Upload
nguyendien
View
218
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Strona 1
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 1
TYMCZASOWE WARUNKI TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU
PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ
UZGADNIA: CENTRUM NAUKOWO-TECHNICZNE KOLEJNICTWA – ZAKŁAD DRÓG KOLEJOWYCH I PRZEWOZÓW
DATA:
PODPIS:
ZATWIERDZIŁ: DYREKTOR BIURA DRÓG KOLEJOWYCH CENTRALI PKP PLK S.A.
DATA:
PODPIS: OBOWIĄZUJĄ OD DNIA:
Strona 2
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 2
SPIS TREŚCI
1 WSTĘP......................................................................................................................................................................4
1.1 PRZEDMIOT WARUNKÓW ......................................................................................................................................4 1.2 ZAKRES I PRZEZNACZENIE WARUNKÓW................................................................................................................4 1.3 AKTY NORMATYWNE POWOŁANE I ZWIĄZANE......................................................................................................4
1.3.1 Normy ...........................................................................................................................................................4 1.3.2 Przepisy polskie ............................................................................................................................................6 1.3.3 Akty normatywne WE....................................................................................................................................7
1.4 DEFINICJE I OKREŚLENIA ......................................................................................................................................8 1.4.1 Definicje i określenia według PN-EN 13450:2004.......................................................................................8 1.4.2 Partia............................................................................................................................................................8 1.4.3 Metoda badań wzorcowa..............................................................................................................................8 1.4.4 Metoda badań wskaźnikowa.........................................................................................................................9 1.4.5 Kategoria właściwości NPD.........................................................................................................................9
2 KLASYFIKACJA I OZNACZANIE ......................................................................................................................9
2.1 RODZAJE PODSYPKI ..............................................................................................................................................9 2.2 KLASY PODSYPKI..................................................................................................................................................9 2.3 GATUNKI PODSYPKI..............................................................................................................................................9 2.4 OZNACZANIE PODSYPKI........................................................................................................................................9
3 METODY BADAŃ.................................................................................................................................................10
3.1 OKREŚLANIE RODZAJU I POCHODZENIA SUROWCA SKALNEGO ...........................................................................10 3.2 BADANIA DOTYCZĄCE GEOMETRII......................................................................................................................10
3.2.1 Wymiar kruszywa i jego uziarnienie...........................................................................................................10 3.2.2 Zawartość ziaren drobnych ........................................................................................................................10 3.2.3 Zawartość pyłów.........................................................................................................................................11 3.2.4 Zawartość ziaren płaskich ..........................................................................................................................11 3.2.5 Zawartość ziaren całkowicie przekruszonych.............................................................................................11 3.2.6 Zawartość ziaren dłuższych od 100 mm .....................................................................................................12
3.3 BADANIA DOTYCZĄCE WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNYCH............................................................................................12 3.3.1 Odporność na rozdrabianie........................................................................................................................12 3.3.2 Odporność na ścieranie..............................................................................................................................12 3.3.3 Mrozoodporność.........................................................................................................................................13 3.3.4 Odporność na zgorzel słoneczną ................................................................................................................13
3.4 ZANIECZYSZCZENIE............................................................................................................................................14 3.5 SUBSTANCJE NIEBEZPIECZNE..............................................................................................................................14
4 WYMAGANIA .......................................................................................................................................................15
5 POBIERANIE PRÓBEK.......................................................................................................................................19
Strona 3
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 3
6 OCENA ZGODNOŚCI ..........................................................................................................................................19
6.1 WSTĘPNE BADANIA TYPU ...................................................................................................................................19 6.2 ZAKŁADOWA KONTROLA PRODUKCJI .................................................................................................................20 6.3 CERTYFIKAT ZGODNOŚCI Z WARUNKAMI TECHNICZNYMI .................................................................................21
7 WYKORZYSTANIE STAREJ PODSYPKI........................................................................................................22
7.1 ZASADY OGÓLNE................................................................................................................................................22 7.2 OCENA PRZYDATNOŚCI PODSYPKI DO RECYKLINGU ...........................................................................................23 7.3 KLASYFIKACJA NIEWYKORZYSTANEJ PODSYPKI I ODPADÓW Z JEJ PRZERÓBKI....................................................25 7.4 GOSPODARKA ODPADAMI ...................................................................................................................................26
8 SKŁADOWANIE I TRANSPORT .......................................................................................................................28
9 DEKLARACJA ZGODNOŚCI.............................................................................................................................29
10 ZASADY STOSOWANIA PODSYPKI..............................................................................................................30
11 POSTANOWIENIA KOŃCOWE.......................................................................................................................31
Strona 4
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 4
1 WSTĘP
1.1 Przedmiot warunków
Przedmiotem niniejszych warunków technicznych jest podsypka kolejowa naturalna
oraz podsypka z recyklingu, tzn. kruszywa mineralne poddane jedynie obróbce mecha-
nicznej, w których 100% powierzchni ziaren można opisać jako całkowicie przekruszo-
ne.
Niniejsze warunki techniczne uwzględniają wymagania normy PN-EN 13450:2004 Kru-
szywa na podsypkę kolejową.
1.2 Zakres i przeznaczenie warunków
W warunkach podano metody badań i wymagania dla podsypki naturalnej oraz podsyp-
ki z recyklingu.
Warunki stosuje się przy ocenie jakości podsypki używanej jako podłoże podkładów w
budowie i utrzymaniu nawierzchni kolejowej na liniach zarządzanych przez PKP Polskie
Linie Kolejowe S.A.
Warunki przeznaczone są dla producentów podsypki kolejowej, jej dostawców, zama-
wiających podsypkę oraz jednostek wydających certyfikaty zgodności.
1.3 Akty normatywne powołane i związane
UWAGA Aktualność podanych aktów normatywnych należy każdorazowo sprawdzić.
