I\? ,

^ Bao vp, khuyen. khfch va

ung h0 riuoi con bang sria mg:vai tro dac bi6t

7

cua c6c nha h0 sinh

MOt tuy6n bO chung TCYTTG/UN|CEF

16 cnuc y re rHe crorGENEVE

1989

Muc luc

Mudi di6u ki6n d6 vi6c nu6i con bing s0a me thinh c6ng

Ldi n6i Oau ...........

IV

1

1. M& dau

2. Dio tqo cdn bQ y te a6 dAy mqnh vi ing hQ viQc

nu0l con bdng stia. me.............Nh0ng bii hoc thiCt yeu li6n quan t6i nu6i con.)oang sua me .............

Eio tao c6n b6 y te............. ....................'.'....

g. d aau vi khi ndo cdn bQ y t6 cdn prrAi can thiepC6n bQ y t6 hoat d6ng trong u6i cinn xi h6i r6ng ndo..

Ciu trrlc vA hoat d6ng c0a cdc co quan y te..................

Tranh rh0 su 0ng h6 c0a nh0ng ngudi c6 thAm quy6n

6

8

99

11

12

4. CAc phuong phap tl6n hinh vd chim s6c cd nhinChim s6c truoc khi sinh: n6i tien s&, xnem

th6 cnAt vi khuy6n bio ............ ....................i

Chdm s6c tru6c khi sinh: loi khuy6n vi dn u6ng

vi v6 sti dung thu6c

Chdm s6c ngudi me trong vA ngay sau khi sinh d6.........'

Chim s6c tr6 so sinh

Ra kh6i nhd h6 sinh vi theo d6i......

13

13

14

17

19

22

Phg lgc: Danh mgc ki6m tra dti x6c dlnh viQc

ting hQ nu6l con bing s(ra me t?i cdc bQnh vlQn,

nhi hQ sinh c6 diy dri kh6ng

Mudi di6u kiQn tl6 nu6i con bings0a mg dugc thdnh c6ng

Loi noi diu

Trong th6 gidi da d4ng vb c6 nhi0u tuung phin cua chfing ra, chring tdicho rdng bin tuyOn b6 ndy vd vai trd cria cdc nhd hd sinh trong viOc r^Ing

cudng nudi con bing stra mg c6 mdr gir4 tri phd cdp. Cric nguyOn lyduo.c khing dinh tai ddy ring dung duoc & bdt"cti noi ndo c6 dich.vuhd sinh, bft k0 noi d6 mang nhan hi6u lir "phdt rri,3n" hay "ttang phdt tri6n","Bic" hay "Nam", hiOn dai" hay "cd mydn". Vh c6c nguoi ldm cdng uicy,6 vi c6rc cin bd khdc chiu triich nhi0m v0 cilc dich vu d6 c6 vi tri t6tilO thr.rc hiOn ci4c nguyOn ly nhy bing crlch ttam bio su hudng OAn c2nnia ae duy ui, hodc n6u cin thi uii rao mdt ruydn thSng nu6i conbdng sira me.

Khi nguni ta vAn cbn phdr hiOn rh0m nh0ng loi fch v6n dd c6 nhiOu cuavi0c nudi con bdng sfr:a me rhi ngiy nay ir c6 nguai cdn c6 th6 c6ng khaidrit v6n iti nghi ngd khAu hiOu "sfa mc li htm ci". Tuy nhi0n, dir khAuhi0u c6 phir hqp vdi thrc tiOn a6n dAu cring lnOng tf'e rhay thd chohanh tl6ng. Vi th6 chring r6i i10 nghi t6r ci nhfng ai li0n quan rd,i dichvu h6 sinh hiy nghi0n criu bAn tuy0n b6 nlry d6 xem n6 rao thuAn loihay tro ngai cho vi0c nudi con blng sira me. Ho c6 dang khuy6n khichvd h5 rg ciic bA me bdng moi ciich kh6ng? Chring t6i khdn khoAn yOu

cAu ho dn o bdt cri" nsi ndo, ldm sao tld cdc dich vu cila ho drcrc huyd6ng day dir vho muc dfch nly vd bdng cr{ch d6 chring minh nh0ng toiich vd song md viOc nu6i con bing sfr-a me mang lai cho ci me 6n con.

HIROSHI NAKAJIMAT6ng giim <l6c

T0 chdt V 16 tre gifii

JA]VIES P. CiiANTT0ng girim rlSc

Quy Nhi rlfing cira Lien h<m qu5c

1. M& diu

Nu0i con bdng sra me li m6t c6ch vd song d6 cung c5p thdc in thfch

hgrp nh6t cho stg ting tnrvng vd phrlt ri6n cua tr6 em, ngoii ra n6 cdn c6

m6t anh huung sinh lf vi tinh cim ilqc tldo d6i vd'i stic khoe cda bh

me 6n con. Nhfrng tfnh chdt ch6ng nhi6m rung cria siia mg gifp bAo,!

vO tre cdn bri chdng lai bOnh tAt vi c6 mdt mdi quan h0 quan rgng giiianu6i con bdng siia me vd dd thua. Vi nh0ng ly do i16, cdn S y t6 vi c6c

c6n bd kh6c llm viOc t4i cilc cv s& chim soc srfu khoe thOng dua.c b6qua b6t cri n6 luc nlo nhim bAo vQ, xric ti6n vh ung hd nu6i con bdng

sira mg, <tOng thoi cung cdp cho cdc thai phu vi cdc bd mg mdi sinh

con nh[ng loi khuyOn kh6ch quan vA nhdt qu6n vir m4t ndy.

Ti lC vA thoi gian nudi con bing siia me dd giam tCr nhi0u virng tr0n

thti gidi vi nhiOu ty do xl hdi, kinh ti! trodc vin h6a khr{c nhau. T4i,.:, t/. : ..

nhi€u xi hdi, vi0c i{p dung cilc kj t}rudt hiOn dai vd nhfing lOi sOng motdi dAn tt6n m6t su suy giAm d6ng k6 v0 su quan tAm Otii voi th6i quen

ruyOn th6ng niry. Tuy nhi6n, c6 ttr6 Oo v0 tinh, cfuc cs so y til thuonggdp phan vho su liri budrc nhy, hodc vi ho kh6ng tng h6 ho{c khuy6nkhich cric bh mg cho con bf, hoic vi ho ddt ra cdc ci4ch l2rm vi thri tgc can

r& cdc bb me bit ttAu vh duy ri viOc cho con bri. Chdng han ho ttruong

cdch ly me v6i con khi mdi lot ldng, cho tr6 so sinh bf dung dich glucose

rong chai trud'c khi sq ra sria bit diu, vl ho khuy6n khich mQt c6ch

drit khodt vi0c dilng ciic sin phAm thay th6 siia me.

O6 tfrann cdng trong vi6c ti6n hanh vh duy ni nuOi con bing siia mg, cdc

bh me cdn ducc su ing hd tich cuc trong qu6 trinh ttrai ngh6n vd sau khittd cria gia ilinh vh cQng tl6ng cia ho mtr cbn cia ci nghnh y 6. Oieu

ly tuvng h t'it cA clc ciln b0 y 6 c6 tii5p xric vdi cdc phu nii mang thaivir c6c bd mg moi sinh con duoc giao nhi0m vu khuy6ri khich nudi con

bdng sria me, vd c6 khi ndng cung c6p ttrdng tin ttrich ho,p vi c6 nndt

hi6u bi6t thw ti6n SAu s'ic v0 viOc nuOi con bing sira me.

Tuy nhiOn, r'5t nhi0u khi thuc 16 hi kh6c xa: c6n b0 y td cO ttr6 tfri6u

ki6n thric v0 nudi con bdng siia m9 vi ft c6 kinh nghi0m ciing nhu di6u-1ki0n dd mang lai cho cdc bd me su hd ro mong mudn; nhiOu khi ho cbn

kh6ng bi6t nh[ng y6u t6 khi6n cric bi me nuOi con bing s0a mg vit

thdi khOng cho con bri sau mdt thdi gian ddi ngin khdc nhau. Quii trinh

tlho tao cua ho thucrng khi0n ho thich cdch nu6i bdng binh siia, m6t "k!thuAt hiOn tlai" d6 giAng day vh ki6m rra hcrn lir chuin bi cdc bd mc vidc

nudi con bdng sua me thAnh cOng, mdt viOc mh c6 lO ho coi la l6i thdi

vd du'd,i con mit cria ho thi khdng cdn d:lng duvc quan tAm ddc biQt nrra.

Cung khdng l6y gi ddng ngac nhiOn n6u d6i khi ho khdng bi6t rdng cdch

thw hhnh vd thi tuc th6ng thudng o benn viOn (nhidu khi vi ly do sinh

loi, ho{c vi kh6 khdn Ai chfnh hodc cdn do c6c ly do mao xung l}r khoa

hoc) c6 tiic dung tiOu cuc th6 nlo O6l vOi viOc ch6p nhAn vi d6p tuc

nudi con bdng srra me. Nhiing tro ngai cho st5 chdp nhdn d6 tli tt viOc

b6 r( nhh cfta vh td chrtu vAt chdt cDng vd,i ciic dich vu cia cric nh) h0

sinh td,i nhiing th6i dq cria cdc rhhy thu6c, y ta,c'An b6 quAn tri vit ciln

bd khtic.

