Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad słowami klasa 3 Prezentowane wymagania edukacyjne są zintegrowane z planem wynikowym autorstwa Magdaleny Lotterhoff, który jest propozycją realizacji materiału zawartego wpodręczniku Ponad słowami w pierwszym oraz drugim semestrze klasy 1. Wymagania dostosowano do sześciostopniowej skali ocen. Gwiazdką (*) zaznaczono materiał realizowany na poziomie rozszerzonym.W zależności od potrzeb i specyfiki pracy z klasą nauczyciel może zmieniać kolejnośćrealizowanych tematów oraz zwiększać lub zmniejszać liczbę godzin przeznaczonych na omówienie danego zagadnienia.

Numer i temat lekcji

Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca)

Uczeń potrafi:

Wymagania podstawowe(ocena dostateczna)

Uczeń potrafi to, cona ocenę

dopuszczającą, oraz:

Wymagania rozszerzające (ocena dobra)

Uczeń potrafi to, co naocenę dostateczną, oraz:

Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra)

Uczeń potrafi to, cona ocenę dobrą, oraz:

Wymaganiawykraczające

(ocena celująca)

Uczeń potrafi to, cona ocenę

bardzo dobrą, oraz:

MŁODA POLSKA – O EPOCE

Schyłek wieku - wyjaśnić pojęcia:modernizm, Młoda Polska,fin de siècle,neoromantyzm, secesja,nirwana, cyganeria - wskazać, w jakich latachrozwijała się MłodaPolska *- wymienić przemianyspołeczne i polityczne

- wyjaśnić pojęcia: indywidualizm,subiektywizm, „sztukadla sztuki”, filister wkontekście epoki - przedstawićetymologię nazw epoki*- opisać przemianyspołeczne i polityczne przełomu wieków XIX i XX

- scharakteryzować cechyprzełomu modernistycznego- opisać specyfikę przełomumodernistycznego naziemiach polskich *- zanalizować wpływprzemian społecznych ipolitycznych na kształt nowejepoki

- wyjaśnić znaczenie Krakowaw rozwoju modernizmu wPolsce - wypowiedzieć się na tematwpływu Stanisława Przybyszewskiego na polskąbohemę *- sformułować wnioski zanalizy wpływu przemianspołecznych i politycznych nakształt nowej epoki

- ocenić, które zjawiskoz życia codziennego lubkultury przełomu XIX iXX w. uważa zanajbardziej przełomowelub szczególnieinteresujące *- zanalizować obrazy Paula Gauguina orazCarlosa Schwabe wodniesieniu do cechmodernizmu *- wypowiedzieć się natemat życiacodziennego przełomuwieków XIX i XX

Filozofia końca wieku - wskazać filozofów,którzy wpłynęli na kształtepoki - wymienić najważniejszezałożenia filozofiiFryderyka Nietzschego iArtura Schopenhauera *- podać najważniejszepoglądy Henriego Bergsona

- wyjaśnić pojęcia: wola,moralność panów,moralność niewolników,nadczłowiek wkontekście filozofiiSchopenhauera i Nietzschego - czytać ze zrozumieniemfragmenty traktatówfilozoficznychzamieszczone wpodręczniku *- wyjaśnić pojęcia:intuicja i pęd życiowy w kontekście filozofii Henriego Bergsona

- zreferować najważniejszetezy filozofii Fryderyka Nietzschego i Artura Schopenhauera *- omówić najważniejszetezy filozofii HenriegoBergsona

- wyjaśnić przyczyny popularności filozofii ArthuraSchopenhauera *- podjąć dyskusję na tematfilozofii Schopenhauera iNietzschego

- scharakteryzowaćogólne tendencjefilozoficzne epoki *- omówić nawiązaniedo tez HenriegoBergsona w wybranejdziedzinie sztuki, nawskazanym przezsiebie przykładzie

U progu sztuki nowoczesnej

- wyjaśnić pojęcia: impresjonizm, secesja,symbolizm,neoromantyzm, dramatnaturalistyczny - rozpoznać najważniejszedzieła sztukimodernistycznej - określić przynależnośćdzieł sztuki dookreślonego nurtu - podać informacje natemat styluzakopiańskiego *- orientować się wmuzyce przełomu wieków

- podać cechyimpresjonizmu,symbolizmu orazsecesji i wskazać je naprzykładach- wymienićnajważniejszychtwórców okresumodernizmu (m.in.Claude Monet, Vincentvan Gogh, GustavKlimt, Jacek Malczewski, StanisławWyspiański, Antonio Gaudi, Edvard Munch, Auguste Renoir, Edgar Degas, Gustave Moreau, Auguste Rodin)*p omówić specyfikęmuzykimodernistycznej

- scharakteryzować architekturę secesyjną i podaćjej przykłady ze swojegootoczenia - wymienić tytułynajważniejszych dziełmłodopolskich imodernistycznych - scharakteryzować nowekierunki w sztuce i zilustrować je przykładami *- wypowiedzieć się na tematWielkiej Reformy Teatralnej

- analizować wybrane dzieła sztuki, należące doimpresjonizmu i symbolizmu- opisać zmiany, jakie zaszły wteatrze na przełomie wiekówXIX i XX *- orientować się w dorobkureformatorów teatru

- omówić twórczośćwybranego artystymodernistycznego *- wymienić istotnedzieła najważniejszychartystówmodernistycznych(m.in. Claude Monet, Vincent van Gogh, Gustav Klimt, JacekMalczewski, StanisławWyspiański, Antonio Gaudi, Edvard Munch, Auguste Renoir, Edgar Degas, Gustave Moreau, Auguste Rodin)*- referować wpływKonstantego Stanisławskiego natechnikę gry aktorskiej

MŁODA POLSKA – TEKSTY Z EPOKI Wprowadzenie do literatury modernizmu

- wyjaśnić pojęcia:symbolizm, impresjonizm,naturalizm, ekspresjonizm*- orientować się wtwórczości StanisławaPrzybyszewskiego

- wyjaśnić pojęcia:symbolizm,impresjonizm,naturalizm,ekspresjonizm wodniesieniu do literatury *- wymienić tytułytekstów StanisławaPrzybyszewskiego

- wyjaśnić pojęcia: synestezja,„sztuka dla sztuki” wodniesieniu do literatury *- wymienić główne tezyConfiteora

- opisać zastosowanie nowychkierunków w literaturze *- omówić koncepcję artysty isztuki według Stanisława Przybyszewskiego

- przybliżyćzastosowaniewybranego nowegokierunku w literaturze *- porównaćzastosowanie nowychkierunków w sztukach plastycznych iliteraturze

* Poeci wyklęci - omówić treść wierszy Charles’a Baudelaire’a iArthura Rimbauda - opisać przeżycia,wynikające z lekturywierszy

- odnaleźć w wierszuPadlina topos dansemacabre -wskaz ać w wierszuPadlina elementynaturalizmu - podać związkipomiędzy treściąwiersza Statek pijany abiografią autora

- opisać funkcję toposu dansemacabre w wierszu Padlina - wyjaśnić funkcję naturalizmuw wierszu Padlina

- wyjaśnić przyczynękontrowersji wokół wierszaPadlina - zanalizować i zinterpretować wiersze Baudelaire’a i Rimbauda

- porównać wiersz Statek pijany z obrazemAjwazowskiego Statekpodczas sztormu

Tematy podejmowanew twórczościKazimierzaPrzerwyTetmajera

- wyjaśnić pojęcia: dekadent, gwara, folklor• omówić treść wierszy:Koniec wieku XIX; Lubię,kiedy kobieta…; Melodiamgieł nocnych - opisać przeżycia,wynikające z lekturywierszy - streścić fragment utworuNa skalnym Podhalu *- wskazać w wierszustyl właściwy utworommłodopolskim

- scharakteryzowaćdekadenckiświatopogląd napodstawie wierszaKoniec wieku XIX - odnaleźć elementyimpresjonizmu wwierszu Melodia mgiełnocnych - wypowiedzieć się natemat stylizacjigwarowej wefragmencie utworu Naskalnym Podhalu *- zrelacjonowaćopinię badaczaliteratury na temattwórczości Tetmajera

- wskazać odniesienia dofilozofii Schopenhauera wwierszu Koniec wieku XIX - wypowiedzieć się na tematsposobu ukazania kobiety werotyku Tetmajera -zdefiniować synestezję napodstawie wiersza Melodiamgieł nocnych * zrelacjonować i porównaćopinie badaczy literatury natemat twórczości Tetmajera

-zanalizować i zinterpretowaćpodane wiersze KazimierzaPrzerwy-Tetmajera -wskazać obecnośćinstrumentacji głoskowej wMelodii mgieł nocnych iokreślić jej funkcję - wypowiedzieć się na tematfolkloru podhalańskiego napodstawie interpretacji obrazuGersona *- scharakteryzować erotyk Tetmajera na tleobowiązujących wówczaskonwencji

- wypowiedzieć się natemat obecności pejzażui folklorupodhalańskiego wtwórczości młodopolan *- porównać erotykTetmajera z rzeźbąRodina *- wykazać, że zarównoMelodia mgieł nocnych,jak i Na skalnymPodhalu sącharakterystyczne dlaepoki i więcej je łączy,niż dzieli

Młodopolskie inspiracje w twórczościLeopolda Staffa

- omówić treść wierszy: Kowal i Deszcz jesienny - wyjaśnić pojęcia: sonet,symbolizm, wierszsylabotoniczny- opisać przeżycia,wynikające z lekturywierszy *- wskazać w wierszustyl właściwy utworommłodopolskim

- omówić treść wierszy: wskazać w wierszu Kowal inspiracjefilozofią FryderykaNietzschego - wskazać obecnośćinstrumentacjigłoskowej wwierszu Deszczjesienny- wyjaśnić cechywierszasylabotonicznego napodstawie Deszczujesiennego *- zrelacjonować opiniębadacza literatury natemat młodopolskiejtwórczości Leopolda Staffa

- objaśnić symbole w wierszuKowal - zinterpretować symbole wwierszu Deszcz jesienny *- zrelacjonować iporównać różne opiniebadaczy literatury na tematmłodopolskiej twórczości Leopolda Staffa

- zanalizować i zinterpretowaćwskazane wiersze - na podstawie wierszaDeszcz jesienny wyjaśnićpojęcie psychizacjakrajobrazu*- wskazać konteksty dlanietzscheanizmu w kulturze*- określić, co łączy wierszStaffa Kowal z obrazem Edwarda Burne’a-Jonesa Pani Psyche

-wskazać w wierszu Deszcz jesienny cechywłaściwe dlamłodopolskiegoobrazowania i jeomówić *- wymienić dziełakultury popularnej,które odwołują się doszeroko rozumianejkoncepcji nadczłowiekai wyjaśnić przyczynypopularności takichpostaci *- porównać Deszczjesienny Leopolda Staffaz obrazem Camille’a Pissarra, Wyspa Lacroix

Impresjonizm w cyklu poetycki

- wyjaśnić pojęcia:impresjonizm,symbolizm, sonet, cyklpoetycki - omówić treść sonetówJana Kasprowicza - wymienić w wierszachelementy tatrzańskiegokrajobrazu *- wskazać w wierszachstyl właściwy utworommłodopolskim *- podać nazwiskaautorów, dla którychinspiracją były góry

- wskazać w wierszachelementy symbolizmu iimpresjonizmu *-określić porędnia/roku w każdym zsonetów *- wypowiedzieć się natemat twórczości JanaKasprowicza *- wymienić tytułytekstówzawierające motywgór

