Upload
matthijs-rozing
View
4.027
Download
160
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Vorm
Citation preview
VORM & PLAATSTOLERANTIESVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
Vorm & PlaatstolerantiesVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Tekening
Werkelijkheid
Werkelijkheid
(past niet in de boring)
Toegelaten
NIET Toegelaten
Produced by WEMA
Vorm & PlaatstolerantiesVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
↗↗↗↗ 0,08 A A
Vorm tolerantie Plaats tolerantie
Zonder referentie Altijd met referentie
Rechtheid
Vlakheid
Rondheid
Cilindriciteit
Profiel van lijn
Profiel van oppervlak
Evenwijdigheid
Helling / Loodrechtheid
Slag
Totale slag
Concentriciteit
Ligging
Symmetrie
O 0,01
Produced by WEMA
Vorm & PlaatstolerantiesVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
Vorm & PlaatstolerantiesVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Vorm tolerantie Plaats tolerantieZonder referentie met referentie
Rechtheid
Vlakheid
Rondheid
Cilindriciteit
Profiel van lijn
Profiel van opp.
Evenwijdigheid
HellingLoodrechtheid
Slag
Totale slag
Concentriciteit
Ligging
Symmetrie
Produced by WEMA
Vorm & PlaatstolerantiesVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
Vorm & PlaatstolerantiesVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
Rondheidsmeter
0°
90°
CNC-gestuurd meten vanvorm- & plaatstoleranties
Gebruik de juiste taster en configureer hem!Zorg voor een stabiele meetopstellingMaak gebruik van de voorgeprogrammeerde programma’s
(Zie handleiding)
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
VormtolerantiesVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Vorm tolerantie
Zonder referentie
Rechtheid
Vlakheid
Rondheid
Cilindriciteit
Profiel van lijn
Profiel van oppervlak
O 0,01
Produced by WEMA
RechtheidRechtheid vormtolerantie
De werkelijke as van de cilinder moet in eencilindrisch tolerantieveld met diameter t=0,05mm liggen.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
RECHT
RECHT
RECHT
NIET RECHT
Produced by WEMA
Rechtheid meten
De werkelijke as van de cilinder moet in eencilindrisch tolerantieveld met diameter t=0,05mm liggen.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
72
74
76
78
80
82
84
86
88
90
92
94
96
98
millim
etres
72
74
76
78
80
82
84
86
88
90
92
94
96
98
microns-2.0 -1.5 -1.0 -0.5 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0
Current Point
R -1.04µm
Z 79.98mm
Reference Point
R 1.29µm
Z 77.06mm
Difference
delta R -2.33µm
delta Z 2.92mm
Selected STRt
2.61µm
Parameter:
STRt--- ∅ 0,05
Produced by WEMA
VlakheidVlakheid vormtolerantie
Het beschouwde vlak moet tussen twee evenwijdige vlakken met tussenafstand t=0,05mm liggen.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
VLAK
VLAK
NIET VLAK
NIET VLAKProduced by WEMA
Vlakheid meten
Het beschouwde vlak moet tussen twee evenwijdige vlakken met tussenafstand t=0,05mm liggen.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Radius (mm)22.00125
21.0012520.0025
19.0012518.00313
17.0006216.015
15
Runout (µm)38.09
35.0040.80
32.5729.40
30.1630.57
27.71
Scale 5 µm/div
0,05
Parameter:
Sqr
Produced by WEMA
RondheidRondheid (Cirkelvorm) vormtolerantie
De werkelijke omtrek van elke doorsnede moet tussen de concentrische cirkels met tussenafstand t=0,15mm liggen.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
NIET ROND RONDProduced by WEMA
Vorm van het stuk
2-punts metenom 2-punts onrondheidvast te stellen!
0°
90°
3-punts metenom 3-punts onrondheid
vast te stellen!
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
Rondheid metenVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
•Rondheid meten met passameter???
•In V-blok met klok???
O 0,15
Parameter:
RONt
De werkelijke omtrek van elke doorsnede moet tussen de concentrische cirkels met tussenafstand t=0,15mm liggen.
Produced by WEMA
CilindriciteitCilindriciteit (Cilindervorm) vormtolerantie
Het werkelijke mantelvlak van de cilinder moet gelegen zijn tussen twee coaxiale cilinders met tussenafstand t=0,1mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
NIET CILINDRISCH
NIET CILINDRISCH
NIET CILINDRISCH
NIET CILINDRISCH
Produced by WEMA
Cilindriciteit metenVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
/O/ 0,1
Parameter:
CYLt
Het werkelijke mantelvlak van de cilinder moet gelegen zijn tussen twee coaxiale cilinders met tussenafstand t=0,1mm
•Cilindriciteit meten met passameter???
