9
Raport o stanie województwa lubelskiego w 2013 roku Wody podziemne Jakość wód źródeł Województwo lubelskie należy do zasobniejszych regionów pod względem ilości występowania źródeł. W 2012 r. badania jakości wód podziemnych prowadzone były w ramach monitoringu regionalnego. Sieć obejmowała 21 źródeł regionu lubelskiego, które występują w obrębie poziomu wodonośnego związanego z utworami węglanowymi należącymi do kredy górnej. Celem badań było określenie zmian chemizmu wód podziemnych w warunkach oddziaływania żnych typów antropopresji oraz ocena stanu chemicznego wód. Zdrój wody jurajskiej w Białej Podlaskiej Fot. M.Sobocińska Zakres badań obejmował następujące wskaźniki: odczyn, temperatura, przewodność elektryczna 20˚C, tlen rozpuszczony, ogólny węgiel organiczny, amoniak, antymon, arsen, azotany, azotyny, bor, bar, beryl, chlorki, chrom, cyjanki, cynk, fluorki, fosforany, glin, kadm, kobalt, magnez, molibden, mangan, miedź, nikiel, ołów, potas, rtęć, selen, siarczany, sód, srebro, tytan, wapń, wodorowęglany, fenole i żelazo. Ocena jakości wód została wykonana na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. Nr 143,poz.896). W oparciu o rozporządzenie wyróżnia się pięć klas jakości wód podziemnych. Jakość badanych źródeł kształtowała się następująco: 5 źródła – I klasa, wody bardzo dobrej jakości -24%, 14 źródeł – II klasa, wody dobrej jakości - 66%, 1 źródło - III klasa, wody zadowalającej jakości – 5%, 1źródło - IV klasa wody niezadowalającej jakości - 5%. Badane źródła Roztocza i Wyżyny Lubelskiej charakteryzowały się w przeważającej części wysoką jakością. Dominowały wody o dobrym stanie chemicznym, w tym wody dobrej jakości – II klasy. Nie odnotowano występowania wód V klasy - złej jakości. 60

Wody podziemne - wios.lublin.pl · Krasnobród Belfont (użytek ekologiczny) / Krasnobród lasy I Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa 5,2 9. Wieprz Hutki (pomnik przyrody)/ Krasnobród

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Wody podziemne - wios.lublin.pl · Krasnobród Belfont (użytek ekologiczny) / Krasnobród lasy I Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa 5,2 9. Wieprz Hutki (pomnik przyrody)/ Krasnobród

Raport o stanie województwa lubelskiego w 2013 roku 

  

Wody podziemne Jakość wód źródeł Województwo lubelskie należy do

zasobniejszych regionów pod względem ilości występowania źródeł. W 2012 r. badania jakości wód podziemnych prowadzone były w ramach monitoringu regionalnego. Sieć obejmowała 21 źródeł regionu lubelskiego, które występują w obrębie poziomu wodonośnego związanego z utworami węglanowymi należącymi do kredy górnej. Celem badań było określenie zmian chemizmu wód podziemnych w warunkach oddziaływania różnych typów antropopresji oraz ocena stanu chemicznego wód.

Zdrój wody jurajskiej w Białej Podlaskiej Fot. M.Sobocińska

Zakres badań obejmował następujące wskaźniki: odczyn, temperatura, przewodność elektryczna 20˚C, tlen rozpuszczony, ogólny węgiel organiczny, amoniak, antymon, arsen, azotany, azotyny, bor, bar, beryl, chlorki, chrom, cyjanki, cynk, fluorki, fosforany, glin, kadm, kobalt, magnez, molibden, mangan, miedź, nikiel, ołów, potas, rtęć, selen, siarczany, sód, srebro, tytan, wapń, wodorowęglany, fenole i żelazo. Ocena jakości wód została wykonana na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. Nr 143,poz.896). W oparciu o rozporządzenie wyróżnia się pięć klas jakości wód podziemnych. Jakość badanych źródeł kształtowała się następująco: 

5 źródła – I klasa, wody bardzo dobrej jakości -24%, 14 źródeł – II klasa, wody dobrej jakości - 66%, 1 źródło - III klasa, wody zadowalającej jakości – 5%, 1źródło - IV klasa wody niezadowalającej jakości - 5%.

