Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Turizm Teknik Komite Raporu 1
Başkan: Prof. Dr. Ali BAŞ Başkan Yardımcıları: Yrd. Doç. Dr. Abdurrahman DİNÇ, İbrahim KAYNAK, S.İbrahim DURMUŞ
Raportörler: Ahmet UYAROĞLU, Öğr. Gör. Perihan TUNÇ, Tugay ARAT
Sorumlu Uzman: Nurten ELVAN KÖKSOY
Komite/Çalışma Grubu üye sayısı: 28
Yapılan Toplantı Sayısı: 6
İL KURUM İSİM KONYA ARGEON TUR S.İBRAHİM DURMUŞ
KONYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ DR. CEMİL EVİRGEN
KONYA DEDAMAN OTEL İNSAN KAYNAKLARI MÜDÜRÜ AHMET UYAROĞLU
KONYA DEMİRELLER TURİZM AHMET OKUR
KONYA DEMİRELLER TURİZM KAZIM DEMİREL
KARAMAN DEMOSAN HOTEL İBRAHİM KAYNAK
KONYA DERVİŞ OTEL MUAMMER UÇAR
KONYA HİLTON GARDEN INN KONYA ÖZKAN BİKİŞ
KONYA İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ AHMET AKKÜLAH
KARAMAN İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ CENGİZ ORTA
KONYA KOP BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI MAKBULE TERZİ
KONYA NEÜ. TURİZM FAK. DEKAN YARD. TURİZM İŞLETMECİLİĞİ ÖĞRETİM ÜYESİ
YRD. DOÇ. DR. YASİN BİLİM
KONYA NEÜ. TURİZM FAK. TURİZM REHBERLİĞİ ÖĞRETİM ÜYESİ YRD. DOÇ. DR. ÖZGÜR ÖZER
KONYA NEÜ. TURİZM FAK. DEKAN YARD. GASTRONOMİ VE MUTFAK SANATLARI BÖLÜM BAŞKANI
DOÇ. DR. H.FERHAN NİZAMLIOĞLU
KONYA NEÜ. TURİZM FAK. TURİZM REHBERLİĞİ BÖLÜM BAŞKANI YRD. DOÇ. DR. ABDURRAHMAN DİNÇ
KONYA RÜYA TURİZM M.ERTUĞRUL ÖZDEMİR
KONYA S.Ü. EDEBİYAT FAKÜLTESİ ARŞ. GÖR. İLKER METE MİMİROĞLU
KONYA S.Ü. EDEBİYAT FAKÜLTESİ PROF. DR. ALİ BAŞ
KONYA S.Ü. EDEBİYAT FAKÜLTESİ DOÇ.DR. ALİ TEMİZEL
KONYA S.Ü. MESLEKİ EĞİTİM FAKÜLTESİ SANAT VE TASARIM FAKÜLTESİ ÖĞR. GÖR. PERİHAN TUNÇ
KONYA S.Ü. SOSYAL BİLİMLER MYO TUGAY ARAT
KONYA S.Ü. TURİZM İŞLETMECİLİĞİ VE OTELCİLİK YÜKSEK OKULU DOÇ.DR. METE SEZGİN
KONYA S.Ü. TURİZM İŞLETMECİLİĞİ VE OTELCİLİK YÜKSEK OKULU YRD. DOÇ. ŞAFAK ÜNÜVAR
KONYA S.Ü. TURİZM İŞLETMECİLİĞİ VE OTELCİLİK YÜKSEK OKULU DOÇ.DR. ABDULLAH KARAMAN
KONYA S.Ü. ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ YRD. DOÇ. DR. AHMET TUĞRUL POLAT
KONYA SELÇUK OTEL AHMET ERDEM
KONYA TURİZM ELÇİLERİ DERNEĞİ ALİ OSMAN SABANCI
KONYA TÜRKİYE SEYEHAT ACENTALARI BİRLİĞİ MUSTAFA ULU
Turizm Teknik Komite Raporu 2
1 GİRİŞ
2014 2023 Konya Karaman Bölge Planının bölge aktörleri tarafından benimsenmesi için
21.12.2011 tarihinde yapılan 7. Kalkınma Kurulu toplantısında kurulan "Sanayi, Tarım ve
Gıda, Hizmetler, Turizm ve Sosyal Kalkınma İhtisas Komisyonları" ve bu komisyonların altında
çalışması gereken "Teknik Komiteler" oluşturulmuştur. Komisyon ve komite üyelerinin
belirlenme çalışmalarına sonraki süreçte de devam edilmiş olup ayrıca Çevre ve Şehircilik
teknik komitesi oluşturulmuştur. Bu komiteler altında ise, 12 tane çalışma grubu
belirlenmiştir. Bunlar; Arge-Yenilikçilik-İnovasyon, Dış ticaret-Lojistik, Enerji, İşgücü-İstihdam,
Toprak ve Su, Bitkisel Üretim, Hayvansal Üretim, Gıda, Hizmetler, Sosyal Kalkınma, Turizm,
Çevre ve Şehircilik çalışma gruplarıdır.
Bu çalışma sonucunda oluşturulmuş raporların bölge planına girdi sağlayabilecek
nitelikte olması için gönüllü katılım temel ilke olarak benimsenmiştir. Öncelikle Teknik
Komite çalışma grubu üyelerinin belirlenmesi için paydaş analizi yapılmıştır. Paydaş
analizinden sonra tüm paydaşlarla irtibata geçilerek çalışma hakkında bilgi verilmiş ve katılım
sağlayıp sağlamak istemeyecekleri sorulmuştur. Böylelikle çalışmanın gönüllülük esasına
dayanması sağlanmıştır.
Bu aşama da yapılan toplantılar ile tarımdan sanayiye, turizmden sosyal politikalara
kadar oldukça geniş bir yelpaze de Konya - Karaman olarak gerçekleştirmek istediğimizi
kalkınma hedeflerine ulaşabilmek için gerekli olan öncelik ve tedbirlerimiz alanında uzman
paydaşlarımız ile belirlenmeye çalışılmıştır. 12 gruptan oluşan Teknik Komiteler ajans
uzmanlarının koordinasyonunda çalışmalarını yürütmüştür. Teknik Komite çalışmalarında
toplamda 49 toplantı gerçekleştirilmiştir. Bu toplantılar sonucunda Teknik Komiteler
tarafından öncelik ve stratejilerin belirlendiği Özel İhtisas Raporları oluşturulmuştur.
Turizm Teknik Komite Raporu 3
2 MEVCUT DURUM
İlkçağlardan itibaren insanlar, gezip-görmek, çeşitli etkinliklere katılmak ve şifa bulmak
(kaplıca ve içmelerin yer aldığı alanlar) amacıyla turizm hareketlerine katılmışlardır. Turizm
sosyo-ekonomik bir olaydır. İnsanların dinlenme-tatil ve yeni yerler görmek amacıyla seyahat
etmeleriyle ortaya çıkar. Emek yoğun bir sektör olan turizm sektöründe, dünyadaki asıl
gelişmeler II. Dünya Savaşı’ndan sonra yaşanmış ve hızla büyüyen ve genişleyen bir gelişim
sürecine girmiştir.
Seyahat edenlere hizmet amacıyla turizm sektörü oluşmuş ve hızla bu sektör
büyümeye başlamıştır. Turizm beraberinde, Taşımacılık, konaklama-otelcilik, yiyecek-içecek,
hediyelik eşya sektörü gibi birçok sektörü de etkilemektedir.
Turizm, Ülkeye daha çok turist gelmesi için hizmet kalitesini artırmaya çalışan, Değişik
modern pazarlama yöntemleriyle gelir düzeyi yüksek turistleri çekmeyi hedefleyen, Kültür ve
doğa mirasını koruyan ve onu sürdürülebilir kılan, Sektörde rekabet üstünlüğü yaratarak, en
iyi hizmeti sunan, Yeni turizm çeşitleriyle dünyada potansiyel turistleri, çekmeye çalışan bir
sektördür.
Turizm, Bölgesel ekonomik kalkınmayı destekleme, Cari açığımızı kapatmaya katkı
sağlama, döviz girdisi sağlama, İstihdam yaratıp işsizliği azaltma, Kültürel mirasın ve
çevremizin korunma, Bölgelerde sosyo-kültürel gelişmeye katkıda bulunma, Doğal ve kültürel
çevrenin korunmasına katkıda bulunma, gibi faydalar sağlayabilmektedir.
Turizm, birçok ülkede ekonomik, sosyal ve çevresel gelişmenin önemli bir nedeni
olmakla birlikte temel amaç, gelişmenin sürdürülebilir olması, kaynakların doğru kullanımı ile
bugünkü ve gelecekteki toplumların yaşam kalitesinin iyileştirilmesidir.
2.1 TURİZM’DE EĞİLİMLER
Gelecek yılların eğilimleri, turist özellikleri, otelcilik yaklaşımları, pazarlama gibi
konulara ilişkin olarak ele alınmıştır.
2.1.1 Turistlerin özellikleri
Daha sık ve kısa süreli tatile çıkıyor.
Tatil kararını daha geç veriyor (teknoloji ön plana çıkıyor).
Marka bilinci artıyor, marka sadakati yaratma başlıyor.
Teknoloji kullanımı hızla artıyor. İnternet tatil kararını çok etkiliyor.
Daha bilinçli destinasyon ve ürün seçimi,
Çevreye daha duyarlı,
Uluslararası seyahatler konusunda bilgili,
Paket tur dışında kişiselleştirilmiş turlar arıyor.
Turizm Teknik Komite Raporu 4
Tatil konusunda eğitimli ve daha profesyonel oluyorlar.
Tatil kararı öncesi interneti kullanıyorlar. Almanya’da %50
Son dört yılda Avrupa online seyahat Pazar hacmi 3 kat büyümüştür.
Otantik tatil arayışları ön planda oluyor.
2.1.2 Otelcilikte Yeni Yaklaşımlar
Nicelik değil nitelik ağırlıklı turizme girmeliyiz.
Beton değil, doğa içinde, tarihi bölgede, kültürel çevrede butik otelcilik, hizmet kalitesi yüksek oteller.
Bin yataklı otelleri unutulmalı.
Orta sınıfa hitap eden oteller açılmalı.
2.1.3 Turizmde Pazarlama
Mobil pazarlama, önümüzdeki 5 yıl içinde, broşürlerin ortadan kalkarak, tanıtım ve satışların mobil cihazlar üzerinden olacağı düşünülmektedir.
Web siteleri artık satış amaçlı kullanılmaya başladı.
Avrupa’da turizm endüstrisinde online pazarlamaya ciddi bir talep oluştuğunu TUI yetkilileri açıklıyor. Seyahat ve otelcilik alanlarında online satışlar hızla artıyor.
2.1.4 Dünya Turizm Örgütüne Göre Eğilimler1
Gelecek yılların eğilimleri ve tüketici profiline ilişkin olarak Dünya Turizm Örgütü tarafından hazırlanan "Tourism 2020 Vision" araştırmasından elde edilen bulgulara göre:
Bireylerin eğitim ve refah düzeyindeki yükselme artarak devam edecek ve deneyimli seyyah grubu büyüyecektir,
Ortalama insan ömrünün artmasına paralel olarak emeklilik süresi uzayacak 65 ve üstü yaş grubundakilerin toplam turizm aktiviteleri içerisindeki yeri artacaktır,
Bekar ve çocuksuz çiftler seyahate ve eğlenceye daha fazla zaman ve kaynak ayıracaklardır,
Ortalama çalışma süreleri kısalarak, tatile ayrılan süreler artacaktır,
Turizm gelişimi için sürdürülen kampanyaların etkisi artacaktır,
Turizm sektöründe temiz ticaret ve sürdürülebilir turizm gelişimine yönelik tüketici kampanyaları artacaktır,
Turist hareketlerinde kutuplaşma olacak, turistlerin bazılar rahatlık ve konfor ararken bazıları da macera arayacaktır,
Varış noktaları birer moda unsuru gibi anlaşılacaktır,
1 DPT, Turizm Özel İhtisas Komisyonu Raporu, 2006, Ankara, s. 5
Turizm Teknik Komite Raporu 5
Hedeflenen turistik ürün, eğlendirici, çevreyi koruyan ve eğitici unsurların biri veya hepsine dayalı olarak geliştirilecektir,
Turistik ürün çeşitlendirilmesi ve güçlendirilmesi için imaj oluşturma pek çok varış noktası için önde gelen koşul olacaktır,
Asyalı turistler turizm işletmecilerinin gözdesi haline gelecektir,
Yıl içerisinde seyahat sayısı ve uzun mesafeli seyahatler artış gösterecektir,
Diğer sektörlerde olduğu gibi turizmde de artan rekabet, teknolojik yenilik, hizmet kalitesi, tüketici bilinci ve tatmini gibi kavramları da beraberinde getirerek turizm sektörünün kendini yenilemesine neden olacaktır,
2.2 TÜRKİYE’DE TURİZM
Türkiye’de, turizm uzun kıyı turizmi ve teknolojisi basit bir iktisadi faaliyet olarak görülmüştür. Ancak bu yaklaşımdan uzaklaşıp, alternatif turizm potansiyellerinin de kullanılması gerektiği anlayışının yerleşmesiyle ülkemizin dünya turizminden aldığı pay hızla artmaya başlamıştır.
Grafik 1 Dünya Turizminde Türkiye'nin Yeri
Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı
2002 Yılında gelen turist sayısı bakımından dünyada 17. sırada olan Türkiye 2010
yılında 7. sırada yer aldı. 2002 yılında turizm geliri bakımından dünyada 12. sırada olan
Türkiye ülke sıralamasında 2010 yılında 9. sırada yer aldı.
30 yıl önce turist sayısı 1 milyon kişi, turizm geliri 300 bin Dolar. 30 yıl sonra (şimdi)
turist sayısı 32 milyon kişi, turizm geliri ise 23 milyar Dolardır. Dünyada turizmin büyüme
Turizm Teknik Komite Raporu 6
oranı %3, Türkiye’de ise bu oran %11’dir.2023 yılında Türkiye turist sayısını 50 milyon kişi,
turizm gelirini ise 50 milyar Dolar olarak beklemektedir.
Kaynak
Ülkemizde turizm sektöründe yaklaşık 3 milyon kişi istihdam edilmektedir. 1,5 milyonu
doğrudan, 1,5 milyonu dolaylı istihdam şeklindedir. Dünyada 225 milyon kişi turizmde
istihdam edilmektedir. Turizmde çalışanların Türkiye geneli istihdamındaki payı da son 10
yılda %3’lerden % 5’in üzerine çıkmıştır. Ülke genelindeki işsizlerin dağılımında da turizm
önemli bir yer teşkil etmektedir. Yıldan yıla değişmek kaydıyla, sektördeki işsizler, Ülke
genelinin yüzde 8-9’unu oluşturmaktadır.
Tablo 1 Yabancı Ziyaretçilerin Aylara Göre Dağılımı (Bin Kişi)
Yıl Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam
1986 79 77 138 183 232 234 316 338 277 231 151 128 2.384
1996 284 324 537 556 874 902 1.106 1.153 1.117 909 452 395 8.609
2000 334 354 435 721 986 1.079 1.526 1.419 1.369 1.178 602 424 10.427
2001 359 405 547 885 1232 1388 1777 1601 1440 1066 521 398 11.619
2002 307 426 676 853 1326 1458 1897 1900 1771 1420 663 560 13.257
2003 364 481 500 669 1146 1511 2131 2275 1874 1658 776 644 14.030
2004 534 608 784 1104 1799 1898 2591 2493 2125 1842 950 789 17.517
2005 699 693 1107 1349 2303 2403 3164 2859 2502 2107 1052 862 21.123
2006 667 627 922 1373 1919 2369 3110 2906 2267 1714 1020 927 19.819
2007 714 787 1100 1521 2288 2774 3624 3384 2799 2153 1177 1019 23.341
2008 783 896 1305 1648 2749 3306 4085 3762 2981 2462 1268 1091 26.337
2009 752 899 1208 1750 2719 3263 4343 3760 3136 2617 1404 1226 27,077
Turizm Teknik Komite Raporu 7
Yıl Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam
2010 809 953 1414 1744 3147 3500 4358 3719 3486 2840 1491 1166 28.632
2011 976 1080 1618 2291 3283 3781 4597 4077 3924 3040 1596 1195 31.456
2012 982 998 1461 2169 3233 3883 4571 *** *** *** *** *** ***
Kaynak:
Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçilerin aylara göre dağılımı ele alındığında yoğunluğun Haziran-Eylül döneminde olduğu görülmektedir. Son 10 yılın verilerine göre sezondaki dağılımda ilkbahar ve kış aylarının biraz daha fazla pay aldığı ortaya çıkıyor. Bu durumda Türkiye’de sezonun geçmiş 10 yıla göre uzadığı söylenebilir.
2010 yılı sonu verilerine göre bazı ülke gruplarının ülkemize gelen toplam turist sayısı içindeki paylarına bakıldığında en büyük payı %54,6 ile Avrupa Birliği ülkelerinin aldığı, ikinci en büyük payı ise %21,2 ile Bağımsız Devletler Topluluğu2’nun aldığı görülmektedir.
2001 yılı verilerine göre;
Ülkemiz yabancı ziyaretçilerin %54 lük kısmını oluşturan A.B. Ülkelerinden 2011 yılında en çok turist gönderen ülkeler 4.826.320 kişi ile Almanya, 2.582.050 kişi ile İngiltere ve 1.222.820 kişi ile Hollanda olmuştur.
Ülkemiz yabancı ziyaretçilerin %21’ini oluşturan BDT Ülkelerinden 2011 yılında ülkemizi toplam 6.695.500 kişi ziyaret etmiştir
Amerika Kıtasından ülkemize en çok ziyaretçi gönderen ülkeler, 702.000 kişi ile ABD, 89.400 kişi ile Brezilya ve 51.300 kişi ile Kanada olmuştur.
Orta Doğudan ülkemizi ziyaret eden ziyaretçilerin büyük bölümünün kara sınırımız olan komşu ülkelerden geldikleri görülmektedir. Ülkemize en çok ziyaretçi gönderen ülkeler ise 974.100 kişi ile Suriye ve 369.000 kişi ile Irak olmuştur.
Asya/pasifik bölgesinden ülkemize en çok ziyaretçi gönderen ülkeler 188.300kişi ile Japonya, 156.000 kişi ile Avustralya ve 149.900 kişi ile Güney Kore olmuştur.
Güney Asya bölgesinden ülkemize en çok ziyaretçi gönderen ülkeler 1.879.300 kişi ile İran, 73.700 kişi ile Hindistan olmuştur.
Kuzey Afrika’dan Ülkemize en çok ziyaretçi gönderen ülkeler 84.800 kişi ile Cezayir, 79.700 kişi ile Mısır ve 68.600 kişi ile Fas olmuştur.
Tablo 2 Giriş Yollarına Göre Yabancı Ziyaretçiler (Bin Kişi)
Havayolu %71,5
Karayolu %20,4
Denizyolu %7,7
Demiryolu %0,2
Kaynak :TÜİK,2010
2BDT (Bağımsız Devletler Topluluğu) : Azerbaycan, B.Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya,
Moldova, Özbekistan, Tacikistan, Ukrayna, Ermenistan
Turizm Teknik Komite Raporu 8
Başta Suriye ve Lübnan olmak üzere son dönemde vizelerin kalktığı, karasal sınır
ülkelerden Türkiye’ye karayolu ile girişler arttı. Öyle ki, Türkiye son 2-3 yılda sağladığı
ziyaretçi sayısı artışının %50 sinden fazlasını sınır kapılarındaki trafikten elde etti.
Grafik 2 Yatak Kapasitesi (İşletme Belgeli)
2002 yılında 396.148 işletme belgeli yatak kapasitesine sahip olan ülkemiz, %71,1 oranında bir artış kaydederek 2011 yılında 680.323 yatak kapasitesine ulaşmıştır.
Yatırım belgeli yatak kapasitesi ile birlikte toplam yatak kapasitesi 2011 yılında 945.048 yatağa ulaşmıştır.
Son 10 yılda işletme belgeli yatak sayısını 325 binlerden 650 binlere taşıyan Türkiye’nin yatırımdaki yatak sayısı da 250 bin dolaylarında. Halen belgeli olarak fiilen çalışan yatak sayısının 1 milyonu bulduğu ülkemiz, belediye belgeli yataklar da ilave edildiğinde 1,3-1,4 milyon dolayında yatağa sahiptir.
2.3 BÖLGEDE TURİZM
Turizm, çoğu zaman diğer birçok endüstri gibi bölgesel veya ulusal kalkınma için bir araç olarak kullanılmıştır. Yaygın biçimde, iş ve vergi gelirlerinin oluşturulmasına, ödemeler dengesi problemlerinin hafifletilmesine ve bölgesel ve ulusal ekonomik gelişimlere, katkıda bulunan Turizm sektörü, bölgenin ekonomik kalkınma stratejisinde önemli bir sektör olduğu düşünülmektedir. Ancak Bölgemiz çeşitli turizm potansiyellerine sahip olmasına rağmen, turizm sektöründe gereken gelişme kaydedilememiş ve sektöre gereken önem verilmemiştir.
Bölgede turizm sektörü genellikle kent merkezlerinde geliştirilmeye çalışılmış, yatırımlar merkezde yoğunlaşmıştır. Bu durum turizm çeşitlendirilmesini engellemiş ve bölgede sadece inanç ve kültür turizminin ağırlık kazanmasına sebep olmuştur. Turizm gelirlerinden yeterince pay alabilmek için değişen turizm taleplerine göre ürün çeşitliliği sağlanmalıdır.
Turizm Teknik Komite Raporu 9
Turizm hareketliliğine katılan turistlerin tüketim davranışlarının yavaş yavaş değiştiği görülmekte ve bu bağlamda yapılacak yeni yatırımların yönünün de alternatif türler yönünde şekilleneceği ortaya çıkmaktadır. Alternatif Turizm kavramı kitle turizminden farklı bir ürün sunumunu ifade eder. Bu ürün yavaş yavaş gelişen bir turizm hareketliliğini, optimum karlılığın göz önünde bulundurulmasını, uzun vadeli programlarla turistik gelişmenin sağlanmasını, değişime karşı direnci, çevre değerlerine saygıyı ve çevreyle bütünleşmeyi ifade etmektedir. Bu temel hususlar etrafında, alternatif turizm kavramından anlaşılan yerine göre değişiklikler göstermektedir
Alternatif turizm ürünlerini geliştirmek aynı zamanda turizm ürünlerinin varlıklarının ve değerlerini koruyarak gelecek nesillere aktarılmasını sağlamak gerekmektedir. Bu anlamda turizm sadece yazın yapılan bir aktivite değil tüm yıla yayılan bir faaliyet bütünü olmaktadır. Bu noktada ise alternatif turizm çeşitlendirmenin önemi ortaya çıkmaktadır.