•In V-blok met klok???
4.15
3.80
1001.09
3.70
3.64
Runout (µm)
75.005
80
85
90
94.995
Z Height (mm)
Eccentricity
5000 µm/div .
Produced by WEMA
VormVorm (willekeurige lijn of oppervlak) vormtolerantie
In elke doorsnede, evenwijdig met het projectievlak, moet het beschouwde profiel gelegen zijn tussen twee omhullende lijnen van cirkels met diameter 0,04mm
Het beschouwde oppervlakmoet gelegen zijn tussen twee omhullende oppervlakten van bollen met diameter 0,02mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
B is nauwkeuriger dan AProduced by WEMA
Vorm meten
In elke doorsnede, evenwijdig met het projectievlak, moet het beschouwde profiel gelegen zijn tussen twee omhullende lijnen van cirkels met diameter 0,04mm
Het beschouwde oppervlakmoet gelegen zijn tussen twee omhullende oppervlakten van bollen met diameter 0,02mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
•Vorm meten met 3D-meetbank
0,05
Produced by WEMA
PlaatstolerantiesVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Plaats tolerantie
Altijd met referentie
Evenwijdigheid
Helling / Loodrechtheid
Slag
Totale slag
Concentriciteit
Ligging
Symmetrie
↗↗↗↗ 0,08 A A
Produced by WEMA
EvenwijdigheidEvenwijdig plaatstolerantie (richting)
De getoleranceerde hartlijn moet gelegen zijn tussen twee lijnen evenwijdig met de referentielijn, en met tussenafstand t=0,1mm. Het op het vlak geprojecteerde tolerantieveld is horizontaal.
De getoleranceerde hartlijn moet gelegen zijn in een cilinder met diameter t=0,1mm, evenwijdig aan de referentielijn
Het getoleranceerde vlak moet gelegen zijn tussen twee vlakken evenwijdig met de referentielijn, en met tussenafstand t=0,01mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
NIET EVENWIJDIG
Produced by WEMA
Helling & LoodrechtheidHelling plaatstolerantie (stand)
De werkelijke hartlijn van de boring moet in een cilindermet diameter t=0,02mm liggen. De cilinder staat loodrecht op het referentievlak
Het getoleranceerde vlak (werkelijk vlak) moet tussen twee evenwijdige vlakkenmet tussenafstand t=0,05mm liggen.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
HELLING NOK HELLING OKHELLING OK HELLING NOKProduced by WEMA
Evenw. & Helling metenVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
•Evenwijdigheid & helling & loodrechtheid met Rondheidsmeter of 3D-meetbank
… 0,05
De getoleranceerde hartlijn moet gelegen zijn tussen twee lijnenevenwijdig met de referentielijn, en met tussenafstand t=0,1mm.Het op het vlak geprojecteerde tolerantieveld is horizontaal.
De getoleranceerde hartlijn moet gelegen zijn in een cilinder met diameter t=0,1mm, evenwijdig aan de referentielijn
Het getoleranceerde vlak moet gelegen zijn tussen twee vlakkenevenwijdig met de referentielijn, en met tussenafstand t=0,01mm
De werkelijke hartlijn van de boring moet in een cilinder met diameter t=0,02mm liggen. De cilinder staat loodrecht op het referentievlak
Het getoleranceerde vlak (werkelijk vlak) moet tussen twee evenwijdige vlakken met tussenafstand t=0,05mm liggen.
millim
etres
72
74
76
78
80
82
84
86
88
90
92
94
96
72
74
76
78
80
82
84
86
88
90
92
94
96
Scale 1µm/div .
