U informacionom društvu, nužno je ovladati...

...RAČUNAROM kao alatom automatske

FMPE Travnik-Kiseljak predmet: INFORMATIKA

obrade, tj. osnovnim alatom informacionih tehnologija..

U kojoj mjeri?!?.

Nužno je ovladatiRAČUNAROM kao osnovnim

informacionim alatom...informacionim alatom...

...u mjeri određenoj zahtjevima koji se postavljaju pred korisnika.

Koncept

Univerzitet u Travniku

FMPE Kiseljak

Koncept računarskog

sistemadoc.dr. Džemal Kulašin

Kiseljak, oktobar 2015.

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

Adekvatan metodološki okvir izučavanja informacijsketehnologije zasnovan je na teoriji sistema.

Teorija sistema je naučna disciplina koja se baviizučavanjem svh tipova sistema.

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

Šta je sistem?

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

Sistem je skup međusobno povezanih elemenata

koji djeluju ka ostvarenju cilja sistema.

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

ostvarenju cilja sistema.

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

Osnovni elementi sistema su:

- Input

- Output i

- Procesi.

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

- Procesi.

Zajedno sa kontrolnim mehanizmom činesistem koji djeluje u odgovarajućem okruženju(okolina).

Slijedi: Opća šema sistema

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

KONTROLA

KONTROLNI

FEEDBACK SIGNALI

FEEDBACK SIGNALI

KONTROLNI

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

Opća šema sistema

INPUT OBRADA OUTPUT

SIGNALIKONTROLNI

SIGNALI

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

Inputi predstavljaju elemente koji se unose usistem; npr. sirovine u tvornici, pacijenti ubolnici, i sl.

Pod obradom podrazumijevamo procese koji suneophodni za transformaciju inputa u outpute

Od posebnog značaja je tok informacija od outputa,

tzv. povratna veza (feedback),

jer predstavlja osnovu za

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

neophodni za transformaciju inputa u outputesistema.

Outputi predstavljaju rezultate obrade, i tomogu biti proizvodi, usluge i sl.

jer predstavlja osnovu za modifikaciju procesa...

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

Računar kao sistem?

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

"Računar je složeni sistem koji je stanju da:

a) prihvati podatke,

Elektronska obrada podataka

- Automatska obrada?

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

a) prihvati podatke,

b) interno ih memorira,

c) obradi i

d) prezentira rezultate obrade".

- Automatska obrada?

Računar je nosilac elektronske (automatske!) obradepodataka/informacija, koju karakterizira:

- Brzina- ...Kada bi čovjek koračao brzinom kojom

Elektronska obrada podataka

Fakultet za menadžment i poslovnu ekonomiju predmet: INFORMATIKA

- ...Kada bi čovjek koračao brzinom kojomračunar vrši obradu, obišao bi zemlju u jednoj sekundinekoliko puta!!!

- Repetitivnost?

-Tačnost

- Elektronska obrada je iznimno tačna, a greške sejavljaju jedinouslijedpogrešnihulaznihpodataka

Elektronska obrada podataka

Fakultet za menadžment i poslovnu ekonomijupredmet: INFORMATIKA

javljaju jedinouslijedpogrešnihulaznihpodataka

- GIGO (Garbage In - Garbage out)

- Pouzdanost

- Pouzdanostje “posljedica” tačnosti,ali i usavršavanja

Elektronska obrada podataka

Fakultet za menadžment i poslovnu ekonomijupredmet: INFORMATIKA

- Pouzdanostje “posljedica” tačnosti,ali i usavršavanjatehnoloških rješenja hardware-a

- Ekonomičnost

- Elektronska obrada – “nemjerljivo” ekonomičnija odmanuelneobrade!

Elektronska obrada podataka

Fakultet za menadžment i poslovnu ekonomijupredmet: INFORMATIKA

manuelneobrade!

- Sociološki problemi...

Savremeni računari grade se prema principu kojeg je50-ih godina postavio...

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

John von Neumann

Born: 28 Dec 1903 in

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

Born: 28 Dec 1903 in Budapest, HungaryDied: 8 Feb 1957 in Washington D.C., USA

Karakteristike Neumann-ove arhitekture su slijedeće:

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

1. Predložio model računara kod kojeg se programi ipodaci skupa pohranjuju u računarsku memoriju

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

2. Uveo binarne kodove, tj. korištenje binarnogbrojnog sistema, čime je pojednostavio arhitektururačunara

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

???

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

- Digitalni računari

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

- ulazne jedinice

3. Prema Neumann-ovom konceptu, računariposjeduju slijedeće komponente:

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

- memorije

- centralna procesna jedinica (CPU)

- izlazne jedinice

Sve ove komponente Neumann je uvezao u jednucjelinu (sistem), koja se može pojednostavljenoprikazati na slijedeći način:

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

Neumann-ova arhitektura može se prikazati i naslijedeći način...

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

Ulazne jedinice Izlazne jedinice

MEMORIJA

ulazni podaci

izlazni rezultati

Aritmeti čko-logička jedinica

Upravlja čka jedinica

CENTRALNA PROCESNA JEDINICA

Glavni - procesni dio računara predstavlja centralnaprocesna jedinica (CPU)...

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

CPU je zadužen za glavne poslove obrade,odnosno izvršava sve aritmetičke operacije

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

odnosno izvršava sve aritmetičke operacije(sabiranje, oduzimanje...) te sve logičkeoperacije (utvrđivanje jednakosti, relacija većeili manje itd.)

Ulazne jedinice (tastatura, miš, optičkičitači...)...

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

Pretvaraju podatke predstavljene nizovimaslova, cifara i odgovarajućih znakova uodgovarajuće nizove električnih signala.

Izlazne jedinice (monitori, štampači...)...

Informacije iz računara pretvaraju se u oblikprihvatljiv okolini...

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

Ta okolina mogu biti:

- ljudi - prikazi u vizuelnom ili zvučnom obliku

- strojevi - prikazi u obliku električnih veličina(napon,struja)

Memorije računara dijele se u dvije glavne grupe:

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

1. Centralna (glavna, primarna, operativna) memorija - memorija od koje zavisi ukupan rad računara, u

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

- memorija od koje zavisi ukupan rad računara, u tolikoj mjeri da je donekle važnija i od samog procesora (primjer: RAM)

2. Spoljna (masovna, periferna) memorija

- memorija za “trajno” spremanje podataka iprograma (primjer: Hard disk, stick-ovi...)

“Dokaz” da je računar sistem,

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

sistem, odnosno da je

pravilno govoriti o računarskom sistemu

a)dvije neodvojive komponente

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

Hardware + Software =

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

Hardware + Software = Računarski sistem

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

KONTROLA

KONTROLNI SIGNALI

FEEDBACK SIGNALI

FEEDBACK SIGNALI

KONTROLNI SIGNALI

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

Šema računarskog sistema

INPUT OBRADA OUTPUT

KONCEPT RAČUNARSKOG SISTEMA

Inputi predstavljaju elemente koji se unose usistem; u slučaju računara - podaci

Pod obradom podrazumijevamo procese koji suneophodni za transformaciju inputa u outpute

Povratna veza (feedback) –

???

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

neophodni za transformaciju inputa u outputesistema; u slučaju računara - procesi zatransformaciju podataka u informacije

Outputi predstavljaju rezultate obrade; uslučaju računara, outputi su - informacije

Diskusija...

???

FMPE Travnik-Kiseljakpredmet: INFORMATIKA

Računarski sistem = Informacioni sistem?!?

???