1.3.1 Normy
1. PN-EN 932-1:1999 Badania podstawowych właściwości kruszyw – Część 1: Metody
pobierania próbek (EN 932-1:1996)
2. PN-EN 932-2:2001 Badania podstawowych właściwości kruszyw – Część 2: Metody
pomniejszania próbek laboratoryjnych (EN 932-2:1999)
Strona 5
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 5
3. PN-EN 932-3:1999 Badania podstawowych właściwości kruszyw – Część 3: Proce-
dura i terminologia uproszczonego opisu petrograficznego (EN 932-3:1996), ze
zmianą PN-EN 932-3:1999/A1:2004
4. PN-EN 932-5:2001 Badania podstawowych właściwości kruszyw – Część 5: Wypo-
sażenie podstawowe i wzorcowanie (EN 932-5:1999)
5. PN-EN 933-1:2000 Badania geometrycznych właściwości kruszyw – Część 1: Ozna-
czanie składu ziarnowego. Metoda przesiewania (EN 933-1:1997), ze zmianą PN-
EN 933-1:2000/A1:2006
6. PN-EN 933-3:1999 Badania geometrycznych właściwości kruszyw – Część 3: Ozna-
czanie kształtu ziarn za pomocą wskaźnika płaskości (EN 933-3:1999), ze zmianą
PN-EN 933-3:1999/A1:2004
7. PN-EN 933-4:2001 Badania geometrycznych właściwości kruszyw – Część 4: Ozna-
czanie kształtu ziarn – wskaźnik kształtu (EN 933-4:1999)
8. PN-EN 933-5:2000 Badania geometrycznych właściwości kruszyw -- Część 5:
Oznaczanie procentowej zawartości ziarn o powierzchniach powstałych w wyniku
przekruszenia lub łamania kruszyw grubych (EN 933-5:1998), ze zmianą PN-EN
933-5:2000/A1:2005
9. PN-EN 1097-1:2000 Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw –
Część 1: Oznaczanie odporności na ścieranie (mikro-Deval) (EN 1097-1:1996), ze
zmianą PN-EN 1097-1:2000/A1:2004
10. PN-EN 1097-2:2000 Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw –
Część 2: Metody oznaczanie odporności na rozdrabianie (EN 1097-2:1998)
11. PN-EN 1097-6:2002 Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw –
Część 6: Oznaczanie gęstości ziarn i nasiąkliwości (EN 1097-6:2000)
12. PN-EN 1367-1:2001 Badania właściwości cieplnych i odporności kruszyw na działa-
nie czynników atmosferycznych – Część 1: Oznaczanie mrozoodporności (EN
1367-1:1999), z poprawką PN-EN 1367-1:2001/Ap:2004
Strona 6
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 6
13. PN-EN 1367-2:2000 Badania właściwości cieplnych i odporności kruszyw na działa-
nie czynników atmosferycznych – Część 2: Badanie w siarczanie magnezu (EN
1367-2:1998)
14. PN-EN 1367-3:2002 Badania właściwości cieplnych i odporności kruszyw na działa-
nie czynników atmosferycznych – Część 3: Badania bazaltowej zgorzeli słonecznej
metodą gotowania (EN 1367-3:2001), ze zmianą PN-EN 1367-3:2002/AC:2004
15. PN-EN 1744-1:2000 Badania chemicznych właściwości kruszyw - Część 1: Analiza
chemiczna (EN 1744-1:1998)
16. PN-EN 1926:2001 Metody badań kamienia naturalnego. Oznaczanie wytrzymałości
na ściskanie (EN 1926:1999)
17. PN-EN 13450:2004 Kruszywa na podsypkę kolejową (EN 13450:2002), ze zmianą
PN-EN 13450:2004/AC:2004
18. PN-EN 45014:2000 Ogólne kryteria deklaracji zgodności składanej przez dostawcę
(EN 45014:1989)
1.3.2 Przepisy polskie
1. Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych Id-1 (D-1). Zarzą-
dzenie nr 14 Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 18 maja 2005 r.
2. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998
r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i
ich usytuowanie. D.U. 1998.151.987, D.U. 2000.100.1082
3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposo-
bów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich
znakiem budowlanym. D.U. 2004.198.2041
4. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. D.U.
2001.62.628
5. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu
odpadów. D.U. 2001.112.1206
Strona 7
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 7
6. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie ograni-
czeń, zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub stosowania substancji niebez-
piecznych i preparatów niebezpiecznych oraz zawierających je produktów. D.U.
2004.168.1762
7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów
dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów. D.U. 2001.152.1736
8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków, ja-
kie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie
substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. D.U. 2004.168.1763
1.3.3 Akty normatywne WE
1. Dyrektywa Rady 67/548/EEC w sprawie dostosowania aktów prawnych, rozporzą-
dzeń i postanowień administracyjnych dotyczących klasyfikacji, opakowań i oznako-
wań niebezpiecznych substancji (ze zmianami i uzupełnieniami, m.in. podanymi w
dyrektywie Rady 79/831/EEC)
2. Dyrektywa Rady 75/442/EEC z dnia 15 lipca 1975 r. dotycząca odpadów (określa
ramy prawne dla gospodarowania odpadami w Unii Europejskiej)
3. Dyrektywa Rady 91/156/ z 18 marca 1991 r. nowelizująca dyrektywę 75/442/EEC
dotyczącą odpadów
4. Dyrektywa Rady 91/689/EEC z 12 grudnia 1991 r. dotycząca odpadów niebezpiecz-
nych, zastępująca dyrektywę 78/319/EEC dotyczącą odpadów toksycznych i niebez-
piecznych (wskazuje działania które muszą być podjęte, gdy mamy do czynienia z
niebezpiecznymi odpadami)
5. Decyzja Komisji 94/3/EEC z 20 grudnia 1994 r. uzupełniająca dyrektywę 75/442/EEC
o wykaz opadów (zawiera Europejski Katalog Odpadów)
6. Dyrektywa Rady 94/904/EEC z 22 grudnia 1994 r. uzupełniająca dyrektywę
91/689/EEC o listę odpadów niebezpiecznych (zawiera Wykaz Odpadów Niebez-
piecznych)
Strona 8
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 8
7. Rozporządzenie 93/259/EEC dot. przesyłu odpadów (zawiera „żółtą i czerwoną listę”
odpadów niebezpiecznych” oraz „listę zieloną” odpadów nietoksycznych)
8. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/35/CE z dnia 21 kwietnia 2004 r.
w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zara-
dzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu
1.4 Definicje i określenia
1.4.1 Definicje i określenia według PN-EN 13450:2004
Według PN-EN 13450:2004 stosuje się następujące definicje i określenia: kruszywo,
podsypka kolejowa, podsypka kolejowa naturalna, podsypka kolejowa z recyklingu,
wymiar podsypki kolejowej, cząstki drobne, pyły, kategoria.
UWAGA 1 Właściwości kruszywa (cechy kruszywa) określane są przez kategorie ustalone w PN-EN 13450:2004 oraz niniejszych warunkach. Kategorie każdej z właściwości (kategorie za-chowania się wyrobu) nie zależą od innych właściwości.
UWAGA 2 Niniejsze warunki dopuszczają również stosowanie określeń "tłuczeń naturalny" i "podsypka tłuczniowa naturalna" oraz "tłuczeń z recyklingu" i "podsypka tłuczniowa z recyklin-gu".
1.4.2 Partia
Partia obejmuje kruszywo jednego rodzaju, wymiaru, klasy i gatunku, pochodzące z
jednego zakładu i złoża o masie 1 500 t (pochodzenie z jednego złoża nie jest wyma-
gane dla podsypki z recyklingu). Jeżeli masa kruszywa jest większa, należy podzielić je
w ten sposób, aby nie przekraczała wielkości 1 500 t. Mniejsze ilości kruszywa uznaje
się za oddzielne partie.
1.4.3 Metoda badań wzorcowa
Metoda oznaczania danej właściwości kruszywa uznana za metodę odniesienia. Wyniki
z badań uzyskanych tą metodą są ostateczne (rozstrzygające). Metody wzorcowe nale-
ży stosować we wstępnych badaniach typu oraz w przypadku sporów.