- interpretować symboleobecne w wierszach - wskazać i wyjaśnićimpresjonistyczną motywacjęcyklu Krzak dzikiej róży wCiemnych Smreczynach *- zrelacjonować opiniebadaczy na temat cyklupoetyckiego JanaKasprowicza *- podać powody, dla którychmłodopolscy twórcyinspirowali się górskimkrajobrazem

-dokonać analizyporównawczej wierszy podkątem różnic w ujęciu tegosamego krajobrazu oróżnych porach doby *-wskazać inne przykładycyklów literackich imalarskich *-przygotować młodopolskąantologię wybranych dzieł(literackich i malarskich)poświęconych Tatrom imieszkańcom tego regionu

-wypowiedzieć się natemat sposobuprzedstawianiaprzyrody w poezjimłodopolskiej *- scharakteryzowaćdwie wizje górskiegokrajobrazu:przedstawioną wsonetach Kasprowicza ina obrazie ŚlewińskiegoFioletowe góry,ośnieżone szczyty,zielona kotlina wTatrach *- porównać cyklsonetów Kasprowicza zcyklem obrazówKatedra w RouenClaude’a Moneta *napisać wstęp doprzygotowanej przezsiebie antologii poezji

Zmagania ze światem wtwórczości Jana Kasprowicza

- wyjaśnić pojęcia: katastrofizm, ekspresjonizm, hymn, franciszkanizm - omówić treść fragmentów hymnu Dies irae i Księgi ubogich - opisać przeżycia, wynikające z lektury wierszy - podać nazwę gatunku literackiego, którego przykładem jest Dies irae - rozpoznać adresata Księgi ubogi *- przedstawić związekpomiędzy pojęciemfranciszkanizm apostacią św. Franciszkaz Asyżu

-wskazać nawiązania biblijne w utworze Dies irae -zdefiniować katastrofizmw kontekście utworu Diesirae -wytłumaczyć, czym jest franciszkanizm w kontekście Księgi ubogich *- orientować się w problematyce cyklu Ginącemu światu

- wyjaśnić symbolikę utworu Dies irae - omówić elementy ekspresjonizmu w utworze Dies irae - wypowiedzieć się na temat nadawcy lirycznego w wierszach Dies irae i Księga ubogich *- zestawić utwór Dies irae z obrazem Fernanda Cormona Kain

- zanalizować i zinterpretować wskazane utwory Jana Kasprowicza z uwagi na ich treść i formę *- omówić inne przykłady katastrofizmu w literaturze

- wypowiedzieć się na temat ewolucji postawy wobec świata, konfrontując Księgę ubogich z Dies irae *- przygotować wypowiedź ustną na temat: „Relacje Bóg – człowiek w wybranych utworach literackich różnych epok” - wymienić tytuły kilku filmów lub książek science fiction, w których dominuje katastrofizm, i określić, co je różni, oprócz formy, od dzieła Kasprowicza

Wesele Stanisława Wyspiańskiego

- zrelacjonować treśćWesela Stanisława Wyspiańskiego - omówić genezę Wesela Stanisława Wyspiańskiego - scharakteryzowaćgłównych bohaterówdramatu *- przybliżyćtwórczość Stanisława Wyspiańskiego

- rozpoznać w postaciachdramatu ich pierwowzory- wyjaśnić rolędidaskaliów - wypowiedzieć się natemat relacji pomiędzychłopstwem a inteligencją- omówić funkcję osóbdramatu w kontekściecałości -wskazać symbole obecnew dramacie -przedstawić kompozycjęWesela *- zaprezentować

- stworzyć obraz inteligencji ichłopstwa przełomu wiekówna podstawie tekstu - omówić odmienność Wernyhory na tle pozostałychosób dramatu - zinterpretować zakończenieutworu - wyjaśnić znaczenie i funkcjęsymboli obecnych w dramacie - określić funkcję kompozycjiWesela *- zaprezentować konteksthistoryczny utworu –wypowiedzieć się na temat

- zinterpretować dialogipostaci realistycznych zosobami dramatu - wypowiedzieć się na tematpolskich mitów narodowych,obecnych w dramacie •omówić stylizację gwarową wutworze *-porównać obraz StanisławaWyspiańskiego Chochoły ztreścią dramatu *-określić na podstawie kadruzamieszczonego wpodręczniku, jaką rolę wfilmie Wesele Wajdy

- wskazać w dramacieWyspiańskiego cechyreprezentatywne dlaMłodej Polski *-podjąć dyskusję natemat aktualnościdiagnozy na tematspołeczeństwapolskiego, zaprezentowanej wWeselu *- porównać finałowąscenę dramatuWyspiańskiego zobrazem Jacka

kontekst historycznyutworu – wypowiedziećsię na temat rabacjigalicyjskiej

krakowskiej szkołyhistorycznej

odgrywają scenografia iposzczególne ujęcia

MalczewskiegoMelancholia *- napisać recenzjęadaptacji filmowejWesela w reżyseriiWajdy z omówieniemsposobu, w jaki reżyseroddał atmosferę dramatu

Chłopi Władysława Stanisława Reymonta

- zrelacjonować treść Itomu ChłopówStanisława WładysławaReymonta- scharakteryzowaćgłównych bohaterówutworu *- przedstawić dalsze losygłównych bohaterówpowieści

- omówić strukturęspołeczną wsi,zaprezentowaną wutworze - scharakteryzowaćobyczaje i obrzędyukazane w powieści - wypowiedzieć się natemat narracji wpowieści - wskazać obecnośćtendencji artystycznych epoki w dzieleReymonta *- wymienić tytułyutworów literackich zmotywem wsi z różnychepok

- zinterpretować symbolikępowieści *- prześledzić sposób ukazaniamotywu wsi we wszystkichdotąd omawianych epokachliterackich

-zanalizować motywacjezachowań opisanych w Chłopach - omówić stylizacjęgwarową, zastosowanąprzez pisarza *- wskazać w Chłopachcechy epopei i porównaćpowieść z PanemTadeuszem

• omówić tendencjeartystyczne epokiw dziele Reymonta*• porównać obrazChełmońskiego zadekwatnymi fragmentami powieści Chłopi

Ludzie bezdomniStefana Żeromskiego

- streścić Ludzibezdomnych StefanaŻeromskiego

- zaprezentowaćproblematykęspołeczną utworu

- wypowiedzieć się na tematsymboliki utworu - omówić symbolikę tytułu i

- podjąć dyskusję natemat wyborówdokonywanych przezTomasza Judyma

- ocenić wybór Tomasza Judyma *- podjąć dyskusję na

-wymienić głównychbohaterów utworu -zaprezentować biografięTomasza Judyma *- wypowiedzieć się natemat twórczości StefanaŻeromskiego

- omówić kompozycjępowieści -scharakteryzowaćgłównych bohaterów - wypowiedzieć się natemat narracji Ludzibezdomnych - wskazać przykładyużycia przez pisarzatechnikiimpresjonistycznej inaturalistycznej *- zrelacjonować opinięwybranego badacza na temat Ludzi bezdomnych

interpretować „bezdomność”bohaterów w znaczeniudosłownym i metaforycznym - omówić cechy powieścimłodopolskiej na przykładzieutworu Żeromskiego *- podać argumentypotwierdzające tezę, że TomaszJudym to bohater romantyczny

- omówić przykładyużycia przez pisarzatechnikiimpresjonistycznej inaturalistycznej *- porównać obrazAntoniego Kozakiewicza zadekwatnym fragmentemLudzi bezdomnych

temat aktualnościproblematykimoralnej powieści *- zaprezentowaćwybrany utwórpodejmujący kwestieaktualnych problemówspołecznych wkontekście Ludzibezdomnych

Jądro ciemności JosephaConrada

-streścić Jądro ciemności -scharakteryzować Kurza*- wypowiedzieć się natemat twórczości Josepha Conrada

- omówić obrazkolonializmuzaprezentowany wpowieści - wypowiedzieć się natemat narracji Jądraciemności *- omówić inne dziełoliterackie lub filmowe,obnażające prawdę oeuropejskimkolonializmie

- przedstawić metaforyczneznaczenie podróży podjętej przezMarlowa -omówić symbolikę powieści - wyjaśnić tytuł utworu *- zinterpretować Jądrociemności jako powieśćantykolonialną *- wyjaśnić, jakie możliwościukazania obcej kultury daje film ipod jakimi względami możeuzupełnić obraz wyłaniający się zdzieła literackiego

-zanalizować postawę ipoglądy Kurza -zinterpretować ostatniesłowa wypowiedziane przezKurtza *- przywołać kontekstyliterackie lub filmowe,dotyczące problemu zła wczłowieku

- ocenić zachowanieMarlowa w trakcie jegorozmowy z narzeczonąKurtza i umotywowaćswoje zdanie *- podjąć dyskusję natemat zła w człowieku *- na podstawieszerokich kontekstówanalizować różneprzyczyny ujawnianiasię zła w człowieku

MŁODA POLSKA – NAUKA O JĘZYKU

Słowa i ich znaczenie - wyjaśnić pojęcia: aktkomunikacji, synonim,eufemizm, wulgaryzm,etymologia - dostrzec odcienieznaczeniowe w grupiesynonimów *-wymienić cechy stylumodernistycznego

- dobrać właściwywyraz do konkretnejsytuacji komunikacyjnej*-scharakteryzowaćwybrane cechy stylumodernistycznego

- zaprezentować naprzykładach sposóbeksponowania sferyuczuciowej w literaturze Młodej Polski - zaprezentować etymologięwybranych słów utworu - wyjaśnić na przykładachsposób zastosowania techniknaturalistycznej iimpresjonistycznej w literaturze *- analizować wybrane utworypod kątem stylu właściwegodla modernizmu

- określić wpływwieloznaczności na jakośćkomunikatu - omówić technikiwprowadzania muzycznoścido literatury na wybranychprzykładach *- omówić styl danegoautora modernistycznego

- przekształcićkomunikatwieloznaczny najednoznaczny *- porównać stylwybranych autorówmodernistycznych

MŁODA POLSKA – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE Powtórzenie wiadomości

- odtworzyć najważniejsze fakty, sądyi opinie *- przytoczyć najważniejsze fakty, sądyi opinie dotyczące treściz zakresu rozszerzonego

- wykorzystać najważniejsze konteksty *- posłużyć sięnajważniejszymikontekstamidotyczącymi treści zzakresu rozszerzonego

- wyciągać wnioski - określić własne stanowisko *- uargumentować własnestanowisko

- interpretować wymaganymateriał - właściwie argumentować- uogólniać, podsumować iporównać *- interpretować wymaganymateriał z zakresurozszerzonego

- wykorzystać bogatekonteksty - formułować irozwiązywać problemybadawcze *- rozpoznawać aluzjeliterackie i symbolekulturowe

MŁODA POLSKA – NAWIĄZANIA Śladami modernizmu - rozpoznać wpływy

modernizmu wewspółczesnej kulturze*- podać przykładywpływu modernizmu nakulturę współczesną

- opisać początkikultury masowej i jejrozwój do dniadzisiejszego *- omówić przykładywpływu modernizmu nakulturę współczesną

- wymienić osiągnięciatechniczne i naukowewywierające wpływ nawspółczesność *- podać przykłady aluzji inawiązań współczesnych dowybranych dziełmodernistycznych

- określić, w jaki sposóbmodernizm ukształtowałwspółczesną cywilizację *- zanalizować izinterpretować wybrany tekstkultury nawiązujący domodernizmu

-porównaćfunkcjonowanie tych samych motywówzaczerpniętych zmodernizmu wróżnych utworachliterackich *- podjąć dyskusję natemat aktualnościświatopoglądu

modernistycznego wświecie współczesnym

*Secesyjne inspiracje - opisać fotografięStevena Meisela- wypowiedzieć sięna temat secesyjnejtwórczości Gustava Klimta

