Vilhelm Tel- Dramë Në Pesë Akte (Alb)

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    1/20

    UNIVERSITETI SHTETROR I TETOVS SHKUP

    PUNIM SEMINARIK

    Lnda: Teoria e letrsis

    Tema: Wilhelm Tell- Schauspiel in fnf Aufzgen

    Vilhelm Tel- rama ne pes a!te

    "ga #ohann $hristoph %riedrich Schiller&

    'entor: (unuan:

    r) *egzad *aliu Adem +ustemi dhe

    *e!im +e,hepi

    hetor. /01/

    1

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    2/20

    Prmbajtja:

    23ra )))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))4

    1) (rm5ata )))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))6/) Tipi drams 7777777777777777777)77777777778

    4) Vendet )777)77))777777777777777)777777777)))9

    6) (ersonazhet ))7777777777777777777)))77777777))1/) Stili )))))7777777777777777777777)))777777771;

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    3/20

    Atmosfera e z3mt e luftes = !ishte zotruar shtetin z>icran si dhe elementi i ng3rs s!u=e t

    ga!ut = ush=ente to!at e tharra t lufts inspiruan autorin =e t merr n dore fu=ine e lapsit pr

    t sh!ruar n>epr t till si? shtWilhelm Tell-Schauspiel in fnf Aufzgen&

    Vepr !o e cila refle!ton at t ciln ne e =uam an!th. ao e cila na 5n t heshtim pr n ?ast.

    ao e cila na 5n t !uptome guhn e pa!uptueshme t morrnica>e) T tilla trishtuese e m53tse

    !ishin etuar e zotruar n ato !ohra n mesin e z>icrane>e)" n medis t till duhe t

    ngrthente n ?are e the!shme. n t ciln do ngrihe n piedestal elementi !ulminati>. ?asti i

    para=ites s perder>e te trasha teatrale pr t shtuar dramn n hapsirat e >eprs &Wilhelm

    Tell-Schauspiel in fnf Aufzgen n ato ?aste para=itet heroi 3n Vilhelm Teli i cili i sho=ruar

    nn har!un dhe shigetat liriprurese futet n 5rendesin e drams. me nmision = n mn3r t

    den t hap portat triumfale n hapsiren e shtetit z>icran) S3patrem5ur prm5ush epitetin me

    elemente t fu=ishme m me pesh. fiton n >end t till me plot merit si neri h3nor i cili

    solli larine e popullit t ti. du!e mos !urs3er lirine e ti indi>iduale) Vepra e ti =ensore ngrit

    cilsit e ti m5i at a5stra!ten. n at omaterialen) +ndsia e liriss popullit t ti !ishtearritur n at pi! n t ciln ustifi!ohe me plot 5inde dashuria e fla!t pr atdheun. pr to!n

    e zez. pr to!n nn t cilin ishte i gatshm ta flio etn e ti. t !ursen gatuaren e etra>ee

    >i!tima>e t tera t popullitt ti)Ai i ishte prulur dashuris s madhe atdhetare. me?!a i !ishte

    ?rrnosur nga >ehta do5sit e n neriu t rndomt. t tillat do5si t cilat shpeshher !an

    ditur ta shpien sapiensin n gremin. s3nimi i ti i ?iltr i !ishte hapur rrugn !undret 5isha>e t

    races s ha5s5urg>e. pr t arritur te! n mirnohe pr n mision t su!sesshem. n 5alli t s

    cils the!sohe fala e art Triumf)

    1. Prmbajtja

    3

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    4/20

    Stru!tura piramidale e drams: Gustav Freytag (1816-1895)

    Akti 1-r

    4

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    5/20

    rama fillon n &Vier@aldsttter See li=enin z>icran Lucern. !u gendeshin

    guetari Verner. 5ariu Buoni dhe pesh!atari +uodi) (apritmas u para=itet Bonradi. C

    cili ishte n i!e pre ushtar>e t ha5s5urgut. prsh!a! = ai !inse e !ishte >rar

    militantin nga unter>alden) Tani h3n n s!en edhe heroi titullit dhe t gith e

    n,itin pesh!atarin Bonrad *aumgarten = ti ?on n >end t sigurt me anin e ti n s!ain tetr

    t li=enit)

