Wymagania edukacyjne i zasady oceniania z języka polskiego

Wymagania Wymagania edukacyjne i zasady edukacyjne i zasady oceniania z języka oceniania z języka

polskiegopolskiego

Przedmiotowy system oceniania został skonstruowany Przedmiotowy system oceniania został skonstruowany w oparciu o następujące dokumenty:w oparciu o następujące dokumenty:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 roku w sprawie warunków i z dnia 7 września 2004 roku w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych. (Dz. U. z i sprawdzianów w szkołach publicznych. (Dz. U. z 2004r., nr 193, poz. 2046 z późn. zmianami);2004r., nr 193, poz. 2046 z późn. zmianami);

Wewnątrzszkolny System Oceniania w ZS nr 1 w Wewnątrzszkolny System Oceniania w ZS nr 1 w Zbąszyniu;Zbąszyniu;

podstawa programowa z języka polskiego;podstawa programowa z języka polskiego; standardy wymagań egzaminacyjnych opublikowane standardy wymagań egzaminacyjnych opublikowane

przez MEN.przez MEN.

Cele oceniania osiągnięć uczniów na Cele oceniania osiągnięć uczniów na lekcjach języka polskiegolekcjach języka polskiego

Celem oceniania jest gromadzenie informacji Celem oceniania jest gromadzenie informacji na temat postępów ucznia w zakresie:na temat postępów ucznia w zakresie: znajomości dziedzictwa literackiego i kulturowego,znajomości dziedzictwa literackiego i kulturowego, rozumienia tradycji narodowej i europejskiej oraz rozumienia tradycji narodowej i europejskiej oraz

rozpoznawania jej obecności we współczesnej rozpoznawania jej obecności we współczesnej literaturze,literaturze,

interpretacji dzieł literackich w różnych kontekstach,interpretacji dzieł literackich w różnych kontekstach, rozpoznawania i hierarchizowania wartości w rozpoznawania i hierarchizowania wartości w

omawianych dziełach literatury,omawianych dziełach literatury, orientacji w zjawiskach artystycznych we orientacji w zjawiskach artystycznych we

współczesnej kulturze i ich wartościowania.współczesnej kulturze i ich wartościowania.

Wymagania edukacyjne z języka Wymagania edukacyjne z języka polskiegopolskiego

Ucznia obowiązuje:Ucznia obowiązuje: opanowanie wiadomości i umiejętnościopanowanie wiadomości i umiejętności wskazanych wskazanych

w wymaganiach edukacyjnych z języka polskiego na w wymaganiach edukacyjnych z języka polskiego na poziomie podstawowym lub ponadpodstawowym,poziomie podstawowym lub ponadpodstawowym,

znajomość zagadnień historycznoliterackich oraz znajomość zagadnień historycznoliterackich oraz problemów związanych z omawianymi tekstamiproblemów związanych z omawianymi tekstami literackimiliterackimi; mogą one być opracowane przez ucznia ; mogą one być opracowane przez ucznia na różnym poziomie odpowiadającym określonej na różnym poziomie odpowiadającym określonej ocenie,ocenie,

znajomość pojęć z zakresu teorii literatury, filozofii, znajomość pojęć z zakresu teorii literatury, filozofii, sztukisztuki, pomocnych przy interpretacji tekstów , pomocnych przy interpretacji tekstów literackich, wskazanych w opisie wymagań.literackich, wskazanych w opisie wymagań.

W stosunku do ucznia ze specjalnymi potrzebami W stosunku do ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi obniża się wymagania w następujący edukacyjnymi obniża się wymagania w następujący

sposób (zgodny z danymi zaleceniami PPP):sposób (zgodny z danymi zaleceniami PPP):

uczniowie mający opinię poradni psychologiczno-uczniowie mający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej zawierającą informację o dysgrafii lub pedagogicznej zawierającą informację o dysgrafii lub dysleksji dysleksji nie otrzymują oceny z dyktandanie otrzymują oceny z dyktanda,,

przy ocenie wypowiedzi pisemnych ww. uczniów przy ocenie wypowiedzi pisemnych ww. uczniów nauczyciel bierze pod uwagę przede wszystkim nauczyciel bierze pod uwagę przede wszystkim wartość wartość merytoryczną wypowiedzi oraz jej formę merytoryczną wypowiedzi oraz jej formę językową,językową,

przy ocenie wypowiedzi pisemnych uczniów przy ocenie wypowiedzi pisemnych uczniów posiadających opinię poradni o dysgrafii posiadających opinię poradni o dysgrafii nie bierze się nie bierze się pod uwagę czytelności i estetyki pismapod uwagę czytelności i estetyki pisma oraz stosuje się oraz stosuje się kryteria oceny odpowiednie dla dyslektyków (podobnie kryteria oceny odpowiednie dla dyslektyków (podobnie jak na maturze). jak na maturze).

Ocenie podlega: Ocenie podlega:

a) a) wiedza merytorycznawiedza merytoryczna (przede wszystkim wiadomości wynikające (przede wszystkim wiadomości wynikające

ze znajomości lektur obowiązkowych, a także znajomość pojęć i ze znajomości lektur obowiązkowych, a także znajomość pojęć i

definicji z historii i teorii literatury oraz nauki o języku), definicji z historii i teorii literatury oraz nauki o języku), b) b) umiejętności,umiejętności, c) c) postawa uczniapostawa ucznia (stopień zaangażowania w proces kształcenia): (stopień zaangażowania w proces kształcenia): - aktywność przejawiająca się zgłaszaniem i udzielaniem - aktywność przejawiająca się zgłaszaniem i udzielaniem

odpowiedzi, odpowiedzi, - aktywne słuchanie, - aktywne słuchanie, - sporządzanie notatek, - sporządzanie notatek, - posiadanie na lekcjach podręcznika lub lektury,- posiadanie na lekcjach podręcznika lub lektury, - wykonywanie poleceń i uczestnictwo w pracach zespołów, - wykonywanie poleceń i uczestnictwo w pracach zespołów, - systematyczne wykonywanie zadań domowych, - systematyczne wykonywanie zadań domowych, - gotowość do wykonywania zadań dodatkowych, - gotowość do wykonywania zadań dodatkowych, - udział w konkursach przedmiotowych i okołoprzedmiotowych, - udział w konkursach przedmiotowych i okołoprzedmiotowych,

olimpiadach, przeglądacholimpiadach, przeglądach itp itp..

Ocenie podlega: Ocenie podlega:

d) w d) w klasie trzeciejklasie trzeciej ponadto – zaangażowanie ponadto – zaangażowanie ucznia w ucznia w proces przygotowania do egzaminu proces przygotowania do egzaminu maturalnegomaturalnego, zarówno pisemnego , jak i , zarówno pisemnego , jak i ustnego (przede wszystkim systematyczność w ustnego (przede wszystkim systematyczność w powtarzaniu materiału i w przygotowywaniu powtarzaniu materiału i w przygotowywaniu prezentacji maturalnej):prezentacji maturalnej):

do końca listopada – do końca listopada – oddanie wstępnej oddanie wstępnej bibliografiibibliografii – podlega ocenie; – podlega ocenie;

do ferii zimowych– do ferii zimowych– wstępny plan ramowywstępny plan ramowy - - podlega ocenie.podlega ocenie.

Przedmiotem oceniania są:Przedmiotem oceniania są:

- wiadomości, wiadomości,

- umiejętności umiejętności

- oraz postawa ucznia na lekcjach oraz postawa ucznia na lekcjach języka polskiego.języka polskiego.