Parameter:Datum = Ref A
PAR
Produced by WEMA
Radiale SlagSlag (radiale) Plaatstolerantie
Bij omwenteling rond de referentiehartlijn A mag de radiale slag in ieder meetvlak loodrecht op de hartlijn, niet groter zijn dan t=0,01mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
SLAG NOK
SLAG NOK
SLAG NOK
SLAG OK SLAG OK
Produced by WEMA
Radiale slag meten
Bij omwenteling rond de referentiehartlijn A mag de radiale slag in ieder meetvlak loodrecht op de hartlijn, niet groter zijn dan t=0,05mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Parameter:Datum = Ref A
Runout
Produced by WEMA
Axiale SlagSlag (axiaal) Plaatstolerantie
Bij een omwenteling rond de referentiehartlijn A mag bij een willekeurige straal r de axiale slag niet groter zijn dan t=0,02mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
AXIALE SLAG OK
AXIALE SLAG NOK
Produced by WEMA
Axiale Slag meten
Bij een omwenteling rond de referentiehartlijn A mag bij een willekeurige straal r de axiale slag niet groter zijn dan t=0,2mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Parameter:Datum = Ref A
Runout
•Axiale slag lukt nietmet rondheidsmetertaster mag nietverplaatst wordenbinnen dezelfdeanalyse
Produced by WEMA
Totale SlagTotale slag (radiale & axiale) Plaatstolerantie
Bij meerdere omwentelingen rondom A-B en bij axiale verschuiving moeten alle punten gelegen zijn in het tolerantieveld van twee cilinders met tussenafstand t en waarvan de hartlijnen met de referentiehartlijn A-B samenvallen
Bij meerdere omwentelingen ronde de referentiehartlijn A en bij radiale verschuiving moeten alle punten van het getoleranceerde oppervlak gelegen zijn tussen twee parallelle vlakken met tussenafstand t=0,05mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
Totale Slag meten
Bij meerdere omwentelingen rondom A en bij axiale verschuiving moeten alle punten gelegen zijn in het tolerantieveld van twee cilinders met tussenafstand t=0,05
Bij meerdere omwentelingen ronde de referentiehartlijn A en bij radiale verschuivingmoeten alle punten van het getoleranceerde oppervlak gelegen zijn tussen twee parallelle vlakken met tussenafstand t=0,2mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Parameter:Datum = Ref A
Total Runout
Produced by WEMA
SymmetrieSymmetrie Plaatstolerantie
Het getoleranceerde middenvlak (werkelijk middenvlak) van de groef moet gelegen zijn tussen twee evenwijdige vlakkenmet tussenafstand t=0,08mm, die evenwijdig liggen t.o.v. het referentievlak.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
SYMMETRIE NOK SYMMETRIE NOKSYMMETRIE NOK
SYMMETRIE OK SYMMETRIE OK SYMMETRIE OK
Produced by WEMA
Symmetrie metenVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
•Symmetrie meten met
3D-meetbank Het getoleranceerde middenvlak (werkelijk middenvlak) van de groef moet gelegen zijn tussen twee evenwijdige vlakkenmet tussenafstand t=0,05mm, die evenwijdig liggen t.o.v. het referentievlak.
0,05
Produced by WEMA
Concentriciteit & CoaxialiteitConcentriciteit en coaxialiteit plaatstolerantie
De werkelijke hartlijn van de grote diameter moet in een cilinder met diameter t=0,02mm liggen. De tolerantiecilinder ligt coaxiaal met de referentiehartlijn
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
ConcentrischNIET Concentrisch NIET Coaxiaal CoaxiaalProduced by WEMA
Conc. & Coax. meten
De werkelijke hartlijn van de grote diameter moet in een cilinder met diameter t=0,05mm liggen. De tolerantiecilinder ligt coaxiaal met de referentiehartlijn
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Parameter:
Conc
Maak gebruik van devoorgeschreven programma’s
Conc = 2X Ecc
•Concentriciteit = 2 cirkels
•Coaxialiteit = 2 cilinders
A
◎ Ø 0,05 A
Produced by WEMA
VORM- EN PLAATSTOLERANTIESProgramma’s
De eenvoudigste manier van werken is gebruik maken van reeds geschreven programma’s:Klik op het icoontje en selecteer de in hoofdletters geschreven programma’s:- RONDHEID- CILINDRICITEIT- CONCENTRICITEIT
Klik op het icoontje om het programma te starten; volg gewoon de instructies op het scherm.
Produced by WEMA
LiggingVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Op de maten in een vierkant staan GEEN toleranties!!!
maw: ga 20mm naar rechts in ‘X’ en 18mm naar boven in ‘Y’de kruising is de ideale ligging trek nu een cirkel rond dat punt van 0.3mm
het center van het gat moet binnen die cirkel vallen.
Ligging is een plaatstolerantie die veelgebruikt wordt bij montage-onderdelen.Bvb: ligging van een gatenpatroon…
Meer en meer zal liggingandere symbolen vervangen!
Produced by WEMA
LiggingLigging Plaatstolerantie De werkelijke hartlijn van de
boring moet gelegen zijn in een tolerantiecilinder met diameter 0,1mm én waarvan de hartlijn zich theoretisch op de juiste plaats bevindt
Elk van de 3 vlakken moet tussen evenwijdige vlakkenmet tussenafstand t=0,1mm liggen. De tolerantievlakken zijn symmetrisch t.o.v. De theoretische ligging vh vlak
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
LIGGING OKLIGGING OKLIGGING NOK
LIGGING NOK
Produced by WEMA
Referentie -elementenReferentie elementen
Stukken zijn nooit haaks
Toch meten we volgens een haaks assenstelsel
Vandaar het belang van de referentie-elementen
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Gietstukken als referentievlak kan
vereenvoudigd worden door bvb: 3 plaatsen te bewerken en deze 3 punten als vlak te
gaan gebruiken.
Produced by WEMA
Max. materiaalconditieMax. Materiaalconditie
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
M
De as is op z’n max. tol. in diam en moet dus recht zijn
De as is op z’n min. tol en mag dus wat krom zijn
HOE KROM?
Ideale boring
Produced by WEMA
Max. materiaalconditieMax. Materiaalconditie is een begrip dat noodzakelijk is bij montages!
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Stel een (ideale) boring Ø 20mm en je moet een as maken- Dus voegen we een tolerantie doe Ø 20
Ø 20
0,1
-0,1-0,4
-0,1-0,4
De as zal recht moeten zijn anders kun je niet de volledige tolerantie benutten!- Dus voegen een we een rechtheidssymbool toe met max. waarde van ???…
Als de as de maximaal is (19,9) dan mag de rechtheid max 0.1mm zijn!Als de as minimaal is (19.6) dan mag de rechtheid eigenlijk meer zijn dan 0.1!- Dus voegen we een max. materiaalconditie bij M
M
Diam AS Nodige rechtheidstolerantie
19,9 0,1
19,8 0,2
19,7 0,3
19,6 0,4
M
een as is in maximummateriaal toestand op zijn maximummaat
Produced by WEMA
Max. materiaalconditieMax. Materiaalconditie
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
M
KALIBER
De boringen zijn op hun min. tol. , de positie moet juist zijn
De boringen zijn op hun max. tol. , de positie mag dus ruimer zijn.
HOE RUIM?Produced by WEMA
Max. materiaalconditieMax. Materiaalconditie
De ingeschreven tolerantiewaarde mag overschreden worden met een waarde gelijk aan het verschil tussen de werkelijke maat en de maximum materiaaltoestand.
-een as is in maximummateriaaltoestand op zijn maximummaat
-Een boring is in maximummateriaaltoestand op zijn minimummaat
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Ø 0.1 A MØ 0.1 M A MVoor het referentie-elementVoor beide elementen
Boring links Boring rechts Tolerantiezone
10,1 10,1 Ø 0,1
10,2 10,2 Ø 0,1 + 0,1
10,3 10,3 Ø 0,1 + 0,2
M
Produced by WEMA
Max. materiaalconditieVORM- EN PLAATSTOLERANTIES
∅∅∅∅ 0,1 M A
A
Ø 10±0,1Ø 300-0,2
Werkelijke maat diam 30
tolerantiezone
M
Werkelijke maat diam 30
tolerantiezone
30,0
Werkelijke maat diam 30
tolerantiezone
30,0 Ø 0,1
29,9 Ø 0,1 + 0,1 = Ø 0,2
29,8 Ø 0,1 + 0,2 = Ø 0,3
Produced by WEMA
VORM- EN PLAATSTOLERANTIESMax. materiaalconditie
Ø27,98 (as) is in maximummateriaaltoestand op zijn maximummaat
Ø10 (boring) is in maximummateriaaltoestand op haar minimummaat
Boring Ø10 ±0,1 As Ø27,98 ±0,004
Ø9,9 Ø 0,5 Ø27,984 + 0
Ø10 Ø 0,5 + 0,1 Ø27,980 + 0,004
Ø10,1 Ø 0,5 + 0,2 Ø27,976 + 0,008
Stel dat we het stuk meten en de boring is Ø10mm en debuiten Ø 27,976Wat is dan de tolerantiezone op de positie van Ø10 ? …
Tolerantiezone = Ø 0,5+ 0,1+ 0,008
Ø 0,608
M
Ø 10 ± 0,1
Produced by WEMA
VORM- EN PLAATSTOLERANTIESGeprojecteerde tolerantiezone P
Bij montageonderdelen is het soms noodzakelijk dat de plaatstoleranties verder of minder ver gaan dan ons werkstuk …
Produced by WEMA
VORM- EN PLAATSTOLERANTIESTekening
Produced by WEMA