Özellikle ilçelerde ve kırsal alanlarda alternatif turizm kaynaklarının harekete geçirilmesi sağlanarak hem kırsal bölgelerin istihdam alanları çeşitlendirilmiş olacak hem de turizm sektöründen elde edilen gelirler artmış olacaktır. Gelir artışına paralel olarak; alt yapı yatırımlarının artması, sağlık ve güvenlik alanındaki iyileşmeler de turizmin gelişmesinde rol oynamış önemli faktörler arasında yer almaktadır.
Bölgede mevcut turizm faaliyetlerinin ve alternatif turizmin geliştirilebilmesi için tanıtım faaliyetlerinin yeterli ve etkili hale getirilmesi sağlanmalıdır.
Bölgedeki konaklama durumlarına bakıldığında gelen turist sayısına göre konaklamanın çok düşük olduğu gözlenmektedir. Gelen turistler bölgemizi bir durak noktası olarak kullanmakta olup konaklamadan ayrılmaktadırlar. Bu sebeple de turizmden elde edilen gelirler belirli düzeylerde kalmaktadır. Bölgede konaklama ve turizme hizmet eden diğer altyapı eksikliklerinden kaynaklandığı gibi aynı zamanda alternatif turizm potansiyellerinin harekete geçirilememesinden ve turistlerin bölgede vakit geçirmesi için faaliyetlerin yetersiz kalmasından kaynaklanmaktadır.
Bölgenin sahip olduğu potansiyeller göz önünde bulundurulduğunda, turizmden elde edilebilecek gelirlerin çok daha fazla olabileceği gözlenmektedir.
2.3.1 BÖLGE TURİZMİNİN MECUT DURUMU
Ülke genelinde müzelerin ziyaret edilme durumlarına bakıldığında Mevlana müzesinin 3.sırada yer aldığı görülmektedir. Bölge içinde de en çok ziyaret edilen müzedir. Buradan da anlaşılacağı gibi bölgemizde inanç ve kültür turizmi ön plana çıkmaktadır.
Turizm Teknik Komite Raporu 10
Tablo 4 Müze Ziyaretçi Sayıları (2012)
İlçeler Ziyaretçi Sayısı
Konya Merkez 1.768.520
Akşehir 35.700
Ereğli 3.088
Çumra 3.220
Karaman Müzesi 9.038
Kaynak: Konya, Karaman İl kültür ve Turizm Müdürlüğü,2012
2012 yılı müzelerin ziyaretçi sayılarına bakıldığında; Konya merkez ilçelerindeki müzelerin toplam ziyaretçi sayısı 1.768.520 kişi, Akşehir ilçesi müzelerini 35.700 kişi, Ereğli Müzesini 3.088 kişi, Çumra Çatalhöyük ören yerini 3.220 kişi ve Karaman müzesini 9.038 kişi ziyaret etmektedir.
Bölgeye bahar ve yaz aylarında turistik ziyaretler artarken kış aylarında azalmaktadır. En fazla turist Ağustos ayında gelirken en az turist Şubat ayında gelmektedir. Konya müzelerini yerli turistlerin en fazla ziyaret ettiği ay Mayıs iken, yabancı turistlerin en fazla ziyaret ettikleri ay ise Ekim’dir. Kış ayları müzelere ziyaretlerin en az olduğu aylardır bu aylarda Konya ve Karaman otellerinde konaklayan yerli ve yabancı turistler genellikle iş sebebiyle gelmektedirler.
Tablo 5 Tesis Türlerine Göre Geceleme, Ortalama Kalış Süresi ve Doluluk Oranı - 2011
Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2011
Geceleme Ortalama kalış süresi Doluluk oranı(%)
İşletme
Belgeli Yabancı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam
Konya 186.775 358.007 571.782 1,2 1,5 1,4 13,43 26,67 41,10
Karaman 2737 27.428 30.165 2,8 1,7 1,7 2,23 32,39 35,62
Türkiye 78.888.865 27.616.616 106.505.481 4,1 1,9 3,2 38,12 13,34 51,46
Geceleme Ortalama kalış süresi Doluluk oranı(%)
Belediye
Belgeli Yabancı Yerli Toplam
Yaban
cı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam
Konya 18.992 271.049 290.041 1,3 1,5 1,4 1,63 23,27 24,9
Karaman 1.283 45.201 46.484 2,9 1,3 1,3 1,06 37,30 38,36
Türkiye 22.662.274 27.066.987 49.729.234 3,3 1,7 2,2 15,45 18,46 33,91
Turizm Teknik Komite Raporu 11
Bölgede ortalama kalış sürelerinin Türkiye ortalamasının altında olduğu görülmektedir. Bölgeye gelen yabancı turistlerin büyük bir bölümü tur acenteleri tarafından paket programlarla gelmektedir. Bu program içinde Konya bir durak ya da mola merkezi durumundadır. Çünkü Konya’ya gelen turistler başta Mevlana Müzesi ve diğer müzeleri ziyaret ederek konaklamadan ayrılmaktadır.
Bu durum hem bölgedeki turizme destek sağlayan işletmelerin yetersiz olmasından hem de gelen turistlerin bölgede vakit geçirmesine olanak verecek potansiyellerin harekete geçirilmemesinden kaynaklanmaktadır.
Bölgede turistlerin kalış sürelerinin arıttırılabilmesi için turizmde çeşitlenmenin sağlanması gerekmektedir. Doğa turizmi, mağara turizmi, sağlık turizmi, av turizmi ve kongre turizmi gibi sahip olduğu potansiyellerin harekete geçirilmesiyle turizmin çeşitlendirilmesi sağlanabilecektir.
Tablo 6 Bölgedeki İşletme Sayıları
Karaman İşletme Türü Adet Konya İşletme Türü Adet
Turizm İşletme Belgeli Yatak Sayısı 507 Turizm İşletme Belgeli Yatak Sayısı 4.032
Yatırım Belgeli Yatak Sayısı 120 Yatırım Belgeli Yatak Sayısı 4.451
Turizm İşletme Belgeli Otel Sayısı 6 Turizm İşletme Belgeli Otel Sayısı 24
Belediye Belgeli Konaklama Tesisi Sayısı 7 Belediye Belgeli Konaklama Tesisi Sayısı 71
Belediye Belgeli Yatak Sayısı 235 Belediye Belgeli Yatak Sayısı 3.044
Turizm İşletme Belgeli Restoran Sayısı -- Turizm İşletme Belgeli Restoran Sayısı 14
Yatırım Belgeli Restoran Sayısı -- Yatırım Belgeli Restoran Sayısı 8
A Grubu Seyahat Acentesi 7 A Grubu Seyahat Acentesi 84
B Grubu Seyahat Acentesi -- B Grubu Seyahat Acentesi 3
Konya ili turizm işletme belgeli 24 otel işletmesi faaliyet göstermektedir. Bu işletmelerin yatak kapasitesi 4.032 iken, yatırım aşamasındaki otel işletmelerinin kapasiteleri ise 4.220 yataktır. İlde belediye belgeli 71 konaklama tesisi faaliyet gösterirken bu tesislerin yatak kapasitesi 3.044 yataktır. İlde, İşletme belgeli 12 restoran faaliyet gösterirken yatırım halinde 8 restoran bulunmaktadır.3
Karaman ilinde turizm işletmesi belgeli 5 otel faaliyet göstermektedir. Bu işletmelerin yatak kapasitesi 507 iken, yatırım aşamasındaki otel işletmelerinin kapasiteleri ise 120 yataktır. İlde belediye belgeli 5 konaklama tesisi faaliyet gösterirken bu tesislerin yatak kapasitesi 235 yataktır.4
Bölgenin turizm altyapısının yeterli olmadığı, özellikle yatırımların merkezlerde yoğunlaştığı, kırsala yayılmadığı gözlemlenmektedir. Turizmi destekleyen otel, restoran, salon, nitelikli turizm şirketi ve insan kaynağı açığı, Konya’ya oranla Karaman ilinde daha çok
3 Konya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 2013 Ocak Ayı Verilerinden derlenmiştir
4 Karaman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 2013 Ocak Ayı Verilerinden derlenmiştir
Turizm Teknik Komite Raporu 12
göze çarpmaktadır. Konya kent merkezinde ise hızla artan özel sektör yatırımlarına rağmen turizm kapasitesinin hala yeterli olmadığı görülmektedir.
Tablo 7 Turizm İşletme Belgeli Konaklama Tesisleri
OTEL ADI SINIFI ODA YATAK İLÇE
KO
NY
A
DEDEMAN KONYA 5 YILDIZ 207 422 Selçuklu
RİXOS KONYA OTEL 5 YILDIZ 279 574 Selçuklu
ANEMON OTEL 5 YILDIZ 186 372 Selçuklu
BERA OTEL(MERKEZ) 4 YILDIZ 136 315 Selçuklu
ÖZKAYMAK OTEL 4 YILDIZ 108 216 Selçuklu
BALIKÇILAR OTEL 4 YILDIZ 51 105 Karatay
DÜNDAR OTEL 4 YILDIZ 106 210 Selçuklu
SELÇUK OTEL 4 YILDIZ 80 162 Karatay
HİLTON INN GARDEN 4 YILDIZ 228 456 Karatay
BAYKARA OTEL 3 YILDIZ 66 128 Karatay
MERAM SEMA 3 YILDIZ 60 128 Meram
RUMİ OTEL 3 YILDIZ 33 66 Karatay
HOTEL BELLA 3 YILDIZ 41 83 Karatay
GRAND HOTEL 3 YILDIZ 39 79 Akşehir
N. HOCA ÖNDER OTEL 3 YILDIZ 32 64 Akşehir
SEY-HAN OTEL 3 YILDIZ 22 44 Seydişehir
ALİ BİLİR OTEL 3 YILDIZ 42 80 Beyşehir
PAŞA PARK OTEL 3 YILDIZ 49 98 Karatay
DERGAH OTEL 2 YILDIZ 76 154 Karatay
MEVLANA SEMA 2 YILDIZ 32 60 Karatay
KETİŞOĞLU OTEL 2 YILDIZ 12 24 Ilgın
YAYLACI OTEL 2 YILDIZ 15 30 Ilgın
MEVLANA BERA ÖZEL BELGELİ 55 118 Karatay
ÖZKOÇLAR OTEL ÖZEL BELGELİ 22 44 Ereğli
TOPLAM 1977 4032
KA
RA
MA
N
OTEL ADI SINIFI ODA YATAK İLÇE
ERMENEK SELÇUKLU OTEL 4 YILDIZ 46 94 Ermenek
AYGÜN OTEL 3 YILDIZ 28 40 Merkez
DEMOSAN OTEL 4 YILDIZ 103 215 Merkez
NADİR OTEL 3 YILDIZ 39 66 Merkez
NAS OTEL 2 YILDIZ 44 92 Merkez
TOPLAM 260 507
Kaynak: Konya, Karaman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Ocak 2013
Turizm Teknik Komite Raporu 13
Konya İlinde 3 adet 5 yıldızlı otel, 6 adet 4 yıldızlı otel, 9 adet 3 yıldızlı otel, 4 adet 2
yıldızlı otel ve 2 adet özel belgeli turizm işletmesi bulunurken, bu işletmelerin toplam oda ve
yatak kapasitesi 1977 oda ve 4032 yataktır. Konya İlinde faaliyet gösteren belediye belgeli 71
konaklama tesisi bulunmaktadır ve bu tesislerin oda ve yatak kapasiteleri 1384 oda ve 3044
yataktır. Karaman İlinde 2 adet 4 yıldızlı otel, 2 adet 3 yıldızlı otel, 1 adet 2 yıldızlı otel
bulunurken, bu işletmelerin toplam oda ve yatak kapasitesi 260 oda ve 507 yataktır. Ayrıca
Yatırım Belgeli 1 otel bulunmaktadır. Yatırım belgeli otel 62 oda ve 120 yatak kapasitelidir.
Karaman İlinde faaliyet gösteren belediye belgeli 5 konaklama tesisi bulunmaktadır ve bu
tesislerin oda ve yatak kapasiteleri 145 oda ve 235 yataktır.
Bölgedeki konaklama işletmeleri incelendiği zaman; genel itibarı ile orta ve küçük
ölçekli yapıdadır. Konya merkezde zincir oteller ve kurumsal konaklama tesisleri olmasına
rağmen Karaman merkez ve Bölge ilçelerindeki diğer işletmelerin küçük ölçekli ve çoğunun
aile işletmesi olduğu tespit edilmiştir. Nitekim söz konusu bu işletmeler, Bölge’de turizm
hareketlerinin gelişmesi açısından yetersiz kalmaktadır. Bu kapsamda sektöre ilişkin karar
verici kuruluşların ve ana oyuncuların, Bölge’deki bu tesislere yönelik olarak gelişen alternatif
turizm kaynaklarına göre yatırım yapmaları ve işletmelerde kurumsal yönetim modellerini
benimsemeleri gerekmektedir. Ayrıca daha fazla zincir otel Bölge’ye çekilmelidir.
Grafik 2 Ülkelere Göre Konaklama Durumu
Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2012
Turizm Teknik Komite Raporu 14
2012 yılı konaklama istatistiklerine göre; en çok konaklama yapan turistlerin
milliyetlerine göre sıralaması; Japonya, A.B.D., Güney Kore, Almanya, Çin, İtalya, Fransa,
İspanya ve Avusturya şeklindedir. Bölgede konaklayan ülkelerin genel yapısına bakıldığında,
genellikle sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyesi yüksek olan ülkeler olduğu göze çarpmaktadır.
2.3.1 TURİZM TÜRLERİNE GÖRE BÖLGENİN ÖNEMLİ DEĞERLERİ
2.3.1.1 İNANÇ TURİZMİ
Konya
Mevlana Külliyesi
Şems-i Tebrizi Cami ve Türbesi
Ateşbaz Veli Türbesi (Konya)
Seyyid Harun Veli Külliyesi (Cami,Türbe, Hamam) (Seydişehir)
Seyyid Mahmud Hayrani Türbesi (Akşehir)
Dediği Sultan Tekkesi (Ilgın)
Kilistra (Meram)
Sille Aya Eleni ve Panaghia Kaya Kilisesi
Karaman
Karadağ - Binbir Kilise (Madenşehir, Değle, Mahallaç Kilisesi)
Derbe
Fisandon Kilise-Camii
Çeşmeli Kilise
Mader-i Mevlana
İsmail Hacı Tekkesi
2.3.1.2 KÜLTÜR TURİZMİ
Konya
Çatalhöyük (Çumra),
Boncukluhöyük (Karatay),
Karahöyük (Meram),
İvriz Anıtı (Halkapınar),
Eflatunpınar Anıtı(Beyşehir),
Fasıllar Anıtı (Beyşehir),
Turizm Teknik Komite Raporu 15
Yalburt Anıtı (Ilgın),
Kilistra (Meram)
Vasada Antik Kenti (Seydişehir)
Zengibar Antik Kenti (Bozkır)
Sille Kentsel Sit (Kiliseler, Camiler, Tarihi Evler),
Obruk Hanı (Karatay)
Zazadin Hanı (Selçuklu)
Horozlu Han (Selçuklu)
Altınapa Hanı (Meram)
Kuruçeşme Hanı (Meram)
Kızılören Hanı (Meram)
Dokuzun Hanı (Selçuklu)
Hacı Hafız Hanı (Selçuklu)
Kadın Hanı (Kadınhanı)
Eli Kesik Han (Derbent)
Pamukçu Hanı (Meram)
Zıvarık Hanı (Altınekin)
Zalmanda Hanı (Altınekin)
Belbaşı Hanı (Akören)
Alaeddin Camii (Konya)
Mevlana Külliyesi (Konya)
Sahipata Külliyesi (Cami, hanigah, hamam) (Konya)
İplikçi Camii (Konya)
Şeyh Sadreddin Konevi Cami ve Türbesi
Selçuklu Mescitleri (Sırçalı Mescit, Beyhekim Mescidi, Tahir ile Zühre Mescidi, Hoca Hasan Mescidi, Taş Mescit, İç Karaaslan Mescidi gibi) (Konya)
Selçuklu Kümbetleri (2.Kılıçaslan-Selçuklu Sultanları, Kesikbaş, Kalenderhane, Seyfeddin Karasungur, Ateşbaz Veli, Gömeç Hatun, Şeyh Halili vb.) (Konya)
Karatay Medresesi ve Müzesi (Konya)
İnce Minare Medresesi ve Müzesi (Konya)
Sahipata Medresesi (Konya)
Ali Gav Medresesi (Konya)
Turizm Teknik Komite Raporu 16
Alaeddin Köşkü (Konya)
Karamanoğlu Hamamı, Köprü, Cami (Meram)
Kubadabad Sarayı ve Kız Kalesi (Beyşehir)
Eşrefoğlu Külliyesi (Cami, Türbe, Medrese, Bedesten, Hamam) (Beyşehir)
Kentsel sit Alanı (Beyşehir)
Seyit Harun Veli Camisi (Seydişehir)
Sultan Selim Külliyesi (Karapınar)
Ereğli Kensel Sit Alanı (Ulu Camii, Rüstempaşa Kervansarayı, Cağalzade Bedesteni, Hamam)
Lala Mustafa Paşa Külliyesi (Ilgın),
Piri Mehmet Paşa Külliyesi (Konya)
Sultan Selim Camisi (Konya)
Şerafeddin Camisi (Konya)
Aziziye Camisi (Konya)
Kapı Camii (Konya)
Ulu Camii (Doğanhisar)
Çavuş Camii (Hüyük)
Köşk Camii (Hüyük)
Hisarlık Camii (Bozkır)
Akşehir Kentsel Sit Alanı (Selçuklu döneminden günümüze kadar uzanan eserlerin ve tarihi çevrenin iyi korunduğu merkez, Taş Medrese, Ulu Camii, İplikçi Camii, İmaret Camii, Kileci Mescit, Seyit Mahmut Hayrani Türbesi, Nasrettin Hoca Türbesi, birçok mescit, hamam ve çok sayıda sivil mimarinin bulunduğu doku)
Emir Yavtaş Türbesi (Akşehir)
Akşehir Müzesi ve Batı Karargahı Müzesi
Kentsel Sit Alanı (Taşkent) (Cami ve sivil mimarinin iyi korunduğu doku)
Ereğli Müzesi
Hükümet Konağı (Konya)
Karaman
Can Hasan Höyüğü (Karaman)
Derbe (Karaman)
Değle Ören Yeri (Karaman)
Madenşehir Ören Yeri (Karaman)
Turizm Teknik Komite Raporu 17
Gökçeseki Ören Yeri (Ermenek)
Köristan Ören Yeri (Sarıveliler)
Karaman Kalesi (Karaman)
Manazan Mağaraları (Karaman)
Karadağ-Binbir Kilise (Değle Ören Yeri, Madenşehir Ören Yeri) (Karaman)
Fisandon Kilise-Camii (Karaman)
İbrahim Bey Külliyesi (Karaman)
Aktekke (Mader-i Mevlana) Camisi (Karaman)
Araboğlu Camii (Karaman)
Karabaş Veli Külliyesi (Karaman)
Dikbasan Camii (Karaman)
Hacıbeyler Camii (Karaman)
Hoca Mahmud Camii (Karaman)
Nuh Paşa Camii (Karaman)
Pir Ahmet Camii (Karaman)
Yeni Minareli Camii (Karaman)
Yunus Emre Camii ve Türbesi (Karaman)
Akçaşehir Camii (Karaman)
Davgandos Camii (Karaman)
Hatuniye Medresesi (Karaman)
Alaeddin Bey Kümbeti (Karaman)
Yeni Hamam
Süleyman Bey Hamamı
Seki Çeşme Hamamı
Ulu Camii (Ermenek)
Tol Medrese (Ermenek)
Sipas Camii (Ermenek)
Büyük Camii (Kazımkarabekir)
Yollarbaşı (İlistra) Ulu Camii (Karaman)
Balkusan Karamanoğlu Türbesi (Ermenek)
Bıçakçı Köprüsü (Bucakkışla-Karaman)
Turizm Teknik Komite Raporu 18
Hanyeri Hanı (Bucakkışla-Karaman)
Gelindi Hanı (İhsaniye-Karaman)
Atlas Hanı (Ayrancı)
Kozak Hanı (Karaman)
Ziya Efendi Köprüsü (Ayrancı)
Çeşmeli Kilise (Karaman)
Taşkale Kentsel Sit
Ermenek Kentsel Sit
Mennan Kalesi (Ermenek)
Tartanlar Evi (Karaman)
Hacı Ömer Ağa Evi (Karaman)
Hürrem Dayı Evi (Karaman)
Karaman Müzesi
2.3.1.3 SAĞLIK TURİZMİ VE TERMAL TURİZM
Ilgın Termal Şehri (Ilgın)
İsmil Kaplıcaları
Termal Su Rezervleri (Çeltik, Derbent, Seydişehir, Tuzlukçu, Beyşehir)
Tuz Gölü (Cihanbeyli)
Gödet (Güldere) köyünde böbrek hastalıklarına, böbrek taşı düşürmeye iyi gelen şifalı su
Sarıveliler İlçesi Göktepe Kasabası mezarlığında yer altından kaynayan sıvı balcık bulunmakta olup cilt hastalıklarına iyi gelmektedir.