Wiedza i umiejętności ucznia Wiedza i umiejętności ucznia sprawdzane są za pomocą:sprawdzane są za pomocą:

testów i sprawdzianówtestów i sprawdzianów ze wskazanego ze wskazanego zakresu materiału, zapowiedzianych zakresu materiału, zapowiedzianych z z tygodniowym wyprzedzeniemtygodniowym wyprzedzeniem (sprawdzian wiadomości dotyczący (sprawdzian wiadomości dotyczący problematyki omówionych tekstów problematyki omówionych tekstów literackich, wiedzy o epoce, wiedzy literackich, wiedzy o epoce, wiedzy o języku); o języku);

testów czytania ze zrozumieniemtestów czytania ze zrozumieniem, które , które nie nie muszą być wcześniej zapowiedzianemuszą być wcześniej zapowiedziane (maks. raz w miesiącu);(maks. raz w miesiącu);

Wiedza i umiejętności ucznia Wiedza i umiejętności ucznia sprawdzane są za pomocą (cd.):sprawdzane są za pomocą (cd.):

prac pisemnychprac pisemnych, zarówno klasowych , , zarówno klasowych , jak i domowych; (praca klasowa - co najmniej jak i domowych; (praca klasowa - co najmniej

dwie w semestrze, maks. raz w miesiącu - to dwie w semestrze, maks. raz w miesiącu - to wypracowanie będące dłuższą samodzielną wypracowanie będące dłuższą samodzielną wypowiedzią o różnym charakterze, np. wypowiedzią o różnym charakterze, np. rozprawka, esej, wypowiedź interpretacyjna, rozprawka, esej, wypowiedź interpretacyjna, interpretacja porównawcza; przedmiotem interpretacja porównawcza; przedmiotem rozważań może być utwór liryczny, fragment rozważań może być utwór liryczny, fragment tekstu jako klucz do odczytania utworu, tekstu jako klucz do odczytania utworu, sposób ujęcia tego samego motywu, tematu sposób ujęcia tego samego motywu, tematu w utworach);w utworach);


dyktand diagnozujących, sprawdzianów dyktand diagnozujących, sprawdzianów interpunkcyjnychinterpunkcyjnych – szczególnie w pierwszym – szczególnie w pierwszym miesiącu nauki w klasach pierwszych;miesiącu nauki w klasach pierwszych;

wypowiedzi ustnych przygotowanych w domu na wypowiedzi ustnych przygotowanych w domu na wcześniej zadany tematwcześniej zadany temat; szczególnie dotyczy to ; szczególnie dotyczy to omawiania lektur (uczniowie otrzymują zestaw omawiania lektur (uczniowie otrzymują zestaw zagadnień do lektury; po ich prezentacji zagadnień do lektury; po ich prezentacji nauczyciel zadaje ok. trzech pytań dotyczących nauczyciel zadaje ok. trzech pytań dotyczących treści lektury i prezentacji ucznia, odpowiedzi treści lektury i prezentacji ucznia, odpowiedzi także podlegają ocenie);także podlegają ocenie);


odpowiedzi ustnych z bieżącego materiałuodpowiedzi ustnych z bieżącego materiału (obejmującego trzy ostatnie tematy);(obejmującego trzy ostatnie tematy);

kartkówek kartkówek sprawdzających znajomość materiału sprawdzających znajomość materiału bieżącego oraz stopień znajomości zadanej bieżącego oraz stopień znajomości zadanej wcześniej lektury;wcześniej lektury;

obserwacji obserwacji pracy w grupiepracy w grupie - zasady oceniania - zasady oceniania pracy grupowej nauczyciel określa przed pracy grupowej nauczyciel określa przed wykonaniem zadania; ocenę może otrzymać wykonaniem zadania; ocenę może otrzymać osoba referująca efekty działań grupy (wybrana osoba referująca efekty działań grupy (wybrana przez jej członków lub wskazana przez przez jej członków lub wskazana przez nauczyciela – tzw. lider) bądź też cała grupa nauczyciela – tzw. lider) bądź też cała grupa (każdy wg przydzielonej funkcji).(każdy wg przydzielonej funkcji).

Ocenę można również uzyskać za:Ocenę można również uzyskać za:

a) udział w a) udział w dyskusji dyskusji (decyduje (decyduje waga argumentówwaga argumentów,, etyka i etyka i kultura wypowiedzikultura wypowiedzi, dokumentowanie , dokumentowanie tez),tez),

b) przygotowanie i wygłoszenie b) przygotowanie i wygłoszenie referatów,referatów,

c) opracowanie i przedstawienie c) opracowanie i przedstawienie prezentacjiprezentacji wyszukanych i opracowanych wyszukanych i opracowanych materiałów materiałów źródłowych,źródłowych,

d) d) recytację recytację utworów literackich i udział w utworów literackich i udział w

przedstawieniach teatralnych przedstawieniach teatralnych

organizowanych na terenie szkoły,organizowanych na terenie szkoły,

Ocenę można również uzyskać za (cd.):Ocenę można również uzyskać za (cd.):

e) e) prace nadobowiązkowe ustalone z nauczycielemprace nadobowiązkowe ustalone z nauczycielem, , np. projekt, informacje na szkolnej WWW, gazetka, np. projekt, informacje na szkolnej WWW, gazetka, audycja, film, prezentacja w PowerPoincie, ankieta audycja, film, prezentacja w PowerPoincie, ankieta itp.itp. f) prezentację przez ucznia szczególnych f) prezentację przez ucznia szczególnych umiejętności i zainteresowań wykraczających poza umiejętności i zainteresowań wykraczających poza program nauczania języka polskiegoprogram nauczania języka polskiego,, g) kreatywny g) kreatywny udział w olimpiadach i konkursach przedmiotowychudział w olimpiadach i konkursach przedmiotowych,, h) h) przygotowanie ucznia do lekcjiprzygotowanie ucznia do lekcji (zeszyt z samodzielnymi (zeszyt z samodzielnymi notatkami– podstawa pracy ucznia i oceny jego zaangażowania, notatkami– podstawa pracy ucznia i oceny jego zaangażowania,

podręcznik, tekst lektury),podręcznik, tekst lektury),

Ocenę można również uzyskać za (cd.):Ocenę można również uzyskać za (cd.):

i) i) przygotowanie przynajmniej raz w roku w przygotowanie przynajmniej raz w roku w klasie pierwszejklasie pierwszej przez każdego ucznia przez każdego ucznia prezentacji, (niekoniecznie multimedialnej) na prezentacji, (niekoniecznie multimedialnej) na wybrany przez siebie lub sugerowany przez wybrany przez siebie lub sugerowany przez nauczyciela nauczyciela temat (do 10 minut);temat (do 10 minut); nauczyciel nauczyciel omawia prezentację i ocenia ją; omawia prezentację i ocenia ją;

niestawienie się ucznia bez poważnego niestawienie się ucznia bez poważnego usprawiedliwienia w ustalonym terminie usprawiedliwienia w ustalonym terminie skutkuje skutkuje oceną niedostatecznąoceną niedostateczną..

Formy sprawdzania wiadomościFormy sprawdzania wiadomości

Praca klasowaPraca klasowa trwa do dwóch godzin trwa do dwóch godzin lekcyjnych; zakres materiału i termin pracy lekcyjnych; zakres materiału i termin pracy podaje nauczyciel z wyprzedzeniem podaje nauczyciel z wyprzedzeniem tygodniowymtygodniowym; nauczyciel oddaje poprawioną ; nauczyciel oddaje poprawioną pracę w terminie pracę w terminie 21 dni 21 dni [1]..

SprawdzianSprawdzian trwa do jednej godziny lekcyjnej; trwa do jednej godziny lekcyjnej; zakres materiału oraz termin sprawdzianu zakres materiału oraz termin sprawdzianu nauczyciel podaje z co najmniej nauczyciel podaje z co najmniej tygodniowymtygodniowym wyprzedzeniem (wyprzedzeniem (14 dni14 dni na oddanie). na oddanie).

[1] Nie dotyczy przerw ustawowo wolnych od pracy. Nie dotyczy przerw ustawowo wolnych od pracy.

Formy sprawdzania wiadomościFormy sprawdzania wiadomości

Kartkówka Kartkówka nie powinna trwać dłużej niż 20 nie powinna trwać dłużej niż 20 min., termin oddania min., termin oddania 7 dni7 dni. . Bez zapowiedziBez zapowiedzi obejmuje materiał bieżący – obejmuje materiał bieżący – trzy ostatnie trzy ostatnie tematytematy. . Z zapowiedziąZ zapowiedzią – materiał ustalony – materiał ustalony przez nauczyciela co najmniej z przez nauczyciela co najmniej z tygodniowym tygodniowym wyprzedzeniemwyprzedzeniem ( (kartkówka z treści lektury nie kartkówka z treści lektury nie musi być zapowiedzianamusi być zapowiedziana).).

