1

“VARLIK BARIŞI”

5811 sayılı Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması

Hakkında KanunFeyyaz YAZAR

Gelir İdaresi Grup Başkanı

2

5811 sayılı Kanunun amacı22/11/2008 tarihli ve 27062 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren bu Kanunun amacı;

Gerçek veya tüzel kişilere ait olup yurt dışında bulunan para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının ekonomiye kazandırılması,Taşınmazların kayda alınması, Yurt içinde bulunan ancak işletmelerin özkaynakları içinde yer almayan bu türden varlıkların sermaye olarak konulmak suretiyle işletmelerin sermaye yapılarının güçlendirilmesinin sağlanmasıdır.

Kanunda 5917 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler sonucu; Bildirim ve beyanların 30/09/2009 tarihine kadar yapılabilmesine imkan tanınmış ve Bakanlar Kuruluna bu tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar süre uzatım yetkisi verilmiştir.

5811 sayılı Kanuna ilişkin 1,2 ve 3 Seri No.lu Genel Tebliğler yayımlanmıştır.

3

Kapsam (2)

Gerçek veya tüzel kişiler tarafından 1/6/2009 tarihi itibarıyla yurt dışında sahip

olunan ve yurt dışında bulunan; Para, Döviz, Altın, Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, Varlığı kanaat verici bir belgeyle ispat edilen taşınmazlar

Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak

1/6/2009 tarihi itibarıyla işletmelerin özkaynakları

içinde yer almayan; Para, Döviz, Altın, Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, Taşınmazlar

Yurt dışı Türkiye

5917 sayılı Kanunla yapılan değişikliklere göre;

4

Kapsamı (3)

•Yurt dışı iştiraklerden elde edilen kazançlar,

•Yurt dışı şubelerden elde edilen kazançlar,

•Yurt dışı iştirak hisselerinin satışından doğan kazançlar,

•Yurt dışında bulunan kurumların tasfiyesinden doğan kazançlar.

Bir kısım İstisna kazançlar

5

Yurt dışında sahip olunan varlıklara ilişkin uygulama

esasları

6

Yurt dışındaki varlıklar için bildirim/beyan ve ödeme

Gerçek veya

tüzel kişi

Bankalara bildirim (Form: Ek.1) (Tüm varlıklar)

Aracı kurumlara bildirim (Form: Ek.3) (Menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçları)

Vergi dairelerine beyan (Beyanname: Ek.2)

Varlıklar(TL değeriyle)

%2 oranında vergi

Bankalar ve aracı kurumlar sorumlu sıfatıyla izleyen ayın 15’ine kadar ödeyeceklerdir.

Beyanda bulunanlar izleyen ayın sonuna kadar

ödeyeceklerdir.

30 Eylül 2009 tarihi akşamına kadar

30 Eylül 2009 tarihi akşamına kadar

Beyan süresini, izleyen üçüncü ayın sonuna kadar uzatma hususunda Bakanlar Kurulunun yetkisi bulunmaktadır.

Banka veya aracı kurumlara bildirim yapılması halinde, vergi dairelerine ayrıca beyanda bulunulmayacaktır.

7

Bankaların ve Aracı kurumların yapacakları işlemler

Bankalar

Müşteri adına açılan hesaba kayıt edecek ve müşteri portföyüne dahil edecek

Aracı kurumlar

Bildirim tarihinden itibaren 1 ay içinde Türkiye’ye getirilen/transfer edilen

Varlıkları Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını

Bildirim değeri üzerinden %2 oranında hesaplanan vergi, izleyen ayın 15’ine kadar kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine yatırılacaktır.

8

Bildirilen/beyan edilen yurt dışı varlıkların kayıtlara intikali

Gerçek ve tüzel kişilerce

Bildirilen veya beyan edilen varlıklar

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler yasal defterlerine kaydettikleri varlıklar için

pasifte özel fon hesabı açacaklar.

Bu fon hesabı sermayenin cüz’ü kabul edilecek ve sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamayacaktır.

Fon hesabında tutulan bu tutarlar; - İşletmenin tasfiye edilmesi halinde - GVK 81, KVK 19 ve 20 nci maddeleri

uyarınca gerçekleşecek devir ve bölünme hallerinde vergilendirilmeyecektir.

Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler

Bildirilen/beyan edilen varlıkları yasal defterlerinde gösterebileceklerdir.

Yasal defterlere kaydedilen bu varlıklar, dönem kazancının tespitinde gelir unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.

