2015-06-09

1

Wykład 14Instalacje kanalizacyjne

(kanalizacja typu grawitacyjnego)

2015-06-09

2

bull Projektowanie kanalizacji sanitarnej

ndash Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12kwietnia 2002 w sprawie warunkoacutew technicznychjakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie(DzU Nr 75 poz 690 Dział IV rozdz 2)

ndash PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002 Systemy kanalizacjigrawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2Kanalizacja sanitarna projektowanie układu iobliczenia

ndash dodatkowo informacje w normie bdquostarejrdquo PN ndash 92B ndash01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania wprojektowaniu

Instalacja kanalizacyjna typu grawitacyjnego

Projektowanie kanalizacji deszczowej

bull Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12kwietnia 2002 w sprawie warunkoacutew technicznychjakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie(DzU Nr 75 poz 690 Dział IV rozdz 2)

ndash PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002 Systemy kanalizacjigrawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewodydeszczowe Projektowanie układu i obliczenia

ndash dodatkowo informacje w normie bdquostarejrdquo PN ndash 92B ndash01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania wprojektowaniu

Instalacja kanalizacyjna typu grawitacyjnego

2015-06-09

3

Klasyfikacja ściekoacutew

Instalacja kanalizacyjna ndash definicjawg Rozp w sprawie warunkoacutewhellip

sect 122 1 Instalację kanalizacyjną stanowi układpołączonych przewodoacutew wraz z urządzeniamiprzyborami i wpustami odprowadzającymi ściekioraz wody opadowe do pierwszej studzienki odstrony budynku

2 Instalacja kanalizacyjna budynku powinnaumożliwiać odprowadzanie ściekoacutew a także woacutedopadowych z tego budynku jeżeli nie są oneodprowadzane na teren działki oraz spełniaćwymagania określone w Polskich Normachdotyczących tych instalacji

2015-06-09

4

Rodzaje instalacji kanalizacyjnych

1 Kanalizacja sanitarna (bytowo ndash gospodarcza) -odprowadza ścieki powstałe w wyniku bytowanialudzi z urządzeń i przyboroacutew sanitarnych

2 Kanalizacja deszczowa ndash odprowadza wodyopadowe

3 Kanalizacja technologiczna ndash ścieki przed wprowadzeniem do kanalizacji sanitarnej

wymagają wstępnego oczyszczenia w specjalnychurządzeniach

Odprowadzenie ściekoacutew z nieruchomości może byćrealizowane na dwa sposoby

bull systemem ogoacutelnospławnym (zbiorczym)

bull lub systemem rozdzielczym

Kanalizacja ogoacutelnospławna odprowadza zaroacutewnościeki sanitarne (bytowe) jak i deszczowe

W kanalizacji rozdzielczej ścieki sanitarne ideszczowe odprowadzane są rozdzielnie

2015-06-09

5

Schemat kanalizacji ogoacutelnospławnej

KS1 KS2

Kanał ogoacutelnospławny

RD1 RD2

linia regulacyjna

ST1

ST2

Schemat kanalizacji rozdzielczej

KS1 KS2

Kanał sanitarny

Kanał deszczowy

RD1 RD2

linia regulacyjnaST1

ST2

SD1

SD2

2015-06-09

6

Podział instalacji kanalizacyjnej

Instalację kanalizacyjną można podzielić nabull zewnętrzną bullwewnętrzną (w budynku)

Granicą między instalacją wewnętrzną a zewnętrznąjest tzw czyszczak głoacutewny (rewizja głoacutewna)

Podział ten wydaje się oczywisty ale jest istotny przydoborze materiału instalacyjnego - nie każdy materiałsprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzeniainstalacji zewnętrznej

Przewody domowej instalacji kanalizacyjnej

1 przyłącze kanalizacyjne (przykanalik) -ndash jest to odcinek ktoacutery łączy kanalizacjęna terenie nieruchomości z sieciąkanalizacyjną