2.3.1.4 MAĞARA TURİZMİ
Tınaztepe Mağarası (Seydişehir)
Balatini, Körükini, Suluin, Göynem ve Düden DeliğiBıçakçı Mağaraları (Derebucak)
İncesu Mağarası (Taşkale Kasabası)
Yeni Dünya Mağarası (Bucakışla Kasabası)
Yeşildirek Mağarası (Sarıveliler İlçesi)
Maraspoli Mağarası (Ermenek)
2.3.1.5 KONGRE VE FUAR TURİZMİ
Konya Kongre Şehri (Konya)
Turizm Teknik Komite Raporu 19
KTOTÜYAP Fuar Merkezi (Konya)
Pirireis Kültür Merkezi (Karaman)
2.3.1.6 İPEK YOLU TURİZMİ
Konya
Konya-Aksaray Yolu (Horozlu Han, Zazadin Hanı, Zencirli Han ve Obruk Hanı).
Konya-Akşehir Yolu (Dokuzun Hanı, Hacı Hafız Hanı, Kadın Hanı, Ilgın Lala mustafa Paşa kervansarayı).
Konya-Beyşehir -AntalyaYolu (Hocacihan hanı, Altınapa Hanı, Kuruçeşme Hanı, Kızılören Hanı, Yenice Çiftliği Hanı, Durak Hanları, Derebucak Tol Hanı ve Ortapayam Hanı).
Konya-Hatunsaray-Seydişehir Yolu ( Pamukçu Hanı, Yıkık Han, Belbaşı Hanı)
Konya-Karapınar-Ereğli Yolu ( Karapınar Sultan Selim Külliyesi Kervansarayı, Taş Han, Hortu Han, Rüstempaşa Kervansarayı).
Altınapa-Derbent Yolu (Kavak Hanı, Eli Kesik Han
Altınekin Zıvarık Hanı ve Zalmanda Hanı.
Erenkaya Yıkık Han
Karaman
Karaman-Ermenek Yolu (Toprak Han, Bucakkışla Hanyeri Hanı, Gelindi Hanı)
Karaman-Mut Yolu (Kozak Hanı)
Karaman-Ereğli Yolu (Ayrancı Hanı)
2.3.1.7 EKO TURİZM VE YAYLA TURİZMİ
Yerköprü Şelalesi (Göksu) (Hadim)
Beyşehir Gölü Milli Parkı ve Titrek Kavak Tabiat Anıtı (Göller Bölgesi Gelişim Alanı/Beyşehir)
Bolay, Söbuçimen ve Çetmi Yaylaları (Taşkent)
Kuzukulağı Yaylası (Seydişehir)
Gölcük, Mutlu ve Muhallez Yaylaları (Yalıhüyük)
Bademli, Bartlı ve Sülek Yaylaları (Ahırlı)
Kestel Yaylası ve Orman Tabiat Parkı (Kadınhanı)
Tersakan, Kırkpınar, Kızılkaya, Yüğlük Dağı ve Belpınar Yaylaları (Halkapınar)
Akkışla Yaylası (Güneysınır)
Kaya Sığınağı, Davras ve Ketenlik Yaylaları (Doğanhisar)
Turizm Teknik Komite Raporu 20
Dağsarnıcı Yaylası (Akören)
Gelincik Ana Tepesi, Cankurtaran ve Çimendere Yaylaları (Akşehir)
Belkaya Sulukuyu, Çatmataş ve Eğrikuyu Yaylaları (Ereğli)
-Toroslar, (Ermenek, Sarıveliler, Başyayla)
Bolkar Dağları(Karaman)
Barçın Yaylası (Ermenek)
Avdan Yaylasında (Karaman)
Karadağ(Karaman)
Berendi Yaylası(Karaman)
Yellibel Yaylası(Karaman)
Tekeçatı Yaylası(Ermenek)
2.3.1.8 AV TURİZMİ
Bozdağ Anadolu Yaban Koyunu Avı (Konya)
Süt Gölü (Cihanbeyli)
Bulamaç KazanıElmasut, Keçili Köyü, Mortaş, Susuzşahap, Alacabel, Çataloluk, Karakışla ve Elmalı Yaylaları(Yaban hayvan ve yaban hayatı koruma alanlarında kontrollü avcılık / Seydişehir)
Toroslar, Avdan Yaylası, Nunu Vadisi Devlet Avlağı, Ermenek Havzası ve Hacıbaba Dağı Av Turizmi için ideal yerlerdir.(Karaman)
2.3.1.9 HAVA SPORLARI
Yamaç Paraşütü (Akşehir)
Yamaç Paraşütü (Karaman Karadağ’da iki adet pist bulunmaktadır.)
2.3.1.10 DAĞCILIK
Ereğli (Toroslar)
Seydişehir (Toroslar)
Taşeli platosu (Karaman)
Hacıbaba Dağı(Karaman)
Karadağ(Karaman)
Bolkar Dağları(Karaman)
Bozdoğan Dağları(Karaman)
Yellibel Dağları(Karaman)
Turizm Teknik Komite Raporu 21
2.3.1.11 KUŞ GÖZLEMCİLİĞİ
Beyşehir Gölü (Beyşehir)
Suğla Gölü (Yalıhüyük)
Meke ve Acıgöl (Karapınar)
Kuşça, Süt ve Acı Göller (Cihanbeyli)
Kulu Gölü (Kulu)
Akşehir Gölü (Akşehir)
Akgöl Tabiatı Koruma Alanı ve Ereğli Sazlıkları (Ereğli)
Toroslar (Karaman)
Ereğli Sazlığı(Karaman)
Karadağ(Karaman)
Göksu Vadisi(Karaman)
2.3.1.12 EL SANATLARI
Keçecilik
Halıcılık
Kaşıkçılık
Tüfekçilik
Oya ve nakış işleri, testicilik, naht (Ağaç oyma ve yontma) sanatı, çinicilik, mestçilik, hat(yazı)
Ağaç Oymacılığı
Bakırcılık
2.3.1.13 KONYA MUTFAĞI
Tandır böreği,
Çarşı böreği
Sedirler böreği
Etli ekmek (pide de denmektedir)
Çöğenli şeker helvası,
Dut pekmezi ya da unlu pekmez helvası,
Susamlı, cevizli ve tahinli helva
Tandır kuzusu (çebiç)
Toyga çorbası,
Turizm Teknik Komite Raporu 22
Mercimekli ovmaç çorbası,
Arabaşı çorbası,
Fırın kebabı,
Gerdan pişirmesi,
Topalak köftesi gibi yemeklerde özgüdür
2.3.1.14 KARAMAN MUTFAĞI
Calla,
Guymak
Eğey Dolması
Zerde
Mıkla
Arabaşı Çorbası
Sulu Pilav
Yoğurtlu Erişte
Ermenek Pekmez Helvası
Müdür Helvası
Batırık
İlisıra Dolması
Bulamaç
Zeyve Kebabı
Dolaman Yemeği
Tömeken Yemeği
3 GZFT ANALİZİ
3.1 GÜÇLÜ YANLAR
Coğrafi bakımdan kolay ulaşılabilir ve merkezi konumda olması,
Güçlü bir tarihi ve kültürel geçmişe sahip olması,
Bölge kurum ve kuruluşlarının uluslar arası organizasyonlar yapabilme deneyimi,
Bölgede uluslar arası fuar ve kültür merkezinin olması,
Hz. Mevlana ve Yunus Emre’nin bilinirliği,
Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden kalma birçok cami ve medrese bulunması,
Bölgede el sanatları kültürünün yerleşik olması,
Turizm Teknik Komite Raporu 23
Bölge mutfağının zenginliği,
Tarihî İpek Yolu’nun bölgeden geçmesi nedeniyle birçok tarihi han ve kervansarayın bulunması,
Tarihinin eski olması
Selçuklu Başşehir’i Olması
Hristiyan kültürü açısından da önemli bir merkez olması
Konya ve Karaman çevresinin hemen her döneme ait taşınmaz kültür varlığına sahip olması
Ulaşım yönünden iyi bir konumda olması
Doğal kültür varlıklarına da sahip olması
Kentsel ve doğal dokusu fazla bozulmamış alanlara sahip olması
Dağ ve av turizminin varlığı,
Otantik değerlere sahip olması
Taşkale tahıl ambarlarının (tüf kayalardan oluşmakta olup tahılların uzun süre saklanmasına imkân tanımaktadır) bulunması,
Karaman’ın Türk Dilinin Başkenti olması
Turizme katkı sağlayacak Meslek Yüksek Okullarının varlığı.
3.2 ZAYIF YANLAR
Tanıtım eksikliği
Doğrudan uluslar arası ulaşımın olmaması
Antalya – Kapadokya otobüs hattında olması (geceleme olmamakta)
Özgün hediyelik eşya olmaması
Konya’nın olumsuz yöndeki imajı
Tanıtım eksikliği
Konya Turizmi denince bunun büyük ölçüde Mevlana ile sınırlı kalması ve bu sebeple turizmin çeşitlenememesi
Sivil havaalanı olmaması,
Bölge televizyonlarında kültürel ve turizme yönelik yayınların yeterince yer almaması,
Bölgenin önemli turizm değerlerinin yeterince tanıtılmaması ve tanıtım turlarına dahil edilmemesi,
Alışveriş olanaklarının yetersizliği,
Kültürel değerlerin zayıflaması,
Modern satış ve pazarlama yöntemlerinin bölgede yeterince bilinmemesi,
Tanıtım, markalaşma ve lobi faaliyetlerinin yetersiz olması,
Turizm, potansiyelinden yeterince yararlanılamaması,
Turistik tesis kapasitesi yetersizliği,
Kurumsal hizmetlerin yetersizliği,
Lüks restoranların azlığı,
24 saat hizmet veren tesislerin yetersizliği,
Bölgede yabancı dil bilgisinin eksik olması,
Ulusal/uluslar arası fuarlara bölgeden katılımın yetersizliği,
Finansal kaynak sıkıntısı,
Turizm Teknik Komite Raporu 24
Profesyonel turist rehber sayısının azlığı,
Bölgede tanıtıcı levhaların yetersizliği,
Bölgenin Akdeniz kıyılarıyla yol bağlantısının yetersizliği,
3.3 FIRSATLAR
Hz. Mevlana, Nasrettin Hoca, gibi kültür varlıklarının uluslar arası tanınmışlığı,
Sema gösterilerinin uluslararası bilinirliği,
Mağara turizminin gelişmeye açık olması,
Alternatif turizmin yapılabilme olanağı,
Uluslararası festival olanağı,
Anadolu turlarının bulunması,
Yüksek hızlı trenin varlığı
E-ticaretin turizme entegre edilebilecek durumda olması,
Gurbetçilerin tanıtımda değerlendirilebilecek durumda olması,
El sanatlarını sergileyecek müze oluşturma planı,
Konaklama tesislerinin artmaya başlaması.
Tarihi eserlerin restore edilmesi
Yerel Yönetimlerin olumlu bakış açısı
Yeni terminallerle uluslararası uçuşlara imkan verecek yatırımın başlaması
Konumu itibariyle bölgesel bir merkez olabileceği
Önemli turizm yörelerinden hem Akdeniz’e hem de Kapadokya bölgesine yakınlığı fırsata dönüştürülebilir.
3.4 TEHDİTLER
Yiyecek, içecek çeşitliliğinin turistlere yönelik olmaması,
Bölgeyle ilgili önyargılar,
Bölgeye geliş sıklığının az olması,
Bölgeyi ziyaret eden turistlerin çoğunluğunun günübirlik gelmesi,
Seyahat acentalarının programlarında bölgenin yeterince yer almaması,
El sanatlarına olan ilginin azlığı,
Turizme yeterli desteğin gösterilmemesi,
Kültür ve tabiat varlıklarının yeterince korunamaması ve turistlerin kullanımına açılamaması,
Antalya – Kapadokya hızlı tren hattı (konaklamayı tehdit etmekte)
Yabancı turiste bakış açısı
İlde sektörde nitelikli eleman olmaması
Yöre halkının turiste yaklaşımındaki olumsuzluk
Turizm Teknik Komite Raporu 25
4 ÖNCELİKLER VE STRATEJİLER
ÖNCELİK 1: Sürdürülebilir Turizm değeri olan kaynakların tespiti, korunması, kullanılması ve geliştirilmesi
Strateji 1.1: Turizm açısından kullanılabilir potansiyele sahip kaynakların tespiti ve mevcut durumlarının ve ihtiyaçlarının belirlenmesi
TR52 bölgesi, yüzölçümü açısından ülkemizin en büyük ili olan Konya ile orta ölçekli bir büyüklüğe sahip Karaman illerinden meydana gelmektedir. Anadolu’nun merkezinde bulunan bu bölge, Tarih öncesi çağlardan itibaren birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış, buna bağlı olarak birçok yerleşim ve kent merkezlerinin kurulduğu ve dolayısıyla bünyesinde çok sayıda tarihi eseri barındıran bir bölge olmuştur. TR52 bölgesinde yer alan çok sayıdaki höyük içerisinde kazısı yapılan Boncuklu Höyük, Çatalhöyük, Karahöyük ve Can Hasan Höyüğü gibi önemli höyükler ile İconium (Konya), Lystra (Hatunsaray), Laodicea Catacecaumene (Ladik), Philomelium (Akşehir), Kilistra (Gökyurt), Misteia (Beyşehir), Pappa Tiberiopolis (Yunuslar), Tyraion (Ilgın), Savatra (Yağlıbayat), Zizima (Sızma), Isaura Nova, Vasada, Amblada, Astra, Perta, Barata (Madenşehir), Derbe ve Ilistra (Yollarbaşı) gibi antik kentler bölgenin zenginliğini açıkça göstermektedir. Yine Türk dönemi öncesi olmak üzere özellikle Hitit döneminin başta İvriz, Eflatunpınar ve Fasıllar olmak üzere en önemli anıtlarından bazıları da bu bölgede bulunmaktadır.
Konya ve çevresi Türklerin Anadolu’da yerleştikleri ilk yörelerden biridir. Bilindiği üzere Malazgirt savaşının hemen sonrasında Konya, Anadolu Selçuklu Devletinin başkenti olmuş ve bu durum devlet yıkılıncaya kadar devam etmiştir. Buna bağlı olarak da Konya ve Karaman çevresinde, çoğunluğu restorasyon geçirerek günümüzde oldukça sağlam durumda olan cami, mescit, medrese, kervansaray, türbe hamam, köprü gibi Anadolu Selçuklu döneminin en önemli yapıları bulunmaktadır. Bu durum bile başlı başına bir turizm stratejisi olarak kullanılarak, yörenin Selçuklu vizyonunun vurgulandığı bir çekim merkezine dönüşmesini sağlayabilir.
Selçukluların yıkılışından sonra Anadolu coğrafyasında oluşan çok sayıdaki beyliklerden ikisi de yine Konya ve Karaman bölgesinde kurulmuştur. Özellikle kendilerini Selçukluların varisi olarak gören ve bunu her fırsatta öne çıkarmaya çalışan Karamanoğulları Beyliğinin başkenti olan Karaman ile Konya’da bu döneme ait çok önemli yapılar bulunur. Bu eserler özellikle Karaman ve Ermenek çevresinde yoğunlaşmıştır. Yine Cami, medrese, hamam, köprü, kervansaray gibi çok sayıda eserin günümüzde büyük ölçüde sağlam olarak bulunmaları yörenin bu anlamdaki zenginliğini de gösterir.
Diğer beylik olan Eşrefoğulları Beyliği ise her ne kadar küçük bir alanda, Beyşehir ve çevresinde hüküm sürmüşse de, bu dönemden kalan önemli yapılar bulunur. Özellikle Beyşehir Eşrefoğlu Camisi Dünya Miras listesini aday bir yapı olarak öne çıkar.
Konya ve Karaman yöresinde Osmanlı dönemi varlığını gösteren yine önemli eserler bulunmaktadır. Konya’daki Sultan Selim, Şerafeddin, Kapı ve Aiziziye camileri, Karaman Mader-i Mevlana, Nuh Paşa, Yeni ve Pir Ahmet camileri ile özellikle bölgenin ticaret ve hac
Turizm Teknik Komite Raporu 26
yolu ulaşım ağı üzerinde bulunması sebebiyle Ilgın Lala Mustafa Paşa ve Karapınar Sultan Selim menzil külliyeleri gibi 16.yüzyılın iki önemli eserine sahip olması da yine önemli bir faktör olarak görülmelidir.
Yörede yine erken Cumhuriyet dönemine ait önemli kamu yapıları ile sivil mimarlık örnekleri bulunur.
Yörede yapılacak turizme yönelik tespit çalışmalarında, özellikle tarihi dokusunu koruyan alanlarla ilgili olarak bir an önce bütüncül projelerin üretilmesi gerekir. Bu bağlamda Akşehir, Beyşehir, Taşkent, Karaman, Ermenek ve Taşkale gibi merkezlerin tarihi çevrelerinin bozulmadan korunması yoluna gidilmelidir.
Bu bölge aynı zamanda sadece kültür varlıkları açısından değil, doğal varlıklar açısından da önemli alanların bulunduğu bir bölgedir. Bunlar arasında yer alan birçok gölden, özellikle ülkemizin Beyşehir ve Tuz gölü gibi iki önemli gölüne sahip olması yanında, turizm açısından değerlendirilebilecek doğal su kaynakları, şelaleler, obruklar, mağaralar gibi çok çeşitli ve nitelikli tabiat varlıklarının yer aldığı da bir alandır.
Konya ve Karaman illerinde, Türk Tarih Kurumu, Konya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Karaman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Tübitak ve BAP destekli projeler çerçevesinde ayrı ayrı envanter çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca yine bölgeye yönelik yüksek lisans ve doktora çalışmaları bulunmaktadır. Gerçekleştirilen bu çalışmalar kendi içinde çok başarılı birer çalışma olmakla birlikte, gerek çalışma bütçelerinin yetersiz olması, gerekse de hazırlanma sürelerindeki kısıtlama yüzünden bazı eksiklikler içermektedir. Buna karşılık özellikle Türk dönemine ait kültür varlıklarının tespiti neredeyse eksiksiz olarak yapılmış, fakat diğer dönemlere ilişkin olarak bütüncül bir çalışma yapılamamıştır. Yapılan envanter çalışmaları incelendiğinde bunların Kültür varlıklarının tamamının tespiti yönünde olduğu, bunun için de çalışmaların turizm envanteri açısından yetersiz olduğu anlaşılmaktadır.
Önümüzdeki yıllarda TR52 bölgesi için geliştirilecek turizm politikaları ve projeleri için en kısa sürede (yaklaşık bir yıl) bölgenin sahip olduğu kültür ve tabiat varlıklarının turizm açısından kullanılabilir olanların belirlenmesi, belgelenmesi ve mevcut durumlarının tespitinin yapılması gerekmektedir. Bunun içinde konusunda uzman kişiler tarafından oluşturulan bir ekip ile mevcut yayınların taranarak, sonrasında, aynı zamanda Turizm rehberi ortaya çıkarabilecek, Turizme yönelik envanter çalışmalarının gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Gerçekleştirilecek olan envanter çalışmaları, daha önce yapılan çalışmaların üzerinden fazla zaman geçmiş olması sebebiyle, varlığı bilinmesine karşın günümüzdeki durumları ve koruma-kullanma dengesine yönelik olarak neler yapılması gerektiğinin de belirlenmesine imkan sağlayacaktır.
Mevcut veriler çerçevesinde değerlendirildiğinde Konya ve Karaman çevresinin Kültür ve Tabiat varlıkları açısından ülkemizin en önemli yörelerinden biri olduğu görülecektir. İnsanoğlunun yerleşik hayata geçtiği ilk yerleşim yerlerinden en çok öne çıkan Çatalhöyükten başlayarak günümüze kadar adeta kesintisiz olarak incelenebilecek verilere sahip olan TR52 bölgesinin bu özelliği Turizm potansiyeli açısından oldukça önemlidir ve bir an önce öne çıkarılmalıdır. Bu bağlamda önemli Hitit anıtları, Hıristiyanlıkça kutsal kabul edilen olay ve yerlerden bazılarının yörede olması, Anadolu Selçuklu döneminin en güzel eserlerinin bu
Turizm Teknik Komite Raporu 27
çevrede yoğun olarak görülmesi, yine Beylikler ve Osmanlı dönemine ait önemli yapıların her iki ilde de yoğunlaşması gibi veriler kullanılarak yörede medeniyetler sergisi denilebilecek olguyu öne çıkaran bir tanıtım kampanyası ile yörenin turizm pastasından daha büyük pay sahibi olmasını sağlayacaktır. Buradaki en büyük avantaj yukarıda bahsedilen kültür varlıklarının her biri tek tek veya bir kaçının bazı bölgelerde görülebilmesine karşın, Konya ve Karaman çevresinde bunların bir arada bulunmasıdır ki, bu da kültür turizmi açısından değerlendirilmesi gereken en önemli öncelik olmalıdır.
Buna önemli şahsiyetler çerçevesinde bakıldığında Mevlana, Yunus Emre, Seyit Mahmut Hayrani, Seyit Harun Veli ve Nasrettin Hoca gibi kişilere ait ziyaret yerleri; göl, mağara, obruk, şelale ve su kaynakları gibi doğal varlıklar ile yöreye özgü etnoğrafik değerlerin de ilave edilmesi sonucu TR52 bölgesi kültür turizmi açısından en çok tercih edilen bölgelerden biri olacaktır.
TR52 bölgesi, yüzölçümü açısından en büyük il olan Konya ile orta ölçekli bir büyüklüğe sahip olan Karaman illerinden meydana gelmektedir. Anadolu’nun merkezinde bulunan bu bölge, Tarihöncesi çağlardan itibaren birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış, birçok yerleşim ve kent merkezlerinin kurulduğu ve dolayısıyla çok sayıda tarihi eseri de barındıran bir bölge olmuştur. Özellikle Selçuklular ve Beylikler döneminden itibaren TR52 bölgesindeki Konya, Karaman, Beyşehir, Akşehir ve benzeri birçok yerleşim alanları bölgenin zenginliğini açıkça göstermektedir. Bu bölge aynı zamanda sadece kültür varlıkları açısından değil, doğal su kaynakları, şelaleler, obruklar, mağaralar ve göller gibi çok çeşitli ve nitelikli tabiat varlıklarının yer aldığı da bir alandır.
Aslında daha önce yakın zamana kadar Konya ve Karaman illeri için Türk Tarih Kurumu, Konya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Karaman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü gibi çeşitli kurumlar tarafından envanter çalışmaları yaptırılarak, bastırılmıştır. Genel anlamda yapılan bu çalışmaların bütün dönemleri eksiksiz olarak içermediği ve ihtiyacı karşılamadığı görülmektedir.