Strona 9
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 9
1.4.4 Metoda badań wskaźnikowa
Metoda badań inna niż wzorcowa, zazwyczaj szybsza, mniej pracochłonna lub tańsza,
pozwalająca oszacować daną właściwość kruszywa. Metody wskaźnikowe mogą być
stosowane w bieżącej kontroli jakości wyrobu, wstępnej ocenie surowca itp.
1.4.5 Kategoria właściwości NPD
Kategoria danej właściwości (kategoria zachowania się wyrobu) nie określona, ze
względu na brak wymagania dla wyrobu albo inne jego zastosowanie (NPD - No Per-
formance Determined).
2 KLASYFIKACJA I OZNACZANIE
2.1 Rodzaje podsypki
W zależności od pochodzenia surowca skalnego podsypkę kolejową dzieli się na:
- naturalną (N)
- z recyklingu (R)
2.2 Klasy podsypki
W zależności od jakości surowca skalnego (kategorii odpowiednich właściwości), pod-
sypkę tłuczniową dzieli się na klasy I, II i III.
2.3 Gatunki podsypki
W zależności od przetworzenia surowca skalnego (kategorii odpowiednich właściwości),
podsypkę tłuczniową dzieli się na gatunki 1, 2 i 3.
2.4 Oznaczanie podsypki
Oznaczenie podsypki powinno zawierać: rodzaj surowca skalnego, numer niniejszych
warunków technicznych, rodzaj kruszywa, wymiar kruszywa, symbol klasy i gatunku
kruszywa. W przypadku podsypki naturalnej w oznaczeniu należy podać również źródło
pochodzenia surowca skalnego (nazwę złoża).
Strona 10
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 10
Przykład oznaczenia podsypki naturalnej:
Bazalt WTWiO ILK3b-5100/01/07 N 31,5/50 I 1 Skalnica Wielka
Przykłady oznaczeń podsypki z recyklingu:
Granit WTWiO ILK3b-5100/01/07 R 31,5/50 I 1
Bazalt/granit WTWiO ILK3b-5100/01/07 R 31,5/63 II 3
Bazalt/granit (+porfir) WTWiO ILK3b-5100/01/07 R 31,5/63 III 3
UWAGA W przypadku mieszanki kruszywa z różnych skał i porównywalnej zawartości zia-ren z tych skał należy wymienić ich rodzaje, np. bazalt/granit, natomiast w przypadku domie-szek należy podać rodzaj dominujący i w nawiasie największą domieszkę lub domieszki, np. granit (+bazalt).
3 METODY BADAŃ
3.1 Określanie rodzaju i pochodzenia surowca skalnego
Rodzaj surowca skalnego określa się i deklaruje według PN-EN 932-3:1996.
Dla podsypki z recyklingu deklaruje się rodzaje skał występujących w podsypce albo
dominujący rodzaj skały i największą domieszkę.
W przypadku podsypki naturalnej deklaruje się dodatkowo pochodzenie surowca skal-
nego.
3.2 Badania dotyczące geometrii
3.2.1 Wymiar kruszywa i jego uziarnienie
Uziarnienie kruszywa określa się wg PN-EN 933-1:2000 i deklaruje się zgodnie z PN-
EN 13450:2004:
- wymiar kruszywa (31,5/50 lub 31,5/63),
- kategorię uziarnienia kruszywa (A, B, C, D, E lub F).
3.2.2 Zawartość ziaren drobnych
Zawartość ziaren drobnych, tzn. ziaren i cząstek mniejszych od 0,5 mm, należy ozna-
czać według PN-EN 933-1:2000 i deklarować zgodnie z PN-EN 13450:2004.
Strona 11
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 11
3.2.3 Zawartość pyłów
Zawartość pyłów, tzn. cząstek mniejszych od 0,063 mm, należy oznaczać według PN-
EN 933-1:2000 i deklarować zgodnie z PN-EN 13450:2004.
3.2.4 Zawartość ziaren płaskich
Wskaźnik płaskości ziaren FI należy określać według PN-EN 933-3:2001 z następują-
cymi zmianami:
- badania wykonuje się dla frakcji 31,5/50 oraz 40/50 mm, przy użyciu sit prętowych o
rozstawie prętów 20 i 25 mm,
- wyniki z przesiewu obu frakcji należy uśrednić.
Wynik końcowy deklaruje się zgodnie z odpowiednią kategorią podaną w normie PN-EN
13450:2004.
3.2.5 Zawartość ziaren całkowicie przekruszonych
Procentową zawartość ziaren całkowicie przekruszonych określa się i deklaruje tylko
dla kruszyw z recyklingu, tzn. kruszyw odzyskanych z toru i odpowiednio uzdatnionych.
Badania wykonuje się według PN-EN 933-5 z następującymi zmianami:
- z próbki odrzuca się ziarna mniejsze od 22,4 mm oraz większe od 63,0 mm,
- do ziaren zaokrąglonych "r" należy dodatkowo zaliczać ziarna mające co najmniej jed-
ną krawędź wyraźnie startą w eksploatacji (ocena wizualna),
- do ziaren całkowicie zaokrąglonych "tr" należy dodatkowo zaliczać ziarna zwietrzałe,
tzn. spuchnięte, spękane, rozpadające się, dające się zarysować paznokciem (ocena
wizualna).
Kategorię zawartości ziaren całkowicie przekruszonych Ctc deklaruje się wg tab. 1.
Strona 12
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 12
Tablica 1 Kategorie zawartości ziaren całkowicie przekruszonych Ctc
Metody badań Wyniki badań Kategorie Ctc
Ctc ≥ 99 Ctc ≥ 95 badanie wg punktu 3.2.5 Zawartość ziaren całkowicie
przekruszonych Ctc, % masy Ctc ≥ 70
UWAGA: Dla kruszywa naturalnego należy deklarować kategorię NPD.
Oprócz zawartości ziaren całkowicie przekruszonych Ctc sprawozdanie z badań powin-
no zawierać dane wymienione w normie PN-EN 933-5, w tym:
- zawartość ziaren przekruszonych i łamanych Cc
- zawartość ziaren zaokrąglonych Cr
- zawartość ziaren całkowicie zaokrąglonych Ctr
3.2.6 Zawartość ziaren dłuższych od 100 mm
Zawartość ziaren dłuższych od 100 mm określa się i deklaruje wg PN-EN
13450:2004.
3.3 Badania dotyczące właściwości fizycznych
3.3.1 Odporność na rozdrabianie
Odporność na rozdrabianie (współczynnik Los Angeles LARB) należy oznaczać wg PN-
EN 1097-2:2000, rozdział 5, w warunkach podanych w załączniku C normy PN-EN
13450:2004, i deklarować zgodnie z odpowiednią kategorią określoną w PN-EN
13450:2004.