Granicą między siecią a instalacją jestpołożona w pobliżu granicy nieruchomościpierwsza studzienka licząc od stronybudynku

2015-06-09

7

Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej

przykanalikstudzienka rewizyjna

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

instalacja zewnętrzna

Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

przykanalik

sieć kanalizacyjna

2015-06-09

8

Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe

1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa

2015-06-09

9

Instalacja kanalizacyjna składa się z

1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych

ndash podejścia pojedyncze

ndash podejścia zbiorowe

2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych

3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika

Kanalizacja sanitarna grawitacyjna

Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym

Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i

obliczenia

2015-06-09

10

Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej

W Polsce stosuje się tradycyjnie system I

System Nazwa Cechy

ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 50

IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 70

IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 100

bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu

IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych

bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki

bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III

2015-06-09

11

Przybory sanitarne

2015-06-09

12

Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń

Syfony

Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie

wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny

(wysysanie wody z syfonoacutew )

Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm

Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy

Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm

Studzienki kanalizacyjne

Kineta

2015-06-09

13

Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

2

bull Projektowanie kanalizacji sanitarnej

ndash Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12kwietnia 2002 w sprawie warunkoacutew technicznychjakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie(DzU Nr 75 poz 690 Dział IV rozdz 2)

ndash PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002 Systemy kanalizacjigrawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2Kanalizacja sanitarna projektowanie układu iobliczenia

ndash dodatkowo informacje w normie bdquostarejrdquo PN ndash 92B ndash01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania wprojektowaniu

Instalacja kanalizacyjna typu grawitacyjnego

Projektowanie kanalizacji deszczowej

bull Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12kwietnia 2002 w sprawie warunkoacutew technicznychjakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie(DzU Nr 75 poz 690 Dział IV rozdz 2)

ndash PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002 Systemy kanalizacjigrawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewodydeszczowe Projektowanie układu i obliczenia

ndash dodatkowo informacje w normie bdquostarejrdquo PN ndash 92B ndash01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania wprojektowaniu

Instalacja kanalizacyjna typu grawitacyjnego

2015-06-09

3

Klasyfikacja ściekoacutew

Instalacja kanalizacyjna ndash definicjawg Rozp w sprawie warunkoacutewhellip

sect 122 1 Instalację kanalizacyjną stanowi układpołączonych przewodoacutew wraz z urządzeniamiprzyborami i wpustami odprowadzającymi ściekioraz wody opadowe do pierwszej studzienki odstrony budynku

2 Instalacja kanalizacyjna budynku powinnaumożliwiać odprowadzanie ściekoacutew a także woacutedopadowych z tego budynku jeżeli nie są oneodprowadzane na teren działki oraz spełniaćwymagania określone w Polskich Normachdotyczących tych instalacji

2015-06-09

4

Rodzaje instalacji kanalizacyjnych

1 Kanalizacja sanitarna (bytowo ndash gospodarcza) -odprowadza ścieki powstałe w wyniku bytowanialudzi z urządzeń i przyboroacutew sanitarnych

2 Kanalizacja deszczowa ndash odprowadza wodyopadowe

3 Kanalizacja technologiczna ndash ścieki przed wprowadzeniem do kanalizacji sanitarnej

wymagają wstępnego oczyszczenia w specjalnychurządzeniach

Odprowadzenie ściekoacutew z nieruchomości może byćrealizowane na dwa sposoby

bull systemem ogoacutelnospławnym (zbiorczym)

bull lub systemem rozdzielczym

Kanalizacja ogoacutelnospławna odprowadza zaroacutewnościeki sanitarne (bytowe) jak i deszczowe

W kanalizacji rozdzielczej ścieki sanitarne ideszczowe odprowadzane są rozdzielnie