- wskazać na fotografiicechy sztuki secesyjnej

- porównać fotografię zwybranymi obrazami Gustava Klimta

- wypowiedzieć swoją opinięna temat relacji pomiędzyfotografią a secesyjnątwórczością Gustava Klimta

- podjąć dyskusjędotyczącą różnicypomiędzy inspiracją akopią

* Wieczna dulszczyzna - streścić utwór Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej

- przedstawić problematykę dramatuMoralność paniDulskiej - omówić relacjepomiędzy członkami

- zanalizować postawę głównejbohaterki - omówić kreacje aktorskie

- podjąć dyskusję na temataktualności postawyokreślanej mianemdulszczyzny

- wypowiedzieć się natemat zasadnościprzesunięcia czasu akcjiprzez reżyserateatralnego

rodziny Dulskich

* Wojenna Apokalipsa

- streścić film- scharakteryzować głównych bohaterów- zaprezentować informacje na temat wojny wietnamskiej ukazanej w filmie

- porównać historię przedstawioną w filmie z treścią Jądra ciemności Josepha Conrada

- zinterpretować tytuł filmu - przeanalizować postawy bohaterów przedstawionych w filmie - wypowiedzieć się na temat scenografii, montażu i gry aktorskiej - interpretować plakat filmowy

- podjąć dyskusję na temat zasadności przeniesienia fabuły w czas wojny wietnamskiej

* Ziemia obiecana - streścić film - scharakteryzowaćgłównych bohaterów filmu*-omówić środki wyrazufilmowego wykorzystanew filmie

- omówić sposóbprzedstawieniaXIXwiecznej Łodzi wfilmie *- zaprezentowaćinformacje na tematwczesnej fazykapitalizmu

- zinterpretować tytuł filmu - wypowiedzieć się na tematscenografii w filmie - omówić kreacje aktorskiewybranych postaci *- porównać film z jegoliterackim pierwowzorem

- zanalizować zakończeniefilmu *- wykazać związki pomiędzyróżnymi aspektami tekstukultury (estetycznym,etycznym i poznawczym)

- zanalizować kadr zfilmu zamieszczony wpodręczniku *- podjąć dyskusję natemat aktualnościpostaw zaprezentowanych wfilmie *- uzasadnićtwierdzenie, że filmWajdy opisuje nie tylkorzeczywistośćhistoryczną, lecz takżewspółczesną

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – O EPOCE Świat między wojnami - określić ramy czasowe

dwudziestoleciamiędzywojennego - wskazać wydarzeniahistoryczne oraz inneczynniki, któreukształtowały epokę *- wybrać jedno zwydarzeń historycznychi ocenić jego rolę wkształtowaniu epoki

- opisać specyfikędwudziestoleciamiędzywojennego wPolsce *- wyjaśnić pojęcia:totalitaryzm, faszyzm,nazizm, rasizm,antysemityzm,komunizm *- porównać tłohistorycznemiędzywojnia wPolsce i na świecie

- zreferować tendencjeświatopoglądowe epoki- omówić wydarzeniahistoryczne oraz inneczynniki, któreukształtowały epokę *- uzasadnić, który zczynników, jego zdaniem,odegrał kluczową rolę wkształtowaniu się nowej epoki

- omówić tendencje literackienowej epoki - scharakteryzować nastrojespołeczne, jakie zapanowałypo 1918 r. w Europie iokreślić ich przyczyny *- wypowiedzieć się na temattotalitaryzmów europejskichw okresie międzywojennym *- zgromadzić informacje natemat narodzin nazizmu w Niemczech i wyjaśnić,dlaczego ta ideologia zyskałarzesze zwolenników w latach 30. XX wieku

- wypowiedzieć się natemat zalet i wad życiaw państwiemiędzynarodowym *- opisać życiecodzienne w okresiedwudziestoleciamiędzywojennego

Filozofia początków XX stulecia

-wskazać filozofów,którzy wpłynęli na kształtepoki - zreferować najważniejsze założeniapsychoanalizy Freuda,filozofii OswaldaSpenglera oraz EdmundaHusserla *- wymienić poglądyEdmunda Husserla inneniż podane w podręczniku

- wyjaśnić pojęcia: psychoanaliza, id, ego,superego, behawioryzm, katastrofizm,fenomenologia - czytać zezrozumieniemfragmenty tekstówfilozoficznychzamieszczone wpodręczniku *- podać konsekwencjefenomenologii

- wyjaśnić różnice pomiędzyświadomością anieświadomością *- omówić tezy filozofiiEdmunda Husserla napodstawie samodzielniezdobytych informacji zdostępnych źródeł

- wskazać sposobyujawniania się nieświadomejsfery psychiki ludzkiej *- wymienić nazwiskatwórców, którzy inspirowalisię poglądami Freuda,Spenglera lub Husserla

-wyjaśnić opozycyjnąrelację pomiędzykulturą a cywilizacją *-podjąć dyskusję natemat oddziaływaniapsychoanalizy nakulturę XX wieku

Sztuka międzywojnia - wskazać najważniejszetendencje w kulturzedwudziestoleciamiędzywojennego - rozpoznać najważniejszedzieła sztukidwudziestoleciamiędzywojennego *• orientować się wmuzyce dwudziestoleciamiędzywojennego

- wymienić cechy:ekspresjonizmu,kubizmu,abstrakcjonizmu,dadaizmu i surrealizmu- podać nazwiskanajważniejszychtwórców sztukidwudziestoleciamiędzywojennego(Georges Braque, Juan Gris, Wassily Kandinsky, Joan Miró, Le Corbusier, Salvador Dali, Pablo Picasso, Marcel Duchamp, Katarzyna Kobro, Piet Mondrian, Bertold Brecht, Leon Schiller,Charlie Chaplin) *• omówić specyfikęmuzyki dwudziestoleciamiędzywojennego

- orientować się wdziałalnościnajważniejszych twórcówsztuki dwudziestoleciamiędzywojennego(Georges Braque, JuanGris, Wassily Kandinsky, Joan Miró, Le Corbusier, Salvador Dali, Pablo Picasso, Marcel Duchamp, Katarzyna Kobro, Piet Mondrian, Bertold Brecht, Leon Schiller, Charlie Chaplin) - wskazać najważniejszecechy architekturymodernistycznej *• omówić wybrany film zokresu dwudziestoleciamiędzywojennego

- zanalizować wybrany obrazna podstawie podanychkryteriów - wypowiedzieć się na tematpoczątków filmu - wskazać dominującetendencje w teatrzemiędzywojennym *- omówić twórczośćwybranego artystyteatralnego okresumiędzywojennego

- omówić twórczośćwybranego artystydwudziestoleciamiędzywojennego *- scharakteryzowaćzjawiskoniemieckiegoekspresjonizmufilmowego

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – TEKSTY Z EPOKI Wprowadzenie do literatury dwudziestolecia międzywojnia

-wyjaśnić pojęcia:awangarda, futuryzm,powieść psychologiczna,skamandryci, AwangardaKrakowska, DrugaAwangarda, katastrofizm,powieśćspołecznopolityczna,absurd, strumieńświadomości, nurtgroteskowofantastyczny -przedstawić polskieformacje poetyckiemiędzywojnia *- wymienić nazwiska światowych twórców literatury

-wyjaśnić pojęcia:futuryzm, groteska,absurd, katastrofizm wodniesieniu do literatury -wskazać awangardowerodzaje wypowiedziliterackiej -zaprezentować międzywojennetendencje w literaturzepolskiej *- wymienić tytułyutworówliterackich danychtwórców zliteratury światowej

-omówić nowatorskie technikiw prozie europejskiej -scharakteryzować nowegatunki prozatorskie wliteraturze polskiej *- zaprezentować wybranyutwór z literatury światowejokresu międzywojnia

- zaprezentować międzywojenne tendencje wliteraturze polskiej *- omówić specyfikę prozywybranego twórcyeuropejskiego (Proust, Joyce, Mann)

- omówić międzywojennetendencje wliteraturze polskiej wkontekście epokpoprzednich *- porównać wybranyutwór z prozyeuropejskiej z tekstemtwórcy polskiego

Skamander i satelici -wymienić nazwiskaczłonków grupySkamander - wypowiedzieć się natemat treści wierszyzamieszczonych wpodręczniku *• omówić inne utwory Juliana Tuwima

- wskazać cechy poezjiskamandrytów naprzykładach •scharakteryzowaćpodmiot liryczny wwierszach: JulianaTuwima Do krytyków iJana Lechonia Herostrates *- omówić twórczośćpozostałych członkówgrupy Skamander

-omówić temat wiersza Dokrytyków w odniesieniu dotradycji literackiej -zinterpretować tytuł wiersza Do krytyków -wyjaśnić sens tytułu wierszaHerostrates -scharakteryzować stosunekskamandrytów do tradycjiliterackiej na podstawiewiersza Herostrates *• omówić sposób ukazaniamiłości w wierszach MariiPawlikowskiej-Jasnorzewskiej

-w wierszu Juliana TuwimaDo krytyków wskazać iomówić cechy manifestupoetyckiego -scharakteryzować sposóbujęcia tematu przemijania wwierszu Przy okrągłym stole • zanalizować funkcję użycianeologizmów w wierszu Słowisień *• omówić sposób ukazaniamiłości w wierszach MariiPawlikowskiej-Jasnorzewskiejw kontekście tradycjiliterackiej

• zinterpretować sposóbopisania Polski ipolskości w wierszuLechonia *• porównać wymowę wiersza Herostratesz przesłaniem obrazuJanusza MariiBrzeskiego Dwiecywilizacje

Awangarda Krakowska

- wymienić głównezałożenia programoweAwangardy Krakowskiej*- wskazać pozostałezałożenia programoweAwangardy Krakowskiej

- wskazać elementyarchitektury gotyckiej wwierszu JulianaPrzybosia Notre-Dame- omówić kreacjępodmiotu lirycznego wwierszu Notre-Dame *- dostrzec i skomentowaćestetyczne wartościutworu literackiego

- wyjaśnić, kim według Peiperajest poeta i na czym polegatwórczość poetycka- wymienić założeniaAwangardy Krakowskiejzrealizowane w wierszu Notre-Dame zinterpretować sposóbukazania katedry w wierszu *- wskazać związki międzyróżnymi aspektami utworuNotre-Dame (estetycznym,etycznym i poznawczym)

- wyjaśnić, dlaczego Peipernazywa swoje czasy „epokąuścisku z teraźniejszością”-dokonać analizy i interpretacjiwiersza NotreDame JulianaPrzybosia *- omówić sposób ukazaniakatedry gotyckiej w innych utworach literackich ifilmowych

-przedstawićargumenty na poparcielub odrzucenie tezy, że

*Futuryzm polski - zreferować postulatyfuturystów zamieszczonew manifeście - wskazać w tekściemanifestu zmianyortograficzne postulowaneprzez futurystów

- zaprezentować kreacjępodmiotu lirycznegowiersza But wbutonierce - wskazać neologizmyzastosowane w wierszu iokreślić ich funkcję

- omówić sposób ukazaniarzeczywistości w wierszu Butw butonierce - zredagować dowolny tekst,stosując zaproponowaną przezfuturystów ortografię

- analizować wiersz But wbutonierce z uwagi narealizację założeń manifestu

-podjąć dyskusję natemat postulatówfuturystycznych

Poezja Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

- określić temat wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Serwus, madonna *- przybliżyć twórczość Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

-przedstawić kreację podmiotu lirycznego w wierszu Serwus, madonna -określić temat wiersza *- omówić cykl Teatrzyk „Zielona Gęś”

