UNIVERSITETI I GJAKOVËS · shkrimin e një teksti apo përpunon të dhënat numerike të një tabele përbën një aplikacion të caktuar. Si përfundim, sistemet e shfrytëzimit

UNIVERSITETI I GJAKOVËS

FAKULTETI I EDUKIMIT

PROGRAMI FILLOR

PUNIM DIPLOME

Tema: Resurset teknologjike bashkëkohore të mësimit përmes internetit në

shkollimin fillor

Kandidatja: Mentori:

Elsa Zallqi Prof. Asoc. Dr. Edmond Beqiri

Gjakovë, 2020

Përgatitur nga: Elsa Zallqi

Për mbrojtje të temës së diplomës për titullin – Bachelor i Programit Fillor

Fusha e veçantë: Programi Fillor

Titulli: “Resurset teknologjike bashkëkohore të mësimit përmes internetit në

shkollimin fillor”

Punimi përmban gjithsej: 37 faqe; 8 figura; 6 grafika.

Udhëheqës shkencor: Prof. Asoc. Dr. Edmond Beqiri

=============================================

Ky punim u mbrojtë më __/__/____ para komisionit vlerësues në përbërje:

1. Prof.Asoc.Dr. Edmond Beqiri Udhëheqësi shkencor

2. Prof.Ass.Dr. Agon Kokaj Kryetar

3. Prof.Asoc.Dr. Laura Naka Anëtar

Nënshkrimet e anëtarëve të komisionit vlerësues

1. __________________________________

2. __________________________________

3. __________________________________

DEKLARATË STATUSORE

Nën përgjegjësinë time deklaroj se ky punim me titullin: “Resurset teknologjike

bashkëkohore të mësimit përmes internetit në shkollimin fillor” është shkruar nga unë

dhe nuk është prezantuar asnjëherë në ndonjë institucion tjetër për vlerësim. Në punim

çdo gjë është shënuar nga unë përveç rasteve të cituara ose të referuara brenda punimit.

Me respekt,

Studentja Elsa Zallqi

____________________

MIRËNJOHJE

Këto katër vite studime mirënjohje dhe falënderime të panumërta i shprehi

familjes time, e cila gjatë gjithë këtij rrugëtimi ishte frymëzimi dhe vullneti im që unë ti

përfundoi me sukses këto studime.

Shprehi falënderimet e mija për profesorët e fakultetit të cilët me përkushtimin e

tyre më japen njohuri dhe dituri të cilat do të më nevojiten gjatë rrugëtimit time në

profesionin që kam zgjedhur. Një falënderim i veçantë i takon udhëheqësit time shkencor

Prof. Asoc. Dr. Edmond Beqiri i cili gjatë gjithë kohës më japi këshilla dhe ndihmë të

vazhdueshme gjatë këtij punimi.

Falënderoj po ashtu edhe shoqërinë time që këto katër vite studime i bënë të

paharruara.

Faleminderit!

ABSTRAKTI

Ky punim diplome ka për qellim të shtjellojë resurset teknologjike pa të cilat

mësimi përmes internetit do të ishte i parealizueshëm. Po ashtu shtjellohen vështirësitë e

hasura gjatë rrugëtimit të mësimit online, përvojat e mësimdhënësve dhe nxënësve në

përdorimin e teknologjisë sepse në shumë raste ku vetë kemi qenë prezentë në rastet ku

janë hasur në vështirësi të shumta një ndër to është edhe kyçja në platformat e ndryshme

në të cilat është zhvilluar mësimi online, faktori kryesorë është mos njohja në nivel të

duhur i teknologjisë në përdorime të ndryshme si në rastin tone për zhvillim të mësimit

përmes internetit.

Arsimim cilësor në distancë mund të arrihet atëherë kur kemi mësimdhënës të

pajisur me njohuri teknologjike, të aftë në përdorimin e programeve dhe platformave të

nevojshme, prindër/kujdestarë të gatshëm për të ndihmuar fëmijët e tyre gjatë përdorimit

të teknologjisë, si dhe mundësinë e të pajisurit të klasave dhe kabineteve me instrumente

përcjellëse të domosdoshme për këtë lloj mësimi.

Fjalët kyçe: teknologjia, resurse, mësimdhënësit, mësimi përmes internetit, nxënësi, etj.

ABSTRACT

This bachelor thesis aims to elaborate the technological resources without which online

learning would be impossible. The difficulties encountered during the online learning

journey, the experiences of teachers and students in the use of technology are also

discussed, because in many cases where we have been present in cases where many

difficulties have been encountered, one of them is the connection to different platforms

in which online learning has been developed, the main factor is the lack of proper

knowledge of technology in different uses as in our case for the development of online

learning.

Quality distance education can be achieved when we have teachers equipped with

technological knowledge, able to use the necessary programs and platforms, parents/

guardians willing to help their children in using technology, as well as the possibility of

being equipped of classrooms and cabinets with accompanying instruments necessary for

this type of teaching.

Keywords: technology, resources, teachers, internet learning, student, ect.

PËRMBATJA

DEKLARATË STATUSORE ....................................................................................................... 3

MIRËNJOHJE .............................................................................................................................. 4

ABSTRAKTI ................................................................................................................................ 5

ABSTRACT .................................................................................................................................. 6

HYRJE............................................................................................................................................9

KAPITULLI I ............................................................................................................................. 10

1. TEKNOLOGJIA BASHKËKOHORE ................................................................................ 10

1.1. Resurset teknologjike .................................................................................................. 11

1.2. KOMPJUTERI ................................................................................................................ 11

1.2.1. Laptop-i ............................................................................................................... 13

1.3. KAMERA ...................................................................................................................... 14

1.3.1. Fotoaparati digjital .............................................................................................. 14

1.3.2. Fotografitë Digjitale............................................................................................. 15

1.4. MIKROFONI ................................................................................................................. 17

1.4.1. PROJEKTORI ......................................................................................................... 17

1.5. TELEFONI I MENÇUR ................................................................................................... 18

1.6. Skaneri ......................................................................................................................... 18

1.7. Tabela Interaktive ....................................................................................................... 19

KAPITULLI II ............................................................................................................................ 20

2. Vështirësit në qasjet teknologjike ....................................................................................... 20

KAPITULLI III ........................................................................................................................... 24

3. Platformate teknologjike për mësimin online ..................................................................... 24

3.1. MEET ........................................................................................................................... 24

3.2. ZOOM .......................................................................................................................... 24

3.3. GOOGLE CLASSROOM ................................................................................................. 25

3.4. E-mësimi ...................................................................................................................... 25

KAPITULLI IV……………………………………………………………………………………………………………………..27

4. Hulumtim- ʻʼIntegrimi i teknologjisë informative në mësimdhënieʼʼ ................................. 27

4.1. POPULLATA DHE MOSTRA .......................................................................................... 28

4.2. REZULTATET ME MËSIMDHËNËS ................................................................................ 28

4.2.1. Klasat e përfshira në hulumtim (mësimdhënësit) ............................................... 29

4.2.2. Pajisja e shkollave me kompjuterë ...................................................................... 29

4.2.3. Njohuritë e mësimdhënësve për përdorimin e kompjuterit ............................... 30

4.2.4. Programet kompjuterike që i zbatojnë mësimdhënësit ..................................... 30

4.2.5. Njohuritë e nxënësve për ta përdorur kompjuterin ........................................... 31

4.2.6. Sa i udhëzojnë mësimdhënësit nxënësit për hulumtime në internet për nevoja

mësimore? .......................................................................................................................... 33

5. PËRFUNDIM ...................................................................................................................... 34

5.1. Rekomandime ............................................................................................................. 35

6. Literatura ............................................................................................................................. 36

6.1. Burime nga interneti ................................................................................................... 36

9

HYRJE

Në jetën tonë të përditshme përdorimi i teknologjisë në forma të ndryshme ka

marr kahje tjetër nga vitet më përpara, gjithashtu përdorimi i tij viteve të fundit ta marr

hov të madh në të gjitha aspektet. Por vije në pikëpyetje se sa prej nesh e përdorimin

teknologjinë për të zgjeruar diturit tona, se siç e dimë në kuadër te teknologjisë hynë edhe

resurset e saj.