3.3.2 Odporność na ścieranie
Odporność na ścieranie oznacza się na żądanie zamawiającego. Współczynnik mi-
kro-Devala MDE określa się wg PN-EN 1097-1:2000, w warunkach podanych w za-
łączniku E normy PN-EN 13450:2004, i deklaruje się dla odpowiedniej kategorii wg
tablicy 9 normy PN-EN 13450:2004.
Strona 13
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 13
3.3.3 Mrozoodporność
Mrozoodporność podsypki, rozumianą jako odporność na zamrażanie i odmrażanie,
określa się następująco:
- jeśli nasiąkliwość kruszywa określona według normy PN-EN 1097-6:2002, zał. B, nie
przekracza 0,5%, to kruszywo uznaje się za odporne na zamrażanie i odmrażanie,
- w przypadku stwierdzenia nasiąkliwości większej od 0,5%, wykonuje się badania w
siarczanie magnezu według PN-EN 1367-2:2000 w warunkach skorygowanych w zał.
G normy PN-EN 13450:2004,
- w przypadku niezadowalającego wyniku badań w siarczanie magnezu, dla potwier-
dzenia oceny, kruszywo można poddać badaniom metodą wzorcową, tj. cyklom za-
mrażania i odmrażania według PN-EN 1367-1:2001, p. 8.2, w warunkach skorygowa-
nych zgodnie z zał. F normy PN-EN 13450:2004. Wynik tego badania jest decydujący.
Zależnie od stosowanej metody oceny deklaruje się:
- nasiąkliwość,
- procentowy ubytek masy próbki w badaniach w siarczanie magnezu MS,
- procentowy ubytek masy próbki po zamrażaniu i odmrażaniu F.
3.3.4 Odporność na zgorzel słoneczną
Oporność na zgorzel słoneczną określa się tylko dla podsypki naturalnej z bazaltu i skał
spokrewnionych z bazaltem (np. melafir, diabaz, scoria bazaltowa, brekcja wulkaniczna
bazaltowa).
W pierwszym etapie wykonuje się makroskopową ocenę próbki skały po gotowaniu
według PN-EN 1367-3:2002.
W przypadku stwierdzenia oznak zgorzeli słonecznej po gotowaniu, w drugim etapie
wykonuje się badania ilościowe, polegające na określeniu zmniejszenia odporności kru-
szywa na rozdrabianie SBLA metodą Los Angeles według PN-EN 1097-2:2000 po goto-
waniu kruszywa według PN-EN 1367-3:2002.
Kategorię odporności na zgorzel słoneczną SB deklaruje się zgodnie z tablicą 2.
Strona 14
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 14
Tablica 2
Kategorie odporności na zgorzel słoneczną SB
Metody badań Wyniki badań Kategorie SB makroskopowa ocena próbki skały po gotowaniu według PN-EN 1367-3:2002
próbka skały po gotowaniu nie wykazuje oznak zgorzeli SB = 0
SBLA ≤ 8 8 < SBLA ≤ 16
rozdrabianie kruszywa metodą Los Angeles według PN-EN 1097-2:2000 po gotowaniu we-dług PN-EN 1367-3:2002
wzrost współczynnika Los An-geles kruszywa po gotowaniu SBLA SBLA > 16
UWAGA: Dla kruszyw naturalnych ze skał nie będących bazaltami i nie spokrewnionych z nimi oraz dla kruszyw z recyklingu deklaruje się kategorię NPD.
3.4 Zanieczyszczenie
Zawartość zanieczyszczeń organicznych (gleby, roślin itp.) oraz sztucznych (metali,
plastiku, gruzu, węgla, żużla itp.) sprawdza się wizualnie. Jeśli zanieczyszczenia takie
występują, określa się ich zawartość w próbce kruszywa o masie co najmniej 40 kg.
Jeśli wygląd kruszywa zmieniają zanieczyszczenia o znikomej masie (np. papier, oleje,
sadza), to deklaruje się rodzaj tych zanieczyszczeń.
3.5 Substancje niebezpieczne
Podstawą oceny możliwości występowania substancji niebezpiecznych, określonych w
dyrektywie Rady 76/769/EEC oraz w "Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z
dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie ograniczeń, zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub
stosowania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz zawierają-
cych je produktów", jest wiedza producenta o surowcu stosowanym do produkcji kru-
szywa oraz wiedza o zaistniałych wypadkach kolejowych, drogowych i innych zdarze-
niach, w wyniku których zostały uwolnione substancje niebezpieczne.
W przypadku podejrzenia występowania substancji niebezpiecznych (np. benzenu,
azbestu, związków rtęci, związków arsenu), wytwarzanie lub przetwarzanie kruszywa
powinno być wstrzymane, a partie gotowego wyrobu wycofane z obrotu do czasu wyko-
nania odpowiednich badań.
Strona 15
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 15
Dla kruszyw zawierających substancje niebezpieczne w dopuszczalnych ilościach de-
klaruje się rodzaje i zawartości tych substancji oraz potwierdzone ekspertyzami tempa
ich uwalniania się w czasie eksploatacji toru.
UWAGA Zazwyczaj w surowcach stosowanych do produkcji podsypki naturalnej i podsyp-ki z recyklingu nie występują substancje niebezpieczne. Niniejszy punkt wprowadzono po to, by zwrócić uwagę producentów, dostawców i odbiorców na możliwość wystąpienia takich zanie-czyszczeń.
4 WYMAGANIA
Na podstawie wiedzy o surowcu i kategorii poszczególnych właściwości, podsypkę zali-
cza się do odpowiedniego rodzaju, klasy i gatunku wg tab. 3, 4, 5, 6 i 7.
Warunkiem zaliczenia podsypki do odpowiedniego rodzaju/klasy/gatunku jest spełnienie
wszystkich wymagań dla tego rodzaju/klasy/gatunku.