Td chric y tO m gioi (TCYTTG) vi LINICEF tin rlng trong s6 nhiingy6u t5 inh hutrng toi sq ch6p nhdn vh ti6n hanh binh thudng viOc nudi

con bdng stra mg, thi c6c dich vu chdin s6c sric khoe, d4c biOt nhiing

dich vu liOn quan tdi chdm s6c c6c b2r me vir trd ss sinh t6 ra lh m6t rongnhfing biOn phdp c6 nhiOu hria hen nh6t d0 tnng ti l0 v]r ttrdi gian nudi

con blng siFa me. Nguy0n nhAn lh vi c6n bQ y 16 c6 thiOn hming khuy6n

khich nhiing ring xti c6 lcri cho sric kh6e, vd vi d6 ld bin ch6t vir chfcndng cia co so chdm soc srit khoe vi vi viOc duy ui hodc ri6n khai nhring

cOng viQc vh thi tuc thich hqp khdng ildi h6i them chi phi nAo, ngo2ri thiOn

chi.

\n lC d6, TCYTTG vh UNICEF mong mu6n khuy6n khich xric ti6n viOc

ki6m di6m hi xem ciic dich vg y t6 tgo thuAn loi hay cin tro viOc nu6i

con bdng siia me, vdi muc dich cing c6 nhfng chinh siich, nhOng ciich

llrrn vd nhfing thri tuc tiric dAy viOc ti6n hanh sdm v]r d6p tuc nudi con

bdng sfra me vh sria COi nnmg ci{ch l}m vir thri tuc niro bdt loi cho cdng

vi€c d6. Bin tuyOn b6 nny t4p trung viro thdi k!' tunng e6i ngin cria

chdm soc trudrc khi sinh, rong khi sinh vh chu sinh dusc d6n hanh t4i cdc

co s& hd sinh; thdi kj ndy quy6t dinh su thenh cdng cia vi€c bit dAu

vi ti6p tgc nu6i con bing slra me. D6 lh lfic m]r mdi quan h0 qua laia\

gi0:a ci{n bQ y t0 v}r cdc b}r me gAn g0i nhdt vd khi cdc dich vu chdm s6c

srfu kh6e c6 inh hutrng l6n nhdt toi th6i dQ cria c5c bir mq O6i v6'i

vi0c cho con bri, vd roi y thdc cria c6c bi ve ruri nlng c6 thd thuc hi0n

duuc hay khdng. Ban tuy0n b6 vi phu luc kEm theo c6 tfriS Oirng nhu mdrdanh srich nhiing hanh ttdng cht y6u md c6c dich vu h6 sinh c6 thd thdngqua d6 ttd thuc su khuy6n khich vh r4o truqn loi ciro nu6i con bdng siiame.

BAn tuy0n b6 ndy grh cho cdc nhi chric rrich qu6c gia c6 rhAm quyen,li nh[ng ngudi hoach dinh chinh *ich v0 srfu khoe vi dinlrdufng, c6ccrln b6 quAn ly cdc dich vg stir khoe ba me vd 16 em vh k6 hoach h6agia dinh; cric thiy rhu6c hm slng, cdc nii h0 sinh, y tri vI cric cdn b0 h6tro khdc trong c6c dlch vu vh co s& chim soc tr6 so sinh: c6c td chfcnghi0p vg y 6 vh cilc h6i ring hd cdc bd mg. Bin tuyOn b6 c6 hai mucti0u: lbrn r0 vai trd quy6t dinh cria nganh y t6 rong viOc bao v6 vd khuyi5nkhich nudi con blng sira mg, vA md ta cdn llm nhiing gi A6 cung tdpcho cdc bd me th6ng r.in vd sr ring hd mong mu6n. Trong tim ld cr4c kiOuhanh dQng cAn c6 nhiOu hcrn lh cr4c ndi dung chi ti6t, itri du chri trongdOn cdu nrlc cria cilc ttr6ng diOp hodc nh0ng c6ch di! ruyOn ttat chfng,sg l,ra chon ciic chi ti6t niy ducr. c rhuc hi0n m6r circh tt5t nhdt n6u tinhd6n nhiing holn canh sd tai. Do <t6 dQc gia O,rq. yOu cAu hm cho bantuy0n b6 thich hop vd'i nhiing hoan cAnh dtl, vd dilng ben tuyen hi d6xdc dinh crlch td chfu mdr cr{ch t6t nhdt nhiing dich vu h0 sinh ciaminh nhdm khuy6n khich vi tao su d6 ding cho ia" ua me h'd6i tu"gchlm s6c cria minh chdp nhdn vh duy ri nu6i con bing siia me.

2. E)io tAo c6n bQ y tC dC daY

Nh0ng bii hgc.thiCt Y€u li€n quantdi nu6i con bing stia mq

NOn phd bi6n ctro tAt ch cilc cdn bQ y t6 mQt s6 uai noc thi6t ytiu v0

nudi con bing sira me, lim co s& a6 nieu rn61 liOn quan giua c6c dich

vg y t6 ducc cung cdp v6i viOc ch6p nhAn c0ng nhu ti6p tuc nu6i con

bing stra me c6 ki5t quA, cfing nhu vai rd m]r c'irc co sd chdm s6c pMi

c6 trong vi0c bAo v0, khuy6n khich vi ring h6 hdnh ddng d6. Nhfing bhi

hoc d6 ld:

' Nuoi con bling sii? me lh m6t cdch vd song d6 cung c6p cho tiit cic6rc vL em khoe manh binh thutmg thrfu dn l)t tu&ng d€ sinh rucrng

m.Anh va ring hQ viQc nu6i conbdng stia. me.

vd phdt riOn lhnh m?nh.- Di0u ly tucrng ld viOc nudi con hodn todn

bdng sra me lh tiOu chuAn rong 4 - 6 thring cAu cia cudc <ldi.

N6i.h,r; -ht; k; Gi .u .a"-phu nu co no c6 siia; hiiim thdv

nhfing nguyOn nhAn sinh bQnh ly"thQt cria chring mdt sira.

MQt trong nhiing nguy0n nhdn phd bi6n nhdt khi6n cdc bh mg kh0ng

cMp nhQi nudi'coiUeng sra m-9, sorn ngung cho bri hoqc bit dAu

chodn sam trudc khi cAn thi6t v0 m{t dinh duO'ng li vi su lo Au liOn

quan t6i sr; sg h1i khdng c6 cdn cri' bi m6t sfa_ (kh6ng c6 khA ndng

sintt sta) vd bi thi6u sira (sta me khdng di qup ring nhu cdu dinh

dutrng cria rd em binh thutng). Ddng viOn vd m5t 6m ly s€ cring

c6 ni6m tin cia nguui mg ve Uri ndng cho con bri.

GAy mO, dlng thu6c an thin manh, dd lAu, can thi0p phAu ttruQt vh

c6c neu6n striss, thii5u tiOn nghi v?r mOt m6i rh6c O6i voi me vh trd

so sintr lhm cho viOc bit dau ra sfa bl chAm. lai'

L"a.tt ,oi *ai JA ti.r't trti.n s,, t6t s[a ld'd6 mq con ti6p xric ch4t

ch6 vdri nhau ngay tt khi con ra dcri vir cho,con b[ ludn ludn.

CAn dit tr6 so sinh dfng vi trf, dp v?to vf d0 cho con bti dugc thuin

tiOn, <tim bio xu6ng su'a, d0 phbng dAu vri bi kfch dng vh nrit kC

cflng nhr vf bi cdng.

Sira non c6 m6t tlim quan tro"ng d4c biet d6i voi dinh dutrng vb stit

kh6e cria tr6 so sinh, vi c6 hhm luong cao v0 protein vh vitamin tan

trong dAu cflng nhu tinh ch6t s4t trirng cua n6. Siia non dAm bio cho

rd so sinh bud,c ddu duac mi6n dich.

Trong nhfing trucrng hcrp binh thudng, tr6 so sinh kh0ng cAn dOn

nud,C noic ttr"p 4 gi kh6c vong 2-4 ng2ry sau khi sinh, trong thdi

gian d6 sria bIt dau ra.

ttr6ng rtr*rmg khdng cAn thii5t cho tr6 dus. c nu6i bing c6ch cho bri

thtk rin thfc u6ng gi khric cho toi khoiing 4 rhdng tufii. Ci{ch cho ln

*-=1-

TC\ITC/IK. Oduro(ngudi tham gia cugc *ri qu5c 6 uA *tt "Sric khde cho moi ngucri - Mqi ngudi

cho sric khde")

udng th€m c6 nh[ng nguy co, thi dr1 nguy cs l]un cho tr6 O6 Ui iachiy vh ciic b€nh kh6c. I/i anh hudmg roi vi0c bf vI ti6t siia, vi0ccho d6 dn thdc 45ng UO sung trudc 1ni aii,u d6 cen tni6t v6 mhtdinh dtrtrng c6 1116 c6 trlc dqng xdu C6i vd,i vi0c chdp nhdn vi ddptuc nudi con bdng slia me.

Eio tqo cdn bQ y t6:Cdng uic dio tqo ciin bd y d Oing d6 ta ttic biOt quan tAm tt6n, nhdt hO6i vOl nhiing ciin b0 c6 nhiOm vq trqc ti6p chdm s6c cdc bd me vircung cdp cho ciic bd me nhiing rhdng tin kh6ch quan vi nh6t qu6n v0 sudn u6ng rhfch hqp vdi n6 so sinh. Kh6ng nhtng ciin bd y t6 phii amhi€u vO c6c khia canh srfu khoe, dinh dutrng vh sinh Iy cria in udngthfch hcrp, ho cAn phai ldm quen vdi nhhg co chO cria nu6i con bdngs[ia nre, nh"tng inh hudng tAm ly xl hdi kh6c nhau cia n6, nhiing kh6khdn c6 rlr0 c6 vd cdch khdc phuc. Tdt nhiOn, hiOu bi6t chu-a di, crin gcdn c6n c6 mdr rh6i dd tich cgc Cdi vCi nu6i con bdng sfi-a me, ttiOud6 duac xdy dung voi kinh nghiOm vd hi6u bi6r va nhiing loi ich v6song md cdch cho dn d6 mang lai cho ciic bh mg vir trd em.