9

Türkiye’de sahip olunan varlıklara ilişkin uygulama

esasları

10

Türkiye’de bulunan varlıklar için beyan ve ödeme

Gelir veya kurumlar vergisi

mükellefleri

Bağlı olunan vergi dairesine beyan (Beyanname: Ek.5)

Varlıklar(TL değeriyle)

%5 oranında vergi

İzleyen ayın sonuna kadar ödenecektir.

30 Eylül 2009 tarihi akşamına kadar

Beyan süresini, izleyen üçüncü ayın sonuna kadar uzatma hususunda Bakanlar Kurulunun yetkisi bulunmaktadır.

11

Beyan edilen Türkiye’deki varlıkların kayıtlara intikali

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince

Beyan edilen varlıklar

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler

Beyan edilen değerler üzerinden yasal defterlere kaydedilecek

Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler

Yasal defterlere kaydedilen bu varlıklar, dönem kazancının tespitinde gelir unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.

Pasifte sermayenin cüz’ü niteliğinde bir özel fon hesabı açılacak

Taşınmazlar dışındaki varlıklar, öncelikle banka ve aracı kurumlardaki hesaplara yatırılacak.

Beyan tarihinden itibaren 6 ay içinde sermayeye ilave edilecek

Taşınmazlar dışındaki varlıklar, öncelikle banka ve aracı kurumlardaki hesaplara yatırılacak.

Beyan edilen değerler üzerinden yasal defterlere kaydedilecek

Defter tutma yükümlülüğü bulunmayanların, beyan ettikleri taşınmaz dışındaki varlıklarını

banka ve aracı kurumlara yatırmaları yeterli olacaktır.

12

Yurt dışı & Türkiye’de sahip olunan varlıklara ilişkin ortak hükümler

13

Gider ve Amortisman Uygulaması

Ödenen vergilerin, Gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınması ya da Başka bir vergiden mahsup edilmesi mümkün değildir.

Bildirilerek & beyan edilerek yasal defter kayıtlarına intikal ettirilen taşınmazlar hakkında VUK’da yer alan amortismanlara ilişkin hükümler uygulanmaz. İşletmeye kaydedilen bu varlıkların daha sonra elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelirin veya kurum kazancının tespitinde gider veya indirim olarak kabul edilmez.

14

Şirket adına görünmeyen varlıklar (1)

ŞİRKETLERİN;a) Kanuni temsilcileri,b) Ortakları ya dac) Ortakları&temsilcileri adına varlıkları değerlendirmeye yetkililer,

Yurt dışında sahip oldukları varlıklarını, Türkiye’de bulunan varlıklarını ŞİRKET ADINA beyan edebilirler.

VARLIKLARDAN; Yurt dışı varlıklar için Türkiye’ye getirme, Türkiye’deki varlıklar için sermaye artırımında bulunma, şartları unutulmamalıdır.

15

Şirket adına görünmeyen varlıklar (2)

ŞİRKET veya ŞİRKET ORTAKLARINA ait olduğu halde;

Kanuni temsilcileri,

Ortakları veya

Ortakları&temsilcileri adına varlıkları değerlendirmeye yetkililer,

dışındaki (eş, çocuk, akraba, üçüncü kişi) kişiler tarafından tasarruf edilen varlıkların, şirket adına beyana konu edilebilmesi için,

beyan dışındaki nedenlerle yapılacak inceleme esnasında,bu varlıkların şirket veya şirket ortaklarına ait olduğunun ispatı

gereklidir.

16

Bildirim & Beyanın Vergi İncelemesi

Karşısındaki Durumu

17

Bildirim & Beyanın Vergi İncelemesi Karşısındaki Durumu (5917 s. Kanun sonrası)

Doğrudan inceleme Diğer nedenlerle inceleme

Bildirim & Beyandan hareketle 1/1/2008 tarihinden önceki

dönemlere ilişkin vergi incelemesi ve

vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.

Diğer nedenlerle 1/1/2008 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak vergi

incelemesi yapılması halinde; beyan edilen tutar, gelir, kurumlar ve

KDV matrah farkından mahsup edilecektir.

19/6/2009 tarihinden önce başlamış incelemeler ile 1/1/2008 tarihinden sonraki dönemlere ilişkin incelemeler ise kapsam dışı.

18

5917 sayılı Kanun sonrası Varlık Barışı uygulaması

İndirimi reddedilen KDV’ye ilişkin tarhiyatlar da mahsup kapsamına alınmıştır.

