Wykorzystanie wyników egzaminów zewnetrznych

WWykorzystanie wyników ykorzystanie wyników egzaminów zewnętrznych egzaminów zewnętrznych

w pracy nauczycieliw pracy nauczycieliMateriaMateriałł opracowaopracowałła:a:Agnieszka DAgnieszka Dąąbrowskabrowska

nauczyciel konsultant WODN nauczyciel konsultant WODN w Skierniewicachw Skierniewicach

[email protected]@op.plpl

Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieliw Skierniewicach

al. Niepodległości 496-100 Skierniewice

[email protected]

Placówka posiada akredytację ŁKOCERTYFIKAT PN-EN ISO 9001:2009

22

Wykorzystanie wyników egzaminów zewnętrznych

�� Dokumenty prawneDokumenty prawne�� Miary tendencji centralnejMiary tendencji centralnej�� Miary rozrzutuMiary rozrzutu�� Skale standardoweSkale standardowe�� Interpretacja i wykorzystanie wynikówInterpretacja i wykorzystanie wyników�� Analiza SWOTAnaliza SWOT

33


Obowiązujące dokumenty prawneObowiązujące dokumenty prawne�� Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku (Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku (DzU DzU z 2004 z 2004

r. nr 256, poz. 2572 z r. nr 256, poz. 2572 z późnpóźn. zm.). zm.)�� Podstawa programowa kształcenia ogólnego z dnia 23 grudnia 2008 Podstawa programowa kształcenia ogólnego z dnia 23 grudnia 2008

roku (roku (DzU DzU z 2009 r. nr 4, poz. 17)z 2009 r. nr 4, poz. 17)�� Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunkówRozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków

i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (szkołach publicznych (DzU DzU nr 83, poz. 562 z nr 83, poz. 562 z późnpóźn. zm.). zm.)

�� Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 8 8 kwietnia 2008 r. (j.w.) i placówkach artystycznych (kwietnia 2008 r. (j.w.) i placówkach artystycznych (DzU DzU nr 65, poz. nr 65, poz. 400. z 400. z późnpóźn. zm.). zm.)

�� Informatory publikowane przez CKE w Warszawie (sprawdzian, Informatory publikowane przez CKE w Warszawie (sprawdzian, egzamin gimnazjalny, egzamin maturalny, egzamin potwierdzający egzamin gimnazjalny, egzamin maturalny, egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe)kwalifikacje zawodowe)


Miary tendencji centralnej:Miary tendencji centralnej:�� Średnia arytmetycznaŚrednia arytmetyczna�� Mediana (wynik środkowy)Mediana (wynik środkowy)�� Dominanta (modalna)Dominanta (modalna)�� Wskaźnik łatwości zadańWskaźnik łatwości zadań

Miary rozrzutu:Miary rozrzutu:�� Wynik minimalny / maksymalnyWynik minimalny / maksymalny�� Rozstęp wynikówRozstęp wyników�� WariancjaWariancja�� Odchylenie standardoweOdchylenie standardowe�� Przedział wyników typowychPrzedział wyników typowych

Skale standardowe:Skale standardowe:�� Skala Skala staninowa staninowa (standardowa dziewiątka)(standardowa dziewiątka)�� Skala Skala centylowacentylowa













Skala Skala centylowacentylowa

Skala pozycyjna wyników uporządkowanych Skala pozycyjna wyników uporządkowanych rosnąco. W celu ustalenia wartości rosnąco. W celu ustalenia wartości centyli centyli należy należy uporządkować wyniki od najniższych do uporządkować wyniki od najniższych do najwyższych, podzielić ich zbiór na 100 równych najwyższych, podzielić ich zbiór na 100 równych części, a następnie określić położenie granic części, a następnie określić położenie granic między tymi częściami na skali wyników. Liczba między tymi częściami na skali wyników. Liczba centyli centyli wynosi 99. wynosi 99. Przykład:Przykład: Wynik ucznia w 45 Wynik ucznia w 45 centylu centylu oznacza, iż oznacza, iż 44% uczniów uzyskało wynik równy lub niższy od 44% uczniów uzyskało wynik równy lub niższy od niego niego