3. O ddu vdr khi niro cdn bQ y ti5phii can thiQp

Vai trb c6 tinh chdt quy6t dinh cda c.{n b6 y t6 Hong viOc bAo v0, khuy6nkhfch vh ring h0 nudi con bing sfa me duo. c giAi thich boi nhiOm vu xtrhdi rdng r6i cria hq. Vi ho am hi6u vd v6n CC Ointr du0'ng vi sric khoecda tr6 scr sinh hon b6t cf ai, ho c6 chd dring d6 dc d0ng vio viOc t6chdc vh hoat d6ng ctacAc dich vu y ti5 phqc vu c6c bi mg trudc, trongkhi vh sau khi c6 thai c0ng nhr sau khi tl6.

Cdn bQ y t6 hoqt dQng trong Ocii cinnxd hQ! nio

Khuydn khfch vi t4o diOu ki0n thuAn loi cho nu6i con blng s[a mekhdng phii lb r.{ch nhiOm riong cia nghnh y ti! horc cria bdt cii chuunguinh y t6 ndo hay m6t loai cdn bO y ti5 ndo. Lf tuang, iliOu ndy s0 duuccoi nhu m6t trong nhfing chinh sdch y ti5 vb dinh dufng quan rong di{ngd0 moi th)nh vi6n rong xa hdi khuyiSn khich. Khi d6 viOc fng h6 nu6icon bdng siia mg do nganh y ti5 Cam nhiOm, tlugc hd rrS b6i su hi6ubi6t, tdi ndng vh nhiOm vu cda ci{n bQ y t6, s€ l}r mdt phdn nhidm vucda xd h6i dem bAo nhiing cdch cho in ttrich hqp cho tr6 so sinh vd trenhd.

Kinh nghi0m vi gi6o duc cria phu nii, k6 rt tu6i du tho, s6 Anh huangtd,i thrii dd vd quy6t dinh cfia ho liOn quan trii nuOi con bdng sta mesau nly trong cudc doi cria hg. Vi vQy, thutrng xuyOn thdy cdc phg niikhdc cho con bf, nhdt li trong cing m6t gia dinh hay nh6m xI h6i li m6trong nhiOu ciich quan rong d6 thidu nt vi nii rhanh ni0n xiy dungnhiing ttrrii d0 tich cuc C6i vd,.i nubi blng siia me.

Trong mOt "nOn vdn minh binh siia" ciic em b6 g6i, thi6u nii vh nii thanhnidn kh6ng c6 nhiing md hinh tfch cuc vd nu6i con b6ng siia me trong

kinh nghiOm hlng ngdy cua hg. Cho nOn khOng 6y gi d6ng ngac nhiOn

khi phu nfr (5ng trong mdi truvng d6 c6 ft hodc khOng c6 th6ng tin niond nuOi con UIng s[ia me, ho c6 it hoqc kh6ng c6 kinh nghiQm nbo v0

co ch6 cia n6, thii5u tu tin minh c6 khA ning cho con bri, vd ho kh0ng c6

nguti gin gui rong gia dinh, ban be ho{c cdch h6 ro. x5 hdj kMc d6

gi,ip ttq khic phu.c nhiing kh6 kMn c6 tfr6 gip khi bit aiu ti6n hinh

iuOi .on uirg sia mg. Trong nhiing tnrong hgp cqc doan, toin thd

nhiing O€ hq be mg 16 chua bao gid th6y m6t phu nii cho con bri, vit

khOng h0 Uii5t ty gi v0 mQt c6ch nudi con md hg coi ld lqc hiu vI khOng

cdn cAn ttriiit nira. R0 rhng lh kh6ng nOn chd cho tdi khi nhtng phu nft

d6 toi b€nh viOn dd duu.c theo doi thai nghdn, hodc d6 tai nhh hQ sinh

rOi t trl tt6 moi tim ciich gi6o duc hg vh nudi con blng siia m9 v) khuyOn

ho cho con bf. Trong nhiing trulng hgrp nhu vdy, hi6m c6 nhiing bi mg

c6 ttr6 mann cdng ngay dL hg c6 mu6n di nfra.

Em bd grii t& hic 6u ttro C6n tu6i thii5u n(i phAi ttugc nqdng mOt cdch

tich cgc vd nudi con bing siia mq thdng qua nhiing diOu md c6c em

dun.c tai nghe m6t thdy vd ch gi6n dqc chfnh thric niia. C6c bi me dang

cho con Uri can Ougc ttruy6n khfch d0 cho 16 em mgi hia tu6i, d?c biet

ld cdc em gdi, quan srit cdch cdc bi nudi vh chdm s6c con minh. Nhiing lqifch cia nudi con bing siia mg s€ duq c nh'5n mqnh trong bi5i canh giSo

dgc cuQc $ng hia COi ctro cdc thii5u nii, vd cdn cho hg thdng tin ttAy

Cri vd m6i li€n quan quan trong giiia nu6i con bing sira mq vh dd thua.

Di6u chri ctr6t h t4o ra mQt chu k! ul duy tri khdng hidu bi6t gi vC

nudi con bdng sira me nhdt Dr rong cilc xtr ti6i Oang c6 nhtng dAo lQn

do mQt str hiOn ttai h6a qu6 nhanh, hoic n6u chu kj' d6 di hinh thanh, thi

phai phd vO n6 bdng nhiing nd luc gi6o dgc rOng rtri, t(ch cgc vd ki6n

ui. Can b0 V t6 pnAi Ai ddu trong vi0c bio vO hodc khOi phuc truyOn

th6ng nuOi con bing sfra m9 blng c6ch khuy6n khich mQt th6i dd tich

cqc A6i vd,i nu6i con bling stra mq trong xtr hQi n6i chung vd khich ddng

cdc nhi ltrnh d4o cQng dOng d4t tdi k6t qui tl6 bdng c6ch hqp tr{c ch{t

chO voi ho. Nlr cdn b6 y tii md cho con bf s€ lh mQt t'im gucrng quan

trgng, vl vi0c t4o thdi gian vd di0u ki0n thuAn loi d6 cho con bri lI mQt

chi d6n dch cuc v0 su fing hQ cria x5 hOi.

10

c6u trfc vi hoqt dQng ctia cdcGO quan y te:

C6 nhi6u khia canh u0 cdo rfc vb hoat ddng cfia c6c co quan y u5 c6

trr6 no4c t4o thuqn lgi hoqc can tro tli0u mi cdn bQ v ,6..fo um cd biov0, khuy6n khich vd trng hO nudi con bihg soa m9. Nhi6u khi nguti ta

dua ra nhiing thti tgc vd thudng qui v0 nhfrng ly do khoa hoc v) td chric

xem ra c6 vd hqp li, ho{c nhim cho phdp cr{n W cua hg thqc }iQn mQt

cdch thuAn tiQn nh0ng dich vu ml ho coi nhu via c6 nlng sudt vta c6

hiOu qua. Tuy nhiOn hii5m khi hg nghi toi nhiing hQu qui cua.nhOng

ttri, t+. vh thuong qui tl6 Ot5i vOi nudi con bing sria me. Trong b6i

canh d6 vigc dd *9 ton gAn nhau 24 git vdn 24 gid c0ng nhu mQt si5

chdm soc thdng thudng nong thoi k! moi sinh c6 mQt rAm quan troigs€ tlugc phdn t(ch o rang....

Nhiing thdi dO cia nglnh y t6 cung.6 dP quan trgng O6i vcri nudi con

Uang sua me. Thi du cdn b0 v ti c6 ilrd c6 mQt anh hudmg t6t Uing

cdch chfng minh cho m6t bh me vh gia <linh cria be ta ring ho- quan ni0m

viOc thai ngh6n, dd vd nudi con bing siia mq ll m61 thgp nghiQm tich

cgc cin ttugc thgc hi6n nong mQt mOi trutmg ni6m n& vh thu{n lqi.Th0m vtro d6, nhiOu thri tgc vd c6ch lim khdng li0n quan tr.uc ti0p tdi

nudi con bdng siia mg s0 g6p phAn vio viOc ch6p nhAn c6 k6t qui blng

ciich ra OOi cho phu nii cAm gi6c an toiur 16n hon, loqi bo mgi sq thi6u

ti6n nghi khdng cAn thi6t vi tlim bAo cho ngudi me mQt su h6 ug tinh

tdn fii da trong su5t thdi'gian chuydn dq vd d6.

11

Tranh,thti sq.ting hQ cfia nhfng nguoic6 tham quy€n:

Ndi dung cria c6c chuung trinh dao tao v0 nhi khoa, sin khoa vd y ti5

cOng cOng vh thrii dd cua cdn bQ giAng dqy c6 mQr antr trurrng tr.w d6ptti citc chinh slch v2r chuvng uinh nudi con bing sfta me trong c6c coquan y t6.