Önümüzdeki yıllarda TR52 bölgesi için geliştirilecek turizm politikaları ve çalışmaları için bölgenin sahip olduğu tarih, kültür ve tabiat varlıklarının tespitinin konusunda uzman kişiler tarafından oluşturulan bir ekip ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Yapılacak bu çalışmaların varlığı bilinenlerin mevcut durumlarının ve ihtiyaçlarının tespitini ve hakkında bilgi sahibi olunmayan tarih, kültür ve tabiat varlıklarının gün yüzüne çıkmasına katkı sağlayacaktır..
Strateji 1.2: Turistik kaynaklar ile ilgili donanımlı envanterlerin görsel ve yayınsal olarak oluşturulması
Sürdürülebilir turizm değeri olan kaynakların tespiti, korunması, kullanılması ve geliştirilmesi öncelikle Konya-Karaman bölgesinin tüm tarihi, kültürel ve doğal turistik kaynaklarının yer aldığı başta turizm profesyonellerinin, ihtiyaç duyan bireylerin ve kurumların her türlü plan ve programlar yaparken kullanabileceği bir başucu kaynağı olarak donanımlı bir envanter çalışmasının görsel ve yazılı olarak oluşturulmasına, görsel ve yazılı medyada yayınlanmasına, bölgenin bilinen-bilinmeyen tüm turistik kaynakların daha da görünür olarak gün yüzüne çıkartılmasına ihtiyaç vardır.
Turizm Teknik Komite Raporu 28
Konya-Karaman bölgesi dünyanın en eski yerleşim yeri olarak kabul edilen Çatalhüyük’le başlayan ilk evlerin, ilk tarımın, ilk ateşin ve yemek kültürünün başladığı 9000 yıllık bir tarihsel kültürel birikime ve medeniyete sahiptir. Bu bölgede tarih öncesi dönemlere ve neolitik dönemden bakır ve tunç dönemlerine kadar pek çok bulguya rastlanmıştır. Konya-Karaman bölgesi Hititler, Lidyalılar, Persler, Roma ve Bizans gibi medeniyete ait eserler bakımından çok zengin bir tarihi kültürel mirasa sahiptir. Anadolu Selçuklu Devleti ile Konya, Karamanoğulları beyliği ile Karaman, Türk-İslam medeniyetinin başkenti olmuştur.
Konya-Karaman bölgesi arkeolojik alanlar, hüyükler, antik kentler, anıtlar, Hıristiyanlık inanç merkezi olarak kültür ve tarihi bakımından önem arz eden kiliseler, Türk-İslam kültürü inaç ve medeniyet tarihini yansıtan saraylar, kaleler, köprüler, kümbetler, medreseler, camiler, türbeler, külliyeler, çarşılar, hanlar, hamamlar ve daha sayılabilecek eserlerle çok zengin tarihi kültürel turistik değerlere sahiptir.
Tüm dünyanın tanıdığı Mevlana, bölgenin inanç turizm merkezidir. Mevlana türbesi, müzesi, Sema gösterisi, anma törenleri gibi etkinlikler, Mevlevihaneler ve Mevlevilik yaşamı kültürüyle ayrı ayrı bir turizm değerleridir.
Sille köyü, antik kentler ve tarihsel bir misyonu üstlenmiş olan kiliseleri de ayrı ayrı bir inanç turizm değerleridir.
Bölgede yapılan Nasrettin Hoca şenlikleri gibi kültürel etkinlikler de turizm değerleridir. Bölgeye özgü yemek-mutfak kültürü, geçmişten günümüze kadar ulaşan ve yaşatılan Türk el sanatları kültürü, ayrıca bu bölgenin sağlık turizm değerleri olan kaplıcaları ve mağaraları, eko turizm alanları kapsamında gölleri, yayları, akarsuları, şelaleleri, yaylaları, kuş gözlem alanları, avcılık yaban hayatı, dağcılık sporu yapılabilecek, yamaç paraşütü yapılabilecek alanlarının da önemli turizm değerleri bulunmaktadır.
Konya-Karaman bölgesinin turistik kaynaklar ile ilgili donanımlı envanterlerin görsel ve yayınsal olarak olarak oluşturulmasında tarihi kültürel turistik değerlerle birlikte, doğal turistik değerlerin birlikte turizm değeri olan kaynaklar olarak tespit edilmesi gerekir.
Konunun uzmanı olan kurum, kuruluş ve kişilerce hazırlanabilecek olan donanımlı envanter çalışmaları, ihtiyaç duyacak olan kullanıcı profiline göre bir bütün olarak veya farklı konularda kitap, dergi, broşür gibi yazılı çalışmalar olarak, CD, DVD ve internet ortamında vb. görsel dokümantasyon olarak yayınlanmalıdır.
Strateji 1.3: Turistik kaynağa yönelik denetimin ve uygulamaların izlenmesi
Sürdürülebilir turizm değeri olan kaynakların tespiti, korunması, kullanılması ve geliştirilmesi, turistik kaynağa yönelik denetimin ve uygulamaların izlenmesi, aynı zamanda sorunların yerinde görülerek çözüm yollarının araştırılması, günün gelişen ve değişen şartlarına göre politikalar geliştirilerek turistik kaynakların sürekliliğinin sağlanabilmesi için konunun uzmanları tarafından önemle yerine getirilmelidir.
Kamu kurum ve kuruluşları olan Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Emniyet Müdürlüğü, Vergi Dairesi Başkanlığı, SGK İl Müdürlüğü, İl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü, Belediyeler (Belediye Zabıta Yönetmeliğinin 5.maddesi 3.fıkrası gereği turizm zabıtası kurulması) ve
Turizm Teknik Komite Raporu 29
diğer ilgili kurumlar görev ve yetkileri açısından sorumluluk bölgesinde turistik kaynağa yönelik olarak, sürekli ve aksatmadan denetim görevlerini yerine getirmelidir. Ayrıca TURSAB ve Turist Rehberleri Odası gibi turizm alanında kanunla yetkilendirilmiş olan tüzel kişililikler denetim görevlerini yerine getirmelidir.
Ancak turizm faaliyetinin Konya-Karaman bölgesinde çok geniş bir alanda yürütülmesi, tatil günlerini de kapsaması hatta tatil günlerinde turizm faaliyetinin daha yoğunlaşması ve günün her saatinde devamlı olması kamu kurum kuruluşlarının bu konuda yeterli denetimi yapamamasına neden olmaktadır. Ayrıca kurumların denetim konusunda tüm turizm faaliyetlerini denetleyecek yeterli uzman personeli bulunmadığından ve bu konuda kimi zaman birden çok kurumun birlikte denetim faaliyetini yapacak olması, bazı denetim faaliyetin İl Müdürlüğü dışında ancak ilgili bakanlık personeli tarafından yapılabilmesi yeterli ve etkin bir denetimin yapılması imkânını ortadan kaldırmaktadır. Gerekli denetim yapılamadığında kaçak seyahat acente faaliyeti, kaçak turist rehberliği faaliyeti ve turizm belgeli işletmelerin turizm mevzuatına aykırı faaliyetleri artmaktadır.
Konya-Karaman bölgesinde turistik kaynağa yönelik denetimin ve uygulamaların izlenmesi için, ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanarak, konunun uzmanı olanlarla, öncelikle o kurumun görev ve yetkileri çerçevesinde denetim komisyonlarının ve ayrıca kurumlar arası olmak üzere denetim komisyonlarının kurulması yürütülmesinin sağlanması gerekmektedir.
Strateji 1.4: Sürdürülebilirliği sağlayacak bilimsel çalışmaların yapılması, bu çalışmaların
uluslararası dillere de çevrilerek yayınlanması
TR52 bölgesinde bu Tarih, Kültür ve Doğa zenginliklerini ele alan birçok bilimsel çalışma yürütülmektedir.
Selçuklu ve Beylikler dönemlerine ait çok önemli yerleşim alanlarına ve yapılara sahip olan bölgede bu zenginlikleri tanıtan veya bu zenginlikleri konu alan bilimsel çalışmaların yayınlanmakla birlikte bazı sıkıntıların var olduğu görülmektedir.
Yayın çalışmalarındaki bu sıkıntı aynı zamanda bölgenin sahip olduğu zenginlikleri birbirine entegre olarak ve değerlerinin fark edilmemesine de sebep olmaktadır.
Örneğim Konya Mevlana Müzesi, Mevlevilik ve Mevlana’yla ilgili diğer mekanlar ile Karaman’daki Mevlana’nın annesinin mezarın birbirine entegre ziyaret yerleri olduğu ortaya konulmalı ve Konya’ya Mevlana’yı ve çevresini ziyarete gelen gezginin Karaman’a gitmesi sağlanmalı veya bunun tersi bir durum geliştirilmelidir.
Günümüze kadar yapılan yayın çalışmalarına bakıldığın da ise gerçekleştirilen yayınların gerek içerik, gerekse de tasarım açısından çok kaliteli oldukları rahatlıkla görülmektedir. Ne yazık ki bu yayınların dağıtım ve tanıtımında çok yetersiz kalınmakta ve yayınlar çoğunlukla Konya ölçeğinde kalmakta ve dışarıda çok tanınmamaktadır. Bunun daha iyi dağıtım ve tanıtımı için Türkiye’de temsilcilikleri bulunan ülkelerin Türkiye’deki temsilciliklerine, yabancı turizm, kültür ve tanıtım şirketlerinin bürolarına ulaştırılmalı ve Türkiye’nin yurt dışındaki temsilcilikleri ve yurt dışında faaliyet gösteren önemli Türk şirketlerinin büroları aracılığı ile dağıtım ve tanıtımının sağlanması yoluna gidilebilir.
Turizm Teknik Komite Raporu 30
Bu alandaki yayın çalışmalarının birçoğu Türkçe olarak yapılmaktadır. Bu yüzden bazı çalışmalar İngilizce ile bölgeyi ziyaret eden yabancı gezginlerin sayıları da dikkate alınarak hem Farsça, Japonca ve Korece gibi dillere hem de sınır komşusu olduğumuz diğer ülkelerin dillerine çevrilmelidir.
Nitelikli Kültür ve Tabiat varlıkları açısından oldukça zengin olan TR52 bölgesinde bu zenginlikleri ele alan birçok bilimsel çalışma yürütülmektedir. Gerçekleştirilen bu çalışmalara genel anlamda bakıldığında araştırmaların, kalite açısından çok değerli çalışmalar olmasına karşın bölgenin belirli dönemlerine odaklandığı görülmektedir. Özellikle Tarih Öncesi, Antik ve Bizans dönemlerine ait çok önemli kentler ve yapılar ile tabiat varlıklarına sahip olan bölgede bu zenginlikleri tanıtan veya bu zenginlikleri konu alan bilimsel çalışmaların yayınlanmasında bazı sıkıntıların var olduğu görülmektedir. Yayın çalışmalarındaki bu sıkıntı aynı zamanda bölgenin sahip olduğu zenginliklerini ve değerlerini fark etmemesine de sebep olmaktadır.
Günümüze kadar yapılan yayın çalışmalarına bakıldığın da ise gerçekleştirilen yayınların gerek içerik, gerekse de tasarım açısından çok kaliteli oldukları rahatlıkla görülmektedir. Bu konuda karşılaşılan başlıca iki sorun ise çok kaliteli olan bu yayınların dağıtım ve tanıtımında çok yetersiz kalınmasıdır. Ne yazık ki bu yüzden yayınlar çoğunlukla Konya ölçeğinde kalmakta ve dışarıda çok tanınmamaktadır. Bu alandaki diğer bir sorun ise gerçekleştirilen yayın çalışmalarının tamamına yakınının sadece Türkçe olarak yayınlanmasıdır. Bu yüzden bazı çalışmalar hızlı bir şekilde evrensel bir dil olarak kabul edilen İngilizce ile bölgeyi en çok ziyaret eden yabancı milletlerden insanlar sebebiyle Farsça, Arapça, Japonca ve Korece gibi farklı dillere çevrilmelidir.
ÖNCELİK 2: Turizm Amaçlı Altyapının Güçlendirilmesi Ve Geliştirilmesi
Strateji 2.1: Turizm değerlerine ulaşılabilirliğin arttırılması ve fiziki altyapı imkânlarının geliştirilmesi
Konya ve Karaman bölgeleri pek çok doğal, tarihi ve arkeolojik zenginlikleri bünyesinde toplayan, sayıları her yıl artarak gelişen yerli ve yabancı turistlerce yoğun bir şekilde ziyaret edilmektedir. Altyapı faktörleri, turizmin temel fonksiyonları için büyük önem taşımaktadır. TR52 bölgesinde ki fiziki altyapı imkânları turizm sektöründeki hızlı talep artışının beraberinde getirdiği ihtiyaçlara cevap verememektedir. Bölgede turizmi destekleyecek hem nitelik hem de nicelik bakımından yeterli fiziki altyapının oluşturulması sağlanmalıdır.
Bölgede yeni ve nitelikli konaklama tesislerinin yapımı yanında, bölgenin değişik ve çok uygun olan kesimlerinde çeşitli turistik aktivite merkezlerinin oluşturulmalı ve yeni turizm işlevleri doğrultusunda sağlıklı bir düzen içinde hizmet vermeyi amaçlayan standartların benimsenmesi gerekmektedir.
Turizm Teknik Komite Raporu 31
Kırsal alandaki altyapının geliştirilmesine paralel olarak, kamping ve günübirlik alanlarının yeterli hizmet düzeyi ile kullanıma açılması halinde, bu alanları ziyaret eden turist sayısı artacak ve yöredeki konaklama tesislerinin gelişimi hızlanacaktır.
İlk etapta ev pansiyonculuğunun ve artan talebe göre bir ve iki yıldızlı tesislerin gelişmesi özendirilmelidir. Var olan yapıların yerel özellikleri korunarak bakım ve onarımlarının yapılması ve yapı stokunun fiziksel olarak sağlamlaştırılması gerekmektedir. Ayrıca yeni yapılacak yatırımlar için mevcut özellikler çerçevesinde geliştirilmiş, uyarlanmış tasarımlar kullanılmalıdır.
Özellikle kentlerde altyapı çalışmaları ile ilgili yetkiler ve sorumluluklar yerel yönetimlere aittir. Kentlerin gelecekteki büyümelerine yön verecek olan imar planları bu altyapı çalışmalarının da en önemli belirleyicileridir. Bu imar planları yapılırken geçmiş ve gelecek düşünülmeli; sahip olduğumuz turizm kaynaklarının korunması, yaşatılması ve sağlıklı geliştirilebilmesi için gerekli koşullar göz önüne mutlaka alınmalıdır. Konya’nın Karatay ilçesi bu anlamda fiziki altyapı yetersizlikleri ile örnek gösterilebilir.
Turizm hizmeti verecek yapıların dış çevresiyle olan iletişimi sağlayan ulaşım haberleşme, kanalizasyon, elektrifikasyon ve su olanaklarının arttırılması gerekmektedir.
Bölgede özellikle alanlara erişim ve bilgilendirme amaçlı işaret donatılarına yer verilmelidir.
Turistlerin akaryakıt konusunda sıkıntı yaşamamaları için turizm sahalarında gerekli akaryakıt istasyonları tesis edilmelidir. Ayrıca, ticari akışın devamını sağlamak ve geliştirmek için banka şubeleri, bankamatik ve döviz büroları ihtiyaç olabilecek her alanda kurulmalıdır.
İlgili alanlarda herhangi bir ihtiyaç veya sorun ortaya çıktığında, turizm danışma merkezleri ve turizm zabıtları kolay ulaşılabilir mekânlarda ve yüksek hoşgörü içinde ziyaretçilere hizmet etmelidir.
Rekreasyonel altyapı turizm etkinliklerine önemli bir temel oluşturmaktadır. Bu kapsamda rekreasyonel alanlar mümkün olduğunca nitelikli olarak geliştirilmeli ve turizm ile birlikte düşünülmelidir.
Özellikle bölgede çevre kalitesini artırmak ve çevre ile ilgili farkındalığı ortaya koymak için yumuşak teknolojilerin (su rüzgâr ve güneş enerjisi) tercih edilmelidir.
Turistler için yüksek kalitede standartlar sağlamak onların destinasyonlarına karar vermelerinde çok önemlidir. Bunların en önemlilerinden biri turist sağlığı ve güvenliğidir. Turistlerin sağlık problemlerinde mevcut sağlık tesisleri yanında başvurabilecekleri sağlık evleri ve memurları sağlanmalıdır. Ayrıca ziyaretler esnasında mekânsal anlamda güvenli bir ziyaret ortamı sağlanmalıdır. Örneğin; akşamları iyi aydınlatılmış dış mekânlar gibi.
Gerek tek yapı gerekse yapı grupları ölçeğinde döşeme, donatı elemanları, aydınlatma vb. elemanlar dikkatle seçilmeli, genel karakter ve silueti bozmayacak biçimde, özgün ya da özgüne yakın malzeme seçimi ile uyum sağlamalıdır.
Artık bu mevcut durum yerine, demiryolunun geliştirileceği, alt sistemlerin dengeli kullanımının gerçekleştirileceği, seyahat veya taşıma sürelerinin çok kısalacağı, planlama, kişi hakkı, gönenci ve emniyetinin, çevre kavramının, konfor ve entegrasyon anlayışlarının önem kazanacağı bir modele geçme zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Konya örneğinde, şehirler arası
Turizm Teknik Komite Raporu 32
otobüs terminalinden, havaalanından tren garından, şehrin merkezine, fuar alanına, kongre alanına ve de şehir stadyumuna toplu taşıma araçlarına metro yada tramvay a geçilmesi ve bunlarında şehir dokusuna uygun olarak geliştirmesi gerekmektedir.
Bölgenin turizm değerlerini ziyaret etmek isteyen birçok turist ulaşım sisteminin kurulması ve yollarla buralara ulaşacaktır. Ziyaret deneyimi ve güzelliklerin keşfedilmesi için yollar gerekmektedir. Yeni yol yapım çalışmalarında alternatif plan seçenekleri oluşturulmalıdır. En iyi manzaraya sahip alternatif yerler tercih edilmelidir.
Bölgedeki turizm sahalarına yönelik yollar üzerinde trafik riskleri en aza indirgenmeli ve trafik kullanımları olabildiğince azaltılarak erişim şartları iyileştirilmelidir.
Trafiğin yönlendirilmesi ve yol güvenliğinin sağlanmasında akıllı ulaştırma sistemlerinin yaygın olarak kullanılmalı ve bu alandaki teknolojilerin geliştirilmelidir.
Bilet ve rezervasyon sistemlerine ilişkin yeni teknolojiler kullanılmalı, hızlı geçiş sistemleri geliştirilmeli, ulaştırmanın ve enformasyon sistemleri geliştirilmelidir. Turistik bölge civarında otopark sistemleri geliştirilmelidir.
Strateji 2.2: Turizm yatırım planlaması rehberi hazırlanarak, konaklama ve yiyecek-içecek işletme yatırımlarının yapılması
Gerekçe: Özel sektör ve kamuya ait birçok tesis, düzenli kamp alanları, ikincil konutlar, oteller, restoranlar vb. bulunmalıdır. Böylece bölgenin turistik alt yapı sorunlarına hızlı çözümler geliştirilir dolayısıyla diğer yatırımların yapılmasına olanak sağlanır. Bölgede turizm yatırım rehberine göre ihtiyaca yönelik konaklama yatırımları yapılmalıdır. İç ve dış turizmin ihtiyacına karşılık ve yiyecek-içecek tesislerinin yetersiz ve kalitesiz olması bu ihtiyacı ortaya koymaktadır.
Mevcut işletmeler hali hazırda var olan potansiyele göre yeterli gelmemektedir. Özellikle diğer yatırmları bölgeye çekmek, gelecekte planlanan projeleri de ( KOP projesi, NATO Awacs üssü projesi, yapılacak olan yeni havavalanı ve teknoloji merkezi vb.) göz önüne alarak, özellikle konaklama tesislerine yönelik çalışmaların hızlandırılması gerekmektedir.
Mevcut konaklama tesislerinin kullanım alanlarının, kaliteleri artırılacak, Mevlevi ve Selçuklu mutfakları da sunum çeşitlerine eklenerek, sunum çeşit’i ve kalitesi artırılarak faaliyetler hızlandırılacaktır.
Özellikle Vakıflar Genel Müdürlüğünün ve bazı Belediyelerin tasarrufunda olan bazı han’lar vb. Yerler işletme zincirlerine katılarak, burada yöresel lezzetler sunulacaktır.
Yapılacak tüm faaliyetler ortak bir platformda toplanarak bir meslek birliği oluşturlmalı ve çeşitlilik ve yatırm kapasitesi artırılmalıdır.
Bu faaliyetler sonucunda; işletme yatırımları artacak, kalite yükselecektir. Bölge daha fazla tanınacak, daha fazla kar edecek konuma gelecek ve yatırımcı çekecektir. Aynı zamanda da tarihi değerleri koruyarak Ülke tanıtımına da katkıda bulunacaktır.
TR52 Bölgesel yenilikçi ve otantik konaklama ve yiyecek-içecek işletme yatırımlarının özendirilmeli, bölgesel turizm girişimciliği eğitim çalışmaları yapılmalıdır. Turizm girşimcileri özel teşvik sistemlerine dahil edilmelidir.
Turizm Teknik Komite Raporu 33
Bölgede öne çıkan sektörlerde gelecek yıllarda meydana gelecek konaklama ve yiyecek-içecek işletme değişimleri öngören akademik raporların hazırlanması,
Bölge için marka değeri taşıyan ürün ve hizmet değerlerinin belirlenmesi ve geliştirilmesine yönelik faaliyetlerin yürütülmesi,
Bölgenin ulusal ve uluslararası ticaret ve ihracat kapasitesini geliştirmeye hizmet edecek büyük ölçekli altyapı çalışmalarına yönelik araştırma, planlama ve fizibilite çalışmaları.