    (rsh!a! = +uodi trhi=et pre det3rs ngase afrohe n stuhi. det3rn e ndrmer Teli) Dshtart

    e ha5s5urgut pr !t sh!a! an zemruar dhe n shen ha!marre iu sh!a!ton dme >illa>e

    t 5arri>e dhe 5arri>e)

    Tashm n s!enn e ardhshme. pu5li!u e mson

    !omunitetin e >ogl n EAltdorfF apo fshatin e >etr t

    !antonit Dri) *anort. fermert dhe artizant edhe n

    Altdorf >uan nga 2a5s5urgt. sidomos angari dhe pre

    dors s he!urit t tiranit Gesler. perandori %ogt i >n

    shum nerzit) Si shen e plotfu=ishmris s ti e >n

    !apeln e ti n n sh!op t pozicionuar. =su5e!tet HsherifiI t mund ta adhuron) "dr!oh

    Verner Shtaufaheri- C n,itur nga gruaa e ti- C

    5ash!o forcat me tanim t moshuarin Valter %3rst dhe me Arnold nga 'elhtali) C fundit sht C

    5iri. nri pre t nde!ur>e t ha5s5urgut dhe fermer>e t !e=tratuar. e cila e shpegon moti>in

    e ti) T tre Aleatt pranon = >eprimet indi>iduale nu! mund t arrin di=!a. dhe duan me at

    ti 5ash!on !antonet e t3re n mn3r = t arrihet !r3engrita e s3nuar)

    Akti -t

    " a!tin e d3t =art tregohet. se >et !lasa HAdelI n mes >eti an t pr?ar dhe = pame tndr3shme shihen m5i artin dhe men3rn e sundimit = e!ziston) Ashtu =ndron C riu Dlrih pre

    +udencit pas dors s he!urt t fisni!ris. prderisa ,ha,hai i ti. *aroni >eteran pre

    Atingauzenit i simpatizuar nga >endasit- por asg m shum) Si paso e !sa sht3pee t

    >azhdueshme m5lidhen fshatar t shumt pr n 5ete. dhe at pre =3tetar t thesht dhe 5u=

    pre regione>e t ndr3shm t +3tlit. n n li>adh malor n afrsi t li=enit t Lucernit)

    JdheValter%3rsti. Arnold pre 'elhtalit dhe Verner Shtaufaheri marrin pes n m5ledhe) "

    rredhn e mteshme >en deri n +3tlish>ur histori!e. C cili e prfshin!riimin e Bonfederats

    si!ur se d5imin e m5retit t ha5s5urgut) Kdhnsi i +3tlish>ur sht +edingu. n neri C

    thesht nga !antoni Sh>3c)

    Akti !-t

    (as n tetr ndr3shimi t s!ens. msom se si >epron Vilhelm Teli !undr deshirs s

    shprehur t gruas s ti t sh=etsuar n Altdorf. !u ai sho=rohet nga dali i ti m imadh

    Valteri) (or. pasi= prm5aruesi personalisht haset me mosmarr>eshen. e tregon edhe nher

    5

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    6/20

    =ndrimin e ti sadiste) (as asa. ai !r!on nga Teli pr t guatur n moll m5i !o!n e dalit t

    ti Valteri C cili e sho=ronte dhe nu! leon = pre pasues>e t ti t ndalet) Jdhe pse Teli e !alon

    !et spro> me su!ses. Gesleri nu! e len t lire Telin. por e m53ll n pranga) Si ars3e e !sa

    sht se Teli e !ishte planifi!uar n atentat nda Sherifit. pasi= n rast = mos t !ishte goditur

    gat shtnies. Teli i m5ante edhe d3 shigeta gati pr shtnie) Teliduhetm53lletn5regun e

    li=enittLucernit. pas ntransporti me anie)

    Akti "-t

    "a!tinn>iimiumundsohetVilhelmTelittshptogattransportit. falnstuhie= C

    godetatanat moment) (as arritesn5regdet. Teli!r!onnganpesh!atar C ri!shill se sit