Vd phfa nhiing-cdn bQ y tii trong cdc co s& d6 ho c6 vi rf thich hqp d6hgp td9 truc tiOp v<ii nhiing ngudi c6 tr6ch nhiOm ra nhiing quy6t dinhv0 y tii trong viOc x6c dinh _nhiing mdr nio trong c6c ch.uung trinh vdchim soc btr me vd tr6 em h6 tro hodc cin no nu6i con bdng sfta me vdtrong vi0c .quydt dinh ciich cii ti ien. Nhnog quy0r djnh chinh s6ch lidnquan toi cAu tnlc vi hoat ddng cria cilc cs quan y t6 (nhu d6 thAo luAntrong ffgng-..) cring nhu nOi dung cria chtrong uinh d?ro t4o d5i vdi ciinbO V ti5, cA hai kfiia canh'dAu .9 *Ot Arn {uan rrong co bAn khi cAnxdc dinh nhiing co sd d6 ldm th6 ndo c6 th6 Uio v0, khuyOn khfch v)ing hd nudi con bing sfr:a me.

NfrryrS,crln F I ,,i, nhdt li thdng gua cr{c hdi nghiOp vu cira,hO, c6 yitr( t6td0 hanh d6ng nhu nh0ng ngudn cung cAp th6ng rin c6 thAm quy0nv0 nu6i con bdng s[i-a me, cfing nhu di6n d]m 0e nem di6m lai cric chinhvich vd chuung rinh liOn quan, vd d0 khuy0n khich c6 nhfng hanh d6ngthfch hcrp trong va ngodi nglnh y t6.

12

4. CAc phuong phap ti6n hanh vachdm soc cd nhdn

Chim s6-c trud-c khi sinh: Iich sfr,khdm th€ chdrt vir tham vdn

I6t ci crlc phg nf c6 thai vd ci{c b} me can duo. c hudmg su gii{o duc vbtluuc khuy6n khich thuc hi0n nudi con blhg sfa me. COng rhdr l)ttuong de khuy6n khfch phu nii nudi con bdng sira mg lh xdy drmg mOrcdch di5p .an 96 nhAn v0 nhu cdu ri0ng cua m6i Ot5l ru.ong dr,ra rOnn!*g gi ta Ui6t vd ci{ nhAn cfng nhu mdi trudng xa n6i cria tti5i tuung.N6u nguoi phu nil r6i kh6m thai li mOt nguti ea Ce nn,au

"on, Ca

thdnh cOng trong viOc nudi nhiing con trudc bing s0a minh, lai s6ngtrong mQt xd hdi mi rai d6 viOc nu6i con bdng siia me ld ph6 bii5n, thichic chdn ngudi c6n b0 y t6 s€ khdng gdp kh6 khln ddc bi0r niro trongvigc khuy6n khich hodc girio duc. Tnii lai O6i vOi m6t nguoi phu niid6 con so siSng trong mdr xi h6i mi r4i tt6 vi0c nu6i con Uing binh srah phd bi6n, thi nguoi ci{n b0 y 6 khdng nOn coi nhe nhftng kh6 khdnliOn que'r toi viOc hud'ng dan vh ing hd ngay ca ctii vrn m6t s6 chiem d6 td y mong mu6n cho con bri.

Ktri lAn dAu ti€n d6p xric voi mdt phu nii c(i rhai, nguti crin bQ y tii,bing cr{ch h6i v0 qud khf sdc khoe cria ho, cen tim tri6u can tnan'tnaid0, lbng tin, su_ hidu bi6t vi kinh nghiOm cria ho vi viOc in udng cfiatr6 enr. Cudc d6p xric d6 cfrng s€ cung c6p ttrdng tin v0 m6i tru&ng xah6i, th6i quen vd crlch 5n u6ng cria ho vd cila gia tlinh ho, k6 cA nhiinggi ho thudng 5n, thfch dn, gh6t dn vd kiOng dn. Th6ng rin niy c6 thO duv. cdirng sau niy dr! ddnh gid tinh nang dinh dutrng cria rnqt pt u nfr vi khuyOnho.vd mdt ctrii Cq In thfch hop rrong thoi gian c6 rhai v?r c6 sira (xemphdn sau). N6 cflng r4o co s& cho nh&ng dqr girio duc v]r h6 tro nu6icon bdng srla mg trong tuong lai.

Trong khi khdm, cAn ki6m ra vf cta ngmri phu nf d6 xem c6 sr didang. gitii phdu hoc nbo c6 mo intr hutng xdu tdi vi€c cho con bri, ttrfdu diu vti bi tut. DAy ti mdt hoan canh hi6m rh6y, vh cr{c tru&ng hgp

13

nhe c6 th6 dutr. c tliOu rl trong thdi gian trudc khi dA tai phbng khr[m

tiOn san. Nhiing bei qp don gian do ngudi phu nii thgc hiOn trong 3

th6ng cu6i cria thdi kj c6 thai c6 th6 girip sua nhfng Oi deng cira nrim

vu vi c6 thO girip viOc cho bf ttuuc thanh cdng. Phu nii c6 vd nh6 cAn

tluu. c giii thich d6 ho y6n tAm rdng kich thuoc cua vri ft li€n quan toikhA ndng cho sfia.

Cin cqng c6p cho moi M mg tuvng lai th6ng tin vd cr{ch nudi tre dA duSc

ttrich nghi phir hqp vd'i lich sir c6 nhAn vi c6c hohn canh kinh ti5 xtr hQi,

nh6n manh vdo loi ich cia nu6i con bing siia mg. VO phuung drOn nhy,

su girip do cria cd nhAn tung bd mg c6 kinh nghidm holc cua 4p th0

thinh vi0n ciic nh6m tng hd bh mg, holc cua c6c ngucri c6 udn vd nudi

con bing sii-a me sO vO cung hiOu quA. Cric budi g{p go tt6 gi6o duc stitkhoe cho cdc bh me tucrng lai phAi dAnh mdt vi tri mr ti€n cho nu6i con

bdng siia me trong ptrln thOng tin cho ho v0 stit khoe vA dinh du0'ng.

Nh0ng UuOi gdp go nly bd sung chd'kh6ng thay thi! nhiing l&i khuyOn

cria thdy thu6c, nr hd sinh, y ui vh cti "dn

v0 nudi con bdng sii"a mq

dhnh cho tring cii nhln bi me.

Chim soc trudc khi d6: nhfng loi khuy€nvd lugng thric in dua vao.co th6 hdngngay vi v€ ciich dfing thu6c

Tinh trang dinh dudng rong ttrli k!,c6.thai vO clng quan trong. -Khdngnhiing luvng thdr dn dua vdo co ttr6 neng ngiy anh hurmg td'i kiit qui

cilra qud uinh thai nghdn d6i vd,i ci me l5n con mb n6 cbn inh huvng'/ -,atrgc ti0p dOn khd ndng cho ra stra trong tuvng lai. Nhu cAu dinh dutrng

14

cia phu nir c6 thai dtra. c ting so vdi nhu cAu cua phu nt khdng c6 thai,

tuy *ng kh6ng nhiOu nhu ngudi ta tutrng trud,c ddy. Trong thoi gian

thai nghdn, x6y ra mQt s6 tttictr nghi chuy6n h6a vb chric ndng, tlic biOt

trong nh[ng co ch6 sir dung ndng luung. Trong khi khrii ni0m mdt phu

nii c6 ttrai phiLi "dn cho hai ngudi" c6 thO ld mOt phdp loai suy gi6o dgc

c6 fch trong tru&ng hqp cAn ting ngudn cung c6p dinh dutrng, tuy nhiOn

tt6 chi ld mdt sq ph6ng dai. C6c bi me khoe m4nh, duu. c dn u6ng t6t c6

th6 qua su6t trli kj'.ftai nghdn md khOng cin tdng khAu phAn tring

ngdy mdt crich dr{ng k0.

Ngudn ndng luung dua vho co thr5 cria mOt phu nir c6 ttni phai tlua. c

ttii:u chinh cho phir hqp vcri tqng thdi dinh dutrng cia ho vh mrfu ho4t

ddng thO luc. Nhring phu nf cAn duy ui mtit hoat ddng cao, d{c biQt

khi ho kh6ng duac 5n uSng dAy dri, cAn dusc khuyiin khfch In mOt ctr6

dd dn c6 ndng luvng cao hon. Ly tuung l2r cung cdp cho ho nhfing chdt

dn u6ng b6 sung. Trfi lai cAn khuyOn phu ntr tla in u6ng t6t r6i ttrdngnOn ting lmrng thric in nfa d0 tn{nh ting cAn. Luvng vi t& dd tingtrong luung trong qui4 rinh thai ngh6n thutrng lh m6t chi dAn t6t O6 Oua

ra nhftng khuy6n nghi c6 nhAn vd lucrng ning lxrng dtra v]o co th0.

*"k

TC\"ITG/T Kelly (19776)

15

Nghy nay ngudi ta cdng nhdn ring luvng ndng luung thich hgrp dua vio. ,l .-co thO li quan trong trcng sudt quii rinh thai ngh€n chri'khOng nhr c6

thoi gian nguiri ta tuvng, chi rong giai doan ch6t cda thdi ky thai ngh6n,khi nhu c6u dinh du0ng cia thai nhi l6n nh'5t. Viy, noi nio cin ttrii5t,

luung ning luvng dua vdo co thO cnn {tuqc ting vdo lfc bit Cnu c6 thai,. : : . - ,1,. \ ,.1 . .;.vr co nnu cau xay oung nguOn dq tni chdt b6o can tniiit sau ndy, kd oi

su dlSt siia, khi mh nhu cAu ning luang il{c biOt cao.

O nhfng cr dfur dus. c In ufing tiit t4t ctc nudc phdt riiin, tlng thiS trongrong thdi ky thai ngh6n & khoang 12,5kg. Phu nii c6 tAm voc dr6p c6xu hutrng sinh trd nh6 hcrn vi thdt h ldgic khi ho nim trong pham vi

. ,/ ,t :. ,.:mfc trdp cta ting trong binh thuvng va vi th€ cdn ft bO sung ndng

luvng hon mric binh qudn. Phu ntr beo phi cin tnng it cMt beo hon liphu nt giy, vd phu nii c6 thd rong ttrdp hcrn so vdi chiOu cao cuaminh cin ting nhiAu hon binh quAn.

