Załącznik do Uchwały Nr XXXVII /229 /2013

Rady Powiatu Płońskiego z dnia 27 marca 2013 roku

PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZOSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

W POWIECIE PŁOŃSKIM NA LATA 2013-2020

PŁOŃSK, 2013 ROK

Spis treści

Wstęp ………………………………………………………………………………………. s. 3

I. Niepełnosprawność w społeczeństwie

1. Definicja niepełnosprawności ……………………………………………... s. 3

2. Zróżnicowanie niepełnosprawności ……………………………………….. s. 6

3. Niepełnosprawność w prawie polskim …………………………………….. s. 8

II. Realizacja zadań na rzecz osób niepełnosprawnych w powiecie płońskim

1. Realizacja zadań przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie …………..s. 10

2. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności ………………… s. 14

3. Europejski Fundusz Społeczny – nowe możliwości wsparcia procesu

rehabilitacji i integracji społecznej osób niepełnosprawnych ……………. s. 15

4. „Aktywny Samorząd” ……………………………………………………. s. 18

III. Wsparcie osób niepełnosprawnych w powiecie płońskim

1. Charakterystyka powiatu płońskiego …………………………………….. s. 20

2. Zasoby pomocy społecznej w powiecie płońskim ……………………….. s. 22

IV. Program Działań Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w powiecie płońskim

na lata 2013- 2020 ……………………………………………………………. s. 25

Zakończenie ………………………………………………………………………………. s. 29

Załączniki:

- Załącznik nr 1 do Programu Działań Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w powiecie

płońskim na lata 2013-2020

2

Wstęp

Miarą kultury społeczeństwa jest w dużej mierze jego stosunek do osób

niepełnosprawnych. Prawa i problemy osób niepełnosprawnych są ciągle przedmiotem

zainteresowania organizacji międzynarodowych, m.in. Unii Europejskiej. Należy pamiętać, że

to nie społeczność międzynarodowa, ale my sami poczynając od najmniejszej społeczności

lokalnej, tej w której toczy się nasze codzienne życie, poprzez gminę i powiat powinniśmy

czynić starania aby osoby z naszego otoczenia, które potrzebują pomocy, wsparcia

i zrozumienia mogły je otrzymać od nas, by później razem z nami mogły przyczyniać się do

kształtowania takich postaw wśród społeczności „małej ojczyzny”, aby nikt nie czuł się

odrzucony. Aby każdy miał świadomość, że działania oczywiście na miarę indywidualnych

możliwości, kształtują nasz codzienny świat.

Istotą społeczeństwa obywatelskiego są jego aktywni obywatele. Osoby

niepełnosprawne mają nie tylko prawa, ale i obowiązki. Jednak różnego rodzaju bariery

sprawiają, że nie są one w stanie tych obowiązków wypełnić. W związku z tym należy podjąć

stosowne działania i usuwać wszelkie bariery, które utrudniają bądź też uniemożliwiają

przestrzeganie praw i wykonywanie obowiązków. Dlatego też należy stworzyć system

wsparcia dla osób niepełnosprawnych w Powiecie Płońskim.

I. Niepełnosprawność w społeczeństwie1. Definicja niepełnosprawności

Stosunek społeczeństwa do osób niepełnosprawnych zmieniał się na przestrzeni

wieków wraz z rozwijającym się w świadomości społecznej procesem akceptacji tych osób.

W każdym społeczeństwie możemy znaleźć określoną liczbę osób, które z różnych przyczyn,

m. in. wrodzonych, dziedzicznych, z powodu chorób, nieprawidłowych warunków życia,

a także wszelkiego rodzaju wypadków nie posiadają pełnej sprawności fizycznej lub

psychicznej. Osoby te nazywane są „osobami niepełnosprawnymi” przy czym

niepełnosprawność rozumiana jest jako czasowe lub trwałe obniżenie sprawności

psychofizycznych funkcji organizmu.

3

Według definicji sformułowanej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) –

osoba niepełnosprawna to osoba, u której istotne uszkodzenia i obniżenie sprawności

funkcjonowania organizmu powodują uniemożliwienie, utrudnienie lub ograniczenie

sprawnego funkcjonowania w społeczeństwie, biorąc pod uwagę takie czynniki jak płeć, wiek

oraz czynniki zewnętrzne.1

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w Międzynarodowej Klasyfikacji

Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (2001 r.) wyróżniła trzy wymiary

niepełnosprawności:

wymiar biologiczny

wymiar osobisty (indywidualny)

wymiar społeczny

Istotę niepełnosprawności w tych wymiarach stanowi odchylenie od normalnego poziomu

funkcjonowania lub tylko w niektórych z nich. Odchylenia mogą przyjąć następujące formy:

W wymiarze biologicznym: zniesienie, ograniczenie lub zaburzenie przebiegu

czynności organizmu wynikające z uszkodzenia struktury jego narządów.

W wymiarze osobistym (indywidualnym) – całkowite ograniczenie aktywności,

a przede wszystkim utrudnienie, ograniczenie albo nawet uniemożliwienie wykonywanie

niektórych życiowych i zawodowych zadań. W niektórych przypadkach jest to całkowita

niezdolność do samodzielnej egzystencji i uzależnienie od pomocy innych osób.

W wymiarze społecznym – ograniczenie uczestnictwa w życiu społecznym na gruncie

swojego środowiska lokalnego. Ograniczona aktywność w tym obszarze, bierność społeczna,

brak zainteresowania życiem społecznym prowadzi do wykluczenia społecznego.

Niepełnosprawność w tych trzech wymiarach może przyjąć różne stopnie, a decydują

o nich czynniki środowiskowe i czynniki indywidualne (cechy osobiste). Czynniki

środowiskowe to przede wszystkim czynniki środowiska fizycznego i społecznego, w miejscu

zamieszkania, czyli:

wszelkiego rodzaju bariery architektoniczne i urbanistyczne – utrudniony dostęp do

obiektów użyteczności publicznej oraz fizyczne trudności w poruszaniu się

w środowisku przystosowanym do potrzeb osób sprawnych,

niewłaściwe postawy – stosunek środowiska lokalnego do osób niepełnosprawnych,

1 Strona internetowa: www. niepełnosprawni.pl

4

brak dostępności lub bardzo utrudniony dostęp do edukacji, rehabilitacji i pomocy dla

osób niepełnosprawnych,

Do cech osobistych, mających wpływ na funkcjonowanie człowieka w środowisku

należy zaliczyć wiek, płeć, wykształcenie, zawód, doświadczenie życiowe, aktualną sytuację

życiową i społeczną.

Konsekwencje niepełnosprawności przejawiają się we wszystkich obszarach życia.

Mogą one przybierać następujące formy:

utrudnienia – osoba niepełnosprawna ma możliwość wykonywania codziennych

czynności, pracy zawodowej, uczestniczenia w życiu społecznym, ale napotyka na

trudności,

ograniczenia – istnieje możliwość wykonywania codziennych zadań, pracy

zawodowej i uczestniczenia w życiu społecznym ale w niepełnym lub ograniczonym

zakresie,

uniemożliwienia – osoba niepełnosprawna nie jest zdolna do samodzielnego

wykonywania codziennych zadań, pracy zawodowej i nie może samodzielnie

uczestniczyć w życiu społecznym.

