ვაჟა ფშაველა-ბუნების მგოსანი

მოკლე ბიოგრაფიაუდიდესი ქართველი პოეტი და ბუნების მგოსანი, ლუკა რაზიკაშვილი დაიბადა 1861-

წლის 26-ივლისს სოფელ ჩარგალში. სწავლობდა თელავის სასულიეროსასწავლებელში 1877-1879 წლებში, 1979-წლიდან გორის სამასწავლებლოსემინარიაში. 1888-წლიდან ცხოვრობდა სოფელ ჩარგალში, სხვა გლეხებივითხნავდა მიწას, უვლიდა საქონელს და ნადირობდა. ფშაური ზამთრის გრძელღამეებში დაიწერა მისი გენიალური პოემები, მოთხრობები და ლექსები.

პოეტის ოჯახი

დიდი პოეტის ლუკა რაზიკაშვილის იგივე ვაჟა-ფშაველას წინაპრები გვარადღუდუშაურები ყოფილან. წერა-კითხვა ვაჟას სახლში უსწავლია მამისხელმძღვანელობით.ვაჟას დედა მეტად ნიჭიერი ქალი გახლდათ.დედის წყალობითვაჟამ უამრავი ლექსი იცოდა ზეპირად.

პოეტის შემოქმედებავაჟა-ფშაველას თხზულებებში სინამდვილე მთელი თავისი ხელშესახები, ნივთიერი

რეალობით წარმოგვიდგება. მან უაღრესად სრულყოფილი ფორმით გამოხატა „მიწისა“ და„ცის“ — რეალისტურისა და რომანტიკულის — ურთიერთგამსჭვალავი მთლიანობა. ვაჟა-ფშაველას თხზულებებში სინამდვილე მთელი თავისი ხელშესახები, ნივთიერირეალობით წარმოგვიდგება.

ვაჟა-ფშაველას წარმატებული პოემებია ალუდა ქეთელაური,სტუმარმასპინძელი,გველის მჭამელი და სხვები.

ძნელია,ერთი თვალის გადავლებით შეაფასო ის მდიდარიშემოქმედებითი საგანძური, რომელიც ვაჟა-ფშაველას გენიამდაგვიტოვა.მისი ლექსები და პოემები აღებენ დიდი და ვრცელისამყაროს კარს, სადაც თქვენ წინ გადაიშალება ცხოვრებააუარებელი ადამიანისა, მრავალი თაობისა.აქ არიან ჩვენიშორეული წინაპრებიცა და ვაჟას თანამედროვენიც მე-19 საუკუნისადამიანები,აქ არის მთელი საქართველო თავისი მომხიბვლელიბუნებით,ყოფით,თავისი ჭირითა და ლხინით.

ქართველ პოეტთა შორის ვაჟა-ფშაველა ყველაზე ღრმადჩასწვდა ბუნებისსაიდუმლოებას. მისლირიკაში ბუნების საგნებსადა მოვლენებს სავსებითშენარჩუნებული აქვსპირველქმნილი სიხალისე.

ვაჟა-ფშაველას შემოქმედება ხალხს ძლიერ უყვარდა,იგი მიუწვევიათქუთაისში,გორში,ჭიათურასა და ფოთში.

ილია ჭავჭავაძე აღფრთოვანებით ამბობდა: ჩვენ ძველებმა,ახლა კალამი უნდაძირს დავდოთ და გზა ვაჟას უნდა დავუთმოთ.ვაჟა როდესაც თბილისშიწამოვიდოდა,თავის ნაწერებს ერთ ჭრელ ხურჯინში ჩააწყობდა, პირველადილიასთან შეივლიდა, იმ ხურჯინს იქ დაბერტყავდა შემდეგ კი ესმარგალიტები ქართულ ჟურნალ გაზეთების ფურცლებზეაბრჭყვიალდებოდნენ ხოლმე.

თურმე სახელი ’’ვაჟაფშაველა’’ პეტერბურგში შეარქვა თუშმამეგობარმა დიმიტრი ცისკარიშვილმა.მან იცოდა რომ ’’ვაჟა’’ფშავ-ხევსურეთში ბიჭს ვაჟკაცს ნიშნავს დიმიტრი ხან ’’ვაჟას’’ეძახდა ხან’’ფშაველას.’’მერე შეაერთა და ვაჟა-ფშაველა დაუძახა.

სახელი ვაჟა ვაჟამდე არ არსებობდა.

უსაზღვროდ ფართოა ჰორიზონტი ვაჟას გენიისა - ის აერთიანებს მრისხანეარწივის სიმამაცესა და და პატარა ვაჟას ხე უკვდავია, როგორც მიწა,

როგორცთვითონ სიცოცხელე.

ვაჟას დარგული ხეები სკოლის ეზოში ვაჟას კუთხე სკოლაში

პოეტის გარდაცვალება

მატერიალურმა პირობებმა, რასაც თან ერთვოდა ასევე მძიმე გონებრივი და ფიზიკურიშრომა, ადრე მოტეხა ვაჟას ძლიერი ორგანიზმი. მას ფილტვის პლევრა დაუდგინესდა ოპერაციაც გაუკეთეს. ერთხანს თითქოს მოიკეთა.ვაჟამ სიკვდილის წინმინდვრის ყვავილები მოითხოვა, ექიმებმა სურვილი აუსრულეს და ყვავილებით

ხელში დალია სული.

დიდი პოეტი 1915 წლის 27 ივლისს გარდაიცვალა ქალაქ თბილისში, პოეტი დიდუბის პანთეონში დაკრძალეს, ხოლო 20 წლის შემდეგგადაასვენეს მთაწმინდაზე და ხელმეორედ მიაბარეს მშობლიურმიწას.

პოეტის საფლავი

გალაქტიონ ტაბიძისა არ იყოს ,,მთწმინდა ისე არავისეკადრება, როგორც ამ მართლა წმინდა მთას’’.

ვაჟა-ფშაველას გარდაცვალება უდიდესი დანაკლისი იყო ქართულილიტერატურისათვის. ვინაიდან მისი შემოქმედება ჩვენიეროვნული კულტურის უბრწყინვალეს განძს წარმოადგენს.

დასასრული