Can A4c biOt chf y tcri thenh phin toan bd khiu phAn cria mdt phu ntc6 thai, can duoc cAn ct6i vh phong phri nhdm dam bio lugng thich hgrp

protein, vitamin, vd cdc chdt dinh duung chri y6u khiic dua vho co th6.

M{c dir c6 nhiing di€u kiOng khem do vin h6a, n6i chung khdng cAn thi6tphii trdnh dn u6ng thrl ndy hay thrl khdc trong thdi k}' thai ngh6n.

C0ng hi5t sric cAn thi6t phai phrit hiOn vd sta chfa moi thi6u hut ch6t

dinh dutrng tl4c hiQu, thf du nhiing trang thrfi liOn quan tdi thi6u ngu6n

Sit, ioa vi vitamin A dua viro co th6. Nhiing rang thrii <16li nhUng m6ihiilm hoa thOm cho 16 em, a cAn phai quan tAm d6n khi nguvi ta dra ranhiing khuy6n nghi v0 ngu6n nlng hmrng rhfc dn tlua vho co thO vIb6 sung chdt dinh du0ng cho phu nii'c6 thai.

Cdn v0 giiio duc dinh dutrng n6i chung, nhting cuOc gap gO nh6m c6 thiic6 ich dd cung cdp cho c:ic phu nt thdng tin vd m0t s6 chri ttO nhu loifch cua nudi con bdng sfa mg, cdc k! thuqt nudi con bdng siia me vinh[ng nguyOn ly dn u5ng tlai cLnong trong thoi gian thai ngh6n vd ti6tsira. Tuy nhiOn, mdt lAn niia, clin nh6n manh viro tham vdn c6 nhAn.

ViOc su dung rucu, thudc Li, nhiing luung l6,n cafein vh nhiing thu(ikhdc c6 *16 Cic biOt nguy hai trong thli ki'thai ngh6n boi tic dung cria

chring trOn thai nhi. Thi du hrit ttru6c h HOn quan toi rgng lu{ng fi6pkhi dA, rong khi ding nrau vd nh0ng thu6c "giAi ri" khdc tta gin li0nvoi r6i loan chrtu ndng cria he than kinh vd nhtng b0nh b6m sinh kh6c.

16

Cdc bd me tuong lai cAn n5m vfr-ng ducc nhfng vdn dO nhy vh

duo. c khuyOn nOn niinh nhtng loai thu6c nhu vdy trong thcri kj'ngh6n.

Ciing nhu vAy, m6t sti thu6c c6 ttrd Oi qua rau vi c6 nhfng hAu quA x6uC6i vCi bho thai. Phu nii n0n ri{nh dirng thu6c khi khdng cin thi6t trongthdi ky thai nghdn vh tii5t stra, vb ci{n b0 y d nho k0 tlon can ndm duocnh0ng u{c dung khdng mong muSn cria ttru5c trOn bdo thai vi n6 so sinh.Tuy nhi6n, tiry theo ntiu cdu cua tung nguti, c6 th6 cung c6p cho m6tsd phu nt mdt cne CO tli0u tri nh6t ttinh, thf du vi0n sdt d6 d0 phdng

ch6ng b0nh thi6u mriu hodc cho liOu phrlp h6a hoc ch6ng bOnh s6t rdt.C0ng cAn c6 nh$ng thAn trong riOng trong tnrung hqp nhfing thu6cmdi chua dusc thf nghidm dAy dri.

Chim s6c nguoi mq trong vingay sau khi d6

Nhi0u c6ng vi0c chlm s6c thw hiOn rong lohi de vd nong thoi k! chusinh nhiOu khi mang tfnh chdt "ngoai khoa" vh "vO tring", tho4r tiOn nhdmch6ng nhfng nhi6m khu6n chu sinh ho{c t4o thudn loi cho c6ng viQc

cia c6c thAy thu6c v?r nhdn viOn trdnh vi0n khi4c. N6u tdr cA nhtng vi0clam d6 khdng lim tOn hai su thi6t lAp mdt m6i quan h0 rhAn thi6t giiiame vl con, ttri tiic dung cria.chdng C6i vO.i khi nlng ti6r sna thudng litiOu cur.

Di0u md nhring phu nt cim thdy ftong khi chuydn da vi d6 anh huungtdi itdng co cia ho d6i voi nudi con bdng sira me vd su d6 dhng khi

can

thai

1-7

Uit cau. Sr; t6 nhi mi ciin b0 y ti5 to ra vh aich pMn u18 cria ho tt6i

vdi nhiing nhu cdu cia nguli me, k6 ci su tdn rong pham gi6 vi tinh

sAu kin cria ngudi mg, g6p pnan Um cho nguoi mg cAm tfrdy d6 chiu

vd thoiLi mrfi. Nhim han ch6 su kh6 chiu trong khi de td'i mric t6i thieu,

ngudi phu nir phALi tlugc phdp di lai, chgn tu thiS nlo thoii pdi nhdt, vlc6 ngutri thAn thuvng hoqc ngucri dilng tin c4y di cirng c6 ttr0 gi6p minh.

Nhring vi6c ldrn tton giin tl6 c6 ttr6 giAm ttroi gian cia cuQc dd vi rycin thi6t phai cho oxytocin, can thiOp phiu thu4t ho{c cho-dtrng thu6c

giAm dau, vir ciing c6 th6 cii thiQn ri6n vgng nudi con bing sfra mq

thhnh c0ng.

Phai thAn trong cdn nhfc xem c6 cAn cho thui5c giim dau vh gdy t0 kh0ng.

Ni5u vi0c giim srl kh6 chiu ve trr6 ctrdt cria nguvi phu nir lA quan trong,

thi vi€c st? dung khOng phAn biQt ho{c sq l4m dgng nhiing thuOc k0 trOn

r6t c6 thlS giim khi ndng cia ho c6 m6t cugc di binh thuang' Cay ra

budn ngri, cin r& ngudi me c6 tidp xric mQt thi6t vcri con ngay sau khi

06, va liim khi ndng bf cria tr6 so sinh- Cung cin chti y rrinh cho bdt

ty,ftu& ndo, k6 cicdc hormon, c6 th6 anh trutrng tr.w ti6p t6i viOc

chdp nh1n vh tii5p tuc nudi con bling sfra m9'

Cdc phan xa dinh hudng vh mft ctia trd so sinh d{c biOt m4nh ngay sau

khi de thudng, vd n6i chung cdc bd me mu6n r6ng vi sd con minh'

Khuy6n khich su ti6p xdc t .uc tii5p gifra mq v[ con lgay sau khi dd vicho tr6 mrit vri s0 c6 loi vd s0 g6p phAn cring cti m6i quan h0 ban diu

me-con vh kich thich sr; tidt sra. Nhiing dQng tdc mtit cia trd ciing s€

klch thich sq giii ph6ng oxytocin, chdt niry tao rhudn toi cho viQc dAy

rau ra vd co b6p tti cung rong giai doan thf ba cia cudc dt).

Nhu ciu nghi ngoi md ngudi me cirn thdy sau khi G c6 O6 Ouu. c thoa

rntrn sau, icn nq. ti5, t[ ngni ngoi d6 sd duo. c d6 ding bine sq d6p

xric mdt thi6t voi n6 so sinh trong vdng nua gid sau khi tt6. Viy nd so

sinh cin du.trc lau khd khOng cAn phii trim vh e$t l6n bung nguti me

d6 nguai mg c6 th6 6m con na, "no

n6 bri. Vi0c thdng th'tng ra thu6c

nitrat b4c hodc khring sinh, d6 phbng viOm k6t- mac, c6 ttrO Ae tui t4khoing 15 phrit di6 kh6i cAn tro vi6c me nhin th'5y con. Tre so sinh phAi

& ngay s4t nguoi m9 trong su6t thdi gian o phdng d6.

Hi6n nhiOn rlng nh[ng cdch ldm tl6 khdng ttrd tt*p hiQn <l*o. c trong

trutng hqp m6 dr cung 6y thai ho{c cuQc tl4i phAu thu$t kh6c, nhrmg

18

v6n cdn nguy€n ly cho phdp mQt sr d6p xric chdt chO gita mq vl con

chng som c?rng 6t sau khi tld.

Chim s6c tr6 so slnhVi0c chlm soc tr6 so sinh trong 2-3 ngly dAu tiOn cria cuOc ddi, vb d4c

bi0t c6ch cho tr6 dn c6 mQt antr truang r6t lon A6i vdi khA ndng cho

con bf cia nguti me.

TCYTIG/P.Abersur (20569 )

19

Trong lur:nrg cria trd khi ra doi can Cucnc ghi vdo m6t td phiilu theo dOi.: ,.su philt tri0n, ding ldm cdn cf ddi chiOu ddi vdi me vl ciin b0 y t0

rong cdng viOc tieo du.

Cho tr6 nim cung budng vdi me

Srf ti6p xric th6 chdt vi thi gi6c gita me vd con tluu.c ttri6t ldp ngay sau

khi tl6 cdn dugc duy ri, vb nguoi me phiLi tluqc ti6p c{n con minh khdng

han chi5. Cho n6n viOc ddt tr6 vio budng cia me phAi thay thti cho ci{ch

dd me vir con nim riOng phdng, vh chi cho ph6p nhfrng cudc "thdm" con

vho mdt s6 gio nh6t ttinh. C6ng thric ndy c6 mOt s6 rti6m loi quan

Eong so vdi cdch trich riOng me vd con: th( du, n6 tao thu{n lgi cho vi0c

xAy dung nhtng mt5i ti0n h0 vir cho phdp cho bri theo yOu cAu cua trd so

sinh ciing nhu mOt sq d6p xtic mQt thi6t hcrn vdi ngud M vi cric thlurh

vi€n khiic trong gia dinh.

