ข้�อมู�ลและการจั ดการข้�อมู�ลด�านสุ�ข้ภาพและ

การพยาบาลอ.สุ�ร�นยา พวงจั�าปา

ว ตถุ�ประสุงค์�เชิ�งพฤต�กรรมู• อธิ�บายเกี่ยวกี่�บข้�อมู�ลและกี่าร

จั�ดกี่ารข้�อมู�ลด�านสุ�ข้ภาพได�อย�างถู�กี่ต้�อง • สุามูารถูจั�ดกี่ารข้�อมู�ลด�านสุ�ข้ภาพ

ได�

ข้�อมู�ล • ข้�อเท็"จัจัร�งท็มูกี่ารรวบรวมูไว�และ

มูความูหมูาย • น�ยมูใช้�เป็)นสุ�วนน*าเข้�าพ+,นฐาน

แหล$งข้�อมู�ล•แหล�งข้�อมู�ลภายใน •แหล�งข้�อมู�ลภายนอกี่

แหล$งข้�อมู�ลภายใน• เป็)นแหล�งกี่*าเน�ดข้องข้�อมู�ลท็อย��

ภายในองค.กี่รท็�วไป็ ข้�อมู�ลท็ได�มูาน�,นอาจัมูาจัากี่บ�คลากี่รในองค.กี่ร • เช้�น จั*านวนผู้��ป็0วยแต้�ละเด+อน โรค

ท็เป็)น จั*านวนแพท็ย. จั*านวนพยาบาล

Nursing informatics 2012

แหล$งข้�อมู�ลภายนอก• เป็)นแหล�งกี่*าเน�ดข้�อมู�ลท็มูอย��

ภายนอกี่องค.กี่ร • ข้�อมู�ลล�กี่ค�า เจั�าหน, อ�ต้ราดอกี่เบ,ย

สุถูาบ�นกี่ารเง�น กี่ฏหมูาย • หาข้�อมู�ลได�จัากี่บร�ษั�ท็ผู้��ให�บร�กี่าร

ข้�อมู�ลหร+อจัากี่หน�งสุ+อพ�มูพ. ว�ท็ย� โท็รท็�ศน. หร+อสุ+ออ+น ๆ ได�ท็�วไป็

Nursing informatics 2012

ชิน�ดข้องข้�อมู�ล• ข้�อมู�ลท็เป็)นต้�วเลข้ (Numeric Data)

ข้�อมู�ลท็ใช้�แท็นจั*านวนท็สุามูารถูน*า ไป็ค*านวณได�

• ข้�อมู�ลท็เป็)นต้�วอ�กี่ข้ระ (Character Data) ข้�อมู�ลท็ ไมู�สุามูารถูน*า ไป็ค*านวณได� แต้�อาจัน*าไป็เรยงล*าด�บได� เช้�น กี่ารเรยงล*าด�บต้�วอ�กี่ษัร ข้�อมู�ลอาจัเป็)นต้�วหน�งสุ+อ ต้�วเลข้

• ข้�อมู�ลท็เป็)นร�ป็ภาพ (image data)

ชิน�ดข้องข้�อมู�ล• อาย� น*,าหน�กี่ สุ�วนสุ�ง คะแนนความู

เจั"บป็วด จั*านวนผู้��ป็0วย ค�าใช้�จั�าย ดอกี่เบ,ย

• ช้+อ บ�านเลข้ท็ เลข้หน�าหน�งสุ+อ เลข้ท็บ�ต้รป็ช้ช้ . เลข้ป็ระจั*าต้�วผู้��ป็0วย coma score

•

ค์�ณสุมูบ ต�ข้องข้�อมู�ลที่()ด(

ล�าด บชิ *นข้องโค์รงสุร�างข้�อมู�ล ฐานข้�อมู�ลฐานข้�อมู�ล

ไฟล� (File)ไฟล� (File) ไฟล� (File)ไฟล� (File)

ระเบ(ยน (Record) ระเบ(ยน (Record) ระเบ(ยน (Record) ระเบ(ยน (Record)

เข้ตข้�อมู�ล (Field) เข้ตข้�อมู�ล (Field) เข้ตข้�อมู�ล (Field) เข้ตข้�อมู�ล (Field)

ไบที่� (Byte) ไบที่� (Byte) ไบที่� (Byte) ไบที่� (Byte)

บ�ที่ (Bit) บ�ที่ (Bit) บ�ที่ (Bit) บ�ที่ (Bit)

บ�ที่ (Bit)• บ�ท็ (Bit : Binary Digit)  ค+อ

หน�วยข้องข้�อมู�ลท็เล"กี่ท็สุ�ดท็เกี่"บอย��ในหน�วยความูจั*าภายในคอมูพ�วเต้อร. ซึ่8ง Bit จัะแท็นด�วยต้�วเลข้ฐานสุองหน8งต้�ว ค+อ 0 หร+อ 1 อย�างใดอย�างหน8ง เรยกี่ต้�วเลข้ 0 หร+อ 1 ว�าเป็)น บ�ท็ 1 บ�ท็

ไบที่� (Byte) • หน�วยข้องข้�อมู�ลท็น*าบ�ท็หลายๆ

บ�ท็มูารวมูกี่�น แท็นต้�วอ�กี่ษัรแต้�ละต้�ว • ต้�วอ�กี่ษัร 1 ต้�วจัะแท็นด�วยบ�ท็ 7

หร+อ 8 บ�ท็

เข้ตข้�อมู�ล (Field) • หน�วยข้องข้�อมู�ลท็เกี่�ดจัากี่กี่ารน*า

ต้�วอ�กี่ษัรหลายๆต้�วมูารวมูกี่�น เป็)นค*าท็มูความูหมูาย

ระเบ(ยน (Record)  • หน�วยข้องข้�อมู�ลท็มูกี่ารน*าเข้ต้ข้�อ

มู�ลหลายๆ เข้ต้ข้�อมู�ล ท็มูความูสุ�มูพ�นธิ.กี่�นมูารวมูกี่�น หร+อค�าข้องข้�อมู�ลในแต้�ละเข้ต้ข้�อมู�ล

แฟ/มูข้�อมู�ล (File)  • หน�วยข้องข้�อมู�ลท็มูกี่ารน*าระ

เบยนหลายๆ ระเบยนท็มูความูสุ�มูพ�นธิ.กี่�นมูารวมูกี่�น เช้�น แฟ้:มูข้�อมู�ลผู้��ป็0วย

หมูายเลข้ป็ระจั*า

ต้�วผู้��ป็0วย

ช้+อ ท็อย�� น*,า หน�กี่

อาย�

Record 1 1111503

ลล�ต้าป็;ญญา

กี่ร�งเท็พ 56 40

Record 2 1111504

สุมูร สุ�ดสุวย

เช้ยงใหมู� 60 35

Record 3 1111505

มูา สุ�องแสุง

เช้ยงใหมู� 75 70

Record 4 1111506

มูงคล น*,าน�ง

เช้ยงราย 43 23

Record 5 1111507

โสุภา สุถูาพร

ล*าป็าง 50 32

field

ฐานข้�อมู�ล (Database) 

• หน�วยข้องข้�อมู�ลท็มูกี่ารน*า แฟ้:มูข้�อมู�ลหลายๆ แฟ้:มูข้�อมู�ลท็มูความูสุ�มูพ�นธิ.กี่�นมูารวมูกี่�น เพ+อให�ข้�อมู�ลถู�กี่เรยกี่ใช้�ได�อย�างรวดเร"ว และแต้�ละข้�อมู�ลสุามูารถูเช้+อมูโยงสุ�มูพ�นธิ.ข้�ามูแฟ้:มูกี่�นได�

ต วอย$างฐานข้�อมู�ล (Database) 

• ฐานข้�อมู�ลท็ะเบยนป็ระว�ต้�ผู้��ป็0วย จัะป็ระกี่อบด�วยแฟ้:มูข้�อมู�ล ข้�อมู�ลพ+,นฐานข้องผู้��ป็0วย ป็ระว�ต้�กี่ารเข้�าร�บกี่ารร�กี่ษัาในโรงพยาบาล แฟ้:มูข้�อมู�ลผู้ลกี่ารต้รวจั เป็)นต้�น

Nursing informatics 2012

หมูายเลข้ป็ระจั*าต้�วผู้��ป็0วย

ช้+อ ท็อย�� น*,าหน�กี่ อาย�

1111503 ลล�ต้า ป็;ญญา กี่ร�งเท็พ 56 40

1111504 สุมูร สุ�ดสุวย เช้ยงใหมู�

60 35

1111505 มูา สุ�องแสุง เช้ยงใหมู�

75 70

1111506 มูงคล น*,าน�ง เช้ยงราย

43 23

1111507 โสุภา สุถูาพร ล*าป็าง 50 32หมูายเลข้ป็ระจั*าต้�วผู้��ป็0วย

ช้+อ โรค ว�นท็adm

ระยะเวลานอน ร.พ.

1111503 ลล�ต้า ป็;ญญา COPD 12 3

1111504 สุมูร สุ�ดสุวย Asthma

3 2

1111505 มูา สุ�องแสุง BPH 4 5

1111506 มูงคล น*,าน�ง Thyroid

16 1

1111507 โสุภา สุถูาพร vertigo

6 3

แฟ/มูข้�อมู�ลพ0*นฐานและข้�อมู�ลค์วามูเจั1บป2วย

การจั ดการข้�อมู�ล (Data Management)

• กี่ารสุร�างระบบกี่ารจั�ดกี่ารข้�อมู�ลจั*านวนมูากี่ ให�สุามูารถูน*ามูาใช้�งานได�อย�างรวดเร"วท็�นเวลา

การจั ดการข้�อมู�ล (Data Management)

• กี่ารเกี่"บรวบรวมูข้�อมู�ล • กี่ารต้รวจัสุอบข้�อมู�ล • กี่ารเกี่"บร�กี่ษัาข้�อมู�ล • กี่ารค�นหาข้�อมู�ล

การเก1บรวบรวมูข้�อมู�ล• กี่ารเกี่"บรวบรวมูข้�อมู�ลซึ่8งมูจั*านวน

มูากี่ ว�ธิกี่ารเกี่"บรวบรวมูข้�อมู�ล ได�แกี่� โดยว�ธิกี่ารสุ�งเกี่ต้ ว�ธิกี่ารสุ�มูภาษัณ. ว�ธิกี่ารสุ�งแบบสุอบถูามู ว�ธิกี่ารท็ดสุอบ ว�ธิกี่ารใช้�แบบสุ*ารวจั และต้�องเกี่"บให�ได�อย�างท็�นเวลา • ป็;จัจั�บ�นมูเท็คโนโลยช้�วยในกี่าร

รวบรวมูข้�อมู�ลอย��เป็)นจั*านวนมูากี่

การตรวจัสุอบข้�อมู�ล• ต้รวจัสุอบความูถู�กี่ต้�อง ข้�อมู�ลท็

เกี่"บเข้�าในระบบจัะต้�องมูความูเช้+อถู+อได� • peer

การจั ดเก1บข้�อมู�ล Data storage

• Storage media–Removable/portable hard drives–Compact disc recordable (CD-R)–Compact disc read only memory (CD-ROM)–DVD

• backup

การค์�นหาข้�อมู�ลและการเร(ยกใชิ�

•Data retrieval is a process that allows the user to access previously collected and stored data.

การค์�นหาข้�อมู�ลจัากแฟ/มู

การประมูวลผลข้�อมู�ล• กี่ารป็ระมูวลผู้ลแบบกี่ล��มู (batch processing) กี่ารป็ระมูวลผู้ลแบบน,ข้�อมู�ลจัะถู�กี่จั�ดเกี่"บ เอาไว� ระยะเวลาหน8งแล�วจั8งป็ระมูวลผู้ลให�เสุร"จัในคราวเดยว• กี่ารป็ระมูวลผู้ลแบบท็�นท็ (real-time processing)

ฐานข้�อมู�ล (database)

• ค+อ กี่ารรวบรวมูข้�อมู�ลท็เราต้�องกี่ารจัะจั�ดเกี่"บ ซึ่8งต้�องมูความูสุ�มูพ�นธิ.กี่�นหร+อเป็)นเร+องเดยวกี่�นไว�ด�วยกี่�น เพ+อสุะดวกี่ในใช้�งาน

ระบบการจั ดการฐานข้�อมู�ล (Data Base Management

System: DBMS)• โป็รแกี่รมูท็ท็*าหน�าท็ในกี่ารกี่*าหนดล�กี่ษัณะข้�อมู�ลท็

จัะเกี่"บไว�ในฐานข้�อมู�ล อ*านวยความูสุะดวกี่ในกี่ารบ�นท็8กี่ข้�อมู�ลลงในฐานข้�อมู�ล กี่*าหนดผู้��ท็ได�ร�บอน�ญาต้ให�ใช้�ฐานข้�อมู�ลได� พร�อมูกี่�บกี่*าหนดด�วยว�าให�ใช้�ได�แบบใด นอกี่จัากี่น�,นย�งอ*านวยความูสุะดวกี่ในกี่ารค�นหาข้�อมู�ล และกี่ารแกี่�ไข้ป็ร�บป็ร�งข้�อมู�ล ท็*าให�ผู้��ใช้�สุามูารถูเข้�าถู8งข้�อมู�ลได�ง�าย สุะดวกี่และมูป็ระสุ�ท็ธิ�ภาพ เสุมู+อนเป็)นต้�วกี่ลางระหว�างผู้��ใช้�กี่�บฐานข้�อมู�ลให�สุามูารถูต้�ดต้�อกี่�นได�

Nursing informatics 2012

Nursing informatics 2012

หน�าที่()ข้องระบบการจั ดการฐานข้�อมู�ล

• กี่ารจั�ดกี่ารพจันาน�กี่รมูข้�อมู�ล• กี่ารจั�ดเกี่"บข้�อมู�ล• กี่ารแป็ลงและน*าเสุนอข้�อมู�ล• กี่ารจั�ดกี่ารระบบความูป็ลอดภ�ยข้องข้�อมู�ล• กี่ารควบค�มูกี่ารเข้�าถู8งข้�อมู�ลข้องผู้��ใช้�

หลายคน

• กี่ารเกี่"บสุ*ารองและกี่��ค+นข้�อมู�ล• กี่ารควบค�มูความูถู�กี่ต้�องข้องข้�อมู�ล• ภาษัาท็ใช้�ในกี่ารเข้�าถู8งฐานข้�อมู�ลและ

กี่ารเช้+อมูต้�อกี่�บโป็รแกี่รมูป็ระย�กี่ต้. • กี่ารต้�ดต้�อสุ+อสุารกี่�บฐานข้�อมู�ล

หน�าที่()ข้องระบบการจั ดการฐานข้�อมู�ล

ประโยชิน�และค์วามูสุ�าค์ ญข้องการจั ดการข้�อมู�ล และฐานข้�อมู�ล

• Data Storage • Reduce Data Redundancy• Data Concurrency • Reduce Data Inconsistency

• Data Retrieval or Query • Protect Data Editing • Data Accuracy • Data Security • Apply Information System

ประโยชิน�และค์วามูสุ�าค์ ญข้องการจั ดการข้�อมู�ล และฐานข้�อมู�ล

ระบบข้�อมู�ลที่างการพยาบาล

• พยาบาลมูบท็บาท็ในกี่ารเกี่"บและจั�ดกี่ารข้�อมู�ลพ+,นฐาน • พยาบาลให�กี่ารด�แลควรมูกี่ารจั�ดเกี่"บ

ข้�อมู�ลท็างกี่ารพยาบาลไว�ในคอมูพ�วเต้อร. • น*าข้�อมู�ลกี่ล�บมูาว�เคราะห.ป็;ญหาท็เกี่�ด

ข้8,น

การเก1บข้�อมู�ลที่างค์ล�น�กฐานข้�อมู�ลท็จั*าเป็)น 3 ฐานข้�อมู�ล

ย�อย ได�แกี่�• ข้�อมู�ลท็�วไป็ข้องผู้��ป็0วย• ข้�อมู�ลท็�วไป็ในกี่ารบร�หาร• ข้�อมู�ลท็างคล�น�กี่