Welstand op maat

“beschermen wat moet, vrijlaten wat kan”

Programma

• 19.30–20.00: Presentatie “Wat is welstand en waarom

willen we het anders?”

• 20.00–20.15: Vragen n.a.v. presentatie

• 20.15-20.25: Pauze

• 20.25-21.40: In groepjes aan de slag met de

welstandskaarten

• 21.40-21.55: Gezamenlijk de resultaten presenteren en

bespreken

• 21.55-22.00: Afsluiting door wethouder Hans Adriani

Inhoud presentatie

• Wat is welstand en wanneer krijgt u ermee te maken?

• Waarom wordt welstand anders?

• Basisprincipes en algemene richtlijnen

• Vertaling in welstandsniveaus

• Welstandsregels in uw wijk Doorslag

Wat zijn welstandsregels?

• Regels over de minimale kwaliteit van een

gebouwontwerp.

• Een ontwerp voldoet aan “welstand” als:

A. Het ontwerp van het gebouw zelf voldoende is.

B. Het ontwerp van het gebouw voldoende past in de

directe omgeving.

Wanneer speelt welstand?

1. U gaat iets bouwen

2. U heeft een vergunning nodig

3. Door uw bouwactiviteit verandert de buitenkant

4. Uw bouwsel blijft langer dan 5 jaar in stand (10)

5. Uw gemeente heeft welstandregels

• Uitzondering: U maakt iets dat naar algemene

maatstaven “te lelijk” is (exces)

Voorbeeld exces

We schrijven aan om het exces ongedaan te maken.

Vergunningsvrij bouwen (1)

Vergunningsvrij bouwen (2)

Basisprincipe: Vergunning verplicht als bouwwerk zichtbaar

is vanuit de openbare ruimte (vanwege welstand)

Toets bouwaanvraag

Wij toetsen uw bouwaanvraag aan:

1) Wat mag u bouwen?

Bestemmingsplan: max. oppervlakte, hoogte, afstanden tot

perceelsgrens en gebruiksmogelijkheden.

2) Wat zijn de bouwtechnische eisen?

Bouwbesluit: Veiligheid (constructie, brand), Gezondheid

(ventilatie, geluid, daglicht), Bruikbaarheid (afmetingen,

aanwezigheid), Energiezuinigheid (isolatie, installaties).

3) Hoe mag het eruit zien?

Welstandsregels

Waarom welstandsregels?

1. De kwaliteit van de openbare ruimte is een algemeen

belang (bewoners, gebruikers, voorbijgangers…)

2. De gemeente behartigt dit algemene belang van

ruimtelijke kwaliteit o.a. door welstandsregels

3. Bouwwerken zijn beeldbepalend voor de beleving en

waardering van ieders dagelijkse werk- en leefomgeving

4. Er moet een redelijk evenwicht zijn tussen individuele

vrijheden en dit algemene belang.

5. We zoeken naar algemene, breed gedragen regels voor

wat ruimtelijke kwaliteit is.

Wat is ruimtelijke kwaliteit?

Wat is ruimtelijke kwaliteit?

Wat is ruimtelijke kwaliteit?

Wat is ruimtelijke kwaliteit?

Regels over “smaak”???

Waarom nieuwe regels?

1) Trend: welstand is op rijksniveau en lokaal al langer

onderwerp van discussie en deregulering.

2) Behoefte: Ook in Nieuwegein behoefte aan

vereenvoudiging van regels en werkwijze.

3) Toetsproces sneller en goedkoper.

4) Imagoverbetering:

• Herkenbare basisprincipes van architectuur (draagvlak).

• Mening vragen van bewoners (participatie).

• Beschermen wat moet, vrijlaten wat kan (begrip)

• Niet “betuttelen” maar inspireren en stimuleren

Basisprincipes van architectuur

• Net als andere vormen van cultuur is architectuur een

afspiegeling van een tijdsbeeld/stijlperiode.

• Na verloop van tijd krijgt die architectuur ook als

zodanig herkenning en waardering.

• De kwaliteit en herkenbaarheid van architectuur volgt uit

de manier waarop invulling is gegeven aan de “zes

basisprincipes van architectuur”.

• Afhankelijk van het welstandsniveau dat we gaan

toekennen, zijn de basisprincipes wel of niet van

toepassing.

Basisprincipes en welstandsniveaus

6

5

4

3

2

1

vrij normaal bijzonder streng

Basi

spri

ncip

e

welstandsniveau

HO

OFD

VORM

, OM

GEV

ING

DET

AILS

, MAT

ERIA

AL &

KLE

UR

Concrete RegelBasisprincipe

van architectuur

VERBOUW NIEUWBOUW VERBOUW NIEUWBOUW VERBOUW NIEUWBOUW VERBOUW NIEUWBOUW

1.De verschijningsvorm moet een logische relatie hebben met de functie.

Vorm, functie en constructie

X X X X X X X

2.Het constructieprincipe is in logische verhoudingen afte leiden uit de verschijningsvorm.

Vorm, functie en constructie

X X X X X

3.De hoofdvorm en de uitstraling moeten passen bij de directe omgeving en de aanwezige hoofdgebouwen.