- omówić sposób ukazania rzeczywistości w wierszu Piosenka *- przytoczyć opinie badaczy na temat twórczości Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

- wypowiedzieć się na temat zastosowanego w wierszu Serwus, madonna zwrotu do Matki Boskiej *- omówić szczegółowo wybrane miniatury z cyklu Teatrzyk „Zielona Gęś”

- podjąć dyskusję, czy wiersz Serwus, madonna można zaliczyć do liryki religijnej *- wskazać inne utwory traktujące sferę sacrum w sposób dyskusyjny

Katastrofizm Józefa Czechowicza

- wyjaśnić pojęcia:katastrofizm, DrugaAwangarda - omówić treść wierszamały mit *• dostrzec i skomentować estetyczne

- omówić kreacjępodmiotu lirycznegow wierszu mały mit - wskazać w utworzeelementykatastroficzne iarkadyjskie

- wskazać przyczynynastrojów katastroficznych wdwudziestoleciumiędzywojennym *- porównać katastroficzneprzeczucia obecne w wierszu zobrazem Pabla Picassa

- dokonać analizy iinterpretacji wiersza mały mit *- omówić wybrany przykładkatastrofizmu w literaturze, filmie bądź sztukachplastycznych

- wskazać w wierszuelementy awangardowe*- zinterpretować obrazSalvadora Dalego Sen w kontekście wątku snupojawiającego się wwierszu Czechowicza

wartości utworuliterackiego

*- rozpoznać aluzjeliterackie i symbolekulturowe

Guernica

Poezja Bolesława Leśmiana

- omówić treść wierszy:W malinowymchruśniaku i Balladabezludna- wyjaśnić pojęcia: panteizm, erotyk, ballada *- dostrzec i skomentować estetycznewartości utworuliterackiego

- określić sytuacjęliryczną wiersza Wmalinowym chruśniaku- omówić frazeologięwiersza Balladabezludna *- rozpoznać aluzjeliterackie i symbolekulturowe

- omówić zmysłowy charakterwiersza W malinowymchruśniaku - interpretować tytuł wierszaBallada bezludna - wskazać elementypanteizmu w wierszu Balladabezludna - interpretować metaforyużyte w wierszu Balladabezludna *- wskazać inne utworyliterackie lub filmowe, wktórych została uzyskanaatmosfera intymności

- zanalizować sposóbtworzenia atmosferyintymności w wierszu Wmalinowym chruśniaku - omówić sposóbprzedstawienia mitugenezyjskiego w wierszuBallada bezludna *- zanalizować w innymutworze literackim lubfilmowym sposóbbudowania atmosferyintymności

- określić stosunekutworu Balladabezludna do konwencjigatunku *- porównać obraz Marca ChagallaKochankowie z Vence zwierszem W malinowymchruśniaku *-wskazać powiązaniatreści wiersza zfilozofią Bergsona

Przedwiośnie Stefana Żeromskiego

- streścić Przedwiośnie Stefana Żeromskiego - zaprezentować etapyżycia głównegobohatera - opisać obraz rewolucjiprzedstawiony wpowieści *- dostrzec i skomentować estetycznewartości utworuliterackiego

-omówić procesdojrzewania głównegobohatera -opisać obraz Polskiporozbiorowej ukazanyw Przedwiośniu -scharakteryzowaćróżne środowiska(rządowe, ziemiańskie,komunistyczne)przestawione wpowieści - wypowiedzieć się natemat kompozycji ijęzyka utworu *-przedstawić tło

- zaprezentować i omówićdyskusjeświatopoglądowe zawartew powieści - zinterpretować tytułpowieści *- zaprezentować opiniebadaczy na tematPrzedwiośnia

- wskazać i omówić mitynarodowe demaskowane przezautora - wyjaśnić metaforykę „szklanych domów” iwytłumaczyć znaczenie tegomotywu dla wymowy ideowejpowieści *- wskazać związki międzyróżnymi aspektami utworu(estetycznym, etycznym ipoznawczym)

- zestawić obrazyrewolucjiprzedstawione wPrzedwiośniu Stefana Żeromskiego iNieBoskiej KomediiZygmunta Krasińskiego*- porównać treśćksiążki StefanaŻeromskiego z adaptacjąfilmową Filipa Bajona

historyczneopisywanychwydarzeń

Sklepy cynamonowe Brunona Schulza

- streścić opowiadaniaBrunona Schulza - scharakteryzowaćgłównego bohatera *- przybliżyć biografię itwórczość Brunona Schulza

- wypowiedzieć się natemat kreacjinarratora wopowiadaniu - wskazać elementypoetyki snu *- zrelacjonować treśćinnych opowiadańBrunona Schulza

-omówić topos labiryntuwykorzystany w opowiadaniu -wyjaśnić przyczynę brakulogiki i linearności czasu *- przedstawić opinię badaczana temat twórczości Brunona Schulza

- zinterpretować opis ojca wpierwszej części utworu*- interpretować wybraneplace plastyczne BrunonaSchulza i zestawić je ztekstem literackim

- wyjaśnić znaczeniewędrówki głównegobohatera *- podjąć dyskusję natemat roli mitologiiosobistej wkształtowaniu sięosobowości człowieka

Ferdydurke Witolda Gombrowicza

-streścić fragmentyFerdydurke zamieszczonew podręczniku - scharakteryzowaćstronnictwa, którychprzedstawiciele biorąudział w pojedynku naminy -zrelacjonować treśćFerydurke zdefiniować

-omówić narracjęfragmentów powieścizamieszczonych wpodręczniku-wypowiedzieć się na temat narracjiFerdydurke - zdefiniować pojęcieformy w kontekścieutworu

- wypowiedzieć się na tematjęzyka fragmentów powieścizamieszczonych wpodręczniku - omówić funkcję prof. Pimkiw utworze - wskazać strategie tworzenia irozbijania formy - wyjaśnić istotę

- zinterpretować metaforyczneznaczenie pojedynku na miny - zinterpretować metaforęszkoły w Ferdydurke - odnieść diagnozę dotyczącążycia społecznego,przedstawioną w Ferdydurkedo rzeczywistości codziennej *- omówić gombrowiczowskąteorię symetrii i analogii w

- wymienić i krótkoscharakteryzowaćśrodki językowe służącewywołaniu efektugroteski wefragmentach powieścioraz w całym utworze*- zanalizowaćrozdziały o Filidorze iFilibercie oraz omówić

pojęcie formy - opisać Młodziaków,Hurleckich orazstronnictwa „chłopiąt” i„chłopaków” *- przybliżyć biografię itwórczość Witolda Gombrowicza

scharakteryzowaćkompozycję powieści - wskazać elementygroteski w utworze - wyjaśnić symbolikę„pupy”, „łydki” i„gęby” w kontekścieutworu *- przybliżyć opiniebadaczy na tematFerdydurke

międzyludzkich relacjiukazanych w Ferdydurke - wskazać i omówić elementygroteski w utworze *- wskazać inne utworyliterackie lub filmowetraktujące życie ludzkie wkategoriach gry

kontekście pojedynku na miny *- porównać treść książki z jejadaptacjami filmowymi iteatralnymi

ich funkcję w utworze*-podjąć dyskusję natemat gry i manipulacjiw kontaktachmiędzyludzkich

*Szewcy Stanisława Ignacego Witkiewicza

- zrelacjonować treśćdramatu StanisławaIgnacego WitkiewiczaSzewcy - scharakteryzowaćbohaterów Szewców jakoprzedstawicieli klasspołecznych - omówić ustrojespołeczne,zaprezentowanew dramacie

- zreferować założeniaCzystej Formy i odnaleźć jej elementy wSzewcach - wskazać groteskę orazabsurd w dramacie - omówić specyfikęjęzyka utworu

- omówić problem rewolucji wSzewcach - określić funkcję groteski iabsurdu w dramacie

- odnaleźć i skomentowaćaluzje literackie - podjąć dyskusję na tematkomediowego bądźtragicznego wydźwiękudramatu

- wypowiedzieć się natemat aktualnościdiagnoz Witkacego,wyrażonych w utworze

* Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa

- zrelacjonować treśćpowieści MichaiłaBułhakowa Mistrz i Małgorzata - wskazać trzy warstwypowieści:fantastycznogroteskową,realistyczną i apokryficzną

- przedstawić obraz Rosji radzieckiejokresumiędzywojennego,zaprezentowany wMistrzu i Małgorzacie - scharakteryzowaćobraz szatana wpowieści

- wskazać wartościzaprezentowane w utworze - wyjaśnić sens epiloguMistrza i Małgorzaty - zinterpretować plakat Andrzeja Pągowskiego

- zinterpretować różnicepomiędzy fragmentamiapokryficznymi a biblijnympierwowzorem - wypowiedzieć się na tematkreacji Poncjusza Piłata wpowieści

- omówić ewolucjęobrazu szatana wliteraturze i sztuce

* Proces Franza Kafki

- streścić ProcesFranza Kafki - scharakteryzowaćgłównego bohaterapowieści *-wyjaśnić pojęciesytuacja kafkowska *- przybliżyć biografię itwórczość Franza Kafki

- przedstawić relacjeJózefa K. z innymiludźmi - zdefiniować pojęcia:absurd i parabola (przypowieść) *- przedstawić opiniębadacza na temattwórczości Franza Kafki

- omówić znaczenieprzestrzeni w utworze - określić funkcję absurdu wpowieści - zinterpretować parabolicznycharakter powieści wskazaćelementy paraboli w utworze - odszukać elementy absurduw powieści *- omówić wybranąekranizację Procesu

- zanalizować symbolikęobecną we fragmenciedotyczącym wizyty Józefa K.w katedrze - zinterpretować przypowieśćo odźwiernym - wyjaśnić zakończenieProcesu *- porównać ekranizację Procesu z treścią powieści

- omówić funkcjęelementów absurdu iparaboli w powieści*- wymyślić iprzedstawić w formiekrótkiegoopowiadania scenkę,będącązilustrowaniem „sytuacji kafkowskiej”*- pisze pracę natemat: „Znaczeniemotywu labiryntu wProcesie Kafki”

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – NAUKA O JĘZYKU Konstruowanie własnejwypowiedzi

- podać zasadytworzenia poprawnegokomunikatu językowego*- omówić wybranezasady tworzeniapoprawnego komunikatujęzykowego

- omówić specyfikęwypowiedzi ustnej iwymienić jej formy - przedstawić specyfikęwypowiedzi pisemnej *- przedstawić nawybranych przez siebieprzykładach specyfikęform wypowiedziustnych i pisemnych

- opisać wybrane formywypowiedzi ustnej - wypowiedzieć się na tematwybranych formkomunikatów pisemnych - wymienić elementywpływające na kulturę języka*- przygotować przykładowąformę wypowiedzi ustnejzgodnie z zasadami tworzeniapoprawnego komunikatujęzykowego

- zanalizować językwspółczesny pod kątem modyjęzykowej - omówić elementywpływające na kulturę języka*- przygotować przykładowąformę wypowiedzi pisemnejzgodnie z zasadami tworzeniapoprawnego komunikatujęzykowego

- ocenić błędy językowedostrzeżone w językurówieśników *- zanalizować kulturęjęzyka swojegootoczenia

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE

Powtórzenie wiadomości

- odtworzyć najważniejsze fakty, sądyi opinie *- przytoczyć najważniejsze fakty, sądyi opinie dotyczące treściz zakresu rozszerzonego

- wykorzystaćnajważniejsze konteksty *- posłużyć sięnajważniejszymikontekstami dotyczącymitreści z zakresurozszerzonego