Nguy co nhi6m khuAn ss sinh, h m6i to chi yilu, tr0n thw t3, it xhy nn6u dria tr6 duo. c o cirng phbng voi me hon ld n6 dtru. c d{t rong m6i

trudng kin cria mdt phdng danh cho 16 nh6, gt dily nhiing dich bOnh

nlng c6 th6 xAy ra. Duy ti m6t su d6p xfc mg-con durr. c ttridt Qp ngay

sau khi ra dcri tao thuAn lcri cho nhiing vi sinh vdt cria nguiri me, c6 xu

hutrng kh6ng gAy b0nh, mh ngudi me c6 sin nhring khr{ng thd ch6ng

lai chfng trong s0" cfia minh phdt riOn trOn da vh trong 6ng ti6u hoa cua

tr6 so sinh. Nhu vAy tr6 cirng m6t hic ttuvc ti6p xrrc v6i - vh dusc biov0 ch6ng lai nh[ng sinh vdt m) sqr mi6n dich O6i vcri nhtng sinh v{td6 chi sd duo. c ph6t ri0n sau n2ry trong cuoc doi.

Trrii lai, tr6 so sinh dunc dlt uong cdc phbng ud nh6 c6 xu huung bi d6p

xric vai vi khuAn cfia ciin bd @nh viOn - ld nhring vi sinh vAt n6i chung,

c6 tfnh chdt gAy bOnh hon vh thudng khring lai nhiOu thu6c khring khuAn,

mh c5i vd,i chring, stra m9 kh6ng c6 nh[ng kh6ng th6 ddc hiQu. Didu

<16 gidi th(ch tai sao nhiing vu dich nhi6m khuAn ngoai da, hd h6p ho{c

duwng ti0u h6a lai phdt ni6n d6 ddng d6n thd rong nhfng m6i rutmgnhu vAy. Viec ddt 16 rong budng me cdn riinh cho nh6n vi0n phAi mang

r0 so sinh tt phdng me sang cdc phdng khdc vh nguoc l4i, nhidu khi trOn

nhftng qu6ng dulng diri trong b0nh vi€n hodc nhh hO sinh, v?r vi vdy ho

c6 thi gid ranh d0 ldm nhtng c6ng vi0c khdc.

20

c6 nhiOu crich td chdc vi0c mg con nrm chung mdt phdng, tDy theo cr{chU5 tri cua nhd h6 sinh hay bOnh vi0n. Nguyen A, .ni Clo I cno pnepnguoi me duo. c tidp cQn tq do vd d6 ding voi con minh th6ng qua srtil5p xric.gdn g0i, dir cho 16 cirng ctrungliurrng voi me, Ai6i nay cOnhiOu di6m loi quan trong, ho6c ni,n t otrg i"or giurrng khirc, trong cungmOt phdng.

Cho tr6 dnT16 so sinh phii duo. c ph€p bri tu do nhiOu ran vd kh6ng rheo gid gidcnhdt dinh. Ei0u d6 s€ dam bio tr6 so sinh ituu. c r4n dung sta non, v6cirng quan trong vd ph'crng di0n_mi6n dich (d6 ptrong nhfing bOnh thongthudng)' dinh duong (d0.cung cdp viramin vd ch6t khodng) vn phrit tri6n(d0 dam bio sr chin mudi cta ni0m mac ruOt non).

Bri nhi0u ldn vi bf h6t sra t,ong v[ tao ftuan loi cho s* ti6t sila t6rhsn vd nhanh hcrn. Mft manh lh mdt y6u t6 kich thfch t6t cro su d6tprolactin vd oxyrocin, ch6t ddu ldm cho su d6t sua bft dau vh ctrdr sauk(ch ftf.h phdn xa cho phep sfa phut ra dd cho con bri, hon nfra cdn rhricday r['cung co v]r thorfi riOn nhanh han. Ddt 16 d6ng tu ttr6 thi bri cflngc6 mdt tam quan trong vi n6u rE ngdm vri dring ci{ch s6 dam bao <ri sravd phun sra c6.k6t qua, hon nfa n6 cdn lirrn cho viOc cho bri duuc trOddng vd g6p phan ri{nh vi0m hodc nft k€ vf vir quii cuvng siia.

NOn cho bri me hoin toln. Th6ng thuung kh6ng cho u6ng gi ngoai s&ame trong thdi gian 116 o b0nh vi€n hodc nha h6 sinh. vi0c cho bri nudc,chb thu6c, dung dich glucose hodc tQ hcrn nua, siia nhan uo bing binhsta, khdng nhiing kh0ng can thi6t chit nio v0 mdt dinh dufrng, ,a.ongiim kha ndng bri cria dria tr6, vd vi th6, giim su kich thich d6"t stra cfiamg. Hon nira, nhiing ci{ch ldm d6 ting nguy co bi nhi6m khuan, vd trongtru'&ng hgp sira nhan tao, lhm cho 116 so sinh bi dl ring vdi protein sriabd.

Trong nh6ng diOu kiOn binh rhudng, du rii nlng luong vd nudc runhiOn cria 16 so sinh ttri ding cho trd trong nhiing ngay oau dcn cia cu6cs6ng cho rdi khi c6 s* ti6t sira d6 a'sc ttridt hp. vqy nguvi ta khuyOn

nghi nen duy tri m6t m6i tru&ng n6ng vh dn dm cho 16, nhdm trSnh

ni*g ,,,. *dt ndng iurlng uO ich do bi lanh vh mdt nuoc Oo o6 mO nOi'

Th6ng thuong cdc co so y ti5 chi cAn mdt "s6

luung (t ch6 phAm thay

*16 siia me cho m6t v)i tr6 so sinh khdng thd cho bti sira m9 duuc. Vi6c

cho c6c chdt thay iftO AO cho nhtng tr6 so sinh tt6 khdng dugc can tro

viOc khuy6n thiih nu6i con bdng s[i-a me cho tlai Ca s5'

lta kh6i nha hq sinh vii thea d6iViec c6 16r nhiou tr6 so sinh rhdng thulng ra kh6i bQntr vi0n ho?c nha

hd sinh dd duoc nu6i bing binh s0a g6p phAn dring k0 giAm ti' 10 nudi

con bdng sii-a me. ViQc ldm nly c6 th6 c6 nhlrng y A6 tdt nhdt vi cdn

c6 thO dusc coi nhu mdt bi0n phrip tam thdi cho toi khi su tiet sDa

a"q, ,hier'lap m6t c6ch chin cniin. Tren rhw t6 viec lhm it6 gay r&

ngai ldn cho vioc uit rtau vh d6p tgc rluy tri thhnh cdng nu6i con blng

,io ,., vi d6 giim rAn sd ud srjc m6t cua 16 so sinh. Nhi6u khi, k6t

qua lh cric bh mg duu. c khuy6n khich tidp tgc phuvng thft nu6i con nhan

tao di duoc bit dAu trong mdt co sd y t0'

a

khuy€n tOng quat

Cirn phii llun cho cric bi me hi6u duu. c rdng viQc chuydn di chuy6n 14r

tt m'6r y6u tO t icL rhfch nhan rao (dau v6 cao su) sang m6t y6u t6 kich

,r,r.i-ua nhi6n (vri) chi lhm cho d6p fng mi6ng cria tr6 b! r6i lo*n. Vi

mft diru vri cao su d6 hon, nhiing co o m6 y6u di vA sqr h6p d6n cria vfbi mdt tli. Nhdm trrlnh giim luong sira san xudt ra do srit mrit k6m'

kh6ns duqc cho rd Oang Curr. c nu6i blng s[i-a me mrit ttiu vri gii ho4c

udt cii'tld vAt gi d6 mrit (cho dG qudv)' Trong nhiing trudng hqp hiOm

hoi mh viOc cho In th0m cAn thi6t, c6 th6 cho dn bdng thia, 6ng d6m

giot hodc mdt chin nh6.

55 thdi gian mh c6c bh me vh trd so sinh lru lai bOnh viOn holc nhh hd

sinh sau khi d6 binh thudng, thay d6i nhiOu - it th\ 12-24 gid rong mdt

s6 rotrng hcrD, vd nhi0u thi 2-3 ngity, thQm chi m6t uAn, rong nhfngrutng hqp kh6c. Thdng thudng su d6t siia chua duu. c holur toan thi6t

, ,7ldp, thdm ch( c6 thO chua bdt dAu, vbo hic ngudi me vh con xuAt vQn.

Vi v6y khi xu'it viOn, ngudi me phai bi6t ba ra phai lAm gi d6 thhnh cdng

trong viOc cho con bri vd phAi tu tin. N6u ngudi me thi6u kinh nghi0m,

phai cho bh ta bidt v0 phAn xa ph6ng sfa cflng nhu cdc co ch6 cila su

d6t sfra vd d?y cho bi6t cdc k! thu2t cho con bri. CAn phAi giai thichcdch giir gin vri vhtr{nh rria vri qud nhi0u c6 nguy ccr gAy ra viOm hodc

ntit k0 vfr. Crlng can tnuy6n khfch bd me cho con bf theo yOu cAu ciacon, vh khdng cho In thdc gi khdc ngoiri sfa me. Sau c[ng, khi viOc cho

bri tam thdi bi tri hoZn hodc gidn doan vi bdt cri'ly do gi, hodc khi bd

me xa cdch con, phii chi d6n cho bh me bi6t cr4ch khoi dOng hodc duytri sqr d6t stra blng nhiing ci{ch kh6c.