2015-06-09

5

Schemat kanalizacji ogoacutelnospławnej

KS1 KS2

Kanał ogoacutelnospławny

RD1 RD2

linia regulacyjna

ST1

ST2

Schemat kanalizacji rozdzielczej

KS1 KS2

Kanał sanitarny

Kanał deszczowy

RD1 RD2

linia regulacyjnaST1

ST2

SD1

SD2

2015-06-09

6

Podział instalacji kanalizacyjnej

Instalację kanalizacyjną można podzielić nabull zewnętrzną bullwewnętrzną (w budynku)

Granicą między instalacją wewnętrzną a zewnętrznąjest tzw czyszczak głoacutewny (rewizja głoacutewna)

Podział ten wydaje się oczywisty ale jest istotny przydoborze materiału instalacyjnego - nie każdy materiałsprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzeniainstalacji zewnętrznej

Przewody domowej instalacji kanalizacyjnej

1 przyłącze kanalizacyjne (przykanalik) -ndash jest to odcinek ktoacutery łączy kanalizacjęna terenie nieruchomości z sieciąkanalizacyjną

Granicą między siecią a instalacją jestpołożona w pobliżu granicy nieruchomościpierwsza studzienka licząc od stronybudynku

2015-06-09

7

Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej

przykanalikstudzienka rewizyjna

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

instalacja zewnętrzna

Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

przykanalik

sieć kanalizacyjna

2015-06-09

8

Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe

1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa

2015-06-09

9

Instalacja kanalizacyjna składa się z

1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych

ndash podejścia pojedyncze

ndash podejścia zbiorowe

2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych

3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika

Kanalizacja sanitarna grawitacyjna

Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym

Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i

obliczenia

2015-06-09

10

Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej

W Polsce stosuje się tradycyjnie system I

System Nazwa Cechy

ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 50

IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 70

IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 100

bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu

IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych

bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki

bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III

2015-06-09

11

Przybory sanitarne

2015-06-09

12

Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń

Syfony

Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie

wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny

(wysysanie wody z syfonoacutew )

Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm

Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy

Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm

Studzienki kanalizacyjne

Kineta

2015-06-09

13

Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

3

Klasyfikacja ściekoacutew

Instalacja kanalizacyjna ndash definicjawg Rozp w sprawie warunkoacutewhellip

sect 122 1 Instalację kanalizacyjną stanowi układpołączonych przewodoacutew wraz z urządzeniamiprzyborami i wpustami odprowadzającymi ściekioraz wody opadowe do pierwszej studzienki odstrony budynku

2 Instalacja kanalizacyjna budynku powinnaumożliwiać odprowadzanie ściekoacutew a także woacutedopadowych z tego budynku jeżeli nie są oneodprowadzane na teren działki oraz spełniaćwymagania określone w Polskich Normachdotyczących tych instalacji

2015-06-09

4

Rodzaje instalacji kanalizacyjnych

1 Kanalizacja sanitarna (bytowo ndash gospodarcza) -odprowadza ścieki powstałe w wyniku bytowanialudzi z urządzeń i przyboroacutew sanitarnych

2 Kanalizacja deszczowa ndash odprowadza wodyopadowe

3 Kanalizacja technologiczna ndash ścieki przed wprowadzeniem do kanalizacji sanitarnej

wymagają wstępnego oczyszczenia w specjalnychurządzeniach

Odprowadzenie ściekoacutew z nieruchomości może byćrealizowane na dwa sposoby

bull systemem ogoacutelnospławnym (zbiorczym)

bull lub systemem rozdzielczym

Kanalizacja ogoacutelnospławna odprowadza zaroacutewnościeki sanitarne (bytowe) jak i deszczowe

W kanalizacji rozdzielczej ścieki sanitarne ideszczowe odprowadzane są rozdzielnie