Përgjatë këtij punimi do të shohim disa nga resurset teknologjike të cilat ishin

shumë në nevojshme në kohen e zhvillimit të mësimi përmes internetit në këtë kohë që

jemi tani për shkak të gjendjes së pandemisë të virusit COVID-19 i cili ka kapluar të

gjithë botë anë e mban duke përfshirë edhe vendin tonë, përgjatë kësaj kohe mësimi

tradicional siç jemi mësuar të zhvillojmë në objektet shkollore ishte i pa mundur, e vetmja

zgjidhje për vazhdimin e mësimit ishte qasja përmes internetit. Mbase askujt nuk i kishe

shkuar në mendje që një ditë do të vije koha që edhe në vendin tonë do të praktikohet kjo

metodë e mësimit.

Edhe pse po cilësohet si mësim jo efektiv sidomos për ciklin e ulët fillor sepse në

këtë moshë fëmijët kanë nevojë që të kenë nga afër kontaktin me mësimdhënësin dhe

shokët e klasës, ambienti shkollor jep emocione dhe përqendrim tjetër nga aj i mësimit

në distancë. Me angazhimin e madhe të mësimdhënësve për tu ofruar ndihmë nxënësve

për të arritur në një mësim efektiv dhe të suksesshëm, bëri që trekëndëshi mësues-prindër-

nxënës të jetë në kontakt më shumë se çdo herë tjetër dhe të jetë i pa evitueshëm.

Zhvillimi i teknologjisë ka mundësuar implementimin e platformat të ndryshme

nëpërmjet të cilave zgjerohen diturit dhe shkathtësitë e nxënësve.

10

KAPITULLI I

1. TEKNOLOGJIA BASHKËKOHORE

Me fjalën teknologji hasemi në shumë terme të ndryshme sepse vetë shtrirja e

teknologjisë në shumë fusha të jetës është teje e gjerë. Prandaj nënkuptojmë tërësinë e

njohurive, procese të drejtpërdrejta në fitimin e të mirave, ndërveprimeve të ndryshme,

etj. “Përparimi i shoqërisë njerëzore është i vazhdueshëm. Në kohët më të lashta, njerëzit

kanë shpikur dhe përdorur veglat e punës, të cilat me kalimin e viteve i kanë përsosur“

(Kapo & Poema, 2018)1. Pra me përparimin e shoqërisë njerëzore ka përparuar edhe

teknologjia nga teknologjia tradicionale në atë bashkëkohore, duke e përsosur çdo gjë që

i përket teknologjisë.

Kjo përsosje ka ndikuar pozitivisht në aspekte të ndryshme sepse me teknologjinë

bashkëkohore mundësohet zhvillimi i çfarëdo kërkese të paraqitur.

Vite më parë për nxënës i vetmi burim informacioni ishe mësimdhënësi i tyre, ndërsa tani

ekzistojnë shumë burime informative falë zhvillimit teknologjik i cili mundëson marrjen

e informacioneve të plota në të gjitha sferat e jetës, tani njerëzit janë shumë më afër me

botën sa i përket marrjes së informacionit në një kohë shumë më të shpejtë.

Teknologjia në ditët e sotme është bërë pjesë e pandashme e jetës tonë. Nga përdorimi i

shumtë i teknologjisë duke filluar nga telefonat celular, pajisjet elektronike qe ne i

posedojmë në shtëpitë tona e deri ne pjesën e mësimin përmes teknologjisë nën

përdorimin e internetit. Por kjo nuk do të thotë se teknologjia ka vetëm të mira pot

përmban në vete edhe pjesët e këqija por kjo varet nga mënyra e përdorimi te tij. Një ndër

të këqijat është siguria e të dhënave tona të cilat janë të regjistruara në këto pajisje

teknologjike e njëkohësisht edhe koha e madhe e harxhuar para tyre. Prania e teknologjisë

bashkëkohore në jetën tonë është padyshim e domosdoshme.

1 Kapo Albiona & Poema Fatbardha. TIK 9. “Filara”. Prishtinë. 2018. f.6.

11

1.1. Resurset teknologjike

Zhvillimi i hovshëm i teknologjisë ka bërë që edhe resurset e tij të marrin përmasa

më të mëdha. Në rastin tonë resurset teknologjike për mbajtjen e mësimit nëpërmjet

internetit janë të shumta por ndër më të rëndësishmet janë: kompjuteri, kamera,

mikrofoni, telefoni i mençur, projektori, etj.

Për secilin resurs të sipër përmendur do të ndalemi të shpjegojmë historikun e tij

si dhe përdorimin dhe pjesën kryesore të nevojave të tyre në zhvillimin e mësimit në

mënyrën online.

1.2. Kompjuteri

Kompjuteri është një makinë e programuar që ka për qëllim që në mënyrë

automatike të ekzekutojë një varg të caktuar veprimesh logjike ose aritmetike. Ai ka

aftësinë te ruaje, te dërgojë, te marre dhe procedojë te dhëna. Kompjuterin mund ta

përdorim për te shkruar dokumente, për te dërguar e-maile, për te ruajtur shënimet dhe

punimet tuaja ne programet specifike, te bëni menaxhimin e te dhënave që dëshironi etj.

Kompjuteri është pajisje elektronike që ruan dhe përpunon të dhëna. Ndër vite

kompjuteri çdo herë vinte dhe përsosej më shumë, me studimin ndaj tij, programeve dhe

pjesë të ndryshme që ndihmuan në avancimin e kompjuterëve. Me avancimin e

kompjuterëve janë marr shumë shkencëtarë pothuajse që nga viti 1673 e deri në ditët e

sotme. Përdorimi i tij është bërë pjesë e pandashme e jetës tonë, përmes tij mund të bëjmë

hulumtime të shumta si dhe të marrim informacione për të gjithë botën vetëm me një

klikim të vetëm.“Kompjuteri kryen punë të llojllojshme, por të gjitha këto punë mund të

kryhen, vetëm në qoftë se ai ushqehet me program adekuat i cili kompjterin e dirigjon se

si të veprojë në kryerjen e punëve të caktuara“ (Beqiri E. , 2006)2.

Në shkollat fillore përdorimi i kompjuterit në vendin tonë deri me tani ishte shumë

i pakët pothuajse fëmijët nuk kishin asnjë informacion më të hollësishëm që përmes

kompjuterit mund të kryejmë shumë punë të ndryshme, mirëpo nga situata e krijuar

2 Beqiri, Edmond. “Bazat e informatikës”. Prishtinë. 2006. f.311.

12

nxënësit të paktë morën njohuri për këtë pjesë, sepse pothuajse çdo ditë ata duhet të

përdoronin kompjuterin për tu kyçur në mësim.

Për ta besojë që ishte një përvojë më e ndryshme dhe ngjalli kureshtjen e fëmijëve

duke marr parasysh botë kureshtare të tyre në këtë moshë.

Një sistem kompjuterik përbëhet nga komponentë hardware-ikë dhe software-ikë

. Hardware është një pajisje fizike si për shembull kasa, pajisja e ruajtjes së informacionit,

tastiera, monitori, kabëllat, pajisjet e zërit, printerat etj. Ndërsa termi software i referohet

sistemeve të shfrytëzimit dhe programeve aplikativë të shumëllojshëm. Softveri është çdo

set instruksionesh qe i tregon hardverit cfare te beje. Ai e udhëheq hardverin dhe i tregon

atij sesi te përmbush dhe kryej çdo detyre qe merr.