Tablica 3
Wymagania dotyczące surowca skalnego
Rodzaje podsypki Metody badań Wymagania
1 2 3
wg PN-EN 932-3:1996
Kruszywo ze skał magmowych, skał metamorficznych (z wyjąt-kiem wapieni krystalicznych i łupków) oraz skał osadowych, takich jak piaskowce kwarcowe o lepiszczu krzemionkowym
Podsypka naturalna (N)
wiedza o su-rowcu
Kruszywo powinno pochodzić z jednego złoża (nie dopuszcza się mieszania różnych materiałów)
Strona 16
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 16
wg PN-EN 932-3:1996
Tłuczeń ze skał magmowych, skał metamorficznych (z wyjąt-kiem wapieni krystalicznych i łupków) oraz skał osadowych, takich jak piaskowce kwarcowe o lepiszczu krzemionkowym (masa ziaren z innych skał nie może przekraczać 3%), pochodzący z nawierzchni kolejowej, po odpo-wiednim uzdatnieniu (np. prze-sianiu, przekruszeniu, płukaniu)
Podsypka z recyklingu (R)
wiedza o su-rowcu
Tłuczeń nie może pochodzić spod rozjazdów oraz innych od-cinków toru narażonych na silne zanieczyszczenie (oleje, żużel, węgiel, usypy itp.), jak również odcinków, na których mógł on zostać zanieczyszczony sub-stancjami niebezpiecznymi
Tablica 4
Wymagania dotyczące geometrii
Wymagania dla materiału gatunku: Właściwości Metody badań
1 2 3
1 2 3 4 5 Kategoria uziarnienia wg PN-EN 933-1:2000 A B, C D, E, F
Zawartość czą-stek drobnych, mniejszych od 0,5 mm, % ma-sy
wg PN-EN 933-1:2000 ≤ 0,6 ≤ 1,0 ≤ 1,5
Zawartość py-łów, tj. cząstek mniejszych od 0,063 mm, % masy
wg PN-EN 933-1:2000 ≤ 0,51) NPD NPD
Wskaźnik pła-skości
wg PN-EN 933-3:2001 w warunkach podanych w rozdz. 3
FI ≤ 15 FI ≤ 20 FI ≤ 35
Strona 17
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 17
Zawartość zia-ren całkowicie przekruszo-nych, % masy (tylko dla pod-sypki R) 2)
wg opisu w rozdz. 3 Ctc ≥ 99 Ctc ≥ 95 Ctc ≥ 70
Zawartość zia-ren dłuższych od 100 mm, % masy
wg PN-EN 13450:2004 ≤ 4,0 ≤ 6,0 ≤ 12,0
1) Zawartość pyłów w podsypce stosowanej na liniach z prędkościami v ≥ 160 km/h, w tunelach oraz na żądanie zamawiającego nie powinna przekraczać 0,3% (zob. uwaga 2 pod tab. 11).
2) Dla podsypki naturalnej N należy deklarować kategorię NPD.
Tablica 5
Wymagania dotyczące właściwości fizycznych
Wymagania dla materiału klasy: Właściwości Metody badań
I II III
1 2 3 4 5
Odporność na rozdrabianie
współczynnik Los Angeles LARB wg PN-EN 1097-2:2000, rozdział 5, w wa-runkach podanych w za-łączniku C normy PN-EN 13450:2004
LARB ≤ 16 LARB ≤ 24 LARB ≤ 32
Odporność na ścieranie 1)
współczynnik mikro-Devala MDE wg PN-EN 1097-1:2000, w warun-kach podanych w załącz-niku E normy PN-EN 13450:2004
MDE ≤ 7 NPD NPD
nasiąkliwość wg PN-EN 1097-6:2002, zał. B
≤ 0,5 lub
> 0,5 oraz
> 0,5 oraz
Odporność na mróz
ubytek masy MS wg PN-EN 1367-2:2000, w warun-kach wg zał. G normy PN-EN 13450:2004 lub
MS ≤ 3,0
lub
MS ≤ 4,0
lub
MS ≤ 6,0
lub
Strona 18
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 18
ubytek masy F wg PN-EN 1367-1:2001, p. 8.2, w wa-runkach wg zał. F normy PN-EN 13450:2004
F ≤ 1,5 F ≤ 3,0 F ≤ 5,0
ocena makroskopowa ska-ły po gotowaniu wg PN-EN 1367-3:2002
SB = 0 SB <> 0 SB <> 0 Odporność na zgorzel sło-neczną (tylko dla podsypki N) 2)
wzrost współczynnika LA kruszywa wg PN-EN 1097-2:2000 po gotowaniu wg PN-EN 1367-3:2002
albo SBLA ≤ 8 8<SBLA ≤16 SBLA > 16
1) Wymaganie sprawdza się na żądanie zamawiającego w przypadku materiału stosowanego na liniach z prędkościami v > 200 km/h (zob. uwaga 1 pod tab. 11).
2) W przypadku podsypki z recyklingu R należy deklarować kategorię NPD.
Tablica 6
Wymagania dotyczące zanieczyszczeń
Wymagania dla materiału gatunku: Właściwości Metody badań
1 2 3 1 2 3 4 5
Zawartość za-nieczyszczeń, % masy
wg opisu w rozdz. 3 ≤ 0,1 1) ≤ 0,2 ≤ 0,3
1) Jeśli masa zanieczyszczeń jest znikoma, lecz pogarszają one estetykę kruszywa (np. papier), to kruszywo może być zaliczone do gatunku 1 tylko za zgodą zamawiającego.
Tablica 7
Wymagania dotyczące substancji niebezpiecznych
Właściwości Metody badań Wymagania 1 2 3
Zawartość sub-stancji niebez-piecznych, % masy
wg opisu w rozdz. 3
deklaracja producenta o braku sub-stancji niebezpiecznych lub potwierdzenie odpowiednich organów, że niebezpieczne substancje będą uwalniane w eksploatacji w ilościach nie zagrażających środowisku
Strona 19
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 19
5 POBIERANIE PRÓBEK
Próbki do oceny zgodności z niniejszymi warunkami pobiera się u producenta wg PN-
EN 932-1:1999 i PN-EN 932-2:2001, bezpośrednio z linii produkcyjnych lub składowisk
gotowych wyrobów.
W pobieraniu próbek powinien uczestniczyć przedstawiciel producenta, przedstawiciel
laboratorium wykonującego badania, ew. przedstawiciel jednostki oceniającej zgodność
z niniejszymi warunkami. Z pobrania próbek sporządza się protokół, który podpisują
uczestniczący w pobraniu.
Próbki pobrane z wagonów i torów lub składowisk odbiorcy wg zał. A normy PN-EN
13450:2004 mogą być wykorzystywane w kontroli jakości odbieranych wyrobów. Przy
interpretacji wyników badań takich próbek należy uwzględniać wskazówki podane w zał.
B normy PN-EN 13450:2004.
Jeśli jakość dostarczonego materiału nie odpowiada wymaganiom, odbiorca powinien
złożyć reklamację u producenta i poinformować o tym jednostkę która wydała certyfikat
zgodności w niniejszymi warunkami lub deklaracje zgodności WE.
6 OCENA ZGODNOŚCI
Aby zapewnić zgodność wyrobu z niniejszymi warunkami, producent powinien prowa-
dzić:
- wstępne badania typu,
- zakładową kontrolę produkcji.
6.1 Wstępne badania typu
Wstępne badania typu oraz badania potwierdzające wyniki badań wstępnych powinny
być przeprowadzane zgodnie z p.9.2 normy PN-EN 13450:2004, nie rzadziej niż co rok
oraz w przypadku, gdy:
a) wykorzystywane jest nowe źródło surowca;
b) wystąpiły zmiany w charakterystyce surowca lub procesie przeróbki, mogące wpły-
nąć na właściwości kruszyw;
Strona 20
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 20
c) zgłoszono reklamacje dotyczące jakości wyrobu.
W przypadku surowca z toru należy ocenić przydatność materiału do recyklingu według
p. 7.2.
Wstępne badania typu oraz badania potwierdzające powinny być przeprowadzane me-
todami wzorcowymi przez laboratoria akredytowane lub laboratoria uznane przez od-
biorcę. Zakres badań powinien obejmować właściwości wymagane w niniejszych wa-
runkach (patrz rozdz. 3 i 4).