Badane źródła Roztocza i Wyżyny Lubelskiej charakteryzowały się w przeważającej części wysoką jakością. Dominowały wody o dobrym stanie chemicznym, w tym wody dobrej jakości – II klasy. Nie odnotowano występowania wód V klasy - złej jakości.

60

Page 2: Wody podziemne - wios.lublin.pl · Krasnobród Belfont (użytek ekologiczny) / Krasnobród lasy I Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa 5,2 9. Wieprz Hutki (pomnik przyrody)/ Krasnobród

Raport o stanie województwa lubelskiego w 2013 roku 

  

Wykres 13. Jakość wód podziemnych (źródeł) badanych w 2013 r. (źródło: WIOŚ Lublin)

Tylko w dwóch źródłach: w miejscowości Baszki i Łuszczów stwierdzono występowanie azotanów na poziomie III i IV klasy jakości. Wyniki analiz wskazywały na naturalny skład wód źródlanych, czego dowodem były niewielkie na ogół ilości związków azotowych, siarczanów, chlorków oraz jonów sodu i potasu. Niska zawartość w/w wskaźników świadczy o znikomym wpływie zanieczyszczeń antropogenicznych. W składzie chemicznym badanych wód dominowały podwyższone wartości wapnia i wodorowęglanów. Stężenia progowe tych wskaźników, określone dla stanu dobrego, nie przekraczały wartości granicznych dla II i III klasy jakości. Występowanie wodorowęglanów i wapnia w badanych wodach związane jest z zachodzącymi procesami geochemicznymi i nie świadczą o zanieczyszczeniu, a ich stężenia nie decydowały o klasie jakości.

Ocena wykazała, że wody podziemne w miejscowości – Łuszczów osiągnęły słaby stan chemiczny wód podziemnych, w pozostałych badanych źródłach stwierdzono dobry stan chemiczny wód podziemnych.

Tabela 6. Lokalizacja źródeł i ocena jakości wód badanych w 2013 r. (źródło: WIOŚ Lublin)

Lp. Dorzecze /zlewnia

rzeki

Lokalizacja źródła miejscowość

gmina

Użytkowanie terenu

Ocena fizykochemiczna wody Azotany

mg/ l

klasa Wskaźniki decydujące o klasie

1. Gałęzówka/

Bystrzyca/Wieprz Bychawa/Bychawa

Obszar zabudowany (wypływ naturalny,

obudowany) I

Wapń-II klasa wodorowęglany- II

8,10

2. Czerniejówka/

Bystrzyca/Wieprz Skrzynice/Jabłonna

Nieużytki (wypływ naturalny)

II Azotany -II wapń-II klasa wodorowęglany- II

18,30

3.

Ciemięga/ Bystrzyca/Wieprz

Dys/Niemce Użytki zielone (wypływ

naturalny) I

Wapń-II klasa wodorowęglany- II

5,04

4. Baszki/Niemce Użytki zielone, obszar zabudowany (wypływ

naturalny) III

Azotany -III wapń-II klasa wodorowęglany- II miedź-II

25,3

61

Page 3: Wody podziemne - wios.lublin.pl · Krasnobród Belfont (użytek ekologiczny) / Krasnobród lasy I Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa 5,2 9. Wieprz Hutki (pomnik przyrody)/ Krasnobród

Raport o stanie województwa lubelskiego w 2013 roku 

  

5. Pliszczyn/Wólka Użytki zielone, grunty

orne (wypływ naturalny)

II wodorowęglany- III wapń-II klasa

9,65

6. Bystrzyca/Wieprz Łuszczów/Wólka Użytki zielone (wypływ

naturalny) IV

Azotany -IV wapń-II klasa

50,40

7. Wieprz Krasnobród kapliczka na

wodzie/Krasnobród Obszary zabudowane (wypływ obudowany)

II

Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa, azotany- II klasa, mangan-II klasa

15,9

8. Wieprz Krasnobród Belfont

(użytek ekologiczny) / Krasnobród

lasy I Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa

5,2

9. Wieprz Hutki (pomnik przyrody)/

Krasnobród Obszary zabudowane II

Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa, ołów- II klasa

5,6

10. Wieprz Stokowa Góra(RPN)/

Zwierzyniec Lasy RPN I

Wapń-II klasa, wodorowęglany -II klasa,

6,9

11. Wieprz Obrocz/Zwierzyniec Obszary zabudowane II Wapń-II klasa, azotany- II klasa, wodorowęglany- II klasa, ołów- II klasa