Ustne sprawdzenie wiadomościUstne sprawdzenie wiadomości obejmuje obejmuje materiał bieżący – trzy ostatnie tematy albo materiał bieżący – trzy ostatnie tematy albo materiał powtórzeniowy ustalony wcześniej materiał powtórzeniowy ustalony wcześniej przez nauczyciela.przez nauczyciela.

Zasady oceniania dłuższych Zasady oceniania dłuższych

wypowiedzi pisemnych:wypowiedzi pisemnych:

Prace pisemne oceniane są według Prace pisemne oceniane są według kryteriów stosowanych podczas kryteriów stosowanych podczas sprawdzania pisemnych prac sprawdzania pisemnych prac maturalnych.maturalnych.

Zasady oceniania dłuższych Zasady oceniania dłuższych wypowiedzi pisemnych (kryteria):wypowiedzi pisemnych (kryteria):

realizacja tematu (T)realizacja tematu (T) – – 0 pkt. - 25 pkt.0 pkt. - 25 pkt. - zgodność treści pracy z tematem, wnikliwość jego - zgodność treści pracy z tematem, wnikliwość jego omówienia, dobór przykładów literackich, znajomość omówienia, dobór przykładów literackich, znajomość

treści lektur, poziom argumentacji, operowanie wiedzą treści lektur, poziom argumentacji, operowanie wiedzą teoretycznoliteracką, także posługiwanie się teoretycznoliteracką, także posługiwanie się terminologią teoretycznoliteracką, trafność wniosków terminologią teoretycznoliteracką, trafność wniosków

i uogólnień, ich związek z tematem i resztą i uogólnień, ich związek z tematem i resztą wypowiedzi, oryginalność ujęcia tematu (punktacja na wypowiedzi, oryginalność ujęcia tematu (punktacja na ogół według modelu odpowiedzi opracowanego dla ogół według modelu odpowiedzi opracowanego dla poszczególnych tematów);poszczególnych tematów);

zawsze:zawsze: 0 – 4 (3) pkt. za wniosek (m.in. podsumowanie 0 – 4 (3) pkt. za wniosek (m.in. podsumowanie interpretacji, uogólnienie myśli);interpretacji, uogólnienie myśli);


kompozycja (K) – 0 pkt. - 5 pkt.kompozycja (K) – 0 pkt. - 5 pkt. - podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, - podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie, przejrzysta i logiczna; pełna spójna wewnętrznie, przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie graficznym – konsekwencja w układzie graficznym – 5 pkt.5 pkt.;; - uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne - uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne

wyodrębnienie głównych części (akapity) – wyodrębnienie głównych części (akapity) – 3 pkt.3 pkt. ; ;

- wskazująca na podjęcie - wskazująca na podjęcie próby porządkowania myśli, na ogół próby porządkowania myśli, na ogół

spójna - spójna - 1 pkt.1 pkt.; ; Cechy poprawnej kompozycji:Cechy poprawnej kompozycji: każda cześć pracy dotyczy każda cześć pracy dotyczy

tematu, spostrzeżenia są uporządkowane wg problemów; tematu, spostrzeżenia są uporządkowane wg problemów; problemy są przedstawione logicznie (np. od szczegółu do ogółu problemy są przedstawione logicznie (np. od szczegółu do ogółu lub odwrotnie); brak zbędnych powtórzeń, całości myślowe lub odwrotnie); brak zbędnych powtórzeń, całości myślowe wyodrębniono akapitami, poszczególne akapity są powiązane wyodrębniono akapitami, poszczególne akapity są powiązane językowo (spójność). językowo (spójność).


styl (S) – 0 pkt. - 5 pkt.styl (S) – 0 pkt. - 5 pkt. - jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą - jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą

wypowiedzi; urozmaicona leksyka – wypowiedzi; urozmaicona leksyka – 5 pkt.5 pkt.;; - zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny; - zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny;

wystarczająca leksyka – wystarczająca leksyka – 3 pkt.3 pkt.;; - na ogół komunikatywny, dopuszczalne schematy językowe - - na ogół komunikatywny, dopuszczalne schematy językowe -

1 pkt.1 pkt.;;

Cechy poprawnego stylu:Cechy poprawnego stylu: wypowiedź jest przejrzysta i jasna, wypowiedź jest przejrzysta i jasna, zdania niezbyt długie i o niezbyt skomplikowanej konstrukcji, autor zdania niezbyt długie i o niezbyt skomplikowanej konstrukcji, autor unika powtarzania słów, stosuje synonimy i peryfrazy, używa unika powtarzania słów, stosuje synonimy i peryfrazy, używa języka naturalnego, bez niepotrzebnych ozdobników, bez języka naturalnego, bez niepotrzebnych ozdobników, bez nieuzasadnionej stylizacji (np. bez archaizacji i wyrażeń nieuzasadnionej stylizacji (np. bez archaizacji i wyrażeń poetyckich), unika kolokwializmów, chyba że są do tego poetyckich), unika kolokwializmów, chyba że są do tego odpowiednie wskazania.odpowiednie wskazania.


język (J) – 0 pkt. - 12 pkt.język (J) – 0 pkt. - 12 pkt. - język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona - język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona

składnia, poprawne: słownictwo, frazeologia i fleksja – składnia, poprawne: słownictwo, frazeologia i fleksja – 12 pkt.12 pkt.;; - język w całej pracy komunikatywny, poprawne: słownictwo, - język w całej pracy komunikatywny, poprawne: słownictwo,

frazeologia i fleksja – frazeologia i fleksja – 9 pkt.9 pkt.;;

- język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w - język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne składnia, słownictwo i frazeologia – większości poprawne składnia, słownictwo i frazeologia – 6 pkt.6 pkt.;;

- język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, - język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, słownikowych, frazeologicznych i fleksyjnych – słownikowych, frazeologicznych i fleksyjnych – 3 pkt.3 pkt.;;

- język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych, licznych - język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych, licznych błędów składniowych, słownikowych i frazeologicznych – błędów składniowych, słownikowych i frazeologicznych – 1 pkt.1 pkt.; ;


zapis (Z) – 0 pkt. - 3 pkt.zapis (Z) – 0 pkt. - 3 pkt. - bezbłędna ortografia; poprawna interpunkcja - bezbłędna ortografia; poprawna interpunkcja

(nieliczne błędy) - (nieliczne błędy) - 3 pkt.3 pkt.;; - poprawna ortografia (nieliczne błędy II - poprawna ortografia (nieliczne błędy II

stopnia), na ogół poprawna interpunkcja – stopnia), na ogół poprawna interpunkcja – 2 pkt.2 pkt.;; - poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego - poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego

stopnia); interpunkcja niezakłócająca stopnia); interpunkcja niezakłócająca komunikacji (mimo różnych błędów) – komunikacji (mimo różnych błędów) – 1 pkt1 pkt;;


szczególne walory pracy (W) – szczególne walory pracy (W) – maks.maks. 4 pkt.;4 pkt.; np. trafne odwoływanie się do różnorodnych np. trafne odwoływanie się do różnorodnych

kontekstów, wskazanie treści nieujętych w modelu kontekstów, wskazanie treści nieujętych w modelu odpowiedzi, a istotnych dla rozwinięcia tematu;odpowiedzi, a istotnych dla rozwinięcia tematu;

estetyka pracy (E)estetyka pracy (E) – – 0 pkt. – 3 pkt.0 pkt. – 3 pkt. - za mało czytelny i nieestetyczny zapis (także brak - za mało czytelny i nieestetyczny zapis (także brak

marginesów) zostaną odjęte punkty (maks. 3);marginesów) zostaną odjęte punkty (maks. 3);

