Ukraińskie ruszniki

Scenariusz do zajęć edukacyjnych o kulturze Ukrainy.

Autorki:

Martyna Majewska i Marta Rutkowska

Konsultacje merytoryczne: Igor Solodovnik

Temat zajęć: Zajęcia są wprowadzeniem do edukacji o kulturze Ukrainy i o rusznikach-

tradycyjnych wyszywanych ręcznikach i symbolice ich wzorów.

Wielkość grupy: 25-30 osób.

Wiek odbiorców: dzieci w wieku od lat 3 do 9 lat.

Czas trwania zajęć: 30- 45 min w zależności od wieku dzieci.

Po zakończeniu zajęć uczestnicy:

• Wiedzą, gdzie leży Ukraina i potrafią ją umiejscowić na mapie,

• Wiedzą czym są ruszniki i do czego służyły,

• Znają symbolikę zawartych na nich ornamentów oraz zastosowanych kolorów.

Materiały wykorzystywane w czasie zajęć:

• Globus, mapa Europy

• Kserówki z kolorowankami i zadaniami do wykonania przez dzieci

• Kłębuszek z kolorową włóczką

• Pieczątki i tusz w kolorze czerwonym

PODSTAWA PROGRAMOWA

Zgodnie z podstawą programową wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w

poszczególnych typach szkół (Dz.U.2012.977) wychowanie dzieci w wieku przedszkolnym

ma m.in. na celu:

• budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej

orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe;

• budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym

oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób

zrozumiały dla innych.

Dzieci biorące udział w edukacji wczesnoszkolnej w klasach 0-III powinny po zakończeniu

tego etapu:

1) przyswoić sobie podstawowy zasób wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki,

dotyczących przede wszystkim tematów i zjawisk bliskich doświadczeniom uczniów;

2) zdobyć umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości podczas wykonywania

zadań i rozwiązywania problemów;

3) nabyć umiejętności i postawę warunkujące sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we

współczesnym świecie

Opis zajęć:

1. Na początku zajęć powitaj się z dziećmi i poinformuj je o temacie oraz celu zajęć,

a także ustal zasady współpracy z grupą.

2. Przedstaw się dzieciom i podaj wybranemu uczniowi kłębek z wełną; teraz on musi

podać swoje imię i podać, przerzucić kłębuszek dalej. Przedstawiając się dzieci

jednocześnie tworzą skomplikowany wzór.

3. To wstęp do Twojej opowieści o rusznikach, ich wyglądzie, zastosowaniu, wzorach

kolorach i symbolice wzorów. Opowiadając o rusznikach pokaż zdjęcia na

przygotowanej wcześniej prezentacji.

4. Następnie przekaż dzieciom zadanie polegające na tym, że:

a. Dzieci młodsze o mniejszej koordynacji psychoruchowej na przygotowanych

kartkach A4 przygotują za pomocą pieczątek swój własny rusznik

b. Dzieciom starszym rozdaj arkusze papieru kancelaryjnego w kratkę i poproś

aby na nim postarały się zaprojektować swój własny rusznik poprzez

zakolorowanie kratek w taki sposób, aby utworzyły wybrany przez nie wzór.

5. Na zakończenie zajęć podaruj dzieciom kolorowanki, oraz karty z zadaniami do

wykonania i podziękuj za wspólnie spędzony czas.

Ukraińskie ruszniki

To misternie zdobione haftem ręczniki, które powstawały i powstają na terenie m.in.

Ukrainy. Mają wiele zastosowań począwszy od bardzo prozaicznych np. wycieranie rąk czy

twarzy, aż do ceremonii religijnych – ślubów, pogrzebów. Łączącą je cechą są misterne hafty,

na które składają się motywy i symbole drzewa- życia, bogini Bierieginii, drogi lub ornamenty

odwzorowujące rośliny i zwierzęta żyjące w otoczeniu człowieka. Mogą mieć długość od ok.

50 cm do 2,5 m.