W niektórych przypadkach wymienionych powyżej może zachodzić konieczność

częściowej lub okresowej pomocy innej osoby w celu umożliwienia właściwej egzystencji

i pełnienia ról społecznych. W zależności od rodzaju niepełnosprawności ta konieczność

może wymagać także stałej lub długotrwałej opieki i pomocy.2

Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzona w Nowym Jorku dnia 13

grudnia 2006 r. ratyfikowana przez Polskę dnia 6 września 2012 r.3 zalicza do osób

niepełnosprawnych osoby, które mają długotrwale naruszoną sprawność fizyczną, umysłową,

intelektualną lub w zakresie zmysłów co może, w oddziaływaniu z różnymi barierami,

utrudniać im pełny i skuteczny udział w życiu społecznym, na zasadzie równości z innymi

osobami.

2. Zróżnicowanie niepełnosprawności

2 Majewski T., Osoby niepełnosprawne: problemy, potrzeby i możliwości zawodowe, w: Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Materiały szkoleniowe. Warszawa 2007, Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna, s. 9-113 Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1169

5

Według Międzynarodowej Klasyfikacji Uszkodzeń, Niepełnosprawności i Upośledzeń

Światowej Organizacji Zdrowia niepełnosprawność to ograniczenie lub brak – wynikający

z uszkodzenia- możliwości wykonywania czynności na poziomie uważanym za normalny dla

człowieka. Oznacza to mniej więcej tyle, że jeżeli jakiś organ funkcjonuje poniżej przyjętej

dla człowieka normy to możemy mówić o niepełnosprawności. Jeżeli występuje zniesienie

czynności jakiegoś organu i brak sprawności to wtedy mamy do czynienia z niesprawnością.

Niepełnosprawność w wyniku określonych zabiegów i ćwiczeń można ograniczyć.

W zależności od rodzaju braku lub ograniczenia wyróżnia się:

Niepełnosprawność sensoryczną, czyli obniżenie sprawności funkcjonowania

narządów zmysłu, przede wszystkim wzroku i słuchu. W tej grupie dominują osoby

niewidome i słabowidzące (całkowity brak wzroku lub ostrość wzroku nie przekraczająca

1/20 normalnej ostrości widzenia bądź ograniczenie pola widzenia do przestrzeni zawartej

w 200). W zależności od czasu w jakim doszło do powstania niepełnosprawności możemy

wyróżnić osoby niewidome czyli te, które nie widzą od urodzenia lub nie pamiętają by

kiedykolwiek widziały oraz osoby ociemniałe, do których zalicza się osoby, które w swoim

życiu posługiwały się wzrokiem, ale z różnych powodów go utraciły.

Do tej grupy należą także osoby niesłyszące i słabo słyszące. Głuchota podobnie jak

ślepota może występować od urodzenia lub być następstwem choroby albo nieszczęśliwego

wypadku. Uszkodzenie słuchu może występować w stopniu lekkim (ubytek słuchu od

20-40dB), umiarkowanym (od 40-60dB), znacznym (od 70-90dB) i głębokim (powyżej

90dB). Osoby z uszkodzeniem słuchu w stopniu głębokim nie słyszą i nie rozumieją mowy

nawet przy użyciu aparatów słuchowych. Osoby z uszkodzeniem słuchu w stopniu

umiarkowanym i lekkim korzystają z aparatów słuchowych. Mówiąc o osobach

z uszkodzeniem słuch w stopniu znacznym i głębokim używa się określeń osoba niesłysząca,

głucha lub głuchoniema. Osoby z uszkodzeniem słuchu w stopniu umiarkowanym i lekkim

określamy jako słabo słyszące.

Niepełnosprawność fizyczną, która polega na uszkodzeniu funkcjonowania narządów

wewnętrznych (przewlekłe schorzenia narządów wewnętrznych, np. choroby układu krążenia,

choroby układu oddechowego – w tych przypadkach dysfunkcja często jest niewidoczna)

6

i uszkodzeniu narządu ruchu (ograniczona sprawność kończyn górnych, dolnych lub

kręgosłupa). Zgodnie z Klasyfikacją Światowej Organizacji Zdrowia przez uszkodzenie

narządu ruchu rozumie się:

o brak i uszkodzenie w anatomicznej strukturze narządu ruchu,

o zaburzenia czynności motorycznych, które mogą występować w postaci porażenia

(całkowity zanik czynności ruchu) i niedowładu (częściowy zanik czynności ruchu),

o deformację narządu ruchu

Niepełnosprawność psychiczną – dotyczy ona przede wszystkim sfery emocjonalnej

i osobowościowej. Przyczyny powstawania chorób psychicznych są w większości nieznane.

Należy także pamiętać o osobach z zaburzeniami intelektualnymi (upośledzenie lub

niedorozwój umysłowy). Niepełnosprawność intelektualna to obniżenie stanu sprawności

umysłowej w stosunku do normalnego, które charakteryzuje się niedorozwojem lub

zaburzeniami myślenia, uwagi i pamięci. Przyczyną niedorozwoju umysłowego nie jest

określona jednostka chorobowa ale cały zespół stanów chorobowych i uszkodzeń

ośrodkowego układu nerwowego. Natomiast przez upośledzenie umysłowe rozumie się stan

niedostatecznej sprawności intelektualnej powstały na skutek niedorozwoju lub uszkodzenia

we wczesnym dzieciństwie tkanki mózgowej. Do głębokiego stopnia upośledzenia

umysłowego zalicza się osoby z ilorazem inteligencji w przedziale 0-20, znacznego 20-35,

umiarkowanego 35-50, natomiast do lekkiego osoby z ilorazem inteligencji w przedziale

50-75. Czynniki warunkujące powstanie upośledzenia umysłowego możemy podzielić na:

prenatalne (przyczyny dziedziczne i wrodzone) i postprenatalne.

Niepełnosprawność złożoną – dotyczy ona osób dotkniętych więcej niż jednym rodzajem

niepełnosprawności, np. uszkodzenie narządu ruchu i zaburzenia psychiczne.

Wyżej wymienione rodzaje niepełnosprawności w różnym stopniu utrudniają,

ograniczają lub uniemożliwiają funkcjonowanie w życiu codziennym, zawodowym

i społecznym. Wyznaczają one także zakres wsparcia i pomocy dla poszczególnych osób

w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej.4

4 Wasiak Z., Zadania powiatu w rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych. Warszawa 2006, Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna, Zeszyt 42, s. 33-36.

7

3. Niepełnosprawność w prawie polskim

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej dnia 2 kwietnia 1997 r. w art. 32 gwarantuje

wszystkim obywatelom równość wobec prawa oraz prawo do równego traktowania przez

władze publiczne. Zakazuje także dyskryminacji w życiu politycznym, społecznym

i gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Natomiast art. 69 mówi o udzielaniu przez władze

publiczne, zgodnie z ustawą, pomocy z zakresu zabezpieczenia egzystencji, komunikacji

społecznej oraz przysposobienia do pracy. 5

Uchwalenie konstytucji pociągnęło za sobą przyjęcie przez Sejm RP w dniu 1 sierpnia

1997 r. – uchwały Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, która zawiera definicję

niepełnosprawności oraz prawa osób niepełnosprawnych. Jest ona zgodna ze standardami

prawa europejskiego. W uchwale definicja niepełnosprawności brzmi następująco:

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznaje, że osoby niepełnosprawne, czyli osoby, których

sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub

uniemożliwia życie codzienne, naukę, pracę oraz pełnienie ról społecznych, zgodnie

z normami prawnymi i zwyczajowymi, mają prawo do niezależnego, samodzielnego

i aktywnego życia oraz nie mogą podlegać dyskryminacji.6 Karta zawiera również szereg praw

osób niepełnosprawnych m.in. dostępu do opieki medycznej, edukacji, uczestnictwa w życiu

społecznym, itp.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz

zatrudnianiu osób niepełnosprawnych7- określa niepełnosprawności jako niezdolność do

wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności

organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy (art.2 pkt.10).