2015-06-09

5

Schemat kanalizacji ogoacutelnospławnej

KS1 KS2

Kanał ogoacutelnospławny

RD1 RD2

linia regulacyjna

ST1

ST2

Schemat kanalizacji rozdzielczej

KS1 KS2

Kanał sanitarny

Kanał deszczowy

RD1 RD2

linia regulacyjnaST1

ST2

SD1

SD2

2015-06-09

6

Podział instalacji kanalizacyjnej

Instalację kanalizacyjną można podzielić nabull zewnętrzną bullwewnętrzną (w budynku)

Granicą między instalacją wewnętrzną a zewnętrznąjest tzw czyszczak głoacutewny (rewizja głoacutewna)

Podział ten wydaje się oczywisty ale jest istotny przydoborze materiału instalacyjnego - nie każdy materiałsprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzeniainstalacji zewnętrznej

Przewody domowej instalacji kanalizacyjnej

1 przyłącze kanalizacyjne (przykanalik) -ndash jest to odcinek ktoacutery łączy kanalizacjęna terenie nieruchomości z sieciąkanalizacyjną

Granicą między siecią a instalacją jestpołożona w pobliżu granicy nieruchomościpierwsza studzienka licząc od stronybudynku

2015-06-09

7

Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej

przykanalikstudzienka rewizyjna

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

instalacja zewnętrzna

Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

przykanalik

sieć kanalizacyjna

2015-06-09

8

Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe

1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa

2015-06-09

9

Instalacja kanalizacyjna składa się z

1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych

ndash podejścia pojedyncze

ndash podejścia zbiorowe

2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych

3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika

Kanalizacja sanitarna grawitacyjna

Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym

Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i

obliczenia

2015-06-09

10

Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej

W Polsce stosuje się tradycyjnie system I

System Nazwa Cechy

ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 50

IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 70

IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 100

bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu

IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych

bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki

bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III

2015-06-09

11

Przybory sanitarne

2015-06-09

12

Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń

Syfony

Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie

wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny

(wysysanie wody z syfonoacutew )

Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm

Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy

Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm

Studzienki kanalizacyjne

Kineta

2015-06-09

13

Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

4

Rodzaje instalacji kanalizacyjnych

1 Kanalizacja sanitarna (bytowo ndash gospodarcza) -odprowadza ścieki powstałe w wyniku bytowanialudzi z urządzeń i przyboroacutew sanitarnych

2 Kanalizacja deszczowa ndash odprowadza wodyopadowe

3 Kanalizacja technologiczna ndash ścieki przed wprowadzeniem do kanalizacji sanitarnej

wymagają wstępnego oczyszczenia w specjalnychurządzeniach

Odprowadzenie ściekoacutew z nieruchomości może byćrealizowane na dwa sposoby

bull systemem ogoacutelnospławnym (zbiorczym)

bull lub systemem rozdzielczym

Kanalizacja ogoacutelnospławna odprowadza zaroacutewnościeki sanitarne (bytowe) jak i deszczowe

W kanalizacji rozdzielczej ścieki sanitarne ideszczowe odprowadzane są rozdzielnie

2015-06-09

5

Schemat kanalizacji ogoacutelnospławnej

KS1 KS2

Kanał ogoacutelnospławny

RD1 RD2

linia regulacyjna

ST1

ST2

Schemat kanalizacji rozdzielczej

KS1 KS2

Kanał sanitarny

Kanał deszczowy

RD1 RD2

linia regulacyjnaST1

ST2

SD1

SD2

2015-06-09

6

Podział instalacji kanalizacyjnej

Instalację kanalizacyjną można podzielić nabull zewnętrzną bullwewnętrzną (w budynku)

Granicą między instalacją wewnętrzną a zewnętrznąjest tzw czyszczak głoacutewny (rewizja głoacutewna)

Podział ten wydaje się oczywisty ale jest istotny przydoborze materiału instalacyjnego - nie każdy materiałsprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzeniainstalacji zewnętrznej

Przewody domowej instalacji kanalizacyjnej

1 przyłącze kanalizacyjne (przykanalik) -ndash jest to odcinek ktoacutery łączy kanalizacjęna terenie nieruchomości z sieciąkanalizacyjną