Bölgede gelir dağılımı ortaya koyan, iyileştirme stratejisi sunan ve eylem planına dönüştüren çalışmalar,
Strateji 2.3: Ulaşım alt yapı ile projelerinin yapılması ve entegre edilmesi
Konya ve Karaman illerinde il – ilçe merkezi bağlantıları devlet karayolu olarak
isimlendirilir ve yapım, bakım ve onarımından Karayolları Genel Müdürlüğü sorumludur. Ekli
haritaya bakıldığında Konya ve Karaman’ın illeri arası duble yol bağlantısının tamamlandığı
görülmektedir. Konya merkezli bakıldığında Konya- Ankara, Konya-Afyon, Konya-Aksaray,
Konya –Ereğli-Adana, Konya- Karaman yolları duble yol olarak tamamlanmış ve ulaşıma
açılmıştır. Konya-Beyşehir, Konya- Seydişehir- Manavgat yolunda ise duble yol çalışmaları
kademelendirilerek yapımı devam etmektedir. Karaman ili duble yol bağlantısı Konya-
Karaman ile Karaman-Silifke arasında olup Konya-Karaman tamamlanmış, Karaman – Silifke
bağlantısı ise kademeli olarak yapılmaktadır.
Konya ve Karaman illerinin turizm hareketleri iç ve dış turizm olarak ikiye ayrıldığında
Konya bağlantılı karşılıklı olmak üzere Antalya – Manavgat- Konya- Nevşehir, Ankara-Konya-
Seydişehir- Manavgat, Alanya, Antalya ana yol güzergahı ile Ankara-Konya – Karaman-
Silifke, Anamur bağlantılı turizm amaçlı ulaşım alternatifleri bulunmaktadır. Bunun yanında
Konya ili Doğu, Güneydoğu illerimizin Ege, Batı Akdeniz ve Marmara bölgesine ulaşım aksı
üzerinde olup karayolu ulaşımında önemli bir merkezdir.
Turizm Teknik Komite Raporu 34
Konya ilinin ulaşım çeşitleri Kara yolu, hava yolu, demiryolu olmak üzere üç çeşittir.
Karaman ilinin ise karayolu ve demiryolu bağlantısı vardır. Karaman ili Konya Havaalanını
kullanarak İstanbul bağlantısı bulunmaktadır. Konya ilinin demiryolu bağlantısı Konya-Ankara
arasında hızlı tren, İzmir-Afyon- Konya, Eskişehir-Konya- Karaman-Mersin – Adana
bağlantıları mevcuttur. Ankara-İstanbul hızlı tren inşaatı bitince Konya- Eskişehir-İstanbul
bağlantısı tamamlanacak, yeni hızlı tren hatlarının da yapımıyla Konya-Bursa, Konya –İzmir ,
Konya-Manavgat-Antalya bağlantıları olacaktır. Yine diğer hızlı tren inşaatlarının bitimiyle
aktarmalı olarak Konya’ya ve dolayısıyla Karaman iline ulaşım imkanları da gelişecektir.
Aşağıda görüldüğü üzere Antalya-Konya hızlı tren bağlantısı Konya aktarmalı turizm
hareketliliğini artırabilecek bir husustur.
Turizm Teknik Komite Raporu 35
Konya ilinin hava yolu ile bağlantısı Konya Havalimanıyla olup sadece Konya-İstanbul
arasında olmaktadır. Ulaştırma, Denizcilik Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel
Müdürlüğü (SHGM) tarafından başlatılan teşvik uygulaması kapsamında uçuş
gerçekleştirilmeyen hatlara sefer düzenlenmesi amacıyla yeni hatlar açılması gündemdedir.
Alternatif hava yolu bağlantısı Antalya- Nevşehir arasında yapılması TR52 turizmi açısından
dezavantaj oluşturacaktır. Karaman ile Ayrancı arasına STOL tipi hava limanı yapılması
durumunda Ereğli ve Karaman’ı kapsayacak bu hava limanı bölgenin cazibesini artıracak bir
yatırım olacaktır. (Short Take Off and Landing) (Kısa kalkış ve iniş)
Konya ve Karaman illerinde devlet karayolu dışında kalan yollar Belediye hudutları
içinde Belediyelere, dışında ise İl Özel İdarelerine aittir. 6360 sayılı Kanun ile Konya ilinde
2014 yılında yapılacak ilk mahalli seçimden sonra İl Özel İdaresi kalkacak ve Karayolları ağı
dışında kalan tüm yollar Büyükşehir Belediyesi sorumluluğunda olacaktır. Karaman ilinde ise
mevcut yapı devam edecektir. Her iki ilde de yapılacak bir eylem planıyla Kültür ve tabiat
varlıklarının bulunduğu yolların kalitesinin yükseltilmesi planlanmalıdır.
TR-52 ye yabancı turist kara yoluyla gelmektedir . Kültür ve tabiat varlıklarının
bulunduğu yolların ana yol bağlantılarının kalitesinin yükseltilmesi önemlidir. Kültür ve tabiat
Turizm Teknik Komite Raporu 36
varlıklarının ulaşım altyapısı sıcak asfalt, reflektörlü, yol çizgili ve levhalandırmalı olmak üzere
kademeli olarak iyileştirilmelidir.
Konya ilinde bulunan Kültür ve tabiat varlıklarının bulunduğu yerler az nüfuslu ve
merkezlerden uzak olması nedeniyle ulaşım imkânları açısından az gelişmiştir.
TR52 bölgesinde kent merkezlerinde ulaşım ağlarının birbirleriyle entegrasyonun sağlanması gerekmektedir. Turistler için farklı ulaşım araçlarını kullanırken ortak bir ödeme sisteminin geliştirilmesi gerekmektedir.
Yeni öneri :
Aşağıda halen kullanılmakta olan trafik levhaları görülmektedir.
Yeni bir uygulama olarak ana bağlantı yollarına konulacak levhalarda turistik tesis
yolunun yol kalitesinin de yazılması o tesisin ziyaretini artıracak bir faktördür. Turistik levhayı
gören yerli veya yabancı ziyaretçi yol kalitesine göre ulaşım süresini hesaplayacak ve ona
göre ziyaretini planlayacaktır. Yol kalitesinin iyileşmesi ziyaret edilme ve dolayısıyla
tesisleşmeyi de artıran bir faktör olarak karşımıza çıkacaktır.
Bir diğer alternatif ise bu levhaların altına konulacak ziyaret mahallinin ücretli veya
ücretsiz olmasının yazılması. Yönlendirme levhasının alt kısımına giriş ücretli veya ücretsiz
birinin yazılması da düşünülmelidir.
Turizm Teknik Komite Raporu 37
Strateji 2.4: Turizm hizmetlerinde ürün, hizmet ve işgücüne ilişkin minimum kalite standartları belirlenerek kalitenin ve etkinliğin artırılması
Uluslararası değerleme kuruluşları başta olmak üzere gerekli sertifikaların alınması
Turizm işletmelerinde üretilen mal ve hizmetlerin pazarlama ve satılması aşamalarında
ulusal ve uluslar arası pazarlarda başarılı olmaları için sertifikaların önemi artmaktadır.
Çalışanların refahını sağlamak, rekabet edebilmek, ticari engelleri ortadan kaldırmak,
potansiyel maliyet azaltıcı etkisi, gıda güvenliği, temizliği ve kalitesi, çevreye duyarlılık ve
müşteri memnuniyetini sağlayabilmek gibi nedenlerden dolayı, uluslararası değerleme
kuruluşları başta olmak üzere gerekli sertifikalar alınacaktır.
Ürünlerde kullanılan maddelerin güvenirliğini gösteren belgelere sahip olunması
Turizm hizmetlerinin üretiminde kullanılan maddelerin teknik ve hijyenik şekilde
üretim, işleme, depolama, pazarlama ve müşterilerin gereği gibi kullanabilmesini sağlamak,
üretici ve tüketici menfaatleri ile müşteri sağlığını korumak üzere üretimde kullanılan her
türlü hammadde ve yardımcı maddeler, mamul ve ya yarı mamul maddeler ile yan
ürünlerinin özelliklerinin tespit edilmesi ile tüketiciye güvenilir ürünün arzı, tüketicinin daha
iyi bilgilendirilmesi ve kalitenin artırılması için kullanılan maddelerin güvenliğini gösteren
belgeler alınacaktır.
Turizm işletmelerinde çalışanların eğitim sertifikasının olması
Türkiye’de, işgücü hareketliliği açısından, temel bir engel, meslek standartları, sınav ve
sertifikasyon sisteminin bulunmayışıdır. Halen Türkiye’de meslek niteliklerini tanımlayan,
Turizm Teknik Komite Raporu 38
uluslararası standartlarla kıyaslayan, genel kabul görmüş bir yöntem bulunmamaktadır.
Turizm yüksekokullarının ve orta dereceli okullarının mezunları ile ilgili Türkiye’de herhangi
bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Bunun yanında, elektrikçi, laborant, muhasebeci,
kimyager, hemşire, astsubay, polis mesleklerinin, meslek icra edebilmeleri için mesleki
eğitim, diploma ve sertifika koşulları mevcuttur. Ancak turizm sektöründe çalışmak için
herhangi bir koşul bulunmamaktadır. Turizmde kalite ve verimliliğin artması için sektörde
çalışacak kişilere gerekli eğitim ve sonucunda sertifika verilecek turizm faaliyetleri bir meslek
karakterine oturtulmaya çalışılacaktır.
Bölgeye özel sertifikaların oluşturulması
Turizmin gelişmesinde etkili olan ve turizm arzını oluşturan unsurlar, bölgeden bölgeye
farklılık gösteren ve turistleri bir bölgeden diğerine çeken sistemin temel unsurlarıdır
Bölgenin temel kaynak ve çekicilik ile ilgili özelliklerinin belirlenmesi, pazarlama stratejilerinin
belirlenmesi, bölgenin diğer turizm bölgelerinden ayırt edilebilmesi ve belirli bir ziyaretçi
kitlesi tarafından ziyaret edilmesi açısından bölgenin güçlü yönleriyle paralel olarak bölgeye
özel sertifikalar oluşturulacaktır..
İşletmelerin iş görenlerin eğitimlerinde üniversite vb. kurumlarla işbirliği içerisinde
olması
İşletmelerde gerek girişimcilerin, gerekse profesyonel yöneticilerin üzerinde durduğu
en önemli konulardan biri eğitimdir. Çünkü günümüzde bir çok işletmede yapılan işlerin
özelliği, çalışanların eğitimi ile doğrusal bir ilişki göstermektedir. Eğitim faaliyeti, dış
etkenlerin ve işletme içi şartların zorlaması sebebiyle ülkemizde de son yıllarda önemi
anlaşılmaya başlanan bir işletme fonksiyonu olmuştur. İşletmeler hızla değişen bir çevreye
uyum göstermek zorundadırlar. İşletme dışı ve işletme içi değişimin etkili bir şekilde
yönetilmesi için işletmede çalışanların eğitilmesi gerekir. Bunu sağlamak için her şeyden önce
yöneticilerin işletme ile ilgili bütün konularda eğitilmesi sağlanmalıdır. Ancak bu şekilde
işletmeden ve dış çevreden gelen ihtiyaçlar doğrultusunda mevcut şartlara uyum sağlanabilir
ve böylece işletmenin daha etkin olarak çalışması sağlanabilir. Eğitimli ve nitelikli iş gören
istihdamında ve ya personel eğitiminde üniversite, turem gibi kurumlarla işbirliği içerisinde
olunarak hem eğitim konusundan bilimsel metotlara başvurulabilinecek hem de nitelikli iş
gören istihdamı kolaylaşacaktır.
Staj yapan öğrencilerin özendirilmesi
Eğitim kurumlarında eğitim alan öğrenciler yaz aylarında staj yapmaları için turistik
tesislere gönderilmektedirler. Personel maliyetlerinin sürekli arttığı ve genel olarak maliyet
baskısı altında ezilen birçok turistik işletmede bu genç beyinler yoğun ve ağır ortamlarda
çalıştırılmaktadırlar ve daha sektör ile ilgili bir düşünceleri bile oluşmadan, sektörden
uzaklaşmaya başlamaktadırlar. Ağır çalışma koşullarına daha staj süreleri sırasında diğer
çalışanlardan duydukları işsiz geçen kış döneminde yaşadıkları zorluklar eklenince, bu genç
Turizm Teknik Komite Raporu 39
beyinler daha okul sıralarında geleceği düşünmeye başlamaktadırlar. Bu güçlüklerle
karşılaşan genç iş görenlerin motivasyonunun sağlanması için bir takım önlemler alınabilir.
Aldıkları eğitimlerinden dolayı onlara saygı göstermek, sigortalı olmadıkları için izin
günlerinde dahi onları çalıştırmamak, farklı dil ve kültürleri tanıma olanağı içinde olduklarını
fark ettirmek ve en önemlisi de onlara turizm sektöründe çalışmanın bir yaşam biçimi
olduğunu öğretmek staj yapan öğrencilerin özenmeleri konusunda yardımcı olacaktır.
Strateji 2.5: Teknolojik altyapının oluşturulması ve geliştirilmesi
Dünya genelinde turizm tüketim şeklinin değiştiği gözlenmektedir. Lüks turizm
hareketlerine katılım azalmakta, deniz, kum, güneşin dışında, bozulmamış temiz bir çevrede
tatil olanaklarına rağbet etmektedir. Tüketimdeki bu değşim kültürel çevrenin önemini
artırmaktadır. Ancak kültürel çevre için bilgi teknolojilerinin geliştirilmesi önemli bir konudur.
Bilgi teknolojisinin geniş bir kapsamı bulunmaktadır. Çeşitli biçimdeki bilginin derlenmesi,
işlenmesi, saklanması, kullanılması, ve aktarılması gibi elektronik aksamın, ilgili sistem ve
yöntemlerin tümünü içerir. Turizm açısından bilgi teknolojileri;
Turizm potansiyelinin yüksek olduğu ender ülkelerden birisi de Türkiye’dir. Doğal,
kültürel, tarihi değerleri bulunan ülkemizde, eğer iyi tanıtılabilirse turizm pazarındaki payımız
hızla büyüyecektir. Bunun için turizm değerlerinin tanıtımına gereken önemin verilmesi
gerekmektedir. Turistik değerlerin bilgilerinin sunumunun, klasik yöntemler yerine Bilgi
Sistemi ile yapılması gerekmektedir. Turistler günümüzde bilgi sistemi aracılığı ile gidecekleri
ülkelerde tur güzergahlarını inceleyebilmekte ve bu bilgiler ışığında rezervasyonlarını
yaptırabilmektedir. Bu bilgi sistemleri Kent Bilgi Sistemi, Coğrafi Bilgi Sistemi gibi adlarla
günümüzde kullanılmaktadır. Kullanım amaç ve kapsamı ise; gelişmiş ülkelerde özellikle
ABD’nde Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) kullanımı bölge özellikleri kaynakları ulaşım, ekonomik ve
kültürel dağılım, gerçek zamanlı deprem verilerinin erişimi, gerçek zamanlı hava verilerinin
erişimi gibi uydu bağlantılı verilerden elde edilen bilgilere ulaşım konularında detaylı veri
tabanları ile kullanıcılara açılmaktadır. Henüz ülkemizde bilgi teknolojilerinin sunduğu
hizmetlerden üst düzeyde yararlanıldığı söylenemez. Konya’da CBS kullanımını sağlamak
üzere çalışmalarına devam etmektedir. Ancak turizm kaynaklarıyla bilgilerinin toplanması,
bilgilerin sınıflandırılması, görsel materyallerle donatılarak Turizm Kaynakları Bilgi Sistemi
şeklinde bir çalışmanın yapılması daha yararlı sonuçlar doğuracaktır.
Web’te yer alan internet siteleri vasıtası ile ülke, şehir, turistik mekân tanıtımı birçok
ülke tarafından uygulanan bir yöntem haline gelmiştir. Günümüzde Tanıtım içerikli Web
sayfalarında; tanıtım filmlerine, fotoğraflara, sanal gezintilere, animasyonlara, haritalara,
sesli tanıtımlara, e-dergilere, e-broşürlere, promosyonlara, ziyaretçi defterine ve birçok
gerekli bilgiye yer verilebilmektedir.
Web dışında araçlardan birisi de bilgisayar ağlarıdır. Bilgisayar ağlarının oluşturulma
nedenlerinden biri, kişilerin, bir yerden diğerine (hızlı ve güvenli bir şekilde) elektronik
Turizm Teknik Komite Raporu 40
ortamda ileti gönderme ve haberleşme isteğidir. Bu sebeple turistik bölgelerde Access
point’ler oluşturularak internet ihtiyaçları karşılanmalıdır.
Turizm sektöründe hizmet kalitesini arttırmak için ziyaretçileri bilgilendirecek bilgi
teknolojileri ürünlerinden olan kiosklar kurularak tanıtımın güçlendirilmesi gerekmektedir.
Farklı dillerde hazırlanan dijital ortamda görsel olarak tanımaya imkan veren bu uygulama
özellikle ziyaretçilerin yoğun olduğu bölgelerde önemli görevler üstlenmektedir.
Sonuç olarak; turistik bilgilerin gerekli tanıtımının yapılabilmesi için geleneksel
yönetmelerin yanısıra çağdaş bilgi teknolojilerinden de faydalanılmalıdır. Kent
merkezlerinden turistik alanlara, doğal, kültürel ve tarihi mekanlara ulaşım ağının
sayısallaştırması ve internet ortamında etkin bir şekilde kullanıma sunulması gerekmektedir.
Strateji 2.6: Turistik amaçlı bölgelerin taşıma yük kapasitelerinin yönetimi
Taşıma kapasitesi, çevresel korumada ve sürdürülebilir gelişmede temel teşkil etmektedir. Taşıma kapasitesi kavramı, flora ve faunayı içeren ekolojik taşıma kapasitesi, turistlerin davranışlarına karşı yöre halkının tavır ve hoşgörü seviyesinin sınırı olan sosyal taşıma kapasitesi, ekolojik taşıma kapasitesinin son aşaması olarak kabul edilen fiziksel taşıma kapasitesi ve alandaki kaynakların kullanımı için yapılacak harcamaların limitini belirleyen ekonomik taşıma kapasitesi, kullanıcının yörenin sunduğu kaynakların kullanım yoğunluğu arttıkça oluşmaya hoşnutluk duygusu dengesi olan psikolojik taşıma kapasitesi çeşitlerini içermektedir.
TR52 bölgesi taşıma yük kapasitelerinin belirlenmesi ve ziyaretlerin eşik noktalarını aşmayacak şekilde yönetilmesi dikkat gösterilmesi gereken çok önemli bir noktadır. Belirli turizm şekilleri için kullanım düzeyini belirlemek, her yörenin kendine özgü özelliklerine uyum sağlamak, farklı tip ve derecedeki kullanıma olan duyarlılıkları belirleyen uygun yaklaşımları bulmak gerekmektedir. Turizme yönelik alan veya eşyanın kullanımında taşıma yük kapasitelerinin aşılması; deneyim kalitesinde yavaş yavaş azalmaya, etkinliklere yönelik ilişkilerde düşüşe ve aşırı ziyaret nedeni ile alanda fiziksel kayıplara neden olmaktadır.
Ekolojik anlamda, insanın doğal kaynaklar üzerindeki etkileri belirlenerek mümkün olduğunca azaltılmalıdır. Turizme yönelik tabiat varlıklarında, sınırlı sayıda ziyaretçiye sunulan zararsız, alanda değişiklik yapmadan, alana uygunluğu daha da arttıracak iyi hazırlanmış birkaç aktivite, hem zevk alınan hem de etrafa zarar vermeyen aksine yararlı etkinliklerle bağdaştırılmalıdır. Hem ziyaretçi hem de kaynakla ilişkili olarak tolere edilebilir düzenlemeler yapılmalıdır.
Alana düşen yoğunluğu azaltmak ya da yoğun kullanım talebine karşılık vermek için ihtiyacın ne olduğuna karar verilmeli, konu ile ilgili yasa/yönetmelikler geliştirilmelidir.
Basit ve kalıcı mücadele için, öncelikle doğal mirası koruma işini üstlenenlere kaynak aktivitelerinden yararlanan insanlar arasındaki donanımın sağlanması gerekmektedir. Kaynaktaki kapasite ziyaretçiler için sonlandığında ya da ziyaretçi sayısı fazla olduğunda, kaynak uygun olmayan bazı durumlara maruz kalırsa kaynakta sınırlandırma, düzenleme ya da kullanımlarda kısıtlamaya gidilmelidir. Buna göre: yenilenemeyen kaynakların
Turizm Teknik Komite Raporu 41
azaltılmasından kaçınılmalı, kullanımların ve olanakların sınırlandırılması, çeşitli aktivitelerin bölgelere dağıtılması, envanterlerin çıkarılması ve alternatif gelişme planlarının yapılması gereklidir.
Alanın taşıma kapasitesinin arttırılmasına yönelik çalışmalar; olanakları arttırarak aşırı yüklü ve birbirleriyle uyuşmayan kullanımlarda azaltmaya gitmek, insanları dağıtarak yoğunluğu düşürmek, kaynak çevresinde kitlesel aktiviteler tercih edilmeli (kaynak merkezli değil kaynak çevreli kullanımlar) ve çok kalabalık gerektiren, yeterli deneyimi olmayan, donanımsız kompleks aktivitelerden vazgeçilmelidir.
Otopark sayısı sınırlandırılmalı, araçla giriş yasaklanmalı, giriş biletlerinin belirli bir düzeyde tutulmalı, yüksek veya kullanıma göre farklı ücret alınmalı, günün, haftanın, ayın, yılın çeşitli bölümlerinde bazı aktiviteler yapılmamalı ve alternatif alanlar geliştirilmelidir.