Fig 1. Pajisjet e sistemit kompjuterik

Burimi: Edmond Beqiri, Bazat e Informatikës, faqe 22

Sistemet e shfrytëzimit janë bashkësi komandash që instruktojnë kompjuterin si të

veprojë dhe punojë. Këto veprime mund të përfshijnë identifikimin, hyrjen dhe

përpunimin e informacionit. Programet aplikative ose shkurt aplikacionet kryejnë

funksione të ndryshme. Aplikacionet ndryshojnë gjerësisht në varësi të llojit të

informacionit që përdoret dhe gjenerohet. Kështu, bashkësia e instruksioneve që realizon

shkrimin e një teksti apo përpunon të dhënat numerike të një tabele përbën një aplikacion

të caktuar.

Si përfundim, sistemet e shfrytëzimit mundësojnë krijimin e një ambienti pune

kurse aplikacionet mundësojnë kryerjen e punëve konkrete.

13

1.2.1. Laptop-i

Laptop-i është një kompjuter personal për përdorim portativ i cili integron në një

pajisje të vetme pjesët përbërëse të një kompjuteri desktop. Laptop-ët përfshijnë një klasë

të gjerë modelesh të cilat grupohen sipas kritereve të ndryshme, por më i zakonshmi është

ai sipas përmasës së ekranit që varion nga 7-inch në 20-inch si vijon:

Netbooks (7-12 inch)

Subnotebooks (1012 inch)

Notebooks (12-15 inch)

Desktop replacement (16-20 inch)

Fig. 3. Laptopi 15 inç

Burimi: Beqiri, Bazat e informaticës, 2006, fq. 38

Laptop-ët përbëjnë klasën më të gjerë të kompjuterëve portativë. Një klasë tjetër

kompjuterësh portativë është klasa e kompjuterëve tablet. Veçoria e tyre është tek

mungesa e tastierës e cila zëvendësohet nga një ekran me prekje.

Karakteristikat e një laptop-i

Ata janë të vegjël dhe portativë

Ata kanë një ekran të integruar

Ata kanë një tastierë të integruar

Ata punojnë mbi një rrjet elektrik me rryme alternative ose me një bateri të

rikarikueshme.

Ata lidhen drejtpërdrejt me disqe të jashtme dhe periferikë të tjerë.

Ata mundësojnë lidhjen me periferikët nëpërmjet stacioneve të portave.

Disa prej avantazheve të laptop-ëve kundrejt desktop-ëve janë (Grup autoresh,

2016)3

3 https://sq.unansea.com/cfare-eshte-nje-laptop-dhe-cilat-jane-funksionet-e-tij/

14

Produktiviteti. Laptop-t mund të përdoren në vende ku nuk është i mundur

përdorimi i desktop-ëve.

Menjëhershmëria. Me një laptop mund të aksesosh informacion për zgjidhjen e

problemeve në mënyrë urgjente.

Përditësimi. Përdorimi i laptop-it shmang transferimin e të dhënave nga një

kompjuter në një tjetër.

Lehtësia në lidhje. Laptop-i mund të aksesohet lehtësisht në internet dhe rrjeta

kompjuterike pa kabëll.

Konsumi më i ulët i energjisë.

Bateria. Laptop-ët mund të punojnë në mungesë të energjisë me bateri.

Përmasa dhe pesha. Laptop-ët janë më të lehtë dhe më të vegjël se desktop-ët.

1.3. Kamera

Kamera është pjesë elektronike e pandashme e pajisjeve digjitale mundëson

lidhjet me video regjistrim. Me kalimin e viteve kamera është përsosur në aspektin e

kualitetit në paraqitje në ekranin e kompjuterit dhe pajisjeve të tjera në të cilat bëjë pjesë.

Në procesin e zhvillimit të mësimit ka bërë të mundur qasjen me pamje direkt, gjë

që e ka lehtësuar mbarëvajtjen e mësimit dhe e ka lehtësuar atë, sepse nxënësit kanë

mundësi që ta shohin mësimdhënësin e tyre si dhe shokë/shoqet e klasë. Në ciklin e ulët

shkollorë është shumë e rëndësishme pamja virtuale sepse ndihmon në përqendrimin e

vëmendjes së tyre në pjesën e mësimit dhe kanë ndjesinë sikur janë në klasë dhe kanë

mësimdhënësin e tyre përballë.

1.3.1. Fotoaparati digjital

Një ndër pajisjet bashkëkohore më të popullarizuara menjëherë pas telefonave

celular (ku shumica prej tyre përmbajnë fotoaparat digjital) sigurisht që është fotoaparati

digjital.

Popullariteti i fotoaparatit digjital inkurajohet nga përdorimi i thjeshtë i tyre

mundësia e thjeshtë e lidhjes me kompjuter dhe bartja e fotografive në hard-diskun e tij

si dhe këmbimi i fotografive përmes Internetit apo mediumeve tjera bartëse. (Beqiri V. ,

2018)4

4 Beqiri, Violeta. Informatika bazë, Kosovo Art Academy. Prishtinë. 2018.

15

1.3.2. Fotografitë Digjitale

Në kompjuter dhe në pajisjet tjera digjitale, fotografia ka strukturë të saktë të

regjistrimit dhe paraqitet me matricën e pikave – piksellëve.

Fig. 5 Kamera digjitale

Burimi: Beqiri, Informatika bazë, 2018, faqe. 38

Piksellët janë elemente më të vegjël të fotografisë, emërtimi i të cilave rrjedh nga

shprehja “Picture Elements”.

Parametrat kryesor të paraqitjes së fotografisë janë rezolucioni dhe brezi

dinamik.

Rezolucioni është masa precize e paraqitjes së fotografisë, ajo mund të definohet

në dy mënyra, si rezolucion relativ dhe absolut.

Rezolucioni relativ paraqet numrin e piksellëve në njësi të gjatësisë (zakonisht si

njësi e gjatësisë merret inç-i) (1 inç = 2.54 cm), ndërsa rezolucioni absolut paraqet numrin

e tërësishëm të piksellëve të fotografisë që shqyrtohet.

Brezi dinamik përcakton precizitetin e paraqitjes së piksellëve individuale.

Shprehet me numër të ndryshëm të nuancave të ngjyrës me të cilën paraqitet një piksell.

Regjistri i fotografisë digjitale kryesisht përbëhet prej:

Kokës – të dhënat që përshkruajnë gjerësinë, lartësinë, brezin dinamik dhe detajet

e regjistrimit të fotografisë dhe

Ngjyrat

Drita përbëhet prej shumë komponentëve, prej të cilave çdo njëra ka frekuencë të

caktuar.

Bashkësia e të gjitha komponentëve të dritës na jep spektrin e dritës.

16

Diapazoni i dritës së dukshme gjendet në brezin e gjatësive valore prej 380 nm

deri në 740 nm (nanometra), por konsiderohet se syri i njeriut e sheh dritën me gjatësi

valore prej 400 nm deri në 600 nm.

Syri i njeriut është në gjendje ti dallojë rreth 350000 ngjyra. Diçka më i ndjeshëm

është në nuancat e ngjyrës së gjelbër.

Ekzistojnë dy modele themelore për paraqitje të ngjyrave, e ato janë:

1. Modeli aditiv,

2. Modeli subtraktiv.

Modeli aditiv – krijohet me mbledhjen (aditivin) e ngjyrave. Ky është i

ashtuquajturi modeli RGB (R – Red-e kuqe, G – Green-e gjelbërt dhe B – Blue-e kaltër).