Ważne uwagi dotyczące prac Ważne uwagi dotyczące prac pisemnychpisemnych

jeżeli praca zawiera mniej niż jeżeli praca zawiera mniej niż 250 słów250 słów, , oceniana jest oceniana jest tylko realizacja tematu (T);tylko realizacja tematu (T);

cytaty wliczane są do ilości słów tylko cytaty wliczane są do ilości słów tylko wówczas, gdy ich użycie wówczas, gdy ich użycie jest uzasadnionejest uzasadnione (np. (np. są potwierdzeniem myśli autora pracy); ich są potwierdzeniem myśli autora pracy); ich ilość jest w ilość jest w poprawnych proporcjachpoprawnych proporcjach w w stosunku do objętości całej pracy;stosunku do objętości całej pracy;

jeżeli uczeń jeżeli uczeń nie uzyskał za rozwinięcie tematu nie uzyskał za rozwinięcie tematu (T) żadnego punktu(T) żadnego punktu, za , za kompozycjękompozycję otrzymuje otrzymuje również również 0 pkt0 pkt.;.;

Ważne uwagi dotyczące prac Ważne uwagi dotyczące prac pisemnychpisemnych

w przypadku rażących w przypadku rażących błędów rzeczowychbłędów rzeczowych świadczących o braku podstawowej wiedzy na świadczących o braku podstawowej wiedzy na temat analizowanych tekstów praca zostaje temat analizowanych tekstów praca zostaje oceniona na oceniona na niedostatecznyniedostateczny;;

nie przyznaje się punktu za temat, jeżeli nie przyznaje się punktu za temat, jeżeli punktowana informacja pojawiła się we punktowana informacja pojawiła się we fragmencie pracy, w którym wystąpił błąd fragmencie pracy, w którym wystąpił błąd rzeczowy;rzeczowy;

nie ma możliwości poprawy oceny z pracy, nie ma możliwości poprawy oceny z pracy, która jest plagiatem nawet we fragmencie.która jest plagiatem nawet we fragmencie.

Zasady przeliczania punktów za Zasady przeliczania punktów za wypracowaniewypracowanie na oceny: na oceny:

48 – 50 pkt.48 – 50 pkt. celującycelujący 43 – 47 pkt.43 – 47 pkt. bardzo dobrybardzo dobry 36 – 42 pkt.36 – 42 pkt. dobrydobry 28 – 35 pkt.28 – 35 pkt. dostatecznydostateczny 21 – 27 pkt.21 – 27 pkt. dopuszczającydopuszczający 0 – 20 pkt.0 – 20 pkt. niedostatecznyniedostateczny

Testy, sprawdziany i kartkówkiTesty, sprawdziany i kartkówki, , w zależności od ilości zdobytych w zależności od ilości zdobytych

punktów, oceniane są następująco:punktów, oceniane są następująco:

celujący celujący - 95% + zadanie dodatkowe (jeśli nauczyciel - 95% + zadanie dodatkowe (jeśli nauczyciel

je zaproponuje)je zaproponuje)

bardzo dobrybardzo dobry - powyżej 85%- powyżej 85%

dobry dobry - powyżej 70%- powyżej 70%

dostatecznydostateczny - powyżej 55%- powyżej 55%

dopuszczającydopuszczający - powyżej 40%- powyżej 40%

niedostateczny niedostateczny - 40% i mniej- 40% i mniej

W związku z powyższym W związku z powyższym testy czytania testy czytania ze zrozumieniemze zrozumieniem oceniane są oceniane są

następująco:następująco:

18 – 20 pkt. –18 – 20 pkt. – bardzo dobrybardzo dobry 15 – 17 pkt. –15 – 17 pkt. – dobrydobry 12 – 14 pkt. –12 – 14 pkt. – dostatecznydostateczny 9 – 11 pkt. –9 – 11 pkt. – dopuszczającydopuszczający 0 – 8 pkt. –0 – 8 pkt. – niedostatecznyniedostateczny

Ocena dyktand:Ocena dyktand:

0 błędów ort. –0 błędów ort. – bardzo dobrybardzo dobry 1 błąd1 błąd ort.ort. – – dobrydobry 2 błędy ort. –2 błędy ort. – dostateczny dostateczny 3 błędy ort. –3 błędy ort. – dopuszczającydopuszczający 4 błędy i więcej ort. –4 błędy i więcej ort. – niedostatecznyniedostateczny

4 błędy interpunkcyjne = 1 błąd ortograficzny4 błędy interpunkcyjne = 1 błąd ortograficzny

Zasady oceniania wypowiedzi ustnych:Zasady oceniania wypowiedzi ustnych:

Odpowiedź ustnaOdpowiedź ustna – to niezapowiedziane sprawdzenie – to niezapowiedziane sprawdzenie umiejętności komponowania wypowiedzi ustnej umiejętności komponowania wypowiedzi ustnej (wysławiania się) uczniów, wnioskowania oraz ich (wysławiania się) uczniów, wnioskowania oraz ich wiedzy merytorycznej. Swym zakresem odpowiedź ta wiedzy merytorycznej. Swym zakresem odpowiedź ta obejmuje obejmuje materiał trzech ostatnich tematówmateriał trzech ostatnich tematów..

Nauczyciel ocenia wiedzę ucznia, jego sposób Nauczyciel ocenia wiedzę ucznia, jego sposób wysławiania się, tj. słownictwo, umiejętność wysławiania się, tj. słownictwo, umiejętność konstruowania zdań i dłuższych wypowiedzi, a także konstruowania zdań i dłuższych wypowiedzi, a także dykcję. dykcję.

Uczeń może być wywołany do odpowiedzi kilkakrotnie Uczeń może być wywołany do odpowiedzi kilkakrotnie w ciągu jednego semestru. W czasie odpowiedzi może w ciągu jednego semestru. W czasie odpowiedzi może wyrywkowo korzystać ze wyrywkowo korzystać ze swoichswoich notatek notatek (posługując (posługując się nimi jak konspektem przy prezentacji maturalnej). się nimi jak konspektem przy prezentacji maturalnej).

Kryteria oceniania wypowiedzi ustnych Kryteria oceniania wypowiedzi ustnych ((sposób realizacji tematu)sposób realizacji tematu) : :

poziom podstawowypoziom podstawowy

(dopuszczający i dostateczny)(dopuszczający i dostateczny)

- trafny dobór materiału rzeczowego,

- znajomość, zrozumienie i na ogół poprawna interpretacja tekstów,

- wykazanie się zrozumieniem tematu,

-podjęcie częściowo udanej argumentacji,

- poprawne odtwarzanie interpretacji, sądów, opinii,

- formułowanie na ogół poprawnych wniosków,

poziom ponadpodstawowy poziom ponadpodstawowy

(dobry i bardzo dobry) (dobry i bardzo dobry)

- znajomość, zrozumienie i wnikliwa

interpretacja materiału rzeczowego,

- wykorzystanie kontekstów,

- wykorzystanie w funkcji argumentacyjne trafnie dobranego materiału (umiejętność jego selekcjonowania),

- prezentowanie zagadnień w ścisłym związku z tematem,

- trafny dobór argumentów, ich hierarchizacja,

- formułowanie wniosków, sądów i opinii, wartościowanie, uogólnianie i syntetyzowanie,

- funkcjonalne wykorzystanie materiałów pomocniczych (w przypadku wcześniej przygotowanej prezentacji),

Kryteria oceniania wypowiedzi Kryteria oceniania wypowiedzi

ustnych ustnych (kompozycja wypowiedzi)(kompozycja wypowiedzi) ::poziom ponadpodstawowy poziom ponadpodstawowy

(dobry i bardzo dobry) (dobry i bardzo dobry) - wypowiedź zorganizowana,

tzn. z wyraźnym punktem wyjścia, uporządkowaną argumentacją i logicznym wnioskiem (zakończeniem),

- wypowiedź spójna, o właściwych proporcjach,

- umiejętne gospodarowanie czasem (w przypadku wcześniej przygotowanej prezentacji),

poziom podstawowy poziom podstawowy

(dopuszczający i dostateczny)(dopuszczający i dostateczny) wypowiedź na ogół

uporządkowana i spójna (dopuszczalne zachwiania logicznego ciągu lub proporcji poszczególnych części wypowiedzi),

Kryteria oceniania wypowiedzi Kryteria oceniania wypowiedzi ustnych ustnych (język):(język):

poziom podstawowy (dopuszczający poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny)i dostateczny)

- przestrzeganie zasad poprawności właściwych dla języka mówionego w zakresie ortofonii (wymowy), fleksji, leksyki, frazeologii, składni (dopuszczalne usterki językowe),