Standardowa dziewiątka (skala staninowa)


Ustalanie przedziałów staninowych


Etapy szkolnej analizy wyników egzaminów zewnętrznychEtapy szkolnej analizy wyników egzaminów zewnętrznych

I.I. Analiza informacji przekazanych szkole przez OKEAnaliza informacji przekazanych szkole przez OKE

II.II. Analiza zakresu treści egzaminu, w tym:Analiza zakresu treści egzaminu, w tym:

�� Arkusza egzaminacyjnego, określenie co sprawdzały Arkusza egzaminacyjnego, określenie co sprawdzały poszczególne zadania w odniesieniu do wymagań poszczególne zadania w odniesieniu do wymagań egzaminacyjnychegzaminacyjnych

�� Kartoteki testu zawierającej wykaz czynności Kartoteki testu zawierającej wykaz czynności badanych zadaniami oraz przyporządkowanie tych badanych zadaniami oraz przyporządkowanie tych czynności wymaganiomczynności wymaganiom

�� Zestawienie indywidualnych wyników uczniów Zestawienie indywidualnych wyników uczniów poszczególnych klasposzczególnych klas



III. Analiza wyników testu III. Analiza wyników testu –– poziom szkoły:poziom szkoły:�� Rozkład wyników w szkole na tle rozkładu w kraju i Rozkład wyników w szkole na tle rozkładu w kraju i

województwiewojewództwie�� Analiza miar tendencji centralnej: mediana, Analiza miar tendencji centralnej: mediana,

dominanta, średnia arytmetycznadominanta, średnia arytmetyczna�� Analiza miar zróżnicowania: wynik minimalny, wynik Analiza miar zróżnicowania: wynik minimalny, wynik

maksymalny, rozstęp wyników, odchylenie maksymalny, rozstęp wyników, odchylenie standardowe, łatwość zestawu (łatwość zadań)standardowe, łatwość zestawu (łatwość zadań)

�� Ustalenie % uczniów, którzy uzyskali wynik Ustalenie % uczniów, którzy uzyskali wynik zadowalający zadowalający –– co najmniej 70% wykonalności arkusza co najmniej 70% wykonalności arkusza zadańzadań

�� Przedstawienie wyników w znormalizowanej skali Przedstawienie wyników w znormalizowanej skali staninowej staninowej (uczniów (uczniów –– skali skali centylowejcentylowej))



Wnioskowanie:Wnioskowanie:�� Jaki średni wynik (średnia arytmetyczna) osiągnęła Jaki średni wynik (średnia arytmetyczna) osiągnęła

szkoła?szkoła?�� W którym W którym staniniestaninie mieścił się średni wynik szkoły?mieścił się średni wynik szkoły?�� Jak wypadła szkoła na tle wyników w gminie, powiecie, Jak wypadła szkoła na tle wyników w gminie, powiecie,

województwie, kraju?województwie, kraju?�� Ilu uczniów osiągnęło wynik najniższy?Ilu uczniów osiągnęło wynik najniższy?�� Ilu uczniów osiągnęło wynik najwyższy?Ilu uczniów osiągnęło wynik najwyższy?�� Ilu uczniów osiągnęło wynik zadowalający?Ilu uczniów osiągnęło wynik zadowalający?�� Jaki był typowy, najczęstszy wynik w szkole Jaki był typowy, najczęstszy wynik w szkole

(dominanta)?(dominanta)?�� Jakie było zróżnicowanie wyników?Jakie było zróżnicowanie wyników?