Modeli subtraktiv – përfitohet me zbritjen e ngjyrave. Ky është i

ashtuquajturi modeli CMYK (C – Cyan-kaltër e çilët,

Fig. 6 Modelet e ngjyrave


M – Magenta-vjollce, Y – Yellow-e verdhë dhe K – Black-e zezë).

DVD- (Digital Versatile/Video Disc) është një medium për inçizimin e imazheve

lëvizëse dhe vidio dhe duket si CD, por ka më shumë kapacitet

Fig.7


https://sq.wikipedia.org/wiki/CD

17

1.4. Mikrofoni

Mikrofoni është pajisje që mundëson komunikimin në mes të dy apo më shumë

personave nëpërmjet kompjuterit ose pajisjeve elektronike tjera. Mikrofoni lidhet me

kompjuter në mënyrë që të regjistrojmë tingujt, duke i ruajtur në kompjuter për përpunim

dhe dëgjim të mëtejshëm. (Tasho, Greca , Maxhelaku, & Ramili, 2016) 5.

Kjo pajisje ndihmoj në procesin e mësimit që nxënësit ta kenë mundësinë ta

dëgjojnë mësimdhënësin e tyre gjatë shpjegimit të mësimit, si dhe të zhvillojnë biseda

dhe bashkëbisedime të ndryshe për çështje te caktuara.

1.4.1. Projektori

Projektori- është një ndër pajisjet shumë efikase dhe e nevojshme. Projektori

është një pajisje optike që shfaq (output) një imazh (shpesh imazhin e kompjuterit tonë)

në një sipërfaqe“ (Tasho, Greca , Maxhelaku, & Ramili, 2016)6.

Nga latinishtja proicere, proiectum = para përplase/paraqitës. Pajisje

elektroteknike që shërben për paraqitjen e fotografive të zmadhuara optikisht, në një planë

(ekran).

Një projektor video është një projektues imazhi që merr një sinjal video dhe

projekton imazhin përkatës në një ekran të projeksionit duke përdorur një sistem lente.

Videoprojektorët përdorin një llambë shumë të ndritshme me presion ultra të lartë të

merkurit, llambën e harkut Xenon, LED ose gjendje të ngurtë blu, RB, RGB ose lazer

RGB me fibër optike të largët për të siguruar ndriçimin e kërkuar për të projektuar

imazhin.

5 Tasho Esmeralda, Greca Silvana, Maxhelaku Suela, Ramili Kridi (2016) .Teknologjia e informacionit dhe komunikimit 10. “Irisoft education”. f.18. 6 Po, aty f.19.

18

Fig. 9. Projektori


Një pajisje shumë e nevojshme që çdo mësimdhënës ta ketë sepse shpalosja e

materialit mësimorë në projektor si në ambientin shkollorë (klasë) ashtu është në mësimin

përmes internetit ju lehtëson nxënësve të nxënit e mësimit, si dhe do ta kenë më të qartë

ku para tyre shfaqet në projektor materiali i caktuar si dhe ilustrime të ndryshme më të

efektshme për një mësim efektiv.

1.5. Telefoni i mençur

Telefoni i mençur- me përsosjen e teknologjisë përfshin edhe telefoni i mençur i

cili është bërë pothuajse si kompjuteri sepse ka avancuar në programet e tij.

Programet në të cilat është zhvilluar mësimi në distancë është mundësuar që të

regjistrohen edhe në këtë pajisje, pra nxënësit të cilët në pamundësi të qasjes përmes

kompjuterit për shkak të arsyeve të ndryshme kanë mundësi që përmes telefonave të tyre

personal ose të ndonjë anëtari të familjes të kyçen në mësim.

1.6. Skaneri

Skanimi paraqet procedurën me të cilën imazhet në letër apo në ndonjë bazë tjetër

shndërrohet në formën digjitale të përshtatshme për përpunim, ruajtje dhe bartje në

mediumet bartëse.

19

Fig.4. Skaneri

Burimi: Unansea, https://sq.unansea.com/cfare-eshte-nje-laptop-dhe-cilat-jane-funksionet-e-tij/

Pajisjet që përdoren për skanim quhen skaner.

Parimi i punës së skanerit bazohet në lëvizjen e kokës së skanerit nëpër sipërfaqen

e shqyrtuar (të tejdukshme apo jo të tejdukshme), ndriçimin e sipërfaqes së skanuar dhe

pranimin e dritës së reflektuar apo të lëshuar me element të ndjeshëm optik. Në këtë

mënyrë për çdo piksell ruhet informacioni i intensitetit të ndriçimit dhe formohet

fotografia digjitale e sipërfaqes përkatëse.

1.7. Tabela Interaktive

Tabela Interaktive: Është një teknologji mjaft e përparuar e cila ende nuk është futur në

masë në sistemin arsimor shqiptar, por ama për shkak të thjeshtësive, risive dhe

avantazheve që ajo paraqet, është mjaft e dëshiruar në dobi të punës së tij (saj) nga çdo

mësimdhënës.

Fig.8. Tabela interaktive


20

KAPITULLI II

2. Vështirësitë në qasjet teknologjike

Përgjatë përdorimit të teknologjisë në procesin arsimor për mbarëvajtjen e mësimit

nëpërmjet internetit janë hasur disa vështirësi të ndryshme e sidomos në fillim.

Nxënësit dhe prindërit ishin të shqetësuar se si do të vijonte kjo situatë, si të

kyçeshin në platformat e ndryshe, a do të kenë sukses fëmijët e tyre, e disa prindër ishin

të shqetësuar si do të ja mundësonin fëmijëve të tyre të ndjekin mësimin me rregull sepse

jo të gjithë fëmijët kanë kushtet e përshtatshme për mësim në distancë. Kur themi kushtet

e përshtatshme i cekim disa prej tyre:

1. Pajisjet teknologjike (kompjuteri, telefoni, tableti, etj.).

2. Njohuri të përgjithshme mbi pajisjet teknologjike etj.

Tek kushtet e sipër përmendur ka shpjegime të qarta që duhet të plotësohen, pra

jo secili nxënës ka mundësi që ta ketë kompjuterin e vetë ose pajisjet e tjera teknologjike

sepse kushtet ekonomike luajnë rol në këtë pjesë, gjendja ekonomike në vendin tonë nuk

i plotëson kushtet që secili fëmijë të posedojë një pajisje teknologjike personale. Faktori

i dytë njohurit e përgjithshme mbi pajisjet teknologjike dihet se jo çdo fëmijë ose prindër

kanë njohuri për mënyrën e aplikimit të kësaj forme të mësimit në distancë. Mund të

theksojmë se kjo ishte problem vetëm për gjatë pjesës fillestare sepse me kohë jo vetëm

prindërit por edhe fëmijët e mësuan mënyrën e aplikimit për tu lidhur në mësim.

2.1. Problemet gjatë mësimit përmes internetit

Gjatë procesit mësimorë problemet nuk kanë munguar. Jo vetëm për nxënës por

edhe për mësimdhënësit, në këtë pjesë nuk hynë vetëm problemet teknologjike por edhe

problemet nga jeta e përditshme aspekti kohor, cilësia e mësimit, shkalla e interesimit të

21

nxënësit. Në këtë pjesë rëndësi të veçantë duhet kushtuar nxënësve të ciklit të ulët nga

klasa parë deri në të pestë, sepse kjo fazë e shkollimit të tyre është themeli i ndërtimit të

dijes së tyre dhe nëse ne sot gjatë mësimdhënies kemi mësim jo efektiv dhe mësim nxënia

tek nxënësit është në nivel të ulët atëherë pasojat do ti bartin nxënësit gjatë gjithë jetës.