19,0

12. Wieprz Szczebrzeszyn (pomnik

przyrody)/ Szczebrzeszyn

Obszary zabudowane II Wapń-II klasa, wodorowęglany- III klasa

8,4

13. Wieprz Radecznica źr. Św.Antoniego/

Radecznica

Zabudowania, użytki zielone

II Wapń-III klasa, wodorowęglany- III klasa

9,7

14. Por/Wieprz Zaporze(pomnik

przyrody)/Radecznica Użytki zielone II

Wapń-III klasa, wodorowęglany- III klasa

0,47

15. Por/Wieprz Trzęsiny/ Radecznica lasy II Siarczany- II klasa, wodorowęglany- II klasa

8,67

16. Por/Wieprz Czarnystok / Radecznica

zabudowania II Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa, azotany- II klasa

15,2

17. Szum /Niepryszka Józefów-Morgi/Józefów lasy II Wapń-III klasa, wodorowęglany- III klasa, azotany- II klasa

24,8

18. Łada/Tanew Łada-Malinie/Goraj Użytki zielone II Wapń-II klasa, wodorowęglany- III klasa

5,8

19. Łada/Tanew Goraj-Zastawie/Goraj Użytki zielone II Wapń-II klasa, wodorowęglany- III klasa

5,2

20. Czarna Łada/Tanew Hedwiżyn Stok/Biłgoraj lasy I Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa

6,9

21. Bukowa/Bug Kol.Kryłów, źr.Św. Mikołaja/Mircze

Grunty orne/gospodarka

rozdrobniona II

Wapń-III klasa, wodorowęglany- III klasa

1,58

62

Page 4: Wody podziemne - wios.lublin.pl · Krasnobród Belfont (użytek ekologiczny) / Krasnobród lasy I Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa 5,2 9. Wieprz Hutki (pomnik przyrody)/ Krasnobród

Raport o stanie województwa lubelskiego w 2013 roku 

  

Monitoring składowisk Monitoring składowisk odpadów jest monitoringiem lokalnym, którego głównym

zadaniem jest identyfikacja i śledzenie zmian jakości poszczególnych komponentów środowiska wokół badanych obiektów w celu wspomagania działań zmierzających do eliminowania lub ograniczenia ujemnego wpływu czynników antropogenicznych.

Podmioty prowadzące działalność gospodarczą w zakresie unieszkodliwiania odpadów są zobowiązane z mocy prawa do monitorowania środowiska w rejonie zarządzanych przez nie składowisk odpadów w zakresie wód podziemnych oraz powierzchniowych, składu wód odciekowych, gazu składowiskowego, opadu atmosferycznego, przebiegu osiadania powierzchni składowiska i stateczności zboczy oraz badania struktury i masy składowanych odpadów.

Składowiska odpadów, będące źródłem odcieków o dużym ładunku zanieczyszczeń,

zaliczane są do znaczących punktowych źródeł presji na jakość wód podziemnych. Z tego też względu, wyniki monitoringu składowisk przekazane przez zarządzających, poddane zostały analizie głównie w zakresie jakości wód podziemnych.

Ilość punktów pomiarowo-kontrolnych wód podziemnych oraz ich rozmieszczenie

wokół składowisk uzależnione jest od wielkości badanego obiektu oraz układu pola hydrodynamicznego w jego najbliższym otoczeniu. Zaleca się, aby gęstość sieci monitoringu lokalnego wynosiła 1 punkt/ha. Liczba punktów wokół składowiska nie może być jednak mniejsza niż 3 otwory dla każdego z poziomów wodonośnych, przy czym jeden powinien znajdować się na dopływie wód podziemnych, a dwa pozostałe – na przewidzianym odpływie wód z rejonu składowiska. W przypadku, gdy występuje więcej niż jeden poziom wodonośny, konieczny jest monitoring wszystkich poziomów do pierwszego użytkowego poziomu wodonośnego włącznie.