ÖNCELİK 3: Dinamik Pazarlama Anlayışının Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması
Strateji 3.1: Turistik ürün çeşitliliğinin sağlanması ve fiyat stratejilerinin belirlenmesi
Turistik ürünün turistik yatırımlarla ve turistik aktivitelerle ortaya çıkarıldığı barizdir. Konya ili turizm işletme belgeli 24 otel işletmesi faaliyet göstermektedir. Bu işletmelerin yatak kapasitesi 4.032 iken, yatırım aşamasındaki otel işletmelerinin kapasiteleri ise 4.220 yataktır. İlde belediye belgeli 71 konaklama tesisi faaliyet gösterirken bu tesislerin yatak kapasitesi 3.044 yataktır. İlde, İşletme belgeli 12 restoran faaliyet gösterirken yatırım halinde 8 restoran bulunmaktadır. Karaman ilinde ise turizm işletmesi belgeli 5 otel faaliyet göstermektedir. Bu işletmelerin yatak kapasitesi 507 iken, yatırım aşamasındaki otel işletmelerinin kapasiteleri ise 120 yataktır. İlde belediye belgeli 5 konaklama tesisi faaliyet gösterirken bu tesislerin yatak kapasitesi 235 yataktır. Genel olarak Konya ve Karaman’daki turizm işletmeler incelendiğinde nicelik ve nitelik açısından yetersiz oldukları görülmektedir. Tesislerin nicelik ve niteliklerinin arttırılması beraberinde alternatif turizmin de gelişmesini sağlayacaktır. Konya ve Karaman’da kültür ve inanç turizmi dışında birden çok turizm çeşidinin uygulama alanı mevcuttur. Bu alanlarda konaklama hizmetlerinin yoğunlaştırılması, talebin artmasını sağlayacak dolayısıyla turizmin hareketliliğini hızlandıracaktır.
Fiyatlandırma işleminde yeteri kadar hızlı davranmak sektördeki yoğun rekabet koşullarının bir gereğidir. Bu nedenle zaman kazanabilmek için belirli ve sabit hizmetlerin, örneğin paket turların fiyatlandırması önceden yapılmalı ve kullanıma hazır duruma getirilmelidir. Fiyatlandırmada geçmiş yıllara ilişkin istatistiksel fiyat dökümleri gelecek faaliyet dönemleri için de önemli ölçüde yardımcı olur. Özellikle henüz fiyat ve bedelleri belirlenmemiş diğer işletmeler ve hizmetler için geçmiş yıllara ait bilgiler kullanılarak yakın hesaplamalar yapılabilir. Örneğin seyahat acentelerinin düzenlediği turlarda fiyatlandırma yapılırken tur gruplarının büyüklükleri göz önüne alınır ve fiyatlar müşteri sayısına göre fiyat çıkarılır. Fiyatlandırma yapılırken pazarın yapısı, talep, çevresel faktörler gibi birçok unsur dikkate alınmalıdır. Ayrıca, hizmet türlerinin ve fiyatlarının önceden kararlaştırılması, önceden yapılan fiyatlandırmaların ve özel fiyatların gözden geçirilmesi, temel ürünlerin ve
Turizm Teknik Komite Raporu 42
hizmetlerin önceden fiyatlandırılması, fiyatların sezon yoğunluğuna göre farklılaştırılması, farklı dönemlerdeki rezervasyonlar için otel fiyatlarının göz önüne alınması ve döviz kurlarının isabetli olarak tahmin edilmesi gerekmektedir. Fiyatlama birçok yönteme göre belirlenir, ancak kârlılığı artıran en iyi yöntemin değer bazlı fiyatlandırma olduğu düşünülmektedir. Değer bazlı fiyatlandırma yapabilme yetkinliği aslında sadece fiyat belirleme sürecinin ötesinde şirketin müşterilerini ve onların taleplerini çok daha iyi tanıyabilmesini ve onlara sadece ürün değil, aynı zamanda onlar için değer yaratabilecek hizmetler sunabilmeyi ve müşteri segmentasyonunu tüm organizasyonun rahatça anlayıp, uygulayabileceği basitlik ve netlikte ortaya koyup, uygulayabilme yetkinliğini de içermektedir.
Ürün çeşitlendirmesi ve fiyat stratejilerinin belirlenmesiyle suretiyle; üst gelir turist gruplarının bölgeye çekilmesi sağlanacaktır. Yerli ve yabancı turistler, günübirlikçiler için mevcut ürünlere göre fiyat düzenlemesi yapılması gerekmektedir.
Strateji 3.2: Pazarlama kanalarının çalıştırılması, pazarlama ağının kurulması ve etkin pazarlama iletişimin sağlanması
Konya ili ve ilçelerinde, 98’i A Grubu ve 4’ü B Grubu olmak üzere toplam 102 seyahat acentesi bulunmakta olup; bunların 92’si Selçuklu, Karatay ve Meram ilçelerinde faaliyet gösterirken, 2’si Akşehir, 1i Ilgın, 3’ü Kulu ve 2’si ise Seydişehir ilçelerinde faaliyet göstermektedir. Karaman’da ise sadece 7 A grubu seyahat acentesi bulunmaktadır. Konya ve Karaman’daki seyahat acentelerinin nicelik açısından yeterli olduğu görülse de nitelik açısından yetersizlikleri göze çarpmaktadır. Seyahat acenteleri, uluslararası ağ kurma (uluslarası tur operatörleriyle bağlantı faaliyet gösterme), bölgeye yönelik tanıtım faaliyetlerine destek verme ve kalite standartlarına göre hizmet sunma gibi birçok alanda yetersiz kalmaktadır. İşletmelerin etkin turistik faaliyetler açısından iyileştirilmesi ve yönlendirilmesi gerekmektedir. Böylece seyahat acenteleri, turistik ürünlere yönelik iç ve dış talebin arttırılmasına önemli katkılar sağlayacaktır. Tur operatörleri, kendi pazarında yapacağı araştırmalarla pazarın profilini analiz etmeli ve ilgilendikleri alanları tespit etmelidirler. Pazar araştırmasıyla hedef pazarın kişisel (örn; yaş grubu), sosyal (örn; aile yapısı, destinasyon seçimleri) ve ekonomik (örn; kişi başına düşen milli gelir) yapısı ortaya koyulmalı ve bu özelliklere göre paket turlar hazırlanmalıdır. Ayrıca seyahat acenteleri/tur operatörleri, hedef pazara veya bölgeye yönelik daha önce yapılan araştırmaları incelemeli, özellikle yapılmış paket turları inceleyerek paket turun fiyatını belirlemeli ve turun tercih edilebilirliğini, pazardaki rekabet durum ve şartlarını ve turun karlılık göstergelerini ortaya çıkartmalıdırlar.
Varış yeri tercihi yapılırken mevcut piyasa ile ilgili kapsamlı araştırmalar yapılmalıdır. Özellikle hedef pazar tarafından en çok tercih edilen, tanıtımı iyi yapılmış, gündemde yer alan önemli turizm merkezlerini dikkate alarak paket turları üretmelidirler. Varış yerinin tespiti ile ilgili karar verme sürecinde, paket tur yapılacak bölgenin ulaşım imkânları araştırılmalı; en hızlı, ekonomik ve güvenli taşımacılık tercih edilmelidir. Tur yapılan bölgelere talebin artmasıyla birlikte özellikle havayolu taşımacılığında büyük sorunlar yaşanmaktadır. Sezonun yoğun olduğu zamanlarda yolcuları getirecek uçak bulunmamaktadır. Tur operatörleri, paket turu oluşturduktan sonra ulaştırma firmaları ile anlaşmalar yapmalıdır. Paket tur süresince kalınacak konaklama işletmeleri seçilmeli, bu işletmelerle anlaşmalar yapılmalıdır. Farklı sınıflardaki konaklama işletmelerinin fiyat farklılıkları, paket tur fiyatlarına yansıtılmalıdır.
Turizm Teknik Komite Raporu 43
Otellerin konumu, oda durumları ve her türlü hizmetler fotoğraflarla ve tanıtım CD’si ile tüketicilerin hizmetine sunulmalıdır.
Pazarlama iletişimi ile tüm kaynak ve imkânlar birbiriyle uyumlu hale getirilmeli ve faaliyetler arasında bir bütünlük sağlamalıdır. Bunun için etkin pazarlama iletişimi stratejileri tercih edilmelidir. Örneğin; hedef pazarı değerlendirmeye alınmalı, etkin iletişim aracı belirlenmeli, iletişim kuranın nerede, ne zaman, kiminle ve nasıl bir iletişim kuracağı belirlenmeli, pazarlama iletişim karmasından hangisinin kullanılacağı ve bütçenin nasıl paylaştırılacağı netleştirilmelidir.
Strateji 3.3: Tanıtım, Konumlandırma, Markalandırma ve imaj stratejilerinin belirlenmesi
TR 52 bölgesinin sahip olduğu turizm potansiyeli değerlendirildiğinde, derin tarihi geçmişi, modern bölge niteliğinde olması, Türkiye’nin en güvenli bölgeleri arasında yer alması, kısacası tarihi, kültürel ve coğrafi zenginlikleri göze çarpmaktadır. Bölge, başta kültür ve inanç turizmi olmak üzere; doğa turizmi, sağlık turizmi, kongre turizmi ve diğer alternatif turizm çeşitliliği açısından cazibe merkezi olma özelliği taşımaktadır. Bu nedenle TR 52 bölgesinin yaratıcı ve üretken stratejilerle tanıtımının yapılması birçok açıdan fayda sağlayacaktır. İç ve dış tanıtım yöntemleri ile bölgenin tanıtımı yapılmalıdır. Bu yöntemler; halkla ilişkiler, reklam, sponsorluk, lobicilik, enformasyon, propaganda, kolektif veya ticari reklamlardır. Tanıtım faaliyetlerinde ise hangi araçların (Örneğin; basılı ve görsel araçlar, sosyal olaylar) kullanılacağı kararlaştırılmalıdır. Ayrıca, tanıtma faaliyetlerinin yürütüldüğü hedef grubun özellikleri araştırılmalıdır ve bu özelliklere göre tanıtım türü belirlenmelidir. Bunun yanı sıra tanıtımda, kamunun, özel sektörün ve yerel kuruluşların desteği sağlanmalıdır.
Konumlandırma faaliyetleriyle işletmeler rakiplerine göre farklılaşmakta dolayısıyla rekabette avantaj yaratmaya çalışmaktadırlar. Konumlandırma ile tüketici zihninde oluşturulacak imaj, işletmenin tercih edilmesine olanak sağlayacaktır. İşletmeler tüketicilerin zihninde işletmelerini ve hizmetlerini etkin bir şekilde konumlandırabilir ve bunu sürdürebilirlerse marka bağımlılığı yaratmayı başarabilirler. Konumlandırma için birçok strateji mevcuttur. Ancak bunlar arasında tercih edilen; konumlandırmanın rakiplere, ürün sınıfına ve özelliklerine, fiyata, kaliteye ve hedef pazara göre yapılmasıdır.
Bir bölgenin markalaştırılması, ürünün çok yanlı doğasına bağlı olarak, eşsiz kendine has, güçlü bir pozisyon içinde meydan okuma ile gerçekleşir. Bir destinasyon markası oluşturulurken yapılması gereken ilk işlerden birisi, imajın sonrasında, bölge için, bir kimliğin oluşturulmasının gerekliliğidir. Amaç, bölgenin varlığını bütünüyle ele geçirmek ve sembolik bir tarzda ziyaretçilere sunmaktır. Turistin, turistik bölgeyi tanımasını ve benzer turistik bölgelerden ayırt etmesini sağlar. Marka, bir bölgeye belirgin bir kimlik kazandırır ve bu sayede pazar bölümlemesini kolaylaştırır. Turistin hem fiziksel hem de psikolojik olarak ürüne çekilmesini sağlar. Markalama için önerilen stratejiler şunlardır; Marka kimliğinin elemanlarının oluşturulması (Slogan, Logo, renk, müzik, vb), yönetim birimlerinin uyumlu
Turizm Teknik Komite Raporu 44
çalışması (Devlet, Yerel Yönetimler, Dernekler vb.), alternatif turizm çeşitliliği, bozulmamış doğal ortam, ulaşım kalitesi ve çeşitliliği, halkla ilişkiler, fuarlar, kongreler, vb.
Turizm pazarında yarışabilmek ve pazar payını kaybetmemek için imajın sürekliliği sağlanacaktır. Ayrıca, mevcut pazar payı, sürdürülebilir turizm ürünlerinin tanıtımıyla arttıracaktır. Tanıtımdan sonra konumlandırma ve markalaşma gerçekleşecektir.
Strateji 3.4: Bilgi teknolojileri destekli pazarlama altyapısının geliştirilmesi
TR 52 bölgesinde, potansiyel ziyaretçiler için büyük miktarlarda bilgi toplama ve yayma ihtiyacı, bu bölgeyi bilişim teknolojisini kullanmada en önemli aday haline getirmektedir. Turistik ürün, seyahat, konaklama ve diğer çekiciliklerin bir bütünü olup bunların istenilen zamanda bir araya getirilmesi ancak etkin haberleşme ve koordinasyon ile sağlanabildiği gibi, ortaya çıkan ürünün duyurusunun yapılması da temel bir zorunluluktur. Turistik ürünlerin üretilip depolanarak saklanması mümkün olmadığı için, yapılması gereken tek yol üreticiler, aracılar ve tüketiciler arasında bilgi akışını sağlayacak etkin bir iletişim ağının kurulmasıdır. Bu nedenle bilgi ve iletişim teknolojisi turizm sektörünün lokomotifi olarak da adlandırılabilir. Turizmde yeni bilgi ve iletişim teknolojilerine uyum sağlanması ve müşteriyle bağlantının daha çok bu yönde yapılmasına ağırlık verilecektir. Dolayısıyla hizmet kalitesinden müşteri memnuniyetine kadar birçok olumlu çıktılar elde edilecektir. Ayrıca bilgi teknolojileri, bölge tanıtımın verimliliğini etkilemekte ve müşterilere ulaşmada, ürünleri ve hizmetleri kişiselleştirmede, personeli güçlendirmede ve işlem maliyetlerini kontrol etmede önemli fırsatlar sunmaktadır.
TR 52 bölgesinde, turistik e-harita, turistik kent bilgi sistemleri, e-seyahat, bölge turizm kaynakları sistemi gibi birçok elektronik turizm faaliyetleri alt yapısı kurulabilir. Bu alt yapının geliştirilmesi için planlar, projeler ve programlar yürütülebilir. Bu konuda kamunun, özel sektörün ve yerel kuruluşların destek ve teşvikleri gereklidir.
Strateji 3.5:Turizmin çeşitlendirilmesi kapsamında hoşgörü, inanç, kültür ve tarih,
rekreasyon turizmi, sağlık, kongre, kırsal turizm ve eko turizm gibi turizm türlerinin
geliştirilmesi
Türk – İslam döneminde Konya ve Karaman bölgesinde önemli şahsiyetler yetişmiştir, Mevlana bunların başında gelmektedir ve yöre turizminin olmazsa olmazıdır. Bu sebeple Konya’da Mevlana Külliyesi Karaman’da Madeni Mevlana, Akşehir’de Seyit Mahmut Hayrani Türbesi ile Seydişehir’de Seyit Harun Veli Külliyesi İslami döneme ilişkin inanç turizminin önemli eserler olarak görülmektedir.
TR52 bölgesi Hıristiyanlığın Dünya’da en erken yayıldığı yerlerden birisidir. Bu sebeple Hıristiyanlığın önemli aziz ve azizleri olarak kabul edilen bazı kişilerin bu bölgeli olduğu görülmektedir. Azize Thecla, Aziz Paulus, Aziz Amphilachos, Aziz Chariton ve Aziz Canon bu alanda sayılabilecek isimlerden birkaçıdır. Aziz Paulus’un Hıristiyanlığı yaymak amacıyla bu bölgeye uğraması sadece kişi olarak değil, bazı yerleşim yerlerinin de Hıristiyanlık açısından önemli bir yer edinmesine olanak sağlamıştır.
Turizm Teknik Komite Raporu 45
Hıristiyanların kutsal kitabı olan Kitab-ı Mukaddes’de Resulün İşleri bölümünde isimleri geçen bu kentler, günümüzde bütün dünyadaki Hıristiyanlarca bilinen ve kendi kiliselerine isimlerini verdikleri birer değerdir. Dünyanın birçok yerinde Lystra ya da Derbe isimli kiliselerin bulunması ve tüm altyapı yetersizliklerine rağmen bazı grupların bu yerleri bireysel olarak gezmeleri buraların önemini açıkça ortaya koymaktadır. Dünyaca ünlü sanatçı Raphael’in bir tablosunda Lystra kentini konu alması ya da Efes Antik Kenti’nde bulunan St. Paul mağarasındaki Konya tasviri bu toprakların Hıristiyanlık için ne kadar önemli bir yer olduğunu göstermektedir.
Günümüzde Karaman il sınırları içerisinde bulunan Karadağ’da yer alan çok sayıdaki manastır ve kilise kalıntısı bu bölgenin Ortaçağ’da Hıristiyan hacılar için uğrak noktası olduğunu göstermektedir. Yaptığımız inceleme ve araştırmalarda TR52 bölgesinde çok sayıda manastır, kilise, ayazma (Kutsal su kaynağı) ve kutsal alanın bulunduğu anlaşılmasına rağmen, inanç turizmi veya kültür turizmi kapsamında kullanılabilecek bu değerler bölge de tanınmamaktadır.
TR52 bölgesinde hoşgörü turizmi için yeni yaklaşımlar geliştirilmelidir. Özellikle soyut kültürel varlıkları (Mevlana, Yunus Emre, Nasrettin Hoca, Sen Paul gibi kişiliklerin felsefi duruşları) ve somut kültürel varlıklarıyla (Müslüman, Hıristiyan, Paganist mezarlarının olması, Çatalhöyük, Sille, Kilistra gibi antik kentlerin olması) önemli değerler taşımaktadır.
Rekreasyon turizmi ile ilgili bölgeler belirlenmeli buralarda gastronomi, eğlence, dinlenme ve iklimsel özellikleri kullanılarak tesisleşmeye gidilmelidir. Ayrıca bu tür bölgelerin altyapı yatırımları yerel ve kamu yönetimlerince yapılmalıdır. Bölge Kültür ve Turizm Varlıkları Koruma ve Geliştirme Bölgesi ve Turizm Bölgesi ilan yoluyla teşvik sistemleri ile özel sektörün yatırım yapması sağlanmalıdır.
Sağlık turizmi konaklama süresi ve gelir getirici yönü açısından diğer turizm türlerine göre farklılık göstermektedir. Özellikle termal turizm yönünden potansiyel arz eden yerler desteklenmelidir. Ayrıca TR52 bölgesinde bulunan özel ve kamu hastaneleri ulusal ve uluslar arası düzeyde hasta kabul edecek altyapıyı oluşturmalıdır.
Kongre turizmi bölgede bulunan beş üniversite ve açılacak yeni üniversitelerle önemli bir bilim merkezi olma yolundadır. Yapılan kongre otelleri, kongre merkezleri, sanayi ve ticari faaliyetlerin gelişmesi ve önemli bir yatırım olan Türkiye’nin ilk bilim merkezi olan Konya Bilim Merkeziyle turist çekme potansiyeli taşımaktadır.
Bölge kırsal turizm ve alternatif turizm kaynakları açısından potansiyel taşımaktadır. Bu turizm türleri ile ilgili bilgiler mevcut durum kısmında belirtilmiştir.
Turizm Teknik Komite Raporu 46
ÖNCELİK 4: Turizm politikasına yönelik işbirliğinin geliştirilmesi, turizme bağlı diğer sektörlerin desteklenmesi
Strateji 4.1: Kamu kurum ve kuruluşların, Özel sektör ve sivil toplum kuruluşları arasında işbirliğinin sağlanması
Turizm politikasına yönelik işbirliğinin geliştirilmesi, turizme bağlı diğer sektörlerin desteklenmesi, kamu kurum ve kuruluşların, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları arasında işbirliğinin sağlanması, Konya-Karaman bölgesinde turizm ve bu sektöre bağlı diğer faaliyetlerin sağlıklı yürütülmesini kolaylaştıracaktır.
Turizm hizmet alanında Valilik ve bağlı Müdürlüklerden İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne, Belediye Başkanlıklarına, MEVKA’ya, Emniyet Müdürlüğü'nden Karayolları Bölge Müdürlüğüne, Üniversitelere, İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğünden İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne, Orman ve Su İşleri Bölge Müdürlüğünden İl Özel İdaresine, Hava Limanı İşletme Müdürlüğüne, Gar Müdürlüğüne, PTT Müdürlüğüne, Telekom Müdürlüğüne, Ticaret Odası Başkanlığından, TURSAB Bölge Başkanlığına, Sanayi Odası Başkanlığına, Rehberler Odası Başkanlığına bankalara ve turizm alanında faaliyet gösteren STK’lara kadar pek çok kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör ve sivil toplum kuruluşları doğrudan veya dolaylı olarak turizm sektörünün içerisinde veya turizme bağlı diğer sektörlerin içerisinde bulunmaktadır.
Kamu kurum ve kuruluşların, Özel sektör ve sivil toplum kuruluşları arasında işbirliğinin sağlanması için konunun uzmanı olan personelden oluşan komisyonların kurulması ve görevlerini belirlenen bir zaman aralığında düzenli olarak devamlı yürütmesi gerekir. Komisyonun düzenli çalışması öncelikle bu alanda yürütülmekte olan turizm politikalarından haberdar olunmasını, turizm sektörünün ve bağlı diğer sektörlerin geliştirilmesinin sahiplenilmesini, sorunlara ilgili kurumların sunduğu önerilerin birlikte değerlendirilerek en uygun ve zamanında çözüm yollarının bulunmasını Konya-Karaman bölgesi için oluşturulan plan ve programların işlerlik kazanmasıyla başarılı olmasını sağlayacaktır.
Strateji 4.2: Sağlık, Tarım, sanayi, inşaat, bilişim, enerji ve ilgili diğer sektörlerle işbirliğinin sağlanması
Bu çalışmada turizm sektörünün bölge ekonomisindeki yer alan diğer unsurlarla koordinasyonun sağlanması ve güçlendirilmesini hedef almaktadır.
Turizmin ekonomik boyutu sadece kendi girdileri üzerinde değil diğer sektörlere de bağlıdır. Turizm sektörünün gelişmesine bağlı olarak diğer sektörlerin gelişmesi bölgedeki istihdamın artması ve yatırım kapasitesinin genişlemesine neden olacaktır dolayısıyla iç içe geçmiş bir bütünlük sergilemek gerekmektedir. Aynı şekilde diğer sektörlerin gelişmesi turizmi etkileyecektir.
Burada en önemli konu sanayi, tarım, enerji ve inşaat yatırımları yapılırken bölgenin turizm açısından değerini ve bütünlüğünü olumsuz etkileyecek dokuların oluşmamasını sağlamak olacaktır.