- wyciągać wnioski - określić własne stanowisko *- uargumentować własnestanowisko

- poprawnie interpretowaćwymagany materiał - właściwie argumentować- uogólnić, podsumować iporównać *- interpretować wymaganymateriał z zakresurozszerzonego

- wykorzystać bogatekonteksty - formułować irozwiązywać problemybadawcze *- rozpoznawać aluzjeliterackie i symbolekulturowe

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE – NAWIĄZANIA Śladami międzywojnia - rozpoznać na

konkretnychprzykładach wpływkultury międzywojnia nasztukę współczesną *- podać konkretneprzykłady wpływumiędzywojnia na kulturęwspółczesną

- przedstawić rozwójkultury masowej - wypowiedzieć się natemat przedwojennejrewolucji obyczajowej ijej współczesnychefektów

*- porównać przedwojenną rewolucjęobyczajową zwspółczesnąobyczajowością

- określić wpływwynalazków i odkryć epokina cywilizację XX i XXIwieku - omówić sposób oddziaływania powstałych w międzywojniu systemów totalitarnych na obraz świata ikształt kultury w latachpóźniejszych *- podać przykłady aluzji inawiązań współczesnych dowybranych dziełdwudziestoleciamiędzywojennego

- ocenić wpływ międzywojniana współczesność iuargumentować swojestanowisko *- analizować wybrany utwórlub zjawisko kulturowe, wktórym widoczny jest wpływsztuki międzywojennej

-porównaćfunkcjonowanie tych samych motywówzaczerpniętych zmiędzywojnia wróżnych utworachliterackich *- podjąć dyskusję natemat współczesnejsztuki awangardowej

*Z perspektywy czasu - omówić treść wierszaCzesława Miłosza *- określić i skomentowaćestetyczne wartościutworu literackiego

- wskazać i omówićpochwały pod adresemskamandrytówwyrażone w wierszu*- wymienić cechybohatera-narratoraFerdydurke, na którezwraca uwagę Jan Błoński

- omówić stosunek podmiotulirycznego do skamandrytów *- skomentować opinię JanaBłońskiego na tematnajwiększego uroku Ferdydurke

- wyjaśnić przyczynę użyciasłowa skaza w odniesieniudo bohaterów utworu *- zinterpretować metaforę „Robinson własnego wnętrza”

- odnaleźć w wierszuMiłosza aluzje do jegobiografii poetyckiej *- wyjaśnić, w jakisposób w Ferdydurkejest obecny motywmłodości

*Józef K. i inni - streścić fragment utworu*- wskazać, do jakiegoutworu odwołuje się tekst

- omówić reakcjębohatera na zaistniałąsytuację

- odnaleźć analogicznyfragment w Procesie FranzaKafki i zestawić z

- analizować przyczyny lękubohatera *- wskazać, co było inspiracją

*- przywołać szerokiekonteksty i nawiązania

Dicka *- zanalizować warstwęjęzykową tekstu

omawianym tekstem *-porównać fragmentyksiążek Kafki i Dicka

dla tytułu powieści Dicka

Obraz miasta - opisać fotografięwykonaną przez RyszardaHorowitza *- wskazać symbolewykorzystane przezfotografa

- odnaleźć w tekstach literaturydwudziestoleciamiędzywojennegoobrazy miasta *-zinterpretowaćsymbolikę fotografii

- zreferować sposóbprzedstawienia miasta wróżnych tekstach kulturydwudziestolecia międzywojennego *- dostrzec wartościestetyczne fotografii

- zinterpretować zmiany nazdjęciu dokonanekomputerowo - porównać wizję miastazaprezentowaną na fotografiiz literackimi obrazamiaglomeracji powstałymi wdwudziestoleciumiędzywojennym *- skomentować wartościestetyczne fotografii

- wyjaśnić, jakieznaczenie ma motywmiasta w tekstachkultury z różnych epok*- zaprezentować iomówić obrazy miastaukazane w innychtekstach kultury

* Futurystyczne inspiracje

-streścić MANIFEST NR 1-przedstawić, jaki obrazliteratury lat 90. wyłaniasię z MANIFESTU

-wyjaśnić przyczynyzastosowaniapoetykifuturystycznej w MANIFEŚCIE

- porównać manifestfuturystyczny z omawianymtekstem i wskazać obszaryinspiracji

- na podstawie MANIFESTUodnaleźć podobieństwapomiędzy uwarunkowaniami historycznymidwudziestoleciamiędzywojennego i lat 90. XX wieku

- podjąć dyskusję natemat poruszonyprzez autorówMANIFESTU

*Opowieść o sympatycznych przestępcach

- streścić film- scharakteryzowaćtytułowychbohaterów*- zinterpretowaćfinałową scenę

- opisać Amerykę lat 30. ukazaną w filmie- omówić sposóbprezentacji głównychbohaterów filmu* ocenić rozwiązaniatechniczne

- wskazać zastosowanekonwencje gatunkowe: kinagangsterskiego i dramatuspołecznego *- dostrzec wartościestetyczne filmu

- wskazać i omówić środkifilmowe wzmacniająceprzekaz obrazu - wypowiedzieć się na tematsposobu przedstawieniaprzestępstwa w filmie *- skomentować wartościestetyczne filmu

- omówić zastosowanąw filmie konwencjękina gangsterskiego natle innych filmównależących do tegogatunku *- porównać film Pennaz innym wybranymfilmem o podobnejtematyce

* Filmowa podróż w głąb świata przez labirynt czasu

- streścić film- scharakteryzować głównego bohatera filmu- wskazać nawiązania doprozy Brunona Schulza

- przedstawić relacje bohatera z innymi postaciami pojawiającymi się w filmie - wskazać nawiązania do XX-wiecznej historii

- omówić sposób ukazania dzieciństwa w filmie - wypowiedzieć się na temat scenografii - zinterpretować tytuł filmu

- wskazać i omówić fragmentyświadczące o onirycznym charakterze opowieści - analizować archetypy obecne w filmie - zanalizować środki filmowe sugerujące oniryczny charakter opowieści

- porównać film Wojciecha Jerzego Hasaz innymi tekstami kultury dotyczącymi podróży w czasie

WOJNA I OKUPACJA – O EPOCE

Czas apokalipsy spełnionej

- określić ramy czasoweepoki - wyjaśnić pojęcia: okupacja, Holokaust, obózkoncentracyjny, łagier,getto - omówić wydarzenia,związane z datami: 1września 1939, 17września 1939, 8 maja1945 *- szczegółowo omówićsytuację na ziemiachpolskich pod okupacjąniemiecką i sowiecką

- opisać specyfikę okresuwojny i okupacji w Polsce- wyjaśnić pojęcia:Generalne Gubernatorstwo, Polskie Państwo Podziemne,Armia Krajowa *- określić, w jaki sposóbdziałalność Polskiego Państwa Podziemnegowpłynęła na kulturę isztukę

- wskazać i omówićwydarzenia historyczneoraz inne czynniki, któreukształtowały epokę*- opisać życie codziennepod okupacją w Polsce i wEuropie

-wyjaśnić przyczynyróżnic pomiędzy okresemwojny i okupacji w Polscei Europie Zachodniej -omówić sytuację ludnościcywilnej pod okupacjąniemiecką i sowiecką * przygotować prezentacjęmultimedialną dotyczącążycia codziennego wczasie wojny wmiejscowości, z którejpochodzi jego rodzina

- przedstawić założenianazistów *- przeanalizować obrazMaxa Ernsta Europa podeszczu, wykorzystująckontekst historyczny

Sztuka wobec wojny - wskazać tematykę dziełsztuki okresu wojennegoi powojennego • wyjaśnićpojęcie: propaganda i agitacja wodniesieniu doprzykładów sztukiwizualnej okresu wojny iokupacji *- zrelacjonować treść

-zaprezentować specyfikęwojennej sztukipropagandowej iagitacyjnej -wyjaśnić pojęcie sztukaulotna w odniesieniu dosztuki okresu wojny iokupacji *- rozpoznać obrazy Andrzeja Wróblewskiego

-omówić tematykę dziełsztuki okresu wojny iokupacji -wskazać twórców dziełplastycznych okresuwojny i okupacji *-przedstawićproblematykę filmuDyktator Charlie’ego Chaplina

-omówić różnice wdostępie do kulturypomiędzy Polską a EuropąZachodnią w okresieokupacji -zinterpretować obraz Bronisława WojciechaLinkego Plucha *-przedstawić, jakfunkcjonował teatr w

- przedstawić informacjena temat twórczościmuzycznej okresu wojny iokupacji *- wypowiedzieć się natemat roli humoru i satyryw twórczości artystówpokolenia wojny iokupacji na podstawiesamodzielnie wybranych

filmu Dyktator Charlie’ego Chaplina

i Bronisława Wojciecha Linkego

*- zinterpretować kadr z filmu Dyktator w kontekście historycznym

czasie wojny polskich rysunków satyrycznych

WOJNA I OKUPACJA – TEKSTY Z EPOKI Stracone pokolenie – o wierszach Krzysztofa Kamila Baczyńskiego

-relacjonować treśćwiersza Pokolenie -omówić obraz świataprzedstawiony w wierszu Pokolenie *- wymienić innychtwórców pokoleniaKolumbów, do któregonależał K.K. Baczyński*- wskazać elementyrzeczywistości wojennejna obrazie Pełzającaśmierć ZdzisławaBeksińskiego

- omówić specyfikępokolenia, do któregonależał Krzysztof Kamil Baczyński - wypowiedzieć się natemat kreacji osobymówiącej w wierszuPokolenie - wypowiedzieć się natemat nadawcy i adresatawiersza *** [Niebo złote ciotworzę] *- omówić kompozycjęobrazu Pełzająca śmierć

- wyjaśnić celowośćodwołania do Homera wPokoleniu - wskazać wpływyromantyczne w wierszachK.K. Baczyńskiego - zinterpretowaćzakończenie wierszaPokolenie - omówić sposóbprzedstawienia wojny wwierszu *** [Niebo złote ciotworzę] *- skonfrontować postaćprzedstawioną na obrazieBeksińskiego zkonwencjonalnymukazaniem śmierci

- przeanalizowaćkompozycję wiersza ***

[Niebo złote ci otworzę] iomówić jej funkcję*- skonfrontować obrazZdzisława Beksińskiegoz wierszem K.K. Baczyńskiego *** [Niebo

złote ci otworzę]

*- porównać wizję światazaprezentowaną przezBaczyńskiego z tą, którazostała przedstawiona naobrazach zamieszczonychw rozdziale „Wojna iokupacja”

-wskazać podobieństwapomiędzy twórczościąpoetów Drugiej Awangardy a twórczością K.K. Baczyńskiego *- w kontekścietwórczości K.K. Baczyńskiego analizowaćobraz Hieronima Boscha *- przeanalizowaćfotografię Lori NixBiblioteka w kontekściehistorycznym iliterackim *- wskazać w literaturzemiędzywojennej utwór, wktórym występujezderzenie wizji arkadii zobrazem apokalipsy iporównać to dzieło zwierszem Baczyńskiego

Patrząc na tragedię – wojenna twórczośćCzesława Miłosza

-omówić treść wierszy Czesława Miłosza - opisać przeżyciawynikające zlektury wierszy -odnaleźć informacje natemat Giordana Bruna *- wypowiedzieć się natemat twórczościCzesława Miłosza

- wypowiedzieć się na temat gettawarszawskiego ipowstania w getciewarszawskim - wskazać elementynależące dorzeczywistościwojennej w wierszuPrzedmieście *- podać przykładyinnych dzieł literackichporuszających kwestiępowstania w getciewarszawskim