UWAGA W badaniach wstępnych zaleca się w celach informacyjnych określać także inne właściwości, np.: - wytrzymałość skały na ściskanie wg PN-EN 1926:2001, - odporność kruszywa na uderzenie wg PN-EN 1097-2:2000, - wskaźnik kształtu ziaren wg PN-EN 933-4:2001.
6.2 Zakładowa kontrola produkcji
Producent powinien wprowadzić i utrzymywać system zakładowej kontroli produkcji,
spełniający wymagania podane w załączniku I normy PN-EN 13450:2004.
Dokument dotyczący systemu zakładowej kontroli produkcji powinien określać:
- rodzaje i częstotliwości kontroli (kontrola może obejmować sprawdzenia wizualne oraz
sprawdzenia właściwości metodami wskaźnikowymi, np. ocenę mrozoodporności kru-
szywa na podstawie jego nasiąkliwości według PN-EN 1097-6:2002, ocenę odporno-
ści na rozdrabianie na podstawie odporności na uderzenie SZRB metodą opisaną w
normie PN-EN 1097-2:2000 w warunkach podanych w załączniku D normy PN-EN
13450:2004),
- rodzaje i częstotliwości badań z uwzględnieniem minimalnych wymagań podanych w
tab. 8.
Tablica 8
Minimalne częstotliwości badań
Lp. Właściwość Minimalna częstotliwość badań 1)
1 2 3 1 Uziarnienie 1 raz na tydzień 2 Cząstki drobne 1 raz na tydzień
Strona 21
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 21
3 Pyły 1 raz na tydzień 4 Płaskość ziarna 1 raz na miesiąc 5 Przekruszenie ziarna 1 raz na tydzień 6 Długość ziarna 1 raz na miesiąc 7 Odporność na rozdrabianie 2 razy na rok 8 Odporność na ścieranie 2 razy na rok 9 Mrozoodporność 2 razy na rok 10 Zgorzel słoneczna 2 razy na rok 11 Zanieczyszczenie 1 raz na tydzień 12 Substancje niebezpieczne 2) Gdy to wymagane 2) oraz
w razie wątpliwości 1) Częstotliwość badań powinna być odnoszona do okresów produkcji defi-
niowanych jako cały tydzień, miesiąc lub rok, liczony w dniach roboczych z wyłączeniem przestojów.
2) Gdy to niezbędne do oznaczenia CE (patrz załącznik ZA w normie PN-EN 13450:2004).
W uzasadnionych przypadkach minimalne częstotliwości badań mogą być zmienione,
co powinno być zarejestrowane w dokumentacji zakładowej kontroli produkcji.
Częstotliwości badań mogą być zmniejszone w następujących warunkach:
a) automatyzacja urządzeń produkcyjnych;
b) długie doświadczenia, wskazujące na stabilność pewnych parametrów;
c) źródła dostaw gwarantujące dużą zgodność;
d) funkcjonujący system zarządzania jakością, w tym wyrywkowe pomiary podczas
nadzorowania i monitorowania procesu produkcji.
Powodem zwiększenia częstotliwości badań mogą być nieprawidłowości wykryte w
czasie kontroli produkcji.
6.3 Certyfikat Zgodności z Warunkami Technicznymi
Na wyrób może być wydany Certyfikat Zgodności z niniejszymi Warunkami Technicz-
nymi. Podstawą do wydania Certyfikatu Zgodności są:
- wyniki wstępnych badań typu lub wyniki badań potwierdzających przeprowadzonych
zgodnie z niniejszymi Warunkami, oraz
Strona 22
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 22
- wyniki oceny zakładowego systemu kontroli produkcji.
Certyfikat Zgodności z niniejszymi Warunkami Technicznymi nie jest wymagany jeśli
producent posiada Deklarację Zgodności WE, uprawniającą go do zamieszczania zna-
ku CE (zob. zał. ZA normy PN-EN 13450:2004), i deklaracja ta:
- jest zgodna z systemem atestacji zgodności 2+ (tzn. zgodna z pierwszą możliwością
przedstawioną w załączniku III.2 (ii) dyrektywy 89/106/EEC (CPD), obejmującą certyfi-
kację zakładowej kontroli produkcji przez upoważnioną jednostkę na postawie wstęp-
nej inspekcji zakładu i zakładowej kontroli produkcji, jak również ciągły nadzór i ocenę
zakładowej kontroli produkcji);
- określa wszystkie parametry kruszywa wymagane w niniejszych Warunkach;
- umożliwia określenie rodzaju, klasy i gatunku kruszywa według niniejszych Warunków;
- jest sporządzona w języku polskim albo przetłumaczona przez uprawnionego tłuma-
cza.
7 WYKORZYSTANIE STAREJ PODSYPKI
7.1 Zasady ogólne
1. W celu racjonalnej gospodarki materiałami i ochrony środowiska naturalnego,
podsypka tłuczniowa przewidziana do usunięcia lub usunięta z toru powinna być
oceniona i, stosownie do jej jakości, odpowiednio wykorzystana.
2. Jeśli stara podsypka nie zawiera substancji niebezpiecznych dla środowiska, to - za-
leżnie od jej jakości - należy:
- wykorzystać ją w innych torach, zgodnie z zasadami gospodarki materiałami stoso-
wanymi przez zarząd kolei, lub
- poddać ją uzdatnieniu (recyklingowi) i wykorzystać ponownie w nawierzchni kolejo-
wej, lub
- użyć do produkcji materiału na warstwę ochronną torowiska (np. rozdrobnić i wbu-
dować, np. za pomocą maszyny AHM 800R), lub
Strona 23
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 23
- wykorzystać jako materiał do budowy podtorza.
UWAGA Zawartości substancji niebezpiecznych w odpadach z recyklingu są z reguły większe niż zawartości tych substancji w podsypce poddawanej recyklingowi.
3. Jeśli stara podsypka zawiera substancje niebezpieczne dla środowiska, to należy
poddać ją:
- neutralizacji, polegającej na zmianie substancji niebezpiecznych w inne niż niebez-
pieczne, lub
- częściowej neutralizacji, pozwalającej na takie zmniejszenie zawartości substancji
niebezpiecznych, aby możliwe było bezpieczne stopniowe uwalnianie ich do środo-
wiska, lub
- zestaleniu, polegającym na odpowiedniej zmianie stanu fizycznego odpadów i za-
pobieżeniu w ten sposób uwalnianiu substancji niebezpiecznych do środowiska, lub
- składowaniu na odpowiednio zabezpieczonych składowiskach.