Tai nhiOu nudc, phu nir di thhnh lAp nhtng nh6m h5 ro d0 girip tloci{c b}r me nu6i con cho con bri. Crin bd y d nOn ring hd su thdnh lAp vir

hoat ddng cilra cilc nh6m nhu vAy, vir gioi thiOu cilc bir me, nhdt h nhtingbd me tr6 vh thi6u kinh nghiOrn, tcri c6c nh6m d6 khi cilc bi me xudtvi0n. Ldi khuy0n c:i nhAn vd tu liOu gi6o dgc vh thbng tin do nh0ng nh6m

nhu vAy cung c5p cO *re ta mdt bO sung quan rgng cho nhiing n6 lrrccia ci{n bQ y tii. NOn khuyOn khfch vi0c ptrO Ui6n nh0ng tu liOu d6 nongngAnh y t{.

Nhring nhu cAu dinh dudng trongthoi gian ti6t sfa:

Nhiing nhu ciu dinh dutrng trong ttrdi gian ti6t sira l6n hon rong ttrdigian thai ngh6n, nOu m6t ngutri me dua. c nu6i dufng t6t rong thdi k'thai ngh6n, bh ta se c6 di du trir ning luvng duui dang ch5t beo c6 th6-:..duqc dirng d0 bi mdt phAn nhtng nhu cdu th0m. Vi0c su dung chdt b6onby, k6t hgp v6i su mdt nudrc dE tich lfly trong thdi gian thai ngh€n,

vh sr-r teo cfia md tr cung se ddn d6n rnOt sr1 sgt cAn trong nh[ng tuin

z3

ngay sau khi de. CAn huring ddn cr{c bi me v€ sry cAn thi6t dn udng

dAy dri nhdm girip ho duy ri sr1 d6t sira md khdng lirm cAn dr5 rf cua

ban ftan, vi ttdc biOt chri y tdri vi0c dra vbo cs thO cdc chdt protein, calcivh vitamin.

N6u nhiing khuyi5n nghi v0 ndng lurrng thuc phAm dua vio co thd uongthdi gian thai nghdn di duu. c th6a min thi nhu ciu ndng luvng tXi sung

binh quAn trong 6 tfrring ddu cia sr5 d6t sta li khoing 2090 kJ/ngiry. CAn

tti0u chinh con s6 d6 rong vbng 6 thi{ng vi trong th&i k} d6p theo, tirythudc. vio dq trri' chdt beo cia nguvi mg vd vio hoat ddng cria bi ta. Thfdg, d0 phbng moi su suy thor{i mdd cia tinh trang dinh dutrng, mOt phu

nii khdng dugc nudi du0ng day dri vd khdng ting dri cdn. trong thdi k'thai ngh6n, v6y kh6ng c6 tti lutmg dqr trri chdt b6o thi bit CAu d6t sfa,s€ phii tdng luong thrfu dn dua vio co ttr0 nhi0u hon nong thoi kj' nly.

xu6t viQn:

Tai m6t s5 nud,c, c1c cs so hO sinh c6 tAp quiin ting cdc bd me khi xu6tviOn m6t loai san phAm dirng cho bd me vd cho tr6 so sinh dugc cdc hAng

budn cho khdng. Cric nhi chrfu triich c6 thAm quy0n can ki6m na ci4c

"g6i qud {ng" tl6 c6 chria cfi gi cti th6 anh huvng toi vi€c bit ttAu vd

ti6p tuc nudi con bing siia me, tlri du binh s0:a vd vri cao su, vri gii dd

rA khdi qu6y vd ch6 phnm thay ttr6 siia me dDng cho rd so sinh.

Cric bd me - hodc c6 khi cdc thanh viOn khdc cria gia dinh cria 16 so sinh

khdng duo. c nu6i bling stra m9 cirn du.rc hufng den day dt v0 c6ch

pha ch6 vd cho con 5n cdc ch6 phAm u,ay th6 sua me, vh cIn din v0

nh0ng nguy co Adi vdi sric kh6e n6u pha ch6 kh6ng dirng. Tuy nhi€n

nh&ng sqr hud'ng ddn d6 khOng duv. c thrrc hi0n rudrc m4t ci4c bh me

dang cho con bri.

Theo d6i

MOt s6 co sd y t6 c6 mdt crich ldrn vd cirng c6 fch: tt6 lh mQt tuan sau

khi xu6t vi0n, cilr mOt ciin bd chuy0n m6n tdi nhh me con d6 tim hidu

vd dnh hinh me con, giii tlSp rhic mic vd n6i chung lh gifp giii quy6t

nhGng v6n d0 c6 the ddt ra. Trong b6t cf'rudng hqp nAo, khi xudt

24

TCITIG/T. Kellt (C-391)

viOn, phii hen ngdy dAu tiOn tl6n thdm ttO theo doi, de dus. c chim s6c

sau d6 vd d€ sdn s6c tr6, il6ng thoi thdng brio cho bd me c6ch giai thichcr{c v6n <t0 c6 th6 dit ra, ttrf du viOm d,iu vri hodc nhiing kh6 khdn dri"tr6 eAp khi bri. C6n b6 y ti5 phii s5n sing c6 hhnh d6ng rhich hqp dd giAiquy6t ciic udn Ae ndy vir clrc vdn dO khric, vh tri ldi Udt ty cdu h6inlo cia bi me.

C6 khi mdt vdi bd me c6 nghi vdn ue s6 tuvng vI chdt luang sfa cria

minh. N6u khi d6 ho b5t diu cho thrfu dn khr{c ctO bri sung cho siia d6,

cO ne t6t quA le se sd'm b6 viOc cho bd. Vi vdy, cAn thi6t phAi llm chocric bh me yOn tam bdng cdch khi{m thuung k}'con cria ho mir tinh trangsdc khoe vd sr phiit ri6n cua chdng phAi dcm lai blng chring c6 nhi0usrfu thuy6t phuc nhdt v0 su thich hqp cia s[ia me. Ciic cudc rhem dO

theo d6i cdn cung cdp cho ciic bir me nhring chi d6n thuc ti6n li0n quan

td'i nudi con bdng s0a me va Od Oim bio rdng tAr cA c6c dich vu khdc

vir sric khoe ba me v2r tr6 em, ddc bi0t li tiOm chrlng vd phdng rSnh thai

nghin duoc tlAm bAo dfng <lin vd kip thdi.

I

5, KCt luQn:

Tai moi nufc, ciic nhi chfc tn{ch c6 thAm quyOn cin c6 nhiing biOn

ph6p y t6 vA x6 hdi d6 b6o vQ, khuyi5n khfch vi ring h0 nudi con bingsiia mg. Ho phai Cam Mo OC m6i gia tlinh lua chon duv. c phucng ttuicthich hqp ntr6t C6i vdi viOc nu6i dutrng n6 ss sinh ve d6 ngenh y riiring h6 quy6t dinh d6 bdng moi ciich. Ei0u d6 ddi h6i c6c bd m9 phiidrcr. c thdng b6o dAy di v0 c6c vdn db [0n quan td,i nudi duong tr6 wsinh, dugc xtr h6i vi gia dinh irng hd d6 tao d6 ddng vi khuy6n khich nuoicon blng sira me, vA duac bio v0 kh6i nh0ng inh huung ric chd crichldm nly. Dic biOt ptrai fr6t srir c6 gdng A6 bio v0, khuy6n khfch radng h6 nudi con bdng sfa me rrong nghnh y til vi thOng qua ngdnh y ti!.

Loi tuyOn b6 nhy vd phu luc cria n6 c6 ttr6 dirng ldm huong d6n cho crfo

biOn ph6p ttruc d6n cdn c6 trong khu6n kh6 crdc dich vu hd sinh. Cr{c nhichric trdch qu6c gia c6 ttrAm quyen cAn duo.c yOu ciu thich nghi n6idung cfia vdn ban ndy viro cdc didu kiOn y t6 vd kinh U5 xa tr6i sd ai,nndm nruy6n khich vh ring hd viOc cric bd me minh phu tr6ch bit diuvd duy ri nudi con bdng sfa me.

TCI"nC/J.F.Chdtien (C.873)

Phq luc:',n

Danh mqc ki6m tra dO xdc {innmtic dQ thich hqp gua sW frng hE

al

doi voi nu6i con bdng stia metqi c6c bQnh viQn, nhq hQ sinh vibQnh viQn thgc hanh '.

Danh muc ti6m ra sau dAy d6 du,o. c soan thio tt6 cdc nhh chrfu trdch c6

ha* quyen ai c6c nufc su dung: cdc nhh hoach rlinh v0 sric khoe vh

dinh dunng, ciic nhl phu tr6ch Oiift uU srit kh6e bd me vh 16 em, v?r ki5

hoach h6a gia dinh, tnay mu6c thuc hlnh, nir h6 sinh, y ti vh crln bQ kh6c

thugc c6c nhd h6 sinh vi cs so chdm soc 16 so sinh, t0 chric nghiep vu

cua c6n b0 V 6, vh hdi h6 tro cdc bh mg gia dinh. Danh muc duu. c xdy

dr,mg nhtr mQt ban liot k0 chi ddn nhieu hon ld day dri cria ciic biQn ph6p

thuc hiyrh c6 thd dmr. c sti dung tai c1c co so chdm soc sric khde nhim

blo vQ, khuy6n khich vh ring h6 thr;c hhnh nuOi con bing stra mg, vlt

cAn sr! rlung-vIn bAn nhy cilng voi v5n bin chinh cia ban tuyon b6 chung

TCYTTGAINICEF. Trong cric hoirn cantr ty tutrng cdu tri loi cho cdc

cAu h6i rrcrng danh n.,uc tidr ra s€ lh "c0". tvtqt cau ra loi kh6ng c6 th6

chi d6n mOtlacn Drm hodc hdnh d6ng khdng thfch hqp can ptrai stra a6i

cho phir hqp vdi ban tuy0n b6.