- posługiwanie się stylem komunikatywnym, stosownym do sytuacji oraz wystarczającym słownictwem



- przestrzeganie zasad poprawności właściwych dla języka mówionego w zakresie ortofonii (wymowy), fleksji, leksyki, frazeologii, składni,

- posługiwanie się stylem komunikatywnym, stosownym do sytuacji oraz bogatym słownictwem,

- swobodnie stosowanie specjalistycznej terminologii,

- przestrzeganie etykiety językowej

aktywnośćaktywność

Ocenę (plus) za aktywność można wystawić uczniowi, który Ocenę (plus) za aktywność można wystawić uczniowi, który na lekcji poświeconej nowemu tematowi potrafi wskazać na lekcji poświeconej nowemu tematowi potrafi wskazać trafne nawiązania merytoryczne, wzbogacić treść lekcji o trafne nawiązania merytoryczne, wzbogacić treść lekcji o informacje uzupełniające (wiążące się z istotą zagadnienia), informacje uzupełniające (wiążące się z istotą zagadnienia), wskazać kierunek interpretacji utworu, wziąć udział w wskazać kierunek interpretacji utworu, wziąć udział w dyskusji, prezentując przemyślane stanowisko dyskusji, prezentując przemyślane stanowisko uwzględniające cudze sądy. uwzględniające cudze sądy.

Końcowa ocena z aktywności (z zebranych plusów) jest Końcowa ocena z aktywności (z zebranych plusów) jest często oceną wysoką (dobry lub bardzo dobry).często oceną wysoką (dobry lub bardzo dobry).

Jeżeli uczeń trafnie odwoła się do wiedzy pozaszkolnej, Jeżeli uczeń trafnie odwoła się do wiedzy pozaszkolnej, można mu wystawić nawet ocenę celującą (już bez można mu wystawić nawet ocenę celującą (już bez wpisywania plusów). wpisywania plusów).

aktywnośćaktywność

W wypadku stwierdzenia całkowitego W wypadku stwierdzenia całkowitego braku uczestnictwa w lekcji(uczeń nie braku uczestnictwa w lekcji(uczeń nie notuje, nie bierze udziału w dyskusji, notuje, nie bierze udziału w dyskusji, zagadnięty nie wie, o czym jest mowa na zagadnięty nie wie, o czym jest mowa na lekcji, nie wykonuje poleceń itp.) możliwe lekcji, nie wykonuje poleceń itp.) możliwe jest jest wystawienie oceny niedostatecznej. wystawienie oceny niedostatecznej.

Ocena za aktywnośćOcena za aktywność

Wyniki obserwacji Wyniki obserwacji zaangażowania uczniazaangażowania ucznia podczas podczas lekcji są odnotowywane w dzienniku za pomocą znaków lekcji są odnotowywane w dzienniku za pomocą znaków dodatnich (+) i ujemnych (-), na podstawie których na dodatnich (+) i ujemnych (-), na podstawie których na koniec semestru wystawiona zostaje ocena za koniec semestru wystawiona zostaje ocena za AKTYWNOŚĆ:AKTYWNOŚĆ: 6 i więcej znaków dodatnich6 i więcej znaków dodatnich - celujący- celujący 5 znaków dodatnich5 znaków dodatnich - bardzo dobrybardzo dobry 4 znaki dodatnie4 znaki dodatnie - dobrydobry 3 znaki dodatnie3 znaki dodatnie - dostatecznydostateczny 2 znaki dodatnie2 znaki dodatnie - dopuszczający- dopuszczający 1 i mniej znaków dodatnich1 i mniej znaków dodatnich - niedostatecznyniedostateczny

Inne ustaleniaInne ustalenia

Rażące błędy ortograficzneRażące błędy ortograficzne mogą mogą spowodować obniżenie oceny nie tylko z spowodować obniżenie oceny nie tylko z wypracowania, ale również ze wypracowania, ale również ze sprawdzianu, kartkówki lub testu. sprawdzianu, kartkówki lub testu.


Uczeń może skorzystać z możliwości Uczeń może skorzystać z możliwości poprawienia poprawienia oceny niedostatecznejoceny niedostatecznej otrzymanej ze: otrzymanej ze:

- - sprawdzianusprawdzianu (na najbliższych konsultacjach), (na najbliższych konsultacjach), - z oddanego w terminie - z oddanego w terminie wypracowania domowegowypracowania domowego (w ciągu (w ciągu

tygodnia)tygodnia) . .

Nie ma możliwości poprawy oceny niedostatecznejNie ma możliwości poprawy oceny niedostatecznej uzyskanej za uzyskanej za inne formy sprawdzania wiedzy i umiejętności ucznia. inne formy sprawdzania wiedzy i umiejętności ucznia.

Każda ocena niedostateczna może być poprawiana tylko jeden Każda ocena niedostateczna może być poprawiana tylko jeden raz.raz.


Jeśli Jeśli uczeń jest nieobecny z przyczyn uczeń jest nieobecny z przyczyn usprawiedliwionychusprawiedliwionych na kartkówce z lektury, na kartkówce z lektury, sprawdzianie lub na pracy klasowej (też: na sprawdzianie lub na pracy klasowej (też: na próbnej maturze), jego próbnej maturze), jego obowiązkiem jest obowiązkiem jest przystąpienie do nich na najbliższych przystąpienie do nich na najbliższych konsultacjachkonsultacjach. W przypadku niestawienia się . W przypadku niestawienia się ucznia w danym terminie otrzymuje on za ucznia w danym terminie otrzymuje on za daną partię materiału daną partię materiału ocenę niedostateczną, ocenę niedostateczną, bez możliwości poprawy.bez możliwości poprawy.


Uczeń, który z powodu nieobecności na Uczeń, który z powodu nieobecności na sprawdzianie, teście, pracy klasowej lub sprawdzianie, teście, pracy klasowej lub próbnej maturze próbnej maturze zalicza po raz pierwszy zalicza po raz pierwszy daną partię materiału w terminie daną partię materiału w terminie poprawkowym,poprawkowym, nie ma możliwości nie ma możliwości przystąpienia do poprawy otrzymanej przystąpienia do poprawy otrzymanej oceny.oceny.


Jeśli Jeśli uczeń jest nieobecny z przyczyn uczeń jest nieobecny z przyczyn nieusprawiedliwionychnieusprawiedliwionych na kartkówce z na kartkówce z lektury, sprawdzianie lub na pracy lektury, sprawdzianie lub na pracy klasowej (też: na próbnej maturze), klasowej (też: na próbnej maturze), otrzymuje za daną partię materiału otrzymuje za daną partię materiału ocenę ocenę niedostateczną bez możliwości poprawy.niedostateczną bez możliwości poprawy.


Dopuszczalna jest możliwość Dopuszczalna jest możliwość dwukrotnego w ciągu dwukrotnego w ciągu roku szkolnego niewykonania zadania domowegoroku szkolnego niewykonania zadania domowego (nie dotyczy to jednak wypracowań domowych)(nie dotyczy to jednak wypracowań domowych) lub lub nieprzygotowania się do zajęć z bieżących nieprzygotowania się do zajęć z bieżących wiadomościwiadomości ((nie dotyczy to znajomości treści i nie dotyczy to znajomości treści i przygotowania zagadnień do zadanej lektury).przygotowania zagadnień do zadanej lektury). Obowiązkiem ucznia jest Obowiązkiem ucznia jest zgłoszenie tego faktu przed zgłoszenie tego faktu przed rozpoczęciem lekcjirozpoczęciem lekcji; informacja o braku ; informacja o braku przygotowania zostaje odnotowana w dzienniku (jest przygotowania zostaje odnotowana w dzienniku (jest to tzw. kropka). to tzw. kropka).

Ta sama zasada dotyczy tzw. Ta sama zasada dotyczy tzw. kropek klasowych i kropek klasowych i „losowanego numerka”.„losowanego numerka”.


Jeśli uczeń Jeśli uczeń nie odda w wyznaczonym nie odda w wyznaczonym terminie pisemnej pracy domowej terminie pisemnej pracy domowej lub lub nie przedstawi w wyznaczonym nie przedstawi w wyznaczonym terminie innej formy pracy (np. referatu, terminie innej formy pracy (np. referatu, prezentacji) prezentacji) otrzymuje ocenę otrzymuje ocenę niedostatecznąniedostateczną. .

Oceny tej nie może poprawić.Oceny tej nie może poprawić. Zasada ta Zasada ta dotyczy także uczniów nieobecnych dotyczy także uczniów nieobecnych tego dnia w szkole.tego dnia w szkole.


Jeżeli Jeżeli nauczyciel nie odda prac w nauczyciel nie odda prac w terminie wyznaczonym przez WSOterminie wyznaczonym przez WSO, na , na prośbę ucznia prośbę ucznia nie wpisuje danej oceny nie wpisuje danej oceny do dziennikado dziennika, przy czym uczeń , przy czym uczeń ma ma prawo tę pracę napisać jeszcze raz w prawo tę pracę napisać jeszcze raz w terminie do dwóch tygodniterminie do dwóch tygodni. Wtedy . Wtedy uczeń poprawioną pracę powinien uczeń poprawioną pracę powinien otrzymać w terminie dwutygodniowymotrzymać w terminie dwutygodniowym


„„Numer bez pytania” – wskazany w wyniku Numer bez pytania” – wskazany w wyniku codziennego losowania uczeńcodziennego losowania uczeń zwalniany jest z ustnej zwalniany jest z ustnej lub pisemnej formy sprawdzania wiedzy i lub pisemnej formy sprawdzania wiedzy i umiejętności umiejętności tylkotylko z z trzech ostatnich tematówtrzech ostatnich tematów (czyli (czyli tzw. materiału bieżącego). tzw. materiału bieżącego).

Obowiązuje go jednak: Obowiązuje go jednak: - znajomość zadanej wcześniej lektury (również jest - znajomość zadanej wcześniej lektury (również jest

zobowiązany do napisania kartkówki z jej treści), zobowiązany do napisania kartkówki z jej treści), - przystąpienie do zapowiedzianego sprawdzianu - przystąpienie do zapowiedzianego sprawdzianu - oraz wykazanie się wykonanym zadaniem - oraz wykazanie się wykonanym zadaniem

domowym (w tym wypracowaniem).domowym (w tym wypracowaniem).


Cząstkową Cząstkową ocenę celującąocenę celującą może może otrzymać uczeń, który:otrzymać uczeń, który:

oryginalnie ujmuje temat;oryginalnie ujmuje temat; indywidualnie prezentuje zagadnienia;indywidualnie prezentuje zagadnienia; przedstawia dojrzałą interpretację tekstów;przedstawia dojrzałą interpretację tekstów; posługuje się szczególnie bogatym słownictwem;posługuje się szczególnie bogatym słownictwem; znajomością materiału wykracza poza program znajomością materiału wykracza poza program

nauczania;nauczania; uczestniczy z sukcesem w olimpiadach uczestniczy z sukcesem w olimpiadach

przedmiotowych lub konkursach recytatorskich.przedmiotowych lub konkursach recytatorskich.


Znaczenie ocen cząstkowych jest zróżnicowane. Znaczenie ocen cząstkowych jest zróżnicowane. Najwyższą rangęNajwyższą rangę mają oceny uzyskane za prace, co mają oceny uzyskane za prace, co do których nauczyciel nie ma wątpliwości, że są do których nauczyciel nie ma wątpliwości, że są samodzielne - za prace klasowe (samodzielne - za prace klasowe (wypracowania, wypracowania, sprawdziany, testysprawdziany, testy), ), niższąniższą – za – za przygotowane w przygotowane w domu wypowiedzi ustne i prace pisemnedomu wypowiedzi ustne i prace pisemne oraz za oraz za kartkówkikartkówki, natomiast , natomiast najniższąnajniższą rangę mają oceny za rangę mają oceny za pracę w zespołach i za zaangażowaniepracę w zespołach i za zaangażowanie..

Ocena semestralna i końcowa Ocena semestralna i końcowa nie jest średnią nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych.arytmetyczną ocen cząstkowych.

Nauczyciel przechowuje prace pisemne Nauczyciel przechowuje prace pisemne przynajmniej do końca roku szkolnego.przynajmniej do końca roku szkolnego.


Niesamodzielna praca uczniaNiesamodzielna praca ucznia ( w części lub całości) ( w części lub całości) oceniana jest jako oceniana jest jako niedostateczna.niedostateczna.

NieobecnościNieobecności nie zwalniają z obowiązku nie zwalniają z obowiązku przygotowania się do zajęćprzygotowania się do zajęć (prócz przypadków (prócz przypadków wyraźnie uzasadnionych – decyduje o tym wyraźnie uzasadnionych – decyduje o tym nauczyciel).nauczyciel).

Krótkie zadania domowe w zeszycieKrótkie zadania domowe w zeszycie nie muszą być nie muszą być oceniane, ale ich oceniane, ale ich brak skutkuje oceną brak skutkuje oceną niedostateczną. niedostateczną.

Brak podręczników lub lekturyBrak podręczników lub lektury potrzebnych do pracy potrzebnych do pracy na lekcji na lekcji skutkuje oceną niedostateczną.skutkuje oceną niedostateczną.


Drugoklasiści Drugoklasiści mogą mogą zaproponować temat prezentacji zaproponować temat prezentacji maturalnejmaturalnej do do końca styczniakońca stycznia danego roku danego roku szkolnego.szkolnego.

W W trzeciej klasietrzeciej klasie pod koniec każdego miesiąca (w pod koniec każdego miesiąca (w terminie ustalonym uprzednio z uczniami) terminie ustalonym uprzednio z uczniami) przeprowadzany jest przeprowadzany jest sprawdzian wiadomości z sprawdzian wiadomości z kolejnej epoki literackiej i odpowiednich lekturkolejnej epoki literackiej i odpowiednich lektur w w formie określonej przez nauczyciela.formie określonej przez nauczyciela.

Matura próbnaMatura próbna przeprowadzana w szkole przeprowadzana w szkole podlega podlega ocenieocenie (osobno test i wypracowanie wg kryteriów (osobno test i wypracowanie wg kryteriów szkolnych). szkolnych).


Jeśli uczeń Jeśli uczeń nie oddanie odda w ciągu roku w ciągu roku szkolnego szkolnego aniani jednego samodzielnie jednego samodzielnie napisanego wypracowanianapisanego wypracowania, nauczyciel , nauczyciel może nie wystawić mu może nie wystawić mu pozytywnej ocenypozytywnej oceny końcoworocznej.końcoworocznej.

Wymagania edukacyjneWymagania edukacyjne

Kształcenie w zakresie podstawowymKształcenie w zakresie podstawowym

Uczeń powinienUczeń powinien

wykazać się wykazać się znajomością i rozumieniemznajomością i rozumieniem tekstów kultury poznanych w szkole oraz tekstów kultury poznanych w szkole oraz umiejętnością ich analizowania i umiejętnością ich analizowania i interpretowania, a zwłaszcza:interpretowania, a zwłaszcza:


poziom podstawowypoziom podstawowy(dopuszczający i dostateczny)(dopuszczający i dostateczny)

odróżniać tekst literatury odróżniać tekst literatury pięknej od innych rodzajów pięknej od innych rodzajów piśmiennictwa,piśmiennictwa,

znać tytuły i autorów znać tytuły i autorów najważniejszych utworów najważniejszych utworów klasyki polskiej i światowej klasyki polskiej i światowej wskazanych w wykazie lektur,wskazanych w wykazie lektur,

opisać elementy świata opisać elementy świata przedstawionego,przedstawionego,

streszczać główne wątki,streszczać główne wątki, charakteryzować głównych charakteryzować głównych

bohaterów,bohaterów,

poziom ponadpodstawowy poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) (dobry i bardzo dobry)

znać wyróżniki dzieła znać wyróżniki dzieła literackiego,literackiego,

orientować się w twórczości orientować się w twórczości pisarzy polskich i obcych pisarzy polskich i obcych wymienionych w podręcznikach wymienionych w podręcznikach lub innych źródłach lub innych źródłach wskazanych przez nauczyciela,wskazanych przez nauczyciela,