Granicą między siecią a instalacją jestpołożona w pobliżu granicy nieruchomościpierwsza studzienka licząc od stronybudynku

2015-06-09

7

Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej

przykanalikstudzienka rewizyjna

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

instalacja zewnętrzna

Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

przykanalik

sieć kanalizacyjna

2015-06-09

8

Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe

1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa

2015-06-09

9

Instalacja kanalizacyjna składa się z

1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych

ndash podejścia pojedyncze

ndash podejścia zbiorowe

2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych

3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika

Kanalizacja sanitarna grawitacyjna

Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym

Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i

obliczenia

2015-06-09

10

Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej

W Polsce stosuje się tradycyjnie system I

System Nazwa Cechy

ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 50

IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 70

IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 100

bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu

IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych

bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki

bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III

2015-06-09

11

Przybory sanitarne

2015-06-09

12

Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń

Syfony

Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie

wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny

(wysysanie wody z syfonoacutew )

Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm

Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy

Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm

Studzienki kanalizacyjne

Kineta

2015-06-09

13

Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

5

Schemat kanalizacji ogoacutelnospławnej

KS1 KS2

Kanał ogoacutelnospławny

RD1 RD2

linia regulacyjna

ST1

ST2

Schemat kanalizacji rozdzielczej

KS1 KS2

Kanał sanitarny

Kanał deszczowy

RD1 RD2

linia regulacyjnaST1

ST2

SD1

SD2

2015-06-09

6

Podział instalacji kanalizacyjnej

Instalację kanalizacyjną można podzielić nabull zewnętrzną bullwewnętrzną (w budynku)

Granicą między instalacją wewnętrzną a zewnętrznąjest tzw czyszczak głoacutewny (rewizja głoacutewna)

Podział ten wydaje się oczywisty ale jest istotny przydoborze materiału instalacyjnego - nie każdy materiałsprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzeniainstalacji zewnętrznej

Przewody domowej instalacji kanalizacyjnej

1 przyłącze kanalizacyjne (przykanalik) -ndash jest to odcinek ktoacutery łączy kanalizacjęna terenie nieruchomości z sieciąkanalizacyjną

Granicą między siecią a instalacją jestpołożona w pobliżu granicy nieruchomościpierwsza studzienka licząc od stronybudynku

2015-06-09

7

Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej

przykanalikstudzienka rewizyjna

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

instalacja zewnętrzna

Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

przykanalik

sieć kanalizacyjna

2015-06-09

8

Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe

1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa

2015-06-09

9

Instalacja kanalizacyjna składa się z

1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych

ndash podejścia pojedyncze

ndash podejścia zbiorowe

2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych

3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika

Kanalizacja sanitarna grawitacyjna

Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym

Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i

obliczenia

2015-06-09

10

Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej

W Polsce stosuje się tradycyjnie system I

System Nazwa Cechy

ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 50

IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 70

IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 100

bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu

IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych

bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki

bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III

2015-06-09

11

Przybory sanitarne

2015-06-09

12

Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń

Syfony

Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie

wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny

(wysysanie wody z syfonoacutew )

Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm

Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy

Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm

Studzienki kanalizacyjne

Kineta

2015-06-09

13

Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

6

Podział instalacji kanalizacyjnej

Instalację kanalizacyjną można podzielić nabull zewnętrzną bullwewnętrzną (w budynku)

Granicą między instalacją wewnętrzną a zewnętrznąjest tzw czyszczak głoacutewny (rewizja głoacutewna)

Podział ten wydaje się oczywisty ale jest istotny przydoborze materiału instalacyjnego - nie każdy materiałsprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzeniainstalacji zewnętrznej

Przewody domowej instalacji kanalizacyjnej

1 przyłącze kanalizacyjne (przykanalik) -ndash jest to odcinek ktoacutery łączy kanalizacjęna terenie nieruchomości z sieciąkanalizacyjną