Podstawowy zakres wskaźników objętych cyklicznymi badaniami na składowiskach

odpadów, do których należą pH, PEW, miedź, cynk, ołów, kadm, chrom (VI), rtęć, OWO oraz WWA, został określony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie składowisk odpadów (Dz. U. 2013, Nr 0, poz.523). Pełny zakres badanych wskaźników powinien być zgodny z rodzajem składowanych odpadów, a jednocześnie pokrywać się ze wskaźnikami zawartymi w przepisach dotyczących klasyfikacji wód podziemnych.

Monitoring środowiska realizowany jest wokół składowisk:

projektowanych (faza przedeksploatacyjna),

działających (faza eksploatacyjna),

zamkniętych (faza poeksploatacyjna) – przy czym, jeżeli przez okres 5 lat od dnia zamknięcia składowisko odpadów nie oddziałuje na środowisko, właściwy organ może zmniejszyć częstotliwość badań poszczególnych parametrów wskaźnikowych, nie rzadziej jednak, niż raz na 2 lata (z zachowaniem określonych wyjątków).

Badania w 2013 r. prowadzone były wokół 112 składowisk komunalnych, w tym 59

w fazie eksploatacji i 53 w fazie poeksploatacyjnej, oraz 3 składowisk gromadzących odpady przemysłowe (wykres 14). Stanowiło to ponad 91% obiektów spośród tych, wokół których możliwe było prowadzenie tego typu badań. W porównaniu z rokiem 2012 wzrósł udział jednostek prowadzących monitoring poeksploatacyjny z 46 do 53 obiektów.

63

Page 5: Wody podziemne - wios.lublin.pl · Krasnobród Belfont (użytek ekologiczny) / Krasnobród lasy I Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa 5,2 9. Wieprz Hutki (pomnik przyrody)/ Krasnobród

Raport o stanie województwa lubelskiego w 2013 roku 

  

Wykres 14. Monitoring składowisk prowadzony w 2013 r. na terenie woj. lubelskiego (źródło: WIOŚ)

Rozporządzenie ministra środowiska dotyczące monitoringu składowisk przewiduje określoną częstotliwość prowadzonych badań: 4 razy w roku w fazie eksploatacji oraz 2 razy w fazie poeksploatacyjnej. Spośród wyników nadesłanych za 2013 r. w przypadku 73% składowisk częstotliwość badań została zachowana. W przypadku pozostałych 27% odnotowano odstępstwa od zaleceń zawartych w rozporządzeniu.

Ocena jakości wód podziemnych wokół składowisk odpadów przeprowadzona została

w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych. Klasyfikacja poszczególnych elementów fizykochemicznych wykazała, że badane wody charakteryzowały się zróżnicowaną jakością: od wód o bardzo wysokiej jakości (klasa I) do wód złej jakości (klasa V). Zmierzona została również głębokość zalegania zwierciadła wód podziemnych w punktach pomiarowych.

Badania 60 składowisk objętych monitoringiem wód podziemnych (ponad 52%) nie

wykazały przekroczenia wartości granicznych wskaźników określonych dla dobrego stanu chemicznego (I – III klasa). Mieściły się one w dolnych granicach wartości charakterystycznych dla składowisk odpadów komunalnych. Badania pozostałych 55 składowisk (blisko 48%) wykazały stężenia w zakresie IV i V klasy (wykres 15).

0 10 20 30

Odczyn pH

Zas olenie (PE, Cl, SO4)

Metale ciężkie (P b, Cd, Cr, Hg,Ni, Zn, Cu)

L iczba obiektów, w któryc h stwierdzono przekroczenia

W WA

Związki azotu (NH 4, NO3, NO2)

1

1

18

19

22

Subst. ropopochodne

2

Wykres 15. Wskaźniki determinujące stan wód podziemnych w rejonie składowisk odpadów monitorowanych w 2013 r. (źródło: WIOŚ)

W odniesieniu do składowisk przyjmujących odpady komunalne stwierdzono wysokie

(przekraczające klasę IV i V) stężenia następujących wskaźników: ogólny węgiel organiczny (OWO), przewodność elektrolityczna, odczyn pH, cynk, chrom, ołów, kadm, nikiel, rtęć i WWA. Wysoką koncentrację badanych wskaźników zarejestrowano w rejonie: składowiska odpadów komunalnych należącego do U. G. Puławy w Gołębiu, składowiska PGKiM w Łęcznej (Kol. Stara Wieś), składowiska odpadów niebezpiecznych w Poniatowej Wsi, składowiska U.G. Trawniki w Dorohuczy, składowiska odpadów

64

Page 6: Wody podziemne - wios.lublin.pl · Krasnobród Belfont (użytek ekologiczny) / Krasnobród lasy I Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa 5,2 9. Wieprz Hutki (pomnik przyrody)/ Krasnobród

Raport o stanie województwa lubelskiego w 2013 roku 

  

komunalnych w Lebiedziewie „EKP-BUG” Sp. zoo. Kobylany i składowiska odpadów komunalnych Kopyłów (pow. hrubieszowski).

