%

2%

98%

98%

96%

80%

70%

42%

36%

23%

6%

3%

2%

Czy uczeń ma prawo...

98%

93%

91%

90%

89%

57%

8%

4%

2%

domagać się uzasadnieniawystawionej mu oceny

wyrażać podczas lekcji poglądyodmienne od nauczyciela

zrezygnować z chodzenia nalekcje religii

odmówić chodzenia narekolekcje

domagać się dodatkowych zajęć

domagać się zmiany nauczyciela,który zraził do siebie klasę

odmówić przeczytania lektury,która jest wbrew jego gustom

odmówić brania udziału wapelach i lekcjach wychow.




99%

93%

88%

87%

92%

56%

10%

5%

1%

97%

91%

92%

89%

89%

47%

9%

2%

3%

98%

93%

94%

94%

87%

64%

4%

5%

2%

Czy w klasach są samorządy klasowe


96%

1%

93% 97% 97%

5%2%


Nie wiem, nieorientuję się

Tak, ale tylko wniektórych klasach

Tak, we wszystkichklasach

Ocena działalności samorządów klasowych


24%18%

22%28%

7% 7% 5% 7%

19%12%19%

28%

51% 47% 54% 53%


Nie wiem

Ich aktywność jestzróżnicowana

Są mało aktywne

Są aktywne

Czy w szkole jest samorząd uczniowski


51%

40%

48%

6% 6% 4%7%

41%54%

61%

39%27%

4% 5% 2%4%


Nie wiem

Nie ma samorząduuczniowskiego


Tak i jest bardzoaktywny

Czy w szkole jest Rzecznik Praw Ucznia


43%

18% 14% 18% 20%

29%

56%48%

39%39% 26%

51%


Nie wiem

Nie

Tak

Czy w szkole jest ochrona


42%

5% 5% 7%3%

29%

52% 47%

50%41%

66%53%


Nie wiem

Nie

Tak

Documents

Wyniki badania na temat przemocy w szkołach