    !thehetn>endin e mparshmtashtu=uatur &Bssnacht) erisa heroi ishte n arrati. luftonte

    *anher Verner. %raher pre Atinghauzenit me >de!e) (or !onfli!tet e pazgedhura si!ur edhe

    rezistenca !undr tiranis e sh=etson at thell) *aroni e nden fundin e afrt t fisni!ris

    dhe thret me falt ti t fundit. t nguten Shtaufaheri dhe 'elhtali pr 5ash!im) (a! pas >de!s

    s *aronit para=itet nher edhe nipi i egrsuar Dlrih pre +udenci. i cili tani me plot energi

    dhe entuziazm lidhet pr !r3engrite) Teli ndr!oh arrin n &Bssnacht& dhe fshehet n

    rrugica dhe =oshet e errta. = ta >ret definiti>isht 2erman Geslerin) 'e at Teli nden m pa!

    ha!marre. se zgedhen e >etme e shi!on ashtu pr t pas rehati n >end) Sapo para=itet Gesleri.

    me f3t3rn e ti mizore. goditet nga Teli me n guate precize = me at ia morri etn)

    'enher pas !ti a!ti t Telit >in n turm e madhe nerzish prreth t >de!urit. pr ta

    festuar fundin e sundimit tiran)

    Akti #-t

    (as >de!s s perandorit Gesler !thehen n aleanc federale. e cila githashtu e prfshin Dlrihin

    pre +udencit dhe Arnoldin pre 'elhtalit. edhe *urgi n Altdorf. pr ti prashtuar pushtuesitdhe pr ti liriuar t 5urgosurit) Ashtu lirohet edhe *erta pre *rune!ut. e cila di!ur e !ishte n,itur

    Dlrihin pre +udenci pr tu 5ash!uar me !oalicionin federal)

    (asi popullata e !an ln anash mllefin dhe urreten me lirin e fituar. u 5 !apela e >enduar e

    mizorit Gesler n sim5ol i rndsishm i =ndress dhe liris. e cila ?doher duhet fort t

    luftohet)

    (apritmas populli e sell lamin e >de!s s m5retit t ha5s5urg>e. Al5reht) Thuhet se sht

    >ra nga >et nipi i ti #ohanes (aricida prsh!a! t trashgimis) Tani >rassi i m5retit (aricida

    sht n arrati dhe pr at ars3e ai para=ite i mas!uar para Vilhelm Telit si n murg. n t ciln

    ai sheh si n aleat) (or Vilhelm Teli. i cili ishte i maft i ne>ri!osur me gruan e ti pr sh!a! trrezi=e>e nda fmi>e t ti. e rrefuzon >rassin) Ai e 5n t =art se >rasa e tiranit Gesler dhe

    >rasa e m5retit Al5reht nu! an = >rase t moti>it t net dhe nu! !rahasohen) Vetm me n

    fale pre (rifti mund t paguhet (aricida pre >eprs s 5r)

    S!ena prfundimtare e drams ndodh para shtpis s Vilhelm Telit. !u dhe s fundi festohet

    liria e fituar) Teli tregon edhe nher >et se sa neri modest = m5ahet para popullit du!e ua

    lshuar 5ash!lufttar>e t ter s!enn)

    6

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    7/20

    . Ti$i %ram&

    Vilhelm Teli sht dram n pes A!te) Vilhelm Teli u 5otua m >itin 1806 dhe dramatizon luftn

    e popullit z>icran pr liri)

    7

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    8/20

    %shatari Tel !undrshtoi lart monar!in e 2a5s5urg>e . du!e mos e adhuruar !apeln e ti t

    >arur n sh!op)

    Administratori Gesler e arrestoi Vilhelm Telin dhe dalin e ti du!e u urdhruar at pr t goditur

    molln e >ndosur m5i !o!n e fmis ti.

    prndr3sheai do tish!atrot d3)

    Teli !ishte su!ses. por edhe pr!undr godites s ti t su!sesshm. po pr prsh!a! t refuzimit

    t ti = ta noh autoritetin e pushtuesit u denua me 5urg7 me norganizim e m53t Geslerin

    dhe pr t n,itur !r3engritet e su!sesshme n m5ar >endin )

    Vendet !r3esor t drams an ne !antonet Uri. S'()y*. dhe U+t,r)a%,+)

    !. V,+%,t

    Akti 1-r

    S!ena e 1-r: peisazhi idili! HDnter>aldenI.

