VIETNAM NATIONAL UNIVERSITY HCM CITY

Prof.Dr. Vu Tinh

TRIT HOC

Chng trinh dung cho hoc vin Cao hoc va Nghin cu sinhkhng thuc chuyn nganh Trit hoc

LICH S TRIT HOC PHNG NG

PHNG NG

Phng ng la vung t nm doc theo lu vc sng Nin, sng n, sng Hoang t min Trung Cn ng n min cc ng chu A. Thi c ai, phng ng gm: n , Trung Quc, Ai Cp va vung Lng Ha.

Lich s phng ng c ai bt u t s hinh thanh xa hi CHNL (khoang thin nin ky th IV TCN).

Khai lc

LICH S TRIT HOC PHNG NG C - TRUNG AI

*LICH S TRIT HOC N

1. Cac thi ky phat trin cua Trit hoc n c - trung ai

LSTH n c trung ai chia thanh 3 thi ky:

1). Thi ky Veda (XV TCN VIII TCN). 2). Thi ky c in (VI TCN VI). 3). Thi ky sau c in (VII XVIII).

1.1. Trit hoc thi ky Veda (T TK XV TCN VIII TCN)

a). Bi canh xa hi

- Khoang th ky XV TCN ngi Arya vao n .- Xa hi n phn chia thanh 4 ng cp:

1). ng cp thn quyn.2). ng cp th quyn.3). ng cp dn t do.4). ng cp n l.

b). c trng trit hoc thi ky Veda Trit hoc tn giao dc trn Thanh Kinh Veda

Linh hn vu tu - ng Sang tao la Brahman.

Vu tru chia thanh 3 coi:

- Thin gii;- Trung gii; - Ha gii.

Tt ca cac coi u co thn ng tri.

THN MT TRI SYRYA ng tri Thin gii

THN GIO VAYU ng tri Trung gii

THN LA AGNI ng tri Ha gii

Thin gii, Trung gii, Ha gii la Brahman; toan b vu tru la Brahman.

Trong vu tru khng co gi lai khng la biu hin cua Brahman

i vi con ngi

4 ng cp trong xa hi la hin thn cua 4 b phn khac nhau trn c th cua Brahman:

- u: ng cp thn quyn.- Thn: ng cp th quyn.- ui: ng cp dn t do.- Ban chn: ng cp n l.

Du ng cp nao con ngi cung co linh hn bt t; linh hn vn hanh theo trang thai lun hi va chiu kip nghip bao.

Vi khng nhn thc c minh cung nh ngun gc hin hu cua minh nn con ngi lang qun Brahman; hanh ng theo am m, khat vong, tao nghip ac nn sa vao bin kh trin min.

Con ngi co th thoat kh bng cuc i c hanh, y la cuc i hng v thn linh, t t thn linh va sng theo bn phn.

1.2. Trit hoc thi ky c in (T TK VI TCN VI)

a). Bi canh xa hi

- Ranh gii gia cac ng cp tr nn ht sc nghit nga.

- Khat vong c giai thoat, khat vong co cuc sng binh ng, cuc sng bac ai lan rng khp cac tiu vng quc.

b). Cac phai trit hoc thi ky c in

Trit hoc co 9 phai: 6 phai chinh thng & 3 ta giao.

+ 6 phai chinh thngSamkhya, Vaisesika, Nyaya,Yoga, Mymansa, Vedanta.+ 3 phai ta giao Lokayata, Buddhism, Jaina.

1.3. Trit hoc thi ky sau c in (t TK VII XVIII)

a). Bi canh xa hi

Ni chin gia cac lanh chua phong kin cua cac tiu vng quc.

S t nhp lin tuc cua ngoai tc va s thng tri cua cac vng triu Hi giao.

b). c trng cua trit hoc thi ky sau c in

- ao Hi thm nhp vao n , t tng Hi giao anh hng nhiu n cac tng lp dn n.

- ao Balamn phat trin thanh ao Hinu.

- T tng Pht giao suy yu nhiu.

2. Mt s nhn inh v trit hoc n c trung ai

Trit hoc n c trung ai la trit hoc tn giao mang tinh hng ni.

Nhng vn v nhn sinh quan c ly giai nhiu goc ao c, tm linh nhm inh hng thc hanh con ngi c giai thoat kip sau.

TRIT HOCPHT GIAO

I. KHAI LC - La trao lu trit hoc tn giao, ra i khoang cui th ky VI TCN.- Ngi sang lp la Tt at a.- Kinh in la Tam tang:1. Tang Kinh.2. Tang Lun.3. Tang Lut.

II. NI DUNG C BANCUA TRIT HOC PHT GIAO1.TH GII QUAN

- Vu tru v thuy, v chung.

- Van vt v thng, v nga, gia tng, sinh thanh, chuyn hoa theo lut nhn qua.

2. NHN SINH QUAN

Con ngi la duyn hp cua ngu un (sc un, thu un, tng un, hanh un, thc un).

Ngu un c chia thanh phn danh va phn sc.

Cung nh van vt, con ngi la thc th v thng, v nga, gia tng.

Linh hn bt t cua con ngi vn hanh qua cac kip theo lun hi nghip bao.