Beyan edilen tutarların vergi incelemesine ilişkin mahsup uygulamasından yararlanabilmesi için Beyana ilişkin verginin ödenmesi şartı getirilmiştir.

22/11/2008 ila 2/3/2009 tarihleri arasında yapılan bildirim veya beyanlar nedeniyle tahakkuk eden ve süresinde ödenmeyen vergilerin 30/9/2009 tarihine kadar gecikme zammı ile birlikte ödenmemesi halinde, bu beyanlar için mahsup imkanından yararlanılamayacaktır.

Değişiklik ve süre uzatımı sonucu beyanda bulunanlardan 19/6/2009 tarihinden önce haklarında vergi incelemelerine başlanmış olanlar, bu incelemelerle ilgili olarak Kanunun sağladığı avantajlardan yararlanamayacaklardır.

Değişikliklerden önce yapılan bildirim ve beyanlar ile tarhiyat ve mahsuba ilişkin olarak Kanunun değişiklik yapılmadan önceki hükümleri uygulanacaktır.

19

Bildirim ve beyan dışındaki nedenlerle yapılacak incelemeler

22/11/2008 tarihinden önce başlanan vergi incelemeleriyle ilgili olarak bulunan matrah farklarından bildirime veya beyana konu edilen tutarların mahsubu mümkün değildir.

22/11/2008 tarihinden sonra 19/6/2009 tarihinden önce başlanan incelemelerle ilgili olarak, sadece değişiklik yapılmadan önceki düzenleme kapsamında bildirim veya beyana konu edilmiş tutarların bulunan matrah farklarından mahsubu mümkün olabilecektir.

19/6/2009 tarihinden sonra başlanan incelemelerde, Kanunun değişiklik yapılmadan önceki veya değişiklik sonrası hükümleri çerçevesinde bildirim veya beyanda bulunulması halinde, söz konusu tutarların matrah farklarından mahsubu mümkün olabilecektir.

Kanun kapsamında beyan edilen tutarların mahsup uygulamasından yararlanabilmesi için bu tutarlara ilişkin olarak tarh edilen verginin vadesinde ödenmiş olması gerekmektedir.

20

Bildirim ve beyan dışındaki nedenlerle yapılacak incelemeler

Matrah farkına ilişkin mahsup uygulamasının, VUK 344/2 md. ile 359 md. uyarınca kaçakçılık suçlarını işleyenler hakkında yapılacak takibe bir etkisi bulunmamaktadır.

Tahakkuk eden vergilerin vadesinde ödenmemesi nedeniyle mahsup imkanından yararlanılmaması durumu, vergi aslının gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun uyarınca takip ve tahsiline engel teşkil etmemektedir.

•Gelir, kurumlar veya KDV dışındaki diğer vergilere yönelik yapılacak inceleme ve tarhiyatlar,

•Haksız iadeden kaynaklanan tarhiyatlar •Usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezaları da mahsup uygulaması kapsamında değerlendirilmeyecektir.

21

Bir Kısım İstisna Kazançlar

22

İstisnalar (Geçici Madde 1)

3. Yurt dışı şube kazançları,

1. Yurt dışı iştirak kazançları,

2. Yurt dışı iştirak hisselerinin satışından doğan kazançlar,

4. Yurt dışı tasfiye kazançları

23

Yurt dışı iştirak kazançlarının beyanı

22/11/2008’den 31/12/2008 tarihine kadar elde edilen; yurt dışı iştirak kazançları ve yurt dışı iştirak hissesi satış kazançları,

2008 yılına ilişkin verilecek yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde,

1/1/2009’dan 30/4/2009 tarihine kadar elde edilen; yurt dışı iştirak kazançları ve yurt dışı iştirak hissesi satış kazançları,

2009 yılı için verilecek yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde,

beyan edilerek istisnaya konu edilebilecektir.

24

İstisna kazançlar

Bu kazançların istisna kapsamında olması için;

1/5/2009 ile 31/12/2009 tarihleri arasında elde edilen; Yurt dışı iştirak kazancı, Yurt dışı iştirak hissesi satış kazancı, Yurt dışı şube kazancı,28/2/2010 tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmiş olması.

1/11/2009 ile 31/12/2009 tarihleri arasındaki yurt dışı kurumların tasfiyelerinden elde edilen kazancın ise, 31/12/2009 tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmiş olması gereklidir.

25