    8

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    9/20

    %isheri. 2irti dhe gahtari n 5ised M >ettima !rcnon HanalogI: *aumgarteni raporton pr

    sulm t fogtit dhe t dnimit t ti. Teli para=itet dhe fillon >etm dhe spontanisht ti shpton t

    !rcnuaritN !alorsit i shton padretsi t rea 5ariut)

    S!ena e /-t: n Shtanen. para shtpis s Shtaufaherit n Shf3c.

    pas parathnies >ion n 5ised e gat n mes Shtaufacherit dhe 5ash!shorts s ti Gertrudit.

    falim dramati! i ndr3shueshm n >ersin 41/ fa=e n >iim)

    S!ena e 4-t: >end n Altdorf- Dri Hfshat i >etrITeli refuzon t trego procedurn e ca!tuar H>) 64 f>I. me rastin e n a!sidenti *erta sht

    futur)

    S!ena e 6-t: 5anesa e Valter %3rstit n Altdorf- Dri Hfshatin e >etrI.

    'elhtali raporton pr f3eren e ti dhe poshtrimit t ti. Shtaufaheri dhe t ter pre ha!mares

    s trishtuar nda t Atit 'elhtalitN 'elhtali dshiron ta rzon 5urgun e %ogtit n Sarnen dhe e

    formon t dretn pr >etm5rote H>ersi ende>e dhe do t !r!o Adelin e >etrN edhe ai e prca!ton t dretn pr

    >etm5rote HV) ;01I dhe e m5an planin pr. emisart = m5lidhen nga t githa !antonet. dhe

    at n +3tliN Shtaufaher merr propozimin dhe u 5n thirre pr 5eslidhe sim5oli!e me nshtrngim duarsh. = t gith e >otonN 'elchtali flet n mn3r profeti!e pr rnien e

    !shtells)

    Tre 5urrat. nu! e prezanton >etm tre !antonet. por edhe tre moshat e ndr3shme Hdaloshi ri

    sht 'elhtali. i moshuari Valter %3rsti dhe *urri m i pe!ur n mesin e mosha>e tera sht

    ShtaufaheriI)

    O3tetart reziston !undr so>ranitetit dhe ndoshta dshiron edhe !lass s >etr t u

    !r!on ndihm)

    Akti -t

    S!ena 1-r: P5orri i %reiherrnit pre Attinghauzen

    Attinghauzeni i moshuar dhe nipi i ti i ri e prezanton !lasn e z>icran>e)

    C moshuari Hn (elc>amsI prfa=son rrastin e K>icrs. i rie Hn >eshe !alorsishI lufton n ann

    e austria!>e) Bot prpi=et i moshuari. nipin e ti +udencin ta fiton pr lirin e z>icran>e)

    S!ena /-t: n +3tli Hli>adh m5i li=en. t Dnter>aldenitI

    (rfa=suesit e tre !anton>e ta!ohen dhe e riprtrin lidhen e >etr t lirisN ata 5ien n

    da!ord n fund. para s githash t m5ahen t =et. pr t 5r me n !oh t prshtatshme

    !r3engriten)

    P$/i u 5ash!ua pa pl=imin e udhhe=s>e n a!tin /. s!ena /: i%(ja &(t$r0/+%/ar kry,+2ritja , $a+i0ik/ar- si do t >azhdo m te. !ur do t !uptotirani Gesler pr !tQ 'e Telin. i cili prsri shfa=et n s!enn e 4-t. >in edhe

    pro5leme t rea dhe n neri i fu=ishm pr5all)

    9

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    10/20

    Akti !-t" !t a!t >en !ulminacioni i ndodhis. !ur Teli ta!ohet me Geslerin dhe at3 !u arrestohet) '

    par +udenci sht trhe=ur nga *erta n ann e z>icran>e. e cila flet pr n rezultat t mir si