Ustawodawca ustala trzy stopnie niepełnosprawności, które wykorzystywane są do

realizacji celów ustawowych:

1) znaczny – osoba z naruszoną sprawnością organizmu, która jest niezdolna do

pracy bądź zdolna ale jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagająca stałej

lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób, w związku z brakiem możliwości

5 Dz.U. z 1997 r., Nr 78, poz. 4836 M.P. z 1997 r., Nr 50, poz. 4757 t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z póżn. zm

8

samodzielnego zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, do których

zalicza się samoobsługę, poruszanie się i komunikację,

2) umiarkowany – osoba z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolna do pracy

lub zdolna ale jedynie w warunkach pracy chronionej, wymagająca czasowej lub

częściowej pomocy innych osób w celu umożliwienia pełnienia ról społecznych,

3) lekki – osoba o naruszonej sprawności organizmu, która w sposób istotny

powoduje obniżenie zdolności do wykonywania pracy w porównaniu ze

zdolnościami jakie wykazują osoby o podobnych kwalifikacjach zawodowych

posiadające pełną sprawność psychiczną i fizyczną lub ma takie ograniczenia,

które dają się kompensować przy pomocy przedmiotów ortopedycznych, środków

pomocniczych i technicznych.

W przypadku osób, które nie ukończyły 16 roku życia, za osoby niepełnosprawne

uznawane są te, które mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym

okresie trwania powyżej 12 miesięcy gdzie przyczyną jest wada wrodzona, długotrwała

choroba lub uszkodzenie organizmu, powodująca konieczność zapewnienia im całkowitej

opieki lub pomocy w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych w taki sposób,

który przewyższy wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.8

Obecnie obowiązują dwa rodzaje orzecznictwa o niepełnosprawności, regulowane

przepisami prawa i prowadzone przez różne instytucje:

1) orzecznictwo do celów rentowych – orzekają lekarze orzecznicy Zakładu

Ubezpieczeń Społecznych i komisje lekarskie ZUS. Rolnicy i ich rodziny

otrzymują orzeczenia od lekarzy rzeczoznawców i komisji lekarskich Kasy

Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, a tzw. służby mundurowe (policjanci,

żołnierze, celnicy) są orzekane przez komisje lekarskie Ministerstwa Obrony

Narodowej lub Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji,

2) orzecznictwo do celów pozarentowych – realizowane przez miejskie lub

powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.

Osoby, o których stanie zdrowia orzekały komisje lekarskie MON, MSWiA lub

lekarze rzeczoznawcy KRUS w myśl aktualnie obowiązującej ustawy o rehabilitacji 8 Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób Niepełnosprawnych ( t.j.: Dz.U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.)

9

zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie są osobami

niepełnosprawnymi. Powinni ponownie stanąć przed powiatowym zespołem do spraw

orzekania o niepełnosprawności w celu uzyskania właściwego orzeczenia. Nie muszą tego

robić osoby posiadające dawną I, II lub III grupę inwalidzką, o ile nie straciły ważności.

Oprócz wyżej wymienionych aktów prawnych w prawie polskim funkcjonują jeszcze

inne ustawy i rozporządzenia, w których ustawodawca zapisał prawa osób

niepełnosprawnych, np. ustawy: o pomocy społecznej, o ochronie zdrowia psychicznego,

o świadczeniach rodzinnych, o rencie socjalnej, czy rozporządzenie w sprawie warsztatów

terapii zajęciowej, itd., itp.

II. Realizacja zadań na rzecz osób niepełnosprawnych w powiecie płońskim1.Realizacja zadań przez Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Płońsku

Zadania na rzecz osób niepełnosprawnych, które powinny realizować powiatowe

centra pomocy rodzinie wynikają z ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji

zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz wynikały

z przyjętego uchwałą nr XVIII/109/2004 Rady Powiatu Płońskiego z dnia 31 marca 2004

roku „Powiatowego Programu Działania Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych”.

Zadania Powiatu na rzecz osób niepełnosprawnych finansowane są głównie ze

środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Zgodnie z art. 35a ust. 7 i 8 wyżej wymienionej ustawy Rada Powiatu Płońskiego

każdego roku podejmuje uchwałę, w której dokonuje podziału środków Państwowego

Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przydzielonych algorytmem powiatowi

płońskiemu na realizację zadań na rzecz osób niepełnosprawnych. Środki PFRON

przeznaczone są na realizację zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i dysponuje nimi

Powiatowy Urząd Pracy w Płońsku oraz zadania z zakresu rehabilitacji społecznej, które

pozostają na dofinansowanie zadań realizowanych PCPR.

Zgodnie z art. 7 ww. ustawy przez rehabilitację osób niepełnoprawnych należy

rozumieć zespół działań, organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych ,

szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych, które zmierzają do osiągnięcia, przy aktywnym

uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu funkcjonowania, jakości życia

10

i integracji społecznej. Natomiast art. 9 precyzuje na czym ma polegać rehabilitacja

społeczna: rehabilitacja społeczna ma na celu umożliwianie osobom niepełnosprawnym

uczestnictwa w życiu społecznym(…) realizowana jest przede wszystkim przez:

1) wyrabianie zaradności osobistej i pobudzanie aktywności społecznej osoby

niepełnosprawnej,

2) wyrabianie umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych,

3) likwidację barier, w szczególności architektonicznych, urbanistycznych,

transportowych, technicznych, w komunikowaniu się i dostępie do informacji,

4) kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw i zachowań sprzyjających

integracji z osobami niepełnosprawnymi.

Zadania z zakresu rehabilitacji społecznej dofinansowywane przez powiat:

1) dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów

w turnusach rehabilitacyjnych,

2) dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych,

3) dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne

i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie

odrębnych przepisów,

4) dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się

i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych,

5) dofinansowanie rehabilitacji dzieci i młodzieży,

6) dofinansowanie usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika

7) dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej.

Podstawowe formy aktywności, które wspomagają proces rehabilitacji zawodowej

i społecznej osób niepełnosprawnych to uczestnictwo w warsztatach terapii zajęciowej

i turnusach rehabilitacyjnych.

Dnia 1 października 2008 r. w budynku parafialnym przy ul. Płockiej 17 rozpoczął

działalność pierwszy w Powiecie Płońskim Warsztat Terapii Zajęciowej przy Caritas Diecezji

Płockiej w Płońsku.

Warsztat Terapii Zajęciowej - to wyodrębniona organizacyjnie i finansowo placówka,

która stwarza osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość

11

rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskiwania lub przywracania umiejętności

niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Celem terapii zajęciowej jest nabycie przez osoby

niepełnosprawne umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności

osobistej, a także psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych

umiejętności zawodowych umożliwiających uczestnictwo w szkoleniach zawodowych albo

podjecie pracy.

W zajęciach organizowanych przez Warsztat uczestniczy 25 osób.

Turnus oznacza zorganizowaną formę aktywnej rehabilitacji połączoną z elementami

wypoczynku, której celem jest ogólna poprawa psychofizycznej sprawności oraz rozwijanie

umiejętności społecznych przez nawiązywanie i rozwijanie kontaktów społecznych, realizację

i rozwijanie zainteresowań, a także udział w innych zajęciach przewidzianych programem

turnusu. Turnusy rehabilitacyjne to forma rehabilitacji ciesząca się bardzo dużym

zainteresowaniem wśród niepełnosprawnych mieszkańców Powiatu Płońskiego.

Z dofinansowania do turnusu można skorzystać nie częściej niż raz w roku.

Wysokość dofinansowania uzależniona jest od stopnia niepełnosprawności i od wysokości

dochodu wnioskodawcy. Jeżeli osoba niepełnosprawna wymaga opieki osoby drugiej na

turnusie może również uzyskać dofinansowanie do pobytu opiekuna na tym turnusie.

Dla osób niepełnosprawnych niezwykle ważne w codziennym funkcjonowaniu jest

zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny i środki pomocnicze. Pomoc finansową ze środków

Funduszu osoby niepełnosprawne mogą uzyskać pod warunkiem, że sprzęt ten będzie

zakupiony na zlecenie lekarskie przy częściowej refundacji przez Narodowy Fundusz

Zdrowia. Rozliczenie dofinansowania może nastąpić w momencie dostarczenia do PCPR

faktury zakupu sprzętu/ środków z opisem o wysokości dofinansowania przez NFZ.

PCPR może maksymalnie dofinansować do 150% limitu NFZ. Dofinansowanie jest

uzależnione od dochodu w rodzinie wnioskodawcy, który nie może przekroczyć 50%

przeciętnego wynagrodzenia w rodzinie i 65% w przypadku osób samotnie gospodarujących.

Najczęściej osoby niepełnosprawne korzystają z pomocy w zakupie: aparatów

słuchowych, pieluchomajtek, obuwia ortopedycznego, wózków inwalidzkich, cewników itp.

Oprócz sprzętu ortopedycznego osoby niepełnosprawne coraz częściej korzystają

z pomocy w zakupie sprzętu rehabilitacyjnego.

12

Jednym z najistotniejszych zadań ujętych w katalogu form pomocy rehabilitacji

społecznej jest likwidacja barier funkcjonalnych w związku z indywidualnymi potrzebami

osób niepełnosprawnych.

Likwidacja barier architektonicznych dotyczy osób, które mają problemy

z poruszaniem się i w funkcjonowaniu w mieszkaniu. Prace mogą zostać dofinansowane do

80% ich ogólnych kosztów tylko w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej i dotyczą

prac, które w znacznym stopniu ułatwią osobie niepełnosprawnej funkcjonowanie

i wykonywanie codziennych czynności. W ramach prac związanych z likwidacją barier

architektonicznych osoba niepełnosprawna może otrzymać dofinansowanie np. na:

przystosowanie wejścia do domu (wykonanie podjazdu), przystosowanie łazienki do rodzaju

swojej niepełnosprawności, poszerzenie drzwi dla osób, które poruszają się na wózkach

inwalidzkich, wyłożenie podłogi materiałem antypoślizgowym, zainstalowanie w domu

niezbędnego oporęczowania, zamontowanie okna z klamką na dole ramy.

Istotną barierę stanowi również bariera w komunikowaniu się z otoczeniem.

Wnioskodawcy zakup sprzętu muszą potwierdzić opinią od lekarza specjalisty. Stosownie do

rodzaju niepełnosprawności wnioskodawca może zakupić sprzęt typu: fax, telefon,

komputer/laptop ze specjalistycznym oprogramowaniem ewentualnie oprzyrządowaniem.

Kolejnym zadaniem z zakresu rehabilitacji społecznej jest sport, kultura, rekreacja

i   turystyka osób niepełnosprawnych. Z zadania tego mogą korzystać organizacje pozarządowe

i instytucje prowadzące działalność na rzecz osób niepełnosprawnych minimum 2 lata.

Dofinansowanie może wynieść 60% kosztu realizacji imprezy. Zainteresowane

podmioty mogą składać wnioski na realizację określonych imprez do końca listopada roku

poprzedzającego rok realizacji wniosku.

2. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności

Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Płońsku

funkcjonuje od 2001 roku, jest jednostką organizacyjną podlegającą pod Powiatowe

13

Centrum Pomocy Rodzinie. Zajmuje się orzecznictwem do celów pozarentowych

(rehabilitacyjnych) działa, zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji

zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Zespół zgodnie z Zarządzeniem Nr 26 Starosty Płońskiego z dnia 26 czerwca

2007 roku realizuje zadania z zakresu administracji rządowej, dotyczące orzekania

o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności i obejmuje swoim zasięgiem działania

Powiat Płoński.

Zgodnie z cytowaną wcześniej ustawą, jednym z zadań Zespołu jest wydawanie

orzeczeń o niepełnosprawności z odpowiednimi wskazaniami co do: szkolenia,

odpowiedniego zatrudnienia, korzystania z systemu środowiskowego wsparcia

w samodzielnej egzystencji, konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej

osoby, spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w art.8 ust.1 ustawy –

prawo o ruchu drogowym, zaopatrzenia w sprzęt ortopedyczny i środki pomocnicze,

uczestniczenia w terapii zajęciowej, konieczności zamieszkiwania przez osobę

niepełnosprawną w oddzielnym pokoju. Rocznie Zespół wydaje ok. 1100 orzeczeń

Najczęściej występujące powody determinujące złożenie wniosków w celu wydania

orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (osoby powyżej 16 roku życia) stanowią świadczenia

pieniężne (zasiłki pielęgnacyjne, świadczenia pielęgnacyjne). Niewielki odsetek osób

niepełnosprawnych zwraca się do Zespołu Orzekającego z wnioskiem o określenie, bądź

ustalenie w orzeczeniu konieczności do używania karty parkingowej, która pomaga osobom

niepełnosprawnym, szczególnie mającym problemy z poruszaniem się na parkowanie w

miejscach niedozwolonych bez prawnych konsekwencji, w celu ułatwienia im funkcjonowania

i dotarcia do miejsc, z których korzystają.

Zmiana ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób

niepełnosprawnych od 1 stycznia 2002 roku wprowadziła nowe zadanie związane

z wydawaniem orzeczeń o niepełnosprawności dzieciom do 16–go roku życia.

Wnioski o wydanie tego rodzaju orzeczenia składane są w celu uzyskania zasiłku

pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego. Większość osób składających wnioski dla

swoich dzieci lub podopiecznych zwracały się do Zespołu właśnie w celach określonych

wyżej.

14

Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Płońsku zgodnie

z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca

2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności9

oraz na podstawie upoważnienia Starosty Płońskiego, wydaje również osobom

niepełnosprawnym legitymacje, która upoważnia do korzystania z ulg i uprawnień.

Legitymacje wydawane są osobom posiadającym prawomocne orzeczenie o stopniu

niepełnosprawności, niepełnosprawności lub orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień

oraz osobom, które posiadają ważne orzeczenia innych instytucji orzeczniczych - ZUS,

KRUS, MSWiA.

Dzięki utworzeniu i wprowadzeniu Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu

Orzekania o Niepełnosprawności praca Zespołu została znacznie usprawniona. W związku

z pracą w nowym systemie podniosła się jakość orzekania o niepełnosprawności.10

3. Europejski Fundusz Społeczny – nowe możliwości wsparcia procesu rehabilitacji

i integracji społecznej osób niepełnosprawnych

W 2008 r. powiatowe centra pomocy rodzinie po raz pierwszy mogły występować

o środki unijne na realizację projektów systemowych w ramach Programu Operacyjnego

Kapitał Ludzki Priorytet VII Promocja Integracji Społecznej, Działanie 7.1 Rozwój

i upowszechnianie aktywnej integracji, Poddziałanie 7.1.2 Rozwój i upowszechnianie aktywnej

integracji przez powiatowe centra pomocy rodzinie. Z tej szansy skorzystało również

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Płońsku i złożyło wniosek o przyznanie środków na

realizację projektu pn. „BĄDŹMY RAZEM – aktywna integracja usamodzielnianych

i niepełnosprawnych z terenu Powiatu Płońskiego”.

Realizacja projektu rozpoczęła się dnia 1 lipca 2008 r.

Koszty realizacji projektu przedstawia poniższa tabela.

Rokrealizacji

Wartość projektu ogółem w zł

Kwota dofinansowania z EFSw zł

Wkład własnyw zł

9 Dz.U. z 2003 r., Nr 139, poz. 132810 Sprawozdanie z działalności Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Płońsku i Powiatowego Zespołu Do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności oraz realizacji Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Płońskim w 2012 roku.

15

2008 350 000,00 310 385,50 40 540,982009 690 000,00 618 148,74 72 520,242010 605 000,00 542 121,44 63 600,842011 510 000,00 475 025,76 53 617,552012 497 280,00 445 065,60 52 214,402013 640 000,00 572 800,00 67 200,00

ogółem 3 292 280,00 2 963547,04 349 694,01

Celem ogólnym projektu jest wsparcie wybranej grupy osób usamodzielnianych

i niepełnosprawnych w wieku 18-65 lat z terenu Powiatu Płońskiego umożliwiające

prawidłowe funkcjonowanie w życiu zawodowym i społecznym.

Cel ogólny realizowany jest poprzez poniższe cele szczegółowe:

1. Zmiana dotychczasowych postaw życiowych poprzez wzmocnienie motywacji osób

usamodzielnianych i niepełnosprawnych.

2. Umożliwienie podniesienia kwalifikacji zawodowych i nabycia nowych.

3. Usprawnienie procesu komunikacji ze społeczeństwem.

4. Zwiększenie efektywności procesu usamodzielniania.

Działania przewidziane w projekcie skierowane są do osób pozostających bez

zatrudnienia, będących w wieku aktywności zawodowej i korzystających ze świadczeń

pomocy społecznej.

W celu wyłonienia uczestników grup docelowych projektu przyjęto następujące

kryteria rekrutacji osób niepełnosprawnych: osoba nieaktywna na rynku pracy, osoba

korzystająca ze świadczeń pomocy społecznej, oświadczenie o niekorzystaniu z tej samej

formy wsparcia realizowanej w ramach innych projektów, deklaracja uczestnictwa w

projekcie (dobrowolna).

Zakładane rezultaty

Realizacja działań w ramach zadań projektu umożliwia osiągnięcie następujących

rezultatów:

1. Rezultaty twarde: zdobycie kwalifikacji zawodowych, indywidualne spotkanie

z doradcą zawodowym, indywidualne spotkanie z psychologiem.

16

2. Rezultaty miękkie: wzrost umiejętności poruszania sie na rynku pracy, wzrost

umiejętności praktycznych, zwiększenie zdolności motywacyjnych, wzrost

osobistych predyspozycji.

Osiągniecie rezultatów twardych zostanie potwierdzone liczbą wydanych zaświadczeń

i certyfikatów oraz listami obecności. W trakcie realizacji projektu przeprowadzone zostaną

indywidualne ankiety z uczestnikami, które potwierdzą osiągnięcie założonych rezultatów

miękkich. Założono, że 50% liczby uczestników ukończy szkolenia i kursy, co wynika

ze specyfiki grupy docelowej, a także w takim procencie zakłada się osiągnięcie rezultatów

miękkich, co przy takiej grupie docelowej projektu jest wymiernym sukcesem projektu.

W czasie realizacji projektu będzie prowadzony ciągły monitoring, którego celem jest

wykrycie ewentualnych nieprawidłowości i ich korygowanie. Wyniki monitoringu zostaną

przedstawione w sprawozdaniach okresowych i końcowym.

Osiągniecie powyższych rezultatów poprzez wykorzystanie instrumentów aktywnej

integracji umożliwia kompleksową pomoc osobom niepełnosprawnym, szczególnie

dyskryminowanym na współczesnym rynku pracy i umożliwi przynajmniej niektórym z nich

prawidłowe funkcjonowanie w życiu zawodowym i społecznym.

Jak z powyższego wynika wykorzystanie środków unijnych daje samorządom

powiatowym ogromne możliwości wsparcia grup zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Zwiększanie kwot dofinansowania w kolejnych latach pozwala na obejmowanie wsparciem

coraz większych grup.

Liczba mieszkańców powiatu płońskiego – uczestników projektu w latach 2008-2013.

Rokrealizacji

Osoby usamodzielniane(opuszczające pieczę zastępczą)

Osoby niepełnosprawne

2008 12 302009 10 84 (w tym 25 uczestników WTZ)2010 15 84 (w tym 25 uczestników WTZ)2011 16 84 (w tym 25 uczestników WTZ)2012 11 502013 11 68

75 412Ogółem 75 + 412 = 487 osób

17

4. „Aktywny Samorząd”

W 2012 r. Powiat Płoński wraz z Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób

Niepełnosprawnych przystąpił do realizacji pilotażowego programu „Aktywny samorząd”

(Uchwała Nr XXV/157/2012 Rady Powiatu Płońskiego z dnia 30 maja 2012 r. w sprawie

wykonania zadań publicznych z zakresu administracji rządowej „Aktywny samorząd”).

Formy wsparcia przewidziane i opisane w programie adresowane są do uprawnionych osób

fizycznych. Dotyczą likwidacji barier ograniczających społeczne i zawodowe funkcjonowanie

osób niepełnosprawnych. Program obejmuje następujące obszary wsparcia:

1. obszar A – pomoc w zakupie i montażu oprzyrządowania do posiadanego samochodu,

2. obszar B1 – pomoc w zakupie specjalistycznego sprzętu komputerowego wraz

z oprogramowaniem,

3. obszar B2 – pomoc w zakupie urządzeń lektorskich,

4. obszar B3 – pomoc w zakupie urządzeń brajlowskich,

5. obszar B4 – dofinansowanie szkoleń w zakresie obsługi nabytego w ramach programu

sprzętu komputerowego i oprogramowania lub urządzeń lektorskich albo brajlowskich,

6. obszar C – pomoc w zakupie wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym,

7. obszar D – pomoc w utrzymaniu sprawności technicznej posiadanego wózka

inwalidzkiego o napędzie elektrycznym,

8. obszar E – pomoc w uzyskaniu prawa jazdy kategorii B,

9. obszar F – pomoc w utrzymaniu aktywności zawodowej poprzez zapewnienie opieki

dla osoby zależnej.

Do zadań Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie jako Realizatora pilotażowego

programu „Aktywny Samorząd ” należy w szczególności:

a) nabór oraz weryfikacja formalna i merytoryczna wniosków,

b) podejmowanie decyzji o przyznaniu bądź odmowie przyznania wnioskowanej pomocy,

c) obsługa administracyjno – finansowa zawartych umów,

d) monitorowanie prawidłowości wykorzystania środków PFRON i realizacji celów programu

przez beneficjentów pomocy,

e) sprawozdawczość z realizacji programu na potrzeby PFRON.

18

Do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w związku z realizacją pilotażowego programu

„ Aktywny Samorząd ” wpłynęło 15 wniosków w tym:

1) 10 wniosków z obszaru C – pomoc w zakupie wózka inwalidzkiego o napędzie

elektrycznym,

2) 4 wnioski z obszaru D – pomoc w utrzymaniu sprawności technicznej posiadanego

wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym,

3) 1 wniosek z obszaru B1 – pomoc w zakupie specjalistycznego sprzętu

komputerowego wraz z oprogramowaniem.

Wszystkie wnioski zostały zweryfikowane pod względem formalnym

i merytorycznym z czego jeden wniosek z obszaru C został odrzucony z powodu nie

spełnienia obowiązujących kryteriów weryfikacji formalnej, gdyż osoba ubiegająca się nie

posiadała wymaganego stopnia niepełnosprawności. 14 wniosków zostało zweryfikowanych

pozytywnie i z osobami, które otrzymały dofinansowanie zostały podpisane umowy.

Ogólna kwota przyznanego dofinansowania w 2012 r. wynosiła 109.289,50 zł. z czego

na poszczególne obszary: obszar C – 94.361, 00 zł, obszar D – 12.000,00 zł., obszar B1 -

2.928,50 zł.

W 2013 r. PFRON zmienił formę realizacji programu i będzie on realizowany

w III modułach:

Moduł I – likwidacja barier utrudniających aktywizację społeczną i zawodową:

1. Obszar A – likwidacja bariery transportowej:

a. Zadanie 1 - pomoc w zakupie i montażu oprzyrządowania

do posiadanego samochodu,

b. Zadanie 2 – pomoc w uzyskaniu prawa jazdy kategorii B,

2. Obszar B – likwidacja barier w dostępie do uczestniczenia

w społeczeństwie informacyjnym:

a. Zadanie 1 – pomoc w zakupie sprzętu elektronicznego lub jego

elementów oraz oprogramowania,

b. Zadanie 2 – dofinansowanie szkoleń w zakresie obsługi nabytego

w ramach programu sprzętu elektronicznego i oprogramowania,

19

3. Obszar C – likwidacja barier w poruszaniu się:

a. Zadanie 1 - pomoc w zakupie wózka inwalidzkiego o napędzie

elektrycznym,

b. Zadanie 2 – pomoc w utrzymaniu sprawności technicznej

posiadanego wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym,

c. Zadanie 3 – pomoc w zakupie protezy kończyny, w której

zastosowano nowoczesne rozwiązania techniczne,

d. Zadanie 4 – pomoc w utrzymaniu sprawności technicznej

posiadanej protezy kończyny,

4. Obszar D – pomoc w utrzymaniu aktywności zawodowej poprzez

zapewnienie opieki dla osoby zależnej.

Moduł II – pomoc w uzyskaniu wykształcenia na poziomie wyższym.

Moduł III – szkolenia kadr samorządów oraz organizacji pozarządowych z zakresu

problematyki niepełnosprawności.

Celem głównym programu jest wyeliminowanie lub zmniejszenie barier

ograniczających uczestnictwo osób niepełnosprawnych w życiu społecznym, zawodowym

i w dostępie do edukacji. Program „Aktywny Samorząd” jest ważnym krokiem w kierunku

wydajniejszego modelu polityki społecznej wobec osób niepełnosprawnych. Działania

przewidziane w programie uzupełniają plany ujęte w strategii rozwiązywania problemów

społecznych i programach działań na rzecz osób niepełnosprawnych. Program będzie

realizowany zgodnie z zasadami i celami na dany rok kalendarzowy, do czasu ogłoszenia

zakończenia realizacji przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

III. Wsparcie osób niepełnosprawnych w powiecie płońskim 1. Charakterystyka powiatu płońskiego

Utworzony 1 stycznia 1999 r. powiat płoński wszedł w skład województwa

mazowieckiego. Zajmuje obszar 1380 km2, co stanowi 3,8% powierzchni woj.

mazowieckiego i lokuje go na 5 miejscu w województwie. Według danych GUS za 2011 r.

zamieszkuje go 89 253 mieszkańców, a na 1 km2 przypadają 65 osób W miastach

zamieszkuje 27.223 mieszkańców, co stanowi 30,5% ludności powiatu. Na wsi 62 030

mieszkańców, co stanowi 69,5% ludności powiatu.

20

Administracyjnie swoim zasięgiem obejmuje 12 jednostek samorządowych, w tym:

-2 miasta: Płońsk o pow.12 km2 i 22 560 mieszkańców, Raciąż o pow. 8 km2 i 4 661

mieszkańców,

-10 gmin: gmina Baboszewo o pow. 162 km2 i 8 191 mieszkańców, gmina Czerwińsk nad

Wisłą o pow. 144 km2 i 7 908 mieszkańców, gmina Dzierzążnia o pow. 102 km2 i 3 884

mieszkańców, gmina Joniec o pow.73 km2 i 2 610 mieszkańców, gmina Naruszewo o pow.

150 km2 i 6 620 mieszkańców, Nowe Miasto o pow. 118 km2 i 4 791 mieszkańców, Płońsk

o pow. 127 km2 i 7 516 mieszkańców, Raciąż o pow. 244 km2 i 8 783 mieszkańców, Sochocin

o pow. 122 km2 i 5 946 mieszkańców, Załuski o pow. 108 km2 i 5 699 mieszkańców. 11

Siedzibą powiatu jest miasto Płońsk. Ziemia Płońska usytuowana jest na Wysoczyźnie

Płońskiej i Równinie Raciąskiej, leżących w centrum Północnego Mazowsza.

Podstawową dziedzinę gospodarki stanowi rolnictwo wraz z przemysłem rolno-

spożywczym. Zdecydowana większość użytków rolnych znajduje się w posiadaniu rolników

indywidualnych. Wśród upraw dominują zboża, ziemniaki i buraki cukrowe. Ważne miejsce

w strukturze upraw zajmują też rośliny oleiste, włókniste, zioła, a także warzywa i owoce.

W produkcji zwierzęcej dominuje hodowla bydła i trzody chlewnej.

Rolniczy charakter powiatu wiąże się jednocześnie z utrzymaniem zjawiska

bezrobocia w skali makro na tym terenie. Według danych Powiatowego Urzędu Pracy

w Płońsku na dzień 31.12.2012 r. stopa bezrobocia wynosiła na koniec grudnia 2012 roku

18,1 % (PUP 2013).

Na terenie powiatu brakuje miejsc pracy a sytuacja osób poszukujących zatrudnienia

jak wynika z powyższych danych jest bardzo trudna. Na takim rynku pracy nie jest łatwo

poruszać się zwłaszcza osobom niepełnosprawnym.

Analizując strukturę bezrobocia należy stwierdzić, ze 20,13 % bezrobotnych to ludzie

młodzi w wieku do 24 lat. Wśród bezrobotnych przeważają ludzie z niskim wykształceniem,

zgodnie z danymi 35,75 % ogółu bezrobotnych to ludzie bez jakichkolwiek kwalifikacji

zawodowych lub innych umiejętności pozwalających podjąć i utrzymać pracę. Należy

podkreślić, że 31,50 % bezrobotnych ma wykształcenie zawodowe, 28,13 % średnie, a tylko

4,62 % ma wykształcenie wyższe.12

11 www.stat.gov.pl12 Dane uzyskane ze stron internetowych Powiatowego Urzędu Pracy w Płońsku.