Turizm Teknik Komite Raporu 47
Turizmin bir kitle hareketi olarak ortaya çıkışından sonra ekonomik değeri önem kazanmış ve bağlantılı sektörler ortaya çıkmıştır. Globalleşen dünya ekonomisinde teknoloji ve bilişimin yaygınlaşması ulaşılabilirlik ve yeni arayışlar turizmin çeşitlenmesine ve ilintili sektörlerin turizme daha fazla yatırım yapmasına neden olmaktadır. Bölgenin avantajları ve dezavantajları göz önüne alınarak turizmin hangi alanda daha başarılı olunacağı tespit edilip kararların bu fizibilite sonucunda verilmesi gerekmektedir.
Turizmcinin kararlarında iktisadi faktörlerin etkisi büyüktür. Boş zamanın hangi hizmet tüketimine ne oranda ayrılacağı, ihtiyaçlara nasıl dağıtılacağı ve boş zamanın tüketimi ile turizme ne kadar gelir tahsis edileceği, turizm belirleyeceği tavır iktisadi analize konu olacaktır. Geniş anlamıyla toplumda ne kadar kişinin turizme katılacağı, ne kadarının geceleme yapacağı, hangi mal ve hizmetlerin talep edileceği, bunların nasıl karşılanacağı, harcamanın hangi bölgelere yöneleceği, harcamalardan bölge şirketlerinin ne kadar pay alacağı gibi konular etraflıca incelenip bu bilgiler turizmle bağlantılı şirketlerle paylaşılmak zorundadır. Turizmin kurumsal olarak incelenmesi ise işletmelerin hareket tarzını belirleyecektir.
Bu çıkarımlarla turizmde yükselen değerlerin başında gelen sağlık turizmi, doğa turizmi, kongre turizmi ve inanç turizmi TR52 bölgesiyle özdeştirmekle mükellef olduğumuz sonucu doğmaktadır.
Bölgenin en büyük avantajı Ortadoğu ülkeleri ve Arap yarımadasında bilinirliği ve bu halklarının turizme açlığı ve sağlık noktasında çok çok gerilerde olmaları son yıllarda ülkemizde ve bölgemizde gerçekleşen sağlık sektöründeki yenilikler ve eğitimli personelin mevcudiyeti sağlık turizminde en büyük payı almaya doğru götürmektedir. Eğer ki bu pastadan pay almak isteyen turizmle bağlantılı sektörler yatırımlarını uzun vadede planlayıp konaklama sorunu başta olmak üzere ekolojik tarım doğal yaşam alanları, ulaşımda kolaylık, çevre kirliliği, görüntü ve ses kirliliği sorunları yerel yönetimlerin ve turizm bakanlığının destek ve teşvikleriyle çözümlerlerse bölge sağlık ve inanç turizminde marka olacaktır. Markalaşma sürecinin sonunda bütün sektörler toplam kaliteyi domino etkisiyle yükselteceklerdir.
Karaman bölgesinde yapılmakta olan güneş enerjisinin aktif kullanılması ile ilgili yatırımlar bölgeyi enerji pazarlar bir konuma getirecektir aynı zamanda farklı sektörlerin doğmasına neden olacaktır.
Göksu sulama projesi bölgede tarımın daha verimli hale gelmesini sağlayacaktır.
Tüm bunlar göz önüne alınırsa bölgenin çehresi yakın süreçte tamamen değişecektir. Bu değişime ayak uydurmak ve değişen müşteri algısını ön plana çıkararak yeni çağdaş ve korumacı turizm olgusunu oluşturmamız gerekmektedir.
Turizm ekonomisini geliştirecek ve sektöre yenilikler kazandıracak proje ve çalışmaların desteklenmesi ve var olan kültürel ve tarihsel değerlerin korunması sadece fikir bazında değil de eylemlerle gerçekleşmesi sürdürebilirliğin temel ilkesi olmalıdır.
Sonuç olarak turizm hayatın her alanına girmiştir. Ürettiğimiz ve pazarladığımız her ürün ve hizmeti daha fazla nasıl artı değer olarak görmemiz açısından sürekli değişen koşulları bilimsel ve teknolojik gelişmeleri hangi sektörde olursak olalım benimsememiz ve eğitim programlarıyla uygulamamız gerekmektedir.
Turizm Teknik Komite Raporu 48
Strateji 4.3: Turist rehberliği, hediyelik eşya, kültür ve sanat etkinlikleri, müzecilik eğlence
vb. turizme bağlı sektörlerin ve işletmelerin geliştirilmesi.
Kültür ve Turizm Bakanlığının yayınlamış olduğu Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliğine uygun nitelikte bölgenin kültürel değerlerini bilen rehberlerin çalışmasının sağlanması gerekmektedir.
Turistler için özel turizm alışveriş merkezlerinin oluşturulması ve buralarda bölgeye özgü el sanatları ürünlerinin satışlarının ve üretimlerinin yapılması gereklidir. Bu ürünlerin üretilmesi aşamasında aslına uygun modeller geliştirilmeli ve bu geliştirme esnasında akademik birimler ile ve belediyelerin meslek edindirme kurslarında öncelikli olarak yararlanılması gerekmektedir.
Kültür sanat etkinlikleri sadece Şeb-i Aruz törenleri ile sınırlı kalmamalı yıl içerisine çeşitli ulusal ve uluslar arası etkinliklerle çeşitlendirilmelidir. Bunlar içerinde Selçuklu Günleri, Mistik Müzik Festivalleri, Türk Dil Bayramı, Orta Asya Türk Toplulukları günleri, Yörük Kültürü Günleri, Yaşayan El Sanatları gibi aktivitelerle kültür ve sanat etkinlikleri zenginleştirilmelidir.
Bölgede müzeler arası işbirliklerinin geliştirilmesi, standartlarının artırılması, çalışanların niteliklerinin yükseltilmesi ve müze yönetimlerinin korumacı mantıkla değil, değerleri günlük hayatın içerisine alabilecek düzenlemeler yapması gerekmektedir. Ayrıca müzeler sanat galerileriyle birleştirilerek etkinlik sayıları ve performansları değerlendirilmelidir. Kamu kaynaklı müzelerin yanı sıra özel sektörlü müzelere ayrı bir politika ile destek verilmelidir.
TR52 bölgesinin tümünde her kesime hitap edebilecek kalitede ve yeterlilikte eğlence mekanı bulunmamaktadır. Bölgeye gelen yerli ve yabancı turistler, gerçekten çok kısıtlı imkanlar sunan işletmelerde vakit geçirmeye çalışmaktadırlar. Sadece belli bazı AVM’lerde bulunan küçük yaş ve genç kesime uygun, çok sınırlı sayıda eğlence mekanlarından ve kalitesi çok düşük müzikli eğlence mekanlarına sahibiz. Kaliteli müşteri potansiyeline hizmet edebilen müzikli eğlence mekanları ise 1 elin parmaklarını geçmeyecek sayıdadır. Yine bölgede hayvanat bahçesi, temalı park ve açık hava eğlence merkezlerine de ihtiyaç duyulmaktadır.
Eğlence mekanlarını AVM’lerin tekelinden kurtararak muhtelif yerlere her kesime hitap edebilecek kalitede ve güzellikte eğlence parkları açılmalıdır.
Bölgeye gelen tüm turist kesimi dikkate alınarak, alkollü ve alkolsüz servisin yapılabileceği, aile ve tüm arkadaş gruplarının da gidebileceği, kaliteli ve her kesime hitab edebilecek müziklerin yapıldığı eğlence mekânları açılacaktır. (Şehirde var olan üniversitelerin konservatuar bölümlerinde okuyan gençler, hali hazırda bazı işletmelerde bu görevleri icra etmektedirler.)
Var olan eğlence mekânlarının kalitelerini artırabilmek adına; denetimleri sıklaştırılacak, uygunluk belgelerinin olması sağlanacaktır.
Bu yapılan çalışmaların neticesinde; konaklama süreleri uzayacak, bölgeye gelen yerli ve yabancı turistler daha fazla vakit geçirecek ve daha fazla gelir bırakacak. Yerli halk eğlence duygusunu yeterince tatmin edecek ve kalkınmaya katkıda bulunacaktır.
Turizm Teknik Komite Raporu 49
Strateji 4.4: Bölgenin TR52 bölgesine yakın turizm destinasyonlarıyla işbirliği faaliyetlerinin
geliştirilmesi
Konya ve Karaman, Nevşehir – Afyon – Isparta – Antalya gibi turizm destinasyonları ile komşudur. Komşu turizm destinasyonlarının yapısal analizleri yapılarak, Konya ve Karaman’ın bu destinasyonlarla yapabileceği işbirliği çalışmaları değerlendirilmiştir.
Belirtilen destinasyonlar içinde Antalya, turizm potansiyeli ile Türkiye’nin önde gelen destinasyonlarındandır. Antalya, yoğun olarak deniz-kum-güneş üçlüsüne dayalı, kültürel ve doğal potansiyeli yüksek bir destinasyondur.
Nevşehir ise, başta Peri Bacaları olmak üzere doğal oluşumlar ve buralarda yaşamış eski kültürlerin bıraktığı eserler ile önde gelen bir kültür turizmi destinasyonudur. Ayrıca bölgede halen yaşatılmakta olan el sanatları (çanak-çömlekçilik, taş işlemeciliği) ve hediyelik eşya yapımı ön plana çıkan turistik çekim değerleridir.
Afyon’un bölge olarak ön plana çıkan yönü Termal Turizm potansiyelidir. Tarihi ve kültürel olarak çok fazla değeri bulunmamakla birlikte, termal turizm potansiyeli oldukça yüksek ve bu anlamda tanınan bir bölgedir.
Bir diğer komşu il Isparta’dır. Isparta turistik çekim olarak diğer komşu illere göre daha geri plandadır. Turistik çekim potansiyeli şuan itibariyle çok yüksek değildir. Fakat, turizm gelişim planları içinde özellikle Doğal kaynakları yönünden değerlendirilen bir ildir.
Bu dört destinasyon ile yapılacak ortak çalışmalarda, her bir bölgenin potansiyel olarak karşılıklı faydaya dönüştürülebilecek yönleri değerlendirilip, birbirini tamamlayıcı turizm destinasyonları olarak bir bütün oluşturulması planlanmalıdır. Ortaklıkların boyutları da, farklı alanlarda değerlendirilebilir. Bu alanlar ve oluşturulması gereken stratejiler aşağıdaki gibi ele alınabilir:
- Pazarlama çalışmaları
1. Konya ve Karaman, tek başına değil komşu destinasyonların da içinde bulunduğu bir bütün olarak pazarlanabilir.
2. Komşu destinasyonlar ile ortak hedef turizm pazarları belirlenmeli ve bu pazardaki hedef müşterilere ulaşma imkanları oluşturulabilir.
3. Tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde komşu destinasyonlar ile ortak materyaller hazırlanabilir.
4. Her destinasyonun var olan müşteri ve Pazar potansiyeli tekrar değerlendirilmeli, yapılacak ortaklıklarla ortaya çıkabilecek yeni pazarlar ile ilgili çalışmalar yapılmalıdır. Örneğin, Antalya’daki kültür turlarının içine Konya’nın inanç boyutu katılarak daha geniş bir Pazara hitap edilmiş olacaktır.
5. Komşu her destinasyon kendi Pazar bölümü içindeki potansiyel müşteriye, diğer komşu illerdeki turizm potansiyellerini de pazarlamalıdır. Bu anlamda Antalya sahip olduğu turistik potansiyeli ile, Konya ve Karaman için önemli bir kaynaktır. Özellikle yaz aylarında Antalya bölgesine olan turist akışının bir kısmı Konya ve Karaman’a yönlendirilebilir. Dolayısıyla Konya ve Karaman için Antalya önemli bir talep kaynağını oluştururken, Antalya’nın uluslararası turizm pazarındaki yeri açısından da var olan
Turizm Teknik Komite Raporu 50
imajı kullanılmış olacaktır. Aynı şekilde, Konya ve Karaman’ı ziyaret eden turistlerin komşu destinasyonlara yönlendirilmesi ile ortak bir pazarlama faaliyeti yürütülmüş olur.
- Ürün çeşitlendirme
Bölgesel işbirliklerinin en önemli çıktısı, mevcut ürün potansiyeline ek alternatif ürün zenginliğinin artırılmasıdır. Katılan yeni ürünler sadece turist akışını artırmayla kalmayacak, özellikle Antalya dışındaki diğer komşu destinasyonlardaki turistik geceleme sayısını da artıracaktır. Konya ve Karaman’daki turizm otoritelerinin belirttiği en önemli sorun, turistik geceleme sayısının çok düşük olması, dolayısıyla turizm gelirleri açısından beklentilerin altında kalınmasıdır. Komşu destinasyonlardaki ürünler, diğer bir destinasyon için ek ürün niteliği kazanacaktır. Böylelikle ortaya çıkarılacak yeni tur güzergahlarıyla daha çok turist çekme ve geceleme sayısını artırma imkanı yaratılmış olacaktır. Bu bağlamda ortaya çıkabilecek stratejiler şöyle sıralanabilir:
1. Komşu destinasyonlar bazında mevcut turistik ürün envanterlerinin çıkarılması ve bunların destinasyonlar arasında paylaşılması.
2. Birbirini tamamlayıcı ürünlerin eşleştirilmesi ve bu ürün potansiyeline dayalı ortak birer tur programının geliştirilmesi. Örneğin, Antalya – Konya – Karaman’ı kapsayan en az 4 gecelemeli Kültür Turu; Afyon – Ilgın bir haftalık termal tur (Afyon’dan Konya Mevlana’ya getirilecek grupların Ilgın’da konaklaması ve termal tedaviye devam etmeleri) en az 7 gün; Isparta – Konya – Karaman doğa turizmi (trekking, dağ bisikletçiliği, kuş gözlemciliği) ve av turizmi programı en az 4-5 gecelemeli); Nevşehir – Konya – Karaman – Antalya Kültür tur programı ve Antalya’da deniz-kum-güneşle sonlandırılacak en az 10 günlük karma tur; Nevşehir – Konya İnanç turu en az 5 gecelemeli; Antalya’da deniz kum güneş turunun ardından, Konya Mevlana ziyaretinin dahil edildiği yöresel yemeklerin tadılabileceği geleneksel bir düğün organizasyonuna katılım ve Nevşehir’de doğa ve tarihi değerlere dayalı bir karma tur en az 10 gün.
3. Diğer bölgelerde bulunmayan, fakat destekleyici yeni ürünlerin oluşturulması. Özellikle kaybolan kültürel değerlerin tekrar gün ışığına çıkarılması ve komşu destinasyonlarda bunların pazarlanması.
- Bölgesel işbirlikleri ve ortaklıkların kurulması
1. Komşu destinasyonlardaki seyahat acentelerinin ortak hareket ederek, birbirlerini desteklemeleri ve ortak tur programlarının oluşturulması.
2. Bölge destinasyonlarında turizm eğitimi veren yüksek öğretim programlarının ortak çalışmalar yapması, turizm gelişimine katkı verecek, fikir üreten ve uygulamaya yönlendiren bir akademisyen grubunun oluşturulması.
3. Bu bölgelerdeki turizmle ilgili sivil toplum kuruluşlarının bir araya gelerek, ortak eylem planları oluşturması ve birbirlerini desteklemesi, ortak projeler üretilmesi
Strateji 4.5: Uluslararası turizm politikası geliştiren kurumlarla işbirliğinin geliştirilmesi
Uluslararası turizm kuruluşlarının turizm faaliyetlerinin uluslararası düzeyde etkin olarak gelişmesinde ve küresel boyutta mevcut turistik arz kaynaklarının etkin olarak
Turizm Teknik Komite Raporu 51
kullanılması ve arz edilen mevcut ve potansiyel turistik arz kaynaklarının sürekliliği yönünden önemlidir.
Özellikle uluslararası kuruluşlarla yürütülen işbirliği çalışmalarının ve bu yönde yapılan işbirliği organizasyonları işbirliği içerisinde bulunan üye ülkelere; ekonomik, sosyo ve kültürel paylaşımların sağlanmasındaki önemli olmakla birlikte, işbirliği halindeki ülkeler arasındaki turizm amaçlı entegrasyonların öncelikle; işbirliği halindeki ülkelerinin, turizm arzının hammaddesini oluşturan doğal kaynakların etkin ve sürdürülebilir kapsamda değerlendirilmesi, işgücü olanaklarının sağlanması ve bu yöndeki değişimdeki kolaylıkların sağlanması, turizm arzının geliştirilmesi seçeneklerinin sağlanması doğrultusunda; yatırım ve işletme olanaklarının ve işbirliklerinin geliştirilmesi, yeni girişimcilerin turizm faaliyetlerine yönelik girişim olanaklarının çekici hale getirilmesi yönünde planların oluşturulması; bölgesel ekonomik kaynaklarının etkin olarak değerlendirilmesini sağlayarak ölçek ekonomileri kapsamında kaynakların daha etkin kullanılmasına olanak sağlayacaktır.
Bu bağlamda;
1. DÜNYA TUİZM ÖRGÜTÜNÜN Türkiye ye sağlamış olduğu kaynaklardan ve
desteklerden TR52 bölgesinin kültür ve turizm faaliyetlerinin geliştirilmesi yönünde
Konya bölgesi turizm faaliyetlerinin geliştirilmesi yönünde hazırlanacak olan projelere
yeterli kaynak aktarılmasını sağlamak
2. UNESCO’nun uluslararası kültürel ve sosyal kaynaklı destekleme projelerinden TR52
bölgesinin yeterli oranda yararlanmasının sağlanması. Özellikle kültür turizmi yönünden
önemli tarihi ve kültürel değeri olan tarihi ve kültürel varlıklarımızı UNESCO Dünya
mirasları listesine kayıtlarının yaptırılması ve bu değerlerin; korunması, kullanılması ve
pazarlanması yönünde uluslararası düzeyde tanıtılmasının sağlanması ve pazarlanması.
3. AVRUPA BİRLİĞİ TARAFINDAN; turizm, tarih ve kültürel varlıkların korunması ve
sürdürülebilir kullanılması yönündeki sağlamış olduğu finansal kaynak ve desteklerden
TR52 bölgesinin etkin olarak yararlanması doğrultusunda projelerin üretilmesi ve
özellikte inanç turizmi kapsamında potansiyel arz kaynağı arz eden varlıkların Avrupa
Birliği turizmi destekleme yönündeki kaynaklardan bölgenin etkin olarak yararlanmasının
sağlanması.
4. IATA Uluslar arası hava taşıma birliği ile işbirliği çalışmalarına girilerek orta ve uzun
dönemde turizm ve sanayi sektörünün de gelişmesi potansiyeli göz önünde
bulundurularak; bölgenin uluslararası ulaşılabilir olma olanağının arttırılmasının
sağlanması.
5. DÜNYA SEYAHAT ACENTALARI BİRLİĞİ ile işbirliği olanaklarının geliştirilerek bölgenin
uluslar arası düzeyde pazarlanmasını sağlamak ve bölgedeki seyahat acentaları’nın
dünyanın değişik bölgelerindeki seyahat acenteleri ile işbirliği olanaklarının
geliştirilmesini sağlamak ve bu yönde yerel yönetimlerden ve kamu yönetiminden gerekli
teşvik destekleri sağlamak.
Turizm Teknik Komite Raporu 52
6. ULUSLARARASI OTELCİLER VE YATIRIMCILAR BİRLİĞİ ile işbirliğinin geliştirilerek
bölgeye orta ve uzun dönemde uluslararası nitelikte ve düzeyde konaklama kapasitesinin
geliştirilmesinin sağlanması.
7. ICCA Uluslararası Kongreler ve Sözleşmeler merkezi ile işbirliği olanaklarının
geliştirilerek bölgenin kongre ve toplantı turizm potansiyelinin daha etkin kullanılmasını
sağlamak ve orta ve uzun dönemde bölgenin toplantı ve kongre turizmi pazarından
yeterince pay almasını sağlamak.
8. Türkiye Rehberler Birliği ve Uluslararası Rehberler Birliği işbirlikleri ile bölgenin
mevcut turizm arz kaynaklarının etkin ve doğru yönde tanıtılmasını ve pazarlanmasını
sağlamak ayrıca
ÖNCELİK 5: Turizm bilinci ve farkındalığın geliştirilmesi
Strateji 5.1: Karar vericilerin turizm eğitiminin sağlanması
Misafirlerin (turizm müşterilerinin) TR52 bölge gezisinden memnun ayrılmaları, bölgedeki işletmenin varlığını sürdürebilirliği, diğer bölgelerle rekabet edebilmeleri açısından en önemli konu yerel kültürün korunarak eğitim programlarıyla desteklenip evrensel normlara ulaşmasını sağlamaktır.
Bu da yerel yönetici, karar verici mevki, yatırımcı, sektör çalışanı ve yerel halkın eğitilmesi, görülen eksikliklere karşı yeterli önlemlerin alınması ve iyileştirmesiyle gerçekleştirilebilecektir. Görülen eksiklikler karşısında kayıtsız kalan, görmezden gelen ve hiçbir şekilde iyileştirme düşünmeyen yönetim ve işletmeler, yoğun rekabetin yaşandığı turizm pazarında kaybolacaktır. Bu çalışmanın bölgede hizmet kalitesinin geliştirilmesi için yasa koyucu ve uygulayıcıların hassasiyetinin bir kez daha göz önüne alınıp değerlendirilmesi, uzman kadroların hazırlamış olduğu seminer ve konferansların yaygınlaştırılması ve katılımın tüm kamu ve özel alanlarda sürekli hale getirilmesidir.
Eğer bölgede başarılı bir politika geliştirmek istiyorsak, bizden turizm hizmeti satın alan müşteriyi rakiplerimize göre çok daha fazla memnun etmek zorundayız. Müşterinin memnuniyeti ise, önceki satın aldığı hizmetten daha kaliteli bir hizmetle mümkündür. Kaliteli hizmet ise, müşterinin algıladığı hizmetten tatmin olma güdüsüyle birebir örtüşmektedir. Bu nedenle son yıllarda özel sektör (rekabet yoğun olmasından) kendini geliştirmiştir. Ancak yerel yönetimler ve kamuda bölgeye hâkim uzman kişilerle birlikte gerçekleştirilecek çalışma ve bilgi deneyimlerinin aktarılmasına yönelik yapılacak olan eğitim programları önem taşır hale gelmiştir.