Problemet tjera janë të ndryshme me të cilat janë përballur edhe nxënësit si p.sh.:

- Ngarkesa nga detyrat të shumta.

- Përqendrimi jo adekuat në mësim përmes klasës virtuale.

- Mos hapësira e mjaftueshme për të kërkuar shpjegim shtesë.

- Mungesa e pajisjeve teknologjike në shtëpi.

- Mbyllja ose izolimi në shtëpi.

Nga të gjitha problemet e latë cekura mund të themi se janë vetëm disa nga të

shumtat. Me të filluar nga ngarkesa e madhe e detyrave të shtëpisë, që nxënësi udhëzohet

ti kryej në disa raste nga pa mundësia kohore të përfundohen brenda afatit kohorë të

mbajtjes së mësimit nxënësit detyrohen ti plotësojnë vetë edhe ato pjesët të cilat janë të

pa qarta. Natyra e fëmijëve pruan në një situatë ku përqendrimi i tyre në procesin

mësimorë shpesh herë nuk qe në nivel të duhur, bota kureshtare e tyre bënë që

përqendrimi i tyre në mësimin nëpërmjet internetit në platforma të ndryshme të fokusohet

në pjesën e platformës për të hulumtuar përmbajtjen e saj.

Intervali kohorë i shkurtër për mësim bënë që shpjegimet shtesë që u nevojiten

nxënësve të lihen anash, edhe pse janë faktor i rëndësishëm për mësim nxëne.

Në vendin tonë siç e dimë kushtet ekonomike bënë që pajisjet teknologjike shpesh

herë të mungojnë ose të ketë vetë një pasje teknologjike në shtëpi, ndërsa në familje janë

tri ose më shumë fëmijë të cilët detyrimisht duhet që në intervale të njëjta kohore të kyçen

në mësim, kjo është problemi që ka prekur shumë nxënës.

Bota e fëmijëve në një ambient të mbyllur sjellë disa probleme të vogla sepse

kërkesa e tyre për të vazhduar një jetë të lirë bënë që të mos e kuptoj situatën në të cilën

ndodhemi, e kjo ka bërë që pajisjet teknologjike të hynë në një përdorim më të madhe jo

vetëm për mësim online por edhe për pjesën e argëtimit të fëmijëve përmes lojërave të

ndryshme, që jo rrallë herë kanë rrenë pre e varësisë nga pajisjet teknologjike duke lënë

anash interesimin për mësim.

22

2.2. Vështirësitë e mësimdhënësit

Ky proces ishe risi edhe për vetë mësimdhënësit të cilët nuk ishin ndeshur

ndonjëherë me këtë formë duke përdorur pajisjet teknologjike, vetë shpjegimi dhe sqarimi

i gjërave të pakuptueshme për nxënësit nxirrnin në pah vështirësitë e të nxënit.

Vështirësitë tjera ishin:

- Mënyra e menaxhimit të orëve mësimore.

- Krijimi i mundësisë së qasjes së të gjithë nxënësve në të njëjtën kohë.

- Shpjegimi i qartë dhe i kuptueshëm për të gjithë.

- Më e rëndësishmja vlerësimi i nxënësve.

Menaxhimi i orëve mësimore ishte sfidë në vete sepse gjatë mësimit në objektet

shkollore për disa mësimdhënës cilësohet si problem i pamungueshëm. Arsyet janë nga

më të ndryshmet si p.sh.:

- Materialet mësimore teje të ngjeshura.

- Aspekti kohorë i një ore mësimore i pamjaftueshëm.

- Numri i madh i nxënësve në klasa.

Këto arsyeje përcjellin edhe në mësimin në distancë. Në disa raste jo të pakta

materialet mësimore janë shumë të ngjeshura krijojnë mëdyshje tek nxënësit që përcjellën

me paqartësi, e në rastin e mësimit në distancë në mungesë të kontaktit fizikë mënyra e

qartësimit të tyre merr drejtim tjetër. Marrja e shembujve dhe sqarimi i problemeve është

i parealizueshëm.

Vlerësimi i nxënësve në pjesën e lartë cekur konsiderohet si vështirësi. Vështirësia

qëndron në pjesën ku vlerësimi duhet të jetë i përditshëm dhe i vazhdueshëm. “Por të

vlerësojmë çdo mënyrë të sjelluri, të vepruari të nxënësit, me një fjalë aftësitë e tyre të

përgjithshme “ (Mita & Xhezo, 2003)7.

7 Mita Nikoleta & Xhezo Lumturi. Vlersimi në arsim. “Nëna Tereza”. Tiranë. 2003.

23

Vlerësimi në pjesën e aktiviteteve të përgjithshme ditore ishe pak i vështir të

verifikohet nga mësimi nëpërmjet internetit sepse mundësia e aplikimit te aktiviteteve të

ndryshme ishe jo e mundshme. Vlerësimi në këtë proces mund të themi që ishte vlerësim

i përgjithshëm dhe jo i detajuar si në objektet shkollore.

24

KAPITULLI III

3. Platformat teknologjike për mësimin online

Mënyra e mbajtjes së mësimit ditëve të sotme ka pasur ndryshime të mëdha duke

kaluar nga mësimi klasik në bankat shkollore duke kaluar në mësim nga platformat e

ndryshe.

Një nder të mirat e shumta që na ka ofruar teknologjikja në këtë kohë janë edhe

këto platformat e ndryshme në të cilat është zhvilluar mësimi gjatë kësaj kohe. Në fillim

një pikëpyetje e madhe ka qenë se cila prej platformave ekzistuese është më e lehtë për

përdorim, jo çdo mësimdhënës përdorë platformën e njëjtë. Më poshtë do ti përmendim

disa nga platformat më të përdorura dhe do të ketë një shpjegim rreth përdorimit te tyre.

3.1. MEET

MEET është një platformë në kuadër të GoogleApps, kjo platformë lejon mbajtën

e konferencave ose mësimit në kohë reale pra përmes qasjes në të. Kjo platformë është

më shumë e aplikueshme për mbajtën e mësimit në nivele më të larta të arsimit, si çdo

platformë tjetër është kjo platformë lejon lidhjen me video lidhje, bisedës vetëm me zë

ose vetëm duke shkruar në pjesën e rezervuar për bisedë.

Mësimdhënësi pas qasjes në Google Meet të tij personal krijon klasën virtuale dhe

u shpërndanë nxënësve lidhëzën ose ndryshe likun për tu kyçur në klasë virtuale. Është

platformë e lehtë për tu përdorur përveç ndonjë vështirësie eventuale për kyçje ose rrjetin

kompjuterik. Njëkohësisht ka mundësi kyçje në kompjuter, telefon të mençur ose tablet.

3.2. ZOOM

ZOOM është një platformë e cilat ka përdorim në cikin klasor fillor dhe të mesëm,

është i lehtë në përdorim dhe i mundëson shfrytëzuesit të ketë qasje përmes laptopit ose

telefonit të mençur. Një faktor i rëndësishëm është se të dhënat ti cilat i fusim për

regjistrim janë të siguruara nga softueri i platformës ZOOM. Lejon përdorimin e video

lidhjeve përmes kamerës, po ashtu edhe bashkëbisedim vetëm përmes zërit njëkohësisht

25

kanë mundësi të pafundme për të zhvilluar mësimin në mënyrë sa më efektive. “Për

mësuesit, versioni falas i Zoom ofron një seri karakteristikash të dobishme, duke përfshirë

aftësinë për të organizuar një orë mësimi me deri në 100 nxënës, dhe i lejon nxënësit të

sinjalizojnë mësuesin pa fjalë nëse ata kanë një pyetje, i lejon nxënësit të nder veprojnë

në një dërrasë virtuale (whiteboard), dhe të bashkëpunojnë në projekte duke bërë shënime

në dokumente në ekranet e nxënësve të tjerë (2020)8”.

3.3. GOOGLE CLASSROOM

Kjo platformë është një tjetër platformë në kuadër të GoogleApps e cila pati

përdorim jo aq të vogël. “Google Classroom është një nga platformat më dinamike,

interaktive të paketës Google. Është qershia mbi tortë e kësaj pakete, është e ardhmja.

Google Classroom është një mjet mjaft i fuqishëm sot në fushën e edukimit dhe që mund

të shfrytëzohet me mjaft efikasitet në institucionet arsimore (2020)9”.

Të gjitha këto platforma mundësojnë kyçje në to vetëm përmes një llogarie të

hapur në Google qoftë në telefonat e mençur apo në kompjuter.

3.4. E-mësimi

Është platformë e cila i është vënë në dispozicion nxënësve të arsimit fillor, është

hartuar nga mësimdhënësit e ndryshëm të Republikës së Kosovës në bashkëpunim me

Ministrin e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit e cila ka angazhuar ekspert

të ndryshëm të cilët kanë bërë një punë të shkëlqyer për formimin e kësaj platforme

(programi). E-mësimi ka qenë në dispozicion për nxënës në dy mënyra:

- Në shfaqjen e mësimit në Radio Televizionin e Kosovës (RTK),

- Në programin YOUTUBE.

Në Radio Televizionin e Kosovës është menaxhuar koha e mbajtjes së mësimit

me oraret e paraqitura me të cilët të gjithë fëmijët ishin njoftuar. Mësimi është paraqitur

për nxënë me video-regjistrimet të cilat ishin të përgatitura më përpara, mësimdhënësi

shfaqet me video ku shpjegon mësimin me anë të projektorit.

8 https://www.ijr.al/sq/communities/mesues/udhezues-baze-per-perdorimin-e-zoom-per-mesimin-online.html 9 https://www.altiniinfotech.com/google-classroom/

26

Ndërsa në programin YOUTUBE nxënësit kishin mundësi që nëse ndonjëherë orari i

mësimit i `u kishe ikur mund ta ndiqnin në këtë program vetë duke kërkuar lëndën,

klasën dhe datën.

Një gjë me rendësi është se në këtë proces nuk janë lënë anash as fëmijët me

nevoja të veçanta, duke ju krijuar edhe atyre një platformë më të detajuar. Platforma e

titulluar “Arsimi Gjithëpërfshirës”, në këtë platformë fëmijët, prindërit dhe

mësimdhënësit ju ofrohen informacione të detajuara rreth materialit mësimor dhe

proceset të tjera që e karakterizojnë mësim nxënien.

27

KAPITULLI IV

4. Hulumtim- ʻʻ Integrimi i teknologjisë informative në mësimdhënie ʼʼ

Ky hulumtim është marr nga Instituti Pedagogjik i Kosove .Integrimi i

teknologjisë informative të komunikimit në mësimdhënie dhe nxënie është një

domosdoshmëri, sepse një ndër prioritetet kryesore të MASHT-it për TIK, të paraqitur në

Planin Strategjik të Arsimit në Kosovë 2011-2016, është edhe integrimi i teknologjisë

mësimore në procesin e mësimdhënies dhe të nxënies.

Ky hulumtim fokus kryesor ka studimin e gjendjes në disa shkolla të mesme të

ulëta, për mënyrën e integrimit të teknologjisë informative në procesin e mësimdhënies

dhe të nxënies. Hulumtimi është kryer në katër shkolla të Prishtinës dhe katër shkolla të

fshatrave të Prishtinës. Është kërkuar që të gjendet një mesatare e nxënësve dhe e

mësimdhënësve, të cilët integrojnë TIK-un në klasat e nivelit të mesëm të ulët. Nxënësit

dhe mësimdhënësit janë anketuar përmes pyetësorëve përkitazi me zbatimin e TIK-ut për

mësimdhënie, si dhe mënyrat e përdorimit të tij. Përmes pyetësorëve janë anketuar nxënës

të klasave të shtata dhe të nënta. Ndërkaq sa i përket mësimdhënësve, janë anketuar

mësimdhënës klasor, mësimdhënës të klasave të gjashta, shtata, teta dhe të nënta.

(Mexhuani, 2014).10

Pyetjet kanë qenë të hapura dhe të mbyllura. Për analizën e të dhënave teorike

janë shfrytëzuar metodat e hulumtimit shkencor, si metoda krahasuese, përshkruese dhe

statistikore. Ndërsa, analizat e të dhënave të grumbulluara përmes pyetësorëve janë

paraqitur në formë kuantitative dhe kualitative.

Përdorimi i TIK–ut në të gjitha proceset jetësore është kthyer në një

domosdoshmëri jetike në mbarë botën. Edhe në arsim, si në çdo fushë të jetës, TIK-u ka

sjellë një kthesë rrënjësore në zhvillimin e kulturës së të nxënit, duke i bërë njohuritë më

të qasshme për të gjithë nxënësit. Aplikimi i TIK-ut në mësimdhënie, ofron përfitime të

mëdha për nxënësit dhe rrit aftësitë konceptuese dhe perceptuese të tyre gjatë orës së

mësimit duke lehtësuar të nxënit.

10 Mexhuani, Arbnesha, Integrimi i teknologjisë informative të komunikimit në mësimdhënie dhe nxënie, Prishtinë, 2014

28

4.1. POPULLATA DHE MOSTRA

Për të marrë informacione sa më gjithëpërfshirëse dhe për të pasur një pasqyrë sa

më reale të gjendjes, në hulumtim janë përfshirë nxënësit dhe mësimdhënësit e nivelit të

mesëm të ulët. 18 Madhësia e mostrës me nxënës: Mostra e nxënësve përbëhet prej 235

nxënësve: 187 nxënës kanë qenë nga klasa e nëntë dhe 48 nga klasa e shtatë. Madhësia e

mostrës me mësimdhënës: Mësimdhënës kanë qenë gjithsej 90,20%të tyre kanë qenë

klasorë, ndërsa të tjerët lëndorë.

Janë përgatitur instrumentet e hulumtimit pyetësorët, ndërsa si teknikë është

përdorur anketimi i mësimdhënësve dhe i nxënësve. Pyetësorët janë shpërndarë në shkolla

dhe janë plotësuar nga mësimdhënësit dhe nxënësit. Pas grumbullimit të pyetësorëve, ka

filluar futja e të dhënave të pyetësorëve në programin kompjuterik SPSS.

4.2. REZULTATET ME MËSIMDHËNËS

Arsyeja se pse mësimdhënësit lëndorë janë të përfshirë në këtë hulumtim është që

të informohemi për atë se sa po përfshihet teknologjia informative gjatë procesit të

mësimdhënies dhe të nxënies në lëndët e ndryshme mësimore, duke u bazuar në atë se

edhe shkencat shoqërore e edhe ato shkencore, që të dyja janë rëndësishme për integrimin

e vazhdueshëm të TIK-ut në fushën e arsimit

Po ashtu edhe mësimdhënësit klasorë janë përfshirë në këtë studim për arsye se

këta mësimdhënës duhet të përgatisin nxënësit për përdorimin e drejtë të TIK-ut, në

mënyrë që ata të jenë të gatshëm qenë klasat në vijim të dinë të komunikojnë dhe ta

zbatojnë TIK-un për mësim.

Mësimdhënësit lëndorë dhe klasorë të përfshirë në hulumtim (Mexhuani, 2014):11

Gjuhë shqipe 4.5%, Biologji 7.9%, Gjuhë angleze 13.5%, Gjeografi 4.5%, Histori 10.1%,

Teknologji 9.0%, Fizikë 7.9%, Kimi 6.7%, Klasor 19.1%, Edukatë figurative 6.7%,

Matematikë 6.7%, Edukatë qytetare 2.2%, Edukatë fizike 1.1%


29

4.2.1. Klasat e përfshira në hulumtim (mësimdhënësit)

Graf.1 Klasat e përfshira në hulumtim (mësimdhënësit)

Burimi, Magjuani, faqe.16

4.2.2. Pajisja e shkollave me kompjuterë

12Pyetjes se a është shkolla juaj e pajisur me kompjuterë, 64.8% prej tyre i janë

përgjigjur se shkolla ku ata punojnë ka kompjuterë, kurse 35.2% thonë se nuk ka.

Graf. 2. Pajisja e shkollave me kompjuter



-5

5

15

25

klasoKlasa 6

Klasa 7Klasa 8

klasa 9

Po

Jo

30

4.2.3. Njohuritë e mësimdhënësve për përdorimin e kompjuterit

Në grafikun e mëposhtëm është paraqitur shkalla e njohurive të mësimdhënësve në

përdorimin e kompjuterit. Prej tyre 38.9% deklarohen se kanë njohuri të mjaftueshme,

32.2% njohuri shumë të mira, kurse 28.9% shprehen se posedojnë njohuritë fillestare në

përdorimin e tij.

Graf. 3 Njohuritë e mësimdhënësve për përdorimin e kompjuterit


4.2.4. Programet kompjuterike që i zbatojnë mësimdhënësit

Programet të cilat më së tepërmi i përdorin mësimdhënësit janë 7 modulet që

përfshinë ECDL-i. Prej tyre programi me një përqindje më të madhe që e përdorin

mësimdhënësit është Word me 85.7 %., Excel-i (program për tabela dhe kalkulime) që

përdorin 63.1% të mësimdhënësve, kurse PowerPoint-in 6% 88% 1%5% USAID AUK

Don Bosko Educ Aid 30 58.3% prej tyre. Interneti dhe Access-i përfaqësohen me një

përqindje më të vogël, 33.3 përkatësisht 26.2 %. Dy të anketuar kanë deklaruar se nuk

përdorin asnjërin prej këtyre programeve. 13


0.00%

10.00%

20.00%

30.00%

40.00%

Fillestare Të mjaftueshm Shumë të mira

31

Graf. 4 Programet kompjuterike që i zbatojnë mësimdhënësit


4.2.5. Njohuritë e nxënësve për ta përdorur kompjuterin

Pyetjes se sa kanë njohuri nxënësit në përdorimin e kompjuterit, më shumë se dy të tretat

po 69.7% e nxënësve i janë përgjigjur se kanë shumë njohuri në përdorimin e tij, kurse

26.5 janë përgjigjur se kanë pak njohuri. Vetëm 3.8% prej tyre, siç tregon edhe grafiku

në vazhdim, nuk dinë ta përdorin atë.

Graf.5 Njohuritë e nxënesve për ta përdorur kompjterin


Mësimdhënësit: I ndihmojnë nxënësit me informacione lidhur me mësimet, seminaret

dhe vlerësimin e tyre. Mësimdhënësit udhëheqin punën e nxënësve për gjetjen dhe

konsultimin e burimeve të nevojshme për mësim përmes bibliotekave digjitale në çdo

pikë të planetit tone (Grup autoresh, 2011)14.

14 Bazat e TIK-ut dhe të E-learning në edukim, program trajnimi organizuar nga Komisioni Evropian, 2011

0.00%

50.00%

100.00%

Word Excel PowerPoint Internet

0.00%

50.00%

100.00%

Shumë Pak Aspak

Njohuritë e nxënësve për ta përdorur kompjuterin

32

Në kuadër të kësaj strategjie, janë hartuar një sërë objektivash të cilat fokusohen në:

- përmirësimin e infrastrukturës së teknologjisë në arsim,

- aplikimi on-line për sistemin Universitar,

- integrimin i teknologjisë në mësimdhënie/mësim nxënie,

- implementimi i kurrikulës së re të rishikuar i teknologjisë për klasat 1-12,

- reformimi i kurrikulës së arsimit bazë 1-9, për integrimin e teknologjisë duke

filluar nga arsimi bazë, dhe si metodologji mësimdhënie në klasat e para të

edukimit,

- hartimi i standardeve të teknologjisë për nxënësit, mësuesit dhe administratorët e

shkollave,

- zhvillimi i përmbajtjes on-line (biblioteka dixhitale, e-libra).

Në një anketë të realizuar nga Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK) me grup

moshat 16 – 74 vjeç lidhur me Përdorimin e Teknologjisë Informative dhe Komunikimit

(TIK) për vitin 201715, ku shihet se shumica prej të 61.3% e ekonomive familjare në

Kosovë kanë pasur qasje në kompjuterë, përderisa 38.7% e tyre janë deklaruar se nuk

kanë pasur asnjë lloj pajisje kompjuterike ( si: desktop, laptop, netbook, tablet), duke

përjashtuar edhe telefonat e mençur. Ndërsa qasjet në internet në shtëpi nga çfarëdo lloj

pajisjeje kanë pasur 88.8% të ekonomive familjare. Kurse përdorimi i kompjuterit dhe

internetit nga individët rezulton të jetë 38.7% , ndërsa përdorimi i internetit 82.9%.

Lidhur me këtë Qendra për Arsim e Kosovës (KEC) thotë se në Kosovë pothuajse

të gjitha shkollat janë të pajisuara me kompjuterë. Sipas tyre mënyra e përdorimit të tyre

varet nga shumë faktorë siç janë: mundësia për të pasur lidhje të rregullt interneti, klasa

e pajisur e cila mund të shfrytëzohet nga mësimdhënës të lëndëve të ndryshme gjithashtu

edhe nga vullneti i mësimdhënësve.

Kompjuteri cilësohet si një ndër sukseset më të mëdha të njerëzimit si dhe arritje

e nivelit tepër të lartë teknologjik. Qysh prej disa vitesh kompjuteri është bërë partneri

dhe bashkepunëtori i ngushtë në punën e çdo individi.


33

Lidhja e TIK– ut me fushat e tjera pasuron situatat e mësimit në të cilat nxënësi

zhvillon kompetencat e tij. Përdorimi i teknologjisë në fushat si (“Gjuhët dhe

komunikimi”, “Matematikë”, “Shkenca natyrore”, etj) ndihmon në përvetsimin më mirë

të lëndëve të tjera nga nxënësi duke i bërë ato më të kuptueshme dhe më efektive.

Përdorimi i TIK-ut duhet të shihet si një mjet që i ndihmon nxënësit të

përqendrohen më gjatë në klasë pasi informacioni mund të transmetohet në forma të

ndryshme: audio- vizive (eksperimentet virtuale, filmat dokumentar, prezantime Power

Point, përdorimi i Word, etj). 16

Po ashtu edhe në shumë vende të Europës pajisjet teknologjike si: iPads, Tabletat

dhe Projektorët janë pjesë e përditshme e jetës dhe punës së tyre, te ne mbetet ende sfidë

pajisja e shkollave me projektor e mjete teknologjike, kurse në disa shkolla në vendet

rurale edhe me kabinete të informatikës.

4.2.6. Sa i udhëzojnë mësimdhënësit nxënësit për hulumtime në internet

për nevoja mësimore?

Përkitazi me rolin e mësimdhënësve në angazhimin e nxënësve për hulumtime në

internet për nevoja mësimore, 58% e mësimdhënësve kanë deklaruar se roli i tyre është

që të udhëzojnë nxënësit, që ata të sjellin punime nga interneti, ndërsa 42% prej tyre thonë

se ata nuk e bëjnë një gjë të tillë.