- zinterpretować postawyświadków tragediiprzedstawione w wierszuCampo di Fiori - wyjaśnić zakończeniewiersza Campo di Fiori - scharakteryzowaćbohatera wierszaPrzedmieście *- wymienićpodobieństwa i różnicemiędzy Campo di Fiori aPrzedmieściem

- omówić zasadnośćzestawienia zagładyŻydów z egzekucjąGiordana Brunaprzedstawionymi wwierszu Campo di Fiori - określić funkcjęzestawienia dwóchrzeczywistości w wierszu Przedmieście *- zinterpretowaćinstalację Józefa Szajnyw kontekście utworówCzesława Miłosza

- porównać wiersze:Campo di Fiori i Przedmieście *- wskazaćzwiązki międzyróżnymi aspektamiutworu (estetycznym, etycznym ipoznawczym)

* Zofia Nałkowska o wojnie

- opisać światprzedstawiony wefragmentach Kobietycmentarnej - zrelacjonować treśćopowiadań ZofiiNałkowskiej

- scharakteryzowaćbohaterkę

- zaprezentowaćwydarzeniehistoryczne, któregodotyczą fragmentyutworu - zinterpretować tytułzbioru - zinterpretować motto,którym został opatrzonyzbiór

- scharakteryzowaćnarrację fragmentówtekstu zamieszczonych wpodręczniku - wyjaśnić, dlaczegoautorka zachowałaindywidualny styl języka poszczególnychbohaterów, jegoniezręczności ichaotyczny tokwypowiedzi - opisać narrację zbioru -wypowiedzieć się natemat adekwatnościnarracji do problematykiopowiadań

- omówić sposóbprzedstawienia powstaniaw getcie w opowiadaniu - zinterpretować obrazAndrzeja Wróblewskiegow kontekście opowiadań Zofii Nałkowskiej - wybrać ze zbioruopowiadanie, którewywołuje w czytelnikunajwiększe wrażenie iuzasadnić swojądecyzję

Opowiadania Tadeusza Borowskiego

- zrelacjonować treśćopowiadania Dzień naHarmenzach - wyjaśnić pojęcia: kapo,vorarbeiter, post *- zrelacjonować treśćinnego wybranegoopowiadania Tadeusza Borowskiego

- wyjaśnić pojęciebehawioryzm - scharakteryzowaćbohatera-narratora - wypowiedzieć się natemat rzeczywistościobozowej - omówić konteksthistoryczny opowiadań *- stworzyć kodeksczłowieka zlagrowanego

- opisać mechanizmyrządzące relacjamimiędzyludzkimi wobozie- wypowiedzieć się natemat postępowaniabohaterów opowiadania- wyjaśnić pojęcieczłowiek zlagrowany*- zestawić opowieśćTadka z informacjami zeźródeł historycznych

- wypowiedzieć się natemat narracji oraz językautworu *- podjąć dyskusję natemat zachowaniabohaterów, ich motywacji iwpływu sytuacji, w której się znaleźli na osobowość

- omówić przeżyciawewnętrzne bohaterów *- porównać relacjęBorowskiego z innymiprzekazami literackimilub filmowymi,dotyczącymirzeczywistości obozowej *- wskazać związkimiędzy różnymiaspektami utworu (estetycznym, etycznym ipoznawczym)

Inny świat GustawaHerlinga-Grudzińskiego

-zrelacjonować treśćfragmentu książkizamieszczonego wpodręczniku -scharakteryzować postaćGorcewa -streścić książkę Innyświat *-zaprezentować biografięGustawa Herlinga-Grudzińskiego *-przedstawić okolicznościwydania Innego świata

- wypowiedzieć się natemat łagrów sowieckich- wyjaśnić przyczynękonfliktu opisanego wefragmencie książkiGustawa Herlinga-Grudzińskiego - opisać systemfunkcjonowania łagruna podstawie treściksiążki- opisać system represjiw Rosji radzieckiej – odmomentu aresztowaniado osadzenia w łagrze- omówić możliweprzyczyny aresztowaniaw okresie stalinowskim *- porównać sposóbopisu łagru z wybranymdziełem literackim lubfilmowym o podobnejtematyce

- wypowiedzieć się natemat narracji wefragmencie - omówić różne reakcjebohaterów narzeczywistość obozową - wskazać w utworzeelementycharakterystyczne dlaliteratury faktu oraz dlaliteratury pięknej *- przeanalizować reakcjebohaterów narzeczywistość obozową

- podjąć dyskusję na tematprzyczyn zawarcianiepisanego porozumieniamiędzy więźniami awładzami obozu - omówić zakończenieutworu - zinterpretować tytułutworu *- określić funkcję dziełaFiodora Dostojewskiego wpowieści

- określić funkcję upadkui wyzwolenia Paryża wkompozycji utworu*- wypowiedzieć się natemat języka fragmentu*- porównać sposóbprzedstawiania człowiekaw sytuacjach granicznychw prozieHerlinga-Grudzińskiego iTadeusza Borowskiego

WOJNA I OKUPACJA – NAUKA O JĘZYKU Język w świecie wartości - przedstawić zasady etyki

słowa i zastosować je wpraktyce - wymienić rodzajenaruszeń etyki słowa

- zdefiniować pojęciewartości - wyjaśnić pojęcia: systemwartości, wartości etyczne,wartości społeczne,wartości estetyczne,hierarchizacja,ekspresywizmy i podaćprzykłady

- omówić związekwartości z językiem- wypowiedzieć się natemat obowiązującegow swojej kulturze iśrodowisku systemuwartości

- omówić związek etykisłowa z polskim prawem*- sformułować wnioskidotyczące przemocywerbalnej i mowy nienawiści na podstawiedanych CBOS-u

- przeanalizować środkiwyrazu w wojennymplakacie propagandowym *- podjąć dyskusję natemat „mowynienawiści” w mediach iinternecie

WOJNA I OKUPACJA – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE

Powtórzenie wiadomości -odtworzyć najważniejszefakty, sądy i opinie*przytoczyćnajważniejsze fakty, sądyi opinie dotyczące treści zzakresu rozszerzonego

- wykorzystać najważniejsze konteksty *- posłużyć sięnajważniejszymikontekstami dotyczącymitreści z zakresurozszerzonego

- wyciągać wnioski - określić własnestanowisko *- uargumentować własnestanowisko

- poprawnie interpretowaćwymagany materiał - właściwie argumentować- uogólnić, podsumować iporównać *- interpretowaćwymagany materiał zzakresu rozszerzonego

- wykorzystać bogatekonteksty - formułować irozwiązywać problemybadawcze *- rozpoznawać aluzjeliterackie i symbolekulturowe

WOJNA I OKUPACJA – NAWIĄZANIA Śladami wojny i okupacji - wskazać przykłady

obecności tematu wojny i okupacji w popkulturze

- wskazać przykłady współczesnych dzieł sztuki dotyczących okresu wojny i okupacji

- wskazać przyczyny popularności tematu wojny i okupacji w sztuce

- omówić sposoby podejmowania tematu wojny i okupacji w popkulturze *- zanalizować wybrane przykłady dzieł sztuki o tematyce wojennej – z obszaru sztuki wysokiej oraz popkultury

- przedstawić na wybranym przez siebie przykładzie sposób podejmowania tematu wojny i okupacji w popkulturze * podjąć dyskusję dotyczącą funkcjonowania tematyki wojennej w utworach satyrycznych

Opowieść o pamiętaniu - zrelacjonować fragment utworu - zaprezentować postać Marka Edelmana *-zrelacjonować treść reportażu Hanny Krall Zdążyć przed Panem Bogiem

- przedstawić historię powstania w getcie warszawskim - wyjaśnić, dlaczego Marek Edelman został lekarzem *-przedstawić obraz życiaw getcie na podstawie reportażu Hanny Krall

-wyjaśnić zaprezentowanąprzez Edelmana, analogię pomiędzy Umschlagplatzem aszpitalem, wktórym pracował *- wyjaśnić przyczynę wybuchu powstania w getcie warszawskim z punktu widzenia Marka Edelmana

- omówić relacjępomiędzy Edelmanema Bogiem *- omówić różnicę pomiędzy historią oficjalną, a przedstawioną przez Marka Edelmana

- zinterpretować tytuł utworu *- zaprezentować funkcję mikropowieści o ludziach w getcie

* Zagłada w filmie - streścić film -scharakteryzowaćgłównego bohatera - zaprezentować wojennąbiografię reżysera

- opisać tło historycznewydarzeńzaprezentowanych wfilmie - scharakteryzowaćsposób przedstawieniawarszawskiego getta - wskazać inne dziełafilmowe dotyczące Holokaustu

- zaprezentowaćprzedstawione w filmieróżne reakcje ludzi narzeczywistość wojenną- omówić wybranyprzykład filmupodejmującego temat Holokaustu

- zinterpretowaćzachowanie niemieckiegooficera w końcowej częścifilmu -określić, jak Polańskiprzedstawił Polaków i ichpostawy wobec ludnościżydowskiej

-określić rolę muzyki wfilmie -przeanalizować kadr zfilmu z uwagi nawykorzystane środkiwyrazu oraz konteksthistoryczny

WSPÓŁCZESNOŚĆ – O EPOCE

Współczesna rzeczywistość

- określić ramy czasowe epoki - wskazać wydarzenia historyczne oraz inne czynniki, które ukształtowały epokę

- omówić wydarzenia historyczne, które ukształtowały epokę- wyjaśnić pojęcia: żelazna kurtyna, zimna wojna, segregacja rasowa, kontrkultura, NSZZ „Solidarność”, Okrągły Stół i odnieść jedo wydarzeń historycznych *- przedstawić wpływprzemian społecznychna kulturę światową

- wypowiedzieć się na temat zjawiska wielokulturowości we współczesnym świecie- zabrać głos w dyskusjidotyczącej rewolucji informatycznej i jej znaczenia we współczesnym świecie - omówić zjawisko globalizacji *- wypowiedzieć się na temat życia codziennego w okresie PRL-u

- wypowiedzieć się na temat zjawiska wielokulturowości we współczesnym świecie- zaprezentować najważniejsze wydarzenia w powojennej historii Polski i określić ich wpływ na kulturę *- przygotować prezentację multimedialną o PRL-u

- wypowiedzieć się na temat funkcjonowania demokracji i przestrzegania praw człowieka we współczesnym świecie*- przedstawić swoją wiedzę na temat wydarzeńaktualnych czerpaną z lektury dostępnych źródeł informacji (prasa, internet, serwisy telewizyjne)

Filozofia współczesna -wskazać filozofów,którzy wpłynęli na kształtepoki - wymienić najważniejszezałożeniaegzystencjalizmu

- zreferować najważniejsze założeniaegzystencjalizmu *- przedstawićzałożenia strukturalizmui dekonstrukcjonizmu

- wyjaśnić obecnośćabsurdu oraz rolę buntuw życiu człowieka *- wymienić tytułyutworów literackich,których bohaterówmożna nazwać„buntownikamimetafizycznymi”

- wyjaśnić założeniaestetyki Umberto Eco *- podjąć dyskusję na temat filozofiiegzystencjalnej

- omówić udział odbiorcyw procesie tworzeniasensów dzieła sztuki*- zaprezentować poglądySartre’a

Sztuka współczesna - wymienić dominujące w epoce style sztuki - rozpoznać na przykładach dominujące style w sztuce współczesnej *- omówić dorobek wybranego reżysera filmowego

- podać cechy stylów dominujących w sztuce współczesnej - wymienić nazwiska najważniejszych twórców epoki i rozpoznać ich dzieła -rozpoznać na przykładachnowe gatunki w sztuce *- omówić twórczość wybranego przedstawiciela sztuki współczesnej

- wskazać najważniejsze cechy architektury postmodernistycznej - omówić nowe gatunki w sztuce - wskazać najważniejsze tendencje w historii powojennego kina *- wypowiedzieć się na temat muzyki współczesnej

- przeanalizować wybranedzieło sztuki na podstawie podanych kryteriów- wypowiedzieć się na temat najważniejszych tendencji w historii kina powojennego - wskazać dominujące tendencje w dramacie współczesnym *- scharakteryzować jedenz nurtów teatru współcz.