I ^S* dry ,l"oc gt2i "^hung

lI "c<r sti chiirl s6c sric khoi"

z6

Cdc nguyen li chi dqo:I' co so chrm s6c sfc kh6e.c6 m6r chfnh sdch cu md ae uao v0, khuy6nkhich v) ring h6 nudi con bdng sfi,a mc.

2,Ch1:! silch nly c6 duoc ptrO Ui6n cho nhfing ngudi quin ty vd cungcap dich vu hd sinh (thi du: trong cdc uuoi rlong rin brng miOng khituyon nhan viOn m<fi, rrong siich hning dan, rdi chi din hodc tu liOuviOt khrlc, hodc do c6n tr6 khung dim nt iOrn) khOng?

3. c6 nrdt crr chd oo eann gid hiOu qui cfia chfnh siich nu6i con bdng srame kh0ng? 'fhf du:o c6 dcr ki0n duuc thu rrr6p vd rj to bit <hu nu6i con bing siia me

1."::?i con bdng sfr-a me vbo hic me vd con ra kh6i.",a-ai.f, uu ytti khrinsl'

'c6 m6t n'q f,ling oe omn giri nhriag viOc riurc hiOn chiim s<jc vlph*'ng ridn rtO dio rao, khuyOn khich, k0 cii ciic ph*ong rion ttrongtlu-irng dusc ciic crv srvchrm s6c rruric khi trd vir sau khi o6 sri<tungz

4. Co so c6 rim ki0m su h<rp tiic vh ring h6 cia tat ca c6rc bOn riOn quankh0ng, dic biOt ld nhfng ngurri cung cdp dich uu y d, nhOng c6 vdnv0.nu6i con blng sira me vd cdc nh<im ilng hd bd me, vd cri quring daiquan chring, d0 xay d'ng vd i4p dung mqt cninn sdch v0 nuoi con ia'gslia me cila co sd chdm s6c sdc kh6e?

Dio tqo cdn bQ:5. T6t ca moi cdn bQ c6 am hidu v0 tam quan rrong vr lcri ich cria nu6icon brlng sfa me vir dur. c th6ng tin v0 chinh s:ich vd dich vu cr]a co srintrdm Uio v0, khuy6n khich vh ing h6 nu6i con bing sfa me?

6. co so c6 dam nhi0m vi0c dio tao mdt s6 c6n b6 cfia minh chuyOn v0quzn ty ri6t su-a kh6ng?

Cdu tr0c va ho?t dQng cfia cdc dich vg:7. Nhftng hd so ghi ch6p khi d6 c6 ghi vi0c nudi con bing siia me c6t1uo. c.thao luAn vdi rhai phu kh6ng? C6 ghi:

] 96 Uict ngudi phu nri c6 y dinh nu6i con bing sta me kh6ng?o Thai phu c6 ducrc khiim vf kh6ng?

IV

. Lich sir v0 nudi con blng siia me c6 dutr. c ghi lai khOng?

. Thai phu dd nu6i con uang sra m9 bao nhiou lau vi bao nhiou lan?

. Trudc tt6 c6 g{p vdn dd gi khdng, vd ndu c6 thi loqi vdn Od g?

. Thai phU da ttuqc girip do kidu gi vA ai girip?

8. Hd so ghi chdp tnrtrc khi tld c6 s5n slng vlo hic d6'

. NO" tfrong, ,ni ,nong tin & cidm nno? dn sao c6 dugc chuy6n cho ciin

@ cua cs sd chdm soc sric kh6e?

. MOr phu nir chua bao gid nu6i con bdng soa m9, ho{c tnr6c ddy da

gIp nhiing vdn Ce kh6 khdn v0 nudi con bing s0a m9, dugc chri fd{c biQt vd duu. c s6n bQ cia co s& chims soc stic khoe h6 trq?

9. Co sd chim soc sdc khoe c6 tfnh di5n i dinh cua mOt phu nt nu6i

con bling sfi-a m9 khi quy6t dlnh dirng thu6c an thAn, giim dau' gdy t0

nllu c6, Long thoi gian chuydn da vd d0.

. Cdn bQ c6 am hidu v0 uic dung cria cdc ttrutic OO C6i voi vi€c nudi

con bing sfa me?

10. N6i chung trd so sinh:. c6 duu. c dua cho me chfng xem trong vbng 5 phft sau khi hoin thanh

giai ilo4n 2 cria cugc d6?

o c6 <trqc dua cho mg chring xem, hoic trao cho m9 chring truric khi

rru ttut5c nirat bac hoic khring sinhviro mir tre so sinh d6 phdng'

b0nh?o c6 dugc dua cho me ch0ng 6m vh d{t l€n ngrrc rong vdng nua gid

sau khi hoan thlurh giai doqm 2 cira cugc tt6, vh cho ph6p d vdi me it

nhdt I gid?

11. Co so chdm s6c srir khoe c6 m6t chinh sich dit con tai bu6ng m9

kh6ng? c6 nghia ld n6 c6 ttuo. c o vcri mg su6t thli gian tai co sd thdng?

o N-6u tr0 duu. c ddt rong noi, n6i nly c6 tlugc dit tar gan giudng cua

me khOng?o Ndu cn6 cO mg con chung phbng chi r{p dung trong gid ban ngAy

tfr6i, rhi 16 c6duac mang cho mq ch{ng nhi0u ttiOm khdng?

12. Chfnh Mch cria co sd chdm soc stk khoe c6 h?" :l0 tl9 to lh*gthrir 6n tru6c khi ra sfa, c6 nghla lA b6t c[' thric dn, ttlic u6ng gi

kh6c, ngo?ri sira me truuc khi Uit <tAu cho bri?

30

Giiio dgc sric kh6e:

13. C6c bd me tuung lai c6 duoc thOng tin vii nhu cAu dinh dufrng trongthdi kj thai nghdn vd d6t siia, vit v0 nhiing nguy hi6m [€n quan t6iviOc dirng rfru&?

14. Thdng tin vi gi6o duc vd nudi con bdng siia me c6 duqc cung c6pmOt ciich toan diOn cho cdc thai phu trong thoi k}' chdm soc ruric khide.

15. Nhan vi6n hodc c6 vdn dd dusc tlAo r4o chuyOn khoa v0 quin lyfidt sira c6 duoc Oinh roan b6 thdi gian lao d6ng A6 fnuyen ci{c bd mgcho con bri rong thoi gian c6c bh luu lai co sd chim s6c sdc kh6e vi khicric bd chuy6n bi xudt vi6n khdng? Cr4c bd me c6 duu. c thOng tin vd cdcudn d0:. V0 sinh lf cia sq d6r sii.a vi cilch duy tri str d6t soa?o Lam th6 nlo phdng ngua vd xilr trf cdc vdn d0 nhu cing v[, viOm

hodc nrit k0 vf?o Li0n h€ vdri c6c nh6m tng h0 nu6i con bdng sira me o dAu, d6 giAi

quy6t ci{c vdn dO trOn hodc cfuc v6n ae tiOn quan (c6c nh6m ring hdnudi con bdng siia me c6 ti6p cdn duac co s& chdm soc sric khoekhdng?)

16. Nguui ta c6 nhiit loqi cung cdp str ring h6 vi loi khuy0n v0 c6chbdt ddu vh duy ui nudi con bling sira mg cho cdc phu niilr Da bi mO ru cung I5y thai?. Dtr d6 non?o Dtr sinh ra rrd con c6 rh6 rong thdp khi ra ttdi?o C6 nd so sinh dury. c chdm soc dIc bi0t vi b6t k6 ly do ndo?

17. CAc bi me cho con bf c6 duvc cung c6p tu liOu in cho ho su huringd6n vi thdng rin uC vdn de d6?

31

Xuat vi6n:18. N6u.'" 'rg6i qua hic ra vi0n" c6 chfa c6c san phAm cho n6 nh6 hodccho cd nhAn nguni me khi cric bh rdi kh6i bOnh viOn hodc nhd h0 sinh,thi co so chim soc srfu khoe c6 dim bAo rdng nhiing g6i il6 kh6ng chfathri gi c6 th6 cin tr& sq bdt dAu vd d6p trlc nuOi con tdng s[a me

thdnh cdng, thi du binh sira, vri cao su, vri gii AC tr6 fn6i qudy vi thO

phAm cia siia mg dirng cho 16 scr sinh.

19. C6rc bd me, hodc thanh vi€n kh6c trong gia tlinh n6u cin, cria nhiing16 khdng duqc nudi bing siia me dI duac cung cdp srl hudrng ddn day

di d6 pha cn6 Cring vd nu6i dutrng tlfng bling c6c th6 phAm cria siia

mg, vd duuc thdng b6o dd phdng nhfrng hiOm hoa cua sr; pha chi5 sai.o Co s& chim s6c stit kh6e c6 chi truvng ldrdng dua nhiing huanrg

din d6 truric m{t cr4c bh me dang cho con brfi kh6ng?o Be me c6 dutr. c- thdng tin vC cain xir tri vdi bdt cri v6n aO neo n6i

lOn, c6 li0n quan diln nudi con bdng siia m9 khdng?

32