IV. Analiza wyników zadań IV. Analiza wyników zadań –– poziom klasy:poziom klasy:

�� Obliczanie współczynnika łatwości Obliczanie współczynnika łatwości poszczególnych zadań poszczególnych zadań –– określanie, w jakim określanie, w jakim stopniu uczniowie opanowali sprawdzane stopniu uczniowie opanowali sprawdzane umiejętności. WŁ informuje o stopniu opanowania umiejętności. WŁ informuje o stopniu opanowania badanych umiejętności i na jego podstawie badanych umiejętności i na jego podstawie nauczyciel może określić mocne i słabe strony nauczyciel może określić mocne i słabe strony uczniów. Do mocnych stron zaliczamy te uczniów. Do mocnych stron zaliczamy te umiejętności, których wskaźnik łatwości wynosi umiejętności, których wskaźnik łatwości wynosi co najmniej 0,7.co najmniej 0,7.



IV. Analiza wyników zadań IV. Analiza wyników zadań –– poziom klasy:poziom klasy:�� Kategoryzacja zadań ze względu na wartość wskaźnika ich łatwościKategoryzacja zadań ze względu na wartość wskaźnika ich łatwości�� Porównanie ze współczynnikiem łatwości zadań w województwie i w Porównanie ze współczynnikiem łatwości zadań w województwie i w

krajukraju�� Przedstawienie procentowego rozkładu wyników uczniów w Przedstawienie procentowego rozkładu wyników uczniów w staninach staninach

pozwoli porównać zróżnicowanie wyników w poszczególnych oddziałapozwoli porównać zróżnicowanie wyników w poszczególnych oddziałach ch i w szkole na tle wyników szerszej populacjii w szkole na tle wyników szerszej populacji

�� Ustalenie obszarów odpowiedzialności za kształcenie umiejętnościUstalenie obszarów odpowiedzialności za kształcenie umiejętnościbadanych przez poszczególne zadania egzaminacyjne, uzyskanie badanych przez poszczególne zadania egzaminacyjne, uzyskanie odpowiedzi na pytanie, na których zajęciach edukacyjnych miały bodpowiedzi na pytanie, na których zajęciach edukacyjnych miały być yć nabywane i rozwijane sprawdzane umiejętności nabywane i rozwijane sprawdzane umiejętności –– wyodrębnienie zajęć wyodrębnienie zajęć wiodących (weryfikacja i modyfikacja PSO, programów, metod i wiodących (weryfikacja i modyfikacja PSO, programów, metod i technik pracy z uczniami)technik pracy z uczniami)



Wnioskowanie:Wnioskowanie:�� Które zadania sprawiały uczniom trudności?Które zadania sprawiały uczniom trudności?�� Jaką wiedzę i umiejętności one sprawdzały?Jaką wiedzę i umiejętności one sprawdzały?�� Które zadania okazały się łatwe, a które trudne dla Które zadania okazały się łatwe, a które trudne dla

uczniów?uczniów?�� Które umiejętności zostały opanowane na poziomie Które umiejętności zostały opanowane na poziomie

niższym od przeciętnego w województwie i w kraju?niższym od przeciętnego w województwie i w kraju?�� Które umiejętności zostały opanowane na poziomie Które umiejętności zostały opanowane na poziomie

wyższym od przeciętnego w województwie i w kraju?wyższym od przeciętnego w województwie i w kraju?�� Które umiejętności zostały opanowane na poziomie Które umiejętności zostały opanowane na poziomie

zadowalającym?zadowalającym?�� Jakie typowe błędy popełniali uczniowie?Jakie typowe błędy popełniali uczniowie?�� Jakie mogły być przyczyny trudności uczniów?Jakie mogły być przyczyny trudności uczniów?



Kontekstowa interpretacja uzyskanych wyników Kontekstowa interpretacja uzyskanych wyników –– poziom klasypoziom klasy

Czynniki kontekstowe, pozwalające ustalić w jakich Czynniki kontekstowe, pozwalające ustalić w jakich warunkach przebiegało nauczanie warunkach przebiegało nauczanie –– uczenie się:uczenie się:

�� Indywidualne (osobowościowe)Indywidualne (osobowościowe)�� Środowiskowe (społeczne)Środowiskowe (społeczne)�� Pedagogiczne (dotyczące szkoły, jako instytucji Pedagogiczne (dotyczące szkoły, jako instytucji

oraz systemu szkolnego i nauczycieli)oraz systemu szkolnego i nauczycieli)