W otoczeniu składowisk gromadzących odpady przemysłowe zarejestrowano, podobnie jak w latach ubiegłych, przekroczenia badanych wskaźników na poziomie klasy IV i V. W rejonie składowiska Zakładów Azotowych „PUŁAWY” S.A. były to amoniak, azotyny, azotany, siarczany, żelazo oraz pH, natomiast w rejonie składowiska odpadów pogórniczych Lubelski Węgiel „BOGDANKA” S.A.: siarczany, przewodność elektrolityczna, Mn, Mg, Na, Ca, Ni, Fe, Cl, pH. Stan chemiczny wód określony został jako słaby. Wody badane w rejonie składowiska zarządzanego przez Przedsiębiorstwo Usług Wodno – Budowlanych „WOD-BUD” w Kraśniku uzyskały status wód o dobrym stanie chemicznym.

Nie wszystkie jednostki zarządzające składowiskami wywiązywały się z zaleceń wynikających z obowiązujących przepisów, zarówno jeśli chodzi o zakres badanych wskaźników, jak i częstotliwość prowadzonych badań. Spowodowało to utrudnienie oceny oddziaływania tych obiektów na środowisko. Obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenia związkami azotu pochodzącymi ze źródeł rolniczych (OSN)

Odpowiedzią UE na postępującą eutrofizację wód spowodowaną przedostawaniem się azotanów pochodzenia rolniczego do wód powierzchniowych i podziemnych jest dyrektywa azotanowa. Precyzuje ona wobec państw członkowskich wymagania zmierzające do ograniczenia zanieczyszczenia wód azotem z produkcji rolniczej, m.in. poprzez wyznaczenie obszarów szczególnie wrażliwych, na których stwierdzono występowanie w wodach powierzchniowych i podziemnych podwyższonej zawartości azotanów. Na obszarach tych wprowadza się program działań dotyczący praktyk rolniczych oraz monitoring operacyjny wód pod kątem zawartości substancji biogennych.

W latach 2004-2008 na terenie województwa lubelskiego monitorowano 2 obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenia związkami azotu pochodzącymi ze źródeł rolniczych: OSN Przegaliny Duże i Ludwin. Obydwa obszary wyznaczono z tytułu przekroczeń stężeń azotanów w wodach podziemnych. W II połowie roku 2008 zakończono działania realizowane na terenie OSN Ludwin, kontynuując w latach 2008-2012 działania na OSN Przegaliny Duże wyznaczonym na terenie gminy Komarówka Podlaska. Program realizowany był do połowy 2012 r. W październiku 2012 roku Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie (RZGW) wydał rozporządzenie Nr 6/2012 w sprawie określenia wód powierzchniowych i podziemnych wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych wód należy ograniczyć na terenie województwa lubelskiego. Zgodnie z ww. rozporządzeniem na terenie województwa lubelskiego kontynuowane były działania na terenie OSN Przegaliny Duże oraz wyznaczono 4 nowe obszary szczególnie narażone: Kuraszew, Czerniejówka, Kanał Żmudzki i Uherka.

Podstawą wyznaczenia obszarów były przekroczenia średniej wartości azotanów: - w wodach podziemnych: na terenie OSN Przegaliny Duże (gmina Komarówka Podlaska) oraz OSN Kuraszew (gmina Wohyń), - w wodach powierzchniowych rzek: Czerniejówka, Kanał Żmudzki oraz Uherka (na odcinku od źródła do Garki). Ogółem na terenie województwa wyznaczono 5 obszarów szczególnie narażonych o łącznej powierzchni wynoszącej 13 905,43 ha.