• podjąć dyskusję na temat sztuki współczesnej*• wymienić przykłady realizacji w literaturze współczesnych nurtów w sztuce, np. teatr absurdu

WSPÓŁCZESNOŚĆ – TEKSTY Z EPOKI Wprowadzenie doliteratury współczesnej

- wymienić nowetendencje w literaturzeświatowej wskazaćnajważniejszych twórcówliteratury światowej *- podać tytuły utworówliterackich danychtwórców z literaturyświatowej

- omówić nowe tendencjew literaturze światowej *- sformułować wniosekna temat tendencji wliteraturze współczesnejna podstawie lekturywybranych przez siebieutworów

- wymienić najważniejszych twórcówliteratury światowej *- omówić specyfikęprozy wybranego twórcyliteratury światowej(Albert Camus, Julio Cortázar, AleksanderSołżenicyn, Kurt Vonnegut, Philip K. Dick, J.R.R. Tolkien, Umberto Eco)

- wskazać najważniejszetendencje w literaturzepolskiej i omówić ichzwiązek z wydarzeniamihistorycznymi *- porównać wybranyutwór z prozy światowejz tekstem twórcypolskiego

- określić związekgłównych tendencji wliteraturze polskiej zwydarzeniamihistorycznymi *- sformułować wniosek zporównania wybranegoutworu z prozy światowejz tekstem twórcypolskiego

Poezja Tadeusza Różewicza

- omówić kreację osobymówiącej w wierszu Ocalony - wyjaśnić, kim są „nauczyciel” i „mistrz” przywołani w utworze *- wypowiedzieć się na temat twórczości Tadeusza Różewicza

- wypowiedzieć się na temat kompozycji wiersza Ocalony - wskazać wątki biblijne wwierszu Ocalony *- dostrzec związek języka z obrazem świata

- scharakteryzować pokolenie „porażonych śmiercią” - omówić wiersz Ocalony jako manifest pokolenia - zinterpretować wątki biblijne wiersza Ocalony *- zinterpretować obrazSalvadora Dalego wkontekście wierszaOcalony Tadeusza Różewicza

- przedstawić wymowę wiersza Ocalony- omówić obraz świata i bohatera w wierszu Na odejście poety i pociągu osobowego *- rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe

- zinterpretowaćnawiązania wtekście Ocalony *- dokonać analizyporównawczej wierszaNa odejście poety ipociągu osobowegoTadeusza Różewicza orazWybudowałem pomnik Horacego

Poezja współczesna Czesława Miłosza

- omówić kreację osoby mówiącej w wierszu To*- wypowiedzieć się na temat twórczości Czesława Miłosza

- wskazać w podmiocie literackim cechy autora*- odnaleźć te elementy, które są wspólne dla wiersza Miłosza To oraz zdjęciaprzedstawiającegoPicassa malującego światłem

- zinterpretować metaforykę wiersza Mojawierna mowo -wyjaśnić tytuł wiersza To *- zinterpretować dzieło Armana w kontekście twórczości Czesława Miłosza

- wskazać i omówić konteksty interpretacyjne wiersza Moja wierna mowo *- rozpoznać aluzje literackie i symbole kulturowe

- napisać pracę, w której przedstawi główne cechy poezji Miłosza*- wskazać związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym)

Poezja Zbigniewa Herberta

- scharakteryzowaćbohaterów wiersza iopisać sytuację liryczną- wymienić elementyprogramu etycznego,wskazanego w wierszuPrzesłanie Pana Cogito*- wypowiedzieć się natemat twórczościZbigniewa Herberta

- przywołać mit, doktórego Zbigniew Herbertnawiązuje w tekścieApollo i Marsjasz - sformułować tezęinterpretacyjną - wyjaśnić pochodzenieimienia Pana Cogito *- dostrzec iskomentować wartościestetyczne utworu

- zinterpretować początekwiersza Apollo i Marsjasz- przedstawić wymowęwiersza Apollo i Marsjasz - podać argumenty na poparcie tezyinterpretacyjnej - wypowiedzieć się natemat wymowy wierszaPrzesłanie PanaCogito*- napisać pracę: „Odniesienia do tradycjina przykładzie wierszaHerberta Apollo i Marsjasz”

- wskazać i omówićkonteksty interpretacyjnePrzesłania Pana Cogito- wyjaśnić, kim byli Gilgamesz, Hektor iRoland *- rozpoznać aluzjeliterackie i symbolekulturowe

- omówić obrazwspółczesnej cywilizacji,przedstawiony w wierszuPrzesłanie Pana Cogito*- wskazać związkimiędzy różnymiaspektami utworu (estetycznym, etycznym ipoznawczym)

Poezja Mirona Białoszewskiego

- określić sytuacjęliryczną w wierszuKaruzela z madonnami *- dostrzec i skomentować estetycznewartości utworuliterackiego

- wskazać elementynależące do sfery sacrumi sfery profanum wwierszu Podłogo,błogosław! - wyjaśnić, w jaki sposóbw utworze Karuzela zmadonnami udało siępoecie oddać wrażenieobrotowego ruchukaruzeli *- w kontekście wierszaPodłogo, błogosław!omówić dzieła sztukiwykorzystująceprzedmioty codziennegoużytku

- wypowiedzieć się natemat kompozycji wierszaKaruzela z madonnami •wskazać w tekścieKaruzela z madonnamifragmenty, którenawiązują do twórczościprzedstawicieliświatowego malarstwa, iokreślić rolę tych odwołańw utworze - omówić wiersz Podłogobłogosław! jako przykładpoezji lingwistycznej *- wziąć udział w dyskusjidotyczącej wykorzystaniaprzedmiotów codziennegoużytku w sztuce

- omówić funkcjęzestawienia kulturyjarmarcznej i kulturywysokiej w wierszuKaruzela z madonnami- określić funkcjęzestawienia dwóchskrajnych aspektówrzeczywistości w wierszuPodłogo, błogosław!*- przygotowaćprezentację na tematwybranych twórców,którzy przedmiotycodziennego podnosilido rangi sztuki

- napisać pracę natemat: „Doświadczeniecodzienności w poezjiBiałoszewskiego jakoobjawienie piękna iniezwykłe przeżycie” *- wskazać związkimiędzy różnymiaspektami utworu (estetycznym, etycznym ipoznawczym)

Poezja Wisławy Szymborskiej

- zreferować mit, doktórego nawiązuje wierszMonolog dla Kasandry

- scharakteryzowaćkompozycję wierszaMonolog dla

- określić funkcjękompozycji wierszaMonolog dla Kasandry

- zinterpretować wymowęwiersza Monolog dlaKasandry

- zaprezentować obrazczłowieka zawarty wwierszu Cebula

- scharakteryzować osobęmówiącą w wierszu *- wypowiedzieć się natemat twórczości WisławySzymborskiej *- dostrzec i skomentowaćestetyczne wartości utworuliterackiego

Kasandry-omówić funkcjęnawiązania do mitologii wwierszu - określić funkcjęporównania człowieka docebuli w wierszu Cebula*- wyszukać utworystanowiące konteksty dlatekstów kulturypoznawanych w szkole

- omówić obecne wwierszu Cebula: grysłowne, koncept i paradoks*- przywołać konteksty, doktórych odnosi się poetkaw swojej twórczości

*- skonfrontować tekstyliterackie z dziełami sztukizamieszczonymipodręczniku w kontekściewierszy WisławySzymborskiej

*-wskazać związki międzyróżnymi aspektami utworu(estetycznym, etycznym ipoznawczym)

* „Kaskaderzy literatury” - omówić kreację osoby mówiącej w wierszu Życieto nie teatr

- wypowiedzieć się natemat języka utworu Zgier i zabawdziecięcych

- zinterpretować postaćaniołka i diabełka wwierszu Z gier i zabawdziecięcych

-podjąć dyskusję na tematwymowy wiersza Z gier izabaw dziecięcych -zabrać głos w dyskusjidotyczącej zasadnościporównania świata doteatru -rozpoznać aluzjeliterackie i symbolekulturowe

- przywołać przykładyzastosowania toposuteatrum mundi wróżnych tekstach kultury- określić związkiliteratury z innymidziedzinami sztuki (muzyką)

Nowa Fala i okolice - wskazać elementynowomowy i językaprzemówień w wierszu Określona epoka - wymienić sformułowania właściwedla ankiety personalnej wwierszu Wypełnićczytelnym pismem *-podać przykładymanipulacji językowejstosowane w dzisiejszejrzeczywistości

- omówić obrazrzeczywistości, jakiwyłania się z wierszaDyktando - scharakteryzowaćsytuację liryczną wwierszu Określona epoka*-zaprezentować sposobymanipulacji językowejstosowane w dzisiejszejrzeczywistości

-wyjaśnić istotę konceptuw wierszu Dyktando EwyLipskiej -przeanalizowaćmanipulację językowąobnażoną w tekście Określona epoka -zinterpretować wierszeDyktando oraz Wypełnićczytelnym pismem w kontekście rzeczywistościPRL-u *-rozpoznać mechanizmynowomowy typowe dlasystemów totalitarnych

-przedstawićuniwersalną wymowęwierszy Dyktando orazWypełnić czytelnympismem -przeanalizowaćmanipulację językowąobnażoną w wierszu Określona epoka *- przygotowaćwystąpienie na tematfunkcji i cechcharakterystycznychpoezji lingwistycznej zwykorzystaniemutworów Białoszewskiego i Barańczaka *- rozpoznać aluzjeliterackie i symbolekulturowe

- wyjaśnić, jakieznaczenia wynikają zdeleksykalizacjizwiązków frazeologicznych w poezjilingwistycznej *- wskazaćzwiązki międzyróżnymi aspektamiutworu (estetycznym, etycznym ipoznawczym)

* Świat dorosłych według Macieja Świetlickiego

- wskazać w wierszuelementy kojarzone zeświatem dorosłych- określić związkimiędzy wierszemŚwietlickiego a dziełemGérarda FromangeraŻycie i śmierć ludzi

- wypowiedzieć się natemat kreacji osobymówiącej - wyjaśnić znaczeniesformułowań: „akwizytor,który wciska śmiecinikomu”, „Kulę się i boję” - zanalizować w kontekście wiersza dzieło Gérarda FromangeraŻycie i śmierć ludzi

- zinterpretować metafory isymbole, zastosowane wwierszu - określić, jaką funkcję wtekście pełnią powtórzenia *- podjąć dyskusję natemat roli sztuki wewspółczesnym świeciena podstawie wierszaŚwietlickiego oraz Fromangera

-zinterpretowaćzakończenie wiersza - rozpoznać aluzjeliterackie i symbolekulturowe

- omówić obrazwspółczesnego świataukazany w wierszu*- dostrzec przemianykonwencji i praktykęich łączenia(synkretyzm konwencjii gatunków) *- wskazać związkimiędzy różnymiaspektami utworu (estetycznym, etycznym ipoznawczym)

*Tryptyk rzymski - wskazać we fragmencienawiązania do Bibliioraz filozofii antycznej

- omówić funkcję opisówprzyrody we fragmencie Zdumienie

- porównać fragment Sąd zfreskiem Michała Anioła Sąd Ostateczny

- przeanalizowaćsymbolikę SąduOstatecznego Michała Anioła i omówić ją wkontekście wiersza - wyjaśnić, w jakisposób fresk MichałaAnioła zainspirowałJana Pawła II

- omówić fragment Sąd wkontekście innychutworów podejmującychtematykę eschatologiczną

*Wieża Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

- streścić opowiadanie Wieża Gustawa Herlinga-Grudzińskiego -scharakteryzowaćbohaterów utworu

-omówić kompozycjęutworu -porównać poszczególnewątki opowiadania - omówić narrację utworu

- zinterpretowaćmetaforykę isymbolikę utworu

- wypowiedzieć się natemat sposobu ukazaniasamotności wopowiadania

- podjąć dyskusję na tematsensu cierpienia

* Opowieści o świecieminionym

- streścić powieści Tadeusza Konwickiego Kronika wypadkówmiłosnych - porównać filmAndrzeja Wajdy zpierwowzoremliterackim

- omówić sposóbprzedstawienia Lwowa wwierszu Jechać do LwowaAdama Zagajewskiego - wskazać w utworzeJechać do Lwowa obrazynawiązujące do mituarkadii (krainy bujnej,życzliwej człowiekowiprzyrody) i określić ichfunkcję - przedstawić sposóbukazania procesudojrzewania naprzykładzie głównegobohatera powieści Kronikawypadków miłosnych - podjąć dyskusjędotyczącą sposobuukazania nostalgiiw literaturze

- omówić funkcjeodwołań do mituarkadyjskiego w wierszuAdama Zagajewskiego -zinterpretowaćmetaforykę i symbolikęwiersza Jechać do Lwowaoraz końcowe zdanietekstu - wyjaśnić znaczeniesformułowania: „dlaczegokażde miasto musi stać sięJerozolimą i każdyczłowiek Żydem” - wypowiedzieć się natemat narracji w powieści Kronika wypadków miłosnych, zinterpretować tytuł utworu Konwickiego - odnaleźć w powieścielementy intertekstualne iomówić ich funkcję

- wypowiedzieć się natemat przyczyn powrotu Witolda do światamłodości - omówić sposób ukazanianostalgii w powieści - określić sposób ukazania Wileńszczyzny wpowieści Konwickiego - omówić funkcjęodnalezionych wpowieści Konwickiegoelementów intertekstualnych

- odnaleźć aluzje dorzeczywistości PRL-ui określić ich funkcje - wskazać związkimiędzy różnymiaspektami utworu (etycznym, estetycznym ipoznawczym)

Tango Sławomira Mrożka

- streścić Tango Sławomira Mrożka-scharakteryzowaćbohaterów Tanga *•-zapoznać się zutworami stanowiącymikonteksty dla tekstówkultury poznawanych wszkole

- scharakteryzowaćbohaterów dramatu -zinterpretować Tango jakodramat rodzinny -opisać, jak swoją sytuacjężyciową określa Artur *- wypowiedzieć się natemat dowolnej realizacjiteatralnej dramatu Mrożka

-odnaleźć w bohaterachilustracje postaw wobecrzeczywistości - zinterpretowaćmetaforykę i symbolikę wutworze - interpretować tytułdramatu oraz ostatniąscenę - wyjaśnić, dlaczegoantykonformizm Stomila iEleonory pozbawił ichsyna naturalnego prawado młodzieńczego buntu*- podjąć dyskusję natemat sposobów i funkcjibuntu w literaturzeróżnych epok wodniesieniu do TangaSławomira Mrożka

- wypowiedzieć się natemat sposobuprzedstawienia mituwolności w Tangu - omówić funkcję groteskiw utworze -wypowiedzieć się natemat funkcji absurdu wdramacie *- podjąć dotyczącądiagnozy współczesnejkultury w kontekście Tanga Sławomira Mrożka

- przedstawić różnesposoby odczytania sztuki Mrożka - zinterpretować utwór Sławomira Mrożka jakouniwersalny dramatdotyczący rzeczywistościi relacji międzyludzkich *- dostrzec przemianykonwencji i praktykę ichłączenia (synkretyzmkonwencji i gatunków)

* Dzienniki Witolda Gombrowicza

- zreferować poglądynarratora przedstawionewe fragmencie

- wypowiedzieć się natemat narracji Dzienników

- skomentować językfragmentów Dziennikazamieszczonych wpodręczniku

- podjąć dyskusję na tematzaprezentowanych przeznarratora opinii na tematrelacji człowiek – zwierzę

- odnieść fragmentyDziennika doświatopogląduwyłożonego wFerdydurke

*Miasto utrapienia JerzegoPilcha

-zrelacjonować treśćpowieści Jerzego PilchaMiasto utrapienia -scharakteryzowaćgłównego bohatera utworu

- omówić sposób ukazaniamiasta w powieści - wypowiedzieć się natemat narracji - scharakteryzowaćmotywacje bohatera

- scharakteryzować sposóbmówienia bohatera -zinterpretować obrazDwurnika i graffitiBanksy’ego w kontekściefragmentów powieści

- odnaleźć elementyliteratury postmodernistycznej wksiążce i omówić ichfunkcję

- podjąć dyskusję na tematwspółczesnego systemuwartości w kontekściepowieści Pilcha

* Wojna polskoruska pod flagą białoczerwoną Doroty Masłowskiej

- zrelacjonować treść powieści Doroty Masłowskiej - scharakteryzować głównych bohaterów Wojny polsko-ruskiej

- omówić wpływ różnych ideologii na bohaterów - wypowiedzieć się na temat języka bohaterów

- wypowiedzieć się natemat funkcjiMasłoskiej w powieści- zinterpretowaćzakończenie książki

- podjąć dyskusję na temat obrazu świata młodych przedstawionego w powieści

- wypowiedzieć się na temat adaptacji utworu dokonanej przez Xawerego Żuławskiego

* Podróże z Herodotem Ryszarda Kapuścińskiego

- zrelacjonować przygodęRyszarda Kapuścińskiego• odnaleźć informacje natemat Herodota - streścić Podróże z Herodotem RyszardaKapuścińskiego -zdefiniować reportaż napodstawie książki Kapuścińskiego-wypowiedzieć się natemat Herodota

- omówić obraz Indiizaprezentowany wefragmencie - wypowiedzieć się natemat Podróży zHerodotem jakoprzykładu reportażu - omówić postawęnarratora wobec rikszarzy - podjąć dyskusjędotyczącą różnic wkulturze w kontekściekonfrontacji narratora zrikszarzami

- odnaleźć powiązaniapomiędzy dziełem Herodota a wrażeniamiKapuścińskiego zpierwszego dnia pobytu wIndiach -scharakteryzować sposóbukazania krajów inarodów w utworze - omówić obraz PRL-uprzedstawiony wPodróżach z Herodotem

- omówić funkcję dziełaHerodota w kompozycjiksiążki Kapuścińskiego - rozpoznać aluzjeliterackie i symbolekulturowe

- wypowiedzieć sięna temat Herodota- wskazać związkimiędzy różnymiaspektami utworu (estetycznym, etycznym ipoznawczym)

Dżuma Alberta Camus -streścić powieść DżumaAlberta Camus -scharakteryzowaćbohaterów powieści * zinterpretować grafikę Banksy’ego w kontekście Dżumy

- opisać świat przedstawiony powieści - omówić narrację ikompozycję powieści *- wskazać idee łącząceDżumę i Człowiekazbuntowanego

- omówić różne znaczeniasłowa dżuma w powieści- zaprezentować różnepostawy wobec epidemiiprzedstawione w powieści- omówić Dżumę jakoparabolę *- przeanalizować MitSyzyfa Alberta Camusa wkontekście Dżumy

- przeanalizować różnepostawy wobec epidemiii rozpatrzyć je wkontekścieparabolicznegoznaczenia powieści - omówić elementyfilozofii egzystencjalnejzawarte w powieści *- porównać obrazyświata bez Boga wtwórczości Camusa i Dostojewskiego

- wskazać elementyfilozofii egzystencjalnej w Dżumie *- odnaleźć związkimiędzy różnymiaspektami utworu (estetycznym, etycznym ipoznawczym)

*Czekając na GodotaSamuela Becketta

- zrelacjonować treśćdramatu - scharakteryzowaćbohaterów sztuki - wypowiedzieć się natemat języka w dramacie

-wyjaśnić termin teatrabsurdu -omówić sposóbprzedstawienia czekania wdramacie -wypowiedzieć się natemat aktu mowy wdramacie

-wyjaśnić metaforyczneznaczenie postaci oraz ichimion -zinterpretować postaćGodota i czynnośćoczekiwania na niego - określić postawy bohaterów wobec absurdu istnienia

-wypowiedzieć się natemat działańpodejmowanych przezbohaterów oczekującychGodota -zinterpretować zmiany, jakie zachodzą w Pozzo iLuckym * porównać postawybohaterów Czekając naGodota i Dżumy wobecabsurdu istnienia

- przeanalizować funkcjęabsurdu w dramacie*- dostrzec przemianykonwencji i praktykę ichłączenia (synkretyzmkonwencji i gatunków)oraz związek języka zobrazem świat

* Miłość w czasach zarazyGabriela Garcii Márqueza

- streścić powieść Márqueza - omówić dzieje miłościbohaterów

- przedstawić ewolucjęmiłości oraz jej rodzaje

- zinterpretowaćsymbolikę podróżyw powieści

- wypowiedzieć się natemat funkcjikonwenansu w powieści

- podjąć dyskusję na tematróżnych sposobówmówienia o miłości wewspółczesnej kulturze

* Gra o tron George’a R.R. Martina

- omówić świat przedstawiony powieści - scharakteryzowaćgłównych bohaterówpowieści

- wypowiedzieć się natemat narracji w powieści- omówić relacjespołeczne przedstawionew powieści

- określić funkcję postacifantastycznych wpowieści- wskazać wątkiszekspirowskie wpowieści

= zaprezentować sposóbwykorzystania wutworze poglądówMachiavellego

- podjąć dyskusję na tematfenomenu popularnościserialu powstałego nakanwie powieści

WSPÓŁCZESNOŚĆ – NAUKA O JĘZYKU Perswazja a manipulacja językowa

- wymienić techniki perswazyjne -podać podstawowe techniki manipulacji językowej

-odróżnić perswazję od manipulacji -wymienić cechy nowomowy

- wskazać cele stosowania nowomowy *- rozpoznać mechanizmy nowomowy charakterystyczne dlasystemów totalitarnych

- wskazać elementy perswazji i manipulacji w życiu codziennym i tekstach kultury- omówić specyfikę języka reklamy *- przeanalizować język dowolnej reklamy

- wyliczyć cechy języka propagandy komunistycznej *- poddać analizie język polityków, wskazując elementy manipulacji językowej *- stworzyć slogan

WSPÓŁCZESNOŚĆ – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE Powtórzenie wiadomości - odtworzyć

najważniejsze fakty, sądyi opinie

- wykorzystać najważniejsze konteksty*-posłużyć się

-wyciągać wnioski -określić własnestanowisko

-poprawnie interpretowaćwymagany materiał

- wykorzystać bogatekonteksty - formułować i

*- przytoczyćnajważniejsze fakty, sądyi opinie dotyczące treści zzakresu rozszerzonego

najważniejszymikontekstami dotyczącymitreści z zakresurozszerzonego

*• uargumentować własnestanowisko

- właściwie argumentować - uogólnić, podsumować iporównać *- interpretowaćwymagany materiał zzakresu rozszerzonego