VI. Analiza szkolnego systemu kształcenia obejmuje:VI. Analiza szkolnego systemu kształcenia obejmuje:�� Analizę szkolnego zestawu programów nauczania, wymagań Analizę szkolnego zestawu programów nauczania, wymagań

edukacyjnych, funkcjonowania WSO, sposobów projektowania i edukacyjnych, funkcjonowania WSO, sposobów projektowania i planowania pracy dydaktycznejplanowania pracy dydaktycznej

�� Organizację zajęć lekcyjnych oraz pracy domowej uczniaOrganizację zajęć lekcyjnych oraz pracy domowej ucznia�� Analizę stosowanych strategii, metod i technik i form nauczaniaAnalizę stosowanych strategii, metod i technik i form nauczania�� Stosowanie podręczników i pomocy dydaktycznych, wykorzystywanie Stosowanie podręczników i pomocy dydaktycznych, wykorzystywanie

nowoczesnych technologiinowoczesnych technologii�� Kompetencje zawodowe i zaangażowanie nauczycieli, doskonalenie Kompetencje zawodowe i zaangażowanie nauczycieli, doskonalenie

zawodowe nauczycielizawodowe nauczycieli�� Sposoby motywowania uczniów do uczenia sięSposoby motywowania uczniów do uczenia się�� Efektywność współpracy nauczycieli, nieobecność nauczycieli i Efektywność współpracy nauczycieli, nieobecność nauczycieli i

organizacja zastępstworganizacja zastępstw�� Organizacja zajęć pozalekcyjnychOrganizacja zajęć pozalekcyjnych�� Organizacja pomocy psychologiczno Organizacja pomocy psychologiczno -- pedagogicznejpedagogicznej

VI. Formułowanie wniosków do korekty szkolnego i nauczycielskichVI. Formułowanie wniosków do korekty szkolnego i nauczycielskich systemów systemów kształcenia. Opracowanie programu naprawczegokształcenia. Opracowanie programu naprawczego

Możliwości wykorzystania wyników egzaminów zewnętrznychMożliwości wykorzystania wyników egzaminów zewnętrznych








Możliwości wykorzystania wyników egzaminów zewnętrznych Możliwości wykorzystania wyników egzaminów zewnętrznych –– Analiza SWOTAnaliza SWOT


Analiza arkuszy Analiza arkuszy –– Sprawdzian 2013Sprawdzian 2013

Na sprawdzianie badany i oceniany jest poziom osiągnięć uczniów Na sprawdzianie badany i oceniany jest poziom osiągnięć uczniów w w zakresie pięciu obszarów umiejętności: zakresie pięciu obszarów umiejętności:

�� czytania,czytania,�� pisania,pisania,�� rozumowania,rozumowania,�� korzystania z informacji,korzystania z informacji,�� wykorzystywania wiedzy w praktyce.wykorzystywania wiedzy w praktyce.

Umiejętności te określono w Umiejętności te określono w standardach wymagań egzaminacyjnych standardach wymagań egzaminacyjnych będących będących podstawą przeprowadzania sprawdzianu w klasie szóstej szkoły podpodstawą przeprowadzania sprawdzianu w klasie szóstej szkoły podstawowej. stawowej. Mają charakterMają charakter ponadprzedmiotowyponadprzedmiotowy, co oznacza, że np. czytanie obejmuje nie , co oznacza, że np. czytanie obejmuje nie tylko umiejętności odczytywania tekstów literackich, ale także wtylko umiejętności odczytywania tekstów literackich, ale także wykresów, map ykresów, map itp., a zadania są tak skonstruowane, że sprawdzają umiejętnościitp., a zadania są tak skonstruowane, że sprawdzają umiejętności kształcone w kształcone w obrębie różnych przedmiotów. Umiejętności te są:obrębie różnych przedmiotów. Umiejętności te są:

�� podstawowe dla tego poziomu kształcenia,podstawowe dla tego poziomu kształcenia,�� ponadprzedmiotoweponadprzedmiotowe,,�� niezbędne na wyższym etapie kształcenia (w gimnazjum) i przydatnniezbędne na wyższym etapie kształcenia (w gimnazjum) i przydatne w życiu e w życiu

codziennym.codziennym.Zmiany w roku 2014/2015Zmiany w roku 2014/2015


Analiza arkuszy Analiza arkuszy –– Egzamin gimnazjalny 2013Egzamin gimnazjalny 2013

�� Zmiana struktury egzaminu od roku 2012. Obecna Zmiana struktury egzaminu od roku 2012. Obecna struktura: część humanistyczna, matematycznostruktura: część humanistyczna, matematyczno--przyrodnicza i językowa (poziom podstawowy i przyrodnicza i językowa (poziom podstawowy i rozszerzony)rozszerzony)

�� Część humanistyczna i matematycznoCzęść humanistyczna i matematyczno--przyrodnicza przyrodnicza rozdzielone na zakresy.rozdzielone na zakresy.

�� Zmiana sposobu przekazywania informacji o wynikach Zmiana sposobu przekazywania informacji o wynikach kierowanych do uczniów. Od 2012 roku wyniki kierowanych do uczniów. Od 2012 roku wyniki przekazywane są osobno w ramach każdego zakresu przekazywane są osobno w ramach każdego zakresu egzaminu. Uczniowie otrzymują wynik w skali egzaminu. Uczniowie otrzymują wynik w skali centylowej centylowej (nie jak dotychczas w skali (nie jak dotychczas w skali staninowejstaninowej))


Analiza arkuszy Analiza arkuszy –– Egzamin gimnazjalny 2013Egzamin gimnazjalny 2013

�� Ogólny obraz tego, jak szkoła wypadła podczas egzaminu buduje siOgólny obraz tego, jak szkoła wypadła podczas egzaminu buduje się w ę w oparciu o dane: średni wynik szkoły z egzaminu oraz pozycji, jakoparciu o dane: średni wynik szkoły z egzaminu oraz pozycji, jaką ten ą ten wynik zajmuje na skali wynik zajmuje na skali staninowejstaninowej. Poza tym jest on wzbogacony o . Poza tym jest on wzbogacony o rozkład wyników uczniów w szkole.rozkład wyników uczniów w szkole.

�� Najwięcej informacji o pracy uczniów możemy uzyskać dzięki analiNajwięcej informacji o pracy uczniów możemy uzyskać dzięki analizie zie wyników poszczególnych uczniów otrzymanych przez nich za wyników poszczególnych uczniów otrzymanych przez nich za poszczególne zadania lub czynności. poszczególne zadania lub czynności.

�� Plusy:Plusy: Widoczne mocne i słabe strony pracy dydaktycznejWidoczne mocne i słabe strony pracy dydaktycznej�� Minusy:Minusy: niemożliwe do realizacji w przypadku dużej liczby uczniówniemożliwe do realizacji w przypadku dużej liczby uczniów�� Pozycja wyniku na skali Pozycja wyniku na skali staninowej staninowej pozwala na porównanie wyników pozwala na porównanie wyników

szkół . W sposób ogólny pozwala na umiejscowienie szkoły względeszkół . W sposób ogólny pozwala na umiejscowienie szkoły względem m innych szkół.innych szkół.

�� W roku 2012 po raz pierwszy przedstawiono wyniki uczniowskie z W roku 2012 po raz pierwszy przedstawiono wyniki uczniowskie z wykorzystaniem skali wykorzystaniem skali centylowej centylowej pozwalającej określić jaki % pozwalającej określić jaki % gimnazjalistów piszących egzamin z danego zakresu ma wynik taki gimnazjalistów piszących egzamin z danego zakresu ma wynik taki sam lub niższy.sam lub niższy.

4141


DziDzięękujkujęę za uwagza uwagęę

Documents

Wykorzystanie wyników egzaminów zewnetrznych