opowiadać fabułę utworów,opowiadać fabułę utworów, streszczać wątki,streszczać wątki, oceniać bohaterów literackich oceniać bohaterów literackich

według różnych kryteriów,według różnych kryteriów, precyzować problematykę precyzować problematykę

tekstów,tekstów,



określać tematykę utworów,określać tematykę utworów, odnajdywać główną ideę,odnajdywać główną ideę, analizować tekst w celu analizować tekst w celu

wyjaśnienia funkcji środków wyjaśnienia funkcji środków językowych,językowych,

rozpoznawać i odróżniać sensy rozpoznawać i odróżniać sensy dosłowne od metaforycznych,dosłowne od metaforycznych,

interpretować utwór w kontekście interpretować utwór w kontekście dla niego najważniejszym,dla niego najważniejszym,

wskazać nawiązania do tradycji wskazać nawiązania do tradycji literackiej,literackiej, wskazać przykłady związków wskazać przykłady związków

literatury z innymi sztukami,literatury z innymi sztukami,


odnajdywać wartości ideowe,odnajdywać wartości ideowe, interpretować tekst i dokonać interpretować tekst i dokonać

jego wartościowania,jego wartościowania, interpretować utwór w interpretować utwór w

kontekście biograficznym, kontekście biograficznym, historycznym,historycznym,

określić funkcję nawiązań do określić funkcję nawiązań do tradycji literackiej,tradycji literackiej,

wskazać przykłady wskazać przykłady korespondencji sztuk,korespondencji sztuk,




odnaleźć w tekście wartości odnaleźć w tekście wartości ogólnoludzkie,ogólnoludzkie,

wskazać charakterystyczne wskazać charakterystyczne cechy języka cechy języka poszczególnych poszczególnych społecznych środków społecznych środków przekazu,przekazu,

rozróżniać teksty kultury rozróżniać teksty kultury masowej i kultury wysokiej.masowej i kultury wysokiej.



odnaleźć w tekście kultury odnaleźć w tekście kultury trwałe wartości dla narodu, dla trwałe wartości dla narodu, dla siebie samego,siebie samego,

dostrzegać sposoby dostrzegać sposoby manipulacji odbiorców i manipulacji odbiorców i zagrożenie ze strony mass zagrożenie ze strony mass mediów,mediów,

charakteryzować język kultury charakteryzować język kultury masowej. masowej.



dostrzegać dostrzegać związki między związki między poznanymi tekstami kultury a poznanymi tekstami kultury a światopoglądem, filozofią, kulturą, światopoglądem, filozofią, kulturą, sztukąsztuką poszczególnych epok poszczególnych epok literackich oraz literackich oraz uwarunkowania uwarunkowania historycznehistoryczne; w tym celu:; w tym celu:



znać ramy czasowe znać ramy czasowe epok,epok,

objaśnić tło epoki, objaśnić tło epoki, wskazując najważniejsze wskazując najważniejsze wydarzenia,wydarzenia,

wyjaśnić podstawowe wyjaśnić podstawowe pojęcia związane ze pojęcia związane ze światopoglądem epok,światopoglądem epok,

wymienić prądy literackie wymienić prądy literackie i wyjaśnić ich nazwy,i wyjaśnić ich nazwy,


dostrzegać związek między dostrzegać związek między ramami czasowymi epoki a ramami czasowymi epoki a wydarzeniami historycznymi, wydarzeniami historycznymi, literackimi, przełomami literackimi, przełomami światopoglądowymi,światopoglądowymi,

wyjaśnić kontekst historyczny, wyjaśnić kontekst historyczny, polityczny, gospodarczy epoki,polityczny, gospodarczy epoki,

scharakteryzować wizję świata i scharakteryzować wizję świata i człowieka,człowieka,

dostrzegać podobieństwa i dostrzegać podobieństwa i różnice między światopoglądami różnice między światopoglądami różnych epok,różnych epok,

wskazać i omówić wyróżniki wskazać i omówić wyróżniki prądów literackich i prądów literackich i artystycznych,artystycznych,



wskazać nurty filozoficzne wskazać nurty filozoficzne ich przedstawicieli,ich przedstawicieli,

odnaleźć hasła i ideały odnaleźć hasła i ideały epoki w tekstach epoki w tekstach literackich,literackich,

wymienić gatunki literackie wymienić gatunki literackie typowe dla danej epoki,typowe dla danej epoki,

dostrzec charakterystyczne dostrzec charakterystyczne motywy literackie i tematy motywy literackie i tematy (miłości, domu, rodziny, (miłości, domu, rodziny, śmierci, wędrówki),śmierci, wędrówki),


oceniać zjawiska literackie,oceniać zjawiska literackie, rozpoznawać konwencje rozpoznawać konwencje

artystyczne,artystyczne, wykryć filozoficzne wykryć filozoficzne

uwarunkowania koncepcji uwarunkowania koncepcji świata przedstawionego, świata przedstawionego, konstrukcji bohatera,konstrukcji bohatera,

wykryć uwarunkowania wykryć uwarunkowania doboru gatunków literackich doboru gatunków literackich (np. funkcją literatury, postawę (np. funkcją literatury, postawę ideową twórcy),ideową twórcy),

porównać utwory literackie o porównać utwory literackie o podobnych motywach,podobnych motywach,




scharakteryzować wzorce scharakteryzować wzorce osobowe bądź typowe cechy osobowe bądź typowe cechy bohatera,bohatera,

rozpoznać style w sztuce.rozpoznać style w sztuce.



przedstawić ewolucję w ujęciu przedstawić ewolucję w ujęciu wybranych motywów, wybranych motywów, tematów, toposów,tematów, toposów,

charakteryzować właściwy charakteryzować właściwy

epoce kanon piękna.epoce kanon piękna.



opanować wiedzę i umiejętności opanować wiedzę i umiejętności umożliwiające opisanie systemu i umożliwiające opisanie systemu i życiażycia języka języka, ukazania jego rozwoju, , ukazania jego rozwoju, zróżnicowania, bogactwa znaczeń i zróżnicowania, bogactwa znaczeń i środków ekspresji oraz nabycie środków ekspresji oraz nabycie kompetencji komunikacyjnych w kompetencji komunikacyjnych w różnych sytuacjachróżnych sytuacjach, a zwłaszcza:, a zwłaszcza:



(dopuszczający i dostateczny)(dopuszczający i dostateczny) wyjaśnić pojęcie znaku językowego, wyjaśnić pojęcie znaku językowego, wskazać rodzaje znaków wskazać rodzaje znaków

językowych,językowych, odróżniać komunikat mówiony od odróżniać komunikat mówiony od

pisanego,pisanego, dostosować treść i formę dostosować treść i formę

komunikatu do odbiorcy i sytuacji komunikatu do odbiorcy i sytuacji (dbać o etykę językową),(dbać o etykę językową),

dostrzegać etyczne aspekty dostrzegać etyczne aspekty komunikatu,komunikatu,

rozróżniać werbalne i niewerbalne rozróżniać werbalne i niewerbalne środki komunikowania,środki komunikowania,

dostrzegać perswazyjność dostrzegać perswazyjność wypowiedzi,wypowiedzi,


(dobry i bardzo dobry)(dobry i bardzo dobry)

opisać język jako system opisać język jako system znaków,znaków,

świadomie organizować świadomie organizować komunikat i przekazywać go,komunikat i przekazywać go,

określać specyficzne funkcje określać specyficzne funkcje językowe tekstów (poetycka),językowe tekstów (poetycka),



znać i stosować podstawowe znać i stosować podstawowe elementy etykiety językowej,elementy etykiety językowej,

znać podstawowe funkcję znać podstawowe funkcję językowe tekstów językowe tekstów (komunikatywna, (komunikatywna, ekspresywna, impresywna),ekspresywna, impresywna),

redagować teksty pełniące redagować teksty pełniące określoną funkcję,określoną funkcję,

znać budowę wypowiedzeń i znać budowę wypowiedzeń i umieć je opisać,umieć je opisać,

poziom ponadpodstawowy poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry)(dobry i bardzo dobry)

świadomie redagować teksty świadomie redagować teksty o różnych funkcjach, celowo o różnych funkcjach, celowo stosując specyficzne środki stosując specyficzne środki językowe,językowe,