Granicą między siecią a instalacją jestpołożona w pobliżu granicy nieruchomościpierwsza studzienka licząc od stronybudynku

2015-06-09

7

Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej

przykanalikstudzienka rewizyjna

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

instalacja zewnętrzna

Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

przykanalik

sieć kanalizacyjna

2015-06-09

8

Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe

1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa

2015-06-09

9

Instalacja kanalizacyjna składa się z

1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych

ndash podejścia pojedyncze

ndash podejścia zbiorowe

2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych

3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika

Kanalizacja sanitarna grawitacyjna

Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym

Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i

obliczenia

2015-06-09

10

Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej

W Polsce stosuje się tradycyjnie system I

System Nazwa Cechy

ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 50

IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 70

IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 100

bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu

IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych

bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki

bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III

2015-06-09

11

Przybory sanitarne

2015-06-09

12

Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń

Syfony

Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie

wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny

(wysysanie wody z syfonoacutew )

Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm

Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy

Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm

Studzienki kanalizacyjne

Kineta

2015-06-09

13

Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

7

Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej

przykanalikstudzienka rewizyjna

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

instalacja zewnętrzna

Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)

linia

regu

lacy

jnastudzienka kanalizacyjna

sieć kanalizacyjna

budy

nek

przykanalik

sieć kanalizacyjna

2015-06-09

8

Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe

1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa

2015-06-09

9

Instalacja kanalizacyjna składa się z

1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych

ndash podejścia pojedyncze

ndash podejścia zbiorowe

2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych

3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika

Kanalizacja sanitarna grawitacyjna

Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym

Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i

obliczenia

2015-06-09

10

Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej

W Polsce stosuje się tradycyjnie system I

System Nazwa Cechy

ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 50

IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 70

IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 100

bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu

IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych

bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki

bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III

2015-06-09

11

Przybory sanitarne

2015-06-09

12

Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń

Syfony

Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie

wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny

(wysysanie wody z syfonoacutew )

Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm

Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy

Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm

Studzienki kanalizacyjne

Kineta

2015-06-09

13

Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

8

Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe

1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa

2015-06-09

9

Instalacja kanalizacyjna składa się z

1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych

ndash podejścia pojedyncze

ndash podejścia zbiorowe

2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych

3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika

Kanalizacja sanitarna grawitacyjna

Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym

Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i

obliczenia

2015-06-09

10

Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej

W Polsce stosuje się tradycyjnie system I

System Nazwa Cechy

ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 50

IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 70

IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 100

bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu

IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych

bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki

bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III

2015-06-09

11

Przybory sanitarne

2015-06-09

12

Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń

Syfony

Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie

wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny

(wysysanie wody z syfonoacutew )

Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm

Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy

Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm

Studzienki kanalizacyjne

Kineta

2015-06-09

13

Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

9

Instalacja kanalizacyjna składa się z

1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych

ndash podejścia pojedyncze

ndash podejścia zbiorowe

2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych

3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika

Kanalizacja sanitarna grawitacyjna

Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym

Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i

obliczenia

2015-06-09

10

Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej

W Polsce stosuje się tradycyjnie system I

System Nazwa Cechy

ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 50

IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 70

IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 100

bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu

IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych

bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki

bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III

2015-06-09

11

Przybory sanitarne

2015-06-09

12

Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń

Syfony

Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie

wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny

(wysysanie wody z syfonoacutew )

Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm

Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy

Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm

Studzienki kanalizacyjne

Kineta

2015-06-09

13

Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

10

Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej

W Polsce stosuje się tradycyjnie system I

System Nazwa Cechy

ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 50

IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 70

IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi

bull jeden pion kanalizacyjny

bull wypełnienie przewodoacutew 100

bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu

IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych

bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki

bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III

2015-06-09

11

Przybory sanitarne

2015-06-09

12

Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń

Syfony

Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie

wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny

(wysysanie wody z syfonoacutew )

Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm

Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy

Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm

Studzienki kanalizacyjne

Kineta

2015-06-09

13

Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

11

Przybory sanitarne

2015-06-09

12

Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń

Syfony

Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie

wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny

(wysysanie wody z syfonoacutew )

Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm

Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy

Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm

Studzienki kanalizacyjne

Kineta

2015-06-09

13

Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

12

Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń

Syfony

Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie

wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny

(wysysanie wody z syfonoacutew )

Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm

Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy

Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm

Studzienki kanalizacyjne

Kineta

2015-06-09

13

Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

13

Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

14

Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2

do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z

przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego

Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu

W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

15

Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą

DNLmax

[m]H [m]

trzy łuki o kącie 90o

40

50le 40 lt10

70 le 50 lt10

100 le 50 lt30

H

L

Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną

Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli

Urządzenie DN [m]

Umywalka bidet 004

Zlewozmywak zmywarka pralka

wanna natrysk005

Miska ustępowa 01

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

16

Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych

Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru

Średnice nominalne podjeść zbiorowych

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

17

Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji

Podłączenie miski ustępowej do pionu

Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością

]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości

DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia

UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

18

Odp

ływ

y je

dnos

tkow

e D

U

dla

syst

emu

I

Typowe wspoacutełczynniki częstości K

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

19

Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi

bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu

bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka

Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

20

W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany

Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak

- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji

minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej

minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach

Wentylacja pionoacutew

Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m

Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

21

bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew

ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do

kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną

Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną

W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można

-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną

Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

22

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

23

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

24

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

25

Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm

Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww

Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń

minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)

minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

26

Piony z wentylacją głoacutewną

Piony z wentylacją obejściową

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

27

Elementy pionu kanalizacyjnego

troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych

czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed

przejściem w przewoacuted odpływowy

rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości

zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna

W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

28

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)

Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

29

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu

Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych

DN 0100 m ndash i = 20 - 100

DN 0150 m ndash i = 15 - 150

Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować

ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

30

Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju

Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

31

Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej

ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych

ndash 08 m od kabli energetycznych

ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

32

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad

1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05

2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07

3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej

4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m

Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z

wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla

przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres

Manninga

α=QQ0

β=vv0

hd

Q

v

α β

(hd)

1

23

4

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

33

bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

34

Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej

W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym

Zasuwa burzowa

Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

35

bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych

bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm

Materiały w kanalizacji sanitarnej

Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję

Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne

Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)

Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

36

Dodatkowe urządzenia w kanalizacji

bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się

bull minus odtłuszczacze

bull minus odbenzyniacze

bull minus neutralizatory

bull minus osadniki piasku

Kanalizacja deszczowa

Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)

Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę

PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i

obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę

PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

37

Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny

Odprowadzanie wody z dachu

bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku

bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

38

Odprowadzanie wody z dachu stromego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt

Obliczanie kanalizacji deszczowej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]

rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w

starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo

na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2

Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

39

Wymiarowanie rynien i rur spustowych

1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707

2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)

Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew

spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu

wg tabeli

Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez

rynnę A [m2]

Szerokość rynny [mm]Średnica rury

spustowej [mm]

poniżej 20 70 50

20 ndash 57 100 (lub 125) 70

57 ndash 97 125 100

97 - 170 150 100

170 - 243 180 125

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

40

Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07

b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09

c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej

Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej

Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]

Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych

Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej

rwwt QQQ +=

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

41

Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki

Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad

a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych

b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi

80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw

sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu

ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms

bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się

bull wykorzystując

bull minus PVC ndash U

bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną

bull minus aluminium

bull minus miedź

bull minus stopy tytanu z cynkiem

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

42

Odprowadzanie wody z dachu płaskiego

W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m

Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

43

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane

2015-06-09

44

Uwaga

16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe

Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)

Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)

Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane