16 czerwca 2019 Nr 24 (42)/19

„TRÓJCA ŚWIĘTA” - narysował Mikołaj, lat 10

Dokończenie ze str. 7I chociaż potem nastąpiły ciężkie czasydla jej rodziny: ojca, oficera ArmiiKrajowej wtrącono do więzienia, mamęi rodzeństwo wyrzucono z mieszkaniai ze szkoły, mimo tułaczki, biedy i szy-kan, zawsze czuła opiekę Świętego i je-go pomocną dłoń okazywaną przezdobrych ludzi. Towarzyszył jej w prze-prowadzce do Gdańska, wspierał w na-uce, trudach i chorobach. Był od od-najdywania zagubionych przedmiotówi odnajdywał zagubionych w rodzinie.Nawet interweniował nieraz w sprawiepogody.

Ta niegdyś mała Urszulka, to mojamama, dzisiaj 80-letnia starsza pani.I tak jak kiedyś jej babcia ofiarowałafigurkę świętego Antoniego, tak terazi ona oddała swojej wnuczce, mówiąc:„ Módl się zawsze do św. Antoniego, oncię nigdy nie opuści”.

Maria Rusiecka

OGŁOSZENIA PARAFIALNE1. Dzisiaj w naszej parafii Uroczystość I Komunii Świętej.Pamiętajmy w modlitwie o dzieciach, które po raz pierwszyw pełni uczestniczyły w Ofierze Mszy Świętej oraz o i ichrodzicach.2. Dzisiaj po mszach św. zbiórka do puszek dobrowolnychofiar na wsparcie naszego parafialnego biuletynu.Dziękujemy za złożone ofiary. 3. W środę, 19 czerwca zakończenie roku szkolnego i kate-chetycznego 2018/2019. Zapraszamy nauczycieli, wychowa-wców oraz uczniów na mszę św. o g. 8.00 w górnymkościele. 4. Za tydzień w niedzielę młodzież zaprasza po mszach św.na odpustowe słodkości do kawiarenki parafialnej.5. Wspólnota Krwi Chrystusa organizuje 7 lipca jednodnio-wą pielgrzymkę do Bisztynku i Gietrzwałdu na uroczystościodpustowe Przenajdroższej Krwi Chrystusa. Zbiórka podkościołem o godzinie 8.00. Koszt wyjazdu 75 zł od osoby.

6. Trwa nabór do nowo otwieranego przedszkola „Fregata”w Gdańsku Ujeścisku przy ulicy Przemyskiej 17. Więcej infor-macji na ulotkach z tyłu kościoła.7. Zachęcamy do czytania prasy katolickiej oraz do zabranianaszego Tygodnika Parafialnego. W dzisiejszym numerzeciekawe artykuł: o Pierwszej Komunii Świętej, zbliżającej sięuroczystości Bożego Ciała oraz o Świętym AntonimPadewskim. Za tydzień numer specjalny z okazji uroczystościodpustowej w naszej parafii.8. Środowisko Podhalan zaprasza wszystkich parafian pocho-dzących z terenów podhalańskich oraz sympatyków i mi-łośników gór do utworzenia w naszej parafii ZwiązkuPodhalan. Spotkanie organizacyjne odbędzie się w czwartek27 czerwca w salce chóru parafialnego w dolnym kościele pomszy świętej wieczornej. Więcej informacji pod numeramitelefonu: 609 639 440 Mirosław Adamczyk i 501 431 422Władysław Podgórny. Zapraszamy!

REDAKCJA KONTAKT Z PARAFIĄ

Redaktor naczelny Ks. Tomasz – topolski.tomasz91@gmail.com

Teksty Ewa Rola, Maria Rusiecka, Katarzyna Tamowicz, Lucyna Witek, Piotr i Joanna BłędzcyKorekta Małgorzata Migdał Opracowanie graficzne Katarzyna Karczewska

ul. Kartuska 349, 80-125 Gdańsk, tel. 58 3-03-99-94

e-mail: jasien@diecezjagdansk.plwww.parafiajasien.gda.pl www.youtube.com/gdanskjasien

Biuro parafialne: wt i czw 16.00-17.00, sob 10.00-12.00

Numer konta Pekao SA II O/Gdańsk24 1240 1268 1111 0000 1541 8823

Strona 8

16 czerwca 2019 Nr 24 (42)/19

Tygodnik Parafialny Parafia pw. bł. Doroty z Mątew GDAŃSK JASIEŃ

UROCZYSTOŚĆ

PRZENAJŚWIĘTSZEJ

TRÓJCY

Rok liturgiczny C/I

I czytanie: Prz 8, 22-31 Mądrość zrodzona przed stworzeniem świata

Psalm: Ps 8, 4-5.6-7.8-9 Jak jest przedziwne imię Twoje, Panie!

II czytanie: Rz 5, 1-5 Pokój z Bogiem przez Chrystusa z Duchem Świętym

Ewangelia: J 16,12-15 Duch Prawdy doprowadzi was do całej prawdy

Papieska intencja ewangelizacyjna na miesiąc czerwiec: Za kapłanów, aby prowadząc wstrzemięźliwe i pokorne życie, z zaangażowaniem okazywali aktywną solidarność najuboższym.

Z Ewangelii według świętego Jana Apostoła:

Jezus powiedział swoimuczniom: „Jeszcze wiele mamwam do powiedzenia, ale terazjeszcze znieść nie możecie. Gdyzaś przyjdzie On, Duch Prawdy,doprowadzi was do całej prawdy.Bo nie będzie mówił od siebie,ale powie wszystko, cokolwieksłyszy, i oznajmi wam rzeczyprzyszłe. On Mnie otoczy chwałą,ponieważ z mojego weźmiei wam oznajmi. Wszystko, co maOjciec, jest moje. Dlategopowiedziałem, że z mojegobierze i wam objawi”.

KOMENTARZ:

Ty, Trójco Święta, jesteś Stwórcą, a ja Twoimstworzeniem. Widziałam w odrodzeniu, którego dokonałaśwe mnie przez krew Syna Twojego, że rozmiłowałaś sięw piękności swojego tworu.

O Przepaści, o Bóstwo wieczne, o Morze głębokie! Cóżmogłeś dać mi więcej nad siebie samego? Jesteś ogniem,który zawsze płonie i nie gaśnie nigdy. Jesteś ogniem,który spala w żarze swym wszelką miłość własną duszy;jesteś ogniem, który topi wszelki lód i który oświeca...

W świetle tym poznałam Ciebie i jesteś obecna w du-chu moim. Dobro najwyższe i nieskończone. Dobro ponaddobrami! Dobro szczęśliwe! Dobro niepojęte! Dobroniewyłowione! Piękności nad pięknościami! Mądrości nadmądrościami, raczej Mądrości sama! Ty, Chlebie aniołów,z ogniem miłości oddałeś się ludziom! Tyś jest szatą, któraokrywa wszelką nagość! Tyś jest pokarmem, który słodycząswą żywisz zgłodniałych. Jesteś słodyczą bez śladugoryczy.

(Modlitwa św. Katarzyny ze Sieny)

Strona 1

16 czerwca 2019 Tygodnik Parafialny Nr 24 (42)/19

T R Ó J C A Ś W I Ę T A T A J E M N I C A N I E P O J Ę T A

Wiara w istnienie trójjedynego Boga jest dog-matem i jedną z największych tajemnic chrześcijaństwa.Prawda ta ukazuje, że Bóg jest jeden w swojej naturze, alew trzech osobach. Osoby Boskie mają wspólną naturęBożą, wszystkie przymioty i działania, natomiast tym co jeróżni jest pochodzenie, gdyż Bóg Ojciec nie pochodzi odnikogo, Syn Boży pochodzi od Ojca, a Duch Świętypochodzi przez wspólne tchnienie miłości od Ojca i Syna.

Na kartach Ewangelii Pan Jezus wiele razy mówio swoim Ojcu oraz o Duchu Świętym jako o odrębnychOsobach Boskich. W trakcie chrztu Jezusa ma miejsceobjawienie całej Trójcy Świętej: Syn Boży stoi w Jordanie,Bóg Ojciec mówi o umiłowanym Synu, natomiast DuchŚwięty pojawia się w postaci gołębicy (Łk 3,22-23). PrzedWniebowstąpieniem Pan Jezus sam mówi do Apostołów:Idźcie i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztuw imię Ojca i Syna i Ducha Świętego (Mt 28,19). Na innymmiejscu znów możemy przeczytać znamienne słowa: Gdyprzyjdzie Pocieszyciel, którego Ja wam poślę od Ojca,Duch Prawdy, który od Ojca pochodzi, On będzieświadczył o Mnie (J 15,26).

Istnienie Trójcy Świętej było od początku trudnedo pojęcia przez ludzki umysł. Od pierwszych wiekówchrześcijaństwa toczyły się spory teologiczne na temat

pochodzenia Chrystusa oraz miały miejsce ataki herety-ków (arian), którzy negowali bóstwo zarówno Chrys-tusa, jak i Ducha Świętego. W wyniku takiej sytuacjiKościół starał się jeszcze mocniej podkreślać prawdęwiary o Trójcy Świętej poprzez wprowadzenie spec-jalnych modlitw liturgicznych. Około roku 800 zostałanapisana również Msza św. wotywna o Trójcy Świętej.W wieku XII św. Jan z Matha i św. Feliks Valois założylizakon trynitarzy, którzy mieli czcić prawdę o Trójcy.Innym znanym czcicielem Trójcy był św. Patryk –apostoł Irlandii, który tajemnicę Trójcy Przenajświętszejmiał tłumaczyć obrazem trójlistnej koniczyny. Samąuroczystość Świętej Trójcy obchodzono lokalnie w be-nedyktyńskich klasztorach we Francji jeszcze przedwiekiem X, natomiast oficjalnie święto to zostało wpro-wadzone jako obowiązujące w całym Kościele w roku1334 przez papieża Jana XXII.

W sztuce chrześcijańskiej symbolika TrójcyŚwiętej pojawia się już w IV wieku, gdzie na pewnymsarkofagu Trójca przedstawiona jest w postaci trzechosób ludzkich. W wieku V spotykamy się już z niecoinną symboliką, gdyż Bóg Ojciec widnieje jako osobaludzka, Syn Boży jako baranek, a Duch Święty w postacigołąbka. Późniejszymi symbolami są także: trójkąt,który często otaczano słońcem oraz trianguł – czyliumieszczone na jednym drążku trzy świece na trzechrozgałęzieniach. Od wieku XII rozpowszechnił się znanynam do dziś symbol Trójcy Świętej: Boga Ojca przed-stawionego w postaci starca siedzącego na tronie, SynaBożego rozpiętego na krzyżu, który jest oparty o kolanaBoga Ojca oraz Ducha Świętego w postaci gołębicy.

Strona 2

16 czerwca 2019 Tygodnik Parafialny Nr 24 (42)/19

Antoniemu już za życia towarzyszyła opinia świętości,zmarł w piątek 13 czerwca 1231 roku w Padwie posłowach: - „ Widzę Pana mego!”.

Kanonizacja nastąpiła w niecały rok, bo już 30 maja1232 roku. Dokonał jej papież Grzegorz IX, który znałświętego osobiście. W ciągu roku zebrano tak dużą ilośćświadectw o cudach, że do procesu kanonizacyjnegowłączono tylko ich część - pięćdziesiąt trzy cuda. W 1263roku podczas otwarcia trumny ze szczątkami świętegoAntoniego, stwierdzono, że ciało uległo całkowitemurozkładowi, natomiast język zachował się w nienaru-szonym stanie, i to on został umieszczony w relikwiarzu.

Od XIII wieku świętego Antoniego uważa się za cudo-twórcę i patrona: biednych, nieszczęśliwych i zagubionych, spraw rodzinnych, w tym pomocnika w znale-

zieniu wartościowego współmałżonka, rzeczy zagubionych, obrońcę przeciwko szatanowi, grzechom i nało-

gom. Opiekuje się podróżującymi, chroni przed złodziejami,

niesie ulgę w cierpieniu chorym, biednym i zakło-potanym. Za jego przyczyną dokonuje się wieleuzdrowień.

Najczęściej przedstawiany jest w franciszkańskim strojuzakonnym, z Dzieciątkiem Jezus na jednym ręku i z bo-chenkiem chleba w drugim.

Jezus w postaci bezbronnego, małego dziecka na rękuAntoniego symbolizuje ufność jaką Pan Bóg obdarzyłświętego, powierzając mu pod opiekę Dzieciątko. Wiążesię z tym też legenda, że pewnego dnia ktoś chciałpodpatrzyć świętego Antoniego, jak się modli. Uchyliłdrzwi do jego izby i zobaczył, że Antoni trzyma książkę,a na jej kartach siedzi roześmiane Dzieciątko.

Z bochenkiem chleba wiąże się inne, autentycznewydarzenie. W Tuluzie w 1890 roku Francuzka LudwikaBouffier obiecała świętemu Antoniemu, że jeśli jejpomoże otworzyć drzwi do sklepiku, które się zacięły i niktnie dawał rady ich otworzyć, ona przekaże jałmużnę dlaubogich. Po złożeniu obietnicy drzwi bez najmniejszegotrudu zostały otwarte. Ludwika Bouffier zainicjowaładzieło zwane Chlebem świętego Antoniego. W dniupamiątki liturgicznej Świętego- 13 czerwca, w kościołachpod jego wezwaniem rozdaje się małe chlebki, a w zamianwierni składają dobrowolną ofiarę do puszek dlabiednych.

W wielu polskich kościołach znajduje się figurkaświętego Antoniego. W naszym kościele błogosławionejDoroty z Mątew, w bocznej nawie obok obrazu JezusaMiłosiernego stoi również figurka tego Świętego. Modlącsię do niego, możemy być pewni, że nie odmówi nampomocy. A puszka z datkami pokazuje, że nawet z niebapragnie troszczyć się o biednych.

Święty Antoni upodobał sobie naród polski i chcącbyć bliżej nas, 8 maja 1664 roku objawił się SzymonowiTkaczowi ze wsi Radecznicy, na Łysej Górze. Powiedziałdo niego: „ Jam jest święty Antoni. Mam to z woliNajwyższego Pana, abym tobie opowiedział, iż na tymmiejscu Chwała Boga Najwyższego odprawiać się będzie.Przeze mnie chorzy, ślepi, chromi i różnymidolegliwościami utrapieni znajdować i otrzymywać będąpociechy swoje. Chorzy zdrowie, ślepi wzrok, chromichód, zgoła wszyscy uciekający się na to miejsce bez łaskinie odejdą”.

Święty dotrzymuje słowa, czego dowodem są dodziś liczne podziękowania, wota wdzięczności i świa-dectwa cudów.

Na koniec przytoczę historię pięknej przyjaźnipomiędzy Świętym a małą dziewczynką. Dziewczynkaw końcu urosła, została mamą, a potem babcią. Ichwzajemna, szczególna więź trwa do dziś. A wszystkozaczęło się od tego, że mała Urszulka nie umiała napisaćcyfry: 3. W klasie, a był to wrzesień 1945, była naj-młodszą uczennicą. Siedziała z tyłu, przed nią samestarsze dryblasy, przez wojnę opóźnione w nauce.

Tata - kierownik szkoły i nauczyciel matematykiw jednej osobie, prędki i niecierpliwy, rózgą próbowałuzdolnić swoją latorośl. Nie pomogły krzyki, płacz, trójkanie chciała się napisać, pojawiały się dwa pagórki alboskrzydła ptaszka. W odsiecz przyszła babcia, zrugałakrewkiego zięcia, a wnuczce podarowała małą figurkęświętego Antoniego. Powiedziała: „Módl się do świętegoAntoniego, on ci zawsze pomoże”. Dziewczynka wyścis-kała figurkę, pomodliła się szybciutko i pobiegła doinnych dzieci. Następnego dnia bez trudu napisała cyfrętrzy. Niedługo potem przyśniła, że przyszedł do niejzakonnik w kapturze, w brązowym habicie, przepasanysznurem i rzekł: „ Pamiętaj, abyś od dziś codzienniemówiła Anioł Pański”. Na to Urszulka zerwała się z łóżkai zaczęła głośno się modlić. Pobudziła wszystkichdomowników, lecz dopiero kiedy skończyła mówić AniołPański, opowiedziała, co się przydarzyło. Od tej porydziewczynka trzy razy dziennie odmawiała Anioł Pański.

Dokończenie na stronie 8

Strona 7

16 czerwca 2019 Tygodnik Parafialny Nr 24 (42)/19

Święty Antoni – chwalebny cudotwórcaŚwięty Antoni jest jednym z najbardziej popularnych i skutecznych świętych. W swoim życiu tak mocno

ukochał Pana Jezusa, że poświęcił dla niego wszystko. W zamian otrzymał dar wypraszania łask i spełniania próśb.W związku z tym, że nikomu nie odmawia w potrzebie, stał się również najbardziej zapracowanym świętym.

Urodził się około 1195 roku w Lizbonie jakoFernando Martim de Bulho`ese Taveira Azevedo. Dziękizamożności rodziców otrzymał bardzo solidne wy-kształcenie. Od zawsze jego największym pragnieniembyło poświęcić się Bogu. Dlatego w 1209 roku wstąpił dozakonu Kanoników Regularnych św. Augustyna. Prze-bywając tam stwierdził, że potrzebuje dla siebie większejdyscypliny i więcej miejsca na wyciszenie i kontemplację.Dołączył więc w 1220 roku do Braci Mniejszych św.Franciszka. Stał się wówczas bratem Antonim. Kiedyusłyszał o męczeńskiej śmierci pięciu franciszkańskichmisjonarzy zamordowanych przez muzułmanów wMaroku, postanowił udać się tam, by również oddaćżycie za wiarę. Plany Boże względem niego były inne. Nastatku zachorował na febrę, i zmuszony był powrócić.Jednak statek, którym wracał wiosną 1221 roku doPortugalii, z powodu burz morskich przybył do brzegówSycylii.

Antoni zaczął wędrować po włoskich drogachwszędzie głosząc Dobrą Nowinę. Dzięki porywającymkazaniom zyskiwał ogromną popularność, a treść kazańdotarła do samego św. Franciszka, który uczynił gonauczycielem teologii w zakonie Franciszkańskim w Bo-lonii.

W dalszym ciągu głosił kazania i przez brataEliasza, późniejszego następcę św. Franciszka zostałustanowiony „generalnym kaznodzieją zakonu”. Prze-mierzał różne zakątki ziemi, często niebezpieczne i wszę-dzie mówił o Bogu. Ze względu na pogarszający się stanzdrowia został zwolniony z funkcji prowincjała, a kar-dynał papieski zlecił Antoniemu spisanie kazań naposzczególne święta roku liturgicznego.

Do Padwy przybył na przełomie 1227/28 roku i osiadłw klasztorze Najświętszej Marii Panny. W 1231 rokupoprowadził dla wiernych czterdziestodniowe rekolekcje,które zaowocowały licznymi nawróceniami. Swojemupowołaniu oddawał się bez reszty, potrafił spowiadaćcałymi dniami, bez przerwy, zapominając o posiłkach.Dużo się modlił, rozczytywał w Piśmie Świętym, pisał. Byłbardzo wrażliwy na krzywdę ludzką i niesprawiedliwość.Wspierał biednych i pomagał im, jak tylko mógł. Już zajego życia dochodziło do cudownych uzdrowień i nie-zwykłych Bożych ingerencji.

Oto garść takich przykładów:

Pewien młody mężczyzna spowiadając sięAntoniemu, powiedział, że w złości kopnął swojąmatkę. Usłyszał, że lepiej mu było odciąć sobie nogę niżtak postąpić. Chłopak pod wrażeniem tych słów wróciłdo domu i odciął sobie stopę. Zrozpaczona matkapobiegła do Antoniego i razem z nim wróciła do domu.Antoni pomodlił się nad nieszczęsnym chłopcem i stopaw sposób cudowny natychmiast się zrosła.

Innym razem do spowiedzi przystąpiłmężczyzna, który zapisał na kartce swoje grzechy. Byłtak bardzo stremowany spowiedzią, że nie mógłwykrztusić żadnego słowa. Święty Antoni wziął kartkęi zaczął odczytywać jego grzechy. Przeczytany grzech,znikał z kartki papieru.

Kiedy dwudziestomiesięczny chłopczyk wpadłdo misy z wodą i utopił się, zrozpaczona matka cucącsynka obiecała świętemu Antoniemu, że jeśli gouratuje, to ona ofiaruje biednym tyle zboża, ile waży jejdziecko. Dziecko ożyło. Od tej pory datuje się zwyczaj,że wraz z prośbami kierowanymi do świętegoAntoniego, składa się również datek dla ubogich.

Strona 6

16 czerwca 2019 Tygodnik Parafialny Nr 24 (42)/19

„Musimy odkryć piękno świadectwa Zmartwychwstałego, porzucając postawy samoodniesienia, wyrzekając sięzatrzymywania darów Bożych i nie ulegając przeciętności. Ponowne zjednoczenie kolegium apostolskiego pokazuje,że w DNA wspólnoty chrześcijańskiej znajduje się jedność i wolność od samych siebie, które pozwalają nam nie baćsię różnorodności, nie przywiązywać się do rzeczy i darów oraz stawać się martyres - jaśniejącymi świadkami Bogażywego, działającego w historii”.

Radość świętowaniaW pięknym czasie, w oktawie Zesłania Ducha Świętego grupa z dzieci

z naszej parafii przyjmie po raz pierwszy Komunię świętą – „Ciało i Krew wraz z duszą i Bóstwem Pana Naszego Jezusa Chrystusa”.

Dopuszczenie dzieci do przyjmowania Komunii św.zawdzięczamy papieżowi Piusowi X, który jako dzieckodrążył rodzicom dziurę w brzuchu, że on też chceprzyjmować Ciało Pańskie. Rodzice wysłali go ze sprawą doproboszcza, a ten do biskupa. Na pytanie biskupa „A co ty,dziecko, wiesz na temat Ciała Pańskiego?” przyszły papieżodparł: „To jest Chrystus. Ksiądz biskup wie coś więcej?”.Od hierarchy dowiedział się prawo kościelne zabraniadzieciom przyjmowania Komunii św. I że jak kiedyśzostanie papieżem, będzie mógł to zmienić i jak wiemy taksię stało. Od 1910 r. dzieci mogą przyjmować Komunię św.wystarczy, że rozumieją kogo spożywają. Zazwyczajprzyjmujemy po raz pierwszy Komunię św. W wieku 8-10lat (tak jest w naszej diecezji), episkopat Polski zaleca wklasie 3, ale są diecezje, gdzie większość dzieci w wieku 6lat już przystąpiła do Komunii św. Mówi się wówczas o tzw.wczesnej Komunii św. Rodzice, którzy chcieliby, aby ichdziecko przystąpiło wcześniej powinni pytać w swoichparafiach o taką możliwość.

Kilka słów o przygotowaniach

Dla Rodziców przygotowania do przyjęcia przezdziecko Komunii św. rozpoczynają się z chwilą ochrzczenia,to rodzina jest najważniejszą szkołą wiary, modlitwy i wta-jemniczenia sakramentalnego i nic nie zastąpi osobistegoświadectwa rodziców. Dopiero później w przygotowaniawłącza się katechezę w szkole i zwykle w parafii podczasMszy św. dedykowanych przygotowującym się rodzinom.To na dorosłych - rodzinie, katechetach spoczywaodpowiedzialność za rozłożenie akcentów w czasieprzygotowań i podczas samej uroczystości - Chrystus jestnajważniejszy, a nie miejsce w ławce i dewocjonalia.

Dobrze byłoby zadbać, aby rozmowy zwłaszcza w do-mu toczyły się wokół tego niezwykłego spotkania, a niewokół prezentów i menu. Warto zachęcać dalszą i bliższąrodzinę, do tego aby ofiarując coś dziecku w dniu 1. Ko-munii św., wybierała upominki w taki sposób, aby dziękitym upominkom dziecko zbliżyło się do Pana Boga – jakpieniądze, to może z przeznaczeniem na celcharytatywny albo pielgrzymkę, jak zegarek to np. Po to,aby odliczać czas do następnego spotkania z PanemJezusem.

Dwa sakramentyPrzyjęcie Komunii św. poprzedza przystąpienie do sak-

ramentu pokuty i pojednania. Są różne praktyki przys-tępowania przez dziecko do tego sakramentu po razpierwszy - przeważa model spowiedź próbna na kilka ty-godni przed Komunią św. i spowiedź przed dzień 1. Ko-munii św. Wówczas nie świętuje się przystąpienia po razpierwszy do sakramentu pokuty i pojednania. Ale są teżtakie miejsca – domy, parafie, gdzie rozdziela się w cza-sie moment przystąpienia przez dziecko do sakramentupokuty i dzień 1. Komunii św. dbając o to, aby przystą-pienie do sakramentu pokuty podkreślić.

Pomocne materiały:• „Znaki życia. 40 zwyczajów katolickich i korzenie

biblijne”, Scott Hahn• Katechizm Kościoła Katolickiego• Katecheza Papieża Franciszka o rodzinie• „Piotrek i Ania idą do Pierwszej Komunii św.”, Piotr

Giertych• „W co wierzymy”, Leo Trese

Katarzyna Tamowicz

Strona 3

16 czerwca 2019 Tygodnik Parafialny Nr 24 (42)/19

B O Ż E C I A Ł O„Ile zdołasz, sław Go śmiało" św. Tomasz z Akwinu

Pełna nazwa tego święta brzmi Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej. Przypada w pierwszy czwartek po niedzieli Trójcy Świętej, w tym roku to 20 czerwca.

HistoriaUstanowienie tego święta miało miejsce w XIII w.Związane było ze średniowieczną pobożnością eucha-rystyczną oraz potrzebami doświadczania Chrystusa podpostacią hostii. Źródła podają, że bezpośrednim zda-rzeniem, które miało wpływ na ustanowienie tego świętabyły widzenia, których doświadczyła bł. Julianna deRetine, przełożona klasztoru augustianek w Mont Car-nillon w pobliżu Liege. Od wczesnych lat dziecięcych,osierocona, wychowywana była w klasztorze sióstr au-gustianek. Znana była z pobożności i czci oddawanejszczególnie Najświętszemu Sakramentowi. Pilnie i z ogro-mną dyscypliną pilnowała augustiańskich reguł. Różneźródła przekazują informacje o tym, że święto nie zostałoustanowione bez przeszkód. Wspomniane objawieniamiały miejsce w 1245 r. Jezus zażyczył sobie byustanowiono święto ku czci Eucharystii właśnie naczwartek po święcie Trójcy Świętej. Julianna powierzyłaswoją misję biskupowi Liege, Robertowi. Po zbadaniuwidzenia, w roku następnym biskup Liege ustanowiłświęto w swojej diecezji. I tu historia nieco siękomplikuje. W 1264 r. papież Urban IV przygotował bullęwprowadzającą uroczystość Bożego Ciała jako świętoKościoła powszechnego. Bezpośrednim zdarzeniem, któreprzyczyniło się do ostatecznego jego ustanowienia miałobyć zdarzenie, które miało miejsce w Bolsenie.

Tamże, kapłan Piotr z Pragi, pielgrzymujący do grobuświętych Piotra i Pawła w Rzymie, zatrzymał się bypomodlić się przy grobie św. Krystyny, pochodzącejstamtąd. Podczas odprawiania Mszy Świętej, kapłan,targany wątpliwościami dotyczącymi obecnościChrystusa w Eucharystii, podczas konsekracji spostrzegł,że hostia krwawi. Niedaleko, w miasteczku Orvieto,rezydował papież, do którego szybko ta informacjadotarła, i na zlecenie którego przeprowadzono stosowneczynności potwierdzające cud eucharystyczny. Wśródbadających zdarzenie byli podobno św. Tomasz z Akwinui św. Banawentura Bognoreggio. Pod wpływem tych nie-zwykłych zdarzeń papież polecił św. Tomaszowi z Akwinuopracowanie tekstów liturgicznych do Mszy Świętej i Li-turgii Godzin. Jednak nagła śmierć papieża przerwałaproces, który miał uświetnić Boże Ciało. Papież KlemensV (1305-1314) odnowił to święto, a papież Jan XXII(1316-1334) zatwierdził je dla całego Kościoła. W 1391 r.papież Bonifacy IX nakazał obchodzić Boże Ciałowszędzie tam gdzie dotychczas tego nie czyniono.

Sama procesja została wprowadzona nieco później niżświęto. Początkowo miało ono charakter adoracyjny.W czasach reformacji celem procesji było mani-festowanie wiary w dogmat o przeistoczeniu, któremureformatorzy zaprzeczali. W miastach lub rejonachzamieszkałychw większości przez protestantów katolicy musieliodstąpić od procesji lub przynajmniej uczynić jeskromniejszymi. Zdarzały się zamieszki w czasie procesji,napadano na jej uczestników, szydzono z nich,ograniczano trasę procesji, zezwalano na mniejszą ilośćołtarzy.

Na Soborze Trydenckim, w 1515 r. tak napisano o ku-lcie Najświętszego Sakramentu: „Oświadcza też, świętySobór, że nabożnie i w duchu głęboko religijnym wpro-wadzono do Kościoła zwyczaj, ażeby corocznie jakimśdniem świątecznym czczono szczególnie uroczyście tennader wzniosły i godny uwielbienia Sakrament i żebyobnoszono Go w procesjach z czcią i chwałą po ulicachi placach publicznych. Jest to bowiem ze wszech miarsłuszne, że ustanowiono pewne dni, kiedy to wszyscychrześcijanie w sposób szczególny i poniekąd wyjątkowywyrażają wdzięczną pamięć Panu i Odkupicielowi za takniewymowne i prawdziwie Boskie dobrodziejstwo,przedstawiające nam zwycięstwo i triumf Jego śmierci.”

Strona 4

16 czerwca 2019 Tygodnik Parafialny Nr 24 (42)/19

Kontynuacja Wielkiego Czwartku i Wielkiego Piątku.

Uczczenie Bożego Ciała w postaci Eucharystii jestustanowione na pamiątkę Wielkiego Czwartku.Z racji Triduum Paschalnego i poważnej atmosferywielkiego tygodnia nie ma możliwości w radosny sposóbsławić i wielbić Boga za ten dar. Dlatego Boże Ciałozostało uznane za kontynuację czczenia darów WielkiegoCzwartku.

Jak przytoczona przeze mnie cała nazwa świętawskazuje – jest to święto nie tylko Ciała ale także KrwiPańskiej. Początkowo jednak uroczyści te były ob-chodzone oddzielnie. Papież Pius IX w 1849 r. ustanowiłświęto ku czci Najdroższej Krwi Chrystusa i wyznaczył jena pierwszą niedzielę lipca. Odtąd cały miesiąc byłpoświęcony tej tajemnicy. Papież Pius X przeniósł toświęto na dzień 1 lipca. W 1933 r., na pamiątkędziewiętnastu wieków, jakie upłynęły od przelania KrwiChrystusowej, papież Pius XI podniósł je do rangi świątpierwszej klasy. Świętymi, którzy szczególnie wsławili sięw uwielbieniu Krwi Chrystusa byli św. Kasper de Buffalo(założyciel zakonu Najdroższej Krwi Pana Jezusa) oraz św.Maria de Mattias (założycielka zgromadzenia AdoratorkiKrwi Chrystusa). Dla obu tych zgromadzeń 1 lipca jestobchodzony uroczyście. Święty papież Jan XXIIIzatwierdził z kolei Litanię do Najdroższej Krwi PanaJezusa.

Tak jak Boże Ciało jest rozwinięciem treściWielkiego Czwartku, tak uroczystość Najdroższej KrwiJezusa jest kontynuacją Wielkiego Piątku. Eucharystia jestjednak ofiarą Najświętszego Ciała i Krwi Pana Jezusa,dlatego też reforma liturgii z roku 1968 złączyła obie teuroczystości w jedno święto.

Boże Ciało w Polsce

W Polsce po raz pierwszy obchodzenie uroczystościBożego Ciała odnotowano w 1320 roku, w Krakowie.Mówią o tym krakowskie statuty synodalne biskupaNankera. W 1327 r. w Krakowie wybudowano kościół pw.Bożego Ciała. Pierwszy opis tej uroczystości w Polsceprzekazuje Ordinale Plocense, pochodzi on z XIV w. Jestw nim mowa o czterech ołtarzach i czytaniu przy nichpoczątków kolejnych Ewangelii – Mateusza, Marka,Łukasza i Jana. Tradycja czterech ołtarzy zostałazachowana do dzisiaj. Przy każdym ołtarzu śpiewane sąfragmenty Ewangelii mówiące o Eucharystii. Udzielanejest błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem przykażdym ołtarzu lub na końcu procesji.

W Polsce trasa przejścia procesji przyozdobiona jestkolorowymi proporczykami, okna domów przyozdabianesą symbolami eucharystycznymi i obrazami religijnymi.Dla porównania w niektórych częściach Włoch lubAmeryce Łacińskiej ulice, którymi przechodzi procesjawykładana jest kwiatami. W Hiszpanii kwiatami dekorujesię ściany domów. W wielu miastach włoskich natomiastz okolicznych domów zrzucane są barwne kartki z dru-kowanymi hasłami eucharystycznymi.

Zarówno w Polsce jak i w innych krajach Europy,gdzie obchodzono Boże Ciało i gdzie tradycja procesjiusankcjonowała się, powstawały równolegle przed-stawienia tematyczne procesjonalne a także sceniczne.Były one częścią uroczystości i odbywały się przyposzczególnych ołtarzach lub przybierały formę samo-dzielnego przedstawienia.

Ewa Rola

Strona 5