świadomie i celowo operować świadomie i celowo operować różnymi konstrukcjami różnymi konstrukcjami składniowymi,składniowymi,

znać środki słowotwórcze znać środki słowotwórcze służące wyrażeniu służące wyrażeniu nacechowania ujemnego lub nacechowania ujemnego lub dodatniego wyrazów,dodatniego wyrazów,



przeprowadzić analizę przeprowadzić analizę słowotwórczą wyrazu,słowotwórczą wyrazu,

wyjaśnić pojęcie treści i wyjaśnić pojęcie treści i zakresu znaczeniowego zakresu znaczeniowego wyrazów,wyrazów,

definiować różne znaczenia definiować różne znaczenia wyrazów (np. słowotwórcze, wyrazów (np. słowotwórcze, realne, etymologiczne),realne, etymologiczne),

wskazywać w tekście wskazywać w tekście słownictwo nacechowane słownictwo nacechowane chronologicznie (archaizmy, chronologicznie (archaizmy, neologizmy),neologizmy),

wyjaśnić pojęcie wyjaśnić pojęcie frazeologizmu,frazeologizmu,


wskazywać w tekście wskazywać w tekście literackim słownictwo o literackim słownictwo o ograniczonym zasięgu,ograniczonym zasięgu,

wyjaśnić funkcję archaizmów wyjaśnić funkcję archaizmów i neologizmów w i neologizmów w

utworach,utworach, wyróżniać typy związków wyróżniać typy związków

frazeologicznych,frazeologicznych, znać mechanizmy znać mechanizmy

powstawania błędów w powstawania błędów w stosowaniu frazeologizmów,stosowaniu frazeologizmów,



wymienić odmiany wymienić odmiany języka ogólnego,języka ogólnego,

wymienić dialekty wymienić dialekty polskie,polskie,

znać pochodzenie języka znać pochodzenie języka polskiego,polskiego,

wymienić i omówić wymienić i omówić najdawniejsze zabytki najdawniejsze zabytki języka polskiego,języka polskiego,


wymienić cechy odróżniające wymienić cechy odróżniające dialekty od języka ogólnego,dialekty od języka ogólnego,

wskazać charakterystyczne cechy wskazać charakterystyczne cechy gwary lokalnej na podstawie gwary lokalnej na podstawie analizy form w tekście,analizy form w tekście,

wskazać ślady historycznych wskazać ślady historycznych zmian fonetycznych i fleksyjnych zmian fonetycznych i fleksyjnych we współczesnym języku polskim,we współczesnym języku polskim,

wymienić wyróżniki polszczyzny wymienić wyróżniki polszczyzny wśród języków słowiańskich,wśród języków słowiańskich,

wskazać miejsce języka polskiego wskazać miejsce języka polskiego wśród grupy języków wśród grupy języków indoeuropejskich, indoeuropejskich,



wskazać typowe zjawiska wskazać typowe zjawiska językowe w polszczyźnie językowe w polszczyźnie współczesnej,współczesnej,

znać sposoby bogacenia znać sposoby bogacenia słownictwa słownictwa

i ilustrować je przykładami,i ilustrować je przykładami, wyjaśnić pojęcie stylu i wyjaśnić pojęcie stylu i

wymienić rodzaje stylów,wymienić rodzaje stylów, wskazać cechy stylów wskazać cechy stylów

funkcjonalnych,funkcjonalnych, świadomie konstruować tekst świadomie konstruować tekst

w określonym stylu, trafnie w określonym stylu, trafnie dobierając stosowane środki dobierając stosowane środki językowe,językowe,


określić cechy typologiczne określić cechy typologiczne języka polskiego na przykład w języka polskiego na przykład w porównaniu z językiem porównaniu z językiem angielskim,angielskim,

omówić przejawy tendencji omówić przejawy tendencji rozwojowych języka polskiego, rozwojowych języka polskiego, ilustrując je przykładami,ilustrując je przykładami,

dostrzegać i nazwać zjawiska dostrzegać i nazwać zjawiska powodujące niejednoznaczność powodujące niejednoznaczność wypowiedzi (homonimia, wypowiedzi (homonimia, wieloznaczność, anakoluty, wieloznaczność, anakoluty, elipsy),elipsy),

świadomie posługiwać się w świadomie posługiwać się w różnych formach wypowiedzi różnych formach wypowiedzi synonimami, antonimami, synonimami, antonimami, frazeologizmami, wyrazami frazeologizmami, wyrazami nacechowanymi uczuciowo,nacechowanymi uczuciowo,



wyjaśnić zjawisko stylizacji wyjaśnić zjawisko stylizacji językowej na wybranych językowej na wybranych przykładach i rozpoznać jej przykładach i rozpoznać jej odmiany (zwłaszcza odmiany (zwłaszcza archaizację i dialektyzację),archaizację i dialektyzację),

wyjaśnić pojęcie błędu wyjaśnić pojęcie błędu językowego,językowego,

rozpoznać błędy językowe i rozpoznać błędy językowe i stylistyczne oraz dokonać stylistyczne oraz dokonać korekty,korekty,

sprawnie posługiwać się sprawnie posługiwać się polszczyzną w odmianie polszczyzną w odmianie pisanej, układać konspekty i pisanej, układać konspekty i plany prac,plany prac,


posługiwać się różnymi odmianami posługiwać się różnymi odmianami polszczyzny w zależności od polszczyzny w zależności od sytuacji komunikacyjnej,sytuacji komunikacyjnej,

wskazać cechy słownikowe, wskazać cechy słownikowe, składniowe, fonetyczne danej składniowe, fonetyczne danej stylizacji,stylizacji,

klasyfikować błędy językowe,klasyfikować błędy językowe, komponować dłuższe, spójne komponować dłuższe, spójne

wypowiedzi, nadawać tytuły i wypowiedzi, nadawać tytuły i śródtytuły,śródtytuły,

zredagować wypowiedź zredagować wypowiedź pisemną; artykuł, recenzję,pisemną; artykuł, recenzję,

prowadzić dyskusję, prowadzić dyskusję, uczestniczyć w polemice,uczestniczyć w polemice,



napisać życiorys (CV), list napisać życiorys (CV), list motywacyjny, list intencyjny,motywacyjny, list intencyjny,

zredagować wypowiedź pisemną; zredagować wypowiedź pisemną; referat, rozprawkę, interpretację,referat, rozprawkę, interpretację,

uczestniczyć w dyskusji zabierając uczestniczyć w dyskusji zabierając głos,głos,

wygłosić przemówienie,wygłosić przemówienie, aktywnie i krytycznie słuchać aktywnie i krytycznie słuchać

wystąpień publicznych, odróżniać wystąpień publicznych, odróżniać fakty od opinii,fakty od opinii,

wartościować wypowiedzi wartościować wypowiedzi językowe, odróżniać prawdę od językowe, odróżniać prawdę od fałszu, szczerość od kłamstwa,fałszu, szczerość od kłamstwa,

dostrzegać elementy agresji dostrzegać elementy agresji językowej i wulgarności.językowej i wulgarności.


wziąć udział w negocjacjach, wziąć udział w negocjacjach, dostrzegać kontrowersje,dostrzegać kontrowersje,

dostrzegać i oceniać wartość dostrzegać i oceniać wartość estetyczną wypowiedzi,estetyczną wypowiedzi,

dostrzegać elementy dostrzegać elementy manipulacji językowej.manipulacji językowej.


częściowe spełnienie wymagańczęściowe spełnienie wymagań na poziomie podstawowym -na poziomie podstawowym - dopuszczającydopuszczający

spełnienie większości wymagań spełnienie większości wymagań na poziomie podstawowym -na poziomie podstawowym - dostatecznydostateczny

częściowe spełnienie wymagań częściowe spełnienie wymagań na poziomie ponadpodstawowym -na poziomie ponadpodstawowym - dobrydobry

spełnienie większości wymagańspełnienie większości wymagań na poziomie ponadpodstawowym -na poziomie ponadpodstawowym - bardzo dobrybardzo dobry

dodatkowe osiągnięcia ucznia -dodatkowe osiągnięcia ucznia - celującycelujący

Documents

Wymagania edukacyjne i zasady oceniania z języka polskiego