W konsekwencji wyznaczenia OSN-ów, w styczniu 2013 roku ukazało się rozporządzenie Nr 1/2013 Dyrektora RZGW w Warszawie w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych dla OSN wyznaczonych na terenie województwa lubelskiego. Realizację programu zaplanowano na 4 lata. Rozporządzenie określiło obowiązki oraz sposób edukowania w zakresie dobrej

65

Page 7: Wody podziemne - wios.lublin.pl · Krasnobród Belfont (użytek ekologiczny) / Krasnobród lasy I Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa 5,2 9. Wieprz Hutki (pomnik przyrody)/ Krasnobród

Raport o stanie województwa lubelskiego w 2013 roku 

  

praktyki rolnej osób prowadzących działalność rolniczą na OSN, zasady kontroli rolniczych źródeł zanieczyszczenia oraz sposób monitorowania realizacji programu i jego efektów. WIOŚ w Lublinie wskazany został jako jednostka realizująca kontrole rolniczych źródeł zanieczyszczenia oraz monitoring efektów realizacji programu na podstawie stanu środowiska.

W roku 2013, zgodnie z przyjętym harmonogramem, nie prowadzono kontroli gospodarstw objętych programem. Działania w tym zakresie mają być podjęte od roku 2014.

Skuteczność prowadzonych działań monitorowano w roku 2013 na 4 z 5 wyznaczonych obszarów. Badania jakości wód powierzchniowych na niemonitorowanym OSN Kanał Żmudzki realizowane będą w 2014 r. Szczegółową lokalizację punktów poboru w roku 2013 przedstawia mapa 1.

W ramach monitoringu płytkich wód gruntowych na terenie OSN Przegaliny Duże przeprowadzono badania w 4 punktach pomiarowych, natomiast na terenie OSN Kuraszew w 1 punkcie. Punkty poboru były zlokalizowane w płytkich studniach kopanych położonych na wyznaczonych obszarach. Ocenę jakości wód gruntowych sporządzono na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23.07.2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. 2008 r. Nr 143 poz. 896). Na podstawie uzyskanych wyników elementów fizykochemicznych w roku 2013, stan płytkich wód podziemnych mieścił się w przedziale od klasy II do klasy V. Decydującym parametrem była zawartość azotanów w wodzie, których poziom, zgodnie z dyrektywą azotanową, nie powinien przekraczać 50 mg/l. Wartości omawianego parametru mieściły się w zakresie od 27,9 do 234,4 mg/l, przy średniej z lat 2004 – 2013 wynoszącej 117,27 mg/l. Najwyższe wyniki azotanów uzyskano w studni zlokalizowanej w miejscowości Przegaliny Duże 137, a najniższe w miejscowości Derewiczna. Średnia zawartość azotanów w wodach podziemnych na terenie OSN Kuraszew kształtowała się na poziomie 89,4 mg/l (IV klasa), przekraczając tym samym wartość dopuszczalną.

Badania jakości wód powierzchniowych realizowano na OSN Uherka (odcinek od źródła do Garki) oraz Czerniejówka. Badania prowadzono z częstotliwością 8 razy w roku. Ocenę jakości wód powierzchniowych sporządzono na podstawie wartości granicznych, określonych rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23.12.2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. 2002 r. Nr 241, poz. 2093). Stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości średniorocznej azotanów w rzekach Czerniejówka i Uherka, wynoszącej 10mg/l. Stężenia azotanów wyniosły odpowiednio 15,6 i 11,7 mg/l. Ponadto stężenie chlorofilu „a” w rzece Uherce wyniosło 28,3 µg/l, przy dopuszczalnej określonej na poziomie 25 µg/l. Przeprowadzone badania wód powierzchniowych przepływających przez wyznaczone OSN potwierdziły ich wrazliwość na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych.

Program działań realizowany od roku 2004 na terenie gminy Komarówka Podlaska (OSN Przegaliny Duże) przyniósł efekty w zakresie podniesienia świadomości rolników objętych programem oraz przestrzegania zasad dobrej praktyki rolnej. Zaobserwowano również powolny spadek poziomu azotanów w studni położnej w miejscowości Derewiczna. Trend taki nie jest niestety zauważalny w przypadku pozostałych studni. Proces naprawczy środowiska jest jednak procesem długofalowym, o czym należy pamiętać zwłaszcza w odniesieniu do nowych obszarów, gdzie wdrażanie programu dopiero się rozpoczęło i na wymierne efekty należy poczekać.