21

Do największych problemów utrudniających pełen udział osób niepełnosprawnych

w życiu społecznym i zawodowym, należy zaliczyć brak dostatecznej oferty opieki nad

osobami niepełnosprawnym, brak wiedzy, motywacji i umiejętności poruszania się na rynku

pracy, brak poczucia własnej wartości, jak również brak znajomości przepisów prawnych

dotyczących praw osób niepełnosprawnych.

Poważny problem stanowi również wykluczenie społeczne związane

z niepełnosprawnością oraz brak tolerancji, integracji i zrozumienia w społeczeństwie.

W związku z przedstawionymi trudnościami osoby niepełnosprawne stanowią grupę

społeczną pozostającą bez pracy długotrwale. Są w trudnej sytuacji socjalno - bytowej bez

odpowiednich kwalifikacji zawodowych, co powoduje u tych osób bierność, niską samoocenę

i niewiarę we własne siły i możliwości. Dlatego też bez zapewnienia tej grupie

kompleksowego wsparcia, nie będzie ona w stanie pokonać wyżej przedstawionych trudności

zarówno w kwestiach społecznych i zawodowych w swoim życiu.

Działania podejmowane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie powinny

umożliwić osobom niepełnosprawnym wyeliminowanie różnego rodzaju barier na jakie

napotykają, oraz pozwolić na stworzenie odpowiednich warunków do właściwego

funkcjonowania i zaspokojenia niezbędnych potrzeb, w tym również zawodowych.

2. Zasoby pomocy społecznej w powiecie płońskim

Pomoc społeczna w powiecie płońskim zorganizowana jest na poziomie gminy i na

poziomie powiatu. Na poziomie gminy zadania realizują miejskie i gminne ośrodki pomocy

społecznej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Płońsku i w Raciążu oraz Gminne

Ośrodki Pomocy Społecznej w: Baboszewie, Czerwińsku nad Wisłą, Dzierzążni, Jońcu,

Naruszewie, Nowym Mieście, Raciążu, Płońsku, Sochocinie i Załuskach.

Na poziomie powiatu zadania realizuje Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie.

Zadania te można podzielić na dwie grupy. Pierwsza to działania opiekuńcze (organizowanie

opieki w domach pomocy społecznej, ośrodkach wsparcia, placówkach opiekuńczo-

wychowawczych, rodzinach zastępczych, organizowanie poradnictwa specjalistycznego),

druga grupa działania na rzecz rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych

(dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych, pomoc w likwidacji barier architektonicznych,

technicznych i w komunikowaniu się, itd.). Część zadań na rzecz osób niepełnosprawnych

22

PCPR realizuje przy pomocy Domu Pomocy Społecznej dla przewlekle somatycznie chorych

w Karolinowie, gmina Nowe Miasto.

Innymi jednostkami w powiecie realizującymi zadania pomocy społecznej na rzecz osób

niepełnosprawnych są:

1) Powiatowy Zespół Do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności usytuowany

w strukturach Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie,

2) Powiatowy Urząd Pracy,

3) Starostwo Powiatowe (wybrane wydziały),

4) Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna.

Realizację zadań wspiera Sąd Rejonowy w Płońsku oraz Komenda Powiatowa Policji

w Płońsku.

Poza wyżej wymienionymi jednostkami w powiecie działają organizacje pozarządowe,

stowarzyszenia i instytucje działające na rzecz wspierania osób niepełnosprawnych, są to:

1) Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Koło Pomocy Dzieciom i Młodzieży

Niepełnosprawnej Ruchowo – prowadzi kompleksową rehabilitację dzieci

i młodzieży niepełnosprawnej ruchowo na terenie Powiatu Płońskiego. Od 2003 r.

prowadzi także Ośrodek Rehabilitacyjno – Wychowawczy w Płońsku.

2) Parafialne Koło Niepełnosprawnych „Maksymilian”, Stowarzyszenie

Niepełnosprawnych „BĄDŹMY RAZEM” działające na terenie parafii pod

wezwaniem Św. Maksymiliana M. Kolbe w Płońsku – koło o charakterze

społeczno-charytatywnym prowadzi działalność na rzecz osób niepełnosprawnych

poprzez: prowadzenie terapii zajęciowej w „Świetlicy Niepełnosprawnych”,

organizowanie grupowych spotkań dla członków Koła, reprezentację swych

członków wobec władz samorządowych, organizowanie turnusów rehabilitacyjnych,

wycieczek, wyjazdów grupowych, organizowanie spotkań związanych z zasadami

obowiązującymi w parafii, współpracę z organizacjami i instytucjami działającymi

na rzecz osób niepełnosprawnych, prowadzenie działalności charytatywnej,

podejmowanie inicjatyw społecznych mających na celu pomoc osobom

niepełnosprawnym, ich rodzinom i opiekunom, szerzenie integracji osób

niepełnosprawnych ze zdrowymi.

23

3) Polski Związek Niewidomych Zarząd Koła Powiatowego w Płońsku – pomaga

członkom Koła w najszerzej pojmowanym procesie rehabilitacji, samodzielnym

poruszaniu się, radzeniu sobie w życiu codziennym, w kontakcie ze środowiskiem,

wspólnej wymianie doświadczeń oraz organizuje spotkania z ludźmi z wielu

instytucji.

4) Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Odział Rejonowy z siedzibą

w Płońsku – prowadzi działalność na rzecz osób starszych i niepełnosprawnych.

Dba o integrację tych osób ze społeczeństwem i środowiskiem.

5) Polski Czerwony Krzyż Zarząd Rejonowy w Płońsku – którego jednym z wielu

celów statutowych są działania na rzecz osób niepełnosprawnych.

6) Warsztat Terapii Zajęciowej przy CARITAS Diecezji Płockiej w Płońsku –

wspomaga proces rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych.

7) Stowarzyszenie Na Rzecz Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „PODAJMY

SOBIE RĘCE”- które wspomaga proces rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

8) Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Dysfunkcjami Rozwoju „SPADOCHRON”

- działające przy Zespole Szkół Nr 3 w Płońsku, które wspiera osoby niepełnosprawne.

Poza instytucjami działającymi bezpośrednio lub pośrednio w sferze pomocy

społecznej, należy także wymienić te, które mają wpływ na zaspokojenie potrzeb najbardziej

potrzebujących osób z terenu powiatu. Zaliczyć należy do nich zakłady opiekuńczo- lecznicze

tzw. ZOL-e, udzielające całodobowych świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim

zakresem pielęgnację osób nie wymagających hospitalizacji oraz zapewniają im środki

farmaceutyczne i materiały medyczne, pomieszczenie i wyżywienie odpowiednie do stanu

zdrowia, a także opiekę w czasie organizowanych zajęć kulturalno – rekreacyjnych.

Zakłady takie na terenie Powiatu Płońskiego usytuowane są w Płońsku, Jońcu

i Sochocinie.

24

IV. PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

W POWIECIE PŁOŃSKIM NA LATA 2013-2020

Koordynator realizacji programu: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Płońsku

Cel główny Programu:

stworzenie systemu wsparcia dla osób niepełnosprawnych w powiecie płońskim

Cele szczegółowe:

Cel I

Przygotowanie diagnozy problemów osób niepełnosprawnych w powiecie płońskim.