    >ion:

    "dr3shimi fillon)

    S!ena 1 Hshtpia e TelitI

    Teli prsh!ruhet !tu si n *a5a. *urr dhe 5ash!short

    S!ena /-t

    *erta e trhe= +udencin n paln e z>icran>e. me dashuri t ndrselltN

    Oortimi *erts !ur thot: *huni. ?!a nat3ra e 5u!ur u 5ri& n fa=en ;4 t !sa s!ene)

    'e rndsi sht = t !uptohet se ?!a do t thot n !t thnie. fala nat3ra&N pasi= +udenci

    !a lind si z>icran. duhet edhe t lufton pr atdheun e ti)

    S!ena e 4-t ndodh n Altdorf& fshatin e >etr

    (arashtrohet p3eta se si u para=it Vilhelm Teli n !t s!en t par t a!tit 4-tQR

    Teli. figura !r3esore e !sa drame. para=itet n !t s!en pr her t par si person familar)

    Tregohet ate si n neri i cili nden dhim5e. mshir dhe dashuri pr familn e ngusht t ti)

    Akti "-tVend-ndodhit: Teli shptohet. Gesleri >ritet. re>olta po afrohet dhe fillon)

    S!ena 1-r- >endi Hstliches SeeuferI 5regu lindor

    Bunci dhe n pesh!atar e prsh!ruan situacionin: Teli i arrestuar. Atinghauzen n prag t

    >de!es. stuhi n li=en: gith?!a tmerrR

    S!ena e /-t- >endi H2of zu AttinghausenI n o5orr t Atinghauzenit

    2ed>igi para=itet. me shum a!uza nda Telit prsh!a! t guates s ti m5i dalin dhe !undr

    ter>e t cilt nu! e ndihmuan)

    S!ena e 4-t- >endi Hhohle Gasse in BnachtI ndot n Bisnaht

    Teli u para=it n !t s!en me n monolog t gat me planin dhe t dretn e ti. pr ta m53tur

    GeslerinN me thnien si ti mua. ashtu une t3&)

    Akti #-tS!ena e 1-r HAltdorfI fshati >etr

    +aportohet se m5reti sht m53tur nga nipi i ti #ohan. ndrsa >aza e ti Agnes don t ha!meret

    pr >de!en e 5a5ait t sa)

    S!ena e /-t H2ausflur 5ei Tell in *rgelenI Borridor te Vilhelmi n Transil>ani

    Gzim m5i shptimin

    Ta!imi Telit me murgun: Teli !undr>ihet me >rassin #ohan. por e mshiron)

    Ai e drgon at n +om t Ctalis. = t pastrohet pre >eprs s !e=e. i ep ati pr t pir dhe

    pr t ngrn)

    S!ena 4-t HTalgegend >or Tells WohnungI medis lugins para >end5animit t Telit

    "dgohen zrat !u t gith thrasin +roft Teli. m5rotsi dhe shptimtari&R

    " fa=n 11 HJs le5e TellR er Schtz und der JrretterRI)

    10

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    11/20

    ". P,r&+a*(,t

    "desha e d3 5ot!uptime>e t ndr3shme t cilat an n !undrshtim t s!ashm

    pr!ah aspe!tit t s3nimshmris e 5n !t >epr edhe m trhe=se pr ata t cilt e nden

    nga afr !t >epr madhore) Bemi t 5m me d3 5otra t ndr3shme me d3 protagonist !3= t

    cilt an n !undrshtim t plot nga aspe!i i norma>e morale. !emi t 5m me heroin e

    11

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    12/20

    >eprs Vilhelm Teli dhe Gesleri i cili 5art t ashprat s3nime t cilat an n !undrshtim me

    parimet e =enies nerzore)

    -Vi(,mT,iHWilhelm TellI-sht figura !r3esore e drams s Shilerit) Teli shi!ohet ?doher mehar! n dor. ai sht n =its dhe gahtar i ashtza!onshm) Ai >et thot: &mua m mungon