66

Page 8: Wody podziemne - wios.lublin.pl · Krasnobród Belfont (użytek ekologiczny) / Krasnobród lasy I Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa 5,2 9. Wieprz Hutki (pomnik przyrody)/ Krasnobród

Raport o stanie województwa lubelskiego w 2013 roku 

  

Mapa 11. Lokalizacja punktów pomiarowych na OSN badanych w roku 2013 r. (źródło: WIOŚ)

67

Page 9: Wody podziemne - wios.lublin.pl · Krasnobród Belfont (użytek ekologiczny) / Krasnobród lasy I Wapń-II klasa, wodorowęglany- II klasa 5,2 9. Wieprz Hutki (pomnik przyrody)/ Krasnobród

Raport o stanie województwa lubelskiego w 2013 roku 

  

Reakcje

W roku 2013 na terenie województwa lubelskiego kontynuowano inwestycje w zakresie gospodarki ściekowej dotyczące budowy nowych oraz modernizacji już istniejących oczyszczalni ścieków.

Oddane zostały do użytku 4 nowe oczyszczalnie ścieków zlokalizowane w miejscowościach: Kurów, Milanów, Spiczyn oraz Wieprzów Tarnawacki. Ponadto przeprowadzono szereg modernizacji już istniejących obiektów w celu zwiększenia ich efektywności. Przeprowadzono między innymi modernizację oczyszczalni ścieków w Dubience, wyposażając ją w nową mechaniczno-biologiczną technologię oczyszczania ścieków wraz Oczyszczalnia w Koroszczynie Fot. M. Sobocińska

z ich elektronicznym pomiarem. Zamontowano również urządzenia do pomiaru ilości osadu oraz prasę do jego odwadniania. Wykonano zbiornik uśredniający ścieki dowożone wraz z pomiarem ich ilości.

Zmodernizowano również gminną oczyszczalnię w Wierzbicy w celu zwiększenia jej przepustowości z 190 m3/d do 300 m3/d. Zastosowano dwustopniowy mechaniczno-biologiczny proces oczyszczania ścieków z niskoobciążonym osadem czynnym, z redukcją związków biogennych oraz stabilizacją osadu.

Prace remontowe prowadzone były również na oczyszczalni we Wrzosowie (gmina Borki). Wykonano m.in. w pompowni głównej instalację 2 nowych pomp, wymieniono rury, zainstalowano kosz na skratki z żurawiem, wykonano instalację 2 dmuchaw. Wyremontowano osadnik wtórny oraz wymieniono pompę recyrkulacyjną. Sterownię wyposażono w szafę sterowniczą wraz z system monitoringu i wizualizacji technologii w systemie GPRS. Przeprowadzono również prace remontowe sieci kanalizacyjnej na odcinku 60 m wraz z remontem 4 studzienek.

Modernizacją objęto również urządzenia oczyszczalni w Borkach. Prace dotyczyły przeglądu technicznego urządzeń elektrycznych i sterowniczych oczyszczalni, wymiany dysz napowietrzających, zakupu nowej dmuchawy i agregatu prądotwórczego, regulacji pracy urządzeń dostarczających powietrze do reaktora biologicznego, budowy sieci kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej ciśnieniowej z pompowniami sieciowymi oraz rurociągami tłocznymi ścieków na odcinku Borki – Osowno.

W roku 2013 zakończono rozbudowę oczyszczalni ścieków w Jabłoniu. W ramach prowadzonego przedsięwzięcia przeprowadzono następujące prace: remont pompowni głównej, sita i piaskownika, wybudowano pompownię ścieków II stopnia, przebudowano reaktor biologiczny zmieniając technologię oczyszczania ścieków z przepływowej na sekwencyjną, zastosowano proces biologicznego oczyszczania z podziałem na cykle, zastosowano drobnopęcherzykowe napowietrzanie ścieków, zaadaptowano istniejąc zbiornik jako zagęszczacz osadu nadmiernego, wybudowano wiatę i zainstalowano prasę do odwadniania osadów ściekowych. Ponadto wykonano remont istniejących budynków i montaż instalacji elektrycznej.

68