Zadanie 1

Ustalenie przybliżonej liczby niepełnosprawnych mieszkańców powiatu.

Zadanie 2

Sporządzenie wykazu potrzeb i oczekiwań niepełnosprawnych mieszkańców powiatu.

Zadanie 3

Szczegółowe rozpoznanie zasobów, przy pomocy których może być realizowane wsparcie na

rzecz osób niepełnosprawnych.

Zadania realizowane we współpracy z: miejskimi i gminnymi ośrodkami pomocy

społecznej, Powiatowym Zespołem do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności,

Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w Płocku Oddział w Płońsku, Kasą Rolniczego

Ubezpieczenia Społecznego w Płońsku, Powiatowym Urzędem Pracy w Płońsku oraz

organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych na

terenie Powiatu Płońskiego, Powiatowej Społecznej Rady ds. Osób

Niepełnosprawnych.

Cel II

Zapewnienie dostępu do informacji dotyczącej praw osób niepełnosprawnych oraz

możliwości korzystania ze świadczeń na terenie miejsca zamieszkania, powiatu i kraju.

25

Zadanie 1

Zamieszczenie na stronie internetowej PCPR adresów organizacji pozarządowych

działających na terenie powiatu na rzecz osób niepełnosprawnych, adresów poradni

i przychodni specjalistycznych oraz ośrodków rehabilitacyjnych.

Zadanie 2

Utworzenie punktów informacyjnych dla osób niepełnosprawnych w miejskich i gminnych

ośrodkach pomocy społecznej na terenie powiatu.

Zadania realizowane we współpracy z: miejskimi i gminnymi ośrodkami pomocy społecznej z terenu powiatu.

Cel III

Wspieranie działalności wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego.

Zadanie 1

Umieszczanie na stronach internetowych Starostwa Powiatowego w Płońsku i PCPR

informacji o funkcjonowaniu na terenie powiatu wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego

i aktualnej oferty dostępnego sprzętu rehabilitacyjnego

Zadanie realizowane we współpracy ze: Starostwem Powiatowym, Powiatową

Społeczną Radą ds. osób Niepełnosprawnych, PFRON i organizacjami

pozarządowymi.

Cel IV

Wspomaganie rozwoju osób niepełnosprawnych.

Zadanie 1

Zorganizowanie w miarę możliwości poradnictwa psychologicznego i pedagogicznego, grup

wsparcia dla rodziców dzieci niepełnosprawnych jak i dla osób, które już dłuższy czas

opiekują się osobami niepełnosprawnymi,

26

Zadanie 2

Zorganizowanie w miarę możliwości pomocy psychologicznej i wsparcia dla osób, u których

niepełnosprawność powstała wraz z wiekiem oraz nagle w wyniku choroby lub różnego

rodzaju zdarzeń losowych, a także dla ich rodzin.

Zadanie 3

Zorganizowanie w miarę możliwości pomocy rehabilitacyjnej poprzez tworzenie gabinetów

rehabilitacyjnych na terenach miast i gmin powiatu.

Zadanie 4

Likwidacja barier architektonicznych w budynkach użyteczności publicznej w miastach

i gminach powiatu.

Zadania realizowane we współpracy z: Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną

w Płońsku, władzami samorządowymi miast i gmin powiatu, miejskimi i gminnymi

ośrodkami pomocy społecznej.

Cel V

Wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych w zakresie edukacji.

Zadanie 1

Tworzenie w miarę możliwości oddziałów integracyjnych w przedszkolach i szkołach na

terenie powiatu, w których jeszcze nie funkcjonują

Zadania realizowane we współpracy z: władzami samorządowymi miast i gmin

powiatu.

Cel VI

Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych

Zadanie 1

Wspieranie działalności Powiatowego Urzędu Pracy na rzecz osób niepełnosprawnych jak

i dla pracodawców (tworzenie nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, szkolenie,

pozyskiwanie nowych kwalifikacji zawodowych, bieżąca informacja o ofertach pracy dla

osób niepełnosprawnych).

Zadania realizowane we współpracy ze: Starostwem Powiatowym w Płońsku,

Powiatową Społeczną Radą ds. osób Niepełnosprawnych, Powiatowym Urzędem

Pracy w Płońsku i organizacjami pozarządowymi.

27

Cel VII

Rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych

Zadanie 1

Dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach

rehabilitacyjnych.

Zadanie 2

Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych.

Zadanie 3

Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki

pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów.

Zadanie 4

Dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych w

związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych.

Zadanie 5

Dofinansowanie rehabilitacji dzieci i młodzieży.

Zadanie 6

Dofinansowanie usług tłumacza języka migowego lub tłumacza przewodnika.

Zadanie 7

Dofinansowanie działania Warsztatu Terapii Zajęciowej.

Zadania realizowane we współpracy ze: Starostwem Powiatowym w Płońsku,

Powiatową Społeczną Radą ds. Osób Niepełnosprawnych.

Sposób oraz termin realizacji celów zapisany został w Harmonogramie Realizacji Programu

Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Płońskim na lata 2013-2020

stanowiącym załącznik nr 1 do niniejszego Programu.

Jak wiadomo realizacja każdego zadania wymaga mniejszych lub większych

nakładów finansowych. Realizacja niektórych będzie możliwa przy wykorzystaniu

dofinansowywania ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób

Niepełnosprawnych przydzielanych algorytmem Powiatowi Płońskiemu na każdy rok

kalendarzowy. Wykorzystane zostaną również środki pozyskane z Europejskiego Funduszu

28

Społecznego lub innych funduszy celowych. Liczę również na finansowe wsparcie

samorządów miejskich i gminnych z terenu powiatu.

Zakończenie

Problemy osób niepełnosprawnych z ternu powiatu płońskiego nie odbiegają znacząco

od tych, z którymi stykamy się w mediach czy czytamy w literaturze. Osoby niepełnosprawne

są obecne w naszym otoczeniu, pytanie tylko na ile staramy się to dostrzegać i przeciwdziałać

różnego rodzaju przejawom marginalizacji i dyskryminacji, a popierać dobre praktyki lub

nawet aktywnie się w nie włączać.

Wbrew pozorom najważniejszą rzeczą nie jest znalezienie odpowiedniej ilości

środków finansowych na realizację Programu. Najważniejszą i najtrudniejszą rzeczą jest

praca nad zmianą świadomości i postaw zdrowej części społeczeństwa wobec osób

niepełnosprawnych i budowanie silnej koalicji na rzecz poprawy sytuacji osób

niepełnosprawnych w powiecie płońskim. Podejmując jakiekolwiek działania na rzecz

miejskich, gminnych czy powiatowej społeczności dobrze byłoby nie zapominać o tym,

że wśród nas są osoby niepełnosprawne i one również chcą czynnie uczestniczyć w życiu

społecznym. Dzięki temu osoby te będą miały szansę poczuć się obywatelami, którzy też

mają swoje prawa i te ich prawa są respektowane przez społeczność lokalną. Aby była szansa

na widoczne zmiany w sytuacji osób niepełnosprawnych to działania instytucjonalnie muszą

być wspierane przede wszystkim przez same osoby niepełnosprawne, ich najbliższe rodziny,

sąsiadów, a także organizacje pozarządowe. Trudne sytuacje trzeba rozwiązywać wspólnie.

Tyko wtedy będzie szansa w pełni realizować zadania przewidziane w Programie.

Sporządziła:Elżbieta Kosiorek

29

30