    !rahu. !ur m mungon arma Hhar!uI HU'ir fehlt der Arm. @enn mir die Waffe fehltUI thn n

    a!tin e 4-t. s!enn e 1-r. fa=e 6) Teli !a n shtpi. = e ndan me 5ash!shorten dhe me d3

    demt e ti t >egl. t cilt i donte shum)

    Vilhelm Teli sht lufttar indi>idual) Ashtu e shi!on t tert. ashtu shi!ohet edhe >et: C

    fu=ishmi m s shumti sht i >etm&. thn n a!tin 1-r. s!enn e 4-t. fa=e 19) Ai githashtu

    dshmon >eten si shptimtar dhe shpesh edhe si

    hero) (r shem5ull. ai shpton n mi!.

    *aumgarten. para prm5arues>e. du!e marr at

    !anotazh me stuhi dhe furtun m5i li=en HA!ti 1.

    S!ena 1. f)10I)Btu ai githashtu pro>on gu,imin

    dhe gatishmrin pr t ndihmuar dhe ai sht i

    pr!ushtuar pr nerzit z>icerane)Teli sht

    a>entures!e dhe e do rrezi!un. Uather nu! e

    pereto etn time t realt !ur nu! shoh sfida t

    rea ?do ditU U) HA!ti 4. s!ena 1. fa=e 4I. dhe

    sht i 5indur pr >eten e ti: U))) A !eni gu,im pr tardhur n shtpin time t pastr. nse gu,oni.

    ather tregoni f3t3rn tua si n neri i mir )))U

    HA!ti . s!ena /. fa=e 108I)

    Ai !a ?uar githmon n et t =et. por pasta

    >en Gesleri dhe e ndan Telin pre rehatis) (r

    sh!a! = Teli e shi!o Geslerin nher si t

    pafu=ishm. pa arm dhe truproe. dshiron t

    ha!mert pr !t rast) Jdhe ao = Teli iu ndihmon popullit nu! i pl=ente Geslerit) Ashtu ai e

    det3ron Telin ta godas molln m5i !o!n e dalit t ti) Btu e dshmon dashurin nda famils

    s ti. pasi= thoth: U'os m lni t gua) Btu sht zemra imeRU HA!ti 4. s!ena 4. p)diste se t gua. edhe pse ai isht n shtns i >rtet)

    (or Gesleri mizor insiston n guaten) " at moment i zh>illohet urreta e ti nda Geslerit dhe

    >endoset pr ta >rar) (asta ai guan dhe godet molln) 'egithat >eproi pa menduar) (asi e

    p3eti Gesleri. se pse e prgatiti n shiget t d3t. iu prgig Teli. = at e !ishte prgatit pr

    t. n rast se !ishte >de!ur dali i ti) (r at sh!a! u arrestua Teli Ha!ti 4-t. s!ena 4-t. fa=e ;1I)

    12

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    13/20

    'enher pas !sa. ai !ishte planifi!uar >rasen e tiran>e. dhe pr ta lehtsuar ndrgegen e

    ti. ai i premton >etes. n mn3r = t 5 n >epr t mir dhe t do5ishme) (r fat t mir

    plani ti pati su!ses)

    Tani. pas >de!es s Geslerit. Teli dshi t !thehet n etn e prditshme du!e par >eten o si n

    >rass. por si n shptimtar dhe ?lirimtar i >endit) "erzit nashtu e shohin at dhe e shpallin

    n fund si n hero)

    -H,rma+ 3,&,r. pushtues HperandorI n !antonin Sch@3z dhe Dri)- Gessleri isht n di!ator i>rtet. i rrept. i padret dhe shfr3tzues) Ai i ta!onte m5retris %ogt n Sch@3z dhe Dri) Ai

    isht n tiran i errt = nu! nihte dhem5shuri e as mshir) Ai made sh!onte a= larg sa =

    sh!onte n fshatin e >etr pr ta ln n !apel m5i sh!op. = nerzit t iu pr!ulen) Bushdo =

    refuzonte ta 5 !t. duhe t llogarit pr dnime t rnda)

    Gesleri sht sundues n Dri dhe tregohet za!onisht m5i !al. ?!a e demonstron edhe fu=in e ti)

    Ai sht i pasur. arrogant. dominues dhe dina!)