7.2 Ocena przydatności podsypki do recyklingu
Ocena przydatności podsypki do recyklingu powinna polegać na:
- sprawdzeniu, czy na danym odcinku toru nie wystąpiły zdarzenia w wyniku których
podsypka mogła zostać zanieczyszczona substancjami niebezpiecznymi,
- analizie dokumentacji dot. wymian i uzupełnień podsypki w celu określenia odcinka
toru lub składowiska, na którym materiał jest prawdopodobnie przydatny do przetwo-
rzenia,
- wizualnej ocenie jednorodności materiału na odcinku lub składowisku,
- ocenie twardości materiału w kilku miejscach odcinka lub składowiska,
- ocenie zanieczyszczenia materiału w kilku miejscach odcinka lub składowiska.
Do oceny twardości i zanieczyszczenia materiału należy pobrać próbkę według PN-EN
932-1 i pomniejszyć ją według PN-EN 932-2. UWAGA W przypadku pobierania materiału z toru, należy wybrać podsypkę pomiędzy dwoma sąsiednimi podkładami na odcinku od skarpy jej pryzmy do szyny, następnie pomniej-szyć próbkę według PN-EN 932-2. Po wydzieleniu próbki do badań należy przywrócić poprzed-ni stan pryzmy podsypki.
Strona 24
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 24
W celu oceny twardości materiału z pomniejszonej próbki do badań wybiera się wszyst-
kie ziarna o wymiarach większych od 22,4 mm. Ziarna te waży się, ocenia się pod
względem wyglądu i określa rodzaj skały według PN-EN 932-3:1996, a na powierzchni
odłamów wykopuje próby zarysowania oraz reagowania z 10% roztworem kwasu sol-
nego HCL. Kryteria określania klas twardości w skali 1 do 5 podano w tab. 9.
Ocena zanieczyszczenia materiału polega na:
- określeniu masy ziaren mniejszych od 22,4 mm (zważeniu pozostałej części próbki po
wybraniu z niej ziaren większych od 22,4 mm),
- obliczeniu procentowej zawartości ziaren mniejszych od 22,4 mm w próbce.
Przydatność materiału do recyklingu określa się według tab. 10.
W przypadku wątpliwości dotyczących przydatności materiału lub uzdatniania dużych
jego ilości, zaleca się:
- pobranie kilku lub kilkunastu próbek do badań,
- określenie uziarnienia i odporności na rozdrabianie metodą Los Angeles w celu usta-
lenia możliwego odzysku tłucznia.
Tablica 9
Ocena twardości materiału podsypki
Wygląd ziaren Próba zarysowania ka-mienia
Reakcja z kwasem sol-
nym Twardość
1 2 3 4 Ziarna nie dają się zary-sować szkłem okiennym 1
Wszystkie ziarna ostro-krawędziste Ziarna nie dają się zary-
sować ostrzem scyzory-ka
2
Pojedyncze ziarna mają krawędzie stępione lub zaokrąglone
Ziarna można z trudem zarysować ostrzem scy-zoryka
3
Ziarna można łatwo za-rysować ostrzem scyzo-ryka
Brak śladów reakcji
4 Masa ziaren obłych, zwie-trzałych, rozpadających się na blaszki, spuchnię-tych, spękanych większa od 3%
Ziarna można zaryso-wać paznokciem
Kwas burzy się 5
Strona 25
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 25
Tablica 10
Przydatność materiału do recyklingu
Zanieczyszczenie (masa frakcji 0 - 22,4 mm) Twardość
< 40% ≥ 40% 1 2 3
1 lub 2 Przydatny Przydatny (wskazane wstępne oczyszczenie)
3 Prawdopodobnie przydatny Prawdopodobnie nieprzydatny
4 lub 5 Nieprzydatny Nieprzydatny
7.3 Klasyfikacja niewykorzystanej podsypki i odpadów z jej przeróbki
1. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 2001 r. z dnia 27 września 2001 r.
w sprawie katalogu odpadów (D.U. 2001.112.1206), niewykorzystaną starą podsypkę
tłuczniową traktuje się jako odpad zaliczany do grupy "odpadów z budowy, remontów
i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i
ziemię z terenów zanieczyszczonych)". Oznacza się ją następującymi kodami:
17.05.07 - tłuczeń torowy (kruszywo) zawierający substancje niebezpieczne,
17.05.08 - tłuczeń torowy (kruszywo) nie zawierający substancji niebezpiecznych.
2. Odpady powstające w trakcie uzdatniania (recyklingu) podsypki, można klasyfikować
jako:
19.12.09 - minerały (np. piasek, kamienie),
19.12.11 - inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej
obróbki odpadów zawierające substancje niebezpieczne,
19.12.12 - inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej
obróbki odpadów inne niż 19.12.11,
19.13.01 - odpady stałe z oczyszczania gleby i ziemi zawierające substancje niebez-
pieczne,
Strona 26
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 26
19.13.02 - odpady stałe z oczyszczania gleby i ziemi inne niż wymienione w
19.13.01.
7.4 Gospodarka odpadami
1. Posiadaczem odpadów jest każdy, kto faktycznie nimi włada, tzn. wytwórca odpa-
dów, osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna. Zakłada się przy
tym, że podmiot władający gruntem jest posiadaczem odpadów znajdujących się na
jego terenie (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. o od-
padach. D.U. 2001.62.628). Od podmiotu takiego wymaga się m.in.:
• uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów lub decyzji zatwierdzającej pro-
gram gospodarki odpadami niebezpiecznymi albo przedłożenia informacji o wytwa-
rzanych odpadach i sposobach ich zagospodarowywania (obowiązek ten nie ma
zastosowania do mas ziemnych lub skalnych usuwanych albo przemieszczanych w
związku z realizacją inwestycji lub przeprowadzeniem eksploatacji kopalin wraz z
ich przerabianiem, jeżeli miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, decy-
zja o warunkach zabudowy lub o pozwoleniu na budowę określają warunki i sposób
ich zagospodarowania),
• identyfikacji odpadów, które powstają w związku z prowadzoną działalnością; od-
pady klasyfikuje się zgodnie z katalogiem odpadów według rozporządzenia Ministra
Środowiska z 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (D.U.
2001.112.1206), a punktem wyjścia do zaklasyfikowania odpadu jest „grupa”, okre-
ślająca branżę, z którą wiąże się powstanie odpadu danego rodzaju,
• prowadzenia bieżącej ewidencji odpadów (obowiązek ten nie dotyczy osób fizycz-
nych i jednostek organizacyjnych nie będących przedsiębiorcami, które wykorzystu-
ją odpady na własne potrzeby).
2. Dane do uzyskania pozwolenia, decyzji lub sporządzenia informacji zgodnie z p. 1
powinny obejmować:
Strona 27
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 27
• wyszczególnienie rodzajów i ilości odpadów przewidzianych do wytwarzania w cią-
gu roku (może być wymagana znajomość składu chemicznego i właściwości odpa-
dów),
• wskazanie sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości
odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko,
• opis sposobów gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transpor-
tu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
• wskazanie miejsca i sposobu magazynowania odpadów.
3. Odpady zarówno te wytwarzane, jak i te którymi posiadacz faktycznie włada, powinny
być rejestrowane w ewidencji odpadów. Formularz ewidencji powinien być zgodny z
obowiązującym wzorem i zawierać (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11
grudnia 2001 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji
odpadów. D.U. 2001.152.1736):
• kartę ewidencji odpadów, oraz
• karty przekazania odpadów.