Graf. 6. Sa i udhëzojnë mësimdhënësit nxënësit për hulumtime në internet

Burimi: Magjuani, faqe. 19

16 https://www.kosovalive360.com/perdorimi-i-kompjuterit-sfide-per-mesimdhensit/

PO 42%

JO 58%

34

5. PËRFUNDIM

Në vitet e fundit, kur aplikimet e teknologjive të tilla si video projektor, smart

board, kompjuterë, software, internet, tableta, mobile etj janë futur në sistemin e arsimit,

burimet për mësimdhënie kanë ndryshuar në mënyrë të konsiderueshme. Metodistët

mendojnë se ka shumë avantazhe të përdorimit të teknologjisë në klasë si për shembull:

ajo e bën nxënësin më të interesuar për temën mësimore, zvogëlon kohën e të mësuarit si

dhe ofron mundësi për të mësuar në mënyrë jotradicionale. Duke përdorur së bashku

teknologjinë dhe qasjen konstruktiviste mësuesi siguron integrim dhe shfrytëzim më të

mirë të mjeteve të teknologjisë në klasë në mënyra të përshtatshme dhe efektive, duke i

dhënë mësimdhënies/nxënies mjetin e nevojshëm për të përmirësuar metodat e mësimit

të cilat kanë në fokus të tyre nxënësin.

Përdorimi i pajisjeve kompjuterike mbështet metodat e të nxënit për nxënës me

aftësi të ndryshme për të nxënë, kështu përdorimi i tyre ndihmon nxënësit me aftësi të

ndryshme konceptuale si dhe nxënësit me nevoja të veçanta në përthithjen më të shpejtë

të koncepteve të reja gjatë një teme çfarëdo mësimi. Të japësh mësim me këto pajisje

moderne ndihmon në zhvillimin e aftësive mësimore të çdo nxënësi, madje e ndihmon

atë që të kuptojë më lehtë mësuesin. Për komunitetet arsimore sot është më se i nevojshëm

hartimi i politikave dhe i strategjive me synime arsimore afatgjata dhe arritje të reja

arsimore, me qellim te krijimit ten je procesi te suksesshem mesimor.

Falë zhvillimit të teknologjisë, platformat “online” na ofrojnë mundësi të

ndryshme për të nxitur atraktivitetin dhe zhvillimin e ndjenjës hulumtuese te ata. Është

e vërtetë, që mësimdhënësit dhe nxënësit gjatë mësimit në distancë do të sfidohen, si nga

globalizmi ashtu edhe nga zhvillimi rapid i teknologjisë. Por, mënyra si ata do tëi

shfrytëzojnë këto ndryshime do tëi japin një kuptim të ri mësimdhënies në distancë.

Çelësi për arsimin e suksesshëm në distancë është në hartimin, zhvillimin dhe

shpërndarjen e udhëzimeve dhe nuk ka të bëjë me gjeografinë ose kohën (Michael

Simonson, Sharon Smaldino, Susan Svacek, 2010).

35

5.1. Rekomandime

Në lidhje me zhvillimin e infrastrukturës së domosdoshme të këtij lloj mësimi mund

të jepen disa rekomandime:

Është i domosdoshëm sigurimi i pajisjeve elektronike nga ana e mësimdhënësit

dhe nxënësve, të cilat e mundësojnë mësimin në distancë.

Mësimi në distancë duhet të aplikohet nga mësimdhënës të cilët kanë aftësi të mira

në shfrytëzimin e pajisjeve teknologjike.

Nevojitet që institucionet arsimore të aplikojnë për mbajtjen e trajnimeve të

posaçme për mësimdhënës, për të mundësuar një mësimdhënie cilësore.

Është e nevojshme, që lëndët që kanë të bëjnë me mësimin në distancë të bëhen

pjesë e të gjitha universiteteve, në mënyrë që studentët të kenë njohuri të

përgjithshme rreth kësaj forme të mësimit.

Domosdoshmërisht, duhet që institucionet përkatëse arsimore të punojnë rreth

planprogramit mësimor në distancë, i cili në të ardhmen do të marrë përmasa

botërore.

Mendoj që duhet të aplikohet përdorimi i një programi, i cili do të mundësonte

mësimdhënien “online”, si dhe mbikëqyrjen “online” nga ana e institucioneve

përkatëse.

Gjithashtu, rekomandoj formulimin e një programi i cili do të përmbante figurat

dhe proceset e ndryshme jetësore në formatin 3D. Ky program do nxiste ngritjen

e vëmendjes dhe kuptueshmërisë te nxënësit.

Duhet aplikuar metoda të përshtatshme të mësimdhënies nga ana e mësuesëve, të

cilat nxisin përqendrimin dhe interaktivitetin e nxënësve.

Gjithashtu, duhet kushtuar rëndësi të madhe procesit të vlerësimit.

36

6. Literatura

1. Arbnesha Mexhuani, Integrimi i Tekonologjise Informative te Komunikimit ne

mesimdhenie dhe nxenie (2014)

2. Edmond Beqiri, Bazat e informatikës, Universiteti i Prishtinës, Prishtinë (2006)

3. Memushi, L. (2003) Reformimi i shkollës – proces dhe strategji. Tiranë.

4. Musai, B. (2003) Metodologji e mësimdhënies. Tiranë

5. Dalipi, F. (2013) Teknologjia informatike komunikuse në arsim. Shkup

6. Mita Nikoleta, Xhezo Lumturi, Vlerësimi në arsim, Tiranë (2003)

7. Tash Esmeralda, Greca Silvana, Maxhelaku Suela, Ramili Kridi, Teknologjia e

informacionit dhe komunikimit 10, Tiranë (2016)

8. Violeta Beqiri, Informatika bazë, Kosovo Art Academy, Prishtinë, (2018)

6.1. Burime nga interneti

https://www.kosovalive360.com/perdorimi-i-kompjuterit-sfide-per-

mesimdhensit/

Teachers & Technology: Making the Connection -Office of Technology

Assessment, Congress of United States

https://www.scribd.com/doc/173118719/Grafika-Kompjuterike-meteriali-per-

gjenreaten-2013#scribd

http://te886.pbworks.com/f/Tech%2Bin%2Bthe%2BClassroom.pdf

http://help.photoscape.org/help.php?id=intro

https://sq.unansea.com/cfare-eshte-nje-laptop-dhe-cilat-jane-funksionet-e-tij/

https://omi.al/slider-2/shendeti-i-femijes-dhe-perdorimi-pa-kriter-i-kompjuterit/

https://www.ijr.al/sq/communities/mesues/udhezues-baze-per-perdorimin-e-

zoom-per-mesimin-online.html

https://www.altiniinfotech.com/google-classroom/

https://www.kosovalive360.com/perdorimi-i-kompjuterit-sfide-per-mesimdhensit/https://www.kosovalive360.com/perdorimi-i-kompjuterit-sfide-per-mesimdhensit/https://www.scribd.com/doc/173118719/Grafika-Kompjuterike-meteriali-per-gjenreaten-2013#scribdhttps://www.scribd.com/doc/173118719/Grafika-Kompjuterike-meteriali-per-gjenreaten-2013#scribdhttps://sq.unansea.com/cfare-eshte-nje-laptop-dhe-cilat-jane-funksionet-e-tij/

37

Punimi i diplomës me titull:

“Resurset teknologjike bashkëkohore të mësimit përmes internetit në

shkollimin fillor”

Autore e punimit: Elsa Zallqi

Lektor: Mr.Sc. Arijan Zallqi; Nënshkrimi:

Gjakovë, 2020

Documents

UNIVERSITETI I GJAKOVËS · shkrimin e një teksti apo përpunon të dhënat numerike të një tabele përbën një aplikacion të caktuar. Si përfundim, sistemet e shfrytëzimit