    Ai u emrua nga perandori pr t ruatur ligin dhe rendin. por megithat ati i intereson >etadhe pr!undrazi pr ti mposhtur z>iceranet Hp)sh): A!ti 6. S!ena 6. fa=e 106I )

    (r ta arritur !t tregohet teet ?nerzor. poshtrues dhe pa zemr) Bshtu ai e >endos p)sh)

    !apeln n sht3ll. n mn3r = nerzit t gunzohen prpara ti pr t treguar fri!respe!t

    nda perandorit HA!ti 1. S!ena 4. f= /0I)

    Gesleri za!onisht nu! e heton >eten se nu! pauzon n !r!esat e ti t paprm5atur e t

    padurueshme nda popullats) Ve?anrisht n lidhe me Telin e tepron me egrsin e ti dhe e

    prdor fu=in !undr ti. pr ta mposhtur Telin) Bt e 5n edhe prsh!a! =e Teli nher e !a

    par n n frig t madhe Geslerin n mal HA!ti 4-t. s!ena 1-r. fa=e rtet t

    ndin !na=si t padret = ta det3ron Telin t gua n molln e >enduar m5i !o!n e dalit ti

    me shiget n har! n largsi pre 80 hapa>e) Teli e dhuron etn e ti >etm = mos ta !r3en

    guaten. por Gesleri thot: "u! e dua etn tnde. e dua guaten&R HA!ti 4-t. s!ena 4-t. fa=e

    ;e? asa u 5 e =art = !a shum fri! pre Telit) Ai dshironte ta shfr3tzonte rastin = t

    lirohet pre fu=is s Telit dhe shpresonte = me at ta do5son popullin z>icran. t cils edhe

    fillon tia arrin =llimin)

    Gesleri tregohet edhe i pamshirshm. !ur Armgarda e dshpruar !r!onte mshir pr 5urrin e

    sa t 5urgosur. Telin) (or ai thret n prgige: +oeR 'a hi=ni !et popull t !e= pre s3>e)))&

    HA!ti 6-t. s!ena 4-t. fa=e 106I)

    u!et se ai ?doher e m shum 5het m mizor dhe i paprm5atur. deri !ur ai m sfundi e fiton

    denimin e merituar me shigetn e Telit)

    (opulli fri!ohet nga Gesleri dhe e llogaritin si n tiran dhe e urren at) (randa. as!ush nu!

    sht i gatshm pr ta ndihmuar at n?astet e >de!es HA!ti 6. s!ena 4-t. fa=e 108I)

    13

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    14/20

    -V,r+,r 4raj(,r $r,j Ati+2(a/*,+it. *annerherr)- ishte neri i moshuar. i cili =ndronte paside> t grupacione>e t liris pr ardhmri) (r sh!a! t pozicionit t ti ai mund t shihet si n

    lidhe n mes t shtresa>e t ndr3shme)

    -Uri( $r,j R/%,+'i. nipi ti M para=itet pr her t par n A!tin e /-t. s!enn e 1-r. fa=e 4;)+udenci do t martohet me *ertn pre *rune!ut. me at e ep faln = t >en n 2a5s5urger-

    'ilieu& (asardhs i ardhshm pre Wernerit t Atinghauzenit si udhhe=s)

    -V,r+,r S(ta/0a(,r.- H A!ti 1-r. s!ena 1-r. fa=e 14I sht n >endas i pasur i Sch@3z-it) %ri!anga mundsia pr hum5en e pasuris s ti materiale futi n >erpim !r!imin e n aleati si?

    ishte Valter %3sti pr ti 5ash!uar fu=it = ti !undr>ihet thon>e t Geslerit)S5ash!u me

    furstin dhe 'elhtalin e formoi lidhen popullore pr ti dhn fund tiranis s gesslerit)