Haftowane ręczniki są obecne równie we współczesnej Ukrainie jako nieodłączny atrybut

życia codziennego oraz ceremonii. Ważne wydarzenia w życiu ludzi nigdy nie odbywają się

bez ręczników, które oprócz celów dekoracyjnych, mają ogromne symboliczne znaczenie.

Można śmiało powiedzieć, że rusznik towarzyszem ukraińskiego życia zarówno w radości jak

i smutku.

Każde nowonarodzone dziecko otrzymywało swój własny rusznik na dobrą drogę życia,

narzeczona- haftowała ruszniki dla przyszłego męża, zaś opuszczając swój dom wędrowiec-

otrzymywał rusznik na szczęście. Nie trzeba dodawać, że zmarli byli chowani razem z

rusznikami.

Ruszniki stanowiły bardzo ważny element zdobniczy chat ukraińskich i dzięki bogatej

ornamentyce stawały się nośnikiem symboli i przekazów istotnych dla kultury ukraińskiej.

Często ruszniki są również wykorzystywane do ozdabiania ołtarzy i wnętrz cerkwi.

W zależności od funkcji ruszniki mogą nosić różne nazwy:

- utieralnik – służy do wycierania rąk;

- nabożnik, nabrażnik – służy do okrywania ikon wiszących w domu.

Mogą być wyszywane różnymi technikami począwszy od haftu krzyżykowego do haftów

dzierganych. Zazwyczaj jednak hafty mają kolor czerwony, lub czerwono czarny, bywają

jednak ruszniki wielokolorowe.

Źródła internetowe (stan na styczeń 2013):

- http://www.narodko.ru/article/ornament/vieworna/ru6nik.htm

- http://en.wikipedia.org/wiki/Rushnyk

- http://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%BA

- http://thisisukraine.org/uk/what

- http://hudkult.oriflameif.net/6

- http://www.freeusandworldmaps.com/html/WorldRegions/World

- http://flagartist.com/?s=Ukraine++black+white+flag

Nota prawna

Uznanie autorstwa

Polska

Ten scenariusz został opracowany w ramach projektu Cztery Strony Bajek przez Kolektyw

Odrobina Kultury. Przy jego tworzeniu korzystaliśmy z ogólnodostępnych zasobów domeny

publicznej.

Będziemy szczęśliwi jeżeli będziecie wykorzystywać ten scenariusz w sp

jednocześnie wskazując na autora tego scenariusza.

Źródła internetowe (stan na styczeń 2013):

http://www.narodko.ru/article/ornament/vieworna/ru6nik.htm

http://en.wikipedia.org/wiki/Rushnyk

http://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%BA

http://thisisukraine.org/uk/what-to-see/muzei/389-muzej-rushnika.html

http://hudkult.oriflameif.net/6-klas/simvolika-ornamentu.html

http://www.freeusandworldmaps.com/html/WorldRegions/WorldRegionsPrint.html

http://flagartist.com/?s=Ukraine++black+white+flag

Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0

Ten scenariusz został opracowany w ramach projektu Cztery Strony Bajek przez Kolektyw

Odrobina Kultury. Przy jego tworzeniu korzystaliśmy z ogólnodostępnych zasobów domeny

Będziemy szczęśliwi jeżeli będziecie wykorzystywać ten scenariusz w sposób niekomercyjny

jednocześnie wskazując na autora tego scenariusza.

http://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%BA

rushnika.html

RegionsPrint.html

Na tych samych warunkach 3.0

Ten scenariusz został opracowany w ramach projektu Cztery Strony Bajek przez Kolektyw

Odrobina Kultury. Przy jego tworzeniu korzystaliśmy z ogólnodostępnych zasobów domeny

osób niekomercyjny

Karta Pracy dla dzieci młodszych

Zaprojektuj swój rusznik

Karta Pracy

Znajdź na mapie Ukrainę i pokoloruj ją. Pokoloruj także flagę Ukrainy

UKRAINA

Znajdź na mapie Ukrainę i pokoloruj ją. Pokoloruj także flagę Ukrainy

UKRAINA