4. Posiadacz odpadów może realizować obowiązki w zakresie gospodarowania odpa-
dami samodzielnie albo zlecić ich wykonanie innemu posiadaczowi odpadów. Przed-
siębiorca może przekazywać odpady będące w jego dyspozycji podmiotom, które
posiadają zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania, transportu,
odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Jeżeli odpady zostały przekazane podmio-
towi, który nie posiada wymaganego zezwolenia, to przekazujący:
• nadal ponosi odpowiedzialność za przekazane odpady i za działania podmiotu, któ-
ry przejął odpady,
• jest traktowany jako podmiot korzystający ze środowiska i jest obowiązany do wno-
szenia odpowiednich opłat, które przy działaniu zgodnym z przepisami nie są wy-
magane.
W niektórych sytuacjach zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie gospo-
darki odpadami nie jest wymagane.
Strona 28
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 28
5. Obowiązuje następująca kolejność działań w zakresie gospodarki odpadami:
• zapobieganie powstawaniu odpadów lub ograniczanie ich ilości i negatywnego od-
działywania na środowisko, zarówno przy wytwarzaniu produktów, jak i podczas
oraz po zakończeniu ich użytkowania;
• odzyskiwanie odpadów zgodnie z zasadami ochrony środowiska;
• unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie dało się zapobiec oraz nie udało
się odzyskać;
• składowanie odpadów, których unieszkodliwienie było niemożliwe lub nieuzasad-
nione.
8 SKŁADOWANIE I TRANSPORT
1. System zakładowej kontroli produkcji powinien określać zakres odpowiedzialności
producenta za składowanie i transport wyrobów oraz odpadów produkcyjnych.
2. Producent powinien zastosować wszelkie niezbędne środki zapewniające utrzymanie
jakości wyrobu podczas jego składowania i przemieszczania w rejonie produkcji.
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
a) mieszanie się kruszywa z kruszywem innego rodzaju, klasy lub gatunku;
b) segregację kruszywa podczas składowania i transportu;
c) czystość środków transportowych i powierzchni do składowania.
3. Kruszywo należy przewozić zabezpieczone przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem
z kruszywem innego rodzaju, klasy i gatunku. Dopuszcza się przewożenie kruszywa
według warunków uzgodnionych między dostawcą, odbiorcą i przewoźnikiem.
4. Kruszywo i odpady produkcyjne zawierające substancje niebezpieczne muszą być
składowane i transportowane zgodnie z:
- rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie
ograniczeń, zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub stosowania substancji nie-
Strona 29
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 29
bezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz zawierających je produktów (D.U.
2004.168.1762),
- dyrektywą Rady 67/548/EEC określającą klasyfikację, pakowanie i znakowanie
substancji niebezpiecznych (ze zmianami i uzupełnieniami).
9 DEKLARACJA ZGODNOŚCI
Do każdej ilości kruszywa wysyłanego do odbiorcy należy dołączyć deklarację zgodno-
ści kruszywa z niniejszymi warunkami. Deklaracja wg PN-EN 45014:2000 powinna
uwzględniać informacje wystarczające dla zidentyfikowania wyrobu i zawierać co naj-
mniej:
a) nazwę i adres dostawcy wydającego deklarację;
b) identyfikację wyrobu (oznaczenie wyrobu według niniejszych warunków, wielkość
partii, sposób transportu i pakowania);
c) dokumenty normatywne odnoszące się do wyrobu (powołanie się na niniejsze wa-
runki);
d) inne istotne informacje, na przykład dodatkowe wymagania zamawiającego;
e) datę wystawienia deklaracji;
f) podpis i stanowisko, względnie inny równoważny sposób identyfikacji osoby upoważ-
nionej;
g) oświadczenie, że deklaracja została wydana na wyłączną odpowiedzialność dostaw-
cy.
Do deklaracji zgodności dostawca na życzenie odbiorcy powinien również dołączyć:
- wyniki badań kruszywa,
- kopię Certyfikatu Zgodności z niniejszymi Warunkami Technicznymi (jeśli został wy-
dany).
Strona 30
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 30
10 ZASADY STOSOWANIA PODSYPKI
Zasady stosowania podsypki poszczególnych rodzajów (N i R), klas i gatunków w to-
rach podano w tab. 11. W przypadku braku materiału wskazanego w tablicy należy sto-
sować materiał lepszy (wyższej klasy lub gatunku).
Tablica 11
Zasady doboru podsypki
Podsypka według niniejszych warunków Kategorie linii według warun-ków technicznych Id-1 (D-1) Klasa Gatunek
1 2 3
Magistralna (0) 1) 2) 3) I 1
Pierwszorzędna (1) 2) 3) I 1 lub 2
Drugorzędna (2) II 1 lub 2
Znaczenia miejscowego (3) II lub III 2 lub 3
Pozostałe tory (4) 4) III 2 lub 3 1) Przy v > 200 km/h zaleca się uwzględnienie wymagania dotyczącego ścieralności określanej
metodą mikro-Devala 2) Zawartość pyłów w podsypce stosowanej na liniach z prędkościami v ≥ 160 km/h oraz w tune-
lach nie powinna przekraczać 0,3% 3) Podsypkę z recyklingu (R) dopuszcza się bez ograniczeń przy prędkościach v ≤ 120 km/h,
przy prędkościach 120 < v ≤ 160 km/h można ją stosować w najniższej warstwie pryzmy 4) z wyjątkiem zautomatyzowanych stacji rozrządowych, na których należy stosować podsypkę
naturalną (N) lub z recyklingu (R) klasy I lub II, gatunku 1 lub 2
Strona 31
PKP
POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A Biuro Dróg Kolejowych
WWAARRUUNNKKII TTEECCHHNNIICCZZNNEE WWYYKKOONNAANNIIAA II OODDBBIIOORRUU PODSYPKI TŁUCZNIOWEJ NATURALNEJ I Z RECYKLINGU
STOSOWANEJ W NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ ILK3b-5100/10/07
Kopia
strona 31
11 POSTANOWIENIA KOŃCOWE
1. Z dniem wprowadzenia niniejszych Warunków Technicznych unieważnia się zasady
stosowania kruszyw podane w Wytycznych doboru kruszyw (pismo Naczelnego Za-
rządu Utrzymania Kolei DG PKP nr KD4-517-08/1/96 J.W. z dnia 23 stycznia 1996
r.).
2. Certyfikaty Zgodności z niniejszymi Warunkami Technicznymi wydaje Centrum Na-
ukowo-Techniczne Kolejnictwa w Warszawie.
3. Wydane już Certyfikaty Zgodności z normą PN-B-11114:1996, zachowują ważność
zgodnie z podanymi w nich warunkami.
4. Interpretacja niniejszych Warunków należy do PKP Polskie Linie kolejowe SA.