    -K+ra% H/++. para=itet te a!ti /-t. s!ena /-t. fa=e 69-It, R,%i+2para=itet te a!ti /-t. s!ena /-t. fa=e /-Ha+& a/0 %,r Ma/,rpara=itet te a!ti /-t. s!ena /-t. fa=e 0-5r2 im H0,para=itet te a!ti /-t. s!ena /-t. fa=e /-Uri( 0arktaripara=itet te a!ti /-t. s!ena /-t. fa=e 6endas i Drit dhe 5a5ai i Telit) "eri = m5an n !ara!ter t forte dhefisni!) "dihmon n fshehen dhe n sigurin e 'elhatlit nga dhuna e Geslerit) HA!ti 1-r. s!ena

    6-t. fa=e /I

    -R&,ma++ $ri0tipara=itet te a!ti /-t. s!ena /-t. fa=e 1-P,t,rma+ &(rb,trki&(,para=itet te a!ti /-t. s!ena /-t. fa=e 0-K/+i bari/para=itet te a!ti 1-r. s!ena 1-r. fa=e 6-V,r+i 2ja(taripara=itet te a!ti 1-r. s!ena 1-r. fa=e 6-R/%i $,&(katari aus Dri) (ara=itet tea!ti 1-r. s!ena 1-r. fa=e 6

    -Ar+% $r,jM,(tai.-(r sh!a! se >endasi ngaDnter@alden u >endos nn strehim. pre !urdeshn tia mernin =etsin. filloi t !r!ohe nga Gesleri) (rderisa ai strehohe te! Walter

    %ursti. Gessleri pr dnim ia >er5oi s3t 5a5ait t ti at e la nn mshirn e errsirs ) (asi e

    msoi lamin. ai u 5etua= do t ha!merre) (ara=itet te a!ti 1-r. s!ena 6-t. fa=e /)

    -K+ra% 7a/m2art,+.- J m53ti *urg>ogtin me spatn e ti. prderisa !3 dshironte ta !e=tratonte gruan e ti) (ara=itet te a!ti 1-r. s!ena 1-r. fa=e en me fu=i dhe nn sho=rimin e forca>e sulmuese. h3nte ?doher me pozit m t

    lart se sa populli z>icran. t cilin popull e sundonte) Ai dshironteta demonstron fu=ien e ti

    dhe at t m5retit)

    Ha!ti 4-t. s!ena e 4-t. fa=e ;/-;. rreshti 186-196/I

    -9iria:isa =3tetar t tre !anton>e Dri. Sh>3c dhe Dnter>alden lidhen n +3tlish>ur. se!reti i par =

    m5ahet)

    " Sh>ur 5het fal pr 5ash!imin e tre shtete>e t cilat iu !undr>ienfu=is s m5retit. =

    s5ash!u fu=ien e m5retit me l!und) (opulli z>icran don t lufton pr t fituar lirin e t3re)

    Ha!ti /-t. s!ena e /-t. fa=a 6e nashtu si!urse edhe famils s ti) (a m5shteten z>icrane n mes. nu!

    do ishte i gall +3tli-Sh>ur)

    Ha!ti 1-r. s!ena 1-t. fa=e 10-11. rreshti 1/;-1;1I

    -@a&(/ria:

    Jdhe dashuria luan rol t rndsishm n !t dram) Si pr shem5ull !ur +udenci dhe *erta e

    rrfendashurin e t3re edhe at pr!undr politi!s ) Pse dashuria atrore. = Teli e ndien pr

    demt e ti. dhe ata = ureten e tregon nda Geslerit)

    Ha!ti 4-t. s!ena /-t. fa=e

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    19/20

    dretoi thum5at helmuese t shigeta>e armi!ut mizor austria!) C cili !ishte pr =llim pushtimin

    e territore>e t huaa pr t zgeruar !raht edhe m) B3 fenomen fat!e= u 5 sh!as pr

    inspirimin e autorit pr sh!ruaren e n >epre t till. e cila ndr >ehte m5an >lerat m t larta

    letrare e cila me shum merit mund t m5an !urorn e ?mueshme si >epr madhshtore n

    opusin e letrsis 5otrore)

    19

  • 7/26/2019 Vilhelm Tel- Dram N Pes Akte (Alb)

    20/20

    20