Türkiye’de, turizm sektörünün en önemli eksikliklerinden birisi de müşteri ilişkilerinde önyargılı, sorumsuz ve bilinçlendirilmemiş çalışanların varlığıdır. Turizm işletmelerinde hizmet kalitesinin geliştirilmesinin eğitimsiz çalışanlarla mümkün olmayacağını göz önünde bulundurulursa bu çalışmanın önemi açıkça ortaya çıkmış olur. Çalışanları eğitmenin amacı, çalışma kapasitelerinden tam olarak yararlanmak ve bu kapasiteyi daha da yükseltip toplam kalitenin artırılmasına olanak sağlamaktır. Müşteri ilişkileri eğitiminde, bir müşteri de oluşan
Turizm Teknik Komite Raporu 53
izlenimin olumlu hale dönüştürülmesi ve toplam kalitenin yükseltilmesi için, çalışan, aldığı eğitimde ki yöntemleri benimsemeli ve uygulamalıdır.
Müşteri ilişkileri eğitimi ayrıca, çalışanların ve bölge halkının kişisel kalitesini geliştirmeli, müşterilerle iyi ilişkilerin nasıl kurulacağı kadar bu ilişkilerin nasıl sürdürülmesi gerektiği konusunda da beceri kazandırmalıdır. Ayrıca bu eğitimler programa katılanların sosyal ve ailevi ilişkilerini de güçlendirecektir. Çalışanları geliştiren, bu konuda beceri kazandıran güçlü bir eğitim, uygulamanın başarısı için en önemli yöntemlerden birisi olacaktır.
Bu konuyla ilgili yapılması gereken öncelikleri sıralayacak olursak, Aşağıda belirtilen maddelerin uygulanabilirliği değerlendirilmelidir.
Turizm liselerinin yaygınlaşması
Halk eğitim merkezlerinde turizm eğitimlerinin başlatılması
TR52 bölgesinde toplam kalite geliştirme çabalarının etkinliğini artırmak
Gelişen teknoloji ve yaşam tarzıyla müşteri ihtiyaç ve beklentilerinin yeniden gözden geçirilmesi ve birincil olmayı hedeflemek
Taleplere ve ihtiyaçlara cevap verebilecek bir yönetim tarzının ortaya çıkarılması
Sunulan hizmetin standartlaştırılması
Hoşgörü kültürünün benimsenmesi ve her alanda vurgulanması
Türkçe dilinin başkenti olan Karamanda yabancı tabela sorununun çözümü
Şehir meydanlarının oluşturulması ve bu meydanlarda tarihi dokuları hissettirmek.
Özellikle yerli turizm açısından bölgenin olumsuz imajını ortadan kaldıracak çalışmalar yapmak
Kamuda ve yerel yönetimde karar verme sürecinde turizmcilerin etkinliğini artırmak
Olumsuz medya unsurlarının yasal yollarla denetimini sağlamak
Yeni turizm alanlarının belirlenmesi için yetkin kişilerden heyet kurmak
Eko turizm yatırımları ve teşvikleri
Doğa turizminin canlandırılması
Milli eğitim müdürlüğü ile koordineli olarak ilköğretim öğrencilerinin yaşadığı coğrafyayı tanımasını olanak sağlayacak turların düzenlenmesi
Doğal güzelliklerimizin korunması eğitim ve kültür ile mümkün olacağını asla unutmamız gerekir.
Karar vericiler sürekli değişen çevre koşulları altında teknolojiye ve zamana ayak uydurabilen, turist beklentilerine göre elindeki tüm yetkileri olumlu bir şekilde empoze edebilen, bölge halkını ve çalışanları moral ve motivasyonu açısından destekleyen, bu doğrultuda bölgede maksimum hizmet kalitesini yakalamayı amaç
Turizm Teknik Komite Raporu 54
edinen kişilerden oluşmak zorundadır. Yöneticiler, bölge halkı ve hedef müşterilerle ilişkilerini sürekli gözden geçirmeli ve eksikliklerini kısa sürede gidermesini sağlamalıdırlar.
Sonuç olarak, turizm liselerinin yaygınlaştırılması ve çeşitlendirilmesi zorunlu hale gelmiştir. Orta öğrenimde okuyan bütün öğrencilere bölge ve bölgeler arası kültür varlıkları ve değerlerinin tanıtımına yönelik gezilerin sürekli hale getirilip sahip çıkma güdüsünün geliştirilmesi gerekmektedir. Bu süreç uzun vade de meyvesini verecektir. Korumaya yönelik harcamaların asgariye ineceği gözlenecektir. Bu süreç tamamlandığın da kültür varlıklarına tarihine ve kültürüne sahip çıkan bilinçli bir nesil ortaya çıkmış olacaktır.
TR52 bölgesinin turizm pastasından hak ettiği değeri alabilmesi Tutarlı, istikrarlı, aklıselim yöneticilerin bölge idarelerinde etkinliğini artırması, turizmin gelişim ve yönelimlerinin hangi sektör ve ürün üzerine dönüşeceği konusundaki öngörüleri bölgenin geleceğini şekillendirmeleriyle mümkün olacaktır.
TR52 Bölgesinde yaşayan halkın, Müşteri İlişkileri, Hizmet Kalitesi, Pazarlama, Reklam, Eğitim, Koruma, Değerleri Yaşatma ve Sürdürebilirlik gibi turizmin dinamiğini oluşturan direkt katılmasını sağlamak birincil hedef olmalıdır.
Yerel halkın turizm bilincini en üst seviyelere çıkaracak stratejilerin geliştirilmesi bu konuda atılması gereken ilk adımdır. Bu bağlamda sağlam, ciddi ve tutarlı adımlar atarsak bölge halkı da bizleri takip edecektir.
Yerel kültürün, tarihi miraslarımızın, doğal güzelliklerimizin ve henüz kayıtlara geçmemiş tarihi eser ve güzelliklerimizi daha bilinir kılmak ve turizmin kalite ve güven olguları üzerinde şekilleneceğini bölge halkıyla paylaşmamız ve bunu sokağa taşımamız gerekmektedir.
Önümüzde ki on yıllar içerisinde turizm farklı şekilleneceğini söylemek yanlış olmayacaktır. Geçmiş on yıllarımıza baktığımızda yaşanan sürecin ne kadar hızlı ve değişken olduğunu görmekteyiz. Bu bulgular eşliğinde turizmin hangi alanlarda yayılıp nerelere varacağı konusunda öngörülerde bulunmamız ve yöre halkını, turizm sektöründe çalışanları geleceğe dönük projelerle eğitmemiz gerekmektedir.
Bölge halkının ve hizmet sunan personelin, müşterilerin beklentileri doğrultusundaki hizmet kalitesinin nasıl geliştirilebileceği ve bunun nasıl sürekli hale getirilebileceği konusunda bilinçlendirilmesi gerekir. Onlara verilecek memnun turizm müşterisi ilişkileri eğitimi ile mümkün olacaktır.
Bu eğitimlerde başarılı olabilmeleri için, hizmet kalitesini dünya standartları çerçevesinde, müşterilerin beğenileri doğrultusunda ve tüm bölge yaşayanlarının aktif katkısı ile biçimlendirmesi zorunludur. Tüm bunlardan yola çıkarak, müşteri kayıplarını önlenebileceği gibi turizm müşterilerin sürekliliğine de önemli katkı sağlayacaktır.
Müşteri tatminin sağlanmasında ise, hizmet standardının aynı kalitede tutulması ile gerçekleştirilebilir.
Turizm Teknik Komite Raporu 55
Hizmet sektöründe yer alan bireyler bölgenin varlığı açısından birinci derecede önemli bir unsurdur. Bundan dolayı işgörenler, müşteri memnuniyetinin sağlanması için önerilen eksikliklerini gidererek, işletmeye maksimum fayda sağlamayı amaç edinmelidir. Bu düşünceleri, işletmelerinin devamlılığı ve aynı zamanda kendilerinin de işletmedeki yeri için önemli olacaktır.
Yöneticilerin, çalışanlarını motive ederek işletmeye olan bağlılıklarını artırmalarının yanı sıra, onları işin gerekleri, mesleki bilgi ve meslek ahlakı açısından bilgilendirmeleri de kalitenin artırılmasına önemli katkı sağlayacaktır. Dolayısıyla, yaptığı işle bütünleşmiş ve işinden zevk alan iş görenin işletmeye katkısı da hiç de azımsanmayacak kadar yüksek oranda olacaktır.
Üzerinde durulacak en hassas konulardan biri de; işgörenin, ortaya çıkarılan eksikliklerinden kendi kendine ders çıkarabilmesidir. Bu nedenle yapılan bu çalışmanın, yöneticiler için önem arz etmesinin yanında işgöreni bilinçlendirme açısından da büyük öneme sahiptir.
Strateji 5.2: Özel sektör çalışanlarının eğitiminin sağlanması
Bölgede özel sektör çalışanlarının bir kısımı bölge dışındandır. Ve maalesef yerel kesim çalışanlarının çoğu yeterli eğitimi almamış, var olan eğitimlere, uygulamalara da katılım göstermemektedirler. Gerek İşkur, gerekse Halk eğitim merkezleri tarafından verilen işbaşı eğitimleri ve diğer eğitimler yetersiz kalmaktadır. Lise ve Üniversitelerde verilen eğitimler, yapılan uygulama stajları da, lise’den mezun olduktan sonra üniversiteyi başka şehirde okuyan bölge gençleri ve üniversite sonrası aradığını bulamayan gençlerimizin tatmin edici seviyede çalışamamaları sebeplerinden dolayı eğitim ihtiyacı gerekmektedir.
Turizm eğitimi veren tüm okullar (lise-üniversite-halk eğitim merkezleri) sektör ile birebir temasa geçerek, turizm’in içinde olan tüm işletmelere hem teorik, hemde işbaşı eğitimlerini periyodik şekilde vererek, hizmet kalitesini artırabilirler.
Bölge halkının bir kısımının yaşadığı çevre, örf-adet vb. Konulardan dolayı içe kapanık olduğu göz önüne alınarak, verilen eğitimlere iletişim becerileri vb. Sosyal içerikli konular da eklenerek daha verimli hale getirilebilir.
Eğitimler sektör içinde çalışanların çapraz değişimleri yapılarak, hem diğer işletmeleri tanımak, hem sektörde var olan değişimleri görmek, hem de müşteri kitlesini daha iyi tanımak yolu ile yapılabilir. Bunu sağlamak içinde, sektör içinde bir birliktelik sağlanması gerekmektedir.
Bu gerekçeler sonucunda; hizmet kalitesi daha da artacak, sektör çalışanları iletişime daha açık olduklarından dolayı, daha iyi ve kaliteli hizmet verebilecek seviyeye ulaşacak ve bölge kalkınması hızlanacaktır.
Turizm Teknik Komite Raporu 56
Strateji 5.3: Yerel halkın turizm bilincinin, duyarlılığının ve eğitiminin sağlanması
Turizme yönelik projelerin başarılabilmesi ve olumlu etkilerinin artırılabilmesi için yerel topluma projelerin başlangıç, planlama, gelişme ve uygulanma kısımlarında yer verilmelidir. Yerel halkın korunan alanlara yönelik tutum ve algıları gelişmiş ülkelerdeki doğal kaynak değerleri ve korunan alanları kurma yöntemlerinin anlaşılmasında başlıca faktör olarak yer alır. Çoğu korunan alanların sürdürebilirliği bu alanlardaki yerel halkın rolüne bağlıdır. Yerel halkın onayı olmadan kurulan korunan alanlarda özellikle tehditlerinde çelişkiler ortaya çıkar. Bu korumadan çok yok etmeye yönelik hareketlere öncülük eder. Turizmin başarısı için yerel halkın tutum ve algılarına dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda yerel halkın turizm bilincinin, duyarlılığının ve eğitiminin sağlanması çok önemlidir.
Turizm gelişmesine toplum tabanlı bir yaklaşım kurulurken toplum üyelerinin bilgi ve tecrübesi paha biçilmeyecek derecede önemlidir. Yerel destek alınırken; planlara dikkat ederek başlangıçta topluma danışma, iş adamları ve sakinler arasındaki ortaklık ve bağlantılar, alandaki çeşitli turizm etkinliklerine yönelik sürekli toplumla eğitim iletişim ve danışma sağlanmalıdır.
Turizme yönelik kaynak değerlerin kıymeti, anlamı ve önemi yerel halka anlatılmalı ve öğretilmelidir. Bu farkındalık çalışması eğitim seminerleri ve yayımlar aracılığı ile yerel halka ulaştırılmalıdır. Böylece, yerel halk kendisini kaynak değerlerin asıl sahibi olarak görerek hareket edebilecektir.
Yerel halk alandaki turizm çeşidine göre eğitilmeli orada kalifiye olarak istihdam sağlayacak bireyler yetiştirilmelidir. Bu anlamda meslek kursları kurularak eğitim çalışmaları yapılmalıdır.
Yerel halkın sahip olduğu özellikle konaklama ve araçlara yönelik işletme sistemi hakkında eğitimler verilmelidir. Bu yerel halkın ekonomik gelişimi açısından çok önemli katkılar sağlayabilecektir.
Ayrıca turizm bölgesindeki yerel halkın önemli ihtiyaçlarından birisi de yabancı dil problemidir. Bu konuda da dil kursları ve eğitimleri programlanmalıdır.
Sosyo-kültürel açıdan problemlerin azaltılması amacı ile yerel halk gelen turistin kültürel profili yönünde bilinçlendirilmelidir.
Strateji 5.4: Öğrencilerin bilinç ve eğitimlerinin sağlanması
Turizm ve kültür bilincinin geliştirilmesinde en önemli paydaşlardan biri eğitim kurumlarıdır. Her düzeyde verilen turizm eğitiminin genel amacı, toplumda turizm bilincini geliştirmek, turizm kaynaklarını koruma anlayışını geliştirmek, turiste karşı ilkeli, dürüst hizmet anlayışını kazandırmak, sevgi, hoşgörü ve konukseverliğe uygun davranış biçimi oluşturmaktır. Bu amaçla okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim düzeyindeki tüm okullarda kültür ve turizm bilincinin geliştirilmesi oldukça önemlidir. Böylece toplumun tüm katmanlarında turizm ve kültür bilincinin oluşumu temelden oluşturulacaktır. Bölgede turizm bilincini oluşturmak ve bir turistik destinasyon olarak farkındalık sağlamak amacıyla yapılacak çalışmalar için;
Turizm Teknik Komite Raporu 57
Eğitim kurumlarında turizm bilinci ve farkındalık faaliyetlerinin yürütülmesi: Okullarda, ilgili yaş grubuna uygun içerikte farkındalık yaratıcı mesajların verileceği ve bölgeye ait turizm değer, varlık ve ürünleri hakkında bilgilerin ders müfredatına dahil edileceği uygulamalar gerçekleştirilmeli; Turizm derslerine, turizmle ilgili kurum ve kuruluşlardan kişilerin katılımı ve katkısı sağlanmalı. Üniversitelerde konunun farklı boyutlarda ele alınacağı, konferans, seminer, şenlik, yarışma vb. organize edilmeli; topluluk ve kulüplerin kurulması özendirilmelidir.
İller, okullar ve üniversiteler arası yarışma organizasyonları: Bölgedeki iller, okullar ve üniversiteler arasında turizm farkındalığını artırıcı, bölgenin turizm değerleri ve varlıklarına ilişkin yarışmalar organize edilmeli ve medyada yer bulan haberler haline getirilerek, ödül törenleri düzenlenmelidir. Yöredeki turist potansiyelinin harekete geçirilmesi, korunması, geliştirilmesi konusunda öğrencilerin proje oluşturması (afiş, broşür, turizmle ilgili kampanyalar vb. konularda) sağlanmalı, proje yarışmaları düzenlenmeli, ulusal ve uluslar arası düzenlenen yarışmalara katılım sağlanmalıdır.
Seminerler düzenlenmesi: Turist ve turizm farkındalığı, hoşgörü ve empati, çevreye duyarlılık ve enerji kullanım bilinci konularında seminerler düzenlenmelidir İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı okullarda görev yapan öğretmenlere, üniversite öğretim üyelerince turizmle ilgili eğitim seminerleri verilmelidir.
Görsel malzemelerin kullanılması: Billboard’lar, afişler ve el ilanları ile verilmeli, İstenen mesajların hızlı, çarpıcı, esprili ve akılda kalıcı şekilde aktarılması sağlanmalıdır.
Yerel medyanın katılımı: Yerel medyanın (TV, radyo ve gazeteler) tamamıyla sağlanacak mutabakat doğrultusunda, tarihî ve kültürel değerlerin anlatılmasına, turizmden sağlanacak katma değerin anlatılarak bölgenin bilinçlendirilmesine yönelik topluma verilecek mesajları içeren programların ve haberlerin yapılması ve yayınlanması sağlanmalıdır.
Üniversite ve okullardaki öğrencilerin tarihî ve kültürel varlıkları gezip görmesine yönelik turlar düzenlenmesi: Okul gezileri için turizm şirketlerinin, turizm ve tanıtma derneklerinin vb. sponsor olması, kamu kurumu araçlarının ücretsiz ya da düşük ücretle ulaşımı gerçekleştirmesi, müze, ören yeri vb. giriş ücretlerinin öğrenciler tarafından karşılanmaması, gezi izinlerinin sorunsuz verilmesi sağlanmalıdır.
Tarihi değerlerin ve kültürel varlıkların tanınması ve korunması sonucu sağlıklı nesiller yetiştirilerek ulusal kültür ve turizm bilincine olumlu yansıması sağlanacaktır. Kültür ve turizme sahip çıkan, bilinci yüksek bir neslin turistin üzerinde bırakacağı olumlu katkısı sağlanacaktır.
Strateji 5.5: Eğitim kurumları arasındaki işbirliğinin sağlanması
Turizmin gelişmesinin arzu edildiği ülkelerde turizm personelinin yetiştirilmesi kadar halkın turizm konusunda bilinçlendirilmesi de önem taşımaktadır. Ülkenin turizm kaynaklarının ve turizmin ekonomiye katkısının farkında olan halkın turizm konusunda yatırım yapma ve çalışma isteği artmakta, turizm eğitimine önem vermektedir.
İlk ve orta öğretim kurumlarında verilen turizm derslerine turizm eğitimi almış öğretmenler girmeli, turizmle ilgili kurum ve kuruluşlardan kişilerin katılımı ve katkısı sağlanmalıdır. Turizm derslerine turizm eğitimi almış öğretmenler girmiyorsa ticaret ve
Turizm Teknik Komite Raporu 58
turizm meslek liselerinde görevli öğretmenlerden yararlanılmalı, böyle bir imkanın olmadığı durumlarda, üniversitelerin ilgili bölümleriyle işbirliğine gidilerek öğretmenlerin, hizmet içi eğitimden faydalanmaları sağlanmalıdır. İlgisi olan öğrencilerin turizm eğitimine yönlendirilmesi amacıyla turizm eğitimi veren ortaöğretim ve yüksek öğretim kurumları ile turizm işletmelerine geziler düzenlenmelidir.
Değişik bölgelerden kardeş okullar seçilerek öğrenci değişimi programları uygulanması, kültürel etkileşim ve bilgilenme ortamının yaratılmasını sağlayabilir. Ülkeler arası öğrenci değişim programları ve bir dil öğrenme isteği de turizm hareketlerini etkileyecektir.
Strateji 5.6: Turistik tüketicilerin bölgeye yönelik bilinçlendirme çalışmalarının yapılması
Turistik tüketicilerin içerisinde yer alan tedarikçiler, kamu kuruluşları sektör dışındaki diğer özel sektör temsilcilerinin bölgeye gelen turistler hakkında bilgi düzeylerinin artırılması çalışmalarını yapılmalıdır. Ayrıca bölgeyi ziyaret eden turistler için öncelikle bilgi teknolojileri destekli çeşitli bilgilendirme materyalleri hazırlanmalıdır. Bu çalışmalar içerisinde yerel yönetimler, medya, üniversiteler, seyahat acenteleri ve diğer ilgili kurumlar ortak bilgi havuzu oluşturmalı ve birlikte hareket etme kültürü geliştirilmelidir.
Strateji 5.7: Uluslararası eğitim kurumları ile işbirliği sağlamak
Bölgede turizm eğitimi veren eğitim kurumlarının bu alanda uluslararası hizmet standartlarına ulaşması gerekmektedir. Bunun için uluslararası turizm eğitiminde markalaşmış eğitim kurumlarıyla işbirliğine giderek mevcut turizm eğitim programlarının kapsam ve içeriğinin düzeyini yükseltmek amaçlanmalıdır. Ayrıca turizm sektör temsilcilerinin de dünya turizmindeki gelişmeleri izleyip, bu gelişmelere bölge turizminin entegre edilmesine yönelik eğitim programları düzenlenmelidir.
TR-52 Bölgesinde bulunan Konya İli özellikle Mevlana sebebiyle inanç turizminin yaygın olduğu ve bu sebeple gerek yurt içi gerekse yurt dışı ziyaretçi talebi fazla olan bir ildir. Ancak mevcut bu talep, Konya'nın sahip olması gereken potansiyelinin oldukça altında kalmaktadır. Dünya kültüründe önemli bir yere sahip olan Anadolu kültürünün tanıtılmasına (Mevlevi, Anadolu Selçuklu, Karamanoğulları Beyliği v.b) kültürünün yurt dışında geniş kitlelere tanıtılması, bu kültürün tanıtılması için yurt dışı eğitim kurumlarında özellikle turizm eğitimi verilen eğitim kurumları bünyesinde sergiler açılmalı, paneller düzenlenmeli, hatta bu kültürün dersinin yurt dışı eğitim kurumlarında seçmeli ders olarak konmasının sağlanabilmesi gerekmektedir. (Bkz. Harward Ün. Prof.Dr. Gönül Tekin'in, Harward Üniversitesinin Osmanlıca Dil Derslerini Cunda Adasında vermesi ).
Bu sebeple Bölgede turizm bilinci ve farkındalığın geliştirilmesi sağlanmalı, bu önceliğe ulaşmak için uluslararası eğitim kurumlarıyla işbirliğinin gerçekleştirilmesi en önemli stratejik amacımız olmalıdır.