12
„Młody mechatronik - przez zabawę i naukę do świadomego wyboru drogi kształcenia” POWR.03.01.00-00-U121/17 Data: Imię i Nazwisko: Karta Pracy Nr. 2 Nieodgadniona materia” Substancje proste Metale Niemetale cynk magnez siarka węgiel Substancje złożone woda sól cukier etanol Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. 1 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Uniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl

Uniwersytet Śląski · Web viewwęgiel Substancje złożone woda sól cukier etanol Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. BUDOWA ATOMU: p=e Powłoki elektronowe

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Uniwersytet Śląski · Web viewwęgiel Substancje złożone woda sól cukier etanol Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. BUDOWA ATOMU: p=e Powłoki elektronowe

„Młody mechatronik - przez zabawę i naukę do świadomego wyboru drogi kształcenia” POWR.03.01.00-00-U121/17

Data: Imię i Nazwisko:

Karta Pracy Nr. 2 „Nieodgadniona materia”

Substancje prosteMetale Niemetale

cynk magnez siarka węgiel

Substancje złożone

woda sól cukier etanol

Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. BUDOWA ATOMU:

1 Projekt

współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu SpołecznegoUniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl

Page 2: Uniwersytet Śląski · Web viewwęgiel Substancje złożone woda sól cukier etanol Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. BUDOWA ATOMU: p=e Powłoki elektronowe

„Młody mechatronik - przez zabawę i naukę do świadomego wyboru drogi kształcenia” POWR.03.01.00-00-U121/17

p=e

Powłoki elektronowe

Wszystkie pierwiastki chemiczne zestawione są w rozbudowanej tabeli, uporządkowane według ich rosnącej liczby atomowej i pogrupowane według ich cyklicznie powtarzających się podobieństw właściwości, zgodnie z prawem okresowości Dmitrija Mendelejewa. Jest to układ okresowy pierwiastków.

UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW:Układ okresowy pierwiastków składa sia się z okresów i grup.Numer okresu określa ilość powłok elektronowych w atomie pierwiastka.Kolejny numer grupy 1 i 2, a od grupy 13 cyfra jedności w numerze grupy, określa liczbę elektronów walencyjnych oraz maksymalną wartościowość pierwiastka. Wartościowość to liczba wiązań, za pomocą których łączą się atomy pierwiastków tworząc związki chemiczne.

2 Projekt

współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu SpołecznegoUniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl

Page 3: Uniwersytet Śląski · Web viewwęgiel Substancje złożone woda sól cukier etanol Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. BUDOWA ATOMU: p=e Powłoki elektronowe

„Młody mechatronik - przez zabawę i naukę do świadomego wyboru drogi kształcenia” POWR.03.01.00-00-U121/17

Położenie pierwiastka w układzie okresowym jest ściśle związane z charakterem chemicznym pierwiastków grup głównych.

Przekątna poprowadzona od berylu do polonu dzieli pierwiastki na metale (na lewo od przekątnej) i niemetale (na prawo od przekątnej).Pierwiastki na przekątnej mają charakter amfoteryczny.

Amfoteryczność to zdolność substancji do reakcji z kwasami i zarazem z zasadami. Inaczej, jest to zdolność związków chemicznych do

3 Projekt

współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu SpołecznegoUniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl

Page 4: Uniwersytet Śląski · Web viewwęgiel Substancje złożone woda sól cukier etanol Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. BUDOWA ATOMU: p=e Powłoki elektronowe

„Młody mechatronik - przez zabawę i naukę do świadomego wyboru drogi kształcenia” POWR.03.01.00-00-U121/17

bycia w jednych reakcjach kwasami, a w innych zasadami.

Cechą każdego pierwiastka charakteryzującą budowę jego atomów jest liczba atomowa Z i liczba masowa A.

Liczba atomowa Z określa ilość protonów w jądrze atomowym.Liczba masowa A określa ilość nukleonów czyli sumę protonów i neutronów w jądrze.

Z=p+=e-=ładunek jądra A=p+n czyli n=A-p.

Zadanie 1.

OKREŚLANIE CHARAKTERU PIERWIASTKÓWCecha Pierwiastki

Sód Siarka Wapń Chlor Glin

Symbol

Nr okresu

Nr grupy

Charakter chemiczny

Wartościowość

Liczba atomowa

Liczna masowaLiczna

cząstek elementarny

ch

p= p= p= p= p=e= e= e= e= e=n= n= n= n= n=

4 Projekt

współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu SpołecznegoUniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl

Page 5: Uniwersytet Śląski · Web viewwęgiel Substancje złożone woda sól cukier etanol Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. BUDOWA ATOMU: p=e Powłoki elektronowe

„Młody mechatronik - przez zabawę i naukę do świadomego wyboru drogi kształcenia” POWR.03.01.00-00-U121/17

Atomy łączą się ze sobą tworząc cząsteczki. Cząsteczka może się składać z atomów jednego pierwiastka, jak w przypadku tlenu (O2), lub różnych, czego przykładem jest woda (H2O). Cząsteczka jest podstawową jednostką związku chemicznego.

Zadanie 2.

MODELE CZĄSTECZEK

Nazwawzór sumaryczny

Model budowy cząsteczki

Wzórstrukturalny

WodaH2O

Dwutlenek węglaCO2

Kwas solnyHCl

Kwas azotowy (V)HNO3

Kwas siarkowy (VI)H2SO4

Doświadczenie 1.