Relatie tussen gebouw en omgeving

X X X X X X X

4.De grens tussen openbaar en privé moet duidelijk herkenbaar zijn

Relatie tussen gebouw en omgeving

X X X X X

5.De symmetrie, ritmiek, schaal en samenhang in de compositie van de gebouwelementen zijn helder, rustig en logisch.

Helderheid en complexiteit van

de compositieX X X X X X

6.Een gebouw heeft voldoende uitdagende elementen om interessant en boeiend te zijn.

Helderheid en complexiteit van

de compositieX X X X

7.Waardevolle kenmerken van een bepaalde bouw- of stijlperiode moeten behouden blijven

Associaties met de bouw- of stijlperiode

X X X X

8.Nieuw- en verbouw mag verwijzen naar een eerdere stijlperiode maar moet eigentijds zijn en geen imitatie.

Associaties met de bouw- of stijlperiode

X X X X X X

9.De gevelvlakken worden nader ingevuld in een juiste schaal- en maatverhouding.

Schaal- en maatverhoudinge

n binnen de gevelvlakken

X X X X X

10.Gevelopeningen zijn logisch gepositioneerd in het gevelvlak en versterken de ruimtelijke werking.

Schaal- en maatverhoudinge

n binnen de gevelvlakken

X X X X X

11.Materialen en kleuren passen bij het architectonische ontwerp, de aard en ontstaansperiode van het gebouw en de directe omgeving.

Afwerking: materiaal, kleur

en detailsX X X X X

12.Overgangen en randafwerkingen zijn zorgvuldig gedetailleerd.

Afwerking: materiaal, kleur

en detailsX X X X X

Excessenregeling X X X X X X X X

Nieuwe regels in Doorslag

Analysekaart:

• Wat voor soort gebouwen zijn er (woningen, kantoren,

winkels, publieke gebouwen)?

• Welke herkenbare bouwstijlen zijn aanwezig?

• Wat zijn de blikvangers/beeldbepalende gebouwen?

• Wat zijn de hoofdroutes en knooppunten?

• Zijn er belangrijke zichtlocaties?

Nieuwe regels in Doorslag

Welstandsniveaukaart:

Factoren die waardetoekenning bepalen:

1. Uw eigen beleving

2. Cultuurhistorische waarde (monument)

3. Karakteristieke waarde (voor een bouwstijl/bouwperiode)

4. Schaarsheid (is de bouwstijl veel/weinig

vertegenwoordigd in Nieuwegein/Nederland)

5. Invloed op de openbare ruimte

6. Beeldbepalend element

7. Hoofdroute, wijkwegen of binnenerven

Nieuwe regels in Doorslag

Welstandsniveaukaart:

• Welke afwijkingen heeft u gevonden in de analyse?

• Welke gebieden/objecten heeft u welstandsniveau streng

gegeven en waarom?

• Welke gebieden/objecten heeft u welstandsniveau vrij

gegeven en waarom?

• Wat vind u van de opzet van deze avond en heeft u

suggesties voor het vervolg?

Nieuwe regels in Doorslag

Terugkoppeling vanuit de groepjes:

1. Welke afwijkingen heeft u gevonden in de analyse?

2. Welke gebieden/objecten heeft u welstandsniveau

streng gegeven en waarom?

3. Welke gebieden/objecten heeft u welstandsniveau vrij

gegeven en waarom?

4. Wat vind u van de opzet van deze avond en heeft u

suggesties voor het vervolg?

VRIJ NORMAAL BIJZONDER STRENG

Vragen/opmerkingen?

Welstand op maat

“beschermen wat moet, vrijlaten wat kan”

Basisprincipe 1

Vorm, functie en constructie

1.De verschijningsvorm moet een logische relatie hebben

met de functie.

2.Het constructieprincipe is in logische verhoudingen af te

leiden uit de verschijningsvorm.

Goed vs Fout

Basisprincipe 2

Relatie tussen gebouw en omgeving (object en

context)

1.De hoofdvorm en de uitstraling moeten passen bij de

directe omgeving en de aanwezige hoofdgebouwen.

2.De grens tussen openbaar en privé moet duidelijk

herkenbaar zijn.

Goed vs Fout

Basisprincipe 3

Helderheid en complexiteit van de compositie

1. De symmetrie, ritmiek, schaal en samenhang in de

compositie van de gebouwelementen zijn helder, rustig

en logisch.

2. Een gebouw heeft voldoende uitdagende elementen om

interessant en boeiend te zijn.

Goed vs Fout

Basisprincipe 4

Associaties met de bouw- of stijlperiode

1. Waardevolle kenmerken van een bepaalde bouw- of

stijlperiode moeten behouden.

2. Nieuw- en verbouw mag verwijzen naar een eerdere

stijlperiode maar moet eigentijds zijn en geen imitatie.

Goed vs Fout

Basisprincipe 5

Schaal en maatverhoudingen

1. De gevelvlakken worden nader ingevuld in een juiste

schaal- en maatverhouding.

2. Gevelopeningen zijn logisch gepositioneerd in het

gevelvlak en versterken de ruimtelijke werking

Goed vs Fout

Basisprincipe 6

Afwerking: materiaal, kleur en details

1. Materialen en kleuren passen bij het architectonische

ontwerp, de aard en ontstaansperiode van het gebouw

en de directe omgeving.

2. Overgangen en randafwerkingen zijn zorgvuldig

gedetailleerd.

Goed vs Fout