Vi khng nhn thc c trang thai v thng, v nga, gia tng, lun hi nghip bao nn con ngi khat ai, tham duc, tao nn nghip ac, chim trong bin kh trin min.

T diu la con ng con ngi t giai thoat at n coi cc lac vinh hng.

T diu gm:

1). Kh .2). Tp .3). Dit .4). ao .

Quan im cua trit hoc Pht giao v ni kh cua cuc i.

1. Sinh kh. 2. Lao kh. 3. Bnh kh.4. T kh. 5. Ai bit ly kh. 6. Oan hi kh. 7. Cu bt c kh.8. Ngu un kh.

1). KH

2). TP Quan im cua trit hoc Pht giao v nhng nguyn nhn gy ra ni kh.

Thp nhi nhn duyn

1. V minh5. Sc9. Thu2. Hanh6. Luc nhp10. Hu3. Thc7. Xuc thu11. Sinh4. Danh8. Ai12. Lao t

Thp phin nao 1. Tham2. Sn3. Si 4. Man5. Nghi6. Thn kin7. Bin kin8. Kin thu9. Gii cm thu 10. Ta kin.Cn nguynTham Sn Si

Cn nguyn cua moi cn nguynV minh Ai duc

3). DIT Quan im cua trit hoc Pht giao v kha nng cua con ngi co th tiu dit c nhng nguyn nhn gy ra ni kh va trang thai ma con ngi at c sau khi a tiu dit c nhng nguyn nhn gy ra ni kh.

Tiu dit nhng nguyn nhn gy ra ni kh bng cach tao nghip thin va tich nghip thin.

Trang thai at c la thng tru (nit ban).

4. AO Quan im cua trit hoc Pht giao v chiu hng va nhng con ng ma con ngi phai trai qua at n trang thai thng tru.

a. Chiu hngGii inh Tu

Ngu gii

1. Bt sat.2. Bt ta ao.3. Bt ta dm.4. Bt vong ng.5. Bt m tu.

GI NGU GII

inhGi cho tm tinh

Tu

V minh bi xoa bo.Th tinh trong sach, sang sut.

b. Nhng con ng phai trai quaT nim x - T chinh cn - T nh y tuc Ngu cn - Ngu lc - Tht b - Bat chinh ao.

Bat chinh ao:

1. Chinh kin.2. Chinh t duy.3. Chinh ng.4. Chinh nghip.5. Chinh mnh.6. Chinh tinh tin.7. Chinh nim.8. Chinh inh.

Tu

Sa minh sng cho hp ao.Quan trong nht la tu tm.

Cac cp cua Nit ban- La Han. - B Tat. - Pht.

III. MT S NHN INHV TRIT HOC PHT GIAO 1. Trit hoc Pht giao la trit hoc v giai thoat.2. Trit hoc Pht giao la trit hoc v binh ng.3. Trit hoc Pht giao la trit hoc v t bi, bac ai.4. Trit hoc Pht giao la trit hoc v ao c.5. Trit hoc Pht giao la trit hoc v thn.6. Trit hoc Pht giao la trit hoc hng ni

PHT GIAO VI VIT NAM

S du nhp Pht giao vao Vit NamPht giao du nhp vao Vit Nam khoang u Cng nguyn qua 2 ng chinh cua qua trinh giao lu, bun ban, di dn va truyn giao.

Th nht, theo con ng bun ban, truyn giao cua cac thng gia n .

Th hai, Pht giao du nhp vao Trung Quc ri t Trung Quc vao Vit Nam.

- Pht giao vao Vit Nam trc ht la t tng lp binh dn, c ngi dn Vit Nam tip nhn rt t nhin.

- Khoang th ky th III Vit Nam a co 3 trung tm Pht giao ln la Luy Lu, Lac Dng va Banh Thanh.

Pht giao Vit Nam qua cac triu aiNha inh (968 985)Pht giao la quc giao.

Tin L (986 - 1009)Pht giao vn c cao.

Nha Ly (1009 1225)Tam giao song song tn tai song Pht giao vn gi ia vi c tn.

Nha Trn (1226 1400)

Giai oan u Pht giao rt thinh. Giai oan cui nha Trn, Pht giao bt u suy, Nho giao bt u thinh.

Nha Trn (1226 1400)

Giai oan u Pht giao rt thinh. Giai oan cui nha Trn, Pht giao suy yu dn, Nho giao tng bc phat trin manh.

Nha H (1400 1407)Pht giao bi kim soat nghim ngt. Qun Minh tan pha chua chin, tich thu kinh k. Pht giao trai qua nhiu bc thng trm, n th ky XX mi co phong trao chn hng Pht giao.

Hin nay Hin nay Vit Nam co nhiu tn giao nhng giao dn Pht giao la ng nht. Pht t Vit Nam co nhiu cng hin trong chin tranh v quc cung nh trong hoa binh xy dng. Nha nc lun tn trong quyn t do tin ngng, tn giao cua cng dn va tao iu kin giao dn sng tt ao, ep i; ong gop sc lc va tri tu cua minh vao s nghip xy dng mt quc gia dn giau, nc manh, xa hi dn chu, cng bng, vn minh./.