OGRZEWANIE KRYSTALICZNEJ SIARKI.5

Projekt

współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu SpołecznegoUniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl

Page 6: Uniwersytet Śląski · Web viewwęgiel Substancje złożone woda sól cukier etanol Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. BUDOWA ATOMU: p=e Powłoki elektronowe

„Młody mechatronik - przez zabawę i naukę do świadomego wyboru drogi kształcenia” POWR.03.01.00-00-U121/17

Obserwacje:

WNIOSKI:

Siarka w temperaturze pokojowej ma stały stan skupienia i żółtą barwę. Jest substancją krystaliczną. Pod wpływem temperatury topi się, zmieniając się w ciecz o jasnożółtej barwie. Po krótkim czasie gęstnieje i nabiera ciemnobrunatnego koloru. Dalsze ogrzewanie powoduje, że staje się płynna. Po wlaniu do zimnej wody płynna siarka zestala się w plastyczną masę. Łatwo ją wyginać i rozciągać. Jest to tzw. siarka plastyczna. Ma ona inne właściwości fizyczne niż żółta krystaliczna odmiana siarki, z której powstała.

Doświadczenie 2.

REAKCJA ROZKŁADU MANGANIANU (VII) POTASU.1. Termiczny rozkład manganianu (VII) potasu

6 Projekt

współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu SpołecznegoUniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl

siarka plastyczna

siarka krystaliczna

Page 7: Uniwersytet Śląski · Web viewwęgiel Substancje złożone woda sól cukier etanol Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. BUDOWA ATOMU: p=e Powłoki elektronowe

„Młody mechatronik - przez zabawę i naukę do świadomego wyboru drogi kształcenia” POWR.03.01.00-00-U121/17

Obserwacje:

WNIOSKI:

2KMnO4→K2MnO4+MnO2+O2

2. Identyfikacja wydzielonego gazuObserwacje:

WNIOSKI:

Doświadczenie 3.

MIESZANINA WODY Z SOLĄ I WODY Z PIASKIEM.Mieszanina to połączenie dwóch lub więcej pierwiastków albo związków chemicznych, które po zmieszaniu nadal wykazują swoje właściwości. Mieszaninę można zazwyczaj stosunkowo łatwo rozdzielić różnymi metodami mechanicznymi lub fizycznymi.

woda z solą

Obserwacje:

Po otrzymaniu mieszaniny jednorodnej, nie można stwierdzić (na podstawie wzroku) z jakich substancji została utworzona.

7 Projekt

współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu SpołecznegoUniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl

Page 8: Uniwersytet Śląski · Web viewwęgiel Substancje złożone woda sól cukier etanol Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. BUDOWA ATOMU: p=e Powłoki elektronowe

„Młody mechatronik - przez zabawę i naukę do świadomego wyboru drogi kształcenia” POWR.03.01.00-00-U121/17

woda z piaskiem

Obserwacje:

Po otrzymaniu mieszaniny niejednorodnej można od razu, gołym okiem stwierdzić z czego się ona składa.WNIOSKI:Czym różni się mieszanina jednorodna od niejednorodnej?

Doświadczenie 4.

MIESZANINA SIARKI Z ŻELAZEM.1. Zachowanie się siarki i opiłków żelaza wobec magnesu

siarka

Obserwacje:

żelazo

Obserwacje:

2. Zachowanie się siarki i opiłków żelaza w wodzie

siarka w wodzie

Obserwacje:

żelazo w wodzie

Obserwacje:

3. Zachowanie się mieszaniny siarki z żelazem w wodzie

8 Projekt

współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu SpołecznegoUniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl

Page 9: Uniwersytet Śląski · Web viewwęgiel Substancje złożone woda sól cukier etanol Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. BUDOWA ATOMU: p=e Powłoki elektronowe

„Młody mechatronik - przez zabawę i naukę do świadomego wyboru drogi kształcenia” POWR.03.01.00-00-U121/17

mieszanina siarki i żelaza w wodzie

Obserwacje:

4. Zachowanie się mieszaniny siarki z żelazem wobec magnesu

mieszanina siarki i żelaza

Obserwacje:

WNIOSKI:Czy w mieszaninie niejednorodnej (np. siarka z opiłkami żelaza) składniki zachowują swoje indywidualne właściwości?

Czy można to wykorzystać do rozdzielania mieszanin?

Doświadczenie 5.

SYNTEZA SIARKI Z ŻELAZEM.

Fe+SFeS

Obserwacje:

WNIOSKI:

9 Projekt

współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu SpołecznegoUniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl

Page 10: Uniwersytet Śląski · Web viewwęgiel Substancje złożone woda sól cukier etanol Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. BUDOWA ATOMU: p=e Powłoki elektronowe

„Młody mechatronik - przez zabawę i naukę do świadomego wyboru drogi kształcenia” POWR.03.01.00-00-U121/17

Porównanie właściwości substratów reakcji syntezy (żelazo, siarka)

z właściwościami produktu (siarczek żelaza (II)).

WłaściwościSubstraty Produkt

Siarczek żelaza (II)Siarka Żelazo

Porównanie właściwości mieszaniny siarki z żelazem z właściwościami siarczku żelaza (II).

WłaściwościMieszanina siarki z żelazem Związek chemiczny - siarczek żelaza

(II)

10 Projekt

współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu SpołecznegoUniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl

Page 11: Uniwersytet Śląski · Web viewwęgiel Substancje złożone woda sól cukier etanol Każdy pierwiastek składa się z jednego typu atomów. BUDOWA ATOMU: p=e Powłoki elektronowe

Data: Podpis Prowadzącego

„Młody mechatronik - przez zabawę i naukę do świadomego wyboru drogi kształcenia” POWR.03.01.00-00-U121/17

Data Ocena: Podpis prowadzącego:

11 Projekt

współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu SpołecznegoUniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl