NH THUC NG Y GIA TRUYN TH XUN NG K lc Guiness nh thuc ng y gia
truyn nhiu i nht Vit Nam
Cha bnh ung th hiu qu bng phng php p dng quy lut sinh hc v y hc
mi trng ca Nam y ti Th Xun ng.
UNG TH DAUng th da l g - Ung th da l mt tnh trng pht trin bt
thng ca t bo da - l mt dng ung th ph bin nht hin nay.
Ba loi ung th da thng gp l ung th t bo y, t bo sng v t bo hc t,
trong ph bin nht l ung th t bo y v t bo sng. C hai loi ny u b mt,
tc pht trin chm v kh nng cha lnh cao, nht l khi c pht hin sm. Loi
ung th t bo hc t nng hn, nh hng n cc lp su hn ca da v c nguy c di
cn n cc m khc cao nht trong ba loi.
Hin nay s ngi b ung th da ngy mt tng ln. Nhng ngi sng ti cc vng
nhiu nh nng mt tri c nguyn nhn ung th da cao nht, c bit nhng ngi
thng xuyn tip xc vi tia cc tm (UV).
Mt iu ng mng l hu ht cc loi ung th da u c th phng nga c bng cch
hn ch hoc trnh tip xc thng xuyn vi tia UV v pht hin ngay t sm nhng
bin i trn da bn. Nu pht hin sm, hu ht cc loi ung th da u c kh nng c
cha khi rt cao. Chnh v vy, bn phi lun bo v ln da ca mnh trnh nh nng
mt tri cng nh thng xuyn kim tra cc du hiu ung th da nh k.
Nu khng c iu tr hoc iu tr khng ng, ung th da ngy mt pht trin, nh
hng xu n sc khe v ngay c tnh mng ngi bnh. Bnh Ung th da cp i mng
sng ca hng chc nghn ngi trn th gii mi nm.
I. Du hiu v biu hin bnh ung th daDu hiu bo ng thng gp nht ca ung
th da l mt ch bin i bt thng ca da, v d nh mt vt lot au, chy mu, ng
mi trn b mt, lnh ri sau li lot tr li ngay v tr ny. Du hiu u tin
thng gp ca ung th t bo hc t thng l s bin i bt thng ca mt nt rui c
sn hoc xut hin thm nhng nt rui mi ng nghi ng.
Thng ung th da xut hin trn nhng vng da tip xc nhiu vi nh nng mt
tri - da u, mt, mi, tai, c, ngc, cnh tay, bn tay v cng chn ph n.
Tuy nhin ung th da vn c th xut hin nhng vng da cn li, nh lng bn
tay, vng gian ngn chn hoc da vng c quan sinh dc. Sang thng ung th
da c th xut hin t t, pht trin chm nhng cng c th xut hin t ngt.
Hu ht cc ung th da u gy ra nhng bin i trn mt vng da khu tr. Do
vy, nu ch , bn c th t pht hin sm c nhng bin i ng nghi ng v nn n khm
bc s cng sm cng tt, khng nn ch i lu hn v ung th da t khi gy au.
Cc du hiu v triu chng thng gp gm:
Ung th t bo y:
Xut hin cc u trn da vng mt, tai hoc c dng ht.
Cc sang thng dng so phng mu nu hoc nu trn ngc hoc lng.
Ung th t bo sng:
Mt nt , cng chc trn da mt, mi, tai, c, bn tay hoc cnh tay.
Mt sang thng phng, c vy hoc v cng trn da mt, tai, c, bn tay, cnh
tay,
Ung th t bo hc t:Mt m ln mu hi nu vi nhng chm lm m mu en, bt c
ni no trn c th bn.
Mt nt rui n c c bin i mu sc, kch thc, mt , chy mu hoc c ch s pht
trin ca lng tc xung quanh.
Mt sang thng nh c vng bin bt thng mu , trng, xanh hoc xanh en
trn thn th hoc tay chn.
Nhng u da sng mu, cng chc, dng bn cu bt c ni no trn c th bn.
Nhng sang thng sm mu lng bn tay, lng bn chn, u ngn tay ngn chn
hoc trn mng nhy - da lt mt trong ming, mi, m o v hu mn.
Ngoi ra cn c nhng dng ung th da khc him gp, nh sarcome Kaposi
(dng ung th da nng, thng gp nhng ngi b suy gim min dch, nh mc hi
chng AIDS hoc ung thuc c ch min dch trong ghp c quan,
Cc sang thng tin ung th, nh chng dy sng quang ha cng c th ha c.
Cc sang thng ny thng l nhng mng c b mt x x, c vy, mu hng sm, thng
gp trn da mt, cng tay hoc bn tay v nhng vng da phi nng.
Mc d c nhiu bnh l khc khng phi ung th da i khi cng gy ra nhng
bin i da tng t, nhng tt nht bn nn n khm bc s c chn on xc nh.
II. Nguyn nhn gy bnh ung th daDa bn gm c hai lp. Ung th da c th
khi pht t lp ngoi cng, ni hnh thnh cc t bo sng. Lp bn trong c cc t
bo y v t bo hc t (melanocyte). T bo hc t sn xut ra melanin (mt sc t
mu en) to nn mu da ca bn. Khi da tip xc vi nh nng mt tri, cc t bo
hc t to ra nhiu melanin hn lm cho da en sm. Khi cc t bo hc t tp
trung thnh cm, chng to ra mt nt rui.
Bnh thng cc t bo da pht trin theo mt trnh t t chc rt cht ch
trong biu b. Nhng t bo mi cn non y nhng t bo trng thnh ln b mt da.
Khi cc t bo ln n lp trn cng, chng cht i v b trc ra.
Ung th da l kt qu ca s pht trin bt thng ca cc t bo da. Nguyn nhn
chnh l do da b tn thng bi tia cc tm. y l mt loi sng nh sng pht ra t
nh sng mt tri v thng c s dng trong cc k thut lm sm da (ging tm nng
nhn to,). Tia cc tm c th xuyn qua da v lm tn thng cc t bo, chu trch
nhim cho phn ln cc trng hp ung th da cng nh cc vt nhn v nt tn nhang
do tui tc.
C 2 loi tia cc tm l A (UVA) v B (UVB). Tia UVA xuyn qua da su hn
tia UVB, do vy sau mt thi gian phi nhim tia ny, kh nng chng ung th
ca da bn s b suy yu. Tia UVB, do xuyn qua da km hn, nn thng gy bng
nng v chu trch nhim cho cc ung th lp nng ung th t bo sng hoc t bo
y.
Ung th t bo hc t cng c lin quan vi tia cc tm. Cc chuyn gia nhn
thy rng, nhng ngi thnh thong tip xc vi nh nng gt trong mt khong thi
gian ngn hn (nh nhng ngi lm vic trong vn phng thnh thong i tm nng
trn bi bin vo nhng ngy ngh) c nguy c b ung th t bo hc t rt cao so
vi cc nng dn, cng nhn lm ng hoc nhng ngi thng xuyn lm vic di nh nng
mt tri nhiu gi mi ngy.
Tuy nhin s phi nhim vi nh sng mt tri thng xuyn khng gii thch c
mt s trng hp ung th cc vng da t tip xc vi nh sng, nh lng bn chn
chng hn. Di truyn v gia nh cng ng mt vai tr khng nh. Ngoi ra, i khi
ung th da cn do tip xc qu thng xuyn vi c cht hoc tia x. Hin nay cc
trng hp ny c ch cn cha c hiu r.
III. Cc yu t nguy c ca bnh ung th daCc yu t sau c th lm tng nguy
c ung th da ca bn:
- Da trng. Da t hc t (melanin) c kh nng bo v chng tia cc tm thp.
Nu bn c mi tc hoe vng hoc nu , mt sng mu, da d b tng nhang hoc d sm
nng, nguy c ung th da ca bn cao gp 20-30 ln hn so vi nhng ngi c c
im tng ng sm mu hn.
- Tin s da sm nng. Sm nng l mt hin tng t bo v ca da chng li cc
tia mt tri c hi. C mi ln phi nng, bn li lm tng nguy c ung th da.
Nhng ngi tng b sm nng nng mt hoc nhiu ln khi cn nh c nguy c ung th
da tng cao lc trng thnh.
- Phi nng qu nhiu. Nhng ngi tip xc nhiu vi nh sng mt tri, nht l
khng dng kem chng nng hoc qun o, c nguy c cao b ung th da. Tm nng
cng c tc hi tng t.
- Kh hu nhit i hoc vng ni cao. Nhng ngi sng trong vng nhit i,
nng m v nhiu nh sng mt tri c nguy c ung th da cao hn ngi x lnh. Cng
tng t cho ngi sng vng cao, ni nh sng mt tri gay gt hn v chu nh hng
ca tia cc tm nhiu hn.
- Nt rui. Nhng ngi b lon sn n-vi c nguy c cao b ung th da. Nhng
nt rui ny trng bt thng v ln hn nhng nt rui thng thng. Nu bn c nhng
nt rui loi ny, nn theo di thng xuyn s bin i ca n. Ngoi ra, nhng ngi
c qu nhiu nt rui c nguy c cao gp 15-20 ln bnh thng.
- Cc sang thng da tin ung th. Mc mt s sang thng da, nh chng dy
sng quang ha, c th tng nguy c pht trin ung th da. Chng thng l nhng
mng g gh, c vy, mu nu hoc hng sm, thng thy da mt, cng tay, bn tay
ca nhng ngi c nc da trng b sm nng thng xuyn.
- Tin s gia nh c ngi b ung th da. Nguy c ung th da ca bn tng ln
nu cha m rut hoc anh ch em rut b bnh ny.
- Tin s bn thn tng b ung th da, s c nguy c cao ti pht.
- H min dch b suy yu. Nhng bnh nhn ghp c quan phi s dng cc thuc
c ch h min dch, ngi mc bnh ung th mu, c nguy c cao ung th da.
- Da mng. Da b mng do bng hoc tn thng bi cc bnh l khc, hoc mt s
bin php iu tr bnh vy nn,c th lm tng nguy c ung th da.
- Tip xc vi nhng nguy hi ca mi trng, nh mi trng ha cht, thuc dit
c,cng tng nguy c ung th da.
Ni chung nguy c mc ung th da ca bn tng ln theo tui, thng nht l
sau 50 tui. Tuy nhin mt s trng hp vn thy ung th ngi tr t 20-40.
IV. Cch iu tr bnh ung th da
Cc bin php iu tr ung th v sang thng tin ung th da thay i ty theo
kch thc, phn loi, n su v v tr ca mt hoc nhiu sang thng. Hu ht u dng
bin php v cm ti ch v iu tr ngoi tr, nhng i khi ch thc hin sinh thit
sang thng. Mt s phng php thng dng l:
- ng lnh. Ngi ta c th ph hy cc t bo dy sng hoc cc ung th nh giai
on sm bng cch lm ng lnh chng vi Nit lng. M cht s b trc ra sau khi
gii ng. Bin php ny cng c th dng iu tr cc vt so trng nh.
- Phu thut. p dng cho tt c cc loi ung th da. Bc s ct b m ung th
v bao ph vng b ct bi m da bnh thng. Ung th t bo hc t thng phi khot
rng hn do m ung th n su hn. Phu thut vin cn phi c kinh nghim phc
hnh da trnh so xu nht l vng da mt.
- iu tr bng laser. Chm sng nng lng cao v c iu khin rt chnh xc c
th ngn chn, ph hy vng m bnh v mt khu vc nh m bao quanh vi kh nng
chy mu, sng ty cng nh so xu rt thp. Thng s dng bin php ny cho cc
sang thng ung th v tin ung th b mt, ngay c mi.
- Phu thut Moh. Dng cho cc sang thng ung th da ln hn, ti pht hoc
kh iu tr, cho c loi ung th t bo y v t bo sng. Phu thut ct b tng lp
da b ung th, kim tra dn tng lp bn di cho n lp t bo lnh. Khng gy
nhiu tn thng cho vng da bnh thng xung quanh.
- No v ng kh t bo bng xung in.
- X tr. Dng tia phng x iu tr mi ngy, thng ko di khong 1-4 tun, c
th ph hy cc t bo y hoc sng ung th nu khng c ch nh phu thut.
- Ha tr liu. Trong phng php ny, ngi ta dng thuc tiu dit t bo ung
th m khng gy nguy hi cho t bo bnh thng. Thuc c th dng thoa ti ch
hoc dng ng ung, chch tnh mch.
- Cc phng php ang cn nghin cu: Quang ng hc, Liu php sinh hc (cn
gi l min dch liu php)..V. Cch phng nga bnh ung th da
Hu ht cc trng hp ung th da u c th phng nga c. Bn nn thc hin theo
mt s bin php sau duy tr s khe mnh ca ln da:
- Gim thi gian phi nng. Trnh lm vic v tip xc nh nng mt tri qu
lu. Bng nng, sm nng,u lm tng nguy c ung th da. Trnh con bn phi nng
nhiu trn bi bin, h bi,Tuyt, nc, bng,u phn x nh nng mt tri. Tia cc
tm thng mnh nht vo khong t 10 gi sng n 3 gi chiu mi ngy. Cc m my ch
hp th v che chn mt phn nh cc tia nguy hi ny.
- Nn dng kem chng nng trc khi tip xc nhiu vi nh nng mt tri. Cc
loi kem chng nng hin nay cha cc cht ngn chn tc hi ca tia UVA v UVB,
thng gp l: avobenzone, titanium, dioxide, km oxide, Dng kem chng
nng cho tt c nhng vng phi sng, k c mi, 30 pht trc khi ra nng, ri
thoa li sau vi gi (nn thoa nhiu ln hn nu bn i bi, tm bin,). Bn cn
dng kem chng nng cho cc em nh cng nh hng dn cc b ln cch s dng.
Hy trnh xa nhng chic ging tm nng v nhng yu t lm da rm nng nhiu
hn.
- Kim tra sc khe da thng xuyn, t nht mi 3 thng, pht hin sm nhng
vng da pht trin bt thng, cc nt rui thay i kch thc, tnh cht, Kim tra
nhng vng da thng xuyn phi sng cng nh lng bn tay, bn chn v da vng
sinh dc.
pht hin ung th t bo hc t v cc loi ung th da khc nhau, bn cn theo
cc bc A-B-C-D sau y:
A (Asymmetrical shape): Tn thng khng i xng gia hai bn thn
ngi.
B (Border): Chu vi tn thng bt thng, nht l cc nt rui ha c.
C (Color): Mu sc thay i, nhiu mu hoc mu khng ng nht.
D (Diameter): ng knh nt rui, nghi ng nu ng knh ln hn inch
(6mm)
Nu gia nh bn tng c ngi b ung th t bo hc t, ng thi bn ang c nhiu
nt rui trn ngi - c bit l c, ni bn t nht - bn cn khm cc chuyn gia da
liu kim tra chng thng xuyn, theo lch sau:
Nu t 20-39 tui: 3 nm nn kim tra 1 ln
Nu t 40 tui tr ln: Kim tra hng nm. C s 1: 99 - Ph Vi - Thng Tn -
H Ni - in thoi: 04.3385.3321 C s 2: S 7 tp th Thy Sn (46 L Vn Thim
r vo) - Nhn Chnh - Thanh Xun - H Ni
in thoi: 04.8587.4711 - Hotline: 0943986986 - 1900.54.55.57
Website: WWW.ChuaUngThu.NET - WWW.DongYThoXuanDuong.COM.VN
